Hele n g Ina s a

K ani yang P a n g a n a y
(Tula mula s a U g a n d a )
Isinalin sa Filipino ni Mary Grace A. Tabora
mula sa Salin sa Ingles ni Jack H. Driberg ng
A Song of a Mother To Her Firstborn
 Paglinang sa
Talasalitaan
Isaayos mula bilang 1-5 ang mga salita batay sa sidhi ng damdaming
ipinahahayag ng bawat isa, ang 5 ang pinakamataas na antas.
5. Kaluwalhatian
4. Kaligayahan
3. Kagalakan
2. Katuwaan
1. Kasiyahan
PAGGANYA
K
MGA TANONG:
1.ANO ANG NARAMDAMAN HABANG
PINAPAKINGGAN ANG AWIT? Bakit?
2.ANONG MENSAHE NAIS IPABATID NG
AWIT?
3.PAANO MO MAIPAKIKITA ANG
PAGMAMAHAL SA IYONG INA?
 LAYUNIN:
•Nasusuri ang kasiningan at bisa ng
tula batay sa napakinggan
•Naiaantas ang mga salita ayon sa
damdaming ipinahahayag ng
bawat isa
1.Sino ang persona sa tula? Ano
ang kaniyang pangarap?
2.Masining ba ang tulang
tinalakay? Patunayan ang
sagot.
1.Sinoang persona sa tula? Ano ang
kaniyang pangarap?
*Ang persona ng tula ay ang ina ng sanggol. Sa tulang
ito binanggit niya ang kanyang pangarap sa kanyang
anak na maging isang sundalo o mandirigma.
2.Masining ba ang tulang tinalakay? Patunayan
ang sagot.
*Sapagkat naaayon ang paraan ng
pagkakasulat nito sa batayan ng pagsulat ng tula.
3.Sa ano-anong bagay inihambing
ang sanggol? Bakit ito ang mga
ginamit sa paglalarawan sa
katangiang taglay niya?
4.Anong kaugaligan at kultura ng
mga taga-Uganda ang lumutang
sa tula? Ibigay ang inyong
pananaw ukol dito?
3.Sa ano-anong bagay inihambing ang sanggol? Bakit ito ang
mga ginamit sa paglalarawan sa katangiang taglay niya?
*Sa kanyang ama na si Nawal, Kay Zeus at Aphrodite, sa
leopardo, at sa leon. Inihahambing sya rito sapagkat ang mga
ito'y malalakas at makikisig.
4.Anong kaugaligan at kultura ng mga taga-Uganda ang
lumutang sa tula? Ibigay ang inyong pananaw ukol dito?
*Ang lumitaw na kaugalian at tradisyon ng mga taga-Uganda
sa akdang nabanggit ay ang pagiging magiting na
mandirigma sa kalalakihan. Ang taga-Uganda, tulad ng iilang
bansa sa mundo ay naghahangad na gawing magiting na
mandirigma ang panganay na lalaki at mamuno ito.
5.Alin sa mga kaugaliang ito ang
naiiba sa kaugalian ng mga
Pilipino? Sang ayon kaba rito?
Bakit?
6. Makatuwiran bang iugnay ang
pagkakakilanlan at katangian ng isang
anak sa kaniyang ama?
5.Alin sa mga kaugaliang ito ang naiiba sa kaugalian ng mga
Pilipino? Sang ayon kba rito? Bakit?
*Ang kaugaliang naiiba sa ating mga Pilipino sa mga taga -
Uganda ay ang paghimok sa mga kalalakihan na magiging
isang mandirigma. Ang mga lalaki sa ating bansa ay may
kalayaang gawin ang gusto nila sa buhay, ibang-iba sa mga
taga-Uganda. Para sa akin, hindi ako sang-ayon dito sapagkat
bawat tao ay may karapatang gawin ang nais nila upang
hasain ang kanilang potensiyal at upang mas maging kapaki-
pakinabang sa lipunan.
6. Makatuwiran bang iugnay ang pagkakakilanlan at
katangian ng isang anak sa kaniyang ama? Sa poon?
*Para sa akin ang pag-ugnay sa pagkakakilanlan at
katangian ng isang tao sa kanyang ama o sa poon ay hindi
makatwiran dahil ang bawat isa o bawat tao ay may
pagkakaibang katangian.
7. Anong bisang pangkaisipan
at bisang pandamdamin ang
natutuhan pagkatapos basahin
ang akda? Ipaliwanag.
7.Anong bisang pangkaisipan at bisang pandamdamin ang
natutuhan pagkatapos basahin ang akda? Ipaliwanag.
*Ang bisang pangkaisipan sa akdang Hele ng Ina sa
Kaniyang Panganay ay, ang tanging hangad ng ina para sa
kaniyang anak ay kabutihan lamang at maging malakas na
mandirigma ito. Sa pandamdamin naman, ang
pagkaantig ng puso dahil punong puno ng pagmamahal
ang ina sa kanyang anak.
 Ano ang Tula?
Maituturing na pinakamatandang sining ang tula sa
kulturang Pilipino. Pinagmulan ito ng iba pang sining
tulad ng awit, sayaw at dula. Ang pagkadiwang makata
ay likas sa ating mga ninuno. Ayon kay Abadilla
“Bawat kibot ng kanilang bibig ay may ibig sabihin at
may katuturan.” Sa madaling salita, sa bawat sambit
nila ay matalinghaga at may katuturan. (Julian
et.al,2017)
Samakatuwid ang tula ay isang akdang
pampanitikan na naglalarawan ng buhay,
hinango sa guniguni, pinararating sa
ating damdamin at ipinapahayag sa
pananalitang may angking aliw- iw
 SUKA TUGMA
T

Elemento n g Tula

SIMBOLISMO TALINGHAGA
KARIKTA
N
ELEMENT
O NG
 SU KA
BilangTng pantig sa bawat taludtod
ng saknong. Karaniwang gamitin
ang labindalawa, labing-anim, at
labingwalong pantig. (Julian et.al,
2017)
 H a limb a wa:
Pagpupuring lubos ang palaging hangad
Pag/pu/pu/ring/ lu/bos/ ang/ pa/la/ging/ ha/ngad/-12 Sa
bayan ng taong may dangal na ingat
Sa/ ba/yan/ ng/ ta/ong/ may/ da/ngal/ na/ i/ngat/,- 12
Umawit, tumula, kumata’t sumulat
U/ma/wit/, tu/mu/la/, ku/man/ta’t/ su/mu/lat/,- 12
Kalakhan din niya’y isinisiwalat
Ka/lak/han/ din/ ni/ya’y/ i/si/ni/si/wa/lat./-12
 TUGMA
Ang pare-parehong tunog sa dulo ng mga
panghuling salita sa taludtod.
Ang panghuling pantig sa dulo ng taludtod ay
maaaring magtapos sa patinig at katinig at
binibigkas nang mabilis, malumanay o mas
impit sa lalamunan. (Julian et.al, 2017)
Kumusta ka mahal kong bayan
Ano’t nakatakip di kita masilayan
Saan ang laya mo naka-quarantine ka na naman
Hapong kaluluwa, normal na buhay di na namalayan!
 PAANO KUNG HINDI
MAGKAKATULAD A N G SALITA S A
DULO N G TALUDTOD?
Kung hindi magkakatulad ang salita sa
dulo subalit magkakahimig naman, ang
tawag dito ay tugmaang di- ganap.
 Talinghaga
• Ito ay sadyang paglayo sa paggamit ng mga
karaniwang salita upang maging kaakit-akit at
mabisa ang pagpapahayag. (Julian et. Al., 2017)
Halimbawa:
Bumagyo man sa’min ng kapighatian

Alam kong sila’y aking masasandalan

Kaya’t abot langit ang kaligayahan

Mga magulang ko’y ang aking kayamanan

 KARIKTAN
• ang pagpili at pagsasaayos ng mga salitang
ilalapat sa tula at ang kabuuan nito
Halimbawa:
Ito ba ang mundong hinila kung saan
Ng gulong ng inyong/Hidwang Kaunlaran?
Kariktan- lalabindalawahing Pantig, Tugmang
Ganap at Tayutay
 Simbolismo (Symbolism)
Ang simbolismo naman ay naglalahad ng mga bagay, at kaisipan sa
pamamagitan ng sagisag at mga bagay na mahiwaga at metapisikal.
Ito ay ordinaryong bagay, pangyayari, tao, o hayop na may nakakabit
na natatanging kahulugan.
1.silid-aklatan- karunungan o kaalaman
2.gabi- kawalan ng pag-asa
3.pusang-itim-malas
4.tanikalang-bakal-kawalan ng kalayaan
5.bulaklak- pag-ibig
ANYO NG
TULA
1. Tradisyunal - Ito ay isang anyo ng tula na may
sukat,tugma at mga salitang may malalim na kahulugan .
2. Berso Blangko - tulang may sukat bagamat walang
tugma.
3. Malayang taludturan - tulang walang sukat at
walang tugma. Ang anyo ng tulang ito ay siyang
nanaluktok na anyong tula sa panahon ng paghingi ng
pagbabago ng mga kabataan.
 Hele ng Ina sa
Kaniyang Panganay
NASUSURI ANG NAPANOOD NA
SABAYANG PAGBIGKAS O KAURI
NITO BATAY SA:
-KASININGAN NG AKDANG
BINIGKAS
-KAHUSAYAN SA PAGBIGKAS
-AT IBA PA (F10PD-IIIc-76)