CÁC NGUỒN THÔNG TIN INTERNET

VÀ CSDL ĐIỆN TỬ
ĐÁNH GIÁ SƠ BỘ
THÔNG TIN VỀ SỨC KHỎE

Phan Quang Khải, PharmD

 MỤC TIÊU BÀI HỌC

01 Biết tự cập nhật tin tức

02 Biết cách đánh giá một nguồn internet bất kì

03 Biết lựa chọn cơ sở dữ liệu phù hợp theo chủ đề

2
 QUY TRÌNH CƠ BẢN

01 Ai là người đưa ra thông tin?

02 Thông tin được đưa ra khi nào?

03 Thông tin được đưa ra như thế nào?

3
 AI LÀ NGƯỜI
01
ĐƯA RA THÔNG TIN?

4
 1.1. Ai biên soạn những thông tin mà bạn đang đọc?

❑ TIN CẬY: ❑ KHÔNG TIN CẬY:

− Có tên tác giả
− Tác giả có kinh nghiệm trong lĩnh
vực, được cộng đồng và đồng nghiệp
đánh giá cao
₋ Không biết hoặc không tìm thấy tên tác giả
₋ Không tìm thấy bất kỳ thông tin nào liên
quan đến lý lịch hay kinh nghiệm của tác
giả, hoặc biết rằng tác giả không có kinh
nghiệm trong lĩnh vực mà họ biên soạn
những thông tin này

5
 1.2. Ai cung cấp những thông tin này và thông tin
xuất phát từ đâu?

❑ TIN CẬY: ❑ KHÔNG TIN CẬY:

Biết rõ nguồn gốc của thông tin được Không biết nguồn gốc của thông tin - không
cung cấp - tất cả các nguồn đều được liệt liệt kê nguồn
kê.
• Có link → check các dẫn → bấm vào
link kiểm tra

6
 1.3. Ai tài trợ cho thông tin này?

❑ TIN CẬY: ❑ KHÔNG TIN CẬY:

− Nhà tài trợ có nhiều kinh nghiệm liên − Những nguồn được liệt kê không liên quan
quan đến nội dung và thông tin đưa ra đến nội dung thông tin được đưa ra hoặc
không nhằm mục đích mua bán sản nhằm mục đích mua bán sản phẩm
phẩm hay định hướng người đọc − Không có thông tin về nhà tài trợ

7
 THÔNG TIN ĐƯỢC
02
ĐƯA RA KHI NÀO?

8
 Thông tin được biên soạn và cập nhật khi nào?

❑ TIN CẬY: ❑ KHÔNG TIN CẬY:

− Thông tin được cập nhật đến thời điểm − Thông tin quá cũ so với thông tin mà người
hiện tại dùng đã từng đọc hoặc biết
− Không tìm thấy ngày mà thông tin được
biên soạn hoặc cập nhật

9
 THÔNG TIN ĐƯỢC
03
ĐƯA RA NHƯ THẾ NÀO?

10
 3.1. Thông tin có phù hợp với người dùng?

❑ TIN CẬY: ❑ KHÔNG TIN CẬY:

− Thông tin y khoa dựa trên nghiên cứu − Thông tin y khoa dựa trên kinh nghiệm
được thực hiện trên nhiều người của một hay một vài cá nhân

11
 3.2. Thông tin có phù hợp với những gì mà người
dùng đã từng đọc/biết?
❑ TIN CẬY:
− Thông tin trùng khớp với nhiều nguồn
khác
− Nếu thông tin không trùng khớp với các
thông tin khác thì có thể là nghiên cứu
mới và tiên phong
❑ KHÔNG TIN CẬY:
− Thông tin được biên soạn sai lệch hoàn
toàn so với khoa học hiện nay và với ý
kiến của các chuyên gia
− Nếu thông tin không tìm thấy ở các nguồn
khác và khó tin → xem lại tiêu chí TIN
CẬY thứ hai
12
 Chú ý với nguồn TT điện tử
✓ Sử dụng các trang có uy tín
• Ưu tiên sử dụng các trang phi thương mại: .org, .gov
• Trang có đánh giá chất lượng (phân loại theo mức độ chứng cứ)
✓ Tránh sử dụng công cụ tìm kiếm chung (GG, Wikipedia) đối với các câu hỏi lâm sàng
✓ Cẩn trọng với những thông tin miễn phí
✓ Chứng nhận tin cậy
• Phổ biến: HONcode, Trust-e
• Cơ sở đầu tiên (nếu có) giúp đánh giá sơ bộ: đóng dấu hợp lệ khi có đường link dẫn về
trang gốc
• Có thể THAM KHẢO
• Không thay thế việc đánh giá sâu để quyết định DÙNG trong thực hành tra cứu 13
Đánh giá website

▪ Ai vận hành, duy trì trang web? About us, chuyên gia, nhà tài trợ
▪ Mục đích của trang web? Có buôn bán gì không?
▪ Nguồn thông tin từ đâu? Ai cung cấp, tài trợ
▪ Cơ sở của thông tin? TLTK, dựa trên chứng cứ, đưa ra các
khẳng định quá mức/khó tin, quan điểm cá nhân
▪ Thông tin có được đánh giá? Review/edit = hiệu đính/biên tập
▪ Mức độ cập nhật của thông tin? version, last/next updated
▪ Quảng cáo? Cho đối tượng nào, cách thể hiện; chính sách
▪ Vấn đề bảo mật thông tin cá nhân? dùng/chia sẻ TT với bên thứ 3

14
 BÀI TẬP ĐÁNH GIÁ WEBSITE
Nhóm 1:
https://suckhoedoisong.vn/
https://yhoccongdong.com
https://www.pharmacytimes.com/
Nhóm 2
https://www.dieutri.vn/
https://ruybangtim.com/
https://www.pharmacytoday.org/
Nhóm 3
https://www.thuocbietduoc.com.vn/home/
https://vnras.com
https://www.drugbank.ca
Nhóm 4
https://hellobacsi.com/
http://canhgiacduoc.org.vn/
https://globalrph.com
Nhóm 5
https://suckhoehangngay.vn/
http://bachmai.gov.vn/
https://www.medscape.com/
Nhóm 6
https://medlatec.vn/
http://timmachhoc.vn/
https://www.medpagetoday.com/
15