Chương 4

Hình thái của tinh thể

1. Hình thái tinh thể thực

2. Dạng đơn tinh thể
3. Dạng tập hợp tinh thể
1. Hình thái tinh thể thực

Tinh thể lý tưởng

Tinh thể thực
Hình thái: hình dạng, kích thước, vết chạm trổ,
tập tính của tinh thể
Có liên quan đến kiến trúc của tinh thể
- Dạng đơn tinh thể
- Dạng tập hợp tinh thể

2
Tập tính:
Các đặc điểm của tinh thể đặc trưng cho môi
trường thành tạo chúng.
Cùng một khoáng vật nhưng có thể có tập tính
khác nhau.
Các yếu tố ảnh hưởng đến môi trường thành
tạo: nhiệt độ, nồng độ dung dịch, tỷ lệ anion và
cation, tạp chất, độ nhớt, vị trí kết tinh.

3
4
2. Dạng đơn tinh thể

Hình dạng: theo hình dạng

của các hình đơn
Hệ lập phương: fluorite.
Hệ bốn phương: zircon.
Hệ sáu phương: beryl.
Hệ ba phương: calcite.
Hệ trực thoi: topaz.
Hệ một xiên: gypsum.
Hệ ba xiên: albite.
5
fluorite beryl

zircon
6
calcite topaz gypsum

orthoclase
7
Kích thước:
- Chênh lệch nhau rất nhiều (khổng lồ, vi tinh,
ẩn tinh).
- Trong không gian 3 chiều: dạng đẳng thước,
dạng kéo dài theo một phương, dạng kéo dài
theo hai phương).
Ngoài ra còn có dạng trung gian: tha hình.

8
9
10
garnet pyrite

11
apatite

corundum

topaz
12
 aragonite

rutil asbestos

13
gypsum micas

sericite 14
15
Vết chạm trổ (vết khía)
Dấu vết trên mặt tinh thể.
- Sự phát triển của các mặt.
- Song tinh.
- Tác dụng tự nhiên.
Phân loại:
- Vết khía song tinh: mặt ghép song tinh lặp lại nhiều
lần.
- Vết khía tụ hình: mặt tinh thể hẹp nằm kề.
- Vết khía xoắn ốc: các mặt tinh thể phát triển xoắn ốc.
- Vết khía xâm thực: do tác dụng của dung dịch tự
nhiên, gặm mòn.
16
tourmaline

tourmaline

17
 pyrite

quartz
18
 garnet diamond

magnesite calcite 19
Song tinh

Song tinh: hai hay nhiều tinh thể của cùng một khoáng
vật ghép với nhau một cách có quy luật.
Tinh thể này có thể suy ra tinh thể khác nhờ mặt phẳng
đối xứng hay mặt ghép song tinh, hoặc bằng cách quay
180o quanh trục đối xứng gọi là trục song tinh.
Có nhiều quy luật ghép song tinh.

20
Song tinh đuôi én

21
Song tinh chữ thập, staurolite

22
Song tinh Nhật Bản

23
24
Song tinh Carlsbad:
2 tinh thể mọc xen
và ngược chiều.

Song tinh
Manebach:
2 tinh thể tiếp
xúc, cùng chiều

25
Song tinh đa hợp (luật albite)

26
3. Dạng tập hợp tinh thể

Những đám tinh thể của cùng một khoáng vật tụ tập lại.
Những dạng tập hợp điển hình:
- Tập hợp hạt.
- Tập hợp tinh đám.
- Tập hợp tinh tiết.
- Tập hợp kết hạch.
- Tập hợp chung nhũ.
- Tập hợp dạng cành cây.
- Tập hợp dạng đất.

27
28
29
30
31
32
33
34
35
36