I.

Bả n chấ t củ a ý thứ c:

1. Bả n chấ t củ a ý thứ c qua ba gó c nhìn: chủ nghĩa duy tâ m, chủ nghĩa duy vậ t siêu
hình và chủ nghĩa duy vậ t biện chứ ng.

 Chủ nghĩa duy tâ m: Theo quan điểm nà y, ý thứ c đượ c coi là nguyên tắ c cơ
bả n nhấ t củ a thế giớ i. Tuy nhiên, do khô ng hiểu đượ c nguồ n gố c củ a ý
thứ c, chủ nghĩa duy tâ m đã tạ o ra nhữ ng quan niệm sai lầ m về bả n chấ t củ a
ý thứ c. Thay vì nhìn nhậ n ý thứ c là sả n phẩ m củ a quá trình phá t triển vậ t
chấ t, chủ nghĩa duy tâ m lạ i coi ý thứ c là điều kiện tiên quyết cho sự tồ n tạ i
củ a vậ t chấ t.
 Chủ nghĩa duy vậ t siêu hình: Trá i ngượ c vớ i chủ nghĩa duy tâ m, chủ nghĩa
duy vậ t siêu hình coi trọ ng vai trò củ a vậ t chấ t và tầ m thườ ng hó a vai trò
củ a ý thứ c. Tuy nhiên, việc nà y dẫ n đến việc bỏ qua vai trò quan trọ ng củ a
ý thứ c trong việc hình thà nh và phá t triển thế giớ i.
 Chủ nghĩa duy vậ t biện chứ ng: Đâ y là quan điểm khoa họ c về ý thứ c. Trên
cơ sở nhậ n thứ c đú ng đắ n về nguồ n gố c ra đờ i củ a ý thứ c và nắ m vữ ng
thuyết phả n á nh, chủ nghĩa duy vậ t biện chứ ng đã luậ n giả i mộ t cá ch khoa
họ c bả n chấ t củ a ý thứ c. Theo đó , ý thứ c khô ng phả i là điều kiện tiên quyết
mà là sả n phẩ m củ a quá trình phá t triển vậ t chấ t. Ý thứ c phả n á nh thế giớ i
vậ t chấ t và qua đó , tá c độ ng trở lạ i thế giớ i vậ t chấ t.

2. Bả n chấ t ý thứ c:

Về bả n chấ t, ý thứ c đượ c hình thà nh từ việc tá i hiện thế giớ i khá ch quan theo
cá ch nhìn chủ quan, và là quá trình mà bộ ó c con ngườ i phả n á nh mộ t cá ch tích
cự c và sá ng tạ o đố i vớ i hiện thự c khá ch quan.

Cá c yếu tố đặ c trưng cho bả n chấ t củ a ý thứ c:

 Ý Thứ c Là Hình Ả nh Chủ Quan Củ a Thế Giớ i Khá ch Quan: Ý thứ c là hình
ả nh chủ quan củ a thế giớ i khá ch quan, khô ng chỉ sao chép mà cò n chứ a
hiểu biết và giá trị cá nhâ n. Mỗ i ngườ i có cá ch nhìn riêng, dự a trên tri thứ c
và kinh nghiệm số ng. Điều nà y tạ o đa dạ ng trong cá ch phả n á nh ý thứ c.
 Mộ t hiện tượ ng có thể đượ c giả i thích theo nhiều cá ch, tù y gó c nhìn và khía
cạ nh mà mỗ i ngườ i chọ n.

 Ý thứ c có đặ c tính tích cự c, sá ng tạ o gắ n bó chặ t chẽ vớ i thự c tiễn xã hộ i: Ý

thứ c khô ng chỉ đơn thuầ n là sự phả n á nh thự c tiễn xã hộ i, mà cò n là khả
nă ng sá ng tạ o và biến đổ i thế giớ i khá ch quan. Đặ c tính sá ng tạ o củ a ý thứ c
đượ c thể hiện qua khả nă ng tưở ng tượ ng, đặ t ra mụ c tiêu và hướ ng dẫ n
hà nh độ ng để biến đổ i thự c tiễn. Điều nà y chứ ng minh rằ ng, sá ng tạ o
khô ng chỉ là khả nă ng tạ o ra cá i mớ i, mà cò n là khả nă ng phả n á nh, đá nh
giá và biến đổ i thế giớ i khá ch quan theo hướ ng tích cự c. Đâ y chính là đặ c
trưng bả n chấ t nhấ t củ a ý thứ c, là yếu tố quyết định sự phá t triển củ a con
ngườ i và xã hộ i. Thô ng qua hà nh độ ng củ a con ngườ i, ý thứ c lạ i tá c độ ng
lên thự c tiễn, thú c đẩ y sự phá t triển củ a xã hộ i, tạ o ra mộ t mố i quan hệ mậ t
thiết giữ a ý thứ c và thự c tiễn xã hộ i.