Chöông 2

HOÏC THUYEÁT KINH TEÁ

CUÛA CHUÛ NGHÓA TROÏNG
THÖÔNG
CHỦ NGHĨA TRỌNG THƯƠNG

2
 1. Hoaøn caûnh ra ñôøi

- Hệ thoáng tö töôûng kinh teá

ñaàu tieân cuûa giai caáp tö
saûn ra ñôøi vaøo khoaûng
nhöõng naêm 1450 – 1650 vaø
sau ñoù bò suy thoaùi.
3
 - Veà maët lòch söû, ñaây laø kyø
tích luõy nguyeân thuûy cuûa chuû
nghóa tö baûn.
Vì vaäy, vaán ñeà tích luyõ tieàn
teä coù vai troø cöïc kyø quan troïng.

4
 Trong thôøi kyø ñaàu cuûa
PTSX TBCN, vì saûn xuaát
chöa phaùt trieån, ñeå coù tieàn
teä tích luyõ phaûi thoâng qua
hoaït ñoäng thöông maïi, mua
baùn, trao ñoåi.
5
 - Ñaëc bieät, vôùi söï khaùm phaù ra
chaâu Myõ, moät laøn soùng du thöông
phaùt trieån maïnh meõ ñeå chuyeån
vaøng töø chaâu Myõ veà chaâu Âu.
H – T- H
=> T- H- T’
6
 Thế lực của tầng lớp thương
nhân được tăng cường và dần chiếm
vị trí chủ chốt trong xã hội.
Ñoøi hoûi phaûi coù hoïc thuyeát
kinh teá chæ ñaïo, höôùng daãn.
=> Hoïc thuyeát kinh teá troïng
thöông xuaát hieän.
7
 Caùc ñaïi bieåu chuû yeáu cuûa
CNTT

William Stafford Thomas Mun A. De Jean

Montchrestien Batis
(1554 – 1612) (1571 – 1641) (1575-1622
Colbert
(1619-1683)

8
 2. Ñaëc ñieåm vaø nhöõng tö töôûng
kinh teá chuû yeáu
 Thứ nhất, hoï ñaùnh giaù cao vai
troø cuûa tieàn teä.
Xem tieàn laø tieâu chuaån cô baûn
cuûa cuûa caûi.
Haøng hoaù chæ laø phöông tieän
laøm taêng cuûa caûi.

9
  Thứ hai, ñeå coù tích luyõ tieàn,
phaûi thoâng qua hoaït ñoäng thöông
maïi, maø tröôùc heát laø ngoaïi thöông.
“Noäi thöông laø heä thoáng oáng
daãn, ngoaïi thöông laø maùy bôm.
Muoán taêng cuûa caûi phaûi coù
ngoaïi thöông nhaäp daãn cuûa caûi
qua noäi thöông”.
10
 Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa
CNTT laø lónh vöïc löu thoâng.
A Montchrestien: “Kinh teá
chính trò laø khoa hoïc veà cuûa
caûi thöông maïi maø nhieäm vuï
cuûa noù laø baùn nhieàu, mua ít ”

11
 Thöù ba, CNTT cho raèng lôïi
nhuaän laø do lónh vöïc löu thoâng
mua baùn, trao ñoåi sinh ra. Noù laø
keát quaû cuûa vieäc mua ít baùn
nhieàu, mua reû baùn ñaét maø coù.

12
 Thöù tö, tích luyõ tieàn teä chæ
thöïc hieän ñöôïc döôùi söï giuùp
ñôõ cuûa nhaø nöôùc.

13
 Thöù naêm, heä thoáng quan
ñieåm coøn keùm veà tính lyù
luaän, chöa bieát ñeán caùc quy
luaät kinh teá.
Nhöõng ñeà xuaát cuûa hoï
thieân veà toång keát kinh
nghieäm thöïc tieãn.
14
 3. Caùc giai ñoaïn phaùt trieån

Giữa Giöõ Giữa

TK a TK
XV TK XVII
XVI

Giai đoạn đầu Giai đoạn Thời kỳ tan rã

sau

15
 a. Giai đoạn đầu
Đặc điểm chủ yếu của CNTT giai
đoạn đầu là giữ cho khối lượng tiền
tệ không bị hao hụt. Phải cân đối
tiền tệ theo hướng thu lớn hơn chi.
“Phải đem tiền về càng nhiều
càng tốt bằng con đường ngoại
thương, cướp bóc thuộc địa và cướp
biển “.
16
 Tư tưởng trung tâm của
các tác phẩm là “ Bảng cân
đối tiền tệ”. Nó làm cơ sở
cho các chính sách làm
tăng khối tiền tệ của nhà
nước.
17
 Các chính sách làm tăng tiền tệ
- Nhà nước qui định lãi suất thấp để
khuyến khích sản xuất và xuất khẩu.
- Chính sách phá giá tiền của
nước mình, làm giảm giá hàng của
nước mình xuống. (Quy định tỷ giá
hối đoái có lợi cho hoạt động xuất
khẩu).
18
 Các chính sách làm tăng tiền tệ
- Tập trung buôn bán vào những
vùng có kho hàng để nhà nước dễ
dàng kiểm soát.
- Bắt thương nhân nước ngoài
đến buôn bán phải dùng hết số tiền
có được mua hết hàng hoá đem về
nước.
19
 Các chính sách làm tăng tiền tệ

- Cấm đổi cho người nước ngoài

khối lượng tiền lớn hơn quy định
của nhà nước.
- Lập hàng rào thuế quan để ngăn
chặn sự xâm nhập của hàng hóa
nước ngoài và bảo vệ hàng trong
nước. …
20
 Nền kinh tế trong nước
có sự mất cân đối lớn:
Kết quả
của CNTT
“ Tiền thừa nhưng
giai đoạn đầu hàng hoá tiêu dùng
lại thiếu”

21
 F. Engels viết: “Các dân tộc
chống đối nhau như những
kẻ bủn xỉn, hai tay ôm giữ túi
tiền quý báu, nhìn sang
người láng giềng với con
mắt ghen tị, đa nghi”.
22
 b. Giai đoạn sau
Thomas Mun, A. Montchrestien, J.B.
Colbert đã hiểu của cải một cách rộng
hơn.
Ngoài tiền, của cải còn là số sản
phẩm dư thừa được sản xuất ra trong
nước sau khi đã thoả mãn nhu cầu tiêu
dùng, song phải chuyển thành tiền thông
qua thị trường nước ngoài.
23
 Tư tưởng trung tâm của các tác
phẩm là “ Bảng cân đối thương
mại”.
Trong thương mại, phải đảm bảo
xuất siêu để có chênh lệch, tăng
tiền tích luỹ cho ngân khố quốc gia.
Họ gọi “Bảng cân đối xuất siêu”
là bảng cân đối tích cực.
24
 Thomas Mun viết: “Chúng ta phải
thường xuyên giữ vững nguyên tắc là
hàng năm bán cho người nước ngoài
với số lượng hàng hoá lớn hơn chúng
ta mua của họ ”.
- Để xuất siêu, họ khuyến khích
việc nhập khẩu nguyên liệu thô và
xuất khẩu thành phẩm.
25
 - Thực hiện thương mại trung gian,
mang tiền ra nước ngoài để mua rẻ
nước này, bán đắt ở nước khác.
- Thực hiện chích sách thuế quan
bảo hộ nhằm kiểm soát hàng hoá
nhập khẩu, khuyến khích phát triển
hàng hoá xuất khẩu.
26
 Như vậy, cả hai giai đoạn của
CNTT đều cho việc tích luỹ tiền là
cần thiết đối với một quốc gia. Tuy
nhiên những người trọng thương ở
giai đoạn sau cho tiền vận động
còn ở giai đoạn đầu lại coi tích trữ
tiền là biện pháp chủ yếu.
27
 c. Thời kỳ tan rã

Khi tích luỹ nguyên thuỷ của

CNTB kết thúc và sản xuất tư
bản chủ nghĩa phát triển thì trọng
tâm lợi ích kinh tế của giai cấp
tư sản chuyển từ lĩnh vực lưu
thông sang lĩnh vực sản xuất.
28
 Thực tiễn của nền sản xuất TBCN
đòi hỏi phải có sự phân tích sâu sắc
sự vận động của nó và đưa ra các
biện pháp làm giàu cho giai cấp tư
sản.
Trước yêu cầu đó, CNTT tỏ ra
không đáp ứng được.
29
 4. Đặc điểm dân tộc của CNTT

Thứ nhất, Tây Ban Nha các nhà

kinh tế học khuyên Chính phủ áp
dụng các biện pháp để giữ gìn khối
lượng vàng chuyển về từ châu Mỹ.
Nhà nước can thiệp vào hoạt động
thương mại, kiểm soát nhập khẩu
và nghiêm cấm xuất khẩu vàng .
30
 Thứ hai, Ở Pháp
J.B.Colbert chủ trương: để tích
luỹ vàng phải đẩy mạnh sản xuất
công nghiệp, biến Pháp thành trung
tâm cung cấp hàng công nghiệp
cho thế giới.
Muốn vậy, nhà nước phải can
thiệp vào kinh tế.
31
 Đưa ra các chính sách nhằm tạo điều
kiện cho công nghiệp phát triển như:
- Quy định mức tiền lương tối đa
cho công nhân.
- Lãi suất cho vay tối thiểu
- Khuyến khích tăng dân số
- Đưa ra các chính sách hạn chế sự
phát triển nông nghiệp.
32
 Thứ ba, ở Hà Lan

Dựa vào lợi thế về mặt địa lý, Hà

Lan sử dụng đội thương thuyền
mạnh nhất thế giới để buôn bán với
tất cả các nước, nhờ đó mang về
nguồn tiền đáng kể cho nước này,
đưa Hà Lan trở thành cường quốc
số 1 thế giới vào đầu thế kỷ XVII.
33
 Tuy nhiên, nguồn tiền thu được, Hà
Lan không đầu tư thích đáng vào sản
xuất.
Vì vậy, nền thương mại nước này
thiếu đi cái cốt vật chất tạo điều kiện
cho hoạt động của mình, nên đầu thế
kỷ XVIII, nó phải nhường vị trí số 1 về
kinh tế cho nước Anh
34
 Thứ tư, Anh quốc
Để tích luỹ tiền, các nhà kinh tế như
T. Mun chủ trương khuyến khích phát
triển sản xuất công nghiệp và nông
nghiệp để có nhiều sản phẩm trao đổi
với nước ngoài.
Sử dụng đội thương thuyền mạnh để
mua đi bán lại nhiều vùng trên Thế
giới.
35
 - Đẩy mạnh giao lưu hàng hoá giữa
các nước.
- Tái đầu tư lợi nhuận thu được vào
sản xuất để phát triển nền kinh tế độc
lập.
- Phê phán chế độ cấm xuất khẩu
vàng.
36
 5. Nhận xét về CNTT

Thứ nhất, ưu điểm:

- Sự giàu có không phải là
giá trị sử dụng mà là giá trị,
là tiền.
- Mục đích các hoạt động
kinh tế là lợi nhuận.

37
 Thứ nhất, ưu điểm:

- Các chính sách kinh tế như

thuế quan bảo hộ có tác dụng rút
ngắn TK quá độ từ PK sang TB.
- Tư tưởng nhà nước can thiệp
vào kinh tế được các nhà kinh tế
học hiện đại vận dụng.
38
 Thứ hai, haïn cheá
- Nhaän thöùc mang tính kinh nghieäm,
thieáu tính lyù luaän, chuû yeáu laø moâ
taû, lôøi khuyeân.
- Tuyeät ñoái hoùa vai troø cuûa löu
thoâng, khoâng quan taâm ñeán saûn
xuaát, phaân phoái, tieâu duøng.
- Chöa bieát ñeán quy luaät kinh teá chi
phoái söï vaän ñoäng cuûa neàn kinh teá.
39
The end

40