Oświadczenie złożone

przez senatora Piotra Masłowskiego

na 10. posiedzenie Senatu
w dniu 18 kwietnia 2024 r.

Oświadczenie skierowane do ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka

Szanowny Panie Ministrze!

Budowa Regionalnej Drogi Racibórz-Pszczyna od dekad zaprzątała głowy
samorządowców, polityków, przedsiębiorców, ale i zwykłych mieszkańców regionu. Nanoszono
ją do planów miasta Rybnika już w latach 70-tych. Do tematu powracano wielokrotnie,
najczęściej bez konkretów. Gdy zapadł globalny kryzys finansowy pojawiły się obawy, że na
dobre pozostanie wyłącznie w sferze marzeń. Wszyscy zdawali sobie sprawę, że koszty
przedsięwzięcia będą kolosalne, niemożliwe do zrealizowania bez kredytu oraz pomocy
Wspólnoty Europejskiej. Później pojawiły się liczne problemy w fazie projektowania, gdy spora
część dotacji unijnych miała zostać przeznaczona na rozwój kolei jako bardziej pożądanej ze
względów środowiskowych. Okazało się także, że plan budowy drogi koliduje z projektami na
linii kolejowej 176. Jacyś zdesperowani ludzie rozkradli fragment płyt ażurowych. Wzrastały
ceny materiałów i usług, podwykonawcy zaczęli domagać się podwyżek. Rezygnowali ze
współpracy. Trzeba było rozebrać domy, wyciąć drzewa, a także zaktualizować kosztorys i
zwiększyć kwotę przeznaczoną na budowę raciborskiego odcinka. Zamykano dla ruchu wybrane
ulice. Ścianki Larsena zapowiadały roboty melioracyjne, stworzono zastępcze zbiorniki dla
płazów, przepusty i przejścia dla wielu zwierząt. Grząski grunt spowalniał w niektórych
miejscach tempo robót. Pojawiły się także uszkodzenia górnicze. Codziennie na placu budowy
pracowało setki osób, czasem nawet w niedzielę. Dzięki dobrej woli wszystkich zaangażowanych
opóźnienie wykonania robót było znacznie mniejsze, niż się tego spodziewano. Postawiono
urządzenia bezpieczeństwa ruchu. Zainteresowanie mediów było spore. Przygotowano niejedną
fotorelację, ale i mieszkańcy chętnie dzielili się w Internecie zdjęciami na każdym etapie
budowy. Na końcu trzeba było oczyścić kanalizację, rowy, barierki. Nim otwarto drogę dla
samochodów, przez parę miesięcy z równej jak stół trasy korzystali bez stresu rowerzyści.
W końcu się udało. Od czterech lat do naszej dyspozycji jest droga w bardzo dobrym
stanie. Ze względu na użytki leśne stała się jedną z bardziej malowniczych tras w okolicy. W
modernizacji poszczególnych jej odcinków uczestniczyły liczne gminy, powiaty oraz samorząd
województwa śląskiego. Co istotne, przebiega przez Rybnik i Żory, będąc jednocześnie
obwodnicą obu miast oraz ważną alternatywą dla innych dróg tej części regionu. Dotychczasowa,
20-minutowa podróż z Rybnika do Żor została skrócona o połowę. Jednocześnie podróż
samochodem z Katowic do Ostrawy stała się łatwiejsza. Skorzystali na tym mieszkańcy Rudnika,
Kornowaca, Lysek, Rydułtów, Gaszowic. Usprawniło to życie znacznej części Ślązaków. Władze
województwa do dzisiaj podkreślają, że to strategiczna droga. To dzięki tej drodze Racibórz
przestał być ostatnim miastem powiatowym nieskomunikowanym z resztą Śląska, w którym
przedsiębiorcy nie mają łatwego dostępu ani do autostrady, ani do dróg ekspresowych. Patrząc od
ul. Piaskowej w Raciborzu aż do samego Rybnika, udało się przeciąć węzeł gordyjski. W dodatku
15 września 2023 r. rozpoczęto prace nad budową dalszych 4 km drogi w Rybniku, od węzła
Wodzisławskiego na DK78 do ronda na ul. Sportowej.
Niestety, nie rozwiąże to wszystkiego. Chociaż inwestycja odciążyła centrum Rybnika od
ruchu pojazdów, znacznie skracając czas przejazdu przez miasto, nie ma bezpośredniego wjazdu
na autostradę A1. Jest to irytujące zważywszy na fakt, że to głównie dlatego mieszkańcy
Rybnika, Raciborza i innych miejscowości przyjęli niegdyś z radością wieść o budowie drogi
Racibórz-Pszczyna. To był przecież główny cel tej inwestycji. Rybnicki odcinek tej drogi kończy
się rondem w Żorach, które już przed inwestycją miało pewien problem z obsługą ruchu, oraz
skomplikowanym, jednopasmowym układem komunikacyjnym z systemem rond, które prowadzą
na autostradę. To najsłabszy punkt całego układu drogowego. To właśnie tam od czterech lat
kierowcy stoją w korkach, choć można było wybudować nowy zjazd. Przy całemu wysiłkowi,
jakim była budowa drogi Racibórz-Pszczyna, sam zjazd na autostradę wydaje się być małym
problemem. A jednak problem nie ustaje. Jeżeli nie powstanie, kierowcy już zawsze będą mieli
problem, aby wydostać się z Żor.
Rozwiązaniem problemu jest bezpośredni zjazd z Rybnika w kierunku Gorzyczek (z Żor
przez rondo Raciborskie). Według analiz zrobionych przez władze Rybnika oraz Żor zmniejszy
obciążenie Ronda Gliwickiego o 20%. Tak przyjęte rozwiązanie pozwoli na realizację
minimalistycznego scenariusza, w którym jazda po drodze jest bezpieczna.
Zwracam się do Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytanie. Jakie jest stanowisko
Pana Ministra wobec powyższej propozycji?

Piotr Masłowski
senator RP

Zjazd na autostradę. Koperski, wiceminister infrastruktury. Pszczyna-Racibórz na A1. Wersja

minimum prawy skręt z Rybnika w kierunku Gorzyc. Wg analiz zrobionych przez Rybnik i Żory
obciążenie rond obniży się o 20%. Teraz robi się korek, co jest niebezpieczne. Trzeba napisać do
ministra infrastruktury.

Zarówno władze Żor jak i Rybnika od lat ubiegają o bezpośrednie połączenie drogi regionalnej z
autostradą A1 poprzez Rondo Raciborskie, które jest na granicy tych dwóch miast.
Bezskutecznie. Mówili o konieczności takiego rozwiązania jeszcze w roku 2019, tj. przed
otwarciem drogi. Poinformowano o tym wtedy w sierpniu Generalną Dyrekcję Dróg i Autostrad.
Ta odpowiedziała, że droga nie spełnia technicznych warunków do tego, aby została
bezpośrednio połączona z autostradą. W roku 2021 złożono w Ministerstwie Infrastruktury
propozycję budowy nowego zjazdu. Liczono wtedy na przekwalifikowanie RDPD w drogę
krajową, liczono na środki z Krajowego Planu Odbudowy. Samorządowcy wykorzystali rok
później wizytę wiceministra infrastruktury, który przyjechał podpisać umowę na dokończenie
budowy rybnickiej odcinka drogi regionalnej i przedstawili mu propozycję zmian. Niestety, Rafał
Weber, sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury przyznał, że nie wiadomo, jak problem
rozwiązać. Na ostatnim posiedzeniu sejmu w 2022 roku zostały odrzucone wszystkie poprawki
do noworocznego budżetu dotyczące inwestycji w Rybniku i okolicach, łącznie z budową zjazdu
na A1. Doprowadzono do patowej sytuacji, w której władze Żor argumentują, że tego nie
sfinansują, bo ta droga nie należy do nich, władze Rybnika tego nie sfinansują, bo znajduje się
poza jej granicami, zaś GDDKiA tego nie zrobi, bo możliwość dojazdu do A1 rzekomo już
istnieje i jest ono „optymalne”. Ponieważ sprawa wykracza poza kompetencje GDDKiA, kieruję
tę sprawę do Pana.
Odcinek od ulicy Wodzisławskiej w Rybniku do Żor pokonamy w kilka minut, by w Żorach...
utknąć w korku, bo nie ma dodatkowego zjazdu na autostradę.
Miasta lobbują za tym, by powstał dodatkowy zjazd na autostradę bezpośrednio z drogi
regionalnej.
[jest to jedynie półśrodek]
Od ul. Piaskowej w kierunku Rybnika.

^^ Taki pomysł mają na połączenie z A1.

Łącznica A1 (z Gliwic) -> RDRP (rondo kier. Pszczyna/Rybnik)
Łącznica RDRP (rondo) -> A1 (kier. na Granice/Ostrave)
Bypass węzłowego ronda na starym przebiegu DW935

Bacznie obserwujemy wszystkie ogłaszane konkursy na dotacje, jednak mimo wcześniejszych

zapowiedzi okazuje się póki co, że szczegóły konkursów nie pozwalają na dofinansowanie
inwestycji drogowych dla miasta na prawach powiatu, a takim jest Rybnik. Bywa też tak, że jest
zapowiedź konkursu, a po zapoznaniu się z warunkami okazuje się, że nie ma możliwości
dofinansowania dróg – wyjaśnia Agnieszka Skupień.

Miasto Żory złożyło wnioski o dofinansowanie do 3 projektów w ramach Polskiego Ładu.

Jednym z nich jest projekt pod nazwą:
1. „Rozbudowa oraz przebudowa Drogi Regionalnej Racibórz-Pszczyna na terenie miasta Żor”
1. Rozbudowa węzła autostradowego „Rowień:, w tym
• przedłużenie drogi zbiorczej ok. 900 m
• wykonanie łącznika między Rondem Raciborskim i A-1 ok. 250 m
• budowa mostu nad Kłokocinką
• roboty towarzyszące (uzbrojenie, przesunięcie ekranów, organizacja ruchu)
2. Rozbudowa istniejącego odcinka DRRP pomiędzy Rondem Raciborskim i łukiem na ul. Nad
Rudą dł. ok. 3,1 km poprzez wykonanie drugiej jezdni z wykorzystaniem istniejących rond, które
są dopasowane do drogi dwujezdniowej,
3. Budowa nowego odcinka DRRP pomiędzy łukiem ul. Nad Rudą i skrzyżowaniem z ul.
Katowicką (DK-81) dł. ok. 2,7 km jako drogi dwujezdniowej,
4. Budowa nowego odcinka DRRP pomiędzy skrzyżowaniem z ul. Katowicką (DK-81) i
skrzyżowaniem z ul. Pszczyńską dł. ok. 2,8 km jako drogi jednojezdniowej.
5. Dodatkowa infrastruktura łącząca DRRP z infrastrukturą istniejącą (m.in. budowa odcinków
dróg rowerowych, rond turbinowych, wiaduktów kolejowych, zbiorników retencyjnych, ekranów
akustycznych, przepustów itd.)
Koszt całkowity projektu: 298 500 000 zł
Wnioskowane dofinansowanie: 283 575 000 zł (95%)
Wkład własny: 14 925 000 zł (5%)
Miasto Żory w pierwszej turze wyboru wniosków do realizacji w ramach programu Polski Ład
nie otrzymało dofinansowania na rozbudowę obecnej obwodnicy i budowę nowego przebiegu
DW935.

Pełnoprawną drogę szybkiego ruchu dostał tylko Rybnik, ale i ona kończy się bublem w postaci
obwodnicy Żor i węzła Rowień.
Do pełni szczęścia, brakuje nadal drugiej jezdni z dodatkowymi łącznicami z A1 w Żorach oraz
odcinka od ul Sportowej do pierwszego przecięcia z DW935. No ale lokalni posłowie,
senatorowie i inni historycy nadal mają tą inwestycję i potrzeby regionu gdzieś.

Większa część rybnickiego odcinka Drogi Regionalnej Racibórz-Pszczyna (czyli przeszło 10 km

od granicy z Żorami do ul. Wodzisławskiej) została wybudowana dzięki środkom unijnym i
oddana do użytku w kwietniu 2020 roku. Kosztowała przeszło 475 mln zł (w tym 290 mln zł to
środki z UE).

Obwodnica Rybnika i Żor kończy się w żorskiej dzielnicy Rowień, ale nie doczekała się dotąd
bezpośredniego połączenia z drogą szybkiego ruchu.

Z nieoficjalnych, ale wiarygodnych źródeł dowiedziałem się, że zarówno Żory jak i Rybnik mają
zamiar forsowac wykonanie połowicznego węzła zespolonego A1 - DW 935. Na razie brak
finansowania, jak wiadomo, ale koncepcja zakłada bezpośrednie skomunikowania pojazdów
jadących A1 od strony Gliwic w kierunku Rybnika. Kierunek Pszczyna - Żory obsłużyło by
rondo Raciborskie. Zakłada się też możliwość bezpośredniego zjazdu z nowej DW 935 z Rybnika
w kierunku Gorzyczek (z Żor przez rondo Raciborskie). Taki zabieg ma przede wszystkim
odblokować Rondo Gliwickie - wiecznie zakorkowane. Od strony wschodniej A1 na razie
pozostanie bez zmian.

2. Biorąc pod uwagę duży wysiłek finansowy samorządów Rybnika i Żor w zakresie
powstania tej drogi i jej wpływu na przyszły rozwój całego regionu czy Ministerstwo
Infrastruktury zobowiąże GDDKiA do poszukania koncepcji szybkiego skomunikowania drogi
Regionalnej Racibórz-Pszczyna z autostradą A1?

Dear Minister Klimczak,

The long-awaited Racibórz-Pszczyna Regional Road has finally been operational for
four years, significantly improving travel times and bypassing Rybnik and Żory. This vital
infrastructure project represents a major success story in collaboration between local
governments, the Silesian Voivodeship, and the European Community.

However, a critical bottleneck remains: the lack of a direct exit from the Rybnik section to
the A1 motorway. This omission significantly undermines the project's original goal of
providing seamless access to the national highway network.

Currently, drivers using the Racibórz-Pszczyna Road encounter a congested single-lane

connection with roundabouts leading to the A1. This creates a frustrating bottleneck
after the substantial investment made in the main road.

Fortunately, a solution exists. Analyses by Rybnik and Żory authorities suggest that
building a direct exit from Rybnik towards Gorzyczki (via the Żory-Raciborskie
roundabout) could significantly improve traffic flow. This "minimalist scenario" would
ensure a safe and efficient connection to the A1 motorway.
Considering the immense effort invested in the Racibórz-Pszczyna Road, addressing
this remaining obstacle seems crucial. I urge you to consider the proposal for a direct A1
motorway exit and provide your position on this critical matter.

Thank you for your time and attention to this important issue.

Sincerely,

Piotr Masłowski Senator of the Republic of Poland

---

Dear Minister Klimczak,

The long-anticipated realization of the Racibórz-Pszczyna Regional Road has been a

journey fraught with challenges, hopes, and ultimately, significant achievements. As the
project reached its fruition, it not only symbolized infrastructural progress but also
embodied the collective determination of local communities, governmental bodies, and
dedicated individuals spanning decades.

Since its inception, the vision for this vital roadway has been etched in the aspirations of
Rybnik and neighboring regions, dating back to the urban plans of the 1970s. However,
it wasn't until recent years that tangible progress began to materialize. Amidst economic
uncertainties and logistical hurdles, the prospect of EU funding emerged as a beacon of
hope, underscoring the indispensable role of international cooperation in realizing
ambitious ventures of this scale.

Yet, the path towards completion was riddled with obstacles. From intricate design
conflicts with railway projects to unforeseen material shortages and logistical setbacks,
each challenge tested the resilience of our collective resolve. However, it was through
unwavering determination and collaborative effort that we surmounted these hurdles,
ensuring the timely realization of this critical infrastructure.

Today, as we bask in the success of the Racibórz-Pszczyna Road, it stands as a testament

to the transformative power of infrastructure in fostering regional connectivity and
economic prosperity. Its impact reverberates across communities, from Rybnik to Żory,
ushering in a new era of accessibility and opportunity for residents and businesses alike.

However, amidst our celebration of achievement, it is imperative to acknowledge the

unfinished task that lies ahead. Despite the road's strategic significance, the absence of a
direct entrance to the A1 motorway remains a glaring deficiency, undermining the full
potential of this monumental endeavor. The congestion at the Gliwicki Roundabout
serves as a poignant reminder of this unmet need, underscoring the urgency of action in
addressing this critical issue.

In light of this, I urge you, Minister Klimczak, to consider the proposal for a direct exit
from Rybnik towards Gorzyczki, as outlined by the authorities of Rybnik and Żory. This
pragmatic solution not only promises to alleviate traffic congestion but also ensures the
safety and efficiency of our road network, thus safeguarding the interests of our citizens.

Therefore, I respectfully request your esteemed response to the following inquiry: What
is the Ministry's stance regarding the proposed solution to alleviate congestion and
enhance connectivity along the Racibórz-Pszczyna Road?

With sincere regards,

Piotr Masłowski Senator of the Republic of Poland

Dear Minister,
I hope this message finds you well. I am writing to discuss an important matter that has
been on the minds of local government officials, politicians, entrepreneurs, and ordinary
residents of the region for decades. The construction of the Racibórz-Pszczyna Regional
Road has been a long-standing aspiration, with its inclusion in the city plans of Rybnik
dating back to the 1970s. Over the years, the project has faced various challenges and
setbacks, but with determination and support, it has finally become a reality.
The road construction project faced significant obstacles, particularly during the global
financial crisis when concerns were raised about its feasibility. It became clear that the
project's costs would be substantial and required financial assistance from the European
Community. However, further complications arose during the design phase when a
considerable portion of the EU subsidies was allocated to the development of railways
for environmental reasons. Additionally, conflicts between the road construction plan
and the projects for railway line 176 emerged. Some desperate individuals even resorted
to stealing a fragment of the openwork slabs.
Despite these challenges, the project persevered. The construction required the
demolition of houses, the cutting down of trees, and the adjustment of the cost estimate
to accommodate the changes. Selected streets were closed to traffic, and various
measures were implemented to ensure the safety of workers and the public. The
construction site attracted significant media attention, with numerous photo reports
documenting the progress. The collaboration and dedication of everyone involved
played a crucial role in minimizing the delay in completing the project.
Finally, after years of hard work, the Racibórz-Pszczyna Regional Road has been open to
the public for four years now. The road's construction has not only improved
transportation in the region but has also enhanced the picturesque landscape, making it
one of the most scenic routes in the area. The local government, communes, counties,
and the Silesian Voivodeship all played a part in the modernization of different sections
of the road. Importantly, the road serves as a bypass for the cities of Rybnik and Żory,
offering an alternative to other congested routes in the region. The travel time from
Rybnik to Żory has been significantly reduced, benefiting the residents of surrounding
towns such as Rudnik, Kornowiec, Lyski, Rydułty, and Gaszowice. This development has
greatly improved the quality of life for a considerable number of Silesians.
However, despite the success of the Racibórz-Pszczyna road, there is still an outstanding
issue that needs attention. The absence of a direct entrance to the A1 motorway from
Rybnik is a significant concern for the residents. This was one of the main reasons why
they welcomed the construction of the road in the first place. Currently, the Rybnik
section of the road ends with a roundabout in Żory, which has been causing traffic
problems even before the construction began. The complex, single-lane communication
system with a series of roundabouts leading to the motorway is the weakest point of the
entire road system.
To address this issue, I propose the construction of a direct exit from Rybnik towards
Gorzyczki, passing through the Raciborskie roundabout in Żory. According to analyses
conducted by the authorities of Rybnik and Żory, this solution would reduce the traffic
load on the Gliwicki Roundabout by 20%. Moreover, this direct exit would ensure safer
travel conditions for drivers.
I kindly request your response to the following question: What is your position on the
proposal mentioned above?
Thank you for your attention to this matter.
Best regards,
Piotr Masłowski Senator of the Republic of Poland