Professional Documents
Culture Documents
Files 42 1
Files 42 1
მაგალითად
D
Q 0 1 P 2 X 3 PM
სადაც QD მოთხოვნის მოცულობაა რაღაც პროდუქტზე,
Х შემოსავალი,
P პროდუქტის ფასი,
PM შემცვლელი პროდუქტის ფასი.
Y 0 1 X 1 ... k X k
Yi 0 1 X 1i ... k X ki i
მწრმ მატრიცული ჩანაწერი
Y X
სადაც,
Y1 1 X 11 ... X k1. 0 1
Y ... X . . . . ... ...
Y N 1 X 1N ... X kN k N
უმცირეს კვადრატთა მეთოდი
e
i 1
2
i min
( )
i i i 0 1 1i
e
i 1
(Yi
2
Y )
i 1
(Y b b X ...
i 1
bk X ki ) 2
bk b1 X 1i ... bk X ki ) X ki 0
i
i 1
ნორმალურ განტოლებათა სისტემა
N N N N
i 1 i 1 i 1 i 1 i 1
N N N N N
b0 X 2i b1 X 1i X 2i b2 X 2i ... bk X 2i X ki Y1i X 2i
2
i 1 i 1 i 1 i 1 i 1
...
N
b
N N N N
0
X ki b1 X 1i X ki b2 X 2i X ki ... bk X ki Y1i X ki
2
i 1 i 1 i 1 i 1 i 1
მატრიცული ფორმით კოეფიციენტების
დასადგენად ფორმულის გამოყვანა
N e1
i e' e e ...
e 2
e Y X
i 1
e N
e' e (Y X)' (Y X) Y 'Y Y ' X ' X 'Y ' X ' X
Y 'Y 2' X 'Y ' X ' X
(e' e)
2 X ' Y 2 X ' X
2 X 'Y 2 X ' X
X 'Y X ' X ( X ' X ) X 'Y1
კოეფიციენტები 2 და 3 ცვლადიანი
რეგრესიის მოდელისათვის
S j Se a jj ,
მოდელი
t y 1t x1 2t x2 ... pt x p
xi xi y y
t xi ty
x i
y
ნორმალურ განტოლებათა სისტემა
ryx1 1 2rx1x2 3rx1x3 ... p rx1x p
ryx 1rx x 2 3rx x ... p rx x
2 2 1 2 3 2 p
………………………………………..
ryx p 1rx p x1 2 rx p x2 3rx p x3 ... p
მაგალითად
y –საწარმოს დანახარჯები
x1- საწარმოს ძირითადი კაპიტალის მარაგები
x2- დასაქმება
სტანდარტიზებული სახით
t y 0,5t x1 0,8t x2
სტანდარტიზებულიგანტოლებიდანჩვეულებრივ
განტოლრებაზეგადასვლა
კავშრი რეგრესიის “წმინდა” და “სტანდარტიზებულ”
კეფიციენტებს შორის
y
bi i .
x i
a y b1 x1 b2 x2 ... bp x p .
რეგრესიი სტანდარტიზებული ფაქტორების მნიშვნელობა
ფაქტორთა შედარების დროს მნიშნელოვანი ფაქტორების
მნიშვნელოვნების შედარება
კერძო რეგრესიის განტოლება
კერძო რეგრესიის განტოლება აკავშირებს საშედეგო ფაქტორს xi
ფაქტორთან სხვა ფაქტორების საშუალო მნიშვნეობების უცვლელობის
პირობებში.
y x x , x ,..., x
i 1 2 i 1 , xi 1 ,..., x p
f ( xi )
bi 1 xi 1 ... bp x p
ანუ
yxi x1 , x2 ,..., xi1 , xi1 ,..., x p Ai bi xi
სადაც
Ai a b1 x1 ... bi 1 xi 1 bi 1 xi 1 ... bp x p
xi
Э y xi bi
y xi x1 , x2 ,..., xi1 , xi1 ,..., x p
მაგალითად
მოცემულია, რომ იმპირტის მოცულობა – y დამოკიდებული
სამამულო წარმოების მოცულობაზე x1, ინვესტიციებზე x2
და შიდა ბაზარზე მოხმარებსი მოცულობაზე – х3.
განზაღვულია გშემდეგი რეგრესიის ანტოლებით:
y 66,028 0,135x1 0,476 x2 0,343x3
y 31,5 x1 245,7 x2 3,7 x3 182,5
y x1 x2 , x3 a b1 x1 b2 x2 b3 x3 1,669 0,135 x1
y x2 x1 , x3 a b1 x1 b2 x2 b3 x3 29,739 0,476 x2
y x3 x1 , x2 a b1 x1 b2 x2 b3 x3 31,097 0,343x3
ელასტიკურობისკერძოკოეფიციენტი
თუ, მაგალითად x1 160,2 ; x2 4,0; x3 190,5 , მაშინ ელასტიკურობის
კოეფიციენტების იქნებოდა:
x1 160,2
Эy x b1 0,135 1,084
1
y x1 x2 , x3 1,669 0,135 160,2
x2 4,0
Эy x b2 0,476 0,06
2
y x2 x1 , x3 29,739 0,476 4,0
x3 190,5
Эy x b3 0,343 1,908
3
y x3 x1 , x2 31,097 0,343 190,5
საშუალო ელასტიკურობის კოეფიციენტები
x1 245,7
Эy x b1 0,135 1,053
1
y x1 31,5
x2 3,7
Эy x b2 0,476 0,056
2
y x2 31,5
x3 182,5
Эy x b3 0,343 1,987
3
y x3 31,5
რეგრესიის განტოლების ხარისხის შეფასება
Y 0 1 X 1 ... k X k
i 1
N N
(Yi Y ) (Yi Yi Yi Y )2
i 1
2
i 1
N 2 N N
(Yi Yi ) 2 (Yi Yi )(Yi Y ) (Yi Y ) 2
i 1 i 1 i 1
I II III
ამ განტოლებაში II = 0, თუ განტოლებაში არის
თავისუფალი წევრი
N 2 N N
(Yi Y ) (Yi Yi ) (Yi Y ) 2
2
i 1 i 1 i 1
TSS ESS RSS
N N 2 N
(Yi Y ) (Yi Yi ) (Yi Y ) 2
2
i 1 i 1 i 1
TSS ESS RSS
RSS(n - k - 1) (n - k - 1) R 2
F
k ESS k(1 R 2 )
დეტერმინაციის კოეფიციენტის ნაკლოვანება
– დეტერმინაციის კოეეფიციენტი ეს არის წილი
რომელიც არის ახსნილი ჩვენი განტოლებით
RSS ESS 2
0 R 1
2
R 1
TSS TSS
R2 რაც უფრო ახლოს არის 1-თან, მით უკეთესად არის
დახასიათებული Y ცვლადი.
R2, ყოველი დამატებული ამხსნელი ცვლადის დამატებასთან
ერთად მატულობს.ამიტომ რეგრესორების შორის არჩევანის
გაკეთების დროს მხოლოდ R2 –ს არ უნდა ვენდოთ.
დეტერმინაციის კორექტირებული კოეეფიციენტი
ESS N 1
(N k)
2
Radj 1 (1 R )
2
2
Radj 1 N k
TSS
( N 1)
R 2 Radj
2 2
Radj 1 , მაგრამ შეიძლება< 0
სრული მულტიკოლინიალურობა
უმცირეს კვადრატთა მეთოდის საშუალებით
კოეფიციენტების განსაზღვრა ყოველთვის არ არის
შესაძლებელი, ეს მხოლოდ მაშნ არის
შესაძლებელი, როცა (X’X) მატრიცის
დეტერმინანტი ნულისაგან განსხვავებულია.
დეტერმინანტი ნულის ტოლი იქნება იმ
შემთხვევაში, თუ X მატრიცის სვეტები წრფივად
არიან დამოკიდებულნი. ეს შეიძლება მოხდეს,
როცადამოუკიდებელ ცვლადებს შორის მკაცრი
წრფივი დამოკიდებულება არსებობს.
სრული მულტიკოლინიალურობა
უმცირეს კვადრატთა მეთოდის საშუალებით კოეფიციენტების
განსაზღვრა ყოველთვის არ არის შესაძლებელი, ეს მხოლოდ მაშნ
არის შესაძლებელი, როცა (X’X) მატრიცის დეტერმინანტი ნულისაგან
განსხვავებულია.
დეტერმინანტი ნულის ტოლი იქნება იმ შემთხვევაში, თუ X
მატრიცის სვეტები წრფივად არიან დამოკიდებულნი. ეს შეიძლება
მოხდეს, როცადამოუკიდებელ ცვლადებს შორის მკაცრი წრფივი
დამოკიდებულება არსებობს.
მაგალითად: Y 0 1 X 2 D 3W
სადაც Y - საშუალო შეფასება გამოცდაზე. X ოჯახის შემოსავლები, D
დღეში მეცადინეობაზე დახარჯული საათების რაოდენობა. W
კვირაში მეცადინეობაზე დახარჯული საათების საშუალო
რაოდენობა.