TEMA 5: INTEGRIMI VERTIKAL (IV)

1. Çfare kuptohet me ’Integrim Vertikal

(IV)’?
2. Faktorët kryesore - në marrjen vendimit
për IV
3. Argumentat Pro & Kunder IV
4. Impakti i IV tek OP
5. Avantazhet & Dis/avantazhet e IV
IV – eshte nje vendim kompleks dhe nje
nder vendimet kryesore qe
kompania merr.
Mqs industrite - jane dinamike dhe
tregjet – jane ne ≠ te vazhdueshem
Firmat duhet ta konsiderojne kete vendim ne
menyre te kujdesshme.
IV – nje menyre kordinimi e hallkave te
zinxhirit vleres (ZV) te kompanise.
Pyetjet:
 Sa pjese te ZV duhet zoteroje kompania,
sa prej aktiviteteve duhet kryhen (B-B)?
 Ne çfare kushtesh duhet ≠ kompania hallkat e
ZV qe ajo zoteron?
 Ne cilin drejtim te beje ≠ – drejt furnitoreve,
burimeve L. para apo drejt klienteve finale?
 Zinxhiri Vleres
Drejtimi i k
undert i zi
nxhirit
lendeve te para

Distribucioni
Konvertimi i
lendeve te para

Fabrikim i ne
komponente

Perdoruesi
Montimi &
Nxjerrja e

produkt
testimi

final
Drejt burim
ev e te L.I
Drejt klient
it final
L.I Hekuri – nxirret nga vendburimi; Konvertohet ne flete
metalike; Fabrikohet ne pjese apo komponente; Montohet
ne produkte(instrumenta); Dergohet tek distributoret ose
shitesit; Shitet tek perdoruesit finale.
 Aktivitetet e ZV kane karakteristika te ≠
Drejt Burimeve L.I – integrim mbrapa
 Proçese automatizuara me kapital intensiv
 Produkte standarte me varietet teper te <
 Fitime paqendrueshme qe varen nga
ulje – ngritjet e tregjeve per produktet.
 Detyrohen te ulin çmimet me renien e tregut
(Shembull: fabrikat e çelikut)
Drejt Klientit – integrim perpara
 Proçese me harxhim intensiv punes gjalle
 Produkte me pak standarte e te specializuara
 Ndryshueshmeri me te paket te fitimit
 Mund ta pakesojne outputin gjate renjeve te
tregut – reagim shpejte ndaj luhatjeve duke
marre e larguar nga puna
(Shembull: Dell njihet per aftesite ne ofrimin e nje
varieteti konfigurimesh kompjuterave sipas
kerkesave klientit me kosto te ulet. Kapaciteti
menaxhohet duke marre/larguar nga puna)
 Vendimet e IV
• Integrim mbrapa: drejt Burimit L.I ose drejt
furnitorit fundit ne ZV.
• Integrim perpara: drejt klientit final ne ZV.
• Dis-integrim vertikal:n/kontraktimi operac. si
drejt burimit L.I ashtu dhe drejt klientit final.
• Integrim horizontal: duke e shtrire apo
zgjeruar te njejten pakete aktivitetesh qe
aktualisht firma kryen ne industri. sektore ≠
 Vendimi IV
1. Sa pjesë ZV duhet zotërojë kompania ?
Cilat prej aktiviteteve kryesore duhet
të performohen B-B?
Për cilin nga ato që kryhen B-B,
kompania duhet ketë kapacitet të
mjaftueshëm për të mbuluar gjithë
kërkesën
Për cilën pjesë do n/kontraktohet?
2. Në çfare kushtesh kompania duhet ≠
numrin e hallkave të ZV që zotëron?
Nëse do beje keto ndryshime ne çfarë
drejtimi –

në drejtim të furnitorëve apo

në drejtim të klientëve ?
 Faktoret - ne marrjen vendimit IV
1.
Strategjik – nese aktiviteti eshte kritik dhe i
siguron arritjen AK unik.
2. Tregut – besushmeria, ekonomite shkalles,
fuqia tregut, risku nga varesia &
asetet e dedikuara.
3.Te P/Sh & Teknologjise – lidhen me zhvillimin
e operacioneve te P/Sh.
4. Ekonomike – balanca ndermjet kostove
zoterimit te aktivitetit me
ato te n/kontraktimit te tij.
1.
Faktoret strategjike
Njohja e aftesive kryesore te firmes – si ato ekzistuese & ato
qe nevojiten ne te ardhmen dhe percaktimi nese keto zotesi
duhet te zoterohen ose jo – perbejne hapat kritike te proçesit
te vendimit te IV.
Nese tregjet furnitoreve do ishin besueshem
dhe efektive – kompanite duhet te zoterojne
vetem ato aftesi qe i lejojne arritjen e AK unik,
dhe do n/kontraktonin gjithe te tjerat.
Kur aftesite kryesore firmes mundesojne
arritjen e nje AK unik – duhen zoteruar
prej saj.
Nese nje teresi aftesish jane kritike duke
konsideruar jo vetem aftesite aktuale por
dhe kerkesat ne te ardhmen per te
mundesuar suksesin – firma duhet zhvilloje
marrdhenie ngushta me furnitoret qe e
furnizojne ate.
Si eshte pozicionuar kompania ne raport
me koston, cilesine, shpejtesine,
fleksibilitetin, etj.?
▪ Nese konkuron me KOHEN e i nevojiten
operacione me fleksibilitet te larte
– mund mos integrohet vertikalisht qe te
mos mbi ngarkohet me asete qe e ka
shume te veshtire ti ndryshoje lehtesisht
kur nevojitet.
▪ Nese konkuron me KOSTON –
jo integrim vertikal, duke lejuar furnitoret
te arrijne ekonomite shkalles per te
reduktuar koston.

▪ Koha per zhvillimin e aftesive –

Kur kerkohet kohe per zhvilluar aftesine B-B e
kur nuk ka kapacitet mjaftueshem
– firma mund te n/kontraktoje me nje
furnitor kopetent per nje periudhe kohe.
2. Faktoret e tregut – Vendimet e IV kerkojne:
Njohje industrise ku firma operon,
Struktures se tregut e dinamikave te asaj industrie.
3 faktore tregu jane kryesore
A.Siguria/besueshmeria tregut
I referohet aftesia se furnizimit per arritur PK, kohe, kosto,etj.
Kur ka konkurence ndermjet furnitoreve per P/Sh
qe ofrohen kjo inkurajon permiresim performance
(me ane mekanizmave tregut).
Ne keto kushte avantazhet berjes B-B do uleshin se
tepermi.
Ne kushtet furnitoreve jo besueshem – firmat
mund zgjedhin IV per te arritur kontroll mbi
performancen.
 Kur firma do te permiresoje karakteristikat
produktit ose inovacionin mund zgjedhe zoteroje
proçesin projektimit krahas atij te prodhimit.
 Ose per siguruar furnizim te mire te pjeseve kritike
te saj, integrohet drejt L.I (prodhimi çelikut) per te
eleminuar pasigurite e furnizimit.
B. Ekonomite e shkalles
(ulja e kostos me rritjen e volumit)
Furnitori qe furnizon shume kliente – arrin ekon.
shkalle me te > (avantazhin e kostos), nga:
Agregimi kerkeses klienteve qe kane profile te ≠
kerkese – gje qe ul efektet pasigurise kerkeses.
Qe te arrihet ky perfitim - duhet nje shkalle
standartizimi P/Sh prodhohen.
Shume furnitore punojne me klientet e tyre per
standartizimin e P/ve pasi kjo çon ne
standartizimin e proçeseve tyre per te arritur
Ekon. Shkalles.
C. Fuqia tregut
Nr. lojtareve – kur shumica konkurenteve ne
nje industri jane integruar vertikalisht dhe kane
fuqine, eshte e veshtire per lojtare jo te integruar
te hyjne ne treg.
Madhesia e tyre ne treg – kur ka pak bleres
dhe/ose shites ne treg – ekziston monopoli &
oligopoli qe e perqendrojne fuqine ne duart e
pak lojtareve.
D. Risku nga varesia & asetet e dedikuara

Krijohet kur një palë në transaksion adapton

proçesin që ti pershtatet kerkesave palës tjetër
P.sh:
Prodhuesi (furnitori) adapton ne menyre te
posaçme pajisjen duke investuar ne favor te nje
klienti veçante dhe kapaciteti eshte ne dedikim te
atij klienti.
 Nje ose dy palët ne transaksion investojne ne
nje pajisje specifike - qe lidhet me
transaksionin e jo per perdorime alternative.
 Te dyja palet dislokojnë asetet patundshme
në afërsi për të minimiz. kostot transportit.
 Kapitali njerëzor i dedikuar - kur punonjësit
zhvillojnë aftësi që janë specifike për një blerës
të veçantë ose për marrëdhëniet me klientin.
3. Faktore te P/Sh & Teknologjise
Pronesia intelektuale (PI) – n/kontraktimi ndermerr riskun
qe pronesia ti kaloje konkurenteve. Sekretet e produktit
mund te humbasin. PI duhet konsiderohet ne IV
vecanerisht per kompanite ne rritje te futjes se produkteve
te reja.
Diferencimi teknologjise – IV i mundeson firmes te arrije
diferencim e ti pershtatet ≠ teknol.
por dhe mund ta
mbylle firmen ne nje teknologji baze qe
e ben te veshtire adaptimin teknol. reja.
 Teknologjia & IV
Duhet zoteruar apo jo nje teknologji e veçante
qe kerkon investime?
Kjo çon ne 2 pyetje:
1) A ekziston teknologjia jashte apo duhet
zhvillohet?
Kur ekziston – me mire vendosja marredh.
pronesise plote me ofruesin teknologjise per te
aksesuar aftesite.
 2) Eshte teknologji pavarur apo pjese
integrale e nje sistemi me te madh?
Kur teknologjia mund ndahet nga pjesa tjeter e
sistemit apo produktit – eshte me e lehte qe te Zv.
me teknologji alternative.
Kur eshte integrale – nevojitet te krijohet nje
marredhenie me e ngushte me ofruesin pasi do
kete ndikim ne performancen produktit apo
sistemit.
 Matrica zgjedhjeve per pyetjet 1) & 2)
Ekziston jashtë Duhet zhvilluar B-B
Teknologji JO - IV Marrveshja me
Pavarur me mire vendosen zhvillusin teknologj. per
(ndahet lidhje me ofruesin ta sjelle brenda
nga pjesa teknologj. per te kompanisë,
tjeter) aksesuar aftesite. ka me pak risk,

Teknologji Marreveshje e Me Risk IV

Integruar lidhje e ngushte aq me teper mundesia
me ofruesin e per pronesim.
teknologjisë.
4. Faktoret ekonomike – balancimi kostove
zoterimit aktivitetit me ato te n/kontraktimit te
tij. Kjo analize perfshin:
 Njohjen kostove prodhimit P/Sh si B – B ashtu
dhe tek vendndodhja furnitorit –
 kostos transaksionit & koordinimit me
furnizuesin;
 te transportit nga furnitori te bleresi;
 te investimeve qe duhen bere per te zhvilluar
aftesite B - B kompanise.
Firma qe zgjedh dis-integrim
Zevendeson kostot direkte te:
1) projektimit/prodhimit & investimit P/Sh
me kostot e Prokurimit nga shites jashtem
(çmimi do mbuloje - materialet, punen gjalle,
shpenz. pergjithsh. dhe perfitimin e shitesit)
2) & Koston e transportit B-B me ate nga
shitesi te bleresi qe variojne varesi
vendndodhjeve.
Duhet shtoje kostot transaksionit
(kontraktimit)
 Kostot B - B ndaj n/kontraktimit
Lloji kostos Kosto B-B Kosto n/kontraktimit
Materialet Kosto prokurimit:
Kosto Punë gjallë (Direkte) Materialet
projektim, Puna e gjallë direkte
Të përgjithshme
prodhim te
P/Sh Të përgjithshme
Përfitimi shitësit
Kosto Kostot e lëvizjes Kostot lëvizjes
transporti outputit nga VN outputit nga VN
krijimit në ate te shitësit tek ajo e
përdorimit bleresit.
 Kapitali (Pajisja dhe
Kosto Siperfaqen)
investimit Burimet Njerëzore
(Marrje dhe Trajnim)
Kosto
transak-
sionit
Kosto kontraktimit –
përfshirë blerjen,taksat,
marketingun, aspektin
ligjor.
Kosto koordinimit –
përfshirë parashikimin,
skedulimin e prodhimit.
 FAKTORET PRO & KUNDER IV
Strategjike
Zhvillimi, mbajtja aftësive kryesore –
PRO qe i siguron avantazh konkurues e
kompania e konsideron si me
kryesore

KUNDER Kur nje Teresi Aftesish jane kritike dhe

kerkohet kohe e investime per ti
zhvilluar ato B-B
Tregut
 Kur ka Besushmëri Ulet e kontrolli
PRO kostos, cilësisë, etj. duhet.
 Eleminimi pasigurive furnizimit &
fuqizimi në industri.
 Ulja e varësisë nga furnitorët.
 Kur ka Konkurence ndermjet
KUNDER furnitorëve qe siguron performancë
më të mirë.
 Kerkesa agreguar sjell ekon.shkalle
per furnitorët qe çon ne uljen e çmimit.
Produktit
Teknologj
 Ruajtur, mbrojtur pronesine Intelekt.
PRO (marken, patenten)
 Kontrolluar tekn. sidomos integrale.
 Integruar projekt. & prodh. P/Sh në
situata të pasigurta.
Ndonese IV mundeson diferencim te
KUNDER teknologjise, mund ta mbylle firmen ne
nje teknologji qe e ben te veshtire
adaptimin me teknologjite e reja.
Ekonomike
Minimizim kostove transaksionit
PRO (kontraktimit & koordinimit)
Minimizim kostove logjistike &
transportit.

KUNDER
 Kosto larte prodhimi,shërbimi
 Kosto e investimit te kapitalit.
 IMPAKTI IV TE OP
Cilësia Origjina problemeve cilësisë - eshte më
e thjeshtë të ndiqet B- B si dhe
B-B
përmirësimi mund të behet menjëhere.

Komunikimi për problemet cilësisë më i

Burim i vështirë, ndonese furnitori ka
jashtem • njohuri të specializuara,
• më shumë eksperiencë,
• i motivuar nga presionet tregut, etj.
 Sinkronizim më i mire per shpejtimin e
Shpejtësia përpunim. Materialeve,Informacionit,
por kur operacioni ka dhe klientë të
B-B jashtëm, brëndshmit mund të marrin
prioritet të ulët.

Mbështetet nga kontratat furnizimit qe

Burim i inkurajojnë përformancë të mirë, por
jashtem mund të ketë vonesa ne transport apo
shpërndarje.
Siguria Komunikimi thjeshtë B- B çon në
shpërndarje sigurtë, klientët
B-B
informohen për vonesat mundshme,

Penalitetet për vonesat në kontratë -

Burim i inkurajojnë përformancë të mirë
jashtem shpërndarje, por distancat &
barrierat organizative mund
pengojnë komunikimin.
 Operacionet B- B- me te gatshme per ≠
Fleksibiliteti që kërkohen, ndonese aftësia për t’u
përgjigjur mund jetë e limituar nga
B-B
volumi & qëllimi operacioneve B - B.

Furnitorët janë mëdhenj, me aftësi më të

Burim i medha se B- B për t’ju përgjigjur ≠, por
jashtem përgjigjen vetëm nëse kërkohen nga
klienti dhe duhet balancojnë nevojat
konfliktuese të klientëve të ndryshëm.
 Volumi ulët e ben vështirë arritjen ekon.
Kosto shkalles apo përfitimeve te inovacionit
B-B proçesit.

Komp. outsource arrijnë ekon. shkalle e

Burim motivohen të ulin koston, por
jashtem kosto ekstra e koordinimit me furnitorin e
jashtëm duhet konsiderohet.
 AVANTAZHET E IV
Shpërndarje sigurt – shpesh mos patja e
kapacitetit mjaftueshëm në tregun furnizimit
për kënaqur kompaninë, çon ne zgjedhjen B - B.
Reduktim i kostos transaksionit – me
furnitorët dhe klientët.
Përmirësim cilesise P/Sh – IV ka rendesi për
ruajtjen e veçantisë (dallimit) te P/Sh.
Të mësuarit duke zotëruar – P.sh, Benetton,
prodhues veshjesh italiane, edhe pse ka
n/kontraktuar nje pjese të madhe aktiviteteve,
bën disa prej tyre në organiz. si ngjyrosjen
copave (nje proçes kryesor që përcakton
produktet).
N/kontraktimi tërësisht proçesit – çon ne
 humbjen e kontaktit kompanisë per
përmirësimin proçesit, dhe
 dështimin për mësuar teknika reja.
 DIS-AVANTAZHET E IV
Krijon monopol të brëndshëm – Kur kompania
nuk prodhon me cilësine e nevojshme,
nuk shpërndan në kohën e premtuar,
s’eshte në gjendje të plotësojë kërkesat
e klientëve,
nuk operon në përputhje me çmimet e
konkurentëve,
ATEHERE BIZNESI HUMBET
Klientët ndalojnë së bëri porosi, furnitorët ndihen
më pak të sigurtë për biznesin e tyre.
Nuk arrihen ekon.shkallës – kontraktoret
për klientë të ≠ arrijnë operacione volume larta.
Mund ndikojë në ndërprerjen inovacionit –
fleksibilitetin P/Sh reja.
Tundimi ndaj teknologjise re të dalë dhe
pranimit se ajo që zotëron është vjetëruar- çon
në mbetjen mbrapa me teknologjite dhe idete
e reja.
 Mos fokusimi ne nje game te ngushte
aktivitetesh.
 Kur është i përshtatshëm IV
IV nuk është tendence. 25 vitet e fundit,
tendenca eshte Jo avancim drejt integrimit.
Kompanitë justifikohen me idenë
‘për të qenë në biznesin që ato dine e
mund të bëjnë më mirë’.
IV – shihet si strategji me risk qe lidhet me
nivele larta investimeve. Nëse mjedisi ku
operohet është relativisht i qëndrueshëm,
risku mund të jetë në nivel të qëndrueshem.
 Nese tregu shoqërohet me ≠ në lidhje
me aktivitetin dhe llojet e P/Sh të prodhuara,
IV mund t’i sjellë kompanisë mungesë
fleksibiliteti.
 IV justifikohet kur gjitha kostot e shfaqura
nga proçeset e integruara, reduktohen.
 IV ia vështirëson kompanisë proçesin e
aksesimit në inovacion që bëhet disponibel
në tregun e furnizimit.
 Opsionet IV bazuar te aseti dedikuar & frekuenca
transaksioneve (ndermjet paleve)
Aset teper dedikuar Aset pak dedikuar
Frekuencë Integrim Vertikal Transaksione standarte
e Lartë - jo domosdo kontrate.
transaksioni (projektimi, prodh.
komponenteve. te (operacionet e shitjes
specializuar) me pakice)

Frekuencë Kontrata detajuara Kontrata detajuara

e Ulët unike & standardizuara.
transaksioni (projektet ndertimit)
TEMA 5: INTEGRIMI VERTIKAL (IV)

1. Çfare kuptohet me ’Integrim Vertikal (IV)’?

2. Faktorët kryesore - në marrjen vendimit
për IV
3. Argumentat Pro & Kunder IV
4. Impakti i IV tek OP
5. Avantazhet & Dis/avantazhet e IV
 Hapat qe ndiqen ne marrjen e vendimit te
Integrimit Vertikal
Hapi 1: Paraqitja e aftësive kryesore
Listimi i aftësive kryesore në strategjinë e biznesit të firmës
për të përcaktuar se cilat aktivitete të mbahen B – B dhe
cilat janë kandidate për nën/kontraktim. Në kushtet e
ndryshimit të vazhdueshëm të industrise, Kompanitë duhet
të rishikojnë vazhdimisht idetë e tyre rreth atyre që janë
thelbësore dhe jothelbësore dhe të reagojnë në vendimet e
pronësisë.
 Risku nga varesia
Pershtatja kerkon dedikimin e asetit - njerëz, pajisje apo
fasilitete fizike - në favor të palës tjetër duke e bere jo te
mundur riperdorimin e atij aseti në një tjetër aplikim apo
me një palë tjetër. Specifikimi i asetit ne shkalle te lartë :
krijon varësi
redukton ne fakt nr. prodhuesve ose furnitorëve që mund
të futen në atë transaksion specifik
Përqëndron fuqinë e tregut
Shkalle me e larte e IV
 IMPAKTI TEK OBJEKTIVAT PERFORMANCES
Objektivi Burim i Jashtem
Cilësia Furnitori ka njohuri të specializuara & më shumë
eksperiencë, i motivuar prej presioneve të tregut, por
komunikimi për problemet e cilësisë mund të jetë më i
vështirë

Shpejtësia Mbështetet tek kontratat furnizimit ku presionet

komerciale inkurajojnë një përformancë të mirë, por
mund të ketë vonesa të në transport/shpërndarje.

Siguria Penalitetet për vonesat në kontratë inkurajojnë

përformancë të mirë shpërndarje por distancat dhe
barrierat organizative mund të pengojnë komunikimin.
 Objektivi Burim i Jashtem
Fleksibiliteti Furnitorët janë të mëdhenj me aftësi më të gjëra
se furnitorët B- B për t’ju përgjigjur ndryshimeve,
por përgjigjen vetëm nëse ato kërkohen nga klienti
dhe ata duhet të balancojnë nevojat konfliktuese
të klientëve të ndryshëm.

Kosto Kompanitë outsource arrijnë ekonomi shkalle dhe

motivohen të reduktojne koston sepse kjo ndikon
direkt në përfitimet e tyre, por kosto ekstra e
komunikimit & koordinimit me furnitorin e jashtëm
duhet të konsiderohet.
 Faktorët e P/Sh & teknologjisë – aksesi per pjese
apo komponente & integrimi
Varet vetëm nga Varet nga njohuritë &
kapaciteti kapaciteti
Artikull modular – Mundësia më e mirë Konsiderimi i
çdo element prod. për t’u nënkontraktuar integrimit vertikal
luan rol te ndare
dhe te vecante
Artikull integral – te Mund t’i dilet mbanë Situata më e keqe e
gjitha pjeset me nënkontraktim n/kontraktimit – duhet
punojne sebashku IV nëse është e
mundur
 Bashkarisht
nën/kontraktim ose
mbajtje brënda për Prodhimi i
Projektimi i Komponentit
brënda kur komponenti
Komponentit që projektohet do të
prodhohet me nje proçes
te ri prodhimi
Bashkarisht
Bashkarisht
nen/kontraktim ose
nen/kontraktim ose
mbajtje brënda për
mbajtje brënda për
brënda kur cilesia e
brënda kur teknologjitë e
komponentit eshte e
komponentit janë stabile
veshtire te matet,
ose struktura e produktit
luhatja e kërkeses
eshte me teper integrale
është e larte, ose
se modulare
Bashkarisht komponentet nuk
nën/kontraktim ose durojne e prishen
mbajtje brënda për shpejt
brënda kur sistemi do te
prodhohet me nje
Projektimi i proçes te ri montimi, Montimi i
Sistemit ose kur ka nje varieteti Sistemit
te larte te produktit.
 Karakteristikat e aktiviteteve drejt KLIENTIT final

Aktivitetet drejt KLIENTIT final, tentojnë të:

Produktet Prodhojnë një linjë më të gjerë produktesh, më
të specializuara.
Proçeset Më pak të automatizuara, me harxhim intensiv
të punës gjallë, lejojnë prodhimin ne kohe më të
shkurter dhe break-even kritike më të ulta.
Ekonomiksi Ndryshueshmeri me te paket te fitimit
Reagime më të larta ndaj luhatjeve të tregut –
duke marre e larguar nga puna punonjes
 Karakteristikat aktiviteteve drejt BURIMIT L.I.

Aktivitetet drejt BURIMIT të L.I. tentojnë të:

Produktet Prodhojnë produkte standarte me nje varietet teper

te vogel.
Proçeset Tepër të automatizuara & kapital intensiv që
kërkojnë prodhim per nje kohe te gjate e kanë
break-even kritike më të larta.
Ekonomiksi Paqëndrueshmëri relativisht të larta të fitimeve
Fitimet varen nga ulje-ngritjet e tregjeve per
produktet (produktet e çelikut)
Ulin çmimet me renjen e tregut
 ARGUMENTAT PRO IV
Zhvillimi & mbajtja e aftësise kryesore –
Faktorët te aktivitetit qe i sigurojne avantazh
Strategjike konkurues e kompania i konsideron si me
kryesore

 Kontrolli kostos, cilësisë,etj. – ne

Faktorët kushtet e tregjeve me besueshmëri
Tregut të ulet
 Eleminimi i pasigurive te furnizimit &
fuqizimi në industri.
 Uljen e varësisë nga furnitorët.
 ARGUMENTAT PRO IV
Faktorët  Ruajtur e mbajtur pronesine
Produktit & intelektuale (marken, patenten)
Teknologjisë  Kontrolluar teknologj. sidomos ato
integrale.
 Integruar projektimin & prodhimin e
P/Sh në situata të pasigurta.
Faktorët Minimizim i kostove transaksionit .
Ekonomikë (kontraktimit dhe koordinimit)
Minimizimi kostove logjistike & të
transportit.
 ARGUMENTAT KUNDER IV
Faktorët Kur nje teresi aftesish jane kritike dhe
Strategjike kerkohet kohe e investime per ti zhvilluar
ato B-B

 Konkurenca e madhe ndermjet

Faktorët
e Tregut furnitorëve për të arritur performancë
më të mirë.
 Kerkesa e agreguar per furnitorët qe
gjeneron ekonomitë e shkalles – kosto
te ulet.
 ARGUMENTAT KUNDER IV
Faktorë te Ndonese IV mundeson diferencimin e
Produktit teknologjise, mund ta mbylle firmen ne
& nje teknologji qe e ben te veshtire
Teknologjisë adaptimin e teknologjive te reja.

 Aksesi tek kosto më e ulët e

Faktorët prodhimit, shërbimit e shpërndarjes.
Ekonomikë  Minimizimi kostove të investimit.