CHƯƠNG 6: TRIẾT HỌC VÀ CHÍNH TRỊ 24/12/2023

1. Các quan niệm về chính trị trong LS TH

- Thuật ngữ chính trị pTay Politika có nghĩa là công việc nhà nước hay công việc xã hội.
- Theo pDOng là Zhengzhi có nghĩa là cv trị quốc
- Là lĩnh vực rất quan trọng nhưng cũng rất nhạy cảm và phức tạp trong đời sống xh. Nó lq
thiết thực đến đời sống của con ng và lợi ích địa vị và quyền lực sống của các giai cấp khác
nhau trong xh
a. Quan niệm của TH ngoài Macxit về chính trị
- Quan niệm về CT trong TH pDong:
o Xã hội Ấn Độ cổ đại:
 Đạo Bà la môn: CT là sự phân chia đẳng cấp trong XH, sở dĩ có sự phân chia
là do thiên định và buộc mng phải phục tùng và quy thuận.
 Quan niệm chính trị mang màu sắc duy tâm, tôn giáo phục vụ cho lợi ích cho
giai cấp thống trị
 Phật giáo: CT là biểu hiện của sự bất bình đẳng giữa ng với ng trong xh. Do
tham, sân, si về quyền lực nên chỉ mang lại nổi khổ đau -> K nên tham gia
vào hđ chính trị.
- Quan niệm về CT trong TH Trung Hoa cổ đại:
o Đức trị: CT là làm cho XH ổn định, nhà Nho phải tham chính bằng cách khôi phục
Lễ, Nhạc để chính danh
o Mặc gia: CT là làm cho XH k loạn lạc bớt khổ đau
o Pháp trị: CT là thiết lập sự cai trị...
 Mục đích cuối cùng là lập lại trật tự XH
- Quan niệm về CT trong TH pTay:
o Thời cổ đại: Herodotos CT là sự phân chia quyền lực của chính thể dân chủ và cộng
hòa
o Platon: CT là sự thống trị của Trí tuệ tối cao và được phân chia thành pháp lý, hành
chính tư pháp và ngoại giao, là nghệ thuật cai trị mạnh bằng sức độc tài
o Aristots: CT là làm cho đời sống cộng đồng hàng ngày càng tốt đẹp hơn, là KH và
nghệ thuật lãnh đạo dựa trên ý chí pháp luật
o Thời Trung cổ: Thần quyền gắn với Thế quyền, CT là quyền lực nhà nước nhưng
quyền lực ấy phải gắn với giáo hội.
o Thời cận đại:
o J.Locke: giá trị của CT là quyền lực tự nhiên, là ý chí tự do của con người (dựa trên
các quyền sống, tự do và chiếm hữu)
o Montesquieu: CT là quyền con người có thể làm những gì mà pháp luật cho phép.
Pháp luật là thước đo của tự do
o Rousseau: CT k phải là tất cả mà là của đa số do đó phải xây dựng ngtac Đa số thắng
thiểu số
o CNXH k tưởng: Sự thống trị ủa GC này với GC khác
b. Quan điểm của TH MacLenin về CT
- Các tiền đề hình thành quan niệm về CT trong TH Mác:
 o Thực tiễn Xh ở Tây Âu những năm 40 TK XIX
- Các đặc trưng cơ bản của CT
o CT là biểu hiện của quan hệ lợi ích, đáu tranh vì lợi ích của 1 GC
o CT là sự biểu hiện tập trung về KT, là việc xd nhà nước vì mục tiêu KT
o CT tập trung nghiên cứu con đường, thủ đoạn và cách thức thực thi quyền lực

- Hệ thống CT của XH tư bản