PUS NG PIN

Sulat-Balita
DANHS RADIO
BALIK-ARAL
LAYUNIN
NATUTUKOY ANG DATOS NA
KAILANGAN SA PAGLIKHA NG
SARILING ULAT-BALITA BATAY
SA MATERYAL NA BINASA
MOTIBASYON
BALITA- isang pangyayaring
naganap, nagaganap at magaganap pa
lamang. Ito ay maaaring mabasa sa
diyaryo, napapanood sa telebisyon at
napakikinggan sa radyo at maaari ring
makibalita sa pamamagitan ng internet at
social media.
PAMANTAYAN NG MABISANG BALITA
INFORMATIVE

T.I.N.O
TIMELY NOT OPINIONATED
 MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG BALITA
1. Kawastuhan - ang balita ay dapat
naglalahad ng mga impormasyong
walang labis at walang kulang.
2.Katimbangan - ang balita ay dapat
maglahad ng datos nang walang
kinikilingan sa sinumang panig na
nasasakop nito.
3. Kaiklian - ang balita ay dapat na
inilalahad ng walang paligoy-ligoy.

4.Makatotohanan - ang balita ay dapat

naglalaman ng mga impormasyong
tunay at hindi gawa gawa lamang.

1M 3Ks RULE
MGA HAKBANG SA PAGSULAT NA BALITA
1.Itala ang mga pangyayari ayon
sa pababa o paliit na
kahalgahan.
2.Isulat ang balita gamit ang
Inverted Pyramid
3.Sa paglalahad ng mga datos ng balita,
dapat ay nasa pinakatuktuk ang
pamatnubay o (lead),kung saan ang lahat
ng pinakaimportanteng detalye ay
ilalagay. Susunod ang katawan ng
balita(body)kung saan ilalahad ang mga
importanteng detalye
4. Isulat ang headline na naaangkop
sa balita.
GABAY SA PAGSIYASAT NG NAISULAT NA BALITA
Ang balita ba ay sumasagot sa
mga katanungang :Sino, Saan,
Kailan,Ano, Bakit at paano?
1.Mayroon bang maaksiyong ulo
ng balita o (headline)?
2. Ang isinulat bang balita ay may
malinaw na pamatnubay (lead)?
3. Maaksyon ba ang nilalaman ng
balitang isinulat?
4. Sumusunod ba sa Inverted Pyramid
o Decreasing Importance ang
pagkakasulat ng balita – Pamatnubay,
Katawan at Pangwakas?
5. Buo ba ang mga detalyeng
inilhad?
6. Wala bang paligoy-ligoy ang
pagkakasulat?
7. Wala bang opinyong kasali?
 GAWAIN:
PANUTO: Sagutin ang mga
sumusunod na tanong batay sa mga
gabay sa pagsiyasat ng naisulat na
balita.
 Limited face-to-face classes sinimulan na sa Rizal
 
RIZAL — Nagsimula na ang limited face-to-face classes sa
Alas-Asin Elementary School sa Tanay, Rizal nitong Lunes,
Pebrero 14, para sa mga nasa Kindergarten hanggang Grade
3.

Excited ang school teacher-in-charge na si Gelyn Sucapco

at mga kapwa guro, maging ang mga magulang at mga mag-
aaral sa pagsisimula ng klase.

Ibinahagi nila sa "Bayan Mo, iPatrol Mo" ang mga larawan

na kuha noong unang araw at ngayong ikatlong araw ng
kanilang pagbabalik-paaralan.
Ayon kay Sucapco, noong Pebrero 14, pinagsabay ang
simulation ng face-to-face learning at pagsalang nila sa
validation at final evaluation para sa kahandaan ng
kanilang paaralan.
Pero bago pa man ito, dumaan na sila sa iba’t ibang
evaluation process para masiguradong handa ang kanilang
paaralan sa pagtanggap muli ng mga estudyante.
Dagdag pa niya, tuloy-tuloy na ang kanilang limited face-
to-face classes na binubuo ng 41 mag-aaral mula
Kindergarten hanggang Grade 3, na lahat ay may pahintulot
mula sa kanilang mga magulang. 
Ang kanilang klase ay mula Lunes hanggang Biyernes, mula
alas-7 hanggang alas-11 ng umaga.
“Basta po vaccinated ang mga magulang, pumayag
sila na mag-attend sa face-to-face ang anak, at
higit sa lahat walang commorbidities ang bata,"
ani Sucapco
Pagtitiyak ng pamunuan ng Alas-Asin Elementary
School, nasusunod ang mga health protocol gaya
ng physical distancing, palagiang pagsusuot ng
face mask, at paghuhugas ng kamay kung
kinakailangan sa bawat klase. Naglagay rin sila
ng mga temperature checks at alcohol stations
sa kanilang paaralan.
Ang ibang mga mag-aaral na hindi nakasali
sa face-to-face learning at mga mag-aaral
mula Grade 4 hanggang Grade 6 ay
gumagamit naman ng modular distance
learning sa kanilang pag-aaral.
Ayon sa Department of Education-Rizal,
isa ang Alas-Asin Elementary School sa
mga unang nagsagawa ng face-to-face
classes, kasama ang Sampaloc Elementary
School at Monte de Tanay Elementary
School sa Tanay, Rizal.
GABAY SA PAGSIYASAT NG NAISULAT NA BALITA
Ang balita ba ay sumasagot sa
mga katanungang :Sino, Saan,
Kailan,Ano, Bakit at paano?
1.Mayroon bang maaksiyong ulo
ng balita o (headline)?
2. Ang isinulat bang balita ay may
malinaw na pamatnubay (lead)?
3. Maaksyon ba ang nilalaman ng
balitang isinulat?
4. Sumusunod ba sa Inverted Pyramid
o Decreasing Importance ang
pagkakasulat ng balita – Pamatnubay,
Katawan at Pangwakas?
5. Buo ba ang mga detalyeng
inilhad?
6. Wala bang paligoy-ligoy ang
pagkakasulat?
7. Wala bang opinyong kasali?
Mga Posibleng sagot:
1.Catchy yung headline kasi napapanahon ang paksa nito at gumamit
din ng pandiwa.
2.Detelyado ito sapagkat makikita rito ang mga mahahalagang datos na
dapat nating malaman. Nasasagot ang mga tanong na Wh question at
H.
3. Maaksyon sapagkat may mga tuwiran at di tuwirang pahayag na
ginamit upang patotohanan ang ibinabalitang pangyayari.
4. Sa pamatnubay nasagot ang wh q at h q samakatuwid naririto ang
mga mahahalagang inpormasyon at naikwento naman kung paano
isinagawa ang piloting ng f2f classes na pinatotohanan pa ng mga
tuwiran at di tuwirang pahayag ng mga tao na kabilang sa pangyayari.
5. YES BANGGITIN KUNG ANG
KUBUUANG KUWENTO NG BALITA.
6. Direkta ang pagkakalahad ng mga
pangyayari.
7. Walang opinyon dito kundi mga patunay ang
mga binanggit dito sa mga pahayag ng mga
taong makapagbibigay ng linaw sa mga
pangyayari.
PAGLALAHAT
Ano ang mga dapat natin
tandaan sa pagsulat ng balita?
Sa pagsulat ng balita ay tandaan ang mga sumusunod.
Sundin ang TINO para sa isang mabisang balita: Timely,
Informative at Not Opinionated. 1M 3Ks Rule kapag
magsusulat ng balita, Makatotohanan, Kawastuhan,
Katimbangan at Kaiklian. Baligtad na Tagilo o Inverted
Pyramid naman ang nagsisilbing gabay sa pagbuo ninyo ng
balita. Mula sa pinakamahahalagang detalye hanggang sa
dulo na hindi masyadong mahahalagang detalye. At kanina
ay pinag-usapan din natin ang Pitong Gabay sa Pagsiyasat
ng Naisulat na Balita.
 PAGBUBUOD
INFORMATIVE

T.I.N.O
TIMELY NOT OPINIONATED
 PAGBUBUOD
Kawastuhan

1M 3Ks Rule Katimbangan

Makatotohanan
Kaiklian
 PAGBUBUOD

7 Gabay sa Pagsiyasat
ng Naisulat na Balita
EBALWASYON:
Tukuyin ang hinahanap na kasagutan
na bubuo sa pangungusap. Isulat ang
titik ng tamang sagot.Icoment sa ating
comment box ang titik ng tamang sagot.
1. Ang balita ay dapat inilalahad nang walang
paligoy-ligoy.Ang pahayag ay may ________.
A. Kawastuhan C.Kaiklian
B.Makatotohanan D. Katimbangan

SAGOT: C.
2. Ang balita ay dapat maglahad ng datos nang
walang kinikilingang sa sinumang panig na
nasasakop nito.Ang pahayag ay may
___________.
A. Kawastuhan C. Kaiklian
B. Makatotohanan D.Katimbangan
SAGOT: D.
 3. Ang balita ay dapat naglalahad ng mga
impormasyong walang labis at walang
kulang. Ang pahayag ay may ___________.
A. Kawastuhan C. Kaiklian
B. Makatotohanan D. Katimbangan
SAGOT: A
5. Maituturing na gabay sa pagsiyasat ng
naisulat na balita ang mga pahayag maliban
sa_____________.
A. May malinaw na pamatnubay (lead)
B. Maaksyo ang nilalaman ng balita
C. Naglalaman ng opinyon ng manunulat
D. Walang paligoy-ligoy
SAGOT: B
REPLEKSIYON:
Mahalaga ba ang pangangalap
ng datos na kailangan sa
paglikha ng sulat-balita?Bakit?
Sagot:
Oo dahil ang datos na maaaring
gamitin ng isang tao at upang
malaman kung makatotohanan
ba ang balitang naisulat
DOÑANS!