PHẦN D : PHÂN LOẠI VÀ VÍ DỤ VỀ TÍNH THÀNH NGỮ

DỰA TRÊN 3 TIÊU CHÍ

I. Phân loại theo cấu tạo: Thành ngữ là những cụm từ cố định, thường gồm từ hai đến bốn từ,
mang ý nghĩa biểu cảm hoặc hình tượng cao.

 Thành ngữ ba tiếng: Như “Ác như hùm”, “bụng bảo dạ”, “bé hạt tiêu”… đều là những thành
ngữ ngắn gọn nhưng giàu hình ảnh và sức gợi.
 Thành ngữ bốn từ: Thường là hai từ ghép liên hợp, tạo nên sự đối xứng về mặt hình thức và ý
nghĩa, ví dụ “Bán vợ đợ con”, “phong ba bão táp”, “ác giả ác báo”…

II. Phân loại theo nguồn gốc: Thành ngữ phản ánh lịch sử và văn hóa của dân tộc qua từng thời
kỳ.

 Thành ngữ thuần Việt: Mang đậm bản sắc dân tộc, như “Ăn xổi ở thì”, “buôn thúng bán
mẹt”…
 Thành ngữ Hán Việt: Được du nhập từ văn hóa phương Đông, ví dụ “thâm căn cố đế”, “đồng
bệnh tương liên”…

III. Phân loại theo biểu trưng: Thành ngữ thường sử dụng các phép tu từ như so sánh, ẩn dụ để
tạo nên sức mạnh biểu đạt.

 Thành ngữ so sánh: Như “nhát như thỏ đế”, “cấm cảu như chó cắn”… sử dụng hình ảnh quen
thuộc để so sánh, làm nổi bật tính cách hoặc hành động của con người.
 Thành ngữ ẩn dụ: Ví dụ “ruột để ngoài da”, “rán sành ra mỡ”… sử dụng hình ảnh giả định để
diễn đạt một ý nghĩa sâu xa hơn.
 Thành ngữ đối ngẫu: Như “cao chạy xa bay”, “lên bờ xuống ruộng”… thể hiện sự đối lập trong
cuộc sống.

IV. Giá trị sử dụng và liên hệ ngày nay: Thành ngữ không chỉ là ngôn ngữ mà còn là di sản
văn hóa quý báu. Chúng giúp làm phong phú thêm ngôn ngữ giao tiếp hàng ngày, đồng thời giáo
dục và nhắc nhở mọi người về những giá trị tốt đẹp và đạo đức. Trong văn học, thành ngữ giúp
tăng cường tính biểu cảm và hình tượng, làm cho ngôn từ trở nên sinh động và gần gũi hơn.
Ví dụ về liên hệ ngày nay:
1. Trong giáo dục: “Đi một ngày đàng học một sàng khôn” - Ngày nay, với sự phát triển
của công nghệ thông tin, học trực tuyến đã trở thành một phần quan trọng của hệ thống
giáo dục, mở rộng cơ hội học tập cho mọi người ở mọi nơi.
2. Trong kinh doanh: “Có công mài sắt có ngày nên kim” - Trong thời đại kỹ thuật số,
những doanh nghiệp kiên trì nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới thường sẽ đạt được
thành công lâu dài.
3. Trong mối quan hệ xã hội: “Một cây làm chẳng nên non ba cây chụm lại nên hòn núi
cao” - Sức mạnh của cộng đồng được thể hiện qua các phong trào xã hội và hoạt động từ
thiện, nơi mọi người cùng nhau hợp sức vì một mục tiêu chung.
4. Trong sức khỏe cộng đồng: “Sức khỏe là vàng” - Đại dịch COVID-19 đã làm nổi bật
tầm quan trọng của việc duy trì sức khỏe và phòng bệnh, cũng như sự cần thiết của việc
tiêm chủng để bảo vệ cộng đồng