Παρουσίαση μιας

έρευνας
Μεθοδολογία της Έρευνας
Βασικές αρχές
• Στις μέρες μας η παρουσίαση των
αποτελεσμάτων μιας έρευνας γίνεται μέσω
▫ Επιστημονικών περιοδικών
▫ Επιστημονικών συνεδρίων
 Ως προφορική ή αναρτημένη (πόστερ)
ανακοίνωση
Επιστημονικό Περιοδικό ή
επιστημονικό Συνέδριο;
• Αδιαμφησβήτητα η παρουσίαση των αποτελεσμάτων της
έρευνας μας πρέπει να γίνεται σε έγκριτα
επιστημονικά περιοδικά.
▫ Αρχειοθετημένα σε γνωστές βάσεις δεδομένων (π.χ.
PubMed, SCOPUS, κλπ)
 Διότι … τα γραπτά μένουν και τα διαβάζουν πολλές γενιές
επιστημόνων.
• Η παρουσίαση όμως των αποτελεσμάτων της έρευνας
και σε επιστημονικά συνέδρια είναι κάτι που πρέπει να
παροτρύνονται οι, νέοι (κυρίως), ερευνητές.
Επιστημονικό Συνέδριο …
• Είναι κατάλληλη ευκαιρία
▫ για να ακούσουμε κριτική για την εργασία μας σε
πρώιμο στάδιο (π.χ. κατά την παρουσίαση
προκαταρκτικών / μερικών αποτελεσμάτων)
▫ για να δούμε πιθανά λάθη,
 … πριν προχωρήσουμε στη συγγραφή του άρθρου
▫ για συναναστροφή με άλλους επιστήμονες που
είναι στον ίδιο επιστημονικό «χώρο»
▫ για … γνωριμίες! & επιστημονική διασκέδαση!!!
Επιστημονικό Συνέδριο …
• Κατάλληλο για … διαχείριση του άγχους !!!

I am
here!!!
Πως διαλέγω ένα «καλό» επιστημονικό
Συνέδριο;
• Τα συνέδρια διακρίνονται σε
▫ Διεθνή
▫ Εθνικά (π.χ. πανελλήνιο)
 Τοπικά (π.χ. Δυτικής Μακεδονίας)
Καθώς και σε
▫ Γενικά
 (π.χ. 28ο Ιατρικό Συνέδριο, 12ο Συνέδριο της Εταιρείας
Αθηροσκλήρωσης, 25ο Πανελλήνιο Διαιτολογικό Συνέδριο).
▫ Ειδικά
 (π.χ. 5ο Συνέδριο καρδιακής ανεπάρκειας)
Πως διαλέγω ένα επιστημονικό συνέδριο
• Τα κριτήρια για να υποβάλει ένας επιστήμονας της εργασία του σε
κάποιο συνέδριο συνήθως είναι:
▫ Συνάφεια με την έρευνα μας
▫ Η αποδοχή του συνεδρίου από την επιστημονική κοινότητα (π.χ.,
η επιστημονική εταιρεία που το διοργανώνει, # σύνεδροι που το
παρακολουθούν),
▫ Πόσα χρόνια διεξάγεται
▫ Αν τα Πρακτικά (Περιλήψεις) αποδελτιώνονται σε κάποιο
επιστημονικό περιοδικό
▫ Χρηματικοί περιορισμοί (π.χ. η εγγραφή είναι απαγορευτική, το
συνέδριο γίνεται σε μακρινό προορισμό).
Πως υποβάλω μια εργασία σε ένα
συνέδριο
• Τα περισσότερα συνέδρια απαιτούν από τους
επιστήμονες να υποβάλουν μια
▫ Περίληψη,
▫ 250-300 λέξεων,
 δομημένη ή όχι,
 που να περιέχει το πολύ 1 Πίνακα / Γράφημα
• Σε κάποιες περιπτώσεις, αφού υποβληθεί η Περίληψη
και γίνει κατ’ αρχήν αποδεκτή,
▫ οι διοργανωτές ζητούν να υποβληθεί εκτενέστερη
περίληψη (500- 1500 λέξεων), βάσει της οποίας θα γίνει
και η τελική επιλογή.
Πως ετοιμάζω την παρουσίαση
Προφορική παρουσίαση
• Ανάλογα με το χρόνο παρουσίασης φτιάχνουμε
και τις διαφάνειες
▫ «χρυσός» κανόνας: κ – λεπτά = κ – διαφάνειες
 Δλδ., 1 λεπτό / διαφάνεια
▫ Η κάθε διαφάνεια
 Να μην έχει συντμήσεις που δεν είναι ευρέως
γνωστές
 Να μην έχει όρους που δεν είναι ευρέως γνωστοί
 Να μην ξεπερνά τις 8-10 γραμμές
 Να είναι πολύ-επίπεδη
Προφορική παρουσίαση
…
▫Να είναι σαφής
 αναφορικά με τους σκοπούς της έρευνας
▫Να είναι ακριβής
 αναφορικά με τις μεθόδους της έρευνας
▫Να είναι συνεπής
 με το αντικείμενο της έρευνας
▫Να έχει κατάλληλες βιβλιογραφικές αναφορές
▫Να μπορεί να σταθεί «μόνη» της (δλδ., χωρίς
προφορική υποστήριξη)
 Παρ
άδε
ΣΚΟΠΟΣ ιγμ
α

• Κύριος σκοπός της επιδημιολογικής μελέτης

ΑΤΤΙΚΗ ήταν
▫ να αποτιμήσει τον επιπολασμό παραγόντων
καρδιαγγειακού κινδύνου στο γενικό πληθυσμό,
▫ να συσχετίσει τους παράγοντες κινδύνου με άλλα
χαρακτηριστικά των ατόμων,
▫ να εκτιμήσει την επίδραση διαφόρων παραγόντων
στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.

Pitsavos C, et al., BMC Public Health 2002

 Παρ
άδε
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ιγμ
α

• Διάρκεια συλλογής δεδομένων: 2001-2002

• Δείγμα: 1514 άνδρες και 1528 γυναίκες (>18 ετών)
χωρίς κλινικά εκδηλωμένη καρδιαγγειακή νόσο δέχτηκαν
να συμμετάσχουν στην μελέτη (ποσοστό συμμετοχής
78%).
▫ Όλοι προέρχονταν από διάφορες περιοχές του
λεκανοπεδίου της Αττικής.
 Δειγματοληψία: τυχαία, συσταδική & διαστρωματοποιημένη
• Χορηγίες: Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, Ελληνική Εταιρεία
Αθηροσκλήρωσης & Ιδιωτική πρωτοβουλία

Pitsavos C, et al., BMC Public Health 2002

Προφορική παρουσίαση
• Μια «καλή» διαφάνεια καλό είναι να έχει
▫ Γραφήματα («Μια εικόνα, χίλιες λέξεις», Κινέζικη
παροιμία)
▫ Ευανάγνωστους Πίνακες
 Με απλές στατιστικές έννοιες
10ΕΤΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ

Πα
ρ άδ
ειγ
μα
Σωματική δραστηριότητα, Κάπνισμα και Ηλικία εμφάνισης Παρ
άδε
ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ιγμ
α
Σωματικά δραστήριοι Καπνιστές

68 έτη 69 έτη
67 έτη
64 έτη
62 έτη
57 έτη
άνδρες γυναίκες άνδρες γυναίκες άνδρες γυναίκες

Μέση ηλικία καρδιαγγειακής νόσου

 Πα
ρ άδ
ειγ
μα

Panagiotakos DB, Georgousopoulou E, Pitsavos C et al., NMCD 2014

Παρ
άδε
ιγμ
α
Δοκιμάστε να «οπτικοποιείστε» τα
αποτελέσματα σας …
… μην το παρακάνετε όμως!!!
Βασικές στατιστικές αρχές στην
παρουσίαση μιας έρευνας

• Περιγραφικά μέτρα θέσης & διασποράς

▫ Αριθμητικός μέσος, διάμεσος
▫ Τυπική απόκλιση
▫ Τυπικό σφάλμα
▫ Διάστημα εμπιστοσύνης
Αριθμητικός μέσος & ακραίες τιμές

Β
Το τυπικό σφάλμα και το 95% διάστημα
εμπιστοσύνης
• Η γενίκευση του αριθμητικού μέσου του δείγματος
στον πληθυσμό αναφοράς γίνεται με την παραδοχή
του δειγματοληπτικού σφάλματος (τυπικό σφάλμα)
• Το (1-α)% διάστημα εμπιστοσύνης του
περιγραφικού μέτρου (π.χ. αριθμητικού μέσου) είναι
το διάστημα στο οποίο εκτιμάται ότι θα ανήκει το
μέτρο στον πληθυσμό αναφοράς, με βεβαιότητα (1-
α)% (συνήθως 95%)
▫ Θέλουμε να είναι μικρού εύρους για μεγαλύτερη
αξιοπιστία (π.χ. ο ΣΚ της κατανάλωσης καφέ στο
ΣΔ είναι 1,15 (95%ΔΕ 0,20 – 28,90!!!)
Βασικές στατιστικές αρχές στη
συγγραφή ενός άρθρου
Προσοχή πρέπει να δοθεί …
•Στις ερευνητικές υποθέσεις
•Στα αποτελέσματα που παρουσιάζονται
•Στην πολυπαραγοντική ανάλυση
▫ Να αναδεικνύεται ότι έχουν ληφθεί υπόψη οι
πιθανοί συγχιτικοί παράγοντες
Πολυπαραγοντική ανάλυση

• Η σχέση παράγοντας  νόσος είναι

πολυπαραγοντικής αιτιολογίας.
▫ Η εφαρμογή της πολυπαραγοντικής ανάλυσης
είναι επιβεβλημένη στην έρευνα.
 Οι παράγοντες που συμμετέχουν στην
πολυπαραγοντική ανάλυση είναι οι πιθανοί
συγχυτικοί.
Βασικές στατιστικές αρχές στη
συγγραφή ενός άρθρου
• Τεχνικά σημεία
▫ Η παρουσίαση των περιγραφικών μέτρων
 Ο μέσος όρος πρέπει να συνοδεύεται από την
τυπική απόκλιση και τον αριθμό του δείγματος
στο οποίο υπολογίστηκε.
 Η διάμεσος πρέπει να συνοδεύεται από τα
τεταρτημόρια και τον αριθμό του δείγματος στο
οποίο υπολογίστηκε.
Βασικές στατιστικές αρχές στη
συγγραφή ενός άρθρου
• Τεχνικά σημεία
▫ Οι Πίνακες και τα Γραφήματα
 Πρέπει να μπορούν να παρουσιάζουν τα στοιχεία
χωρίς να χρειάζεται αναφορά στο κείμενο (δηλ., μα
περιέχουν υλικό, μονάδες μέτρησης, p, μέγεθος
δείγματος κ.α.)
Πίνακας αποτελεσμάτων συγχρονικής
έρευνας
• Ας υποθέσουμε ότι από μια συγχρονική μελέτη
διερευνάται η σχέση κατανάλωσης καφέ και
σωματικού βάρους.
▫ Οι πίνακες προτείνεται να έχουν την ακόλουθη
μορφή:
Πίνακας αποτελεσμάτων συγχρονικής
έρευνας
Πίνακας 1. Χαρακτηριστικά των ατόμων της μελέτης ανά κατηγορία
σωματικού βάρους.
Φυσιολογικό Υπέρβαροι Παχύσαρκοι p
βάρος
Ν 250 246 125
Ηλικία (έτη) 45±23 49±21 45±21 0,25
Κάπνισμα τώρα (%) 23 21 28 0,41
Πίνακας αποτελεσμάτων συγχρονικής
έρευνας
Πίνακας 2. Χαρακτηριστικά των ατόμων της μελέτης ανά κατηγορία
κατανάλωσης καφέ.
Καθόλου 0-1 φλ./ημ. 1-2 φλ./ημ. 3+ φλ./ημ. p
Ν 120 123 145 85
Ηλικία (έτη) 45±23 49±21 47±28 42±23 0,15
Κάπνισμα τώρα (%) 23 21 33 38 0,01
Πίνακας περιγραφής του δείγματος
Πίνακας αρχικής ανάλυσης του δείγματος
Πίνακας κύριας ανάλυσης του δείγματος

Στο κείμενο των αποτελεσμάτων μπορεί να γίνει

και συζήτηση των συντελεστών …
Πίνακας κύριας ανάλυσης του δείγματος
Πίνακας αποτελεσμάτων έρευνας
ασθενών - μαρτύρων

Πίνακας 1. Χαρακτηριστικά των ασθενών και των μαρτύρων της

μελέτης.

Ασθενείς Μάρτυρες P

Ν 850 855

Ηλικία (έτη) 45±23 45±21 0,89

Άρρεν φύλο (%) 78 77 0,97

Η στατιστική σημαντικότητα στην τελευταία στήλη εκφράζει τις συγκρίσεις

μεταξύ των ασθενών και των μαρτύρων.
Πίνακας αποτελεσμάτων έρευνας
ασθενών - μαρτύρων
Πίνακας αποτελεσμάτων έρευνας
ασθενών - μαρτύρων
Πίνακας αποτελεσμάτων προοπτικής
έρευνας
Πίνακας 1. Αθροιστική κατανομή συμβάντων των συμμετεχόντων
της μελέτης.

Έναρξη της 12 μήνες 24 μήνες 36 μήνες

μελέτης

Ν 850 825 815 801

ΟΕΜ, % - 3 5 7
ΑΕΕ, % - 1 1 3
Πίνακας αποτελεσμάτων προοπτικής
έρευνας
Πίνακας αποτελεσμάτων κλινικής δοκιμής
Πίνακας 1. Χαρακτηριστικά των ατόμων της κλινικής δοκιμής πριν
και μετά την παρέμβαση.
Ομάδα Α Ομάδα Β p
πριν μετά πριν μετά
C-RP (mg/L) 2.1±0.2 2.2±0.3 2.3±0.8 1.4±0.4* 0.02

Η στατιστική σημαντικότητα στην τελευταία στήλη εκφράζει τις συγκρίσεις

μεταξύ των ομάδων.

Για να δείξουμε τη στατιστική σημαντικότητα πριν – μετά σε κάθε ομάδα

συνήθως χρησιμοποιούμε σύμβολα, όπως *<0.05 κοκ
Πίνακας αποτελεσμάτων κλινικής δοκιμής
Παρουσίαση αποτελεσμάτων κλινικής
δοκιμής
• Η δημιουργία ενός διαγράμματος ροής
διευκολύνει τον αναγνώστη να καταλάβει την
κλινική δοκιμή.
Γραφήματα
• Ραβδογράμματα, ιστογράμματα
• Θηκογράμματα
• Στικτά διαγράμματα
Iστόγραμμα
Κατανομή
συχνοτήτων μιας
ποσοτικής μεταβλητής
Ραβδόγραμμα
18
Κατανομή
16 συχνοτήτων μιας
14
κατηγορικής
μεταβλητής
12

10
No of obs

0
Male Female
GENDER
Θηκογράμματα
Περιγραφικά μέτρα μιας
ασύμμετρης ποσοτικής
μεταβλητής
Θηκογράμματα
Περιγραφικά μέτρα μιας
ποσοτικής μεταβλητής
Στικτό διάγραμμα
Συσχέτιση δύο
ποσοτικών
μεταβλητών
Παραδείγματα
Στικτό διάγραμμα
Matrix Plot (Dietcomp 5v*30c)

MONTH1 Συσχέτιση ανά

ομάδες των δύο
ποσοτικών
μεταβλητών

MONTH2

MONTH3
Παραδείγματα
Διαγράμματα επιφανείας
3D Surface Plot (Die tcomp 5v*30c)
MONTH3 = Distance Weighted Least Squares Συσχέτιση τριών
ποσοτικών
μεταβλητών

100
95
90
85
80
Διαγράμματα «προφίλ»
Icon Plo t (Employees 11v*100c)
Προφίλ
χαρακτηριστικών,
κατάλληλα για
οικολογικές μελέτες

Left to rig ht:

GENDER
DEPART
EDUC
AGE
HEIGHT
SENIOR
SALARY
INI_PROF
CUR_PROF
 Χρήση σωστής ορολογίας …

http://www.cdc.gov/reproductivehealth/EpiGlossary/glossary.htm
Συμπεράσματα
• Η ορθή στατιστική ανάλυση και παρουσίαση
των αποτελεσμάτων μιας έρευνας είναι μεγίστης
σημασίας διαδικασία για την αξιοπιστία όλου
του έργου.