ARALING PANLIPUNAN

Heal N. Ramirez
__________________________________________________________________________________________________
Sex ∙ Lesbian–babae na nagkakagusto o naakit sa kapwa
babae. Ang ibang tawag sa kanya ay tibo, tomboy,
● ang bayolohikal, pisyolohiko at natural na lesbiyana, atbp.
katangian ng isang tao mula kapanganakan. Ito
ay tumutukoy kung lalaki o babae ang isang tao
∙ Gay–lalaki na nagkakagusto o naakit sa kapwa
Gender
lalaki. Ang ibang tawag sa kanya ay bakla, beki,
bayot, bading, paminta, sirena, atbp.
● isang social contract at nakabatay sa mga salik
panlipunan (social factors).
● ang mga panlipunang gampanin at tungkulin, ∙ Transgender –tao na kinikilala ang kanyang
kapasidad, intelektual, emosyonal at kasarian na maaaring taliwas sa ari nung ipinanganak
panlipunang katangian at katayuan na nakaatas siya o yung inatas sa kanya ng lipunan. Ang ibang
sa mga babae at lalaki at iba pang kategoryang tawag sa kanya ay transwoman, transman, atbp.
itinakda ng kultura at lipunan.
● feminine o masculine
∙ Queer – tao na may sexual orientation o sexual
identity na hindi nakapirmi o nag-iiba o maaring hindi
Gender Roles
limitado sa dalawang kasarian lamang.
● tungkulin o gampanin base sa kasarian. Ito ay
ang itinakdang pamantayan na basehan ng
tungkulin o gampanin ng babae at lalaki batay sa
tinatanggap ng lipunang ginagalawan
LGBTQ

● lesbian, gay, bisexual at transgender

∙Heterosexual –tao na nagkakagusto o naaakit sa

taong hindi kahalintulad ng kanyang kasarian.

SOGIE
∙ Homosexual –tao na nagkakagusto o naaakit sa
taong kahalintulad ng kanyang kasarian. ● Sexual Orientation and Gender Identity and
Expression

∙ Bisexual–tao na naaakit sa parehong babae at lalaki. SOGIE BILL

Ang ibang tawag sa kanya ay AC-DC, silahis, atbp.
● ay karaniwang isang anti-discrimination bill.

● Kinikilala nito na maraming tao, LGBTQIA++

∙ Intersex –tao na ipinanganak na may reproductive o
sexual anatomy na hindi akma sa lalaki o babae. Ang man o cisgender, ang nakakaranas ng
halimbawa ay ipinanganak na babae ngunit mayroon diskriminasyon batay sa kanilang SOGIE. Ang
syang male reproductive organ. Ang ibang tawag sa panukalang batas ay naglalayong protektahan
kanya ay hermaphrodite. ang lahat ng tao mula sa ganitong uri ng
diskriminasyon.
Female Genital Mutilation (FGM)
ARALING PANLIPUNAN
Heal N. Ramirez
__________________________________________________________________________________________________
● isang proseso ng pagbabago sa ari ng
kababaihan (bata o matanda) nang walang
anomang benepisyong medical.
● isinasagawa sa paniniwalang mapapanatili
nitong walang bahid dungis ang babae
hanggang siya ay maikasal.
Breast Ironing/ Breast Flattening
● isang matandang kaugalian sa bansang
Cameroon sa kontinente ng Africa. Ito ang
pagbabayo o pagmamasahe ng dibdib ng batang
nagdadalaga sa pamamagitan ng bato, martilyo
o spatula na pinainit sa apoy.
GABRIELA (General Assembly Binding Women for
Reforms, Integrity, Equality, Leadership, and Action)
● isang samahan sa Pilipinas na laban sa iba’t
ibang porma ng karahasang nararanasan ng
kababaihan na tinagurian nilang “Seven Deadly
Sins Against Women”.
7 Deadly Sins Against Women:
1. pambubugbog/pananakit,
2. panggagahasa,
3. incest at iba pang seksuwal na pang-aabuso,
4. sexual harassment,
5. sexual discrimination at exploitation,
6. limitadong access sa reproductive health,
7. sex trafficking at prostitusyon.
Anti-Homosexuality Act of 2014
● nagsasaad na ang same- sex relations at
marriages ay maaaring parusahan ng
panghabambuhay na pagkabilanggo.
● Uganda
Yogyakarta Principles (2006)
● ang oryentasyong seksuwal (sexual orientation)
ay tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na
makaranas ng malalim na atraksiyong
apeksiyonal, emosyonal, seksuwal; at ng
malalim na pakikipagrelasyon sa taong ang
kasarian ay maaaring katulad ng sa kanya, iba sa
kanya, o kasariang higit sa isa.
Ang Republic Act 9710 o Magna Carta of Women
● isinabatas noong Agosto 14, 2009
● naglalayon na alisin ang lahat ng uri ng
diskriminasyon laban sa kababaihan at sa
halip ay itaguyod ang pagkakapantay-pantay
ng mga babae at lalaki sa lahat ng bagay,
alinsunod sa mga batas ng Pilipinas at mga
pandaigdigang instrumento, lalo na ang
Convention on the Elimination of All Forms
of Discrimination Against Women o
CEDAW.
Anti-Violence Against Women and Their Children
Act of 2004
● isang batas na nagsasaad ng mga karahasan
laban sa kababaihan at kanilang mga anak,
nagbibigay ng lunas at proteksiyon sa mga
biktima, at nagtatalaga ng mga kaukulang
parusa sa mga lumalabag dito
RA 9262
● isang batas na naglalayong bigyan ng proteksyon
ang mga kababaihan at kanilang mga anak laban
sa karahasang ginawa sa kanila ng mga dati o
kasalukuyang asawa, kasintahan, o live in
partners.
RA 6752
● labanan ang diskriminasyon sa kababaihan
pagdating sa mga kondisyon sa trabaho.
RA 7882
ARALING PANLIPUNAN
Heal N. Ramirez
__________________________________________________________________________________________________
● Provision of Assistance to Women Engaging in
Micro and Cottage Business Enterprises
● Ang batas na ito ay naglalayong magbigay ng
lahat ng posibleng tulong sa mga kababaihang
Pilipino sa kanilang pagtugis na pagmamay ari,
pagpapatakbo at pamamahala ng mga maliliit na
negosyo.
RA 7877
● Anti Sexual Harassment Act of 1995, ay
nagtatakda ng isang legal na balangkas na
dinisenyo upang maiwasan at parusahan ang
sekswal na panliligalig sa lugar ng trabaho,
mga institusyong pang edukasyon, at mga
kapaligiran sa pagsasanay.
RA 9710
● Magna Carta of Women (MCW)
RA 10354
● Ang Responsible Parenthood and
Reproductive Health Act of 2012, na kilala
rin bilang Reproductive Health Law o RH
Law, at opisyal na itinalaga bilang Republic
Act No. 10354, ay isang batas sa Pilipinas
na nagtatadhana ng unibersal na pag access
sa mga pamamaraan sa contraception,
fertility control, sekswal na edukasyon, at
pangangalaga sa ina sa Pilipinas.
RA 7192
● Isang Batas na Nagtataguyod Ng Pagsasama
Ng Mga Kababaihan Bilang Buong At
Pantay na Kasosyo Ng Mga Lalaki Sa Pag
unlad At Pagbuo ng Bansa At Para sa Iba
Pang Mga Layunin
RA 6725
● diskriminasyon na may paggalang sa mga
tuntunin at kundisyon ng trabaho lamang sa
batayan ng sex. Sa ilalim ng batas na ito,
ang sinumang employer na pabor sa isang
lalaking empleyado kaysa sa isang babae sa
mga tuntunin ng promosyon, mga
pagkakataon sa pagsasanay, at iba pang mga
benepisyo lamang sa account ng sex ay
itinuturing na diskriminasyon.
Foot Binding
● isinasagawa ng mga sinaunang babae sa
China. Ang mga paa ng mga batang babae ay
pinapaliit hanggang sa tatlong pulgada gamit
ang pagbalot ng isang pirasong bakal
● Ang korte ng paa ay pasusunurin sa bakal sa
pamamagitan ng pagbali sa mga buto ng paa
nang paunti-
● unti gamit ang telang mahigpit na ibinalot sa
buong paa.
● Ang tawag sa ganitong klase ng mga paa ay
lotus feet o lily feet. Halos isang milenyong
umiral ang tradisyong ito. Ang pagkakaroon ng
ganitong klase ng paa sa simula ay kinikilala
bilang simbolo ng yaman, ganda, at pagiging
karapat-dapat sa pagpapakasal. Subalit dahil sa
ang kababaihang ito ay may bound feet,
nalimitahan ang kanilang pagkilos, pakikilahok
sa politika, at ang kanilang pakikisalamuha.
“LGBT rights are
Human Rights”
naghikayat ng mga
miyembro ng
Nagkakaisang Bansa na
mawakasan ang mga
pang-aapi at pang-
aabuso laban sa mga
LGBT. Naniniwala ka ba
na "ang mga karapatang
LGBT ay mga
Karapatang Pantao rin”?
UN Secretary Gen Ban Ki-
moon
Hillary Clinton (2011)
ARALING PANLIPUNAN
Heal N. Ramirez
__________________________________________________________________________________________________
● “Invisible minority” ay ang mga LGBT, ang
kanilang mga kuwento ay itinago, inilihim at
marami sa kanila ang nanahimik dahil sa takot.
Marami sa kanila ang nahaharap sa malaking
hamon ng pagtanggap at pagkakapantay-pantay
sa pamilya, paaralan, negosyo, lipunan at
maging sa kasaysayan. Kaya naman ang gender
equality o pantay na karapatan at oportunidad sa
lahat ng kasarian ay dapat isulong at paigtingin
sapagkat kung hindi magiging pantay ang turing
sa bawat kasarian o kung ito ang magiging
basehan ng pagkatao ng isang indibidwal, ito ay
maaaring magdulot ng hindi pantay na pagtrato.