PANITIKAN SA

PANAHON
NG AMERIKANO
KALIGIRANG KASAYSAYAN

Ang mga Pilipinong mapanghimagsik ay nagwagi laban sa mga Kastila na

sumakop sa atin nang higit sa tatlong daang taon. Naiwagayway ang ating
bandila noong ika-12 ng Hunyo 1898, tanda ng pagkakaroon natin ng
kalayaan.Nahirang si Hen. Emilio Aguinaldo noon bilang unang pangulo ng
Republika ng Pilipinas, subalit ang kalagayang ito’y naging panandalian
lamang sapagkat biglang lumusob ang mga Amerikano.

Nagkaroon ng digmaang Pilipino- Amerikano na siyang naging sanhi ng

pagsuko ni Hen. Miguel Malvar noong 1903. Gayun pa man, ang kilusang
pangkapayapaan ay nagsimula noong pang 1900.
MGA KATANGIAN NG PANITIKAN SA:

1.Hangaring makamit ang kalayaan

2.Marubdob na pagmamahal sa bayan
3.Pagtutol sa kolonyalismo at imperialism

 DIWANG NANAIG SA PANAHON NG:

1.Nasyonalismo
2.Kalayaan sa pagpapahayag
3.Paglawak ng karanasan
4.Paghanap at paggamit ng bagong pamamaraan
MGA IMPLUWENSYA SA PANANAKOP NG MGA AMERIKANO:

1. Pagpapatayo ng mga paaralan

2. Binago ang sistema ng edukasyon
3. Pinaunlad ang kalusugan at kalinisan
4. Ipinagamit ang wikang Ingles
5. Pagpapalahok sa mga Pilipino sa pamamalakad ng pamahalaan
6. Kalayaan sa pagpapahayag

MGA PAHAYAGAN SA PANAHON NG AMERIKANO:

1. EL GRITO DEL PUEBLO (Ang Sigaw/Tinig ng Bayan) itinatag ni Pascual Poblete noong 1900
2. EL NUEVO DIA (Ang Bagong Araw) itinatag ni Sergio Osmena noong 1900
3. EL RENACIMIENTO (Muling Pagsilang) itinatag ni Rafael Palma noong 1900
4. Manila Daily Bulletin-1900
 
MGA DULANG IPINATIGIL

1.KAHAPON, NGAYON AT BUKAS – sinulat ni Aurelio Tolentino

2.TANIKALANG GINTO- ni Juan Abad
3.MALAYA –ni Tomas Remegio
4.WALANG SUGAT – ni Severino Reyes

3 PANGKATNG MGA MANUNULAT

1.Maka-Kastila – Naging inspirasyon ng manunulat si Rizal

2.Maka-Ingles – Nagsimula sa mga paaralang Filipino ang Ingles, Maraming naisulat na sanaysay,maikling
kwento at mga tula.

3.Maka-Tagalog- Naging inspirasyon ng mga manunulat ang “Florante at Laura” ni Francisco Balagtas at
‘’Urbana at Felisa’’ ni Modesto de Castro
 
PANITIKAN SA KASTILA
1. CECILIO APOSTOL- may pinakamabuting tulang papuri kay Jose Rizal ; OBRA-MAESTRA- A Rizal

2. FERNANDO MA. GUERRERO- unang hari ng panulaan sa Kastila; OBRA-MAESTRA-Crisalidas (Mga Higad)

3. JESUS BALMORI – “Batikuling”; OBRA-MAESTRA- El Recuerdo y el Olvido; nahirang siyang “poeta laureado” sa
wikang Kastila.
4. MANUEL BERNABE- -isang makatang liriko at ang sigla ng kaniyang damdaming makabayan ay hindi nagbabago sa alin
mang paksang kaniyang sinusulat. Sa pakikipagbalagtasan niya kay Balmori, higit siyang naging kaakit-akit sa madla dahil sa
melodiya ng kaniyang pananalita. Ipinagtanggol niya ang “Olvido” na nangangahulugang “limot”.
5. CLARO RECTO- Obra Mestra-BAJO LOS COCOTEROS ( Sa Lilim ng Niyugan)

IBA PANG MANUNULAT SA WIKANG KASTILA :

ADELINA GURREA – kauna-unahang makatang babae sa Pilipinas na magaling sa Kastila; Obra-maestra-

EL NIDO
ISIDRO MARPORI –obra-maestra-AROMAS DEL ENSUENO ( Halimuyak ng Pangarap)

MACARIO ADRIATICO –obra-maestra-alamat”LA PUNTA DE SALTO ( Ang Pook na Pamulaan )

EFIFANIO DELOS SANTOS- nakilala sa tawag na DON PANYONG; kilala bilang mahusay na mananalambuhay.
PANITIKAN SA TAGALOG:

Inuri ni Julian Cruz Balmaceda sa tatlo ang mga makatang tagalog: Makata ng Puso, Makata ng Buhay,
Makata ng Dulaan.

MAKATA NG PUSO : Lope K. Santos; Inigo Ed Regalado;Carlos Gatmaitan; Pedro

Gatmaitan; Jose Corazon de Jesus; Cirio H. Panganiban; Deogracias A. Rosario; Ildefonso
Santos; Amado V. Hernandez; Nemecio Carabana; Mar Antonio

MAKATA NG BUHAY : Lope K. Santos; Jose Corazon de Jesus; Florentino Collantes;

Patricio Mariano; Carlos Gatmaitan; Amado V. Hernandez

MAKATA NG DULAAN : Aurelio Tolentino; Patricio Mariano, Severino Reyes; Tomas

Remegio
PANITIKAN SA TAGALOG:

•LOPE K. SANTOS – Ama ng Balarilang Tagalog; OBRA-MAESTRA-Banaag at Sikat

•JOSE CORAZON DE JESUS- Huseng Batute; OBRA- MAESTRA-Isang Punungkahoy

•FLORENTINO COLLANTES- Kuntil Butil; OBRA- MAESTRA- Lumang Simbahan

•AMADO V. HERNANDEZ- Makata ng mga Manggagawa; MGA OBRA-MAESTRA- Isang

Dipang Langit;Mga Ibong Mandaragit; Luha ng Buwaya; Bayang Malaya; Ang Panday

•VALERIANO HERNANDEZ-PENA- Tandang Anong at Kintin Kulirat; OBRA-MAESTRA- Nena

at Neneng

•INIGO ED REGALADO – Odalager; OBRA-MAESTRA- Damdamin

PANITIKANG FILIPINO SA INGLES

JOSE GARCIA VILLA – “Doveglion”; pinakatanyag na Pilipinong manunulat sa Ingles JORGE

BACOBO – sinulat-”Filipino Contact with America”; A Vision of Beauty
ZOILO GALANG – sumulat ng kauna-unahang nobelang Pilipino sa wikang Ingles na
pinamagatang “A Child of Sorrow”
ZULUETA DE COSTA-nagkamit ng unang gantimpala sa tulang “Like the Molave”

IBA PANG PANITIKAN

PEDRO BUKANEG- Ama ng Panitikang Iloko; Bukanegan-kasingkahulugan ng Balagtasan

CLARO CALUYA- Prinsipe ng mga Makatang Iloko; kilala sa pagiging makata at nobelista
LEON PICHAY – kinilala bilang “pinakamabuting BUKANEGERO”
JUAN CRISOSTOMO SOTO- Ama ng Panitikang Kapampangan; Crisostan-kasingkahulugan ng
Balagtasan
ERIBERTO GUMBAN-Ama ng panitikang Bisaya
THANKS PO !