Professional Documents
Culture Documents
WIKA
BATAY SA
Impormal
Ito ay antas ng wika na karaniwan,
palasak, pang araw-araw, madalas
gamitin sa pakikipag-usap at
pakikipagtalastasan.
Ito ay nauuri sa tatlo
1.balbal o pangkalye
wikang ginagamit ng tao na halos likha-likha
lamang at may kanya-kanyang kahulugan gaya ng
wika ng mga tambay at bakla
tinatawag ding salitang kanto o salitang kalye
halimbawa ang mga salitang ‘eklavush’, ‘erpat at
ermat’ at ‘cheverloo’
Halimbawa:
Chicks (dalagang bata pa)
Orange (beinte pesos)
Pinoy (Pilipino)
Karaniwang paraan ng pagbuo ng salitang balbal:
4. Pagpapaikli
Halimbawa:
Pakialam – paki
Tiyak – tyak
5. Pagbabaliktad
Buong Salita
Halimbawa:
Etned – bente
Kita – atik
Papantig
Halimbawa:
Dehin – hindi
Ngetpa – Panget
Tipar – Parti
6. Paggamit ng Akronim
Halimbawa:
G – get, nauunawaan
US – under de saya
7. Pagpapalit ng Pantig
Halimbawa:
Lagpak – Palpak – Bigo
Torpe – Tyope – torpe, naduwag
8. Paghahalo ng salita
Halimbawa:
Bow na lang ng bow
Mag-jr (joy riding)
Mag-gimik
Mag-MU
9. Paggamit ng Bilang
Halimbawa:
45 – pumutok
1433 – I love you too
50-50 – naghihingalo
10. Pagdaragdag
Halimbawa:
Puti – isputing
Kulang – kulongbisi
11. Kumbinasyon
Pagbabaligtad at Pagdaragdag
Halimbawa:
Hiya – Yahi – Dyahi
Pagpapaikli at pag-Pilipino
Halimbawa:
Pino – Pinoy
Mestiso – Tiso, Tisoy
Pagpapaikli at Pagbabaligtad
Halimbawa:
Pantalon – Talon – Lonta
Sigarilyo – Siyo – Yosi
Panghihiram at Pagpapaikli
Halimbawa:
Security – Sikyo
Brain Damage – Brenda
Panghihiram at Pagdaragdag
Halimbawa:
Get – Gets/Getsing
Cry – Crayola
2.kolokyal
ito ay ang pakikibagay ng wika sa taong gumagamit nito.
Kadalasan napaiikli ang mga salita ngunit
napagkakasunduan ang pagpapaikli nito. Halimbawa:
/tena/ para sa 'tara na', /pre/ para sa 'pare'
Pang araw-araw na salita, maaring may kagaspangan nang
kaunti,
maari rin itor refinado ayon sa kung sino ang nagsasalita.
Ang pagpapaikli ng isa, dalawa o higit pang titik sa salita.
Halimbawa:
Nasan, pa`no,sa’kin,kelan
Meron ka bang dala?
Bahagi pa rin nito ang pagsasama ng dalawang wika
tulad ng Tagalog at Ingles o Tag-lish o Tagalog-
Espanyol
Halimbawa:
1.Aatend ka ba sa birthday ni Lina?
(Tag-lish)
2.Hindi, may gagawin kami sa
eskwelahan. (Tag-Espanyol)
3. lalawiganin
mga wikang ginagamit ng mga tao sa lalawigan gaya ng
Chavacano, Tausug, Cebuano, Ilonggo, Visaya at iba pa.
Hindi talamak ang paggamit sa isang bansa ng mga
wikang lalawiganin ngunit nagsasadya ito ng
implikasyon ng kultura ng isang lalawigan
Ito ay gamitin ng mga tao sa particular na pook o
lalawigan, makikilala ito sa kakaibang tono o punto.
Halimbawa:
1. tanan mula sa salitang Bisaya na ang
ibig sabihin ay lahat
2. ambot(Bisaya) – ewan
3. manang at manong (Ilokano)- ate at
kuya
ngarud (Ilokano)-nga
Pormal
Ito ay antas ng wika na istandard at
kinikilala/ginagamit ng nakararami.
ginagamit ng karamihan ng mga nakapag-aral ng
wika
– wikang ginagamit sa panitikan, sa mga paaralan
at pamantasan, sa gobyerno, sa korte at iba pang
venyung profesyunal
Nauuri ito sa dalawa
1. Pambansa
Ito ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat
at pambalarila para sa paaralan at pamahalaan
Halimbawa:
Asawa, Anak, Tahanan
Maybahay sa halip na waswit
Ama at ina sa halip na erpat at ermat
Salapi o yaman sa halip na datung
2. Pampanitikan o Panretorika
Ito ay ginagamit ng mga malikhain manunulat. Ang
mga salita ay karaniwang malalim, makulay at
masining kasama dito ang tayutay, kasabihan, at
kawikaan.
Halimbawa:
Kahati sa buhay
Bunga ng pag-ibig
Pusod ng pagmamahalan