იმანუილ კანტი

1724-1804
 “წმინდა გონების კრიტიკა”
“პრაქტიკული გონების კრიტიკა”
“მსჯელობის უნარის კრიტიკა”
“რელიგია მხოლოდ გონების საზღვრებში”
კოპერნიკისებური
გადატრიალება
მეცნიერული
შემეცნება
შემეცნებისაგან
დამოუკიდებელ
საგნებს იმეცნებს
-სპეკულატური
ფილოსოფია.
კანტი - შემეცნება
თავად აგებს
საგნებს
შემეცნების
პროცესში
 განმანათლებლობა
ბერლინის მეცნიერებათა სამეფო აკადემიამ 1784წ. გამოაქვეყნა
მორიგი საპრემიო კითხვა: რა არის განმანათლებლობა? მრავალ
პასუხთა შორის იმთავითვე გამოიკვეთა კანტის პოზიცია 
 განმანათლებლობა – ესაა ადამიანის
გამოსვლა უმწიფრობიდან, რომელიც მისივე
ბრალია. უმწიფრობა უუნარობაა, საკუთარი
განსჯა სხვისი ხელმძღვანელობის გარეშე
მოიხმარო. უმწიფრობა საკუთარი თავის
ბრალია მაშინ, როცა მისი მიზეზი განსჯის
ნაკლულობაში კი არა, გადაწყვეტილებისა
და სიმამაცის არქონაში ძევს. Sapere Aude!
გაბედე საკუთარი განსჯის გამოყენება!
 ფუკოს ინტერპრეტაციით,
კაცობრიობა ზრდასრული გახდება
არა მაშინ, როცა მას დამორჩილება
აღარ დასჭირდება, არამედ მაშინ,
როდესაც მას ეტყვიან:
"დამმორჩილდით და შეგეძლებათ
იმსჯელოთ, რამდენიც გნებავთ", 
კიონიგსბერგი
“ორი რამ იწვევს ჩემში გაოცებას რაც უფრო ხშირად
და დაბეჯითებით ვაზროვნებ მასზე. ვარსკვლავებით
მოჭედილი ზეცა და ზნეობრივი კანონი ჩემში”
 გმადლობთ
ყურადღებისთვის