Professional Documents
Culture Documents
Медицинската сестра е должна два пати дмевно наутро и навечер,а по потреба и по повеќе пати
во текот на денот или постојано да врши контрола на виталните знаци и то:
-контрола на телесната температура
- контрола на пулс
-контрола на дишење
Затоплување
Контрола на пулсот
Контрола на дишење
Дишењето најдобро се следи кога детето е мирно или спие. Дишните движења се проценуваат
врз движењето на градниот кош и притоа треба да се обрне внимание на фреквенцијата
(честотата и квалитетот отежнато продлабочено површно).
Бројот на респирации зависи од возраста на детето:
-новороденче 40 до 60 во минута
-доенче до 3 месеци 40 до 45 во минута
-доенче од 4 до 6 месеци 30
-доенче од 7 до 12 месеци 30 до 35
-1 до 3 години 25 до 30
-4 до 7 години 20 до 25
-школсло дете помладо 18 до 22
-школско дете постаро 16 до 18
За мерење на телесна тежина потребно е да имаме вага која се дезинфицира пред секоја
употреба,чиста пелена за секое дете и здравствен картон. Детето се соблекува голо се вага и
добиената вредност се внесува во здравствен картон.
За да измереме телесна должина потребно е да имаме корито на кое се поставува чиста пелена
за секое дете. За мерење на телесната должина учествуваат 2 сестри. Детето се соблекува и се
поставува да лежи на грб, едната сестра го држи за главата така што со допира горниот дел од
коритото,а другата со едната рака притиска на колената,а со деугата го повлекува подвижниот
дел до стапалата. Добиената вредност се запишува во здравствен картон.
Кај предшколско и пколско дете телесната тежина и должина се мери на специјални ваѓи на кои
има мерто.
Земање на брис од нос- со едната рака го фиксира челоро,а со другата го вовлекува брисот во
едната па во другата ноздра со благо вртење. Брисот со уредно пополнета упатноца и етикета се
испраќа на бактериолошко испитивање.
Земање на брис од ректум-медицинската сестра го поставува детето да лежи на грб со свиткани
ноџиња во колената и колковите или на страна. Со едната рака со тупфери ѓи шири глутеуситњ
а со другата го внесува брисот во ректумот,внимателно го извлекува и го става во епрувета. Со
упатница и етикета се испраќа на бактериолошки преглед.
Копрокултура-за копрокултура кај деца се зема фецес од пелените или од нокшито и тоа од
најкарактеристичното место. За копрокултура фецесот се зема во специјална стерилна чашка во
која има вградено лажичка.со упатница и егикета се испраќа на бактериолошко преглед.
Земање на урина за уринокултира- доколу се работи за новороденче,доенче или мало дете се
користат стерилни пластични ќеси кои се кепат на половиот орган. Детето претходно треба да
се измие со топла вода и сапун и да се избрише. Кај мало дете претшколско и школско урина се
зема на следниот начин:
-од матријал потребни ни се 2 пелени
-стерилна епрувета
-бубрежњак со благо дезинфекционо средство
-топла вода
-сапун упатница и етикета
Едната пелина се поставува на подлогата,детето се ослободува од долниот веш,се мир со топла
вода и сапун,се брише првиот млас се уфрла во бубрежњакот,а вториот се зема во стерилна
чаша. Со пополнета упатница и етикета се испраќа за бактериолошки преглед.
Ензимопатии
Наследните пореметувања на метаболизмот на аминокиселините можат да се
поделат на
• Пореметување на разградбата на аминокиселините поради недостаток на
ензим
• Пореметување во транспортот на аминокиселините низ клеточната мембрана
и бибрежните тубули (тубулопатии)
Фенилкетонурија
Вродените грешки во метаболизмот на фенилаланинот со
пропратна хиперфенилаланинемија се најмногу испитувани наследни
пореметувања во метаболизмот на аминокиселините. Фенилкетонуријата е
прва наследна болест кај која е јасно утврдена поврзаноста меѓу наследното
биохемиско пореметување и менталната ретардација. Исто така
фенилкетонуријата е значајна бидејќи е прва метаболна болест во која е
воведена диететска терапија и прва метаболна болест за која е
воведен неонатален скрининг. Фенилаланинот е есенцијална киселина која
нормално се метаболизира во хепарот до тирозин, под каталитичко дејство на
ензимот фенилаланин хидроксилаза и во присуство на BH4 како ко-ензим.
Хиперфенилаланинимеите се генетски хетерогени болести во чија основа
можат да бидат мутации во три различни генски локуси:
1. Мутации за фенилаланинот хидроксилазата
2. За најмалку 2 ензими кои учествуваат во синтеза на BH4
3. За дихидротерин редуктазата, ензим кој што го регенерира BH4
Класификација на хиперфенилаланинемиите
1. Фенилкетонурија
2. BH4 дефицитарна хиперфенилаланинемија
3. Дихидроптерин редуктаза дефицитарна хиперфенилаланинемија
4. Класична фенилкетонурија-се јавува поради дефицит на ензимот
фенилаланин хидроксилаза при што е блокирана конверзијата
на фенилаланинот во тирозин. Количината на фенилаланинот во телесните
течности се зголемува и тој се разградува по споредни метаболни патишта до
фенилпирогроздова киселина. Зголеменото излачување на фенилаланиноти
оваа киселина во урината е основа за ферихлоридниот тест за дијагноза на
фенилкетонуријата.
Кл слика: првите недели од животот на болното дете не се забележуваат
симптоми. Најзначајна манифестација на нелекуваната фенилкетонурија
е менталната ретардација. Заостанувањето во психомоторниот развој се
забележува неколку месеци по раѓањето кога со тераписки мерки не
може битно да се влијае на интелектуалниот развој. Симптоми и знаци:
• Мускулна хипотонија
• Психомоторен немир
• Пореметено однесување
• Конвулзии
• Нитроцефалија
• Светол тен и коса
• Светли очи
• Егзематозни промени на кожата
• Карактеристичен мирис на урината на глувчовина
• Психомоторна ретардација од тежок степен IQ до 40
Дијагноза: позитивен ферихлорид тест(фенилпирогроздовата киселина во
урина реагира со ферихлоридот давајќи зелена боја на урината)
• Зголемена концентрација на фенилаланинот во крвта (>20) и во урината
• Нормално или намалено ниво на тирозин во крвта
• Ензимска дијагноза
• Генетска дијагноза
Терапија: е успешна ако се започне кај новородено дијагностицирано со
неонатален скрининг. Диета со ограничен внес на фенилаланинот е
доживотна. Неопходно е следење на растот и развојот на детето и следење на
нивото на фенилаланинот во крвта кое треба да се одржува 3-5мг. Бидејќи
фенилаланинот е есенцијална аминокиселина неопходна за раст и синтеза на
биолошки важни супстанции треба да се обезбеди внес на контролирани
количини на фенилаланинот со исхраната. Диетата треба да се спроведува и
во бременоста кај жени со фенилкетонурија (фенилаланинот во крвта треба
да е до 5мг а над тоа ниво може да доведе до церебрални оштетувања на
плодот-хиперфенилаланинемична токсична ембриопатија)
Тирозинемија
Алкаптонурија
Што е електрофореза?
Електрофореза е сепаративна,квантитативна и квалитативна метода.
Претставува движење на електрично набиените честички во еднонасочно
електрично поле при што нивните физичко-хемиски својства не се менуваат.
Електрофореза на белковини е метода на раздвојување на белковините на
крвниот серум или плазмата на поедини фракции(делови) со помош на
електрична струја благодарение на нивниот различен електричен полнеж.
А гама глобулинемија
А гама глобулинемија е примарен генетски детерминиран тип на
протеинопатија, се карактеризира со недостиг на гама глобулинската
фракција на електро форегамот, се наследува рецесивно, сврзано за Х
хромозим пространа е само кај машки пол настанува како последица на
попрелена диференцијација на пре Б лимфоцитите во Б лимфоцити на ниво
на коскената срцевина каде се забележува доминација на пре Б лимфоцитите
и намален број на лимфоци. Неспособноста на оние болни за создавање на
антитела е следена со склоност кон инфекции особено бактериски
( тонзилити, пневмонии и менингити) како вродено примарно нарушување се
јавува само кај машките деца, а како секундарна протеинопатија може да се
јави кај возрасни од двата пола. Хуморалниот имунитет е нарушен.
Идиопатска хипогамаглобулинемија
Сифилис (луес)
Инфекции
Сифилис- (луес) е системска сексуална пренослива болест предизвикана од
спрохетата трепонема палидум ( спирална бактерија која се движи
брановидно напред назад). Можен е и вертикален пренос од инфицирана
мајка на плодот преку циркулацијата обично после 4 лунален месец затоа
што дотогаш хорионските ресички го спречуваат навлегувањето на
бактеријата, може да се пренеси и преку актот на породување, примарен
сифилис (прв, иницијален стадиум) се јавува 3 недели до 90 дена после
инфекција.
секундарен сифилис (втор резолутивен стадиум) како резултат на хематогена
и линфогена дисеминација на трепонемите
терциелен сифилис (деструктивен) се јавува кај пациенти со не лекуван
сифилис по 3-7 години од инфекцијата.
конгениталнен сифилис- настанува во текот на бременоста со пренесување на
инфекцијата од болната мајка на фетусот, инфекцијата настанува по
формирањето на плацентата (по 4 лунален месец)
Ако во плодот преку планината навлезат мал број на трепонеми кај плодот
обично нема знаци на сифилис и тоа е конатален латентен сифилис.
Ако мајката се инфицира по забременувањето тогаш инфекција на плодот и
плацентата е масивна и може да дојде до поместување или раѓање на мртов
плод.
Ран конатален сифилис (сифилис конаталис реценс) ако мајката роди живо
дете со симтоми на сифилис примените одговараат на 2 стадиум кај возрасен,
новороденчето е слабо развиено со бледа набрана кожа како старечка, на
кожата се јавува макилозен, пакулозен или папуло постулозен егзантем.
Може да се јави и кондиломата лата (најинфективни лезии на сифилисот
површината е покриена со трепонема палидум- влажни папулозни сифилиди
кои поради постојана дразба е триење настанува папуломатозна
пролиферација.
Патогномичен знак за ран конатален сифилис е пемфигус сифилитикус кој се
манифестира со були на дланките и табаните со различна големина се јавува
и кориза сифилитика - цедење на гнојни хеморагичем секрет од носот кој се
задушува до крусти и детето тешко дише се јавува и хридроцефалус како
последица на оштетување на мозокот може да се јави и петехијален осип
оститис и периодтитис.
Сифилис конаталис тарда - симтомите се јавуваат меѓу 5-9 година од животот
и примените одговараат на оние кои се јавуваат во 3 стадиум. Покрај
туберозни сифилидни и гуми се јавува и седлест нос кој е резулатат на
распаѓање на рскавицата и носната коска има сабјата тибија ( конвексност на
предниот раб на тибијата) хатчиндонов тријас - хатлиндонови заби: (горните
секачи имат бовлест изглед и сурдитаст глувост) сите промени се трајни и
неможе да се влијае на нив со специфично лекување.
Туберозни сифилиди- појава на јазолчиња кои се цврсти безболни темно
црвени покриени со белузлави сквами кои може да учцелираат и по
повлекувањето оставаат атрофичен цикатрикс.
Сифилистични гума грануломатозни лезии кои се деструктивени со
некроточен центар и имаат тенденција да учцелираат, сместени се длабоко во
кожата а некогаш и во субкутисот
Дијагноза:дијагнозата се поставува со клиничка слика,докажување на
спирохетиите во примерок од лезијата,присуство на антитела во
циркулацијата и во ликвор цереброспиналис.
При ран латентен сифилис до една година се дава бензантин пеницилин Г
i.m., при доцент латентен сифилис се дава истата терапија 1 неделно. Ако де
дијагностицира кај бремени треба веднаш да се започне со терапија со
пеницилин, третманот до пеницилин повеќе од 30 дена пред породувањето
може да спречи појава на конгенителан сифилис. Во случај на просветливост
се дава Еритромицин но тој не поминува низ плацентата бариера.
Примарната на тетрациклините во бременост е контраиндицирана. Сите
бремени кои раѓаат мртво дете после 20 гестациска недела треба да се
тестираат за сифилис за време на породувањето.