BÀI TẬP CHƯƠNG 7

BỨC XẠ NHIỆT
 BÀI TẬP

Bài 1:

Giải
Bài 2:

Giải
Bài 3:

Giải
 Giải
'
S1
n  1, 4

 d  0, 6  m  0, 6.10 6
m I1 I2
  N1 N2 e
 L2  L1   2k  1
 2
e  ?

Trên bề mặt của lớp mạ sẽ xảy ra hiện tượng giao thoa giữa tia
phản xạ mặt trên bản mạ và tia phản xạ mặt trên của bản thủy
tinh 
Quang lộ của tia S1I1S1 là L1  S I S
1 1 1 
2
Quang lộ của tia S1I1N1I1S1 là
 
L2  S1 I1S1  2n ' I1 N1   S1 I1S1  2n 'e 
2 2
 Hiệu quang lộ của hai tia phản xạ L2  L1  2n 'e

Theo đề bài cường độ sáng của chùm tia giao thoa là cực tiểu nên:

 
L2  L1  2n e   2k  1  e   2k  1 '
'

2 4n
 0, 6
Ứng với k = 0, bề dày lớp mạ là e0  '
  0,11 m
4n 4.1, 4

3 0, 6
Ứng với k = 1, bề dày lớp mạ là e1  '
  0,33 m
4n 4.1, 4
Bài 3:
Một thấu kính có một mặt phẳng, một mặt lồi, với
mặt cầu có bán kính cong R = 12,5m, được đặt trên
một tấm thủy tinh phẳng. Đỉnh của mặt cầu không tiếp
xúc với bản thủy tinh phẳng vì có một hạt bụi. Người
ta đo được các đường kính của vân tối thứ 10 và thứ
15 của vân tròn Newton trong ánh sáng phản chiếu lần
lượt bằng D1 = 10mm và D2 = 15mm. Xác định bước
sóng của ánh sáng dùng trong thí nghiệm.
 Giải
Gọi e là đường kính hạt bụi
Dk M
dk
Hiệu quang lộ giữa hai tia e
phản xạ tại điểm giao thoa
M bằng:

L2  L1  2  d k  e  
2
Điều kiện để có vân tối L  L  2  d  e      2k  1 
2 1 k
2 2
 (1)
 dk  k e
2
 2
 Dk  2 2
 2   R  ( R  d k )  2 Rd k
 
Dk2 (2)
 dk 
8R
2
 D
Thay giá trị dk từ (2) vào (1) ta có k  e  k (3)
2 8R

Với k1 =10 và k2 = 15. Từ (3) ta có:  D12

k1  e  (4)
2 8R
 D22
k2  e  (5)
2 8R
Lấy (5) – (4) ta có: 2 2
D D
 2
 0,5 m
1

4 R  k2  k1 
Bài 4: Một chùm sáng trắng được rọi vuông góc
với một bản thủy tinh mỏng mặt song song, dày
0,4µm, chiết suất n = 1,5. Hỏi trong phạm vi
quang phổ thấy được của chùm sáng trắng (0,4µm
< λ <0,7µm), những chùm tia phản chiếu có bước
sóng nào sẽ tăng cường.
Giải

Từ công thức hiệu quang lộ: 2 2
L1  L2  2d n  sin i 
2
(với i = 0) ánh sáng phản xạ được tăng cường khi
 2dn
2nd   k     (1)
2 k  0,5
Trong phạm vi quang phổ thấy được phải có điều kiện

0, 4 m    0, 7  m

Thay λ vào (1) ta có: 1, 2  k  2,5

Vì k phải là số nguyên nên ta chọn k = 2. Như vậy trong

phạm vi thấy được chỉ có một chùm tia phản xạ có bước
sóng
2dn
  0, 48 m được tăng cường
k  0,5
Bài 5: Một thấu kính trong hệ thống cho vân tròn
Newton có bán kính cong R = 15 m. Chùm ánh
sáng tới vuông góc với hệ thống, quan sát các vân
giao thoa của chùm tia phản chiếu. Tìm bước sóng
của ánh sáng tới, biết rằng khoảng cách giữa vân
tối thứ 4 và vân tối thứ 25 bằng 9mm.
Giải
Áp dụng công thức tính bán kính của vân tròn Newton
rk  k R
Suy ra khoảng cách giữa vân thứ k2 và k1

rk2  rk1   k2  k1  R
Suy ra bước sóng của ánh sáng

r 
2
k2  rk1
  0, 6.106 m
 
2
R k2  k1
Bài 6: Để đo chiết suất của khí NH3, trên đường đi
của một chùm tia giao thoa kế Michelson, người
ta đặt một ống có hút chân không chiều dài l = 14
cm, các đầu ống được đậy kín bằng các bản thủy
tinh phẳng có mặt song song. Khi bơm đầy khí
NH4 vào ống, người ta thấy hình giao thoa dịch đi
180 vân. Tìm chiết suất của khí trong ống, biết
rằng ánh sáng dùng trong thí nghiệm có bước
sóng λ= 0,59µm
Giải
Khi có khí NH4 trong ống thì hiệu quang lộ của các tia
sáng thay đổi một lượng  n  1
l
Làm cho n vân dịch chuyển trong kính quan sát, do đó:
 n  1  N   n  N   1  1, 000379
l 2 2l
Bài 7: Chiếu một chùm ánh sáng trắng xiên góc 450 lên
một màn nước xà phòng. Tìm bề dày nhỏ nhất của màng
để những tia phản chiếu có màu vàng. Cho biết bước sóng
của ánh sáng vàng là 6.10-5 cm. Chiết suất của bản là n =
1,33
Giải
Hiệu quang lộ giữa hai tia phản xạ trên hai mặt của màn
xà phòng được xác định bởi công thức sau:
2 2 
L1  L2  2d n  sin i 
2
Muốn tia phản chiếu có màu vàng thì ánh sáng vàng
(trong ánh sáng trắng) phải thỏa mãn điều kiện cực đại
giao thoa 2 2 
L1  L2  2d n  sin i   k
2
Suy ra bề dày nhỏ nhất của màn thỏa mãn điều kiện trên
(k=0)

 d min   1,31.105 cm
4 n 2  sin 2 i