Bài tập tuần 2 nhóm 9 (L11)

1. Cách tính tỷ lệ lạm phát ở Việt Nam

Để đánh giá thiệt hại hay mức độ thay đổi giá cả trong từng thời kỳ ảnh hưởng đến
nền kinh tế chung của một quốc gia, các nhà kinh tế đã đưa ra các phương pháp đo
lường tỷ lệ lạm phát đểđ ưa ra những quyết định tương đối đúng đắn trong từng thời
kỳ để khắc phục tình trạng suy thoái chung của một quốc gia

1.1 Đo lường lạm phát theo CPI

Đo lường lạm phát theo CPI - (Chỉ số giá tiêu dùng - Consumer Price Index) là chỉ số
mức giá tiêu thụ trung bình cho giỏ hàng hóa hay dịch vụ của một người. Chỉ số biểu hiện
sự thay đổi về giá cả của hàng hóa, dịchvụ theo thời gian có đơn vị tính là phần trăm

Công thức tính chỉ số giá tiêu dùng CPI theo các năm:

Hay

Trong đó:

 là chỉ số giá tiêu dùng trong thời kỳ t

 là giá mặt hàng tiêu dùng thứ i/nhóm hàng i

 là lượng hàng tiêu dùng thứ i/nhóm hàng i

Công thức tính tỷ lệ lạm phát trong thời kì t:

Tỷ lệ lạm phát phần trăm = (Giá trị chỉ số CPI cuối cùng / Giá trị CPI ban đầu)
* 100

Hạn chế khi sử dụng CPI để tính lạm phát:

 Không đủ tính đại diện: CPI được lấy dựa vào giỏ hàng hóa đại diện. Tuy
nhiên, thói quen tiêu dùng là khác nhau tùy từng địa phương, mức thu
nhập,.. Vì vậy, sử dụng CPI để tínhlạm phát sẽ không bao quát được tất cả
ngành hàng. Từ đó dẫn đến kết quả tỷ lệ lạm phátđược tính ra sẽ không
khách quan.
 Không phản ánh được các loại chi tiêu cụ thể: CPI thường chỉ phản ánh các
chi phí mà cánhân tự bỏ ra. Tuy nhiên, không phải lúc nào người tiêu dùng
cũng phái thanh toán 100% các chi phí của mình.

1.2 Đo lường lạm phát theo PPI

Chỉ số Giá sản xuất (PPI) đo lường lạm phát theo góc nhìn của nhà sản xuất.
PPI là thước đo mức giá trung bình mà người sản xuất nhận được đối với hàng
hóa và dịch vụ được sản xuất trong nước. Chỉ số được tính bằng cách chia mức
giá hiện tại mà người bán nhận được cho một giỏ hàng hóa đại diện trong một
năm gốc cụ thể, sau đó nhân với 100.

1.3. Đo lường lạm phát theo chỉ số giảm phát GDP

Là chỉ số tính theo phần trăm phản ánh mức giá chung của tất cả các loại hàng
hoá, dịch vụ sản xuất trong nước.

Chỉ số điều chỉnh GDP cho biết một đơn vị GDP điển hình của kỳ nghiên cứu
có mức giá bằng bao nhiêu phần trăm so với mức giá của năm cơ sở. Chỉ số
giám phát GDP phảnánh sự biến động GDP danh nghĩa do sự biến động của
giá, là cơ sở để đánh giá lạm phát
 Tỷ lệ lạm phát năm t so với năm t - 1 = [(Chỉ số giảm phát GDP năm t – Chỉ
số giảm phát GDP năm t-1) / Chỉ số giảm phát GDP năm t-1] x 100

1.4 Đo lường lạm phát theo chỉ số PCE-

(Chi Tiêu Tiêu Dùng Cá Nhân) đo lường sự thay đổi giá đối với hàng hóa và
dịch vụ dựatrên dữ liệu GDP từ các nhà sản xuất. Dữ liệu này không cụ thể
như CPI vì được đo lường dựa trên ước tính giá sử dụng trong CPI và các
nguồn khác. Tương tự như ba chỉ số trên, sự gia tăng của chỉ số từ năm này
sang năm khác phản ánh tình trạng lạm phát.

Ví dụ : Giả sử bạn muốn biết sức mua của $ 10.000 đã thay đổi như thế nào từ tháng 9
năm 1975 đến tháng 9 năm 2018. Đối với tháng 9 năm 1975, nó là 54,6 (giá trị CPI ban
đầu) và vào tháng 9 năm 2018, nó là 252,439 (giá trị CPI cuối cùng). Dựa vào công thức
sẽ tính ra như sau:

Tỷ lệ lạm phát = (252.439 / 54.6) x 100 = (4.6234) x 100 = 462.34%

Nếu muốn tính Chỉ số lạm phát CPI của một thời kỳ, chúng ta áp dụng công thức:

Chỉ số lạm phát trong thời kỳ:

T = 100% x (CPI thời kỳ T – CPI thời kỳ T-1) / CPI thời kỳ T-1

Ví dụ:

Đối với một giỏ hàng hóa gồm quả cam và quả quýt.
Chọn năm 2010 làm năm cơ sở. Mức giá của giỏ hàng hóa như sau:
– Quả cam: 1000 VNĐ/quả.
– Quả quýt: 2000 VNĐ/quả.
Hiện tại là năm 2022, giá bán giỏ hàng này như sau:
– Quả cam: 1500 VNĐ/quả.
– Quả quýt: 3000 VNĐ/quả.
Nếu các chủ thể mua 100 quả cam và 50 quả quýt thì CPI của giỏ hàng hóa này sẽ được
tính như sau: CPI = [(50 x 1500 + 100 x 3000) / (50 x 1000 + 100 x 2000)] x 100 = 150

2. Cách tính tỷ lệ lạm phát ở Mỹ

Công thức tính CIP:

Công thức tính tỷ lệ lạm phát:

Trong đó:

A- điểm bắt đầu là một tháng, năm cụ thể quá khứ cho một hàng hóa, dịch vụ cụ thể trong
chỉ số giá tiêu dùng.

B- điểm kết thúc là một tháng, năm cụ thể hiện tại cho cùng một hàng hóa, dịch vụ trong
chỉ số giá tiêu dùng.

Nếu tỷ lệ lạm phát trung bình vượt quá , giá đã tăng hơn gấp đôi. Để giúp giữ thông tin rõ
ràng, khi tỷ giá leo thang trên 100, BLS thường chọn một năm cơ sở mới. Khi chỉ số CPI
> 100, thì cần trừ đi 100 để xác định mức giá tăng cao trong thời kỳ đó.

Ví dụ: Giá một lon sữa có giá 5$ vào năm 2004 và 5,6$ vào năm 2014.

Tỷ lệ lạm phát:

Tỷ lệ lạm phát trên một lon sữa từ năm 2004 đến năm 2014 là 12%.

3. Điểm khác biệt trong cách tính CPI của Mỹ và Việt Nam.

Đối với Việt Nam:

Sử dụng một hệ số lạm phát cố định (CPI) để đo lường sự thay đổi trong giá của các mặt
hàng và dịch vụ. Hệ số này được tính toán dựa trên giá của một bộ sản phẩm cố định
trong một thời gian nhất định.

Đối với Mỹ:

Mỹ sử dụng một hệ số lạm phát động (CPI-U) để đo lường sự thay đổi trong giá của các
mặt hàng và dịch vụ. Hệ số này được tính toán dựa trên giá của một bộ sản phẩm thay đổi
theo thời gian.

Ngoài ra sự khác biệt chính giữa cách tính CPI của Việt Nam và Mỹ là cách tính giá trị
của các mặt hàng và dịch vụ. Việt Nam sử dụng một phương pháp tính toán cụ thể để xác
định giá trị của các mặt hàng và dịch vụ, trong khi Mỹ sử dụng một phương pháp tính
toán tổng quát. Việt Nam và Mỹ đều sử dụng lạm phát để đo lường sự thay đổi trong giá
của các mặt hàng và dịch vụ. Tuy nhiên, cách tính lạm phát của hai nước có một số điểm
khác biệt.

Tài liệu tham khảo:

1. Thạc sỹ Đinh Thùy Dung 26/01/2023, CPI là gì? Ý nghĩa, công thức, cách tính chỉ
số giá tiêu dùng?, truy cập tại < https://luatduonggia.vn/cpi-la-gi-y-nghia-cong-
thuc-cach-tinh-chi-so-gia-tieu-dung/ > [ngày truy cập: 13/02/2023]

2. Lê Thanh Thảo 31/12/2021, Công thức tính lạm phát là gì? Những kiến thức cơ bản
về lạm phát, truy cập tại <https://www.dnse.com.vn/hoc/cong-thuc-tinh-lam-phat-
la-gi > [ngày truy cập: 13/02/2023]
3. Dương Esther 21/10/2021, Cách tính tỷ lệ lạm phát – Mối quan hệ giữa lãi suất và
lạm phát, truy cập tại < https://isinhvien.com/cach-tinh-ty-le-lam-phat-moi-quan-
he-voi-lai-suat/ > [ngày truy cập: 13/02/2023]
4. The Indeed Editorial Team. (2020). How to Calculate Inflation Rate: Formuala and
Example. Truy cập tại How To Calculate Inflation Rate: Formula and Example |
Indeed.com