Công cụ đo

lường
BẢNG CÂU
HỎI

TS.BS. Ngô Thị Thùy Dung

06/01/2024 1
 MỤC TIÊU

01 02 03
Khái quát các Phân biệt được Xác định được
bước trong xây ưu khuyết các đặc tính
dựng Công cụ diểm của từng của một bảng
đo lường loại câu hỏi câu hỏi tốt

06/01/2024 2
 ĐO
LƯỜNG
TRONG • Gắn dữ liệu vào việc mô tả
đặc tính của đối tượng NC
NGHIÊN
CỨU LÀ • Kết nối con số/biểu tượng →
sự vật/hiện tượng
GÌ?
→ Biến các đặc tính của sự
vật/hiện tượng thành dạng có
thể phân tích/so sánh được

06/01/2024 3
 Vấn đề cần lưu ý khi đo lường
• Một số/ký tự = 1 thuộc 5 - Rất hài
tính của sự vật đang đo lòng
lường
4 - Hài lòng
3 - Không ý
• Việc gắn số hoặc ký tự kiến
phải nhất quán 2 - Không
hài lòng

1 - Rất không
hài lòng
 • Mục đích:
–Thu thập dữ liệu
• mô tả
CÔNG
• so sánh
CỤ ĐO
LƯỜNG • giải thích
–Đảm bảo chất lượng NC:
tính giá trị - tính tin cậy

06/01/2024 5
 Lưu ý khi lựa chọn công
cụ đo lường
• Vấn đề bản quyền – sở hữu trí
tuệ
• Vấn đề kiểm chuẩn – trang thiết
bị
• Đối tượng nghiên cứu: trẻ
em/khuyết tật
• Thử nghiêm thang đo mới

06/01/2024 6
 Lưu ý khi lựa chọn công
cụ đo lường
• Quy luật – quy định cụ thể về cách
đo
• Độ tin cậy – tính giá trị
• Sự khác biệt giữa giá trị biến số và
giá trị đo lường
• Dạng dữ liệu cần thu thập:
– VD: kiến thức vs hành vi
– triệu chứng lâm sàng vs số liệu cận
lâm sàng

06/01/2024 7
 Độ Tin Cậy – Độ Giá Trị

1/6/2024 8
 SAI SỐ TRONG ĐO LƯỜNG

Sai số hệ thống (systematic error):

• xảy ra khi ta dùng thang đo lường không cân bằng, hay kỹ

thuật phỏng vấn kém,

Sai số ngẫu nhiên (ranom error)

• do những sai sót xảy ra trong quá trình thực hiện, do người
thực hiện gây nên như: ghi nhầm; chọn sai ô lựa chọn
• do mệt mỏi, nóng giận, buồn chán, sự hiện diện của người
khác

06/01/2024 9
 Độ Tin Cậy – Độ Giá Trị

• Đánh giá độ giá trị của phép đo

• Giá trị nội dung (Content or Face Validity)
• Giá trị khái niệm (Construct Validity): Độ giá trị hội tụ và
phân biệt.
• Giá trị đồng thời (Concurent Validity)
• Giá trị dự báo (Predictive Validity)

1/6/2024 10
 Độ Tin Cậy – Độ Giá Trị

• Đánh giá độ tin cậy của phép đo (Reliability)

• Độ tin cậy kiểm chứng trước/ sau (Test/retest Reliability)
• Độ tin cậy hình thức (Alternative - Forms Reliability)
• Độ tin cậy bán phân (Split – Half Reliability)

1/6/2024 11
 Bảng câu Bài phỏng
CÁC hỏi vấn

LOẠI
Hồ sơ, lịch
CÔNG trình,…
Bảng kiểm

CỤ ĐO
LƯỜNG Dụng cụ,
thước đo,…
06/01/2024 12
 Khái niệm về BCH

• Phương pháp thu thập số liệu phổ biến

nhất
• Tập hợp hệ thống các câu hỏi
• Là biểu mẫu được điền bởi đối
tượng/phỏng vấn viên

06/01/2024 13
 Khái niệm về BCH
Ưu điểm:
• Có thể thu thập thông tin trên nhóm đối tượng lớn
• Đảm bảo nhận được câu trả lời cho hầu hết các câu hỏi
• Thuận lợi trong việc phân tích
• Dễ quản lý
• Lợi ích kinh tế

Khuyết điểm:
• Đòi hỏi kỹ năng ngôn ngữ - thiết kế
• Khó thu thập các thông tin cụ thể
• Thiếu liên lạc cá nhân
• KHông thu được câu trả lời thật sự
• Phản hồi không đầy đủ

06/01/2024 14
 • Phỏng vấn là một phương pháp hai
chiều cho phép trao đổi ý kiến và
thông tin.
• Gián tiếp kiểm tra tính trung thực
của các câu trả lời
Bài PHỎNG • Thu thập được thông tin nhạy cảm
• Lệ thuộc vào kỹ năng phỏng vấn
VẤN • Có thể ghi nhận bằng văn bản hoặc
ghi âm
• Lưu ý: kết quả có thể bị ảnh hưởng
bởi định kiến / quan điểm / phiến
diện

06/01/2024 15
 • Quan sát hành động trong các
tình huống cụ thể
• Bảng mô tả khách quan
• Tính trung thực
• Đảm bảo tính hợp lệ, độ tin cậy,
BẢNG KIỂM độ chính xác
• Hạn chế, tốn chi phí, tốn thời
gian
• Kỹ năng quan sát – sai số do sự
hiện diện của người quan sát

06/01/2024 16
 LỰA CHỌN CÔNG CỤ ĐO LƯỜNG
• Xây dựng công cụ mới
• Công cụ sẵn có:
– Chuẩn hóa chưa?
– Kiểm chuẩn chưa?
– Định chuẩn chưa?
– Có bản quyền sử dụng?
→ Tìm và xem xét công cụ sẵn có rất tốn thời gian
 LỰA CHỌN CÔNG CỤ ĐO LƯỜNG
• Công cụ sẵn có: tìm kiếm
– Đã biết tên công cụ
– Chưa biết tên: Pubmed, CINAHL,… theo chủ đề

• ((inventor* [ti] OR survey* [ti] OR interview* [ti] OR questionnaire* [ti] OR test* [ti] OR
measure* [ti] OR scale* [ti] OR batter* [ti] OR checklist* [ti] OR instrument* [ti] OR pretest* [ti]
OR post-test* [ti]) AND ("Surveys and Questionnaires" [Mesh] OR "Health Care Surveys"
[Mesh] OR "Nutrition Surveys" [Mesh] OR "Health Surveys"[Mesh] OR "Diet Surveys" [Mesh]
OR "Dental Health Surveys"[Mesh] OR "Contraceptive Prevalence Surveys" [Mesh] OR
"Demography" [Mesh] OR "Cross-Sectional Studies" [Mesh] OR "Longitudinal Studies"
[Mesh] OR "Health Status Indicators"[Mesh] OR "Data Collection" [Mesh] OR "Psychological
Tests"[Mesh] OR "Personality Tests"[Mesh] OR "Personality Assessment"[Mesh] OR
"Psychological Techniques"[Mesh] OR "Psychometrics" [Mesh])) AND family[ti]
 LỰA CHỌN CÔNG CỤ ĐO LƯỜNG
• Công cụ sẵn có: bản quyền
– Đảm bảo nhận được quyền từ (những) người tạo ra
công cụ: đạo đức trong nghiên cứu y sinh học
– Đảm bảo có hướng dẫn quản lý và chấm điểm trước
khi sử dụng công cụ này cho nghiên cứu của riêng
mình.
 LỰA CHỌN CÔNG CỤ ĐO LƯỜNG
• Công cụ sẵn có: bản quyền
– Liên hệ với người tạo ra công cụ bằng thông tin liên
hệ được cung cấp.
– Người xây dựng công cụ muốn đảm bảo công cụ của
họ sẽ được sử dụng một cách có đạo đức và phù hợp
→ hãy cung cấp thông tin sau :
• Tên và thông tin liên lạc của bạn
• Tóm tắt ngắn gọn về nghiên cứu của bạn (tại sao bạn
muốn sử dụng công cụ đo lường của họ?)
• Xác nhận rằng bạn sẽ trích dẫn công việc của họ
 Xây dựng bảng câu hỏi

06/01/2024 21
 Quy trình cơ bản

06/01/2024 22
 • Lưu ý:
– Chủ đề BCH
– Đối tượng khảo sát
– Loại thông tin
Trước khi xây – Ngân sách
dựng BCH – Tiến độ

06/01/2024 23
 Tóm tắt quy trình
Các định dạng câu hỏi khác nhau,

Một số yếu tố đặc trưng cho cuộc khảo sát,

Từ các câu hỏi khác nhau → sắp xếp bố cục

của bảng câu hỏi.
06/01/2024 24
 Tóm tắt quy trình

Chuẩn
Thử hóa

Bố cục nghiệm

Đơn giản
Viết câu hóa

Loại câu hỏi

Nội dung hỏi

+ hình
thức

06/01/2024 25
 • Làm rõ điều muốn hỏi → dễ thu
thập và phân tích:
– Tôi muốn biết điều gì đó về việc
sinh viên có hài lòng với việc
học tập tại cơ sở Tân Kiên Bình
Nội dung Chánh không?
– Tôi muốn biết liệu sinh viên có
hài lòng với các cơ hội thực tập
tại Viện trường tại cơ sở Tân
Kiên Bình Chánh hay không?

06/01/2024 26
 • Không phải tất cả các nội dung
đều cần phải hỏi
– Bệnh án
– Giấy xuất viện
– Hồ sơ BHXH...
Nội dung

06/01/2024 27
 Ví dụ
• Chủ đề: lý do lựa chọn trở thành nhân viên y tế

→ Hãy đặt 1 câu hỏi nghiên cứu để thu thập thông tin
liên quan đến nội dung này

06/01/2024 28
 Các loại thang đo thường dùng
Có thể
• Gần tương tự với phân loại biến số nghiên chuyển

cứu số đo của
thang đo
cấp cao
• Bao gồm: sang cấp
thấp,
– Tỉ lệ/số lượng nhưng
– Cấp quãng (khoảng) (interval scale)* không
thể làm
– So sánh cặp (paired comparison)* ngược lại

– Thứ bậc / thứ tự (ranking)*

– Định danh (nominal)

* Gốc 0 ko có ý nghĩa
 Các loại thang đo thường dùng
– Cấp quãng (khoảng) (interval scale)*
• Linkert: thang đo lấy tổng (summated scale)
• Thang đo đối nghĩa
Dơ 1 2 3 4 5 Sạch

• Thang đo Stapel -3 -2 -1 Sạch 1 2 3

* Gốc 0 ko có ý nghĩa
 CÁC LOẠI CÂU HỎI NGHIÊN
CỨU

1. Câu hỏi đóng:

– Thường là dạng câu hỏi nhiều lựa chọn
– Có thể chọn 1 hoặc nhiều đáp án từ
danh sách sẵn có
– VD: câu hỏi có không:
Anh/chị lựa chọn làm nhân viên y
tế vì yêu thích?
❑ Đúng
❑ Sai

06/01/2024 31
 CÁC LOẠI CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
1. Câu hỏi đóng:
VD: Câu hỏi nhiều lựa chọn (câu hỏi trắc nghiệm)
Tại sao anh/chị lựa chọn ngành nghề là làm nhân viên y
tế?
❑Tôi thích cứu người
❑Lương trả cao
❑Tôi muốn cống hiến cho xã hội
❑Nghề nghiệp này an toàn

06/01/2024 32
 CÁC LOẠI CÂU HỎI
NGHIÊN CỨU
Vì Rất Khô Khô Đồn Rất 1. Câu hỏi đóng:
không ng ng ý g ý đồn
đồng ý đồn kiến gý VD: Câu hỏi định dạng Linkert
gý
Tại sao anh/chị lựa chọn ngành nghề là
Tôi thích
cứu người
□ □ □ □ □ làm nhân viên y tế?

Lương trả
cao
□ □ □ □ □
Tôi muốn
cống hiến
□ □ □ □ □
cho xã hội
Nghề
nghiệp này
□ □ □ □ □
an toàn

06/01/2024 33
 CÁC LOẠI CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
1. Câu hỏi đóng:
VD: Câu hỏi xếp hạng
Tại sao anh/chị lựa chọn ngành nghề là làm nhân viên y tế? Hãy xếp
thứ tự câu trả lời đúng nhất.
❑ Tôi thích cứu người ………điểm
❑ Lương trả cao ………điểm
❑ Tôi muốn cống hiến cho xã hội ………điểm
❑ Nghề nghiệp này an toàn ………điểm

06/01/2024 34
 - Dễ dàng quản lý, viết và chuyển mã
- Áp dụng với nhiều biến số phổ biến

CÁC LOẠI - Có thể nhanh chóng hoàn thành

- Nhiều thông tin với ngân sách hạn chế
CÂU HỎI
NC: câu - Ít tương tác với người trả lời

hỏi đóng
- Phải dự đoán trước các câu trả lời có thể có
- Câu hỏi phải đơn giản, rõ ràng, không gây
tranh cãi
- Không thể thăm dò ý kiến cụ thể
- Tương đối dễ nói dối

06/01/2024 35
 Thuận lợi:
CÁC LOẠI • Đa dạng các câu trả lời
CÂU HỎI • Có thể hỏi các câu hỏi dạng thăm dò
• Tự do lựa chọn đáp án
NC: Câu Hạn chế:
hỏi Mở • Khó chuyển mã
• ± tương tác tiêu cực với người
phỏng vấn
• ± khó phân tích thống kê

1/6/2024 36
 2. Câu hỏi mở:
Lý do nào mà anh/chị lựa
chọn làm nhân viên y tế?
CÁC LOẠI Hãy nêu các lý do:
CÂU HỎI ………………………………………
………………………………………
NGHIÊN CỨU …………………………

06/01/2024 37
 CÂU HỎI ĐÓNG HAY CÂU HỎI MỞ:
Gợi ý kết hợp
Sắp xếp thứ tự các lựa chọn một
cách ngẫu nhiên có thể làm giảm
sự thiên vị

Lựa chọn khác: luôn có chỗ để ghi

cụ thể

Có một tùy chọn để những người không thể trả lời

câu hỏi vì nó không áp dụng cho họ vẫn có thể đưa
06/01/2024 ra câu trả lời. 38
 MA TRẬN
• Ưu điểm:
– Cùng thang đo -> dễ phân
tích
– Tiết kiệm thời gian cho nhà
nghiên cứu và người trả lời
– Có thể tiết kiệm không gian
• Nhược điểm:
– Có thể trở nên choáng ngợp
về mặt hình ảnh với quá
nhiều lời nhắc
– Thang điểm phải giống nhau

06/01/2024 39
 1 2 3 4
5 ...n?

06/01/2024 40
 • Câu hỏi:
–Không thể trả lời
–Dẫn dắt trả lời
Sai lầm khi
xây dựng câu –2 ý trong 1 câu
hỏi –Chồng lắp đáp án

06/01/2024 41
 SAI LẦM KHI XÂY
DỰNG CÂU HỎI
• Hỏi nhiều thứ trong cùng 1
câu
– Bạn hài lòng như thế nào về
hương vị của trà sữa và
toppings? (1-10 điểm)
…. Nếu tôi hài lòng với hương
vị nhưng không hài lòng với
toppings ?!!

06/01/2024 42
 • Phương pháp hỏi: tự điền vs
phỏng vấn
Các yếu tố • Công cụ:
cần cân nhắc – BCH giấy
khi viết câu – Thiết bị công nghệ
– Nền tảng trực tuyến
hỏi

06/01/2024 43
 Công cụ thu thập số liệu
• Phỏng vấn trực tiếp

• Điện thoại

• Mail

• Online

• Survey apps
06/01/2024 44
 CÁC LOẠI BCH NGHIÊN CỨU

BCH có BCH bán BCH mở

cấu trúc cấu trúc (định tính)

06/01/2024 45
 • Quá trình gán số/ký tự/ký hiệu cho
từng câu trả lời của từng câu hỏi
• Khi xây dựng BCH vs Khi nhập liệu
• Mục đích:
– Đơn giản hóa việc thu thập
Mã hóa – Bảo mật
– Tăng tốc nhập liệu, giảm thiểu
dung lượng lưu trữ
– Tăng tốc xử lý, thuận lợi phân tích

06/01/2024 46
 Cấu trúc thường thấy của một BCH
1. Tiêu đề, có thể có logo của đơn vị
2. Giới thiệu
– Mục đích và tầm quan trọng của bảng câu hỏi
– Thể hiện sự đảm bảo bí mật
– Hướng dẫn đặc biệt
– Thời gian để hoàn thành BCH
3. Các câu hỏi đầu tiên:
– Thường đơn giản
– Các câu hỏi sàng lọc, nếu cần

06/01/2024 47
 Các câu hỏi cốt lõi của bảng câu
hỏi - câu hỏi ‘mấu chốt’
Cấu trúc • Tránh thêm câu hỏi chỉ vì "có thể thú vị khi
thường biết" hoặc "mọi người đều hỏi“
• Các câu hỏi về danh tính hoặc các đặc
thấy của điểm nhận dạng cá nhân thường đi vào
một BCH cuối, nếu cần → Giải thích lý do tại sao
bạn hỏi

Một lời cảm ơn và hướng dẫn, nếu

cần, cách gửi lại bảng câu hỏi

06/01/2024 48
 Câu hỏi hay → dữ liệu tốt

Câu hỏi sai → dữ liệu xấu

Lưu Ý
Khi người trả lời không hiểu câu hỏi hoặc
mục đích của nó, họ:
• Dừng trả lời
• Cố gắng đoán xem câu hỏi đang hỏi gì và trả lời câu
hỏi đó
• Chọn câu trả lời ngẫu nhiên

06/01/2024 49
 Lưu ý
Ngôn ngữ: rõ ràng, ngắn gọn, phù hợp

Tránh các câu hỏi mơ hồ

Thứ tự câu hỏi

Thiết kế thu hút, phù hợp:

• Nếu sử dụng BCH online: lưu ý lựa chọn phần
mềm
• BCH giấy: màu xanh thường dịu cho mắt, đơn
giản, sử dụng các mũi tên điều hướng

06/01/2024 50
 Lưu ý
• Thiết kế thu hút, phù hợp:
– Thang đo Likert và các câu hỏi xếp hạng
(ranking): định dạng ngang
– Các câu hỏi lựa chọn đơn giản (giới tính, độ
tuổi, học vấn, v.v.): định dạng dọc
– Câu hỏi càng có nhiều giá trị, thì càng khó
trong phân tích
– Lưu ý các chuẩn mực văn hóa
– Hạn chế những câu hỏi mơ hồ
06/01/2024 51
 • Đối tượng thử nghiệm:
– Không có quy tắc nào về đối tượng và
số lượng của mẫu thử nghiệm.
• Mục đích:
Thử nghiệm
– xác định sai sót trong bảng câu hỏi
BCH hoặc các nội dung cần cải thiện như
thứ tự câu hỏi, từ ngữ

06/01/2024 52
 • Phương pháp:
– Người trả lời được cho biết rằng đây
là bảng câu hỏi thử nghiệm: cần yêu
cầu giải thích các phản hồi và câu trả
Thử nghiệm lời của họ
BCH – Người trả lời không biết rằng đây là
bảng câu hỏi thử nghiệm: phân tích
số liệu để tìm ra sai sót

06/01/2024 53
 – Face validity: what does the survey look
like it’s measuring?
– Construct validity: what is it actually
measuring?
– Content validity: does it represent all
Thử nghiệm facets of the thing you are trying to
BCH measure?
– Kiểm định:
• Kiểm định giá trị nội dung
• Kiểm định độ tin cậy–Cronbach’s alpha
• Kiểm định giá trị cấu trúc–EFA, CFA

06/01/2024 54
 Liên quan đến vấn đề nghiên cứu

Có mô tả tầm quan trọng của BCH

Chỉ hỏi những dữ liệu không thể trích xuất

từ hồ sơ, bệnh án,…
Càng ngắn càng tốt, chỉ lấy dữ liệu cần
thiết
YÊU CẦU Vẻ ngoài hấp dẫn

1 bch Hướng dẫn rõ ràng

TỐT Câu hỏi khách quan

Trình tự hợp lý

Mỗi câu hỏi – 1 vấn đề

Đủ lựa chọn trả lời

Dễ thống kê
06/01/2024 55
 Thực hành: Nhận xét về công cụ đo
lường dưới đây

06/01/2024 56
 Thực hành: Nhận xét về công cụ đo
lường dưới đây

06/01/2024 57
 Thực hành: Nhận xét về công cụ đo
lường dưới đây

06/01/2024 58
 Thực hành: Nhận xét về công cụ đo
lường dưới đây

06/01/2024 59
 Thực hành: Nhận xét về công cụ đo
lường dưới đây

06/01/2024 60
 Bạn có hài lòng về buổi học ngày hôm nay?

CẢM ƠN
Bài giảng hôm nay có chất lượng?
VÌ ĐÃ Ở
LẠI ĐẾN Nội dung bài giảng cung cấp đủ thông tin?
CUỐI
Nội dung bài giảng đáp ứng mục tiêu học
BÀI! tập?

VS …………………………………………………………..

06/01/2024 61
• dungngo.yhcd@gmail.com