CỤC  

AN  TOÀN  BỨC  XẠ  VÀ  HẠT  NHÂN  

TRUNG  TÂM  HỖ  TRỢ  KỸ  THUẬT    
AN  TOÀN  BỨC  XẠ  HẠT  NHÂN  VÀ  ỨNG  PHÓ  SỰ  CỐ  
-­-­-­-­-­o0o-­-­-­-­-­  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
GIỚI  THIỆU  CÁCH  SỬ  DỤNG  THIẾT  BỊ/  DỤNG  CỤ  ĐO  ĐỂ    
KIỂM  ĐỊNH  THIẾT  BỊ  CHỤP  CẮT  LỚP  VI  TÍNH    
DÙNG  TRONG  Y  TẾ  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hà  Nội,  2020  
  
MỤC  LỤC  
MỤC  LỤC  ............................................................................................................  1  
I.  Giới  thiệu  chung  ................................................................................................  2  
I.1.  Mục  đích  ......................................................................................................  2  
I.2.  Đối  tượng  học  ..............................................................................................  2  
I.3.  Thời  lượng  ...................................................................................................  2  
I.4.  Kết  quả  đạt  được  .........................................................................................  2  
II.  Danh  sách  thiết  bị  đo,  dụng  cụ  phục  vụ  kiểm  tra  thiết  bị  .................................  3  
III.  Sử  dụng  phantom  để  kiểm  tra  đặc  trưng  làm  việc  của  thiết  bị  chụp  cắt  lớp  vi  
tính  ........................................................................................................................  4  
CÂU  HỎI  ÔN  TẬP  ...............................................................................................  7  
TÀI  LIỆU  THAM  KHẢO  ....................................................................................  7  
 

 
 
 
 
 
   

1  
 
I.  Giới  thiệu  chung  
I.1.  Mục  đích  
Bài   giảng   này   giúp   học   viên   làm   quen   và   sử   dụng   thành   thạo   với   thiết  
bị/dụng  cụ  phục  vụ  cho  hoạt  động  kiểm  tra/kiểm  định  thiết  bị  chụp  cắt  lớp  vi  tính  
dùng  trong  y  tế.  
I.2.  Đối  tượng  học  
  Đối  tượng  tham  gia  khoá  học  là  người  mong  muốn  trở  thành  kiểm  định  viên  
kiểm  định  thiết  bị  X  quang  và  làm  việc  tại  các  đơn  vị  được  cấp  chứng  nhận  cung  
cấp  dịch  vụ  kiểm  định  thiết  bị  X-­quang  hoặc  cán  bộ  của  cơ  quan  quản  lý  nhà  nước  
(sau  đây  gọi  tắt  là  học  viên).  
I.3.  Thời  lượng  
  Bài  giảng  này  được  thiết  kế  để  giảng  viên  trình  bày  và  thảo  luận  với  các  
học  viên  trong  60  phút.  
I.4.  Kết  quả  đạt  được  
  Sau  khi  kết  thúc  bài  học,  học  viên  nắm  được  cách  thiết  lập  phantom  kiểm  
định  và  lựa  chọn  các  lát  cắt  phù  hợp  để  đánh  giá  các  thông  số:  
  Độ  chính  xác  số  CT,  nhiễu,  độ  đồng  đều;;  
  Độ  phân  giải  không  gian/tương  phản  cao;;  
  Độ  phân  giải  tương  phản  thấp;;  
  Độ  dày  lát  cắt  và  độ  chính  xác  tâm  lát  cắt.  
 
 
 
 
 
 
 
 

2  
 
II.  Danh  sách  thiết  bị  đo,  dụng  cụ  phục  vụ  kiểm  tra  thiết  bị    
Thiết  bị  đo/dụng  cụ  sử  dụng  dựa  trên  các  phép  kiểm  tra  quy  định  tại  QCVN  
12:  2016/BKHCN,  Quy  chuẩn  kỹ  thuật  quốc  gia  đối  với  thiết  bị  thiết  bị  chụp  cắt  
lớp  vi  tính.  Danh  sách  thiết  bị  đo/dụng  cụ  và  hình  ảnh  được  mô  tả  trong  Bảng  
dưới  đây.    

Tên  phép   Thiết  bị  đo,  dụng  

Hình  ảnh  minh  họa  
kiểm  tra   cụ  

Kiểm  tra   Sổ   ghi   chép   hoặc  

ngoại  quan   Biên   bản   kiểm   định    
hoặc  máy  ảnh,  bút  

Thước   mét;;   thước  

thăng  bằng;;    
Vật  đánh  dấu;;  

Phantom  đánh  giá  độ  

Kiểm  tra  đặc  
trưng  làm  việc   chính   xác   số   CT,  
nhiễu,   độ   đồng   đều,  
của  thiết  bị    
độ   phân   giải   không  
 
gian/tương  phản  cao,  
độ   phân   giải   tương   a.   Phantom  CT  economy,  model  463  
phản  thấp,  độ  dày  lát  
cắt   và   độ   chính   xác  
tâm  lát  cắt  
 
 

 
b.   Phantom  ACR    CT,  model 464,
Gammex-RMI, Middleton, WI
 

3  
 
III.   Sử   dụng   phantom   để   kiểm   tra   đặc   trưng   làm   việc   của   thiết   bị   chụp  
cắt  lớp  vi  tính      
Bước  1  
-­   Khi  thiết  lập  phép  đo,  phantom  được  đặt  cố  định,  chắc  chắn  tại  ví  trí  đặt  
đầu   bệnh   nhân,   đảm   bảo   thiết   bị   CT   scanner   quét   toàn   bộ   thể   tích  
phantom.    
-­   Hình  ảnh  dưới  đây  thể  hiện  cách  đặt  phantom:  

 
Bước  2:  
Thực  hiện  quét  toàn  bộ  phantom.  Thao  tác  vận  hành  này  cần  được  sự  hỗ  trợ  
của  kỹ  thuật  viên  vận  hành  máy.  
Bước  3:    
Sau  khi  tái  tạo  hình  ảnh,  lựa  chọn  các  lát  cắt  phù  hợp  cho  từng  thông  số  
kiểm  tra,  cụ  thể:  
-­   Kiểm  tra  độ  chính  xác  số  CT,  nhiễu  và  độ  đồng  đều:  Lựa  chọn  lát  cắt  như  
hình  bên  dưới  và  vẽ  các  ROI  ở  các  vị  trí  đánh  giá.    

4  
 
  
  b  
a  
 

-­   Kiểm  tra  độ  phân  giải  không  gian/độ  tương  phản  cao:  Lựa  chọn  lát  cắt  
như  Hình  bên  dưới  và  quan  sát  các  cặp  vạch  trên  ảnh.  

 
a    
b  

 
-­   Kiểm  tra  độ  phân  giải  tương  phản  thấp:  lựa  chọn  lát  cắt  như  Hình  bên  
dưới  và  quan  sát  kích  thước  các  lỗ.    
 

   
a   b  

5  
 
 -­   Kiểm  tra  độ  dày  lát  cắt  và  độ  chính  xác  tâm  lát  cắt:  Lựa  chọn  lát  cắt  như  
Hình  bên  dưới  và  đếm  các  vạch  (bars).  
 

 
a  
 
b  
 

Chú  ý:  a:  là  hình  ảnh  lát  cắt  của  hình  ảnh  phantom  economy  CT,  model  
463  và  b  là  lát  cắt  của  hình  ảnh  phantom  Phantom  ACR    CT,  model 464, Gammex-
RMI, Middleton, WI.

6  
 
 CÂU  HỎI  ÔN  TẬP  
1.  Khi  đánh  giá  độ  đồng  nhất,  nhiễu,  độ  chính  xác  số  CT,  cần  chú  ý  gì  khi  vẽ  
các  ROI  (kích  thước  ROI,  khoảng  cách  giữa  các  ROI)?  
2.  Sự  khác  nhau  trong  đánh  giá  độ  tương  phản  cao  và  độ  phân  giải  tương  
phản  thấp?  
 
TÀI  LIỆU  THAM  KHẢO  
1.  Quy  chuẩn  kỹ  thuật  quốc  gia  đối  với  thiết  bị  chụp  cắt  lớp  vi  tính,  
QCVN:12/2016/BKHCN.  
2.  Sổ  tay  hướng  dẫn  sử  dụng  phantom  economy,  model  463;;  
3.  Sổ  tay  hướng  dẫn  sử  dụng  Phantom  ACR    CT,  model 464, Gammex-RMI,
Middleton, WI.  

 
 
 
 

7