You are on page 1of 86

Banghay Aralin sa ARALING PANLIPUNAN

Baitang 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 3

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Ang mga mag - aaral ay may pag - unawa sa kahalagahan ng karapatang pantao
Pangnilalalaman sa pagsusulong ng pagkapantay-pantay at respeto sa tao bilang kasapi ng
pamayanan, bansa, at daidig

B. Pamantayan Ang mga mag - aaral ay nakapagpaplano ng symposium na tumatalakay sa


sa Pagganap kaugnayan ng karapatang pantao at pagtugon sa responsibilidad bilang
mamamayan tungo sa pagpapanatili ng isang pamayanan at bansa na kumikilala
sa karapatang pantao

C. Mga Kasanayan sa Nakapagpaplano ng symposium na tumatalakay sa kaugnayan ng


Pagkatuto karapatang pantao at pagtugon sa responsibilidad bilang mamamayan
(Isulat ang tungo sa pagpapanatili ng isang pamayanan at bansa na kumikilala
code ng bawat
Kasanayan) sa karapatang pantao (AP10IKPIIIa-1)

II.NILALAMAN Pagpaplano ng Symposium


- Karapatang Pantao

III.KAGAMITANG PANTURO

A. Sanggunian Grade 10 Modyul

1. Mga pahina sa Gabay ng 243-250


Guro

2. Mga pahina sa
kagamitang pang mag-
aaral

3. Mga pahina 243-250


sa teksbuk
4. Karagdagang kagamitan https://www.coursehero.com/file/32337057/SIMPOSYUM-AT-
mula sa portal ng Learning CRITIQUEpptx/ign up.
Resources o nilalaman.

B. Iba pang Kagamitang Laptop, Visual Aid, Chalk, Pisara


Panturo
IV.PAMAMARAAN Advanced Learners Average Learners
1. Magsisimula ang klase sa pamamagitan ng 1. Magsisimula ang klase sa pamamagitan ng
isang panalangin. Maaaring tumawag ang isang panalangin. Maaaring tumawag ang guro
guro ng isang mag-aaral na nais mamuno sa ng isang mag-aaral na nais mamuno sa
panalangin. panalangin.
2. Pagbati ng guro sa mga mag-aaral 2. Pagbati ng guro sa mga mag-aaral
(Magandang Hapon/umaga) bilang tanda na (Magandang Hapon/umaga) bilang tanda na
kailangang maghanda ng mag-aaral para sa kailangang maghanda ng mag-aaral para sa
talakayan. talakayan.
Paalala: Maaaring magpakita nalang worship
video kung ang guro ay gagamit ng projector. Paalala: Maaaring magpakita nalang worship
video kung ang guro ay gagamit ng projector.

A. Balik-aral sa 1. Sa bahaging ito ay magtatanong ang 1. Ipapangkat sa lima ang buong klase.
nakaraang guro sa mga mag-aaral upang malaman niya Pagkatapos ay ipapaskil ng guro ang spider-web
aralin o pag kung may natutunan ang mga ito sa pisara at aatasan ang bawat pangkat na punan
sisimula ng mula sa naganap na talakayan. ito ng mga salitang tumutukoy sa
bagong aralin a. Ano ang graft and corruption? dalawang
Magbigay ng halimbawa nito. salita na makikita sa gitna ng web.

2. Bibigyan lamang ang bawat pangkat


ng dalawang (2) minuto para sa gawaing ito.

3. Pagsusuri sa gawain
a. Naging mahirap ba ang gawain? Bakit?
b. Paano nyo nabuo ang mga salitang isinagot sa
web? Ipaliwanag.

Paalala: Sa pagbibigay ng gawaing ito


ay maaaring hindi na diinan ang
pagpapaliwanag.
pagbabalik-tanaw lamang ito sa nakaraang
paksang tinalakay.

B. Paghahabi sa GAWAIN
layunin ng aralin. 1. Pangkatang gawain
- Gamit ang alpabeto at mga numero ay
sasagutan ng mga mag-aaral ang gawaing
ito. Aalamin nila kung pang-ilang numero
ang titik na nakasulat sa kahon at
pagkatapos ay isusulat nila ang titik sa taas
ng numero na nasa kahon.
Halimbawa:
Sagot: PANTAO

*Maaaring bigyan ng reward/plus points


ang unang grupo na makasagot sa gawain.
P A N T A O
16 1 14 20 1 15

C. Pag-uugnay 2. Pagsusuri sa gawain 2. Pagsusuri sa gawain


ng mga a. Naging mahirap baa ng gawain? a. Naging mahirap baa ng gawain?
halimbawa sa b. Sa inyong palagay ano ang koneksyon b. Sa inyong palagay ano ang
bagong aralin. ng mga salitang nabuo ninyo sa kahon? koneksyon ng mga salitang nabuo ninyo sa
kahon?
D. Pagtalakay ANALYSIS ANALYSIS
ng bagong 1. Sa bahaging ito ay tatalakayin ng guro 1. Sa bahaging ito ay tatalakayin ng guro
konsepto at ang tungkol sa mga kaparaanan kung paano ang tungkol sa mga kaparaanan kung paano
paglalahad isinasagawa ang pagpaplano ng isang isinasagawa ang pagpaplano ng isang
ng bagong simposyum. simposyum.
kasanayan 2. Ipapakita sa projektor/ipapaskil sa pisara 2. Ipapakita sa projektor/ipapaskil sa pisara
#1 ang kontent para sa talakayan. ang kontent para sa talakayan.

Mga dapat talakayin: Mga dapat talakayin:

 Kinuha mula sa :  Kinuha mula sa :


https://www.coursehero.com/file/323 https://www.coursehero.com/file/32
37057/SIMPOSYUM-AT- 337057/SIMPOSYUM-AT-
CRITIQUEpptx/ign up CRITIQUEpptx/ign up

E. Paglalahad ng SIMPOSYUM
bagong Isang pagtitipon, pagpupulong o kumperensiya kaugnay ng isang paksa kung saan maraming
konsepto at tagapagsalita ang magbabahagi o maglalahad para sa mga imbitadong tagapakinig.
paglalahad ng
bagong
kasanayan #2 Mga Hakbang

Pagsasagawa ng paunang pulong upang matalakay ang detalye ng


Simposyum

1. Ang petsa kung kailan isasagawa ang simposyum.


2. Ang lugar na pagdarausan.
3. Ang mga komite at mga taong magiging bahagi ng bawat komite.
4. Ang pagmumulan ng pondo.
5. Ang mga pagkakagastusan tulad ng pagkain, imbistasyon, bayad sa bulwagan, dekorasyon
at iba pa.
6. Ang mga paksang tatalakayin.
7. Ang mga tagapagsalita.
8. Pagreserba ng lugar at mga kagamitan.
9. Pakikipag-usap sa caterer na maghahanda ng pagkain.
10. Pagbuo ng programa para sa Simposyum.
11. Pagpapaalam sa madla ng mga detalye ng simposyum at publisidad.
12. Paghahanda ng bulwagan o silid para sa simposyum.
13. Pagsasagawa ng simposyum.
14. Ang paghimay sa iba’t ibang elemento at bahagi ng isang akda upang makita kung ang
bawat isa’y nakatutulong maipaabot ang nais sabihin o mensahe ng akda.

Mga Paksang Tatalakayin para sa Gagawing Simposyum:


 Ang UDHR at ang Bill of Rights
 Mga Organisasyong Nagtataguyod sa Karapatang Pantao
 Mga Karapatan ng Bata
 Ang mg Karapatang Pantao at ang pagkamamamayan
 Mga Paglabag sa Karapatang Pantao at ang Karampatang kaparusahan.
 Mga Batas sa Barangay ng mga Mag-aaral na nagbibigay proteksyon sa
Karapatang Pantao.

F. Paglinang sa *Maaaring ang speaker ay *Mag-imbita ng mga speaker para sa mga


kabihasaan (Tungo sa nagmumula mismo sa grupo ng mga paksang tatalakayin.
Formative Assessment) mag-aaral at papatnubayan na
#3 lamang ng guro.
G. Paglalapat ng aralin Magtatanong ang guro sa mga mag- Magtatanong ang guro sa mga mag-aaral ng:
sa pang araw-araw na aaral ng:
buhay. a. Ano ang simposyum?
a. Ano ang mga hakbang sa
pagsasagawa ng simposyum?

H. Paglalahat ng Magtatanong ang guro sa mga mag- Magtatanong ang guro sa mga mag-aaral ng:
Aralin aaral ng:
a. Bilang isang mag-aaral mahalaga ba
a. Bilang isang mag-aaral mahalaga na talakayin sa simposyum ang tungkol sa
ba na talakayin sa simposyum ang Karapatang Pantao? Bakit? Ipaliwanag.
tungkol sa Karapatang Pantao?
Bakit?Ipaliwanag.

I. Pagtataya ng Aralin Magtatanong ang guro sa mga mag-aaral ng:


a. Ano ang inyong natutunan tungkol sa pagsasagawa ng Simposyum?

APPLICATION
1. Pasasagutan sa bawat grupo ang tsart na nasa ibaba.
J. Karagdag ang gawain Ang plano para sa pagsasagawa ng simposyum ay kailangang maireprodyus
para sa ang “hard copy” kaya tatapusin ito ng mag-aaral sa kanilang bakanteng oras para
takdang-aralin at madala ang kopya nito kinabukasan.
remediation
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
VII. OTHERS
A. Bilang ng mga
mag-aaral na nakakuha ng
80% sa
pagsusulit.

B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailangan ng iba pang
gawain para saremediation.
C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na nakaunawa
sa aralin.
D. Bilang ng mag-aaral na
magpapatuloy ng
remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo ang nakatulong
ng lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking naranasan na
solusyunan sa tulong ng
akingpunongguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo
na nais kong ibahagi sa
mga kapwa ko guro?

Inihanda ni:

LOREBETH D. MONTILLA
Banghay Aralin sa ARALING
PANLIPUNAN
Baitang 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 3

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Ang mga mag - aaral ay may pag - unawa sa kahalagahan ng karapatang pantao sa
Pangnilalalaman pagsusulong ng pagkapantay-pantay at respeto sa tao bilang kasapi ng pamayanan, bansa,
at daidig
B. Pamantayan Ang mga mag - aaral ay nakapagpaplano ng symposium na tumatalakay sa kaugnayan ng
sa Pagganap karapatang pantao at pagtugon sa responsibilidad bilang mamamayan tungo sa
pagpapanatili ng isang pamayanan at bansa na kumikilala sa karapatang pantao

C. Mga Nasusuri ang epekto ng paglabag sa karapatang pantao. (AP10IKPIIIa-2)


Kasanayan sa
Pagkatuto (Isulat
ang code ng
bawat Kasanayan)
II.NILALAMAN 1. Epekto ng Paglabag sa Karapatang Pantao

III.KAGAMITANG
PANTURO
A. Sanggunian

1. Mga pahina sa
Gabay ng Guro

2. Mga pahina sa
kagamitang pang
mag-aaral
3. Mga pahina sa
teksbuk

4. Karagdagang https//www.slideshare.net/ApHUB2013/iba-t-ibang-anyo-at-epekto-ng-paglabag-sa-
kagamitan mula sa karapatan-report-4th-grading-3rd-year
portal ng Learning
Resources o https://www.google.com/search?
nilalaman. q=karapatang+pantao&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj_nJ6a7qHjAhX
EFIgKHTP0COYQ_AUIECgB&cshid=1562470080550302&biw=1600&bih=794#imgr
c=cEAUo0g2BtMrBM
B. Iba pang
Kagamitang
Panturo
IV.PAMAMARAAN Advanced Learners Average Learners
1. Magsisimula ang klase sa pamamagitan ng isang panalangin. Maaaring
tumawag ang guro ng isang mag-aaral na nais mamuno sa panalangin.
2. Pagbati ng guro sa mga mag-aaral (Magandang Hapon/umaga) bilang tanda na
kailangang maghanda ng mag-aaral para sa talakayan.
Paalala: Maaaring magpakita nalang worship video kung ang guro ay gagamit ng
projector.

A. Balik-aral sa 1. Ang guro ay 1. Ang guro ay magbibigay ng 2 minuto


nakaraang aralin o pag magtatanong tungkol para mga mag-aaral upang mag-usap
sisimula ng bagong sa: tungkol sa mga nangyayaring paglabag
aralin.
sa mga karapatang pantao.
a. Ano ang
kahalagahan ng symposium 2. Pagkatapos mag-usap ay mag-iisip sila
tungkol sa ng isang salita na bumubuo sa kanilang
karapatang pantao? ideya tungkol dito.
Ipaliwanag.
3. Magtatanong lamang ang guro kung
bakit ang salitang ito ang kanilang
isinagot.

B. “Picture-Reactions” “I connect”
Paghahabi a. Sa gawaing ito ay susubukin ng guro
sa layunin ng aralin. a. Ipapaskil o di kaya’y ipapakita ng
ang galing ng mga mag-aaral tungkol sa guro ang larawan sa projector.
pagsusuri ng larawan. Pagkatapos ay itatanong ng guro ang:
b. Ipapaskil ang larawan sa pisara o di
1. Ano ang koneksyon ng dalawang
larawan? May kinalaman ba ito sa
kaya’y ipapakita sa isa’t-isa? Ipaliwanag.
projector upang masuri ito ng mga mag-
aaral. c. Pagakatapos itong masuri ay 2. Maaari itong gawing pangkatang
gawain upang mabils na makalikom ng
kukunin ng guro ang mga reaksyon
ideya.
ng mga mag-
3. Ang guro ay tatawag lamang ng
aaral ukol dito sa
tagaapagbasa ng sagot sa bawat grupo.
pamamagitan ng
resitasyon.

Paalala: Mainam na sabihin sa mag-


aaral na ang larawang ipinakita ay
nigatibo at nararapat
na tularan.
C. Pag- Sa bahaging ito ay maaaring igrupo ang 1. Tatalakain ng guro ang mga
uugnay ng pangkat sa lima at bigyan sila ng paksa na paksa na makikita sa
mga dapat nilang iulat. kasunod na pahina.
halimbawa sa
bagong aralin. 2. Bigyan lamang ng limang (5) minuto 2. Kung may alam ang mga mag-aaral
ang bawat pangkat para sa paghahanda. tungkol dito ay maari silang
magbahi at
makiisa sa talakayan.
Dalawang (2) minuto naman para sa pag-
uulat.

3. Paalala: maaaring makuha ang


presentasyon sa link.
:
https//www.slideshare.net/ApHUB2013/iba-t-
ibang-anyo-at-epekto-
ng-paglabag-sa-
karapatan-report-4th-
grading-3rd-year
https//www.slideshare.net/ApHUB2013/iba-
t-
ibang-anyo-at-epekto-
ng-paglabag-sa-
karapatan-report-4th-
grading-3rd-year

Ikalawang Pangkat
Ika-tatlong Pangkat

htps//www.slideshare.net/ApHUB2013/iba-t- https//www.slideshare.net/ApHUB2013/iba-
ibang-anyo-at-epekto- t-ibang-anyo-at-epekto-ng-
ng-paglabag-sa- paglabag-sa-karapatan-report-4th-
karapatan-report-4th- grading-3rd-year
grading-3rd-year

Ika-apat na pangkat
Ika-limang Pangkat

https//www.slideshare.net/ApHUB2013/iba-t-
ibang-anyo-at-epekto-
ng-paglabag-sa-
karapatan-report-4th-
grading-3rd-year

https//www.slideshare.net/ApHUB2013/iba-t-
ibang-anyo-at-epekto-ng-
paglabag-sa-karapatan-report-4th-
grading-3rd-year
D.Pagtalakay 1. Itatanong ng guro sa 1. Itatanong ng guro sa mga mag- aaral:
ng bagong mga mag-aaral: a. Anu-ano ang iba’t- ibang uri ng paglabag sa karapatang
konsepto at a. Ano-ano ang iba’t- pantao? Paano kaya ito mabibigyan ng solusyon?
paglalahad ibang uri ng paglabag
ng bagong sa karapatang pantao?
kasanayan Paano kaya ito
#1 mabibigyan ng
solusyon?

E.Paglalahad 1. Bibigyang 1. Bibigyang pagkakataon ang mga


ng bagong pagkakataon ang mga mag-aaral na magbahagi ng
konsepto at mag-aaral na kanilang naging karanasan tungkol sa
paglalahad magbahagi ng paglabag sa kanilang mga karapatan
ng bagong kanilang naging bilang isang tao.
kasanayan karanasan tungkol sa
#2 2. Maaaring tumawag ang guro ng apat
paglabag sa kanilang mga
94) hanggang anim (6) na estudyante.
karapatan bilang isang
tao.
2. Maaaring tumawag ang
guro ng apat 94)
hanggang anim (6) na
estudyante.

F. Paglinang 1. Itatanong ng guro sa 1. Itatanong ng guro sa mga mag-aaral:


sa mga mag-aaral:
kabihasaan a. Ang inyong natutunan mula sa naganap na talakayan?
(Tungo sa a. Ang inyong
Formative natutunan mula sa
Assessment) naganap na
#3 talakayan?

G.Paglalapat 1. Fill me! (isahang 1. You Fill me! (Pangkatang


ng aralin sa gawain) gawain)
pang araw-
araw na a. Ang gawaing ito ay a. Ang gawaing ito ay para sa bawat
buhay. para sa lahat ng mga pangkat kung saan ay pupunan nila ang
mag-aaral kung saan tsart na ipapaskil o ipapakita ng guro.
pupunan nila ang tsart na
b. Kinakailangang masuri nila ang
ipapaskil o ipapakita ng
epekto ng paglabag sa karapatang
guro.
pantao.
b. Kinakailangang
c. Sila ay bibigyan ng puntos basi sa
masuri nila ang epekto
rubriks na ibibigay.
ng paglabag sa
karapatang pantao.
c. Sila ay bibigyan ng
puntos basi sa rubriks na
ibibigay.
H.Paglalahat ng Aralin

I. Pagtataya ng Aralin Ang Tsart:

Ang Rubriks:

J.Karagdagang gawain Ang mga mag-aaral ay magsasaliksik ng mga pangyayaring naganap sa paglabag
para sa sa karapatang pantao sa bansang Pilipinas.
takdang-
aralin at Maaaring mag imprenta o di kaya ay isulat sa kuwaderno ang mga nalikom na
remediation impormasyon.

V. MGA TALA

VI.PAGNINILAY

VII.IBA PA
A. Bilang ng
mga mag-
aaral na
nakakuha ng
80% sa
pagsusulit.
B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangaila
ngan ng iba
pang gawain
para sa
remediation.
C.
Nakatulong
ba ang
remedial?
Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa
sa aralin.
D. Bilang ng
mag-aaral na
magpapatuloy
ng
remediation.
E. Alin sa
mga
istratehiyang
pagtuturo
ang
nakatulong
ng lubos?
Paano ito
nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking
naranasan
na
solusyunan
sa tulong ng
aking
punongguro
at superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo
na nais kong
ibahagi sa
mga kapwa
ko guro?

Inihanda ni:

LOREBETH D. MONTILLA
Banghay Aralin sa ARALING PANLIPUNAN
Baitang 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 2

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Ang mga mag - aaral ay may pag - unawa sa kahalagahan ng karapatang pantao
Pangnilalalaman sa pagsusulong ng pagkapantay-pantay at respeto sa tao bilang kasapi ng
pamayanan, bansa, at daidig

B. Pamantayan sa Ang mga mag - aaral ay nakapagpaplano ng symposium na tumatalakay sa


Pagganap kaugnayan ng karapatang pantao at pagtugon sa responsibilidad bilang
mamamayan tungo sa pagpapanatili ng isang pamayanan at bansa na
kumikilala sa karapatang pantao

C. Mga Nasusuri ang mga halimbawa ng paglabag sa karapatang pantao sa pamayanan,


Kasanayan sa bansa, at daigdig (AP10IKPIIIa-3)
Pagkatuto (Isulat
ang code ng
bawat
Kasanayan)

II.NILALAMAN 1. Mga Karapatang Pantao


2. Anyo ng Paglabag sa Karapatang Pantao

III.KAGAMITANG
PANTURO
A. Sanggunian
1. Mga pahina sa
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa
kagamitang pang LM. AP10 4.21.17 Pp. 379-380
mag-aaral
3. Mga pahina sa
teksbuk
4. Karagdagang https://www.youtube.com/watch?v=nlVUNPgvIkE
kagamitan mula sa portal
ng Learning Resources o https://www.google.com/search?
q=karapatang+pantao&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj_nJ6a7
nilalaman. qHjAhXEFIgKHTP0COYQ_AUIECgB&cshid=1562470080550302&biw=160
0&bih=794#imgrc=RpYSL_GRKjCOGM:

B. Iba pang
Kagamitang
Panturo
IV.PAMAMARAAN Advanced Learners Average Learners
1. Magsisimula ang klase sa pamamagitan ng isang panalangin. Maaaring
tumawag ang guro ng isang mag-aaral na nais mamuno sa panalangin.
2. Pagbati ng guro sa mga mag-aaral (Magandang Hapon/umaga) bilang tanda na
kailangang maghanda ng mag-aaral para sa talakayan.
Paalala: Maaaring magpakita nalang worship video kung ang guro ay gagamit ng
projector.

A. Balik-aral sa Sa bahaging ito ay Sa bahaging ito ay


nakaraang magtatanong ang guro magtatanong ang guro
aralin o pag tungkol sa huling paksang tungkol sa huling paksang tinalakay.
sisimula ng tinalakay.
bagong aralin a. Ano ang UDHR?
a. Ano ang UDHR? b. Ano ang bill of rights?
b. Ano ang bill of rights?
Ibigay ang mga halimbawa
nito.

B. Paghahabi sa Suri-Larawan (ACTIVITY)


layunin ng aralin.
a. Sa puntong ito ay ipapakita ng guro sa mga mag-aaral ang nakahandang larawan.
Ipapasuri ito sa loob ng isang minute at kukunin ang paliwanag ng mga mag-aaral
tungkol dito.

C. Pag-uugnay Pagsusuri sa Gawain


ng mga
halimbawa sa 1. Ano ang inyong napansin sa ipinakitang larawan? Ibahagi sa klase.
bagong aralin.
Paalala: Maaaring tumawag ng tatlo hanggang lima kapag natukoy na ang
ipinapahiwatig ng larawan ay maaari nang ibigay ng guro ang kanyang karagdagang
paliwanag ukol dito. Bigyang diin ang “Karapatang Pantao
D. Pagtalakay ng Watch and Discuss ANALYSIS
bagong (ANALYSIS)
konsepto at 1. Ipapaskil sa
paglalahad ng pisara/ipapakita sa
https://www.youtube.com/watch?
bagong v=nlVUNPgvIkE projector ng guro sa mga
kasanayan #1 mag-aaral ang tatalakayin
link para sa ipapakitang tungkol sa “Karapatang
Pantao” at “Anyo ng
palabas na makukuha mula sa
internet. Paglabag sa Karapatang
Pantao”
a. Para sa pagtalakay sa bagong (Applies a range of
konsepto ang guro ay magpapakita teaching strategies that
ng isang enhance learner
palabas na pinamagatang achievement in literac
“karapatang pantao.” skills)
b. Bago ito ipanood sa mga mag- 2. Ipapabasa ang unang
aaral ay magbubunutan muna sila saknong sa isa sa mga mag-
ng paksa kung saan ay aaral at pagkatapos ay
mapapanood nila mula sa kukunin ang ideya nila
palabas. Magtatala sila ng tungkol sa binasang
impormasyon tungkol dito.
saknong.
c. Mga Paksa
1. Kahulugan ng Mga dapat talakayin:
karapatang pantao
2. Karapatang Likas
3. Karapatang Statutory
4. Karapatang
konstitusyonal
5. Mga anyo ng paglabag
sa karapatang pantao

d. Para sa preparasyon ng pag-


uulat bibigyan ang bawat grupo ng
walong (8) minuto upang
maghanda ng kanilang
kagamitang pang-ulat. At
dalawang minute para sap ag-
ulat/pagtalakay sa paksang nakuha
nila.
e. Sa pamamagitan ng
kanilang pagtalakay sa
kanilang nabunot na paksa ay
sisiguruhin ng guro na ang bawat
grupo ay naghanda ng visual
materials upang
basahin sa unahan at
magbigay ng kaunting
paliwanag ukol dito. Sa
pamamagitan nito ay papasok
ang isang indicator na
pweding magamit para sa COT. https://www.youtube.com/watch?v=nlVUNPgvIkE

(Applies a range of teaching

strategies that enhance


learner achievement in
literacy skills)

f. Pagkatapos ng bawat ulat ng


grupo ay magbibigay
paliwanag din ang guro lalo na sa
paksa na hindi maayos na
naipaliwanag ng isang
pangkat.

Sa pagtalakay ng paksang ito


maaaring matalakay din ang
tungkol sa World War I and II sa
pamamagiran ng
pagtatanong ng:

OFW Death Cases sa Kuwait https://www.youtube.com/watch?v=nlVUNPgvIkE


(2016-2018)
3. Sa pagtalakay ng
Cause of 20 20 20 To paksang ito maaaring
Death 16 17 18 tal matalakay din ang tungkol sa
World War I and II sa
15 pamamagiran ng
Medical 75 80 0
5 patatanong ng:
Accident 3 11 0 14 - Anong mga
karapatang pantao ang
Alleged nalabag noong una at
Suicide/Cri 4 8 10 22 ikalawang digamaang
me pandaigdig

Undeter
mined/N
0 3 2 5 Natataya ang mga epekto
ot
Specified ng Unang Dimaang
Pandadig
19
Total AP8AKD-IVc3
6
g. Maaaring ibigay na
Source: POLO-KUWAIT halimbawa ng guro ang
- Anong mga datos sa ibaba.
karapatang pantao Ipakompyut ang
ang nalabag noong
una at ikalawang pagkakaiba ng bilang sa
digamaang pandaigdig pang-aabuso sa mga
OFW’s sa Kuwait.
Maaaring magtanong ang
Natataya ang mga epekto ng
guro kung bakit kaya ito
Unang Dimaang Pandadig
nangyayari sa kababayang
AP8AKD-IVc3 Pilipino.

OFW Death Cases sa


Kuwait (2016-2018)
g. Maaaring ibigay na
halimbawa ng guro ang datos sa Cause of 20 20 20 Tot
ibaba. Ipakompyut ang pagkakaiba Death 16 17 18 al
ng bilang sa pang- Medical 75 80 0 155
aabuso sa mga OFW’s
sa Kuwait. Maaaring Accident 3 11 0 14
magtanong ang guro kung bakit Alleged
kaya ito nangyayari sa Suicide/Cri 4 8 10 22
kababayang Pilipino. me

https//www.gmanetwork.com/ Undeter
news/video/24oras/445866/ mined/N
0 3 2 5
mataas-na-bilang-ng-mga- ot
Specified
namamatay-atinaabuso-na-ofw-
sa-kuwait-tinalakay-sa-senado/vi Total 196
deo//
Source: POLO-KUWAIT

https//www.gmanetwork.com/
news/video/24oras/445866/
mataas-na-bilang-ng-mga-
namamatay-atinaabuso-na-ofw-
sa-kuwait-tinalakay-sa-senado/vi
deo//

E. Paglalahad
ng bagong
konsepto at
paglalahad ng
bagong
kasanayan #2

F. Paglinang sa Maikling Differentiated Upang masuri ng guro kung


kabihasaan Instruction: may natutunan ang mga
(Tungo sa mag-aaral ay
Formative a. Gamit ang limang grupo ng
magtatanong siya ng;
Assessment) #3 mga mag-aaral ay bubuo ng
maikling presentasyon basi sa a. Ano ang tatlong uri ng
kanilang natutunan mula sa Karapatang pantao at
talakayan at gusto nilang gawain; paano ito nagkakaiba sa
bawat isa?

21
Pweding gamitin ang gawaing ito:
Spoken Poetry
Tula
Kanta
Ulat
At iba pa.

G. Paglalapat ng 1. Itatanong ng guro sa mga mag-aaral;


aralin sa pang
araw-araw na a. Bilang isang mag-aaral masasabi mo ba na ang paglabag sa
buhay. paggalang sa magulang, nakatatanda at may awtoridad ay
maaaring magdulot ng paglabag sa karapatang pantao?
Pangatuwiran ang iyong sagot.

H. Paglalahat ng ABSTRACTION ABSTRACTION


Aralin
1. Itatanong ng guro sa mga mag- 1. Itatanong ng guro sa mga
aaral; mag-aaral;
a. Ano ang inyong natutunan a. Ano ang inyong
mula sa naganap na natutunan mula sa
talakayan? Ibahagi sa klase. naganap na talakayan?
Ibahagi sa klase.
Paalala: Kung walang
magtataas ng kamay para
sumagot, maaaring
magpakuha ang guro ng isang-
kapat na papel at ipasulat dito
ang kanilang kabuuang
natutunan mula sa naganap na
talakayan. Kolektahin ito
pagkatapos ng dalawang
minuto at
maaaring bumunot ang
guro ng tatlo hanggang
limang papel at basahin ang
sagot na nakasulat
dito.

I. Pagtataya ng Isahang Gawain (APPLICATION)


Aralin
a. Ang bawat mag-aaral ay susuriin ang mga halimbawa ng
paglabag sa karapatang pantao sa kanilang pamayanan, bansa, at
daigdig.
b. Pupunan nila ang tsart na nasa ibaba at ipapaliwanag din ang
tungkol sa halimbawa ng paglabag sa karapatang pantao na
kanilang isinagot.

22
5.

J. Karagdagang 1. Magsasaliksik ang mga mag-aaral tungkol sa mga kaparaanan


gawain para sa kung paano mabibigyang solusyon ang paglabag sa mga
takdang-aralin at karapatang pantao.
remediation
2. Ipapasulat ang nalikom na impormasyon sa kuwaderno at pag-
aaralan para sa susunod na talakayan.

V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
VII. IBA PA
A. Bilang ng
mga mag-aaral
na nakakuha ng
80% sa
pagsusulit.
B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailanga
n ng iba pang
gawain para sa
remediation.
C. Nakatulong
ba ang
remedial? Bilang
ng mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin.
D. Bilang ng
mag-aaral na

23
magpapatuloy
ng remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo ang
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking naranasan
na solusyunan
sa tulong ng
aking
punongguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?

24
Banghay Aralin sa ARALING PANLIPUNAN
Baitang 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 2

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Ang mga mag - aaral ay may pag - unawa sa kahalagahan ng
Pangnilalalaman karapatang pantao sa pagsusulong ng pagkapantay-pantay at respeto
sa tao bilang kasapi ng pamayanan, bansa, at daidig

B. Pamantayan sa Ang mga mag - aaral ay nakapagpaplano ng symposium na


Pagganap tumatalakay sa kaugnayan ng karapatang pantao at pagtugon sa
responsibilidad bilang mamamayan tungo sa pagpapanatili ng isang
pamayanan at bansa na kumikilala sa karapatang pantao

C. Mga Nakapagmumungkahi ng mga pamamaraan sa


Kasanayan sa pangangalaga ng karapatang pantao (AP10IKPIIIa-4)
Pagkatuto
(Isulat ang
code ng
bawat
Kasanayan)
II.NILALAMAN Mga Karapatang Pantao
III.KAGAMITANG
PANTURO
A. Sanggunian
1. Mga pahina sa
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa
kagamitang pang LM. AP10 4.21.17 Pp. 383-387; Araling Panlipunan-10 : Isyu at
mag-aaral Hamong Panlipunan, pahina: 386-385)

3. Mga pahina sa
teksbuk
4. Karagdagang
kagamitan mula sa
portal ng Learning
Resources o
nilalaman.
B. Iba pang
Kagamitang
Panturo
IV.PAMAMARAAN Advanced Average Learners
Learners
1. Magsisimula ang klase sa pamamagitan ng isang panalangin.
Maaaring tumawag ang guro ng isang mag-aaral na nais mamuno sa
panalangin.

25
2. Pagbati ng guro sa mga mag-aaral (Magandang Hapon/umaga)
bilang tanda na kailangang maghanda ng mag-aaral para sa
talakayan.
Paalala: Maaaring magpakita nalang worship video kung ang guro ay
gagamit ng projector.

A. Balik-aral sa 1. Ang guro ay 1. Ang guro ay maghahanda ng


nakaraang maghahanda ng isang mga katanungan na may
aralin o pag gawain kung saan ang kinalaman sa nakaraang
sisimula ng bawat grupo ay talakayan.Layunin nitong surrin ang
bagong aralin natutunan ng mga mag-aaral.
maglilista ng mga
halimbawa ng paglabag
sa mga karapatang a. Anu-ano ang mga halimbawa ng
paglabag sa karapatang pantao?
pantao at pagkatapos ay
maghahanda ng b. May epekto ba ito sa ating
isang maikling pag- pamayanan, bansa, at daigdig?
uulat tungkol dito. Ipaliwanag.
Bibigyan lamang ng
tatlong (3) minuto ang
bawat pangkat.
.Layunin nitong surrin ang
natutunan ng mga mag-
aaral.
2. Pagsusuri sa gawain:
a. Naging mahirap ba ang
gawain? Bakit?

B. Paghahabi sa I AM PUZZLED! MATCH ME!


layunin ng aralin.
a. Ang gawaing ito ay ang a. Ang gawaing ito ay
pagbuo ng mga larawan nangangailangan ng paunang
(logo) ng mga kaalaman ng mga mag-aaral sa
pandaigdigang kadahilanang ihahanay nila ang Hanay
organisasyong B (kahulugan at tungkulin ng mga
nagbibigay-proteksiyon sa pandaigdigang
karapatang pantao. organisasyon) sa Hanay A (mga
Gugupitin ng guro ang mga larawan ng pandaigdigang
larawang ito sa organisasyon) ibig sabihin kung alam
pagkakaparehong hati. nila ang mga ito ay mdali nila itong
Maghahanda siya ng masasagot ng tama.
limang puzzle ng bawat
larawan para sa limang Hanay A
pangkat.

Halimbawa ng mga
larawan para sa puzzle.
9hango sa aklat ng
26
Araling Panlipunan-10 :
Isyu at Hamong
Panlipunan, pahina:
386-385)

Hanay B
a. Pangunahing layunin ng
pandaigdigang samahang ito na
itaguyod at pangalagaan ang
b. Ang unang grupo na karapatan ng mga taong walang gaanong
maunang matapos ay boses sa lipunan at pamahalaan.
sabay-sabay na b. Itinataguyod at
sasabihin ang “hep- pinangangalagaan nito ang mga
hep, Hooray” bilang
karapatang pantao sa Pilipinas.
tanda na tapos na sila
c. Nilalayon
at mabibigyan ang
grupo ng karagdagang nitong itaguyod, pangalagaan, at
punto para sa isakatauparan ang tunay na karapatan ng
pagtataya ng aralin. taong bayan.
c. Pagsusuri sa gawain: d. Pangunahing adhikain nito ang
magsagawa ng pagsasaliksik at
1. Naging mahirap ba ang kampanya laban sa pang-aabuso ng
gawain? Bakit? mga karapatang pantao sa buong
daigdig.
Mga Kasagutan:
1.d
2.a
3.b
4.c

C. Pag-uugnay Sa bahaging ito ay bibigyan Tatalakaying ng guro ang paksang


ng mga ng guro ang bawat “Mga Organisasyong Nagtataguyod sa
halimbawa sa pangkat ng paksa Karapatang Pantao”
bagong aralin. para sa maikling pag-uulat.
Ang paksang tatalakayin ay
tungkol sa“Mga
Organisasyong

27
Nagtataguyod sa
Karapatang Pantao” .

D. Pagtalakay ng Maaari rin itong gawing Paksa: Mga Organisasyong sa


bagong konsepto bunotan at ang guro na Nagtataguyod Karapatang
at paglalahad ng ang bahala sa Pantao
bagong paghahati ng mga
kasanayan #1 paksa.
Palala: Siguraduhing
ang guro ay
nakapagbibigay
karagdagang
paliwanag at mga
halimbawa pagkatapos ng
pag-uulat na ginawa ng
mga mag-aaral!
Mga or ganisasyong nagbibigay
proteksyon sa mga karapatang
Paksa: Mga pantao:
Organisasyong
Nagtataguyod sa
Karapatang Pantao

Mga or ganisasyong
nagbibigay
proteksyon sa mga
karapatang pantao:

28
Ang Commission on Human
Rigths.

Halimbawa ng mga
nongovernmental organization sa
pagtaguyod ng mga karapatang pantao
ng mga Pilipino.

Ang Commission on
Human Rigths.

Halimbawa ng mga
nongovernmental
organization sa
pagtaguyod ng mga
karapatang pantao ng mga
Pilipino.

Source: LM, AP10, pages 384 to 387

29
Source: LM, AP10, pages
384 to 387

E. Paglalahad ng Upang masiguro ng guro na may natutunan ang mga mag-aaral ay


bagong konsepto mag tatanong siya sa mga ito tungkol sa paksang tinalakay.
at paglalahad ng
bagong a. Pumili ng isang organisasyong nagtataguyod sa mga karapatang
kasanayan #2 pantao. At ipaliwanag kung ano ang kahalagahan nito.

F. Paglinang sa
kabihasaan
(Tungo sa
Formative
Assessment) #3
G. Paglalapat ng Para mas malaliman pa ang kaalaman ng mga mag-aaral ay
aralin sa pang ipapagawa ito ng guro.
araw-araw na
buhay. a. Magbalik tanaw sa iyong mga nakaraang karanasan. Isipin kung
maroon kayong sitwasyon tungkol sa paglabag sa karapatang pantao
at paano ninyo to hinarap o nalagpasan?
Paalala: Maaaring ipagawa ito sa pamamagitan ng
resitasyon at 5 hanggang 10 estudyante.

H. Paglalahat ng Itatanong ng guro sa mga mag-aaral:


Aralin
a. Ano ang inyong natutunan mula sa paksang tinalakay?

I. Pagtataya ng Para sa bahaging ito ang bawat mag-aaral ay gagamit ng isang buong
Aralin papel.
a. “Ang Aking Mungkahi”

Ang gawaing ito ay kinakailangang makahikayat sa mga mag-aaral


na mag-isip, at ibahagi ang kanilang alam tungkol sa mga karapatang
pantao na maaaring mayroon sa kanilang komunidad at kung sakaling
wala ay maaari ring gamiting

30
basihan ang karapatang pantao sa bansang Pilipinas at pagkatapos ay
kinakailangang
makapagmumungkahi ang mga mag-aaral ng mga
pamamaraan sa pangangalaga ng karapatang pantaong kanilang
isinulat.

J. Karagdagang 1. Ang mga mag-aaral ay magsasaliksik ng karapatan ng Bata.


gawain para sa
takdang-aralin at 2. Pag-aaralan ang mga ito upang makasabay sa susunod na
remediation talakayan.
3. Maaaring mag imprenta o isulat lamang sa kuwaderno ang
nalikom na mga Batas pambata.

V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
VII. OTHERS
A. Bilang ng
mga mag-aaral
na nakakuha ng
80% sa
pagsusulit.
B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailanga
n ng iba pang
gawain para sa
remediation.

C. Nakatulong
ba ang
remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin.
D. Bilang ng
mag-aaral na
magpapatuloy
ng remediation.
31
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo ang
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punongguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?

32
Banghay Aralin sa ARALING PANLIPUNAN
Baitang 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 3

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Ang mga mag - aaral ay may pag - unawa sa kahalagahan ng
Pangnilalalaman karapatang pantao sa pagsusulong ng pagkapantay-pantay at
respeto sa tao bilang kasapi ng pamayanan, bansa, at daidig

B. Pamantayan Ang mga mag - aaral ay nakapagpaplano ng symposium na


sa Pagganap tumatalakay sa kaugnayan ng karapatang pantao at pagtugon sa
responsibilidad bilang mamamayan tungo sa pagpapanatili ng
isang pamayanan at bansa na kumikilala sa karapatang pantao

C. Mga Nakapagmumungkahi ng mga paraan ng paglutas sa mga paglabag


Kasanayan sa ng karapatang pantao (AP10IKPIIIa-5)
Pagkatuto
(Isulat ang
code ng
bawat
Kasanayan)
II.NILALAMAN Ang Konstitusyon ng Republika ng Pilipinas: Article III
- Karapatang Pantao

III.KAGAMITANG
PANTURO
A. Sanggunian
1. Mga pahina sa
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa
kagamitang pang LM, AP10, pp387-380
mag-aaral
3. Mga pahina sa Araling Panlipunan-10 : Isyu at Hamong Panlipunan,
teksbuk pahina Pp. 378-381
4. Karagdagang https://www.coursehero.com/file/32337057/SIMPOSYUM-
kagamitan mula sa AT-CRITIQUEpptx/ign up.
portal ng Learning
Resources o
nilalaman.
B. Iba pang
Kagamitang
Panturo
IV.PAMAMARAAN Advanced Learners Average Learners
1. Magsisimula ang klase sa pamamagitan ng isang panalangin.
Maaaring tumawag ang guro ng isang mag-aaral na nais mamuno
sa panalangin.

33
2. Pagbati ng guro sa mga mag-aaral (Magandang Hapon/umaga)
bilang tanda na kailangang maghanda ng mag-aaral para sa
talakayan.
Paalala: Maaaring magpakita nalang worship video kung ang guro
ay gagamit ng projector.

A. Balik-aral sa Dagling Paglista ! Suriin natin!


nakaraang a. Ipapaskil ng guro ang mga
aralin o pag a. Sa gawaing ito ay
maglilista ang bawat grupo larawan sa pisara at
sisimula ng
bagong aralin ng mga Organisasyong pagkatapos ay ipapasuri ito sa mga
nangagalaga sa mag-aaral.
pagtataguyod ng mga b. Tatawagin ng guro ang mga-
karapatang panto at mag-aaral ng gustong sumagot at
ipapaliwanag ito sa kung wala ay maaaring ipasulat sa
unahan. papel ang paliwanag nila tungkol
b. Bibigayan lamang ng 3 sa nakapaskil na larawan.
minuto ang bawat grupo.
Isang minute sa paglista at
dalawang minute sa
pagpapaliwanag.
c. Susuriin ng guro ang
gawa ng bawat pangkat

B. Paghahabi sa Let’s Watch!


layunin ng aralin.
a. Ipapakita ng guro ang video tungkol sa spoken poetry kung
saan ay nagbibigay ito ng kamalayan sa mga mag-aaral tungko
sa paglabag sa mga karapatang pantao.
b. kinakailangang may hawak na papel at panulat ang mga-mag-
aaral upang maglista ng mga impormasyon na makukuha sa
palabas.
c. Narito ang link para sa ipapakitang palabas.
https://www.youtube.com/watch?v=3d620oaqVqQ
d. Pagsusuri
d.1. Tungkol saan ang inyong napanood?
d.2. Paano kaya maiiwasan ang mga mararahas na paglabag sa
karapatang pantao.
Paalala: Maaaring itanong ng guro sa karamihan at kukuha
lamang ng mga gustong magbahagi ng kanilang
34
ideya patungkol sa ibinigay ng tanong na may kinalaman sa
ipinakitang palabas.

C. Pag-uugnay
ng mga
halimbawa sa
bagong aralin.
D. Pagtalakay 1. Ipapaskil ng guro o di kaya’y ipapakita sa pamamagitan ng
ng bagong projector/power point presentation.
konsepto at
paglalahad ng 2. Tatalakayin ito ng guro at dapat ay makapagbigay ng
bagong halimbawa /sitwasyon kung kinakailangan.
kasanayan #1

SEKSYON 1. Hindi dapat alisan ng buhay, kalayaan, o ariarian


ang sino mang tao nang hindi sa kaparaanan ng batas, ni
pagkaitan ang sino mang tao ng pantay na pangangalaga ng
batas.
SEK. 2. Ang karapatan ng mga taong-bayan na magkaroon ng
kapanatagan sa kanilang sarili, pamamahay, papeles, at mga
bagay-bagay laban sa hindi makatwirang paghahaluglog
at pagsamsam sa ano mang layunin ay hindi dapat labagin, at hindi
dapat maglagda ng warrant sa paghalughog o warrant sa pagdakip
maliban kung may malinaw na dahilan na personal na
pagpapasyahan ng hukom matapos masitasat ang mayhabla at ang
mga testigong maihaharap niya sa ilalim ng panunumpa o patotoo,
at tiyaking tinutukoy ang lugar na hahalughugin, at ang mga taong
darakpin o mga bagay na sasamsamin.
SEK. 3. (1) Hindi dapat labagin ang pagiging lihim ng
komunikasyon at korespondensya maliban sa legal n autos ng
hukuman, o kapag hinihingi ang naiiba ng kaligtasan o kaayusan
ng bayan ayon sa itinatakda ng batas. (2) Hindi dapat
tanggapin para sa ano mang layunin sa alin mang hakbangin sa
paglilitis ang ano mang ebidensya na nakuha nang labag dito sa
sinusundang seksyon.
SEK. 4. Hindi dapat magpatibay ng batas na nagbabawas sa
kalayaan sa pananalita, pagpapahayag, o ng
pamahayagan, o sa karapatan ng mga taong-bayan na mapayapang
magkatipon at magpetisyon sa pamahalaan upang ilahad ang
kanilang mga karaingan.
SEK. 5. Hindi dapat magbalangkas ng batas para sa pagtatatag ng
relihiyon, o nagbabawal sa malayang pagsasa-gamit nito. Dapat
ipahintulot magpakailanman ang malayang pagsasagamit at
pagtatamasa ng pagpapahayag

35
ng relihiyon at pagsamba nang walang pagtatangi o
pamimili. Hindi dapat kailanganin ang pagsusulit
panrelihiyon sa pagsasagamit ng mga karapatang sibil o
pampulitika.
SEK. 6. Hindi dapat bawahan ang kalayaan sa paninirahan at ang
pagbabago ng tirahan sa saklaw ng mga katakdaang itinatadhana
ng batas maliban sa legal n autos ng hukuman. Ni hindi dapat
bawahan ang karapatan sa paglalakbay maliban kung para sa
kapakanan ng kapanatagan ng bansa, kaligtasang pambayan,
o kalusugang pambayan ayon sa maaaring itadhana ng batas.

SEK. 7. Dapat kilalanin ang karapatan ng mga taong-bayan na


mapagpabatiran hinggil sa mga bagay-bagay na may kinalaman
sa tanan. Ang kaalaman sa mga opisyal na record, at sa mga
dokumento at papeles tugkol sa mga opisyal na Gawain,
transaksyon, o pasya, gayon din sa mga datos sa pananaliksik ng
pamahalaan na pinagbabatayan ng patakaran sa pagpapaunlad ay
dapat ibigay sa mamamayan sa ilalim ng mga katakdaang
maaaring itadhana ng batas.
SEK. 14. (1) Hindi dapat papanagutin sa pagkakasalang criminal
ang sino mang tao nang hindi sa kaparaanan ng batas.
(2) Sa lahat ng mga pag-uusig criminal, ang nasasakdal ay dapat
ituring na walang sala hangga’t hindi napapatunayan ang naiiba,
at dapat magtamasa ng karapatang magmatwid sa pamamagitan
ng sarili at ng abogado, mapatalastasan ng uri at dahilan ng
sakdal laban sa kanya, magkaroon ng mabilis, walang
kinikilingan, at hayagang paglilitis, makaharap ang mga testigo at
magkaroon ng sapilitang kaparaanan upang matiyak ang
pagharap ng mga testigo at paglitaw ng ebidensya para sa
kanyang kapakanan. Gayon man, matapos mabasa ang sakdal,
maaaring ituloy ang paglilitis kahit wala ang nasasakdal sa
pasubaling marapat na napatalastasan siya at di makatwiran ang
kanyang kabiguang humarap.
SEK. 15. Hindi dapat suspindihin ang pribilehiyo ng writ of habeas
corpus maliban kung may pananalakay o
paghihimagsik, kapag kinakailangan ng kaligtasang
pambayan.
SEK. 16. Dapat magkaroon ang lahat ng mga tao ng karapatan sa
madaliang paglutas ng kanilang mga usapin
sa lahat ng mga kalupunang panghukuman,
malapanghukuman, o pampangasiwaan.

36
SEK. 17. Hindi dapat pilitin ang isang tao na tumestigo laban sa
kanyang sarili.
SEK. 18. (1) Hindi dapat detenihin ang sino mang tao dahil
lamang sa kanyang paniniwala at hangaring pampulitika.
(2) Hindi dapat pairalin ang ano mang anyo ng sapilitang
paglilingkod, maliban kung ang kaparusahang pataw ng hatol ng
pagkakasala.

E. Paglalahad
ng bagong
konsepto at
paglalahad ng
bagong
kasanayan #2

F. Paglinang sa Ang guro ay bibigayang kalayaan ang mga mag-aaral na pumili


kabihasaan ng isang seksyon ng karapatanng pantao at pagkatapos at
(Tungo sa pagkatapos ay ipapaliwanag ito.
Formative
Assessment) #3
G. Paglalapat ng Itatanong ng guro sa mga mag-aaral ang:
aralin sa pang
araw-araw na a. Bilang isang mag-aaral ano pa ang gusto mong batas-
buhay. krapatang pantao na gustong imungkahi sa tagapanukala ng batas
sa bansang Pilipinas? Ipaliwanag.

H. Paglalahat ng Upang malaman ng guro kung may natutunan ang mga mag-aaral
Aralin tungkol sa paksang tinalakay ay tatanungin ng guro ang mga ito.
a. Ano ang inyong natutunan sa paksang tinalakay? Ibahagi ito sa
klase.

I. Pagtataya ng Kung Ikaw Ay … Nasa Sitwasyon Ka!


Aralin
Unawain ang sumusunod na a. Sa gwaing ito ay
panuntunan sa pagsasagawa ng ipapangkat ng guro ang mga
human diorama. Pipili lamang mag-aaral at
ng dalawa hanggang tatlo ang pagkatapos ay pipili sila ng
bawat pangkat, kinakailangang sitwasyon na nasa kahon. b.
Gagawa sila ng ulat gamit ang
papel d’ Manila at pangsulat.

c. Kinakailangang sa
piniling sitwasyon ay
makapagbigay sila ng
mungkahing solusyon kung
paano malutas ang

37
ganitong klase ng paglabag sa
karapatang pantao.

Ang mga Sitwasyon.

1. Sa gabay ng iyong guro,


pumili ang bawat pangkat ng
isang situwasiyon sa loob ng
kahon.
2. Bibigyan ng pagkakataon ang
lahat ng pangkat na ihanda ang d. Rubriks para sa
mga miyembro pagmamarka.
nito sa pagtatanghal ng
human diorama batay sa piniling
situwasiyon.
3. Maaaring gumamit ng
kagamitang pantulong at
akmang kasuotan sa
pagtatanghal.
4. Sa aktuwal na
pagtatanghal, mistulang mga
estatwa nang lahat ng
miyembro sa diorama.
5. Magtalaga ng isa
hanggang dalawang
miyembro na
magpapaliwanag ng diorama at
kung ano ang mungkahi ng
inyong grupo tungkol sa
ipinakitang paglapag sa
karapatang pantao.
6. Isaalang-alang ang mga
pamantayan sa pagmamarka ng
Human Diorama gamit ang
sumusunod na rubric.

38
J. Karagdagang Ang guro ay magbibigay ng isang gawain tungkol
gawain para sa paggawa ng isang dokumenrayo na nagpapakita
takdang-aralin at
remediation
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
VII. OTHERS
A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagsusulit.
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan
ng iba pang gawain
para sa
remediation.
C. Nakatulong ba
ang remedial?
Bilang ng mag-
aaral na
nakaunawa sa
aralin.
D. Bilang ng mag-
aaral na
magpapatuloy ng
remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo ang
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking
39
naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punongguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais
kong ibahagi sa
mga kapwa ko
guro?

40
Banghay Aralin sa ARALING PANLIPUNAN
Baitang 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 4

I.LAYUNIN
A. Pamantayang Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa sa kahalagahan ng
Pangnilalalaman pagtanggap at paggalang sa iba’t ibang perspektibo na may
kaugnayan sa samu’t saring isyu sa gender.

B. Pamantayan sa Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng dokyumentaryo na


Pagganap nagsusulong ng paggalang sa karapatan ng mga mamamayan sa
pagpili ng kasarian at sekswalidad.

C. Mga Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng dokyumentaryo na


Kasanayan sa nagsusulong ng paggalang sa karapatan ng mga mamamayan sa
Pagkatuto (Isulat pagpili ng kasarian at sekswalidad. (AP10IKP-IIIc-6)
ang code ng
bawat Tiyak na Layunin:
Kasanayan) 1. Nabibigay ang kahulugan ng sex at gender.
2. Naihahambing ang pagkakatulad at pagkakaiba ng sex at
gender.
3. Nakagagawa ng mga malikhaing gawain patungkol sa paggalang
sa karapatan ng mga mamamayan sa pagpili ng kasarian at
sekswalidad.

II.NILALAMAN Kasarian at Sekswalidad


III.KAGAMITANG
PANTURO
A. Sanggunian
1. Mga pahina sa
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa LM Grade 10, pahina 259
kagamitang pang
mag-aaral
3. Mga pahina sa
teksbuk
4. Karagdagang https://www.youtube.com/watch?v=x3EWaVVG7pw
kagamitan mula sa -https://www.youtube.com/watch?v=JBkk172l_hM
portal ng Learning
-https://www.youtube.com/watch?v=DE7bKmOXY3w
Resources o
nilalaman. https://philippineone.com/ano-ang-nadaranasan-ng-isang-batang-
transgenderladyboy/

B. Iba pang Laptop, projector/tv at mga larawang may kaugnayan sa aralin


Kagamitang
Panturo

41
IV.PAMAMARAAN Advance Learners Average Learners
Panimulang Gawain:
1. Pagsasagawa ng pambungad na Panalangin 2.
Pagbati
3. Pag tsek ng attendance

A. Balik-aral sa Gawain 1. Tanong Ko, Sagot Mo!


nakaraang Ang guro ay hahatiin sa dalawang pangkat ang klase
aralin o pag
(Pangkat ng lalaki at babae). Pipili ng kinatawan ang bawat
sisimula ng
bagong aralin pangkat na sasagot sa bawat tanong at hindi na pwedeng umulit sa
pagsagot ang kasaping nakasagot na. Ang guro ang siyang
magsisilbing quizmaster.
1. Ayon sa World Health Organization (WHO), ano ang tumutukoy
sa biyolohikal at pisyolohikal na katangian na nagtatakda ng
pagkakaiba ng babae sa lalaki?
A. bi-sexual C. gender
B. transgender D. sex
Sagot: D
2. Ito ay tumutukoy sa mga panlipunang gampanin, kilos, at gawain
na itinatakda ng lipunan para sa mga babae at lalaki.
A. sex C. bi-sexual
B. gender D. transgender
Sagot: B
3. Ito ay ang anumang pag-uuri, eksklusiyon o restriksiyon batay sa
kasarian na naglalayon o nagiging sanhi ng hindi pagkilala,
paggalang, at pagtamasa ng mga babae ng kanilang mga karapatan
o kalayaan.
A. pang-aabuso
B. diskriminasyon
C. pagsasamantala
D. pananakit
Sagot: B
4. Ang bi-sexual ay mga taong nakararamdam ng
maromantikong pagkaakit sa kabilang kasarian ngunit
nakararamdam din ng parehong pagkaakit sa katulad
niyang kasarian. Ang isang taong nakararamdam na siya ay
nabubuhay sa maling katawa at ang kaniyang pag-iisip at
pangangatawan ay hindi magkatugma. Siya ay tinatawag na:
A. bakla
B. transgender
C. lesbian

42
D. homosexual
Sagot: B
5. Ang GABRIELA ay isang samahan sa Pilipinas na laban sa
iba’t ibang karahasang nararanasan ng kababaihan na tinagurian
nilang Seven Deadly Sins Against Women. Ang sumusunod ay
kabilang sa mga ito maliban sa isa.
A. Pambubugbog
B. Pangangaliwa ng asawang lalaki
C. Sexual Harassment
D. Sex Trafficking
Sagot: B
B. Paghahabi sa
layunin ng aralin. Gawain 2- Simbolo,
Gawain 2- Simbolo, Hulaan
Hulaan Mo!

Mo! Pahuhulaan ng guro sa mga

mag-aaral kung ano ang


Pahuhulaan ng guro sa mga mag-
kahulugan at

aaral kung ano ang ipinahihiwatig ng bawat

simbolo. Isusulat nila ang


kahulugan at ipinahihiwatig ng
sagot sa patlang. (5

bawat simbolo. Isusulat nila ang minuto)

Sagot: LALAKI
sagot sa patlang. (5

minuto)

Sagot: LALAKI

Sagot: BABAE

Sagot: HOMOSEXUAL/

THIRD SEX

43
Sanggunian: Kagamitang
pang mag-aaral, pahina 259
Pamprosesong Tanong:
1. Madali mo bang natukoy ang
kahulugan ng unang
dalawang simbolo? Ng
pangatlo?
2. Ano sa palagay mo ang
kinakatawan ng mga
simbolong ito?

Sagot: THIRD SEX


Sanggunian:

C. Pag-uugnay
ng mga Gawain 3. Timbangin Natin!
halimbawa sa
bagong aralin.
Ipapakita ng guro sa mga mag-aaral ang larawan ng

timbangan at pasasagutan ang mga pamprosesong tanong. (5

minuto)

Sanggunian: Kagamitang pang mag-aaral, pahina 259

Pamprosesong Tanong

1. Ano ang ipinahihiwatig ng dalawang simbolo na sa


timbangan?
2. Sa iyong palagay, mayroon kayang hindi napabilang sa
representasyon na ipinahihiwatig ng larawang ito? Sino?
3. Sa iyong palagay, bakit kaya wala sa larawang ito ang isa
pang simbolo na nakita mo sa unang gawain? 4. Ano sa palagay
mo ang pangkalahatang mensahe ng larawan?

44
D. Pagtalakay Gawain 4. Unawain Mo!
ng bagong Gamit ang powerpoint presentation/instructional materials,
konsepto at ipaliliwanag ng guro sa mga mag-aaral ang konsepto ng kasarian.
paglalahad ng Ipasusuri sa kanila ang katangian ng sex at
bagong gender.
kasanayan #1
 Sex- tumutukoy sa kasarian – kung lalaki o babae. Ito rin
ay maaaring tumukoy sa gawain ng babae at lalaki na ang
layunin ay reproduksiyon ng tao. Ayon sa World Health
Organization (2014), ang sex ay tumutukoy sa biyolohikal at
pisyolohikal na katangian na nagtatakda ng pagkakaiba ng
babae sa lalaki.

 Katangian ng Sex (Characteristics of Sex)


1. Ang mga babae ay nagkakaroon ng buwanang regla
samantalang ang mga lalaki ay hindi.
2. Ang mga lalaki ay may testicle (bayag) samantalang ang babae
ay hindi nagtataglay nito.
 Gender- tumutukoy sa mga panlipunang gampanin, kilos, at
gawain na itinatakda ng lipunan para sa mga babae at lalaki.


Bagama’t kung isasalin ang dalawang salitang ito sa
wikang Pilipino ay katumbas ito pareho ng salitang
kasarian.Ang mga aspektong may kinalaman sa sex ay
hindi mag-iiba paghambingin man ang mga lipunan
subalit sa aspekto ng gender, maaaring malaki ang
pagkakaiba-iba ng mga lipunan.
E. Paglalahad Gawain 5. Video-Suri
ng bagong
konsepto at Magpapakita ang guro sa mag-aaral ng video clip
paglalahad ng patungkol sa kahulugan ng LGBT. Pagkatapos nito ay sasagutan
bagong ang mga pamprosesong tanong.
kasanayan #2
Mga sangguniang maaring gamitin:
-https://www.youtube.com/watch?v=x3EWaVVG7pw
-https://www.youtube.com/watch?v=JBkk172l_hM
-https://www.youtube.com/watch?v=DE7bKmOXY3w

Pamprosesong Tanong:
1. Tungkol saan ang napanood niyong video?
2. Ano ang ibig sabihin ng oryentasyong seksuwal (sexual
orientation)? Ng pagkakakilanlang pangkasarian (gender
identity)?
3. Maliban sa lesbian, gay, bisexual at transgender, anong mga
gender identity pa ang napanood niyo sa video?
Ipaliwanag ang bawat isa.

 Ang oryentasyong seksuwal (sexual orientation) ay


tumutukoy sa kakayahan ng isang tao na makaranas ng
malalim na atraksiyong apeksyonal, emosyonal,
sekswal; at ng malalim na pakikipagrelasyon sa taong ang
kasarian ay maaaring katulad ng sa kanya, iba sa kanya, o
kasariang higit sa isa.
45
 Pagkakakilanlang pangkasarian (gender identity) ay
kinikilala bilang malalim na damdamin at personal na
karanasang pangkasarian ng isang tao, na maaaring
nakatugma o hindi nakatugma sa sex niya nang siya’y
ipanganak, kabilang ang personal na pagtuturing niya sa
sariling katawan (na maaaring mauwi, kung
malayang pinipili, sa pagbabago ng anyo o kung ano ang
gagawin sa katawan sa pamamagitan ng
pagpapaopera, gamot, o iba pang paraan) at iba pang
ekspresyon ng kasarian,
kasama na ang pananamit, pagsasalita, at pagkilos.

F. Paglinang sa Gawain 6. Hulaan Mo!


kabihasaan Ang guro ay magbibigay ng mga metacards na may
(Tungo sa nakasulat na heterosexual, homosexual, lesbian, gay, bisexual
Formative
Assessment) #3 at transgender sa mga pangkat sa pamamagitan ng bunutan. Ang
mga kahulugan nito ay nakadikit sa pisara at paunahang hulaan at
idikit ang metacards na naayon sa kahulugan nito.
Sa gabay ng guro, alamin ang kung aling pangkat ang nakakuha ng
mga tamang sagot. Kapag nagawa ng tama ang gawain, ipabasa ng
malakas sa bawat pangkat ang mga salita o mga salitang natukoy sa
gawain pati na ang kahulugan nito. (5 minuto)
1. __________________ ang tawag sa mga taong
nagkakanasang seksuwal sa miyembro ng kabilang
kasarian, mga lalaki na ang gustong makatalik ay babae at mga
babaeng gusto naman ay lalaki (Heterosexual)
2. __________________ ay nagkakaroon ng seksuwal na
pagnanasa sa mga taong nabibilang sa katulad na
kasarian, mga lalaking mas gustong lalaki ang makakatalik at mga
babaeng mas gusto ang babae bilang sekswal na kapareha
(Homosexual)
3. __________________ ang mga babae na ang kilos at
damdamin ay panlalaki; mga babaeng may pusong lalaki at umiibig
sa kapwa babae (tinatawag sa ibang bahagi ng Pilipinas na tibo at
tomboy) (Lesbian)
4. __________________ ang tawag sa mga lalaking
nakararamdam ng atraksyon sa kanilang kapwa lalaki; may iilang
bakla ang nagdadamit at kumikilos na parang babae (tinatawag sa
ibang bahagi ng Pilipinas na; bakla, beki, at bayot). (Gay)
5. __________________ ang mga taong nakararamdam ng
atraksyon sa dalawang kasarian (Bisexual)

46
6. __________________ ang tawag kung ang isang tao ay
nakararamdam na siya ay nabubuhay sa maling katawan, ang
kaniyang pag-iisip at ang pangangatawan ay hindi (Transgender)

Pamprosesong Tanong:
1. Ano-anong mga mahahalagang salita ang hinanapan niyo ng
kahulugan?
2. Ano-ano kaya ang koneksyon ng mga salitang ito sa bawat isa?
3. Ano ang kahalagahan na malaman ang mga salitang ito?

G. Paglalapat ng Gawain 7. Hambingin Mo! Gawain 7. Ipaliwanag


aralin sa pang Ipagagawa ng guro sa mga Mo!
araw-araw na mag-aaral ang Venn Diagram kung Pasasagutan ng guro sa mga
buhay. saan ihahambing nila ang mag-aaral ang
pagkakatulad at pagkakaiba ng sex sumusunod na tanong: 1.
at gender. Bakit mahalagang
maunawaan ang
Gender Sex
kahulugan ng sex at
gender?
2. Ano ang kahalagahan nito
sayo bilang isang
mag-aaral?

Pagkatapos ay pasasagutan
ang mga sumusunod na tanong: 1.
Paano mo inihambing ang
pagkakatulad at pagkakaiba ng sex
at gender?
2. Bakit mahalagang
maunawaan ang kahulugan ng sex at
gender?
3. Ano ang kahalagahan nito
sayo bilang isang mag-aaral?

H. Paglalahat ng Gawain 8. Kaya Mo Ba ‘To?


Aralin Ang mga mag-aaral ay hahatiin sa limang pangkat at bawat isa ay
gagawa ng jingle/maikling
tula/poster/islogan/patalastas na magpapakita ng kanilang
pagsulong sa paggalang sa karapatan ng mga
mamamayan sa pagpili ng kasarian at sekswalidad. Bawat pangkat
ay pipili ng lider na bubunot ng task na kanilang gagawin. (8-10
minuto)

47
Rubriks sa Paggawa ng Jingle
Kaakmaan/kalapitan sa tema -10 pts.
Kaangkupan ng mga salitang ginamit - 5 pts.
Kaayusan ng liriko at tono ng kanta - 5 pts.
Presentasyon -10 pts.
KABUUAN 30 pts.
Rubriks sa Maikling Tula at Patalastas
Kaakmaan/kalapitan sa tema - 10 pts.
Organisasyon ng mga salita - 5 pts.
Presentasyon ng ideya - 10 pts.
Linaw ng boses - 5 pts.
KABUUAN 30 pts.
Rubriks sa Poster at Islogan
Kaakmaan/kalapitan sa tema -10 pts.
Kaangkupan ng mga kulay/salitang ginamit -10 pts. Istilo,
disenyo, at dating o impact - 5 pts. Kalinisan
- 5 pts. KABUUAN 30
pts.
I. Pagtataya ng Gawain 9. Gender at Sex: Gawain 9. Tama O Mali?
Aralin Ano Ba Talaga? Pasasagutan ng guro sa
Pasasagutan ng guro sa mga mag-aaral ang
mga mag-aaral ang mga sumusunod:
sumusunod sa Panuto: Isulat ang Tama
pamamagitan ng pag kung ang sinasabi ng
kumpleto sa mga pahayag sa pahayag ay totoo at Mali
ibaba. naman kung hindi. (3
minuto)
1. Mula sa araling ito,
1. Ang sex ay tumutukoy sa
natutunan ko na ang sex ay
kasarian kung lalaki o babae ba
_________________________
ang isang tao. (Tama)
_________________________ 2. Ang sex at gender ay
_________________________ magkatulad lamang ng
samantalang ang gender kahulugan sapagkat kapag kung
naman ay tumutukoy sa isasalin ang dalawang salitang ito
_________________________ sa wikang
_________________________ Pilipino ay katumbas ito
_________________________ pareho ng salitang kasarian.
2. Natutunan ko rin na ang (Mali)
oryentasyong seksuwal 3. Ang sex ay tumutukoy sa
(sexual orientation) ay biyolohikal at pisyolohikal na
naiiba sa pagkakakilanlang katangian na nagtatakda ng
pangkasarian. Ang pagkakaiba ng babae sa
oryentasyong seksuwal ay lalaki. (Tama)
_________________________ 4. Ang gender ay tumutukoy sa
mga panlipunang
_________________________
gampanin, kilos, at gawain na
_________________________
itinatakda ng lipunan para sa mga
samantalang ang
babae at lalaki.
pagkakakilanlang (Tama)

4
pangkasarian 5. Mahalaga na naisusulong ang paggalang sa
(genderidentity) ay _______ karapatan ng mga mamamayan sa
_________________________ pagpili ng kasarian at
_________________________ sekswalidad. (Tama)
_________________________.

J. Karagdagang Gawain 10. Gawin Mo! Gawain 10. Gawin Mo!


gawain para sa Papangkatin ng guro sa Ang guro ay papangkatin sa tatlo ang klase at
takdang-aralin at apat ang buong klase, pipili ang bawat
remediation bawat pangkat ng lider at pangkat ay magkakaroon ng lider at tagatala.
tagatala. Ang Kailangan nilang magsagawa ng
pangunahing gawain ng interview para makuwa ang saloobin ng iba’t
bawat pangkat ay ibang
makagawa ng mga sektor ng lipunan tungkol sa pagtanggap at
malikhaing hakbang na paggalang sa iba’t ibang kasarian upang
magsusulong ng maitaguyod ang
pagtanggap at paggalang sa iba’t pagkakapantay-pantay ng
ibang kasarian tao bilang kasapi ng
upang maitaguyod ang pamayanan.
pagkakapantay-pantay ng tao Pangkat 1- LGBT
bilang kasapi ng Organization
pamayanan. Maari itong Pangkat 2- Women’s
gawin sa pamamagitan ng Organization
media-advocacy, Pangkat 3-
symposium, documentary Simbahan/Religious
presentation at iba pa. Groups
Ito ay tatayain ayon sa (Makikita ang rubriks sa Annex 1)
nilalaman, pagkamalikhain,
dating/hikayat,
organisasyon at
kapakinabangan.
(Makikita ang rubriks sa Annex
1)
V. MGA TALA
VI. PAGNINILAY
VII. IBA PA
A. Bilang ng
mga mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagsusulit.

B. Bilang ng
mag-aaral na
nangangailangan ng
iba pang
gawain para sa
remediation.

49
C. Nakatulong
ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa
aralin.
D. Bilang ng
mag-aaral na
magpapatuloy ng
remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo ang
nakatulong ng
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong
suliranin ang
aking naranasan na
solusyunan
sa tulong ng
aking
punongguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang
panturo ang
aking nabuo na
nais kong
ibahagi sa mga
kapwa ko guro?

ANNEX 1
Rubriks Para sa Gawaing Media-Advocacy, Symposium, Documentary
Presentation, atbp.

Sisimulan Pa
Pamantayan Katangi-tangi Mahusay Nalilinang Lamang ang
Paglinang
Ang Ang hakbanging Ang Ang
hakbanging ginawa ay hakbanging hakbanging
ginawa ay naglalaman ng ginawa ay ginawa ay may
naglalaman ng tumpak at may naglalaman ng kakulangan sa
sapat ,tumpak at kalidad na impormasyon impormasyon
may kalidad na impormasyon na na na
Nilalaman impormasyon na magsusulong ng magsusulong magsusulong
magsusulong pagtanggap at ng pagtanggap at ng pagtanggap at
ng pagtanggap at paggalang sa paggalang sa iba’t paggalang
paggalang iba’t ibang ibang sa iba’t ibang
sa iba’t ibang kasarian upang kasarian upang kasarian upang
maitaguyod ang maitaguyod ang maitaguyod
pagkakapantay- pagkakapanta- ang

50
kasarian pantayng tao sa pantayng tao sa pagkakapanta-
upang lipunan. lipunan. pantayng tao sa
maitaguyod lipunan.
ang
pagkakapantay-
pantay ng tao sa
lipunan.
Maayos May wastong May lohikal na Hindi maayos ang
detalyado at daloy ng organisasyon organisasyon at hindi
madaling kaisipan at ngunit hindi maunawaan
maunawaan madaling sapat upang ang mga
ang daloy ng maunawaan ang makahikayat ng impormasyong
mga kaisipan at impormasyong mga nailahad.
Organisasyon impormasyon inilahad upang Pilipino/mag-
inilahad upang makahikayat ng aaral na
mahikayat ang mgaPilipino/ tumugon.
mga Pilipino/ mag-aaral na
mag-aaral na tumugon.
tumugon.

Madaling Madaling gawin Maaaring gawin Mahirap


gawin ang mga ang mga maunawaan at gawin
at naaayon hakbang at hakbang. ang mga Hakbang.
ang mga magsusulong ng .
hakbang at pagtanggap at
magsusulong paggalang sa
ng pagtanggap at iba’t ibang
Kapakinabangan paggalang kasarian.
sa iba’t ibang
kasarian
upang
maitaguyod
ang
pagkakapantay-
pantay ng tao sa
lipunan.
Malinaw at Malinaw ang May Hindi angkop ang
naaayon ang mga disenyo at kakulangan ang mga
mga disenyo at masining ang mga disenyong disenyong
Pagkamalikhain masining ang pamamaraang ginamit sa mga ginamit sa
pamamaraang ginamit sa mga hakbang na hakbang na ginawa.
ginamit sa mga hakbang na ginawa.
hakbang na ginawa.
ginawa..
Ang dating sa Ang dating sa Mahina ang Walang dating sa
manonood/ manonood/ dating sa mga
mambabasa mambabasa ay manonood/ manonood/
Dating/Hikayat ay lubos na nakahikayat mambabasa mambabasa.
nakahikayat at upang
nakatawag ng makahikayat.
pansin

51
Banghay Aralin sa ARALING PANLIPUNAN
Baitang 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 4

I.LAYUNIN

A. Pamantayang Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa sa kahalagahan ng pagtanggap


Pangnilalalaman at paggalang sa iba’t ibang perspektibo na may kaugnayan sa samu’t
saring isyu sa gender.

B. Pamantayan sa Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng dokyumentaryo na nagsusulong


Pagganap ng paggalang sa karapatan ng mga mamamayan sa pagpili ng kasarian
at sekswalidad.

C. Mga Kasanayan sa Ang mga mag-aaral ay nasusuri ang iba’t ibang salik na nagiging
Pagkatuto (Isulat ang dahilan ng pagkakaroon ng diskriminasyon sa kasarian. (AP10IKP-IIIc-
code ng 7)
bawat
Tiyak na Layunin:
Kasanayan) 1. Naipapakita ang mga halimbawa ng diskriminasyon sa mga babae,
lalaki at LGBT
2. Nakikilala ang iba’t-ibang kilalang personalidad na babae, lalaki at
LGBT
3. Nabibigay ang sariling saloobin tungkol sa pagkakaroon ng
diskrimiasyon sa kasarian.
II.NILALAMAN
Kasarian at Sekswalidad

III.KAGAMITANG
PANTURO
A. Sanggunian

1. Mga pahina sa Gabay


ng Guro
2. Mga pahina sa
kagamitang pang mag-
aaral
3. Mga pahina sa
teksbuk
4. Karagdagang https://www.youtube.com/watch?v=lPh5SW_TTJo
kagamitan mula sa -https://www.youtube.com/watch?v=EwZLnK8lUqw
portal ng https://www.gettyimages.com/detail/illustration/house-husband-
Learning royalty-free-
Resources o illustration/110873666?adppopup=true
nilalaman.
https://www.bohmlaw.com/areas/gender-discrimination/
http://www.frontdesk.com.my/index.php/2018/08/19/campaign-to-
combat-lgbt-is-not-antagonise-anybody/

B. Iba pang Laptop, projector/tv, video clips at mga larawang may kaugnayan sa
Kagamitang Panturo aralin

52
IV.PAMAMARAAN Advance Learners Average Learners

Panimulang Gawain

1. Pagsasagawa ng pambungad na Panalangin 2. Pagbati


3. Pag tsek ng attendance

A. Balik-aral sa Balik-aral Balik-aral


nakaraang Ang guro ay magtatawag ng Ang guro ay magtatawag ng 2-3 mag-aaral
aralin o pag sisimula ng 2-3 mag-aaral upang ibahagi upang
bagong aralin sa buong klase kung ano ang ibahagi sa buong klase
tinalakay noong nakaraang kung ano ang tinalakay
aralin. Itatanong din niya ang noong nakaraang aralin.
Itatanong din niya ang mga sumusunod na
mga sumusunod na tanong:
tanong: 1. Ano ang ibig sabihin ng sex?
1. Ano ang kahulugan ng 2. Ano ang ibig sabihin ng gender?
sex at gender? 3. Magkatulad ba ang
2. Ano ang pagkakaiba ng dalawa? Pangatwiran.
sex at gender? (Sasagutan ito sa loob ng 3-5 minuto)
3. Bakit mahalagang
maunawaan ang
kahulugan ng sex at
gender?
4. Ano ang kahalagahan nito
sayo bilang isang
mag-aaral?
(Sasagutan ito sa loob
ng 3-5 minuto)
B. Paghahabi sa Gawain 1. Balita-Suri
layunin ng aralin.
Ipapakita ng guro sa mga mag-aaral ang balita tungkol kay
Gretchen Diez, isang transgender woman na
kamakailan ay napabalitang nakaranas ng
diskriminasyon dahil sa pagbabawal sa kanyang gumamit ng
banyo ng babae.
-https://www.youtube.com/watch?v=lPh5SW_TTJo
-https://www.youtube.com/watch?v=EwZLnK8lUqw Pagkatapos ay
sasagutan ng mga mag-aaral ang sumusunod na pamprosesong
tanong:

1. Ano ang saloobin niyo pagkatapos mapanood ang balita?


2. Para sainyo, may diskriminasyon ba talagang
nangyari kay Gretchen Diez? Sumasang-ayon ba kayo o tumututol sa
ginawa sa kanya ng lady guard?
Ipaliwanag.

53
3. Naniniwala ba kayo na dapat ay payagan ang mga transgender na gaya
ni Gretchen Diez na gumamit ng banyong pambabae? Pangatwiran.

C. Pag-uugnay ng mga Gawain 2. Paint Me A Gawain 2. Larawan-Suri


halimbawa sa bagong Picture
aralin. Ang guro ay magpapakita ng mga larawan
Ang guro ay hahatiin ang sa mga mag-aaral na kailangan
klase sa tatlong pangkat. nilang suriin at ipaliwanag. Bibigyan sila ng
Bawat pangkat ay 5 minuto upang gawin ito.
bibigyan ng sitwasyong
kailangan nilang ilarawan sa
pamamagitan ng
tableau.

Bibigyan lamang sila ng 3


minuto para
mapaghandaan ang
gawaing ito. Pagkatapos ay
isa-isang ipakikita ng bawat Sanggunian:https://www.gettyimages.com/detail/
pangkat ang illustration/house-husband-royalty-free-
illustration/110873666?adppopup=true
kanilang presentasyon sa
harap ng klase.
Pangkat 1-
Diskriminasyon sa Lalaki
Pangkat 2-
Diskriminasyon sa Babae
Pangkat 3-
Diskriminasyon sa LGBT Sanggunian:https://www.bohmlaw.com/areas/
gender-
discrimination/
Pagkatapos ng gawain ay
pasasagutan samga mag-
aaral ang mga
pamprosesong tanong:
1. Ano ang ibig sabihin ng
mga sitwasyong
ipinakita ng bawat
pangkat?
2. Madali niyo bang
nahulaan ang bawat
sitwasyon? Bakit?

54
3. May kaugnayan ba sa Sanggunian:http://
isa’t-isa ang mga www.frontdesk.com.my/index.php/
sitwasyon? Pangatwiran ang 2018/08/19/campaign-to-combat-lgbt-is-not-
sagot. antagonise-anybody/
4. Nangyayari ba sa Pagkatapos masuri ang larawan,
kasalukyan ang mga pasasagutan sa mag-aaral ang mga
sitwasyong pinakita? sumusunod na
Ipaliwanag. pamprosesong tanong:
1. Ano sa tingin ninyo ang
ipinahihiwatig ng mga
larawan?
2. Nararanasan ba sa tunay na buhay ang
mga
kaganapan sa larawan?
Ipaliwanag.

D. Pagtalakay ng Gawain 3. Unawain Mo!


bagong konsepto at
paglalahad ng Ipapabasa ng guro sa mga mag-aaral ang sumusnod na teksto:
bagong kasanayan #1 Ang diskriminasyon ay ang anumang pag-uuri,
eksklusyon, o restriksyon batay sa kasarian na
naglalayon o nagiging sanhi ng hindi pagkilala,
paggalang, at pagtamasa ng lahat ng kasarian ng
kanilang mga karapatan o kalayaan.
Mga Isyu sa Kasarian At Lipunan
Nananatiling malaking isyu at hamon ang
pagkakapantay-pantay ayon sa kasarian. Sa Pilipinas, kahit malayo na
ang narating ng kababaihan sa
larangan ng pulitika, negosyo, media, akademya, at iba pang larangan;
nanatiling biktima pa rin sila ng
diskriminasyon at karahasan. Ngunit hindi lamang sila ang nahaharap sa
diskriminasyon at karahasan,
maging ang lalaki din ay biktima nito. Panghuli, ang tinawag ni Hillary
Clinton (2011) na “invisible minority” ay ang mga LGBT, ang kanilang
mga kwento ay
itinago, inilihim at marami sa kanila ang nanahimik dahil sa takot.
Marami sa kanila ang nahaharap sa malaking hamon ng pagtanggap at
pagkakapantay-pantay sa pamilya, paaralan, negosyo, lipunan at maging
sa
kasaysayan.
Ayon sa pag- aaral na ginawa ng United Nations Office of the High
Commissioner for Human Rights o UN-
OHCHR noong 2011 may mga LGBT (bata at matanda) na nakaranas
nang di-pantay na pagtingin at pagtrato ng kanilang kapwa, pamilya,
komunidad at
pamahalaan.

55
Mahalagang malaman at maunawan ang mga isyung kinakaharap ng
lipunan na may kaugnayan sa mga LGBT, sa mga babae at mga lalaki
bagama’t may
CEDAW o ang Convention on the Elimination of All Forms of
Discriminations Against Women (1979) na ang mga babae, may ilang
mga bansa at insidente pa rin ng hindi-pantay na pagtingin at pagtrato
sa mga babae.
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang diskriminasyon?
2. Sino-sino ang kadalasang nakakaranas ng
diskriminasyon?
3. Ano ang magagawa mo upang masugpo ang
diskriminasyon sa ating lipunan? Ipaliwanag ang sagot.

E. Paglalahad ng Gawain 4. Kilala Mo Ba Sila?


bagong konsepto at
paglalahad ng Gamit ang powerpoint presentation o instructional
bagong kasanayan #2 materials, ipapakita ng guro sa mga mag-aaral ang ilang mga babae,
lalaki at LGBT na kilala sa iba’t ibang larangan sa bansa at maging sa
buong mundo. (Maaari ring mangalap ng iba pang impormasyon
tungkol sa mga personalidad na ito upang mas malawak na
makilala ang kanilang buhay bilang myembro ng
lipunan, bukod sa mga personalidad na ito inaasahan din na
magsaliksik ang mag-aaral ng iba pang mga personalidad na kinikilala
sa kanilang larangan.)
ELLEN DEGENERES (lesbian)
Isang artista, manunulat, stand-up comedian at host ng isa sa
pinakamatagumpay na talk- show sa Amerika, ang “The Ellen
Degeneres Show”. Binigyang pagkilala rin niya ang ilang Pilipinong
mang- aawit gaya ni
Charice Pempengco.
TIM COOK (gay)
Ang CEO ng Apple Inc. na gumagawa ng iPhone, iPad, at iba pang
Apple products. Bago mapunta sa Apple Corporation nagtrabaho rin si
Cook sa Compaq at IBM, at mga kompanyang may kinalaman sa
computers. DANTON REMOTO (gay)
Isang propesor sa kilalang pamantasan, kolumnista, manunulat, at
mamamahayag. Nakilala siya sa
pagtatag ng Ang Ladlad, isang pamayanan na binubuo ng mga
miyembro ng LGBT.
MARILLYN A. HEWSON (babae)
Chair, Presidente, at CEO ng Lockheed Martin
Corporation, na kilala sa paggawa ng mga armas
pandigma at panseguridad, at iba pang mga
makabagong teknolohiya. Sa mahigit 30 taon niyang pananatili sa
kumpanya, naitalaga siya sa iba’t ibang

56
matataas na posisyon. Taong 2017 siya ay napabilang sa Manufacturing
Jobs Initiative sa Amerika.
CHARICE PEMPENGCO (lesbian)
Isang Pilipinang mang-aawit na nakilala hindi lamang sa bansa maging sa
ibang panig ng mundo. Tinawag ni Oprah Winfrey na “the talented girl in
the world.” Isa sa sumikat na awit niya ay ang Pyramid.
ANDERSON COOPER (gay)
Isang mamamahayag at tinawag ng New York Time na “the most prominent
open gay on American television.” Nakilala si Cooper sa Pilipinas sa
kaniyang coverage sa relief operations noong bagyong Yolanda noong
2013. Kilala siya bilang host at reporter ng Cable News Network o CNN.
PARKER GUNDERSEN (lalaki)
Siya Chief Executive Officer ng ZALORA, isang kilalang online fashion
retailer na may sangay sa ingapore, Indonesia, Malaysia, Brunei, the
Philippines, Hong Kong, at Taiwan.
GERALDINE ROMAN (transgender)
Kauna-unahang transgender na miymebro ng
Kongreso. Siya ang kinatawan ng lalawigan ng Bataan. Siya ang
pangunahing taga-pagsulong ng Anti-
Discrimation bill sa Kongreso.

Pamprosesong Tanong:

1. May kilala ka bang babae na matagumpay sa


larangang itinuturing na para sa lalaki (halimbawa, piloto, engineer,
boksingero, astronaut)? Ipakilala sila sa klase.
2. May kilala ka bang lalaki na matagumpay sa
larangang itinuturing na para sa babae? Ipakilala sila sa klase.
3. May kilala ka bang miyembro ng LGBT na
matagumpay sa larangang kanilang napili? Ipakilala sa klase.
4. Batay sa mga naibahagi sa klase, ang kasarian ba ay batayan sa trabahong
papasukan? Ipaliwanag.

57
F. Paglinang sa Gawain 6. May ‘K’ Ka!
kabihasaan (Tungo sa
Formative Ang guro ay hahatiin ang klase sa tatlong pangkat. Bawat pangkat ay
Assessment) #3 gagamit ng metacards na ididikit sa modelong nakatalaga sa kanila.
Isusulat lamang ng mga miyembro ang mga trabahong sa tingin nila
ay angkop sa napili o naitalagang paksa.

Pangkat A- Lalaki
Pangkat B- Babae
Pangkat C- LGBT

Pamprosesong Tanong:

1. Ano-ano ang trabahong inilagay ng bawat pangkat sa kasariang


itinalaga sa kanila? Ipaliwanag
2. Naging madali ba sa grupo ang gawain? Ipaliwanag.
3. May mga trabaho bang katulad din sa trabahong naisulat ng
ibang pangkat? Bakit may mga
pagkakatulad?
4. May mga trabaho bang wala sa ibang pangkat? Ipaliwanag.
5. May kilala ka bang babae na matagumpay sa
larangang itinuturing na para sa lalaki (halimbawa, piloto, engineer,
boksingero, astronaut)? Ipakilala sila sa klase.
6. May kilala ka bang lalaki na matagumpay sa
larangang itinuturing na para sa babae? Ipakilala sila sa klase.
7. May kilala ka bang miyembro ng LGBT na
matagumpay sa larangang kanilang napili? Ipakilala sa klase.
8. Batay sa mga naibahagi sa klase, ang kasarian ba ay batayan sa
trabahong papasukan? Ipaliwanag.

G. Paglalapat ng Gawain 6. Batas Ko, Sundin Mo!


aralin sa pang araw-araw
na buhay. Pasasagutan ng guro sa mga mag-aaral ang tanong na “Kung ikaw ay
gagawa ng batas patungkol sa
pagsulong ng pagkakapantay-pantay ng bawat kasarian,
ano ito at bakit ito ang napili mo?” (5 minuto)

58
H. Paglalahat ng Gawain 7. Tanong Ko, Sagot Mo!
Aralin
Ibibigay ng guro sa mga mag-aaral ang sumusunod na tanong:
1. Ano ang ibig sabihin ng diskriminasyon?
2. Sino ang kadalasang nakakaranas ng diskriminasyon?
3. Bakit sila ang kadalasang nakakaranas ng diskriminasyon sa
lipunan? Ipaliwanag.

I. Pagtataya ng Aralin Gawain 8. Saloobin Gawain 8. Punan Mo Ang


Mo, Ipahayag Mo! Pagkukulang Ko!

Ang mga mag-aaral ay Ang mga mag-aaral ay


kailangang masagot kailangang makumpleto ang mga sumusunod
ang tanong sa ibaba at na
maipaliwang ang pangungusap:
kanilang saloobin sa
pamamagitan ng
paggawa ng sanaysay na 1. Ang diskriminasyon ay
may salitang di tumutukoy sa
kukulang sa 300 at _____________________________________
lalampas sa 500. ___________

Sa kabila ng mga tao at 2. Ang hindi pantay na


organisasyong pagtingin sa lalaki at babae ay
nagsusulong ng pantay nakaapekto sa lipunan dahil
na karapatan para sa _____________________________________
lahat ng kasarian, bakit ___________
kaya sa tingin mo
nagkakaroon parin ng
diskriminasyon sa ating 3. Mabibigyan ko ito ng
lipunan? Ano ang solusyun sa pamamagitan ng
magagawa mo para ______________________________________
masolusyonan ang __________
mga ito?

Pamantayan sa pagbigay ng puntos


Pamantayan sa
pagbigay ng puntos

Nilalaman -10
pts.

59
Presentasyon -10 pts. Nilalaman -10 pts.
Paliwanag -10 pts. Paliwanag -10 pts.
Kabuuan -30 Kabuuan -20 pts
pts

J. Karagdagang gawain Gawain 8: Opinyon Mo, Gagalangin Ko!


para sa takdang-aralin at
remediation Ang mga mag-aaral bibigyan ng pagkakataong
makipanayam sa ilang tao upang alamin ang kanilang opinyon at
saloobin sa mga karapatan ng mga LGBT. Matapos ang
panayam, ibahagi ang resulta sa inyong pangkat. Ang mga ito ay
binubuo ng mga babae, lalaki, LGBT, lider ng relihiyon, negosyante,
at opisyal ng barangay.
Pamprosesong mga Tanong
1. Paano mo pinili ang mga taong iyong nakapanayam?

2. Naging madali ba sa kanila na sagutin ang mga tanong?


3. May pagkakaiba ba ang resulta ng iyong panayam sa resulta ng
iyong mga kamag- aral? Ibigay kung mayroon.
4. Ano kaya sa tingin mo ang dahilan ng pagkakaiba-iba ng kanilang
mga sagot?
Pamantayan sa pagbibigay ng puntos
Nilalaman -10 pts.
Kawastuhan - 10 pts.
Organisasyon - 10 pts.
Kabuuan - 30 pts.

V. MGA TALA

VI. PAGNINILAY

VII. IBA PA

A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagsusulit.
B. Bilang ng mag-aaral
na
60
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation.
C. Nakatulong ba
ang remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin.
D. Bilang ng mag-
aaral na
magpapatuloy ng
remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo ang
nakatulong ng lubos?
Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking
punongguro at
superbisor?
G. Anong
kagamitang panturo ang
aking nabuo na nais
kong ibahagi sa mga
kapwa ko guro?

61
Banghay Aralin sa: ARALING PANLIPUNAN
Baitang: 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 5

I.LAYUNIN

A. Pamantayang Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa sa kahalagahan ng pagtanggap at


Pangnilalalaman paggalang sa iba’t ibang perspektibo na may kaugnayan sa samu’t saring
isyu sa gender.

B. Pamantayan sa Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng dokyumentaryo na nagsusulong ng


Pagganap paggalang sa karapatan ng mga mamamayan sa pagpili ng kasarian at
sekswalidad.

C. Mga Kasanayan sa Ang mga mag-aaral ay natataya ang bahaging ginagampanan ng kasarian
Pagkatuto (Isulat (gender roles) sa iba’t-ibang larangan at institusyong panlipunan (trabaho,
ang code ng edukasyon, pamilya, pamahalaan, at relihiyon). (AP10IKP-IIIc-8) Tiyak na
bawat Layunin:
Kasanayan) 1. Nakagagawa ng mga gawaing may kaugnayan sa bahaging ginagampanan
ng bawat kasarian sa noon at ngayon.
2. Nailalahad ang saloobin sa bahaging ginagampanan ng bawat kasarian sa
iba’t-ibang larangan at institusyong panlipunan.

II.NILALAMAN Kasarian at Sekswalidad

III.KAGAMITANG
PANTURO
A. Sanggunian

1. Mga pahina sa
Gabay ng Guro
2. Mga pahina sa LM AP10 “Gender Roles sa Pilipinas” mula pahina 266-268.
kagamitang pang
mag-aaral

3. Mga pahina sa UNDP, USAID (2014). Being LGBT in Asia: The


teksbuk Philippines Country Report. Bangkok.
Teksto na mula sa akda ni Dr. Michael L. Tan (2014), isang antropologo, na
pinamagatang “LGBT in Asia: The Philippines Country Report”.

4. Karagdagang : https://theartgorgeous.com/show-womans-world/
kagamitan mula sa
portal ng :https://www.reddit.com/r/Philippines/comments/7jffeu/
Learning tagalog_and_visayan_royals_depicted_in_the_boxer/
Resources o
nilalaman.
62
B. Iba pang Laptop, projector/tv, video clips at mga larawang may kaugnayan sa
Kagamitang Panturo aralin
IV.PAMAMARAAN Advance Learners Average Learners

Panimulang Gawain

1. Pagsasagawa ng pambungad na Panalangin 2. Pagbati

3. Pag tsek ng attendance

A. Balik-aral sa Balik-aral
nakaraang
aralin o pag sisimula ng Ang guro ay magtatawag ng 2-3 mag-aaral upang ibahagi sa buong klase
bagong aralin kung ano ang tinalakay noong
nakaraang aralin.
Itatanong din niya ang mga sumusunod na tanong: 1. Ano ang ibig sabihin
ng diskriminasyon?
2. Ano ang magagawa mo para mabigyan ng solusyon ang diskriminasyon
sa kasarian at lipunan?
(Sasagutan ito sa loob ng 3-5 minuto)

B. Paghahabi sa Gawain 1. Larawan-Hambing


layunin ng aralin.
Magpapakita ang guro sa mga mag-aaral ng larawan na kanilang susuriin at
paghahambingin.

Sanggunian: https://theartgorgeous.com/show-womans-world/

Pagkatapos ay sasagutan ang mga sumusunod na pamprosesong


tanong:
1. Ano ang masasabi niyo sa mga larawan?
2. Ano ang pagkakaiba ng dalawang larawan?
3. Nangyayari ba ang mga ito sa tunay na buhay? Ipaliwanag.

63
C. Pag-uugnay ng mga Gawain 2. Basahin Ko, Sagutin Mo!
halimbawa sa bagong
aralin. Ipapabasa ng guro sa mga mag-aaral ang teksto na mula sa kagamitang pang
mag-aaral na may pamagat na “Gender Roles sa Pilipinas” mula pahina 266-
268.

(Matatagpuan ang teksto sa Annex 1.0)

D. Pagtalakay ng
bagong konsepto at Gawain 3. Gender Timeline
paglalahad ng Pagkatapos maipabasa ang teksto sa mga mag-aaral, hahatiin ng guro sa
bagong kasanayan #1
dalawang pangkat ang klase
(Pangkat ng lalaki at pangkat ng babae). Itatala nila sa gilid ng mga gender
symbol ang gampanin ng babae (para sa grupo ng mga babae) at lalaki
(para sa grupo ng mga lalaki) sa kasaysayan ng ating bansa.

Ang bawat pangkat ay pipili ng mag-uulat para sa kanilang


grupo. Maaring gawin ang pag-uulat sa malikhaing paraan.

64
E. Paglalahad ng Pagkatapos magawa ang gawain, pasasagutan ng guro sa mga mag-aaral ang
bagong konsepto at mga pamprosesong tanong. Pamprosesong Tanong:
paglalahad ng 1. Ano-ano ang mahalagang pagbabago sa papel ng mga babae at lalaki na
bagong kasanayan #2
napansin mo?
2. Sa anong panahon sa kasaysayan ng ating bansa lubos na naabuso ang
karapatan ng mga kababaihan? Pangatwiranan
3. Aling panahon nagsimula ang pagbibigay ng pantay na karapatan sa
kababaihan at kalalakihan? Bakit?
4. Nakakaapekto ba ang gampanin/katatayuan ng babae at lalaki sa
lipunan/pamayanan? Pangatwiranan.

Gawain 4. Unawain Mo Ako!


F. Paglinang sa
kabihasaan (Tungo sa Ipapabasa ng guro sa mga mag-aaral ang teksto na mula sa akda ni Dr.
Formative Michael L. Tan (2014), isang antropologo, na pinamagatang “LGBT in
Assessment) #3 Asia: The Philippines Country Report”.

(Matatagpuan ang teksto sa Annex 2)

65
G. Paglalapat ng Gawain 5. History Change Frame
aralin sa pang araw- Matapos basahin ang kasaysayan ng LGBT sa Pilipinas, sasagutan ng anim
araw na buhay. na pangkat ang History Change Frame. Pupunan nila ng sagot ang mga kahon
at sasagutan pagkatapos ang mga pamprosesong tanong.

Pamprosesong mga Tanong


1. Ayon sa teksto, sino ang matatawag na unang LGBT? Sa aling panahon sa
kasaysayan ito nagsimula?
2. Kailan nagsimulang lumawak ang kamalayan ng mga Pilipino sa LGBT?
Ano-anong pangyayari ang nagbigay-daan dito?
3. Ano-ano ang mahalagang ideya ang naitala mo? Bakit mo nasabing
mahalaga ang mga ito?

H. Paglalahat ng Sa loob ng limang minuto ay magkakaroon ng paglilinaw sa mga parte ng


Aralin aralin na malabo pa sa mga mag-aaral. Magtatanong ang guro sa mag-aaral
patungkol sa mga tinalakay ngayong araw.

I. Pagtataya ng Aralin Gawain 6. Kapag May Katuwiran, Ipaglaban Mo!

Ang mga mag-aaral ay kailangang masagot ang tanong sa ibaba at


maipaliwang ang kanilang saloobin sa
pamamagitan ng paggawa ng maikling sanaysay.
Sa kabila ng modernisasyon at pagiging makabago ng ating
panahon, marami paring tradisyonal na paniniwala ang mga Pilipino
pagdating sa kasarian at lipunan. Bilang isang kabataang Pinoy,
paano mo maipapakita ang suporta mo sa pagsulong ng pantay na
karapatan para sa kalalakihan, kababaehan at LGBT gayong may
mga balakid at hadlang dito? Pangatwiran ang sagot.
Pamantayan sa pagbigay ng puntos
Nilalaman -10 pts. Presentasyon
-10 pts. Paliwanag -10 pts.

66
Kabuuan -30 pts

J. Karagdagang
gawain para sa Gawain 7: Alamin Mo Ang Totoo!
takdang-aralin at Ibibigay sa mga mag-aaral ang sumusod na gawain: Gumawa ng sariling
remediation pagsusuri at pananaliksik sa pagsusulong ng paggalang sa karapatan
ng mga mamamayan sa pagpili ng kasarian at sekswalidad sa inyong
lugar. Maari mo itong simulan saiyong pamilya. Suriin kung makikita
ba ang pagkakapantay-pantay ng bawat isa kahit anong kasarian pa
man ang kinabibilangan.

Pamantayan sa pagbibigay ng puntos

Nilalaman -10 pts.


Kawastuhan - 5 pts.
Organisasyon - 5 pts.
Kabuuan - 20 pts.

V. MGA TALA

VI. PAGNINILAY

VII. IBA PA

A. Bilang ng mga
mag-aaral na
nakakuha ng 80% sa
pagsusulit.
B. Bilang ng mag-
aaral na
nangangailangan ng iba
pang gawain para sa
remediation.
C. Nakatulong ba
ang remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin.
D. Bilang ng mag-
aaral na
magpapatuloy ng
remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang
pagtuturo ang
nakatulong ng lubos?
Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin
ang aking naranasan na
solusyunan sa
tulong ng aking

67
punongguro
at
G. Anong
kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais
kong ibahagi sa
ANNEX 1

Gender Roles sa Pilipinas

Ang mga datos pang-kasaysayan ay nagpapakita na ang kababaihan sa Pilipinas noon maging ito man ay
kabilang sa pinakamataas na uri o sa uring timawa, ay pagmamay-ari ng mga lalaki. Patunay nito ang
pagkakaroon ng mga binukot at pagbibigay ng tinatawag na bigay-kaya. Ang binukot ay mga babae na itinatago
sa mata ng publiko. Itinuturing silang prinsesa. Hindi sila pinapayagang umapak sa lupa at hindi pinapayagang
makita ng kalalakihan hanggang sa magdalaga. Ito ay isang kultural na kasanayan sa Panay.

Bago dumating ang mga Espanyol, ayon sa Boxer Codex, ang mga lalaki ay pinapayagang magkaroon ng
maraming asawa subalit maaaring patayin ng lalaki ang kaniyang asawang babae sa sandaling makita niya itong
kasama ng ibang lalaki. Ipinakikita sa kalagayang ito na mas malaki ang karapatan na tinatamasa ng kalalakihan
noon kaysa sa kababaihan.

Sanggunian:https://www.reddit.com/r/Philippines/comments/7jffeu/
tagalog_and_visayan_royals_depicted_in_the_boxer/

68
Paano naman winawakasan ang pagkakatali sa kasal noon? Bagamat kapwa pinapayagan noon ang babae at
lalaki na hiwalayan ang kanilang asawa, mayroon pa ring makikitang pagkiling sa mga lalaki. Kung gustong
hiwalayan ng lalaki ang kaniyang asawa, maaari niya itong gawin sa pamamagitan ng pagbawi sa ari-ariang
ibinigay niya sa pahahon ng kanilang pagsasama. Subalit kung ang babae ang magnanais na hiwalayan ang
kanyang asawa, wala siyang makukuhang anumang pag-aari.

Base mga kaso na naobserbahan mo Dr. Lordes Lapuz, binanggit niya bilang konklusyon sa kanyang aklat na A
Study of Psychopathology and Filipino Marriages in Crises na:

Filipinas are brought up to fear men and some never escape the feelings of inferiority that
upbringing creates.

Idinagdag pa ni Emelda Driscoll (2011) na sa loob ng pamilya, ang mga Pilipina ay lumalaking tinitingnan
bilang siyang pinagmumulan ng kapangyarihan sa pamilya. Inilarawan naman ni Emelina Ragaza Garcia,
sumulat ng akdang Position of Women in the Philippines, ang posisyon ng kababaihan sa Pilipinas noong
panahon ng mga Espanyol:

Reared and trained primarily for motherhood or for the religious life, her education
principally undertaken under the supervision of priests and nuns. Being economically dependent on
her men folk, she had to be subservient to them. Held out as an example was the diffident, chaste,
and half-educated woman, whose all-consuming preoccupation was to save her soul from
perdition and her body from the clutches of the devil incarnate in man. (Garcia, 1965)
Makikita mula sa pag-aaral ni Garcia na limitado pa rin ang karapatang taglay ng kababaihan sa panahon ng
mga Espanyol. Ito ay dahil sa sistemang legal na dinala ng mga Espanyol sa bansa ay nakabatay sa kanilang
batas na tinitingnan ang kababaihan na mas mababa kaysa sa kalalakihan.
Ngunit sa Panahon ng mga Pag-aalsa, may mga Pilipina ring nagpakita ng kanilang kabayanihan gaya ni
Gabriela Silang. Nang mamatay ang kanyang asawang si Diego Silang, nag-alsa siya upang labanan ang pang-
aabuso ng mga Espanyol. Gayundin, sa panahon ng Rebolusyon ng 1896, may mga Katipunera tulad nina
Marina Dizon na tumulong sa adhikain ng mga katipunero na labanan ang pang-aabuso ng mga Espanyol.
Ang pagdating ng mga Amerikano ay nagdala ng ideya ng kalayaan, karapatan, at pagkakapantay-pantay sa
Pilipinas. Sa pagsisimula ng pampublikong paaralan na bukas para sa kababaihan at kalalakihan, mahirap o
mayaman, maraming kababaihan ang nakapag-aral. Nabuksan ang isipan ng kababaihan na hindi lamang dapat
bahay at simbahan ang mundong kanilang ginagalawan. Ang isyu ng pagboto ng kababaihan sa Pilipinas ay
naayos sa pamamagitan ng isang espesyal na plebesito na ginanap noong Abril 30, 1937. 90% ng mga bumoto
ay pabor sa pagbibigay-karapatan sa pagboto ng kababaihan. Ito ang simula ng pakikilahok ng kababaihan sa
mga isyu na may kinalaman sa politika.
Dumating ang mga Hapones sa bansa sa pagsiklab ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ang kababaihan sa
panahong ito ay kabahagi ng kalalakihan sa paglaban sa mga Hapones

.
69
Ang kababaihan na nagpapatuloy ng kanilang karera na dahilan ng kanilang pag-iwan sa tahanan ay hindi ligtas
sa ganitong gawain.
Ang mga babae, may trabaho man o wala, ay inaasahang gumawa ng mga gawaing-bahay. Sa kasalukuyan,
marami nang pagkilos at batas ang isinusulong upang mapagkalooban ng pantay na karapatan sa trabaho at
lipunan ang mga babae, lalaki at LGBT. Sa iyong palagay, naipatutupad kaya ito?

ANNEX 2
Kasaysayan ng LGBT sa Pilipinas

(Mula sa akda na “LGBT in Asia: The Philippines Country Report” ni Dr. Michael L.

Tan)

Sa pagtalakay ng kasaysayan ng LGBT sa Pilipinas, mababanggit ang mga babaylan noong ika-16 hanggang ika-
17 siglo. Ang babaylan ay isang lider-ispiritwal na may tungkuling panrelihiyon at maihahalintulad sa mga
sinaunang priestess at shaman. Ang salitang babaylan ay sinasabing tumutukoy sa babae, mayroon ding lalaking
babaylan – halimbawa ay ang mga asog sa Visayas noong ika-17 siglo - na hindi lamang nagbibihis-babae kundi
nagbabalat-kayo ring babae upang ang kanilang mga panalangin umano ay pakinggan ng mga espiritu. Ang mga
lalaking ito, gayunman, ay hindi lamang nagsusuot ng kaugaliang kasuotan ng mga babae, ginagaya rin nila ang
mismong kilos ng mga babae, sila rin ay pinagkakalooban ng panlipunang pagkilalang simboliko bilang “tila-
babae.” Ilan din sa mga babaylang ito ay kasal sa lalaki, kung saan sila ay may relasyong seksuwal. Habang sila
ay tinatanggap at iginagalang sa lipunang pre-kolonyal, para sa mga Espanyol, ang mga babaylan ay hindi
lamang nakalilito, sila rin ay kinatatakutan dahil sa kanilang makapangyarihang posisyon. Sa panahon ng mga
Espanyol, ilan sa mga babaylang ito ay nag-iba ng gampanin dahil sa pagpapalaganap ng Kristiyanismo. Mula
noon, ang lipunang Pilipino ay higit sa lahat tahimik sa mga Pilipinong hindi tumatalima sa kombensiyunal na
oryentasyong seksuwal at pagkakakilanlang pangkasarian.
Dekada 60 ang pinaniniwalaang dekada kung kailan umusbong ang Philippine gay culture sa bansa. Sa mga
panahong ito, maraming akda ang nailathala na tumatalakay sa homoseksuwalidad. Mababanggit ang mga akda
nina Victor Gamboa at Henry Feenstra, Lee Sechrest at Luis Flores. Sa Pilipinas, ang umiiral na mga konsepto
tungkol sa LGBT ay mula sa magkasamang impluwensiya ng international media at ng lokal na interpretasyon
ng mga taong LGBT na nakaranas mangibang-bansa. Sa mga huling bahagi ng dekada 80 at unang bahagi ng
dekada 90, maraming pagsulong ang inilunsad na naging daan sa pag-usbong ng kamalayan ng Pilipinong
LGBT. Maibibigay na halimbawa nito ang paglabas ng Ladlad, isang antolohiya ng panulat ng mga Pilipinong
miyembro ng gay community na inedit nina Danton Remoto at J. Neil Garcia noong 1993. Maidaragdag din ang
sinulat ni Margarita Go-Singco Holmes na A Different Love: Being Gay in the Philippines noong 1994.
Isang malaking yugto para sa lesbian activism sa Pilipinas ang naganap nang sumali ang di-kilalang samahan na
Lesbian Collective sa martsa ng International Women’s Day noong Marso 1992. Ito ang kauna-unahang
demonstrasyon na nilahukan ng isang organisadong sektor ng LGBT sa Pilipinas. 272
Ang dekada 90 ang pinaniniwalaang simula ng LGBT movement sa Pilipinas. Itinatag ang ProGay Philippines
noong 1993, ang Metropolitan Community Church noong

70
1992, at ang UP Babaylan (pinakamatandang organisasyon ng mga mag-aaral na LGBT sa UP) noong 1992.
Ilang kilalang lesbian organization ang sumulpot noong dekada 90, gaya ng CLIC (Cannot Live in a Closet) at
Lesbian Advocates Philippines (LeAP). Unang partidong politikal na kumonsulta sa LGBT community ang
partidong Akbayan Citizen’s Action Party. Ang konsultasyong ito ang nagbigay-daan sa pagkakabuo ng unang
LGBT lobby group – ang Lesbian and Gay Legislative Advocacy Network o LAGABLAB - noong 1999.
Noong Setyembre 21, 2003, itinatag ni Danton Remoto, propesor sa Ateneo de Manila University, ang political
na partido na Ang Ladlad. Sa simula, hindi pinayagan ng COMELEC ang Ang Ladlad na tumakbo sa halalan
2010 dahil sa basehang imoralidad. Subalit noong Abril 2010, ang partidong ito ay ganap nang pinaygan ng
Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas na sila ay lumahok sa halalan. Noong 2004 naman, ginanap sa Maynila
ang ika-10 anibersaryo ng LGBT pride sa Pilipinas bilang bahagi ng Gay Pride March. Ang pagdiriwang na ito
ay dinaluhan ng mga indibidwal na kinikilala ang sarili bilang bahagi ng pamayanan ng LGBT.
Sanggunian: UNDP, USAID (2014). Being LGBT in Asia: The Philippines Country Report. Bangkok.

71
Banghay Aralin sa: ARALING PANLIPUNAN
Baitang: 10
Markahan: Ikatlo Linggo: 5

I.LAYUNIN

A. Ang mga mag-aaral ay may pag-unawa sa


Pamantayang kahalagahan ng pagtanggap at paggalang sa iba’t ibang
Pangnilalalam perspektibo na may kaugnayan sa samu’t saring isyu sa
an gender.
B. Pamantayan Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng dokyumentaryo na nagsusulong ng
sa Pagganap paggalang sa karapatan ng mga mamamayan sa pagpili ng kasarian at sekswalidad.

C. Mga Kasanayan sa Ang mga mag-aaral ay napaghahambing ang katayuan ng kababaihan, lesbians,
Pagkatuto (Isulat gays, bisexuals, at transgender sa iba’t ibang bansa at rehiyon. (AP10IKP-IIIc-9)
ang code ng Tiyak na Layunin:
bawat 1. Nasusuri ang iba’t ibang gender roles sa iba’t
Kasanayan) ibang panig ng mundo.
2. Nailalahad ang katayuan ng kababaihan, lesbians, gays, bisexuals, at transgender
sa iba’t ibang bansa

II.NILALAMAN Kasarian at Sekswalidad

III.KAGAMITAN
G PANTURO
A. Sanggunian

1. Mga pahina
sa Gabay ng
2. Mga pahina
sa kagamitang
pang mag-
3. Mga pahina
sa teksbuk

4. Karagdagang - https://www.youtube.com/watch?v=CXvs1vwiD0M
kagamitan mula
sa portal ng (A) Mead, Margaret. Sex and Temperament in Three Primitive Societies.
Learning HarperCollins Publishers, 1963.
Resources o
nilalaman. - https://www.youtube.com/watch?v=K5bM1aMebUA -
https://www.youtube.com/watch?v=fF4cb_7rHAo -
https://www.youtube.com/watch?v=wRDa7FSbm5I -
https://www.youtube.com/watch?v=HODr_2dg81M -
https://www.youtube.com/watch?v=znT1NXQ5CvQ

72
B. Iba pang Laptop, projector/tv, video clips, mga larawang may kaugnayan sa
Kagamitang Panturo aralin, metacards, scotch tape,
gunting at instructional materials

IV.PAMAMARAAN Advanced Learners Average Learners

Panimulang Gawain

1. Pagsasagawa ng pambungad na Panalangin 2. Pagbati


3. Pag tsek ng attendance

A. Balik-aral sa Balik-aral
nakaraang aralin o
pag sisimula ng Ang guro ay magtatawag ng 2-3 mag-aaral upang ibahagi sa buong
bagong aralin klase kung ano ang tinalakay noong nakaraang aralin.
Itatanong din niya ang mga sumusunod na tanong:

1. Ano-ano ang mahalagang pagbabago sa


gampanin ng mga babae at lalaki sa Pilipinas? 2. Aling panahon
nagsimula ang pagbibigay ng pantay na karapatan sa kababaihan at
kalalakihan? Bakit?
3. Nakakaapekto ba ang gampanin/katatayuan ng babae at lalaki sa
lipunan/pamayanan? Ipaliwanag.
(Sasagutan ito sa loob ng 3-5 minuto)

B. Paghahabi sa Gawain 1. Kilala Mo Ba Siya?


layunin ng aralin.
Ang guro ay magpapakita sa guro ng video clip tungkol kay Malala
Yousafzai, ang batang babae na ipinaglaban ang mga karapatan ng
kababaihan lalong-lalo na ang pagkakaroon ng pagkakapantay-pantay
na pagtatamo ng edukasyon.

Sangguinan ng video clip:


- https://www.youtube.com/watch?v=CXvs1vwiD0M

Pagkatapos ay tatawag ang guro ng mga mag-aaral na sasagot sa mga


pamprosesong tanong.
Pamprosesong Tanong:
1. Tungkol saan ang napanood mong video?
2. Sino ang bida sa napanood mong video?

73
3. Kilala mo ba si Malala Yousafzai? Gusto mo ba siyang mas makilala pa?

C. Pag-uugnay ng
mga halimbawa sa Gawain 2. Kilalanin Mo Siya!
bagong aralin. Si Malala Yousafzai at ang Laban sa Edukasyon ng Kababaihan sa
Pakistan
Nakilala si Malala Yousafzai habang lulan ng bus patungong paaralan, nang siya
ay barilin sa ulo ng isang miyembro ng Taliban noong ika-9 ng Oktubre 2012
dahil sa kanyang paglaban at adbokasiya para sa karapatan ng mga batang babae
sa edukasyon sa Pakistan. Kinondena hindi lamang ng mga Muslim ang
pagtatangka sa buhay ni Malala. Bumuhos ang tulong pinansyal upang agarang
mabigyang lunas ang pagbaril sa kanyang ulo.
Sino nga ba si Malala?
Ipinanganak siya noong ika-2 ng Hulyo 1997 sa
Mingora, Swat Valley, sa hilagang bahagi ng
Pakistan, malapit sa Afghanistan. Taong 2007 nang masakop ng mga Taliban ang
Swat Valley sa
Pakistan at mula noon ipinatupad nila ang mga
patakarang nakabatay sa batas Sharia ng mga
Muslim. Kabilang sa mga ito ay ang pagpapasara ng mga dormitoryo at paaralan
para sa mga babae, nasa mahigit 100 paaralan ang kanilang sinunog sa Pakistan
upang hindi na muli pang makabalik ang mga babae sa pag-aaral. Sa mga taong
ito, isang batang babae pa lamang si Malala na nangangarap na makapag-aral.
Nagsimula ang mga
pagpapahayag ni Malala ng kanyang mga
adbokasiya noong 2009. Lumawak ang
impluwensiya ni Malala dahil sa kanyang pagsusulat at mga panayam sa mga
pahayagan at telebisyon. Dahil dito, nakatanggap ng mga banta sa kanilang buhay
ang pamilya ni Malala, ngunit hindi ito naging hadlang upang ipagpatuloy niya
ang paglaban para sa edukasyon ng mga babae sa Pakistan.
Ang pagbaril kay Malala ang nagpakilala sa mundo ng tunay na kalagayan ng
edukasyon ng mga babae sa Pakistan. Matapos niyang maoperahan, iba’t

74
ibang mga pagkilala at pangaral ang kanyang
natanggap ngunit hindi niya kinalimutan ang mga kapwa niya babae hindi
lamang sa Pakistan, maging sa iba pang bahagi ng daigdig. Itinatag niya
noong 2013 ang Malala Fund, isang organisasyong
naglalayon na magkapagbigay ng libre, ligtas, at de-kalidad na edukasyon
sa loob ng 12 taon. Naglaan din ang pamahalaan ng Pakistan ng malaking
pondo para sa edukasyon ng mga babae. Iginawad din sa kanya ang Nobel
Peace Prize kasama ang
aktibistang si Kailash Satyarthai noong 2014.
Nakapagpatayo na rin siya ng paaralan sa Lebanon para sa mga batang
babae na biktima ng digmaang sibil sa Syria. Sa kasalukuyan, patuloy ang
pagpapakilala ni Malala sa tunay na kalagayan
edukasyon ng mga batang babae sa iba’t ibang
bahagi ng daigdig sa pakikipagkita at pakikipag-usap sa mga pinuno ng
iba’t ibang bansa at pinuno ng mga organisasyong sibil at non-government
organizations o NGOs gaya ng United Nations at iba pa.
Pamprosesong Tanong:
1. Sino si Malala Yousafzai?
2. Ano ang kanyang ipinaglaban na nagresulta sa pagbaril sa kanyan ng
mga Taliban?
3. Ano ang naging reaksiyon ng mga tao sa pag-atake kay Malala?
4. Paano nakaapekto kay Malala ang pagtatangka sa kaniyang buhay?
5. Ikaw, bilang mamamayan, ano ang aral na maari mong makuha sa
buhay ni Malala?

75
D. Pagtalakay ng Gawain 3. Hambingin Gawain 3. Ipaliwanag Mo!
bagong konsepto at Natin!
paglalahad ng
bagong kasanayan Pasasagutan ng guro sa mga mag-aaral ang
#1
Batay sa kwento ng sumusunod na tanong:
buhay at pakikipaglaban ni
Malala Yousafzai sa mga
Taliban sa 1. Ano ang pagkakaiba at pagkakatulad ng sistema
ng edukasyon ng Pakistan at Pilipinas? Ipaliwanag.
Pakistan, paghambingin ang
kalagayan 2. Alin sa dalawang bansa ang may higit na
edukasyon ng mga pagkakataon sa pag-aaral na ibinibigay sa mga
kababaihan? Ipaliwanag.
batang babae sa
Pilipinas at Pakistan sa
pamamagitan ng Venn
Diagram.
Pilipinas
Pakistan

Pamprosesong
Tanong:
1. Ano ang pagkakaiba at
pagkakatulad ng
sistema ng edukasyon ng
Pakistan at
Pilipinas? Ipaliwanag.
2. Alin sa dalawang
bansa ang may higit na
pagkakataon sa pag-
aaral na ibinibigay sa mga
kababaihan?
Ipaliwanag.

E. Paglalahad ng Gawain 4. Basa-Suri-Ulat


bagong konsepto at Ang guro ay hahatiin ang klase sa dalawang
paglalahad ng pangkat. Bawat pangkat ay bibigyan ng teksto na kailangang basahin at
bagong kasanayan unawain. Pagkatapos ay
#2 kailangan masagot ng bawat pangkat ang mga
pamprosesong tanong at kailangan nila itong iulat sa klase. (10-15 minuto)

76
Pangkat 1- Gender Roles sa Iba’t Ibang Lipunan sa Mundo
Matapos mo malaman ang gampanin ng mga babae, lalaki at LGBT sa
Pilipinas, tuklasin mo naman ngayon kung ano ang pagtingin sa mga
lalaki at babae sa iba’t ibang lipunan sa daigdig. Basahin ang susunod na
teksto at sagutan ang mga tanong.
Africa at Kanlurang Asya
Sa mga rehiyong ito ng mundo, mahigpit ang lipunan para sa mga babae
lalo na sa mga miyembro ng komunidad ng LGBT. Matagal ang panahong
hinintay ng mga babae upang mabigyan sila ng pagkakataong makalahok
sa proseso ng pagboto. Nito lamang ikalawang bahagi ng ika-20 siglo
nang payagan ng ilang bansa sa Africa at Kanlurang Asya ang mga babae
na makaboto. Ngunit nananatili ang kaharian ng Saudi Arabia sa
paghihigpit sa mga kababaihan. Hanggang ngayon sila ay hindi pa
maaaring bumoto (ayon sa pangako ni Haring Saud, sa taong 2015 pa
lamang sila makakaboto sa halalan). Bukod sa hindi pagboto, may
pagbabawal din sa mga babae na magmaneho ng sasakyan nang walang
pahintulot sa kamag- anak na lalaki (asawa, magulang, o kapatid).

Taon ng Pagbibigay Karapatang Bumoto sa


Kababaihan

Kanlurang Asya Africa


Lebanon (1952) Egypt (1956)
Syria (1949, 1953) Tunisia (1959)
Yemen (1967) Mauritania (1961)
Iraq (1980) Algeria (1962)
Oman (1994) Morocco (1963)
Kuwait (1985, Libya (1964)
2005)*
Sudan (1964)
*Binawi ng Kuwait ang karapatang bumoto ng mga babae at
muling naibalik noong 2005.

Ang paglalakbay rin ng mga babae ay napipigilan sapagkat may ilang


bansa na hindi pinapayagan ang mga babae na maglakbay nang mag-isa o
kung
payagan man ay nahaharap sa malaking banta ng pang-aabuso (seksuwal
at pisikal).
Ayon sa datos ng World Health Organization (WHO), may 125 milyong
kababaihan (bata at matanda) ang biktima ng Female Genital Mutilation
(FGM) sa 29 na

77
bansa sa Africa at Kanlurang Asya. Napatunayan ng WHO na walang benepisyong-
medikal ang FGM sa mga babae, ngunit patuloy pa rin ang ganitong uri ng gawain
dahil sa impluwensiya ng tradisyon ng lipunang kanilang ginagawalan.
Ang Female Genital Mutilation o FGM ay isang proseso ng pagbabago sa ari
ng kababaihan (bata o matanda) nang walang anumang benepisyong medikal. Ito ay
isinasagawa sa paniniwalang mapapanatili nitong walang bahid dungis ang babae
hanggang siya ay maikasal. Walang basehang-panrelihiyon ang paniniwala at
prosesong ito na nagdudulot ng impeksiyon, pagdurugo, hirap umihi at maging
kamatayan.
Ang ganitong gawain ay maituturing na paglabag sa karapatang
pantao ng kababaihan.
Sa bahagi ng South Africa, may mga kaso ng gang-rape sa mga lesbian (tomboy) sa
paniniwalang magbabago ang oryentasyon nila matapos silang gahasain. Bukod pa
rito, ayon na rin sa ulat na inilabas ng United Nations Human Rights Council noong
taong 2011, may mga kaso rin ng karahasang nagmumula sa pamilya mismo ng
mga miyembro ng LGBT.

Pamprosesong Tanong:

1. May mabuti bang dulot ang female genital


mutilation o FGM sa mga babae? Ano sa palagay mo ang epekto sa: a) emosyonal,
b) sosyal, at c)
sikolohikal na kalagayan ng mga babaeng sumailalim dito?
2. Bakit patuloy pa rin ang pagsasagawa ng FGM sa rehiyon ng Africa at
Kanlurang Asya?
3. Ayon sa binasa, pantay ba ang pagtingin sa mga kababaihan at mga miyembro
ng LGBT sa Africa at Kanlurang Asya? Magbigay ng patunay.
4. May kalayaan bang magpahayag ng damdamin ang kababaihan at mga
miyembro ng LGBT sa bahaging ito ng mundo? Patunayan ang sagot.
Pangkat 2- Pangkulturang Pangkat sa New
Guinea
Taong 1931 nang ang antropologong si Margaret Mead at ang kanyang asawa na si
Reo Fortune ay nagtungo sa rehiyon ng Sepik sa Papua New Guinea upang pag-
aralan ang mga pangkultura pangkat sa lugar na ito. Sa kanilang pananatili roon
nakatagpo

78
nila ang tatlong (3) pangkulturang pangkat; Arapesh,
Mundugamur, at Tchambuli. Sa pag-aaral sa
gampanin ng mga lalaki at babae sa mga pangkat na ito,
nadiskubre nila ang mga pagkakatulad at
pagkakaiba nito sa bawat isa, at maging sa Estados Unidos.
Nang marating nina Mead at Fortune ang Arapesh (na
nangangahulugang “tao”), walang mga pangalan ang mga
tao rito. Napansin nila na ang mga babae at mga lalaki ay
kapwa maalaga at mapag-aruga sa kanilang mga anak,
matulungin, mapayapa,
kooperatibo sa kanilang pamilya at pangkat.
Samantala sa kanilang namang pamamalagi sa
pangkat ng Mundugumur (o kilala rin sa tawag na Biwat),
ang mga mga babae at mga lalaki ay kapwa matapang,
agresibo, bayolente, at naghahangad ng kapangyarihan o
posisyon sa kanilang pangkat. At sa huling pangkat, ang
Tchambuli o tinatawag din na Chambri, ang mga babae at
mga lalaki ay may
magkaibang gampanin sa kanilang lipunan. Ang mga bababe
ay inilarawan nina Mead at Fortune bilang dominante kaysa
sa mga lalaki, sila rin ang
naghahanap ng makakain ng kanilang pamilya,
samantala ang mga lalaki naman ay inilarawan
bilang abala sa pag-aayos sa kanilang sarili at
mahilig sa mga kuwento.
Sanggunian: (A) Mead, Margaret. Sex and Temperament in
Three Primitive Societies. HarperCollins Publishers, 1963.

GAMPANIN
Primitibong Lalaki Babae
Pangkat
Arapesh

Mundugumor

Tchambuli

Pamprosesong mga Tanong


1. Bakit kaya nagkakaiba ang gampanin ng mga babae at
mga lalaki sa tatlong pangkulturang
pangkat nabanggit ni Margaret Mead?
2. Sa iyong palagay, ano ang mas matimbang na salik sa
paghubog ng personalidad at pag-uugali ng tao, ang
kapaligiran o pisikal na kaanyuan?

F. Paglinang sa Gawain 5. Video-Suri


kabihasaan (Tungo sa

79
Formative Magpapakita ang guro ng video clip patungkol sa
Assessment) #3 kalagayan ng LGBT sa Pilipinas at sa mundo.

Mga sangguniang maaring gamitin:


- https://www.youtube.com/watch?v=K5bM1aMebUA
- https://www.youtube.com/watch?v=fF4cb_7rHAo -

https://www.youtube.com/watch?v=wRDa7FSbm5I -

https://www.youtube.com/watch?v=HODr_2dg81M

- https://www.youtube.com/watch?v=znT1NXQ5CvQ

Pamprosesong Tanong:
1. Tungkol saan ang napanood niyong video?

2. Malaya na bang nakapipili ng kasarian at


sekswalidad ang mga Pilipino ngayon? Pangatwiran ang
sagot.

G. Paglalapat ng aralin Gawain 6. Larawan-Suri


sa pang araw-araw na
buhay. Magpapakita ang guro ng mga larawan sa mga mag-aaral
na kanilang ipapaliwanag. Pagkatapos ay sasagutan nila
ang mga pamprosesong tanong. (5 minuto)

http://tdclique.com/?p=2966

80
http://www.khaosodenglish.com/news/2018/12/17/miss-
philippines-crowned-miss-universe-2018/

https://ph.news.yahoo.com/vice-ganda-calls-regine-
velasquez-032100581.html

https://originalpinoylyrics.blogspot.com/2018/05/ice-
seguerra-anghel-sa-lupa-official.html

81
Pamprosesong Tanong:

1. Nakilala mo ba agad kung sino ang mga tao sa


larawan? Bakit?
2. Ano ba ang nagawa ng mga taong ito para sa bawat
kasariang kinabibilangan nila?
3. Bukod sa kanila, may kilala ka pa bang indibidwal o
mga taong mayroong malaking impluwensya
pagdating sa bawat kasarian? Sino/sino-sino sila?
H. Paglalahat ng Aralin Sa loob ng limang minuto ay magkakaroon ng
paglilinaw sa mga parte ng aralin na malabo pa sa mga mag-
aaral. Magtatanong ang guro sa mag-aaral patungkol sa mga
tinalakay ngayong araw.

I. Pagtataya ng Aralin Gawain 7. Manindigan Ka!

Ang mga mag-aaral ay kailangang maipahayag ang


kanilang saloobin tungkol sa pantay na karapatang pantao
kahit pa ang kasarian man ay lalaki, babae o LGBT.
Kailangan nilang masagot ang mga
sumusunod na tanong:
1. Ano ang masasabi mo sa kasalukuyang katayuan ng
bawat kasarian sa Pilipinas?
2. Ano naman ang masasabi mo sa katayuan ng bawat
kasarian sa iba pang panig ng mundo?
3. Sa iyong palagay, pantay na ba ang karapatan ng bawat
kasarian sa Pilipinas man o sa ibang panig ng mundo?
Ipaliwanag.
4. Ano ang magagawa mo upang maisulong ang
karapatan ng bawat kasarian? Ipaliwanag.

Pamantayan sa pagbigay ng puntos


Nilalaman -10 pts.
Presentasyon -10 pts.
Paliwanag -10 pts.
Kabuuan -30 pts

J. Karagdagang Gawain 8. Paglalapat! Gawain 8. Ang Aking


gawain para sa Ang gawaing ito ay Repleksyon!
takdang-aralin at pagtatala ng mga Ipapasulat ng guro sa
remediation paraan upang mga mag-aaral ang
maisabuhay ng mga kanilang naging
mag-aaral ang repleksyon mula sa mga
paksang tinalakay hinggil
82
mahahalagang aral na sa isyung may kinalaman sa
natutunan nila sa kasarian
araling ito. _____________________
Ang chart ay binubuo ng _____________________
tatlong hanay. Isulat sa _____________________
_____________________
hanay A ang puno o
_____________________
malaking paksa, isulat _____________________
naman sa hanay B ang _____________________
dalawang _____________________
mahahalagang aral na _____________________
natutunan mo sa _____________________
paksang napili mo, at sa _____________________
hanay C isulat ang tatlong
sitwasyon kung saan
maaari mong
gamitin ang
mahahalagang aral na
natutunan mo sa pang-
araw-araw na buhay.

Hanay A Hanay B Hanay C


Mahalaga o Mahalagan Tatlong
Punong g Bagay Na Sitwasyon sa
Buhay na
Paksa Natutunan
Maaring
Magamit
ang
Natutunan

1 1

2 2
3

V. MGA TALA

VI. PAGNINILAY
VII. IBA PA

A. Bilang ng mga mag-


aaral na nakakuha ng
80% sa pagsusulit.
B. Bilang ng mag-aaral
na nangangailangan
ng iba pang gawain
para sa remediation.
C. Nakatulong ba ang
remedial? Bilang ng
mag-aaral na
nakaunawa sa aralin.
D. Bilang ng mag-aaral
na magpapatuloy ng
remediation.
E. Alin sa mga
istratehiyang pagtuturo
ang nakatulong ng

83
lubos? Paano ito
nakatulong?
F. Anong suliranin ang
aking naranasan na
solusyunan sa tulong
ng aking punongguro at
superbisor?
G. Anong kagamitang
panturo ang aking
nabuo na nais kong
ibahagi sa mga kapwa
ko guro?

84

You might also like