Fizika 9

Thjerrat optike
RNL: PËRFITON FORMULAT E PËRCAKTIMIT TË POZITËS SË SHËMBËLLIMEVE DHE
ZMADHIMIT TË TYRE NË PASQYRA TË RRAFSHTA, SFERIKE DHE THJERRA TË HOLLA
DHE SHPJEGON RREGULLAT E PËRCAKTIMIT TË KARAKTERIT TË SHËMBËLLIMEVE.
 Fizika 9
Thjerrat optike

 Thjerrat optike janë trupa prej qelqi ose lëndë tjetër e tejdukshme, të cilët kufizohen me dy
sipërfaqe sferike ose një sferike dhe tjetra e rrafshët.
 Thjerrat optike mund të jenë dy llojesh:
 Përmbledhëse (konvergjente)
 Shpërndarëse (divergjente)
 Fizika 9
Thjerrat përmbledhëse

Rrezet paralele me boshtn optik pas thyerjes

nëpër thjerrën përmbledhëse, mblidhen të gjitha
në një pikë e cila quhet vatër ose fokus.

Pjesët kryesore të thjerrës janë:

• Qendra optike që në figurë është pika O
• Fokusi-pika ku mbledhen rrezet paralele të dritës
pas thyerjes së tyre.
• Boshti optik-vija që kalon nëpër qendër optike
dhe fokus.
 Fizika 9
Thjerrat shpërndarëse

Rrezet paralele me boshtn optik pas thyerjes

nëpër thjerrën shpërndarëse, shpërndahen.

Fokusi te këto thjerra është imagjinar dhe

fitohet nëse rrezet e dritës të shpërndara pas
kalimit nëpër thjerrë projektohen në drejtimin
e kundërt.
Fizika 9
 Fizika 9
Përfitimi i shëmbëllimeve te thjerrat

Për përfitimin e shëmbëllimit te thjerrat bikonvekse duhet t’i shfrytëzojmë tri

rreze karakteristike për thjerrrat, të cilat janë:
1. Rrezja e cila përhapet paralelisht me boshtin optik, pas thyerjes nëpër thjerrë, kalon nëpër
fokus.
2. Rrezja e cila kalon nëpër fokus ose fillon nga fokusi, pas thyerjes nëpër thjerrë vazhdon në
drejtim paralel me boshtin optik.
3. Rrezja e cila kalon nëpër qendër të thjerrës, nuk thyhet fare dhe nuk e ndryshon drejtimin e
përhapjes se vet.
Fizika 9
 Fizika 9

Edhe te thjerrat shpërndarëse përdoren rrezet

karakteristike të njëjta për konstruktimin e
shëmbëllimit, ngjashëm me thjerrat përmbledhëse.

Te këto thjerra shëmbëllimi është imagjinar,

i zvogluar dhe i drejtë.
Fizika 9
Fizika 9
 Fizika 9

Fuqia e thjerrave

 Fuqia është veti me rëndësi e thjerrave, ajo përkufizohet në këtë mënyrë:

Fuqia e thjerrës shprehet me dioptri dhe shënohet me D (dioptria):

 Fizika 9
Ekuacioni i thjerrave

a- është largësia e objektit

nga thjerra
b- është largësia e
shëmbëllimit nga thjerra
f- është largësia fokale
 Fizika 9
Detyrë shtëpie:
Pas kalimit të dritës nëpër thjerrë përmbledhëse, në perde paraqitet shëmbëllimi në largësi 50
cm nga thjerra. Të llogaritet largësia e vendosjes së trupit nga thjerra, në qoftë se largësia
foklae e thjerrës është 30 cm.
 Fizika 9

FALEMINDERIT PËR VËMENDJE