Psyme.

org Hiền, Nam, Thanh, Dũng

Trị liệu

Phân Tâm Personality

Psychology
 Freud
Tâm động học
Freud là ai?

Ông phát triển phân tâm học ra sao?

❖ Bác sĩ người Áo ---- mục tiêu tìm hiểu tâm trí.

❖ Catharsis: nhớ lại những trải nghiệm cũ để giải phóng căng thẳng, cảm xúc bị dồn nén.
🡪 Kết luận: giúp thuyên giảm bệnh tật.

❖ Talking cure: chữa bệnh bằng hỏi chuyện.

❖ Diễn giải, liên kết nhân cách dựa trên ảnh hưởng qua lại của ý thức - vô thức.
Làm cho các động cơ vô thức trở thành có ý thức → cá nhân đưa ra các lựa chọn
🡪 Phân tâm học – psychoanalysis / Tâm động học – psychodynamic
Quan điểm về bản chất
của con người
Bản chất của con
người là tốt hay
xấu?
Freud: Con
người mong đạt
được niềm vui,
tránh đi nỗi đau,
sợ hãi cái chết.
Hành vi = lực phi lý + động lực vô
thức + xung đột sinh học + bản
năng/xung lực (dục năng - bản năng chết)
●Dục năng/tính dục: có từ khi sinh
ra
- Đứa trẻ: khoái
cảm miệng -> hậu
môn -> bộ phận
sinh dục(3-5 tuổi)
- Lớn lên: Các
hành vi thỏa mãn
khác
Freud: Mục tiêu của cuộc sống
là đạt được niềm vui, tránh được
nỗi đau.
=> Điều này có tốt không?
“Niềm hạnh phúc không phải là thiếu vắng nỗi đau,
tự bản thân nó đã bao hàm nỗi đau”

“Thế gian này mang đến bao đẹp đẽ, nhưng đâu chỉ
thế, vì còn cả những nỗi đau. Rồi sau này bạn sẽ
nhận thêm một bài học vô gia, niềm đau cũng là
một món quà”.
Bản năng chết; dẫn
tới động lực hung
tính.
=> có phải hoàn
toàn là như thế?
Tóm lại: Theo Freud, con
người là sinh vật ham sống,
sợ chết và ưa hưởng thụ
Cấu trúc của nhân cách
 Cái tôi: khía cạnh lý trí, ra quyết định
của tính cách.
Pers.Freud
structure Chức năng: bảo vệ tâm trí, ngăn xung
năng mang tính xung đột có nguy cơ
trồi lên phần ý thức. ‘quan tòa’

  VD: lo âu - cảnh báo cái tôi về sự

Cái siêu tôi nguy hiểm khi một mong ước vô thức
chứa đựng nào đó bị dồn nén + nguy cơ trồi lên ý
những nguyên thức.
tắc đạo đức. 🡪 cái tôi sẽ huy động cơ chế phòng vệ
Phần lớn là nằm để ngăn ngừa.
ở vô thức. …
‘ức chế cái nó,
thuyết phục cái Cái nó: động cơ tình dục
tôi’ và sinh học đòi hỏi thỏa
mãn ngay lập tức. Luôn tìm
cách hài lòng các ham
muốn của cá nhân.
Nguyên tắc khoái cảm
(pleasure principle).
 Freud
Pers. structure
Bài tập Chỉ ra cái tôi, cái nó, cái siêu tôi trong tình huống sau:

a. Bạn được ba mẹ cho 2 chiếc kẹo. Bạn có một

người anh. Cuối cùng bạn quyết định sẽ chia sẻ
chiếc kẹo còn lại cho anh mình.
Cái nó, cái tôi, siêu tôi trong bạn sẽ nói gì?
 

b. Bạn đang làm bài kiểm tra. Bạn có ý định quay

cóp.
Cái nó, cái tôi, siêu tôi trong bạn sẽ nói gì?
 Freud
Pers. structure
Cấu trúc nhân cách
Điều gì xảy ra nếu 3 yếu tố thiếu sự cân bằng? 8

Cân bằng 🡪 nhân cách khỏe mạnh, thích ứng tốt

• Cái nó chiếm thế 🡪 mất kiểm soát

• Siêu tôi chiếm thế 🡪 quá đạo đức giáo điều, ham chỉ
trích, không chấp nhận ai.
• Cái tôi chiếm thế 🡪 sống quá thực tế, cứng nhắc rập
khuôn, không chấp nhận những thay đổi, thiếu cảm
nhận nội tại về cái đúng cái sai.
Ý thức và vô thức
 Freud 2 Vô thức là gì?
Tâm động học
3 Vận dụng vô thức vào trị liệu
như thế nào?

Vô thức
• Kho lưu trữ ký ức - cảm xúc - suy nghĩ (phần
nhiều phi lý) ảnh hưởng đến hành vi, không thể
nhìn nhận một cách rõ ràng.

• Đương đầu với tổn thương chưa được giải quyết trong thời thơ
ấu = liên kết những suy nghĩ và cảm xúc vào vùng vô thức.
Đem ký ức đó trở lại vùng ý thức.
 Freud
Tâm động học

Vô thức

● Mục tiêu của trị liệu Phân tâm là làm cho các động cơ vô thức
trở thành có ý thức

● Các quá trình vô thức là gốc rễ của tất cả các dạng triệu chứng
và hành vi nhiễu tâm
LO ÂU - ANXIETY
Các bạn nghĩ lo âu là gì?
Hay lo âu là như thế nào?
Theo phân tâm lo âu là:
- Tín hiệu cho thấy sự kiểm soát của cái
tôi đang bị đe dọa bởi: Thực tế, Cái Nó
hoặc cái siêu tôi
- Kết quả của sự dồn nén cảm xúc, ký ức,
mong muốn, trải nghiệm khi nó trồi lên
tầng nhận thức
=> Lo âu xảy ra khi Cái tôi có nguy cơ mất khả
năng kiểm soát các yếu tố Thực tế, Cái Nó hoặc
cái siêu tôi
Theo quan điểm phân
tâm nguyên nhân nào
dẫn đến lo âu?
 Lo âu hiện t n h iễ u
hực t h ầ n /
u t âm
(objective a
nxiety) Lo â x i e ty )
o t ic a n
ne u r
Khi mối đe d tâm ( g đ ột giữa
ọa đến từ c ó xu n
k hi
Xảy ra
bên ngoài
3 loại cái n ó và c á i t ô i

Lo âu tâm thần/nhiễu tâm

(neurotic anxiety)
Xảy ra khi có xung đột giữa cái
nó và cái tôi
 Thảo luận tình huốn
g
A là học sinh đại học
năm nhất và chuẩn bị
có bài thuyết trình về
là lần đầu tiên A thuyế môn tâm lý học đại cư
t trình trước rất nhiều ơng, đây
bạn lạ như vậy nên A
hôm thuyết trình A đ cảm thấy vô cùng lo lắ
ặt báo thức dậy sớm n g . Sá n g
để đến trường, trên đ
500.000 rơi trên đườn ường đi A nhìn thấy
g và A nghĩ “quả là số một tờ
tiền lớn", “ nếu nhặt lê
tuần”. Tuy nhiên, khi n mình sẽ có tiền ăn x
suy đó xuất hiện A bắ iên cả
t đầu trở nên lo lắng v
nhặt tiền và biết đó k ề việc ai đó sẽ nhìn th
hông phải tiền của m ấy mình
ình. Thời gian suy ng
bỗng dưng có một bà hĩ đã làm A gần như
cụ đi tới và cần sang đ muộn học,
ường. Trong suy nghĩ
sang đường, nhưng n A biết rằng mình nên
ếu đưa sang A sẽ mu đưa bà cụ
ộn học. Chính vì vậy
trường và không đưa A đã quyết định đi th
bà cụ sang, suốt đường ẳn g đ ến
đi A luôn cảm thấy tộ
và không đưa bà sang i lỗi về việc mình lờ b
đường. à cụ đ i
 Freud
Defensive Mecha

Các cơ chế
phòng vệ để làm
Cơ chế
gì? phòng vệ
 Freud
Defensive Mecha.

=> Bảo vệ cái Tôi

trước những tình
huống gây lo âu Cơ chế
phòng vệ
 Cơ chế Ví dụ
1. Kìm nén/ dồn Loại bỏ suy nghĩ, cảm giác đe dọa và đau đớn - Một người đau khổ trong cuộc hôn nhân
nén khỏi nhận thức và ly hôn. Sau đó họ từ chối kết hôn với
người khác

2. Phủ nhận Chối bỏ sự tồn tại của mối đe dọa đến từ thực tế
3. Hình thành Thể hiện xung năng trái ngược khi đối mặt với
phản ứng ngược xung năng gây lo âu
4. Phóng chiếu Gán những xung năng không được chấp nhận ở
bản thân lên người khác
- Bị kiểm kém nhưng không công nhận,
cho rằng cô chấm sai
- Một số người có vấn đề về rượu khẳng
định “Tôi không phải là một kẻ nghiện
rượu. Tôi có thể uống hoặc bỏ nó”
- Thích nhưng lại suốt ngày kể xấu
- Người vợ ngoại tình và cảm thấy lo
lắng, nên sáng nào cũng dậy sớm vắt
nước hoa quả cho người chồng
- Suy bụng ta ra bụng người
- Người chồng thường xuyên nói dối vợ
mình nhưng lại luôn nghi kiểm tra điện
thoại của vợ
 Cơ chế Ví dụ

5. Chuyển di Hướng năng lượng về phía một đối tượng khác Giận cá chém thớt
khi đối tượng ban đầu không thể tiếp cận được Giận ông sếp nhưng về cáu với chồng, con

6. Hợp lý hoá Đưa ra lý do có thể chấp nhận được cho cái tôi bị Bị điểm kém nhưng cho rằng do mình vào
tổn thương đề khó hơn thay vì lý do mình không thông
minh

7. Thăng hoa Chuyển hướng các năng lượng tình dục hoặc gây Bực ông hàng xóm nhưng không đấm ông ý
hấn vào các hoạt động khác mà chuyển sang ném gối
 Cơ chế Ví dụ

8. Thoái lui Quay trở lại giai đoạn trước đó, thời điểm có ít
nhu cầu hơn

9. Nhập tâm Tiếp nhận và bằng lòng với tiêu chuẩn của người
khác

10. Đồng nhất Đồng nhất với những người, tổ chức hoặc
hoá nguyên nhân thành công để cảm thấy mình có
giá trị

11. Bù trừ Nguỵ trang điểm yếu hoặc phát triển điểm mạnh
để che đậy những điểm tiêu cực
 Freud 1. Những người có hôn nhân đang trên bờ vực ly hôn có thể khẳng định rằng mọi
Defensive Mecha.
thứ vẫn đang diễn ra tốt đẹp.
2. Những người thích lợi dụng người khác nói rằng “Học cách làm quen với sự thất
vọng sẽ làm ta trở nên mạnh mẽ hơn”.
3. Bạn bị mất việc và gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một công việc mới. Bạn cảm
thấy thấy bại và trút sự thất vọng và cảm giác thất bại của mình lên những người

Bài tập nhập cư trong cộng đồng của bạn, đổ lỗi cho họ về việc bạn không thể tìm được
việc làm.
4. Quỳ xuống khóc bám chặt vào chân người yêu, cầu xin người yêu quay trở lại.
5. Một học sinh năm nhất trước ngày làm bài kiểm tra cuối kỳ thức đêm nhắn tin trò
chuyện với bạn bè như hồi học ở cấp 3 để giảm lo lắng.
 Freud
Defensive Mecha.

6. Bạn không ưa một người và nói rằng: người đó ghét bạn và có ý định làm hại bạn.
7. Một người phụ nữ tuyên bố cô và mẹ có mối quan hệ hoàn hảo trong khi trên thực tế, cả hai
1
từng có quá khứ xích mích và xung đột.
8. Một người nghiện ma túy lớn tiếng rao giảng chống lạm dụng chất kích thích và kiêng chúng.
9. Bạn ám ảnh về việc muốn kiểm soát ngay cả những chi tiết nhỏ nhất trong cuộc sống của bạn.
Bạn trở thành một chủ doanh nghiệp thành công và một nhà lãnh đạo.
Bài tập
10. Bạn cảm thấy mình đang bị thôi thúc bởi một hành động thiếu chung thủy với người bạn đời
của mình. Thay vì hành động theo những lời thúc giục không thể chấp nhận được này, bạn
hướng cảm xúc và năng lượng của mình vào các công việc gia đình như làm vườn, trang trí nhà
cửa.
 Freud
Tâm động học 1
Today's Agenda Dec 17th, 2021
Psyme.org

1 Freud – Phân tâm học A. Adler – TLH Cá nhân

3
Tâm động học

2 Carl Jung – Vô thức tập thể 4 Carl Roger – TLH Nhân văn
 Tất cả chúng ta đều có nhân cách?

Định nghĩa ?

Paul Bloom
- Yale ▪ Phong cách (style) phản ứng 🡪 môi trường và mọi người xung quanh.

James – ▪ Những đặc điểm nhất quán <--> hành vi của một người khác với những
North người khác.
Cali State

▪ Một hệ thống năng động gồm: tâm sinh lý, hành vi, những suy nghĩ
Gordo
tiêu biểu.
n Allp
ort
(1961
)
Chúng ta thường một cách vô thức hay ý thức, sử dụng những kinh
nghiệm của mình để thừa nhận nhân cách của chính bản thân
mình (tôi là một người hay ngại ngùng hay xông xáo), hoặc suy ra
nhân cách của người khác, thậm chí cả những nhân vật hoạt hình
hay những người mà chúng ta chưa gặp.
 Freud
Tâm động học

uy ên l y hô n)
h bấ t lợ i. (k h
à n g v à c ó t ín
i k h uy ên r õ r í t bệ nh
• Đưa ra lờ q u ả tồ i tệ v à
g h ợ p c ó k ế t
nhiề u t r ư ờ n
g th ừ a n hậ n
• Ôn
h ữ a k hỏ i .
nhân được c
4

Phương thức trị liệu của Freud có đem lại hiệu quả?

Việc tái hiện lại tổn thương có khi còn gây ra đau kh
ổ nhiều hơn.
(nghiên cứu: khuyến khích khóc khi xem phim buồn
🡪 có cảm xúc
tệ. Đấm vào bao cát để thể hiện tức giận 🡪 khiên tứ
c giận hơn. )
 Freud 5
Tâm động học
Các quan điểm chính trong con đường hình thành học thuyết

Các vấn đề của bệnh Phát triển các lý

nhân liên quan đến thuyết tập trung vào
những khó khăn về sự liên tưởng tình dục
tình dục ở trẻ em. (phần các
🡪 khuyến nghị tăng giai đoạn phát triển
cường hoạt động tình tâm tính dục)
Các vấn đề của bệnh nhân <->
dục.
việc bị lạm dụng tình dục khi còn
nhỏ = những báo cáo về giấc
mơ.
🡪 Bệnh nhân phủ nhận.
(ký ức được cấy ghép)
 Freud
Các giai đoạn phát triển tâm
tính dục

• Tính dục – sexuality:

sinh dục, hoạt động tình dục, khoái cảm khác
mà cá nhân có được.

• Khoái cảm tâm lý tính

nhữngdục – cảm, hung phấn mạnh mẽ từ việc
khoái
psychosexual: kích thích các bộ phận cơ thể.

5
 • Khoái cảm từ việc đi cầu hoặc nhịn giữ lại
Freud phân.
Các giai đoạn phát triển tâm
• Kiểm soát thái độ của bố mẹ: làm hài lòng
tính dục
cha mẹ = đi vệ sinh đúng/ trừng phạt bố
mẹ = giữ chất thải + đi vệ sinh sai.

• Cắm chốt (việc dạy đi vệ sinh quá nghiêm

• Khoái cảm mãnh liệt từ kích thích ở khác hoặc dễ dãi) 🡪
1: keo kiệt, bướng bỉnh, quá kỹ tính
miệng (bú mẹ). : bừa bộn, hoang phí.

• Cắm chốt (bị thiếu/ quá thỏa mãn)

🡪 tuổi trưởng thành tiếp tục muốn 2.Hậu
có khoái cảm từ việc ăn, uống (ăn
2 môn
)
(1.5-3.5
uống vô độ), hút thuốc.
1.Môi Các triệu chứng lo âu, stress, lệ
miệng
(sơ sinh - 1.5) thuộc quá mức.
5
 Freud
Các giai đoạn phát triển tâm
tính dục Khoái cảm từ việc nghịch dương vật + hấp dẫn
tình dục với cha/ mẹ.

Phức cảm
Cắm chốt 🡪 ảnh hưởng đến nhân cách, các hành
Bé trai ham muốn tình dục với mẹ, cạnh
Oedipus
vi liên cá nhân (nổi loạn, gây hấn), rối loạn tình
tranh với bố.
dục (đồng tính, chứng phô bày và bái vật giáo/ bái
Sợ “bị thiến” 🡪 dồn nén các ham muốn với
vật tình dục/ loạn dục đồ vật)
mẹ + đồng nhất với bố.

Phức cảm 3.Dương

Bé gái
Electraham muốn tình dục với bố, cạnh vậ t
(3-6)
tranh với mẹ.
Ham muốn có dương vật, cảm giác tự ti vì
“bị thiến”. 🡪 làm thăng hoa cảm xúc này +
thay thế ham muốn có dương vật = ham
 Freud
Các giai đoạn phát triển tâm
tính dục 5.Sinh dục
(dậy thì-thiếu
niên)
4.Ẩn tàng
(6-dậy thì)

• Sự khoái cảm quay về bộ phận sinh

1
dục. Mối quan tâm tình dục mạnh mẽ.

• Nếu dục năng bị cắm chốt ở giai đoạn

• Đè nén. Các xung năng vô thức tạm
trước 🡪 ít dục năng hơn. Những cá
thời lắng xuống, cái tôi trở nên mạnh
nhân đương đầu thành công ở các giai
mẽ hơn.
đoạn trước 🡪 sẽ tìm được sự thỏa mãn
2 chủ yếu từ quan hệ tình dục.
• Từ bỏ ham muốn với cha/mẹ.
Chuyển hóa xung năng tính dục vào
• Phát triển tốt ở các giai đoạn trước 🡪
quan hệ với bạn cùng giới, các nhân
hình thành nên một mối quan hệ bền
vật anh hùng, các mẫu người lý
vững lâu dài với các nhu cầu khác có
tưởng…
giá trị. (PGSTS Minh Hang)
 Freud
Các giai đoạn phát triển tâm
tính dục

Bảng 14.1 Các giai đoạn phát triển tâm lý tính dục của Freud
Giai đoạn (Độ tuổi tương
Sự quan tâm tính dục Cắm chốt ở mỗi giai đoạn
6 đương)
Với phần Mối quan tâm kéo dài với sự phụ thuộc và
Miệng (sơ sinh tới một
Bú, nuốt, cắn sự độc lập, khoái cảm từ ăn uống và các
tuổi rưỡi)
kiến thức hoạt động ở miệng khác
5
Hậu môn  (1,5 tuổi – 3 Nhịn đi cầu và giữ lại Trật tự hay luộm thuộm, keo kiệt hay lãng
tuổi) phân phí, bướng bỉnh
này, bạn
Chạm vào dương vật
Dương vật (3-5 tuổi hoặc Khó cảm thấy gần gũi. Nam giới: Sợ bị
hoặc âm vật. Phức cảm
có kết 6 tuổi)
Oedipus
thiến. Nữ giới: ghen tị có dương vật

Ẩn tàng (5 hoặc 6 tuổi đến Quan tâm đến tình dục

luận gì? dậy thì) Kìm nén

Phát dục (từ dậy thì về Quan hệ tình dục với

sau) người khác
 Carl Jung

Vô Thức Tập Thể

 t ập t hể
Vô thức

C. Jung

1 Quan niệm của Jung về nhân cách?

• Con người tìm kiếm ý nghĩa tinh thần trong cuộc sống + khả năng thay đổi tính cách
khi trưởng thành.
• Mặt nạ, giống như những vai diễn trong một vở kịch che giấu bản chất thật.

• Vô thức tập : xuất hiện từ khi chào đời, những nguyên mẫu từ trải nghiệm tích lũy của thế
thể
đi
Bằng cách nào vô thức tập thể được truyền từ thế hệ này qua thế hệ
trước. 2
khác?
🡪 Do gen: Khoa học hiện tại vẫn chưa chứng minh được điều này.
🡪 Người cổ đại có những tư duy để dành được lợi thế sinh tồn 🡪 chúng ta tiến hóa theo xu
hướng tư duy tương tự như vậy.
 Alfred Adler

Tâm lý học cá nhân

 á nh ân
TLH C 1 Những điểm chính trong học thuyết của Adler?

A. Adler

Cảm nhận tự ti – inferiority feelings: cảm nhận mình thua kém từ khi sinh ra.
Phức cảm tự ti – inferiority complex: cảm giác yếu đuối, kém cỏi và bất lực. 🡨 Do những thất bại dai dẳng
+ sự chỉ trích từ người khác.

Nỗ lực vượt trội – striving for superiority: mong muốn tìm kiếm sự xuất sắc và hoàn thiện.

Sự quan tâm xã hội – social interest: đoàn kết và đồng nhất với những người khác 🡪 hành động
mang tính xây dựng.
Cá nhân phát triển chỉ theo tính vị kỉ mà không có sự quan tâm xã hội 🡪 nhiễu tâm.
 á nh ân
TLH C

A. Adler
 á nh ân
TLH C

A. Adler
Tâm lý học nhân văn
 1 Copy a sticky Copy a stic
ky Copy a sticky Copy a sticky

Icebreaker
note and note and note and note and
write down write dow
n write down write down
Copy a sticky note and your your your your
thoughts. thoughts. thoughts. thoughts.
write down your
Before we start with the session, let's warm up a thoughts.

little with this icebreaker question:

What's your frequently used Emoji?

Below are suggestions for icebreaker questions:

• What's your morning routine?

• What did you have for breakfast today?
• What’s a random act of kindness you did for a stranger?
• What's the most challenging thing you've done in life? Time: 5 minutes
• What's your favorite dessert?
Let's begin!

Ar e y o u
ready?
MDM Company June 1, 2021

In the middle of the page, we will write the main

1
Mindmap idea or topic we want to develop.

Think of related sub ideas or topics and connect it

2 with a line to the main idea or main topic in the
A mind map is a visual way to present and middle.
organize our wonderful ideas. It adds structure Copy a sticky Copy a sti
cky Copy a sticky Copy a sticky
note and note and note and note and
to the way we brainstorm as a team so we can write down
your
write dow
your
n write down
your
write down
your
thoughts. thoughts. thoughts. thoughts.

easily analyze our action items later on.

Repeat Step 2 until refined related sub ideas or

3 topics are generated.
 Your awesome
idea goes here.

Your awes
ome Your awesome
idea goes
here. idea goes here.

Mindma
Main Idea
p
Your awes
Your awesome ome
idea goes
idea goes here. here.

or Topic

Your awesome
Your awesome idea goes here.
idea goes here.

Your awesome
idea goes here.
 Mindmap
Summary

From the mind map from the

previous page, write 3-5 sub topics
or sub ideas the team wants to work
on. Using a star, vote on the sub
topics or sub ideas that you feel the
team should prioritize.
MDM Company June 1, 2021

Action Items
1 Write action items in the boxes.

Copy a sticky Copy a sti

cky Copy a sticky Copy a sticky
note and note and note and
Let's go back to the previous pages and
note and
write down write dow
n write down write down
your your your your
thoughts. thoughts. thoughts. th ghts.
ou
synthesize what next actions are
appropriate for us to move forward as a
group. Drag your photo under the
2 action item you want to own.
Action Items
Write action items in the
1
boxes.

Drag your photo under

2 the action item you want
to own.

Copy a sticky
note and
write down
your
thoughts.
MDM Company June 1, 2021

The mind is just like a muscle —

the more you exercise it,
the stronger it gets and the more
it can expand.
Idowu Koyenikan
MDM Company June 1, 2021

Th a n k Have a
great day
ahead.

y o u !
MDM Company June 1, 2021

Icons and
Illustrations 1 2 3

Resource Page Copy a sticky Copy a sti

cky Copy a sticky Copy a sticky
note and note and note and note and
write down write dow
n write down write down
your your your your
Use these free recolorable icons and illustrations th ghts.
ou thoughts. thoughts. thoughts.

in your Canva design.