ORGANIZACIJA

PREDUZEĆA
Doc.dr. Azra Ahmić
Aid Haskić MA
 Obavezna literatura
• Alihodžić, A. i Alihodžić, A.: POSLOVNA ORGANIZACIJA
PREDUZEĆA, Fakultet Primijenjenih Znanosti Biznisa u Peći,
Peć, 2007.
• Materijali sa predavanja/vježbi.
 Ocjenjivanje
• I parcijalni ispit 30 bodova
• II parcijalni ispit 30 bodova
• Seminarski rad 10 bodova
• Prezentacija 10 bodova
• Prisustvo na vježbama/predavanjima 10 bodova
• Aktivnosti tokom semestra 10 bodova
Ukupno: 100 bodova
 Seminarski rad

- OBVEZAN ZA SVE STUDENTE ( i redovne i

vanredne)
- Upute za izradu se nalaze na stranici fakulteta
- Studenti zahtjev za temu mogu prijaviti na
vježbama ili putem email-a (aid.haskic@iu-
travnik.com)
- Student NIKAKO NE MOŽE SAM odabrati temu bez prethodne
suglasnosti predmetnog profesora ili asistenta
- Izlaganje - student pravi “.ppt” prezentaciju koju će izlagati na
vježbama.
Pon Uto Sri Čet Pet Sub Net
1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30

KRAJ NOVEMBRA
 Parcijalni ispiti
- Oba parcijalna ispita nose po 30 bodova.
- Za prolaz je potrebno ostvariti minimalno 16,5 bodova
- Studenti koji na prvom pracijalnom ispitu ne ostvare 16,5 bodova
izlaze na integralni ispit
- Samo studenti koji su na prvom parcijalnom ispitu ostvarili 16,5
bodova imaju pravo pristupiti drugom parcijalnom ispitu
 Ukoliko student uspješno položi oba parcijalna ispita i ostale
predispitne obveze (seminarski rad, prezentacija, prisustvo i
aktivnost) smatra se da je položio ispit.
 Integralni ispit
• Studenti koji nisu pristupili oarcijalnim ispitima ili koji nisu uspješno riješili
parcijalne ispite pristupaju integralnom ispitu.
• Integralni ispit nosi 60 bodova
• Za prolaz na integralnom ispitu je potrebno ostvariti 33 boda, međutim, za najnižu
prolaznu ocjenu (6) na predmetu je potrebno ostvariti 55 bodova.
• Razliku u bodovima ostvarenim na integralnom ispitu i bodovima potrebnim za
prolaznu ocjenu na predmetu čine bodovi iz seminarskog, prezentacije
seminarskog te bodovi na prisustvo i aktivnost na predavanjima i vježbama.
• Studentu koji na integralnom ispitu ostvari 55 bodova i više, a nije izvršio sve
pedispitne obaveze, se ne može formirati ocjena samo na osnovu bodova
ostvarenih na integralnom isptu.
Obavezno pratite obavijesti na stranici
fakulteta kao i na stranici predmeta.
Složenost, formalizacija i centralizacija u
organizaciji
Organizacionu strukturu svakog preduzeća, tj.
svake organizacije određuju tri ključne
dimenzije organizacije i to:
– složenost,
– formalizacija i
– centralizacija.
 ...
• Jedna od ključnih dimenzija organizacije je formalizacija organizacije- stepen
propisa organizacije, odnosno nivoa standarda, pravila i procedura kojima je
određeno funkcionisanje organizacije kao i ponašanje članova organizacije.

• Bitna dimenzija organizacije je nivo centralizacije u organizaciji

• O centralizaciji odlučivanja u preduzeću govorimo u onom slučaju kada glavna
uprava donosi sve najvažnije odluke,
• Decentralizovana preduzeća su u kojima je odlučivanje distribuirano na niže
organizacione nivoe
 ...
Najvažnije prednosti decentralizacije su:
• Ona je neophodna mjera organizacije ekstremno velikih organizacija koje ne mogu biti
upravljane centralno.
• Daje autoritet odlučivanju onim nivoima u organizaciji koje su najbolje upoznate sa
situacijom i koje zbog toga najviše znaju o njoj.
• Stimulisanje inicijative i identifikacija sa organizacijom.
• Pomoć u obučavanju mladih menadžera izlažući ih donošenju važnih odluka, čime se
povećava broj potencijalnih kandidata za najviša menadžerska mjesta u preduzeću
 Vrste organizacionih struktura
• Pod vrstama organizacionih struktura preduzeća smatra se način sprovođenja
unutrašnje podjele rada u preduzeću i formiranja nižih organizacionih jedinica, po svim
nivoima preduzeća

• Formiranjem nižih organizacionih jedinica u preduzeću bavi se teorija

"departmentalizacije"

• S obzirom na način odnosno kriterijume raščlanjivanja ukupnog zadatka preduzeća i

formiranje užih organizacionih jedinica može se govoriti o dva osnovna modela
organizacionih struktura:
– funkcionalna organizacija, i
– diviziona organizacija
 ...
Funkcionalna organizaciona struktura može imati oblik
• čiste funkcionalne strukture, s većim ili manjim brojem formiranih funkcionalnih
organizacionih jedinica,
• procesno orijentisane funkcionalne strukture
Diviziona organizaciona struktura javlja se u različitim
modalitetima kao:
• predmetna, teritorijalna, ali i kao podjela zadataka i formiranje organizacionih
jedinica
• prema potrošačima odnosno korisnicima
 Funkcionalna organizaciona struktura
• Funkcionalna organizaciona struktura je takva vrsta organizacione strukture kod koje se
podjela rada u preduzeću kao i grupisanje i povezivanje poslova, kao i formiranje
organizacionih jedinica, obavlja prema odgovarajućim poslovnim funkcijama u
preduzeću
• Tako ćemo naići na nazive organizacionih jedinica kao što su: Proizvodnja, Marketing,
Istraživanje, Razvoj i sl.
• Funkcionalna organizaciona struktura primjenjivati će se u malim preduzećima i
preduzećima srednje veličine
• Međutim, funkcionalna struktura će biti primenjena i u velikim preduzećima ako se bave
proizvodnjom jednog osnovnog proizvoda (npr. ulja, šećera, cementa itd.)
 ...
U svakoj od tih struktura potrebno je urediti sljedeće:
• horizontalno podijeliti organizaciju na što šire podjedinice;
• utvrditi odnose autoriteta i odgovornosti među
pozicijama i
• dizajnirati poslove sadržane u određenom zadatku i
• delegirati zadatak.
 ...
Sa stanovišta broja funkcionalnih organizacionih
jedinica može se govoriti o tri osnovna modela
funkcionalne organizacione strukture:
• Početni,
• standardni i
• razvijeni model funkcionalne strukture
Primjer 1
Primjer 2
 Model divizione organizacione strukture
• Diviziona organizaciona struktura se javlja kao poslijedica
rasta i razvoja preduzeća koja su (usljed diverzifikacije
proizvodnje i širenja asortimana proizvoda) ekspanzijom na
nova tržišta, kao i usmjeravanjem na određene kategorije
kupaca, neophodno bila primorana da mijenjaju staru
strukturu, tradicionalnu funkcionalnu organizacionu
strukturu novim oblicima i modelima organizacije.
• Diverzifiko vario preduzeće je preduzeća sa većim brojem
odnosno mnoštvom proizvoda
 ...
• Diviziona organizaciona struktura je takva vrsta organizacione strukture
kod koje se podjela rada u preduzeću kao i grupisanje i povezivanje srodnih
ili sličnih poslova kao i formiranje nižih organizacionih jedinica obavlja
prema "proizvodima", "geografskom području" ili "kategorijama kupaca"

Zato se može govoriti o tri osnovna oblika odnosno podvrste divizione

podjele preduzeća, i to:
• podjela prema proizvodima (produet departmentation),
• podjela prema teritoriji (territorial departmentation) i
• podjela prema korisnicima / potrošačima (costumerepartmentation)
 Primjer divizione OS
• Coca-Cola ima divizionu organizacijsku strukturu jer njihovo
međunarodno osoblje posluje odvojeno i izolovano od glavnog ureda.
• Ima različite divizije na svim kontinentima u svijetu sa direktorima koji
kontrolišu divizijama.
• Coca-Cola ima 5 kontinentalnih divizija:
Euroazija i Afrika
Europa
Latinska Amerika
Sjeverna Amerika
Pacifik
 ...
• Svaka kontinentalna divizija ima vice predsjednika koji kontroliše
sub-divizije bazirane na regionu ili državama.
• Ova struktura je efikasna za Coca-Colu otkad je postala velika
kompanija.
• Coca-Cola je etnocentrična jer domaće operacije su vrlo slične
međunarodnim operacijama. Zavisno od zemlje ili regiona, Coca
Cola posluje na isti način i prodaje isti brend i vrstu pića.
• Ima čvrstu kontrolu poslovanja iz glavnog ureda
...
Hvala na pažnji.