Động mạch chủ ngực phình to dọa vỡ

TP HCMNgười đàn ông 71 tuổi nôn ói kéo dài, tưởng bệnh tiêu hóa, đi khám
phát hiện động mạch chủ ngực phình to chèn ép dây thần kinh số 10.
Ông Chính yếu nửa người trái, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, tiền sử nhồi máu não cách đây 20
năm. Đầu tháng 4, ông mệt nhiều, ho khan, nôn ói, mua thuốc tiêu hóa uống không đỡ. Ông lo đây
là dấu hiệu cảnh báo tái phát đột quỵ, đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh khám.
Ngày 24/4, TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim
mạch, cho biết bệnh nhân có kích thước động mạch chủ ngực lên lớn nhất là 46 mm, động mạch
chủ ngực xuống 40 mm (bình thường 20-30 mm). Mạch máu phía sau động mạch dưới đòn bị tổn
thương, tạo thành một túi phình giả kích thước khoảng 51x35 mm dọa vỡ. Đoạn mạch phình chèn
vào dây thần kinh số 10 (thường gọi là dây thần kinh lang thang), tác dụng điều hòa hệ tim mạch,
tiêu hóa, hô hấp, tiết niệu, sinh dục khiến bệnh nhân mệt mỏi, nôn kéo dài.

Ảnh CT cho thấy động mạch chủ ngực phình to, vôi hóa rải rác. Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh
Ông Chính được phẫu thuật bắc cầu kết hợp đặt stent graft để ngăn ngừa nguy cơ vỡ túi phình đe
dọa tính mạng, phòng ngừa các mảng xơ vữa động mạch vỡ ra, gây đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tắc
động mạch chi dưới...
Đoạn động mạch chủ ngực bị phình nằm chắn một trong số ba nhánh động mạch lớn nuôi não nên ê
kíp phẫu thuật bắc cầu trước. Trong hai giờ, bác sĩ rạch đường mổ ở cổ, tạo một cầu nối bắc qua
động mạch bị khối phình chặn, giúp máu lưu thông trơn tru.
"Mổ đường ngực dễ hơn nhưng tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng xương ức, vỡ khối phình, hậu phẫu
kéo dài", bác sĩ Dũng nói. Ba ngày sau, vết mổ ở cổ ổn định, ê kíp đặt stent graft cho người bệnh.
ThS.BS.CKI Lê Chí Hiếu, khoa Ngoại Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch, cho biết
trường hợp khối phình có nguy cơ vỡ cao, sức khỏe bệnh nhân tốt, bác sĩ thực hiện cùng lúc hai thủ
thuật (vừa phẫu thuật tạo cầu nối lên não vừa đặt stent graft động mạch chủ ngực) cùng lúc. Tuy
nhiên, ông Chính đến viện sớm, chưa có triệu chứng đau ngực dữ dội, nhịp tim nhanh, tụt huyết áp
hay ngất xỉu..., bác sĩ đánh giá túi phình chưa vỡ ngay nên chia thủ thuật thành hai lần. Điều này
giảm rủi ro như tụt huyết áp, chảy máu trong và sau mổ cho người bệnh. Ông Chính tỉnh táo, hết
hẳn triệu chứng khó chịu vài giờ sau đó.
Các bác sĩ đặt stent graft vào đoạn mạch tổn thương, ngăn ngừa nguy cơ vỡ túi phình cho người bệnh.

Ảnh: Bệnh viện Tâm Anh

Phình động mạch chủ ngực thường gặp ở người hút thuốc lá nhiều năm, trên 65 tuổi, nam giới, có
bố mẹ hoặc anh chị em ruột mắc bệnh, tăng huyết áp. Bệnh không gây nguy hiểm tính mạng ở giai
đoạn đầu. Phát hiện bệnh sớm giúp bác sĩ có phương pháp điều trị phù hợp, phòng tránh rủi ro vỡ
khối phình. Người xuất hiện các dấu hiệu mất ý thức (ngất xỉu hoặc bất tỉnh), tụt huyết áp, nhịp tim
nhanh, đau đột ngột, dữ dội ở ngực, bụng hoặc lưng cần đến viện ngay.
Để giảm nguy cơ phình động mạch chủ ngực, bác sĩ Hiếu khuyến cáo không nên hút thuốc lá và
không tiếp xúc với khói thuốc. Phòng tránh xơ vữa động mạch bằng cách giảm muối. Hạn chế thực
phẩm chứa nhiều cholesterol xấu. Nên tập luyện vừa sức với các bài tập tốt cho tim mạch như đi bộ,
bơi lội, yoga, đạp xe..., giảm căng thẳng, kiểm soát huyết áp, bệnh lý nền.