IBA’T IBANG URI NG pagtalunan o pagpapaliwanagan. Tumutugon sa tanong na
bakit. TEKSTO TEKSTONG IMPORMATIB naglalahad ng mga bagong kaalaman, pangyayari, paniniwala, at mga impormasyon. Sumasagot sa tanong na ano, kalian, saan, sino, at paano. TEKSTONG DESKRIPTIB paglalahad at naisagawa sa pamamagitan ng mahusay na paglalarawan. Naglalayon na makapagpinta ng imahe sa hiraya ng mambabasa gamit ang limang pandama: paningin, pandinig, panlasa, pang- amoy, at pandama. URI NG TEKSTONG DESKRIPTIB 1. DESKRIPTIB IMPRESYUNISTIK naglalarawan na nagpapakita lamang ng pansariling pananaw o opinyon at personal na pakiramdam ng sumulat. 2. DESKRIPTIB TEKNNIKAL nagpapakita ng obhetibong pananaw sa tulong ng mga tiyak na datos, mga ilustrasyon, at dayagram. TEKSTONG PERSUWEYSIB o nanghihikayat, naglalahad ng mga payahag upang makapanghikayat o makapangumbinsi sa mga tagapakinig o mambabasa. Maglahad ng opinyon upang ang manunulat o tagapagsalita ay makahihikayat ng mambabasa. TATLONG ELEMENTO AYON KAY ARISTOTLE 1. ETHOS Griyego: Etika. Kredibilidad o personalidad ng manunulat o nagsasalita. Ang mga mambabasa ang magpapasya kung kapani-paniwala o karapat-dapat na panigan ang tagapanghikayata. 2. LOGOS Griyego: Logos. Pangangatwiran o lohika na pagmamatuwid ng manunulat. 3. PATHOS tumutukoy sa emosyon o nararamdaman ng mambabasa. TEKSTONG NARATIB maaaring batay sa obserbasyon o Nakita ng may akda. Nanggaling mula sa sarili niyang karanasan. Naglalayong magkuwento o magsalaysay. Nagpapakita ng impormasyon tungkol sa mga tiyak na pangyayari na maaaring nakita. [Ex. maikling kuwento, alamat, at nobela] BAHAGI NG TEKSTONG NARATIB 1. EKPOSISYON impormasyon tungkol sa pangunahing tauhan at tagpuan. 2. KOMPLIKASYON o KADENA NG KAGANAPAN pagkakasunod-sunod ng pangyayari sa kuwento, ang papataas na aksiyon, rurok, at pababang aksiyon. 3. RESULUSYON o DENOUEMENT katapusan o huling bahagi ng kuwento. Dito nabibigyang solusyon ang tunggalian o suliranin. TEKSTONG PROSIDYURAL paano ginagawa o binubuo ang isang bagay. Naglalahad ito ng wastong pagkasunod-sunod ng mga hakbangin, proseso, o paraan sa paggawa. TEKSTONG ARGUMENTATIB naglalayong manghikayat, naglalahad ito ng mga oposisyon umiiral na