‘’სულხან-საბა ორბელიანის

უნივერსიტეტი’’
საგანი : საერთაშორისო კერძო
სამართალი

საპრეზენტაციო თემა :

„საკოლიზიო ნორმის ცნება და შინაარსი“

სტუდენტები :

 ბარაბაძე ლიკა;
 გელაშვილი ხატია;
 გელაშვილი სალომე; ლექტორი : გია ლილუაშვილი
1/11/2018
 მელაძე ანა;
 საკოლიზიო ნორმის ფუნქცია

სამართლებრივი ურთიერთობა შეძლება წარმოიშვას ისეთ პირებს შორის,

რომლებიც არიან სხვდასხვა ქვეყნის მოქალაქეები ან იურიდიული პირები ან/და
ყველა ერთი სახელმწიფოს პირები,მაგრამ ობიექტი რის გამოც ასეთი
ურთიერთობა წარმოიშვა ადგილი ჰქონდა უცხოეთში.ამ დროს ისმის კითხვა
რომელი ქვეყნის სამართლი უნდა იქნეს გამოყენებული.

ანალოგიურ შემთხვევაში იქმნება ისეთი ვითარება,რომელსაც კანონთა

კოლიზიას ანუ კანონთა კონფლიქტს უწოდებენ.

1/11/2018
 საკოლიზიო ნორმის სტრუქტურა და ელემენტები

საკოლიზიო ნორმა არის სამართლი ნორმა,ამიტომ მას არ შეიძლება ჰქონდეს ყველა ის

თვისება,რომელიც ახასიათებს სამართლის ნორმას საერთოდ.

სტრუქტურის თვალსაზრისით 2 ელემტისაგან შედგება :

 მოცულობა (ჰიპოთეზა);
 საკოლიზიო ნორმის საბამი(დისპოზიცია);

1/11/2018
 საკოლიზიო ნორმის სახეები

რეგულირების ხერხის მიხედვით საკოლიზიო ნორმას ჰყოფენ:

I. იმპერატიული- რომელიც შეიცავს კატეგორიულ მითითებას გამოსაყენებელი

ქვეყნის სამართლის შესახებ;

II. დისპოზიციური- რომელიც აძლევს მხარეებს შესაძლებლობას გადაუხვიონ

საკოლიზიო ნორმის მითითებას და შეცვალონ ეს მითითება თვიანთი
შეხედულებით;

III. ალტერანტიული- რომელიც შეიცავს სამართლის არჩევის რამდენიმე წესს;

1/11/2018
 საკოლიზიო საბამის სახეები

პირადი კანონი: ეს პრინციპი ფართოდ გამოიყენება ფიზიკური პირების

სამართლებრივი მდგომარეობის განსაზღვრის დროს,ეს პრინციპი თავის მხრივ
იყოფა:

1. მოქალაქეობის ან ეროვნულობის კანონად;

2. საცხოვრებელი ადგილის კანონად;

1/11/2018
 იურიდიული პირის ეროვნულობის კანონი

იურიდიული პირის მიმართ განასხვავებენ სტატუსის საკითხს და საკითხს სხვა პირებთან

მისი სამართლებრივი სამართლის შესახებ მაგალითად არის თუ არა ესა თუ ის
ორგანიზაცია იურიდიული პირი,რა წესით იქმნება თუ წყდება მისი არსებობა და ა.შ.

იბადება კითხვა თუ რა ნიშნით განვსაზღვრავთ იურიდიული პირის

ეროვნულობას ?

-კონტინენტურ ევროპაში იყენებენ ‘’ბინადრობის’’ ნიშანს.

1/11/2018
 ნივთის ადგილმდებარეობის კანონი

ნივთთან დაკავშირებული ურთიერთობების საკითხი უნდა

გადაწყდეს იმ ქვეყნის სამართლის მიხედვით რომელ
ქყვენაშიც იმყოფება ნივთი.

1/11/2018
 გარიგების დადების ადგილის კანონი

გარიგების ფორმა განისაზღვრება იმ ქვეყნის სამართლით სადაც დაიდო ეს

გარიგება,გრიგების ფირმა დაცულად ითვლება თუ ხელშეკრულება დაიდო სხვადახვა
ქვეყანაში მყოფ პირებს შორის დაიგი შეესაბამება ერთ-ერთი ქვეყნის სამართლის
მოთხოვნებს გარიგების ფორმის შესახებ.

1/11/2018
ხელშეკრულების დამდები პირების მიერ არჩეული
კანონი

მისი არსი მდგომარეობს იმაში,რომ სამართლებრივი ურთიერთობების მიმართ

გამოყენებული უნდა იქნეს სამართალი რომელიც თვითონ ურთიერთობის
მონაწილე პირებმა აირჩიეს.ეს კანონი მეორენაირად ცნობილია მხარეთა ნების
ავტონომიის სახელწოდებით.

მხარეთა მიერ სამართლის არჩევის პრინციპი და მისი გამოყენების ფარგლები

განისაზრვრება საერთაშორისო კერძო სამართლის კანონის 35-ე მუხლით.

1/11/2018
 აქტის შესრულების ადგილის კანონი

ამ კანონის მიხედვით გამოყენებული უნდა იქნეს იმ ქყვეყნის კანონი სადაც დაიდო

გარიგება თუ საქმე გვაქვს მართლზომიერ მოქმედებასთან,ასევე გამოყენებული უნდა
იქნეს იმ ქყვენის კანონი,რომელ ქვეყანაშიც მოხდა ზიანის მიყენება .ამრიგად აქტის
შესრულების ადგილის კანონი მოიცავს,როგორც მართლზომიერ ისე არამართლზომიერ
აქტს.

1/11/2018
 სასამართლოს კანონი

ამ კანონის თანახმად საქართველოს სასამართლოებმა,როდესაც ისინი აარჩევენ საქმეს

უცხოური ელემენტით უნდა იხელმძღვანელონ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო
კანონმდებლობით. 57-ე მუხლის თანახმად უცხო ქვეყნის მოქალაქეები და იურიდიული
პირები აგრეთვე მოქალაქეებიის არმქონე პირები სამქოალაქო პროცესში საქართველოს
ტერიტორიაზე სარგებლობენ ისეთივე სამართლებრივი გარანტიებით,როგორც
საქართველოს მოქალაქეები და იურიდიული პირები.

1/11/2018
 საკოლიზიო ნორმის მოქმედების შეზღუდვა

საერთაშორისო კერძო სამართლის კანონი ზოგ შემთხვევაში შეიცავს ისეთ

დათქებს,რომლებიც ზღუდავენ საკოლიზიო ნორმის მოქმედებას. ასეთი დათქმების
კატერგორიას მიეკუთვნება

 დათქმა საჯარო წესრიგის შესახებ

 იმეპრატიული ნორმების შესახებ
 უკუმითითების ან მესამე ქვეყნის კანონიზე მითითების შესახებ

1/11/2018
დათქმა საჯარო წესრიგის შესახებ

საჯარო წესრიგზე ანუ ძირითად სამართლებრივ პრინციპებზე

ლაპარაკია საერთაშორისო კერძო სამართლის კანონის 68-ე მუხლში
რომლის თანახმადაც საქართველო არ ცნობს უცხო ქვეყნის
სასამართლოს მიერ გამოტანილ გადაწყვეტილებას, თუ ეს
გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება საქართველოს ძირითად
სამართლებრივ პრინციპს.

1/11/2018
დათქმა იმპერატიული ნორმების შესახებ

საჯარო წესრიგთან ერთად საერთაშორისო კერძო სამართლის კანონი

შეიცავს დათქმის იმპერატიული ნორმების შესახებ
საერთაშორისო კერძო სამართლის შესახებ საქართველოს კანონის
დებულებები არ ვრცელდება საქართველოს სამართლის იმპერატიული
ნორმების მოქმედებაზე,მიუხედავად იმისა,თუ რომელი ქვეყნის
სამართალი გამოიყენება ურთიერთობათა მოწესრიგებისას.

1/11/2018
 გამოყენებული ლიტერატურა:

• საერთაშორისო კერძო სამართალი(თენგიზ ლილუაშვილი)-გამომცემლობა

თბილისი 2001წელი,გვ 24-48

• საქართველოს კანონი საერთაშორისო კერძო სამართლის შესახებ

1/11/2018
გმადლობთ ყურადღებისთვის

1/11/2018