సంస్కృత అధ్యయన o

శుభోదయం. మనసంస్కృత అధ్యయన సభ్యబృందానికి నమస్సులు.

శభోదయం హి సర్వేషాం
శుభం భవతు సర్వదా ,
సంస్కృతే భాషణం నిత్యం
వర్ధతాం చ దినే దినే. .

మాన్యులు చూపిన మార్గా న్ని అనుసరిస్తూ భాషాభివృద్ది కి నావంతు సహకారాన్ని

అందించెదను.నిత్యము చిన్నచిన్నపదాలతో భాషను నేర్చుకుందాం..

మన సంస్కృతాన్ని...సంస్కృతిని ప్రకాశింపజేద్దాం..
వందే సంస్కృత మాతరం....
"హలో' అనడానికన్నా "హరి:ఓం" అందాం.

శ్లో .యేనాక్షర సమామ్నాయం అధిగమ్య మహేశ్వరాత్|

కృత్స్నం వ్యాకరణం ప్రో క్తం తస్మై పాణినయే నమ:||

నన్ను నేను సంస్కృతంలో పరిచయం చేసుకుంటున్నాను మీరుకూడా సంస్కృతంలోనే

పరిచయం చేసుకోండి.
మమ నామ ప 0.శ.సత్యనారాయణ:|

...........,...............
మమ=నాయొక్క,నామ=పేరు.
..........................
ఉదా:-రామ:,హరి:,కృష్ణ:,ఇత్యాదయ:(పుం)
రమా,గౌరీ,శోభా..-ఇత్యాదయ:(స్త్రీ)
(లక్ష్మీ:,శ్రీ:,మతి:-స్త్రీలింగ శబ్దా లు కొన్ని విసర్గలతో ఉండును).

అవ్యాకరణమధీతం , భిన్న ద్రోణ్యా తరంగిణీ తరణం

భేషజమపథ్య సహితం త్రయమిదమకృతం వరం న కృతమ్.

భావము. వ్యాకరణాన్నిసమగ్రంగా చదవకపో వటం, పగిలిన పడవతో నదిని దాటాలనుకోవటం,

పథ్యం లేకుండా ఔషధాన్ని సేవించాలనుకోవటం అనే మూడు పనులకు అసలు
సిద్ధపడకపో వటమే మంచిది.

నేను మనము నాది మనది

నువ్వు మీరు నీది మీది
వాడు వారు అతనిది వారిది
.
వీటికి సంస్కృత పదాలు చెప్పండి దయచేసి

అహం వయం మమ అస్మాకంత్వం యూయం తవ యుష్మాకంసః తే తస్య తేషాం

పాఠ :01
చిన్న పదాలు...వాక్యనిర్మాణం

...................................... తౌ=వారిద్దరు(పుం), తే=వారిద్దరు (స్త్రీ),

....................................
ఏతౌ=వీరిద్దరు (పుం), ఏతే=వీరిద్దరు (స్త్రీ)
.....................................
(1)పఠత:=చదువుచున్నారు.(ద్వివచనం)

(2)లిఖత:=వ్రా యుచున్నారు.(ద్వివచనం)
(3)క్రీడత:
=ఆడుచున్నారు.(ద్వివచనం)

(4)ఖాదత:=తింటున్నారు (ద్వివచనం)

(5)పిబత:=త్రా గుచున్నారు(ద్వివచనం)

(6)ధావత:=పరిగెడుతున్నారు (ద్వివచనం)

(7)గాయత:=పాడుచున్నారు(ద్వివచనం)

(8)స్త :=ఉన్నారు (ద్వివచనం)

✊ 🙏: ............ ......... .. ..................ఉదా:-
(1)తౌ పఠత:|
(2)తే ఖాదత:|(3)ఏతే పిబత:|(4)ఏతౌ ధావత:|
....................................
................................
ఇప్పుడు అందరూ 4 వాక్యాలు వ్రా ద్దాం.
....................................

పాఠ :02
శుభోదయం. 🙏. 💐 💐 💐 🌺 🌸 🌹."వినాయక వ్రత శుభాశయా: 💐 💐 💐 💐 🌺
🌸 🌹
"అద్య విరామ:"--"శ్వ:మిలామ:"
...................
అద్య=ఈరోజు,విరామ:=శెలవు,శ్వ:=రేపు,మిలామ:=కలుద్దాం,హ్య:=నిన్న

చిన్న పదాలు...వాక్యనిర్మాణం
...................................... తౌ=వారిద్దరు(పుం), తే=వారిద్దరు (స్త్రీ),
....................................
ఏతౌ=వీరిద్దరు (పుం), ఏతే=వీరిద్దరు (స్త్రీ)
.....................................
(1)పఠత:=చదువుచున్నారు.(ద్వివచనం)

(2)లిఖత:=వ్రా యుచున్నారు.(ద్వివచనం)
(3)క్రీడత:=ఆడుచున్నారు.(ద్వివచనం)

(4)ఖాదత:=తింటున్నారు (ద్వివచనం)

(5)పిబత:=త్రా గుచున్నారు(ద్వివచనం)
(6)ధావత:=పరిగెడుతున్నారు (ద్వివచనం)

(7)గాయత:=పాడుచున్నారు(ద్వివచనం)

(8)స్త :=ఉన్నారు (ద్వివచనం)

✊ 🙏: ............ ......... .. ..................ఉదా:-
(1)తౌ పఠత:|
(2)తే ఖాదత:|(3)ఏతే పిబత:|(4)ఏతౌ ధావత:|
....................................
................................
ఇప్పుడు అందరూ 4 వాక్యాలు వ్రా ద్దాం.
....................................

ఈ పదాలతో పరస్పర పరిచయవాక్యాలు వ్రా ద్దాం

..........................
భవత:=నీయొక్క|మీయొక్క (పుం)

నామ=పేరు,
భవత్యా:=నీయొక్క|మీయొక్క(స్త్రీ)
నమస్కార:=నమస్కారము,

ఆర్యా=అయ్యా,

ఆర్యే= అమ్మా,.,

.కుశలం వా (లేక ) అపి కుశలీ =బాగున్నారా..

కిం=ఏమి?
..........................ఈపదాలను సరిచేసుకొని నిన్నటి మనపరిచయ వాక్యంతో పూరిద్దాం.
పాఠ :03
చిన్న పదాలు...వాక్యనిర్మాణం

........................................................
(1)తే=వారందరు(పుం)(2)తా:=వారందరు(స్త్రీ)
..........................
(3)ఏతే=వీరందరు(పుం)
(4)ఏతా:=వీరందరు(స్త్రీ)
............................
బహువచనం
.........................
(1)పఠంతి=చదువుచున్నారు
(2)లిఖంతి=వ్రా యుచున్నారు
(3)క్రీడంతి=ఆడుచున్నారు.(4)ఖాదంతి=తినుచున్నారు
(5)పిబంతి=తాగుచున్నారు
(6)ధావంతి=పరిగెడుచున్నారు
(7)గాయంతి=పాడుచున్నారు
(8)సంతి=ఉన్నారు.
..........................
ఉదా;-(1)ఏతే గాయంతి.
(2)ఏతా:పఠంతి.(3)తా:ఖాదంతి.(4)తే సంతి.
..........................
..............................
ఇప్పుడు అందరూ 4 వాక్యాలు వ్రా ద్దాం.

పాఠ :04
చిన్న పదాలు...వాక్యనిర్మాణం

......................................
స:=అతడు, సా=ఆమె,ఏష:=ఇతడు,ఏషా=ఈమె
......................................
(1)పఠతి=చదువుచున్నాడు (లేక)చదువుచున్నది. (2)లిఖతి=వ్రా యుచున్నాడు
(లేక)వ్రా యుచున్నది (3)క్రీడతి=ఆడుచున్నాడు (లేక)ఆడుచున్న ది
(4)ఖాదతి=తింటున్నాడు (లేక)తింటున్నది
(5)పిబతి=త్రా గుచున్నాడు (లేక)త్రా గుచున్నది (6)ధావతి=పరిగెడుతున్నాడు
(లేక)పరిగెడుతున్నది (7)గాయతి=పాడుచున్నాడు (లేక)పాడుచున్నది
(8)అస్తి =ఉన్నాడు(లేక)ఉన్నది
...............................
ఇప్పుడు అందరూ 4 వాక్యాలు వ్రా ద్దాం.
....................................

ఉదా:-1.స:అస్తి . (2)సా లిఖతి (3)ఏష:పిబతి (4)ఏషా ధావతి.

పాఠ :05
ముందు పాఠాలను పునశ్చరణజేసుకుని ఈవాక్యాలను సంస్కృతములోకి మార్చుదాం.
...........................
అర్థా లనువ్రా యండి:-
(1)స:(2)తౌ(3)తే.(పుం)
.........................
(4)సా(5)తే(6)తా:(స్త్రీ)
..... ..................
(7)అస్తి (8)ఏషా(9)ఏతే(10)క్రీడతి.
........................
(1)అమ్మా నమస్కారం బాగున్నారా?నాపేరు హరి.

(2)అతడు ఉన్నాడు.

(3)వీరు తింటున్నారు.(పుం,స్త్రీ)

(4)వారు పాడుచున్నారు(పుం స్త్రీ).

(5)వారిద్దరు పరిగెడుచున్నారు.(పుం,స్త్రీ)(6)వారిద్దరు వ్రా యుచున్నారు(పుం).

సః అతడు
తౌ వారిద్దరూ
తే వారందరూ
సా ఆమె
తే వారిద్దరూ
తాః వారందరూ
ఆస్తి ఉన్నాడు
ఏషా ఈమె
ఏతే వీరందరూ
క్రీడతి ఆడుతున్నాడు/ఆడుతున్నది
ఆర్యే నమస్కారః కుశలంవా? మమ నామ హరిః

సః అస్తి
ఏతే ఖాదంతి; ఏతాః ఖాదంతి
తే గాయంతి
తౌధావతః; తే ధావతః
తౌ లిఖతః తే లిఖతః

పాఠ :06
1.త్వం=నీవు,2.యువాం=మీరిద్దరు
,3.యూయం= మీరందరు
..........................
1.పఠసి=చదువుచున్నావు,2.ఖాదసి=తింటున్నావు,3.గాయసి=పాడుచున్నావు.
....... ...................
1.పఠథ=మీరందరుచదువుచున్నారు.
2.గాయథ=మీరందరు పాడుచున్నారు.
3.ఖాదథ=మీరందరుతింటున్నారు.
...........................
1.పఠథ:=మీరిద్దరుచదువుచున్నారు

2.గాయథ:= మీరిద్దరుపాడుచున్నారు
3.ఖాదథ:=మీరిద్దరుతింటున్నారు,
....... ...................

పాఠ :07
1)అహం=నేను(2)ఆవాం=మేమిద్దరం(మనమిద్దరు)(3)వయం=మేమందరు(మనమందరు)
..........................
.
1)లిఖామి=వ్రా స్తు న్నాను(2)పఠామి=చదువుచున్నాను(3)క్రీడామి=ఆడుచున్నాను
..........................
(1)లిఖావ:=మేమిద్దరం వ్రా స్తు న్నాము(మనమిద్దరం వ్రా స్తు న్నాము)
(2)పఠావ:=మేమిద్దరం(లేక)మనమిద్దరం చదువుచున్నాను

(3)క్రీడావ:=మేమందరం(లేక)మనమందరం ఆడుచున్నాము.
... .......................
(1)పఠామ:=మేమందరం (లేక) మనమందరం చదువుచున్నాను.

(2)లిఖామ:=మనమందరం(లేక)మేమందరం వ్రా యుచున్నాము

(3)క్రీడామ:=మేమందరం (లేక) మనమందరం ఆడుచున్నాము.
...........................

పాఠ :08
సరళవాక్యాలు నేర్చుకుందాం:-
..........................
(1)ఆం,తత్ సత్యం=అవును,అదినిజం.

(2)సమీచీనా సూచనా=చక్కని సలహా.

(3)భవతునామ=సరేకాేనీ/పోేనీ/ఉండనీ.

(4)జానామిభో:=నాకుతెలుసునయ్యా.
(5)పవిశంతు=కూర్చోండి.

(6)కిం ఆనయతి?=ఏమితెస్తు న్నాడు/తెస్తు న్నావు?

(7)ఏవమపి అస్తి వా?=ఇలాకూడాఉన్నదా/ఉన్నాడా?

(8)అస్తు =సరే.

పాఠ :09.
సరళవాక్యాలు నేర్చుకుందాం..

(1)భవత: గ్రా మ:క:?=మీ ఊరు ఏది?

(2)మమ గ్రా మ:అనంతపురం= నాయొక్క ఊరు అనంతపురం.

(3)కథమస్తి భవాన్/భవతీ?=ఎలావున్నారుమీరు?
(4)సర్వేకుశలిన:వా?=అంతాబాగున్నారా?

(5)క:విశేష:?=ఏమి విశేషము?

(6)జ్ఞా తంవా?=తెలిసినదా?
పాఠ :10
అర్థా లు;-
(1)పఠిష్యామి=చదువుతాను(2)క్రీడిష్యామి=ఆడుతాను(3)లేఖిష్యామి=వ్రా స్తా ను(4)వదిష్యా
మి=చెప్పెదను(5)ఖాదిష్యామి=తినెదను.
...........................
(1)పత్రం(2)రామాయణం(3)చదరంగం(4)సత్యం(5)ఫలం(6)కావ్యం(7)శ్లో కం(8)అసత్యం(9
)పాఠం(10)ఆమ్రఫలం(మామిడిపండు)
...........................
ఆవాం,వయం,త్వం,యువాం,అహం , యూయం...వీటిలోసరియైన పదాన్ని గుర్తించి
వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.

అహం చదరంగం క్రీడిష్యామి

అహం పత్రం లేఖిష్యామి
అహం ఆమ్రఫలంఖాదిష్యామి
అహం కావ్యం లేఖిష్యామి

పాఠ:11
అర్థా లు;-

1.పఠిష్యావ:=(ఇద్దరం)చదువుతాం.2 క్రీడిష్యావ:=(ఇద్దరం) ఆడుతాము3.లేఖిష్యావ:=(ఇద్దరం

)వ్రా స్తాం.4.ఖాదిష్యావ:=(ఇద్దరం)తింటాం.
...........................
1.పఠిష్యామ:=(మేమందరం)
చదువుతాము..2.క్రీడిష్యామ:=ఆడుతాము.3.లేఖిష్యామ:=వ్రా స్తా ము.4.ఖాదిష్యామ:=తింటా
ము.
..........................
(1)పత్రం(2)రామాయణం(3)చదరంగం(4)సత్యం(5)ఫలం(6)కావ్యం(7)శ్లో కం(8)అసత్యం(9
)పాఠం(10)ఆమ్రఫలం(మామిడిపండు)(ఫలాని ,ఆమ్రఫలాని)
...........................

ఆవాం పాఠం పఠిషావ:

వయం రామాయణం పఠిష్యామ:

ఆవాం చదరంగం క్రీడిష్యావ:

వయం క్రీడాని క్రీడిష్యామ:

ఆవాం కావ్యం లేఖిష్యావ:

వయం కావ్యం లేఖిష్యామ:

ఆవాం ఫలం ఖాదిష్యావ:

వయం ఫలం ఖాదిష్యామ:

పాఠ:12
అర్థా లు;-

(1)పఠిష్యసి=చదువుతావు,(2)పఠిష్యథ:=(మీరిద్దరు)చదువుతారు(3)పఠిష్యథ=(మీరందరు)
చదువుతారు.
...........................
(1)క్రీడిష్యసి(2)లేఖిష్యసి(3)ఖాదిష్యథ(4)పాస్యథ(5)ధావిష్యథ
(6)క్రీడిష్యథ:(7)లేఖిష్యథ:
..........................
(1)పత్రం(2)రామాయణం(3)చదరంగం(4)సత్యం(5)ఫలం(6)కావ్యం(7)శ్లో కం(8)అసత్యం(9
)పాఠం(10)ఆమ్రఫలం(మామిడిపండు)(ఫలాని ,ఆమ్రఫలాని)(జలం,జలే,జలాని)
...........................
ఆవాం,వయం,త్వం,యువాం,అహం , యూయం...వీటిలోసరియైన పదాన్ని గుర్తించి
వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.
................... .. ....

నమామి ఆచార్య!
త్వం పత్రం పఠిష్యసి
యువాం పాఠం పఠిష్యథ:
యూయం శ్లో కం పఠిష్యథ
త్వం జలం/పాస్యసి
యువాం జలం పాస్యథ:
యూయం జలే పాస్యథ
త్వం సత్యం వదిష్యసి
యువాం అసత్యం వదిష్యథ:
యూయం సత్యం వదిష్యథ
త్వం చదరంగం క్రీడిష్యసి
యువాం క్రికెట్ క్రీడిష్యథ:
యూయం హాకీ క్రీడిష్యథ
త్వం ఫలం ఖాదిష్యసి
యువాం ఆమ్ర ఫలాని ఖాదిష్యథ:
యూయం ఫలం ఖాదిష్యథ.
శ్వ పునర్మిలామ:
త్వం రామాయణం పఠిష్యసి
యువాం పత్రం లేఖిష్యథః
యూయం ఆమ్రఫలం ఖాదిష్యథ
అహం జలం పాస్యామి

పాఠ:13
అర్థా లు:-స:=అతడు,తౌ=వారిద్దరు,తే=వారందరు............
......................(స్త్రీ)సా=ఆమె,తే=వారిద్దరు,తా:=వారందరు
..........................
గమనిక:-పుం.లో' 'తే' బహువచనం/స్త్రీ &న.పుం.లలో ద్వివచనం..........
...........................
పఠిష్యతి=చదువుచున్నాడు,పఠిష్యత:=(వారిద్దరు) చదువుచున్నారు,పఠిష్యంతి=వారందరు
చదువుచున్నారు.
..గమిష్యతి,క్రీడిష్యతి,ఖాదిష్యతి,/గమిష్యత:,క్రీడిష్యత:,ఖాదిష్యత:/గమిష్యంతి,క్రీడిష్యంతి,ఖాది
ష్యంతి........ .. ...............

పాఠ:-14
దకారాంత: త్రిషు లింగేషు సమాన రూప: 'అస్మద్' 'శబ్ద : ( విభక్తు లు
తెలుసుకుందాం---నేర్చుకుందాం)
...........................
ప్రథమావిభక్తి:(1)అహం=నేను (2)ఆవాం=మేమిద్దరం/మనమిద్దరం (3)వయం=
మేమందరం /మనమందరం.
..........................
-ద్వితీయా విభక్తి:(1)మాం/మా=నన్ను (2)ఆవాం/నౌ=మాఇద్దరిని (3)అస్మాన్/న:=మా
అందరిని(మమ్ములను,)
...........................
తృతీయావిభక్తి:(1)మయా=నాచేత (2)ఆవాభ్యాం=మాఇద్దరిచేత (3)అస్మాభి:=మా
అందరిచేత
..........................
చతుర్థీవిభక్తి:(1)మహ్యం/మే=నాకొరకు
(2)ఆవాభ్యాం/నౌ=మాఇద్దరికొరకు(3)అస్మభ్యం/న:=మా అందరికొరకు.
...........................
పంచమీవిభక్తి:-(1)మత్=నావలన,(2)ఆవాభ్యాం=మాఇద్దరివలన(3)అస్మత్= మా
అందరివలన
..........................
షష్ఠీ విభక్తి:-(1)మమ/మే=నాయొక్క(2)ఆవయో:/నౌ=మా
ఇద్దరియొక్క(3)అస్మాకం/న:=మా అందరియొక్క(మాయొక్క)
............. .. ..........
సప్త మీవిభక్తి:-(1)మయి=నాయందు(2)ఆవయో:=మా ఇద్దరియందు(3)అస్మాసు=మా
అందరియందు.
...........................
పాఠ:15
సరళవాక్యాని.(వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం)
1 కిం=ఏమి?2 చిరాత్=చాలాకాలం(తర్వాత)

3 దర్శనం=కనిపించావు
,4 భవాన్=నీవు
,5 సంభాషణ=సంభాషణ(మాట్లా డుట)6 శిబిరం=శిబిరానికి

7 ఆగతవాన్ వా?=వచ్చావా?8 ఆగచ్ఛంతు=రండి/దయచేయండి,

9 అస్తు వా=సరేనా/ఉంచనా,10 ప్రయత్నం=ప్రయత్నము
11 కరోమి=చేస్తా ను.

పాఠ:16
సంస్కృతపదాలు- నేర్చుకుందాం.
............ .............(1)కింభో:దర్శనమేవనాస్తి = ఏమిటి?కనిపించుటేలేదు.

(2)నైవ అత్రైవ అస్మి కిల= లేదేఇక్కడే ఉన్నానే.

(3)అస్మాన్ సర్వాన్ విస్మృతవాన్ వా?=మమ్ములను అందరినీ మరచిపో యావా?

(4)కథం విస్మరామి భో:=ఎలా మరచిపో తానండి

(5)కిం అత్ర ఆగమనం=ఏమిటి ఇటువచ్చారు?

(6)కార్యం ఆసీత్ అత: ఆగతవాన్=పని ఉండినది అందుకని వచ్చాను.

..........................
పాఠ:17
గృహసంభాషణం...వాక్యనిర్మాణంచేద్దాం..

(1)అద్య=ఈరోజు (2)ప్రా తరాశ:(అల్పాహార:)=తిండి

(3)క:=ఏమిటి(4)పాక:=వంట (5)సమ్యక్ అస్తి =బాగున్నది (6)లవణం=ఉప్పు
(7)నాస్తి =లేదు
(8)ఓదనం=అన్నం
(9)ఉష్ణం=వేడి
(10)కించిత్=కొంచెం (11)పరివేషయతు=వడ్డించండి
...... . ..................................
(12)వ్యంజనం=కూర (13)పూరయతు=నింపండి (14)జలం=నీరు (15)క్వథితం=సాంబారు
(16)సారం=చారు (17)సూపం=పప్పు
(18)ఉపదంశం=ఊరగాయ (19)ఉపసేచనం=పచ్చడి (20)అవలేహం=ఆవకాయ
(21)తేమనం=మజ్జిగపులుసు (22)ఘృతం=నెయ్యి (23)సుపిష్టకం=బ్రెడ్డు
(24)పర్పటం=అప్పడం (25)దధి=పెరుగు (26)తక్రం=మజ్జిగ
..............................................ఉదా--తక్రం పరివేషయతు.

అద్య: ప్రా తరాశ: క:

ఓదనే ఉ
ష్ణం అస్తి
చషకే జలం పూరయతు
క్వథితే లవణం నాస్తి
కించిత్ దధి పూరయతు
భోజనం సమ్యక్ అస్తి
పాఠ:18
..........,..............

..వాక్యనిర్మాణం

........................
(1)తత్ర=అక్కడ
(2)అత్ర=ఇక్కడ
(3)కుత్ర=ఎక్కడ
(4)సర్వత్ర=అన్నిచోట్ల
(5)దర్పణ:=అద్దము
(6)కంకత o=దువ్వెన
(7)ద్రోణీ=బక్కెట్

(8)ఉదంచనీ=మగ్గు
(9)ఫేనకం=సబ్బు(10)అస్తి =ఉన్నది/ఉన్నాడు
(11)నాస్తి =లేదు/లేడు
(12)దేవ:=దేవుడు
(13)గురు:=గురువు
(14)శ్యామఫలకం=నల్ల బల్ల

దేవ: సర్వత్ర అస్తి

గురు: పూజ్యతే సర్వం
దర్పణ: కుత్ర అస్తి ?
దర్పణ: శ్యామఫలకం సమీపే అస్తి
ఫేనకం నాస్తి
గురువు దేవునితో సమానం

పాఠ:19
..........,..............

..వాక్యనిర్మాణం

........................
1)అద్య=ఈరోజు
(2)హ్య:=నిన్న
(3)పరహ్య:=మొన్న
(4)ప్రపరహ్య:=అటుమొన్న
(5)శ్వ:=రేపు
(6)పరశ్వ:=ఎల్లుండి(మరునాడు)(7)ప్రపరశ్వ:=అవతల
ఎల్లుండి..............,...........................(1)భానువాసర:/రవివాసర:=ఆదివారము
(2)ఇందువాసర:=సో మవారం
(3)భౌమవాసర:/కుజవాసర:=మంగళవారం
(4)సౌమ్యవాసర:=బుధవారం
(5)బృహస్పతివాసర:=గురువారం(6)భార్గవవాసర:/భృగువాసర:=శుక్రవారం
(7)స్థిరవాసర:/మందవాసర:=శనివారం
పాఠ:--20
..........................

తిథిమనుసృత్య పర్వదినాని నిర్దిశంతు.(తిథిని అనుసరించి పండుగలు

నిర్ణయించండి)
...........................
1)అద్య=ఈరోజు
(2)హ్య:=నిన్న
(3)పరహ్య:=మొన్న
(4)ప్రపరహ్య:=అటుమొన్న
(5)శ్వ:=రేపు
(6)పరశ్వ:=ఎల్లుండి(మరునాడు)(7)ప్రపరశ్వ:=అవతల ఎల్లుండి
.........................
1)ప్రథమా/ప్రతిపత్(2)
ద్వితీయా(3)తృతీయా(4)చతుర్థీ(5)పంచమీ(6)షష్ఠీ (7)సప్త మీ(8)అష్టమీ(9)నవమీ(10)ద
శమీ(11)ఏకాదశీ(12)ద్వాదశీ(13)త్రయోదశీ(14)చతుర్దశీ(15)పూర్ణిమా/పౌర్ణమాసీ
(లేక)అమావాస్యా
...........................
పర్వదినాని--1)దీపావళిః (2)నరకచతుర్దశీ(3)యుగాదిః (4)బలి ప్రథమా (5)వినాయక
చతుర్థీ (6) సంకష్ట హర చతుర్థీ (7) అట్ల ? తృతీయా (8)గౌరీ పంచమీ (9) శ్రీకృష్ణా ష్టమీ
(10)దుర్గా ష్టమీ (11)నాగ చతుర్థీ /పంచ (12)గరుడ పంచమీ (13)సుబ్రహ్మణ్య షష్ఠీ (14)రథ
సప్త మీ (15)మహర్నవమీ16)ముక్కోటి (వైకుంఠ) ఏకాదశీ,17)ప్రథమా(తొలి),18)శుక
ద్వాదశీ (చిలుక), 19) శని త్రయోదశీ,20)విజయ దశమీ.21)సంక్రాంతిః/ మకర
సంక్రమణమ్,22) బతుకాంబా పర్వదినమ్,23) కనుమ పర్వదినమ్,24) భోగీ......
ఇత్యాదీని.....................................
1 ఉదా:-అద్య శనిత్రయోదశీ.

అద్య సప్త మీ తిథిః| ఏషా భాద్రపద మాసస్య కృష్ణ పక్షస్థా తిథిః| సప్త మ్యాః అనంతరం అష్టమీ
తిథిః ఆగచ్ఛతి| అష్టమీ నామ్నా దుర్గా ష్టమీ, శ్రీకృష్ణా ష్టమీ చ ప్రసిద్ధే| తతః నవమీ తిథిః| ఏషా
తు ఆశ్వయుజ మాసే మహానవమీ రూపేణ, చైత్ర శుక్లే శ్రీరామ నవమీ రూపేణ చ ప్రసిద్ధా |
నవమ్యాః ఉపరి దశమీ తిథి రేవ| దశమీ విజయ దశమీ నామ్నా ప్రఖ్యాతా| ఏకాదశీ అతీవ
ప్రశస్తా , మహిమాన్వితా చ| ఏకాదశీం పురస్కృత్య బహవః జనాః శ్రద్ధయా ఉపవాసాదికం
కృత్వా ద్వాదశ్యాం పార్వణం కుర్వన్తి | త్రయోదశీ తు శనిత్రయోదశీ రూపేణ ప్రసిద్ధా ఇతి సర్వే
జానన్తి ఏవ| మాస శివరాత్రి రూపేణ అతీవ పవిత్రా చతుర్దశీ| పక్షస్య అంతిమా తిథిః
పూర్ణిమా/అమావాస్యా ఏవ ఖలు| అస్మిన్ వాక్యరచనాభ్యాసే సప్త మ్యాః పూర్వ తిథయః
విస్మృతాః మయా| సప్త మ్యాః పూర్వే ప్రతిపత్ తిథేః ఆరభ్య షష్ఠీ పర్యన్తాః తిథయః సన్తి |

పాఠ:21
.........

మాసా:-
.......
1)చైత్ర:,(2)వైశాఖ:(3)జ్యేష్ఠ :(4)ఆషాఢ:(5)శ్రా వణ:(6)భాద్రపద:(7)ఆశ్విన:(8)కార్తిక;
(9)మార్గశీర్ష:(10)పౌష:(11)మాఘ:(12)ఫాల్గు న:
......................ఋతవ:-
......................
-(1)వసంత:(2)గ్రీష్మ:/నిదాఘ:(3)వర్షా :/ప్రా వృట్
(4)శరత్
(5)హేమంత:(6)శిశిర:
.........................

మాసానాం, ఋతూనాం చ అభ్యాస: |

చైత్ర: మాసేషు ప్రథమ: |
ద్వితీయో మాస: వైశాఖ:|
చైత్ర వైశాఖ మాసద్వయ పర్యంత: వసంతర్తు : |
వసంతర్తో : పశ్చాత్ గ్రీష్మర్తు : |
గ్రీష్మర్తు ర్నామ జ్యేష్ఠా షాఢ మాసద్వయ కాల: |
భాద్రపదాశ్వినౌ ప్రా వృట్ రూపేణ ప్రసిద్ధౌ |
వర్షర్తో : అనంతరం శరత్ కాల: |
శరది, హేమంతే, శిశిరేs పి చ కాలక్రమ: ఏకైకస్య మాసద్వయ మేవ |
ఇదానీం భాద్రపద కారణాత్ వర్షా ఋతు: ప్రచలతి |

పాఠ:22
..........................
(1)పూర్వా/ప్రా చీ(తూర్పుదిశ)(2)దక్షిణా/అవాచీ(దక్షిణదిశ)(3)పశ్చిమా/ప్రతీచీ(పడమరది
శ)(4)ఉత్త రా/ఉదీచీ(ఉత్త రదిశ)
..........................(1)ఐశానీ(ఈశాన్యమూల)(2)ఆగ్నేయీ(ఆగ్నేయమూల)
(3)నైఋతా(నైఋతిమూల)(4)వాయవ్యా(వాయుమూల)
....................................................నవగ్రహా:--
.............
1)సూర్య:(2)చంద్ర:(3)కుజ:(4)బుధ:(5)గురు:(6)శుక్ర:(7)శని:(8)రాహు:(9)కేతు:
...........................
దిశాం, గ్రహాణాం చ అభ్యాస: |
పూర్వా దిక్ ప్రా చీ ఇత్యపి చ ప్రసిద్ధా |
పూర్వాయా: దక్షిణే పార్శ్వే దక్షిణా దిక్ దృశ్యతే|
దక్షిణాం దిశం అవాచీ ఇతి చ వదన్తి |
అవాచ్యా: పార్శ్వస్థా ప్రతీచీ ఏవ|
ప్రతీచీ ఏవ పశ్చిమా|
పశ్చిమాయా: పార్శ్వే ఉత్త రా దృశ్యతే|
ఉదీచీ ఉత్త రాయా: పర్యాయ వాచీ శబ్ద: |
దిశోర్మధ్యే విదిశ: అపి సన్తి |
తా: క్రమశ: ఐశానీ,ఆగ్నేయీ, నైఋతా ఏవం వాయవ్యా ఇతి|
సూర్య చంద్రా దయ: నవ సంఖ్యాకా: గ్రహా:|

పాఠ:23
పూర్వ పాఠం చదివి సంస్కృతంలోకి అనువాదంచేద్దాం.
...........................
.(1)అతడు ఎవడు?(2)నీపేరేమి?(3)అతడు ఉన్నాడు(4)ఆమె ఎవతె?(5)అక్కడ ఏమి
ఉన్నది?(6)మీగురువుపేరు ఏమి?(7)నీళ్ళు ఎక్కడున్నాయి(8)అతడు ఆడుతాడు.
(9)దేవాలయం ఎక్కడ కలదు(10)సుప్రభాతం.
స: క:
భవత: /భవత్యా: నామ కిం?
స: అస్తి ?
సా కా?
తత్ర క: అస్తి ?
భవత: గురు: నామ కిం?
జలం క: అస్తి ?
స: క్రీడతి
దేవాలయం కుత్ర అస్తి ?
సుప్రభాత:

పాఠ:-24
వాక్యనిర్మాణంచేద్దాం
...........................
(1)స్వాస్థ్యం=ఆరోగ్యం,(2)కథం=ఎలా(ఎట్లు )
(3)అస్తి =ఉన్నది(4)మహతీ=విపరీతమైన(5)పాదపీడా=కాళ్ళనొప్పి(6)జ్వర:=జ్వరం
(7)కాస:=దగ్గు (8)శిరోవేదనా=తలనొప్పి(9)సమీచీనమ్నాస్తి =బాగాలేదు(10)అస్తి =ఉన్నది
(11)ఏతత్=ఇది(12)మమ=నాయొక్క(13)దంతపాలీ=పలువరుస(14)వదనం=ముఖము(1
5)కనీనికా=కనుగుడ్డు (16)ఖల్వాట:=బట్టతల(17)వేణీ=జడ (18)నాసికా=ముక్కు

తవ/భవతః స్వాస్థ్యం కథం అస్తి .

మమ ఇదానీం మహతీ పాదపీడా అస్తి ‌పరంతు అద్య జ్వరః కాసః శిరోవేదనాః భాగ్యవశః న సన్తి
సీతాయాః వదనం‌‌నాసికా అపిచ వేణీ అతి సుందరం.
తస్య ఖల్వాటః అపి సుందరం అస్తి
ఇయం పాదపీడా దుర్భాగ్యవశాత్ ప్రా ప్తో స్మి
భవత: స్వాస్థ్యం కథం అస్తి ?
ఏతత్ వేణీ సమీచీనం నాస్తి .
మమ స్వాస్థ్యం సమీచీనం నాస్తి .
మహతీ కాస: అస్తి .

పాఠ:25
..........................

అర్థా లు తెలుసుకుందాం.
...........................
(1)శిర:=తల
(2)ముఖం=ముఖము/నోరు
(3)లలాట:=నుదురు
(4)కపో ల:=చెక్కిళ్ళు/చెంప
(5)నయనం/నేత్రం=కన్ను
(6)భ్రూ :=కనుబొ మ్మ
(7)పక్ష్మ=కనురెప్ప(8)జిహ్వా=నాలుక,(9)సీమంత:=పాపిట,(10)చిబుకం=గడ్డ ము,
(11)శ్మశ్రు =మీసము/గడ్డ ము,(12)కర్ణ:=చెవి,(13)కంఠ:=కంఠము
(14)ముండితశిర:=గుండు
(15)హస్త :=చేయి
(16)కూర్పర:=మోచేయి
(17)మణిబంధ:=మణికట్టు
(18)కరతలం=అరచేయి.
పంచవింశతితమ పాఠాధారితాభ్యాసః.
శిరః శరీరే కుత్ర దృశ్యతే?
ఉపరిభాగే.
ముఖే కే వర్తన్తే ?
దన్తాః, జిహ్వా చ.
వదనే దర్శనీయాః భాగాః కే?
ముఖం, లలాటః, కపో లే, నేత్రే, భ్రు వౌ, పక్ష్మని, సీమంతః, చిబుకం, శ్మశ్రు ఏవం కర్ణే చ.
కంఠః కుత్ర వర్తతే?
శిరస్య అధోభాగే.
తిరుమల క్షేత్రే బహవః ముండిత శిరాః దృశ్యన్తే .
కూర్పరః, మణిబంధశ్చ హస్త స్య భాగే.
ప్రా త రుత్థా య సర్వైః స్వీయ దక్షిణ కరతలస్య దర్శనం కర్తవ్యమ్.

పాఠ:26
స్త్రీ సంభాషణం
..........................1)గృహకార్యం=ఇంటిపని,2)సమాప్తంవా?=అయిపో యిందా?
(3),సమాప్త ప్రా యం=అయిపో యినట్లే (4)అతిథయ:=అథితులు,
(5)ఆగతా:=వచ్చారు(6)కించిత్=కొంచెం,(7)కాఫీచూర్ణం=కాఫీపొ డి/ని,(8)క్షీరం=పాలు/
పాలను,(9)శర్కరాం=పంచదార/ను,(10)దదాతివా?=ఇస్తా వా?(11)సంతి=ఉన్నారు
(12)తస్యా:=ఆమెయొక్క,(13)నాసాభరణం=ముక్కుపుడక,(14)వలయం=గాజు,
(15)గ్రైవేయకం=నక్లెస్,(16)కాంచీ=ఒడ్డా ణం,(17)బహుసుందరం=చాలాబాగుంది.
(18)వర:=పెళ్ళికొడుకు,(19)వధూ:=పెళ్ళికూతురు(20)నామ=పేరు,(21)కిం=ఏమి?
(22)విదేశే=విదేశంలో,(23)అస్తి =ఉన్నది/ఉన్నాడు.24)వధ్వా:=వధువుయొక్క
(25)వరస్య=వరునియొక్క
..................,.......ఉదా:-వరస్య నామ కిం?
..........................
మమ గ్రు హకార్యం సమాప్త ప్రా యం!
వివాహార్దం అతిధయ: ఆగతా:
తా: కాఫీ పానీయం దదాతివా?
వధ్వా: నాసాభరణం, కాంచీ బహుసుందరం
వరస్య అంగుళీయకం సమ్యక్ అస్తి !
వర: విదేశే అస్తి వా?
తేషాం(పుం)/తాసాం(స్త్రీ) కాఫీపానీయం దదాతివా(వారికి కాఫీ ఇస్తా వా)
ప్ర: త్వం గృహకార్యం సమాప్తంవా?
జ: సమాప్త ప్రా యం.
మమ గృహే అతిథయ: ఆగతా: కించిత్ క్షీరం ,కాఫీ చూర్ణం, శర్కరాం దదాతివా?
వధ్వా:నాసాభరణం , వలయం, గ్రై వేయకం , కాంచీ బహు సుందరం.
వధ్వా: నామ కిం?
వర: విదేశే అస్తి .
మమ గృహే అతిథయ: సంతి.

పాఠ:-27
...............
అర్థా లు:-1)తండుల:=బియ్యం,2)చణక:=శనగలు(3),ఆఢకీ=కందులు,(4)ముద్గ :=పెసలు,
(5)తిల:=నువ్వులు,
(6)సర్షప:=ఆవాలు(సాసువలు),(7)గుడ:=బెల్లం,(8)మేథికా=మెంతులు,
(9)జీరకం=జీలకర్ర(10)పలాణ్డు :=ఉల్లి(ఎర్రగడ్డ ), (11)లశునం=వెల్లు ల్లి(తెల్ల గడ్డ ),
(12)కలాయ:/భూచణక:=పల్లీలు(శెనగకాయి)(13),ఏలా=యాలకులు,
(14)లవంగ:=లవంగము,
(15)తింత్రిణీ=చింతపండు,
(16)లవణం=ఉప్పు,
..........................పదాలు నేర్చుకుందాం:-
............. ... ...... . (1)భోజనం అభవత్ వా?=భోజనం అయిందా?(2)అద్య క:పాకవిశేష:?
=ఈరోజు విశేష వంట ఏమిటి?,(3).కిమపినాస్తి ఓదనం, చోష్యమేవ=ఏమిలేదు
అన్నం,పులుసే.

భోః గృహే తండులస్య ఆవశ్యకతా అస్తి . ఆపణాత్ ఆనయన్తు .

తథైవ.
ఆఢకీ, చణకః,ముద్గః అపి ఆనీతవ్యాః వా?
ముద్గ స్య ఆవశ్యకతా నాస్తి . సర్షపాః,తిలాస్తు ఆనీతవ్యాః.
గుడస్య వర్ణం దృష్ట్వా ఆనయతు.
మేథికా, జీరకం చ కించిత్ కించిదేవ క్రయణీయౌ.
పలాణ్డుః, లశునం చ శరన్నవరాత్రి కారణాత్ న గ్రహణీయౌ.
భూ చణకాః, ఏలాః, లవంగాః,తింత్రిణీ ఏవం లవణం చ అతీవ ఆవశ్యకాః ఇతి న
విస్మరణీయమ్.

పాఠ:28
చిన్న వాక్యాలు నేర్చుకుందాం:-
...........................

(1)శ్వ:పర్వదినం భో:.(2)ప్రా త:చతుర్వాదనే ఉత్థా తవ్యం.(3)శీఘ్రం నిద్రా తు.

..........................(4)హే! పుత్రి! శీఘ్రం ఉత్తి ష్ఠ తు.(5)అద్యపర్వదినం కిల.
(6)అభ్యంగనస్నానం కరణీయం.(7)నూతనవస్త్రా ణి ధరణీయాని.
(8)భగవత:పూజా కరణీయా.
...........................
వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.
...........................(1)అంగణే=ఇంటిముందు
(2)రంగవల్లీం=ముగ్గు ను
(3)రచయతు=వేయి
(4)బధ్నాతు=కట్టండి
(5)ద్వారే=ద్వారానికి
(6)తోరణం=తోరణం
(7)ఆర్యపుత్ర=ఏమండీ
(8)అహం=నేను
(9)కరోమి=చేస్తా ను(10)పాయసం=పాయసం
(11)నైవేద్యార్థం=నైవేద్యంకోసము
(12)మిలిత్వా=కలసి
(13)భోజనం=భోజనం
(14)పూజాం=పూజను
(15)కుర్మ:=చేద్దాం

అమ్బ! సుప్రభాతం
>తాత! పర్వదినేష్వపి ఈయతా విలంబేన ఉత్థా నం కిమ్? పశ్య తవ జ్యేష్ఠా న్ ప్రా తరేవ
ఉత్థా య అభ్యంగనస్నానాదీన్ కృత్వా ద్వారి తోరణాని చాపి బద్ధవంతః|
~క్షమస్వ అమ్బ! పరీక్షాః ఆగచ్ఛంతి కిల రాత్రౌ ఏకవాదనపర్యన్తం పఠిత్వా విలంబేన అశయి|
పర్వదినస్య కృతే సుతరాం స్మరణం నాస్తి |
>అస్తు | నకాపి చిన్తా | శీఘ్రం స్నాత్వా పూజామందిరం ఆగచ్ఛ| తదభ్యంతరే నైవేద్యాని
స్థా పయిష్యామి తత్ర|
...
~నైవేద్యాని బహురుచికరాణి అమ్బ! విశేషతః పాయసం అతిమధురమస్తి | కతిపయ దినేభ్య
మమ చిఖాదిషా ఆసీత్| అద్య పూరితా!!
>మా వద ఇత్థం పుత్ర! అపిచ తాని నైవేద్యానీతి న వక్తవ్యం| భగవతః ప్రసాదమితి వదంతి|

అద్య పర్వ దిన:

ప్రా త:చతుర్వాదనే ఉద్థా తవ్యం. ఆంగణే రంగవల్లీం రచయతు ద్వారే తోరణం
బధ్నాతు.అభ్యంగనస్నానం కరణీయం నూతన వస్త్రా ణి ధరణీయం.
భగవత్ పూజా కరణీయం.
అత:సంస్కృతాధ్యయనం కరణీయం

పాఠ:29
..రుచులు..
...........................
1 కటు:=కారం,
2 ఆంల:=పులుపు,3 మధురం=తీపి,
4 తిక్త:=చేదు,
5 కషాయ:=వగరు,
6 లవణం=ఉప్పు.
..........................(1)అధికం=ఎక్కువ
(2)అల్పం=తక్కువ
(3)అస్తి =ఉన్నది (4)నాస్తి =లేదు.
(5)అస్య=దీనియొక్క,(6)రుచిమాస్వాదయతు=రుచినిచూడు,(7)దూషితం=విరిగినాయి,
(8)క్షీరం=పాలు,(9)తూష్ణీం=నిశ్శబ్దంగా,
(10)ధ్యానం=ధ్యానం,(11)కరోతివా=చేస్తా వా?
(12),కార్యం=పని
(13)(చండీ,/సుందరకాండ)పారాయణం=పారాయణ,
(14)కరోమి=చేస్తా ను.

షడ్రు చి సమ్మిళిత ఉగాది పాయసం రుచిమాస్వాదయతు. కటు: అధికం వా ?

ఆంల: అల్పం వా ?
క్షీరం దూషితం
త్వం తూష్ణీo ధ్యానం కరోతివా?
అహం వేద పారాయణం కరోమి.

యుగాది: దివసే వయం షట్ రుచి: ఖాదామ:

కాకర: తిక్త: అధికం
గుడ: రుచి మాస్వాదయతు
పర్చటం దూషితం
ధ్యానం తూష్ఠీం కరోమి
చండీ పారాయణం కరోతివా.

పాఠ:30
(సదుపదేశములు)
.....................
(1)సత్యం వద.
(2)ధర్మం చర.
(3)మాతృ దేవో భవ.
(4)పితృ దేవో భవ.
(5)ఆచార్య దేవో భవ.
(6)అతిథి దేవో భవ.
(7)అన్నం న నింద్యాత్.
(8)విద్యా విహీన: పశు: .
(9)లోకా: సమస్తా : సుఖినో భవంతు.
(10)సర్వే భద్రా ణి పశ్యంతు.

సర్వేభ్య:సుప్రభాత సాదర వందనాని!

1) సత్యమును పలుకుము.
2) ధర్మమునాచరించుము.
3) తల్లి దైవ సమానము
4) తండ్రి యే దైవము.
5) గురువే దైవము
6) అతిథియే ధైవము.
7). అన్నమును నిందించకుము
8)చదువు రాని వాడు పశువు.
9) లోకములన్నియు (ప్రజలందరూ) సుఖము బొందు గాక!
10) అందరూ శుభప్రదమైనవి చూచుదురు గాక!.
పై ఆరు తైత్త రీయోపనిషత్తు శిక్షావల్లి చివరిలో. శిక్షణానంతరము శిష్యునికి ఆచార్యుడు.
తరువాత ఎలా నడుచుకోవాలో చెప్పినవి.
పాఠ:31
(సదుపదేశములు-2)

(1)శ్రద్ధయా దేయం.
(2)అశ్రద్ధయా అదేయం.
(3)కాల:కరోతి కార్యాణి.
(4)కర్మణి ఏవ అధికార: తే.
(5)శ్వ: కార్యం అద్య కుర్వీత.
(6)మాత్రా సమం నాస్తి శరీరపో షణం.(7)చింతాసమం నాస్తి శరీరశోషణం.
(8)భార్యాసమం నాస్తి శరీరతోషణం.
(9)విద్యాసమం నాస్తి శరీరభూషణం.(10)దు:ఖితే కురు దయాం.

1)శ్రద్ధతోదానముచేయవలెను.
(2)అశ్రద్ధగా ఇవ్వరాదు.
(3)కాలమేకార్యముల నెఱవేర్చును.
(4)కర్మచేయుటయందే నీకు అధికారము.(5)రేపటిపనిఈదినమేచేయుము.
(6)తల్లితో సమానముగా శరీరమును పో షించువారు లేరు.
(7)చింతవలె శరీరమును కృశింపజేయునదిలేదు.
(8)భార్యవలె శరీరమునకు ఉత్సాహమిచ్చువారు లేరు.
9)విద్యవలె శరీరమునకు మరియొక ఆభరణము లేడు.(10)దు:ఖించువారిపై కరుణ
చూపుము.
పాఠ:32--
(విధి, ఆశీర్వాదం) లోట్:-
..........................

1 గచ్ఛతు/గచ్ఛతాత్-2 గచ్ఛతాం-3 గచ్ఛంతు(ప్రథమపురుష:)

..........................1 గచ్ఛ/గచ్ఛతాత్-2 గచ్ఛతం-3 గచ్ఛత(మధ్యమపురుష:)

..........................1 గచ్ఛాని-2 గచ్ఛావ-3 గచ్ఛామ(ఉత్త మపురుష:)

..........................గమనిక :-(1)ఏకవచనం

(2)ద్వివచనం

(3)బహువచనం

...........................

పైధాతురూపాన్ని అనుసరించి వీటినిపూరిద్దాం.....

(1)క్రీడతు

(2)పఠతు

(3)భవతు

(4)లిఖతు

(5)జపతు

(6)పిబతు

..........................

క్రీడతు/క్రీడతాత్ -- క్రీడతాం-- క్రీడంతు.

క్రీడ/క్రీడతాత్ -- క్రీడతం--క్రీడత.

క్రీడాని - - క్రీడావ--క్రీడామ.
భవతు/భవతాత్ - - భవతాం--భవంతు.

భవ/భవతాత్--భవతం--భవత.

భవాని--భవావ--భవామ

లిఖతు/లిఖతాత్--లిఖతాం--లిఖంతు

లిఖ /లిఖతాత్--లిఖతం--లిఖత.

లిఖాని - - లిఖావ-- లిఖామ

జపతు/జపతాత్---జపతాం--జపంతు

జప/జపతాత్ - - జపతం--జపత.

జపాని - - జపావ--జపామ.

పఠతు/పఠతాత్ - - పఠతాం- పఠంతు.

పఠ/పఠతాత్ - - పఠతం--పఠత.

పఠాని - - పఠావ--పఠామ.

పిబతు/పిబతాత్-- పిబతాం--పిబత.

పిబాని - - పిబావ—పిబామ.

పాఠ:33
........................

నిన్నటి లోట్ ధాతువు ననుసరించి ప్రథమపురుషతోకూడిన వాక్య నిర్మాణం

చేద్దాం.
...........................
అర్థా లు:-
.......
(1)గచ్ఛతు/గచ్ఛతాత్=వెళ్ళుగాక
(2)గచ్ఛతాం=వెళ్ళుదురుగాక(ఇద్దరు)(3)గచ్ఛంతు=వెళ్ళుదురుగాక
...................
అదేవిధంగా:-
క్రిందివాటికి మిగిలిన వచనములు గుర్తించగలరు
....................-(1)క్రీడతు=ఆడుగాక
(2)పిబతు=త్రా గుగాక
(3)లిఖతు=వ్రా యుగాక
(4)పఠతు=చదువుగాక
(5)జపతు=జపించుగాక
అర్థా లు:-
.......................
(1)స:=అతడు,సా=ఆమె/ఏకవచనం (2)తౌ(పుం)/తే(స్త్రీ)=వారిద్దరు
(ద్వివచనం)
(3)తే(పుం)/తా:(స్త్రీ)=వారందరు
(బహువచనం)
..........................

వాక్యనిర్మాణం ఉదా:-
.......................
(1)స:/సా గచ్ఛతు.
(2)తౌ/తే గచ్ఛతాం.
(3)తే/తా: గచ్ఛంతు.
.........................
సః/సా గుడోదకం పిబతు
తౌ ఉష్ణో దకం పిబతాం
తే మధుర శీతలపానీయం పిబంతు
సః/సా గృహకార్యం లిఖతు
తౌ కవిత్వం లిఖతాం
తే సమస్యాపూరణం లిఖన్తు
సః/సా పర్యావరణం ప్రతి వ్యాసం పఠతు
తౌ సంస్కృత శబ్దా ని పఠతాం
తే పరీక్షాం ప్రతి పఠన్తు
సః/సా అంబికా నామం జపతు
తౌ /తే భగవాన్ నామ జపతాం
తే/తాః గురోర్నామ జపంతు.

పాఠ:-34
(లోట్) మధ్యమపురుషతో కూడిన వాక్యనిర్మాణంచేద్దాం.
...........................
అర్థా లు:-
(1) గచ్ఛ/గచ్ఛతాత్=వెళ్ళుదువుగాక
(2)గచ్ఛతం=వెళ్ళుదురుగాక(ఇద్దరు)(3)గచ్ఛత=వెళ్ళుదురుగాక.
...........................
అదేవిధంగా క్రిందివాటికి మిగిలిన వచనములు గుర్తించగలరు.
.........................
(1)క్రీడ=ఆడుదువుగాక.
(2)పిబ=త్రా గుదువుగాక.
(3)లిఖ=వ్రా యుదువుగాక.
(4)జప=జపింతువుగాక.
(5)పఠ=చదువుదువుగాక.
...........................
అర్థా లు:-
(1)త్వం=నీవు.
(2)యువాం=మీరిద్దరు.
(3)యూయం=మీరందరు.
..........................

వాక్యనిర్మాణం ఉదా:-
(1)యూయం గచ్ఛత.
(2)త్వం పఠ.
(3)యువాం గచ్ఛతం.

పాఠ:35:-
(లోట్)ఉత్త మపురుషతో కూడిన వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.
..........................
అర్థా లు:-
.................
(1)గచ్ఛాని=వెళ్ళుదునుగాక.
(2)గచ్ఛావ=వెళ్ళుదుముగాక(ఇద్దరు)(3)గచ్ఛామ=వెళ్ళుదుముగాక.
...........................
..........................
అదేవిధంగా క్రిందివాటికి మిగిలిన వచనములు గుర్తించగలరు.
.........................

(1)పిబాని=త్రా గుదునుగాక.
(2)లిఖాని=వ్రా యుదునుగాక.
(3)జపాని=జపముచేయుదునుగాక.
(4)క్రీడాని=ఆడుదునుగాక.
...........................
అర్థా లు:-

................(1)అహం=నేను.
(2)ఆవాం=మేమిద్దరం. (3)వయం=మేమందరం(మేము)...................................

వాక్యనిర్మాణం ఉదా:-
(1)అహం గచ్ఛాని.
(నేను వెళ్ళుదునుగాక)
(2)ఆవాం గచ్ఛావ.
(మేమిద్దరం వెళ్ళుదుముగాక)
(3)వయం గచ్ఛామ.(మేమందరం (మేము)వెళ్ళుదుముగాక)

వయం దేవాలయం గచ్ఛామ.

అహం కవిత్వం లిఖాని.
అహం ఆమ్రఫలరసం పిబాని.
వయం భగవన్నామం జపామ.
ఆవాం చదరంగం క్రీడావ.

అహం పిబాని
ఆవాం పిబావ
వయం పిబామ
అహం జపాని
ఆవాం జపావ
వయం జపామ
అహం క్రీడాని
ఆవాం క్రీడావ
వయం క్రీడామ.

పాఠ:36
అవ్యయములు
...........................
(1)అత:=ఈకారణమువలన
(2)ఇతి/ఏవం=ఈవిధముగా,ఇట్లు .
(3)ఇత్థం=ఈవిధముగా.(4)ఇవ=వలె.
(5)ఏవ=మాత్రం(అదియే)
(6)కింతు=ఐతే
(7)చ=మరియు/ను
(8)తత:=తరువాత
(9)తథా=ఆవిధముగా
(10)పున:=మరల (11)పురా=పూర్వము
(12)వా=లేదా
(13)వృథా=వ్యర్థముగా
(14)సుష్ఠు =బాగుగా
(15)పురత:=ముందు(ఎదుట)(16)ఉపరి=పైన(మీద)(17)అధ:=క్రింద(దిగువ).

పాఠ:37.
ది. 2.10.2017
........ ..................

అవ్యయంతో కూడిన వాక్యాలు.

..........................

(1)'సుష్ఠు 'వేదం పఠామి(బాగుగా వేదమును చదువుచున్నాను)

(2)'ఇత్థం' తస్మై కథయ(ఇట్లు అతనికిచెప్పుము).
(3)ముఖం చంద్ర: 'ఇవ' భాతి|(ముఖము చంద్రు నివలె ప్రకాసించుచున్నది)
(4)'పున:' త్వాం ద్రక్ష్యామి|(మరల నిన్ను చూడగలను.)
(5)ధనం,విద్యాం 'వా' ఆర్జయ|(ధనమును లేదా విద్యను ఆర్జించుము)
(6)'పురా' శూద్రకో నామ రాజా అభవత్|(పూర్వము/మునుపు శూద్రకుడను పేరుగల రాజు
ఉండెను)(7)స:గుణవాన్|'కింతు'పుత్రహీన:|(అతడు గుణవంతుడు.అయితే పుత్ర సంతతి
లేనివాడు)
(8)వృథా కాలం మా యాపయ|(వ్యర్థముగ కాలమును గడపకుము)
(9)స: 'ఏవం(ఇతి)'అవదత్|(అతడు ఈవిధముగా (ఇట్లు )చెప్పెను).(10)'తథా' కథయిత్వా
స: విరరామ|(అట్లు చెప్పి అతడు విరమించెను).
.....................

వేద వాక్కు
.......................
(1)క్షేమ ఇతి వాచి|యోగక్షేమ ఇతి ప్రా ణాపానయో:|
.....................
(2)అన్నాద్ధ్యేవ ఖల్విమాని భూతాని జాయంతే|.
.........................

1. సుష్టు " రామాయణాధ్యయనం కుర్వంతు

2. కః "ను" అస్మిన్ సామ్ప్రతం లోకే గుణవాన్ ?
3. సః గామ్భీర్యే సముద్రః "ఇవ"
4. "మా" నిషాద! ప్రతిష్ఠాం త్వం అగమః శాస్యతీస్సమాః
5. "యావత్" గిరయః సరితః "చ" స్థా స్యన్తి "తావత్" రామయణకథా ప్రచరిష్యతి
6. "నూనం" సర్వే గమిష్యామః మార్గం రామనిషేవితం
7. తిష్ట తిష్ట "ఇతి" రాజా యాహి యాహి "ఇతి" రాఘవః
8. "చిరం" దుఃఖస్య పాపిష్టమితి రామః అబ్రవీత్
9. తే ద్రు వేన "సహ" గచ్ఛంతి
10. పరస్పర్శాత్ "తు" వైదేహ్యాః "న" ధుఃఖతరమస్తి మే
11. "తతః" సీతాం పరిష్వజ్య సమాశ్వాస్య చ అబ్రవీత్
12. "వినా"సీతాం న జీవితుం ఉత్సుహేహం
13. --------------
14. న "హి" జ్ఞా నేన పవిత్రమిహ దృశ్యతే
15. "సత్యం" వద
16. "సాయం" "పునః" మిల
17. శనై వద
18. శీఘ్రం గచ్ఛ

పాఠ:38
....... .........

క్రింది అవ్యయములు దేశమును లేదా కాలమును నిర్దేశించును.

(1)అత్ర=ఇచ్చట
(2)తత్ర=అచ్చట
(3)కుత్ర=ఎచ్చట
(4)సర్వత్ర=అంతట
(5)బహుత్ర=చాలాచోట్ల లో(పెక్కుచోట్ల లో)
(6)ఏకత్ర=ఒకచోట
(7)యత్ర(తత్ర)=ఎచ్చటనో అచ్చట
(8)అన్యత్ర=మరొకచోట
(9)పరత్ర=లోకాంతరంలో
(10)అముత్ర=వేరుచోట.
...........................
రేపటిరోజు వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.
.........................

వేదవాక్కు:-(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .భృగువల్లీ.)

భృగుర్వై వారుణి:|వరుణం పితర ముపససార|అధీహి భగవో బ్రహ్మేతి|

(వరుణుని పుత్రు డు భృగువు.అతడు తండ్రిని సమీపించి భగవాన్! బ్రహ్మమును గూర్చి
తెల్పుము అని ప్రా ర్థించెను.)

పాఠ:39
...........................

అవ్యయంతోకూడిన వాక్యనిర్మాణం
..........................
(1)స:'కుత్ర' అస్తి |(అతడు ఎక్కడ ఉన్నాడు)

(2)'తత్ర' అహం గచ్ఛామి|(నేను అచ్చటికివెళ్ళుచున్నాను)

(3)సర్వత్ర వర్షా : పతంతి|(అన్నిచోట్ల

వర్షా లు కురియుచున్నవి)

(4)అన్యత్ర బాలా:క్రీడంతి|(మరియొకచోట బాలురు

ఆడుచున్నారు)

(5)యత్ర ధేను: గచ్ఛతి తత్ర వత్స:అనుసరతి|(ఎచ్చట ఆవువెళ్ళుచున్నదో అచ్చటికిదూడ

వెంబడించుచున్నది)|

(6)ఏకత్ర పుస్త కం అస్తి |(ఒకచోట పుస్త కం ఉన్నది)

(7)తే ఏకత్ర సమ్మిళితా:|(వారు ఒకచోట కలుసుకొనిరి)

(8)అముత్ర శాశ్వత సుఖం భవతి|(లోకాంతరంలో శాశ్వత సుఖము ఉండును)

...........................

వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .భృగువల్లీ.)
తస్మా ఏతత్ప్రోవా చ|అన్నం ప్రా ణం చక్షు శ్శ్రోత్రం మనో వాచమితి|

(వరుణుడు భృగువుతో నాయనా అన్నము,ప్రా ణము,కన్నులు,చెవులు,మనస్సు,వాక్కు ఇవి

బ్రహ్మమును తెలుసుకొను మార్గములనిచెప్పెను.)

పాఠ:40.
.......,...................

సంభాషణం
...........................
(1)భో: అద్య తు విరామ:(అయ్యా ఈరోజైతే సెలవు)

(2)కిమర్థం కో౭పివిశేష:అస్తి వా?(ఎందుకు ఏమైనా విశేషమున్నదా?)

(3)అద్య వాల్మీకి మహర్షే:జయంతి:|(ఈరోజు వాల్మీకి మహర్షి యొక్క పుట్టిన రోజు)

(4)వాల్మీకి: క:?(వాల్మీకి ఎవరు?)

(5)స:రామాయణ కావ్యకర్తా |ఆదికవి బిరుదాంకితశ్చ|(అతడు రామాయణ కావ్య కర్త ఆదికవి

అను బిరుదు కలవాడు కూడ)

(6)రామాయణే కతి శ్లో కా: సంతి ? (రామాయణంలోఎన్ని శ్లో కాలు ఉన్నవి?

(7)రామాయణం సప్త కాణ్డా త్మకమ్|చతుర్వింశతిసహస్ర శ్లో కా: సంతి|(రామాయణంలో

ఏడుకాండలుకలవు|24 వేలశ్లో కాలుకలవు)

(8)తథా వా? అహమపి వాల్మీకి మహర్షిం స్మరామి,రామాయణం పఠామి.(అలాగా నేను

కూడా వాల్మీకి మహర్షిని స్మరిస్తా ను , రామాయణం చదువుతాను).
...........................
...........................
వేదవాక్కు:-3
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ.)
.........................
తగ్o హో వాచ|యతోవా ఇమాని భూతాని జాయంతే|యేనజాతానిజీవంతి|

హరిః ఓం మహో దయ.....

కించిత్ స్వాస్థ్యం సమ్యక్ నాస్తి చేత్ బహుదినాః విరామః అనంతరం అహం పునరాగచ్చామి.
అహం అపి రామాయణ కావ్యకర్తం వాల్మీకిం ప్రతి నిత్యం స్మరామి.

పాఠ: 41
సప్త కకారా:?(ఏడుప్రశ్నలు?)

.........................
(1)కిం?=ఏమి?(ఎమిటి),ఏది
(2)కుత్ర=ఎక్కడ?
(3)కతి?=ఎన్ని?(కియత్=ఎంత?)
(4)కదా?=ఎప్పుడు?(5)కుత:?=ఎక్కడినుండి?(6)కథం?=ఎలా/ఎటుల?(7)కిమర్థం?
=ఎందుకొరకు/ఎందువలన?
...........................
కొన్నిఉదాహరణ వాక్యాలు చూద్దాం.
...........................
(1)కింపిబతి భవాన్?(నీవు ఏమితాగుతున్నావు?)
(2)తథాకిమర్థం వదతి?(అలాఎందుకు అంటున్నావు?)
(3)అంతిమదినాంక:కదా?(ఆఖరి తేదీ ఎప్పుడు)
(4)కుత్రగతవాన్?(ఎక్కడకు వెళ్ళాడు?)(5)కతివారం ఉక్తవాన్?(ఎన్నిసార్లు చెప్పినాను?)
..........................
వేదవాక్కు:-4

(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ.)

.................,.........
యత్ప్రయం త్యభిసం విశంతి|తద్విజిజ్ఞా సస్వ|తద్బ్రహ్మేతి |సతపో $తప్యత|సతపస్త ప్త్వా||
..........................
మరణించిన తర్వాత ఈప్రా ణులుదేనిలో లయమగుచున్నవోఅదియే బ్రహ్మము.తపస్సుచేసి
ఆబ్రహ్మమును సాక్షాత్కరించుకొనుము.అనిచెప్పగా అప్పుడు
భృగువుతపస్సుచేసెను.తపస్సుచేసి....(అన్నమునుబ్రహ్మముగా తెలుసుకున్నాడు.)
...........................

పాఠ:42
"కిం" అనే సర్వనామ శబ్దా నికి చిత్,చన,అపి అనేప్రత్యయాలలో ఒకదానిని చేర్చిన కొన్ని
అనిశ్చిత వాచక సర్వ నామ శబ్దా లేర్పడును.ఆశబ్దా లకు విశేష్యంగా వచ్చే

నామవాచకాలకున్న లింగ, విభక్తి ,వచనాలేవచ్చును.

..........................
(ఫుం)(1)క:+చిత్=కశ్చిత్(2)క:+చన=కశ్చన(3)క:+అపి=కో$పి (ఒకానొకడు)
.......
(స్త్రీ)(1)కా+చిత్=కాచిత్(2)కా+చన= కాచన (3)కా+అపి=కాపి (ఒకానొకతె)
........................
న.పుం.(1)కిం+చిత్=కించిత్(2)కిం+చన=కించన(3)కిం+అపి=కిమపి. (ఒకానొకటి).
(వస్తు వు)
.......,.....................
ఉదా:-
(1)కశ్చిత్ పురుష:=ఒకానొక పురుషుడు.
(2)కాచిత్ స్త్రీ=ఒకానొక స్త్రీ.
(3) కించిత్ వనం =ఒకానొక అడవి.
...........................
...........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ.)
..........................
అన్నం బ్రహ్మేతి వ్యజానాత్|అన్నాద్ధ్యేవ ఖల్విమాని భూతాని జాయంతే|
..........................
భృగువు అన్నమును బ్రహ్మముగా తెలుసుకొనెను.ఎందుకనగా అన్నమునుండే ఈప్రా ణులు
పుట్టు చున్నవికదా అని...

కస్మింశ్చిద్ గ్రా మే కాచిత్ నర్తకీ వసతి స్మ

-కానిచన పుస్త కాని భారతాత్ ఆనాయయిష్యామి
-త్వం మమ కృతే కాన్నపి పృచ్ఛ
-కేచన పఠితారః ఆశ్రమం ప్రతి గచ్ఛన్తః సన్తి
-కేభ్యో2 పి నిర్ధనేభ్య ధనం దదతి తే
-కాశ్చన కథాః మహ్యమపి కథయ
-కస్యాఞ్చిత్ అటవ్యాం కఞ్చన వృక్షం పరితః కేచన తపస్వినః తపః కుర్వాణాః సన్తి
-కశ్చిత్ యక్షః రామగిర్యాశ్రమేషు వసతిం చక్రే
-స్యయం విధాతా తపసః ఫలానాం కేనాపి కామేన తపశ్చచార
-వేదాహం సర్వభూతాని మాం తు న వేద కశ్చన

పాఠ:43
...........................
ముందుపాఠాలలో లట్ (వర్తమాన), లృట్(భవిష్యత్),లోట్(విధి,ఆశీర్వాద)ధాతురూపాలను
నేర్చుకునాం.

ఇప్పుడు

లజ్ఞ్ (అనద్యతనభూతార్ఠ క:)భూతకాలంగురించితెలుసుకుందాం.

...........................
ప్రథమపురుష:...

ఏకవచనం

(1)అగచ్ఛత్(వెళ్ళెను)
(2)అపఠత్(చదివెను)
(3)అపిబత్(త్రా గెను)
(4)అక్రీడత్(ఆడెను)
..........................

ద్వివచనం
(1)అగచ్ఛతాం(వారిద్దరు వెళ్ళిరి)(2)అపఠతాం(వారిద్దరు చదివిరి)
(3)అపిబతాం(వారిద్దరు త్రా గిరి)(4)అక్రీడతాం(వారిద్దరు ఆడిరి)
...........................

బహువచనం
(1) అగచ్ఛన్(వారు వెళ్ళిరి)(2)అపఠన్(వారు చదివిరి)(3)అపిబన్(వారుత్రా గిరి)
(4)అక్రీడన్(వారు ఆడిరి)
..........................
.వాక్య నిర్మాణం చేద్దాం
అర్థా లు:-
.......................
(1)స:=అతడు,సా=ఆమె/ఏకవచనం (2)తౌ(పుం)/తే(స్త్రీ)=వారిద్దరు
(ద్వివచనం)
(3)తే(పుం)/తా:(స్త్రీ)=వారందరు
(బహువచనం)
..........................
.
...........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ.)
..........................
అన్నేన జాతాని జీవంతి|అన్నం ప్రయం త్యభిసం విశంతీతి|
..........................
అన్నము వలననే ప్రా ణులు జీవించుచున్నవి.మరణించిన తర్వాత అన్నమునందే తిరిగి
లీనమగుచున్నవి.
స: భాగ్యనగరం అగచ్చత్.
తౌ హస్తి నాపురం అగచ్చతాం.
తే శ్రీశైలం అగచ్చన్.

సా కావ్యం అపఠత్.
తే గేయం అపఠతాం.
తా: గ్రంథం అపఠన్.

స: జలం అపిబత్.
తౌ క్షీరం అపిబతాం.
తే దధిం అపిబన్.

సా చదరంగం అక్రీడత్.
తే కబడ్డీ అక్రీడతాం.
తా: బిలియర్డ్స్ అక్రీడన్.

పాఠ:44
.........
లజ్ఞ్
........
మధ్యమపురుష:
....... ................
ఏకవచనం

(1)అగచ్ఛ:(వెళ్ళితివి)
...........................
ద్వివచనం

(2)అగచ్ఛతం(మీరిద్దరు వెళ్ళితిరి)
...........................
బహువచనం

(3)అగచ్ఛత(మీరు వెళ్ళితిరి)
.........................
పై మధ్యమపురుష ధాతువును చూసి క్రిందివాటికి ద్వివచనం బహువచనం వ్రా ద్దా ము.
.........................
(1)అపఠ:
(2)అపిబ:
(3)అక్రీడ:
(4)అలిఖ:
..........................
వాక్యనిర్మాణం
(1)త్వం అగచ్ఛ:|
(2)యువాం అక్రీడతం|
(3)యూయం పాయసం అపిబత|
.........................
.........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ.)
.......................
తద్విజ్ఞా య|పునరేవ వరుణం పితర ముపససార|
.........................
భృగువు మొదట అన్నమే బ్రహ్మమనుకొని తరువాత ఇది సరికాదని గ్రహించి తండ్రి ఐన
వరుణుని వద్దకు మరలా వెళ్ళెను.
............... .......,..

యూయం తత్ర ఆస్త వా?

యువాం చలచ్చిత్రమ్ అపశ్యతం వా?
త్వం కిమర్థం ఐః?

పాఠ :45
........
లజ్ఞ్
......................................
ఉత్త మపురుష:
......................................

(1)ఏకవచనం

అగచ్ఛం (వెళ్ళితిని)
.........................
(2)ద్వివచనం

అగచ్ఛావ (మేమిద్దరమువెళ్ళితిమి)
...........................
(3)బహు వచనం

అగచ్ఛామ (మేమువెళ్ళితిమి)
...........................
........... .............
పై ఉత్త మపురుష ధాతువును చూసి క్రిందివాటిని వ్రా ద్దా ము.
...........................
(1)అక్రీడం.(2)అపిబం.(3)అఖాదం.(4)అగచ్ఛం.
...........................
వాక్యనిర్మాణం
.............
(1)అహం అగచ్ఛం|
(2)ఆవాం అగచ్ఛావ|
(3)వయం అగచ్ఛామ|
...........................
.........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ.)
..........................
.అధీహి భగవో బ్రహ్మేతి|తగ్o హో వాచ|
..........................
.భగవన్!బ్రహ్మమును గూర్చి తెలుపుము అని ప్రా ర్థించెను.అప్పుడు వరుణుడు భృగువుతో
ఇట్లు పలికెను.
...................... ....

అహం చదరంగః అక్రీడం

ఆవాం చదరంగః అక్రీడావ
వయం చదరంగః అక్రీడామ
అహం క్షీరః అపిబం
ఆవాం క్షీరః అపిబావ
వయం క్షీరః అపిబామ
అహం అఖాదం
ఆవాం అఖాదావ
వయం అఖాదామ.

పాఠ:46.
వాతావరణం
(చిన్నపదాలు తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి నేర్చుకుందాం)
,..........................
(1)ఈరోజు వర్షం వస్తుందా?=అద్య వృష్టి: భవతి వా?

(2)ఎక్కడా వర్షం లేదు=కుత్రా పి వృష్టి: నాస్తి |

(3)చాలా వేడిగా ఉంది కదా=బహు ఉష్ణతా ఖలు.

(4)ఒకటే వేడి=ఘర్మో ఘర్మ:|

(5)ఒకటేగాలి=వాయురహో వాయు:|

(6)ఒకటే చలి=శైత్యం అహో శైత్యం|

(7)రాత్రంతా వర్షం ఉండింది=ఆరాత్రివృష్టి: ఆసీత్|

(8)వర్షం వల్ల నే భయం=వృష్టిత: ఏవ భయం.

(9)మా ఇంట్లో అందరూ రోగగ్రస్తు లే ఉన్నారు=అస్మాకం గృహే సర్వే అస్వస్థా :|

(10)ఒకటే దోమలు=మశకో మశక:|

(11)ఒకటేనల్లు లు=మత్కుణో మత్కుణ:|

(12)కాలం చెడిపో యిందోయ్=కాల: దూషిత: భో:|

...........................

.........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)

తపసా బ్రహ్మవిజిజ్ఞా స స్వ|తపో బ్రహ్మేతి|స తపో $తప్యత|స తపస్త ప్త్వా|

...........................
నాయనా తపస్సుచేసి బ్రహ్మను కనుగొనుము.తపస్సే బ్రహ్మము అని
భృగువుతోచెప్పెను.భృగువుతపస్సుచేసెను.భృగువు తపస్సుచేసి.......

పాఠ: 47
ప్రయాణములో పదనిసలు
...........................
(చిన్నపదాలు:- తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి నేర్చుకుందాం)
,..........................
(1)టికెట్టు ఎక్కడ కొనాలి?=చీటికాం కుత్ర క్రీణామి?

(2)నీవు రిజర్వేషన్ చేసుకున్నావా?=భవాన్ ఆరక్షణం కృతవాన్ వా?

(3)ఒక్క బస్సుకూడారాలేదు=ఏకం యానమపి న ఆగతం|

(4)ఇప్పుడేఒక బస్సు వెళ్ళి పో యింది=ఇదానీం ఏవ ఏకం యానం గతం|

(5)నేను ఇప్పుడే వచ్చాను=అహం ఇదానీం ఏవ ఆగతవాన్|

(6)నాకు తెలియదు వేరొకరిని అడుగు=అహం న జానామి అన్యం పృచ్ఛతు|

(7). బస్సు అందింది= లోకయానం లబ్దం|

(8)రిజర్వేషన్ లేదండి=ఆరక్షణం నాస్తి భో:|

(9)నేను నీ పక్కనే కూర్చంటాను=అహం భవత:పార్శ్వే ఉపవిశామి|

(10)కొంచం సర్దు కుందాం=కించిత్ సమంజనం కుర్మ:|

........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
..........................
ప్రా ణో బ్రహ్మేతి వ్యజానాత్| ప్రా ణాద్ధ్యేవ ఖల్విమాని భూతాని జాయంతే|
..........................
.భృగువు తపస్సుచేసి ప్రా ణమును బ్రహ్మముగా తెలుసుకొనెను.ఎందుకనగా ప్రా ణములన్ని
ప్రా ణమునుండే పుట్టు చున్నవి కదా అని..
........... ... ...........

కృపయా ఉత్తి ష్ఠ తు భోః! ఇదమాసనం మయాऽరక్షితం పూర్వమేవ. (అయ్యా దయచేసి

లేవండి! ఈ సీటును నేను ముందుగానే రిజర్వేషను చేసేను)

ఆమ్ వా ఆర్య? పరన్తు అహమస్యోపరి కరవస్త్రం క్షిప్త వాన్ యానాగమనే ఝటితి (అలాగా
నండి? కాని నేను బండి రాగానే కర్చీప్ వేసేను ఈ సీటు మీద)

కుత్రత్యస్త్వం??? కిమ్మన్యమానోऽసి?? ఇదం తు న లోహలోకయానం భో!

(తమరిదేవూరు?! ఏమనుకుంటున్నావు దీన్ని? ఆర్టీసి ఎర్రబస్సు కాదిది).

పాఠ: 48.
......................
(అర్థా :)
వాహనాని(వాహనాలు)
..........................
(1)శకట:=బండి (2)వృషభశకట:=ఎడ్ల బండి
(3)అశ్వశకట:=గుఱ్ఱ పుబండి
(4)ద్విచక్రికా=సైకిల్
(5)కార్ వాహనం=కారు
(6)లోకయానం=బస్సు,(7)త్రిచక్రికా=రిక్షా
(8)ఆటికా=ఆటో

(9)స్కోతృయానం=స్కూటర్
(10)భారవాహకం=లారీ
(11)లోహపథీ/రేల యానం/ ధూమశకటం =రైలు
(12)లోహమార్గ:=పట్టా లు
(13)నౌకా=పడవ
(14)మహానౌకా=ఓడ
(15)విమానం=విమానము
(16)శిబికా=పల్ల కి
(17)నిస్థా నం=స్టేషన్.
...........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)

ప్రా ణేన జాతాని జీవంతి|ప్రా ణం ప్రయంత్యభిసం విశంతీతి|తద్విజ్ఞా య|

...,.......................
ప్రా ణులన్ని ప్రా ణము వలననే జీవించుచున్నవి,మరణించిన తరువాత ప్రా ణములోనే
లీనమగుచున్నవి.
భృగువు మొదట ఈవిధముగా తెలిసికొనినను తరువాత ఇది సరికాదని గ్రహించి(గ్రహించెను).
పాఠ: 49
ఉపసర్గా :(ఉపసర్గలు)

........................
ఉపసర్గలు క్రియా పదములకు ముందుగా వచ్చును.అవికొన్ని క్రియల అర్థమును నొక్కి
చెప్పును.కొన్ని క్రియల అర్థా న్ని పూర్తిగా మార్చివేస్తుంది.
...........................
శ్లో .ఉపసర్గేణ ధాత్వర్థో బలాదన్యత్రనీయతే|
ప్రహారాహార సంహార విహార పరిహారవత్||
...........................
ఈశ్లో కాన్ని నేర్చుకుందాం వివరణ రేపటి పాఠంలో తెలుసుకుందాం.
..........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
,.......................
పునరేవ వరుణం పితర ముపససార|అధీహి భగవో బ్రహ్మేతి|తగ్o హో వాచ|
...........................
భృగువు తండ్రియైన వరుణుని మరలాసమీపించి"భగవాన్"బ్రహ్మమును గూర్చి తెల్పుము
అని ప్రా ర్థించెను.అప్పుడు వరుణుడు మరలా ఇట్లు చెప్పెను.

పాఠ: 50.
......................

ఉపసర్గా :(ఉపసర్గలు)

........................
ఉపసర్గలు క్రియా పదములకు ముందుగా వచ్చును.అవి(1)కొన్ని క్రియల అర్థమును నొక్కి
చెప్పును.
ఉదా:-
(1)శంస్=స్తు తించుట అనే ధాతువు.
శస్త :=స్తు తింపబడినవాడు.
ప్రశస్త :=బాగుగా స్తు తింపబడినవాడు.
...............,...........
(2)కొన్ని క్రియల అర్థా న్ని పూర్తిగా మార్చివేస్తుంది.
ఉదా:-
(2)హృ=తీసుకొని వెళ్ళుట.ఈధాతువుకున్న ఈ అర్థము ధాతువుకు ముందున్న ఉపసర్గల
వలన మార్పు చెందును.
...........................
1.ప్రహార:=కొట్టు ట
2.ఆహార:=ఆహారము
3.సంహార:=చంపుట
4.విహార:=ఆడుట
5.పరిహార:=పరిహారము
............................పై ఉదాహరణలలో ఒకే 'హృ' ధాతువు ప్ర,ఆ,సం,వి,పరి.. అనే ఉపసర్గలు
కలయుటచే వేరు వేరు అర్థా లువచ్చును.
...........................
మరిన్ని ఉదాహరణలు రేపటిపాఠములో తెలుసుకుందాం
........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
తపసా బ్రహ్మ విజిజ్ఞా సస్వ|తపో బ్రహ్మేతి|సతపో $తప్యత|సతపస్త ప్త్వా|(ఇతి
తృతీయో$నువాక:)||
...........................
తపస్సుచేసి బ్రహ్మమును కనుగొనుము.తపస్సే బ్రహ్మము అని వరుణుడు భృగువుతో
చెప్పెను.భృగువు మరలా తపస్సుచేసెను.
...........................

వాసుదేవః శిషుపాలం నవనవతివారం పరిహృత్య మృత్యోర్రక్షితవాన్ ( శ్రీకృష్ణు డు

శిషుపాలున్ని 99 మార్లు వదలి పెట్టి (చావునుండి కాపాడెను)).
2.దుర్యోధనః ద్యూతక్రీడాయాం ఛలేన జిత్వా పాండవేభ్యః రాజ్యం హృతవాన్ (దుర్యోదనుడు
జూదములో మోసముచేత పాండవులనుంచి రాజ్యము హరించెను).
3.భీమః తం (ఛలేన?) గధయా ప్రహృత్య ఊరూభంగం కృతవాన్ (భీముడు గధతో కొట్టి అతని
తొడలను చేదించెను).
4.సః కృష్ణా యాః కేశానామూపరి రక్తం లేపయిత్వా సంహృతవాన్ (ద్రౌ పదీ కేశములకు రక్తము
పూసి ముడివేసెను).
5.రావణః వైదేహీమ్ అపహృత్య అశోకవనే స్థా పితవాన్ (రావణుడు సీతనపహరించి
అశోకవనమందుంచెను).
6.మకరాద్రక్షతు మామితి- నాగేంద్రః హరింప్రా ర్థితవాన్ ( గజేంద్రు డు మొసలినుండి రక్షించు
అని హరిని (పాపం హరతి ఇతి) ప్రా ర్థించెను).
7.అష్టా వక్రః జనకాయ స్వప్నజాగృత్యోర్మధ్యస్థితాభేదం సో దాహరణం బో ధితవాన్ (
అష్టా వక్రు డు జనకునికి స్వప్నజాగృత స్థితుల మధ్య అభేధమును ఉదాహరణ సహితంగా
బో ధించెను).
8.కాశ్యపాశ్రమే సఖిభిః సహ విహరన్తీం శకున్త లాం దుష్యన్తో 2 పశ్యత్ ( కణ్వుని ఆశ్రమంలో
మిత్రు రాండ్రతో విహరిస్తు న్న శకుంతలను దుష్యంతుడు చూచెను).
9.అశ్వత్థా మా అస్త్రమ్ ఉపసంహర్తుం అసమర్థో 2 భవత్ (అశ్వత్థా మ బ్రహ్మాస్త్రం ఉపసంహరించు
కోలేకపో యెను)
10.ఆహృతవాన్ సుదామా కృష్ణస్య కృతే చతురో ముష్టీన్ పృథుకతణ్డు లాన్ (సుధాముడు
కృష్ణు ని కొరకు నాలుగు పిడికిల్ల అటుకులు తెచ్చెను)

పాఠ: 51
......................

ఉపసర్గా :(ఉపసర్గలు)

......,,.................
..,
ఉపసర్గ..అర్థము.ఉదా
(1)అతి..దాటు..అతిక్రా మ్యతి(దాటివెళ్ళుచున్నాడు)
(2)అధి..పొందు..అధిగచ్చతి(తెలుసుకొనుచున్నాడు)
(3)అను..వెంబడి..అనుయాతి(వెంబడించుచున్నాడు)
(4)అభి..ఎదుర్కొని..అభిగచ్ఛతి(ఎదుర్కొనివెళ్ళుచున్నాడు)
(5)అవ..క్రిందికి..అవరోహతి(దిగుచున్నాడు)(6)ఆ..మొదలుకొని..ఆబాల్యాత్(బాల్యము
మొదలుకొని).( ఆ..మరలుట) .ఆగచ్ఛతి..వచ్చుచున్నాడు....................(మొదలైనవి)
........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
మనో బ్రహ్మేతి వ్యజానాత్|మనసో హ్యేవ ఖల్విమాని భూతాని జాయంతే|
...........................
భృగువు తపస్సుచేసి మనస్సును బ్రహ్మముగా తెలిసికొనెను.ఈప్రా ణులన్ని
మనస్సునుండియేపుట్టు చున్నవికదాఅని....
...........................

పాఠ: 52
..... 🌷 🙏 🌷...
(1)సఖే!శ్వ: పాఠ:అస్తి వా?=మిత్రమా!రేపు పాఠమున్నదా?
(2) సఖే!స్వ: పాఠ:నాస్తి |=మిత్రమా! రేపు పాఠములేదు.

.(3)కుత:?=ఎందుకు?

(4)శ్వ:పర్వదినంభో:=రేపుపండుగరోజోయ్!
(5)అద్యపర్వదినంకిల!=ఈరోజు పండుగకదా!
(6) ఆం| అద్య నరకచతుర్దశీ, శ్వ:దీపావళి పర్వదినం|=అవును.ఈరోజు నరక చతుర్దశి, రేపు
దీపావళిపండుగ.
(7)దీపావళి:నామ?=దీపావళి అంటే?
(8)దీపావళి:ఇత్యుక్తే దీపానాం ఆవలి: (ళి:)=దీపావళి అంటే దీపముల వరుస.

(9)శీఘ్రం ఉత్థా య అభ్యంగన స్నానం

కరణీయం,నూతనవస్త్రా ణిధరణీయాని,లక్షీం:పూజాకరణీయా=త్వరగాలేచి
అభ్యంగనస్నానం(తలంటు)చేయాలి,కొత్త బట్టలుధరించాలి,లక్ష్మీపూజచేయాలి.

(10)శీఘ్రం నిద్రా తు|=త్వరగా నిద్రపో .

(11)పునర్మిలామ:=మళ్ళీకలుద్దాం.

(12)దీపావళి శుభాశయా:=దీపావళి శుభాకాంక్షలు.

........... 🌷................
........................
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
మనసా జాతాని జీవంతి|మన: ప్రయంత్యభిసం విశంతీతి|తద్విజ్ఞా య|
...........................
ఈప్రా ణులు మనస్సువలననే జీవించుచున్నవి.మరణించిన తరువాత
మనస్సులోనేలీనమగుచున్నవి.అనితెలుసుకొని(కొనెను)....
...........................

పాఠ:54.
........... 🌷...........
సంస్కృత ఉద్ఘో షణాని:(సంస్కృత నినాదములు)

...... .... 🌷......

(1)వదతు వదతు సంస్కృత భాషాం.
(2)వదతు సంస్కృతం జయతుభారతం.
(3)జీవన లక్ష్యం నహి ధనపదవీ.
(4)సంస్కృతాయ జీవనం సంస్కృతాయ అర్పణం.
(5)జీవనస్య లక్ష్యమేవ సంస్కృతస్య వర్ధనం.
(6)స్వార్థభావనాం వినా సర్వమపి సమర్పయామ.
(7)పరమోమంత్ర: సమరసతా న:.(8)లసతు సంస్కృతం చిరం గృహే గృహే చ పునరపి.
.......... 🙏..............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
.........................
తగ్o హో వాచ|తపసాబ్రహ్మ విజిజ్ఞా సస్వ|తపో బ్రహ్మేతి|సతపో $తప్యత|సతపస్త ప్త్వా||ఇతి
చతుర్థో $నువాక:||
... .........,............
అప్పుడు వరుణుడు తపస్సుచేసి బ్రహ్మమును కనుగొనుము, తపస్సే బ్రహ్మమని
చెప్పెను.భృగువు తపస్సు చేసెను.

పాఠ:55
........... 🌷...........
మనము పూర్వ పాఠాలను పరిశీలిస్తే భూత,భవిష్యత్,వర్తమానకాలాలతోపాటు
లోట్(ఆజ్ఞా )ప్రకారకాన్ని చదువుకున్నాం.ఇప్పుడు విధిలింగ్ ప్రకారకాన్ని గురించి
తెలుసుకుందాం.(విధి ప్రేరణే,విధిప్రా ర్థనాద్యర్థక:).(ఆంగ్లములో పొ టెన్షియల్ మూడ్ అందురు.)
...........................
ఈ పాఠంలో విధి కాలంలో వివిధ ధాతువులను గ్రహించి ఆయా పురుషల మరియు

వచనాంతర రూపాలలోవాక్యాలు ఎలా ఉండునో తెలుసుకుందామ్..

................. ఏ.వ.......... ద్వి.వ.......... బ.వ

(1)ప్ర.పు........ పఠేత్ ...... పఠేతామ్........ పఠేయు:
.............(అతడు/ఆమె చదువవలెను)(వారిద్దరు చదువవలెను)( వారందరూ
చదువవలెను)
(2)మ.పు......... పఠే: ........ పఠేతమ్.......... పఠేత
.............(నీవు చదువవలెను)(మీరిద్దరు చదువవలెను)(మీరందరు చదువవలెను)
(3)ఉ.పు......... పఠేయమ్ ....... పఠేవ .......... పఠేమ
.............(నేను చదువవలెను)(మేమిద్దరం చదువవలెను)(మేమందరం చదువవలెను)
...........................
ఇలాగే...
(1)లిఖేత్(వ్రా యవలెను),(2)గచ్ఛేత్(వెళ్ల వలెను),
(3)పిబేత్
(త్రా గవలెను)(4)క్రీడేత్(ఆడవలెను) ధాతువులను ఉపయోగిస్తూ మరిన్ని వాక్యాలు
వ్రా ద్దా మ్.
...........................
(1)అతడు చదువవలెను = స : పఠేత్.
/ఆమె చదువవలెను = సా పఠేత్.
/ఇతడు చదువవలెను = ఏష : పఠేత్./
ఈమె చదువవలెను = ఏషా పఠేత్.
(2)వారిద్దరు చదువవలెను = తౌ పఠేతామ్.

(3)వారందరు చదువవలెను = తే పఠేయు:.

....... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...,........................విజ్ఞా నం బ్రహ్మేతి వ్యజానాత్|విజ్ఞా నాద్ధ్యేవ ఖల్విమాని భూతాని జాయంతే
..........................|భృగువు తపస్సుచేసి విజ్ఞా నమును బ్రహ్మముగా
తెలిసికొనెను.ఎందుకనగా ప్రా ణులన్నియు విజ్ఞా నమునుండేపుట్టు చున్నవి.
..........................
సఃలిఖేత్
సా లిఖేత్
ఏషః లిఖేత్
ఏషా లిఖేత్
తౌ లిఖేతామ్
తే లిఖేయుః

పాఠ:56
........... 🌷..........
సంస్కృత భాషలో ఇంచుమించు 2200 మూల ధాతువులున్నాయి. వాటిలో “ఒక్కొక్క
ధాతువుకు 10 ‘ల’కారాలున్నవి”.ఇప్పటివరకు మనం చదివిన ’ల’ కారాలు 5.
...........................

ఇంతకూ ఆ 10 ‘ల’ కారాలేమిటి వాటిని ఎలా విభజించారనిచూస్తే :--

(1)లట్ వర్తమానకాల:(భవతి)(present Tense)

(2)లజ్ అనద్యతనభూత(అభవత్)(past Tense imperfect)

(3)లుజ్ భూత:(అభూత్)(past Tense Aorist)

(4)లిట్ పరోక్షభూత(బభూవ)(past Tense perfect)

(5)లుట్ అనద్యతనభవిష్య న్(భవితా) ( First Future)

(6)లృట్ భవిష్యన్(భవిష్యతి)(Second Future)

ఇలా ఒక వర్తమానకాలం,3 భూతకాలాలు,2 భవిష్యత్ కాలాలుగా తెలియజేశారు
........................
(1)లోట్ ఆజ్ఞా (భవతు)(Imperative mood)
(2)విధిలిఙ్ విధి:(భవేత్)(potenShiyal mood)

(3)ఆశీర్లిఙ్ ఆశీ:(భూయాత్)(Benedictive mood)

(4)లృఙ్ క్రియాతిపత్తి :సంకేత:(అభవిష్యత్)(Conditional mood) ఈ నాల్గింటిని ప్రకారకాలని
తెలియజేశారు.
...........................
షట్ కాలవాచకా:, చత్వార:ప్రకారబో ధకా:..
...........................
శ్లో .లట్ వర్తమానే లేట్ వేదే
భూతేలృఙ్ లఙ్ లిటస్త థా|
విధ్యాశిషాస్తు లిఙ్ లోటౌ
లుట్ లృట్ లృఙ్ చ భవిష్యతి.
ఈశ్లో కము మనకు మార్గదర్శకం.
(సూచన:-లేట్ వేదములో ఉపయోగించెదరు)
కొన్ని ధాతువులు నేర్చుకున్నాక వాటివివరణ తెలుసుకుంటే బాగుంటుందని ఇప్పుడు
వివరించడం జరిగింది.
....... 🙏.............

వేదవాక్కు:-

(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)

...,........................విజ్ఞా నేన జాతాని జీవంతి|విజ్ఞా నం ప్రయంత్యభిసం వశంతీతి|
.................. ......
|విజ్ఞా నంవలననే ప్రా ణులుజీవించు చున్నవి.మరణించాక విజ్ఞా నమునందే లీనమగుచున్నవి.
.........................

పాఠ:57.
............... 🌷.......
సంస్కృతధాతువులు కొన్ని “పరస్మైపదులని”, “ఆత్మనేపదులని”, రెండూ కలసిన
ఉభయపదులనీ 3 రకాలుగా విభజించబడి ఉన్నాయి.మనము ఇప్పటివరకు 5 పరస్మైపది
ధాతువులు చదివినాముకదా ఒకసారి క్రిందున్నవాక్యాలలో తప్పొప్పులను సరిజేద్దా మా.
..........................
(1)యువక: క్రీడాంగణే క్రీడంతి.(2)బాల:గృహాణి అగచ్ఛన్.(3)బాలికా సమ్యక్ గాయంతి.
(4)ఉపాధ్యాయ: పాఠాన్ పాఠయంతి.(5)అహం పాఠాన్ పఠావ:.
(6)యూయం కుత్ర చలతి.(7)తౌ చిత్రం పశ్యేత్.(8)వృక్షాత్ ఫలం అపతన్.
(కర్త లేక క్రియాపదాన్ని మార్చవచ్చు)
...... 🙏.............

వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...,........................
..................తద్విజ్ఞా య|పునరేవ వరుణంపితరముపససార|అధీహి భగవో బ్రహ్మేతి|
|భృగువు మొదట ఈవిధముగ తెలిసికొనినను ఇది సరికాదని గ్రహించి తండ్రిని సమీపించి
భగవన్ బ్రహ్మను గూర్చి తెలుపమని ప్రా ర్థించెను.
..........................

పాఠ:58
............... 🌷.......

బాంధవా:(బంధువులు)

............ 🌷...............
(1)జననీ/మాతా/అంబా=అమ్మ
(2)జనక:/తాత:/పితా=నాన్న
(3)పుత్రీ/దుహితా=కూతురు
(4)పుత్ర:=కొడుకు
(5)జామాతా=అల్లు డు
(6)స్నుషా=కోడలు
(7)దౌహిత్ర:=కూతురికొడుకు
(8)పౌత్ర:=కొడుకుకొడుకు
(9)దౌహిత్రీ=కూతురికూతురు
(10)పౌత్రీ=కొడుకుకూతురు
(11)పితామహ:=తండ్రికితండ్రి
(12)పితామహీ=నానమ్మ
(13)మాతామహ:=తల్లికితండ్రి
(14)మాతామహీ=అమ్మమ్మ
(15)భ్రా తా/సో దర:=సో దరుడు
(16)భగినీ/సో దరీ=సో దరి.
...........................
మరికొన్ని అర్థా లు రేపటిపాఠంలో తెలుసుకుందాం.
...... 🙏.............

వేదవాక్కు:-

(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)

.........................
తగ్o హో వాచ|తపసాబ్రహ్మ విజిజ్ఞా సస్వ|తపో బ్రహ్మేతి|సతపో $తప్యత|సతపస్త ప్త్వా||ఇతి
పంచమో $నువాక:||
... .........,............
అప్పుడు వరుణుడు తపస్సుచేసి బ్రహ్మమును కనుగొనుము, తపస్సే బ్రహ్మమని
చెప్పెను.భృగువు తపస్సు చేసెను.

పాఠ:59
.............. 🌷.......

బాంధవా:(బంధువులు)

............ 🌷...............
(1)అనుజ:=తమ్ముడు
(2)అనుజా=చెల్లె లు
(3)శ్వశుర:=మామ గారు(4)శ్వశ్రూ :=అత్త గారు
(5)దేవర:=మరది
(6)మాతుల:=మేనమామ
(7)మాతులానీ=మేనమామభార్య
(8)శ్యాల:=బావమరది
(9)ననాందా=ఆడపడచు
(10)భావుక:/ఆవుత్త :=బావ,(11)భ్రా తృజాయా/ప్రజావతీ=వదిన,
(12)పితృవ్య:=పినతండ్రి,
(13)పితృవ్యా=పినతల్లి,
(14)భాగినేయ:=మేనల్లు డు,
(15)భాగినేయీ=మేనకోడలు,(16)ప్రపితామహీ=తాతమ్మ,(17)ప్రపితామహ:=ముత్తా త
........ 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
ఆనందో బ్రహ్మేతి వ్యజానాత్|ఆనందాద్ధ్యేవ ఖల్విమాని భూతాని జాయంతే|ఆనందేన జాతాని
జీవంతి|
. ...................
ఆనందమును బ్రహ్మముగా తెలిసికొనెను.ఎందుకనగా ఆనందమునుండే
ఈప్రా ణులన్నిపుట్టు చున్నవి, దానివలననే జీవించుచున్నవి.
పాఠ:60
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
...........................

చిన్నవాక్యాలు నేర్చుకుందాం:-
(1)శిష్యుడు గురువుకు నమస్కరిస్తు న్నా డు=శిష్య:గురుం నమతి.
(2)గురువు సంస్కృత పాఠము చెప్పుచున్నాడు=గురు:సంస్కృత పాఠం వదతి.
(3)గణపతి సంస్కృతము చదువుచున్నాడు=గణపతి: సంస్కృతం పఠతి.
(4)పుస్త కము అలమరయందు ఉన్నది=పుస్త కం'కృదరే'అస్తి .
(5)అనంతుడు రామాయణమును అంతటిని చదివెను=అనంత:రామాయణం సర్వం అపఠత్.
(6)నీవు ఎప్పుడు చదువగలవు=త్వం కదా పఠిష్యసి.

(7)నేను ఇప్పుడే చదువగలను=అహం ఇదానీమేవ పఠిష్యామి.

(8)ఓ బాలులారా చక్కగా కూర్చోండి=హే బాలా: సమ్యక్ ఉపవిశంతు.
(9)మీకు ఏమి ఇష్టము?=భవత: కిం రోచతే.
(10)మేము భాగవత శ్లో కములను చదువుచున్నాము=వయం భాగవత శ్లో కాన్ పఠామ:.
...... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
ఆనందం ప్రయంత్యభిసం విశంతీతి|సైషా భార్గవీ వారుణీ విద్యా|పరమేవ్యోమన్ ప్రతిష్టితా|
. ...................
మరణించిన తరువాత ప్రా ణులు ఆనందములోనే లీనమగుచున్నవి.ఇది ప్రసిద్ధమైన
వరుణునిచే ఉపదేశింపబడి భృగువుచే
నేర్వబడినవిద్య.పరమాత్మునియందేప్రతిష్టితమైఉన్నది.
పాఠ:61
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
...........................
చిన్నవాక్యాలు నేర్చుకుందాం:-

🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
...........................
(1)అద్య కక్ష్యా అస్తి వా?=ఈరోజు తరగతి ఉన్నదా?

(2)అస్తి =ఉన్నది.

(3)అస్మిన్మాసే విరామ:నాస్తి వా?=ఈనెలలో సెలవు లేదా?

(4)పరశ్వ:విరామ:అస్తి =ఎల్లుండిసెలవుంది.

(5)కిమర్థం?=ఎందుకు?

(6)కార్తిక సో మవాసర:శివాభిషేచనమస్తి =కార్తికసో మవారము శివాభిషేకమున్నది.

(7)పున: దర్శనం కదా=మరల దర్శన మెప్పుడు.

(8)పున:దర్శనం ప్రపరశ్వ:(భౌమవాసర:)ఏవ=మరల దర్శనం ఆవల

ఎల్లుండే(మంగళవారం).
(9)అస్తు =సరే.

(10)మిలామ:=కలుద్దాం.
...... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
స య ఏవం వేద ప్రతితిష్టతి|అన్నవానన్నాదోభవతి|
.........................
ఇటులఈవిద్యను తెలిసికొనినవాడు పరమాత్మునియందే ప్రతిష్ఠి తుడగుచున్నాడు.అతడు
అన్నవంతుడు,అన్నాదుడును అగుచున్నాడు.

పాఠ:62
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
...........................
శరీరావయవా:(శరీరావయవములు) :-

...........................
(1)కనీమికా=కంటిపాప, (2)అక్షి:=కన్ను,
(3)చుబుకం=గడ్డ ము,
(4)శిర:=తల,
(5)కేశ:=వెంట్రు క,
(6)లలాట:=నొసట,(7)కపో ల:=చెంప,(8)కంఠ:=గొంతు,
(9)శ్రో త్రం=చెవిపక్ష్మ=రెప్ప,(10)కర:=చేయి,(11)కూర్పర:=మోచేయి,
(12)కరతలం=అరచేయి,(13)పాద:=కాలు,(14)జానునీ=మోకాలు,(15)కటి:=నడుము,
(16)నాసికా=ముక్కు
..........................
{మరిన్ని అర్థా లు రేపటిరోజు తెలుసుకుందాం.}
...... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
మహాన్ భవతి ప్రజయా పశుభిర్ద్రహ్మవర్చసేన|మహాన్ కీర్త్యా||ఇతి షష్ఠా $నువాక:||
.........................|సంతానమును,పశువులను సమృద్ధిగా
పొందువాడగుచున్నాడు.బ్రహ్మవర్చస్సుతోను కీర్తితోను గొప్ప వాడగుచున్నాడు.

పాఠ:63
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
...........................
(1)మిత్ర అద్యపాఠ:అస్తి వా?=మిత్రమా ఈరోజు పాఠము ఉన్నదా?(2)అస్తి =ఉన్నది.
(3)అద్యపాఠ: నాస్తి ఇతి గురుణా ఉక్తం ఖలు=ఈరోజు పాఠము లేదని గురువుచేత
చెప్పబడిందికదా.
(4)ఆం కింతు తదపి పాఠ:ఏవ=ఔను కాని అదికూడా పాఠమే.
(5)ప్రా చార్య:ఆగతవాన్=గురువుగారు వచ్చారు.
(6)
శిష్యా:శృణ్వంతు=శిష్యులారా వినండి.
...........................
శరీరావయవా:(శరీరావయవములు)
...........................
(1)కటి:=నడుము,(2)నాసికా=ముక్కు,(3)హను:=దవడ,(4)ముఖం=నోరు,
(5)జిహ్వా=నాలుకు,(6)త్వక్=చర్మము,(7)ఉదరం=కడుపు(8),నాభి:=బొ డ్డు ,
(9)ఊరూ=తొడ,(10)భ్రూ :=కనుబొ మ్మ,
(11)ఓష్టం=పైపెదవి,(12)అధరం=క్రిందిపెదవి.
...... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
అన్నం న నింద్యాత్|తద్ వ్రతం|ప్రా ణోవా అన్నం|శరీరమన్నాదం|
...........................
అన్నమును నిందింపరాదు.ఉపాసకునికిదివ్రతము.ప్రా ణమే అన్నముశరీరము అన్నాదము.

పాఠ:64
............ 🙏..........
గౌ:-----ఆవు
.......... 🌹............
(1)పుత్ర:-----అంబా ఏషాకా?=అమ్మ ఇది ఏమిటి?
(2)మాతా---ఏషా గౌ:|=ఇది ఆవు.
(3)పుత్ర:---అంబా గాం ఉద్దిశ్య కించిత్ వదతు.=అమ్మా ఆవును గురించి కొంచెం చెప్పు.
(4)మాతా--గో:గ్రీవాయా:అధ:సాస్నా అస్తి =ఆవుమెడక్రింద గంగడోలు ఉన్నది.

(5)గో:పృష్టేదీర్ఘంలంబమానం చ లాంగూలం
అస్తి =ఆవుయొక్కవెనుకభాగమునపొ డవుగావ్రేలాడుచున్న తోక ఉన్నది.
(6)గౌ:తృణంభక్షయతి.అనంతరం చర్వణం కరోతి=ఆవుగడ్డి ని తినుచున్నది.తరువాత
నెమరువేయుచున్నది.

(7)గౌ:క్షీరందదాతి=ఆవు పాలను ఇచ్చుచున్నది.(8)హిందూనాంగౌ :దేవతా=హిందువులకు

ఆవు దేవత.

(9)వయంగోపూజాంకుర్మ:=మేము(మనము) ఆవునకుపూజనుచేయుచున్నాము.
(10) గోవధనకరణీయ=ఆవును చంపకూడదు.
............. 🙏...........
గవామంగేషుతిష్ఠంతి భువనానిచతుర్దశా
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
......... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
...........................
ప్రా ణేశరీరం ప్రతిష్ఠి తం|శరీరేప్రా ణ:ప్రతిష్టిత:|
........... 🌹.............
ప్రా ణమునందు శరీరం ప్రతిష్టితమై యున్నది.శరీరమునందు ప్రా ణము ప్రతిష్టితమై యున్నది.
పాఠ:65..
............ 🙏..........

వివిధ జాతీయసంస్థ లుసంస్కృత ధ్యేయవాక్యాలు:-

...........................(1)సత్యమేవజయతే-----భారతప్రభుత్వం.

(2)ధర్మచక్రప్రవర్తనాయ----- లోక సభా.

(3)యతోధర్మ: తతోజయ:-సర్వోచ్ఛన్యాయాలయ:(సుప్రీంకోర్టు ).

(4)సత్యం శివం సుందరమ్-దూరదర్శనమ్.

(5)ధర్మోరక్షతిరక్షిత:తిరుమలతిరుపతి దేవస్థా నమ్.

(6)అసతోమాసద్గ మయ__కేంద్రీయమాధ్యమికశిక్షాబో ర్డ్.

(7)శం నోవరుణ:__నౌసేనా.

(8)నభ: స్ప్రశం దీప్తం.__వాయుసేనా.. 🌷 🌷 🙏 🌷 🌷

......... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
..........................
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
...........................
తదేతదన్నమన్నే ప్రతిష్టితమ్|స య ఏతదన్నమన్నే ప్రతిష్ఠి తం వేద ప్రతితిష్ఠ తి|
...........................
అన్నము అన్నము నందే ప్రతిష్ఠి తమైఉన్నది.ఎవడు దీనిని తెలుసుకుంటున్నాడో అతడు
కూడా ప్రతిష్ఠి తుడగుచున్నాడు.
పాఠ:66
............ 🙏..........

వివిధ జాతీయసంస్థలుసంస్కృత ధ్యేయవాక్యాలు.

...........................

(1)ఆకాశవాణీ—బహుజనహితాయ

(2)ఆర్మీమెడికల్ కార్ప్స్--సర్వే సంతు నిరామయా:.

(3)సైన్యం(పదాతిదళం)--సేవా అస్మాకం ధర్మ:.
(4)ఎన్.సి.ఇ.ఆర్.టి.--విద్యయా అమృత మశ్నుతే.

(5)రాష్ట్రీయ అధ్యాపకశిక్షణపరిషత్--గురుర్గు రుతమోధామ.

(6)బి.ఎస్.ఎన్.యల్.--.అహర్నిశం సేవామహే
(7)దిల్లీవిశ్వవిద్యాలయం--నిష్టా ధృతి:సత్యమ్.
(8)రాష్ట్రీయ సంస్కృత సంస్థా నమ్---యో$నూచాన:నసో మహాన్.
(9) L.I.C.----"యోగ క్షేమం వహామ్యహమ్"
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
......... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
..........................
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
...........................
అన్నవా నన్నదో భవతి | ప్రజయా పశుభిర్బ్ర హ్మవర్చసేన|మహాన్ కీర్త్యా||ఇతి
సప్త మో$నువాక:||
...........................
అన్నవంతుడును అన్నాదుడగుచున్నాడు,సంతానమును,పశువులను సమృద్ధిగా
పొందుచున్నాడు.బ్రహ్మవర్చస్సుతోను,కీర్తితోనూ మహానుడగుచున్నాడు.

పాఠ:67.
............ 🙏..........
(1)రామ:-- మిత్ర| హ్య: కిమర్థం కక్ష్యా నాస్తి =మిత్రమా |నిన్న ఎందుకొరకు తరగతిలేదు.

(2) హరి:-- హ్య: పూర్ణిమా తిథి:=నిన్న పూర్ణమితిథి.

(3)రామ:--యుష్మాకం భానువాసరే విరామ: న భవతి వా?=మీకు ఆదివారం నాడు శెలవు

ఉండదా?
(4)హరి:--న,తిథిప్రకారేణ అస్మాకం పాఠశాలా ప్రచలతి=లేదు తిథిని అనుసరించి మా
పాఠశాలజరుగుచున్నది.
(5)హ్య: పూర్ణిమా ఖలు. అస్మాకం అమాయాం పూర్ణిమాయాం చ విరామ: భవతి=నిన్న
పూర్ణిమకదా.మాకు అమావాస్య యందు పూర్ణిమ యందు కూడా శెలవు ఉంటుo ది.
(6)అస్తు అహం గచామి=సరే,నేను వెళ్తా ను.
పాఠ:68
............ 🙏..........
.(1)అహం భాగ్యనగరం గచ్ఛామి=నేను భాగ్యనగరమునకు వెళ్ళుచున్నాను.

(2)కిమర్థం=ఎందుకు.

(3)
తత్ర బుల్కాపూర్ ప్రాంతే కవిసమ్మేళన మస్తి = అక్కడ బు ల్కాపూర్ ప్రాంతంలో
కవిసమ్మేళనము కలదు.

.(4)ప్రజ పద్యమితి సాహితీ సంస్థా యా: ఆధ్వర్యే పుస్త కావిష్కరణమపి అస్తి = ప్రజ- పద్యం
అనే సాహితీ సంస్థ వారి ఆధ్వర్యవమున పుస్త కావిష్కరణకూడా కలదు.

(5)సంస్థా యా: ధ్యేయవాక్యం లోకాస్స మస్తా స్సుఖినో భవంతు ఇతి=సంస్థ వారి ధ్యేయ
వాక్యం లోకాస్స మస్తా స్సుఖినో భవంతు అని .

(6)సమీచీనం=బాగుంది.

(7)అస్తు అహమపి అవశ్యం ఆగమిష్యామి=సరే నేనుకూడా తప్పకరాగలను.

(8)ధన్యవాదా: ధన్యవాదములు.
............ 🌷..........
విద్వాన్ సర్వత్ర పూజ్యతే
.............. 🌷........
పాఠ:69
............ 🙏..........

(1)భో: హ్య: పుస్త కావిష్కరణసభా సమ్యక్ అప్రచలత్ వా?=అయ్యా నిన్న పుస్త కావిష్కరణ
సభ బాగాజరిగిందా?

(2) అత్యంత రమణీయతయా ప్రచలితం=అత్యంత రమణీయంగా జరిగింది.

(3)తత్ 'కవన' 'వనభోజనం'=అది కవన వనభోజనం.

(4) వర్ణితుం అహం అశక్త:=వర్ణించడానికి నేను అశక్తు డను.

(5)హ్య: భూరి భోజనం=నిన్న మంచి భోజనం.

(6)సర్వం భవానేవ ఖాదితవాన్ వా?=అంతా నీవే తిన్నావా?

(7)న=లేదు.
(8)అస్తు =సరే.

(9)భాగ్యహీనోహం..=భాగ్యహీనుడను నేను.

(10)కిమర్థం=ఎందుకు.

(11)పండిత దర్శన భాగ్యం హస్తా త్ చ్యుతమ్ :..భోజన మపి=పండిత దర్శన భాగ్యం

చేజారింది...భోజనంకూడా.

(12)నైవ ఆగామి రవివాసరే వైజాగ్నగరే పున:కవిసమ్మేళనమస్తి , తత్రగత్వా ఆనందం

అనుభవామ:=లేదు వచ్చే ఆదివారం వైజాగ్ లో మరలా కవిసమ్మేళనముంది అక్కడికెళ్ళి
ఆనందాన్నిఅనుభవిద్దా .
(13)తథైవ అస్తు =అలాగే కానీ.
............. 🌹....
 🌸రూపందేహి జయందేహి యశోదేహి ద్విషో జహి. 🌸
............. 🌹........

పాఠ:70
.......... 🌹............

జంతవ:=జంతువులు

........................... (1)గౌ:=ఆవు,(2)వృషభ:=ఎద్దు ,(3)మహిష:=దున్నపో తు,

(4)మహిషీ=బర్రె,
(5)అజా=మేక,
(6)మేష:=గొఱ్ఱె ,
(7)బిడాల:/మార్జా ల:=పిల్లి,
(8)గర్దభ:=గాడిద,
(9)వానర:/కపి:=కోతి,
(10)అశ్వ:=గుఱ్ఱం,(11)సింహ:=సింహము,
(12)వ్యాఘ్ర:=పులి
13)చిత్రక:/చిత్రవ్యాఘ్ర:=చిరుతపులి,
(14)వృక:=తోడేలు
(15)శశ:=కుందేలు
16)ఉష్ట్ర:=ఒంటె
...........................
(మరిన్ని అర్థా లు రేపుతెలుసుకుందాం.)
............. 🌹.........
విద్యావినయేన శోభతే.
...........................

పాఠ:71.
.......... 🌹............
జంతవ:=జంతువులు
...........................
(1)చిత్రో ష్ట్ర:=జిరాఫీ (2)చిక్రో డ:=ఉడుత(3)నకుల:=ముంగిస
(4)గౌలి:=బల్లి,
(5)గోధా=ఉడుము
(6)గోనస:=కొండచిలువ
(7)మత్కుణ:=నల్లి(8)ఇంద్రలుప్త :=పేను
(9)రక్తపా=జలగ,
(10)శతపదీ=జెర్రి,(11)జలకుంజర:=నీటిఏనుగు
(12)కరియాద:=నీటిగుర్రం,
(13)చాష:=పాలపిట్ట,
(14)శల్య:=ముళ్ళపంది
,(15)ఖద్యోత:=మిణుగురుపురుగు
(16)మండూక:=కప్ప,
(17)సూకర:=పంది
(18),ఊర్ణనాభి:=సాలెపురుగు,
(19)చిత్రరాసభ:=కంచరగాడిద.
(20)సరటు:=తొండ..................
శశినాశోభతే రాత్రి:|
...........................

పాఠ:72
.......... 🌹............
జంతవ:=జంతువులు
జంతువుల అర్థా లు చదివాం కదా.................
జంతువుల కథ ఒకటి చదువుదాము.
......... ......... ....
...................
(1)కస్మిన్శ్చిత్ తటాకే కో$పి మండూక: అవర్తత=ఒకనొక తటాకంలో ఒక కప్ప ఉండినది.
(2)తస్య తటాకస్య తీరే కశ్చన మూషిక: వసతి స్మ=ఆ తటాక తీరములో ఒక ఎలుక
నివసించు చుండెను.

(3)కాలక్రమేణ మండూక; మూషికశ్చ మిత్రే అభవతాం.=కాలక్రమమున కప్పయు

ఎలుకయు స్నేహితులయినవి.

(4)కదాచిత్ మూషిక: తటాకే ప్ల వనం ఐచ్ఛత్=ఒకసమయమున ఎలుక తటాకములో ఈత

కొట్టవలెనని తలచినది.
(5)కింతు స:ప్ల వనం న జానాతి=కాని,అది ఈత కొట్టు ట నెఱుగదు.
...........................
తరువాతి కథను రేపు చదువుదాం.
........................... పాణి: దానేన శోభతే.
...........................

పాఠ:73
.......... 🌹............
జంతవ:=జంతువులు
జంతువుల అర్థా లు చదివాం కదా.................
జంతువుల కథ :.-
తరువాయిభాగం
..........................
(1)అత:తౌ ఆలోచ్య రజ్వా స్వపాదౌ అబధ్నీతాం=అందువలన అవిరెండు ఆలోచించి
దారముతో తమ పాదాలను చేర్చికట్టు కున్నవి.
.(2)మండూక:జలే ఉత్ప్లుత్య ఇతస్త తః ప్ల వతే స్మ.
=కప్పనీటిలోదూకి ఇటు అటు ఈత కొట్టినది.

(3)తత్పాదబద్ద: మూషిక: అపి తేన సహ జలే చరతి స్మ=దానికాళ్ళకు కట్టు కొనిన ఎలుక
కూడ దానితో నీటిపై తిరుగుచుండెను.
(4)ఇత్థం తౌ చిరాయ జలే ప్ల వనసుఖం అన్వభవతాం=ఈవిధముగా అవి చాలాకాలము
ఈదుటలోని ఆనందమును అనుభవించినవి.

(5)తస్మిన్ సమయే కశ్ఛిత్ గ్రు ర్ధ్ర: ఆకాశే డయతే స్మ=ఆసమయమున ఒక గ్రద్ద ఆకాశముపై
ఎగురు చుండెను.
...........................
తరువాతి కథను రేపు చదువుదాము.

............................మాతృవత్ పరదారాశ్చ.

పాఠ:74
.......... 🌹............
జంతవ:=జంతువులు
.జంతువుల అర్థా లు చదివాం కదా.................
జంతువుల కథ :.-
తరువాయిభాగం
..........................
.(1)స: జలోపరి ప్ల వమానం మూషికం అపశ్యత్=అదినీటిపై ఈదుచున్న ఎలుకను చూచెను.
(2)స: ఝటితి స్వపాదాభ్యాం తం అగృహ్ణా త్=అది త్వరలో(వెంటనే) తన పాదములతో దానిని
పట్టు కొనెను.

(3)హంత!మూషికేన సహ తత్పాదబద్ద: మండూకో$పి లంబతే స్మ=పాపం!ఎలుకతో పాటు

దానికాళ్ళకు కట్టు కున్న కప్ప కూడా వ్రేలాడుచుండినది.
(4)గృర్ధ్ర: మండూక మూషికౌ ప్రా ప్య తుష్ట: తౌ అభక్షయత్|=గ్రద్ద కప్పను,ఎలుకను పొంది
ఆనందించి వాటిని భక్షించినది.

(5)స్థలవాసీ మూషిక: జలవాసినా మండూకేన సహ మైత్రీ అకరోత్|=భూవాసయైన ఎలుక

జలవాసియైన కప్పతో స్నేహము చేసినది.

(6)తేన ఉభావపి సహైవ మృత్యుప్రా ప్త వంతౌ=అందుచేత రెండును ఒకే

సమయములోమరణమును పొందినవి.

(7)నీతి:-- అత:సమయోరేవ మైత్రీ శోభతే =కావున సమమైన వారిద్దరికే స్నేహము

శోభించును.
...........................

పాఠ:75..
.......... 🌹............
(సెలవు చీటి వ్రా ద్దాం.)
🌸పత్రలేఖనం:- 🌸
(1) ఆర్య/ఆర్యా !శ్వ: మమ జ్యేష్ఠ సో దరస్య పుత్రికాయా: వివాహ:|=అయ్యా!రేపు
మాపెద్దన్నయ్యయొక్క కూతురి వివాహము.

(2)వివాహార్థం గ్రా మం గమిష్యామి=వివాహంకొరకు ఊరువెళ్ళెదను(ఊరువెళ్ళవలెను).

(3)అత: కృపయా దినత్రయస్య విరామం యచ్ఛంతు=అందువలన దయతో మూడు రోజులు

సెలవు ఇవ్వండి.

(4)సాదర ప్రణామ పూర్వకం విజ్ఞా పయామి=సవినయపూర్వకంగా విన్నవిస్తు న్నాను.

(5)ధన్యవాదా:=ధన్యవాదములు.
(6) ఇతి
భవదీయ:,
సత్యనారాయణ:|
...........................
🌹గం గణపతయేనమ:
...........................

పాఠ:76
.......... 🌹............
పెళ్ళింట్లో స్త్రీల సంభాషణ
...........................
(1)భవత్యా: శాటికా నూతనా వా?=నీచీర కొత్త దా?
(2)నైవ, గతవర్షే ఏవ క్రీతవతీ=కాదు,పో యిన ఏడాదే కొన్నాను.

(3)తథాపి నూతనం ఇవ ప్రతిభాతి=అయినా కొత్త దానివలె ఉన్నది.

(4)ఏతాదృశీ శాటికా మమ సమీపే అపి అస్తి =ఇటువంటి చీర నావద్ద కూడా ఉన్నది.

(5)అహం నూతన శాటికాం క్రీతవతీ=నేను కొత్త చీర కొన్నాను.

(6)అంచల: బహు సమ్యక్ అస్తి =అంచు చాలా బాగున్నది.

(7)ఏతాం(ఇమాం)శాటికాం కుత్ర క్రీతవతీ?=(దీనిని)ఈచీరను ఎక్కడ కొన్నావు?

(8)అస్యా: శాటికాయా: అనురూప: చోల: న లబ్ధ:=ఈ చీరకు సరిపో యే జాకెట్ దొరకలేదు.

(9)మమ సమీపే అస్తి =నా దగ్గ రున్నది.

(10)గ్రైవేయకస్య విన్యాస: ఆకర్షక: అస్తి =ఈనెక్లెస్ పనితనం ఆకర్షణీయంగా ఉన్నది.

(11)బహుసుందర మస్తి =చాలా బాగున్నది కదా ఇది.

(12)కియత్ దత్త వతీ?=ఎంత ఇచ్చావు?

(13)మమ అగ్రజ: ఆనీతవాన్=మా అన్నయ్య తెచ్చాడు.

(14)ఉత్తి ష్ఠంతు, భోజనం కుర్మ:=లేవండి, భోజనం చేద్దాం.

(15)అస్తు , పున: మిలామ:=సరే, మళ్ళీ కలుద్దాం.

...... ....................

పాఠ:77
.......... 🌹............
విధ్యర్థక నిషేధార్థక క్రియలు కొన్ని చూద్దాం:-
................ .... .....
(1)త్వం గచ్ఛ---త్వం మా గచ్ఛ=నీవు వెళ్ళుము--నీవు వెళ్ళవద్దు .
(2)త్వం ఆగచ్ఛ--త్వం మా ఆగచ్ఛ=నీవు రమ్ము--నీవు రావద్దు

(3)త్వం వద--త్వం మా వద=నీవు మాట్లా డుము--నీవు మాట్లా డ వద్దు

(4)త్వం తిష్ఠ --త్వం మా తిష్ఠ =నీవు నిలబడుము--నీవు నిలబడ వద్దు .

5)త్వం పశ్య--త్వం మా పశ్య=నీవు చూడుము--నీవు చూడ వద్దు .

(6)త్వం కురు--త్వం మా కురు=నీవు చేయుము--నీవు చేయ వద్దు .

(7)త్వం లిఖ--త్వం మా లిఖ=నీవు వ్రా యుము--నీవు వ్రా య వద్దు .

........ ..................
ఇలా మిగిలినవికూడా తెలుసుకోవచ్చు.
.,...,....... ..... .. ....
త్వమేవ శరణం మమ.

పాఠ:78
.............. 🌷.... ...
మరొక్కసారి
విభక్తు లతో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా:--
...........,.....,,.....-................... ప్రథమావిభక్తి పదములున్న
వాక్యములు........వీటిని తెలుగిలోకి అనువాదం చేద్దా 0.
(డు,ము,వు,లు ప్రథమావిభక్తి )

.........................
(1)అరుణకుమార: వేదం పఠతి.
(2)ఉపేంద్రరావ: పత్రం లిఖతి.

(3)నరసింహ ప్రసాద: సమ్యక్ గాయతి.

(4)పార్థసారథి: రామాయణం వదతి.

(5) అనిలకుమార:
అష్టా వధానం కరోతి.

(6)అనంతాచార్య: సాహితీరాజ్యం పాలయతి.

.(7)విశ్వనాథాచార్య: ఛందశ్శాస్త్రం బో ధయతి.

(8)పూర్ణిమా పాకం పచతి.

(9)హిమజా క్రీడాఙ్గ ణే క్రీడతి.

(10)శోభా నృత్యతి.
............ . ............
🌸త్యాగ: సత్యం చ శౌర్యం చ త్రయ ఏతే మహాగుణా: 🌸

పాఠ:79
.............. 🌷.... ...
విభక్తు లతో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా:--
............ 🌹..........
ద్వితీయావిభక్తి పదములున్న వాక్యములు.(నిన్,నున్,లన్,కూర్చి,గురించి
ద్వితీయావిభక్తి ). .........................
(1)పుస్త కం పఠతి=పుస్త కమును చదువుచున్నాడు
.
(2)కార్యం కరోతి=పనిని చేయుచున్నాడు.
(3)సూర్యం నమతి=సూర్యుని నమస్కరించుచున్నాడు.
(4)గ్రా మం గచ్ఛతి=గ్రా మమును గురించివెళ్ళుచున్నాడు.

(5)భారం వహతి=బరువునుమోయుచున్నాడు.

(6)ధనందదాతి=ధనమును ఇచ్చుచున్నాడు.

(7)భూమిం కర్షతి=నేలనుదున్నుచున్నాడు.

(8)రాజ్యం పాలయతి=రాజ్యమును పాలించుచున్నాడు.

...........................
🌸కిం కిం న సాధయతి కల్పలతేవ విద్యా 🌸
......... 🌹. ...........

పాఠ:80
.............. 🌷.... ...
విభక్తు లతో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా:--
............ 🌹..........
తృతీయా విభక్తి పదములున్న వాక్యములు.(చేతన్,చేన్,తోడన్,తో న్)
............ 🌷..........
(1)జలేన సించతి=నీటితో తడుపుచున్నాడు.
(2).వర్షేణ వినా న సస్యాని=వర్షములేనిదే పైరు లేదు.

(3)అగ్నినా దహతి=నిప్పుతో కాల్చుచున్నాడు.

(4)నేత్రేణ పశ్యతి=కంటితో చూచుచున్నాడు.

(5)వినయేన విరాజతే=వినయముచే ప్రకాశించుచున్నాడు.

(6)త్వయా వినా న గతి:=నీవు దప్ప గతి లేదు.

(7)బాణేన తాడయతి=బాణముతో కొట్టు చున్నాడు.

(8)శకటేన గచ్ఛతి=బండితో వెళ్ళుచున్నాడు.

...........................
🌷విద్యయా కిం న వర్ధతే 🌷

పాఠ:81
......,....................
విభక్తు లతో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా:--
............ 🌹..........
చతుర్థి విభక్తి పదములున్న వాక్యములు.(కొఱకున్,కై)
............ 🌷..........
(1)గురవే నమ:=గురువు కొఱకు నమస్కారము
(2)ప్రజాభ్య: స్వస్తి =ప్రజల కొఱకు క్షేమము.

(3)మాత్రేనమ:= తల్లి కొఱకు నమస్కారము.

(4)రుద్రా య స్వాహా=రుద్రు ని కొఱకు ఆహుతి దానము.

(5)ఆహారాయ భిక్షుక: భ్రమతి=ఆహారము కొఱకు భిక్షకుడు తిరుగుచున్నాడు.

(6)భిక్షుకాయ తండులం=భిక్షకుని కొఱకు బియ్యము.

(7)జ్ఞా నాయ పఠతి=జ్ఞా నము కొఱకు చదువుచున్నాడు.
...........................
రామాయ రామభద్రా య.......

............ 🙏..........
🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
......... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
అష్టమో$నువాక:||
...........................
ఆన్నం న పరిచక్షీత|తద్ వ్రతమ్|ఆపో వా అన్నమ్|జ్యోతిరన్నాదమ్|
.......... .. .......|అన్నమును నిరసన భావముతో నిరాకరింపకూడదు.ఉపాసకుని కది
వ్రతము.నీరే అన్నము.జ్యోతి అన్నాదము.

పాఠ:82
......,....................
విభక్తు లతో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా:--
............ 🌹..........
పంచమీ విభక్తి పదములున్న వాక్యములు.
(వలనన్,కంటెన్,పట్టీ ...)
........................
(1)వృక్షాత్ ఫలం పతతి.=చెట్టు నుండి పండు పడుచున్నది

(2)క్రో ధాత్ పాపం భవతి=కోపము వలన పాపము వచ్చును.

(3)చోరాత్ భయం=దొంగవలన భయము.

(4)పర్వతాత్ ప్రవహతి=కొండనుండి ప్రవహించుచున్నది

(5)సింహాత్ బిభేతి=సింహమువలన భయపడుచున్నాడు.

(6)అర్థా త్ సుఖమ్=సంపదవలన సుఖము.

(7)కృష్ణా త్ శ్రేష్ఠ తర:=కృష్ణు నికంటె మిక్కిలి శ్రేష్ఠు డు.

............ 🙏....... 🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
......... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
అష్టమో$నువాక:||
...........................
అప్సు జ్యోతి: ప్రతిష్ఠి తమ్|జ్యోతిష్వాప: ప్రతిష్ఠి తా:|తదేతదన్నమన్నే ప్రతిష్టితమ్|
...........................
జ్యోతి నీటిలో ప్రతిష్ఠి తమై యున్నది.నీరును జ్యోతిలో ప్రతిష్టితములై యున్నవి.కనుక ఈ
అన్నము అన్నము నందు ప్రతిష్టితమై యున్నది.
...........................
పాఠ:83
......,....................
విభక్తు లతో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా:--
........... 🌹..........
షష్ఠీ విభక్తి పదములున్న వాక్యములు.
(కిన్,కున్,యొక్క,లో ,లోపల)
.....................
(1)గురో: అనుగ్రహ:= గురువు యొక్క అనుగ్రహము.
(2) ,ధేనో: క్షీరం=ఆవు యొక్క పాలు.

.(3)శివస్య కృపా=శివుని యొక్క దయ.

(4)పుత్రస్య పుస్త కమ్=కొడుకుయొక్క పుస్త కము.

(5)హరే:దర్శనమ్=విష్ణు వుయొక్క దర్శనం.

(6)గౌర్యా:గృహమ్=గౌరియొక్క ఇల్లు .

(7)రమాయా: నూపురమ్=రమ యొక్క నూపురము.

(8)కౌముద్యా: స్వర్ణ కంకణమ్=కౌముదియొక్క బంగారు కంకణము.

............ 🙏....... 🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
......... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
అష్టమో$నువాక:||
...........................
స య ఏతదన్నమన్నే ప్రతిష్ఠి తం వేద ప్రతితిష్ఠ తి|అన్నవా నన్నాదో భవతి|మహాన్ భవతి
ప్రజయా పశుభిర్బ్రహ్మ వర్చసేన |మహాన్ కీర్త్యా||ఇతి అష్టమో$నువాక:||
...........................
ఎవడుఈవిధముగా అన్నము అన్నమునందు ప్రతిష్టితమైనదిగా తెలుసుకొనుచున్నాడో
అతడుకూడ ప్రతిష్ఠి తుడగుచున్నాడు. అన్నవంతుడును అన్నాదుడును
అగుచున్నాడు.
సంతానమును పశువులను సమృద్ధిగా పొందువాడగుచున్నాడు.బ్రహ్మ
వర్చస్సుతోను,కీర్తితోను మహానుడగుచున్నాడు.

......... . 🌷...........

పాఠ:84.
......,....................
విభక్తు లతో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా:--
........... 🌹..........
సప్త మీ విభక్తి పదములున్న వాక్యములు.
(అందున్, నన్)
...........................
(1)వనే సాధు: వసతి=వనము నందు సాధువు నివసించుచున్నాడు.

(2)వృక్షే తిష్ఠ తి=చెట్టు నందున్నది.

(3)గృహే అస్తి =గృహమునందు ఉన్నాడు.

(4)గురౌ భక్తి:=గురువునందు భక్తి.

(5)పుస్త కే లిఖతి=పుస్త కమునందు వ్రా యుచున్నాడు.

(6)భూమౌ ప్ల వతే=భూమిమీద గంతులువేయుచున్నాడు.

(7)హస్తే పుస్త కం అస్తి =చేతియందు పుస్త కం కలదు(ఉన్నది).

(8)ఆసనే ఉపవిశతి=ఆసనమందు కూర్చొనుచున్నాడు.

............ 🙏....... 🌷 🌷 🙏 🌷 🌷
......... 🙏.............
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
నవమో$నువాక:||
......... .................
అన్నం బహుకుర్వీత|తద్ వ్రతం|పృథివీ వా అన్నం|ఆకాశోన్నాద:|
............ 🌹..........
అన్నమును ఎక్కువగా చేయవలయును.(సంపాదించవలయును) ఉపాసకునకు
అదివ్రతము. భూమియే అన్నము. ఆకాశము అన్నాదము.

పాఠ:85
......,....................
విభక్తు లతో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా:--
........... 🌹..........
సంబో ధన ప్రథమా (ఓ, ఓయి ,ఓరి, ఓసి)
...........................................
(1)హే రామ!రక్ష=ఓ రామా రక్షించు.

(2)హే మాత: జ్ఞా నం దేహి=అమ్మా జ్ఞా నము నిమ్ము.

(3)హే దుష్ట పరివ్రా జక=ఓరీ దుష్ట సన్యాసి.

(4)రేరే వంచక!=ఓరీ మోసగాడా!

(5)అయి బాలికే!=ఓసీ బాలికా!

(6)హే బాల! ఆగచ్ఛ=ఒరే బాలుడా! రమ్ము

(7)భో మిత్ర! లిఖ=ఓమిత్రు డా! వ్రా యుము.

(*'హే' తో ప్రా రంభమయ్యే

అద్భుతమైన పాట,
శ్లో కం అందరికీ గుర్తు కొచ్చి ఉండవచ్చు.*)

.............. 🙏....... 🌷 🌷 🙏....

వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹........................
పృథివ్యా మాకాశ: ప్రతిష్టిత:|ఆకాశే పృథివీ ప్రతిష్ఠి తా|తదేతదన్నమన్నే ప్రతిష్ఠి తమ్|స య
ఏతదన్నమన్నే ప్రతిష్ఠి తం వేద ప్రతిష్ఠి తి|
.............................................
భూమి యందు ఆకాశము ప్రతిష్ఠి తమై యున్నది. ఆకాశము నందు భూమియు ప్రతిష్ఠి తమై
యున్నది.కనుక ఈ అన్నము అన్నమునందు ప్రతిష్టితమై యున్నది.
ఈ విధముగ అన్నము అన్నమునందు ప్రతిష్ఠి తమైనదిగా ఎవడు
తెలుసుకొనుచున్నాడో అతడు కూడ ప్రతిష్ఠి తుడగుచున్నాడు.

.............................................

పాఠ:86.
......,....................
భూమి,నీరు,అగ్ని,వాయువు,ఆకాశము పంచభూతములు వీటిని గురించి
తెలుసుకుందాం.....ముందుగా.... 'ఆకాశము' గురించి తెలుసుకుందాం.
.............. 💑........
ఆకాశ:=
............ 💑..........
(1)ఆకాశ:ఉపరి వర్తతే=ఆకాశము పైన ఉన్నది.
.(2)ఆకాశస్య వర్ణ:నీల:=ఆకాశము యొక్క వర్ణము నీలము

.(3)ఆకాశస్య గుణ:శబ్ద:=ఆకాశము యొక్క గుణము శబ్దము.

(4)ఆకాశే మేఘా: తిష్ఠంతి, జలం వర్షతి చ=ఆకాశమున మేఘములున్నవి,నీటిని

వర్షించుచున్నవి.

(5)ఆకాశాత్ వాయు: ఉత్పద్యతే=ఆకాశము వలన వాయువు పుట్టు చున్నది.

.(6)ఆకాశే సూర్య:, చంద్ర;, అన్యే గ్రహా:, నక్షత్రా ణి చ సంచరంతి=ఆకాశమున

సూర్యుడు,చంద్రు డు,ఇతరగ్రహములు,నక్షత్రములు ఉన్నవి.
(7)ఆకాశ మార్గేణ విమానాని గచ్ఛంతి=ఆకాశమార్గా న విమానములు వెళ్ళుచున్నవి.

.............. 🙏....... 🌷 🌷 🙏....

వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹........
అన్నవానన్నాదో భవతి|మహాన్ భవతి ప్రజయా పశుభిర్బ్ర హ్మవర్చసేన|మహాన్ కీర్త్యా||ఇతి
నవమో$నువాక:||
...........................
అన్నవంతుడును, అన్నాదుడును అగుచున్నాడు. సంతానమును పశువులను సమృద్ధిగా
పొందువాడగుచున్నాడు.బ్రహ్మ వర్చస్సుతోను,కీర్తితోను మహానుడగుచున్నాడు..
........... 💑...........
***ఈఅనువాకంలో భూమి అన్నము,ఆకాశము అన్నాదము గా చెప్పబడినది.***

...... 🌷 🙏 🌷.....

పాఠ:87
......,....................
భూమి,నీరు,అగ్ని,వాయువు,ఆకాశము పంచభూతములు వీటిని గురించి
తెలుసుకుందాం.....వాయు.. '' గురించి తెలుసుకుందాం.
.............. 💑........
వాయు:--
.. ..... ...... .........
(1)నమస్తే వాయో=వాయుదేవా! నమస్కారము.
(2)వాయు:సర్వత్ర సంచరతి=వాయువు అంతట సంచరించుచున్నది.

(3)వాయు:ప్రా ణదేవతా=వాయువు ప్రా ణదేవత.

(4)వాయు:అగ్నే:సఖా=వాయువు అగ్నికి మిత్రు డు.

(5)వాయో:పుత్ర:హనుమాన్= వాయు పుత్రు డు హనుమ.

(6)దక్షిణవాయు:హితతమ:భవతి=దక్షిణపుగాలి మిక్కిలి హితమైనది.

(7)వృష్టిసహిత:వాయు:ఝంఝావాత:ఇతి ఉచ్యతే=వర్షముతోకూడిన గాలి ఝంఝావాతము

అని చెప్పబడును.

8).వాయునా విమానాని ఆకాశే డయంతే=వాయువుచే విమానములు ఆకాశమున

ఎగురుచున్నవి.

............ 🌹......
.నమస్తే వాయో|
త్వమేవ ప్రత్యక్షం బ్రహ్మాసి|త్వమేవ ప్రత్యక్షం బ్రహ్మ వదిష్యామి|

..... 🌷 🙏 🌷.....

పాఠ:88
......,....................

(1)అద్య పాఠ: నాస్తి =ఈరోజు పాఠము లేదు.

(2)కిమర్థ 0?=ఎందుకు?
(3).అద్య సాయంకాలే మమ మిత్రస్య అవధానమస్తి =ఈరోజు సాయంకాలము
నామిత్రు నియొక్క అవధానమున్నది.

(4)కుత్ర?=ఎక్కడ?

(5) అనంతపుర 0 పత్త నే శ్రీశృంగేరీ శారదా శంకరమఠే=అనంతపురపట్టణములో శ్రీశృంగేరీ

శారదా శంకరమఠంలో.

(6)అష్టా వధానే

(1)నిషిద్ధా క్షరి
(2)సమస్య
(3)దత్త పది
(4)న్యస్తా క్షరి
(5)వర్ణన
(6)ఆశువు
(7)అప్రస్తు త ప్రసంగం
(8)పుష్పగణన
ఇత్యాదీని అంశాని పృచ్ఛకా: పృచ్ఛంతి ఖలు=అష్టా వధానంలో ఈ 8 అంశాలు పృచ్ఛకులు
అడుగుతారుకదా.

.(7)ఆం, భవాన్ జానాసి వా =అవును, మీకు తెలియునా ?

(8). ఆం జానామిభో:=అవును తెలుసండి.

(9)తర్హి తత్ర గమిష్యామ:=ఐతే అక్కడకువెళ్దా ము

.(10)అస్తు ప్రస్థా స్యామ:=సరే,బయలుదేరుదాము........

🌷 🌷 🌷పండితవరా విజయోస్తు . 🌷 🌷 🌷 🌷
(పంచభూతములు.)అగ్ని.. ''
గురించి రేపటిపాఠంలో తెలుసుకుందాం.

పాఠ:89
......,....................
భూమి,నీరు,అగ్ని,వాయువు,ఆకాశము పంచభూతములు వీటిని గురించి
తెలుసుకుందాం...
అగ్ని
'' గురించి తెలుసుకుందాం.
.............. 💑........
అగ్ని:
......,...................
(1)అగ్ని: ప్రత్యక్ష దేవతా=అగ్ని ప్రత్యక్ష దేవత.
(2)అగ్ని:దేవానాం దూత:=అగ్ని దేవతల దూత.

(3)అగ్నిం జనా: పూజయంతి=అగ్నిదేవుని జనులు పూజించుచున్నారు.

(4)అగ్ని:యజ్ఞేషు దేవేభ్య: హవ్యం వహతి=యజ్ఞములలో హవిస్సును దేవతలకైతీసుకొని

వెళ్ళుచున్నాడు.

.(5)అగ్నినా అన్నం పచ్యతే=అగ్నిచే అన్నమువండబడుచున్నది.

(6)వనం దహన్ అగ్ని: దావాగ్ని:=అడవిని కాల్చే అగ్ని దావాగ్ని.

(7)ఉదరే వర్తమాన: అగ్ని:జ(జా)ఠరాగ్ని:=కడుపులో ఉన్న అగ్ని జ(జా)ఠరాగ్ని.

(8)అగ్ని:కాష్ఠం దహతి=నిప్పు కట్టెలను కాల్చుచున్నది.

.............. 💑........
'అగ్నిర్న: పాతు కృత్తి కా"

..... 🌷 🙏 🌷.....

పాఠ:90
......,....................
భూమి,నీరు,అగ్ని,వాయువు,ఆకాశము పంచభూతములు వీటిని గురించి
తెలుసుకుందాం...
.........................
'జలం=నీరు"
'' గురించి తెలుసుకుందాం.
............ 🌸........
(1)జీవనాయ జలం ప్రధానభూతం = జీవించి యుండడానికి నీరు ప్రధానము
.(2)సముద్ర జలం క్షారం భవతి=సముద్రపు మీరు ఉప్పుగా యుండును

.(3)వర్ష జలం మధురం భవతి=వర్షపునీరు మధురముగా యుండును.

(4)సూర్య: స్వ కిరణై: సముద్ర జలం గృహ్ణా తి= సూర్యుడు తన కిరణముల ద్వారా
సముద్రనీటిని గ్రహించును.

(5)తత్ జలం మేఘరూపం ధరతి=ఆనీరు మేఘరూపమును ధరించును.

(6)మేఘా:మధురం జలం వర్షంతి=మేఘములు తియ్యని నీటినివర్షించును

(7).కూపా:నద్య:,తటాకా:,పల్వలాని,సముద్రా :ఏతే
జలాశయా:=బావులు,నదులు,తటాకాలు,గుంటలు,సముద్రములు ఇవిజలాశయములు.

(8)సముద్రజలే నౌకా:, నావశ్చ గచ్ఛంతి=సముద్రములో ఓడలు,పడవలు తిరుగుచున్నవి.

.......... 🙏............
🌸తత్ జలం శాంతిరస్తు .... 🌸

.......... 🙏...........

పాఠ:91.
............ 🌸..........
(1)హే పుత్ర శీఘ్రం ఉత్తి ష్ఠ = బాబూ త్వరగాలే.

(2)అద్య పర్వదినం కిల = ఈరోజు పండుగ కదా.

(3)ఉత్థా య కిం కరణీయం = లేచి ఏమి చేయవలెను.

(4)స్నానం కృత్వా ఆగచ్ఛ = స్నానం చేసిరా.

(5) అద్య గీతాజయంతి=

ఈ రోజు గీతాజయంతి.

(6)భగవాన్ శ్రీకృష్ణ:
గీతాకార:
=భగవంతుడగు శ్రీకృష్ణు డు గీతాకారుడు.

(7) పుస్త క పూజాం కృత్వా పారాయణం కరిష్యావ: = పుస్త కపూజ చేసి పారాయణచేద్దా ము.
(8)భారతీయానాం పవిత్ర గ్రంథః భగవద్గీ తా = భారతీయులకు పవిత్ర గ్రంథము భగవద్గీ త.

(9)గీతాగంగే భారతమాతాయా: నేత్రే = గీత, గంగ భారతమాత యొక్క రెండు కళ్ళు.

(10)అహం ప్రతిదినం గీతా పారాయణం కరోమి = నేను ప్రతిరోజు గీతాపారాయణము

చేస్తా ను./చేస్తు న్నాను.

............ ..... .......

🌸సంభవామి యుగేయుగే 🌸
🌷 🌷 🙏
(పంచభూతములు.)'' భూమి"
గురించి రేపటిపాఠంలో తెలుసుకుందాం.

...... 🌷 🙏 🌷.....

పాఠ:92
...... 🌷 🙏 🌷.....
భూమి,నీరు,అగ్ని,వాయువు,ఆకాశము పంచభూతములు వీటిని గురించి
తెలుసుకుందాం...
.........................
భూమి:
'' గురించి తెలుసుకుందాం.

............ 🌸.........

(1)నమ:పృథివ్యై=భూదేవికి నమస్కారము.
(2) భూమి: సంపదాం స్థా నం=భూమి సంపదలకు ఉనికిపట్టు .

(3)భూమే:ఆకర్షణశక్తి :అస్తి =భూమికి ఆకర్షణ శక్తి ఉన్నది.

(4)భూమి:అస్మాకం మాతా=భూమి మనము తల్లి .

(5)సా విష్ణో :పత్నీ ఇతి వేదా: వదంతి=ఆమె విష్ణు పత్ని అని

వేదములుపలుకుచున్నవి.

(6)భూమే: అంత: రత్నాని సంతి= భూమి లోపల రత్నములున్నవి.

(7)అత:తస్యా:రత్నగర్భా ఇతి నామ=అందుచేత రత్నగర్భ అని దానికి పేరు.

(8)భూమౌ జనా:అన్యే ప్రా ణిన:వసంతి=భూమి మీద జనులు,ఇతరప్రా ణులు

నివసించుచున్నారు.

(9)భూమౌ వృక్షా:,ధాన్యాని చ రోహంతి=భూమిపై వృక్షములు,ధాన్యములు

మొలకెత్తు చున్నవి.

(10)భూమి:అస్మాన్ పో షయతి=భూమి మనలను పో షించుచున్నది.

.... 🌷 🙏 🌷.....

పాఠ:93.
...... 🌷 🙏 🌷.....
............ 🌸.........
అర్థా లను తెలుసుకుందాం:-కర్మకరా: (వృత్తి పనివారు)
..........( 🌹).........(1)ఉపాధ్యాయ:=ఉపాధ్యాయుడు

(2)కులాల:=కుమ్మరి

(3)వర్థకి:=వడ్రంగి

(4)ఉద్యానపాల:=తోటమాలి

(5)సైరంధ్రీ=పూలుగుచ్చు స్త్రీ

(6)మాలాకార:=దండలు అల్లు వాడు

(7)లేపక:=రంగులువేయువాడు

(8)శాకునిక:=శకునము చెప్పువాడు

(9)వాగురిక:=జాలరి

(10)కృషీవల:=రైతు

(11)తంతువాయ:=సాలెవాడు,(12)న్యాయాధీశ:=న్యాయవాది,

(13)ప్రా డ్వివాక:=లాయరు(న్యాయాధికారి),

(14)వాగ్మీ=వక్త ,

(15)వైద్య:=వైద్యుడు

,(16)వార్తా హర:=పో స్ట్ మాన్,(17)రజక:=చాకల

ి(18)నాపిత:=మంగలి,(19)కర్మార:=కమ్మరి
(20)సౌచిక:=దర్జీ

..........................

(మరికొన్ని అర్థా లు రేపటిపాఠములో తెలుసుకుందాం)

., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ )

............ 🌹........

అథ దశమో$నువాక:
.. ........................

న కంచన వసతౌ ప్రత్యా చక్షీత|తద్వ్రతమ్|తస్మాద్యయా కయా చ విధయా

బహ్వన్నం ప్రా ప్నుయాత్|
... 🌷 🙏 🌷.....

ఆశ్రయమును కోరి ఇంటికి వచ్చిన అతిథినెవరినిగాని నిరాకరించి

పంపకూడదు.అది ఉపాసకునకు వ్రతము.కనుక అతిథి,అభ్యాగతుల సేవకై
అన్నమును బహు ఉపాయములతో ఎక్కువ సంపాదించవలయును.

పాఠ:94
...... 🌷 🙏 🌷.....
............ 🌸.........
అర్థా లను తెలుసుకుందాం:-కర్మకరా: (వృత్తి పనివారు)
..........( 🌹).........

(1)లేపక:=మేస్త్రీ,(2)చర్మకార:=చెప్పులు కుట్టు వాడు,(3)స్వర్ణకార:=కంసాలి,

(4)శాకటిక:=బండివాడు,(5)అవచాయక:=కోయవాడు
(6)జాబాల:=మేకలు మేపువాడు

(7)వ్యాధ:=వేటగాడు,(8)మాంత్రిక:=మాంత్రికుడు,(9)అశ్విక:=రౌతు,

(10)విదూషక:=హాస్యగాడు

(11)పురోహిత:=పురోహితుడు,

(12)దూత:=దూత

(13),వైణిక:=వీణవాయించువాడు,(14)చిత్రకార:=చిత్రకారుడు,(15)నట:=నటుడు

(16)భృత్య:=సేవకుడు,(17)శిల్పీ=శిల్పి,(18)

రచయితా=రచయిత,(19)విమర్శక:=విమర్శకుడు,(20)రాజా=రాజు

(21)గాయక:=గాయకుడు,(22)నాయక:=నాయకుడు

....., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ )

............ 🌹........
ఆరాధ్యస్మా అన్నమిత్యా చక్షతే|ఏతద్వై ముఖతో$న్నగ్o రాద్ధ మ్|ముఖతో$స్మా
అన్నగ్o రాధ్యతే|
... 🌷 🙏 🌷........

సద్గ్రు హస్థు లు అతిథులకై అన్నము సిద్ధ ముగా ఉన్నదని చెప్పెదరు.ఎవరు

అత్యంత శ్రద్ధా భక్తు లతో అతిథులకు సమర్పించుదురో ఫలముగా వారును
అదేవిధముగా అన్నమును పొందుదురు.
............ 🌹..........
పాఠ:95
...... 🌷 🙏 🌷.....
సూర్య:
............ 🌸.........
సూర్యుని గురించి తెలుసుకుందామా:............. 🙏........-(1)అయం
సూర్య:=ఇతడు సూర్యుడు.
.(2)సూర్య: ప్రతిదినం ప్రా చ్యాం దిశి ఉదేతి=సూర్యుడు ప్రతిరోజు తూర్పు దిక్కున

ఉదయిస్తా డు.

(3)సాయం పశ్చిమ దిశి అస్త మేతి=సాయంత్రం పడమటి దిశలో అస్త మించును

.(4)సూర్య: ఉదయే అస్త మయే చ రక్తవర్ణ : భవతి=సూర్యుడు ఉదయం,సాయంత్రం

ఎఱ్ఱ గా ఉంటాడు.

(5)సూర్యేణ అంధకార: నాశయతే=సూర్యునిచే చీకటి తొలగిపో తుంది

(6).సూర్యార్థం జనా: అర్ఘ్యం ఉపహరంతి=ప్రజలు సూర్యునికి అర్ఘ్యం ఇస్తుంటారు.

(7)సూర్యాత్ లోక: ప్రకాశతే=సూర్యుని వలన లోకం ప్రకాశిస్తుంది.

(8)సూర్యే మమ భక్తి : అస్తి =సూర్యునియందు నాకు భక్తి ఎక్కువ(ఉన్నది).

(9)సూర్య కిరణై: పుష్పాణి వికసంతి=సూర్యకిరణాలతో పుష్పాలు వికసిస్తా యి.

(10)హే! సూర్య తుభ్యం నమ:=ఓ సూర్యుడా! మీకు నమస్కారము.

....., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ )

............ 🌹........
ఏతద్వైమధ్యతో$న్నగ్o రాద్ధ మ్|మధ్యతో$స్మా అన్నగ్o రాధ్యతే|ఏతద్వా
అన్నతో$న్నగ్o రాద్ధ మ్|అంతతో$స్మా అన్నగ్o రాధ్యతే|య ఏవంవేద|
........... 🌷..........

ఎవరు ఎక్కువ శ్రద్ధ తో సిద్ధ మైన అన్నమును అథిథులకు సమర్పించెదరో వారికిని

అదేవిధముగా అన్నము లభ్యమౌతుంది.ఎవరు అత్యంత నిరసనభావముతో
సిద్ధ మైన అన్నమును అతిథులకు పెట్టెదరో వారికిని అదేవిధముగా అన్నము
లభ్యమౌతుంది.
.......... 🌹..........

పాఠ:96
...... 🌷 🙏 🌷.....
............ 🌸.........
భోజనం శాలాయాం సంభాషణమ్(ఫలహార మందిరే...హో టల్)
......... 🌹 🌸.......
(1)భో: కాని కాని సంతి?=ఓయీ ఏమేమి ఉన్నాయి?

(2)భోజనం వా అల్పాహారో వా?=భోజనమా?అల్పాహారమా?

(3)అల్పాహార; ఏవ=అల్పాహారమే

(4)పాతుం ఖాదితుం చ కిం దాతవ్యం=త్రా గడానికి తినడానికి ఏమి ఇవ్వాలి?

(5)ఇడలీ, దో శ:, చపాతీ, ఉప్మా ఇత్యాదయ: సంతి=ఇడ్లీ , దో శ, చపాతీ, ఉప్మా

మొదలైనవి ఉన్నాయి.

(6)ఏకం పూరీం ఆనయ=ఒక పూరీ తీసుకొని రమ్ము.

(7)అంతే కాఫీం ఆనయ=చివరిగా కాఫీ తెమ్ము.

(8)మూల్యం కియత్?=వెల ఎంత?

(9) పంచాశత్ రూప్యకాణి=యాభై రూపాయలు.

(10).అల్పాహారం అతిమధురం=అల్పాహారం చాలా బాగుంది.

(11)ధన్యవాదా: =ధన్యవాదములు.

:............ 🙏........-
....., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ )

............ 🌹........

క్షేమ ఇతి వాచి|యోగ క్షేమ ఇతి ప్రా ణాపానయో:|కర్మేతి హస్త యో:|గతి రితి
పాదయో:|విముక్తిరితి పాయౌ|ఇతి మానుషీ స్సమాజ్ఞా :|
......... 🌸.............
వాక్కు నందు క్షేమముగను, ప్రా ణాపానము లందు యోగ క్షేమములుగను, చేతు
లందు కర్మముగను,పాదము లందు చలన శక్తిగను,గుదమునందు మల
విసర్జనముగను
బ్రహ్మమును ఉపాసించవలెను.
........... 🌷...........

పాఠ:97
...... 🌷 🙏 🌷.....
దూరవాణ్యాం సంభాషణమ్(టెలిఫో న్ లో సంభాషణ)
........... 🌷...........
(1)హరి:ఓం=హలో

(2)హరి:ఓం క: వదతి?=హలో ఎవరు మాట్లా డుచున్నారు?

(3)మిత్ర అహం కృష్ణ : కుశలంవా=మిత్రమా నేను కృష్ణు డిని కుశలమా?

(4)ఆం కుశలం కిం కరోషి=ఆ క్షేమము,ఏమిచేయుచున్నావు?

(5)అహం పఠామి త్వం కిం కరోషి=నేను చదువుచున్నాను నీవు ఏమి

చేస్తు న్నావు?

(6)పూజాం కరోమి=పూజ చేస్తు న్నాను.

(7)భవత: భ్రా తా గృహే అస్తి వా?=మీ సో దరుడు ఇంటిలో ఉన్నాడా?

(8)నాస్తి బహి: గత:=లేదు(లేడు) బయటికి వెళ్ళాడు.

(9)పున: మిలామ:=తిరిగి కలుద్దాం.

(10)ధన్యవాదా:=ధన్యవాదము.

........... 🌸..........
....., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ )

............ 🌹........

అథదైవీ:|తృప్తి రితి వృష్టౌ |బలమితి విద్యుతి|యశ ఇతి పశుషు|జ్యోతిరితి

నక్షత్రేషు|
.............. 🌷........

ఇప్పుడు ఆధిదైవికోపాసనములు చెప్పబడుచున్నవి.వర్షమునందు

తృప్తి గను,మెరుపులో బలముగను పశువులందు కీర్తిగను నక్షత్రములలో
కాంతిగను బ్రహ్మమును ఉపాసించవలయును.
........... 🌸...........
........... 🌷...........

పాఠ:98
.......... 🌷............
వ్యతిరేక పదాని
..........................(1)అత్ర×తత్ర(ఇక్కడ×అక్కడ)

(2)యథా×తథా(ఎట్లు ×అట్లు )

(3)ఇదానీం×తదానీం(ఇప్పుడు×అప్పుడు)

(4)యదా×తదా (ఎప్పుడు×అప్పుడు)

(5)అస్తి ×నాస్తి (ఉన్నది×లేదు,)

(6)ఉపరి×అధ;(పైన×క్రింద),

(7)ధర్మ:×అధర్మ:(ధర్మము×అధర్మము)

(8),ప్రా చీనం×నవీనం (ప్రా చీనం(పాత)×నవీనం(క్రొ త్త ))

(9)అల్పం×అధికం(కొద్దిగ×ఎక్కువ

(10)ఉత్త మం×అధమం (ఉత్త మము×అధమము),

(11)తారం×మందం (పెద్దగా×గట్టిగా)

(12)దీర్ఘ:×హ్ర స్వ:(పొ డవు×పొ ట్టి),

(13)హింసా×అహింసా(హింస×అహింస),

(14)న్యాయ:×అన్యాయ:(న్యాయము×అన్యాయము),

(15)స్వాతంత్ర్యం×పారతంత్ర్యం స్వాతంత్ర్యము×పారతంత్ర్యము

(మరికొన్ని రేపటిపాఠంలో తెలుసుకుందాం)

........... 🌸..........
....., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹.........
ప్రజాతిరమృతమానంద ఇత్యుపస్థే సర్వమిత్యాకాశే|తత్ప్రతిష్ఠే త్యుపా సీత|ప్రతిష్ఠా వాన్ భవతి|
.............. 🌹........
జననేంద్రియమందు ఆనందముగను,సంతానముగను,అమృతత్వప్రా ప్తి గను,ఆకాశమునందు
సర్వముగను బ్రహ్మమునుపాసించ వలయును.ఆ ఆకాశరూప బ్రహ్మమును ప్రతిష్ఠ గానెంచి
ఉపాసించువాడు ప్రతిష్ఠా వ o తుడగును.

......... 🌸...........
........... 🌷...........

పాఠ:99
.......... 🌷............

వ్యతిరేక పదాని
........................
(1)భూమి:×ఆకాశమ్(నేల×నింగి)

(2)శుచి:×అశుచి:(శుభ్రము×అశుభ్రము)

(3)కోప:×శాంత:(కోపము×శాంతము)

(4)సుహృత్×వైరీ(మిత్రు డు×శత్రు వు)

(5)సత్యమ్×అసత్యమ్(నిజము×అబద్దము)

(6)ఆరోగ్యమ్×అనారోగ్యమ్(ఆరోగ్యము×అనారోగ్యము

(7),జాత:×మృత:(పుట్టా డు×మరణించాడు),
(8)జయ:×పరాజయ:(గెలుపు×ఓటమి)

(9)పుణ్యమ్×పాపమ్(పుణ్యము×పాపము)

(10),శీతలమ్×ఉష్ణమ్(చలి×వేడి),

(11)దివా×నిశా(పగలు×రాత్రి,)

(12)మధురమ్×కటు:(తీపి×చేదు),

(13)అద్య×శ్వ:(నేడు×రేపు,)

(14)దూరమ్×సమీపమ్(దూరము×దగ్గర)

(15)ధనిన:×దరిద్ర:(ధనవంతులు×దరిద్రు లు) ఇత్యాదయ:

........... 🌸..........
....., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹.........
తన్మహ ఇత్యుపాసీత|మహాన్భవతి|తన్మన ఇత్యుపాసీత|మానవాన్భవతి|తన్నమ
ఇత్యుపాసీత|నమ్యన్తే 2 స్మై కామా: |
........ 🌸...........
మహత్తు గానెంచి ఉపాసించువాడు మహత్వముగలవాడగును.మనస్సుగా నెంచి
ఉపాసించువాడు మననశక్తివంతుడగును.నమన గుణముగానెంచి ఉపాసించువాడు అన్ని

విధములైన భోగ్యవస్తు వులను పొందును.

......... 🌷...........
పాఠ:100
.......... 🌷............
........ 🌸..............
సంస్కృత భాషా. ...... ....వందే సంస్కృత మాతరమ్
............... 💟.........................
(1)విశ్వస్య ప్రా చీన తమాసు భాషాసు సంస్కృత భాషా అన్యతమా=ప్రపంచప్రా చీన భాషలో
సంస్కృత భాష ఒకటి.
(2)ఇయం సరళా,మనోహరాచ=ఇది సరళమైంది,మనోహరమైంది.

(3)ఇయం భారతస్య ప్రా చీనతమాభాషా=ఇది భారతదేశముయొక్క ప్రా చీనభాష.

(4)అస్యామేవ భాషాయాం వేదా: ఉపలభ్యంతే=ఈ భాష లోనే వేదాలు ఉన్నాయి.

(5)బహవ: సంస్కృత భాషాధ్యయనే రుచిం ప్రదర్శయంతి=చాలామంది సంస్కృతాన్ని

చదువుటయందు ఆసక్తి చూపుతున్నారు.

(6)సంస్కృతభాషాజ్ఞా నే మాతృభాషా జ్ఞా నం సులభం=సంస్కృతాన్ని చదువుట వలన

మాతృభాషా జ్ఞా నం సులభము.

(7)సంస్కృత భాషా ప్రచార: సర్వే భారతీయై: కర్తవ్య:=భారతీయులందరు సంస్కృత భాషను

ప్రచారము చేయుట కర్తవ్యము.

...... 🌸.................
....., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ )
............ 🌹......
తద్బ్రహ్మేత్యుపాసీత|బ్రహ్మవాన్ భవతి|తద్బ్రహ్మణ:పరిమర ఇత్యుపాసీత|పరేణ్యం మ్రియంతే
ద్విషంతస్సపత్నా:|
పరియే$ప్రియా భ్రా తృవ్యా:|
............. 🌷........
బ్రహ్మముగా నెంచి ఉపాసించువాడు బ్రహ్మ వంతుడగుచున్నాడు.బ్రహ్మ యొక్క స o హార
సాధనగానెంచి ఉపాసించినచో అతనిని ద్వేషించు శత్రు వులు,అతని
కప్రియులైన భ్రా తృవ్యులు నశించుదురు.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
........ 🌸...........

పాఠ :101
.......... 🌷............
శుభాశయా: (శుభాకాంక్షలు)
..................................
(1)నవవర్షస్య శుభాశయా:(నూతన సంవత్సర శుభాకాంక్షలు).
(2)నవవర్షం నవోత్సాహం దదాతు(క్రొ త్త సంవత్సరం క్రొ త్త ఉత్సాహాన్ని ఇచ్చుగాక).

(3)నవ వర్షం నవ హర్షం ఆనయతు=క్రొ త్త సంవత్సరం నూతన సంతోషాన్ని తెచ్చుగాక.

(4)యుగాది శుభాశయా:=ఉగాది శుభాకాo క్షలు.

(5)సంక్రాంతి శుభాశయా:=సంక్రాంతి శుభాకాంక్షలు.

(6)దీపావళి శుభాశయా:= దీపావళి శుభాకాంక్షలు.

(7)దసరా శుభాశయా:= దసరా శుభాకాంక్షలు.

(8)రంజాన్ శుభాశయా:= రంజాన్ శుభాకాంక్షలు.

(9)క్రిస్మస్ శుభాశయా:= క్రిస్మస్ శుభాకాంక్షలు.

(10)సర్వే భద్రా ణి పశ్య o తు=అందరూ మంచినే చూచుదురు గాక.

........ 🌸..............

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
,(మంత్రం పునశ్చరణము)
....., 🌷 🌷 🙏....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹......
తద్బ్రహ్మేత్యుపాసీత|బ్రహ్మవాన్ భవతి|తద్బ్రహ్మణ:పరిమర ఇత్యుపాసీత|పరేణ్యం మ్రియంతే
ద్విషంతస్సపత్నా:|
పరియే$ప్రియా భ్రా తృవ్యా:|
............. 🌷........
బ్రహ్మముగా నెంచి ఉపాసించువాడు బ్రహ్మ వంతుడగుచున్నాడు.బ్రహ్మ యొక్క స o హార
సాధనగానెంచి ఉపాసించినచో అతనిని ద్వేషించు శత్రు వులు,అతని
కప్రియులైన భ్రా తృవ్యులు నశించుదురు.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
........ 🌸...........
పాఠ :102
.......... 🌷............
శుభాశయా: (శుభాకాంక్షలు)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)సఫలతాయై: అభివందనమ్=మంచి ఫలితాన్ని పొందినందుకు అభినందనలు.
(2)సజీవ శరదాం శతం=నూరు సంవత్సరాలు జీవించుదువు గాక!

(3)ప్రయాణం సుఖమయం భవతు=మీ ప్రయాణము సుఖప్రదమగు గాక!

(4)సత్యం వద,ధర్మం చర=సత్యం పలుకు ధర్మాన్ని ఆచరించు.

(5)విదేశయాత్రా సఫలం భవతు=విదేశయాత్ర సఫలము అగుగాక!

(6)ఆరోగ్యమస్తు ఆయుష్యమస్తు =ఆరోగ్యము కలుగుగాక,ఆయుష్షు కలుగు గాక.

(7)గృహప్రవేశ శుభాశయా:=గృహప్రవేశ శుభాకాంక్షలు.

(8)కాలే వర్షతు పర్జన్య:= సకాలంలో మేఘాలు వర్షించు గాక.

(9)వైవాహిక జీవనం శుభమయం భవతు=వైవాహిక జీవితం శుభ ప్రదమగు గాక!

(10)శుభం భూయాత్=మంచి అగుగాక!

🌸 🌸 🌸 🌸
.....,.. 🌷 🙏......
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹....
సయశ్చాయంపురుషే|యశ్చాసావాదిత్యే|స ఏక:|
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పురుషునిలో ఏ ఆత్మ గలదో మరియు సూర్యునిలో ఏ ఆత్మకలదో ఈ రెండునూ ఒక్కటే
ఆత్మ.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:103
.......... 🌷...........
సంఖ్యావాచకాని(సంఖ్యావాచకములు)(తెలుసుకుందాం)
........... 🌸...........
(1)ఏక:(పుం)ఏకా(స్త్రీ)ఏకమ్(న.పుం)=ఒకటి.
(2)ద్వౌ(పుం),ద్వే(స్త్రీ,&న.పుం)=రెండు.
(3)త్రయ:(పుం),తిస్ర:(స్త్రీ)త్రీణి(న.పుం),మూడు.

(4)చత్వార:(పుం),చతస్ర:(స్త్రీ),చత్వారి(న.పుం)=నాలుగు.

(5)పంచ=ఐదు,

(6)షట్=ఆరు,

(7)సప్త =ఏడు,

(8)అష్ట\అష్టౌ =ఎనిమిది,

(9)నవ=తొమ్మిది,

(10)దశ=పది.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సూచన:---
 🌸 🌸 🌸
-ఒకటి మొదలు నాలుగు వరకు ఉన్న శబ్దా లు మూడులింగాలలోను వచ్చును.
.....,.. 🌷 🙏......

వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹....
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
స య ఏవం విత్|అస్మాల్లో కాత్ప్రేత్య|ఏతమన్నమయమాత్మాన ముపసంక్రమ్య|
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఎవడు ఇటుల తెలిసికొనునో అతడు మరణించిన తర్వాత ఈ లోకమును విడిచి
అన్నమయములు ఆత్మల నతిక్రమించి బ్రహ్మముతోఐక్యు డగును.
............. 🙏.........
(నిన్నటి పాఠములోని భావమును కలిపి చదువగలరు)
............. 🙏.........

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:104
.......... 🌷...........
శునక:(కుక్క)...
......,...................
(1)ఏష: శునక: విశ్వాసకర: జంతు:= ఈ కుక్క విశ్వాసకరమైన జంతువు.
(2)శునక: భౌ భౌ ఇతి భషతి=కుక్క భౌ భౌ అని అరచుచున్నది.

(3)శునక: మాంసం, అన్నం చ ఖాదతి=కుక్క మాంసమును, అన్నమును కూడ

తినుచున్నది.

(4)శునక: శీఘ్రం ధావతి=కుక్క వేగముగా పరుగెత్తు చున్నది.

(5)శునక: అస్మాకం గృహాణి రక్షతి=కుక్క మనయొక్క ఇండ్ల ను రక్షిస్తుంది.

(6)శునక: స్వలాంగూలచాలనాత్ విశ్వాసం ప్రకటయతి=కుక్క తన తోకను ఊపుచూ

నమ్మకమును ప్రకటిస్తుంది.

(7)శునకస్య భైరవ: ఇతి నామాంతరమపి అస్తి =కుక్కకు భైరవుడు అని మరియొకపేరు కూడ
ఉన్నది.
........... 👍.........
( సంస్కృతంలో శునకమునకున్న మరికొన్ని పేర్లు సూచించండి.)

.....,.. 🌷 🙏......
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹....
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏతం ప్రా ణమయమాత్మాన ముపసంక్రమ్య|ఏతం మనోమయ మాత్మాన ముపసంక్రమ్య|ఏతం
విజ్ఞా నమయ మాత్మాన ముపసంక్రమ్య|ఏత మానందమయ మాత్మాన ముపసంక్రమ్య|
ఇమాన్లో కాన్ కామాన్నీ కామ రూప్యనుసంచరన్|ఏతత్సామగాయన్నాస్తే .
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఎవడు ఇటుల తెలిసికొనునో అతడు మరణించిన తర్వాత ఈ లోకమును విడిచి అన్నమయ
ప్రా ణమయ,మనోమయ,విజ్ఞా నమయ,ఆనందమయ ఆత్మల నతిక్రమించి బ్రహ్మముతో
ఐక్యుడగును.తర్వాత అతడు తనకు ప్రియమైన భోజన పదార్థములను తినుచూ తన
కిష్టమైన రూపములను పొందుచూ,చెప్పబో వునట్టి ఈ సామగానమును పాడుతూ ఈ
లోకములనన్నిటినీ సంచరించుతూ ఉండును.

............. 🙏.........
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
.......... 🙏........
(102,103 పాఠముల భావమును కలిపి చదువగలరు)
............. 🙏.........
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:105
....... 🌷...............
బిడాల:
(పిల్లి)
........... 🌸 🌸.....
(1)బిడాలస్య నేత్రే కాచరే=పిల్లి యొక్క కళ్ళు గాజురంగులో ఉంటాయి.
(2)బిడాల: రాత్రౌ అపి పశ్యతి=పిల్లి రాత్రి కాడ చూస్తుంది.

(3)బిడాల: మ్యావ్ మ్యావ్ ఇతి రౌతి=పిల్లి మ్యావ్ మ్యావ్ అని అరుస్తుంది.

(4)మార్జా ర: మూషకాన్ ఖాదతి=పిల్లి ఎలుకలను తినును.

(5)క్షీరం పాతుం అపి ఇచ్ఛతి=పాలు త్రా గుటకు కూడ ఇష్టపడుతుంది.

(6)నిశ్శబ్దం సంచరతి=నిశ్శబ్దంగా సంచరిస్తుంది.

........... 👍.........
( సంస్కృతంలో పిల్లి కున్న మరికొన్ని పేర్లు సూచించండి.)
.....,.. 🌷 🙏......
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ )

............ 🌹....

హా3 వు హా3 వు హా3 వు|అహమన్న మహమన్న మహమన్నమ్|

అహమన్నాదో 3$హమన్నాదో 3$హమన్నాద:|అహగ్ శ్లో కకృదహగ్గ్ శ్లో కకృదహగ్
శ్లో కకృత్|
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అహో !అహో ! అహో ! ఏమాశ్చర్యము! నిత్య శుద్ధ బుద్ధ ముక్త స్వరూపుడను,
పరమాత్మను అగు నేనే అన్నమును! నేనే అన్నమును! నేనే అన్నమును.
నేనే అన్నాదుడను! నేనే అన్నాదుడను! నేనే అన్నాదుడను!
నేనే శ్లో కకృత్తు డను,నేనే శ్లో క కృత్తు డను, నేనే శ్లో క కృత్తు డను.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
............. 🙏.........
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పాఠ:106
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పత్రశాకా:(ఆకుకూరలు.. కొన్ని అర్థా లను తెలుసుకుందాం)
........... 🙏.........
🌸 🌸 🌸
(1)మత్స్యాక్షీ=పొ న్నగంటికూర
(2)హిo మోచికా=చిలుక తోటకూర

(3)కాకమాచీ=కామంచికూర

(4)కుస్తుంబరీ=కొత్తి మీర,

(5)వనవాస్తు క:=కొయ్యతోటకూర,

(6)తింత్రిణీపల్ల వా:=చింతచిగురు

(7)ఉపో దకీ=బచ్చలి

(8)కచూవర:=గోo గూర

(9)జీవా=పాలకూర

(10)సురభిచ్ఛద:=కరివేపాకు.

........... 🌸 🌸.....
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు .....భృగువల్లీ)
............ 🌹....
అహమస్మి ప్రథమజా ఋతాస్య|పూర్వం దేవేభ్యో అమృతస్యనాభాఇ|యోమాదదాతి న ఇదేవ
మావా:|
అహమన్నమన్న మదంత మా$ద్మి|అహం విశ్వం భువనమభ్యభవామ్ |సువర్ణజ్యోతీ:|య
ఏవం వేద|ఇత్యుపనిషత్||ఇతి దశమో$నువాక:||
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
నేను మూర్తా మూర్తమైన ఈ జగత్తు నకన్నను దేవతలకును మునుపే ప్రప్రథమమున
పుట్టినవాడను అగుచున్నాను.
మోక్షమునకు కారణ భూతుడను నేనే.అన్నరూపుడనగు నన్ను ఎవడు అన్నార్థు లకు
ఇచ్చుచున్నాడో అతడు నన్ను కాపాడుచున్నాడు
అన్నరూపుడనగు నన్ను ఎవడు అన్నార్థు లకు ఇవ్వకుండ స్వయంతినుచున్నాడో అతనిని
నేను తినుచున్నాను.
సమస్త ప్రపంచమును ఈశ్వర రూపముతో సహకరించువాడను నేనే.సూర్యునివంటి
ప్రకాశముగలవాడను నేనే.
ఎవడు ఈ విధంగా తెలిసికొని ఉపాసించుచున్నాడో అతడు కూడ నావలె
జీవన్ముక్తు డగును.ఉపనిషత్తు సమాప్త మైంది.

........... 🙏.........
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:107
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
శాంతి పాఠ:
........... 🌸...........
(1)సహ=కూడ,
(2)నౌ=మనలనిద్దరిని,
(3)అవతు=కాపాడుగాక(ఆపరమాత్మ)

(4)సహ=కూడ,

(5)నౌ=మనిద్దరను

(6)భునక్తు =పో షించుగాక(ఆపరమాత్మ),

(7)సహ{మనమిద్దరమూ)కూడ,

(8)వీర్యమ్=సామర్థ్యముతో(ఉద్యమంతో),

(9)కరవావహై=పాటుపడెదముగాక,

(10)తేజస్వి=తేజోవంతమైన,

(11)నౌ=మన(మాచే),

(12)అధీతం=చదువబడినవిద్య,

(13)అస్తు =అగుగాక!

(14)మావిద్విషావహై=పరస్పరము ద్వేషించుకొనకుందుముగాక!

........... 🙏.........
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఓం
శాంతి: శాంతి: శాంతి:=స్వాధ్యాయానికి 3 రకాలైన ప్రతిబంధకాలు నివారించడానికి
మూడుమారులు శాంతిని ఉచ్చరిస్తా రు
.(1)ఆధ్యాత్మికం(శారీరకమైనది)

(2)ఆదిభౌతిక o (ప్రకృతి సంబంధమైనది)

(3)ఆధిదైవిక 0(దైవాయత్త మైనది.)

......... 🙏...........
ఆపరమాత్మ మనలనిద్ద రనూ రక్షించుగాక!ఇద్ద రనూ పో షించుగాక!ఇద్ద రమూ
ఊర్జితశక్తితో పరిశ్రమింతుముగాక!మన స్వాధ్యాయము ఏకాగ్రమూ ఫలవంతమూ
అగుగాక!ఎన్నడునూ మనమిద్ద రమూ పరస్పరము ద్వేషించుకొనకుందుము గాక!
(ఇద్ద రనూ అనగా ఆచార్యుడు,శిష్యుడు)

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అందరూ ఈ మంత్రరాజమును వ్రా యగలరు.
🌸 🌸 🙏 🌸 🌸

పాఠ:108
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
మరొక్కమారు ప్రథమా విభక్తితో వాక్యప్రయోగం చేద్దా మా
........... 🌸...........
(1)రామ: పఠతి=రాముడు చదువుచున్నాడు.

(2)హరి: వదతి= హరి మాటాడుచున్నాడు.

(3)మేఘ: వర్షతి=మేఘము వర్షించుచున్నది.

(4)నర: నమతి=మనుష్యుడు నమస్కరించు చున్నాడు.

(5)బాల: క్రీడతి=బాలుడు ఆడుచున్నాడు.

(6)నదీ ప్రవహతి=నది ప్రవహించుచున్న ది.

(7)నృప: పాలయతి=రాజు పాలించుచున్నాడు.

(8)కృషీవల: కర్షతి=రైతు దున్నుచున్నాడు. ......... 🙏.........

శిక్షావల్లి
ప్రథమో$నువాక:
...........................
హరి: ఓమ్
శం నో మిత్ర: శం వరుణ:|శం నో భవత్వర్యమా|శం న ఇంద్రో బృహస్పతి:|శం నో విష్ణు
రురుక్రమ:|
......... 🙏.........
మిత్రు డు మాకు సుఖము నిచ్చుగాక.వరుణుడు మాకు సుఖము నిచ్చుగాక.అర్యముడు
మాకు సుఖము నిచ్చుగాక.ఇంద్రు డు బృహస్పతియు మాకు సుఖము నిచ్చుగాక.విశాలమైన
పాదములుగల విష్ణు వు మాకు సుఖము నిచ్చుగాక.
🌸 🌸 🌸
(1)మిత్రు డు=ప్రా ణవృత్తి కి,పగటికి
(2)వరుణుడు=అపానవృత్తి కి,రాత్రికి
(3)అర్యముడు=కన్నులకు,సూర్యమందలానికి
(4)ఇంద్రు డు=బలమునకు
(5)బృహస్పతి=వాక్కు,బుద్దికి
(6)విష్ణు వు=పాదములకు..అభిమాన దేవతలు.

🌸 🌸 🙏 🌸 🌸

పాఠ:109
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సూచన:- 78 నుండి 85 పాఠాల వరకు విభక్తు ల ఆధారముగా
ఉదాహరణలివ్వబడినవి.పరిశీలించగలరు.
......... 🌷 🌷.......
(1)రామ: పఠతి=రాముడు చదువుచున్నాడు (ప్రథమా)

(2)సత్యం వదతి=సత్యమును పలుకుచున్నాడు(ద్వితీయా).

(3)బాణేన తాడయతి= బాణముతో కొట్టు చున్నాడు(తృతీయా).

(4)గురవేనమ:=గురువుకొరకు నమస్కారము(చతుర్థీ ).

(5)వృక్షాత్ పతతి=చెట్టు నుండి పడుచున్నాడు(పడుచున్నది)(పంచమీ).

(6)రామస్య పుస్త కం=రాముని యొక్క పుస్త కము(షష్ఠీ )

(7)నగరేనివసతి=నగరమందు నివసించుచున్నాడు(సప్త మీ)

(8)హే రామ రక్ష=ఓరామా రక్షించు.(సంబో ధన ప్రథమ)

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
నమో బ్రహ్మణే|నమస్తే వాయో|త్వమేవ ప్రత్యక్షం బ్రహ్మాసి|త్వమేవ ప్రత్యక్షం బ్రహ్మ
వదిష్యామి|ఋతం వదిష్యామి|సత్యం వదిష్యామి|
తన్మామవతు|తద్వక్తా రమవతు|అవతుమామ్|అవతువక్తా రమ్|
ఓంశాంతి:శాంతి:శాంతి:| ||ఇతి ప్రథమో$నువాక:||
........... 🙏.........
వాయు రూప బ్రహ్మమునకు నమస్కారము. ఓ వాయూ మీకు నా
నమస్కారము. నీవే ప్రత్యక్ష బ్రహ్మమగుచున్నావు.నీవే ప్రత్యక్ష బ్రహ్మవని
చెప్పుచున్నాను.
నీవే ఋతము అనియు,నీవే సత్యము అనియు చెప్పుచున్నాను.ఆ బ్రహ్మము
విద్యార్థినగు నన్ను రక్షించుగాక.అది ఆచార్యుని రక్షించుగాక. నన్ను ఆచార్యుని
రక్షించుగాక. త్రివిధ తాపములు శమించుగాక.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:110
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)శైత్యమహో శైత్యమ్=ఏమిచలి/ఒకటే చలి.

(2)వ్యజనం స్థగయతు=ఫ్యాన్ ఆపివేయి.

(3)బహి: అంధకార: అస్తి =బయట చీకటిగా ఉన్నది.

(4)కరదీపం గృహీత్వా గచ్ఛతు=చేతిదీపం (బ్యాటరీ)తీసుకొని వెళ్ళు.

(5)పశ్యతు క: శబ్దం కరోతి=చూడు ఎవరు చప్పుడు చేస్తు న్నారు

(6)శిశు: రోదితి=శిశువు ఏడుస్తు న్నాడు.

(7)నిద్రయా దోలనం కరోతి=నిద్రతో తూగుతున్నాడు.

(8)కోలాహలం మా కరోతు=గొడవ చేయవద్దు .

(9)ద్వారం పిదధాతు=తలుపు వెయ్యి.

(10)నిద్రాం కరోతు శుభరాత్రి:=నిద్రపో శుభరాత్రి.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఓం శీక్షాం వ్యాఖ్యాస్యామ:|వర్ణస్వర:|మాత్రా బలం|సామసంతాన:|ఇత్యుక్త:శీక్షాధ్యాయ:|||ఇతి
ద్వితీయో$నువాక:||
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఓం వేదములను సరిగా ఉచ్చరించు పద్ధతిని వివరముగా
తెల్పుచున్నాము.వర్ణము,స్వరము,మాత్ర,బలము,సామము,సంతానము..ఈఆరింటిలో
కూడినదియే శిక్ష అని చెప్పబడినది.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
........... 🙏.........

పాఠ:111
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వాక్యప్రయోగ:(వాక్యప్రయోగము)
.............. 🌹........

(1)యదా-తదా=ఎప్పుడు-అప్పుడు

(2)యత్ర-తత్ర=ఎక్కడ-అక్కడ

(3)ఇత:-తత:=ఇటు-అటు

(4)యథా-తథా=ఎట్లు (ఏవిధంగా)-అట్లు (ఆవిధంగా)

...........................

(1)యదా సింహ: గర్జతి తదా మృగా: ధావంతి=ఎప్పుడు సింహము గర్జిస్తుందో ,

అప్పుడు మృగాలు పరుగెత్తు తాయి.

(2)యత్ర ధర్మ: తత్ర విజయ:=ఎక్కడ ధర్మమో అక్కడ విజయము.

(3)సింహ: ఇత: తత: ధావతి=సింహము ఇటు అటు పరుగెడుతుంది.

(4)యథా ఫలం మధురం తథా క్షీరం మధురం=

పండుఎలా తియ్యగా ఉంటుందో అలాగే పాలు కూడా మధురంగా ఉంటాయి.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథ తృతీయో$నువాక:--
...........................
-సహనౌ యశ:|సహనౌ బ్రహ్మవర్చసమ్
|........ 🌸...........|శిష్యాచార్యులమగు మా యిద్దరికి కూడ యశస్సు,బ్రహ్మ తేజస్సు
కలుగుగాక.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
........... 🙏.........

పాఠ:112
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్నవాక్యాలు:-
........... 🌸...........
(1)భవాన్ కిం కరోతి=మీరు ఏమి చేస్తు న్నారు.

(2)అహం పాఠశాలాయాం అధ్యాపక:=నేను పాఠశాలలో అధ్యాపకుడిని.

(3)భవాన్ కిం బో ధయతి?=మీరు ఏమి బో ధిస్తు న్నారు?

(4)అహం సంస్కృతం అధ్యాపయామి= నేను సంస్కృతం బో ధిస్తు న్నాను.

(5)మమ సంస్కృతం ప్రియం భవతి=నాకు సంస్కృతం అంటే ఇష్టం.

(6)అహం సంస్కృతం పఠితుం ఇచ్ఛామి=నేను సంస్కృతం చదవాలనుకుంటున్నాను.

(7)అవకాశ: అస్తి వా?=అవకాశమున్నదా?

(8)అవకాశ: అస్తి మమ గురో: సమీపే=అవకాశం ఉంది మా గురువు సమీపంలో.

(9)కృపయా సంకేత o దీయతాం( దదాతు)=దయచేసి చిరునామా ఇవ్వండి.

(10)అవశ్యం దదామి=తప్పని సరిగా ఇస్తా ను

(11)శుభం భవతు= మంచిదగుగాక.

...........................

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథ తృతీయో$నువాక:--
...........................
అథాత: సగ్o హితాయా ఉపనిషదం వ్యాఖ్యాస్యామ:|పంచస్వధికరణేషు
|అధిలోకమధిజ్యౌతిషమధి విద్యమధిప్రజ మధ్యాత్మమ్| తా మహాసగ్o హితా ఇత్యాచక్షతే|
........ 🌷..............
లోకము,తేజస్సు,విద్య,సంతానము,శరీరం ఈ ఐదు ఆశ్రయములను గూర్చిన
సంహితోపాసనమును వివరించుచున్నాము.ఈ ఐదు గొప్పసంహితలని వేదజ్ఞు లు
చెప్పుచున్నారు.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:113
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
........... 🌸...........
విధ్యర్థక నిషేధార్థక క్రియలు
...........................
విధి/నిషేధం
...........................
(1)త్వం గచ్ఛ/త్వం మా గచ్ఛ=నీవు వెళ్ళుము/నీవు వెళ్ళవద్దు .
(2)త్వం వద/త్వం మా వద=నీవు మాట్లా డుము/నీవు మాట్లా డవద్దు .

(3)త్వం పఠ/త్వం మా పఠ=నీవు చదువుము/నీవు చదువవద్దు .

(4)త్వం పశ్య/త్వం మా పశ్య=నీవు చూడుము/నీవు చూడవద్దు .

(5)త్వం కురు/త్వం మా కురు=నీవు చేయుము/నీవు చేయవద్దు

...........................
(ఇత్యాదయ:)
...........................
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథ తృతీయో$నువాక:--
...........................
అథాధిలోకమ్|పృథివీపూర్వరూపమ్|ద్యౌరుత్త రరూపమ్|ఆకాశ:సంధి:|వాయు:సంధానమ్|
ఇత్యధిలోకమ్|
........ 🌷..............
లోకానికి సంభంధించిన ఉపాసన చెప్పబడు చున్నది.భూమి మొదటి అక్షరము.
ద్యౌలోకము తర్వాతి అక్షరము. ఈ రెండింటి కలయిక ఆకాశము. వీటిని కలిపేది
వాయువు.ఇది లోకోపాసన అని తెలియవలసినది.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:114
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
........... 🌸...........
చిన్నవాక్యాలు నేర్చుకుందాం.
........ 🌸 🌸........
(1)చాయపానంకురు=టీత్రా గు.
(2)వేలాం కథయ=సమయముచెప్పు.

(3)ప్రా త: భ్రమణం కురు=ఉదయం పూట నడువు.

(4)మందంవద=మెల్ల గాచెప్పు.

(5)ఉచ్చై: వద=గట్టిగ చెప్పు.

(6)ఆపణం గచ్ఛ=అంగడికి వెళ్ళు.

(7)శాకం ఆనయ=కూర తీసుకురా.

(8)సమయే ఆగచ్ఛ=సమయానికి రా.

(9)అత్ర విశ్రా మం కురు=ఇక్కడ విశ్రాంతి తీసుకో.

(10)సుఖీ భవ= సుఖంగా ఉండు.

...........................

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథ తృతీయో$నువాక:--
...........................
అథాధి జ్యౌతిషమ్|అగ్ని:పూర్వరూపమ్|ఆదిత్య ఉత్త రరూపమ్|ఆప:సంధి:|
వైద్యుత:సంధానమ్|ఇత్యధి జ్యౌతిషమ్|
........ 🌷..............
ఇక కాంతిని గూర్చిన ఉపాసనము చెప్పబడుచున్నది.అగ్ని మొదటి అక్షరము సూర్యుడు
రెండవ అక్షరము వీటిసంధి నీరు.మెరుపు సంధానం ఇది జ్యోతిని గూర్చిన ఉపాసన.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పాఠ:115
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
........... 🌸...........
చిన్నవాక్యాలు నేర్చుకుందాం.
........ 🌸 🌸........
..................(1)ఉత్తి ష్ఠ సమయోయాత:=లే సమయందాటింది.

(2)దంతాన్ మార్షయ=పళ్ళు తోముకో.

(3)హస్తౌ క్షాలయ=చేతులు కడుక్కో.

(4)కేశాన్ సమ్యక్ ప్రసాధయ=జుట్టు ను బాగా దువ్వుకో.

(5)వేషం పరివర్తయ=బట్టలు మార్చు.

(6)అహం త్వాం ప్రతీక్షే=నేను నీకోసం ఎదురు చూస్తా ను.

(7)విలంబం మా కురు=ఆలస్యం చేయవద్దు .

(8)సమయం మా నాశయా=సమయాన్ని వృథా చేయవద్దు .

(9)ఇత: ఆగచ్ఛ=ఇక్కడకురా.

(10)మాతృదేవోభవ=తల్లిని దైవంగా భావించు.........

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథ తృతీయో$నువాక:--
...........................
అథాధి విద్యమ్|ఆచార్య: పూర్వరూపమ్|అంతేవాస్యుత్త రరూపమ్|విద్యాసంధి:|
ప్రవచనగ్o సంధానమ్|ఇత్యధివిద్యమ్|
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
విద్యను గూర్చిన ఉపాసన చెప్పబడుచున్నది.ఆచార్యుడు మొదటి అక్షరము. విద్యార్థి రెండవ
అక్షరము. వీరి సంధి విద్య.బో ధనము సంధానం.ఇది విద్యా ఉపాసనము.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:116
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
........... 🌸...........
తిరుపతి:
(1)భారత దేశస్య పుణ్యభూమి:ఇతి ఖ్యాతి:=భారతదేశానికి పుణ్యభూమి అనే కీర్తి ఉంది.
(2)ఆంధ్రప్రదేశే బహూని పుణ్యక్షేత్రా ణి వర్తంతే=ఆంధ్రప్రదదేశ్ లోే్ చాలా పుణ్యక్షేత్రా లు
ఉన్నాయి.

(3)తేషు తిరుపతి: అన్యతమ:=వాటిలో తిరుపతిదేవాలయం ఒకటి.

(5)అయం చిత్తూ రు మండలే వర్తతే=ఈ క్షేత్రం చిత్తూ రు జిల్లా లో ఉన్నది.

(6)అత్ర శ్రీ వేంకటేశ్వర దర్శనార్థం బహవ: యాత్రికా: సమాగచ్ఛంతి= ఇక్కడ శ్రీ వేంకటేశ్వరుని
దర్శించడం కోసం చాలామంది (వేలాదిగా) భక్తు లువస్తుంటారు.
(7)దేవాలయస్య సమీపే వరాహ పుష్కరిణి అస్తి =దేవాలయానికి దగ్గరలో వరాహ పుష్కరిణి
ఉన్నది.

(8)భక్తా : పుష్కరిణి స్నానం కుర్వంతి=భక్తు లు పుష్కరిణి స్నానంచేస్తా రు.

(9)భగవంతం దృష్ట్వా భక్తా : ధన్యా: భవంతి= భగవంతుని దర్శించి భక్తు లు
ధన్యులగుచున్నారు.

(10)శ్రీ వేంకటేశ: గోవింద: ఇతి స్తూ యతే=శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు గోవిందుడని

కీర్తింపబడుచున్నాడు.

(11)గోవింద ఇతి బిరుదం ఇంద్రేణ దత్త మ్=గోవింద అనే బిరుదు ఇంద్రు నిచే ఇవ్వబడినది.

(12)కలియుగే ప్రత్యక్ష దైవ: శ్రీవేంకటేశ్వర:=కలియుగంలో ప్రత్యక్షదైవం శ్రీవేంకటేశ్వరుడు.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🙏శ్వ:వైకుంఠ ఏకాదశీ శుభతిథి: 🙏...... 🌸 🌸....

........................

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథ తృతీయో$నువాక:--
.....................
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథాధిప్రజమ్|మాతా పూర్వరూపమ్|పితోత్త ర రూపమ్|ప్రజాసంధి:|ప్రజననగ్o సంధానమ్|
ఇత్యది ప్రజమ్|
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సంతానమును గూర్చిన ఉపాసన చెప్పబడుచున్నది.తల్లి మొదటి అక్షరము. తండ్రి రెండవ

అక్షరము. బిడ్డ లు సంధి.సృష్టిక్రియ సంధాన o. ఇది సంతానోపాసనము.... 🌷 🌷 🌷 🌷..

పాఠ:117
... 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸...............
న కర్తవ్యాని (చేయకూడనివి)
🍭 🍭 🍭 🍭 🍭 🍭 🍭 🍭
(1)నిరర్థకం మా వద=అనవసరంగా మాట్లా డవద్దు .

(2)మూఢవత్ మా వద=మూఢునిలాగా మాట్లా డవద్దు .

(3)మా క్రంద=ఏడవవద్దు .

(4)కోలాహలం మా కురు=గోల చేయవద్దు .

(5)ఉపహాసం మా కురు=ఎగతాళి చేయవద్దు .

(6)హస్త క్షేపం మా కురు=మధ్యలో కల్పించుకోవద్దు .

(7)సందేహం మా కురు=అనుమానం వద్దు .

(8)సమయం మా నాశయ=సమయాన్ని వృథా చేయవద్దు .

(9)లజ్జాం మా కురు=సిగ్గు పడవద్దు .

(10 అసత్యం మా వద=అబద్దం ఆడవద్దు .

(11)జలం మా నాశయ=నీటిని పాడు చేయవద్దు .

(12)మా వద=మాట్లా డవద్దు .

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథ తృతీయో$నువాక:--
.....................
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అథాధ్యాత్మమ్|అథరాహను:పూర్వరూపమ్|ఉత్త రాహనురుత్త రరూపమ్|వాక్సంధి:|
జిహ్వాసంధానమ్|ఇత్యధ్యాత్మమ్|
.. 🌷 🌷 🌷 🌷.
ఇక శరీరోపాసన శరీరోపాసనము దౌడ మొదటి అక్షరం.పై దౌడ రెండవ అక్షరం.వాక్కు వీటి
కలయిక.నాలుక సంధానం.ఇది శరీరోపాసనము

........ 🍭 🍭 🍭 🍭 🍭..........

పాఠ:118
... 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸...............
🍭 🍭 🍭 🍭 🍭 🍭 🍭 🍭
శుక:(చిలుక)

(1)శుక: హరిత వర్ణే భవతి= చిలుక పచ్చని రంగులో ఉంటుంది.

(2)పరంతు నాసికా తు రక్తవర్ణం=కాని ముక్కు మాత్రం ఎరుపురంగు.

(3)శుక: బీజాన్ ఫలాని చ ఖాదతి=చిలుక గింజలను,పండ్ల ను కూడ తింటుంది.

(4)శుక: అస్మాభి: సహ సంభాషితుం శక్యతే=చిలుక మనతోకూడ సంభాషించడానికి

వీలవుతుంది..

(5)కేచన జనా:శుకం భవిష్యద్వచనేపి ఉపయుజ్యంతే=కొంతమంది జనులు చిలుకను

భవిష్యత్తు ను చెప్పడానికి కూడ ఉపయోగిస్తుంటారు.
(6)సర్వేజనా:శుకం ఆనందం పశ్యంతి=జనులందరు చిలుకను ఆనందంగా చూస్తుంటారు.
..................... 🙏...................
వ్యాసమహర్షే:పుత్ర:శుకమహర్షి: 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఇతీమా మహాసగ్o హితా:|య ఏవమేతా మహాసగ్o హితా వ్యాఖ్యాతా వేద|సంధీయతే
ప్రజయా పశుభి:|బ్రహ్మవర్చసే నాన్నాద్యేన సువర్గేణ లోకేన||ఇతి తృతీయో$నువాక:||
.. 🌷 🌷 🌷 🌷.
ఈఐదు గొప్ప సంహితలని చెప్పబడుచున్నవి. ఈమహాస o హితలను ఎవడు తెలిసికొని
ఉపాసించుచున్నాడో అతడు సంతానమును, పశువులను, సమస్త భోగ్యవస్తు వులను,
బ్రహ్మవర్చస్సును, స్వర్గలోకమును పొందుచున్నాడు.
........ 🍭 🍭 🍭 🍭 🍭..........
మన #కాయగూరల సంస్కృతం పేర్లు ఇది పుట్రేవు కిరణ్ కుమార్ గారు ఇంకొక గ్రూ ప్ లో
పెట్టిన పో స్ట్ , నేను నాలాంటి వారికి పనికి వస్తుందేమో అని ఇక్కడ ఉంచుతున్నాను.
.
-అవాక్పుష్పీ (బెండకాయ)
-జంబీరమ్ (నిమ్మకాయ)
-ఆలుకమ్ (బంగాళదుంప)
-ఉర్వారుక (దోసకాయ)
-కారవేల్ల (కాకరకాయ)
-కోశాతకీ (బీరకాయ)
-బృహతీ (ముళ్ళవంకాయ)
-మరిచకా (మిరపకాయలు)
-రాజకోశతకీ (కాప్సికం)
-లశున (వెల్లు ల్లి)
-వార్తా క (వంకాయ)
-బింబమ్ (దొండకాయ)
-శీతలా (సొ రకాయ)
-క్షుద్రశింబి ( గోరుచిక్కుడు)
-పలాండు (ఉల్లిగడ్డ )
-కూష్మాండ (గుమ్మడికాయ)
-తౄణబిందుక (చేమదుంపలు)
-మూలకమ్ (ముల్లంగి)
-రంభాశలాటు (పచ్చి అరటికాయ)
-సూరణ (కంద)

పాఠ:119
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అందరూ ఈధాతు రూపాలు వ్రా ద్దాం...
...........................(1)భవతి(2)అపఠత్(3)గచ్ఛతు/గచ్ఛతాత్(4)క్రీడేత్(5)ఖాదిష్యతి.....
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సర్వే జనా: సుఖినోభవంతు
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🌸ఆంగ్ల నూతన సంవత్సర శుభాశయా: 🌸నవవర్షం నవచైతన్యం దదాతు.
పాఠ:120
🌸 🌸
(1)ఇదం కిమ్=ఇదిఏమి?
(2)ఇదం క్రీడాంగణమ్=ఇది ఆటస్థలము.

(3)తత్ర బాలా:కిం కుర్వంతి?=అక్కడబాలురు ఏమిచేయుచున్నారు?

(4)తత్ర బాలా: క్రీడంతి= అక్కడ బాలురు ఆడుచున్నారు.

(5)తే కథం క్రీడంతి=వారు ఎట్లు ఆడుచున్నారు.

(6)తే కందుకై: క్రీడంతి=వారు బంతులతో ఆడుచున్నారు.

(7)స: బాల: కిం కరోతి?=ఆ బాలుడు ఏమిచేయుచున్నాడు?

(8)స: బాల: వక్రదండేన కందుకం తాడయతి=ఆ బాలుడు బ్యాటుతో బంతిని కొట్టు చున్నాడు.

(9)అహో ఇదానీం కిం ఆసీత్?=అరరే ఇప్పుడు ఏమైంది?

(10)కన్దు కం తం వంచయిత్వా ధావిత:=బంతి అతన్ని ఏమార్చి పరుగిడిపో యింది.

(11)బాలా: కరతాలం కుర్వంతి=బాలురు చేతులు తట్టు చున్నారు.
.................. 🍭 🍭..............
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(చతుర్థో $నువాక: )
.............................................
యశ్ఛందసామృషభో విశ్వరూప:|ఛందోభ్యోధ్యమృతాత్సంబభూవ|సమేంద్రోమేధయాస్పృణోతు|
.............................................

వేదములలో ఏది సారభూతమై ప్రధానమై యున్నదో ఏది సర్వరూపియై యున్నదో

అటువంటి ప్రణవము అమృతస్వరూపములైన వేదములలో ప్రకాశించుచున్నది.అట్టి
ఓంకారరూపియైన పరమేశ్వరుడు నన్నుఆత్మజ్ఞా న ధారణ సమర్థమగు ప్రజ్ఞతో బలపరచుగాక.

పాఠ:121
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🙏.
(1)అద్య రమ్యం దినమ్=ఈరోజు మంచిరోజు .

(2)సమ్యక్ ఉక్తమ్=బాగుగా చెప్పావు.

(3)కింజాతమ్?=ఏమైంది ?

(4)న కిమపి=ఏమీలేదు .

(5)అవగతమ్=తెలిసింది.

(6)సావధానమ్=జాగ్రత్త .

(7)హే భగవాన్=ఓదేవుడా !

(8)అస్య కో అర్థ :=దీని అర్థమేమి?

(9)అలమ్=చాలు.

(10)సాధుకృతమ్=బాగుగా చేశావు .

(11)సాధు=బాగుంది.
(12) దౌర్భాగ్యమ్=దురదృష్టం .

(13) ఉత్త మ: కల్ప:=మంచి ఆలోచన

(14)బాలా:(స్త్రీ)సమ్యక్ గాయంతి=బాలికలు బాగుగా పాడుతున్నారు.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸 🍭 🍭 🍭
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(చతుర్థో $నువాక: )
...........................
అమృతస్య దేవ ధారణో భూయాసమ్|శరీరం మే విచర్షణమ్|జిహ్వామే మధు మత్త మా|
కర్ణా భ్యాం భూరి విశ్రు వమ్|
..........................
ఓదేవా బ్రహ్మజ్ఞా నము పొందువాడను అగుదునుగాక.నాశరీరము యోగ్యమైనది
అగుగాక.నా నాలుక మధుర భాషణములొనరించునది అగుగాక. నేను చెవులతో
ఎక్కువ వినెడివాడను అగుదునుగాక.

పాఠ:122
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🙏.చిన్నిపదాలు

.............. 🍭 🍭 🍭 🍭.........
(1) కృపయా క్షణమేకమ్=దయచేసి ఒక నిమిషం.
(2)అధునాపి నాగత:=ఇప్పటికీ రాలేదు.
(3)స: మారాత్మక:=అతడు మోసగాడు.

(4)అతీవ ని0 ద్యతామ్=మిక్కిలి నిందించదగినది.

(5)ఏతత్ సర్వం తవ=ఇదంతా నీది.

(6)అలం హాసేన=నవ్వు ఆపు.

(7) నష్టో 2 భవత్=నాశనం అయింది.

(8)హా! వంచిత:=అయ్యో!మోసగించ బడ్డా ను.

(9)శాంతం పాపమ్=పాపం తొలగుగాక!

(10)క్షమ్యతామ్=మన్నించండి.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸 🍭 🍭 🍭
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(చతుర్థో $నువాక: )
....................................
బ్రహ్మణ:కోశో$సి మేధయాపిహిత:|శ్రు తం మే గోపాయ|
............... 🍭 🍭...................
ఓ ప్రణవమా!నీవు బ్రహ్మమునకు కోశభూతమై యున్నావు.లౌకిక ప్రజ్ఞచే కప్పబడి
యున్నావు.నీవు నాచే వినబడిన విద్యను ఫలవంతము చేయుము.

పాఠ:123
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
మయూర:(నెమలి)

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)మయూర: సర్వేషు పక్షిషు సుందర: భవతి=నెమలి అన్ని పక్షులలోను అందమైనది.
(2)తస్య మనోహర: బర్హ: అస్తి =దానికి అందమైన పింఛం ఉంటుంది.

(3)మయూరీణాం తు బర్హ: నాస్తి =ఆడనెమళ్ళకు పింఛము ఉండదు.

(4)మయూర: సర్పాన్ ఖాదతి=నెమలి పాములను తింటుంది.

(5)ప్రా యశ: అయం అరణ్యే నివసతి=సాధారణంగా ఇది అరణ్యంలో నివసిస్తుంది.

(6)మయూరా: మేఘగర్జనం శ్రు త్వా సంతోషేణ నృత్యంతి= నెమళ్ళు మేఘగర్జన విని

ఆనందంతో నాట్యం చేస్తా యి.

(7)మయూర: కుమారస్వామిన:వాహనం=నెమలి కుమారస్వామి వాహనము.

(8)కేచన ఏవం సరస్వత్యా: అపి వాహనమితి కథయంతి=కొందరు దీనిని సరస్వతీదేవికి

వాహనంగా చెప్తుంటారు.

(9)మయూరస్య బర్హే వివిధా: వర్ణా : సంభూయ వర్తంతే=నెమలి యొక్క పింఛంలో అనేక

రంగులు కలసి ఉంటాయి.

(10)మయూర: జాతీయ విహంగ:=నెమలి జాతీయ పక్షి.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
. 🌹విద్వానేవ విజానాతి విద్వజ్జన పరిశ్రమమ్ 🌹
............. 🌸.........
భవతి! భిక్షాం దేహి (దదాతు) - ఇక్కడ భవతి! అనేది సంభోదనాప్రథమావిభక్తి-స్త్రీ లింగ -
ఏకవచన శబ్దం-భవతీ ప్రా తిపదికం.
మిగిలిన చోట్ల భవతి అంటే క్రియాపదం. భూ ధాతువు. లట్-వర్తమాన రూపం.
పాఠ:124
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పరిమాణాని(కొలతలు)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)ఉన్నత:=ఎత్తు ,
(2)కనిష్ట:=చిన్న,

(3)జ్యేష్ట:=పెద్ద,

(4)దీర్ఘ:=పొ డవు,

(5)హ్ర స్వ:=పొ ట్టి,

(6)కించిత్=కొద్దిగ,

(7)అర్ధ:=సగము,

(8)పూర్ణ:=నిండుగ

(9)పాదం=పావు,

(10)అధికం=ఎక్కువ,

(11)అల్పం=తక్కువ,

(12)న్యూనాతిన్యూనం=తక్కువలో తక్కువ,

(13)మానదండ:=కొలతబద్ద(స్కేల్)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వేదవాక్కు:-
(తైత్తి రీయోపనిషత్తు ......శిక్షావల్లి )
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(చతుర్థో $నువాక: )
..........................
ఆవహంతీ వితన్వానా|కుర్వాణా చీరమాత్మన:|వాసాగ్o సి మమగావశ్చ|అన్నపానేచ
సర్వదా|తతోమే శ్రియమావహ|లోమశాం పశుభిస్సహ స్వాహా|
........... 🙏..........
ఓ దేవా!ప్రణవమా! మేధను ఇచ్చిన తర్వాత వస్త్రములను,గొఱ్ఱె లు, మేకలు మొదలైన
పశువులను ఆవులను,అన్నపానీయాదులను వెంటనేతీసుకొని వచ్చుచు దానిని
సర్వకాలమునకై వృద్ధిచేయునదియును ఐన
అట్టి సంపదను నాకనుగ్రహింపుము...స్వాహా.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:125
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పుస్త క క్రయణార్థం పత్రమ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అనంతపురమ్,
దినాంక: 7.1.2018.
వావిళ్ళ పుస్త క విక్రయ శాలా ,
హైదరాబాద్.
..................
మాన్యా:,
భవద్భి: ప్రకాశితేషు అధో లిఖితాని పుస్త కాని మయా అపేక్ష్యంతే|
క్రమసంఖ్యా- పుస్త కం- కవి:- ప్రతయ:
...........................
1. శ్రీమద్రా మాయణమ్ -వాల్మీకి: -3
...........................
2. శ్రీమన్మహాభారతమ్- వ్యాస: -3
...........................
3. శ్రీమద్భాగవతమ్ -వ్యాస:- 4
........................
4. రఘువంశమ్- కాలి(ళి)దాస:-6
.........................
కృపయా ఏతాని పుస్త కాని వి.పి.పి.ద్వారా అధోలిఖిత సంకేతం ప్రతి ప్రేషయేదితి ప్రా ర్థ్యతే|
(ప్రా ర్థయే)

ధన్యవాదాః
భవదీయా/భవదీయ:,
శోభా/శరచ్చంద్ర:.

మమ సంకేత:
శోభా/శరచ్చంద్ర:,
3/161,తపో వన నగర్,
అనంతపురమ్.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🌹దానేనపాణి: నతు కంకణేన 🌹
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸…..
పాఠ:126
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్నపదాలు
...........................
(1)త్వం హ్య: కుత్ర ఆసీ:?=నీవు నిన్న ఎక్కడ ఉంటివి.
(2)అహం హ్య: గృహే ఆసమ్ =నేను నిన్న ఇంటిలో ఉంటిని.

(3)పరోపకార: మహ్యం రోచతే=పరోపకారము నాకు ఇష్టము.

(4)అత్ర కతి ఛాత్రా : సంతి?=ఇక్కడ ఎంతమంది విద్యార్థు లు ఉన్నారు.

(5)సప్తా హే కతి దినాని సంతి?=వారములో ఎన్నిరోజులు ఉన్నవి?

............. 🙏.. .....
🙏 త్యాగ:సత్యం చ శౌర్యం చ త్రయ ఏతే మహాగుణా: 🙏
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:127
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్నపదాలు
.........................
(1)స: కుత్ర అస్తి ?=అతడుఎక్కడ ఉన్నాడు?
(2)స: తత్ర తిష్ఠ తి=అతడు అక్కడ ఉన్నాడు.

(3)త్వం పుస్త కం పఠసి=నీవు పుస్త కమును చదువుచున్నావు.

(4)త్వం ఫలం ఖాద=నీవు పండును తినుదువుగాక.

(5)అహం విద్యాలయం గచ్ఛామి=నేను పాఠశాలను గూర్చి వెళ్ళుచున్నాను.

(6)ఏష: అస్మాకం విద్యాలయ:=ఇది మాయొక్క పాఠశాల.

(7)వయం సర్వే ఛాత్రా :=మేమందరమువిద్యార్థు లము.

(8)ఆవాం విద్యాలయం గచ్ఛావ:=మేమిద్దరం పాఠశాలను గూర్చి వెళ్ళుచున్నాము

............. 🙏.. ..... 🙏పీడితానాం అనాథానాం కుర్యాదశ్రు ప్రమార్జనమ్ 🙏
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:128
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్నపదాలు
.........................
(1)ఏతే ఏకదా తత్ర పాఠం అపఠన్=వీరు ఒకప్పుడు అక్కడ పాఠమును చదివిరి.
(2)తే ఇదానీం గ్రంథాలయే సంతి=వారు ఇప్పుడు గ్రంథాలయములో ఉన్నారు.

(3)ఏష: తదా గృహే ఆసీత్=ఇతడు అప్పుడు ఇంటిలో ఉండెను.

(4)మమ నామ కౌండిన్య:=నాపేరు కౌండిన్య.

(5)అహం శ్వ: ప్రభాతే సంధ్యావందనం కరిష్యామి=నేను రేపు ఉదయము సంధ్యావందనం

చేసెదను.

(6)తదనంతరం పాఠం పఠిష్యామి=తరువాత పాఠమును చదివెదను.

(7)సాయంకాలే "అజ్ఞా తవాసి" చలనచిత్రం ద్రక్ష్యామి= సాయంకాలము అజ్ఞా తవాసి
చలనచిత్రం చూసెదను.

(8)అస్తు అధునా స్వపామి=సరే ఇప్పుడు నిద్రించెదను(నిద్రపో తాను).

(9)శుభరాత్రి:=శుభరాత్రి..
............. 🙏.. .....
🌸సర్వేచ సుఖిన: సంతు సర్వే సంతు నిరామయా: 🌸
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:129
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్నపదాలు
...........................
🍭యువజనోత్సవ శుభాశయా : 🍭
.............................
(1)వివేకానందస్య పితరౌ కౌ?=వివేకానందులయొక్క తల్లిదండ్రు లెవరు?
(2)వివేకానందస్య అపరం నామకిమ్?=వివేకానందులయొక్క మరొకపేరేమి?

(3)గురు: క:?=గురువు ఎవరు?

(4)విశ్వనాథదత్త : క:?=విశ్వనాథదత్తు ఎవరు?

(5)భువనేశ్వరీ దేవీ కా?=భువనేశ్వరీదేవి ఎవరు?

(6)శారదామాతా కస్య భార్యా?=శారదామాత ఎవరియొక్క భార్య.

(7)శ్రీరామకృష్ణస్య అపరం నామ కిమ్?=శ్రీరామకృష్ణల యొక్క మరొకపేరేమి?

(8)నరేంద్ర: క:?=నరేంద్రు డు ఎవరు?

(9)గదాధరస్య గురు: క:=గదాధరుని యొక్క గురువు ఎవరు?

(10)తోతావురి: కస్య గురు:=తోతాపురి ఎవరి గురువు?

(11)18.2.1837 కస్య జన్మతిథి:?=18.2.1837 ఎవరి జన్మదినము?

(12)12.1.1863 కస్య జన్మతిథి:?=12.1.1863 ఎవరి జన్మదినము?

........ 🙏.. ................

🌸కావ్య శాస్త్ర వినోదేన కాలోగచ్ఛతి ధీమతామ్ 🙏
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:130
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్నపదాలు ...........................
(1)తవ నామ కిమ్ =నీ పేరు ఏమి.
(2)మమ నామ దుర్గా =నా పేరు దుర్గ.

(3)కుత్ర తవ జన్మస్థలమ్=నీ జన్మస్థలము ఎక్కడ?

(4)మమ జన్మస్థలం భారతదేశే భాగ్యనగరమ్=నా జన్మస్థలం భారతదేశంలో భాగ్యనగర o.

(5)కిం తవ వయ:=నీ వయసెంత.

(6)మమ వయ: అష్టా దశవర్షా ణి=నా వయసు పద్దెనిమిది సంవత్సరములు.

(6)త్వం కస్యాం కక్ష్యాయాం పఠసి=నీవు ఏతరగతియందు చదువుచున్నావు.

(7)అహం ద్వాదశకక్ష్యాయాం పఠామి=నేను 12 వ తరగతి చదువుచున్నాను.

(8)కస్మిన్ విద్యాలయే పఠసి=ఏపాఠశాలయందు చదువుచున్నావు.

(9)ప్రభుత్వ కళాశాలాయాం పఠామి=ప్రభుత్వ కళాశాలలో చదువుచున్నాను.

(10)సకల విద్యా ప్రా ప్తి రస్తు =అన్ని విద్యలు ప్రా ప్తించుగాక.

🙏.. ................
నైవాశ్రితేషు మహతాం గుణదోష చింతా 🙏
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:131
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
భోగి పర్వదిన శుభాశయా:
............ 🙏..........
చిన్నపదాలు .......... 🙏..........
(1)జయశ్రీ !శీఘ్రం ఉత్థా య అంగణే రంగవల్లీం రచయతు=జయశ్రీ త్వరగా లేచి ఇంటిముందు
ముగ్గు వేయి.
(2)అద్య అభ్యంగన స్నానం కరణీయం= ఈరోజు తలంటుస్నానం చేయాలి.

(3)సర్వే మిలిత్వా పూజాం కుర్మ:=అందరూ కలసి పూజ చేద్దాం.

(4)మిలిత్వా భోజనం కుర్మ:=కలసి భోజనం చేద్దాం.

...........................
సర్వేచ సుఖిన:సంతు

the word Samskrita , as an adjective or noun has a spectrum of

meanings starting from a mere decoration to the sacrificial ritual. if we
expand it as samyak krita, the indeclinable samyak confirms the same
meaning of perfection.

సంస్కృతం అంటే సమ్యక్ +కృతం (బాగుగా చేయబడినది), సంస్కరింపబడినది, సంస్కారం

నేర్పేది అనే ఎన్నెన్నో అర్థా లున్నన్పటికీ.....

సంస్కృతం నేర్చుకోవాలన్నా, చదవాలన్నా, వ్రా యాలన్నా, చివరికి వినాలన్నా, సం (some

+ సుకృతం) సుకృతం ఉండి తీరాలనిపిస్తుంది. అంటే గత జన్మలో ఎంతో కొంత పుణ్యం
చేసుకున్నాం కాబట్టే, ఈ జన్మలో సంస్కృతం పట్ల ఆకర్షణ ఏర్పడి ఉంటుందని చెప్పవచ్చును.
ధన్యవాదములు.

పాఠ:132
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🏵ఉత్త రాయణపుణ్యకాల మకరసంక్రమణస్య (సంక్రాంతి) శుభాశయా: 🏵
............ 🙏..........
చిన్నపదాలు .......... 🙏..........
(1)అద్య పర్వదినం కిల=ఈ రోజు పండగ కదా.

(2)నూతన వస్త్రా ణి ధరణీయాని=క్రొ త్త బట్టలు ధరించాలి.

(3) వయం సర్వే సూర్య ప్రా ర్థనాం కుర్మ:= మనమంతా సూర్య ప్రా ర్థనను చేద్దాం.

(4)దేవాలయే భగవత: పూజా కరణీయా=దేవాలయంలో భగవంతుడికి పూజ చేయాలి.

(5)అహం నైవేద్యార్థం పాయసం కరోమి=నేను నైవేద్యంకోసం పాయసం చేస్తు న్నాను.

(6) నైవేద్యానంతరం ప్రసాదం ఖాదామ:=నైవేద్యం తరువాత ప్రసాదం తిందాం.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సూర్య దేవాయ నమ:.

పాఠ:133
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సాధురూపాణి(సాధురూపాలు)

🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
అసాధు:/సాధు:(తప్పు/ఒప్పు)
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
(1)దుఖమ్/దు:ఖమ్

(2)పచ్చిమమ్/పశ్చిమమ్

(3)దర్మ:/ధర్మ:

(4)దరిద్రమ్/దారిద్ర్యమ్

(5)శీతా/సీతా

(6)ఆకాసమ్/ఆకాశమ్

(7)సుక్రా చార్య:/శుక్రా చార్య;

(8)పాటసాలా/పాఠశాలా

(9)బాసా/భాషా

(10)మేదావీ/మేధావీ
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
శ్రమ ఏవ జయతే

పాఠ:134
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సాధురూపాణి(సాధురూపాలు)
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
అసాధు:/సాధు:(తప్పు/ఒప్పు)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)ముకమ్/ముఖమ్

(2)శరశ్చంద్ర:/శరచ్చంద్ర:

(3)గ్రంధ:/గ్రంథ:

(4)సివ:/శివ:

(5)మహాత్మ్యమ్/మాహాత్మ్యమ్

(6)స్వాతంత్రమ్/స్వాతంత్ర్యమ్

(7)దుస్యంత:/దుష్యంత:
(8)మదురమ్/మధురమ్

(9)మటమ్/మఠమ్

(10)ఉచ్ఛారణా/ఉచ్చారణా

🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
అతిథి:కిల పూజార్హ: ప్రా కృతో$పి విజానతా
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵

పాఠ:135
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అర్థా లు
🏵 🏵 🏵
(1)గోధనమ్=ఆవులమంద
(2)మధుపటలమ్=తేనెతుట్టు

(3)మధిత:=చిలుకబడవలసినది

(4)లవిత్వా=కోసి

(5)స్విద్యతి=చెమర్చుచున్నది

(6)కర్త్రీ= చేయునది

(7)తపామి= కాయుచున్నాను

(8)ఊహతి= ఊహించుచున్నది
(9)ఆహ్వాయయతి =పిలిపించుచున్నది

(10) ఉన్మూలయామి= పెల్ల గించుచున్నాను.

🏵 🏵 🏵 🏵
న విశ్వసేత్ ధూర్త వచనమ్.
విశ్వసేత్=నమ్మవలెను.

- న విశ్వసేత్=నమ్మ కూడదు.
న విశ్వ సేత్ ధూర్త వచనం /ధూర్త వచనం న విశ్వసేత్. =

దుష్టు ని మాటలు నమ్మరాదు.

విశ్వసనీయం =నమ్మదగినది

అవిశ్వసనీయం =నమ్మదగనిది

అ విశ్వసనీయం ధూర్త వచనం /ధూర్త వచనం అవిశ్వసనీయం =దుష్టు ని మాటలు నమ్మదగనవి.

ఎటు త్రప్పి వ్రా సినా అర్థం చెడని సౌలభ్యం కలది ఒక సంస్కృత భాషయే.

వందే భారత మాతరం.

సంస్కృత మాతరం వందే.

పాఠ:136
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అర్థా లు
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
(1)అంజలిమాత్రమ్=దోసెడు.

(2)నిర్భయమ్=భయములేకుండ.

(3)మంథనమ్= చిలుకుట.
(4)పేటతి=అల్లు చున్నాడు.

(5)లింపతి= పూయుచున్నాడు.

(6)ప్రసాదయతి=బతిమాలుచున్నాడు.

(7)మాపయతి= కొలిపించుచున్నాడు .

(8)లాలయతి= బుజ్జగించుచున్నాడు.

(9)ఉత్పతతి= ఎగురుచున్నది.

(10)మోచయామి=విడిపించుచున్నాను.
...........................
వైద్యో నారాయణో హరి:
...........................

పాఠ:137
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగులోకి అనువాదంచేద్దాం.
...........................
(1)స:క:?

(2)సా కా?

(3)తత్ కిమ్ ?

(4) త్వం కిం కరోషి ?

(5)అహం పాఠం లిఖామి .

(6)కుశలంవా?
(7)మమ సంస్కృతం ప్రియం భవతి.

(8)కిం జాతమ్ ?

(9)గచ్ఛంతు.

(10)అద్య రవివాసర:.
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
అల్పశ్చ కాలో బహవశ్చ విఘ్నా:
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
1. అతడు ఎవరు?
2. ఆమె ఎవరు?
3. అది ఏమి?
4. నువ్వు ఏమి చేస్తు న్నావు?
5. నేను పాఠం వ్రా స్తు న్నాను.
6. బాగున్నారా?
7. నాకు సంస్కృతమంటే ఇష్టం.
8. కిమ్...జాతం ?..
9. వెళ్ళుదురు
10.ఈరోజు ఆదివారం.
కాలం బాగోలేనప్పుడే విఘ్నాలు ఎక్కువ

1)సః ఈశ్వరః. 2)సా మాయా. 3))తత్ త్వమ్. 4)నాహం కర్తా వా భోక్తా . 5)లేఖనం పాఠం
తథా త్వం త్రితయం నాస్తి వాస్త వం. 6)కుశలాకుశలాతీతో2 హం. 7) త్యజ
మమ,తవ,సంస్కృతం,దుష్కృతం,ప్రియమప్రియం ఇత్యాదీన్ భ్రమాన్. 8)జగజ్జా తం
మాయాయాః. 9) అహం క్వచ్చిన్న గన్తా నాగన్తా పి. 😁
పాఠ:138
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఓ o ఐం సరస్వత్త్యై నమ:
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
తెలుగులోకి అనువాదంచేద్దాం.
...........................
(1)సా సరస్వతీ స్తో త్రం పఠతి
(2)బాల:ఖాదతి.

(3)ఏష:భయేన ధావతి.

(4)స:తాడయతి

(5)అహం ఉత్తీ ర్ణ: భవామి.

(6)భవాన్ మమ గురు:

(7)పార్థసారథి: రామాయణం వదతి.

(8)ఉపేంద్రరావ: లిఖతి.

(9) నాథ:పృచ్ఛతి.

(10)ప్రశాంతీ సమ్యక్ గాయతి.

🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
అరవిందాసన సుందరీముపాసే

పాఠ:139
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
క్రిందివాటికి అర్థా లువ్రా ద్దాం
(1)స:

(2)తౌ

(3)తే

(4)అహం

(5)ఆవాం

(6)వయం

(7)త్వం

(8)యువాం

(9)యూయం

(10)సా

(11)ఏష:

(12)ఏషా
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
వజ్రా దపి కఠోరాణి మృదూని కుసుమాదపి
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
1. స: అతడు
2. తౌ వారిద్దరూ
3.తే వారిద్దరూ (స్త్రీ ద్వి) (పు.బహు)
4.అహం. నేను
5.అవామ్. మేమిద్దరం
6.వయం - మేమందరం, మనమందరం
7.త్వం - నీవు
8. యువాo - మీరువురు
9. యూయం - మీరందరూ
10. సా - ఆమె
11. యేష: - ఇతను యేషా - ఈమె
కఠినమైనవి వజ్రా లవంటివి
మృదువైనవి పువ్వుల వంటివి

పాఠ:140
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పూరయత (పూరించండి)

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)_____పఠతి. (2)-----నృత్యతి (3)____లిఖామి
(4)______చలసి(5)_____గచ్ఛామి.(6)______క్రీడావ:(7)_____పఠిష్యావ:
(8)______వదథ.
.............................................
(1)స:
(2)తౌ
(3)తే
(4)అహం
(5)ఆవాం
(6)వయం
(7)త్వం
(8)యువాం
(9)యూయం
(10)సా
(11)ఏష:
(12)ఏషా
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
చింతా సమం నాస్తి శరీర శోషణమ్.
1. సః/సా పఠతి.
2. సః/సా నృత్యతి.
3. అహం గచ్ఛామి.
4. త్వం చలసి.
5. అహం గచ్ఛామి.
6. ఆవాం క్రీడావః.
7. ఆవాం పఠిష్యావః.
8. యూయం వదథ.

1. సః సైనికః.
2. తౌ సైనికౌ.
3. తే సైనికాః.
4. అహం నటః.
5. ఆవాం నటౌ.
6. వయం నటాః.
7. త్వం ఛాత్రః.
8. యువాం ఛాత్రౌ .
9. యూయం ఛాత్రాః.
10.సా నర్తకీ.
11.ఏషః బాలకః.
12.ఏషా బాలికా.

పాఠ:141
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🙏వందేమాతరమ్ 🙏
గణతంత్ర్యదినోత్సవ శుభాశయా:
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
భారత దేశ:1947 తమ వర్షస్య ఆగష్ట్ మాసస్య 15 దినాంకే స్వతంత్ర:అభవత్.యదా సంవిధాన
నిర్మాణకార్యం సమాప్తం అభవత్. తదా సంవిధానం అంగికృత్య దేశే
1950 తమే వర్షే జనవరి మాసస్య 26 దినాంకే భారతదేశం ప్రజాప్రభుత్వరాష్ట్రమితి
ఘోషితవంత:.
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
యస్మిందేశే వయం జన్మధారణం కుర్మ: స హి అస్మాకం దేశ:,జన్మభూమి:వా భవతి. దేశభక్తి:
వ్యక్తి సమాజ దేశకల్యాణార్థం పరమం ఔషధం అస్తి .
🍩 🍩 🍩 🍩 🍩
🙏జైహింద్ 🙏
పాఠ:142
🌸 🌸 🌸 🌸
(గుణింతాలు)(రెండో ఎక్కము నేర్చుకుందామా)ద్విగుణనమ్.
🍩 🍩 🍩 🍩 🍩
ద్వే×ఏకే =ద్వే
ద్వే×ద్వే =చత్వారి
ద్వే×త్ర్యౌ =షట్
ద్వే×చతురే =అష్ట
ద్వే×పంచే =దశ
ద్వే×షటే =ద్వాదశ
ద్వే×సప్తే =చతుర్దశ
ద్వే×అష్టే =షో డశ
ద్వే×నవే=అష్టా దశ
ద్వే×దశే =వింశతి:
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
సర్వస్య లోచనం శాస్త్రమ్

పాఠ:144
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ప్రియ నేతా గాంధి:
(2.10.1869.. 🙏.30.01.1948)
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
సర్వేభారతీయా: గాంధిం జానంతి.
అస్య మోహనదాస: ఇతి అపరం నామ అస్తి .

అయం 2.10.1869 తమే దినాంకే గుజరాత్ రాష్ట్రే పో రుబందర్ నగరే జాత:.

అస్య భార్యా కస్తూ రీ బాయీ.

సా సదా భర్తా రం అనుసృతవతీ. అస్య మహతా ప్రయత్నేన అస్మాకం దేశ:స్వాతంత్ర్యం

అలభత.

సత్యం వక్తవ్యమ్. హింసామార్గ: త్యాజ్య:.

ఇతి మహాత్మన: ఉపదేశా: అవశ్యం అనుసరణీయా:.

అయం ప్రతిదినం గీతాం పఠతిస్మ. అయం బాల్యే సమ్యక్ సంస్కృతం అపఠత్.

సర్వే జనా: గాంధిo జాతిపితా ఇతి బిరుదేన స్తు వంతి..... 🙏

🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
🙏రఘుపతిరాఘవ రాజారామ్ 🙏
🎇 🎇 🎇 🎇 🎇
మోహనదాసగాన్ధేః జన్మ ఏకస్మిన్ వైష్ణవధర్మనిష్ఠా సంపన్నగృహే అభవత్. అతః
బాల్యావస్థా యాః ఏవ తస్యిన్ హైందవసదాచారాణాం కృతే ప్రగాఢవిశ్వాశః, భగవద్భక్తిః
సత్యవ్రతతత్పరతా చ ఇత్యాదయః గుణాః ప్రవృద్ధాః ఆసన్. భారతే తదానీంతనదినేషు
ఉన్నతవిద్యార్థం ఆంగ్లదేశగమనమితి సంప్రదాయః అస్తి స్మ విశేషతః ఉన్నతకుటుంబకేషు.
మోహనదాసో 2 పి బారిష్టరీం పఠానాయ ఇంగ్లాండుదేశం గతః. అనంతరం భృత్యర్థం
న్యాయవాదివృత్తౌ దక్షిణాఫ్రికాం అగచ్ఛత్. తత్ర నివసతః భారతీయాన్ ప్రతి క్రియమాణా:
అవమానాః అన్యాయాశ్చ తేన దృష్టాః అనుభూతాశ్చ. పీటర్మరిజ్బర్గ్ నామ ప్రాంతే రైల్యానాత్
ఏకదా సః బహిర్నిష్కాసితో2 భవదపి. దిష్ట్యా ఇదమేవ బీజమభవత్
అహింసావాదోద్యమవృక్షస్య ఆగమిషు దినేషు. తతః న్యాయవాదవృత్తిం త్యక్త్వా
భారతాగమనానంతరం భారతజాతీయకాంగ్రేస్ సంస్థాం సంశ్రితవాన్. తమ్ 'మహాత్మా' ఇతి
నామ్నా విశ్వకవిః రవీంద్రనాథఠాగూరమహో దయః ప్రప్రథమం అహ్వయత్. ప్రేమ్ణా బహవః
జనాః తమ్ 'బాపూ'( యస్య అర్థో గుజరాత్యామ్ప్రాయః పితా ఇతి) ఇత్యపి సంబో ధయన్తి స్మ.
భారతీయస్వతన్త్రతాయై అహింసాత్మకసత్యాగ్రహః ఏవ మహాత్మనః ఆయుధమాసీత్.
సహాయనిరాకరణోద్యమః, త్యజభారతం ఆన్దో లనం, లవణసత్యాగ్రహశ్చ ఈదృశాని బహూని
ఆన్దో లనాని నీతాని మహాత్మనా. తదను త్రయవర్షా ణాం కారాగారవాసమపి తేన అనుభూతం.
స్వతంత్రతాయాం ప్రా ప్తే ద్విరాష్ట్రసిద్దాంతమనుసృత్య దేశస్య ద్విధా విభాజనం జాతం. పరన్తు
అనేన సిద్ధాంతేన అన్తే దౌర్భాగ్యవశాత్ హింసాత్మకపరిస్థితయః కేషుచన ప్రాంతేషు ఉత్పన్నాః.
మతహింసా ప్రబలా జాతా. జనాః లక్షాణాం మృతాః. దేశే బహుత్ర అశాంతిః, అనిశ్చితభావాః,
వైరవిద్వేషభావాశ్చ ఉత్పన్నాః. మహాత్మాగాంధిః తాదృశేశు విపత్కరసమయేషు తాన్తా న్
దుఃఖాన్వితాన్ ప్రదేశాన్ పర్యటిత్య శాంతిస్థా పనాయ విశిష్టప్రయసాన్ కృతవాన్.

How to Greet Good morning in Samskrtham: శుభ భౌమ వాసర ప్రదోష వందనాని

పాఠ:145
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సమయ: (సమయము)
(1)వాదనమ్=గంట
(2)పాదమ్=పావు

(3)అధికమ్=ఎక్కువ

(4)నిమేష:=నిమిషం

(5)సార్థవాదనమ్=అరగంట

(6)ఊన=తక్కువ
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
సర్వేభద్రా ణి పశ్యంతు.
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
5:10 - పఞ్చఘణ్టా కారమ్ దశనిమేషాః
ఐదు గంటల పది నిముషాలు
పాంచ్ బజకర్ దస్ మిసట్ (హిందీ). ఇక్కడ కారమ్ అనునది ణముల్ ప్రత్యయం.
కృ+ణముల్ =కారమ్. ఈ ప్రత్యయమునకు సందర్భం బట్టి చాలా అర్థ ములున్నాయి. ఇక్కడ
కృత్వా అను అర్థం లో ఉపయోగించబడింది.

పాఠ:146
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సంభాషణమ్
🏵 🏵 🏵 🏵
(1)స: సర్వత్ర అగ్రేసరో భవతి=అతడు అంతటా(అన్నింటా)ముందుంటాడు.
(2)స: నిష్ఠా వాన్=అతడు నిష్ఠా పరుడు.
(3)స: విశ్వాసయోగ్య:= అతడు నమ్మదగినవాడు.

(4)సాహాయ్యం కరోతి స:=సహాయం చేస్తా డు అతడు.

(5)భవత: అభిప్రా య:క:?=నీఅభిప్రా యం ఏమిటి?

(6)ఏషా వార్తా మమ కర్ణే$పి పతితా=ఈవిషయం నాచెవిన కూడ పడినది.

(7)కింతు స:శీఘ్రకోపీ=కాని అతడికి కోపం త్వరగావస్తుంది.

(8)తత్ మహ్యం న రోచతే=అది నాకు నచ్చదు.

(9)భవత: కా హాని:?=మీకేమి నష్టం?

(10)మౌనమేవ ఉచితం=ఊరకుండుటయే మంచిది.

(11)కింతు స: సర్వథా ప్రయోజక:=కాని అతడు అన్నివిధాల ప్రయోజకుడు.

(12)ఆం తత్సత్యం=అవును అది నిజము.

🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
నాస్తి కోపసమో రిపు:
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵

పాఠ:147
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సంభాషణమ్
🏵 🏵 🏵 🏵
(1)క:సమయ:=సమయము ఎంత?
(2)సపాద చతుర్వాదనమ్=నాలుగుంబావు.
(3)పంచోన దశవాదనే మమ ఘటీ స్థగితా=5 ని తక్కువ 10 గంటలకు నాగడియారం
ఆగిపో యింది.

(4)మమఘటీ నిమేష ద్వయం శీఘ్రం చలతి=నా గడియారం రెండు నిముషాలు వేగంగా

నడుస్తు న్నది.

(5)అరే దశవాదనం అభవత్ వా?=అరేపదిగంటలు అయినదా?

(6)శాలా ప్రా రంభ: దశవాదనత: కిల=పాఠశాల ప్రా రంభం 10 గంటలనుండి కదా?

(7)ఆం=అవును.

(8)అస్తు పున:మిలామ:= సరే మరలా కలుద్దాం.

. 🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
ముహూర్త కాల గణనాం కర్తుం ఉపయుజ్యమాన: యంత్ర: ఏవ ఘటికాయంత్ర:
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵

పాఠ:148
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
రామశబ్దా న్నిపూరిద్దాం.
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- విభక్తి:
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
(1)రామ:_____రామా:..ప్రథమా.

(2) రామమ్-- రామౌ-- రామాన్ ______.

(3)రామేణ______, _____,తృతీయా

(4)_____,రామాభ్యామ్-రామేభ్య:_ చతుర్థీ

(5)రామాత్ రామాభ్యామ్ _____ , ______

(6)____రామయో:________ షష్టీ

(7)రామే రామయో: _____ సప్త మీ

(8)హే రామ--హే రామౌ--హే రామా:--సంబో ధన ప్రథమా

🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
....రామనామము జన్మరక్షక మంత్ర o

పాఠ:149
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఇకారాంత:పుంలింగ: "హరి" శబ్ద:
👉 👉 👉 👈 👈
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- విభక్తి:
👉 👉 👉 👈 👈
(1)హరి:-హరీ-హరయ: ప్రథమా

(2) హరిం హరీ హరీన్ ద్వితీయా

(3)హరిణా హరిభ్యామ్ హరిభి: తృతీయా

(4)హరయే హరిభ్యామ్ హరిభ్య: చతుర్థీ

(5) హరే: హరిభ్యామ్ హరిభ్య: పంచమీ

(6) హరే: హర్యో: హరీణామ్ షష్టీ

(7)హరౌ హర్యో: హరిషు సప్త మీ

(8)హే హరే --హే హరీ-- హే హరయ: సంబో ధన ప్రథమా

🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
🙏
హరి యను రెండక్షరములు... 🙏

పాఠ:150
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఉకారాంత:పుంలింగ:"గురు"శబ్ద :

🍩 🍩 🍩 🍩 🍩 🍩
(1)గురు:-గురూ:-గురవ:-ప్రథమా
(2) గురుమ్- గురూ- గురూన్ ద్వితీయా

(3)గురుణా-గురుభ్యామ్- గురుభి:-తృతీయా

(4)గురవే -గురుభ్యామ్- గురుభ్య:-చతుర్థీ

(5)గురో: -గురుభ్యామ్- గురుభ్య:-పంచమీ

(6) గురో:-గుర్వో:-గురూణామ్=షష్టీ

(7)గురౌ-గుర్వో:-గురుషు-సప్త మీ

(8)హే గురో-హే గురూ-హే గురవ: సంబో ధన ప్రథమా

🍩 🍩 🍩 🍩 🍩 🍩 🍩 🍩
గురువు నిత్యస్మరణీయుడు.. 🍩.
గురువు లేనివిద్య గ్రు డ్డి విద్య. 🍩
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇

పాఠ:151
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఓకారాంత: పుంలింగ: గో శబ్ద :

🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
(1) గౌ:__గావౌ__ గావ: ప్రథమా

(2)గాం__ గావౌ__ గా: ద్వితీయా

(3) గవా__ గోభ్యామ్__ గోభి: తృతీయా

(4)గవే__ గోభ్యామ్__ గోభ్య: చతుర్థీ

(5)గో:__గోభ్యామ్__గోభ్య:_పంచమీ

(6)గో:__గవో:__గవామ్ _షష్టీ

(7) గవి_గవో:_గోషు సప్త మీ

(8)హే గౌ:__హే గావౌ__హే గావ:_సంబో ధన ప్రథమా

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
గోమాతా గుహజన్మభూ:
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
పాఠ:152
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఋకారాంత: పుంలింగ: "పితృ" శబ్ద :

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)పితా-- పితరౌ-- పితర:--ప్రథమా

(2) పితరమ్-- పితరౌ-- పితౄన్-- ద్వితీయా

(3)పిత్రా -- పితృభ్యామ్-- పితృభి:--తృతీయా

(4)పిత్రే-- పితృభ్యామ్-- పితృభ్య:--చతుర్థీ

(5)పితు:-- పితృభ్యామ్-- పితృభ్య:--పంచమీ

(6)పితు:--పిత్రో :--పితౄణామ్-- షష్టీ

(7)పితరి-- పిత్రో :-- పితృషు--సప్త మీ

(8)హే పిత:-- హే పితరౌ-- హే పితర:-- సంబో ధనప్రథమా
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵
मन्वादीनां च नेतारः सूर्याचन्द्रमसोस्तथा ।
तान्नमस्याम्यहं सर्वान् पितृनप्युदधावपि ॥
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
రామ,హరి,గురు,పితృ,గో ఈ 5 శబ్దా లు నేర్చుకుందాం.
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵

పాఠ:153
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ధాతు రూపాన్ని పూరిద్దాం
🏵 🏵 🏵 🏵
(1)భవతి_____భవంతి-ప్రథమపురుష:
(2)_______భవథ:-భవథ-మధ్యమపురుష:

(3)భవామి-_______ ,______,ఉత్త మపురుష:

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
మాఘమాసం వ్యాకరణభాగాన్ని చదువుటకు తగిన మాసం.
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵

సంకల్పం కరణీయమత్ర సతతం సంస్పృశ్య వాణీ పదమ్

ప్రా భాతాది నిశీధి తావదనిశం వాగ్భూషణం భావితుమ్
దైవీవాగ్వితి జ్ఞేయతాం న విరళాం సంస్కార తేజస్కరామ్
నిత్యోత్సాహ విశుద్ధ వైభవ పదే సంస్థా ప్యయేత్ సంస్కృతమ్
परस्मै-------आत्मने
संस्थापयति -संस्थापयते (लट् कर्तृ)
संस्थाप्यते -संस्थाप्यते(लट् कर्म)
संस्थापयेत् -संस्थापयेत (लिङ् कर्तृ)
संस्थाप्येत - संस्थाप्येत (लिङ् कर्म)
samsthaapYayet is not correct. it's either samsthaapayet in the active
voice or samsthaapyeta in passive.

పాఠ:154
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్ని వాక్యాలు.

🏵 🏵 🏵 🏵
(1)స:క:?=అతడు ఎవడు?
(2)స:రామ:.=అతడు రాముడు

(3)రామ:క:?=రాముడు ఎవడు?(ఎవరు)

(4)రామ: సీతాయా: పతి:=రాముడు సీతయొక్క భర్త.

(5)సీతా కా?=సీత ఎవతె?(ఎవరు)

(6)దశరథస్య స్నుషా=దశరథునియొక్క కోడలు.

(7)దశరథ: క:=దశరథుడు ఎవరు?(ఏవడు)

(8)కౌసల్యాయా: పతి:=కౌసల్య యొక్కభర్త.

(9)కౌసల్యా కా=కౌసల్య ఎవరు?(ఎవతె).

(10)రామస్య మాతా=రామునియొక్క తల్లి.

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
 🍇కొత్త వారికోసం 🍇
కొన్నిపాఠాలు 🍇
🏵 🏵 🏵 🏵 🏵

పాఠ:155
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్ని వాక్యాలు
🍇 🍇 🍇
(1)తౌ కౌ?=వారిద్దరు ఎవరు?
(2)తౌ జగత: పితరౌ=వారిద్దరు ప్రపంచానికి తల్లిదండ్రు లు.

(3)జగత: పితరౌ కౌ?=ప్రపంచానికి తల్లిదండ్రు లెవరు?

(4)జగత: పితరౌ పార్వతీపరమేశ్వరౌ=ప్రపంచానికి తల్లిదండ్రు లు పార్వతీపరమేశ్వరులు.

(5)పార్వతీ కా?=పార్వతి ఎవరు?.

(6)పార్వతీ మేనకాత్మజా (మేనాత్మజా)=పార్వతి మేనక (మేనాదేవి) కుమార్తె.

(7)మేనకా కా ?= మేనక ఎవరు?

(8)హిమవత: పత్నీ=హిమవంతుడి భార్య

(9)హిమవాన్ క: ?=హిమవంతుడు ఎవరు?

(10 హిమవాన్ శివస్య శ్వశుర:=హిమవంతుడు శివునికి మామ.

(11)శివ: క:=శివుడు ఎవరు?

(12)శివ: సకలభువనానామధిపతి:=శివుడు అన్నిలోకాలకు అధిపతి.

🌺 🌸 🌸 🌸 🌺
ఓం నమ:శివాయ
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:156
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్ని వాక్యాలు
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)తే కే?=వారెవరు?

(2)తే సత్యలోక వాసిన:=వారు సత్యలోక వాసులు.

(3)సత్యలోకే కే కే వసంతి=సత్యలోకంలో ఎవరెవరు ఉందురు.

(4)సత్యలోకే బ్రహ్మదేవ: సరస్వతీ నారద:ఇత్యాదయ:వసంతి = సత్యలోకంలో బ్రహ్మదేవుడు,

సరస్వతి,నారదుడు మొదలైనవారుందురు.

(5)బ్రహ్మదేవ: క: = బ్రహ్మదేవుడు ఎవరు?

(6)బ్రహ్మదేవ: సర్వలోక పితామహ: = బ్రహ్మదేవుడు సర్వలోకాలకు తాత.

(7)సరస్వతీ కా = సరస్వతి ఎవరు?

(8)సరస్వతీ విద్యామాతా = సరస్వతి విద్యకు తల్లి.

(9)నారద: క: ?= నారదుడు ఎవరు?

(10)నారద: విష్ణు భక్త: = నారదుడు విష్ణు భక్తు డు.

🌺 🌸 🌸 🌸 🌺
ఓం బ్రహ్మణే నమ:
154 పాఠము 🎇 స:=అతడు
155 పాఠము 🎇 తౌ=వారిద్దరు
156 పాఠము 🎇 తే=వారందరు
ఇలా మనము 🎇 స:-తౌ-తే /పాఠము చదివాం.

పాఠ:157
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్ని వాక్యాలు
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)సా కా ?=ఆమె ఎవరు ?(ఎవతె)

(2)సా కవయిత్రీ=ఆమె కవయిత్రి.

(3)సా కిం కరోతి ?=ఆమె ఏమి చేయుచున్నది ?

(4)సా రామాయణం పఠతి=ఆమె రామాయణం చదువుచున్నది.

(5)రామాయణం కేన విరచితం=రామాయణం ఎవరిచేత వ్రా యబడింది.

(6)రామాయణం వాల్మీకిమహర్షిణా విరచితం= రామాయణం వాల్మీకిమహర్షి చేత

వ్రా యబడింది.

(7)వాల్మీకిమహర్షి:క:=వాల్మీకిమహర్షిఎవరు.

(8)వాల్మీకి మహర్షి: ఆదికవి:=వాల్మీకి మహర్షి ఆదికవి.

🌺 🌸 🌸 🌸 🌺
వందే వాల్మీకి కోకిలమ్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:158
చిన్ని వాక్యాలు
🍇 🍇 🍇 🍇
(స్త్రీలింగ ద్వివచనమ్)
(1)తే కే ?= వారిద్దరు ఎవరు?
(2)తే బాలికే = వారిద్దరు అమ్మాయిలు.
🌸 🌸 🌸 🌸
(స్త్రీలింగ బహువచనమ్)
(3) తా: కా: ?= వారందరు ఎవరు?
(4) తా: బాలికా: = వారందరు బాలికలు.
🌸 🌸 🌸 🌸
(5)తే బాలికే గాయత:=ఆఇద్దరు బాలికలు పాడుచున్నారు.

(6)తా: బాలికా: శృణ్వంతి = ఆ బాలికలందరు వింటున్నారు.

(7) బాలికా: సమ్యక్ నృత్యంతి, పఠంతి, క్రీడంతి చ = బాలికలు బాగుగ నాట్యంచేస్తా రు,
చదువుతారు మరియు ఆడుతారు.

(8)అస్తు అద్య కాళి(లి)దాస కళా(లా)మండపే సంస్కృత నాటకాభినయ:భవిష్యతి = సరే

ఈరోజు కాళిదాస కళామంటపంలో సంస్కృత నాటకప్రదర్శన ఉన్నది.

(9)వయం సర్వే తత్ర గమిష్యామ: = మనమందరము అక్కడికి వెళదాం.

🌺 🌸 🌸 🌸 🌺
*కావ్యేషు నాటకం రమ్యమ్*
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷 కావ్యాలలో నాటకము మనోహరమైనది 🌷 🌷 🌷
పాఠ:159
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
చిన్ని వాక్యాలు
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
నపుం. ఏకవచనమ్ 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)తత్ కిం ?=అది ఏమి ?(ఏమిటి)
(2)తత్ శ్యామఫలకమ్. =అది నల్ల బల్ల (బ్లా క్ బో ర్డ్).

నపుం .ద్వివచనమ్ 🌸 🌸 🌸 🌸
(3)తే కే ?=ఆ రెండు ఏమిటి.
(4)తే పుస్త కే=ఆరెండు పుస్త కాలు.

నపుం. బహువచనమ్ 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🌷 🌷 🌷 🌷
(5)తాని కాని ?=అవి ఏమిటి?
(6)తాని ఆమ్ర ఫలాని=అవి మామిడి పండ్లు .
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
కొన్ని ఉదాహరణలు
(1)తత్ హ్య: ఏవ సమాప్త మ్=అది నిన్ననే ముగిసింది

.(2)తత్ తథా న=అది అలాకాదు

(3)తాని ఫలాని కుత్రత: ఆనీతాని?=ఆపండ్లు ఎక్కడనుండి తేబడినవి

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పరోపకారాయ ఫలంతి వృక్షా:
పాఠ:160
🌸 🌸 🌸 🌸
(1)అద్య ఇందువాసర:=ఈరోజు సో మవారం.
(2)పాఠశాలాం గచ్చామ:=పాఠశాలకు వెళదాం.

(3)అహం సిద్ధ:=నేను సిద్దము.

(4)పరహ్య: భవాన్ కిమర్థం న ఆగతవాన్ ?=మొన్న నీవు ఎందుకురాలేదు?

(5)కిం బహుకృశ: జాత:=ఏమి చాలా చిక్కిపో యావ్?

(6)మమ ఆరోగ్యం సమీచీనం నాస్తి =నా ఆరోగ్యం బాగాలేదు.

(7)ఔషధం స్వీకృతవాన్ వా?=మందు తీసుకున్నావా?

(8)ఆం ,ప్రతిదినం స్వీకరోమి=ఆ ప్రతిరోజూ తీసుకుంటున్నాను.

(9)వైద్యస్య నిర్దేశనం పాలయతు=వైద్యుడి సలహా పాటించు.

(10)అస్తు =సరే

(11)ఘంటానాద:అభవత్=గంట మ్రో గింది.

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
వైద్యో నారాయణో హరి:
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:161
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అర్థా లు:-

🌸 🌸 🌸 🌸
(1)క:=ఎవడు
(2) కమ్=ఎవనిని

(3) కేన=ఎవనిచేత

(4) కస్మై=ఎవని కొఱకు

(5) కస్మాత్=ఎవని వలన

(6)కస్య=ఎవనియొక్క

(7)కస్మిన్=ఎవనియందు.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
సంస్కృతేన ఐక్యం సాధయామ:
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:162
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)కింభో:=ఏమండీ

(2)శాకాని కించిత్ కర్తయిత్వా దదాతు ఇతి దశవారం ఉక్తవతీ=కూరగాయలు కొంచం

తరిగివ్వమని పదిసార్లు చెప్పాను.

(3)ఆమ్ ఏకవారమ్ ఏవ సర్వం వదతు భవతీ(స్త్రీ.లిo)= సరే ఒకేసారి అన్నీచెప్పునువ్వు.

(4)మాం న కోపయతు=నాకు కోపం తెప్పించకు.

(5)అద్య భోజనే కోపివిశేష:అస్తి =ఈరోజు భోజనంలో ప్రత్యేకంగా ఏమున్నది.

(6)కతివారం వక్తవ్యమ్=ఎన్నిసార్లు చెప్పాలి.

(7)అద్య పుత్రస్య జన్మదినోత్సవ:=ఈరోజు కొడుకుయొక్క(అబ్బాయి)పుట్టిన రోజు.

(8)సత్యమ్ విస్మృతామయా=నిజమే నాచేమరువబడింది.

(9)కుత్రగతవాన్ ? గృహేనాస్తి వా?=ఎక్కడకు వెళ్ళినాడు ? ఇంట్లో లేడా?

(10)బహి: గతవాన్ ఇదానీమేవ ఆగచ్ఛతి=బయటకు వెళ్ళినాడు ఇప్పుడే వస్తా డు...

(11)ఆగతవాన్=వచ్చాడు.

(12)హేపుత్ర జన్మదిన శుభాశయా:=ఓ కుమారా పుట్టినరోజు శుభాకాంక్షలు.

(13)పితరౌ వందే=తల్లిదండ్రు లకు నమస్కరిస్తు న్నాను.

(14)శుభాశీ:=శుభాశీస్సులు.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
సర్వేచ సుఖిన:సంతు సర్వే సంతు నిరామయా:
దశవారం - పది సార్లు
ఏకవారం- ఒక సారి
కతివారం- ఎన్ని సార్లు ..

పాఠ:163
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)హ్య: కియత్ పర్యంతం పాఠితవాన్=నిన్న ఎంతవరకుపాఠం చెప్పాను?

(2)ఏకో$పి నజానాతి వా?=ఎవరికీతెలియదా?

(3)టిప్పణీం లిఖతు=నోట్స్ వ్రా సుకోండి.

(4)కిం భో: కోలాహల:=ఏమిటి ఆ గొడవ?

(5)గృహే కిమపి పఠంతి వా?=ఇంటిలో ఏమైనా చదువుతారా?

(6)శ్వ:ఏతత్ సమ్యక్ పఠిత్వా ఆగంతవ్యం=రేపు దీనిని బాగాచదువుకొని రావాలి.

(7)అద్య ఏతదేవ పర్యాప్త మ్=ఈ రోజుకు ఇదే చాలు.

(8)స్మరతికిల=గుర్తుంది కదా.

(9)శుభమస్తు =మంచిదగుగాక.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
కల్పలతేవ విద్యా

పాఠ:164
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పుష్పాణి(పూలు)

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)జపా=మందారము
(2)కమలమ్= తామర

(3)పాటలమ్= గులాబి

(4) నలినమ్=లిల్లీ

(5) కేతకీ=మొగలి

(6)పీత కరవీరమ్=పచ్చగన్నేరు

(7)గుచ్ఛపుష్పమ్=బంతి
(8)ప్రతాపన:=తెల్ల మందారము
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
భగవాన్ ఉవాచ:-
--పత్రమ్ పుష్పమ్ ఫలమ్ తోయమ్ యోమే భక్త్యా పయచ్ఛతి తదేవ మమ మహాన్
సంతోష:

పాఠ:165
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ప్రదోషకాల పాఠ:

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)రోటికా అస్తి చేత్ సమీచీనం అభవిష్యత్=చపాతీ ఉండి ఉంటే బాగుండేది.

(2)అహం రోటికాం న ఖాదామి=నేను చపాతీను తినను.

(3)తర్హి భోజనం కుర్మ:=ఐతే భోజనం చేద్దాం.

(4)ఇదానీం మాస్తు =ఇప్పుడు వద్దు .

(5)తక్రం ఇచ్ఛతివా?=మజ్జిగ తీసుకొంటారా?

(6)అస్తు =సరే...

(7)శుభరాత్రి:=శుభరాత్రి.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
భోజనాంతే తక్రమ్
పాఠ:166
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)హరి:ఓం=హలో

(2)సుప్రభాతం=శుభోదయం

(3)ప్రణామ:=నమస్కారం

(4)మాన్యవర/మాన్యే సర్వే కుశలిన:వా?=అయ్యా/అమ్మా అంతా బాగున్నారా?

(5)అద్య ఆరభ్య కక్ష్యా అస్తి =ఈ రోజు మొదలుకొని తరగతి ఉన్నది.

(6)సర్వే ఆగచ్ఛంతు పాఠాన్ పఠామ:=అందరు రండి పాఠాలను చదువుకొందాము.

(7)ధన్యవాదా:=ధన్యవాదములు.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పఠతు సంస్కృతమ్..జయతు జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:167
🌸 🌸 🌸
(1)భవంతం కుత్రా పి దృష్టవాన్=నిన్ను ఎక్కడోచూచాను
(2).ఆం శ్రీమన్ సంభాషణశిబిరే =అవునండీ సంభాషణశిబిరంలో.

(3)తథావా=ఓహో ! అలాగా.

(4)భవంతం అహం న జ్ఞా తవాన్=నిన్నునేను తెలుసుకోలేక పో యాను.

(5)చింతామాస్తు శ్రీమన్=పరవాలేదండి.

(6)ప్రతిదినం ఆవాం మిలావ:=ప్రతిరోజు మనిద్దరం కలుద్దాం.

(7)అస్తు =సరే

(8)శుభరాత్రి:=శుభరాత్రి.

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
సంస్కృత భాషా పరిరక్షణాయ మధ్యం బధ్నంతు పండితా:
సంస్కృత భాష పరిరక్షణకై నడుము బిగించండి పండితులారా

పాఠ:168
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)అంబ అద్య ఏవ శుల్కం దాతవ్యమస్తి =అమ్మా ఈవేళే ఫీజు కట్టవలసిఉంది.

(2)కిమర్థం విలంబ:జాత:=ఎందుకు ఆలస్యమైంది.

(3)పితరం ఏకవారం ఆహ్వయతు=నాన్నగారిని ఒకసారి పిలువు.

(4)పరీక్షా కదా=పరీక్ష ఎప్పుడు.

(4)శ్వ: ఆరభ్య=రేపటినుండి.

(5)ఆర్యపుత్ర వేతనం ప్రా ప్తం వా?=ఏమండీ జీతం వచ్చినదా.

(6)పరీక్షా శుల్కం దాతవ్యం=పరీక్ష ఫీజు కట్టా లి.

(7)ఆం ప్రా ప్తం=ఆ వచ్చినది.

(8)తిష్ఠ తు దాస్యామి=ఉండు ఇస్తా ను.

(9)భవతు=సరే.

(10)ఘర్మో ఘర్మ:=ఒకటే వేడి.

(11)వ్యజనం చాలయతు=ఫ్యాన్ వేయి.

(12)నారికేళ(ల) జలం(రసం) ఆనయామి= కొబ్బరి నీళ్ళు తెస్తా ను.

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
🌷సర్వం తు తపసా సాధ్యమ్. 🌷

పాఠ:169
🌸 🌸 🌸
(1)పరీక్షా కథం ఆసీత్=పరీక్ష ఎలా ఉండినది.
(2)ప్రశ్నపత్రం కించిత్ కఠినమ్ ఆసీత్=ప్రశ్నపత్రం కొంచెం కష్టంగా ఉండినది.

(3)మూల్యాంకనం కదా కుత్ర?=మూల్యాంకనం ఎప్పుడు ఎక్కడ?

(4)శ్వ: ఆరభ్య మూల్యాంకనమ్=రేపటినుండి మూల్యాంకనం.

(5)గచ్ఛతివా?=వెళ్తు న్నారా?

(6)గచ్ఛామి=వెళ్తా ను.

(7)కింతు అస్మిన్ విషయే అనంతరం వదామి=కానీ ఈ విషయమై తర్వాత చెబుతాను.

(8)ఉత్సాహ:ఏవ నాస్తి భో:=ఉత్సాహమే లేదండి.

(9)అస్తు =సరే

(10)శుభరాత్రి:=శుభరాత్రి

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
🌷 పుత్రం మిత్రవదాచరేత్ 🌷
పాఠ:170
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)వయం సర్వే దెహలీం గచ్ఛామ:=మేమందరం ఢిల్లీకి వెళ్ళుచున్నాము.

(2)కిమర్థం గచ్ఛంతి?=ఎందుకొరకు వెళ్ళుచున్నారు ?

(3) రాష్ట్రపతి భవనం సందర్శనార్థమ్= రాష్ట్రపతి భవనమును చూచుటకొఱకు.

(4)గచ్ఛంతు శుభం భూయాత్= వెళ్ళండి మేలుకలుగు గాక.

(5)ధన్యవాదా:= కృతజ్ఞతలు
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
🌷. ధనమూలమిదం జగత్ 🌷

పాఠ:171
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
నకారాన్:పుం.రాజన్ శబ్ద:
(1)రాజా- రాజానౌ- రాజాన:

(2)రాజానమ్- రాజానౌ -రాజ్ఞ:

(3)రాజ్ఞా - రాజభ్యామ్- రాజభి:

(4)రాజ్ఞే- రాజభ్యామ్- రాజభ్య:

(5)రాజ్ఞ:- రాజభ్యామ్- రాజభ్య:

(6)రాజ్ఞ:-రాజ్ఞో :-రాజ్ఞా మ్

(7)రాజ్ఞి/రాజని- రాజ్ఞో : -రాజసు

(8)హే రాజన్- హే రాజానౌ -హే రాజాన:

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
🌷. రాజ్యం నామ ముహూర్తమపి న ఉపేక్షితవ్యమ్

పాఠ:172
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)హే గౌరి మమ పుస్త కం కుత్ర అస్తి =ఓగౌరీనాపుస్త కం ఎక్కడ ఉన్నది.

(2)ఆర్యపుత్ర పుస్త కం కృదరే అస్తి =ఏమండీ పుస్త కం అలమరయందు ఉన్నది.

(3)లేఖినీ కుత్ర అస్తి =పెన్ను ఎక్కడ ఉన్నది.

(4)తత్రైవ=అక్కడే.

(5)హే పుత్ర ఆకాశవాణీం చాలయతు=బాబు రేడియోపెట్టు .

(6)వార్తా : సమాప్తం వా ?=వార్తలు అయుపో యినవా?

(7)ఆం సమాప్త మ్=అవును అయిపో యినాయి

(8)భవాన్ కాఫీం పిబతి ఉత చాయమ్ ?=మీరు కాఫీతాగుతారా లేక టీయా?

(9)నైవ ఇదానీమేవ బహి:పీత్వా ఆగచ్ఛామి=వద్దు ఇప్పుడే బయట త్రా గివస్తు న్నా.

(10)విశ్రాంతిం అనుభవతు=విశ్రాంతి తీసుకోండి.

🍩 🌷 🌷 🌷 🌷
🌷. ఉద్యమేనహి సిద్ధ్యంతి కార్యాణి న మనోరథై: 🌷
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
పాఠ:173
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)భవాన్ ప్రబంధం లిఖసి వా ?=నీవు ప్రబంధం వ్రా యుచున్నావా?

(2)తావత్ కార్యం కర్తుం అహం శక్నోమి వా?=అంతపని చేయుటకు నేను సమర్థు డనా?

(3)భవానపి ఏవంవదతివా?=నీవుకూడా ఇలాగే అంటున్నావా?

(4)భవాన్ లిఖతు=నీవు వ్రా యి.

(5)దైవేచ్ఛా అస్తి =దైవేచ్ఛ ఉన్నది.

(6)హనుమాన్ సముద్రం ఉత్తీ ర్య సీతాం దృష్టవాన్=హనుమంతుడు సముద్రమును దాటి

సీతను చూచాడు.

(7)ప్రత్యుత్త రం మా వదతు= జవాబు చెప్పకు.

(8)ఉక్తం న శ్రు తవాన్ వా భాషణం న కరోమి=చెప్పినది వినలేదా మాట్లా డను.

(9)స్పర్ధా యాం భయం త్యక్త్వా లిఖతు=పో టేలో భయమును వదలిపెట్టి వ్రా యుము.

(10)అస్తు తథ్యైవ కరిష్యామి=సరే నీవుచెప్పినట్లే చేయగలను.

🍩 🌷 🌷 🌷 🌷
🌷. 🌷వాయుపుత్ర: మార్గదర్శక:= వాయుపుత్రు డు మార్గదర్శకుడు. 🌷 🌷
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:174
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అర్థా లు:-

(1) ఆర్ధకం=అల్ల ము

(2)మూలకమ్=ముల్లంగి

(3)క్షాద్రశింబి:=గోరుచిక్కుడు

(4)కారట:=కారెట్

(5)పుష్పశాకమ్=క్యాలీఫ్ల వర్

(6)బీరకమ్=బీరకాయ

(7)శిగ్రు =ములక్కాయ

(8)బింబం=దొండకాయ

(9)పటోలికా=పొ ట్ల కాయ

(10 తృణబిందుక:=చేమదుంప

(11)మధుకంద:=చిలకడదుంప

(12)మరీచికా=పచ్చిమిరపకాయ
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
కాలేవర్షతు పర్జన్య:
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:175.
 🌸 🌸 🌸
(1)భవాన్ కుత్రత:ఆగతవాన్?=మీరు ఎక్కడినుండి వచ్చారు?
(2)కాశీత:ఆగతవాన్=కాశీనుండి వచ్చాను.

(3)ధూమశకటేవా ?విమానేవా?=రైలులోనా ? విమానంలోనా ?

(4)ధూమశకటే ఏవ=రైలులోనే.

(5)కాశీ రామేశ్వరం ఇత్యాది సర్వం దృష్టవాన్ వా?=కాశీ రామేశ్వరం మొదలగునవి అన్నీ

చూచినారా(వా)?

(6)న కాశీ ఏవ=లేదు కాశీయే .

(7)దర్శనం సమ్యక్ అప్రచలత్ వా?=దర్శనం బాగా జరిగిందా?

(8)మహద్ అద్భుతం ప్రచలితమ్=చాలా అద్భుతంగా జరిగినది.

(9)భక్తజనా: అతీవ దూరాదాగతా:=భక్తజనులు చాలా దూరం నుండి వచ్చారు.

(10)కాశీసమారాధనా కదా ? =కాశీసమారాధన ఎప్పుడు?

(11)ఇందువాసరే=సో మవారము.

(12)సర్వే ఆగచ్ఛంతు=అందరు రండి.

. 🌷 🌷 🌷 🌷
కాశీక్షేత్ర నివాసంచ కాలభైరవ దర్శనమ్.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:176
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అష్టా దశపురాణాని
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)మత్స్య
(2)మార్కండేయ
(3)భవిష్య
(4)భాగవత
(5)బ్రహ్మాండ
(6)బ్రా హ్మ
(7)బ్రహ్మవైవర్త
(8)వామన
(9)వరాహ
(10)విష్ణు
(11)వాయు
(12)అగ్నిపురాణం(విశ్వకోశ:ఇతినామ్నాప్రసిద్ధమ్)

(13)నారద
(14)పద్మ
(15)లింగ
(16)గరుడ
(17)కూర్మ
(18)స్కందపురాణమ్
🍩 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:177
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అష్టా దశ ఉపపురాణాని
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸 (1)సనత్కుమార
(2)నారసింహ
(3)స్కంద
(4)శివధర్మ
(5)ఆశ్చర్య
(6)నారదీయ
(7)కాపిల
(8)వామన
(9)ఔశనస్య
(10)బ్రహ్మాండ
(11)వారుణ
(12)కాలికా
(13)మాహేశ్వర
(14)సాంబ
(15)సౌర
(16)పరాశర
(17)భారీచ
(18)భార్గవోపపురాణాని
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
యోగక్షేమం వహామ్యహమ్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
 🌷
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:178
🌸 🌸 🌸
(1)శ్రీకృష్ణస్య బాల్య మిత్రం కుచేల:=శ్రీకృష్ణు ని చిననాటి స్నేహితుడు కుచేలుడు.
(2)కుత్సితాని వస్త్రా ణి ధారతీతి కుచేల ఇతి నామ ఆగతం=చినిగిన వస్త్రా లుధరించుటవలన
కుచేలుడు అని పేరువచ్చింది.

(3)అయం సర్వదా దైవచింతనపర:= ఇతడు ఎప్పుడు దైవచింతనలో

ఉండేవాడు(దైవచింతనా తత్పరుడు)

(4)సచ బహుదారిద్ర్యం అనుభవతి=అతడు చాలా దరిద్రమును అనుభవించుచుండెను.

(5)పత్న్యా: ప్రేరణయా ద్వారకాధీశం శ్రీకృష్ణం ద్రష్టుం గచ్ఛతి=భార్యచే ప్రేరేపించబడి

ద్వారకాధిపతి ఐన శ్రీకృష్ణు ని చూచుటకు వెళ్ళెను.

(6)శ్రీకృష్ణస్య సహయోగేన కుచేల:ధనీజాత:=శ్రీకృష్ణు ని సహాయమువలన కుచేలుడు

ధనవంతుడయ్యెను.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
యోగక్షేమం వహామ్యహమ్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:179
 🌸 🌸 🌸
(1)కుశలం వా=క్షేమమా?
(2) పర్వదినం సమాప్తం వా?=పండుగ(రోజు)పూర్తి అయినదా?

(3)సమాప్త మ్=అయినది.

(4)అతీవ శ్రాంత:అస్మి=చాలా అలసిపో యినానండి.

(5)అద్య కక్ష్యా అస్తి వా?=ఈ రోజు తరగతి ఉన్నదా?

(6)అస్తి =ఉన్నది.

(7)ఘంటా నాదితా=ఘంట కొట్టబడింది.

(8)విళంబి నామ వత్సరే విలంబ:అభవత్=విళంబినామ వత్సరంలో ఆలస్యం అయింది.

(9)నైవ=లేదు.

(10)తత్ సూచనా ఘంట=అది సూచన(వార్నింగ్ బెల్)ఘంట.

(11)అద్య శాలా ప్రా రంభ:నవవాదనత:కిల=ఈ రోజు పాఠశాల ప్రా రంభము తొమ్మిది గంటల
నుండి కదా.

(12)అస్తు =సరే.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
విద్యామర్థంచ సాధయేత్
🍩 🍩 🍩 🍩 🍩 🍩 🍩

పాఠ:180
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అర్థా :-(1)ఆమ్=అవును
(2)నూనమ్=నిశ్చయముగా

(3)అథ=పిమ్మట

(4)భూయ:=మరల

(5)అభీక్ష్ణమ్=మరల మరల

(6)చేత్=అయితే

(7)హంత=అయ్యో

(8)తథాహి=అలాగా

(9)సుష్టు =బాగు,లెస్సగా

(10)తు/కింతు/పరంతు=కాని

(11)అపి=కూడ

(12)ఖలు=కదా

(13)కిల=అట

(14)ధిక్=ఛీ

(15)అయే=ఓయి
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
వివేకశీలస్య విశేష గౌరవమ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:181
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1). హే! పుత్ర పఠతు= ఓ! కుమారా చదువు.

(2)అహం క్రీడామి=నేను ఆడుకుంటాను.

(3)హఠం మా కరోతు=మొండి పట్టు పట్టకు.

(4)హస్త పాదం ప్రక్షాలయతు=కాళ్ళుచేతులు కడుక్కొనిరా.

(5)నిర్లక్ష్య మా పఠతు=అశ్రద్ధ చేసి చదవకు.

(6)కతివారం వక్తవ్యమ్= ఎన్నిసార్లు చెప్పాలి.

(7)గణితే దశ అంకా:ఏవ ప్రా ప్తా :ఇతి స్మరతి వా?=లెక్కల్లో పదిమార్కులే పొందినట్లు గుర్తుంది
కదా?

(8)నిద్రయా దోలనం కరోతి=నిద్రతో తూగుతున్నాడు.

(9)గత్వా శయనం కరోతు=వెళ్ళి పడుకో.

(10)శుభరాత్రి:=శుభరాత్రి.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఉపమా కాలి(ళి)దాసస్య
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:182
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఉపసర్గలు చేరిన తరువాత ఏర్పడే ధాతురూపాలు
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸.(1)ప్ర(ఉపసర్గ)భావ(ధాతువు)ప్రభావమ్(రూపం)=ప్రభావము(అర్థం).
(2)ప్రతి(ఉ.స)జ్ఞా (ధా)ప్రతిజ్ఞా (రూ)=ప్రతిజ్ఞ
(3)పరా(ఉ.స)భవ(ధా)పరాభవమ్(రూ)=పరాభవము

(4)పరి(ఉ.స) చయ(ధా) పరిచయ:(రూ)=పరిచయము.

(5)అతి(ఉ.స)రేక (ధా)అతిరేకమ్ (రూ)=ఎక్కువ

(6)అధి(ఉ.స) కారమ్ (ధా)అధికారమ్(రూ)=అధికారము.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
రేపటిపాఠంలో మరిన్ని ఉదాహరణలు చదువుదాం.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
శ్రేయోహి జ్ఞా నమభ్యాసాత్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:183
ఉపసర్గలు చేరిన తరువాత ఏర్పడే ధాతురూపాలు
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸.
(1)అభి(ఉ.స)మాన(ధా)అభిమానమ్(రూ)=అభిమానము.
(2)అవ(ఉ.స)మాన(ధా)అవమానమ్(రూ)=అవమానము

(3)ఉప(ఉ.స) మాన(ధా)ఉపమానమ్(రూ)=పో లిక

(4)సమ్(ఉ.ప)మాన(ధాతు)సమ్మానమ్(రూ)గౌరవము.

(5)సు(ఉ.స)లభ(ధా)సులభమ్(రూ)=తేలిక

(6)అప(ఉ.స)కార (ధా)అపకార(రూ)=కీడు
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
క్షమాతుల్యం తపో నాస్తి (ఓర్పును మించిన తపస్సులేదు)
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
రేపటిపాఠంలో మరిన్ని ఉదాహరణలు చదువుదాం.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:184
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఉపసర్గలు చేరిన తరువాత ఏర్పడే ధాతురూపాలు
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
.(1)అప(ఉ.స)కార (ధా)అపకార(రూ)=కీడు
(2)ని(ఉ.స)వారణ(ధా)నివారణమ్ (రూ)=నివారణ

(3)వి(ఉ.స)మాన (ధా)విమానమ్ (రూ)=విమానమ్

(4)నిర్(ఉ.స)మాన్(ధా)నిర్మాణమ్(రూ)=నిర్మాణము

(5)దుర్(ఉ.స)మార్గ్(ధా)దుర్మార్గమ్ (రూ)=దుర్మార్గము

(6)ఉత్(ఉ.స)మ(ధా)ఉత్తా మమ్(రూ)=ఉత్త మము

(7)అపి(ఉ.స)నర్ద(ధా)అపినర్దనమ్ (రూ)=కొట్టబడింది

(8)ఆ(ఉ.స)హార(ధా)ఆహారమ్(రూ)=ఆహారము.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఈ విధంగా ఉపసర్గలు మొత్త ము 20.(182 పాఠములో 6,183 పాఠములో
6,184 పాఠములో8 మొత్త ము 20 ఉపసర్గలు చెప్పబడినవి.)

పాఠ:185
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జై శ్రీరాం
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
శ్రీరామ జన్మోత్సవ శుభాశయా:
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
ఈ క్రింది శ్లో కాలు పూరిద్దా మా
🙏 🙏 🙏
(1)శ్రీరాఘవం....
(2)య:కర్ణాంజలి..

..
(3)శ్రీరామరామ.....
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
రామనామము జన్మరక్షక మంత్రము తామసము చేయక భజింపవె మనసా....
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
🙏 🙏 🙏 🙏 🙏

పాఠ:186
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జై శ్రీరాం
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
శ్రీరామ జన్మోత్సవ తథా వివాహో త్సవ శుభాశయా:
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
ఈ క్రింది శ్లో కాలు పఠన చేద్దాం.

🙏 🙏 🙏 🙏 🙏
(1)లక్ష్మీశోభువనత్రయే నివసతో దేవాన్మనుష్యోరగాన్
సంస్థా తుం కరుణానిధి: కరుణయా మార్తాండ వంశేయయౌ
కౌసల్యానిజగర్భ సంభవభృతే జన్మన్యసాధారణే
జాతశ్రీ రఘునాయకస్య జననం దేయాదిదం మంగళమ్.
🌷 🌷 🌷
(2)వైదేహీ వదనాభిలాషణయుతం కామం సకామంకృతం
విఖ్యాతం భువనత్రయే హరిధనుర్భగ్నీకృతం లీలయా
విశ్వామిత్ర పరాశరాది మునిభిస్త త్సన్నిధానాంచితం
సీతారాఘవయోర్వివాహసమయే దేయాదిదం మంగళమ్.
🌸 🌸 🌸
(3)శ్రీరామం జనకాత్మజా సురగురుం ప్రత్యంజ్ముఖం ప్రా జ్ముఖం
దోర్భ్యామంజలిమంచితైశ్చ వనితామాపూర్వముక్తా ఫలై:
నానారత్న విరాజమాన కలశైరానీయతం సాగరాత్
సీతారాఘవయోర్వివాహసమయే దేయాదిదం మంగళమ్.
🌸 🌸 🌸
(4)కల్యాణం కమనీయ కోమలకరైరార్ద్రా క్షతారోపణం
కన్యాదాన పురస్సరం సురగురోర్విప్రా శిషానుగ్రహమ్
బాహ్వో:కంకణబంధనం దశగుణం మాంగల్య సూత్రా న్వితం
సీతారాఘవయోర్వివాహసమయే దేయాదిదం మంగళమ్.
🌷 🌷 🌷
(5)శ్రీరామపత్నీ జనకస్య పుత్రీ, సీతాంగనా సుందరకోమలాంగీ
శ్రీవిష్ణు పత్నీ భువనైకమాతా వధూవరాభ్యాం వరదా భవంతు.
🌸 🌸 🌸
(6)జానక్యా: కమలామలాంజలపుటే యా:పద్మరాగాయితా:
న్యస్తా రాఘవ మస్త కేచ విలసత్కుందప్రసూనాయితా:
 స్రస్తా శ్యామల కాయకాంతికలితాయాఇంద్రనీలాయితా:
ముక్తా స్తా శ్శుభదా భవంతు భవతాం శ్రీరామ వైవాహికా.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
అద్య వయం సర్వేరామరక్షాస్తో త్రపఠనం కుర్మ:
🙏 🙏 🙏 🙏 🙏
జై శ్రీరామ్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:187
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జై శ్రీరాం
🌷శ్రీరామపట్టా భిషేకమహో త్సవ శుభాశయా: 🌷
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
శ్రీరామపట్టా భిషేక శ్లో కాలు చదువుదాం
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
శ్రీరామ పట్టా భిషేక ఘట్ట :

🌷 🌷 🌷
(1)తతస్సప్రయతో వృద్ధో వసిష్ఠో బ్రా హ్మణైస్సహ|
రామం రత్నమయే పీఠే సహసీతం న్యవేశయత్||
(2)వసిష్ఠో వామదేవశ్చ జాబాలిరథ కాశ్యప:
కాత్యాయనస్సుయజ్ఞశ్చ గౌతమో విజయస్త థా................................

(39)రామో రామో రామ ఇతి ప్రజానామభవన్ కథా:

 రామభూతం జగదభూద్రా మే రాజ్యం ప్రశాసతి..............................
(59)దేవాశ్చసర్వే తుష్యంతి శ్రవణాద్గ్రహణాత్త థా
రామాయణస్య శ్రవణాత్తు ష్యంతి పితరస్త థా.

(60)భక్త్యా రామస్య యే చేమాం సంహితామృషిణా కృతామ్ లేఖయంతీహ చ నరాస్తే షాం

వాసస్త్రివిష్టపే.

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రా మాయణే

శ్రీయుద్ధకాండే

“శ్రీరామపట్టా భిషేకో” నామ ఏకత్రింశదుత్త రశతతమస్సర్గ:.

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷జై శ్రీరామ్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
గమనిక అన్నిశ్లో కాలు చదువగలరు.(1 నుండి60 వరకు.)
🙏 🙏 🙏 🙏 🙏

పాఠ:188
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)అంబ బుభుక్షా భవతి=అమ్మా ఆకలిగాఉంది.

(2)భోజనం సిద్ధం వా ?=భోజనం సిద్ధం అయినదా?

(3)అద్య మధురభక్ష్యం కిం అస్తి =ఇవాళ తీపి వంటకం ఏముంది.

(4)పూర్ణభక్ష్యాణివా=పూర్ణభక్ష్యాలా(ఓళిగలా).
(5)ఆ o =అవును.
(6)పరివేషణం కరోమి ఆగచ్ఛంతు సర్వే=వడ్డి స్తా ను అందరూ రండి.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
బహుమధురం రామనామమ్
🙏 🙏 🙏 🙏 🙏

పాఠ:189
🌸 🌸 🌸
(1)అహం సంస్కృతం స్వల్పం జానామి=నేను సంస్కృతం కొంచెము ఎరుగుదును.
(2)కింతు అహం సంస్కృతేన సంభాషణం కరోమి=ఐనప్పటికి నేను సంస్కృతంలో
మాట్లా డుతాను

(3)సంభాషణేన భాషాభ్యాస: శీఘ్రం భవతి=సంభాషణ ద్వారా భాషాభ్యాసం త్వరగా

కలుగుతుంది.

(4)భారతస్య సాంస్కృతిక భాషా సంస్కృతం=సంస్కృతం భారతదేశపు సాంస్కృతిక భాష.

(5)సంస్కృతం సామాజిక సమరసతాయా:సాధనమ్=సంస్కృతం సామాజిక

సామరస్యమునకు సాధనము.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:190
 🌸 🌸
(1) అతిథయ:: ఆగతా: సంతి= అతిథులు వచ్చి ఉన్నారు.
(2)భవాన్ న ఉక్తవాన్ ఏవ=నీవుచెప్పనే లేదు

(3)అస్తు =సరే.

(4)సర్వే కుశలిన:వా?=అంతాబాగున్నారా?

(5)కుశలిన:=బాగున్నారు.

(6)ఏషా మమ సఖీ= ఈమె నా స్నేహితురాలు.

(7)అధ్యాపికా=ఉపాధ్యా యురాలు.

(8)గ్రా మ: క:?=ఊరు ఏది?

(9)మమగ్రా మ:అనంతపురమ్=నా ఊరు అనంతపురం.

(10)ఆగచ్ఛంతు ఉపవిశంతు=రండి కూర్చోండి.

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:191
🌸 🌸 🌸 🌸
ఈరోజు తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి అనువాదంచేద్దాం
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
.(1)తల్లి కుమారుడిని రక్షిస్తుంది=మాతా పుత్రం రక్షతి.
(2)శోభ పాఠమును చదువుచున్నది=శోభా పాఠం పఠతి.
(3)చెట్టు నుండి పండు పడింది=
వృక్షాత్ ఫలం పతిత:

(4)దేవుడు భక్తు ని రక్షిస్తా డు=దేవ: భక్తం రక్షతి

(5)ధర్మాన్ని రక్షించండి అది మనల్ని రక్షిస్తుంది=ధర్మో రక్షతి రక్షిత:.

🙏 🙏 🙏 🙏 🙏
సత్యం బ్రూ యాత్ ప్రియం బ్రూ యాత్ న బ్రూ యాత్ సత్య మప్రియమ్|
ప్రియంచ నానృతం బ్రూ యాత్ ఏష ధర్మ: సనాతన;||
❄ ❄ ❄ ❄ ❄ ❄ ❄ ❄ ❄ ❄ ❄
సత్యమునుమాట్లా డవలెను,ప్రియమునుమాట్లా డవలెను. అప్రియమైన సత్యమును
మాట్లా డరాదు.ప్రియమైన అబద్దమును కూడా మాట్లా డరాదు.ఇదియే ప్రా చీన ధర్మము.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:192
🌸 🌸 🌸 🌸
ఈరోజు తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి అనువాదంచేద్దాం
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷.
(1)దు:ఖం ధైర్యాన్ని తొలగిస్తుంది=దు:ఖం ధైర్యం నాశయతే
.(2)చదువు వినయాన్ని ఇస్తుంది=విద్యా వినయం దదాతి.

(3)అన్నింట శీలమే అలంకారము=సర్వత్ర శీలమేవ అలంకారమ్.

(4)మనకు రామాయణం ఆదికావ్యం=అస్మాకం రామాయణం ఆదికావ్యమ్.

(5)రాముడు మనకు ఆదర్శపురుషుడు=రామ:అస్మాకం ఆదర్శపురుష:.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
వసుధైవకుటుంబకమ్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:193
🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి అనువాదంచేద్దాం
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷.
(1)హరి ఓం ఎవరుమాట్లా డుతున్నది?=హరి: ఓం క:వదతి?
(2)నేను సారథిని మాట్లా డుచున్నాను=అహం సారథి: వదామి.

(3)సుప్రభాతం సారథి. ఎందుకు ఉదయాన్నే ఫో న్ చేశావు=సుప్రభాతం సారథి కిమర్థం

ప్రా త:ఏవ దూరవాణీం కృతవాన్?

(4)విశేషమేమీలేదు.=విశేష:కోపి నాస్తి .

(5)ఈ రోజు శెలవు కదా ఎక్కడికైనా వెళదామా=అద్య విరామ: ఖలు కుత్రచిత్ గమిష్యామో
వా?

(6)ఎక్కడకు వెళ్ళగలము=కుత్ర గమిష్యామ:?సినిమానుచూచుటకు=చలనచిత్రం ద్రష్టుం.

(7)మంచి సినిమా ఏమీ లేదే= సమీచీనం చలనచిత్రం కిమపి నాస్తి భో:.

(8)ఉన్నది "రంగస్థలం" అనే సినిమా=అస్తి "రంగస్థలం" ఇతి చలనచిత్రం.

(9)తర్హి గమిష్యామ:=ఐతే వెల్దా ము.

(10)'భరత్ అనే నేను" సినిమా ఎప్పుడు?="భరత్ అనే నేను" చలనచిత్రం కదా?

(11)తెలీదు = నజానామి/న మన్యే.

(12)సరే=అస్తు .
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
శిశుర్వేత్తి పశుర్వేత్తి వేత్తి గానరసం ఫణి:
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:194
🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
అర్థా లు:అర్థా :
(1) ఇక్కడ=అత్ర,
(2)అక్కడ=తత్ర,

(3)ఎక్కడ=కుత్ర/యత్ర

(4)నిన్న=హ్య:,

(5)రేపు=శ్వ:,

(6)ఈరోజు=అద్య,

(7)మరునాడు=పరశ్వ:,

(8)మొన్న=పరహ్య:.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
యత్ర యత్ర రఘునాథ కీర్తనమ్.......
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:195
🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷
(1)మీరు ఎక్కడకు వెళ్ళుచున్నారు?=భవాన్ కుత్ర గచ్ఛతి?.
(3)భాగ్యనగరమునకు వెళ్ళుచున్నాను=భాగ్యనగరం గచ్ఛామి.

(3)అక్కడ ఎవరు ఉన్నారు=తత్ర కే సంతి.

(4)అక్కడ నా తల్లిదండ్రు లున్నారు=తత్ర మమ మాతాపితరౌ.

(5)మీరు ఏమి చేస్తు న్నారు ?=భవాన్ కిం కరోతి.?

(6)నేను న్యాయాలయమునందు పని చేయుచున్నాను=అహం న్యాయాలయే కార్యం కరోమి.

(7)మీరు ఏమి చేయుచున్నారు=భవాన్ కిం కరోతి.

(8)నేను పురోహితుణ్ణి=అహం పురోహిత:(పౌరోహిత:).

(9)తథావా=ఓహో అలాగా..

(10)బాగు బాగు=ఉత్త మమ్

(11).మాననీయా నమస్కారములు=మాన్యవర నమస్కారములు.

(12).శుభమస్తు =శుభమస్తు .
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
భజగోవిందం భజగోవిందమ్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:196
🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
(1)సమయం ఎంత?=క:సమయ:?

(2)నాలుగుంబావు=సపాద చతుర్వాదనమ్.

(3)నాగడియారం ఆగిపో యింది=మమ ఘటీ స్థగితా.

(4)నాగడియారం రెండు నిముషాలు వేగంగా నడుస్తు న్నది= మమ ఘటీ నిమేషద్వయం

శీఘ్రం చలతి.

(5)మీది రేడియో సమయమా?=భవత: ఆకాశవాణిసమయ:వా?

(6)అవును=ఆమ్.

(7)సంస్కృత వార్తా ప్రసారము ఎప్పుడు?=సంస్కృతవార్తా ప్రసార:కదా?

(8)సాయంకాలము 6 పది నిముషాలకు= సాయం దశాధిక షడ్వాదనే.

(9)ధన్యవాదములు=ధన్యవాదా:.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
రూపం దేహి జయందేహి యశోదేహి ద్విషో జహి
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:197
🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷
(1)మామిడిపండ్లు ఎన్నిరూపాయలు?=ఆమ్రఫలాని కతిరూప్యకాణి?
(2)ఒక్కొక్కటి ఇరవై ఐదు రూపాయలు=ఏకైకస్య పంచ వింశతి రూప్యకాణి.

(3)ధర ఎక్కువ చెబుతున్నారు=మూల్యం అధికం వదతి.

(4)తక్కువ చెయ్=న్యూనం కురు.

(5)లేదండి ఇక్కడ బేరమే లేదు= నైవ అత్ర వివాద: ఏవ నాస్తి .

(6)మీకోసమని తక్కువ ధరచెబుతున్నాను=భవత:కృతే ఇతి అల్ప(న్యూన)మూల్యం

వదామి.

(7) పక్కదుకాణంలో అడగండి=పార్శ్వాపణే పృచ్ఛతు.

(8)సరే ఇవ్వండి=అస్తు దదాతు.

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
సంభవామి యుగే యుగే
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:198
 🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
రైల్వే స్టేషన్ కేంద్ర సంభాషణమ్.

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
(1)దయచేసి ఒక టికెట్ ఇవ్వండి=కృపయా ఏకం చీటికాo ( టికెట్ )దదాతు.

(2)ఎక్కడికి వెళ్ళాలి?=కుత్ర గంతవ్యమ్?

(3)అన్నవరం వెళ్ళాలి=అన్నవరం గంతవ్యమ్.

(4)ఎక్స్ ప్రస్ లోనా పాసింజరా?=ఎక్స్ ప్రస్ అథవా పాసింజర్?

(5)ఎక్స్ ప్రెస్ ఎప్పుడు వెళ్ళుతుంది ?=ఎక్స్ ప్రెస్ కదా గమిష్యతి?

(6)ఉదయం 5 గంటలకు=ప్రా త:పంచవాదనే.

(9)ధర ఎంత?=మూల్యం కియత్

(8)85 రూపాయలు=పంచ అశీతి రూప్యకాణి.

(9)సరే=అస్తు

(10)ధన్యవాదములు=ధన్యవాదా:.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
క్రో ధేన సర్వం హరతి తస్మాత్ క్రో ధం విసర్జయేత్
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:199
🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
(1)మనం కన్నులతో చూచుదము= వయం నేత్రా భ్యాం పశ్యామ:

(2)చెవులతో శబ్దా న్ని వినుదము= కర్ణా భ్యాం శబ్దం శ్రు ణుమ:

(3)చేతులతో పనులను చేయుదుముకరాభ్యాం కర్మాణి కుర్మ:

(4)కాళ్ళతో మనం వెళ్ళుదుము= పాదాభ్యాం వయం గచ్ఛామ:

(5)పళ్ళతో నములుదుము=దంతాభ్యాం చర్వణం కుర్మ:.

(6)మెడతలను మోస్తుంది=కంధరా శీర్షం వహతి.

(7)శరీరంలో తల ప్రధానమైనది= శరీరే శీర్షం ప్రధానమ్.

🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
శ్రమ ఏవ జయతే
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:200
🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷
(1)హరి:ఓం.
(2)నీపేరేమి?=తవనామకిమ్?

(3)నా పేరు రాముడు=మమ నామ రామ:.

(4)నీ జన్మస్థలమెక్కడ?=కుత్ర తవ జన్మస్థా నమ్?

(5)నీ వయసెంత?=కిం తవ వయ:?

(6)కరీంనగర్ నా జన్మస్థలము=కరీo నగరం మమ జన్మస్థా నమ్.

(7)నా వయసు పద్దెనిమిది సంవత్సరములు=మమ వయ: అష్టా దశ వర్షా ణి.

(8)నీవు ఏ పాఠశాలయందు చదువుచున్నావు=త్వం కస్మిన్ విద్యాలయే పఠసి.

(9)నేను సంస్కృత అధ్యయన పాఠశాలయందు చదువుచున్నాను=అహం సంస్కృత

అధ్యయన విద్యాలయే పఠామి.

(10)శుభమస్తు = శుభమస్తు .
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:201
🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
వందే సంస్కృత మాతరమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷 200 పాఠా లయ్యాయి కొత్త గా చేరినవారితోపాటు అందరు మరొక్కసారి
సంస్కృతంలో పరిచయం చేసుకుందామా.
🌷 🌷 🌷 🌷
(1)నా పేరు సత్యనారాయణ(పుం)/రమ(స్త్రీ)=మమనామ సత్యనారాయణ:/రమా.
(2)నేను ఉపాధ్యాయుడను=అహం అధ్యాపక:అస్మి.
(3)నేను ఉపాధ్యాయురాలను=అహం అధ్యాపికా అస్మి.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
కొన్ని అర్థా లు:-(1)న్యాయాధీశ:=జడ్జ్ ,

(2)వణిక్=వ్యాపారి,(3)తంత్రజ్ఞ:=ఇంజనీర్,

(4)వైద్య:=వైద్యుడు,

(5)ఆరక్షక:=పో లీస్,
(6)అర్చక:=పూజారి,

(7)కవి:=కవి,

(8)నట:/అభినేతా=నటుడు,
(9)లేఖక:=రచయిత

(10)ఉట్టంకక:=టైపిస్టు
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
ఏక:చంద్ర:తమోహంతి నచ తారాగణో$పిచ
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:202
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
(1)ఈ రోజే తెలంగాణా మాధ్యమిక (ఇంటర్ ) తరగతి ఫలితాలు=అద్య ఏవ తెలంగాణా
మాధ్యమిక కక్ష్యా ఫలితాని.

(2)సమయము=సమయ:.

(3)ఉదయం తొమ్మిదికి=ప్రా త: నవవాదనే.

🌸 🌸 🌸 🌸
కొంతసమయం తరువాత=కించిత్ కాలానంతరమ్
🌸 🌸 🌸 🌸
(4)ఏమిటి ఆ సందడి=కిం భో: కోలాహల:

(5)ఫలితాలు ప్రకటించబడినవి=ఫలితాని ప్రకటితాని.

(6)మొదటి తరగతి వచ్చింది=ప్రథమ శ్రేణీ లబ్ధా .

(7)మా తరగతిలో{బ్యాచ్} అందరూ ఉత్తీ ర్ణు లైనారు= అస్మాకం గణే సర్వేపి ఉత్తీ ర్ణా :

(8)సంస్కృతంలో ఎన్నిమార్కులు వచ్చినాయి= సంస్కృతే కతి అంకా: ప్రా ప్తా :.

(9)తొంబైతొమ్మిది మార్కులు వచ్చాయి= నవనవతి: అంకా: లబ్దా :.

(10)ఇన్ని మార్కులు ఎలా వచ్చాయి అని=ఏతావంత: అంకా: కథం లబ్దా :ఇతి.

(11)గురువు యొక్క శిక్షణే=గురో:శిక్షణా ఏవ.

(12)బాగుబాగు=ఉత్త మమ్.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
శుభమస్తు =శుభమస్తు .
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
స్పర్ధయా వర్ధతే విద్యా
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:203
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷
(1)కాఫీ లేదా=కాఫీ నాస్తి వా?
(2)నేనేమి చేయనండి?=అహం కిం కుర్యాం భో:?

(3)కిరోసిన్ ఉన్నదా?=మృత్తై లం అస్తి వా?

(4)కిరోసిన్ అమ్ముతున్నారని విన్నాను=మృత్తై లం విక్రీయతే ఇతి శ్రు తవతీ.

(5)కిరోసిన్ దొరికినదా?=మృత్తై లం లబ్దం వా?

(6)దొరికింది=లబ్దమ్ .

(7)కాఫీతాగుదాం=కాఫీం పిబామ:.

(9)ఐదునిముషాలలో చేసి ఇస్తా ను=పంచనిమేషేషు కృత్వా దదామి.

సరే=అస్తు .

(10)ఈరోజు డా• అంబేద్కరు మహాశయుల జన్మదినోత్సవము=అద్య డా•

అంబేద్కర్మహో దయస్య జన్మదినోత్సవ:.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
భారత రత్నకు వందనమ్.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:204
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఈ రోజు ఒక శబ్దం నేర్చుకుందాం.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
సకారాంత: నపుంసక లింగ: "మనస్" శబ్ద:..

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్..ద్వివచనమ్.. బహువచనమ్..
🌸 🌸 🌸 🌸
(1)మన:--మనసీ--మనాంసి--ప్రథమా విభక్తి:
(2)హే మన:--హే మనసీ--హే మనాంసి--సం.ప్ర.వి.

(3)మన:--మనసీ--మనాంసి-ద్వి.వి.

(4)మనసా--మనోభ్యామ్--మనోభి:--తృ.వి.

(5)మనసే--మనోభ్యామ్--మనోభ్య:--చ.వి.

(6)మనస:--మనోభ్యామ్--మనోభ్య:--ప o.వి.

(7)మనస:--మనసో :--మనసామ్--ష.వి.

(8)మనసి--మనసో :--మనస్సు--స.వి.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
కుర్వీత సంగతం సద్బి:
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:205
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌷 🌷
(1)సంచిలో ధనం కొంచము కూడా లేదు=స్యూతే ధనం కించిదపి నాస్తి .
(2)ఇక్కడే పెట్టా ను=అత్రైవ స్థా పిత:.

(3)ఎవడో తీసుకుపో యాడు=కోవా నీత:.

(4)విచారించవద్దు =చింతాం మాస్తు .

(5)సరే=అస్తు .

(6)భగవతి ఆశీర్వాదము వలన సంపాదించగలను=భగవత్యా: ఆశీర్వచనాత్

సంపాదయిష్యామి.
(7)ఇది నిజం=ఏతత్ సత్యమ్.

(8)శుభరాత్రి=శుభరాత్రి:.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
మణినాభూషిత:సర్ప:కిమసౌ న భయంకర:
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:206
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
తెలుగు నుండి సంస్కృతంలోకి
🌸 🌸 🌸
(1)ఈరోజు పండుగరోజు=అద్య పర్వదినమ్.
(2)ఎందుకు పనిప్రా రంభంకాలేదు=కిమర్థం కార్యం న ఆరబ్ధమ్?

(3)అందరూతప్పించుకొనేవారే=సర్వే$పిపలాయన శీలా:.

కోపముతో=కోపేన.

(4)నీవు నీపని చూసుకో=భవాన్ స్వకార్యం పశ్యతు.

(5)కోపం వద్దు =కోపం మాస్తు .

(6)మంచిరోజు=శుభదినమ్.

(7)ఈరోజు అక్షయతృతీయ=అద్య అక్షయతృతీయా.

(8)పరశురామ జయంతి= పరశురామ జయంతి:.

(9)చెన్నబసవ జయంతి=చెన్నబసవ జయంతి:.

(10)దేవాలయంలో పూజచేయాలి= దేవాలయే పూజాకరణీయా.

(11)ఈరోజు శ్రద్ధగా దానం చేయాలి=అద్య శ్రద్ధయా దానం కరణీయమ్.

(12)సరే=అస్తు
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
దానేనపాణి: నతు కంకణేన
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:207
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతర o
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
కొన్ని అర్థా లు తెలుసుకుందాం
(1)ప్రా త:స్మరణమ్=ప్రా త:స్మరణము

(2)దంతధావనమ్=పండ్లు తోముట

(3)ముఖప్రక్షాలనమ్=మొగము కడుగుకొనుట

(4)నఖరంజనీ=గోళ్ళరంగు

(5)మార్జనీ=తుడుచునది {డస్టర్}

(6)సమ్మార్జనీ=చీపురుకట్ట

(7)దీర్ఘపీఠికా=(బెంచ్ )పొ డవుబల్ల

(8)నీడమ్=గూడు

(9)గవాక్ష:=కిటికీ

(10)ప్రకోష్ఠ మ్=గది

(11)స్వపతి=నిద్రించుచున్నాడు

(12)స్వపామి=నిద్రించుచున్నాను

(13)స్వపామ:=నిద్రించుచున్నాము

(14)స్వపంతి=నిద్రించుచున్నారు
(15)శుభరాత్రి:=శుభరాత్రి.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
క్షమా గుణవతాం బలమ్
🌼 🌼 🌼 🌼 🌼
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:208
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతర o
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🌸 🌸 🌸
(ప్రతి శనివారం వ్యాకరణం నేర్చుకుందాం)
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జకారాంత:పుంలింగ: “భిషజ్” శబ్ద:(వైద్యుడు)

ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ విభక్తి :

భిషక్ --భిషజౌ-- భిషజ:--ప్ర.వి.

భిషజమ్ --భిషజౌ-- భిషజ:--ద్వి.వి.

భిషజా-- భిషగ్భ్యామ్-- భిషగ్భి:--తృ.వి.

భిషజే --భిషగ్భ్యామ్--
భిషగ్భ్య:--చ.వి.

భిషజ:-- భిషగ్భ్యామ్-- భిషగ్భ్య:--ప o. వి.

భిషజ:-- భిషజో:-- భిషజామ్ -ష.వి

భిషజి --భిషజో:-- భిషక్షు:--స.వి.

హే భిషక్ --హే భిషజౌ --హే భిషజ:--సం. ప్ర. వి .
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
వైద్యో నారాయణో హరి:
🌼 🌼 🌼 🌼 🌼
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:209
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతర o
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
(1)ఈ రోజు ఆదివారం కదా=అద్య భానువాసర: కిల ?

(2) ఓ సుశీలా ఈరోజు తిండి ఏమి?= హే సుశీలా అద్య అల్పాహార: క:?

(3)కొంచెం సేపు ఉండండి=కించిత్ కాలం తిష్ఠ తు.

(4)ఈరోజు తిండిలేదు భోజనమే=అద్య అల్పాహార: నాస్తి భోజనమేవ.

(5) పరిహాసానికి అన్నానండి=పరిహాసాయ ఉక్తవాన్ భో:.

(6)ప్రతిదానికి కోపమే= సర్వస్య అపి కోప:ఏవ.

(7)కూర్చోండి=తిష్ఠ తు భో:.

(8)ఇప్పుడు సగం సగం కాఫీ తాగుదాం= అధునా అర్ధా ర్ధం కాఫీం పిబామ:.

(9)సరేనా=అస్తు వా.

(10)సరేకానీ=భవతు నామ.

(11)కొంచం గట్టిగా చెప్పండి=కించిత్ ఉచ్ఛై:వదతు.

(12)సరే=అస్తు .

(13)శుభమస్తు =శుభమస్తు .
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అన్నం న నింద్యాత్
🌼 🌼 🌼 🌼 🌼
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:210
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతర o
🌸 🌸 🌸
(బాలికా)
(1)అమ్మా జడ వెయ్యి=అంబ వేణీబంధనం కరోతు.
(2)పాఠశాలకు ఆలస్యం అవుతున్నది= శాలాయా:విలంబ:భవతి.

(బాల:)
(3)అమ్మా చొక్కా కావాలి= అంబ యుతకం ఆవశ్యకమ్.
🌸 🌸 🌸
(మాతా)

(4)ఎక్కడో పెట్టేస్తా డు/పెట్టేస్తుంది=కుత్రా పి స్థా పయతి.

(5)తరువాత నన్నడుగుతాడు/తుంది=అనంతరం మాం పృచ్ఛతి.

(6)ఉన్నదా లేదా మొదటే చూడాలి=అస్తి వా నాస్తి వా ఇతి ప్రథమం ఏవ ద్రష్టవ్యమ్.

(7)మొండిపట్టు పట్టకు=హఠం మా కరోతు.

(8)నాన్నగారికి చెబుతాను=పితరం సూచయామి.

(9)తెలిసింది కదా=జ్ఞా తం కిల(ఖలు).

(బాల:)
(10)వద్దు =మాస్తు

(11).చొక్కా దొరికింది= యుతకం లబ్దమ్.

(మాతా)
(12)సరే=అస్తు .
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అహర్నిశం సేవామహే
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:211
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌸 🌸 🌸
(1)"భరత్ అనే నేను" చలనచిత్రం ఎలా ఉంది="భరత్ అనే నేను" చలనచిత్రం కథమస్తి .
(2)కథ బాగున్నది=కథా సమీచీనా అస్తి .

(3)చాలా రద్దీగా ఉండినది=మహాన్ సమ్మర్ద:ఆసీత్.

(4)టికెట్ దొరకలేదా=చీటికా న లబ్దా వా?

(5)దొరికింది=లబ్దమ్.

(6)చిత్రమందిరం నిండి ఉండినది=చిత్రమందిరం పూర్ణం ఆసీత్.

(7)ఇది రెండవసారి చూస్తు న్నాను=ఏతత్ ద్వితీయవారం పశ్యామి.

(8)అయితే నేను కూడా ఒకసారి చూడాలి(అయితే నాచేత కూడ ఒకసారి చూడబడాలి)=తర్హి

మయాపి ఏకవారం ద్రష్టవ్యమ్.

(9)అందరూ కలసి వెళ్ళండి=సర్వే మిలిత్వా గచ్ఛంతు.

(10)సరే=అస్తు .

(11)ధన్యవాదములు=ధన్యవాదా:.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వాగ్భూషణం భూషణమ్.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:212
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఉపాధ్యాయ మిత్ర సంభాషణమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)క్షమించాలి=క్షమ్యతామ్.

(2)ఆలస్యం అయింది= విలంబ:అభవత్.

(3)పాఠశాల ఇప్పుడే తెరవబడింది=పాఠశాలా అధునా ఏవ ఉద్ఘా టితా.

(4)ఎందుకు ఆలస్యము=కిమర్థం విలంబ:.

(5)నిన్న 24 వ తేదీ కదా=హ్య: చతుర్వింశతితమ: దినాంక: కిల.

(6)అమ్మాయికి పరీక్ష ఉండినది=కుమార్యా: పరీక్షా ఆసీత్.

(7)అందరుకలసి వెళ్ళిఉంటిమి= సర్వే మిలిత్వా గతవంత:

(8)సాయంకాలం ఫో న్ ఆగిపో యింది=సాయంకాలే దూరవాణీ స్థగితా.

(8)అందుకు ఆలస్యం=తదర్థం విలంబ:.

(9)అరే ఇప్పుడు ఫో న్=అరే ఇదానీమ్ దూరవాణీ.

(10)ఇప్పుడు బాగున్నది= ఇదానీం సమీచీనా అస్తి .

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
పుస్త కం భూషణమ్.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:213
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)నీ(మీ)పేరేమి?=భవత:నామ కిమ్?

(2)నాపేరు ప్రభాకర్ =మమ నామ ప్రభాకర:.

(3)నిన్ను ఎక్కడో చూచాను=భవంతం కుత్రా పి దృష్టవాన్.

(4)సంభాషణ శిబిరానికి వచ్చావా= సంభాషణ శిబిరం ఆగతవాన్ వా?

(5)అవును=ఆమ్.

(6)మీ పరిచయం కాలేదు=భవత: పరిచయ:ఏవ న జాత:.

(7)నాపేరు అనంత=మమనామ అనంత:.

(8)నేను పురోహితుడను=అహం పురోహిత:.

(9)కృతజ్ఞతలు=ధన్యవాదా:.

(10)మరలా కలుద్దాం=పున: మిలావ:.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
బహుజనహితాయ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:214
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹
(1)ఏమి వేడండి/ఉక్కపో త=కిమేషా ఉష్ణతా భో:.
(2)మీప్రాంతంలో ఎలా ఉన్నది?=భవత:ప్రదేశే కథం అస్తి ?.

(3)ఒకటే వేడి=ఘర్మో ఘర్మ:.

(4)గాలి లేదు= వాయు:నాస్తి .

(5)ఎక్కడా వర్షంలేదు= కుత్రా పి వృష్టి:నాస్తి .

(6)ఈరోజు కొంచెం ఎక్కువగా ఉన్నది=అద్య కించిత్ అధికం అస్తి .

(7)రోజు రోజూ వేడి ఎక్కువ అవుతుంది=దినేదినే ఉష్ణతా అధికా భవతి.

(8)నీళ్ళు,మజ్జిగ,కొబ్బరినీళ్ళు తీసుకో= జలం,తక్రం నారికేళజలం స్వీకరోతు.

(9).సరే=అస్తు .

(10)శుభరాత్రి = శుభరాత్రి:.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వృక్షోరక్షతి రక్షిత:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:215
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
చకారాంత: స్త్రీలింగ: ^వాచ్^ శబ్ద : (మాట)

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
వాక్ వాచౌ వాచ:ప్ర వి.
హే వాక్ హే వాచౌ హే వాచ: సం.ప్ర.వి.

వాచం వాచౌ వాచ:ద్వి.వి

వాచా వాగ్భ్యామ్ వాగ్భి: తృ.వి.

వాచే వాగ్భ్యామ్ వాగ్భ్య: చ.వి.

వాచ: వాగ్భ్యామ్ వాగ్భ్య: పం.వి.

వాచ: వాచో: వాచామ్.. ష.వి.

వాచి వాచో: వాక్షు స.వి.

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
వాగర్థా వివ సంపృక్తౌ ...
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:216
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇
(1)నేటి ఈనాడు పత్రికను ఇవ్వండి=అద్యతన ఈనాడు పత్రికాం దదాతు.
(2)ఏమిటిది? అంతటా చెత్త ?=కిమిదం,సర్వత్ర అవకర:?

(3)చెత్త లేదండి=అవకర: నాస్తి భో:.

(4)కొంచెం చూడండి=కించిత్ పశ్యంతు.

(5)చెత్త ఉంటే మీకేమి నష్టం?=అవకర: అస్తి చేత్ భవత:కా హాని:?

(6)నీవు నీపని చూసుకో=భవాన్ స్వకార్యం పశ్యతు.

(7)ఉండనీ=అస్తు .

(8)అరే ప్రభుత్వ సలహా పాటించు=అరే ప్రభుత్వ నిర్దేశనం పాలయతు.

(9)సరే తప్పక పాటిస్తా ను=అస్తు అవశ్యం పాలయామి.

(10)పొ రపాటుగా జరిగినదే కానీ బుద్ధి పూర్వకంగా కాదు=ప్రమాదత:సంవృతం న తు బుద్ధ్యా.

(11)దయతో క్షమించండి=కృపయా క్షమ్యతామ్. .

(12)ధన్యవాదములు=ధన్యవాదా:.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
సర్వే సంతు నిరామయా:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:217
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)ఓ హరీ ఇప్పుడు ఉద్యోగం ఎక్కడ?= హే హరే ఇదానీం ఉద్యోగ:కుత్ర?

(2).ఫ్యాక్టరీలో ఉద్యోగం చేస్తు న్నాను= యంత్రా గారే ఉద్యోగంకరోమి.

(3)ఈరోజు సెలవు=అద్యవిరామ:.

(4)ఎందుకు ?=కిమర్థం?

(5)ఈరోజు కార్మిక దినోత్సవము= అద్య కార్మిక దినోత్సవ:.

(6)కార్మికదినోత్సవ శుభాకాంక్షలు= కార్మికదినోత్సవ శుభాశయా:.

(7)ధన్యవాదములు=ధన్యవాదా:.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
శ్రమ ఏవ జయతే
 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:218
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇
(1)నన్ను పిలిచాడా(వా)?=మాం ఆహూతవాన్ వా?
(2)అవును=ఆమ్.

(3)ఇక్కడ సంతకం చేయి=అత్ర హస్తా క్షరం కరోతు.

(4)ఎందుకు ?=కిమర్థమ్ ?

(5)దీనిని నోటీసు బో ర్డు లో ఉంచడానికి=ఏతత్ సూచనాఫలకే స్థా పయితుమ్.

(6)ఏమిటది=కిం తత్?

(7)సమయసారిణీ(టైం టేబుల్)=సమయసారిణీ.

(8)ప్రశ్నపత్రం తయారు చేయబడినదా ?=ప్రశ్న పత్రం సజ్జీకృతం వా?

(8)సిద్ధమైనదండి=సిద్ధం ఆర్య.

(9)ప్రశ్నపత్రంలో ఎన్నిక(choice)లేనేలేదు=ప్రశ్నేషు వికల్ప:ఏవ నాసీత్.

(10)తెలిసిందికదా=జ్ఞా తం కిల(ఖలు).

(11)అలాగేనండి=అస్తు ఆర్య.

(12)శుభమస్తు .
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
విద్యయా కిం న వర్ధతే
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:219
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)భోజనము అయిందా=భోజనం సమాప్తం వా?

(2)ఇప్పుడిప్పుడే భోజనం పూర్తి అయింది=ఇదమిదానీం భోజనం సమాప్త మ్.

(3)వంట ఏమిటి?=పాక: క:?.

(4)పాయసము, బిసిబేళేబాత్,
రసము,అప్పడము,పెరుగన్నము=పరమాన్నం,బిసిబేళేబాత్,రస:,పర్పట:,దధ్యోదనమ్.

(5)అతిథులు వచ్చి ఉన్నారు=అతిథయ: ఆగతా: సంతి.

(6).అమ్మా ఈరోజు వంటే వంట=అంబ అద్య పాకోనామ పాక:.

(7)ఏమి రుచిగా లేదా ?=కిం రుచికరం నాస్తి వా?

(8)రుచిగా లేదా=రుచికరం నాస్తి వా?

(9)చాలా బాగుంది=బహు సమ్యక్ అస్తి .

(10)సరే=అస్తు

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
అన్నం న నింద్యాత్
 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:220
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)చెల్లె లా స్రవంతి వంట ఏమి=అనుజే! స్రవంతి! పాకః కః ?

(3)అన్నయ్యా ఈరోజు పెసరపప్పుపాయసము,పచ్చడి,ఆవకాయ,

పో పన్నము,మజ్జిగపులుసు,పనస పొ డికూర,అన్నము,పెరుగు=. భ్రా తః! అద్య
ముద్గ దలపాయసం,ఉపసేచనం, అవలేహం, చిత్రా న్న o, తేమనమ్, పనసమ్
వ్యంజనం,అన్నం,దధి.

(4)భోజనంలో ప్రత్యేకంగా ఏమున్నది?=భోజనే కో౭పి విశేష: అస్తి ?

(5)విశేషము ఉంది=విశేష: అస్తి .

(6)ఓళిగలు,లడ్డు ,జిలేబి=భక్ష్యాణి, లడ్డు కం,జిలేబి.

(7)అతిథులువచ్చారు=అతిథయ:ఆగతా:.

(8)ఎవరు ?=కే ?

(9). అందరు సంస్కృత అధ్యయన పండితులు=సర్వే సంస్కృత అధ్యయన పండితా:.

(10)శుభమస్తు =శుభమస్తు .
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
దైవాధీనం జగత్ సర్వమ్
 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
సత్యమేవ విశేషాః సంతి ఆచార్య| షడ్రసో పేత భోజనం అస్తి | అస్మాకం భగినీ స్రవంతీ పాకమ్
కృతవతీ| అతః వయం సర్వే భవత్యాః గృహమ్ గమిష్యామః| భవాన్ అపి ఆగచ్ఛంతు ఆచార్య|
భవాన్ ఆగచ్ఛతి చేత్ ప్రథమం ధైర్యం ఆగచ్ఛతి, ద్వితీయం స్రవంతీ భగినీ పునరేకవారం
ఆహ్వయతి| ఆగచ్ఛంతు ఆచార్య| సత్యమేవ ఆగమిష్యతి వా?| అస్తు , ధన్యవాదాః ఆచార్య
మీరు ఇష్టపడి వంట చేశారు కాబట్టి, ఆచార్యులతో సహా అందరం మీ ఇంటికి, మీరు చేసిన
పిండి వంటలను ఆరగించడానికి వస్తు న్నామని సారాంశ o.

పాఠ:221
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
మునుపటి పాఠాలలో పరస్మైపది ధాతువులు చదివాము వాటిని మరొకసారి

గుర్తు కుతెచ్చుకుందాం.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వర్తమానే లట్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
పఠతి -పఠత:- పఠంతి -ప్రథమ
పఠసి- పఠథ:-పఠథ -మధ్యమ

పఠామి -పఠావ:- పఠామ: -ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఉదా:- భవతి,లిఖతి,గచ్ఛతి,వదతి,పతతి....ఇత్యాదయ:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
సంఘం శరణం గచ్ఛామి
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:222
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
వర్తమానకాల ధాతువు నేర్చిన భవిష్యత్ కాల ధాతువు నేర్వడం

సులువుగానుండును.వర్తమానంలో భవతి భవిష్యత్తు లో భవిష్యతి....

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
భ్యవిష్యతి లృట్.

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష:

భవిష్యతి భవిష్యత:భవిష్యంతి ప్రథమ

భవిష్యసి భవిష్యథ:భవిష్యథ మధ్యమ

భవిష్యామి భవిష్యావ:భవిష్యామ: ఉత్త మ

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍎
ఉదా:-పఠిష్యతి,గమిష్యతి,ఖాదిష్యతి ఇత్యాదయ:
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
రాత్రిర్గమిష్యతి భవిష్యతి సుప్రభాతమ్.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:223
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
భూతకాలము
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
అనద్యతనభూతే లజ్గ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష :
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అభవత్ అభవతామ్ అభవన్ ప్రథమ

అభవ: అభవతమ్ అభవత మధ్యమ

అభవమ్ అభవావ అభవామ ఉత్త మ

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఉదా:-అపఠత్,అలిఖత్,అఖాదత్,అపశ్యత్ ఇత్యాదయ:
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
అహం మాసత్రయం భవత:అన్నం అఖాదమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:224
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
Print mistake correction –

విధ్యాదిషు లోట్ (4)

ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష :

భవతు/ భవతాత్ భవతామ్ భవంతు ప్రథమ

భవ/భవతాత్ భవతమ్ భవత మధ్యమ

భవాని భవావ భవామ ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఉదా:-పఠతు,లిఖతు,గచ్ఛతు ఇత్యాదయ:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
విధి లిజ్గ్ (5)

భవేత్ భవేతామ్ భవేయు: ప్రథమ

భవే:భవేతమ్ భవేత మధ్యమ

భవేయమ్ భవేవ భవేమ ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఉదా:-పఠేత్,లిఖేత్,గచ్ఛేత్ ఇత్యాదయ:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
సర్వే జనా:సుఖినో భవంతు
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:225
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
హనుమజ్జయంతి శుభాశయా:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
క్రిందిశ్లో కాలను పూరిస్తూ ప్రా ర్థనచేద్దాం ...

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)శ్రీరాఘవం-(2)య:కర్ణాంజలి--- 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)అంజనానందనం--
(2)మనోజవం---
(3)బుద్ధిర్బలం---
(4)యత్రయత్ర ---
(5)హనుమానంజనా----
(6)ఆంజనేయమతిపాటలాననం---
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
హనుమానంజనా సూన :వాయుపుత్రో మహాబల
:రామేష్ట ఫల్గు ణసఖ పింగాక్షోమిత విక్రమ
ఉధది క్రమణశ్చైవ సీతాశోక వినాశక :
లక్ష్మణ ప్రా ణ దాతాచదశగ్రీవస్య దర్పహ
ద్వాదశైతాని నామాని కపీంద్రస్య మహాత్మన
స్వాపకాలే పఠేన్నిత్యం యాత్రా కాలే విశేషత తస్య మృత్యు భయం నాస్తి సర్వత్ర విజయీ
భవేత్.||

మనోజవం మారుతతుల్యవేగం
జితేన్ద్రియం బుద్ధి మతాం వరిష్టం
వాతాత్మజం వానర యూధముఖ్యం
శ్రీరామ దూతంశిరసా నమామి.||

ఆంజనేయ మతి పాటలాననం

కాంచనాద్రి కమనీయ విగ్రహమ్
పారిజాతతరుమూలవాసినం
భావయామి పవమాన నందనం ||

బుద్ధిర్బలం యశోధైర్యం
నిర్భయత్వ మరోగతా
అ జాఢ్యం వాక్పటుత్వం చ
హనుమత్ స్మరణాద్భవేత్ ||

యత్ర యత్ర రఘునాథ కీర్తనం

తత్ర తత్ర కృతమస్త కాజ్ఞలిం
భాష్సవారి పరిపూర్ణలోచనం
మారుతిం సమత రాక్షసాస్త కమ్

శ్రీ రాఘవం దశరథాత్మజ మప్రమేయం

సితాపతిం రఘు కులాన్వయ రత్నదీపం
ఆజానుబాహుం అరవింద దళాయతాక్షం
రామం నిశాచర వినాశకరం నమామి||

పాఠ:226
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
క్రింది వాక్యాలలో ఉన్న ధాతువులను గుర్తించి అవి ఏకాలాన్ని సూచించునో గుర్తిద్దా o.

🌸 🌸 🌸
(1)భవానపి సైనికో భవతు.
(2)మాతా పుత్రం యుద్ధా ర్థం ప్రేషయతి.

(3)వృద్ధా అతీవ సంతుష్టా అభవత్.

(4)అహం సుఖీ భవామి.

(5)వార్తా కథయిష్యసి.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
రేపటిపాఠములో ఆత్మనేపది ధాతువులు చదువుదాం.
🌸 🌹 🌹 🌹 🌹
కీర్తి రేవ గరీయసీ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:227
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ఆత్మనేపది ధాతవ:

(1)వది-అభివాదనస్తు త్యో:(నమస్కరించుట,స్తు తించుట)

(1)వర్తమానే లట్

ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వందతే వందేతే వందంతే ప్రథమ

వందసే వందేథే వందధ్వే మధ్యమ

వందే వందావహే వందామహే ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
పైధాతురూపాన్ని చూసి ఈ ఉదాహరణలను వ్రా ద్దాం

.(1)లభతే(లభ్--ప్రా ప్తౌ -- పొందుట)

(2)వర్ధతే(వృధు-వృద్ధౌ --అభివృద్ధి చెందుట)

(3)జాయతే(జనీ-ప్రా దుర్భావే-పుట్టు ట) (ఇత్యాదయ:.)

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వందే మాతరమ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:228
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ఆత్మనేపది ధాతవ:

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అనద్యతన భూతే లజ్గ్
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష:
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అవందత అవందేతాం అవందంత ప్రథమ
అవందథా: అవందేథామ్ అవందధ్వమ్ మధ్యమ

అవందే అవందావహి అవందామహి ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఉదా :-(1)అలభత (2)అవర్ధత (3)అజాయత
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
పండితా:సమదర్శిన:
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:229
 🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ఆత్మనేపది ధాతవ:

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
భవిష్యతి లృట్
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష :

వందిష్యతే వందిష్యేతే వందిష్యంతే ప్రథమ

వందిష్యసే వందిష్యేథే వందిష్యధ్వే మధ్యమ

వందిష్యే వందిష్యావహే వందిష్యామహే

ఉత్త మ.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఉదా:-
(1)లప్స్యతే
(2)వర్ధిష్యతే
(3)జనిష్యతే
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
దేశో రక్ష్య:ప్రయత్నేన
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:230
 🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ఆత్మనేపది ధాతవ:

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ముందుపాఠాలలో ఆత్మనేపది ధాతువులలో భూత(లజ్గ్ imperfect past

tense),భవిష్యత్(లృట్ second future tense),వర్తమాన(లట్ present tense)

కాలాలగురించి చదివాం,నేర్చుకున్నాం.మరి రెండు ధాతువులు నేర్చుకుందాం.

🌹 🌹
(4)విధ్యాదిషు లోట్
(Imperative Mood)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ -పురుష:
వందతామ్ వందేతామ్ వందంతామ్- ప్రథమ
వందస్వ వందేథామ్ వందధ్వమ్ -మధ్యమ
వందై వందావహై వందావహై -ఉత్త మ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(5)విధిలిజ్గ్
(Potential Mood)
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ -పురుష:
వందేత వందేయాతాం వందేరన్ -ప్రథమ
వందేథా: వందేయాథామ్ వందేధ్వమ్ -మధ్యమ
వందేయ వందేవహి వందేమహి -ఉత్త మ
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
దేశో రక్ష్య:ప్రయత్నేన
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:231
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
పూర్వపాఠాలలో పరస్మైపది దశ లకారాలు చదివాము.
ఇప్పుడు ఆత్మనేపది 5 లకారాలు చదివాం.
ఆత్మనేపదిలో మరో 5 లకారాలు చదువవలెను.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
పరస్మైపది, ఆత్మనేపది అంటే ఏమి?
(1)యత్ర పరస్య ఉపయోగాయ(For others) క్రియా ప్రవర్తతే తత్ర పరస్మైపదమ్.

(2)యత్ర తు ఆత్మన:ఉపయోగాయ(For self) తత్ర ఆత్మనేపదం ప్రయోక్తవ్యం ఇతి వ్యవస్థా .

(3)కేభ్యశ్చన ఉభయమపి పదం సంభవతి తే ఉభయపదిన: ఇతి ఉచ్చ్యంతే.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
లకారా:
(1)సార్వధాతుకా: (Conjugational Tenses and Moods)
(2)ఆర్ధధాతుకా: (Non-Conjugational Tenses and Moods)
ఇతి ... ద్విధా విభక్తాః

(1)లట్ ,(2)లజ్ఞ్ ,(3)లోట్, (4)విధిలిజ్ఞ్ ఇత్యేతే చత్వార:సార్వధాతుకా: .

అన్యే షట్ ఆర్ధధాతుకా:.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
మరికొంత రేపటి పాఠములో చదువుదాం.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
గృహీ భూతబలిం దత్తే గోసుఖం తు కృషీవల:
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:232
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతర o
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
సార్వధాతుకేషు లకారేషు ధాతూనాం ప్రత్యయానాం చ మధ్యే వికరణాఖ్యా: ప్రత్యయా:

సమ్యోజ్యంతే.

తథాహి *భవతి*ఇత్యాదౌ అంశత్రయమస్తి . భూ+అ+తి.

(1)*భూ* ఇతి ధాతు: .

(2)*అ* ఇతి వికరణప్రత్యయ:.

(3)"తి "ఇతి పురుష ప్రత్యయ:.

వికరణప్రత్యయా: దశవిధా:.తేషాం భేదమనుసృత్య ధాతవ: దశసు గణేషు విభజ్య పఠితా:.

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
మరికొంత రేపటి పాఠములో చదువుదాం.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అమృతం యో$పిబద్దైత్య: తం వైకుంఠో ద్విధా$ఛ్ఛినత్.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:233
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతర o
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వికరణప్రత్యయా: దశవిధా:.తేషాం భేదమనుసృత్య ధాతవ: దశసు గణేషు విభజ్య పఠితా:

🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼
(1)భ్వాది:
(2)అదాది:
(3)జుహో త్యాది:
(4)దివాది:
(5)స్వాది:
(6)తుదాది:
(7)ఋధాది:
(8)తనాది:
(9)క్రయాది:
(10)చురాది:
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼
चन्दनं शीतलं लोके चंदनादपि चंद्रमा: |
चन्द्रचन्दनयोर्मध्ये शीतला साधुसंगत: ||
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼 🌼
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:234
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
అర్థా లు నేర్చుకుందాo

🌹 🌹 🌹
(1)ధీవర:=జాలరి,
(2)శాకటిక:=బండివాడు,

(3)జాబాల:=మేకలుమేపువాడు,

(4)చర్మకార:= చెప్పులుకుట్టు వాడు,

(5)మౌరజిక:=డప్పువాయించువాడు.

(6)నాపిత:/అంబష్ట:=మంగలి

(7)నక్తంచర:=నైట్ వాచ్ మెన్

(8)కులాల:=కుమ్మరి,

(9)పత్రవాహక:=పో స్టు మాన్,

(10)ద్వారపాలక:=గేట్ కీపరు
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
भारतं पञ्चमो वेदः सुपुत्रः सप्तमो रसः |
दाता पञ्चदशं रत्नं जामातो दशमो ग्रहः ||
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:235
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)కొంచెం జ్వరంగా ఉన్నట్లు న్నది=కించిత్ జ్వర:ఇవ అస్తి .

(2)జ్వరమా ఎప్పటినుండి ?=జ్వరపీడిత:వా ?కదా ఆరభ్య?

(3)మందు తీసుకున్నావా=ఔషధం స్వీకృతవాన్ వా?

(4)ఈరోజు జ్వరం ఎలా ఉన్నది ?=అద్య జ్వర:కథం అస్తి ?

(5)ఇవాళ కొంచెం మెరుగు=అద్య కించిత్ ఉత్త మా?

(6)ఆరోగ్యతాసిద్ధి రస్తు =ఆరోగ్యతాసిద్ధి రస్తు .

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
अर्थेन भेषजं लभ्यमारोग्यं न कदाचन | अर्थेन ग्रन्थसंभारः ज्ञानं लभ्यं प्रयत्नतः
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

టిస్థ డోలా ఘటీ =నడుముకు వేలాడే గడియారము

స్థగిత ఘటీ= స్టా ప్ వాచ్
అనవచ్చునా ఆచార్యా?
మొదటిది మహాత్మా గాంధీగారు వాడేది.
 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹

పాఠ:236
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
అర్థా లు నేర్చుకుందామ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)పో టలికా=పొ ట్ల ము
(2)దినదర్శికా=క్యాలెండర్

(3)నిర్యాస:=జిగురు(గమ్)

(4)వనితాస్యూత:=వానిటీబ్యాగ్

(5)వస్త్రకట:=కార్పెట్(జంపఖానా)

(6)అవకరికా=చెత్త బుట్ట,

(7)సుఖాసనమ్=సో ఫా
(8)భావచిత్రమ్=ఫో టో

(9)చలద్వాణీ=సెల్ ఫో న్

(10)దూరవాణీ=టెలిఫో న్

(11)ఘటీ=గడియారము

(12)భిత్తి ఘటీ=గోడగడియారము
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
परस्परविरोधे तु वयं पञ्च च ते शतम् | परैस्तु विग्रहे प्राप्ते वयं पञ्चाधिकं शतम् ||

(युधिष्ठिर :)
పాఠ:237
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹
(1)ఉన్నవిషయం చెప్పుతున్నాను=యథార్థం వదామి.
(2)కొంతసమయం పడుతుంది=కించిత్ సమయ:అపేక్ష్యతే.

(3)అలా అనకు=తథా న వదతు.

(4)మీకు సమయావకాశము ఉంది=భవత:సమయావకాశ:అస్తి .

(5)మరొకసారి ప్రయత్నం చేయి = పునరపి ఏకవారం ప్రయత్నం కురు.

(6)సరే=అస్తు .
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
पिनाक फणि बालेन्दु भस्म मन्दाकिनी युता । प वर्ग रचिता मूर्तिः अपवर्ग प्रडास्तु नः ॥
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸

పాఠ:238
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹
(1)దీన్ని అతనికి ఇవ్వు=ఏతత్ తస్మై దేహి.
(2)దయచేసి నాస్థా నాన్ని కాపాడు=కృపయామమ స్థా నం రక్ష.
(3)నేను నీకోసం ఎదురు చూస్తా ను=అహం త్వాం ప్రతీక్షే.

(4)ఏడవ వద్దు =మా క్రంద.

(5)నాచేయి పట్టు కో=మమ హస్తం ధర

(6)జాగ్రత్త గా ప్రవర్తించు=భద్రం వ్యవహర

(7)తల్లిని దైవంగా భావించు=మాతృదేవోభవ.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
శ్లో కం:-
యౌవనం జీవనం చిత్తం
ఛాయా లక్ష్మీశ్చ స్వామితా |
చంచలాని షడేతాని
జ్ఞా త్వా ధర్మరతో భవేత్‌||
అర్థం:- యౌవనము, జీవనము, చిత్త ము, ఛాయ, లక్ష్మీ, ప్రభుత్వము - ఈ యాఱును
చంచలములు. ఈ విషయము గుర్తించి మనుష్యుడు ధర్మరతుడు కావలెను.
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:239

వందే సంస్కృత మాతరమ్

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
సంఖ్యలు:--
(1)ఏకమ్=1
(2)దశ=10

(3)శతమ్=100

(4)సహస్రమ్= 1000

(5)అయుతమ్= 10000

(6)లక్షమ్=100000

(7)నియుతమ్= 1000000

(8)కోటి:=10000000
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
మరిన్ని రేపటిపాఠములో
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
न चोरहार्यं न च राजहार्यं

न भ्रातृभाज्यम् न च भारकारी ।

व्यये कृ ते वर्धत एव नित्यं

विद्याधनं सर्वधनप्रधानम् ॥
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:240

వందే సంస్కృత మాతరమ్

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1) ఆలోచించి మాత్రమే మాట్లా డాలి = విచింత్య ఏవ వక్తవ్యమ్.
(2) ఇలా అయితే ఎలా? = ఏవం చేత్ కథమ్?

(3) ఏమి నేను అంతకూడా తెలుసుకోలేనా ? = కిం అహం తావదపి న జానామి?

(4) అలాగే అని నియమం లేదు = తథైవ ఇతి న నియమ:.

(5) ఇష్టమైతే తీసుకోండి = యది ఇచ్ఛతి చేత్ స్వీకరోతు.

(6) అదివిని చాలా బాధ కలిగింది = తత్ శ్రు త్వా బహు దుఃఖం అభవత్.

(7) ఇంత చేశాడు = ఏతావత్ కృతవాన్.

(8) సరే = అస్తు .

(9) పరవాలేదు = చింతా మాస్తు .

(10) శుభరాత్రి = శుభరాత్రి:

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
శ్లో .
ఆత్మోత్కర్షం న మార్గేత
పరేషాం పరినిందయా|
స్వగుణైరేవ మార్గేత
విప్రకర్షం పృథక్ జనాత్||
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఇతరులగురించి తేలికగా మాట్లా డి తానేదో గొప్పవాడని చెప్పుకోవడానికి ప్రయత్నించరాదు.
తనలో ఏవైనా మంచిగుణాలుంటే వాటిని చూపి తద్ద్వారా ఇతరుల కంటే తనకున్న
గొప్పతనాన్ని నిరూపించుకోవడం కోసం ప్రయత్నించాలి.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:241
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
అర్థా లు:-
(1)మయూర:=నెమలి

(2)కపో త:=పావురము

(3)శుక:=రామచిలుక

(4)చటక:=పిచ్చుక

(5)బక:=కొంగ

(6)జతుకా=గబ్బిలము

(7)కాక:=కాకి

(8)తర్ణక:=లేగదూడ

(9)హరిణ:=జింక

(10)గజ:=ఏనుగు.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
శ్లో .
అమృతం సద్గు ణా భార్యా
అమృతం బాలభాషితమ్|
అమృతం రాజసన్మాన
మమృతం మాన భోజనమ్.||
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
సుగుణాల రాశి అయిన భార్య, ముద్దు లొలికే పిల్ల ల పలుకులు, రాజుల నుండి దొరికే గౌరవం,
ఆదరణతో కూడిన భోజనం - ఈ నాలుగూ అమృతంతో సమానం.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:242
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
230 వ పాఠములో ఆత్మనేపది ధాతువులు 5 నేర్చుకున్నాము మిగిలిన ఐదింటిని
నేర్చుకుందాం.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వంద్ అభివాదనే(నమస్కరించుట--to bow)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
6. లుట్--
(అనద్యతనభవిష్యదర్థక:)(First Future Tense)

ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:

వందితా--వందితారౌ--వందితార: ప్రథమ

వందితాసే--వందితాసాథే--వందితాధ్వే--మధ్యమ

వందితాహే--వందితాస్వహే--వందితాస్మహే--ఉత్త మ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
శ్లో .
*పరోపదేశవేలాయాం*
*శిష్టాః సర్వే భవంతి వై |*
*విస్మరంతీహ శిష్టత్వం*
*స్వకార్యే సముపస్థితే ||*
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఇతరులకు బుద్ధి చెప్పునపుడు అందరూ గుణసంపన్నులే. ఐతే తమ పనులు వచ్చినపుడు
ఆ గుణసంపన్నత్వం ఎటుల విస్మరింతురో!
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:243
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వంద్ అభివాదనే(నమస్కరించుట--to bow)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
7.లృజ్గ్ (క్రియాతిపత్తి : సంకేత:)(Conditional Mood)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:
అవందిష్యత-- అవందిషేతామ్-- అవందిష్యంత--
ప్రథమ
అవందిష్యథా:-- అవందిష్యేథామ్-- అవందిష్యధ్వమ్--
మధ్యమ

అవందిష్యే-- అవందిష్యావహి-- అవందిష్యామహి--

ఉత్త మ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
శ్లో .
*దుష్టభార్యా శఠం మిత్రం*
*భృత్యశ్చోత్త ర దాయకః.*
*ససర్పేచ గృహావాసో *
*మృత్యురేవ న సంశయః.*
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
దుష్టు రాలైన భార్య, మూర్ఖత్వమున్న మిత్రు డు.,
మాటకు మాట ఎదురుచెప్పే సేవకుడు,
సర్పమున్న ఇంటిలో వాసము, మృత్యు సమానవైనవి.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:244
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వంద్ అభివాదనే(నమస్కరించుట--to bow)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
8.లిట్ పరోక్షభూత --perfect(past)Tense
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష: -+
వవందే-- వవందాతే-- వవందిరే--
ప్రథమ
వవందిషే--వవందాథే--వవందిధ్వే--
మధ్యమ
వవందే--వవందివహే--వవందిమహే
ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*!!"స్నానం దానం తపో హో మో*
* దేవతా పితృకర్మచ*|
*తత్సర్వం నిష్ఫలం యాతి
లలాటే తిలకం వినా*||
*అంటే,.....*
"పుణ్య స్నానాలు చేసేటప్పుడు,
దానం చేస్తు నప్పుడు ,
తపస్సును ఆచరించేటప్పుడు,
హో మం చేస్తు నప్పుడు,
దేవతార్చన చేసే సమయంలో, పితృ కర్మలను ఆచరిస్తు న్నప్పుడు తప్పనిసరిగా నుదుటున
తిలకధారణ చెయ్యాలి.....
లేకపో తే ఎటువంటి ఫలితాలని ఇవ్వవని అర్ధం....
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:245
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వంద్ అభివాదనే(నమస్కరించుట--to bow)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
9. లుజ్గ్ భూత:-- Aorist(past)Tense
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష: --
అవందిష్ట--అవందిషాతామ్--అవందిషత--
ప్రథమ
అవందిష్ఠా :--అవందిషాథామ్--అవందిఢ్వమ్--
మధ్యమ

అవందిషి--అవందిష్వహి-అవందిష్మహి
ఉత్త మ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*ఏకైకాగౌస్త్రయస్సింహాః*
*పంచవ్యాఘ్రాః ప్రసూతిభిః|*
*అధర్మోనష్టసంతానో*
*ధర్మఃసంతానవర్ధనః||*
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఆవు ఒకటే దూడని ఈనుతుంది. సింహాలు మూడు, పులులు ఐదేసి చొప్పునా పిల్ల లను
కనవచ్చుగాక. కానీ గోజాతి మాత్రమే అంతకంతకూ వృద్ధి చెందడం గమనించవచ్చు.
ధర్మపరుల వంశం కూడా అలాగే వృద్ధిలోకి వస్తుంది. అధర్మాన్ని ఆశించి బతికే వంశం
అడుగంటక తప్పదు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷
పాఠ:246
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వంద్ అభివాదనే(నమస్కరించుట--to bow)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
10 ఆశీర్లిజ్గ్ ( Benedictive Mood)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష: --
వందిషీష్ట--వందిషీయాస్తా మ్--వందిషీరన్
ప్రథమ

వందిషీష్ఠా :--వందిషీయాస్థా మ్--వందిషీధ్వమ్

మధ్యమ

వందిషీయ--వందిషీవహి-వందిషీమహి
ఉత్త మ
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
బుద్ధౌ కలుషభూతాయాం వినాశే సముపస్థితే।
అనయో నయసంకాశో హృదయాన్నావసర్పతి॥
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
పో యేకాలం దగ్గరకి వస్తే బుద్ధి కాస్తా కలుషితం అయిపో తుందట. అప్పుడు చేయకూడని
పనులు చేయాల్సినవి గానూ, చేయవలసిన పనులు కూడనవి గానూ కనిపిస్తా యట.
అంతేకాదు! చేయకూడని పనిని చేపట్టేదాకా అది హృదయంలోనే తిష్ట వేసుకుని
ఉండిపో తుంది. అందుకే పెద్దలు వినాశకాలే విపరీతబుద్ధి: అన్నారు కదా!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:248
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*ఆత్మనేపది ధాతవ:*
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
వంద్ అభివాదనే(నమస్కరించుట--to bow)
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)వర్తమానే లట్
(Present Tense)
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వందతే వందేతే వందంతే --ప్రథమ

వందసే వందేథే వందధ్వే--- మధ్యమ

వందే వందావహే వందామహే --ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹
(2)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అనద్యతన భూతే లజ్గ్ (Imperfect Past Tense)

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష:
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
అవందత అవందేతాం అవందంత-- ప్రథమ

అవందథా: అవందేథామ్ అవందధ్వమ్-- మధ్యమ

అవందే అవందావహి అవందామహి-- ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹
(3)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
భవిష్యతి లృట్ (Second Future Tense )

ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష :

వందిష్యతే వందిష్యేతే వందిష్యంతే --ప్రథమ

వందిష్యసే వందిష్యేథే వందిష్యధ్వే ---మధ్యమ

వందిష్యే వందిష్యావహే వందిష్యామహే --ఉత్త మ.

🌹 🌹 🌹 🌹
(4)విధ్యాదిషు లోట్(Imperative Mood)

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష:

వందతామ్ వందేతామ్ వందంతామ్-- ప్రథమ

వందస్వ వందేథామ్ వందధ్వమ్-- మధ్యమ

వందై వందావహై వందావహై --ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹
(5)విధిలిజ్గ్ (Potential Mood)

ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ పురుష:

వందేత వందేయాతాం వందేరన్--- ప్రథమ

వందేథా: వందేయాథామ్ వందేధ్వమ్ ---మధ్యమ

వందేయ వందేవహి వందేమహి --ఉత్త మ.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
6. లుట్--(అనద్యతనభవిష్యదర్థక:)(First Future Tense)

ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:

వందితా--వందితారౌ--వందితార: ప్రథమ

వందితాసే--వందితాసాథే--వందితాధ్వే--మధ్యమ

వందితాహే--వందితాస్వహే--వందితాస్మహే--ఉత్త మ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
7.లృజ్గ్ (క్రియాతిపత్తి : సంకేత:)(Conditional Mood)

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:

అవందిష్యత-- అవందిషేతామ్-- అవందిష్యంత--ప్రథమ

అవందిష్యథా:-- అవందిష్యేథామ్-- అవందిష్యధ్వమ్--మధ్యమ

అవందిష్యే-- అవందిష్యావహి-- అవందిష్యామహి--ఉత్త మ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
8.లిట్ పరోక్షభూత --perfect(past)Tense

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:
వవందే-- వవందాతే-- వవందిరే--ప్రథమ

వవందిషే--వవందాథే--వవందిధ్వే--మధ్యమ

వవందే--వవందివహే--వవందిమహేఉత్త మ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
9. లుజ్గ్ భూత:-- Aorist(past)Tense

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష: -
అవందిష్ట--అవందిషాతామ్--అవందిషత--ప్రథమ

అవందిష్ఠా :--అవందిషాథామ్--అవందిఢ్వమ్--మధ్యమ

అవందిషి--అవందిష్వహి-అవందిష్మహి----ఉత్త మ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
10. ఆశీర్లిజ్గ్ ( Benedictive Mood)

🌸 🌸 🌸 🌸 🌸
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- పురుష:

వందిషీష్ట--వందిషీయాస్తా మ్—వందిషీరన్ -ప్రథమ

వందిషీష్ఠా :--వందిషీయాస్థా మ్—వందిషీధ్వమ్-మధ్యమ

వందిషీయ--వందిషీవహి-వందిషీమహి--ఉత్త మ
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*న మాతరి న దారేషు*

*న సో దర్యే న చాత్మజే*

*విస్రంభస్తా దృశో పుంసాం*

*యాదృఞ్మిత్రే నిరంతరే*
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
మిత్రు డి మీద మనకి ఉండే నమ్మకం అపారమైనది. సొంత తల్లి మీద కానీ, కట్టు కున్న భార్య
మీద కానీ, సో దరుల మీద కానీ, కన్న కొడుకుల మీద కానీ అంతటి నమ్మకం
ఉండకపో వచ్చు!
 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:249
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)అద్యవిరామ:వా?=ఈరోజు శెలవా?

(2)నైవ=లేదు

(3)చరవాణీ స్థగితా= సెల్ఫోన్ ఆగిపో యినది.

(4)నూతనా చరవాణీ మూల్యం కియదపి క్రేతవ్యమ్=క్రొ త్త సెల్ఫోన్ వెల ఎంతైనాకొనవలసినదే.

(5)అస్తు =సరే.

(6)మమ గృహే బహవ:వృక్షా:సంతి=మా ఇంట్లో చాలా చెట్లు ఉన్నవి.

(7)వృక్షాన్ పో షితుం అతీవ శ్రమ:ఆవశ్యక:=చెట్ల ను పెంచుటకు మిక్కిలి శ్రమ అవసరము.

*వృక్షో రక్షతిరక్షిత:*
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
శ్లో .మదంగే జీర్ణతాం యాతు
యత్‌త్వయోపకృతం కపే
నరః ప్రత్యుపకారాణా
మాపత్స్యాయాతి పాత్రతామ్‌॥
 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అవతలివారు చేసిన ఉపకారానికి ప్రత్యుపకారం చేయాలన్న ఆలోచన మంచిదే! కానీ అలా
ప్రత్యుపకారం చేసే అవకాశం రాకపో వడమే మంచిదంటున్నాడు కవి. ఎందుకంటే! అవతలి
వ్యక్తికి ఆపద వస్తే నే కదా... ఉపకారం చేయాల్సిన అవసరం వచ్చేది. కాబట్టి మనకి ఉపకారం
చేసినవాడు చల్ల గా ఎలాంటి ఆపదలూ రాకుండా, అసలు ప్రత్యుపకారం చేయించుకోవాల్సిన
పరిస్థితే రాకుండా ఉండాలని కోరుకోవాలట!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:250
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
క్రింది అర్థా లను గమనించి వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.

(1)అహం=నేను (2) త్వం=నీవు(3) స:=అతడు (4)సా=ఆమె

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1) పఠతి=చదువుచున్నాడు/చున్నది.(2)లిఖామి=వ్రా యుచున్నాను.
(3)క్రీడసి=ఆడుచున్నావు
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
*ఋణం చయాచ్నా వృద్ధత్వం*
*జారచోర దరిద్రతా*
*రోగశ్చ భుక్త శేషశ్చా*
*ప్యష్టకష్టాః ప్రకీర్తితాః*
 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అనేక సందర్భాల్లో ''అష్ట కష్టా లు'' అనే మాట వింటూ ఉంటాం. ప్రా స కలిసిందని, అలవాటు
కొద్దీ అలా అనేస్తా మే కానీ నిజానికి ఆ ఎనిమిది కష్టా లేంటో మనకు తెలీదు. అవేంటో చెప్పేదే
ఈ శ్లో కం. అప్పులపాలవడం, అడుక్కోవడం, ముసలితనం, వ్యభిచారిగా మారడం, దొంగ
అవడం, లేమి, అనారోగ్యం, ఎంగిలి భోజనం తినాల్సిరావడం - అనే ఎనిమిది వైపరీత్యాలు అష్ట
కష్టా లు. అష్టకష్టా లంటే ఎంత భయంకరమైనవో తెలిసింది కదా.. ఇకపై ఆ మాట వాడకండి.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:251
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
క్రింది అర్థా లను తెలుసుకుందాం
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)అహం=నేను (ఏ)(2)ఆవాం=మేమిద్దరము/మనమిద్దరము(ద్వి)
(3)వయం=మేమందరము/మనమందరము(బహు)
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)త్వం=నీవు(ఏ) (2)యువాం=మీరిద్దరు(ద్వి)(3)యూయం=మీరందరు
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1) స:=అతడు(పుం)/ సా=ఆమె(స్త్రీ) (ఏ)

(2)తౌ=వారిద్దరు (పుం)/తే=వారిద్దరు (స్త్రీ) (ద్వి)

(3) తే=వారందరు (పుం)/తా:=వారందరు (స్త్రీ) (బహు)
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ప్రా రభ్యతే న ఖలు విఘ్నభయేన నీచైః

ప్రా రభ్య విఘ్ననిహతా విరమంతి మధ్యాః ।

విఘ్నైః పునః పునరపి ప్రతిహన్యమానాః

ప్రా రబ్ధముత్త మ జనా: న పరిత్యజంతి ॥

🍄 🍄 🍄 🍄 🍄 🍄 🍄 🍄
నీచులు ఏద‌న్నా ప‌నిని ప్రా రంభించేందుకు కూడా సంశ‌యిస్తూ ఉంటారు. తాము త‌ల‌పెట్టే ప‌ని
ఎక్క‌డ విఫ‌ల‌మ‌వుతుందో అన్న సంశ‌యంతో దానిని మొద‌లుపెట్ట‌నే పెట్ట‌రు. మ‌ధ్య‌ములు
ప‌నిని ఎలాగొలా మొద‌లుపెడ‌టారు. కానీ ఏద‌న్నా విఘ్నం ఎదురుకాగానే అక్క‌డితో త‌మ
ప్ర‌య‌త్నం నుంచి విర‌మించుకుంటారు. ఉత్త ‌ములు అలా కాదు! ఎన్ని విఘ్నాలు ఎదురైనా,
ఎన్ని క‌ష్టా లు ప‌ల‌క‌రించినా... అనుకున్న ప‌నిని పూర్తిచేసే వ‌ర‌కూ విశ్ర‌మించ‌రు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:252
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)భవతీ/భవాన్ కస్యాం కక్ష్యాయాం పఠతి=మీరు ఏతరగతి చదువుచున్నారు.

(2) అహంపంచమ కక్ష్యాయాం పఠామి? = నేను ఐదవతరగతిలో చదువుచున్నాను.

(3)భవత:గ్రా మ:=మీఊరు?
(4)అహంబమ్మెర గ్రా మస్య నివాసీ అస్మి=నేనుబమ్మెర గ్రా మ నివాసిని.

(5)అస్తు =సరే

సకలవిద్యాప్రా ప్తి రస్తు .

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
న జాతు కామః కామానా
ముపభోగేన శామ్యతి।

హవిషా కృష్ణవర్త్మైవ
భూయ ఏవాభివర్ధతే॥
🍐 🍐 🍐 🍐 🍐 🍐 🍐
హవిస్సు అగ్ని లో వేసినకొద్దీ జ్వాల ఇంకా మండుతూనే ఉంటుంది. కోరికలు కూడా అంతే!
వాటిని తీర్చినకొద్దీ ఇంకా పెరుగుతూనే ఉంటాయి.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:253
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
సుభాషితాని
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1) ఉపకారాచ్చ లోకానాం
నిమిత్తా న్మృగపక్షిణామ్‌।
 భయాల్లో భాచ్చ మూర్ఖా ణాం
మైత్రీ స్యాద్దర్శనాత్‌సతామ్‌॥
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ఏదో ఒక కారణం ఉంటేనే స్నేహం చేయడం పశుపక్షుల లక్షణం. మనుషుల్లో కూడా కొందరు
అలాగే ఉంటారు. అవతలి వ్యక్తి వల్ల ఏదన్నా ఆపద ఏర్పడుతుందనే భయంతోనో, అతని
నుంచి ఏదన్నా లాభం పొందాలన్న లోభంతోనో మూర్ఖు లు స్నేహం చేస్తుంటారు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(2)న తథ్యవచనం సత్యం
నాతథ్యవచనం మృషా।

యద్భూతహిత మత్యంతం
తత్సత్య మితరన్మృషా॥
🍐 🍐 🍐 🍐 🍐 🍐 🍐 🍐
కనిపించినదంతా చెప్పడం సత్యం కిందకి రాదు. ఊహామాత్రంగా తోచిన ప్రతిదీ అసత్యమూ
కాదు. ప్రజలకు ఏది హితమో... అది సత్యం కిందకే వస్తుంది. ప్రజలకు కీడు చేసేది
అసత్యంగానే భావించాలి.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:254
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)అద్య రవివాసర: విరామ: ఖలు=ఈరోజు ఆదివారము శెలవు కదా.

(2)కుత్రచిత్ గమిష్యామో వా ?=ఎక్కడికైనా వెళదామా?

(3)కుత్రగమిష్యామ:=ఎక్కడకువెళ్ళగలము?

(4)కవిసమ్మేళనం ద్రష్టు మ్=కవిసమ్మేళనమును చూచుటకు.

(5)కుత్ర=ఎక్కడ?

(6)హనుమకొండ నగరే=హనుమకొండ నగరంలో

(6)కవిసమ్మేళనం మమతు రోచతే=కవిసమ్మేళనం నాకు చాలాఇష్టము.

(7)"ప్రజ -పద్యం ఆత్మీయసమావేశం" ఇతి తస్య నామకరణమ్="ప్రజ-పద్యం

ఆత్మీయసమావేశం " అని దానికి పేరు.

(8)శ్రీ యం. మాణిక్యరావు మహో దయేన విరచిత "మాణిక్యాంజలి' ఖండకావ్య

పుస్త కావిష్కరణమస్తి =శ్రీ యం. మాణిక్యరావు మహో దయులచే వ్రా యబడిన "మాణిక్యాంజలి
"ఖండకావ్య పుస్త కావిష్కరణ ఉంది.

(9)తత్రశ్రీఅనంతకృష్ణవర్య: ప్రధాన ఆధ్వర్య:=అక్కడప్రధానాధ్వర్యులు అనంతకృష్ణగారు.

(10)గణపతిదేవ:,పట్వర్ధనాచార్య:,రామకృష్ణవర్య:,మాడుగుల అనిల్ వర్య:,

శ్రీమతి సంధ్యా,భానుమతీ ఇత్యాదయ:బహవ:పండితా:
ఆగచ్చంతి=................
మొదలైన చాలామంది పండితులు వస్తు న్నారు.

(11)తర్హిగమిష్యామ:=అయితేవెళదాo.

🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎

*శమం నయతి యః క్రు ద్దా న్‌*

*సర్వబంధురమత్సరీ।*

*భీతాశ్వాసనకృత్సాధుః*

*స్వర్గస్త స్యాల్పకం ఫలమ్‌॥*

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
కోపంతో ఉన్నవారిని శాంతింపచేయాలి; అందరితోనూ అనురాగంతో మెలగాలి; ఎవరి పట్లా
పగని పెంచుకోకూడదు; భయపడుతున్నవారికి ధైర్యాన్ని అందించగలగాలి. ఇలాంటి
సాధులక్షణాలు ఉన్నవారికి స్వర్గా న్ని మించిన ఫలితం దక్కుతుంది.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:255
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)ఎక్కడి నుండి వచ్చావు? =కుత:ఆగతవాన్?

(2)మొదట నీళ్ళు ఇవ్వు=ప్రథమం జలం దదాతు.

(3) తరువాత సమాచారం అడుగు=అనంతరం సమాచారం పృచ్చతు.

(4) కవిసమ్మేళనం నుండి వచ్చాను =కవిసమ్మేళనాత్ ఆగతవాన్.

(5)బాగాజరిగినదా? =సమ్యక్ ప్రచలితం వా ?

(6)బాగా జరిగింది=సమ్యక్ ప్రచలితమ్.

(7)శ్రీ అనంతకృష్ణ మహో దయులయొక్క షష్టిపూర్తిమహో త్సవ సంచిక కూడా

ఆవిష్కరింపబడినది.= శ్రీ అనంతకృష్ణ వర్యస్య షష్టిపూర్తిమహో త్సవ సంచికా అపి ఆవిష్కృతా.

(8)ఇదిచాలా ఆనందింపదగ్గ విషయము=ఏతత్ అత్యంత .మోదావహో విషయః

🙏 🙏 🙏 🙏 🙏 🙏 🙏
శుభమ్.
 🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*శతమానం భవతి శతాయుః పురుష శ్శతేంద్రియ ఆయుష్యే వేంద్రియే: ప్రతితిష్ఠ తి’|*
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:256
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వర్తమానార్థక అన్ ప్రత్యయాంత శబ్దములు
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)రామ: వనం *గచ్ఛన్* అవర్తత=రాముడు అడవికి వెళ్ళుచు ఉండెను.

(2)బాల: *క్రీడన్* అపశ్యత్=బాలుడు ఆడుచు చూచెను.

(3)స: *ధావన్* పిబతి=అతడు పరుగిడుచు త్రా గుచున్నాడు.

(4)కథాం *కథయన్* అస్తి =కథను చెబుతూ ఉన్నాడు.

(5)త్వం *పిబన్* ఆగచ్ఛసి=నీవు త్రా గుచు వచ్చుచున్నావు.

🙏 🙏 🙏 🙏 🙏 🙏 🙏
శుభమ్.
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
జిహ్వాగ్రే వసతే లక్ష్మీః
జిహ్వాగ్రే మిత్ర బాంధవాః..
జీహ్వాగ్రే బంధన ప్రా ప్తిః
జిహ్వాగ్రే మరణం ధృవం..
 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
నాలుక కొనలోనే (చివర)
లక్షీవాసమూ,
నాలుక కొనలోనే మిత్రు లూ - బంధవులూ,
నాలుక కొనలోనే భవ-బంధాలూ,
నాలుక కొనలోనే మరణమూ నివసించియుండును./ఉంటాయి.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:257
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
నిన్నటిపాఠంలో *అన్* ప్రత్యయాంత వాక్యాలను చదివాము కదా అది ఎలా ఏర్పడుతుందంటే
(1) పరస్మైపద ధాతువుల వెంబడి *అన్* అనేప్రత్యయాన్ని చేర్చితే వచ్చును.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఉదా:-(1)గచ్ఛ్+అన్=గచ్ఛన్=వెళ్ళుచున్నవాడు.

(2)పఠ్ +అన్=పఠన్=చదువుచున్నవాడు.

(3)పిబ్+అన్=పిబన్=త్రా గుచున్నవాడు.
(ఇత్యాదయ:)
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(2)ఆత్మనేపద ధాతువుల వెంబడి "మాన"( లేదా)" ఆన"
కలసిన వచ్చును.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
. ఉదా:-(1)లభ+మాన=లభమాన =పొందుచున్నవాడు.
(ఇత్యాదయ:)
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🙏 🙏 🙏 🙏 🙏 🙏 🙏
శుభమ్.
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
శ్రీరామ రామ రామేతి
రమే రామే మనోరమే,
సహస్రనామ తత్తు ల్యం
రామనామ వరాననే.

రామనామాన్ని మూడు సార్లు స్మరిస్తే చాలు, వెయ్యి నామాలతో వేయి వెలుగుల వేల్పును
ధ్యానించినట్ల అవుతుందని ఆర్యోక్తి. రామశబ్ధం యొక్క మహాత్యం అటువంటిది. రామ చరిత్ర
ఒక్క అయోధ్యను ఉద్దరిస్తే రామనామం యావత్ప్రపంచాన్ని తరింప చేసిందని తులసీదాసు
రామనామ ప్రా చుర్యాన్ని విశదీకరించాడు. శ్రీరామచంద్రమూర్తికి సాటి దైవ మికలేడని
రామదాసు కొనియాడాడు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:258
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
సంస్కృతంలో మూడవ ఎక్కము నేర్చుకుందాం
 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)త్రీణి x సకృత్ =త్రీణి=3x1=3
(2) త్రీణి x ద్విష్ =షట్ =3x2=6

(3)త్రీణి x త్రిర్= నవ =3x3=9

(4)త్రీణి x చతుర్ =ద్వాదశ =3x4=12

(5)త్రీణి x పంచకృత్= పంచదశ=3x5=15

(6)త్రీణి x షట్ కృత్వో= అష్టా దశ=3x6=18

(7) త్రీణి x సప్త కృత్ =ఏకవింశతి:=3x7=21

(8)త్రీణి x అష్టకృత్వశ్= చతుర్వింశతి: =3x8=24

(9)త్రీణి x నవకృత్వస్ =సప్త వింశతి:= 3x9=27

(10)త్రీణి x దశకృత్వస్ =త్రింశత్=3x10=30

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*నాస్తి కామసమో వ్యాధిః*
*నాస్తి మోహసమో రిపుః |*
*నాస్తి క్రో ధసమో వహ్నిః*
*నాస్తి జ్ఞా నాత్పరం సుఖమ్ ||*
దురాశకు సమమగు వ్యాధి లేదు;
మోహమునకు సమమగు శత్రు వు లేడు;
క్రో ధమునకు సమమగు నిప్పు లేదు;
జ్ఞా నమునకు మించిన సుఖము లేదు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
శుభమ్.
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎
 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:259
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
సంభాషణమ్

(1)ఇదంకిమ్=ఇదిఏమి?

(2)ఇదం మమ శరీరమ్=ఇదినా శరీరము.

(3)శరీరస్య భాగా:కే=శరీర భాగములు ఏవి?

(4) శరీరస్యభాగా: శిర: కంఠ: ఉదరం హస్తౌ పాదౌ అంగులయ: ఇత్యాదయ:=

శరీరభాగములు తల, మెడ ,రొమ్ము,కడుపు,చేతులు,పాదములు,వ్రేళ్ళు మొదలైనవి.

(5)తవ శిరసి కిం కిం వర్తతే?=నీతలలో ఏవేవి ఉన్నవి?

(6)మమ శిరసి ద్వేనేత్రే ,ద్వౌ కర్ణౌ ,ఏకా నాసికా ,ముఖం,జిహ్వా దంతా: ఏవమాదయ:
వర్తంతే=నా తలలో రెండు కండ్లు ,రెండు చెవులు ,ఒక ముక్కు, నోరు,నాలుక,పండ్లు వంటివి
ఉన్నవి.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(రేపటిపాఠంలో మరికొంత నేర్చుకుందాం)
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ఆయుర్విత్తం గృహచ్ఛిద్రం ,
మంత్రమౌషధసంగమౌ ,
దానమానావమానాశ్చ ,
నవ గోప్యా మనీషిభిః

ఆయువు , సంపద , గృహచ్ఛిద్రము , మంత్రము , ఔషధము , సంగమము , దానము ,

మానము , అవమానము - ఈ తొమ్మిదింటినీ బుద్ధిమంతులు రహస్యముగ నుంచవలెను.

శుభమ్.
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🌷 🌷 🌷 🌷 🌷

పాఠ:260
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
సంభాషణమ్:

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)త్వం నేత్రా భ్యాం కిం కరోషి=నీవు కండ్ల తో ఏమి చేయుచున్నావు.?
(2)అహం నేత్రా భ్యాం పశ్యామి=నేను కండ్ల తో చూచుచున్నాను.

(3)త్వం కర్ణా భ్యాం కిం కరోషి=నీవు చెవులతో ఏమి చేయుచున్నావు?

(4)అహం కర్ణా భ్యాం శృణోమి=నేను చెవులతో వినుచున్నాను.

(5)త్వం నాసికయా కిం కరోషి? =నీవు ముక్కుతో ఏమి చేయుచున్నావు.

(6) అహం నాసికయా జిఘ్రా మి=నేను ముక్కుతో వాసన చూచుచున్నాను.

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అన్యవాదీ క్రియాద్వేషీ
నోపస్థా యీ నిరుత్త రః.,
ఆహూతః ప్రలయాయీచ
హీనః పంచవిధః స్మృతః..
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అడిగిన విషయము విడిచి ఇతర విషయము మాట్లా డువాడు, చేసిన పనిని ద్వేషించువాడు,
ఉండవలసిన చోటనుండకుండువాడు, ఇతరులు అడిగినా పలకనివాడు, ఆహ్వానము
స్వీకరించి పో నివాడు... ఈ ఐదూ గుణహీనుడి లక్షణములు...
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(రేపటిపాఠంలో మరికొంత నేర్చుకుందాం)
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:261
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
సంభాషణమ్:
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)త్వం వదనేన కిం కరోషి=నీవు నోటితో ఏమి చేయుచున్నావు?
(2)అహం వదనేన అన్నం భక్షయామి=నేను నోటితో అన్నమును తినుచున్నాను.

(3) అహం జిహ్వయా రసయామి=నేను నాలుకతో రుచి చూచుచున్నాను.

(4)దంతై: చర్వయామి=పళ్ళతో నములుచున్నాను.

(5)పాదాభ్యాం చరామి=పాదములతో నడచుచున్నాను.

(6)हस्ताभ्यां वस्तूनि गृह्णामि=చేతులతో వస్తు వులను పట్టు కొనుచున్నాను .

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*నైరృతే రాక్షసే రౌద్రే* *పైతృకేవాప్యుదీరితే*
*ఛేదే భేదే నిరసనే*
*కృత ఆత్మాభిమర్శనే*
*అమేధ్య లోమ కేశాది* *స్పర్శేచాపఉపస్పృశేత్*
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
నైరుతి, రాక్షస, రుద్ర, పితృ
అనే పదాలను పలికినప్పుడు,
ఒక పదార్థా మును భాగముగా చేసినపుడు, ఒక వస్తు వును రెండు, లేదా ఎక్కువగా త్రుంచి
విడదీసినప్పుడు
ఇతరులతో అభివాదనము స్వీకరించి మన హృదయమును తాకినప్పుడు,
అమేధ్యమువంటి అపవిత్ర పదార్థా లనూ, తలలోని, దేహములోని వెంట్రు కలనూ తాకినప్పుడు
చేతులు కడుక్కోవలయును.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(రేపటిపాఠంలో మరికొంత నేర్చుకుందాం)
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:262
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
సంభాషణమ్:

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)త్వం అంగుళీభి: కిం కరోషి?=నీవు వ్రేళ్ళతో ఏమి చేయుచున్నావు.
(2)అహం అంగుళీభి: గణయామి=నేను వ్రేళ్ళతో లెక్కపెట్టు చున్నాను.

(3) కంఠ: కుత్ర వర్తతే=మెడ ఎక్కడ ఉన్నది?

(4) కంఠ:శిరస:అధస్తా త్ వర్తతే=మెడ తలకు కింద ఉన్నది.

(5)కంఠస్య అధస్తా త్ కిం కిం వర్తతే=మెడ కింద ఏమేమి ఉన్నది?

(6)కంఠస్య అధస్తా త్ ఉర:,ఉదరం, హస్తౌ , పాదౌ ఏతే వర్తంతే=మెడక్రింద రొమ్ము,కడుపు,

చేతులు, పాదములు ఇవి ఉన్నవి.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
గౌరవం ప్రా ప్యతే దానాత్‌
నతు విత్త స్య సంచయాత్‌
స్థితిరుచ్ఛైః పయోదానాం
పయోధినా మధస్థితి ః ||
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
దానం చేయడం వల్లే గౌరవం లభిస్తుంది కానీ, కూడ బెట్టడం వల్ల కాదు. మేఘాలు నీటిని
దానం చేస్తు న్నాయి కనుక వాటి స్థా నం పైన ఉంది. సముద్రం నీటిని కూడ బెడుతోంది కాబట్టి
దాని స్థా నం క్రిందనే ఉంది.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:263
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అర్థా లుతెలుసుకుందాం
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)శర్కరా:=గులకరాళ్ళు

(2)యంత్రశాలా=కర్మాగారము

(3)కర్షణీ=స్క్రూ

(4)కర్షణీచోదక:=స్క్రూ డ్రైవరు

(5)భాజనమ్=గిన్నె

(6)ఘరట్ట:=తిరుగలి

(7)కంభీ=గరిటె

(8)శరావ:=మూకుడు

(9)దృషత్పుత్ర:=సన్నికల్లు

(10)బృహత్సూచీ=దబ్బనము

(11)ఆహావ:=నీటితొట్టె

(12)లవిత్రం=కొడవలి

(13)పుటగ్రీవ:=జాడీ

(14)భ్రా ష్టమ్=బాణలి

(15)వరాహకూర్చమ్=నగలుతుడిచే బ్రష్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
వస్త్రేణ వపుషా వాచా
విద్యయా విభవేనచ
వకారైః పంచభిర్హీనైః
నరోనాయాతి గౌరవం
వస్త్రమూ, మంచి దేహధాఢ్యమూ, మంచి మాట, సద్విద్య, వైభవమను ఐదు వకారములు
లేని మానవుడు గౌరవము లేనివాడగును..
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:264
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అర్థా లుతెలుసుకుందాం
🍎 🍎 🍎 🍎
(1)శిఖాతరు:=దీపపుశమ్మ
(2)శిక్యమ్=ఉట్టి

(3)ఉద్వర్తినీ=అట్ల కాడ

(4)అభ్రి:=బూజుకర్ర,

(5)గలంతికా=చెంబు

(6)విద్యుత్పాచకమ్=కరెంట్ కుక్కర్

(7)అంగారధానీ=గాడి పొ య్యి/పెద్ద పొ య్యి

(8)వాయు హసంతి=గ్యాసు పొ య్యి

(9)కాచచషక:=పింగాణీకప్పు

(10)భుశుండీ=తుపాకి

(11)ముద్గ ర:=సుత్తి

(12)కుద్దా ల:=గునపము

(13)అశ్మధారణమ్=ఉలి

(14)హల:=నాగలి

(15) ఖనిత్రమ్=పార.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
పితాధర్మః పితాస్వర్గః
పితా హి పరమంతపః.
పితా ప్రీతి హి మాపన్నే
సర్వాః ప్రీయన్తి దేవతాః.
తండ్రిని సేవించడమే ధర్మము.తండ్రిని సర్వవిధముల సుఖింపజేయడమే స్వర్గం.!
ధర్మవర్తనుడైన తండ్రిని అనుసరించడమే తపస్సు.తండ్రిని ప్రసన్నముగా ఉంచితే
సమస్త దేవతలు మనకు ప్రసన్నులు అవుతారు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:265
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎
(1)మాత్రేనమ:=తల్లికొరకునమస్కారము.
(2)గురో: అనుగ్రహ:=గురువు యొక్క అనుగ్రహము.

(3)గురౌ భక్తి:=గురువు నందు భక్తి.

(4)హేరామ త్వయా వినా న గతి:=ఓరామా నీవు దప్ప గతి లేదు.

(5)మేఘ: వర్షతి=మేఘము వర్షించు చున్నది.

(6)కృషీవల: కర్షతి=కర్షకుడు(రైతు) దున్నుచున్నాడు.

(7)బాల: సత్యం వదతి=బాలుడు సత్యమును పలుకుచున్నాడు.

(8)సా స్వపితి=.ఆమె నిదురించు చున్నది.

(9)అహం పాఠం పఠామి=నేను పాఠమును చదువుచున్నాను.

(10)త్వం ఖాదసి=నీవు తినుచున్నావు.

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
या कु न्देन्दुतुषारहारधवला या शुभ्रवस्त्रावृता
या वीणावरदण्डमण्डितकरा या श्वेतपद्मासना ।
या ब्रह्माच्युतशङ् करप्रभृतिभिः देवैः सदा वन्दिता
सा मां पातु सरस्वती भगवती निःशेषजाड्यापहा ॥
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:266
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
కర్తరి ప్రయోగం(active voice) కర్మణి ప్రయోగం(passive voice)
తెలుసుకుందాం.
🙏 🙏 🙏 🙏 🙏 🙏
(1)పితా బాలం నయతి=తండ్రి బాలుని తీసుకొని వెళ్ళుచున్నాడు (కర్తరి).
(2)పిత్రా బాల: నీయతే=తండ్రి చేత బాలుడు తీసుకొని వెళ్ళబడుచున్నాడు.(కర్మణి)

(3)అగ్ని: గృహం దహతి=నిప్పు ఇంటిని కాల్చుచున్నది.(కర్తరి)

(4)అగ్నినా గృహం దహ్యతే=నిప్పుచే ఇల్లు కాల్చబడుచున్నది.(కర్మణి).

(5)గజ: కాసారం తరతి=ఏనుగు తటాకమును దాటుచున్నది(కర్తరి)

(6)గజేన కాసార: తీర్యతే=ఏనుగుచే తటాకము దాటబడుచున్నది. (కర్మణి)

(7)అహం పాఠం పఠామి=నేను పాఠమును చదువుచున్నాను.(కర్తరి)

(8)మయా పాఠ: పఠ్యతే=నాచేత పాఠము చదువబడుచున్నది (కర్మణి)

(9)అహం ప్రబంధం లిఖామి=నేను ప్రబంధమును వ్రా యుచున్నాను.(కర్తరి)

(10)మయా ప్రబంధ: లిఖ్యతే=నాచేత ప్రబంధము వ్రా యబడుచున్నది(కర్మణి).

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
అత్యాగసహనో బంధుః
సదైవానుమతం సుహృద్.,
ఏకక్రియం భవేన్మిత్రం
సమప్రా ణ సఖామతః..
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఏమాత్రమూ దూరం కావడాన్ని సహించలేనంత బంధాన్ని మనతో ఎవరు పంచుకోంటారో
వాళ్ళు బంధువులు..
మనఆలోచనలు విని దానికి అనుగుణంగా నడచుకొంటూ తేడా ఉంటే సమన్వయ దృష్టితో
సరిచేయువాడు సహృదయుడు. ఒకే బండిని లాగే రెండు వృషభాల్లా గా ఒకరినొకరు కలుపు
కొని కార్యసాధన చేయువారు మిత్రు లు.
తన ప్రా ణంతో సమంగా మరోప్రా ణం తిరుగుతుందన్నట్లు ఎవరు సంచరిస్తా రో వారిని సఖులు
అంటారు...
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:267
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
కర్తరి ప్రయోగం(active voice) కర్మణి ప్రయోగం(passive voice)
తెలుసుకుందాం.
🙏 🙏 🙏 🙏 🙏 🙏
కర్తరి కర్మణి ప్రయోగాలలో కొన్ని క్రియలు(వర్తమానకాలములో)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ధాతువు...కర్తరిరూపము... కర్మణి రూపము
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)గమ్(గచ్ఛ్)..గచ్ఛతి.. గమ్యతే

(2)పఠ్..పఠతి.. పఠ్యతే

(3)త్యజ్..త్యజతి... త్యజ్యతే

(4)దహ్..దహతి... దహ్యతే

(5)పా(పిబ్)పిబతి...పీయతే

(6)కృ(కర్).. కరోతి... క్రియతే

(7)దా(యచ్ఛ్)..యచ్ఛతి.. దీయతే

(8)వహ్.. వహతి..ఉహ్యతే

(9) దృశ్(పశ్య్)..పశ్యతి.. దృశ్యతే

(10)స్థా (తిష్ఠ్ )..తిష్ఠ తి.. స్థీయతే

(11)నీ(నయ్)..నయతి.. నీయతే

(12)భూ(భవ్)..భవతి..భూయతే

(13)లిఖ్.. లిఖతి.. లిఖ్యతే

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
న తేచ మాతాచ పితాచ బందుః
న తేచ పత్నీ సుతాశ్చ మిత్రమ్l
న పక్షపాతో న విపక్ష పాతః
కథం హి సంతాప పరోసి చేతః .ll
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఓ చిత్త మా! నీకు తల్లీ, తండ్రి, బంధువు, భార్య, బిడ్డ , మిత్రు డు ఎవరూ లేరు. పక్షపాతం
ఉండుట, లేక పో వుట రెండూ లేవు. అలాంటి నీకు సంతాపం ఎలా కలుగుతుంది?
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:268
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఈకారాంత: స్త్రీ లింగ: నదీ శబ్ద :
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ విభక్తి :
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
నదీ నద్యౌ నద్య: -ప్రథమా
హేనది హేనద్యౌ హేనద్య: -సం.ప్రథమా

నదీమ్ నద్యౌ నదీ: -ద్వితీయా

నద్యా నదీభ్యామ్ నదీభి: -తృతీయా

నద్యై నదీభ్యామ్ నదీభ్య: -చతుర్థీ

నద్యా: నదీభ్యామ్ నదీభ్య: -పంచమీ

నద్యా: నద్యో: నదీనామ్ -షష్ఠీ

నద్యామ్ నద్యో: నదీషు -సప్త మీ

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
*కుసుమస్త బకస్యేవ*
*ద్వయీవృత్తి ర్మనస్వినః*
*మూర్ధ్నివాసర్వలోకస్య*
*శీర్యతే వన ఏవ వా*
పూలగుత్తి శిరస్సుయందు అలంకారముగా ధరించబడును.లేదా నేలరాలి నశించును.అట్లే
మానధనులు లోకులచే ప్రశంసించబడుదురు.లేదా స్వయముగనే
నశింతురు.ఆత్మాభిమానమే వారికి గొప్ప సంపద.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:269
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
క్రిందివాటికి సమాధానాలు సంస్కృతంలో వ్రా ద్దా ము.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)రామస్య పత్నీ కా?

(2) పాండవానాం జననీ కా?

(3)ప్రహ్లా దస్య పితా క:?

(4)జనకస్య పత్నీ కా?

(5)లవకుశయో:గురు:క:?

(6)పురాణానాం రచయితా క:?

(7)వనానాం రాజా క:?

(8)తవ నామ కిమ్?

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*దుఃఖే దుఃఖాధికాన్ పశ్యేత్*
*సుఖే పశ్యేత్ సుఖాధికాన్ |*
*ఆత్మానం సుఖదుఃఖాభ్యాం*
*శత్రు భ్యామివ న అర్పయేత్ ||*
దుఃఖము కలిగినప్పుడు తనకన్న ఎక్కువ దుఃఖితులను చూడవలెను. సుఖము
వచ్చినపుడు తనకన్న హెచ్చు సుఖముగనున్నవారిని చూడవలెను. పగవారికి మనలను
ఎటుల అర్పించుకొనమో అటులనే సుఖదుఃఖములకు మనలను సమర్పించుకొనరాదు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:270
వందే సంస్కృత మాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ద్విత్వాక్షరపదాని
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)దుస్సాహసమ్=పెద్దసాహసము

(2)కుక్కుర:=కుక్క

(3)ఘట్ట:=ఘటన
(4)అన్నమ్=అన్నము

(5)శయ్యా=పడక

(6)దుశ్శకునమ్=చెడుశకునము

(7)మల్ల :=మల్లు డు

(8)మమ్మట:=మమ్మటుడు

(9)సజ్జన:=సజ్జనుడు

(10)పిప్పలీ=పిప్పలీ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
నిత్యం క్రో ధాచ్ఛ్రియం రక్షేత్
తపో రక్షేచ్చ మత్సరాత్|
విద్యాం మానావమానాభ్యాం
ఆత్మానం తు ప్రమాదతః||
ఎల్ల ప్పుడునూ-కోపము వలన ఐశ్వర్యమును, అసూయ వలన తపస్సు, మానావమానముల
వలన విద్య, పొ రపాటు వలన ఆత్మ చెడకుండా కాపాడుకోవలెను.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:271
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)వాడు పాఠశాలకు వెళ్ళి
పాఠమును చదువు చున్నాడు========================స: పాఠశాలాం గత్వా
పాఠం పఠతి.
(2) పాఠమును చదివి పుస్త కంలో వ్రా యుచున్నాడు============పాఠం పఠిత్వా
పుస్త కే లిఖతి.

(3)బాలుడు దారిలో పరుగెత్తి పడుచున్నాడు================బాల: మార్గే

ధావిత్వా పతతి.

(4)నేను స్నానము చేసి తినిచున్నాను===================అహం స్నాత్వా

ఖాదామి.

(5)వాడు అన్నం తిని సుఖంగా నిదురించుచున్నాడు===========స: అన్నం భుంక్త్వా

సుఖం నిద్రా తి.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*వనాని దహతో వహ్నేః*
*సఖాభవతి మారుతః*
*సఏవ దీప నాశాయ*
*కృశే దహతో వహ్నేః*

అరణ్యమునందు అగ్ని దహించివేయునప్పుడు గాలి అగ్నికి మిత్రు ణివలె సహకరించును.

చిన్న దీపము వెలుగునప్పుడు గాలి దీపజ్యోతిని ఆర్పివేయును..

దుర్బలురతో మిత్రత్వము ఎవ్వరూ చేయరుకదా..

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:272
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)అతడు నీటిని త్రా గి వెళ్ళుచున్నాడు=స: జలం నిపీయ గచ్ఛతి.

(2)దేవుని దర్శించి నమస్కరించుచున్నాడు=దేవం సందృశ్య నమతి.

(3)పాదముల మీద పడి ప్రా ర్థించుచున్నాడు=పాదయో: నిపత్య ప్రా ర్థయతే.

(4)అందరు గుమిగూడి నిలుచున్నారు=సర్వే సంభూయ తిష్ఠంతి.

(5)వారు మిత్రు ని వదలిపెట్టి వెళ్ళుచున్నారు=తే మిత్రం సంత్యజ్య గచ్ఛంతి

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*యువైన ధర్మశీలః స్యాత్*
*అనిత్యం ఖలు జీవనం*
*కోహి జానాతి కస్యాద్య*
*మృత్యుకాలో భవిష్యతి*

భావము:- చిరుత ప్రా యములోనే మానవుడు ధర్మశీలుడుగా ఉండవలెను, ఎందుకనగా

జీవితము అస్థి రము కదా! యెవనికెప్పుడు మృత్యువు వచ్చునో ఎవరూ ఎరుగరు కనుక
వయసును సాకుగా పెట్టు కోక ధర్మశీలుడవు కమ్ము.

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:273
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)అతడు ఇక్కడికి వచ్చి మాట్లా డుచున్నాడు=స: అత్ర ఆగత్య వదతి.

(2)అతనిని అనుసరించి చేయుచున్నాడు=తం అనుగమ్య కరోతి.

(3)అతడు సమస్యాపూరణ శ్లో కం వ్రా సి చూపుచున్నాడు=సః సమస్యాపూరణ శ్లో కం విలిఖ్య

దర్శయతి.

(4)అతడు వ్రా యుటకు సమర్థు డు =సః లిఖితుం సమర్థ:

(5)అతడు వేగముగా పరుగెత్తి చూచెను=స: సహసా ప్రధావ్య అపశ్యత్.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*షడ్దో షా పురుషే ణే హ*
*హాతవ్యా భూతిమిచ్చతా*
*నిద్రా తంద్రా భయం క్రో ధ౦*
*ఆలస్య o దీర్ఘ సూత్రతా* ll
అర్థము:--బాగు పడాలనుకునే వాడు అతినిద్ర,సో మరితనము,భయం, కోపం, ఆలస్యము,
ఎంతకాలానికీ పని తెమలనీయక పో వడం ఈ ఆరు దోషాలనూ విడిచి పెట్టా లి.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:274
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)చేప తటాకము నందు పడెను=మత్స్య: తటాకే పతిత:.

(2)చెట్టు మీద కాకి కూర్చొనెను=వృక్షే కాక: ఉపవిష్ట: .

(3)నీచేత ఏమి చేయబడినది?=త్వయా కింకృతమ్?

(5)తండ్రి కొరకు జాబు వ్రా యబడినది=పిత్రే పత్రం లిఖితమ్ .

(6)సీత హనుమంతుని చేత చూడబడినది=సీతా హనుమతా దృష్టా .

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*సతాం సంతోషముత్పాద్య*
*ఆశిషం నైవ యాచయేత్*
*సతాం సంతాపముత్పాద్య*
*శాపం దేహేతి నోవదేత్*
సజ్జనులను సంతోషింపజేసిన తరువాత ఆశీర్వాదము పోందవలెయునని లేదు.
వారి సంతోషమే మనకు శ్రేయస్కరము..
సజ్జనులకు హాని చేసిన తరువాత వారు శాపమివ్వలేదనిననూ వారి దుఃఖమే మనకు
హానికరము.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:275
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇
(1)అందరి చేత సత్యము పలుకబడవలెను=సర్వై: సత్యం వక్తవ్యమ్.
(2)పుణ్యమైన కర్మ చేయబడవలెను=పుణ్యం కర్మ కర్తవ్యమ్.

(3)శుద్ధమైన అన్నము తినబడవలెను=శుద్ధం ఆన్నం ఖాదితవ్యమ్.

(4)అద్భుతమైన నాటకం చూడబడవలెను=అద్భుతం నాటకం ద్రష్టవ్యమ్.

(5) నీచేత ఉద్యానమునందు ఆడుకొనబడవలెను= త్వయా ఉద్యానే క్రీడితవ్యమ్.

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
*నాస్తి మేఘ సమం తోయం*

*నాస్తి చాత్మ సమం బల 0*

*నాస్తి చక్షు సమం తేజో*

*నాస్తి ధాన్య సమం ప్రియం*

అర్థము:--వాన నీటి తో సమాన మైన నీరులేదు. ఆత్మబలం తో సమాన మైన బలం లేదు.
కంటి వెలుగు కు సమాన మైన వెలుగు దొరకదు. ఆహారం తో సమానమైన పదార్థము లేదు.

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:276
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇
(1)ఎద్దు గడ్డి ని తినినది=బలీవర్ద: తృణం ఖాదితవాన్.
(2)రోగి మందును త్రా గెను=రుగ్ణ: ఔషధం పీతవాన్.

(3)అతడు గ్రా మము నుండి వచ్చెను=స: గ్రా మాత్ ఆగతవాన్.

(4)బాలునిచే ఉద్యానమునందు ఆడబడినది=బాలేన ఉద్యానే క్రీడితమ్.

(5)సత్యనారాయణ కథను చెబుతూ ఉన్నాడు=సత్యనారాయణ: కథాం కథయన్ అస్తి .

(6)ఒకచోట పుస్త కము ఉన్నది. మరియొకచోట బాలుడు నిదురించుచున్నాడు.=ఏకత్ర

పుస్త కమస్తి .అన్యత్ర బాల: స్వపితి.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
గుణవజ్జన సంసర్గా త్
యాతి నీచో$పి గౌరవమ్l
పుష్పమాలానుషంజ్గే ణ
సూత్రం శిరసి ధార్యతేll
గుణవంతుల చేరికవలన నీచుడు కూడా గౌరవమునుపొందును. పుష్పమాల
సంబంధమువలన దారము శిరస్సుపై ధరింపబడును.

ప్రభాత వందనాని.స్వామిన్
కాకః బీజం ఖాదితవాన్.
బాలకః దుగ్దం పీతవాన్.
సః చిత్రశాలాత్ ఆగతవాన్.
బాలేన క్రీడాంగణే క్రీడితమ్.
పురోహితః శ్రీ సత్యనారాయణస్వామి వ్రత కథాం కథయన్ అస్తి .
ఏకత్ర ధనం అస్తి .అన్యత్ర కర్షకః యత్నతి

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:277
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
సంఖ్యావాచకాని
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)ఏక:(పుం) ఏకా(స్త్రీ) ఏకమ్(నపుం)=ఒకటి =१

(2)ద్వౌ(పుం) ద్వే(స్త్రీ) ద్వే(నపుం)=రెండు=२

(3)త్రయ:(పుం) తిస్ర:(స్త్రీ) త్రీణి(నపుం)=మూడు=३

(4)చత్వార:(పుం)చతస్ర:(స్త్రీ) చత్వారి(నపుం)=నాలుగు=४

(5) పఞ్చ= ఐదు=५

(6)షట్=ఆరు=६

(7)సప్త =ఏడు=७

(8)అష్ట/అష్టౌ =ఎనిమిది=८

(9)నవ=తొమ్మిది =९
(10)దశ=పది=१०
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*సుగంధం కుసుమం చైవ*
*తాంబూలం దక్షిణాం తథా*,
*ఏకహస్తే న గృహ్ణీ యాత్*
*కతృఃశ్రేయోభివృద్ధయే*
సుగంధము, పువ్వులు, తాంబూల దక్షిణాదులు వొక చేతితో తీసుకొనినచో ఇచ్చిన వారికి
శ్రేయమగును.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
వందే సంస్కృత భారతమ్
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:278
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
క్రిందివాటిని సంస్కృత భాషలోకి అనువాదం చేద్దాం ...

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)నీపేరుఏమి?
(2)నేను చదువుచున్నాను

(3)అతడు ఆడుచున్నాడు
(4)ఆమె పాడుచున్నది

(5)నీవు వ్రా యుచున్నావు

(6)నా పేరు కృష్ణమాచార్యులు.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*సూతకాంతే ఉపాకృత్యే*
*గతేమాస చతుష్టయే*,
*నవ యజ్ఞో పవీతంతు*
*ధృత్వా జీర్ణం విసర్జయేత్*

సూతకానంతరము, ఉపాకర్మానంతరము, నాలుగు మాసములు గడిచిన తరువాత నూతన

యఙ్ఞో పవీతము ధరించి పాతది తీయవలయును..

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇

పాఠ:279
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అర్థా లు
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)చాలు=అలమ్
(2)బాగుంది=సాధు,

(3)జాగ్రత్త =సావధానమ్
(4)మన్నించండి=క్షమ్యతామ్

(5)తెలిసింది=అవగతమ్

(6)ఏమైంది?=కిం జాతమ్?

(7)సిగ్గు చేటు=లజ్జా కరమ్,

(8)మంచి ఆలోచన=ఉత్త మ: కల్ప:

(9)బాగుగా చేశావు=సాధుకృతమ్

(10)దురదృష్టం=దౌర్భాగ్యమ్.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*లోకేషు నిర్ధనో దుఃఖా:*
రుణగ్రస్తః తతోధికం*
*తాభ్యాం రోగ యుతో దుఃఖా*
*తేభ్యో దుఃఖా కు భార్యా కః*
అర్థము:-- లోకం లో డబ్బులేనివాడు దుఖిస్తా డు,వాడికంటే అప్పు వున్నవాడు ఎక్కువగా
దుఖిస్తా డు,
వాడికంటే రోగ గ్రస్తు డైనవాడు
ఎక్కువ దుఃఖిస్తా డు, వీళ్ళందరి కంటే గయ్యాళి భార్య వున్నవాడు ఎక్కువ దుఃఖితుడు.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:280
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఒకచిన్నకథచదువుదాం:--

(1)ఆసీత్ వ్యాఘ్రపురే జీర్ణధన:నామ వణిక్=వ్యాఘ్రపురంలో జీర్ణధనుడనే వ్యాపారి ఉండేవాడు.

(2)స:పిత్ర్యం యత్కించిత్ ధనం భోగేన క్షపితవాన్=తండ్రినుండిప్రా ప్తించిన ధనాన్ని
సుఖసౌఖ్యాలకు(భోగాలతో)ఖర్చుచేశాడు.

(3)అథ ద్రవ్యక్షయాత్త త్ర వాసం కర్తుం లజ్జమాన:దేశాంతరం గంతుమైచ్ఛత్=తరువాత

ధనంలేకపో వడంతో ఆగ్రా మంలో నివసించడానికి సిగ్గు పడి మరియొకప్రాంతానికి వెళ్ళాలని
నిశ్చయించుకొన్నాడు.

(4)తస్య గృహే లోహభారఘటితా తులా కాపి ఆసీత్=అతని ఇంట్లో ఇనుముతో చేసిన

తక్కెడ(త్రా సు)ఒకటుండెను.

(5)స: తాం స్వ మిత్రస్య కస్యాపి శ్రేష్ఠి నో గృహే నిక్షిప్య జగామ=దానిని తన స్నేహితుడైన
ఒకవ్యాపారి(శ్రేష్ఠి )ఇంట్లో ఉంచివెళ్ళాడు.

(మరికొంత కథ రేపటిభాగంలో)
*********************
*వినా కార్యేణ యేమూఢాః*
*గచ్ఛంతి పరమందిరం*,
*అవశ్యం లఘుతాం యాతి*
*కృష్ణపక్షే యథాశశీ*..

ఏకార్యము లేకుండా అనవసరముగా వేరోక్కింటికి వెళ్ళువారు, కృష్ణపక్షము చంద్రు నివలె

చులకనౌదురు...
 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:281
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఒకచిన్నకథచదువుదాం:--(తరువాతిభాగం)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)కతిపయదినానంతరం స: శ్రేష్ఠి గృహం గత్వా సా నిక్షేపతులా దీయతాం
ఇత్యాహ=కొద్దిరోజుల తరువాత (తిరిగి వచ్చిన జీర్ణధనుడు)శ్రేష్ఠి ఇంటికి వెళ్ళి తాను దాచి
యుంచిన తులను తిరిగి ఇమ్మన్నాడు.
(2)వంచక: శ్రేష్ఠీ తులా కస్యాంచిత్ రాత్రౌ మూషికై:భక్షితా ఇత్యవదత్=మోసగాడైన శ్రేష్ఠి "తుల
ఒకనాటి రాత్రి ఎలుకలచే తినబడినదని "చెప్పాడు.

(3)వణిక్ తు తస్య వంచనాం జ్ఞా త్వాపి కిమపి నోవాచ=శ్రేష్ఠి చేసిన మోసం తెలిసినప్పటికి
వ్యాపారి ఏమీ అనలేదు(మాట్లా డలేదు).

(మరికొంత కథ రేపటిభాగంలో)
*********************
*విశాఖాంతాని మేఘాని*
*ప్రసూతాంతాని యౌవ్వనం*
*లలితాంతాని గీతాని*
*తక్రాంతాంతాని భోజనమ్*
విశాఖ కార్తి నంతరము పెద్దగా వర్షించు మేఘములూ,
ప్రసవానంతరము స్త్రీ యౌవ్వనమూ,
లలిత రాగముచే సంగీతమూ,
మజ్జిగాన్నా నంతరము భోజనమూ సమాప్త మగును..
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇

పాఠ:282
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
ఒకచిన్నకథచదువుదాం:--(తరువాతిభాగం)

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)తత: నదీస్నానాయ గచ్ఛన్ స: శ్రేష్ఠి న: పుత్రం ఆత్మనా సహ అనయత్=తరువాత వ్యాపారి
నదీస్నానానికి వెళుతూ తనతో పాటు శ్రేష్ఠి కుమారుని కూడా తీసుకొని వెళ్ళాడు.
(2)కించిత్ కాలానంతరం పునరాగత్య స: శ్రేష్ఠి నమవోచత్ యత్ బాల: హఠాదాగతేన గృధ్రేణ
నీత:=కొంతసేపటికి తిరిగివచ్చి శ్రేష్ఠి తో అకస్మాత్తు గా వచ్చిన గ్రద్ధ ఒకటి నీకుమారుని ఎత్తు కొని
పో యిందని పలికాడు.

(3)కథం తదితి పృచ్ఛతి తస్మిన్ సో s వదత్

యథా మే తులా మూషికై: భక్షితా తథా తే పుత్ర: గృధ్రేణ నీత:=అదెలా సంభవించిందని శ్రేష్ఠి
ప్రశ్నిస్తే నా తక్కెడను ఎలుకలు తినినట్లే నీ కుమారుణ్ణి గ్రద్ద ఎత్తు కొనిపో యిందని
బదులిచ్చాడు.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఇది కథ ---ఇందులోని నీతి చెప్పగలరు(సంస్కృతం/తెలుగులో)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*అప్రా ర్థితాని దుఃఖాని*
*యథైవాయాంతి దేహినాం*
*సుఖాన్యపి తథామన్యే*
*దైన్యమత్తా తిరిచ్యతే*
కోరుకోనిదే కష్టా లు వచ్చునట్లు సుఖములు కూడా వచ్చును.. కానీ కష్టసమయమందు
పొందే దీనస్థితి అధికముగా నుండును...
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:283 🌺

వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
శబ్దము నేర్చుకుందాము
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఇకారాంత:పుంలింగ: “సఖి” శబ్ద:

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఏకవచనమ్ --ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్--విభక్తి :
 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(1)సఖా-- సఖాయౌ-- సఖాయ:--ప్రథమా
(2)సఖాయం-- సఖాయౌ-- సఖీన్ --ద్వితీయా

(3)సఖ్యా--సఖిభ్యామ్--సఖిభి:--తృతీయా

(4)సఖ్యే--సఖిభ్యామ్--సఖిభ్య:--చతుర్థీ

(5)సఖ్యు:--సఖిభ్యామ్--సఖిభ్య:--పంచమీ

(6)సఖ్యు:--సఖ్యో:--సఖీనామ్--షష్ఠీ

(7)సఖ్యౌ--సఖ్యో:--సఖిషు--సప్త మీ

(8)హే సఖే --హే సఖాయౌ-- హే సఖాయ:--సం. ప్రథమ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
దాతా దరిద్రః కృపణో ధనాడ్యః !
పాపీ చిరాయు స్సుకృతీ గతాయుః !!
రాజా2 కులీన స్సుకులీ చ భృత్యః !
కలౌ యుగే షడ్గు ణమాశ్రయంతీ !!

దానంఇచ్చువాడు దరిద్రు డుఅవటం, పిసినారి ధనవంతుడు, పాపాత్ముడు

చిరకాలంజీవించిఉండటం,
పుణ్యాత్ములు త్వరగా చనిపో వటం,
నీచకులముయందు పుట్టినవాడు
రాజుఅవ్వటం,ఉత్త మకులస్తు డు నౌకరుఅవ్వటం,అనే — ఈ ఆరు గుణములు
కలియుగమునందు ఎక్కువగా
ప్రబలియుంటాయి
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:284
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అర్థా లు:-(1)బీజపూర:=మాదీఫలము

(2)బ్రా హ్మీ=పొ న్నగంటికూర

(3)భృంగరాజ:=గుంటగలగర

(4)మధూక:=ఇప్ప

(5) నాగరంగ:=నారింజ

(6)నాగవల్లీ=తమలపుతీగ

(7) నాలికేర:=టెంకాయ

(8)నిచుల:=ఎఱ్ఱ గన్నేరు

(9) నింబ:=వేప

(10) బింబికా=దొండ

(11)బిల్వ:=మారేడు

(12) లకుచ:=గజనిమ్మ
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*ఆహవే వ్యసనే చైవ*
*దుర్భిక్షే శతృ నిగ్రహే*
*రాజద్వారే స్మశానేచ*
*యస్తి ష్ఠ తి స బాంధవః*...
యుద్ధ సమయమునందు, సంకటము కలిగినప్పుడు, దుర్భిక్షమునందు, శత్రు వులతో
పో రాడునప్పుడు, రాజ సన్నిధియందు, స్మశానమునందు మనకు అండగా నిలుచువారే
బాంధవులు..
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:285
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అస్ (ధాతు )=ఉండు

***********************
ప్రథమ పురుషః
**************
(1)అస్తి =ఉన్నది/ఉన్నాడు,
(2)స్తః=వారిద్దరున్నారు

(3)సన్తి =వారున్నారు
***********************
మధ్యమపురుషః
**************
(1)అసి=నీవు ఉన్నావు

(2)స్దః=మీరిద్ధరున్నారు

(3)స్థ=‌మీరు ఉన్నారు
*********************

ఉత్త మపురుషః
**************
(1)అస్మి=నేను ఉన్నాను (2) స్వః =మేమిద్దరము ఉన్నా‌ము
(3) స్మః=మేము ఉన్నాము.
***********************
(1)ఏకవచనమ్(2)ద్వివచనమ్(3)బహువచనమ్
***********************
*నీలకంఠం సమాసాద్య*
*వాసుకీర్వాయు భక్షణమ్*
*ప్రా ప్యాపి మహతాం స్థా నం*
*ఫలం భాగ్యానుసారియత్*

పరమేశ్వరుని ఆశ్రయములోనుండు భాగ్యము కల్గిన వాసుకి, గాలినే ఆహారముగా

సేవించుచున్నది.. అటులనే ఎంత గొప్ప స్థా నములో నుండిననూ అదృష్టా నికి తగు ఫలితమే
దొరకును...
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:286
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)ఏతస్య=ఇతనియొక్క

(2)తస్య=అతనియొక్క

(3)కస్య=ఎవనియొక్క

(4)ఏతస్యా:=ఈమెయొక్క

(5)తస్యా:=ఆమెయొక్క

(6) కస్యా:=ఎవతెయొక్క

(7)చేత్=అయితే

(8)నోచేత్=కాకపో తే

(9)రిక్తః=ఖాళీ

(10)పూర్ణః=నిండుగా

(11)అన్తః=లోపల

(12)బహిః=వెలుపల
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
*యజ్ఞో s నృతేన క్షరతి*
*తపః క్షరతి విస్మయాత్*
*ఆయుర్విప్రా పవాదేన*
*దానంచ పరి కీర్తనాత్*
అపద్ధం పలుకుటచే యఙ్ఞఫలము నాశమగును,అహంకారముచే తపశ్శక్తి నశించును.,
బ్రా హ్మణుని పై నిందాపవాదనచే ఆయువు క్షీణించును,
చేసిన దానము నలుగురిలో చెప్పగా అది నిష్ఫలమగును..
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:287
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
అర్థా లుః---

1)పురతః=ముందర (2)పృష్ఠ తః=వెనుక (3)వామతః=ఎడమవైపు (4)దక్షిణతః=కుడివైపు

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
పూరయత=పూరించండి.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
(1)రామస్య ------హనుమాన్ అస్తి .

(2)రామస్య-----లక్ష్మణఃఅస్తి .

(3)రామస్య -----భరతఃఅస్తి .

(4)రామస్య------- సీతా అస్తి .

🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*నభారం మేరు శిఖరం*
*నభారం సప్త సాగరాన్*
*రాత్రౌ పూజిత నిర్మాల్యం*
*ప్రభాతే భారమద్భుతమ్*
స్వామికి రాత్రి పూజించిన పూలు-గంధము, ఉదయము వేళకు మేరు శిఖరముకన్నా, సప్త
సాగరాలకన్నా బరువగును..
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:288
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
తెలుగు లోకి అనువాదం చేద్దాం
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)యః వేగేన ధావతి సః హరిః.
(2)యా విద్యా దదాతి, సా సరస్వతీ.

(3)యత్ రామకథాం బో ధయతి, తత్ రామాయణమ్.

(4)గణేశః స్థూ లః అస్తి

(5)గోపాలః కృశః
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*గణేశః స్తౌ తి మార్జా రం*
*స్వవాహస్మాభి రక్షణే*
*మహానపి ప్రసంగేన*
*నీచం సేవితుమిచ్ఛతి*
వినాయకుడు తన వాహమైన ఎలుక రక్షణకొరకై మార్జా లమును స్తు తించునట్లు , మహాత్ములు
సందర్భవశాత్తు నీచులను స్తుంతించెదరు..(కదా.)
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:289
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)అస్పృశ్యతా మహాన్ దోష:=అంటరానితనం మహానేరం.

(2)అస్మాకం ధర్మం సంస్కృతి:చ రక్షణీయా=మనధర్మాన్ని సంస్కృతిని రక్షించాలి.

(3)సత్యం వక్తవ్యమ్=సత్యాన్ని పలకాలి.

(4)హింసా మార్గ: త్యాజ్య:=హింసా మార్గా న్ని విడనాడాలి.

(5)నహి సర్వ: సర్వం న జానాతి=ప్రతివాడు అన్నీ తెలుసుకోలేడు.

(6) కష్టం సో ఢవ్యమ్=కష్టా న్ని సహించాలి.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*శిక్షాక్షయం గచ్ఛతి కాలపర్యయాత్*
*సుబద్ధమూలా నిపతన్తి పాదపాః*
*జలం జలస్థా నగతం చశుష్యతి*
*హుతం చదత్తం చ తథైవ తిష్ఠ తి*
కాలం అనేది గడుస్తూ వుంటే నేర్చుకున్న విద్యలన్నీ మరుపుచే మరుగున పడిపో తాయి.
భూమి లోతుల్లో కి అతిదృఢంగా పాతుకుపో యిన మొదళ్లు ఉన్నా చెట్లు కూలిపో తాయి.
చెరువుల్లో ని నీరూ ఎండిపో తుంది. కానీ చేసిన యజ్ఞా లూ, దానాలూ మంచి పనులుగా,
పుణ్యకర్మలుగా శాశ్వతంగా లోకంలో నిలిచిపో తాయి.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:290
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)నాస్తి జ్ఞా నం పరం సుఖమ్=జ్ఞా నాన్ని మించిన సుఖం లేదు.

(2)కవిరేవ ప్రజాపతి:=కవియే బ్రహ్మ .

(3)కు పుత్రో జాయేత, క్వచిదపి కు మాతా న భవతి=చెడు కుమారుడు పుట్టవచ్చు, చెడ్డ తల్లి
పుట్టదు(ఉండదు)

(4)స్వభావో దురతిక్రమ:=స్వభావం అతిక్రమించరానిది.

(5)చీత్కారం మా కురు=చీదరించుకో వద్దు .

(6)శ్రమ ఏవ జయతే=శ్రమే జయిస్తుంది.

(7)విధిరహో బలవానితి మే మతి:=విధి చాలా బలీయమైనదని నాభావన.

(8)శుభమస్తు =శుభము కలుగుగాక.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*జరా రూపం హరతి హి ధైర్యమాశా*
*మృత్యుః ప్రా ణాన్ధర్మచర్యామసూయా*l
*కామో హ్రి యం వృత్త మనార్యసేవా*
*క్రో ధః శ్రియం సర్వమేవాభిమానః*||
ముసలితనము రూపమును హరించును.
ఆశ ధైర్యమును హరించును.
మృత్యువు ప్రా ణములను హరించును.
అసూయ ధర్మమును హరించును.
కామము సిగ్గు ను హరించును.
దుర్జనసేవ ప్రవర్తనను హరించును.
కోపము ఐశ్వర్యమును హరించును.
సర్వమునూ హరించునది అభిమానము.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺

🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:291
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)అల్ప విద్యా భయంకరీి=తక్కువ విద్య భయంకరమైనది.

(2)కీర్తిః యస్య బలం తస్య=కీర్తి ఎవరికి ఉంటుందో అతడే బలవంతుడు.

(3)దుర్జనః పరిహర్తవ్యః=దుర్జనుడు విడువదగినవాడు.
🌹 🌹 🌹 🌹
(4)భవతః ఖాదితుం కిం ప్రియం భవతి=మీకు తినడానికి ఏది ఇష్టం.

(5)పూరీ ప్రియం భవతి=పూరీ ఇష్టం.

(6)పాతుమ్?=త్రా గటానికి?

(7)పాతుం కాఫీ ప్రియం భవతి=త్రా గటానికి కాఫీ ఇష్టం.

(8)శుభరాత్రిః.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*అభ్యాసానుతరీ విద్యా*
*బుద్ధిః కర్మానుసారిణీ*
*ఉద్యోగసారిణీ లక్ష్మీః*
*ఫలం భాగ్యానుసారిణీ*
అభ్యాసమును అనుసరించి విద్యవచ్చును.,
చేసే పనిని అనుసరించి బుద్ధి కలుగును.
ఉద్యోగమును అనుసరించి ధనము చేకూరును.
భాగ్యముననుసరించి ఫలము దొరకును..
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:292
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)క: మమ వచనం శృణోతి? =ఎవరు నా మాట వింటారు?
(2)కిమర్థం తావతీ చింతా=ఎందుకు అంత చింత (బాధ)

(3)స్పష్టం న జానామి=స్పష్టంగా తెలియదు.

(4)తస్య కారణం కిమ్?=దానికి కారణమేమిటి?

(5)ఏషా కేవలం కింవదంతీ=ఇది కేవలం అపవాదు మాత్రమే.

(6)భీతి: మాస్తు =భయం వద్దు .

(7)గంభీర: మా భవతు=గంభీరంగా (సీరియస్ గా) ఉండకండి.

(8)అన్యథా బహుకష్టమ్=అలాకాకపో తే చాలా ఇబ్బంది.

(9)చింతామాస్తు =పరవాలేదు.

(10)కిమపి న భవిష్యతి=ఏమీ కాదు.

(11)అస్తు =సరే.
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
*పూజాకోటి సమం స్తో త్రం*
*స్తో త్రకోటి సమో జపః*
*జపకోటి సమోధ్యానం*
*ధ్యానకోటి మనోర్లయమ్*

పూజకన్నా కోటిరెట్లు స్తో త్రమూ,

స్తో త్రము కన్ననూ కోటి రెట్లు జపమూ,జపముకన్ననూ కోటిరెట్లు ధ్యానమూ,
ధ్యానముకన్ననూ కోటిరెట్లు మనస్సునలయమును(మనస్సును లయము చేసుకొనుట)
కలిగి యుండుట గొప్పది.
 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:293
🌸 🌸 🌸 🌸
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
నకారాంత:పుంలింగ: *ఆత్మన్* శబ్ద :

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ --విభక్తి:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఆత్మా --ఆత్మానౌ --ఆత్మాన:--ప్రథమా
ఆత్మానమ్-- ఆత్మానౌ-- ఆత్మన:--ద్వితీయా

ఆత్మనా --ఆత్మభ్యామ్-- ఆత్మభి:--తృతీయా

ఆత్మనే --ఆత్మభ్యామ్--ఆత్మభ్య: చతుర్థీ

ఆత్మన:--ఆత్మభ్యామ్-- ఆత్మభ్య:--పంచమీ

ఆత్మన:--ఆత్మనో:--ఆత్మనామ్-- షష్ఠీ

ఆత్మని--ఆత్మనోః-- ఆత్మసు--సప్త మీ

హే ఆత్మన్-- హే ఆత్మానౌ--హే ఆత్మానః--సం. ప్ర. వి.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*గజానాం మంద బుద్ధిత్వం*
*సర్పాణామతినిద్రతా*
*బ్రా హ్మణానామనేకత్వం*
*త్రయోర్లో కోపకారకాః*
ఏనుగులలో మంద బుద్ధి , సర్పములలో అతినిద్ర,
బ్రా హ్మణులలో అనేకత మూడూ లోకోపకారముకొరకే..
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:294
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)న వదతి సుజన: కరోత్యేవ=మంచివాడు చెప్పడు చేసి తీరును.
(2)కిం జీవితేన పురుషస్య నిరక్షరేణ=చదువులేని జీవితం వ్యర్థము.

(3)న బంధు మధ్యే ధనహీన జీవనమ్=పేదరికమున బంధువుల మధ్య ఉండరాదు.

(4)కుర్యాత్ ఆహారం ప్రా ణసంధారణార్థమ్=బ్రతికియుండుటకు మాత్రమే భుజించవలెను.

(5)అరక్షితం తిష్ఠ తి దైవరక్షితమ్=ఒకరు కాపాడని వాటిని దైవము కాపాడును.

(6)అతిపరిచయాత్ అవజ్ఞా =ఎక్కువపరిచయముంటే అలక్ష్యభావమేర్పడును.

(7)పరోపకారాయ సతాం విభూతయ:=మంచివారి పొ త్తు పరోపకారం కొరకే.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
అద్యచాతుర్మాస్య వ్రతారంభ:
🍎ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ
🍎
 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
*అక్రో ధేన జయేత్ క్రో ధం*
*అసాధుం సాధునా జయేత్*
*జయేత్ కదర్యం దానేన*
*జయేత్ సత్యేన చానృతమ్*
కోపమును శాంతముతోనూ, దౌష్ఠ్యమును సద్వర్తన తోనూ, లోభమును దానము చేతను,
అసత్యమును సత్యముతోను జయించవలెను.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:295
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)విశ్వనాథదత్త : కలకత్త నగరే ప్రసిద్ధ: న్యాయవాదీ ఆసీత్=విశ్వనాథదత్తు కలకాత్తా నగరంలో
ప్రసిద్ధ న్యాయవాది ఉండెను.

(2)స:ధార్మిక:అంధవిశ్వాసరహిత:పరోపకారనిరత:చ=అతడుధార్మికుడు,గ్రు డ్డి గాదేనినీనమ్మే

వాడుకాదు.పరోపకారమునందు ఆసక్తిగలవాడు.

(3)తత్పత్నీ భువనేశ్వరీదేవీ=ఆయన భార్య భువనేశ్వరీదేవి.

(4)సాధుస్వభావా=సాధుస్వభావురాలు.

(5)దైవభక్తిపరాయణా=దైవభక్తి కలది.
(6)తయో: దంపత్యో: విశ్వేశ్వరప్రసాదేన నరేంద్ర నామ వరపుత్ర: జాత:=ఆదంపతులకు
కాశీవిశ్వేశ్వరస్వామి అనుగ్రహంవలన నరేంద్రు డనే కుమారుడు జన్మించాడు.

(7)స:ఏవ లోకవిఖ్యాత:స్వామివివేకానంద:=అతడే లోకప్రసిద్ధు డైన స్వామి వివేకానందుడు.

(8)శుభమస్తు .
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*దానం ధర్మశ్చ విద్యా చ*
*రూపం శీలం కులం తథా*l
*సుఖమాయుర్యశశ్చైవ*
*నవగోప్యాని యత్నత:*
దానము, ధర్మాచరణము, విద్య, సౌందర్యము, శీలము, కులము,సుఖము,ఆయుష్షు ,కీర్తి
అను తొమ్మిదింటిని ప్రయత్నము చేసి కాపాడుకొనవలయును. వీటిని( వీటిగురించి)
రహస్యంగా ఉంచాలి లేనిచో గర్వానికి కారణం కాగలవు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:296 🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺

వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
తప్పొప్పులుతెలుసుకుందాము..

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)మేదావీ(త)=మేధావీ(ఒ)
(2)మేగః(త)=మేఘః(ఒ)

(3)ప్రసంశా(త)=ప్రశంసా(ఒ)

(4)పరవసం(త)=పరవశమ్(ఒ)

(5)మదురమ్(త)=మధురమ్(ఒ)

(6)దుస్యంతః(త) దుష్యంతః(ఒ)

(7)అంకుసమ్(త)=అంకుశమ్(ఒ)

(8)మటమ్(త)=మఠమ్(ఒ)

(9)సులబమ్ (త)=సులభమ్(ఒ)

(10)రుతవః(త)=ఋతవః
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*విపదో నైవ విపదః*
*సంపదోనైవ సంపదః*
*విపద్విస్మరణం విష్ణోః*
*సంపన్నారాయణస్మృతిః*||
కష్టా లు కష్టా లు కాదు, సంపదలు సంపదలు కావు. విష్ణు వును విస్మరించడమే విపత్తు !
సర్వదా నారాయణుని స్మృతియందు ఉంచుకోవడమే సంపద!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:297
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)సంస్కృతభాషా మధురాతి మధురా.
(2)మేఘాఃసంస్కర్తుం గర్జన్తి .

(3)బాలాః ఋతూనాం నామాని సంస్కృతే వదన్తు .

(4)సంస్కృతభాషాభిజ్ఞాః ప్రశంసా పత్రం స్వీకుర్వన్తు .

(5)భాషణాయ సులభతరం సంస్కృతమ్.

(6)సంస్కృతభాషా పఠనేన మమ శరీరం పరవశం వహతి.

(7)శంకరమఠః కుత్ర అస్తి .

(8) కాళిదాసమహాకవిః శకుంతలా దుష్యన్త యోః అనురాగం వర్ణితవాన్..

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
*మాతరం పితరం భక్త్యా*
*తోషయేన్న తు ప్రకోపయేత్l*
*మాతృశాపేన నాగానాం*
*సర్పసత్రేs భవత్ క్షయ:*
తల్లిదండ్రు లను భక్తితో సంతోషపెట్టా లి కాని వారికి కోపాన్ని కలిగించరాదు. తల్లి శాపము వలన
సర్పాలకు సర్పయాగంలో నాశనం సంభవించింది కదా.

వ్యాసం వసిష్ఠ నప్తా రం

శక్తేః పౌత్రమకల్మషమ్l
పరాశరాత్మజం వన్దే
శుకతాతం తపో నిధిమ్ll

గురుమూల మిదం శాస్త్రం

గురుమూల మిదం జగత్ l
గురురేవ పరం బ్రహ్మా
గురురేవ శివ:స్వయమ్ll 🌹
🌹గురుర్యస్యవశీభూతో
దేవాస్తం ప్రణమంతి చ 🍎
అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:298(ది:28.7.2018)
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
తకారాంత:నపుంసకలింగ:"పచత్ "శబ్ద :(వండుట)

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- విభక్తి :
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
1)పచత్ -పచతీ -పచన్తి - ప్రథమా
2)హే పచత్-- హే పచతీ-- హే పచన్తి -- సం. ప్ర.
3)పచత్-- పచతీ-- పచన్తి ద్వితీయా

4)పచతా--పచద్భ్యాం-- పచద్భిః--తృతీయా

5)పచతే-- పచద్భ్యాం-- పచద్భ్యః-చతుర్థీ

6)పచతః-- పచద్భ్యాం-- పచద్బ్యః--పంచమీ

7)పచతః--పచతోః--పచతామ్-షష్ఠీ

8)పచతి-- పచతోః--పచత్సు--సప్త మీ
🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎 🍎
న స్నానమాచరేత్ భుక్త్వా
నాతురో న మహానిశి l
న వాసో భి: సహాజస్రం
నావిజ్ఞా తే జలాశయేll

భోజనం చేసి అనారోగ్యంగా ఉన్నప్పుడు అర్ధరాత్రి సమయంలో పూర్తివస్త్రములతో స్నానం

చేయకూడదు. అదేవిధంగా ఎప్పుడూ తెలియని జలాశయంలో స్నానం చేయకూడదు.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:299
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
వికృతాంగవర్గము

(1) అంధ:=గుడ్డి వాడు

(2)అవటీట:=చప్పిడిముక్కువాడు

(3)ఖంజ:=కుంటికాలివాడు

(4)ప్రజ్ఞు :=దొడ్డి కాళ్ళవాడు

(5)వలిర:=మెల్ల కన్నుకలవాడు

(6)వలిన:=ముడుతచర్మము కలవాడు

(7)పో గండ:=వికలాంగుడు

(8)మూక:=మూగవాడు

(9)విగ్ర:=ముక్కు పో యినవాడు

(10)మాంసల:=బలిసినవాడు

(11)వామన:=పొ ట్టివాడు

(12)బధిర:=చెవిటివాడు
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*ఆచార్యాత్ పాదమాదత్తే *
*పాదం శిష్య:స్వమేధయా*
*పాదం సబ్రహ్మచారిభ్య:*
*పాదం కాలక్రమేణ చ*
శిష్యుడు ఆచార్యునివలన తన విద్యలో పాతిక భాగమునేర్చుకొనును. పాతికభాగం తన బుద్ధి
చాతుర్యముతోను మరియొక భాగము సహాధ్యాయులవలనను
నాల్గ వ భాగమును కాలక్రమంగాను నేర్చుకొనును ఇట్లు నేర్చి పూర్తి విద్యావంతుడగును.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:300
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
నక్కతెలివి కథనుచదువుదాం
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)ఒకానొక అరణ్యంలో చతురకుడనే పేరు గల నక్క ఉంది=అస్తి కస్మింశ్చిత్ వనే చతురకో
నామ జమ్బక:.
(2)ఒకరోజు దానికి చచ్చి పడియున్న ఏనుగు లభించింది=తేన కదాచిదరణ్యే స్వయం మృత:
గజ: సమాసాదిత:.

(3)పిమ్మట సంతోషంతో దాని దగ్గరే తిరగడం ప్రా రంభించింది =అథ తుష్ట: స: తస్య
సమంతాత్ భ్రమతి స్మ.

(4)కాని దాని చర్మము చాలా కఠినంగా ఉండడమే కాకుండా దంతాలతో కొరకడానికి కూడా
అసాధ్యంగా ఉంది=పరం కఠినాం తస్య త్వచం దన్తైః భేత్తుం న శశాక.

(5)ఇంతలో (అదేసమయంలో) ఒక సింహం అక్కడకు వచ్చింది=అత్రాంతరే కోs పి సింహ:

తత్ర ఆజగామ.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 మిగిలిన కథను రేపుచదువుదాము.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*అవరోధానతిక్రమ్య*
*బహూన్ పర్వతసన్నిభాన్*
*మహాకార్యాణి సాధ్యన్తే *
*నాన్యథేతి విచిన్త య ll*
పర్వతంతోసమానమైన అనేక అడ్డంకులను దాటినప్పుడే గొప్ప గొప్ప పనులు
సాధింపబడతాయి. మరియొక విధంగా ఎటువంటి పనులు సాధింపబడవు అని
తెలుసుకొనుము.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:301
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)దానిని చూసి వంచకుడైన చతురకుడు సాష్టాంగ నమస్కారం చేసి ఇలా అన్నాడు=తం
దృష్ట్వా వంచక : చతురక: సాష్టాంగపాతం ప్రణిపత్య ప్రో వాచ.

(2)స్వామి మీ పాదసేవకుడను నేను=స్వామిన్ భవత: పాదసేవకోs హమ్.

(3)మీ కోసం ఈ ఏనుగును రక్షిస్తూ ఉన్నాను=భవదర్థే గజం ఇమం రక్షామి.

(4)కాబట్టి దీనిని మీరు భక్షించండి=తదయం భక్ష్యతాం స్వామినా ఇతి. సింహము ఇలా

అంది=సింహ: ప్రా హ.

(5) ఓజంబుకా! నేను ఇతరులచే చంపబడిన జంతువును తినను=హేజంబుక!

నాహమన్యహతం సత్వం భక్షయామి.
(6)కాబట్టి నేను నీకు ఇచ్చేస్తు న్నాను. నువ్వే తిను=తదేవ తే మయా ప్రసాదీకృతమ్మ్. అత:
త్వమేవ భక్షయ ఇతి.

(7)ఆ మాటలు విని సంతోషంతో నక్క మహారాజైన తమకు తగినదే అని పలికింది=తత్
శ్రు త్వా జంబుక: సానందమాహ యుక్తమేవ స్వామినో మృగేంద్రస్య ఇతి.

(8)తరువాత సింహము వెళ్ళిపో యింది =అథ సింహ: గత:.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*యస్తు సర్వమభిప్రేక్ష్య*
*పూర్వమేవాభిభాషతే*
*స్మితపూర్వాభిభాషీ చ*
*తస్య లోక: ప్రసీదతి*
ఎవరైతే అన్నింటినీ(అందరినీ) చూసి మొదటగా మాట్లా డతారో,అదేవిధంగా చిరునవ్వుతో
మాట్లా డతారో అతనిని చూసి లోకముకూడా సంతోషిస్తుంది. అనగా చక్కగా చిరునవ్వుతో
మాట్లా డేవాడిని అందరూ ఇష్టపడతారని భావము.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇

పాఠ:302
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)ఏతత్ ఫలం కుత: ఆనీతమ్=ఈ పండు ఎక్కడి నుండి తేబడినది.

(2)గృహాత్ ఆనీతమ్=ఇంటి నుండి తేబడినది.

(3)మమ గృహే బహవ: వృక్షా: సన్తి =మా ఇంట్లో చాలా చెట్లు ఉన్నవి.

(4)గృహే సర్వే కుశలిన: వా?=ఇంట్లో అంతా బాగున్నారా?

(5)ఆమ్=ఆ

(6)కా వార్తా ? =ఏమి వార్త ?

(7)భవానేవ వదతు=నీవే చెప్పాలి.

(8) కోపి విశేష:?=ఏమైనా ప్రత్యేకత ఉన్నాదా?

(9)అస్తి =ఉన్నది.

(10)అహం సంస్కృతం పఠామి.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*అమృతం సద్గు ణా భార్యా*

*అమృతం బాల భాషితమ్*!

*అమృతం రాజసన్మానం*

*అమృతం మితభోజనం !!*

అమృతమనేది వేరే ఎక్కడో లేదు. గుణవంతురాలైన భార్య అమృతము, పిల్ల ల

ముద్దు మాటలు అమృతము, రాజు చేసిన సన్మానం అమృతము, మితంగా
తీసుకున్న ఆహారము అమృతతుల్యమైనది.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
 🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:303
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
చిన్నవాక్యలు నేర్చుకుందాము
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(1)ఛాత్ర:పుస్త కం పఠతు/పఠతాత్(ఏకవచనవాక్యం)

(2)ఛాత్రౌ పుస్త కే పఠతామ్ (ద్వివచనవాక్యం)

(3)ఛాత్రా :పుస్త కాని పఠన్తు . (బహువచనవాక్యం)

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(4)త్వం వేదం పఠ/పఠతాత్(ఏ)
.
(5)యువాం వేదం పఠతమ్ (ద్వి)
(6)యూయం వేదాన్ పఠత(బ)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(7)అహం సంస్కృతం పఠాని (ఏ)

(8)ఆవాం సంస్కృతం పఠావ(ద్వి)

(9)వయం సంస్కృతం పఠామ(బ)

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*ఆశీర్వాదేs భిషేకేచ*
*పాదప్రక్షాళనే తథా*
*శయనే భోజనే చైవ*
*పత్నీతూత్త రతో భవేత్*

(పుణ్యార్కవాస్తు మంజూషా అనే గ్రంథంలోనిది)

ఆశీర్వాద సమయంలో, అభిషేక సమయం అంటే ప్రో క్షణ సమయంలో, పాదపూజ

సమయంలో, పండకునేటప్పుడు, భోజన సమయంలో, ఈ సందర్భములలో భార్య భర్తకు
ఎడమప్రక్కన ఉండవలెను.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:304
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
ప్రథమ విభక్తి నుండి సప్త మి విభక్తి వరకు వాక్యనిర్మాణం చూద్దా ము.

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(1)రామ: గచ్ఛతి(ప్ర).
(2)రామ: వనం గచ్ఛతి (ద్వి).

(3)రామ: పద్భ్యాం వనం గచ్ఛతి(తృ)

(4)రామ: పద్భ్యాం పితృవాక్యపరిపాలనాయ వనం గచ్ఛతి (చ)

(5) రామ: పద్భ్యాం పితృవాక్యపరిపాలనాయ నగరాత్ వనం గచ్ఛతి (ప o)

(6)దశరథస్య పుత్ర: రామ: పద్భ్యాం పితృవాక్యపరిపాలనాయ నగరాత్ వనం గచ్ఛతి (ష)

(7)త్రేతాయుగే దశరథస్య పుత్ర: రామ: పితృవాక్యపరిపాలనాయ నగరాత్ వనం గచ్ఛతి (స)

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
హే రామ త్వమేవ శరణం మమ(సం.ప్ర)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*అత్యున్నతపదారూఢ:* *పూజ్యాన్నైవావమానయేత్*
*నహుష: శక్రతామేత్య* *చ్యుతోs గస్త్యావమాననాత్*
గొప్పస్థా నాన్నిపొందిన వాడు పూజ్యులను అవమానించరాదు. ఇంద్రపదవినిపొందిన
నహుషుడు అగస్త్యుని అవమానించడంతో నశించాడు కదా.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:305
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
పూరయత...... వర్ణవాచక శబ్దా :--

(1)హంసస్య వర్ణ:....

(2)కాకస్య వర్ణ:....

(3)రక్తస్య వర్ణ:...
(4)శుకస్య వర్ణ:....

(5)ఆకాశస్య వర్ణ:...

(6)హరిద్రా యా: వర్ణ:....

(7)ఘటస్య వర్ణ:.....
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)రక్త:(2)కపిశ:(3)శ్వేత:(4)కృష్ణ:(5)నీల:(6)పీత:(7)హరిత:
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*శ్రు తిస్మృత్యుక్త మాచారం*
*న త్యజేత్ సాధుసేవితమ్*
*దైత్యానాం శ్రీవియోగోs భూత్* *సత్యధర్మచ్యుతాత్మనామ్*
సత్పురుషుల చేత సేవింపబడే వేదములు స్మృతులు చెప్పిన సదాచారాన్ని వదలిపెట్టరాదు.
సత్యధర్మాలను వదలిపెట్టిన రాక్షసులకు సంపదలు దూరమైనాయి కదా!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:306
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
షడ్రు చివాచక శబ్దాః
(1)గుడస్య రుచిః మధురః.
.(2)తింత్రిణ్యాః రుచిః ఆమ్లః.

(3)లవణస్య రుచిః లవణః.

(4)మరీచికాయాః రుచిః కటుః.

(5)ఆమలకస్య రుచిః కషాయః.

(6)కారవేల్ల స్య రుచిః తిక్తః.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*ప్రా ణాయామేన యుక్తేన*
*సర్వరోగక్షయో భవేత్*
*అయుక్తా భ్యాసయోగేన*
*సర్వరోగస్య సమ్భవ:*

*
సరియైన రీతిలో ప్రా ణాయామం చేసినప్పుడు ఆన్ని విధాలైన రోగాలు నశింపగలవు కాని
విపరీతమైన పద్ధతిలో ప్రా ణాయామం చేసినప్పుడు ఆన్ని రోగములు సంభవింపగలవు.
(ప్రా ణాయామం అనగా శ్వాసను బంధించుట ఇది ఒక యోగప్రక్రియ.....మనకు తెలిసినదే
కదా)
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:307
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
"యది--తర్హి" పదాలు పయోగించే వాక్యాలను పరిశీలిద్దాం.
(1)యది సూర్య: అస్తి తర్హి ప్రకాశ: భవతి

(2)యది జలం అస్తి తర్హి మత్స్య: జీవతి.

(3)యది మేఘ: గర్జతి తర్హి మయూర: నృత్యతి.

(4)యది ఉత్సవ: భవతి తర్హి ఉత్సాహ: భవతి

(5)యది సంస్కృతం భవతి తర్హి సంస్కృతి: భవతి.

(6)యది విద్యా భవతి తర్హి వినయ: భవతి

(7)యది యోగాభ్యాసం కరోతి తర్హి ఆరోగ్యం భవతి.

(8)యది ఏకాగ్రతా భవతి తర్హి జ్ఞా నంవర్ధతే.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
శ్రు తిరస్త మితా నయ: ప్రలీనో
విరతా ధర్మకథా చ్యుతం చరిత్రమ్
సుకృతం గతమాభిజాత్యమస్తం
కిమివాన్యత్కలిరేక ఏవ ధన్య:

విద్య(వేదము మొదలైనవి) అస్త మించింది(నశించింది). నీతి మాయమైపో యింది.

ధర్మప్రసంగాలు తక్కువైపో యాయి. శీలం, నడవడిక తగ్గిపో యింది. మంచితనం లేదు. గౌరవం
అస్త మించింది. ఇంకను ఏమున్నది కలి యొక్కటే నిశ్చయంగా ధన్యమైనది.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:308
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
"క్త్వా" అవ్యయాన్ని ఉపయోగించి వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.
(కొన్ని ఉదాహరణలు)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)ఛాత్ర: విద్యాలయం గచ్ఛతి. పఠతి.
(జ )ఛాత్ర: విద్యాలయం గత్వా పఠతి.

(2)బాలక: శ్రు ణోతి. లిఖతి.

(జ)బాలక: శ్రు త్వా లిఖతి.

(3)వధూ: పశ్యతి. హసతి.

(జ)వధూ: దృష్ట్వా హసతి.

(4)శిక్షక: లిఖతి. కథయతి.

(జ)శిక్షక: లిఖిత్వా కథయతి.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*గుణస్త వేన కుర్వీత*
*మహతాం మానవర్ధనం*
*హనుమానభవత్ స్తు త్యా* *రామకార్యభరక్షమ:*
గుణములను ప్రశంసించడం ద్వారా గొప్పవారి యొక్క ఆత్మగౌరవాన్ని పెంచవలయును.
పొ గడడం వలన హనుమంతుడు రాముని యొక్క పనిని సాధించే సామర్థ్యము
కలవాడయ్యెను కదా.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:309
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
క్త్వా అవ్యయం యోజయిత్వా వాక్యం లిఖత.(పూరయత)

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)మాణవకః విద్యాలయం గచ్ఛతి. పఠతి.
(జ)మాణవకః విద్యాలయం............పఠతి

(2)భిక్షుక: జలం పిబతి. భోజనం ఖాదతి.

(జ) భిక్షుక: జలం..........భోజనం ఖాదతి.

(3)అధ్యాపక: లిఖతి. కథయతి.

(జ)అధ్యాపక:......కథయతి.

(4)జనక: కార్యం కరోతి. ధనం ఆర్జయతి.

(జ) జనక: కార్యం.......ధనం ఆర్జయతి
 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*"ర"కారోచ్చారమాత్రేణ*
*ముఖాన్నిర్యాతి పాతకః*
*పునః ప్రవేశ నిర్బంధాత్*
*"మ"కారస్తు కవాటవత్*

"ర" అని నోరు తెరవగానే గతజన్మల పాపము బయటికి వెళ్ళిపో వును.

"మ" అను అక్షరమును పలికిన వెంటనే ఈ జన్మములో చేసిన పాపము లోపల ప్రవేశము
కాదు.
ఇది రామనామ వైశిష్ట్యము..

🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:310
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
"తుమున్" అవ్యయాన్ని ఉపయోగించి వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.
(కొన్ని ఉదాహరణలు)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)వటు: గురుకులం గచ్ఛతి వేదం పఠతి.
(జ) వటు:వేదం పఠితుం గురుకులం గచ్ఛతి.
(2)శోభా దేవాలయం గచ్ఛతి. హరికథాం శృణోతి.

(జ) శోభా హరికథాం శ్రో తుం దేవాలయం గచ్ఛతి.

(3)రఘు: సరోవరం గచ్ఛతి. జలం పిబతి.

(జ) రఘు: జలం పాతుం సరోవరం గచ్ఛతి.

(4)హరి: పాఠం శృణోతి లిఖతి.

(జ) హరి:లేఖితుం పాఠం శృణోతి.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(రేపటి పాఠంలో మరికొన్ని ఉదాహరణలుచూద్దాం. )
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*మహానుభావసంసర్గ :*
*కస్య నోన్నతికారక:*
*రథ్యామ్బు జాహ్నవీసంగాత్*
*త్రిదశైరపి వంద్యతే*
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
మహాత్ముల సహనము ఎవరికి మేలు చేకూర్చదు? గంగతో కలియుటవలన మురికి కాలువ
నీటిని కూడా దేవతలు సయితం కొనియాడుదురు కదా.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:311
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
"తుమున్" అవ్యయాన్ని ఉపయోగించి వాక్యనిర్మాణం చేద్దాం.
(కొన్ని ఉదాహరణలు)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)మీనా దేవాలయం గచ్ఛతి. హరికథాం శృణోతి.
(జ) మీనా హరికథాం......... దేవాలయం గచ్ఛతి.

(2)శిష్య: గురుకులం గచ్ఛతి. వేదం పఠతి.

(జ) శిష్య: వేదం.....గురుకులం గచ్ఛతి.

(3)బాలక: పాఠం శృణోతి. లిఖతి.

(జ) బాలక:........పాఠం శృణోతి.

(4)మాతామహీ వృద్ధా శ్రమం గచ్ఛతి. ఫలాని ఖాదతి. .

(జ) మాతామహీ ఫలాని...... వృద్ధా శ్రమం గచ్ఛతి.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
*విద్యాతురాణాం నసుఖం ననిద్రా *
*అర్థా తురాణాం నగురుర్నబంధుః*
*కామాతురాణాం నభయంనలజ్జా *
*క్షుధాss తురాణాం నరుచిర్నపక్వం*..
విద్యాకాంక్షికి సుఖమూ నిద్ర ఉండదు.
ధనాకాంక్షికి గురు-బంధువులవంటి సత్సబంధాల మమకారమూ ఉండదు.,
దురాశాపరులకు భయము సిగ్గు ఉండదు.
ఆకలిగొన్నవానికి రుచి-పక్వములపైన మనసూ ఉండదు...
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:312
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
క్రియాపదాన్ని గుర్తించండి.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1) గోపాల: భవతి.
(2)ఫలం అస్తి .

(3)కృష్ణ: నవనీతం చోరయతి.

(4)బాలికా పుస్త కం క్రీణాతి.

(5)అనంత: అగ్నిహో త్రం జుహో తి.

(6)ఛాత్ర: గృహకార్యం కరోతి.

(7)గురురాజ: వృక్షాత్ పతతి.

(8)స: ధనం యచ్ఛతి.

అమరకోశంనేర్చుకుందాం.

🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
 మంగళా(లా)చరణం
(1) యస్య జ్ఞా నదయాసింధోరగాధస్యానఘా గుణా: l
సేవ్యతామక్షయో ధీరా: స శ్రియై చామృతాయ చ ll

🌺 ప్రస్తా వనా 🌺
(2) సమాహృత్యాన్యతంత్రా ణి సంక్షిప్తై : ప్రతిసంస్కృతై:l
సంపూర్ణముచ్యతే వర్గైర్నామలింగానుశాసనమ్ ll
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:313
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(అతిథి సత్కారః)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
(1)గృహస్థః--భో: సుప్రభాతమ్/నమస్కార:.
(2)అతిథిః--హే మిత్ర నమస్కార:.

(3)గృ:--త్వం కుశలీ/కుశలినీ కిల.

(4)అ:--ఆమ్ అహం కుశలీ.

(5)గృ:--మిత్ర! చిరాత్ దృష్ట:l ఉపవిశ l భోజనం కురుl

(6)అ:--క్షమ్యతాం భో:! కార్యాంతరం అస్తి l పున: ఆగమిష్యామి.l ధన్యవాదఃl
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹

🌺 పరిభాష 🌺
(గ్రంథ సంక్షేపమునుద్దేశించి చేయు సంకేత విశేషము)
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
ప్రా యశో రూపభేదేన సాహచర్యాచ్చ కుత్రచిత్ l
స్త్రీ పుం నపుంసకం జ్ఞేయం తద్విశేషవిధే: క్వచిత్……...ll3ll

భేదాఖ్యానాయ న ద్వంద్వో నైకశేషో న సంకర:l

కృతోs త్ర భిన్నలింగానామనుక్తా నాం క్రమాదృతే………..ll 4ll

త్రిలింగ్యాం త్రిష్వితి పదం మిథునే తు ద్వయోరితిl

నిషిద్ధలింగ శేషార్థం త్వన్తా థాది న పూర్వభాక్………….ll5ll
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇

పాఠ:314
 🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)పుత్రి భవతీ శీఘ్రం ఉత్థా య అభ్యంగనస్నానం కురు=అమ్మాయి నీవుత్వరగాలేచి
తలంటుస్నానము చేయి.

(2)అంబ క: విశేష:?=అమ్మ ఏమి విశేషం?.

(3)అద్య మంగళగౌరీ వ్రతం కిల=ఈ రోజు మంగళగౌరి వ్రతంకదా.

(4)సర్వే మిలిత్వా పూజాం కుర్మ:=అందరం కలిసి పూజ చేద్దాం.

(5)శ్వ: అపి పర్వదినం కిల=రేపు కూడా పండుగరోజే కదా.

(6)స్వాతంత్ర్యదినోత్సవః =స్వాతంత్ర్యదినోత్సవం.

(7)ఆమ్=అవును.

(8)సత్యమ్=నిజం.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
వందేమాతరమ్
‌మంగళగౌరీ వ్రతశుభాశయాః
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
స్వరవ్యయం స్వర్గనాకత్రిదివత్రిదశాలయా:l
సురలోకో ద్యోదివౌ ద్వే స్త్రియాం క్లీబే త్రివిష్టపమ్………..ll6ll

స్వ:, స్వర్గ:, నాక:, త్రిదివ:, త్రిదశాలయ:, సురలోక:, ద్యౌ:,ద్యౌః,దివః, త్రివిష్టపమ్.

 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
స్వర్గం అనే పదానికి పర్యాయపదాలు చూద్దాం.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:315
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
హరిః ఓం
సుప్రభాతమ్
(1)స్మరతి కిల=గుర్తుంది కదా.

(2)అద్య స్వాతంత్ర్యదినోత్సవ పర్వదినమితి=ఈరోజు స్వాతంత్ర్యదినోత్సవ పండుగ అని.

(3)సర్వే జాతీయగీతాలాపనం కృత్వా మాతరం స్మరామ:=అందరూ జాతీయగీతం ఆలపించి

తల్లిని స్మరిద్దాం.

(4)స్వాతంత్రో ద్యమ నాయకానాం ఉద్ది శ్య భాషణం కుర్వంతు=స్వాతంత్ర్యనాయకులనుద్దేశించి

మాట్లా డండి.

(5)సంభాషణం సమీచీనం అస్తి =సంభాషణ బాగుంది

(6)వందేమాతరమ్=వందేమాతరమ్

(7)జైహింద్=జైహింద్
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
స్వాతంత్ర్యదినోత్సవ శుభాశయాః.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
అమరా నిర్జరా దేవా:త్రిదశా విబుధా: సురా:l
సుపర్వాణ: సుమనసస్త్రిదివేశా దివౌకస:………………..ll7ll

ఆదితేయా దివిషదో లేఖా అదితినందనా:l

ఆదిత్యా ఋభవోs స్వప్నా అమర్త్యా అమృతాంధస:…….ll8ll

బర్హిర్ముఖా: క్రతుభుజో గీర్వాణా దానవారయ:l

వృన్దా రకా దైవతాని పుంసి వా దేవతా: స్త్రియామ్…….ll9ll
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
షడ్వింశతి నామాని దేవానామ్(26).
వ్యక్తిబాహుల్యాత్ బహువచన ప్రయోగ:. వికల్పేన దైవత శబ్ద: పుంసి.
యథా దైవత s మిదం దైవతోయమితి.
దేవ ఏవ దేవతాస్వార్థే తల్.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(1)బర్హిర్ముఖా: - - బర్హిరగ్ని:ముఖాయేషామ్.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:316
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
(1)భవత: పుత్ర: కుత్ర అస్తి ?=మీ అబ్బాయి ఎక్కడ ఉన్నాడు?

(2)బెంగలూ(ళూ)రు నగరే అస్తి .=బెంగలూ(ళూ)రు నగరంలో ఉన్నాడు.

(3)తత్ర కిం కరోతి?=అక్కడ ఏమిచేస్తు న్నాడు?.

(4)టెక్ మహీంద్రా కార్యాలయే కార్యం కరోతి.=టెక్ మహీంద్రా కార్యాలయంలో

పనిచేస్తు న్నాడు.

(5)వివాహ: నిశ్చిత: వా?=వివాహం నిశ్చయమైనదా?

(6)నైవ=లేదు.

(7)పుత్ర్యా: వివాహానంతరం పుత్రస్య వివాహ:=అమ్మాయి వివాహం తరువాత అబ్బాయి

యొక్క వివాహం.

(8) శుభమస్తు =శుభమస్తు .

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
అసురా దైత్యదైతేయదనుజేంద్రా రిదానవా:l
శుక్రశిష్యా దితిసుతా: పూర్వదేవా: సురద్విష:ll
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(రాక్షసులు)
అసుర:,దైత్య:,దైతేయ:, దనుజ:,ఇంద్రా రి:,దానవ:, శుక్రశిష్య:,దితిసుత:,
పూర్వదేవ:,సురద్విట్..
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
రాక్షసాః=రాక్షసులు
తిరగేసి చదివితే
సాక్షరాః =చదుకున్నవారు..
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:317
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇.
చిన్న కథ చదువుదాం
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(1)అంగదేశే లోమపాదో నామ రాజా బభూవ =అంగదేశంలో లోమపాదుడనే రాజు ఉన్నాడు.
(2)తస్య జనపదే కదాచిత్ మహతీ అనావృష్టి: సంజాతా=ఆయన రాజ్యంలో ఒకసారి తీవ్రమైన
కరువు సంభవించినది.

(3)తేన బహూనాం ప్రా ణినాం ఉచ్ఛేద: సమభవత్=దానివలన అనేక ప్రా ణులు నశించాయి.

(4)అథ స: రాజా వేదపారగై: విప్రై: వరుణం ఆరాధయామాస =అంతట ఆరాజు

వేదపండితులైన బ్రా హ్మణులను పిలిచి వరుణదేవుని ఆరాధింపజేసాడు.
(5)అథాపి వృష్టి: నాస్తి =కానీ వర్షం పడలేదు.
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(బుద్ధు డు)

11. సర్వజ్ఞస్సుగతో బుద్ధో ధర్మరాజ స్త థాగతః ,

సమన్త భద్రో భగవాన్ మారజిల్లో కజిజ్జినః ll
12. షడభిజ్ఞో దశబలో s ద్వయవాదీ వినాయకః ,
మునీన్ద్రః శ్రీఘనః శాస్తా మునిః శాక్యమునిస్తు యఃll

13. స శాక్యసింహః సర్వార్ధసిద్ధః శౌద్ధో దనిశ్చ సః ,

గౌతమశ్చార్కబన్ధు శ్చ మాయాదేవీసుతశ్చ సఃll
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:318
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇.
చిన్న కథ చదువుదాం
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(1)అనంతరం చింతాకుల: భూపాల: భూసురాన్ ఆహూయ పప్రచ్ఛ. కేన ఉపాయేన వృష్టి:
స్యాత్? ఇతి. =తరువాత(దానితో) కలతచెందిన మహారాజు బ్రా హ్మణులను పిలిచి ఏమి
ఆచరిస్తే వర్షం పడగలదని ప్రశ్నించాడు.

(2)తే చ ఏవం ప్రో చు:=వారీ విధంగా తెలియజేసారు.

(3)మహారాజ: అస్తి విభాండకో నామ మహర్షి: వనస్థ:= మహారాజా విభాండకుడనే మహర్షి

అరణ్యంలో నివసిస్తు న్నాడు.

(4)తస్య చ ఋష్యశృంగః నామ తనయ:= అతనికి ఋష్యశృంగుడనే కుమారుడున్నాడు.

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(బ్రహ్మ)

14.
బ్రహ్మాత్మభూః సురజ్యేష్ఠః పరమేష్ఠీ పితామహః l
హిరణ్యగర్భో లోకేశః స్వయంభూశ్చతురాననః ll
15.
ధాతాబ్జయోనిర్ద్రు హిణో విరించిః కమలాసనః l
స్రష్టా ప్రజాపతిర్వేధా విధాతా విశ్వసృడ్విధిః ll

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:319
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇.
చిన్న కథ చదువుదాం
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(1)స:(ఋష్యశృంగ:)మహాత్మా యథా జాత: అనాఘ్రా తవిషయగంధ:=అతడు విషయముల
యొక్క వాసనను ఆస్వాదించలేదు.
(2)న జానపదాన్ వృత్తాంతాన్ జానాతి=జాన(జన)పదులవృత్తాంతాలు తెలియవు.

(3)పితేవ బ్రహ్మనిష్ఠ : పితృశుశ్రూ షాపరశ్చ=తండ్రిలా బ్రహ్మనిష్ఠ కలవాడు పితృసేవా

తత్పరుడు.

(4)స: యద్యానీయతే జనపదం తదవశ్యం వృష్టి: భవిష్యతి=అతనిని తీసుకొని వస్తే

తప్పనిసరిగా వర్షం కురవగలదు.

(5)పరంతు పితు:సకాశాత్ తదానయనం దుష్కరం మన్యామహే ఇతి=కాని తండ్రి వద్ద నుండి

అతనిని తీసుకొని రావడం కష్టమని మేము భావిస్తు న్నాము.
🌺
ఇతి.
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
(తరువాత మహాత్ముని రాకతో వర్షం కురిసినది)
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(విష్ణు వు)

16. విష్ణు ర్నారాయణః కృష్ణో వైకుంఠో విష్టరశ్రవాః l

దామోదరో హృషీకేశః కేశవో మాధవస్స్వభూః ll

17. దైత్యారిః పుండరీకాక్షో గోవిందో గరుడధ్వజఃl

పీతాంబరో 2 చ్యుతశ్శా ర్జ్గీ విష్వక్సేనో జనార్దనః ll

18. ఉపేంద్రఇంద్రా వరజశ్చక్రపాణిశ్చతుర్భుజః l

పద్మనాభోమధురిపుర్వాసుదేవ స్త్రివిక్రమఃll
19. దేవకీనందనశ్శౌరిః శ్రీపతిః పురుషో త్త మః l
వనమాలీ బలిధ్వంసీ కంసారాతి రధోక్షజఃll
20. విశ్వంభరః కైటభజిద్విధుః శ్రీవత్సలాంఛనఃl
గదాగ్రజో ముంజకేశో దాశార్హో దశరూపభృత్ll

21. పురాణపురుషో యజ్ఞపురుషో నరకాంతక:l

జలశాయీ విశ్వరూపో ముకుందో మురమర్దన:ll
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:320
🌸 🌸 🌸 🌸 🌺 🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇.
సర్వనామ శబ్దం నేర్చుకుందాం
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
దకారాంత: పుంలింగ: ఏతద్ శబ్ద :(ఇతడు)

🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌺
ఏకవచనమ్- -ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్ --విభక్తి :
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
ఏష:- ఏతౌ- ఏతే - ప్రథమా

ఏతమ్/ ఏనమ్- ఏతౌ/ఏనౌ-- ఏతాన్ /ఏనాన్ --ద్వితీయా

ఏతేన/ఏనేన-- ఏతాభ్యామ్-- ఏతైః--తృతీయా

ఏతస్మై --ఏతాభ్యామ్-- ఏతేభ్య:-- చతుర్థీ

ఏతస్మాత్ --ఏతాభ్యామ్-- ఏతేభ్య:--పంచమీ

ఏతస్య --ఏతయో:/ఏనయో:--ఏతేషామ్-- షష్ఠీ

ఏతస్మిన్ --ఏతయో:/ఏనయో:--ఏతేషు-- సప్త మీ

🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(వసుదేవుడు)
22. వసుదేవో 2 స్య జనకః స ఏవానకదుందుభిః
🌺 🌺 🌺 🌺 🌺 🌹
(బలరాముడు)
23. బలభద్రః ప్రలంబఘ్నో బలదేవో 2 చ్యుతాగ్రజఃl
రేవతీరమణో రామః కామపాలో హలాయుధఃll

24. నీలాంబరో రౌహిణేయ స్తా లాంకో ముసలీ హలీl

సంకర్షణః సీరపాణిః కాలిందీభేదనో బలఃll
🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹 🌹
🍎 🍎అమ్మదయ 🍎 🍎!
🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇 🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:321
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇.
సర్వనామ శబ్దం నేర్చుకుందాం
(2)దకారాంత: స్త్రీ లింగ: "ఏతద్ "శబ్ద:(ఈమె)
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
ఏకవచనమ్ ద్వివచనమ్ బహువచనమ్ విభక్తి :
ఏషా --ఏతే --ఏతా:-- ప్రథమా

ఏతామ్/ఏనామ్-- ఏతే/ఏనే-- ఏతా:/ఏనా:-- ద్వితీయా

ఏతయా/ఏనయా-- ఏతాభ్యామ్-- ఏతాభి:--తృతీయా

ఏతస్యై --ఏతాభ్యామ్-- ఏతాభ్య:--చతుర్థీ

ఏతస్యా:--ఏతాభ్యామ్-- ఏతాభ్య:--పంచమీ

ఏతస్యా:--ఏతయో:/ఏనయో:--ఏతాసామ్-- షష్ఠీ

ఏతస్యామ్ --ఏతయో:/ఏనయోః --ఏతాసు-- సప్త మీ

🌹🌹🌹🌹
(3)దకారాంత: నపుంసకలింగ: "ఏతద్ " శబ్ద: (ఇది)
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
ఏకవచనమ్ --ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- విభక్తి :

ఏతత్ --ఏతే --ఏతాని-- ప్రథమా

ఏతత్/ఏనత్-- ఏతే/ఏనే-- ఏతాని/ఏనాని --ద్వితీయా

(శేషం పుం వత్)
(మిగిలిన విభక్తు లు పుంలింగ శబ్దం వలె)
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(కామదేవుడు)

25. మదనో మన్మథో మారః

ప్రద్యుమ్నో మీనకేతనఃl

కందర్పో దర్పకో 2 నంగః

కామః పంచశరః స్మరఃll
26. శంబరారి ర్మనసిజః
కుసుమేషు రనన్యజఃl

పుష్పధన్వా రతిపతి ర్మకరధ్వజఆత్మభూఃll

శృంగారయోనిః శ్రీపుత్రః
శూర్పకారాతిరిత్యపిl
🌹🌹🌹🌹🌹
(కామదేవుని ఐదు బాణాలు)
27.అరవింద మశోకం చ
చూతంచనవమల్లికాl
నీలోత్సలం చ పంచైతే
పంచబాణస్య సాయకాఃll
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(కామదేవుని శారీరక బాణాలు)

28.ఉన్మాదనస్తా పనశ్చ శోషణ :స్తంభనస్త థాl

సమ్మోహనశ్చ కామశ్చ పంచబాణా:ప్రకీర్తితా:ll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(కామదేవుని కుమారుడు)
29.బ్రహ్మసూర్విశ్వకేతుః
స్యా దనిరుద్ధ ఉషాపతిః,
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్
పాఠ:322
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
.

రిక్తస్థా నాని పూరయత

(1)ఛాత్ర:పఠతి
(2)ఛాత్రౌ .....
(3).....పఠంతి
(4)త్వం....
(5)....యచ్ఛథ:
(6)యూయం...
.(7)....వందే
(8)ఆవాం....
.(9).....వందామహే
(10)అద్య.........వాసరః
(11)......బుధ/సౌమ్య వాసరః
(12)శ్వః.....వాసరః.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
 🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(లక్ష్మీ)
30. లక్ష్మీః పద్మాలయా పద్మా
కమలా శ్రీర్హరిప్రియా.

ఇందిరా లోకమాతా మా

రమామంగళదేవతా
(క్షీరోదతనయారమా)
31. భార్గవీ లోకజననీ క్షీరసాగరకన్యకా.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:323
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
.🌹శ్రీమహాలక్ష్మీ కృపాకటాక్ష సిద్ధి రస్తు ..🙏
🌹శ్రీవరమహాలక్ష్మీ వ్రత పర్వదిన శుభాశయా:🙏
🌹ధ్యానమ్:--🌹

(1) క్షీరోదార్ణవసంభూతే కమలే కమలాలయేl

సుస్థిరాభవమే గేహే సురాసుర నమస్కృతేll
(2) సర్వమంగళ మాంగల్యే విష్ణు వక్షస్థలాలయేl

ఆవాహయామిదేవి త్వాం సుప్రీతాభవసర్వదాll.

(3) నమస్తే లోక జనని నమస్తే విష్ణు వల్ల భే l

పాహిమాం భక్తవరదే వరలక్ష్మీ నమోనమ: ll

(4) బధ్నామి దక్షిణేహస్తే నవసూత్రం శుభప్రదంl

పుత్రపౌత్రా భివృ ద్ధించ మమ సౌఖ్యం దేహిమేరమే ll
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(విష్ణు ఆయుధాలు)

32.శంఖోలక్ష్మీపతేః పాంచ
జన్య శ్చక్రం సుదర్శనమ్
కౌమోదకీ గదా ఖడ్గో
నందకః కౌస్తు భో మణిః.

(బాణాలు ..అశ్వములు)

33.చాపశ్శా ర్జ్గంమురారేస్తు

శ్రీవత్సో లాంఛనంమతమ్.
అశ్వాశ్చ శైబ్యసుగ్రీవ మేఘపుష్పబలాహకాః ,
సారథి ర్ధా రుకో మన్త్రీ

హ్యుద్ధవ శ్చానుజో గదఃll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(విష్ణు వాహనం)
34.గరుత్మాన్ గరుడ స్తా ర్‌క్ష్యో
వైనతేయః ఖగేశ్వరః ,
నాగాన్త కో విష్ణు రథః
సుపర్ణః పన్నగాశనః .
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:324
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
అర్థా లు
(1) ధ్వనివర్ధకమ్=లౌడ్ స్పీకర్

(2)నిధానికా=షెల్ఫ్

(3)ధనస్యూత:=పర్స్

(4)వస్త్రకట:=కార్పెట్/ జంపఖానా

(5) కర్బనపత్రమ్=కార్బన్ పేపర్

(6)వస్త్రా సనమ్=బట్టకుర్చీ

(7)సీవనయంత్రమ్=కుట్టు మిషన్
(8)నిర్యాస:=జిగురు(గమ్)

(9)వస్తు ధానీ/కపాటికా=బీరువా

(10)మషీప:=ఇంక్ ప్యాడ్

(11)పున:పూరణీ=రీఫిల్

(12)యోజనీ=పిన్ పంచ్ స్టా ప్ లర్

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(శివుడు)

35.శమ్భు రీశః పశుపతిః

శివః శూలీ మహేశ్వరః,

ఈశ్వరః శర్వ ఈశానః

శఙ్కర శ్చన్ద్రశేఖరః .

36.భూతేశః ఖణ్డ పరశు

ర్గిరీశో గిరిశో మృడః ,

మృత్యుంజయః కృత్తి వా

సాః పినాకీ ప్రమథాధిపః .

37.ఉగ్రః కపర్దీ శ్రీ కణ్ఠ

 శ్శితికణ్ఠః కపాలభృత్,

వామదేవో మహాదేవో

విరూపాక్షస్త్రిలోచనః.

38.కృశానురేతాః సర్వజ్ఞో

ధూర్జటి ర్నీలలోహితః,

హరః స్మరహరో భర్గ

స్త్ర్యమ్బకస్త్రిపురాన్త కః

39.గంగాధరో2 ౦ధకరిపుః

క్రతుధ్వంసీ వృషధ్వజః,

వ్యోమకేశో భవో భీమః

స్ధా ణూరుద్రఉమాపతిః

40.అష్టమూర్తిరహిర్బుధ్న్యో
మహాకాలోమహానటః ,

కపర్దో 2 స్య జటాజూటః

పినాకో 2 జగవం ధనుః ,

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:325
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
🌹సంస్కృత భాషా దినోత్సవ శుభాశయాః 🌹
(1)విశ్వస్య ప్రా చీన తమాసు భాషాసు సంస్కృతభాషా అన్యతమా.

(2)ఇయం సరలా(ళా)మనోహరాచ.

(3)ఇయం భారతస్య ప్రా చీనతమా భాషా.

(4)బహవ:సంస్కృతభాషాధ్యయనే రుచిం ప్రదర్శయంతి.

(5)అస్యామేవ భాషాయాం వేదా: ఉపలభ్యంతే,అపిచ వేదాంగాని, ఉపనిషద:,కావ్యాని,

ఇతిహాసా:,పురాణాని, శాస్త్రా ణి సంస్కృత భాషాయామేవ విద్యంతే.

(6)సంస్కృతభాషాజ్ఞా నే మాతృభాషా జ్ఞా నంసులభమ్.

(7) సంస్కృతభాషా ప్రచార: సర్వై: భారతీయై: కర్తవ్య:.

🌹జయతు సంస్కృతమ్🌹
🌹జయతు జయతు సంస్కృతమ్🌹
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(సప్త మాతృకలు)

ప్రమథాస్స్యుః పారిషదా
బ్రా హ్మీత్యాద్యాస్తు మాతరః.

41. బ్రా హ్మీ మాహేశ్వరీ చైవ

కౌమారీ వైష్ణవీ తథా,
వారాహీ చైవ చేంద్రా ణీ చాముండాసప్త మాతరః.

(అష్టసిద్ధు లు)
42. విభూతి ర్భూతి రైశ్వర్య మణిమాదిక మష్టధా,
అణిమా మహిమా చైవ గరిమాలఘిమాతథా,
ప్రా ప్తిః ప్రా కామ్య మీశిత్వం వశిత్వం చాష్టభూతయః/ సిద్ధయః.
🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎
🍇రక్షాబంధన పర్వదిన శుభాకాఙ్క్షాః .🍇
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:326
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
🌹సంస్కృత భాషా విశ్వభాషా🌹
🙏🌹🌹🙏
(1)పురా భారత జాతీయ భాషా సంస్కృతమ్ = పూర్వము భారత
జాతీయ భాష సంస్కృతం.

(2)అద్య ఆరభ్య అహం సంస్కృతభాషాయామపి భాషణం కరోమి = ఈరోజు మొదలుకొని

నేను సంస్కృతభాషలో కూడా మాట్లా డుదును.

(3)ఏషా మమ ప్రతిజ్ఞా = ఇది నాయొక్క

ప్రతిజ్ఞ.

(4) యూయమపి భాషణం కురుథ = మీరు కూడా

మాట్లా డండి.

(5)మాం అనుసరంతు = నన్ను

అనుసరించండి.

(6)అద్య పరిచయ వాక్యం లిఖంతు =ఈరోజు పరిచయవాక్యం

వ్రా యండి.

(7)మమ నామ శరచ్చంద్ర: =నాయొక్క/నా పేరు

శరచ్చంద్ర.

(8)మమ నామ శోభా =నా పేరు శోభ.

🌹జయతు సంస్కృతమ్-- జయతు భారతమ్ 🌹

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(పార్వతి)

43. ఉమా కాత్యాయనీ గౌరీ కాళీహైమవతీశ్వరీ.

 శివా భవానీ రుద్రా ణీ శర్వాణీ సర్వమంగళా.

44. అపర్ణా పార్వతీ దుర్గా మృడానీచండికాంబికా.

ఆర్యా దాక్షాయణీ చైవ గిరిజా మేనకాత్మజా.

కర్మమోటీ తు చాముణ్డా చర్మముణ్డా తు చర్చికా.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:327
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)త్వం అత్ర ఆగచ్ఛ=నీవిక్కడికి రమ్ము.

(2)అహం తత్ర గచ్ఛామి =నేను అక్కడికి వెళ్తా ను.

(3)అధునా పాదోనత్రయమ్=ఇప్పుడురెండుముప్పావు.

(4)అద్య త్వం మా ఆగచ్ఛ=ఈరోజు నీవు రావద్దు .

(5)కృపయా శ్వ: ఆగచ్ఛతు=దయచేసి రేపురండి.

(6)గీతగోవిందం చిత్రం దృష్టవాన్ వా?=గీతగోవిందం సినిమా చూశావా?

(7)పరహ్య: ఏవ దృష్టవాన్ అహమ్=మొన్ననే చూశాను నేను.

(8)కథా సమీచీనా అస్తి =కథ బాగుంది.

(9)జామితా న భవతి=విసుగేయదు/విసుగే లేదు.

(10)గచ్ఛతు ఇదానీమ్=ఇప్పుడువెళ్ళు.

(11)నైవ శ్వః ద్రక్ష్యామి=లేదు రేపు చూస్తా ను.

(12)అస్తు =సరే.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
🌹వినాయకుడు 🌹

45. వినాయకో విఘ్నరాజ ద్వైమాతురగణాధిపాఃl

అప్యేకదంతహేరంబ లంబో దరగజాననాఃll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:328
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
త్రిలింగ మాతృభాషా దినోత్సవ శుభాశయా:.

మాతృవత్ మాతృభాషా.

ఆంధ్రభాషాయామనేకాని సంస్కృత పదాని సన్తి . అతః కానిచన పదాని తద్భవానీత్యుచ్యన్తే .

వ్యావహారికభాషో ద్యమనాయక: శ్రీమాన్ గిడుగురామమూర్తి మహో దయ:. అద్య

అస్యమహో దయస్య జన్మదినోత్సవః. అస్య జన్మదినోత్సవే తెలుగుభాషా దినోత్సవ
పర్వదినమాచరంతి ఆంధ్రీయా:. తెలంగాణా
రాష్ట్రే శ్రీకాళోజీ మహో దయస్య జన్మదినోత్సవః. అతః తత్ర తదేవ
తెలుగుభాషాదినోత్సవపర్వదినమ్.

అధునా 27% ఛాత్రా :ఏవ ఆంధ్రభాషామాధ్యమేన పఠంతి.

విశేషతయా దూరదర్శిన్యాం పరభాషాపదాని బహూని ఉపయుజ్యన్తే . తస్మాత్ భాషా

న్యూనత్వమాపన్నా. పాఠశాలాసు, కళాశాలాసు తథా కార్యాలయేషు చ ఆంధ్ర (మాతృ)
భాషాభివృద్ధ్యర్థం సర్వే కంకణబద్ధా : భవేయు:.
పురా ప్రపంచే 6000 భాషా: ఆసన్.
తాసు 3000 భాషా: అంతరితాః.
2025 వర్షే భారతే పంచభాషాః ఏవ అవశిష్యన్తే . తాః హిందీ, బెంగాలీ, మరాఠీ,
తమిళం,మలయాళం ఇతి.

త్రిలింగభాషా మృతభాషా భవిష్యతి ఇతి కేచన వదన్తి . కటిబద్ధాః విద్వాంసా: త్రిలింగ భాషా
సంరక్షణం కుర్మః.

దేశీయభాషాణాం మాతా దేవభాషా.

తాసు భాషాసు త్రిలింగ భాషా వరా.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(కుమారస్వామి)

46. కార్తికేయో మహాసేన

శ్శరజన్మా షడాననఃl

పార్వతీనందనఃస్కందః

సేనానీరగ్నిభూర్గు హఃll

47. బాహులేయ స్తా రకజి

ద్విశాఖ శ్శిఖివాహనఃl

షాణ్మాతుర శ్శక్తిధరః

కుమారః క్రౌంచదారణఃll🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:329
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)ఎప్పుడు బయలు దేరినావు?=కదా ప్రస్థిత:?

(2)ఒక్కడివేనా? =ఏకాకీ వా?

(3)కారులో కుటుంబంతోనే వెళ్ళినాను= కార్ వాహనే పరివారసమేత: గతవాన్.

(4)దారిలో ప్రమాదం జరిగింది=మార్గమధ్యే అపఘాత: అభవత్.

(5)ఎక్కువగా ఎవరికీగాయాలు తగలలేదు=విశేషతయా కోపి న వ్రణిత:.

(6)వద్దన్నా అతడు వినడం లేదు=మాస్తు ఇత్యుక్తో పి స: న శృణోతి.

(7)అతివేగంగా వెళ్ళాడు=అతివేగేన గతవాన్.

(8)ప్రమాదానికి కారణం అతివేగమే=అపఘాతస్యకారణం అతివేగమేవ.

(9)అతివేగం వద్దేవద్దు /ఎంతమాత్రం వద్దు =అతివేగం సర్వథా మాస్తు .

"అతివేగం ప్రా ణాన్త కమ్"

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(నంది)
48. శృంగీ భృంగీ రిటిస్తుండీ నందికోనందికేశ్వర:.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:330
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)కేరళీయా: భీతి: మాస్తు =కేరళరాష్ట్రీయులారా భయం వద్దు .

(2)కిమపి న భవిష్యతి=ఏమీకాదు.

(3)వయం స్మ:=మేమున్నాము.

(4)చింతాం మా కర్వన్తు =బాధపడవద్దండి.

(5)అవశ్యం సహాయం కుర్మ:=తప్పకుండా సహాయం చేస్తాం.

(6)వయం సర్వే ఏకస్యామేవ మాతుర్గర్భ సంభూతాః =మనమందరం ఒకేతల్లి గర్భంలో

పుట్టాం.

(7)హే మిత్రబాంధవా: కృపయా వయం సర్వే సాహాయ్యం కుర్మ:=ఓ మిత్రబాంధవులారా

దయచేసి మనమందరము సహాయం చేద్దాం.

🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(ఇంద్ర:)
49.
ఇంద్రోమరుత్వాన్ మఘవా

బిడౌజాః పాకశాసనఃl

వృద్ధశ్రవాశ్శునాసీరః

పురుహూతః పురందరః ll

50.
జిష్ణు ర్లేఖర్షభ శ్శక్ర

శ్శతమన్యుర్దివస్పతిఃl

సుత్రా మా గోత్రభి ద్వజ్రీ

వాసవో వృత్రహో వృషా.

51.
వాస్తో ష్పతి స్సురపతి

ర్బలారాతి శ్శచీపతిఃl

జంభభేదీ హరిహయ

స్స్వారాణ్ణముచిసూదనః.
52.
సంక్రందనో దుశ్చ్యవన

స్తు రాషాణ్మేఘవాహనః

ప్రా చీనబర్హి రహిహో

పృతనాషాట్పులోమజిత్,
53.
ఆఖంణ్డ లః సహస్రా క్ష
ఋభుక్షిస్త స్య తు ప్రియా.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:331
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
సంఖ్యేయవాచకాని
పుం/.స్త్రీ./నపుం.

(11)ఏకాదశ:/ఏకాదశీ/ఏకాదశమ్

(12)ద్వాదశ:/ద్వాదశీ/ద్వాదశమ్

(13)త్రయోదశ:/త్రయోదశీ/త్రయోదశమ్

(14)చతుర్దశ:/చతుర్దశీ/చతుర్దశమ్

(15)పంచదశ:/పంచదశీ/పంచదశమ్

(16)షో డశ:/షో డశీ/షో డశమ్

(17)సప్త దశ:/సప్త దశీ/సప్త దశమ్

(18)అష్టా దశ:/అష్టా దశీ/అష్టా దశమ్

(19)నవదశ:/నవదశీ/నవదశమ్

(20)వింశ:/వింశీ/వింశమ్

🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(ఇంద్రు ని భార్యలు.. 3. నగరం పేరు1)

54.పులోమజా శచీంద్రా ణీ నగరీ త్వమరావతీ

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:332
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇హరిః ఓం

(1)జగద్గు రు: క:?

(2)శ్రీకృష్ణస్య పితరౌ కౌ?
(3)భ్రా తా క:?భగినీ కా?

(4)మాతుల: క:?

(5)పురోహిత: క:?

(6)గురు: క:?

(7)యదూత్త మౌ కౌ?

(8)బలదేవస్యమాతా కా?

(9)బలదేవస్య భార్యా కా?

(10)రుక్మణీ కస్య భార్యా?

(11)కృష్ణా య గోవింద ఇతి బిరుదం కేన దత్త మ్?

(12)యశోదానందనః కః?

(13)గోవర్ధనగిరిధారీ కః?

(14)శ్రీకృష్ణస్య ప్రియసఖీ కా?

🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(ఇంద్రు ని గుఱ్ఱం(1) రథసారథి(1), ఉద్యానవనం(1) భవనం(1) కుమారులు2)

55.హయ ఉచ్చైశ్రవాస్సూతో మాతలిర్నందనంవనమ్l

స్యాత్ప్రాసాదోవైజయతోజయంతః పాకశాసనిఃll
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:333
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
శ్రీ కృష్ణపరమాత్ముని స్మరిస్తూ అందరూ శ్లో కాలు/పద్యాలు వ్రా ద్దాం
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
శ్లో :-(1)
వసుదేవ సుతం దేవం

కంస చాణూర మర్దనమ్l

దేవకీ పరమానందం

కృష్ణం వందే జగద్గు రుమ్ll

(2) దేవకీగర్భసంభూతం

యశోదానంద వర్ధనం |

గీతాసందేశ దాతారం

వందే కృష్ణం పరాత్పరమ్||

🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(ఇంద్రు ని వాహనం-4)

56. ఐరావతోS భ్రమాతంగైరావణాS భ్రమువల్ల భాః .

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:334
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹
(1)సర్వే కుశలిన: వా?=అంతాబాగున్నారా?
(2)పూజా కార్యక్రమ: సమాప్తం వా?=పూజా కార్యక్రమం పూర్తి అయినదా?

(3)కస్మిన్ సమయే=ఏసమయంలో/ఎప్పుడు?

(4)పంచవాదనే=ఐదుగంటలకు.
(5)ఇదానీమ్ ఏవవా? =ఇప్పుడేనా?

(6)ఆమ్ ఇదానీమేవ=అవును ఇప్పుడే.

(7)మహాన్ సంతోష:=చాలా సంతోషం.

(8)అన్యచ్ఛ=మరోవిషయం/ఇంకా

(9)శ్వ: ఆరభ్య సంస్కృత వ్యాకరణం పఠిష్యామ:=రేపటినుండిసంస్కృత వ్యాకరణం

చదువుకుందాం/చదువుదాం.

(10)అస్తు =సరే.

(11)శుభమస్తు =శుభమస్తు ..
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(పిడుగు)
57.
హ్రా దినీ వజ్రమస్త్రీ స్యా

త్కులిశం భిదురం పవిః

శతకోటిః స్వరుః శంభో

దంభోళి రశనిర్ద్వయోః.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:335
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
🌹గురుపూజోత్సవ (ఉపాధ్యాయ) శుభాశయా:
🌹తత్త్వశాస్త్రప్రవక్తా రం
రాధాకృష్ణంస్మరామ్యహమ్🌹
🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
🌹ఉకారాంత:పుంలింగ:గురు శబ్ద : 🌹

🙏ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- విభక్తి :🙏

గురు: గురూ గురవ: ప్రథమా

గురుమ్ గురూ గురూన్ ద్వితీయా

గురుణా గురుభ్యామ్ గురుభి: తృతీయా

గురువే గురుభ్యామ్ గురుభ్య: చతుర్థీ

గురో: గురుభ్యామ్ గురుభ్య: పంచమీ

గురో: గుర్వో: గురూణామ్ షష్ఠీ

గురౌ గుర్వో: గురుషు సప్త మీ

హేగురో హేగురూ హేగురవ: సంబో ధన

🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(విమానం, ఋషులు,సభ,అమృతం)
58.
వ్యోమయానం విమానోs స్త్రీ
నారదాద్యాస్సురర్షయః
స్యాత్సుధర్మా దేవసభా
పీయూష మమృతం సుధా.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:336
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)కిం భో: సమ్యక్ పఠతి కిల?=ఏమోయ్ బాగా చదువుతున్నావు కదా?

(2) సంశయ: అస్తి చేత్ పృచ్ఛతు=సందేహం ఉంటే అడుగు.

(3)జ్ఞా తం వా?=తెలిసిందా?

(4)ఇదానీమ అనుచ్ఛేదం పఠతు =ఇప్పుడు అనుచ్ఛేదం(paragraph) చదువు.

(5)సమ్యక్ పఠతు=సరిగా చదువు.

(6)శ్వ: ఏతత్ సమ్యక్ పఠిత్వా ఆగంతవ్యమ్=రేపు దీనిని బాగా చదువుకొని రావాలి.

(7)అస్తు శ్రీమన్=అలాగే నండి.

శుభమస్తు .
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
( నది(4).. పర్వతం(5))
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
59.
మందాకినీ వియద్గంగా

స్వర్ణదీ సురదీర్ఘకాl

మేరుః సుమేరుర్హేమాద్రీ
రత్నసానుస్సురాలయఃll
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:337
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)సార్ధచతుర్వాదనత: పంచవాదన పర్యంతం యోగాసనాని కరోమి=నాలుగున్నర నుండి
ఐదు గంటల వరకు యోగాసనాలు చేస్తా ను.

(2)సంస్కృతవార్తా ప్రసార: ప్రా త: దశాధికషడ్వాదనే=సంస్కృతవార్తా ప్రసారం ఉదయం

6 గంటల 10 నిముషాలకు.

(3)స్నాన సంధ్యావందన పూజాదికం చ కృత్వాకాఫీం పిబామి=స్నాన సంధ్యావందన

మరియు పూజమొదలైనవి చేసి కాఫీత్రా గుతాను.

(4) అనంతరం ప్రా తరాశ:=తరువాత అల్పాహారం.

(5)ప్రతిదినం ప్రా త: ఏవమేవ =ప్రతిదినం ఉదయం ఇలాగే.

(6)అస్తు ఏతత్ సమీచీనమ్=సరే ఇది బాగుంది.

శుభమస్తు .
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(5 దేవతావృక్షాలు)

పంచైతే దేవతరవో

మందారః పారిజాతకః
,సంతానః కల్పవృక్షశ్చ

🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:339
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
చిన్నవాక్యాలు నేర్చుకుందాం.
(1)కో$త్రా గత:.

(2) కస్యైతాని పుస్త కాని.

(3)సా బాలా న కించిదవదత్.

(4)అపరాధినం మా క్షమస్వ.

(5)రాజన్ కుశలీభవ.

(6)బ్రహ్మణా ప్రజా: ప్రజాయంతే.

(7)గ్రా మం గన్తు మిచ్ఛామి.

(8)వార్తా : శ్రూ యంతామ్.

(9)జనేషు ధర్మే౭భిలాషో ౭భివర్ధతామ్

(10)శుభంభూయాత్.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(ఐంద్రజాలిక 2)
63.
హాహాహూహూశ్చెవమాద్యా
గంధర్వాస్త్రిదివౌకసామ్

(అగ్ని34,సముద్రా గ్ని3)
64.
అగ్నిర్వైశ్వానరో వహ్ని
ర్వీతిహో త్రో ధనంజయః l
కృపీటయోని ర్జ్వలనో
జాతవేదాస్త నూనపాత్ll

65.
బర్హి శ్శుష్మా కృష్ణవర్త్మా

శోచిష్కేశ ఉషర్బుధఃl

ఆశ్రయాశో బృహద్భానుః

కృశానుః పావకో ఽనలఃll

66.
రోహితాశ్వో వాయుసఖ

శ్శిఖావానాశుశుక్షణిఃl

హిరణ్యరేతా హుతభు

గ్దహనో హవ్యవాహనఃll

67.
సప్తా ర్చిర్దమునా శ్శుక్ర
శ్చిత్రభాను ర్విభావసుఃl
శుచిరప్పిత్త మౌర్వస్తు
బాడబో బడబానలఃll

68.
వహ్నేర్ద్వయోర్జ్వాలకీలా
వర్చిర్హేతి శ్శిఖా స్త్రియామ్

త్రిషు స్ఫులిజ్గో ఽగ్నికణః

సన్తా ప స్సంజ్వరస్సమౌll

69.
ఉల్కాస్యాన్నిర్గతజ్వాలా

భూతిర్భసితభస్మనీl
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:340
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
శాకాని(కూరగాయలు)
(1)కూష్మాణ్డ మ్=బూడిదగుమ్మడి,

(2)కూష్మాణ్డ కమ్=గుమ్మడికాయ,

(3)ఉర్వారుకమ్=దోసకాయ,
(4)పాలంగ:=బీట్ రూట్,

(5)అలబూ:=సొ రకాయ,

(6)కృష్ణనింబమ్=కరివేపాకు.

(7)కర్కటీ=కీరదోసకాయ,

(8)వర్తు లకమ్=బఠాణీ,

(9)గోరాణీ=చిక్కుడు,

(10)హరితమ్=క్యాబేజీ ,

(11)నిష్పావక:=బీన్స్,

(12)గృంజనమ్=క్యారెట్
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(దావాగ్ని..3)
69
క్షారో రక్షా చ దావస్తు
దవో వనహుతాశనః.

( యమధర్మరాజు..14)

70.
ధర్మరాజః పితృపతి
స్సమతర్తీ పరేతరాట్,
కృతాంతో యమునాభ్రా తా
శమనో యమరాడ్యమః .
71.
కాలో దండధర శ్శ్రాద్ధ దేవో వైవస్వతోఽ౦తకః,
రాక్షసః కోణపః క్రవ్యా

త్ర్కవ్యాదోఽస్రప ఆశరః.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:341
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
*అద్య శ్రీ షో డశ గౌరీ వ్రతమ్*
*శ్వ: శ్రీ వినాయక వ్రతమ్*
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(1)అభ్యంగన స్నానం కరణీయమ్=అభ్యంగనస్నానం(తలంటు)చేయాలి.
(2)ద్వారే తోరణం బధ్నాతు=ద్వారానికి తోరణం కట్టండి.
(3)అద్య భగవత్యా: పూజా కరణీయా=ఈరోజు భగవతి పూజ చేయాలి.

(4)శ్వ: మృత్తి కయా కృత గణనాయకస్య పూజా కరణీయా=రేపు మట్టితో చేసిన వినాయకుని
యొక్క పూజ చేయాలి.

(5)అద్య భక్ష్యాణి నైవేద్యార్థం కరణీయా=ఈరోజు ఓళి(లి)గలు నైవేద్యం కోసం చేయాలి.

(6)అద్య భక్ష్యాణి నివేదనీయాని=ఈరోజు ఓళిగలు నివేదన చేయాలి.

(7)శ్వ: మోదకాని కరణీయాని=రేపు ఉండ్రా ళ్ళు/కుడుములు చేయాలి.

(8)నూతన వస్త్రా ణి ధారయేత్=క్రొ త్త బట్టలు ధరించాలి.

(9)మిలిత్వా భోజనం కుర్మ:=అందరం కలసి భోజనం చేద్దాం.

(10)శుభమస్తు ...
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(రాక్షసులు)
72.
రాత్రించరో రాత్రిచరః
కర్బురో నికషాత్మజః ,
యాతుధానః పుణ్యజనో నైరృతో యాతురక్షసీ.
(వరుణ-వాయు)
73.
ప్రచేతా వరుణః పాశీ

యాదసాంపతిరప్పతిః

శ్వసనః స్పర్శనో వాయు

ర్మాతరిశ్వా సదాహతిః
75.
పృషదశ్వో గంధవహో
గన్ధవాహాs నిలాఽఽశుగాః ,
సమీర మారుతమరు జ్జగత్ప్రాణసమీరణాః .

75.
నభస్వద్వారపవన
పవమాన ప్రభఞ్జ నాః ,
ప్రకమ్పన శ్చాతిబలో

ఝంఝూవాత స్సవృష్టికః
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:342
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
శ్రీ వినాయకోత్సవ శుభాశయాః
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹శ్రీవినాయకాయనమ:
(అందరూ వినాయక శ్లో కాలువ్రా ద్దాం)
*ఓం గం గణపతయే నమ:*
గణానాంత్వా గణపతిగ్o హవామహే కవిం కవీనాముపమశ్రవస్త మమ్ జ్యేష్ఠ రాజం బ్రహ్మణాం
బ్రహ్మణస్పత ఆనశ్శృణ్వన్నూతిభిస్సీదసాదనమ్.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(శరీరంలో వాయుస్థా నాలు)

76.
ప్రా ణో ఽపానస్సమానశ్చో

దానవ్యానౌ చ వాయవః,

హృది ప్రా ణో గుదేఽపాన

స్సమానో నాభిసంస్థితః.
77.
ఉదానఃకణ్ఠ దేశస్థో

వ్యానస్సర్వశరీరగః,

నాగశ్చ కూర్మఃకృకరో

దేవదత్తో ధనంజయః.
78.
వాగ్ద్వారే నాగఆఖ్యాతః

కూర్మ ఉన్మీలనే స్మృతః,

కృకరాచ్చ క్షుతం జ్ఙేయం

దేవదత్తా ద్విజృంభణమ్.

79.
న జహాతిమృతం వాపి

సర్వవ్యాపీధనంజయః,

శరీరస్థా ఇమేరంహ

స్త రసీతురయఃస్యదః.

(వేగం)
80.
జవోఽథ శీఘ్రంత్వరితం

లఘుక్షిప్రమరంద్రు తమ్.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:343
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏
🌹🌹🙏🌹ఋషిపంచమి శుభాశయా:
(ఋషులపేర్లు ---సప్త చిరంజీవులపేర్లు వ్రా ద్దాం)
--సప్త చిరంజీవుల శ్లో కాలువ్రా ద్దాం--
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(త్వరగా)
80.
సత్వరం చపలం తూర్ణ
మవిలంబితమాశు చ.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:344
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)అత్ర తస్య ఏవ సర్వాధికార:=ఇక్కడ అతనిదే సర్వాధికారం.

(2)మయా కిం కరణీయం ఇతి వదతు=నేనేమి చేయవలెనో చెప్పు.

(3)కృపయాఉపవిశతుభవాన్=దయచేసి కూర్చోండి మీరు.

(4)కిం అభవత్?=ఏమయింది?

(5)స: ఇదానీం అపి న ఆగతవాన్ వా=అతడు ఇప్పటికీ(ఇంకా) రాలేదా?

(6)కతివారం వక్తవ్యమ్=ఎన్నిసార్లు చెప్పాలి.

(7)అస్తు =సరే.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
 🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(శాశ్వతం(9)అధికం(14))

80.
సతతేs నారతాs శ్రా న్త

సంతతావిరతానిశమ్
81.

నిత్యాs నవరతాs జస్ర

మప్యథాs తిశయోభరః

అతివేలభృశాs త్యర్ధా s

తిమాత్రో ద్గా ఢనిర్భరమ్. 82.

తీవ్రైకాంతనితాన్తా ని

గాఢబాఢదృఢాని చ

క్లీబే శీఘ్రా ద్యసత్త్వేస్యా

త్త్రిష్వేషాం భేద్యగామి (సత్వగామి)యత్. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹

🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:345
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)అత్ర ఉడుపీ ఫలహారశాలా కుత్ర అస్తి ?=ఇక్కడ ఉడుపీ ఫలహారశాల ఎక్కడ ఉన్నది?

(2)అహం న జానామి=నాకు తెలియదు.

(3)అన్యం పృచ్ఛతు=వేరొకరిని అడుగు.

(4)భో: అత్రైవ స్యాత్=అయ్యా ఇక్కడే ఉండాలి(ఉండొచ్చు).

(5)అవగతమ్=తెలిసింది.

(6)తత్ర పశ్య తదేవ=అక్కడ చూడు అదే.

(7)కిం దాతవ్యమ్?=ఏమి ఇవ్వాలి?

(8)ఏకం పూరీం ఆనయ=ఒకపూరీతీసుకొనిరమ్ము.

(9)అన్తే క్షీరం ఆనయ=చివరిగా పాలు తెమ్ము.

(10)మూల్యం కియత్?=వెల ఎంత?

(11)ఏకపంచాశత్=యాభైఒకటి.

(12)అస్తు =అలాగే. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹

🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌺 స్వర్గవర్గః 🌺
(కుబేరుడు)
83.
కుబేరస్త్ర్యంబకసఖో

యక్షరాడ్గు హ్యకేశ్వరః

మనుష్యధర్మా ధనదో

రాజరాజో ధనాధిపః
84
కిన్నరేశో వైశ్రవణః

పౌలస్త్యో నరవాహనః

యక్షై కపింగైలబిల

శ్రీదపుణ్యజనేశ్వరాః .
(కుబేరుని ఉద్యానవనం, కుమారుడు, ప్రదేశం, రాజధాని, సేవకులు)

85.
అస్యోద్యానం చైత్రరథం

పుత్రస్తు నలకూబరః ,

కైలాసః స్థా నమలకా

పూర్విమానంతుపుష్పకమ్86.

స్యాత్కిన్నరః కింపురుష

స్తుంగవదనో మయుః

(నిధులు)

నిధిర్నాశేవధిర్భేదాః

పద్మశంఖాss దయోనిధేః 87.

మహాపద్మశ్చపద్మశ్చ

శంఖోమకరకచ్ఛపౌ
ముకుందఃకుందనీలాశ్ఛ

ఖర్వశ్చనిధయోనవ.

*ఇతి స్వర్గవర్గః*

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:346
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹
(1)కదా ఆగతవాన్? =ఎప్పుడు వచ్చినావు?
(2)అద్య ప్రా త: ఆగతవాన్ వా? =ఈరోజు ఉదయం వచ్చినావా?

(3)కాశీ ప్రయాణం కథం ఆసీత్?=కాశీ ప్రయాణం ఎలా ఉండింది?

(4)అతీవ శ్రాంత: అస్మి భో:=చాలా అలసిపో యినానండి.

(5)శ్వ: సాయం మేలిష్యామ: వా?=రేపు సాయంకాలం కలుసుకుందామా?

(6)అన్యథా న చింతయతు =మరోలా అనుకోకు.

(7)అస్తు , పున: మిలామ:=సరే, మళ్ళీ కలుద్దాం.

(8)నమో నమ:=నమస్కారం/నమస్తే . 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹

🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹వ్యోమవర్గః🌹
88.
ద్యోదివౌ ద్వే స్త్రియామభ్రం

వ్యోమపుష్కర మంబరమ్l

నభో ఽ౦తరిక్షం గగన

మనన్తం సురవర్త్మఖమ్.ll

89.
వియద్విష్ణు పదం వా తు

పుంస్యాకాశవిహాయసీl

విహాయసో s పి నాకోs పి

ద్యురపిస్యాత్త దవ్యయమ్ll

90.
తారాపథోన్త రిక్షం చ

మేఘాధ్వా చమహాబిలమ్l

విహాయాః శకునే పుంసి

గగనే పుంనపుంసకమ్ll
*ఇతి వ్యోమవర్గః*
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:347
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
శరీరావయవాః
🍎🍎🍎🍎🍎
(తెలిపినవే మరొక్కమారు తెలుసుకుందాం)
🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎
(1)శిర:=తల

(2)ముఖమ్=ముఖము/నోరు,
(3)లలాట:=నుదురు

(4)కపో ల:=చెక్కిళ్ళు/చెంప

(5)నయనమ్/నేత్రమ్=కన్ను,
(6)భ్రూ :=కనుబొ మ్మ

(7)పక్ష్మ=కనురెప్ప,

(8)కనీనికా=కనుగుడ్డు

(9)నాసికా=ముక్కు
(10)జిహ్వా=నాలుక,

(11)దంత:=పన్ను
(12)దంతపాలీ =పలువరుస

(13)చిబుకమ్=గడ్డం(గదుమ)
(14)కర్ణ:=చెవి,

(15)కంఠ:=కంఠము,

(16)సీమంత:=పాపిట

(17)కేశ:=వెంట్రు క

(18)వేణీ=జడ
(19)హస్తః=చేయి
(20)కూర్పరః=మోచేయి
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
మరిన్ని అర్థా లు రేపటి పాఠంలో తెలుసుకుందాం.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
 🌹దిగ్వర్గః🌹
(దిక్కులు)
91.
దిశస్తు కకుభః కాష్ఠా

ఆశాశ్చ హరితశ్చ తాః.

ప్రా చ్యవాచీప్రతీచ్యస్తాః

పూర్వదక్షిణపశ్చిమాః .
92.

ఉత్త రాదిగుదీచీస్యా

ద్దిశ్యంతుత్రిషుదిగ్భవే. 🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:348
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
శరీరావయవాః
🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎
(తెలిపినవే మరొక్కమారు తెలుసుకుందాం)
🍎🍎🍎🍎🍎🍎🍎
(1)యకృత్=కాలేయము
(2)పుప్ఫుస:=ఊపిరితిత్తు లు
(3)హృదయమ్=ఎద/గుండె
(4)అస్థి =ఎముక
(5)కశేరు:=వెన్నెముక
(6)మస్తి ష్కమ్=మెదడు,
(7)రుధిరమ్/ రక్తమ్=రక్తము
(8)క్షతమ్(వ్రణ:)=గాయం
(9)పృష్ఠ మ్=వీపు,

(10)పాదతలమ్=అరికాలు

(11)పార్ష్ణీ:=మడిమ

(12)చరణ:=కాలు
(13)జాను=మోకాలు
(14)పాద:=పాదము
(15)ఊరు:=తొడ

(16)కటి:=నడుము
(17)నాభి:=బొ డ్డు

(18)ఉదరమ్=కడుపు/పొ ట్ట
(19)వక్షస్థలమ్=ఛాతి
(20)ముష్టి:=పిడికిలి

(21)మణిబంధః=మణికట్టు
(22)కరతలమ్=అరచేయి.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(దిక్కులు)

93.
అవాగ్భవమవాచీన

ముదీచీన ముదగ్భవమ్l

ప్రత్యగ్భపం ప్రతీచీనం

ప్రా చీనం ప్రా గ్భవం త్రిషుll.

(అష్టదిక్పాలకులు)
94.
ఇంద్రో వహ్నిః పితృపతి

ర్నైరృతో వరుణో మరుత్l

కుబేర ఈశః పతయః

పూర్వాss దీనాం దిశాం క్రమాత్.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:349
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)అహం సర్వమపి త్యక్త్వా సర్వత్యాగీ భవిష్యామి=నేను అన్నిటినీ వదలి గొప్ప త్యాగిని
ఔతాను.

(2)అహం వనే కుటీరే నివత్స్యామి=నేను వెళ్ళి అరణ్యంలో పర్ణశాలలో నివసిస్తా ను.

(3)హస్తే కమణ్డ లు:, కౌపీనం ఇదమేవ భవిష్యతి మే ధనమ్=చేతిలో కమండలము ఇంకా

కౌపీనము(గోచీ)ఇదే నా ధనమవుతుంది.

(4)కౌపీనవన్తః ఖలు భాగ్యవన్తః=కౌపీనమున్నవారే కదా ధనవంతులు.

(5)మన:ఏవమనుష్యాణాం కారణం బంధమోక్షయో:=మనస్సే మనుష్యుని బంధనానికి కాని

మోక్షానికి కాని కారణం.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(దిక్కులు)
(అష్ట దిక్కులకు గ్రహాలు)
93.

రవిః శుక్రో మహీసూనుః

స్వర్భాను ర్భానుజో విదుఃl

బుధో బృహస్పతిశ్చేతి

దిశాం చైవ తథా గ్రహాఃll

94.
(అష్ట దిగ్గజాలు)

ఐరావతః పుండరీకో వా

మనః కుముదోఽజ్ఞనఃl

పుష్పదంత స్సార్వభౌమ

స్సుప్రతీకశ్చ దిగ్గజాః ll.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:350
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹
(1)త్వాం అహం తనయాం ఇవ పరిపాలయామి=నేను నిన్ను నా కుమార్తెలా
చూసుకుంటాను.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(2)ఇయం మమ పత్నీ=ఈమె నా భార్య.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(3).అహం తత్ర గచ్ఛామి.=నేను అక్కడకు వెడుతున్నాను.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(4)స్నాన సమయ: సంప్రా ప్త :=స్నానానికి సమయమైంది.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(5)రక్ష ఆత్మ శరీరమ్=శరీరాన్ని రక్షించుకో.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(6)కిమర్థం తూష్ణీం స్థిత:?=ఎందుకు మౌనంగా ఉన్నావు?
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(దిక్కులు)
94.
(అష్ట దిగ్గజాలు)
ఐరావతః పుండరీకో వా

మనః కుముదోఽజ్ఞనఃl
పుష్పదంత స్సార్వభౌమ

స్సుప్రతీకశ్చ దిగ్గజాః ll

(అష్టదిగ్గజాల భార్యలపేర్లు )
95.
కరిణ్యో ఽ భ్రము కపిలా

పింగలాs నుపమాః క్రమాత్l

తామ్రపర్ణీ శుభ్రదంతీ

చాs జ్ఞనా చాంజనావతీll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:351
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
హ్ కారాన్త : పుంలింగ: *లిహ్* శబ్ద :(నమలుట, జఱ్ఱు ట)

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
ఏకవచనమ్-- ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్-- విభక్తి:
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
లిట్ --లిహౌ --లిహ:--ప్రథమా
హే లిట్-- హే లిహౌ-- హే లిహ:--సంబో ధన ప్రథమా

లిహమ్-- లిహౌ-- లిహ:-- ద్వితీయా

లిహా--లిడ్భ్యామ్-- లిడ్భి:- తృతీయా

లిహే-- లిడ్భ్యామ్-- లిడ్భ్య: --చతుర్థీ

లిహ: --లిడ్భ్యామ్-- లిడ్భ్య : --పంచమీ

లిహ: --లిహో : --లిహామ్-- షష్ఠీ

లిహి --లిహో : --లిట్సు-- సప్త మీ

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🙏🌹సర్వే జనాః సుఖినోభవన్తు 🌹🙏
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(దిక్కులు)

(దిక్కులమధ్యనున్న అంతర్గతస్థలం)

96.
క్లీబాs వ్యయం త్వపదిశం

దిశోర్మధ్యే విదిక్ స్త్రియామ్

అభ్యంతరం త్వంతరాళం
చక్రవాళంతుమండలమ్.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:352
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
🌹శ్రీమదనంతపద్మనాభ వ్రత శుభాశయా:.🌹
🙏🙏🙏🙏🙏
(1)కోs నంత:?=అనంతు డెవరు?
(2)శేషో నాగరూపో వా? అనంత స్త క్షకోపివా?=అనంతుడాదిశేషుడా?లేక తక్షకుడా?

(3)కిం పుణ్యమ్?=ఏమి పుణ్యం?

(4) కిం ఫలమ్?=ఏమి ఫలం?

(5)కిం దానమ్?=ఏమి దానం చేయాలి?

(6)కస్య పూజనమ్?=ఎవరిని పూజించాలి?

🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(7)కశ్చూత:?=ఆ మామిడిచెట్టు ఏమి?

(8)కాచ గౌ:?=ఆ ఆవు ఎవరు (ఎక్కడిది)?

(9)కోs పీ వృష:?=ఆ ఎద్దు ఎవరు(ఎక్కడి నుండి వచ్చెను)?.

(10)కిం తత్సరోద్వయమ్? =ఆరెండు సరస్సులేమిటి?

(11)కః ఖర:?=ఆ గాడిద ఎవరు/డు?

(12)కుంజర:కోవా?=ఏనుగు ఎవరు?

(13)కో ద్విజ:?=ఆ బ్రా హ్మణుడు ఎవరు?

🌸🌸🌺🌺🌹🌹🌻🌻
శ్లో .
అనంతానంత దేవేశ

హ్యనంత ఫలదాయక l

సూత్రగ్రంధిషు సంస్థా య

విశ్వరూపాయతే నమ:ll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(వ్రతకథలోని కొన్నిమాత్రమే..శ్రీ మహావిష్ణు వే అనంతుడు కదా)
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(మేఘాలు)
97.
అభ్రంమేఘోవారివాహః

స్త నయిత్ను ర్వలాహకః ,

ధారాధరో జలధర
స్త టిత్వాన్వారిదోఽ౦బుభృత్.

97.
ఘనజీమూతముదిర

జలముగ్ధూ మయోనయః ,

కాదంబినీమేఘమాలా

త్రిషుమేఘభవేఽభ్రియమ్.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:353
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)భవాన్/భవతీ తేన సహ ఆగచ్ఛంతు=మీరు అతనితో రండి.

(2)హ్య: మమ స్వాస్థ్యం ఉత్త మం నాసీత్.=నిన్న నా ఆరోగ్యం బాగుగా లేకుండినది.

(3)భవాన్ న ఉక్తవాన్ ఏవ.=మీరు చెప్పనేలేదు.

(4)ఏతత్ చేత్ కథమ్? =ఇలా అయితే ఎలా?

(5)భవత: కః కష్టః భవతి =మీకేమి కష్టం ఉంది?.

(6)మమ కోపి క్లేశ: నాస్తి =నాకు ఏమీ కష్టం లేదు.

(7)ఏతత్ సత్యమ్=ఇది నిజం.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(ఉరుములు ,మెఱుపులు, పిడుగులు)
98.
స్త నితం గర్జితం మేఘ

నిర్ఘో షో రసితాs ది చ,

శమ్పాశతహ్ర దాహ్రా ది

న్యెరావత్యఃక్షణప్రభా.
99.

తడిత్సౌదామనీవిద్యు

చ్చంచలాచపలాపిచ,

స్ఫూర్జథుర్వజ్రనిర్ఘో షో

మేఘజ్యోతిరిరంమదః
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:354
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
చిన్నకథచదువుదాం:-

(1)గోదావరీ తీరే మహాన్ వటవృక్ష: ఆసీత్=గోదావరీ తీరమునందు పెద్ద మఱ్ఱి చెట్టు ఉండెను.

(2)తస్మిన్ బహవ: శుకా: నీడాని నిర్మాయ వసన్తి స్మ=దానియందు అనేక చిలుకలు గూళ్ళు
కట్టు కొని నివసించుచుండెను.

(3)ఏకదా మహతీ వృష్టి: ఆసీత్=ఒకప్పుడు పెద్ద వర్షం కురిసెను.

(4)తదా కేచన మర్కటా: ఆపాదమస్త కం క్లిన్నా: తం వృక్షం ఆశ్రయంత=అప్పుడు కొన్ని

కోతులు పూర్తిగా తడిసిపో యి ఆవృక్షము వద్దకు వచ్చి యున్నవి/వృక్షాన్ని ఆశ్రయించాయి.

(ఇంకా‌‌ఉంది)
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(ఇంద్రధనుస్సు)
100.
ఇంద్రా యుధంశక్రధను

స్త దేవఋజురోహితమ్.
(వర్షం)
వృష్టిర్వర్షం తద్విఘాతే

వగ్రహాs వగ్రహౌసమౌ.
101.
ధారాసంపాత ఆసార

శ్శీకరోమ్బుకణాః స్మృతాః.

(మేఘము కమ్ముకున్నపుడు)

వర్షో పలస్తు కరకా

మేఘచ్చన్నే ఽహ్ని దుర్ధినమ్.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:355
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹
చిన్న కథ చదువుదాం:-
(1)తాన్ దృష్ట్వా జాతానుకంపా: శుకా:=వాటిని చూసి బాధపడిన చిలుకలు
(2)భో! యుష్మాకం మనుష్యాణాం ఇవ పాణిపాదం అస్తి ఖలు!=అయ్యా! మీకు కూడా
మానవుల వలె చేతులు కాళ్ళు ఉన్నవి కదా!

(3)తత్ కిం యూయం కులాయాని న నిర్మాథ=మరి మీరు ఎందుకు గూడును

నిర్మించుకోలేదు.

(4)అస్మాన్ పశ్యత!=మమ్ములను చూడండి.

(5)నీడవంత: వయం వర్షా సు అపి సుఖేన జీవామ: ఇతి అవదన్=గూడు ఉండుటచేత

మేము వర్షములో కూడా సుఖముగా ఉన్నాము అని చెప్పెను.

(6) తత్ శ్రు త్వా మర్కటా:, శుకా: ఆత్మన: ఉపహసంతి ఇతి అమన్యంత=అది విని కోతులు,
చిలుకలు తమను ఎగతాళి చేసెనని తలచెను.

(8)తత:క్రు ద్ధా :తే శుకానాం కులాయాని సర్వాణి ఉచ్ఛిద్య అధ: పాతయామాసు:=దానితో

కోపించిన కోతులు ఆ చిలుకల గాళ్ళను అన్నింటిని పాడుచేసి క్రింద పడవేసెను.

(9)
నీతి:--మూర్ఖా ణాం ఉపదేశ:అపి ప్రకోపాయ భవతి న తు శాంతయే. =మూర్ఖు లకు మంచిని
చెప్పినా అది వారికి కోపముకలిగించుగాని శాంతిని కలుగచేయదు.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
102.
(మేఘము--ఆచ్ఛాదన)
అంతర్ధా వ్యవధాపుంసి

త్వంతర్ధిరపవారణమ్,
అపిధానతిరోధాన

పిధానాsss చ్ఛాదనాని చ. 🌹 ‌🌹‌

🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:356
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
నీతివాక్యాని:-
(1)గతానుగతికో లోక: న లోక: పారమార్థిక:=లోకంలో ప్రజలు స్వంత ఆలోచన లేకుండా
ఇతరులు నడచినదారిలోనే నడుస్తా రు.
(2)అవిచార్య పరానుకరణం సంతాపకారణం భవతి=ఆలోచించకుండా ఇతరులను
అనుసరించినవారు దు:ఖానికి కారణం అవుతారు.

(3)అతిలోభాత్ జన: వినశ్యతి=దురాశ వలన మనుషులు వినాశనమును పొందుదురు.

(4)నిరర్థకాని కార్యాణి న కుర్యాత్=పనికిరాని పనులను చేయకూడదు.

(5)మూర్ఖా ణాం ఉపదేశ:అపి ప్రకోపాయ భవతి న తు శాంతయే. =మూర్ఖు లకు మంచిని

చెప్పినా అది వారికి కోపముకలిగించుగాని శాంతిని కలుగచేయదు
(6)సర్వస్య ఔషధం అస్తి . కిన్తు మూర్ఖస్య ఔషధం నాస్తి =అందరికి మందు ఉంటుంది. కాని
మూర్ఖు లకు మందు ఉండదు.
.🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹

🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(చంద్రు డు)
103.
హిమాంశుశ్చంద్రమాశ్చంద్ర

ఇందుః కుముదబాo ధవఃl

విధుః సుధాంశుః శుభ్రాంశు

రోషధీశోనిశాపతిఃll

104.
అబ్జో జైవాతృకః సో మో

గ్లౌ ర్మృగాంకః కలానిధిఃl

ద్విజరాజః శశధరో

నక్షత్రేశః క్షపాకరఃll
🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:357
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
శిష్టా చారః..... (శిష్టా చారము):-
హరి:ఓమ్

(1)సుప్రభాతమ్/నమస్తే =శుభోదయము/నమస్తే .

(2)నమస్కార:/ప్రణామ:=నమస్కారము.

(3)ధన్యవాదా:=ధన్యవాదములు/కృతజ్ఞతలు.

(4)స్వాగతమ్=స్వాగతము.

(5)క్షమ్యతామ్=క్షమించండి/క్షమించుబడుగాక .

(6)చింతామాస్తు =పరవాలేదు .

(7)కృపయా=దయతో'/దయచేసి

(8)అస్తు =అలాగే/సరే/కానిమ్ము/ఉండనీ

(9)సాధుసాధు/సమీచీనమ్/ఉత్త మమ్=బాగుంది/బాగుబాగు.

(10)శ్రీమన్/మాన్యవర=అయ్యా!/శ్రీయుతా!/మాననీయా !

(11)మాన్యే/ఆర్యే=అమ్మా!/మాన్యురాలా!

(12)శుభరాత్రి:=శుభరాత్రి.
.🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(చంద్రు ని షో డశకళలు)
105.
కలాతు షో డశో భాగో

బింబో ఽస్త్రీ మండలం త్రిషుl

భిత్తం శకల ఖణ్డే వా

పుంస్యర్ధో ఽర్ధంసమేఽ౦శకేll.
106.

చంద్రికా కౌముదీ జ్యోత్న్సా

ప్రసాదస్తు ప్రసన్నతాl

కళంకాంకౌ లాంఛనం చ

చిహ్నం లక్ష్మ చ లక్షణమ్l

🍎🍎అమ్మదయ🍎🍎!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:358
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹🙏
(1)అన్యచ్ఛ=ఇంకా/మరోవిషయం

(2)తదనంతరం =దాని తరువాత

(3)తావదేవ కిల?=అంతే కదా?

(4)తత్ తథా న=అది అలా కాదు.

(5)ఏవమేవ=ఇలాగే.

(6)తస్య క:అర్థ:?=దాని అర్థం ఏమిటి?

(7)ఆమ్ భో:=అవునయ్యా/అవునండి/అవునమ్మా.

(8)మహాన్ సంతోష:=చాలా సంతోషం.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(అందము)

107.
సుషమా పరమా శోభా

శోభా కాంతిర్ద్యుతి శ్ఛవిఃl

(మంచు)

అవశ్యాయస్తు నీహార

స్తు షార స్తు హినం హిమమ్ll

108.
ప్రా లేయం మిహికా చాs థ

హిమానీ హిమ సంహతిఃl

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:359
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🌹
(1)పుస్త కావిష్కరణ కార్యక్రమ: కదా?=పుస్త కావిష్కరణ కార్యక్రమము ఎప్పుడు?
(2)ఇదానీమ్ ఏవ వా? =ఇప్పుడేనా?

(3)అద్య ఏవ వా? =ఈరోజేనా?

(4)అద్య న శ్వ:=నేడు కాదు రేపు.

(5)ఆగంతవ్యం భో:=రావాలోయ్.

(6)మా విస్మరతు =మర్చిపో వద్దు .

(7)స్మరతి కిల?=జ్ఞా పకం ఉన్నది కదా? /గుర్తుంది కదా!

(8)ఆగచ్ఛన్తు =రండి/దయచేయండి.
(9)భవతు=సరే/కానీ/ఉండనీ.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(చల్ల దనము)
109.
శీతం గుణే తద్వదర్థాః
సుషీమః శిశిరో జడఃl
తుషారః శీతలః శీతో
హిమః సప్తా s న్యలింగకాఃll🌹
🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:360
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
గాంధిః--
సర్వే భారతీయా: గాంధిం జానన్తి .
అస్య మోహందాస: ఇతి అపరం నామ అస్తి .
అయం 2.10.1869 తమే దినాంకే గుజరాత్ రాష్ట్రే పో రుబందర నగరే జాత:. అస్య మహతా
ప్రయత్నేన అస్మాకం దేశ: స్వాతంత్ర్యం అలభత.
సర్వేజనా:గాంధిం జాతిపితా ఇతి బిరుదేన స్తు వన్తి .
🌹🌹🌹
లాల్ బహదూరః(ద్వితీయా ప్రధానమంత్రిః)
🌹🌹🌹🌹🙏
భారత మాతుః శ్రేష్ఠః పుత్రః లాల్ బహదూర్ శాస్త్రీ మహో దయః. అయం 2.10.1904 తమే
దినాంకే ఉత్త ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రే ముఘల్ సరాయ్ ప్రా న్తే జాతః. పితుః నామ శారదాప్రసాదః. మాతుః
నామ రాందులారీ దేవీ.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(ధ్రు వుడు, అగస్త్యుడు, అగస్త్య మహర్షి భార్య)
110.

ధ్రు వ ఔత్తా నపాదిః స్యాత్

అగస్త్యః కుంభసంభవఃl

మైత్రా వరుణిరస్యైవ

లోపాముద్రా సధర్మిణీll

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:361
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
సంయోజయత:-
(సరియైన అర్థా లను జోడిద్దాం)
🌻🌻🌻🌻🌻🌻
(1)అథ కిమ్?=ఓహో అలాగా.

(2) నైవ కిల?=తర్వాత.

(3)తథావా?=కానే కాదు కదా?

(4)సమీచీనా సూచనా=అది నిజం.

(5)తత్ సత్యమ్=చక్కని సలహా.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(నక్షత్రా లు)
111.
నక్షత్రమృక్షం భం తారా
తారకాఽప్యుడు వా స్త్రియామ్.

దాక్షాయణ్యో ఽ శ్వినీత్యాది

తారా అశ్వయుగశ్వినీ.

112.
రాధా విశాఖా పుష్యే తు

సిధ్యతిష్యౌ శ్రవిష్ఠ యా.

సమాధనిష్ఠా స్యుః ప్రో ష్ఠ

పదాభాద్రపదాఃస్త్రియః.

113.
మృగశీర్షం మృగశిర

స్త స్మిన్నే వాss గ్రహాయణీ.

ఇల్వలా స్త చ్ఛిరోదేశే

తారకా నివసంతి యాః

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:362
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
అర్థా లు తెలుసుకుందాం:--

(1)వ్యాధ:=వేటగాడు

(2)అవచాయక:=కోయవాడు

(3)అశ్విక:=రౌతు

(4)సౌచిక:=దర్జీ

(5)వణిక:=వ్యాపారి

(6)సర్వకార:=ప్రభుత్వం

(7)అధికార:=ఆఫీసర్(అధికారి)

(8)కంచుకీ=అంత:పుర రక్షకుడు

(9)సైరంధ్రీ=పూలుగుచ్చు స్త్రీ

(10)గణక:=లెక్కలురాయువాడు

(11)నక్తంచర:=నైట్ వాచ్ మెన్(రాత్రి కాపలాకాచువాడు)

(12)ఆరక్షక:=పో లీసు

(13)పర్యవేక్షక:=పరిశీలకుడు (అబ్జర్వర్)

(14)మౌరజిక:=డప్పువాయించువాడు

(15)భృత్య:=సేవకుడు
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
 🌹దిగ్వర్గః🌹
(గురు)
114.
బృహస్పతిః సురాచార్యో

గీష్పతి ర్ధిషణోగురుః .

జీవ ఆంగిరసో వాచ

స్పతిశ్చిత్ర శిఖండిజః.

115.
(శుక్ర )

శుక్రో దైత్యగురుః కావ్య

ఉశనాభార్గవః కవిః
(కుజ)
అంగారకః కుజో భౌమో లోహితాంగో మహీసుతః
116.
(బుధ)

రౌహిణేయోబుధః సౌమ్యః

సమౌసౌరిశనైశ్చరౌ.

(రాహు)

తమస్తు రాహుః స్వర్భానుః

సైంహికేయో విధుంతుదః
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:363
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
(1)తత్ర గత్వా కిం కరోతి? =అక్కడకు వెళ్ళి ఏమిచేస్తా డు/చేస్తుంది?

(2)భవత: కా హాని:?=మీకేమి నష్టం?

(3)మమ కోs పి క్లేశ: నాస్తి =నాకేమీ ఇబ్బంది లేదు.

(4)మమ వచనం శృణోతు=నా మాట విను.

(5)ఏతత్ సత్యం కిల? =ఇది నిజం కదా?

(6)ఉక్తమ్ ఏవ వదతి స:=చెప్పినదే చెబుతాడతడు.

(7)భవత: అభిప్రా య: క:?=నీ అభిప్రా యం ఏమిటి?

(8)అన్యథా న చింతయతు=మరోలా అనుకోకు.

(9)స: ఉత్త మ:=వాడు మంచివాడు

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
 🌹దిగ్వర్గః🌹
117.
(ఋషులు--ప్రముఖులు)
సప్త ర్షయో మరీచ్యత్రి

ముఖాశ్చిత్ర శిఖండినః (లగ్నం)

రాశీనాముదయో లగ్నం

తే తు మేష వృషాదయః
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:364
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
సుప్ ప్రత్యయ:(అథవా) విభక్తయ:

ఏకవచనమ్--ద్వివచనమ్--బహువచనమ్--విభక్తిః
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
స్-- ఔ --అస్-- ప్రథమా

స్-- ఔ --అస్-- సంబో ధన ప్రథమా

ఆమ్-- ఔ --అస్ --ద్వితీయా

ఆ --భ్యామ్ --భిస్-- తృతీయా

ఎ --భ్యామ్ --భ్యస్ --చతుర్థీ

అస్-- భ్యామ్-- భ్యస్ పంచమీ

అస్ --ఓస్ --ఆమ్ --షష్ఠీ

ఇ --ఓస్ --సు-- సప్త మీ

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
*అత్ర ప్రత్యయానాం అన్తే శ్రూ యమాణాః సకారాః విసర్గాః భవన్తి *
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(సూర్యుడు- -54--పేర్లు )
118.

సూర సూర్యార్య మాదిత్య

ద్వాదశాత్మ దివాకరాఃl
భాస్కరాహస్కర బ్రధ్న

ప్రభాకర విభాకరాః ll
119.

భాస్వద్వివస్వత్ సప్తా శ్వ

హరిదశ్వోష్ణరశ్మయఃl
వికర్తనార్క మార్తాండ
మిహిరారుణ పూషణః ll
120.
ద్యుమణిస్త రణిర్మిత్ర

శ్చిత్రభాను ర్విరోచనఃl

విభవసు ర్గ్రహపతి

స్త్విషాంపతి రహర్పతిఃll
121.

భానుర్హంసః సహస్రాంశు

స్త పనః సవితా రవిఃl

పద్మాక్ష స్తే జసాం రాశి

శ్ఛాయానాథ స్త మిస్రహా ll

122.
కర్మసాక్షీ జగచ్చక్షు

ర్లో కబంధుః త్రయీతనుఃl

ప్రద్యోతనో దినమణిః

ఖద్యోతో లోకబాంధవఃll
123.
ఇనో భగో ధామనిధి

శ్చాంశుమాల్యబ్జి నీపతిఃl

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:365
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
(1)శుద్ధం నవనీతం దదాతు=మంచి వెన్న ఇవ్వు.

(2)ఏతత్ పుస్త కం అస్తి వా?=ఈ పుస్త కం ఉన్నదా?

(3)తండులః సమ్యక్ నాస్తి =బియ్యం మంచిగా లేవు.

(4)ఏతత్ వస్త్రం కుత్ర క్రీతవంతః?=ఈ వస్త్రం ఎక్కడ కొన్నారు?

(5)ఫేనకస్య మూల్యం కియత్?=సబ్బు ధర ఎంత?

(6)దంతఫేనః అస్తి వా?=టూత్ పేస్టు ఉన్నదా?

(7)తిష్ఠ తు,దదామి=ఉండండి,ఇస్తా ను.

(8)కతి/కియత్ దదామి =ఎన్ని/ఎంత ఇవ్వాలి?

(9)ఇదానీం మాస్తు .అనంతరం ఆగచ్ఛామి.=ఇప్పుడు వద్దు .తర్వాత వస్తా ను.

(10)ఏతత్ సమీచీనం వా?=ఇది బాగున్నదా?

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
 🌹దిగ్వర్గః🌹
(సూర్యునిసహాయకారులు,
కుమారులు,వృత్తం.)

123.

మాఠరః పింగలో దండ

శ్చండాంశోః పారిపార్మ్వకాఃll
124.

సూరసూతోఽరుణోఽనూరుః

కాశ్యపిర్గరుడాగ్రజఃl

పరివేషస్తు పారిధి

రుపసూర్యకమండలేll

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:366
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
(1)గాలే లేదు.=వాయుః ఏవ నాస్తి .
(2)ఎండ బాబో య్ ఎండ.=ఘర్మో ఘర్మః

(3)ఏమయ్యా.=కిం భోః

(4)ఈరోజు వర్షము ఉన్నదా?=అద్య వృష్టిః భవతి వా?

(5)లేదు=న.

(6)ఏంటండీ ఈ వేడి !=కిం ఏషా ఉష్ణతా భోః !

(7)ఎక్కడ పడితే అక్కడ వర్షం.=యద్వా తద్వా వృష్టిః.

(8)ఇక్కడ గాలి చక్కగా వీస్తు న్నది.=అత్ర వాయుః సుష్టు వాతి.

(9)అక్కడ చాలా వేడిగా ఉన్నదట!=తత్ర బహు ఔష్ణ్యం కిల!

(10)అవును=ఆమ్.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹
🌹దిగ్వర్గః🌹
(కిరణాలు/ ప్రకాశం/సూర్యకాంతి )
125.

కిరణోస్రమయూఖాంశు

గభస్తి ఘృణిరశ్మయఃl

భానుః కరో మరీచిః స్త్రీ

పుంసయోర్దీధితిః స్త్రియామ్ll

126.

స్యుః ప్రభారుగ్రు చిస్త్యిడ్ భా

భాశ్ఛవిద్యుతిదీప్త యఃl
రోచిః శోచిరుభే క్లీబే

ప్రకాశో ద్యోత ఆతపఃll

(మోస్త రువేడి /చాలా వేడి/మరీచిక(ఎండమావి) )

127.

కోష్ణం కవోష్ణంమందోష్ణం

కదుష్ణం త్రిషుతద్వతి.
తిగ్మంతీక్ష్ణఖరం తద్వ

న్మృగతృష్ణా మరీచికాll.

🌹ఇతి దిగ్వర్గః🌹
🙏
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:367
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(1)జయత్వం దేవి చాముణ్డే

జయ భూతాపహారిణీl

జయ సర్వ గతే దేవీ

కాళరాత్రి నమోs స్తు తేll

(2)విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః
(సమయం)
1.
కాలోదిష్టో ఽ ప్యనేహాపి

సమయోఽప్యథ పక్షతిఃl

(చాంద్రమానతిథులపట్టికలో మొదటిది)
(క్యాలెండర్)

ప్రతిపద్ద్వే ఇమే స్త్రీత్వే

తదాss ద్యాస్తి థయోద్వయోఃll
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:368
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(1)
జ్ఞా నినామపి చేతాంసి
దేవీ భగవతీ హి సాl
బలాదాకృష్య మోహాయ
మహామాయా ప్రయచ్ఛతిll
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(పగలు.... సాయంత్రం)
2.

ఘస్రో దినాs హనీ వాతు

క్లీబే దివసవాసరౌl

ప్రత్యూషో ఽహర్ముఖం కల్ప

ముషః ప్రత్యుషసీ అపిll

3.

వ్యుష్టం విభాతం ద్వే క్లీబే

పుంసి గోసర్గఇష్యతే

ప్రభాతం చదినాంతేతు

సాయంసంధ్యా పితృప్ర సూఃll

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.
పాఠ:369
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం శ్రీ దుర్గా సప్త శ్లో కీ

(2)దుర్గే స్మృతా హరసి భీతి మశేష జంతోః !

స్వస్థైః స్మృతా మతిమతీవ శుభాం దదాసి !
దారిద్ర్య దుఃఖభయహారిణి కా త్వదన్యా !
సర్వోపకార కరణాయ సదార్ద్రచిత్తా !!
🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
 🌹కాలవర్గః🌹
(పగలు...3 భాగాలు)(రాత్రి)

4.

ప్రా హ్ణా పరాహ్ణ మధ్యాహ్నా

స్త్రిసంధ్యమథ శర్వరీl

నిశా నిశీధినీ రాత్రి

స్త్రియామా క్షణదా క్షపాll

5.

విభావరీ తమస్విన్యౌ

రజనీ యామినీ తమీ.

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:370
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం శ్రీ దుర్గా సప్త శ్లో కీ
(3)
సర్వమంగళ మాంగల్యే

శివే సర్వార్థసాధికే !

శరణ్యేత్ర్యంబకే గౌరి

నారాయణి నమోస్తు తే !!

🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
( చీకటి...... వెలుగు)
5.
తమిస్రా తామసీ రాత్రి
ర్జ్యౌత్స్నీచంద్రికయాs న్వితాll
6.
ఆగామి వర్తమానార్హ

ర్యుక్తా యాం నిశిపక్షిణీl

గణరాత్రంనిశా బహ్వ్యః

ప్రదోషో రజనీముఖమ్ll
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:371
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం శ్రీ దుర్గా సప్త శ్లో కీ

శరణాగత దీనార్త

పరిత్రా ణ పరాయణే !
సర్వస్యార్తి హరే దేవి

నారాయణి నమోస్తు తే!!

🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(అర్థరాత్రి)
7.

అర్ధరాత్ర నిశీథౌ ద్వౌ

ద్వౌయామప్రహరౌసమౌl

స పర్వసంధిః ప్రతిప

త్పంచదశ్యోర్యదంతరమ్ll
8.

(నిండుచంద్రు ని పేర్లు )

పక్షాంతౌ పంచదశ్యౌ ద్వే

పౌర్ణమాసీ తు పూర్ణిమాl
కళాహీనే సానుమతిః

పూర్ణే రాకా నిశాకరేll

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:372
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం ఐం సరస్వత్యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం శ్రీ దుర్గా సప్త శ్లో కీ

సర్వస్వరూపేసర్వేశే

సర్వశక్తిసమన్వితే !

భయోభ్యస్త్రా హి నో దేవి
దుర్గే దేవి నమోపాస్తు తే !!
🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః
(అమావాస్య)
9.
అమావాస్యా త్వమావస్యా
దర్శస్సూర్యేందుసంగమః

(చంద్రు డు లేని రోజులు)

సాదృష్టేందుః సినీవాలీ

సానష్టేందుకలా కుహూః

(సూర్య /చంద్ర గ్రహణం)

10.
ఉపరాగో గ్రహో రాహు

గ్రస్తే త్విందౌ చ పూష్ణి చ

సో పప్ల వోపరక్తౌ ద్వౌ

అగ్న్యుత్పాత ఉపాహితః.
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹!
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్.

పాఠ:373
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం ఐం సరస్వత్యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం దుం దుర్గా యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
*రోగా నశేషా నపహంసి తుష్టా *

*రుష్టా తు కామాన్ సకలా నభీష్టా న్*

*త్వామాశ్రితానాం న విపన్నరాణాం*
*త్వామాశ్రితా హ్యాశ్రయతాం ప్రయాంతి*
🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(రవి మరియు చంద్రు డు)
11.

ఏకయోక్త్యా పుష్పవంతౌ

దివాకర నిశాకరౌl

(18 నిమిషాలు=కాష్ఠ ,30 కాష్టలు=కళ)

అష్టా దశ నిమేషాస్తు

కాష్ఠా త్రింశత్తు తాః కలాll

12.

(30 కళలు=క్షణం 12 క్షణాలు=ముహూర్త)

తాస్తు త్రింశత్ క్షణ స్తే తు

ముహూర్తో ద్వాదశాs స్త్రియామ్l
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:374
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం ఐం సరస్వత్యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం దుం దుర్గా యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
సర్వాబాధా ప్రశమనం

త్రైలోక్య స్యాఖిలేశ్వరి !

ఏవమేవ త్వయా కార్య

మస్మద్వైరివినాశనమ్ !!
🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(30 ముహూర్త=24 గంటలు)
12

తే తు త్రింశదహో రాత్రః

పక్షస్తే దశపంచ చ ll
13.

పక్షౌ పూర్వాs పరౌ శుక్ల

కృష్ణా మాసస్తు తావుభౌl

(2 నెలలు=1 ఋతువు
3 ఋతువులు=ఒక అయనంలో సగం)

ద్వౌ ద్వౌమార్గా దిమాసౌ స్యా

దృతుస్తై రయనం త్రిభిఃll

(2 అయనాలు=సంవత్సరం)

14.
అయనే ద్వే గతిరుద

గ్దక్షిణాs ర్కస్య వత్సరఃl

సమరాత్రిం దివే కాలే

విషువద్విషువం చ తత్ll
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:375
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం ఐం సరస్వత్యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం దుం దుర్గా యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జిహ్వాగ్ర మాదాయ కరేణ దేవీం
వామేన శత్రూ న్ పరిపీడ యంతీమ్l
గదాభిఘాతేన చ దక్షిణేన
పీతాంబరాధ్యాం ద్విభుజాం నమామిll
🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(నిండుచంద్రు డు ఆయానెలలు)
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
15.

పుష్యయుక్తా పౌర్ణమాసీ

పౌషీమాసే తు యత్ర సాl

నామ్నాసపౌషో మాఘాss ద్యా

శ్చైవమేకాదశాs పరేll

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్
పాఠ:376
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
నవరాత్రు ల సందర్భంగా *అమ్మలగన్నయమ్మను* ప్రా ర్థిద్దాం.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం ఐం సరస్వత్యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం నమశ్చణ్డి కాయై.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఓం దుం దుర్గా యై నమః
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
భవతి పరావాక్ భైరవ్యాఖ్యా

పశ్యన్తీ స్తా కథితా తారాl

రసనిధి మాప్తా జిహ్వారంగం

మాతంగీతి ప్రధితాసేయమ్ll
🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(@)
విద్యావన్తం యశస్వన్తం

లక్ష్మీవన్త ఞ్చ మాం కురుl

రూపం దేహి జయం దేహి

యశో దేహి ద్విషో జహిll

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(మార్గశీర్షం....పౌష్యం మఘ, ఫల్గు ణ, చైత్ర )
16.

మార్గశీర్షే సహామార్గ

ఆగ్రహాయణికశ్చసః

పౌషేతైషసహస్యౌద్వౌ

తపామాఘే ఽథ ఫాల్గు నేll

17.

స్యాత్త పస్యః ఫాల్గు నికః

స్స్యాచ్చైత్రే చైత్రికోమధుఃl

(విశాఖ, జ్యేష్ఠ ,ఆషాఢ, శ్రా వణ,)

వైశాఖే మాధవో రాధో

జ్యేష్ఠే శుక్రః శుచిస్త్వయమ్ll

18.

ఆషాఢే శ్రా వణే తు స్యా

న్నభాః శ్రా వణికశ్చ సఃl

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్
పాఠ:377
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹
(1)శ్వ: శాలా ప్రా రంభ:=రేపు పాఠశాల ప్రా రంభము.
(2)దశవాదనత: కిల=10 గంటల నుండి కదా.

(3)కృపయా ఏతత్ ప్రభాకరం సూచయతు=దయచేసి ఈ విషయం ప్రభాకరునికి తెలపండి.

(4)క్షమ్యతాం స: గృహే నాస్తి =క్షమించాలి అతడు ఇంట్లో లేడు.

(5)బెంగళూరుత: ఏతావత్ పర్యంతం న ప్రత్యాగతవాన్=బెంగళూరు నుండి ఇంకా

తిరిగిరాలేదు.

(6)దూరవాణీం కరిష్యామి=దూరవాణి(ఫో ను)చేస్తా ను.

(7)సంఖ్యా కా?=సంఖ్య (నంబరు)ఏమి?

(8)అవశ్యం సూచయిష్యామి =తప్పక తెలుపుతాను.

(9)९६४०५२३७७६=9640523776.

(10)అస్తు =సరే.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(భాద్రపద, అశ్విని,కార్తిక)
18.

స్యుర్నభస్యః ప్రౌ ష్ఠ పద

భాద్రభాద్రపదాః సమాఃll

19.
స్యాదాశ్విన ఇషో ఽప్యాశ్వ

యుజో ఽ పిస్యాత్తు కార్తికేl

(సీతాకాలం వసంతం ఎండకాలం )

బాహులోర్నౌ కార్తికికో

హేమన్త శ్శిశిరోఽస్త్రియామ్ll
20.

వసన్తే పుష్ప సమయః

సురభిర్గ్రీష్మ ఊష్మకఃl

నిదాఘ ఉష్ణో పగమ

ఉష్ణ ఊష్మాగమ స్త పఃll

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:378
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
(1)అంబ శిరోవేదనా అస్తి =అమ్మా తలనొప్పిగా ఉన్నది.

(2)రాత్రౌ కషాయం కరోమి =రాత్రికి కషాయం చేస్తా ను.

(3)పీత్వా శయనం కరోతు=తాగి పడుకో.

(4)ఇదానీం గత్వా కించిత్ పఠతు=ఇప్పుడు వెళ్ళి కొంచం చదువుకో.

(5)కిం ఇదానీమ్ వా?=ఏమిటి ఇప్పుడా?

(6)అస్తు నిద్రాం కరోతు సమ్యక్ భవిష్యతి=సరే నిద్రపో బాగవుతుంది.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(ఋతువులు)
21.
స్త్రియాంప్రా వృట్ స్త్రియాం భూమ్ని

వర్షా అథ శరత్ స్త్రియామ్l

షడమీ ఋతవః పుంసి

మార్గా దీనాం యుగైః క్రమాత్ll

22.
సంవత్సరో వత్సరో ఽబ్దో
హాయనోఽస్త్రీ శరత్సమాఃl

మాసేన స్యాదహో రాత్రః

పైత్రో వర్షేణ దైవతఃll

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:379
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹
(1)నా దస్తూ రి బాగుండదు=మమ లేఖనం సుందరం న.
(2)చాలా బాగున్నది=బహుసమ్యక్ అస్తి .

(3)ఈ వ్యాసాన్ని చదివినావా? =ఏతత్ లేఖనం పఠితవాన్ వా?

(4)చాలాకాలం క్రితమే చదివినాను=బహుపూర్వమేవ పఠితవాన్.

(5)నేను త్వరగా చదివి ఇస్తా నోయ్ =అహం శీఘ్రం పఠిత్వా దదామిభో:.

(6)నీవు ఈరోజు ఏమీ చదవనే లేదు=త్వం అద్య కిమపి న పఠితవాన్ ఏవ.

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(కల్పాలు)
23.

దైవే యుగసహస్రే ద్వే

బ్రా హ్మః కల్పౌ తు తౌ నృణామ్l

మన్వంతరం తు దివ్యానాం

యుగానామేకసప్త తిఃll

24.
సంవర్తః ప్రళయః కల్పః

క్షయః కల్పాన్త ఇత్యపిl

(పాపం)

అస్త్రీ పజ్కం పుమాన్ పాప్మా

పాపం కిల్బిషకల్మషమ్ll

25.
కలుషం వృజినైనోఘ

మంహో దురితదుష్కృతమ్l

స్యాద్ధర్మమస్త్రియాంపుణ్య

శ్రేయసీ సుకృతం వృషఃll.

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్
పాఠ:380
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
మకారాన్త : స్త్రీలింగ: "కిమ్" శబ్ద :

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
ఏకవచనమ్ --ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్ --విభక్తి:
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
కా-- కే --కా: --ప్రథమా

కామ్-- కే-- కా: --ద్వితీయా

కయా --కాభ్యామ్-- కాభి:-- తృతీయా

కస్యై-- కాభ్యామ్-- కాభ్య:- -చతుర్థీ

కస్యా:--కాభ్యామ్--కాభ్య:-- పంచమీ

కస్యా:--కయో:--కాసామ్-- షష్ఠీ

కస్యాం-- కయో:--కాసు-- సప్త మీ

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(సంతోషం)
26.
ముత్ప్రీతిః ప్రమదో హర్షః

ప్రమోదాss మోదసమ్మదాః

స్యాదానందథురానంద

శ్శర్మశాతసుఖాని చ ll

27.

(ఆశీర్వాదము)

శ్వః శ్రేయసం శివం భద్రం

కల్యాణంమఙ్గ ళం శుభమ్l

బావుకం భవికం భవ్యం

కుశలం క్షేమమస్త్రియామ్ll

28.

శస్తం చాs థ త్రిషు ద్రవ్యే

పాపం పుణ్యం సుఖాది చ l

(అద్భుతం)
మతల్లికామచర్చికా

ప్రకాణ్డ ముద్ఘతల్ల జౌll

29.

ప్రశస్త వాచకాన్యమూన్య

య: శుభాss వహో విధిఃl

🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:381
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
హరిః ఓం
🙏🌹🙏
(స్త్రీ)
(1)సా కా?= ఆమె ఎవరు?

(2)తే కే? =వారిద్దరు ఎవరు?

(3) తా: కా:?=వారందరు ఎవరు(వారెవరు)?

🌺🌺🌺🌺
(సా-- తే-- తా:/కా-- కే-- కా:)
🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(పుం)

(4)స: క:?=అతడు(వాడు) ఎవడు?(అతడు ఎవరు?)

(5)తౌ కౌ? =వారిద్దరు ఎవరు?

(6)తే కే?=వారు ఎవరు? (వారందరు ఎవరు?)

🌺🌺🌺🌺🌺
(స:-- తౌ-- తే/క:-- కౌ-- కే)
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(న. పుం)

(7)తత్ కిమ్? =అది ఏమి?

(8)తే కే?=అవిరెండు ఏమిటి?(ఆరెండు ఏమిటి?)

(9)తాని కాని?=అవి ఏవి?(అవన్ని ఏమిటి)

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(తత్-- తే-- తాని/కిమ్-- కే-- కాని)
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌹కాలవర్గః🌹
(అదృష్టం) (కారణం)
30.

దైవం దిష్టం భాగధేయం

భాగ్యం స్త్రీ నియతిర్విధిఃl

హేతుర్నా కారణం బీజం

నిదానం త్వాదికారణమ్ll

31.

(ఆత్మ)

క్షేత్రజ్ఞ ఆత్మా పురుషః

ప్రధానం ప్రకృతిః స్త్రియామ్l

విశేషః కాలికో ఽవస్ధా

గుణాఃసత్త్వం రజస్త మఃll

32.

(జననం)
జనుర్జననజన్మాని

జనిరుత్పత్తి రుద్భవఃl

ప్రా ణీ తు చేతనో జన్మీ

జన్తు జన్యు శరీరిణఃll

33.

(మనసు)
జాతిర్జా తం చ సామాన్యం

వ్యక్తిస్తు పృథగాత్మతాl

చిత్తం తు చేతో హృదయం

స్వాంతంహృన్మానసం మనఃll

🙏ఇతి కాలవర్గః🙏
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:382
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏🌺
"కః" తో కొన్ని వాక్యాలు..
🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(1)క: శబ్దం కరోతి?!=ఎవరు చప్పుడు చేస్తు న్నారు?
(2)క: విశేష:?=ఏమిటి విశేషము?

(3)క: సమయ: ఇతి జానాతి వా?=సమయం ఎంతో తెలుసా?

(4)క: ప్రథమ:?=మొదటి వాడు (వారు) ఎవడు(ఎవరు)?

(5)క: సంభాషణం కరోతి? =ఎవరు మాట్లా డుతున్నారు?

(6)క: అపేక్షిత:?=ఎవరు కావాలి?

(7)క: తత్ర?=ఎవరు అక్కడ?

(8)నిర్దేశక: క:?=దర్శకుడు ఎవరు?

(9)అద్య క: పాకవిశేష:?=ఈ రోజు విశేష వంట ఏమిటి?

(10)భవత: కక్ష్యా శిక్షక: క:?=మీ తరగతి ఉపాధ్యాయుడు ఎవరు?

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸ధీవర్గః
(బుద్ధి)
01.

బుద్ధిర్మనీషా ధిషణా
ధీః ప్రజ్ఞా శేముషీ మతిః
ప్రేక్షోపలబ్ధి శ్చిత్సంవిత్

ప్రతిపద్ జ్ఞప్తి చేతనాఃll

02.
(ధారణ, అవధానం)

ధీర్ధా రణావతీ మేధా

సంకల్పః కర్మ మానసమ్l

అవధానం సమాధానం

ప్రణిధానంతథైవచ ll
🌹🍎అమ్మదయ🍎🌹
🍇🍇🍇🍇🍇🍇🍇
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:383
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏🌺
(1)కీదృశ: మార్గ: అయమ్=ఏమి(ఎటువంటి)దారి యిది.

(2)హ్య: మార్గమధ్యే అపఘాత: అభవత్=నిన్న దారిలో ప్రమాదం జరిగింది.

(3)విశేషతయా కోపి న వ్రణిత:=ఎక్కువగా ఎవరికీ గాయాలు తగలలేదు.

(4)భవన్తం క:ఉక్తవాన్?=నీకు ఎవరు చెప్పారు?

(5) సురేంద్రప్రసాదః ఉక్తవాన్= సురేంద్రప్రసాద్ చెప్పాడు.

(6)ఏవం న భవితవ్యం ఆసీత్ =ఇలా జరగకుండా ఉండవలసినది/ "జరిగి ఉండాల్సినది

కాదు"
(7)వైద్యం ప్రతి గచ్ఛతు =వైద్యుని వద్దకు వెళ్ళు.

(8)కించిత్ విశ్రాంతిం అనుభవతు=కొంచం విశ్రాంతి తీసుకోండి.

(9)అస్తు =సరే

(10)శుభరాత్రిః=శుభరాత్రి.
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸ధీవర్గః🌸 ‌
(అవగాహన,ప్రతిబింబం,వాదన,సందేహం)
3.
చిత్తా భోగో మనస్కార

శ్చర్చా సంఖ్యా విచారణాl

విమర్శో భావనా చైవ

వాసనా చ నిగద్యతేll

4.
అధ్యాహార స్త ర్క ఊహో

విచికిత్సా తు సంశయఃl

సన్దే హద్వాపరౌ చాథ

సమౌ నిర్ణయనిశ్చయౌll

🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:384
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏🌺
కొన్ని అర్థా లు తెలుసుకుందాం :--
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(1)స్వస్రీయ=మేనల్లు డు

(2)స్వస్రీయా=మేనకోడలు

(3)స్వవాసినీ =పేరంటాలు

(4)విస్రసా=ముసలితనము

(5)ఉపబృంహిత=చక్కగాపెరిగినది

(6)అహిచ్ఛత్ర=పుట్టగొడుగు

(7)ఆమిక్షా=పాలవిరుగుడు

(8)జంబాల=అడుసు,పాచి

(9)మత్స్యన్దీ =కండ ౘక్కెర

(10)వలక్ష=తెలుపురంగు
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸ధీవర్గః🌸
5.
మిథ్యాదృష్టి ర్నాస్తి కతా

వ్యాపాదో ద్రోహచింతనమ్l

సమౌసిద్ధా న్త రాద్ధా న్తౌ

భ్రా న్తి ర్మిథ్యామతి భ్రమఃll

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
(1)మిథ్యాదృష్టి, నాస్తి కతా=పరలోకంలేదను బుద్ధి పేర్లు .

(2)వ్యాపారః, ద్రోహచింతనమ్ =ద్రోహంతలంచుట పేర్లు .

(3)సిద్థా న్తః, రాద్ధా న్తః =సిద్ధాంతం పేర్లు .

(4)భ్రా న్తి ,మిథ్యామతిః,భ్రమః=భ్రాంతి పేర్లు .

🌹🌹🌹🙏🌹🌹
(అంగీకారానికి పేర్లు )

6.
సంవిదాగూః ప్రతిజ్ఞా నం

నియమాశ్రవసంశ్రవాఃl
అఙ్గీ కారాభ్యుపగమ

ప్రతిశ్రవసమాధయఃll
🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:385
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏🌺
(1)రాజన్! శ్రవణోs స్మి నామ్నా.=ఓరాజా నేను శ్రవణుడను పేరు కలవాడను.

(2)పుత్రవత్ అహం యువాం సేవిష్యే. =కొడుకువలె నేను మీ యిరువురికి సేవ చేసెదను.

(3)హే పుత్రక! కథం వా నౌ ప్రతివచనం న దదాసి?=ఓ కుమారా! ఎందుకొరకు మా

మాటలకు బదులు యిచ్చుటలేదు?

(4)పుత్ర శోకేన కాలం కరిష్యసి.=పుత్రశోకంతో నీవు మరణించెదవు.

(5)పూర్వం దత్త వరా కైకేయీ వరమేనమయాచత =అంతకుముందే వరములను పొందినట్టి

కైకేయి ఈవరములను కోరుకొనెను.

(6)తం వ్రజంతం ప్రియో భ్రా తా లక్ష్మణోS నుజగామ హ=అడవికివెళ్ళుచున్నట్టి అతడిని

ప్రియసో దరుడు లక్ష్మణుడు అనుసరించెను కదా!

(7)శ్రీరామ: రక్షసాం నిహతాన్యాసన్ సహస్రా ణి చతుర్దశ=శ్రీరాముడు పదునాలుగు వేలమంది

రాక్షసులను చంపివేసెను.
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
 🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸ధీవర్గః🌸
7.
మోక్షే ధీజ్ఞా న మన్యత్ర

విజ్ఞా నం శిల్పశాస్త్రయోఃl
ముక్తిః కైవల్యనిర్వాణ

శ్రేయోనిశ్శ్రేయసామృతమ్ll
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(1)ముక్తిః,కైవల్యమ్,నిర్వాణమ్,శ్రేయః,నిశ్రేయసమ్,అమృతమ్,మోక్షః,అపవర్గః,=మోక్షానికి
పేర్లు .
(2)అజ్ఞా నమ్, అవిద్యా, అహంమతిః = అజ్ఞా నానికి పేర్లు .
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
8.
మోక్షోఽపవర్గో ఽథాజ్ఞా న
మవిద్యా ఽహంమతిః స్త్రియామ్l
(1)జ్ఞా నం =మోక్షమందలి బుద్ధి పేరు.
(2)విజ్ఞా నమ్=మోక్షానికన్నా వేరైన శిల్ప చిత్రా ది శాస్త్రమందున్న బుద్ధి పేరు.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్
పాఠ:386
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏🌺
(1)అహం సుఖేన కార్యం నిర్వహామి=నేను సుఖముగా పనులు చేస్తా ను.

(2)ప్రసన్నశ్చ తిష్ఠా మి.=హాయిగా ఉంటాను.

(3)కుత్ర మమ కష్టమ్?=నాకు కష్టం ఎక్కడ(ఉంది)?

(4)త్వాం అహం తనయాం ఇవ పరిపాలయామి=నేను నిన్నునా కుమార్తెలా

చూసుకుంటాను.

(5)తర్హి అత్ర ఆనయ=అయితే ఇక్కడికి తీసుకొనిరా(రండి.).

(6)శ్వ: ప్రభాతే ద్రక్ష్యామ:=రేపు ఉదయం చూద్దా ము/చూస్తా ము.

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸ధీవర్గః🌸
8.
రూపంశబ్దో గంధరస
స్పర్శాశ్చ విషయా అమీll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
విషయాః గోచరాః ఇంద్రియార్థాః=రూపము, శబ్దము,గంధము,రసము, స్పర్శ
ఈ 5 విషయముల పేర్లు .
🌺🌺🌺🙏🌺🌺🌺
9.

గోచరా ఇంద్రియార్ధా శ్చ

హృషీకం విషయీంద్రియమ్l

కర్మేంద్రియం తు పాయ్వాది

మనోనేత్రా ది ధీంద్రియమ్ll
🌺🌺🌺🌺🌺
(1)కర్మేంద్రియమ్--పాయ్వాదిపాయూపస్థ వాక్పాణిపాదముల పేర్లు .
(2)ధీంద్రియమ్,మనోనేత్రా ది=మనోనేత్ర జిహ్వాఘ్రా ణత్వక్ శ్రో త్రముల పేర్లు .
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:387
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏🌺
(1)శ్రమం కురు .=పని చేయి.

(2)శ్రమేణ వినా ఫలం న లభ్యతే.=శ్రమలేకుండా ఫలితం రాదు.

(3)తుభ్యం యత్ కార్యం రోచతే తత్ కురు.=నీకు ఏ పని ఇష్టమైతే దానిని తప్పక ఆచరించు.
(4)వస్తు త: శ్రమ: హి సామాన్య జనం మహాంతం కరోతి. =సహజంగా శ్రమ వలననే జనులు
గొప్పవారు అగుదురు.

(5)కిమపి కార్యం కురు.=ఏదో ఒక పనిచేయి.

(6)అస్తు కరిష్యామి.=సరే చేస్తా ను.

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸ధీవర్గః🌸
10.
తువసస్తు కషాయోఽస్త్రీ

మధురో లవణః కటుఃl

తిక్తో ఽమ్ల శ్చ రసాః పుంసి

తద్వత్సు షడమీ త్రిషుll

🌺🌺🌺🌺🌺🌺
తువరః, కషాయః=ఒగరు
మధురః=తీపి,లవణః=ఉప్పు,కటుః=కారము,తిక్తః=చేదు,ఆమ్లః=పులుపు
(ఈ 6 రసవాచకములైనపుడు పుల్లింగముగను, ఆరసముతోకూడిన వస్తు వులు
చెప్పునపుడు త్రిలింగాలుగాను తెలుసుకునేది.)
🌺🌺🌺🙏🌹🌺🌺
11.
విమర్దో ర్థేపరిమలో(ళో)

గన్ధే జనమనోహరేl
ఆమోదస్సో ఽతినిర్హా రీ
వాచ్యలింగత్వమాగుణాత్ll

12.

సమాకర్షీ తు నిర్హా రీ

సురభి ర్ఘ్రా ణతర్పణఃl

ఇష్టగన్ధస్సుగన్ధిఃస్యా

దామోదీముఖవాసనఃll
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
పరిమలం(ళం)=గంధం

సమాకర్షీ, నిర్హా రీ=దూరంగా వ్యాపించే గంధంగల వస్తు వులు.

సురభి, ఘ్రూ ణతర్పణః, ఇష్టగంధః,. సుగన్ధిః=మంచిగంధం గల వస్తు వు పేర్లు .

ఆమోదీ,ముఖవాసనః=కర్పూరం మొదలైన ముఖవాసన ద్రవ్యాలు.

🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:388
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏🌺
(1)అత్యంత జాగరూకతయా అయం ప్రా సాద: నిర్మిత:=చాలా జాగ్రత్త గా ఈ మేడ
నిర్మించబడింది.
(2)వత్స విద్యావానసి=నాయనా విద్యావంతుడవైతివి.

(3)కథం పున: పున: మాం బాధసే=ఎందుకు నన్ను పదేపదే ఇబ్బంది పెట్టు చున్నావు.

(4)కుమార్గేణ ప్రవృత్తా నాం నరాణాం కృతే న కదాపి మంగలం(ళం) భవతి =చెడుమార్గా న

పో యినట్లై తే ఎవరూ గెలుపొందలేరు.

(5)సర్వే జనా: సన్మార్గమేవ ఆశ్రిత్య ప్రవర్తేరన్.=జనులందరు మంచి దారిలోనే నడువవలెను.

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸ధీవర్గః🌸
13.
పూతిగంధస్తు దుర్గన్ధో
విస్రం స్యాదామగంధియత్ 🌺🌺🌺🌺🙏🌹🌹
పూతిగంధి:,దుర్గంధ:=దుర్గంధానికి పేర్లు . విస్రమ్మ్, ఆమగంధి=అపక్వమైన
మాంసాదులవంటిగంధముగల వస్తు వులపేర్లు
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
శుక్ల శుభ్ర శుచి స్వేత

విశదశ్యేత పాణ్డ రాఃll

14.
అవదాత స్సితో గౌరోs

వలక్షో ధవళోఽర్జు నఃl

🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
శుక్ల:--నుండి..అర్జు న:--వరకుగలవి తెలుపువర్ణా నికిపేర్లు
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
హరిణఃపాణ్డు రః పాణ్డు

రీషత్పాణ్డు స్తు ధూసరఃll

15.
కృష్ణే నీలాసితశ్యామ

కాలశ్యామలమేచకాఃl

పీతో గౌరో హరిద్రా భః

పాలాశో హరితో హరిత్ll

🌺🌺🌺🌺🌺
(1)హరిణ:,పాణ్డు ర:=తెలుపుపచ్చ కలసినరంగు.

(2)కృష్ణ:నుండిమేచక:వరకు ఉన్నవాటికి నలుపు రంగు అనిపేర్లు .

(3)పీత:,గౌర:,హరిద్రా భ:=పసుపురంగు. పాలాశ:పలాశ:హరిత:,హరిత్=ఆకుపచ్చ

🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:389
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺
(1)రవివాసరే క:దినాంక:=ఆదివారము ఏ తేదీ?
(2)హ్య:----వాసర:.

(3)అద్య.... వాసర:.

(4).....గురువాసర:.

(5)శ్వ:.....వాసర:?

(6)పంచదశ దినాంకే క: వాసర:=పదిహేనవ తేదీ ఏ వారము?

(7)సౌమ్యవాసర:.......

(8)అంతిమదినాంక: కదా?=ఆఖరి తేదీ ఎప్పుడు?

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸ధీవర్గః🌸
16.

లోహితో రోహితోరక్త

శ్శోణః కోకనదచ్ఛవిఃl

అవ్యక్తరాగస్త్వరుణ

శ్శ్వేతరక్తస్తు పాటలఃll

17.

తామ్రో విపీతరక్తస్తు

పిఞ్జ రః పరికీర్తితఃl
శ్యావః స్యాత్ కపిశోధూమ్ర

ధూమలౌ కృష్ణలోహితేll
18.

కడారః కపిలః పిఙ్గ

పిశఙ్గౌ కద్రు పింగళౌl

చిత్రంకిమ్మీరకల్మాష

శబలైతాశ్చ కర్బురేll

19.

గుణేశుక్లా దయఃపుంసి

గుణిలిఙ్గా స్తు తద్వతిl

🌺ఇతి ధీవర్గః🌺
🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:390
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏🌺
(1)మహర్షి: దధీచి: యోగేన స్వశరీరం అత్యజత్=మహర్షి దధీచి యోగశక్తితో తన శరీరాన్ని
వదలిపెట్టెను.
(2)ఆకాశాత్ పుష్పవృష్టి: అపతత్=ఆకాశమునుండిపూలవర్షము కురిసింది.

(3)ఇంద్ర: విశ్వకర్మణా తై: అస్థి భి: వజ్రా యుధం నిర్మాపితవాన్=ఇంద్రు డు విశ్వకర్మచే

ఆఎముకలతో వజ్రా యుధాన్ని తయారుచేయించెను.

(4)తేనాసౌ వృత్రా సుర: నిహత:=దానితోనే వృత్రా సురుడు చంపబడ్డా డు.

(5)పుణ్యాత్మా మహర్షి: దధీచి: ప్రా త: స్మరణీయ: సంజాత:=పుణ్యాత్ముడైన మహర్షి దధీచి

ప్రా త:స్మరణీయుడయ్యెను.

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸शब्दवर्गः🌸

(1)
ब्राह्मी तु भारती भाषा

गीर्वाग्वाणी सरस्वतीl
व्याहार उक्तिर्लपितं

भाषितं वचनं वचःll

(2)
अपभ्रंशोऽपशब्दःस्या-

च्छास्त्रे शब्दस्तु वाचकःl

तिङ् सुबन्तचयो वाक्यं

क्रिया वा कारकान्विताll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(1)బ్రా హ్మీ, భారతీ , భాషా, గీ:, వాచ్, వాణీ, సరస్వతీ వ్యాహార:, ఉక్తి:, లసితమ్ భాషితమ్.
వచనమ్=వాక్కు పేర్లు (మొదటి 7 సరస్వతి పేర్లు .
(2)అపభ్రంశ, అపశబ్ద:=అపశబ్దా నికి పేర్లు శబ్ద:=వ్యాకరణాదిశాస్త్రమందర్థ వాచకముగా
వ్యవహరించు సుశబ్దము

🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్

పాఠ:391
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
వందే సంస్కృతమాతరమ్
🌸🌸🌸🌸🌺🌺
హరిః ఓం
🌺🙏
(1)నవీన యుతకం ఆవశ్యకమ్.=కొత్త చొక్కా కావాలి.

(2)ఆపణం గత్వా ఆగచ్ఛతివా? =దుకాణం వెళ్ళి వస్తా వా?

((3)కిమర్థమ్? క: విశేష:?=ఎందుకు? ఏమివిశేషము?

(4)శ్వ: నరకచతుర్దశీ

(5)పరశ్వ: దీపావళి
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹అమరకోశ సంగ్రహ:🌹
🌺 ప్రథమ:కాండ:🌹 ‌
🌸शब्दवर्गः🌸
(3)
श्रुतिः स्त्री वेद आम्नाय
स्त्रयी धर्मस्तु तस्त्रिया l
मृक्सामयजुषी इति
वेदास्त्रयस्त्रयीशिक्षे
त्यादि श्रुतेरङ् गमोङ् का-
रप्रणवौ समौ
इतिहासः पुरावृत्त
मुदात्ताद्यास्त्रयः स्वराःll
🌺🌸అమ్మదయ🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
జయతు సంస్కృతమ్

पाठ:-३९२(392)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं
🌺🙏🌺
दीपावलि :
🌺🙏🌺
भारतवर्षस्य एकः महान् उत्सवः अस्त्ति l
दीपावलि इत्युक्ते दीपानाम् आवलिः ।
अयम् उत्सवः आश्वीजमासास्य अमावस्यायां भवति ।
आश्वीजमासस्य कृ ष्णपक्षस्य त्रयोदशीत: आरभ्य कार्त्तिकशुद्धद्वितीयापर्यन्तं ५ दिनानि यावत् आचर्यते एतत् पर्व ।
सायंकाले सर्वे जनाः दीपानां मालाः प्रज्वालयन्ति ।
दीपानां प्रकाशः अन्धकारम् अपनयति ।

एतत्पर्वावसरे गृहे, देवालये, आश्रमे, मठे , नदीतीरे , समुद्रतीरे एवं सर्वत्रापि दीपान् ज्वालयन्ति ।

प्रतिगृहं पुरत: आकाशदीप: प्रज्वाल्यते ।

दीपानां प्रकाशेन सह स्फोटकानाम् अपि प्रकाश: भवति ।

पुरुषाः स्त्रियः बालकाः बालिकाः च नूतनानि वस्त्राणि धारयन्ति आपणानां च शोभां द्रष्टुं गच्छन्ति ।
रात्रौ जनाः लक्ष्मीं पूजयन्ति मिष्टान्नानि च भक्षयन्ति ।

सर्वे जनाः स्वगृहाणि स्वच्छानि कु र्वन्ति, सुधया लिम्पन्ति सुन्दरैः च चित्रैः भूषयन्ति ।
ते स्वमित्रेभ्यः बन्धुभ्यः च मिष्टान्नानि प्रेषयन्ति ।
बालकाः बालिकाः च क्रीडनकानां मिष्टान्नानां स्फोटकपदार्थानां च क्रयणं कु र्वन्ति ।
अस्मिन् दिवसे सर्वेषु विद्यालयेषु कार्यालयेषु च अवकाशः भवति ।
भारतीयाः इमम् उत्सवम् प्रतिवर्षं सोल्लासं समायोजयन्ति ।
एवं सर्वरीत्या अपि एतत् पर्व दीपमयं भवति ।

अस्य पर्वण: दीपालिका, दीपोत्सव:, सुखरात्रि:, सुखसुप्तिका, यक्षरात्रि:, कौमुदीमहोत्सव: इत्यादीनि नामानि अपि सन्ति ।

अस्मिन्नवसरे न के वलं देवेभ्य: अपि तु मनुष्येभ्य: प्राणिभ्य: अपि दीपारतिं कु र्वन्ति ।

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹

🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
🌺शब्दवर्गः।
(4)
आन्वीक्षिकीदण्डनीति
स्तर्क विद्याऽर्थशास्त्रयोःl
आख्यायिकोपलब्धार्था
पुराणं पञ्चलक्षणम्ll
5.
प्रबन्धकल्पना कथा
प्रवह्लिका प्रहेलिकाl
स्मृतिस्तु धर्मसंहिता
समाहृतिस्तु संग्रहःll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
जयतु संस्कृ तम्

पाठ:-३९३(393)
(दि 0 ८.११.२०१८)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं
🌺🙏🌺
वामनावतार:
🌺🙏🌺
दशावतारेषु विष्णोः पञ्चमावतारः वामनावतारः। वामन अर्थात् ह्रस्वः।विष्णुसहस्रनामावल्यां
"उपेन्द्रो वामनः प्रांशुरमोघः शुचिरुर्जितः"
इति वामनो नामकं विष्णोः एकं नामधेयम् वर्तते ।पुराणे वामनावतारकथा प्रसिद्धा एव प्रायः एनां
कथां सर्वे जानन्ति च।।
प्रह्लादस्य पुत्रः विरोचनः तस्य पुत्रः महाबलिः सः महान् दानशूरः सत्यसन्धः धर्म्मिष्ठः सर्वोपरि
विष्णुभक्तश्चासीत्। तस्य कीर्तिः त्रिलोकविस्तृता आसीत् बलिः स्वशक्त्या
त्रैलोक्याधिपतिर्बभूव। इन्द्रादयः देवा: तस्य प्रभावात् स्थानभ्रष्टा अभवन्। अनेन देवमातु
अदित्याः नितरां दुःखं जातम्। एवं देवमाता पत्या कश्यपेन सह देवानां दुःखनिवारणार्थं विष्णुम्
उद्दिश्य तपः चक्रतुः। वर्षसहस्रान्ते तयोः तपसा प्रीतः भगवान् विष्णुः लक्ष्मीसहितं तयोः पुरतः
प्रत्यक्षीभूय पुत्ररूपेण अवतारं स्वीकृ त्य देवानां हितं करिष्ये इत्यवोचत्।।
एवं भगवान् अदितिदेव्याः पुत्ररूपेण वामनावतारं स्वीकृ तवान्। वटुवेषधरं सर्वज्ञं भगवन्तं विष्णुं
दृष्ट्वा सर्वे देवाः ऋषयश्च तं स्तुवन्ति स्म। देवानां कार्यसिद्ध्यर्थं वामनरूपेण भगवान्
बलिमहाराजस्य यज्ञशालां गतवान्। त्रैलोक्याधिपत्येन गर्वितः बलिः यज्ञस्य प्रथमे दानकाले एव
वामनं विधिवत् पूजयित्वा नादेयं विद्यते तव अतः मनोभीष्टदायकोऽस्मि वाञ्छितं यत्किमपि
प्रष्टुम् अर्हसि इत्यवोचत्।विष्णो मायारूपं ज्ञात्वा शुक्राचार्यः बलिं दानात् निवारयितुं प्रयत्नं
कृ तवान् तथापि स्वगुरुणा शुक्राचार्येण निवारितः सन्नपि बलिः दानं त्यक्तुं न इष्टवान्। एवं
त्रैलोक्याधिपः बलिः प्रपञ्चाधिपस्य विष्णोः पादत्रयपरिमितस्य भूमे इच्छापूर्त्तिं कर्तुम्
अशक्नुवन् आत्मानं भगवतः पुरतः समर्पितवान्। बलेः दानशूरत्त्वं दृष्ट्वा भगवान् अतीव प्रसन्नो
जातः तस्योपरि अनुग्रहवर्षं कृ त्वा देवानामपि दुर्गम्यं विशिष्टतरं सुतललोकं प्रति बलिं
प्रेषितवान्। नृसिंहावतारसमये प्रह्लादं प्रति तव वंशपरम्परायाः परिपालनं युगे युगे करिष्यामि इति
पूर्वमेव भगवता प्रोक्तमासीत् एवं बले अनुग्रहेण स्वीयं वचनं परिपालयन् कारुण्यरूपः विष्णुः
देवानां हितं साधितवान् च। इत्थं धन्यस्य कृ तकृ त्यस्य बलेः कथा तथैव भक्तवत्सलस्य भगवतः
विष्णोः चरितञ्च वामनावतारेे निरूपितम्।।
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
🌺शब्दवर्गः।🌺
6.
समस्या तु समासार्था
किं वदन्ती जनश्रुतिःl
वार्ता प्रवृत्तिर्वृत्तान्त
उदन्तः स्यादथाऽह्वयःll
7.
आख्याह्वे अभिधानं च
नामधेयं च नाम च
हूतिराकारणाऽऽह्वानं
संहूतिर्बहुभिः कृ ता ll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
जयतु संस्कृ तम्

पाठ:-३९४(394)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं
🌺🙏🌺
🌺गौ:🌺
गौ: एकः चतुष्पात पशु: अस्ति।
अस्या: एकं पुच्छम् भवति। द्वे शृंगे भवतः। चत्वारः पादाः भवन्ति।
गौ: तृणचारी पशु: अस्ति। इयं वनेषु भ्रमति घासम तृणं च चरति। अस्याः स्वभाव अतीव सरलः
भवति।
गौ: महान उपकारी पशु: अस्ति। इयं दुग्धं ददाति। दुग्धेन दधि भवति। अस्या: दधि दुग्धं घृतं च
अतीव पवित्रं हितकारकं च भवति।
गौ: गोमयं ददाति। गोमयेन गृहे लिप्यते। पूजाकार्ये अपि गोमयस्य उपयोगो भवति। गौमूत्रेण च
अनेके रोगाः नृश्यन्ति।
गौ पशु नास्ति। सा माता अस्ति, पिता अस्ति, देवता अस्ति।
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
🌺शब्दवर्गः।🌺
8.
विवादो व्यवहारः स्या-
दुपन्यासस्तु वाङ्मुखम्l
उपोद्धात उदाहारः
शपनं शपथः पुमान्ll
9.
प्रश्नोऽनुयोगः पृच्छा च
प्रतिवाक्योत्तरे समे
मिथ्याभियोगोऽभ्याख्यान-
मथ मिथ्याभिशंसनम्ll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🙏जयतु संस्कृ तम् 🙏

पाठ:-३९५(395)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं
🌺🙏🌺
(1)కియత్ వా వయ:?=నీవయసెంత?
(2)కా మాతా?=తల్లి ఎవరు?

(3)క: తే పితా?=నీతండ్రి ఎవరు?

(4)కథం శాస్త్రా ణాం పరిచయ:?=ఏవిధంగా శాస్త్రా లు పరిచయం అయ్యాయి?

(5)కిం జన్మాంతరానుస్మరణం ఉత వరప్రదానమ్? =గతజన్మల వలన ఈ జ్ఞా నం కలిగిందా

లేక ఎవరైనా ఇచ్చిన వరమా?

(6)కుత్రవా పూర్వం ఉషితమ్? =ఇదివరకెక్కడ ఉన్నావు?

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹

🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
 🌺शब्दवर्गः।🌺
10.
अभिशापः प्रणादस्तु
शब्दः स्यादनुरागजःl
यशः कीर्तिः समज्ञा च
स्तवः स्तोत्रं स्तुतिर्नुतिःll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🙏जयतु संस्कृ तम् 🙏

पाठ:-३९६(396)
(दि ११.११.२०१८)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं
🌺🙏🌺
(1)నిన్నటి పొ డికూర ఎంత బాగున్నది=హ్యస్త నం వ్యంజనం కియత్ రుచికరం ఆసీత్.

(2)ఈ రోజు దీనిని రుచిని చూడు=అద్య అస్యరుచిమ్ ఆస్వాదయతు.

(3)అమ్మా! ఇక్కడ కొంచెం వడ్డించు=అంబ! అత్ర కించిత్ పరివేషయతు.

(4)అవసరమైతే అడగండి=ఆవశ్యకం చేత్ పృచ్ఛతు.

(5)సంకోచం వద్దు =సంకోచ: మాస్తు .

(6)నాకు సంకోచమే లేదు=మమ సంకోచ: ఏవ నాస్తి .

(7)అయ్యో నెయ్యే వడ్డించలేదు నేను=

అహో ఘృతమ్ ఏవ న పరివేషితవతీ అహమ్.

(8)నీవు చెప్పి ఉండవలసింది=భవతా వక్తవ్యం ఆసీత్ కిల.

(9)నమిలి తిను=చర్వణం కృత్వా ఖాదతు.

(10)సరే=అస్తు .
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹

🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
🌺शब्दवर्गः।🌺
11.
ఆమ్రేడితం ద్విస్త్రిరుక్త

ముచ్చైర్ఘు ష్టం చ ఘోషణాl

కాకు:స్త్రియాం వికారోయ:

శోకభీత్యాదిభిర్ధ్వనే:ll
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
(1)ఆమ్రేడితమ్, ద్వి:,త్రి: ఉక్తమ్=(హర్షా దులచేత) రెండు మూడు మారులు పలుకబడిన
శబ్దం పేర్లు .
(2)ఉచ్చైర్ఘు ష్టమ్, ఘోషణా=గట్టిగాపలుకుటపేర్లు .
కాకు: శోకభీత్యాదిభి: ధ్వనే: వికార:=శోకభయాదులచేవచ్చు ధ్వనియొక్క వికారము పేరు.
🌹🌹🌹🌹🌹🌹🌹
12.
అవర్ణా s క్షేప నిర్వాద

పరీవాదాపవాదవత్l

ఉపక్రో శో జుగుప్సా చ

కుత్సా నిందాచ గర్హణేll

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
అవర్ణ:,ఆక్షేప:,నిర్వాద:,పరివాద:,అపవాద:,ఉపక్రో శ:,జుగుప్సా, కుత్సా,నిందా,
గర్హణమ్=నిందకు పేర్లు
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🙏जयतु संस्कृ तम् 🙏

पाठ:-३९७(397)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं
🌺🙏🌺
(1)గ్రన్థః=గ్రంథము

(2)పుస్త కమ్=పుస్త కము

(3)మౌక్తికమ్=ముత్యము
(4)వార్షికోత్సవ:=వార్షికోత్సవము

(5)పిపాసా=దాహము

(6)సర:=సరస్సు

(7)చతుర:=నేర్పరి

(8)ఆవాస:=నివాసము

(9)వక్ర:=వంకర

(10)ప్రజా=సంతానము

(11)సులోక:=మంచిలోకము

(12)పర్యాప్త మ్=చాలు
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹

🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
🌺शब्दवर्गः।🌺
13.
పౌరుషమతివాద:స్యాద్

భర్త్సనంత్వపకారగీ:l

యస్సనిన్ద ఉపాలమ్బ

స్త త్ర స్యాత్పరిభాషణమ్ll

🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(1)పౌరుషమ్, అతివాద:=అప్రియంగాపలుకుటకు పేర్లు .
(2)భర్త్సనమ్,అపకారగీ:=పరులకు భయమును పుట్టించు అపకారవాక్యాల పేర్లు .

(3)ఉపాలంబ:=ఎత్తి పొ డుపు,
(4)పరిభాషణమ్=నిందతోకూడినది.
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🙏जयतु संस्कृ तम् 🙏

पाठ:-३९८(398)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं
🌺🙏🌺
(1)మమ అష్టౌ భృత్యా: సన్తి =నాకు ఎనిమిది మంది సేవకులు ఉన్నారు.

(2)ద్వౌ పాదౌ=రెండు కాళ్ళు.

(3)ద్వౌ హస్తౌ =రెండు చేతులు .

(4)ద్వే నేత్రే=రెండు కళ్ళు.

(5)ద్వే శ్రో త్రే=రెండు చెవులు.

(6)ఏతే సదైవ మదుక్తం అనుతిష్ఠంతి.=వీరు నేనుచెప్పినవి వెంటనే చేస్తా రు.

(7)పరస్పరం సహాయేన స్నేహేన చ సర్వం కార్యం కుర్వన్తి .=ఒకరికి ఒకరు కలసి స్నేహంతో
ఆన్ని పనులు చేస్తా రు.

(8)కథయ కుత్ర మమ కష్టమ్?=నాకు కష్టమెక్కడుందో చెప్పు?

(9)అహం సుఖేన కార్యం నిర్వహామి.=నేను సుఖంగా పనులుచేస్తా ను.

(10)ప్రసన్నశ్చ తిష్ఠా మి.=హాయిగా ఉంటాను.

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹

🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
🌺शब्दवर्गः।🌺
14.
తత్రత్వాక్షారణాయ:స్యా

దాక్రో శో మైథునం ప్రతిl

స్యాదాభాషణమాలాప:

ప్రలాపో s నర్థకం వచ:ll

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(1)ఆక్షారణం, మైథునంప్రతియ: ఆక్రో శ: తత్రస్యాత్=పరస్త్రీ పురుష సంయోగనిమిత్త ము వలన
కలుగు నిందపేర్లు .
(2)ఆభాషణం, ఆలాప:=గమన, ఆగమనాది సమయమునందలిమంచిమాటపేర్లు
(3)ప్రలాప:,అనర్థకం వచ:=అప్రయోజనపు మాటకు పేర్లు
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
15.
అనులాపో ముహుర్భాషా

విలాప:పరిదేవనమ్l

విప్రలాపో విరోధోక్తి:
సంలాపో భాషణం మిథ:ll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(1)అనులాప:,ముహుర్భాషా=పలుమార్లు పలుకుటకు పేర్లు .

(2)విలాప:,పరిదేవనమ్=దు:ఖముతోకూడిన మాటకు పేర్లు .

(3)విప్రలాప:=విరోధంగా పలుకుట పేరు.

(4)సంలాప:=ప్రీతిగా మాట్లా డుకొనుటకుపేరు.

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🙏जयतु संस्कृ तम् 🙏

पाठ:-३९९(399)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं

🌺🙏🌺
राष्ट्रियबालदिनम्
(बालदिवसः)
(1)अद्य भारते बालदिवसः अस्ति।
(2)अद्य भारतस्य प्रथमप्रधानमंत्रिणः जवाहरलालस्य जन्मदिवसः अस्ति।
(3)श्री जवाहरलालनेहरुः भारतस्य प्रथमप्रधानमन्त्री आसीत् ।
(4)महान् देशभक्तः श्रेष्ठलेखकः पण्डितः जवहारलालनेहरुः बालैः सह सदा वार्तालापं करोति स्म ।
(5)बालान् प्रति प्रीतिं दर्शयति स्म ।
(6)अत एव नायकाः श्री जवाहरलालमहोदयस्य जन्मदिनं तस्य इच्छानुसारेण बालदिनम् इति आचरन्ति ।
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
🌺शब्दवर्गः।🌺
14.
తత్రత్వాక్షారణాయ:స్యా

దాక్రో శో మైథునం ప్రతిl

స్యాదాభాషణమాలాప:

ప్రలాపో s నర్థకం వచ:ll

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(1)ఆక్షారణం, మైథునంప్రతియ: ఆక్రో శ: తత్రస్యాత్=పరస్త్రీ పురుష సంయోగనిమిత్త ము వలన
కలుగు నిందపేర్లు .
(2)ఆభాషణం, ఆలాప:=గమన, ఆగమనాది సమయమునందలిమంచిమాటపేర్లు
(3)ప్రలాప:,అనర్థకం వచ:=అప్రయోజనపు మాటకు పేర్లు
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
15.
అనులాపో ముహుర్భాషా

విలాప:పరిదేవనమ్l

విప్రలాపో విరోధోక్తి:
సంలాపో భాషణం మిథ:ll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
(1)అనులాప:,ముహుర్భాషా=పలుమార్లు పలుకుటకు పేర్లు .

(2)విలాప:,పరిదేవనమ్=దు:ఖముతోకూడిన మాటకు పేర్లు .

(3)విప్రలాప:=విరోధంగా పలుకుట పేరు.

(4)సంలాప:=ప్రీతిగా మాట్లా డుకొనుటకుపేరు.

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🙏जयतु संस्कृ तम् 🙏

पाठ:-४००(400)
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
🙏वन्दे संस्कृ तमातरम् 🙏
🌸🌸🌸🌸🌺🌺🌺
हरि:ओं
🌺🙏🌺
సకారాన్త : పుంలిజ్ఞ : "అదస్" శబ్ద : (ఇతడు)

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
ఏకవచనమ్ --ద్వివచనమ్-- బహువచనమ్--విభక్తి:
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
అసౌ-- అమూ --అమీ-- ప్రథమా
అముమ్-- అమూ-- అమూన్ --ద్వితీయా
అమునా--అమూభ్యామ్-- అమీభి:- తృతీయా

అముష్మై -అమూభ్యామ్-- అమీభ్య:--చతుర్థీ

అముష్మాత్--అమూభ్యామ్ --అమీభ్య:--పంచమీ

అముష్య-- అముయో:--అమీషామ్-- షష్ఠీ

అముష్మిన్-- అముయో:--అమీషు --సప్త మీ

🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹

🌹अमरकोश संग्रहः🌹
🌺 प्रथमः काण्ड:🌹
🌺शब्दवर्गः।🌺
16.

సుప్రలాపః సువచన

మపలాపస్తు నిహ్నవఃl

చోద్యమాక్షేపాఽభియోగౌ

శాపాఽక్రో శౌ దురేషణాll
🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
17.
అస్త్రీ చాటు చటు శ్లా ఘా

ప్రేమ్ణా మిథ్యావికత్థనమ్l

సందేశవాగ్వాచికం స్యా

ద్వాగ్భేదాస్తు త్రిషూత్త రేll

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺
🌺🌺मातुः दया🌸🌺
🌹🌹🌹🙏🌹🌹🌹
🙏जयतु संस्कृ तम् 🙏

సాదర వందనాని!

రామ శబ్దా నికి గల విభక్తు లన్నీ కలసి వచ్చేటట్టు గా అనగా ప్రథమా విభక్తి నుండి సంభోధనా
ప్రథమా విభక్తి వరకు రామ శబ్ధము నిర్దేశిస్తూ అల్లిన అద్భుతమైన శ్లో కం.

రామో రాజమణిస్సదా విజయతే రామం రమేశం భజే

రామేణాభిహతా నిశాచరచమూ రామాయ తస్మై నమః |
రామాన్నాస్తి పరాయణం పరతరం రామస్య దాసో స్మ్యహం
రామే చిత్త లయం సదా భవతు మే హే రామ మాముద్ధర ||

రామ: శబ్ద విభక్తు లు:-

రామ:, రామం, రామేణ, రామాయ, రామాత్, రామస్య, రామే, భో! /హే! రామ:.
వివరణ :- రామో(రామ:) రాజ మణి: సదా విజయతే=రాజులలో మణివంటి వాడైన రాముడు
ఎల్ల ప్పుడూ విజయం పొందతాడు. అపజయమన్నది ఎరుగడు.
రామం రమేశం భజే =రమా ఈశుడు లక్ష్మీ దేవి నాధుడైన
రాముని భజించుచున్నాను. రాముడే మనకు పో షకుడు. అట్టి రాముని మనంభజన
చేయవలెను.
రామేణ =రాముని చేత. అభి హతా నిశాచర చమూ =నిశాచర లైన రాక్షస సమూహములు
రాముని చేత చంపబడినవి. నిశాచరులు అనగా తమస్సు నిండినవారు. అట్టి అసుర
చిత్త వృత్తు లే అమరత్వాన్ని అడ్డ గించే శతృవులు. ఆ అంధకారానికి (ఆజ్ఞా నం) ఆలవాలమైన
చిత్త వృత్తు లను నాశనంచేసి తన సాన్నిధ్యాన్ని ప్రసాదించేవాడు రాముడే.
రామాయ తస్మై నమ :
రామునికై /కొరకు నమస్కరించుచున్నాను.
నేను నాది అనే అహంభావాన్ని తొలగించి, వాడే చేయుచున్నాడు, వాడే రక్షించుచున్నాడు
అనే భావన కలుగుటకు నమ: అనే శబ్దమే శరణ్యము. మ:=నాది న=కాదు అని
భగవానునికర్పించ వలెను. రామాత్ నాస్తి =రామాన్నాస్తి పరాయణం పరతరం. ఈజగత్తు
అంతా రాముని వల్ల నే జన్మించి జీవించి అతనియందే లీనమగుచున్నది. అతడే సృష్టి స్తి తి
లయకారకుడైన పరబ్రహ్మము అతని కన్న పరదైవము లేదు.( అట్టి)రామస్య దాసో స్మ్యహం
రాముని యొక్క దాసుడను.ఇది సంపూర్ణ సమర్పణ.
రామే =రాముని యందే
చిత్త లయం భవతుమే= రాముని యందు నా మనసు లగ్నమైయుండు గాక! అతని
సంస్మరణమునందే మునిగి యుండు గాక!
భో! రామ: మామ్ ఉద్ధర:= ఓ రామా! నన్ను ఈ సంసార పాప కూపమునుండి
ఉద్దరించుము. నీవే దిక్కు నీకన్న రక్షకుడు లేడు.
తా|| రాజులలో మణి రాజశ్రేష్టు డైన రాముడు ఎప్పుడూ విజయం పొందతాడు. లక్ష్మీ
నాథుడైన రాముని భజిస్తు న్నాను నిశాచరులైన రాక్షససమూహములు రాముని చేత
చంపబడెను. ఆ రామునికొరకు నమస్కరించుచున్నాను. రాముని కన్నా ఉత్కృష్టమైన
పరదైవము లేడు. (అట్టి) రాముని యందు మనసు లగ్నమైయుండు గాక! ఓ రామా! నన్ను
ఉద్దరించుము.

*क:खगीघाङ् चिच्छौजाझाञ्ज्ञोS टौठीडढण:।*

*तथोदधीन पफर्बाभीर्मयोS रिल्वाशिषां सह।।*
(अर्थात्)- पक्षियों का प्रेम, शुद्ध बुद्धि का , दूसरे का बल अपहरण करने में पारंगत, शत्रु-
संहारकों में अग्रणी, मन से निश्चल तथा निडर और महासागर का सर्जन करनार कौन? राजा मय
कि जिसको शत्रुओं के भी आशीर्वाद मिले हैं।
आप देख सकते हैं कि संस्कृ त वर्णमाला के सभी 33 व्यंजन इस पद्य में आ जाते हैं। इतना ही
नहीं, उनका क्रम भी यथायोग्य है।
*।। वन्दे संस्कृ तमातरम् ।।*

ప్రభాకర శర్మ గారికి కృతఙ్ఞతలతో

సంస్కృతాధ్యయన సభ్యులకు ఉపయోగకరంగా ఉంటుందని మీ పో స్టు ఇందులో పెట్టడమైనది
క్షమ్యతాం.
||విరామ అభ్యర్థన పత్రమ్||

ఖమ్మమ్,

దినాఞ్కః २४-२-२०१८.

మాన్య సంస్కృతసుధాసింధు సభ్యేభ్యో నమస్కారాః

విషయః : - కళాశాలాయాం కార్యోద్విగ్నేన విరామస్య కృతే |

హే మాన్యాః ...,

అహం సంస్కృతసుధాసింధుర్నామ ముఖపుస్త క బృందస్య ప్రధాన పాలకః అస్మి.ఆగామి २८

దినాఞ్కాతః ఏకాదశ కక్ష్యాయాః ద్వాదశ కక్ష్యాయాశ్చ వార్షిక పరీక్షాః ప్రా రంభః భవంతి.ఆదౌ
అస్మాకం సంస్కృతపరీక్షా ఏవ అస్తి .అతః అహం బహుకాలం కళాశాలాయాం ఏవ స్థిత్వా
ఛాత్రా ణాం కృతే పాఠాన్ పాఠయామి.అతః సప్తా హం యావత్ అహం సింధుం ప్రతి సందేశాః
ప్రేషితుం న శక్నోమి.

అతః మహ్యం २५-२-२०१८ తః ३-३-२०१८ పర్యంతం కృపయా విరామం యచ్ఛంతు.

సధన్యవాదమ్
ఇతి
భవతామ్
ప్రధానపాలకః
ప్రభాకరశర్మా
సంస్కృతసుధాసింధుః

ఏకం దశ శతం చైవ సహస్రమయుతం తథా

లక్షం చ నియుతం చైవ కోటిరర్బుదమేవ చ|

వృందం ఖర్వో నిఖర్వశ్చ శంఖః పద్మశ్చ సాగరః

అంత్యం మధ్యం పరార్థం చ దశవృద్ధ్యా యథాక్రమమ్||