TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ

Khoa Dược

Bài 10: CHÍNH SÁCH

THUỐC THIẾT YẾU
CỦA VIỆT NAM
Giảng viên: Nguyễn Hùng Anh

Nhóm 41
MỤC TIÊU
1. Trình bày được quá trình hình thành Danh
mục Thuốc thiết yếu ở thế giới và ở Việt Nam
2. Trình bày được quan niệm về thuốc thiết yếu
và nguyên tắc lựa chọn thuốc thiết yếu
3. Nêu được các quy định sử dụng Danh mục
thuốc thiết yếu lần V và VI
4. Kể được các nội dung chính của Danh mục
thuốc thiết yếu lần V và VI
2
I. Quá trình hình thành danh mục thuốc thiết yếu

Nămlập
thành 1977 WHO
danh mụcthành
thuốclập “Tổ
thiết chuyên
yếu (TTY)viên 1” bố vào năm
và công
1978

Năm 1979 thành lập “Tổ chuyên viên 2”

chọn lọc các thuốc thiết yếu dựa trên danh mục thuốc thiết yếu đã công bố và
các yêu cầu thay đổi của ngành y tế => danh mục TTY gồm 250 thuốc

Cuối năm 1982 thành lập “Tổ chuyên viên 3” :

nghiên cứu việc sử dụng thuốc thiết yếu ở các nước => danh mục thuốc tối cần
(Vital Drugs) gồm 22 loại 3
I. Quá trình hình thành danh mục thuốc thiết yếu
Việt Nam

Những
Bộ y tế xây dựng danh mục thuốc năm
thiết 60chia thành 4 cấp: trung ương,
yếu
Năm 1977 WHO
tỉnh, thành
huyện,lậpxã“Tổ chuyên viên 1”

Cuối những năm 70,

phát động phong trào “Sử dụng thuốc an toàn hợp lí”

Năm 1985
Bộ y tế Việt Nam công bố Danh mục TTY lần 1 với định kì 5 năm sẽ xem xét
và điều chỉnh lại. 4
 II. Quan niệm về thuốc thiết yếu

1. Định Nghĩa - Thuốc cần thiết cho nhu cầu chăm sóc sức khỏe
Thuốc thiết
yếu : - Đảm bảo bằng chính sách thuốc Quốc gia, gắn
liền với nghiên cứu, sản xuất và phân phối thuốc
- Luôn sẵn có bất cứ lúc nào với chất lượng đảm
bảo, đủ số lượng cần thiết, dưới dạng bào chế
thích hợp, an toàn, giá cả hợp lí.
- Đối với thuốc y học cổ truyền, phải giữ bản sắc,
truyền thống dân tộc.
5
 II. Quan niệm về thuốc thiết yếu
2. Danh mục thuốc thiết yếu là cơ sở để:

Xây dựng thống nhất các chính sách của Nhà

nước

Cơ quan quản lí nhà nước xây dựng chủ trương,

chính sách trong việc tạo điều kiện cấp số đăng kí
lưu hành thuốc, xuất và nhập khấu thuốc

Các đơn vị ngành Y tế tập trung hoạt động

trong các khâu: xuất khẩu, nhập khẩu, sản xuất,
cung ứng.. 6
 II. Quan niệm về thuốc thiết yếu
2. Danh mục thuốc thiết yếu là cơ sở để:
Các trường chuyên ngành y dược tổ chức đào
tạo, giảng dạy, hướng dẫn sử dụng thuốc cho sinh
viên
Các cơ sở kinh doanh thuốc đảm bảo giá cả phù
hợp; hướng dẫn sử dụng thuốc an toàn, hợp lí,
hiệu quả.
Xây dựng danh mục thuốc thuộc phạm vi thanh
toán của quỹ Bảo Hiểm y tế

Hội đồng thuốc và điều trị xây dựng danh mục

thuốc sử dụng trong bệnh viện. 7
 III. Nguyên tắc lựa chọn thuốc thiết yếu:
1.Thuốc thiết yếu được lựa chọn trên nguyên tắc:
- Đảm bảo hiệu quả, an toàn cho người sử dụng
- Sẵn có với số lượng đầy đủ, có dạng bào chế phù hợp với
điều kiện bảo quản, cung ứng và sử dụng
- Phù hợp với mô hình bệnh tật, phương tiện kĩ thuật, trình
độ của thầy thuốc và nhân viên y tế
- Giá cả hợp lí
- Đa số là đơn chất, nếu là đa chất phải chứng minh được sự
kết hợp đó có lợi hơn khi dùng từng thành phần riêng rẽ về
tác dụng và độ an toàn.

8
III. Nguyên tắc lựa chọn thuốc thiết yếu:
2. Nguyên tắc xây dựng danh mục thuốc thiết yếu tân dược lần thứ VI:
Kế thừa danh mục thuốc thiết yếu lần V, tham khảo
danh mục TTY hiện hành của WHO, các hướng dẫn điều
trị của Bộ y tế Việt Nam.

Phù hợp với chính sách, pháp luật về dược, thực tế sử

dụng và khả năng đảm bảo cung ứng thuốc của Việt
Nam.
Đảm bào an toàn cho người sử dụng, một số loại thuốc
có thể bị loại bỏ khỏi danh mục nếu có những tác dụng
có hại nghiêm trọng được phát hiện
Các thuốc đưa vào danh mục TTY tân dược dưới tên
chung quốc tế, không đưa tên riêng của chế phẩm. 9
IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:
1. Nội dung danh mục thuốc thiết yếu V:
Danh mục thuốc thiết yếu
lần V
2 nội dung chính

Danh mục thuốc thiết Danh mục thuốc thiết yếu

yếu tân dược y học cổ truyền

10
IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:
Gồm 355 tên thuốc của 34
hoạt chất=> dùng cho 27
nhóm điều trị
Danh
mục Tuyến A: BV tuyến TW, tỉnh (sử dụng 355
thuốc thuốc)
thiết yếu
tân dược Các tuyến Tuyến B: BV tuyến huyện(sử dụng 294 thuốc)
sử dụng
Tuyến C: Trạm y tế xã có bác sĩ (sử dụng 117
thuốc)
Tuyến D: Trạm y tế xã không có bác sĩ (sử
dụng 61 thuốc)
11
IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:

Danh mục chế phẩm gồm 94

loại cho 11 nhóm bệnh

Danh mục Danh mục cây thuốc nam gồm

thuốc y học cổ 30 cây cho 9 nhóm bệnh
truyền

Danh mục các vị thuốc

12
 IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:
Danh mục thuốc chế phẩm

13
 IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:
Danh mục cây thuốc nam

14
 IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:
Danh mục các vị thuốc

15
 IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:
2. Quy định sử dụng danh mục thuốc thiết yếu V:

Danh mục thuốc chủ yếu

sử dụng tại cơ sở khám
Danh mục thuốc thiết yếu là cơ sở để xây dựng
chữa bệnh

16
 IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:
2. Quy định sử dụng danh mục thuốc thiết yếu V:
Thuốc điều trị đặc hiệu bệnh phong, tâm thần ,
động kinh, vô sinh, lao, vaccine tiêm chủng theo
hướng dẫn các chương trình
Danh
mục
Thuốc hạn chế sử dụng, là các thuốc có kí hiệu (*).
thuốc
Đây là thuốc dự trữ, được sử dụng trong các
thiết yếu
trường hợp đặc biệt
tân
dược
Thuốc kháng virus ký hiệu (**), khi dùng điều trị
nhiễm HIV. Chúng chỉ có tác dụng làm chậm sự
phát triển của virus và cải thiện triệu chứng bệnh
17
 IV. Danh mục thuốc thiết yếu V:
2. Quy định sử dụng danh mục thuốc thiết yếu V:

Danh mục thuốc chế phẩm và Danh mục vị thuốc

được dùng cho tất cả các tuyến và các cơ sở khám
chữa bệnh YHCT

Danh mục
thuốc thiết yếu
y học cổ truyền Danh mục các cây thuốc trồng tại vườn thuốc mẫu
sử dụng cho vườn thuốc nam tại trạm Y tế xã,
bệnh viện Y học cổ truyền các tỉnh, thành phố trực
thuộc Trung ương, các Trường đại học Y - Dược
18
V. Danh mục thuốc thiết yếu VI:
1. Nội dung:
Bổ sung thay đổi danh mục thuốc tân dược so với Danh mục thuốc thiết yếu
lần V cụ thể như sau

Gồm 466 hoạt chất => dùng cho 29 nhóm

điều trị
Danh mục thuốc thiết
yếu tân dược

Không phân chia tuyến sử dụng A, B, C, D

19
V. Danh mục thuốc thiết yếu VI:
2. Quy định sử dụng:

a) Sử dụng phù hợp với :

• Phạm vi hoạt động chuyên môn của giấy phép
hoạt động đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh;
• Danh mục kỹ thuật của cơ sở khám bệnh, chữa
bệnh đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo
quy định.

20
V. Danh mục thuốc thiết yếu VI:
2. Quy định sử dụng:

b) Các thuốc có ký hiệu (*) có phạm vi bán lẻ đến

tủ thuốc của trạm y tế và đại lý bán thuốc của
doanh nghiệp.

c) Các thuốc có ký hiệu (**) là thuốc dự trữ, hạn chế sử

dụng, chỉ sử dụng khi các thuốc khác trong nhóm điều
trị không có hiệu quả và phải được hội chẩn (trừ
trường hợp cấp cứu).
21
V. Danh mục thuốc thiết yếu VI:
2. Quy định sử dụng:

d) Thuốc Methadon có ký hiệu (***) được sử dụng

trong các cơ sở y tế được phép triển khai chương
trình điều trị nghiện chất dạng thuốc phiện bằng
thuốc thay thế; đối tượng sử dụng thuốc và thời gian
sử dụng thuốc phải tuân thủ theo “Hướng dẫn điều trị
thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc
Methadon” do Bộ Y tế ban hành.
V. Danh mục thuốc thiết yếu VI:
2. Quy định sử dụng:
e) Các trường hợp khác:
- Các thuốc điều trị đặc hiệu bệnh phong, tâm thần, động kinh, vô sinh, lao,
HIV/AIDS, sốt rét và vắc xin tiêm chủng sử dụng thuốc theo hướng dẫn của
các chương trình y tế.
- Đối với các thuốc an thần, thuốc chống động kinh, thuốc chống trầm cảm,
trong trường hợp xã, phường có triển khai chương trình sức khoẻ tâm thần
cộng đồng thì được phép sử dụng thuốc theo quy định của chương trình đó.
- Các thuốc kháng vi- rút có tác dụng tạm thời làm chậm lại sự phát triển của
vi- rút, đồng thời cải thiện các triệu chứng bệnh
Câu Hỏi Trắc Nghiệm
Câu 1: Anh, chị hãy cho biết câu phát biểu nào sau đây là Sai đối với
định nghĩa THUỐC THIẾT YẾU ?
• A. Những thuốc cần thiết cho nhu cầu chăm sóc sức khỏe của
nhóm đối tượng tham gia BHYT
• B. Đảm bảo bằng chính sách thuốc Quốc gia, gắn liền với nghiên
cứu, sản xuất và phân phối thuốc
• C. Luôn sẵn có bất cứ lúc nào với chất lượng đảm bào, đủ số
lượng cần thiết, dưới dạng bào chế thích hợp, an toàn, giá cả
hợp lí.
• D. Đối với thuốc y học cổ truyền, phải giữ bản sắc, truyền thống
dân tộc
24
Câu Hỏi Trắc Nghiệm

Câu 2: Anh, chị hãy cho biết Danh mục Thuốc Thiết Yếu được công
bố lần đầu tiên trên Thế Giới vào năm nào?
• A. Năm 1977
• B. Năm 1978
• C. Năm 1979
• D. Năm 1982

25
Câu Hỏi Trắc Nghiệm

Câu 3: Anh, chị hãy cho biết Danh mục Thuốc Thiết Yếu ở Việt Nam
định kì mấy năm sẽ được xem xét và điều chỉnh lại ?
• A. 2 năm
• B. 3 năm
• C. 4 năm
• D. 5 năm

26
Câu Hỏi Trắc Nghiệm
Câu 4: Anh, chị hãy cho biết Danh mục Thuốc Thiết Yếu là cơ sở
để ?
• A. Xây dựng thống nhất các chính sách của Nhà nước
• B. Các cơ sở kinh doanh thuốc đảm bảo giá cả phù hợp; hướng
dẫn sử dụng thuốc an toàn, hợp lí, hiệu quả.
• C. Hội đồng thuốc và điều trị xây dựng danh mục thuốc sử dụng
trong bệnh viện.
• D. Tất cả các ý trên

27
Câu Hỏi Trắc Nghiệm
Câu 5: Anh, chị hãy cho biết nguyên tắc xây dựng danh mục thuốc
thiết yếu tân dược lần thứ IV. Chọn ý Sai ?
• A. Kế thừa danh mục thuốc thiết yếu lần V, tham khảo danh mục
TTY hiện hành của WHO, các hướng dẫn điều trị của Bộ y tế Việt
Nam
• B. Phù hợp với chính sách, pháp luật về dược, thực tế sử dụng
• C. Đảm bào an toàn cho người sử dụng, một số loại thuốc có thể
bị loại bỏ khỏi danh mục nếu có những tác dụng có hại nghiêm
trọng được phát hiện
• D. Các thuốc đưa vào danh mục TTY tân dược dưới tên riêng của
chế phẩm.
28
Câu Hỏi Trắc Nghiệm

Câu 6: Anh, chị hãy cho biết Danh mục Thuốc Thiết Yếu tân dược
lần V gồm bao nhiêu tên thuốc được sử dụng ?

• A. 314
• B. 105
• C. 355
• D. 205

29
Câu Hỏi Trắc Nghiệm
Câu 7: Anh, chị hãy cho biết Danh mục Thuốc Thiết Yếu y học cổ
truyền lần V có bao nhiêu chế phẩm thuốc được sử dụng?
• A. 30
• B. 95
• C. 94
• D. 80

30
Câu Hỏi Trắc Nghiệm
Câu 8: Anh, chị hãy cho biết “ Không phân chia tuyến sử dụng A, B,
C, D “ là nội dung của?

• A. Danh mục thuốc thiết yếu lần V

• B. Danh mục thuốc thiết yếu lần VI
• C. Tất cả đúng
• D. Tất cả sai

31
Câu Hỏi Trắc Nghiệm
Câu 9: Anh, chị hãy cho biết bệnh viện tuyến A được sử dụng bao
nhiêu loại thuốc trong điều trị?
• A. 61
• B. 117
• C. 294
• D. 355

32
Câu Hỏi Trắc Nghiệm
Câu 10: Anh, chị hãy cho biết các thuốc kháng virus ký hiệu (**) khi
dùng điều trị HIV, chỉ được sử dụng khi có chỉ định của các bác sĩ
chuyên khoa. Là qui định của?

• A. Danh mục thuốc thiết yếu lần V

• B. Danh mục thuốc thiết yếu lần VI
• C. Tất cả đúng
• D. Tất cả sai

33
Cảm ơn thầy và các bạn đã lắng nghe
34