TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI

KHOA CƠ KHÍ
BỘ MÔN MÁY XÂY DỰNG – XẾP DỠ


THIẾT KẾ MÔN HỌC

Tên đề tài:

TÍNH TOÁN THIẾT KẾ MÁY LU TĨNH

Sinh viên thực hiện: Nguyễn Phùng Đức Trí

Mã số sinh viên: 6151041035
Lớp: Máy xây dựng Khóa: 61
GVHD: Nguyễn Văn Dũng

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2023

 NHẬN XÉT CỦA GVHD
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
 NHẬN XÉT CỦA GVPB
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
 LỜI NÓI ĐẦU

Máy cơ giới hóa nói chung và máy làm đất nói riêng là các máy không thể thiếu để thi
công các công trình xây dựng hiện nay. Những công tác nền móng cho việc thi công
như giải phóng mặt bằng đòi hỏi năng suất lớn và chế độ làm việc nặng nhọc. Chính vì
vậy, các máy làm đất ra đời để giúp đỡ phần nào công suất lao động của con người.

Với nhu cầu thực tế đó các thầy ở bộ môn Máy Xây Dựng của trường Đại Học Giao
thông vân tại phân hiệu tại TP. HCM đã đưa máy đào 1 gầu thủy lực vào làm đề tài
thiết kế môn học. Sau hơn 3 năm học tại trường, dưới sự dạy dỗ nhiệt huyết của thầy
cô và sự cố gắng nỗ lực của bản thân, em đã trang bị cho mình những kiến thức cần
thiết để có thể hoàn thành thiết kế môn học được giao. Đề tài lần này chính là cơ hội
để em tổng hợp lại tất cả kiến thức mình đã học và là bước đầu cho em được tiếp xúc
với môi trường thiết kế sản xuất thực tế.

Nhiệm vụ thiết kế trong thiết kế môn học của em là thiết kế máy lu tĩnh dựa theo hãng
XCMG.

Sau những tuần làm việc nghiêm túc em đã hoàn thành nhiệm vụ thiết kế được giao.
Tuy nhiên với khả năng còn hạn chế nên thiết kế môn học do em thực hiện chắc chắn
còn nhiều thiếu sót. Vậy em kính mong các thầy trong bộ môn xem xét và góp ý để em
có thêm những kiến thức vững vàng hơn nữa trong quá trình làm việc sau khi tốt
nghiệp.

Trong quá trình thực hiện, thầy Th.S Nguyễn Văn Dũng đã giúp đỡ em rất
nhiều cả về mặt kiến thức chuyên ngành cũng như những kĩ năng cần thiết. Nhờ vậy
mà em có thể hoàn thành thiết kế môn học đúng thời gian và khối lượng công việc một
cách tốt nhất mà bộ môn đã giao. Em xin được gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới thầy
Th.S Nguyễn Văn Dũng đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em trong quá trình học tập và
thực hiện thiết kế môn học. Em xin chân thành cảm ơn!

Sinh viên thực hiện:

Nguyễn Phùng Đức Trí

 MỤC LỤC

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN GIỚI THIỆU.....................................................................1

Tổng quan về công tác đất.............................................................................................1

1.1. Phân loại các nhóm đất thi công............................................................1

1.2. Các bước thi công cơ bản công tác đất..................................................3
1.3. Công dụng..............................................................................................7
1.4. Lịch sử ra đời máy lu.............................................................................7
1.5. Phân loại..............................................................................................10
1.6. Các dạng máy lu tĩnh trên thế giới.......................................................19
CHƯƠNG II: THIẾT KẾ TỔNG THỂ VÀ CÁC THÔNG SỐ CƠ BẢN....................23

1.1 Thiết kế tổng thể máy lu.......................................................................................24

1.2 Xác định kích thước..............................................................................................26

1.3 Tính toán các thông số cơ bản...............................................................................28

1.4 Kiểm tra sự lựa chọn đúng đắn về động cơ và hệ di chuyển bằng bất phương trình:
Kéo-Bám-Cản..............................................................................................................31

CHƯƠNG III: TÍNH TOÁN HỆ THỐNG LỰC TÁC ĐỘNG CÔNG TÁC...............33

1.1 Tải trọng và các trường hợp tải trọng..................................................33

1.2 Tính ổn định của máy theo phương dọc..............................................34
1.3 Tính toán ổn định của máy theo phương ngang......................................36
TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................................................38
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN GIỚI THIỆU

Tổng quan về công tác đất
1.1.Phân loại các nhóm đất thi công
- Đất được hành tạo trong tự nhiên rất khác nhau về nguồn gốc, thành phần, cấu trúc
và tính chất của nó. Do đó không thể nghiên cứu và xác định các tính chất của
đất nếu không hệ thống hóa chúng lại theo một quy định nhất định, tức không
phân loại chúng. Vì nếu có phân loại chúng, thì mới có cơ sở lựa
chọn các phương pháp nghiên cứu phù hợp với thực tế tự nhiên hơn, từ đó có
phương hướng đúng đắn sử dụng đất vào mục đích xây dựng các công trình.Để
phân loại đất, khi chọn các đặc trưng cần phải chú ý làm sao cho các đặc trưng
này thỏa mãn các yêu cầu sau:
- Để phân loại đất rời và đất dính, hiện nay người ta đều xuất phát từ quan điểm
cho rằng, các loại đất dù có lịch sử hình thành khác nhau, nhưng chúng có
thành phần hạt hoặc chỉ số dẻo giống nhau thì chúng có nhiều tính chất cơ lý
giống nhau, các tính chất cơ lý này cho phép cung cấp được đặc trưng xác định
về chất lượng xây dựng đối với từng loại.
Bảng 1.1 Phân loại đất theo quy phạm Việt Nam QPXD 45-78
TT Tên đất Căn cứ phân loại
Đất rời Hàm lượng cỡ hạt
1 Tàng lăn Cát hạt có d>200mm chiếm trên 50%
2 Dăm cuội Cát hạt có d>10mm chiếm trên 50%
3 Sỏi sạn Cát hạt có d>2mm chiếm trên 50%
4 Cát sạn Cát hạt có d>2mm chiếm trên 25%
5 Cát thô Cát hạt có d>0,5mm chiếm trên 50%
6 Cát vừa Cát hạt có d>0,25mm chiếm trên 50%
7 Cát nhỏ Cát hạt có d>0,1mm chiếm trên 75%
8 Cát bụi Cát hạt có d>0,1mm chiếm trên 75%
Đất dính Chỉ số dẻo IP
9 Á cát IP<7
10 Á cát 7≤IP≤17

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 1 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

11 Sét IP≥17

Bảng 1.2 Các cấp đất dùng trong đào, vận chuyển thi công bằng máy
Cấp Tên các loại đất Công cụ tiêu chuẩn xác
đất định
I Đất cát, đất phù sa cát bồi, đất mầu, đất đen,
đất mùn, đất cát pha sét, đất sét, đất hoàng
thổ, đất bùn. Các loại đất trên có lẫn sỏi sạn,
mảnh sành, gạch vỡ, đá dăm, mảnh chai từ
20% trở lại, không có rễ cây to, có độ ẩm
tự nhiên dạng nguyên thổ hoặc tơi xốp, hoặc
từ nơi khácđem đến đổ đã bị nén chặt tự
nhiên. Cát mịn, cát vàng có độ ẩm tự nhiên,
sỏi, đá dăm, đá vụn đổ thành đống.
II Gồm các loại đất cấp I có lẫn sỏi sạn, mảnh Dùng máy đào, máy ủi
sành, gạch vỡ, đá dăm, mảnh chai từ 20% trở
lên. Khônglẫn rễ cây to, có độ ẩm tự nhiên
hay khô. Đất á sét, cao lanh, đất sét trắng, sét
vàng, có lẫn sỏi sạn, mảnh sành, mảnh chai,
gạch vỡ không quá 20% ở dạng nguyên thổ
hoặc noi khác đổ đến đã bị nén tự nhiên có độ
ẩm tự nhiên hoặc khô rắn.
III Đất á sét, cao lanh, sét trắng, sét vàng, sét đỏ Độ cứng cao phải dùng
đất đồi núi lẫn sỏi sạn, mảnh sành, mảnh lưỡi xới
chai, gạch vỡ từ 20% trở lên có lẫn rễ cây.
Các loại đất trên có trạng thái nguyên thổ có
độ ẩm tự nhiên hoặc khô cứng hoặc đem đổ ở
nơi
khác đến có đầm nén.
IV Các loại đất trong đất cấp III có lẫn đá hòn,
đá tảng. Đá ong, đá phong hóa, đá vôi phong
hóa có cuội sỏi dính kết bởi đá vôi, xít non,
đá quặng các loại đã nổ mìn vỡ nhỏ.
*) Phân cấp đất đá cho máy đào:
Đất cấp 1: Đất có cây cỏ mọc, không lẫn rễ cây to và đá tảng, có lẫn đá dãm.
Cát khô, cát có độ ẩm tự nhiên không lẫn đá dăm. Đất cát pha, đất bùn dày dưới
20cm không có rễ cây. sỏi sạn khô có lẫn đá to đường kính 30cm. Đất đổng
bằng lớp trên dày 0,8m trở lại. Đất vun đổ đống bị nén chật.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 2 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Đất cấp 2: Sỏi sạn có lẫn đá to. Đất sét ướt mềm không lẫn đá dãm. Đất pha sét
nhẹ, đất pha sét nặng lẫn đất bùn dày dưới 30cm lẫn rễ cây, Đá dăm, đất đồng
bằng lớp dưới từ 0,8 đến 2,0 m. Đất cát lẫn sỏi cuội từ 10% trở lại.
Đất cấp 3: Đất sét nặng vỡ từng mảng. Đất sét lẫn đá dăm dùng xẻng mai mới
xán được. Đất bùn dày dưới 40cm trở lại. Đất đồng bằng lớp dưới từ 2 đến
3,5m.Đất đỏ vàng ở đổi núi có lẫn đá ong, sỏi nhỏ. Đất cứng lẫn đá hay sét non.
Đất cấp 4: Đất sét cứng từng lớp lẫn đá thạch cao mềm. Đá đã được nổ phá tơi.
*) Phân cấp đất đá cho máy ủi:
Đất cấp 1: Đất có cỏ mọc không lẫn rễ và đá dăm. Á sét nhẹ. Đất bùn không
có rễ cây. Đất đồng bằng lớp trên. Đất vụn đổ đống bị nén.
Đất cấp 2: Sỏi sận không lẫn đá to. Đất sét ướt mềm không lẫn đá dăm. Đất pha
sét nặng. Đất đồng bàng dày từ 0,6 đến 1,2m.
Đất cấp 3: Đất sét vỡ từng mảnh. Đất sét lẫn sỏi sạn, đá dãm, cát khô. Đất lẫn đá
tảng. Đất đã được nổ phá tơi rồi.
*) Phân cấp đất đá cho máy cạp:
Đất cấp 1: Đất có cỏ mọc, không lẫn rễ và đá. Đất đắp đã bị nén.
Đất cấp 2: Đất sét ướt mềm, không lẫn đá dăm. Á cát nặng. Đất đồng bằng lớp
trên dày 1 m trở lại.
1.2.Các bước thi công cơ bản công tác đất
Trong thi công xây đựng công tác đất chiếm một vị trí quan trọng. Chất lượng
và tiến độ thi công đất có ảnh hưởng quyết định đến chất lượng và tiến độ thi
công nền và móng công trình.
Khối lượng công tác đất và mức độ khó dễ trong thi công đất phụ thuộc vào đặc
tính cấu tạo của công trình, loại móng, điểu kiện địa chất, địa hình, khí hậu, thời
tiết, v.v. Nói chung thi công đất khối lượng lớn, công việc nặng nhọc có thể gặp
rất nhiều khó khăn, trở ngại.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 3 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Vì vậy, việc lựa chọn phương án thi công đất có ý nghĩa kinh tế, kỹ thuật quan
trọng, góp phần nâng cao chất lượng công trình, rút ngắn thời gian thi công, hạ
giá thành công trình, giảm những công việc nặng nhọc cho người công nhân.
Trong thi công đất thường có các dạng công tác sau:
- Đào đất: là hạ độ cao mặt đất thiên nhiên xuống độ cao thiết kế, như đào hố
móng, đào ao, đào hồ, v.v.
- Đắp đất: là nâng độ cao mặt đất thiên nhiên lên độ cao thiết kế, như đắp nền
đường, nền nhà.
- San đất: là làm phẳng một diện tích đất. Trong san đất bao gồm cả đào và đắp.
Có hai trường hợp san đất: san đất theo cân đối đào đắp, lượng đất trong mặt
bàng vẫn giữ nguyên; san đất theo cốt thiết kế, đất trong mặt bằng có thể được
lấy đi hoặc chở đến.
- Hớt đất (bóc đất): là lấy đi một lớp đất không sử dụng được trên mặt đất tự
nhiên, như hớt lớp đất mùn, đất phù sa, đất thực vật, đất ô nhiễm. Hớt đất là đào
nhưng không theo độ cao thiết kế mà theo độ dầy của lớp đất cần lấy đi.
- Lấp đất: là làm cho chỗ đất trũng cao bàng khu vực xung quanh. Lấp đất là đắp
đất nhưng độ cao phụ thuộc vào độ cao ciia mặt đất thiên nhiên xung quanh, như
lấp ao, lấp hô vôi, v.v.
- Đầm đất: là làm chặt nền đất để chống lún khi có tải trọng tác dụng, như đầm
nền, đầm chặt đáy hố móng, đầm gia cường nền đường đất, v.v.
Trong thi công đất thường gặp các công tác chính sau: đào đất, đắp đất và đầm
đất.
Đất sau khi được đào đắp dùng làm nền cho các công trình thường không đảm
bảo độ bền chắc cần thiết, do đó cần đầm lèn (tự nhiên hoặc nhân tạo). Chất
lượng đầm lèn được đặc trưng bởi hai thông số: tỉ trọng đất và môdun biến dạng
đàn hồi. Tỉ trọng đất được xác định bằng tỉ số trọng lượng đất trên thể tích của
nó ở điều kiện ẩm thiên nhiên, nằm trong khoảng 1,52,0 (T/m3).
- Có 3 phương pháp đầm lèn phổ biến hiện nay:

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 4 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

+ Đầm lèn nhờ lực tĩnh: Trọng lượng bản thân máy đầm truyền qua quả lăn
xuống nền, trong quá trình đầm lực không thay đổi theo thời gian (Hình a).
+ Đầm lèn nhờ lực động: đất hay vật liệu rời được đầm chặt nhờ động năng của
quả đầm khi rơi, lực thay đổi theo chu kỳ (Hình b).
+ Đầm lèn nhờ rung động: Máy đầm truyền dao động cho nền, làm cho các hạt
vật liệu chuyển động tương đối với nhau và chặt lại (Hình c).

Các
yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đầm lèn
- Lực: Biến dạng của đất có hai dạng: Biến dạng đàn hồi và biến dạng vĩnh cửu
(là kết quả của việc thu nhỏ thể tích hoặc thay đổi hình dáng mà vẫn giữ nguyên
thể tích). Độ bền trong các phân tử đất thường rất lớn so với liên kết giữa chúng
với nhau do đó đầm lèn thực chất là việc tác dụng ngoại lực để phá vỡ các liên
kết ấy, làm giảm lỗ hổng giữa các phân tử đất. Như vậy năng lượng đầm lèn chủ
yếu để thắng lực liên kết và lực ma sát giữa các phần tử đất khi dịch chuyển.
- Thời gian: Quá trình biến dạng phát triển trong một khoảng thời gian cần thiết.
Khi tác dụng lực đột ngột, thời gian để đất ở trạng thái căng thẳng rất nhỏ so với
thời gian cần thiết để đất biến dạng hoàn toàn. Vì vậy, để đạt được kết quả mong
muốn cần tác dụng lực nhiều lần hoặc tăng thời gian duy trì lực tác dụng. Yếu tố
lực và thời gian tuy quan trọng nhưng có thể khắc phục được một cách chủ động
bằng cách tăng - giảm trọng lượng của máy đầm lèn (gia tải), tăng - giảm số lần
đầm lèn hoặc cho máy chạy với tốc độ nhanh - chậm tuỳ theo yêu cầu.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 5 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Hìn
h 3.2. Đồ thị quan hệ giữa số lần lu lèn, lực và độ bền chặt của đất
Độ ẩm là một tiêu chí vô cùng quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng
đầm lèn và hiệu quả kinh tế

Hình 3.3. Đồ thị ảnh hưởng của độ ẩm của đất đến chất lượng đầm lèn
+ Khi đất ở độ ẩm tiêu chuẩn lực liên kết trong và ngoài đều nhỏ, đầm khi này
cho hiệu quả kinh tế cao, độ chắc của đất cũng lớn nhất.
+ Khi W < WTC tức là đất khô, lực liên kết trong đất và giữa các hòn đất với
nhau càng lớn. Đầm lèn trong điểu kiện này ít có hiệu quả.
+ Khi W > WTC tức đất ướt ở điều kiện này liên kết bên trong và bên ngoài đất
công có giá trị lớn do thành phần sét trong đất bị hoà tan với nước tạo thành chất

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 6 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

keo. Hỗn hợp kéo đó dễ biến dạng đàn hồi gây bám dính vào bộ công tác của
máy đầm, mặt khác nếu quá ướt thì khi đầm lèn không thể cán nước đi được.
Bảng 3.1: Thông số độ ẩm thích hợp với từng loại đất

1.3.Công dụng
Máy đầm đất là một trong những máy làm đất quan trọng, nó thực hiện nguyên
công cuối cùng của dây truyền công nghệ thi công đất.
Đầm đất là quá trình thu hẹp dẫn khoảng cách giữa các hạt đất tới mức cần thiết
làm cho các hạt đất nên chặt lại. Đồng thời cũng là quá trình làm cho không khí,
nước có ở trong đất thoát dần ra khỏi khối đất, dung trọng và độ bền của đất
tăng dần lên đủ sức chịu tác dụng của tải trọng, góp phần chống lún, chống nứt
nẻ, chống thấm cho các công trình đất, góp phần làm nhẵn bề mặt công trình.
Máy đầm lèn là những thiết bị được sử dụng tạo ra ngoại lực tác dụng vào bề
mặt nền móng công trình, làm các hạt vật liệu của nền được xếp chặt lại với
nhau (giảm pha khí, pha nước), tạo cho bề mặt công trình có độ chặt theo yêu
cầu để chịu được tải trọng từ những phương tiện bên ngoài.
1.4. Lịch sử ra đời máy lu
Giống như bất kỳ công cụ, thiết bị xây dựng nào khác, máy lu là nhân chứng cho
rất nhiều phát minh trong lịch sử của nó. Những chiếc xe lu đầu tiên được kéo

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 7 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

bằng ngựa và không có loại nào được bán mà chỉ để cho mượn. Lúc đầu, máy lu
là một công cụ nông nghiệp dùng để san phẳng đất và phá vỡ những khối đất
lớn. Việc san phẳng đất là cần thiết để kiểm soát cỏ dại sau này và giúp việc thu
hoạch dễ dàng hơn nhiều, đồng thời việc xới đất giúp giảm sự mất độ ẩm từ đất
canh tác. Vào những thời điểm xa xôi này, khi chưa có cơ giới hóa và xe tải phát
triển, xe lu được điều khiển không phải bằng động cơ mà bởi một nhóm động
vật, thường là ngựa. Nhưng khi bước sang thế kỷ 19 máy lu đã được sử dụng
trong việc xây dựng đường đầm nén nhựa đường.
Nhược điểm của xe lu do ngựa điều khiển là khả năng của động vật bị hạn chế
và khó kiểm soát. Vì vậy, vào giữa những năm 1800, các phương tiện chạy bằng
năng lượng đã thay thế sức mạnh của động vật, được gọi là con lăn hơi
nước. Hầu hết các con lăn hơi nước đều rất giống với động cơ kéo, bởi vì nhiều
nhà sản xuất động cơ kéo đã sản xuất con lăn dựa trên thiết kế hiện có của
họ. Sự khác biệt chính giữa hai loại xe này là trên xe lu, trục chính thay thế bánh
trước và trục để có thể lắp vào động cơ kéo. Kể từ khi trọng lượng mang trở nên
lớn hơn và dễ điều khiển hơn bằng con lăn hơi nước, chúng trở nên phổ biến
rộng rãi và trên toàn thế giới, vì một số công ty đường bộ ở Vương quốc Anh đã
duy trì hoạt động của chúng cho đến đầu những năm 70.
Trong thế kỷ 19, người ta bắt đầu xây dựng đường bằng bê tông, trộn cốt liệu,
nhựa đường và đất sét với nhau. Loại đường này mềm và cứng. Kết quả là người
ta đã sử dụng các xe lu biến dạng để san phẳng và cứng hóa đường
Những chiếc xe đầu tiên đó là máy lu chạy bằng hơi nước. Xe lu một xi lanh
được sử dụng để đầm nền và chạy với động cơ lớn và hộp số thấp để thúc đẩy
tung lên và rung động từ trục khuỷu đến các cuộn trong nhiều cách giống như
một xe lu rung. Loại xe lu với xi lanh đôi hoặc loại kết hợp trở nên phổ biến từ
khoảng năm 1910 trở đi và được sử dụng chủ yếu để cán các bề mặt nóng đặt do
động cơ chạy mượt mà, nhưng cả hai loại xi lanh có khả năng lăn bề mặt hoàn
thiện. Xe lu chạy bằng hơi nước thường được dành cho một nhiệm vụ nhất định
bởi hộp số vì những động cơ chậm hơn đã được sử dụng để đầm chặt cơ sở,

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 8 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

trong khi các mô hình bánh răng cao hơn thường được gọi là "máy
khoan mỏng". Một số công ty đường bộ ở Hoa Kỳ sử dụng xe lu chạy bằng hơi
nước những năm 1950 và ở Anh, một số vẫn còn sử dụng thương mại cho đến
đầu những năm 1970.
Vào những năm 1970, với sự phát triển của công nghệ truyền động thủy tĩnh,
công nghệ điều khiển thủy lực và công nghệ máy tính, việc nghiên cứu công
nghệ đầm nén và thiết bị đầm nén đã có những tiến bộ vượt bậc. Trước hết,
truyền động thủy tĩnh được áp dụng cho máy đầm. Thông qua việc kiểm soát tốc
độ dòng chảy của hệ thống thủy lực, tốc độ của động cơ có thể dễ dàng thay đổi
để thực hiện việc điều chỉnh liên tục tần số rung của con lăn, do đó đơn giản hóa
đáng kể hệ thống truyền động phức tạp. Trong giai đoạn này, nghiên cứu về con
lăn rung chủ yếu tập trung vào việc tối ưu hóa các thông số của con lăn rung và
dần dần nhận ra sự điều chỉnh liên tục vô cấp tần số rung và biên độ rung, giúp
cải thiện hiệu quả nén.
Nhưng công nghệ cải tiến nhanh chóng đã ảnh hưởng đến máy lu trong thế kỷ
20 và thay thế hơi nước bằng động cơ xăng, diesel và dầu hỏa. Những chiếc xe
lu chạy bằng động cơ đốt trong đầu tiên tương tự như những chiếc xe lu hơi
nước vì chúng sử dụng các cơ chế rất giống nhau để truyền công suất từ động cơ
đến các bánh xe.
Những chiếc xe lu chạy bằng động cơ đốt trong đầu tiên ra đời vào đầu thế kỷ
20. Sau đó, lốp xe, con lăn chân cừu và con lăn trơn được sản xuất gần như cùng
lúc. Người ta đã nghiên cứu tác dụng nén của con lăn tĩnh. Người ta tin rằng
việc tăng trọng lượng của các con lăn có thể làm tăng áp lực đường truyền của
các con lăn, từ đó cải thiện độ nén. Tác dụng. Vì vậy, trong một thời gian dài,
người ta đã cống hiến hết mình cho việc phát triển xe lu có trọng tải lớn. Con lăn
lốp lớn nhất từng nặng tới hơn 200 tấn. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, những
thay đổi của xe lu chủ yếu thể hiện ở việc cải thiện sức mạnh và ngoại hình.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 9 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

1.5. Phân loại

- Phân loại theo phương pháp đầm:
- Máy đầm tĩnh: Đây là phương pháp đầm tạo áp lực cho nền chủ yếu do trọng lượng
bản than của máy truyền xuống nền, trong quá trình đầm lên lực tác dụng không thay
đổi.
+ Máy lu tĩnh (Bánh thép).
+ Máy lu bánh hơi (cỡ lớn).
+ Máy lu bánh lốp (cao su đặc).
+ Máy lu chân cừu (tĩnh).
- Máy đầm có lực động: Đối với phương pháp này lực đầm chủ yếu do lực xung kích
do quả đầm có trọng lượng thả rơi tự do. Trong quá trình đầm lực thay đổi theo chu
kỳ.
+ Máy đầm rơi lăn (trống lăn trên bề mặt).
+ Máy đầm rơi tự do (Bàn đầm rơi tự do).
+ Máy đầm rơi nổ (dùng như động cơ đốt trong).
- Máy đầm rung động: Với phương pháp này bệ máy truyền nền lực rung làm cho các
hạt dao động tương đối với nhau và các hạt vật liệu sẽ sắp xếp lại, giảm khe giữa các
hạt vật liệu do đó đất đẩy ra bên ngoài do đó làm cho nền ổn định.
+ Máy đầm bàn rung.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 10 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

+ Máy lu rung trơn và chân cừu.

- Phân loại theo mục đích sử dụng:
+ Đầm lèn nền đất và bề mặt công trình.
+ Đầm lèn bề mặt bê tông.
+ Đầm tạo phẳng bề mặt
+ Đầm qua các lớp nền
1. Máy đầm lèn tĩnh
Máy đầm lèn tĩnh gồm có đầm bánh thép, đầm bánh lốp, đầm chân cừu. Trong quá
trình đầm dưới tác dụng của trọng lượng máy đầm độ chắc của nền đất tăng lên tương
ứng với các lượt đầm. Qua mỗi lượt đầm cường độ biến dạng của đất dưới nền ngày
càng giảm và tiến tới bằng 0 ở lượt đầm cuối. Muốn cho đất biến dạng hơn nữa cần
phải tăng trọng lượng của máy đầm.
2. Máy lu tĩnh bánh thép
a. Đặc điểm
- Được sử dụng để lu bề mặt công trình, nó có một số đặc điểm sau: + Máy hoạt động
với tốc độ thấp (1,52,5km/h).
+ Chiều sâu ảnh hưởng nhỏ (1525cm), năng suất thấp.
+ Sức bám kém, cồng kềnh và nặng nề.
+ Bề mặt công trình sau khi đầm trở nên nhẵn mịn, làm cho các lớp đất tiếp theo khó
liên kết chặt với lớp đất trước đó. Chỉ thích hợp để lu lèn bề mặt công trình.
b. Phận loại
- Theo tải trọng máy lu:
+ Loại nhẹ: Q = 0,6  4T, để đầm lớp bề mặt bê tông atfal và đá đen chịu lực nhẹ.
+ Loại trung bình: Q = 6  8T, để đầm lèn lớp đá sỏi, lớp nền cơ bản (base) và các lớp
bê tông asphalt (BTNN)
+ Loại nặng: Q = 10  18T, để đầm lèn ở khâu hoàn thiện bề mặt các loại nền.
- Phân loại theo số trục và số bánh:
+ Loại 2 trục 3 bánh lu: (Hình a) Thường 2 bánh sau là bánh chủ động và có đường
kính lớn hơn bánh trước.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 11 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

+ Loại 2 trục 2 bánh lu: (Hình b) Thường 2 bánh lu có đường kính bằng nhau và bố trí
1 bánh sau hoặc cả 2 bánh là bánh xe chủ động.
+ Loại 3 trục 3 bánh lu: (Hình c) Loại lu này có chiều dài lớn, ưu tiên cho việc thi
công các bề mặt đòi hỏi độ bằng phẳng cao.

Các loại xe lu bánh thép

c. Cấu tạo

Sơ đồ cấu tạo máy lu tĩnh bánh thép

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 12 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Máy lu tĩnh bánh thép

d. Nguyên lý làm việc
Nguồn động lực từ động cơ (1) thông qua hệ thống truyền động được truyền đến bánh
lu chủ động (4), bánh lu quay dẫn động máy lu làm việc,bánh lu bị động được điều
khiển bởi khung lái (7), cơ cấu lái được điều khiển bởi xi lanh thủy lực (8).
3. Máy lu bánh lốp
a. Công dụng
Là loại máy đầm tĩnh được sử dụng rất phổ biến để đầm mọi loại đất, nhất là
đất khô cứng và mặt nhựa đường. Phần lớn người ta sử dụng loại tự hành, cấutạo trên
cơ sở máy cạp tự hành. Những bộ phận công tác chính là các bánh lu lốp sắp xếp thành
2 hàng trước và sau. Máy lu bánh hơi có thể là tự hành hoặc không tự hành, bánh hơi
có thể được lắp trên một trục hoặc hai trục.
b. Phân loại
- Phân loại theo tải trọng:
+ Máy lu bánh hơi loại nhỏ nặng từ 5÷15T.
+ Loại vừa 15÷50T.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 13 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

+ Loại lớn 50÷100T; có khi tới 100T.

- Phân loại theo khả năng di chuyển:
+ Máy lu tự hành.
+ Máy lu không tự hành.
- Phân loại theo hệ thông truyền động:
+ Truyền động cơ khí.
+ Truyền động thủy lực.
- Máy lu bánh hơi có những ưu nhược điểm sau:
+ Tốc độ lu lèn lớn, năng suất cao.
+ Vận chuyển máy dễ dàng thuận tiện.
+ Cấu tạo đơn giản.
+ Thích ứng với mọi loại nền đất do tăng giảm được trọng lượng và áp suất hơi trong
bánh, chất lượng đầm lèn tốt.
+ Chiều sâu ảnh hưởng có thể tới 40÷50cm.

Sơ đồ máy lu bánh hơi loại lớn (đầm đất)

Máy lu bánh lốp cao su đặt (lu bê tông nhựa)

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 14 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

c. Cấu tạo

Sơ đồ cấu tạo máy lu bánh lốp

1. Đầu lái máy; 2. Cabin; 3. Động cơ; 4. Bánh lu sau; 5. Khung lu
6. Bánh lu trước; 7. Trục lái; 8. Ổ trục sau; 9. Ổ trục trước
Nguyên lý làm việc
- Nguồn động lực từ động cơ (3) được truyền động đến hệ thống truyền động làm quay
bánh lu chủ động sau làm máy lu di chuyển với vận tốc 30-35 km/h. Trong quá trình
làm việc bánh lá được điều khiển bằng trục lái (7) thông qua hệ thống xi lanh thủy lục
- Hệ thống bánh làm bằng cao su đặc chịu nhiệt và được bố trí so le nhau giữa trục
trước và sau đảm bảo tăng kích thước vệt lu.
4. Máy lu chân cừu
a. Công dụng
- Dùng để đầm đất dính với độ sâu lực đầm 30cm, chiều sâu ảnh hưởng lớn hơn so với
lu bánh lốp và lu tĩnh bánh thép sử dụng hiệu quả với các loại đất dính với độ ẩm phù
hợp, máy được sử dụng để lu lèn các lớp đất nền khi thi công các công trình có độ sâu
nền lớn, khi lu các vấu chân cừu sẽ tạo ra các dấu lõm trên nền giúp liên kết giữa các
lớp đất tốt hơn, tuy nhiên lu chân cừu chỉ phù hợp với lu các lớp dưới nền, không phù
hợp với lu bề mặt.
b. Phân loại
- Theo khả năng di chuyển.
+ Máy lu chân cừu tự hành Hb.
+ Máy lu chân cừu không tự hành Ha.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 15 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

- Theo cấu tạo chân cừu.

+ Chân cừu đối xứng (di chuyển hai hướng) Ha.
+ Chân cừu một phía (di chuyển 1 hướng) Hb.

- Theo nguyên lý làm việc:

+ Lu rung chân cừu
+ Lu tĩnh chân cừu
c. Cấu tạo

Máy lu rung chân cừu

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 16 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

1 Động cơ; 2. Can bin; 3. Chốt liên kết; 4. Bên đỡ; 5. Tuy ô thủy lực; 6. Bánh lu
7. Khung lu; 8. Bộ gây rung; 9. Xi lanh lái; 10. Bánh lốp sau; 11. Vấu chân cừu
d. Nguyên lý làm việc
- Lu rung chân cừu thường có 2 bộ phận cơ bản: máy cơ sở và bộ gây rung, máy cơ sở
có động cơ diesel (1) dẫn động bơm dầu cung cấp dầu cao áp cho mô tơ thủy lực thông
qua tuy ô thủy lực (5) làm việc làm quay các bánh lệch tâm.
- Khi bánh lệch tâm quay sẽ tạo ra lực ly tâm làm rung trông lu và truyền xuống nền để
đầm chặt vật liệu.
- Hệ thống giảm chấn gối cao su sẽ giảm chấn rung động lên cabin và khung máy.
e. Đặc điểm
- Ưu điểm của máy lu chân cừu:
+ Chiều sâu ảnh hưởng lớn hơn so với bánh hơi, 4060 cm.
+ Cấu tạo đơn giản, giá thành rẻ.
+ Năng suất cao chất lượng đầm lèn tốt.
+ Nền đắp gồm nhiều lớp riêng biệt chồng lên nhau nhưng vẫn bảo đảm được sự thống
nhất và độ chắc cần thiết.
- Nhược điểm:
+ Vận chuyển phức tạp.
+ Chỉ thích ứng với loại đất dẻo có độ ẩm được quy định chặt chẽ.
+ Tầng dưới nền đầm lèn chắc nhưng tầng trên bề mặt không chặt.
+ Sức kéo đòi hỏi lớn, hệ số cản di chuyển lớn.

Máy lu chân cừu (tự hành và không tự hành)

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 17 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

5. Máy đầm lăn rung động ( máy lu rung)

a. Công dụng
Máy lu nhờ rung động có hiệu quả đối với đất rời khi kích thước các hòn đất tương đối
khác nhau và lực liên kết giữa chúng có giá trị nhỏ. Phương pháp lu này thích hợp với
các loại đất cát, á sét, sỏi và đá dăm nhỏ, có chiều sâu ảnh hưởng lớn hơn đầm tĩnh.
b. Phân loại
- Theo khả năng di chuyển: lu rung tự hành, lu rung không tự hành.
- Theo cấu tạo của bộ di chuyển: bộ di chuyển bánh lốp, bánh sắt, bánh xích.
- Theo hệ thống truyền động: cơ khí, thuỷ lực.
- Theo đặc điểm của trống lu: loại trơn, loại có vấu (chân cừu).
c. Cấu tạo

Máy lu rung tự hành

1 Động cơ; 2. Can bin; 3. Chốt liên kết; 4. Bên đỡ; 5. Tuy ô thủy lực; 6. Bánh lu;
7. Khung lu; 8 Bộ gây rung

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 18 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

1.6.Các dạng máy lu tĩnh trên thế giới

Top 5 hãng xe lu được chuộng nhất thế giới:
-Xe lu lonking ( Trung Quốc ): Lu Lonking CDM514B là loại ưa dùng nhất của hãng
hiện nay (H1.2.4.1)

Hình 1.2.4.1: Lonking CDM514B

-Xe lu hamm ( Đức ): Xe lu Hamm 3410 là loại ưa dùng nhất của hãng hiện nay
(H1.2.4.2).

Hình 1.2.4.2: Hamm 3410

-Xe lu Dynapac ( Thủy Điển ): xe lu rung CA300D DYNAPAC là loại ưa dùng nhất
của hãng hiện nay (H1.2.4.3).

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 19 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Hình 1.2.4.3: CA300D DYNAPAC

-Xe lu Sakai ( Nhật Bản ): Xe lu lốp Sakai TZ701 – 1 là loại ưa dùng nhất của hãng
hiện nay (H1.2.4.4)

Hình 1.2.4.4: Sakai TZ701 – 1

-Xe lu Bomag ( Đức ): Xe lu rung BOMAG BW211D-40 là loại ưa dùng nhất của
hãng hiện nay (H1.2.4.5)

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 20 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Hình 1.2.4.5 BOMAG BW211D-40

Xe lu phổ biến ở Việt Nam là các thương hiệu đến từ châu Âu và Nhật Bản
như HAMM (thương hiệu Đức), DYNAPAC (thương hiệu Thụy Điển), Sakai (thương
hiệu Nhật). Những dòng xe này thường sẽ có giá thành khá cao nhưng đổi lại là chất
lượng rất tốt, sở hữu những động cơ mạnh mẽ cho ra khả năng đầm nén vượt trội. Có
thể hoạt động bền bỉ nhiều năm mà không cần thay thế, sửa chữa phụ tùng. Kèm theo
đó là quy trình bảo dưỡng xe rất tốt, đạt chuẩn châu Âu.
Ưu nhược điểm
– Ưu điểm:
+ Có thể đầm bề mặt nền nhẵn mịn.
+ Có thể đầm được mặt đường đá sỏi, mặt đường nhựa.
+ Giá thành thấp.
+ Cấu tạo đơn giản.
– Nhược điểm:
+ Sau khi đầm bằng lu bánh thép, lớp đất tiếp theo khó dính kết với lớp đất
+ Năng suất thấp.
+ Độ bám của máy trên nền thấp.
– Phạm vi sử dụng: Máy chỉ thích hợp khi đầm bề mặt đất có lẫn đá, trong thi công
đường oto đầm những lớp đất hoàn thiện kể cả lớp áo đường bê tông nhựa.
1.2.5 thông số máy Sakai KD10
Sakai KD10
Hãng sản xuất Sakai ( Nhật Bản )
Năm sản xuất 1970 - 1975
Mô hình động cơ ENGINE DA120
Nguyên tố dầu O-358
Yếu tố nhiên liệu F-301
Yếu tố không khí A-354
Trọng lượng ( tấn ) 10
Kích thước ( LxBxH ) (mm) 4325x1780x2445
Bánh lu Thép

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 21 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Dtrống lu (mm) 1502

Tốc độ ( km/h ) 3,5

Hình 1.2.5: Sakai KD10

1.2.6 thông số máy XCMG 3y18 /21
TSKT Xe lu tĩnh 3 trống lu, Tải trọng lu 18-21 tấn, Model: 3Y18/21
STT Hạng mục Thông số Đơn vị
1 Khả năng leo dốc 20 %
2 Bán kính góc quay nhỏ nhất 6500 mm
3 Khoảng sáng gầm nhỏ nhất 420 mm
4 Độ rộng bánh lăn 2320 mm
5 Độ trùng khớp bánh răng 100 mm
6 Model động cơ 4135Ak-2a
Làm mát bằng
7 Kiểu nước, dẫn khí tự
nhiên
8 Công suất lớn nhất 73.5 Kw
9 Kích thước ( dài x rộng x cao) 5150x2320x3010 mm
10 Tổng chiều dài 4910 mm
11 Tổng chiều rộng 2120 mm
12 Tổng chiều cao 2800 mm

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 22 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Hình 1.2.6: YCMG 3Y 18/21

CHƯƠNG II: THIẾT KẾ TỔNG THỂ VÀ CÁC THÔNG

SỐ CƠ BẢN
1.1 Thiết kế tổng thể máy lu
1.1.1 Xác định các bộ phận máy
Dựa vào thư viện các mẫu máy làm đất đã có và lựa chọn dạng máy mẫu cần thiết để
thiết kế theo (Từ đó chọn được kiểu dáng và các kích thước của máy cần thiết kế đồng
dạng với máy mẫu).

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 23 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Nguyên lý hoạt động:

Nguồn động lực từ động cơ (1) thông qua hệ thống truyền động được truyền
đến bánh lu chủ động (4), bánh lu quay dẫn động máy lu làm việc,bánh lu bị động
được điều khiển bởi khung lái (7), cơ cấu lái được điều khiển bởi xi lanh thủy lực (8).
a) Hệ di chuyển
Hệ thống lái cho phép lu thay đổi hướng chuyển động và quay vòng trong một
số trường hợp như :

- Khi cần thay đổi vật đầm lèn.

- Khi lựa tránh vật cản trên đường di chuyển.

Phương thức chuyển hướng thường được thực hiện theo một trong ba cách sau:
- Xoay các bánh xe phía trước lệch tương đối so với khung xe là phương pháp phổ
biến nhất, áp dụng đối với các xe lu:

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 24 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Hình 2.1.1 Xoay hai bánh xe trước lệch so với cầu trước cố định

- Xoay các bánh xe phía trước lệch tương đối so với khung xe là phương pháp phổ
biến nhất ( áp dụng đối với xe lu bánh lốp ).

Hình 2.1.2 Xoay trục đứng của bánh xe dẫn hướng trước loại đơn

- Xoay trục đứng của bánh xe dẫn hướng trước loại đơn (một bánh, một bánh sắt)
hoặc kép (hai bánh lốp gần nhau) kiểu lái này thường sử dụng trên xe lu bánh lốp
và xe lu tĩnh ba bánh sắt.

Hình 2.1.3 Xoay tương đối hai nửa khung liên kết bằng khớp bản lề

- Xoay một phần (hoặc một nửa) thân máy cùng với các bánh xe tương đối đối với
phần thân còn lại, xung quanh một khớp quay thẳng đứng áp dụng cho các xe lu
rung một trống sắt lu. Kiểu lái này hiện nay sử dụng hoàn toàn trên các xe lu rung

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 25 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

một trống sắt lu vì cấu tạo đơn giản hiệu quả lái tốt, sử dụng điều khiển thủy lực
hoàn toàn nên điều khiển nhẹ nhàng, chính xác.

b) Bộ công tác
Bộ công tác trên xe lu là một phần quan trọng trong quá trình vận hành và sử
dụng xe lu. Bộ công tác bao gồm các thiết bị và công cụ cần thiết để thực hiện các
công việc như đào, xúc, nâng và vận chuyển vật liệu. Các bộ công tác trên xe lu
thường bao gồm cần cẩu, xúc, bánh xích và các hệ thống điều khiển. Nhờ vào bộ
công tác, xe lu có khả năng thực hiện các công việc xây dựng và khai thác một
cách hiệu quả và nhanh chóng.

Hệ thống điều khiển

Hình 2.1.7 bộ điều khiển xe lu

1 Tay cầm

2 công tắc còi

3 cần tiến có công tắc rung

4 công tắc phun chất lỏng

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 26 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

5 công tắc phun nước

6 công tắc rung

7 đồng hồ đo kết hợp

8 công tắc thay đổi tốc độ

9 công tắc phanh đỗ

10 công tắc đèn

11 cần ga

12 công tắc khởi động

13 cần gạt xi nhan

14 nhiệt kế nước

15 bàn đạp nhanh

16 đèn

17 công tắc còi

1.2 Xác định kích thước

Trên cơ sở quan sát máy mẫu ngoài thực tế sơ bộ định các kích thước cơ bản của
máy như sau:

STT Hạng mục Thông số Đơn vị

1 Độ rộng bánh lăn 2320 mm
2 Đường kính trống lu 1502 mm
3 Kích thước ( dài x rộng x cao) 5150x2320x3010 mm
4 Tổng chiều dài 4910 mm
5 Tổng chiều rộng 2120 mm
6 Tổng chiều cao 2800 mm
7 Tải trọng 21 Tấn

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 27 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

8 Tốc độ di chuyển 4,4 Km/h

1.3 Tính toán các thông số cơ bản

Theo [1] ta có
- Chất lượng đầm nèn, hệ số đầm nèn là
ρn
k= ρtc (6.1)

Trong đó
n Độ chặt của nền sau khi đầm..
tc Độ chặt của nền theo tiêu chuẩn

- Áp suất tiếp xúc của lu bánh thép:

P =G/B (Mpa/m2) (6.3)

B Là chiều rộng của chống lu
G Là trọng lượng lớn nhất của máy ( khi máy có tải trọng tối đa), kG
 P= 21000/1502= 13,98 (Mpa/m2)
- Công suất
Theo [1] ta có
Công suất động cơ dẫn động:
W .v
N= (ml) (6.10)
270. η

Trong đó
W Tổng trở lực cản di chuyển:
W= W1+ W2 + W3 (6.11)

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 28 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

W1 Lực cản di chuyển thuần túy:

W1= G.f1 (kG) (6.12)
G Là trọng lượng lớn nhất của máy.
f1 Hệ số cản di chuyển.
f Là hệ số cản di chuyển của lốp với nền:
Đầm bê tông nhựa nóng +Bánh lốp f=0,03.
+ Bánh thép f=0,05  0,06.
Đầm đất: +Bánh lốp f=0,15  0,2.
+Bánh thép f=0,25  0,3.
 W1= 21000 . 0,25 = 5250 (kG)
W2 Lực cản di chuyển do ảnh hưởng của độ dốc nền:
W2 = i.G (kG) (6.13)
i Độ dốc nền
i Là độ dốc i = (0,06  0,1).
G Là trọng lượng lớn nhất của máy.
 W2 = i.G = 0,08 . 21000= 1680 (kG)

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 29 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

W3 Lực cản quán tính xuất hiện khi khởi động:

G. v
W3= g,t
(6.14)

v Là vận tốc di chuyển ổn định của máy khi khởi động (m/s).
t Thời gian khởi động (s). t=2
g Là gia tốc trọng trường (m/s2 ).
v Vận tốc di chuyển của máy (km/h).
𝜂 Hiệu suất truyền động từ động cơ đến trục chủ động
+ Hiệu suất truyền động
Cơ - khí η = 0,83÷ 0,86
Cơ -thuỷ η = 0,73÷ 0,76
G. v 21000 .1 , 22
 W 3= g , t = 9 ,81 . 2
= 1305,81

W Tổng trở lực cản di chuyển:

 W= W1+ W2 + W3= 5250+1680+1305,81=8235,81 (kG)
Công suất động cơ dẫn động:
W .v 8235 , 81. 4 , 4
 N= 270. η = 270 . 0 , 85
= 157,89 (ml)

 Chọn động cơ có công suất N = 160 (ml)

- Chiều sâu ảnh hưởng
Lu bánh thép

H 0=2, 4.
W
W0 ( 2 ,5 p1
. 1−e . max .
p1
G
pk )√ (6.17)

W Là độ ẩm thực tế của đất (%).

Wo Là độ ẩm tối ưu.
Ro Là bám dính chống lu
- Trở lực cản khi làm việc:
Theo [1] ta có
Với nền đất:

√
z
3 h
W lu = . ∑ k .G . 2. (6.18)
8 i=1 R

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 30 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Bê tông nhựa nóng:

h
3 ( )
W lu = . B . 1−
γd
γc
.(2. Pd + Pc ) (6.19)

K Là hệ số chống chủ động K=2.

h Là chiều sâu lún h = 0,02  0.05 (m).
B Là chiều rộng trống lu.
γ d Tỷ trọng vật liệu đầm lúc đầu.

γ c Tỷ trọng vật liệu đầm lúc cuối.

- Lu bánh thép 2
D=5 , 4. √ P2 (6.21)

P2 Là áp suất trung bình trên 1 đơn vị chiều dài

D Là đường kính
1.4 Kiểm tra sự lựa chọn đúng đắn về động cơ và hệ di chuyển bằng bất
phương trình: Kéo-Bám-Cản.
Theo [1] ta có
∑W ≤ 𝑇K ≤ 𝑇B (tách 2 công thức) (1.4)
Trong đó: + ∑W - là tổng trở lực cản hoạt động của máy (Wlv, 𝑊dc)
+ TK - là sức kéo lấy từ công suất động cơ
N
TK= .K. 𝜂 (1.5)
V

N là công suất động cơ.

Hằng số biến đổi thứ nguyên K = 270.
V là vận tốc làm việc của máy V = 4,4 km/h
𝜂 là hiệu suất truyền động. K là hệ số biến đổi thứ nguyên.
160
 TK= .270. 0 , 85 = 8345,45 [kG]
4 ,4

+ TB là sức kéo từ điều kiện bám.

TB = φ.GT (1.6)
𝜑 hệ số bám phụ thuộc vào kết cấu của hệ di chuyển và nền.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 31 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Đối với bánh xích 𝜑 = 0,9; đối với bánh lốp 𝜑 = 0,6
GT là phần trọng lượng của máy rơi vào bánh chủ động đối với hệ di chuyển
bánh lốp và chính là trọng lượng của máy với hệ di chuyển bánh xích
+ Hiệu suất truyền động
Cơ - khí η = 0,83÷ 0,86
Cơ -thuỷ η = 0,73÷ 0,76
+TB phải phù hợp với hệ số trượt cho phép: Bánh xích là 7%; Bánh lốp là 20%.
 TB = 0.9. 21000=18900 (kG)
Theo tính toán ở trên thì tổng trờ lực cản di chuyển là:
 W= W1+ W2 + W3= 5250+1680+45,53=8235,81 (kG)
Ta nhận thấy: TK ≥ W

Và W  TB
Điều này chứng tỏ bất phương trình kéo bám cản được thỏa mãn vì thế máy lu
có thể di chuyển bình thường.
Như vậy công suất động cơ đã chọn là hợp lý

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 32 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

CHƯƠNG III: TÍNH TOÁN HỆ THỐNG LỰC TÁC

ĐỘNG CÔNG TÁC
1.1 Tải trọng và các trường hợp tải trọng
Để có thể tính toán thiết kết cấu khung của máy lu ta cần xác định hệ thống lực
tác dụng lên nó.
Việc xác định hệ thống lực tác dụng lên khung máy của máy lu xuất phát từ
việc phân tích ngoại lực tác dụng lên máy một cách toàn diện. Ta xét sơ đồ tác dụng
lên máy lu như hình vẽ. Trong quá trình làm việc các ngoại lực tác dụng lên máy lu
gồm có:

Sơ đồ hệ thống ngoại lực tác dụng

- Trọng lượng của máy Gm.
- Lực cản lăn (cản di chuyển) trên các bánh xe Pf1 và Pf2
- Phản lực theo phương đứng từ nền lên bánh xe R1 và R2
Khi xem xét một cách chính xác thì các phản lực đứng trên các bánh xe không
đi qua trục bánh xe mà dịch chuyên tương đối với trục một khoảng nào đó, tuy
nhiên các kết quả nghiên cứu chỉ ra là các trị số đó tương đối nhỏ vì vậy ta có thể
bỏ qua trong quá trình tính toán.

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 33 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Như vậy các lực chưa biết trong số các ngoại lực chỉ còn lại các phản lực theo
phương đứng là R1 và R2 xuất hiện ở các bánh xe. Các lực này được xác định từ
các phương trình cân vằng mô men với các điểm A và B ta có:

 MB = 0
 R1.b – Gm.(d/2-c)=0
d
Gm .( −c)
 R1 = 2
b

Thay số : Gm = 21000 (kG) ; d= 5150 mm; c=1035 mm ; b= 2861 mm

5150
21000 .( −1035)
 R1 = 2 = 11303,74 (kG)
2861

 MA = 0
 - R2.b + Gm.(d/2-a)=0
d
Gm .( −a)
 R2 = 2
b

Thay số : Gm = 21000 (kG) ; d= 5150 mm; a=1253 mm ; b= 2861 mm

5150
21000 .( −1253)
 R2 = 2 = 9703,6 (kG)
2861

1.2 Tính ổn định của máy theo phương dọc

Khi máy di chuyển trên đường dốc có thể bị mất ổn định( bị lật hoặc bị trượt)
dưới tác dụng của các lực và mô men hoặc bị lật đổ khi chuyển động ở tốc độ cao,
tuy nhiên máy lu ít khi chuyển động ở tốc độ quá cao khi làm việc cho nên khả năng
bị lật do chuyển động ở tốc độ cao có thể bỏ qua.
Trường hợp chuyển động lên dốc với vận tốc nhỏ và ổn định, có sơ đồ tính như sau:

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 34 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

Sơ đồ tính toán ổn định của máy lu trên nên nghiêng dọc

Lấy mô men với các điểm A và B ta được:
 MB = 0
 R1.c – Gm.cosα.(a/2-d)+Gm.sinα.h=0

 R1 =
Gm .cosα . ( a2 −d)−Gm . sinα .h
c

 MA = 0
 R2.c + Gm.cosα.(a/2-b) - Gm.sinα.h=0

 R2 =
−Gm . cosα . ( a2 −b)+ Gm . sinα .h
c

Khi tăng góc dốc α đến giá trị giới hạn thì xe sẽ bị lật đổ ứng với lúc R1 = 0, bánh xe
trước sẽ bị nhấc khỏi mặt đường.
R1=0


Gm .cosα . ( a2 −d)−Gm . sinα .h = 0
c

Thay số : Gm = 21000 (kG) ; a= 5150 mm; b=1253 mm ; c= 2861 mm ; d= 1035 mm

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 35 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

h= 1147 mm
d 1035
Tanα = h = 1147

 α = 4203’
1.3 Tính toán ổn định của máy theo phương ngang
Tính ổn định động ngang của máy lu khi chuyển động trên đường nghiêng ngang.
Giả thiết là trọng tâm xe nằm trong mặt phẳng đối xứng dọc, lực và mô men tác dụng
lên máy lu bao gồm:
- Trọng lượng của máy lu được phân ra làm hai thành phần theo phương nghiêng
ngang .
- Các phản lực thẳng góc từ đường tác dụng lên bánh xe A và B.
- : Góc nghiêng ngang của đường.
- Các phản lực ngang X và Y

Sơ đồ tính toán ổn định của may lu trên nền nghiêng ngang

Dưới tác dụng của các lực và mô men, khi góc  tăng dần tới góc giới hạn, xe bị lật
quanh điểm A ( A là giao tuyến của mặt phẳng thẳng đứng qua trục bánh xe trên trái
và mặt đường) lúc đó B = 0
 MA = 0

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 36 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

 B.c + Gm.cos.c/2 - Gm.sin.h=0

c
−Gm .cos . + Gm .sin . h
B= 2
c

Ta xác định được góc giới hạn lật đổ khi xe chuyển động trên đường nghiêng ngang:
c
Tan = 2.h

Thay số c = 1842 mm ; h= 1280 mm

c 1842
 Tan = 2.h = 2.1280

  = 35044’

TÀI LIỆU THAM KHẢO

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 37 Lớp; Máy xây dựng K61
THIẾT KẾ MÔN HỌC MÁY LÀM ĐẤT

[1]- Máy Làm Đất (Thái Hà Phi, Nguyễn Văn Dũng)_nxb Giao Thông Vận Tải
[2]- Máy Làm Đất (Vũ Thế Lộc , Vũ Thanh Bình)_nxb Giao Thông Vận Tải
[3]- Sổ Tay Máy Xây Dựng ( Vũ Thanh Bình )_nxb Giao Thông Vận Tải
[4]- Sổ Tay Máy Làm Đất (Lê Kim Truyền, Vũ Minh Khương )_nxb Xây Dựng
[5]- Tập Bản Vẽ Máy Làm Đất
[6]- Sức Bền Vật Liệu (Vũ Đình Lai, Nguyễn Xuân Lựu, Bùi Đình Nghi)_nxb Giao
Thông Vận Tải .

SVTH: Nguyễn Phùng Đức Trí 38 Lớp; Máy xây dựng K61