FIL 601: MGA BARAYTI AT BARYASYON NG WIKANG FILIPINO

DIGLOSSIA
at ISOGLOSS
Magandang araw ng pagtuklas!
LEMONADE T.
CALAY
TAGAPAG-ULAT/MAG-AARAL
PAMANTASAN NG KATIMUGANG MINDANAO
KOLEHIYO NG GRADWADO
 LAYUNIN:
1. Nabibigyan ng iba’t ibang depinisyon ang
DIGLOSSIA at ISOGLOSS.
1
2. Naibabahagi ang kaligirang pangkasaysayan ng
DIGLOSSIA at ISOGLOSS.
 “Mahirap mahuli ang bigkas
“ ng isang buhay na wika”
-Ferdinand de Sausarre (1906)
DIGLOSSIA
* Sa sosyolinguistics, ang diglossia ay isang
sitwasyon kung saan ang dalawang natatanging
uri ng isang wika ang sinasalita sa loob ng
parehong komunidad ng pagsasalita.
* Ang diglossia ay mas kasangkot sa paglipat sa
pagitan ng mga antas ng pagsasalita sa
parehong wika, tulad ng pagpunta mula sa slang
o mga shortcut sa texting at magsulat ng isang
pormal na papel para sa isang klase o mag-ulat
para sa isang negosyo.
DIGLOSSIA
* Ang diglossia, sa isang mahigpit na kahulugan,
ay naiiba ang wika sa "mataas" na bersyon ng
isang wika ay hindi ginagamit para sa
ordinaryong pag-uusap at walang katutubong
nagsasalita.
DIGLOSSIA
* Ang iba pang mga kahulugan ng diglossia ay
hindi nangangailangan ng panlipunang aspeto na
dumalo at magtuon lamang sa mayorya, ngunit
may iba't ibang mga wika para sa iba't ibang
konteksto.
Halimbawa, ang Catalan (Barcelona) at Castillian
(Espanya bilang isang buo) ang Espanyol, ito ay
walang social hierarchy sa kanilang paggamit
ngunit may pagkakaiba sa rehiyon nito.
DIGLOSSIA
* Sa isang mas malawak na kahulugan ng
diglossia, maaari rin itong isama ang mga social
dialects, kahit na ang mga wika ay hindi ganap
na hiwalay sa natatanging mga wika.

* Sa mas malawak na kahulugan ng diglossia,

ang dalawang wika ay maaari ring humiram ng
mga salita mula sa bawat isa.
DIGLOSSIA
* Sa Bilingual diglossia ay isang uri ng diglossia
kung saan ang isang iba't ibang wika ay
ginagamit para sa pagsulat at isa pa para sa
pagsasalita. Kapag ang mga tao ay bidialectal,
maaari silang gumamit ng dalawang dialekto ng
parehong wika, batay sa kanilang kapaligiran o
iba't ibang mga konteksto kung saan ginagamit
nila ang isa o iba pang iba't ibang wika.
IBA’T IBANG DEPINISYON NG IBA’T IBANG AWTOR:

Ayon naman sa paliwanag ng may-akda na si

Robert Lane Greene,
"Sa klasikong sitwasyon ng diglossic, ang
dalawang uri ng wika, gaya ng karaniwang French
at Haitian creole French, ay umiiral sa isa't isa."
"Ang bawat iba't-ibang wika ay may sariling mga
takdang pag-andar--may isang 'mataas o para sa
iba't-ibang prestihiyoso, at isang 'mababang wika o
pang-kolokyal.
IBA’T IBANG DEPINISYON NG IBA’T IBANG AWTOR:

Ayon naman kay Delacorte, 2011

"Ang mga bata ay natututo sa mababang uri bilang
katutubong wika, sa mga kultura ng diglossic, ang
wika ng tahanan, pamilya, kalye at pamilihan,
pagkakaibigan, at pagkakaisa. Sa kabaligtaran, ang
mataas na pagkakaiba-iba ay sinasalita ng kaunti o
wala bilang una. Ang mga mataas na uri ay ginagamit
para sa pampublikong pagsasalita, mga pormal na
lektyur at mas mataas na edukasyon,
pagsasahimpapawid sa telebisyon, sermon, liturgiya,
at pagsulat. (Kadalasan ang mababang uri ay walang
nakasulat na porma.)
IBA’T IBANG DEPINISYON NG IBA’T IBANG AWTOR:

Ang may-akda na si Ralph W. Fasold ay tumatagal

ng huling aspeto na ito, na nagpapaliwanag na ang
mga tao ay tinuturuan ng mataas (H) na antas sa
paaralan, nag-aaral sa gramatika at tuntunin ng
paggamit nito, na kung saan ay nalalapat din ito sa
antas ng mababang (L). Gayunpaman, sinabi niya,
"Sa maraming mga komunidad ng diglossic, kung
tinatanong ang mga speaker, sasabihin nila sa iyo
ang L ay walang grammar, at ang L na salita ay
bunga ng kabiguang sumunod sa mga alituntunin ng
H grammar"
IBA’T IBANG DEPINISYON NG IBA’T IBANG AWTOR:

"Introduction to Sociolinguistics: The Sociolinguistics

of Society, "Basil Blackwell, 1984

* Ang mas mataas na wika ay mayroon ding mas

matinding grammar-mas maraming pagbabago,
tenses, at / o mga form kaysa sa mababang bersyon
IBA’T IBANG DEPINISYON NG IBA’T IBANG AWTOR:

Sabi naman ni Autor Ronald Wardhaugh, sa aklat na

"Isang Panimula sa Sociolinguistics", (2006)
*Ang diglossia ay hindi laging mabait bilang isang
komunidad na nangyayari lamang na magkaroon ng
dalawang wika, isa para sa batas at isa para sa
personal na pakikipag-chat."Ito ay ginagamit upang
igiit ang panlipunang posisyon at upang mapanatili
ang mga tao sa kanilang lugar, lalo na sa mga nasa
mas mababang dulo ng hierarchy sa lipunan" .
KALIGIRANG
PANGKASAYSAYA
N NG DIGLOSSIA
KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG DIGLOSSIA

Ang termino diglossia (mula sa

Griyego para sa "pagsasalita ng
dalawang wika") ay unang
ginamit sa Ingles sa
pamamagitan ng lingguwistang
si Charles Ferguson noong
1959.
KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG DIGLOSSIA

*Ang mga bersyon ng Espanyol ay may

sapat na pagsanib na maaari silang
maunawaan ng mga nagsasalita ng bawat
isa ngunit iba't ibang mga wika. Ang
parehong naaangkop sa Swiss German at
karaniwang Aleman; sila ay panrehiyon.
KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG DIGLOSSIA

*Sa Estados Unidos, ang mga nagsasalita ng mga

dialekto gaya ng Ebonics (African American
Vernacular English, AAVE), Chicano English (ChE), at
Vietnamese English (VE) ay gumaganap din sa isang
diglossic na kapaligiran. Ang ilang mga tao ay tumutol
na ang Ebonics ay may sarili nitong balarila at lilitaw
na may kaugnayan sa lahi sa mga wika ng Creole na
sinasalita ng mga naalipin na tao ng Deep South (mga
lengguwahe ng Aprikano na may Ingles), ngunit ang
iba ay hindi sumasang-ayon, na nagsasabi na hindi ito
isang hiwalay na wika kundi isang dialect lamang.
ISOGLOSS
Ano ang Kahulugan ng
Isogloss sa Linggwistika?
ISOGLOSS
* Ang isogloss ay isang heograpikal na
boundary line na nagmamarka sa lugar kung
saan karaniwang nangyayari ang isang
natatanging tampok na pangwika . 
Ang isoglossal o isoglossic ay kilala rin
bilang  heterogloss . Mula sa Griyego, "katulad" o
"kapantay" + "dila".  Ang mga pangunahing
dibisyon sa pagitan ng mga diyalekto ay
minarkahan ng mga bundle ng isoglosses.
ISOGLOSS
* Mga Diyalektong Panrehiyon
"Ang Ingles ay binubuo ng ilang mga panrehiyong diyalekto ...
Makikilala ng mga linggwista ang mga pangunahing katangian ng
iba't ibang rehiyon, at ang mga isoglosse ay nagtatag ng mga
hangganan kung saan pinagsasama-sama ang mga di-
karaniwang anyo ng diyalekto na may magkatulad na
natatanging katangiang pangwika. Hindi maiiwasan, mayroong
ilang magkakapatong--bagama't ang hindi karaniwang lexis ay
malamang na matatagpuan sa mga partikular na rehiyon, ang
mga hindi karaniwang tampok na gramatika ay magkatulad sa
mga hangganan."
ISOGLOSS
* Pagguhit ng Pinakamainam na Isogloss: 
"Ang gawain ng pagguhit ng pinakamainam na
isogloss ay may limang yugto:
1. Pagpili ng katangiang pangwika na
gagamitin sa pag-uuri at pagtukoy ng isang
panrehiyong diyalekto.
2. Pagtukoy ng binary division ng feature na
iyon o kumbinasyon ng mga binary na feature.
ISOGLOSS
* Pagguhit ng Pinakamainam na Isogloss: 
3. Pagguhit ng isogloss para sa dibisyong iyon ng
tampok, gamit ang mga pamamaraang inilarawan.
4. Pagsukat ng pagkakapare-pareho at homogeneity
ng isogloss sa pamamagitan ng mga hakbang na
ilalarawan.
5. Pag-recycle sa pamamagitan ng mga hakbang 1-4
upang mahanap ang kahulugan ng feature na nag-
maximize sa consistency o homogeneity."
ISOGLOSS
* Focal Areas and Relic Areas
" Maaari ding ipakita ng Isoglosses na ang isang
partikular na hanay ng mga linguistic feature ay
lumalabas na kumakalat mula sa isang lokasyon,
isang focal area , papunta sa mga kalapit na lokasyon.
ISOGLOSS
* Focal Areas and Relic Areas
Noong 1930s at 1940s, ang Boston at Charleston ang
dalawang focal area para sa pansamantalang pagkalat. ng r -
lessness sa silangang Estados Unidos. Bilang kahalili, ang isang
partikular na lugar, isang relic area , ay maaaring magpakita ng
mga katangian ng pagiging hindi apektado ng mga pagbabagong
kumakalat mula sa isa o higit pang mga kalapit na lugar. Ang mga
lugar tulad ng London at Boston ay malinaw na mga focal area;
mga lugar tulad ng Martha's Vineyard--ito ay nanatili r-pagbigkas
noong 1930s at 1940s kahit na ibinaba ng Boston ang
pagbigkas--sa New England at Devon sa matinding timog-
kanluran ng England ay mga relic area."
ISOGLOSS
* Mga Uri ng Mga Katangiang Pangwika
"Maaaring magkaroon ng karagdagang mga pagkakaiba sa mga
tuntunin ng uri ng tampok na pangwika na inihiwalay:

Ang ISOPHONE ay isang linya na iginuhit upang markahan ang

mga limitasyon ng isang tampok na phonological;

Ang isang ISOMORPH ay nagmamarka ng mga limitasyon ng

isang tampok na morphological;

Ang isang ISOLEX ay nagmamarka ng mga limitasyon ng isang

lexical na item;
ISOGLOSS
* Mga Uri ng Mga Katangiang Pangwika

Ang ISOSEME ay nagmamarka ng mga limitasyon ng

isang semantic feature (tulad ng kapag ang mga
lexical na item ng parehong phonological form ay may
iba't ibang kahulugan sa iba't ibang lugar).
Pangkalahatan
DIGLOSSIA - ang pagkakaiba ng antas ng
dalawang wika sa isang komunidad o rehiyon sa
parehong natatanging wika.

ISOGLOSS - ang heograpikal na boundary o

hangganan ng lugar kung saan karaniwang
nangyayari ang isang natatanging tampok na pangwika
. 
SANGGUNIAN:
https://www.greelane.com/tl/humanities/ingles/isogloss-linguistics-term-1691085
Kristin Denham at Anne Lobeck, Linggwistika para sa Lahat: Isang Panimula . Wadsworth,
2010
Sara Thorne, Mastering Advanced English Language , 2nd ed. Palgrave Macmillan, 2008
William Labov, Sharon Ash, at Charles Boberg, The Atlas of North American English:
Phonetics, Phonology, and Sound Change . Mouton de Gruyter, 2005
Ronald Wardhaugh, Isang Panimula sa Sociolinguistics , ika-6 na ed. Wiley-Blackwell,
2010
David Crystal, A Dictionary of Linguistics and Phonetics , ika-4 na ed. Blackwell, 1997
William Labov, Sharon Ash, at Charles Boberg, The Atlas of North American English:
Phonetics, Phonology, and Sound Change . Mouton de Gruyter, 2005
MARAMING
SALAMAT!