ANTAS NG WIKA BATAY

SA PORMALIDAD
Mga Salitang Impormal o Di Pormal

■ Mga salitang karaniwang ginagamit sa pakikipag-usap sa mga

kakilala o kaibigan. Ito ay nauuri sa tatlo: balbal, kolokyal, at
lalawiganin.
Balbal (Slang)

■ Ang tawag sa mga salitang karaniwang ginagamit sa mga kalye

kaya’t madalas na tinatawag ding salitang kanto o salitang
kalye.
■ Nabibilang ang mga salitang ito sa di pormal na uri ng salita
kaya’t karaniwang hindi ginagamit sa mga pormal na
pagtitipon o pagsulat.
Ang mga salitang balbal ay nabuo sa pamamagitan ng iba’t ibang
paraan tulad ng sumusunod:

■ Pagkuha sa dalawang huling pantig ng salita tulad ng sa

salitang Amerikano na nagging “Kano”
■ Pagbaliktad sa mga titik ng salita tulad ng tigas na nagging
“astig”
■ Paggamit ng salitang Ingles at pagbibigay rito ng ibang
kahulugan tulad ng toxic na binigyan ng kahulugang “hindi
maayos ang kalagayan o hindi maayos na tao” tulad ng “toxic
ng schedule” o “toxic na kasamahan”
■ Pagbibigay ng kahulugan mula sa katunog na pangalan tulad
ng Carmi Martin na ang kahulugan ay “karma”
Iba pang halimbawa:

bagets - kabataan lespu - pulis

charing - biro nenok - nakaw

datung - pera sikyo - guwardiya

ermat - nanay utol - kapatid

erpat - tatay yosi - sigarilyo

Kolokyal (Colloquial)

■ Ito ay isa pang uri ng salitang di pormal na ginagamit sa pang-

araw-araw na pakikipag-usap.
■ Madalas na ginagamitan ng pagpapaikli o pagkakaltas ng ilang
titik sa salita upang mapaikli ang salita o kaya’y mapagsama
ang dalawang salita.
Halimbawa:

pa’no mula sa paano kelan mula sa kalian

p’re mula sa pare meron mula sa mayroon
te’na mula sa tara na nasan mula nasaan
■ Bahagi pa rin nito ang pagsasama ng dalawang wika tulad ng
Tagalog at Ingles o “Tag-lish” o Tagalog-Espanyol.

Halimbawa:
• A-attend ka ba sa birthday ni Lina? (Tag-lish)
• Hindi, may gagawin kami sa eskuwelahan. (Tag-Espanyol)
Lalawiganin (Provincialism)

■ mga salitang karaniwang ginagamit sa mga lalawigan o

probinsiya o kaya’y particular na pook kung saan nagmula o
kilala ang wika.
■ Kapansin-pansing ang mga lalawiganing salita ay may taglay
na kakaibang tono o bigkas na maaaring magbigay ng ibang
kahulugan dito.
Halimbawa:

■ Tanan mula sa salitang Bisaya na ibig sabihin ay “lahat”

■ Ambot mula sa salitang Bisaya na ibig sabihin ay “ewan”
■ Manong at manang mula sa salitang Ilocano na ibig sabihin
ay “kuya” at “ate”
■ Ngarud mula sa salitang Ilocano na katumbas ng katagang
“nga”
Mga Salitang Pormal
■ Mga salitang istandard dahil ang mga ito ay ginagamit ng
karamihan ng mga nakapag-aral sa wika.
■ Ito ang mga salitang ginagamit sa paaralan, sa mga panayam,
seminar, gayundin sa mga aklat, ulat, at sa iba pang usapan o
sulating pang-intelektuwal.
Halimbawa:
• Maybahay sa halip na waswit
• ama at ina sa halip na erpat at ermat
• Salapi o yaman sa halip na datung
■ Kabilang din sa uring ito ang masisining na mga salitang tulad
ng mga tayutay, kasabihan, at kawikaang lalong nagpaparikit
sa pagkakagamit ng wika.
Halimbawa:
• “Ang kinis ng kanyang batok ay nakikipag-agawan sa
nagmamanibalang na manga.”
• “Ang bilugang pisngi’y may biloy na sa kaniyang pagngiti’y
binubukalan mandin ng pag-ibig.”
Mula sa “Ang Dalaginding”
Ni Inigo Ed Regalado
■ Aanhin pa ang damo kung patay na ang kabayo.
■ Habang maikli pa ang kumot, magtiis mamaluktot.