TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI

BỘ MÔN TÂM THẦN

RỐI LOẠN TƯ DUY

BSNT. Bùi Văn San

Bộ môn Tâm thần Đại học y Hà Nội
Khái niệm
Tư duy là quá trình hoạt động tâm thần phức tạp, là hình thức cao nhất của quá
trình nhận thức .Có đặc tính là phản ánh thực tại khách quan một cách gián tiếp và
khái quát từ đó có thể nắm được bản chất và quy luật phát triển của sự vật.

TRỰC QUAN: TƯ DUY: BIỂU HIỆN:

-Cảm giác -Khái niệm -Lời nói
-Tri giác -Phán đoán -Chữ viết
-Biểu tượng -Suy luận -Hành động
CÁC RỐI LOẠN TƯ DUY
Do quá trình tiếp nhận: cảm giác, tri giác
Do quá trình trừu tượng: phân tích, tổng hợp
Rối loạn cảm xúc, trí tuệ và ý thức.
 QUÁ TRÌNH RỐI LOẠN

Rối loạn cảm giác Cảm xúc, ý thức,trí tuệ

tri giác
(phản ánh sai)

rối loạn tư duy

(phán đoán,suy luân sai) Rối loạn ngôn ngữ
Rối loạn hành vi

Rối loạn trừu tượng

(phân tích,
tổng hợp sai)
 RỐI LOẠN NỘI DUNG TƯ DUY

NỘI DUNG TƯ DUY

ĐỊNH KIẾN ÁM ẢNH HOANG TƯỞNG

Xu Hoang
Hoang
Ám Hoang
Hoang
Ý tưởng hướng Tưởng
Tưởng
ảnh tưởng
tưởng
ám ảnh. hành vi Suy
Suy
sợ cảm thụ
cảm thụ
ám ảnh đoán
đoán
ĐỊNH KIẾN
•Ý tưởng trên cơ sở những sự kiện thực nhưng bệnh nhân gắn cho sự kiện thực ấy một
ý nghĩa quá mức. Nó chiếm ưu thế trong ý thức bệnh nhân và được duy trì bằng một
cảm xúc mãnh liệt
•Bệnh nhân không thấy chỗ sai của mình, nên không có hiện tượng tự đấu tranh với định
kiến. Tuy nhiên khi được đả thông và có dẫn chứng cụ thể có thể làm mất hay làm yếu
định kiến đi.
ÁM ẢNH
•Là những ý tưởng không phù hợp với thực tế, bệnh nhân còn biết phê phán ý đó là
sai,tự đấu tranh để xua đuổi đi nhưng không xua đuổi được
•Hội chứng ám ảnh:
-Ý tưởng ám ảnh: mang tính chất cốt lõi,là những suy luận, ý nghĩ diễn ra trong đầu bệnh nhân
luôn làm bệnh nhân phải đặt câu hỏi
-Lo sợ ám ảnh: bệnh nhân bị cưỡng bứcnhớ lại.thường là những sự việc của bản thân,cuộc
sống
-Xu hướng,hành vi ám ảnh:
HOANG TƯỞNG
Hoang tưởng là những ý tưởng phán đoán sai lầm, không phù hợp với thực tế, do
bệnh tâm thần sinh ra nhưng bệnh nhân cho là hoàn toàn chính xác nên không thể
giải thích đả thông được
Hoang tưởng chỉ mất đi khi bệnh khỏi hoặc thuyên giảm
QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
Khí sắc(cảm giác)
hoang tưởng

Trí giác hoang tưởng

Suy đoán hoang tưởng

Hoang tưởng kết tinh

Hoang tưởng tan biến

 PHÂN LOẠI HOANG TƯỞNG
•Hoang tưởng suy đoán: Hoang tưởng cảm thụ :
-Nhóm hoang tưởng bị truy hại, bị chi phối:
-Hoang tưởng nhận nhầm
Hoang tưởng liên hệ,
Hoang tưởng bị truy hại, -Hoang tưởng gán ý
Hoang tưởng bị chi phối, -Hoang tưởng đóng kịch
Hoang tưởng ghen tuông
-Hoang tưởng biến hình bản thân
-Nhóm hoang tưởng tự ti, tự phủ định:
Hoang tưởng tự buộc tội,
-Hoang tưởng kì quái
Hoang tưởng nghi bệnh
-Nhóm hoang tưởng khuếch đại
Hoang tưởng tự cao,
Hoang tưởng được yêu,
Hoang tưởng phát minh
 RỐI LOẠN HÌNH THỨC TƯ DUY

NGÔN NGỮ HÀNH VI

Rối loạn Rối loạn Rối loạn

Rối loạn Rối loạn
Hình ngữ Hoạt
Nhịp độ Hoạt
thức nghĩa động
Ngôn động
Ngôn Ngôn Bản năng
ngữ có ý trí
ngữ ngữ
RỐI LOẠN NGÔN NGỮ
1.Rối loạn nhịp ngôn ngữ:
-Nói nhanh: tư duy phi tán,
tư duy dồn dập
nói hổ lốn
-Nói chậm: tư duy chậm chạp
tư duy ngắt quãng
tư duy lịm dần
RỐI LOẠN NGÔN NGỮ
2.Rối loạn hình thức ngôn ngữ:
-Nói một mình
-Đối thoại tưởng tượng
-Trả lời bên cạnh
-Không nói
- Nói lặp lại
-Đáp lập lại
-Nhại lời
RỐI LOẠN NGÔN NGỮ
3.Rối loạn ngữ pháp và logic
-Ngôn ngữ phân liệt
-Ngôn ngữ hỗn độn: rời rạc không liên quan
-Từ bịa đặt tiếng nói riêng
-loạn ngữ pháp
RỐI LOẠN NGÔN NGỮ
4. Theo ý nghĩa, mục đích của ngôn ngữ
Suy luận bệnh lý:
Tư duy hai chiều:
Tư duy tự kỷ:
Tư duy tượng trưng:
CÁC HỘI CHỨNG RỐI LOẠN TƯ DUY
1.Hội chứng paranoid
- Hoang tưởng các loại: bị truy hại, bị chi phối, ghen tuông…
- Ảo giác giả (có thể có ảo giác thật)
- Hiện tượng tâm thần tự động
Ý tưởng tự động:
Cảm giác tự động:
Vận động tự động:
Thường gặp trong tâm thần phân liệt.
CÁC HỘI CHỨNG RỐI LOẠN TƯ DUY
2.Hội chứng paranoia:
- Hoang tưởng có hệ thống (hay định kiến có hệ thống) . Có thể là
hoang tưởng phát minh hoặc hoang tưởng ghen tuông hoặc liên hệ,…
- Kèm theo cảm xúc phù hợp với hoang tưởng.
- Không kèm theo tan rã nhân cách, không có ảo giác và hiện tượng tâm
thần tự động.
Có thể gặp trong các bệnh: tâm thần phân liệt, động kinh, loạn thần thoái
triển, nhân cách bệnh và loạn thần phản ứng.
CÁC HỘI CHỨNG RỐI LOẠN TƯ DUY
3. Hội chứng paraphrenia:
-Trên cơ sở hội chứng paranoid,
-Xuất hiện và nổi bật lên hang đầu hoang tưởng tự cao kì quái:
-Thường có hội chứng hưng cảm kèm theo.
Thường gặp trong tâm thần phân liệt, loạn thần tuổi già, liệt toàn thể tiến
triể
CÁC HỘI CHỨNG RỐI LOẠN TƯ DUY
4.Hội chứng nghi bệnh:
Là trạng thái lo lắng, sợ hãi quá chú ý vào sức khỏe của mình, lo lắng chú ý đến nỗi bệnh
nhân cho mình bị bệnh nặng, bị bệnh truyền nhiễm, hư hỏng các cơ quan bộ phận trong cơ
thể…
Cơ sở trên một bệnh có thật được phóng đại quá mức, có thể xuất hiện như một hoang tưởng
không căn cứ vào thực tế, có thể xuất hiện như một mối lo lắng kéo dài sau khi bệnh cơ thể
đã khỏi hẳn.
Thường kết hợp với các hội chứng khác: hội chứng ám ảnh, trầm cảm, paranoia, paranoit,
paraphrenia…
Hội chứng nghi bệnh mang tính chất hoang tưởng có thể gặp trong các bệnh tâm thần phân
liệt, loạn thần thoái triển, loạn thần tuổi già…