Perbrja dhe

ndertimi I Kores
s Toks

 Ndrtimi i brendshm i Toks

Toka jon ka nj ndrtim te brendshm edhe pse
ende nuk ka njohuri t plota pr ndrtimin e
brendshm t Toks sht pranuar ndarja e
ndrtimit t brendshm t saj n tri mbshtjelljegjeosfera:
Korja e Toks ose Litosfera
Mbshtjellsi i brthams (ose mantia,
manteli)
Brthama e Toks.

1. Korja e Toks:
Trashsia: 0 - 170 km
Temperatura: -50 - 500C
---------------2. Manteli i siprm:
Trashsia: 10 - 900 km
Temperatura: 450 - 1400C
3. Manteli i poshtm:
Trashsia: 900 - 2900 km
Temperatura: 1400 - 3000C
---------------------------------------4. Brthama e jashtme:
Trashsia: 2900 - 5100 km
Temperatura: 2900 - 4000C
-----------------------------------------------------------------5. Brthama e brendshme,
trashsia: 5100 - 6371 km,
Temperatura: 4000 - 6700C

 E gjith lnda q e prbn tokn,

prbhet nga elementet. Elementi
prbhet vetm nga atomet t llojit
t veant. Kto elemente nuk mund
t shprbhen m tej pa humbur
vetit e tyre t veanta - vetit kimike.
Pr shkak t ksaj quhen elemente
kimike q dallojn nga grupimet tjera
t elementeve.
N koren toksore gjenden t gjitha
elementet e sistemit t Mendeleut,
por vetm tet elemente kimike
prbjn 98.7% t saj. Prhapje m t
madhe kan kto elemente: oksigjeni

 Korja kontinentale ndertohet nga tri sfera:

sedimentare
granite
bazike.
Ndersa ajo oqeanike ndertohet nga:

sedimentare
llavat jastekore
dajkat paralele
gabrot masive.
dhe fundi i botes nga teuta

 Bazalti
Bazalti sht shkmb magmatik
siprfaqsor (vullkanik) i rrast, i ngjeshur
dhe i rnd. Ka ngjyr t mbyllt rndom
t zez, t kaltr t mbyllt dhe ngjyr t
hirt. sht i prbr kryesisht nga
plagjioklazi, augjiti dhe olivine. M s
shpeshti ka struktur mikrokristalore.
Bazalti sht krijuar me ftohjen dhe
ngurtsimin e lavs bazike

 Korja e Toks sht formuar me

diferencimin gradual t materies prej
mbshtjellsit t
brthams.Mendohet se m par
sht sajuar shtresa e bazaltit ,
mandej me proceset e gjata fizikokimike dhe t diferencimit t
mtutjeshem t materies n koren e
Toks e mbshtjellsin e
brthames ,si me erupcione

 Gjat viteve t fundit me matje t

sakt sht vrtetuar se kontinentet
lvizin,disa largohen ndermjet
vete disa cm n vit (Amerika Veriore
dhe Jugore prej Evrops dhe
Afriks)dhe disa afrohen .

Ndryshe nga planetet e tjera tokesore, korja e Tokes eshte e

ndare ne disa Pllaka te veanta te ngurta qe notojne ne
menyre te pavarur siper kores se poshtme. Teoria qe
pershkruan kete eshte e njohur si pllakat tektonike. Ajo
karakterizohet nga dy procese kryesore, perhapjen dhe
levizjen. Perhapja ndodh kur dy pllaka levizin larg nga njeritjetri dhe del nje kore e re, e cila krijohet nga poshte ne
shtratin e oqeanit . Toka ka aktualisht tete pllaka kryesore:

Pllaka
Pllaka
Pllaka
Pllaka
Pllaka
Pllaka
Pllaka
Pllaka

e Amerikes Veriut
e Amerikes Jugut
e Antarktida
e Europes Dhe e Azis
Afrikane
Australiane dhe Indiane
Perendimore e Oqeanit Paqesor
e Oqeanit Paqesor

 Ka edhe 20 apo me shume Pllaka te

vogla te tilla si, Arab, Cocos, Pllaka
Filipine etj. Termetet jane shume me
te zakonshme ne kufijte e Pllakave.

E punoi:
Xhenet Maliqi
Edit Ymeri
X-3