THÔNG TIN BẤT CÂN XỨNG

NỘI DUNG

1 Các khái niệm

2 Vấn đề lựa chọn nghịch

3 Vấn đề rủi ro đạo đức

4
CẤU TRÚC TÀI CHÍNH
1. Những đặc điểm về cấu trúc tài chính
doanh nghiệp

Tín dụng Tín dụng

Quốc gia ngân phi ngân Trái phiếu Cổ phiếu
hàng hàng

18% 38% 32% 12%

76% 10% 7% 7%

Nhật 78% 8% 9% 5%

56% 18% 15% 11%

Cấu trúc tài chính doanh nghiệp ở một số nước

8 đặc điểm cơ bản của cấu trúc tài chính
1. Cổ phiếu không phải là nguồn tài trợ quan trọng nhất cho DN
2. Việc phát hành chứng khoán nợ và chứng khoán vốn không phải
là kênh chủ yếu để tài trợ cho hoạt động DN
3. Tài chính gián tiếp đóng vai trò quan trọng hơn tài chính trực tiếp
4. Các TGTC, đặc biệt là NHTM, là nguồn tài trợ vốn quan trọng
nhất cho các DN
5. Hệ thống tài chính là một lĩnh vực được điều tiết nhiều nhất trong
nền kinh tế
6. Chỉ những công ty lớn, nổi tiếng mới dễ dàng tiếp cận thị trường
chứng khoán để huy động vốn
7. Thế chấp tài sản là đặc điểm phổ biến của các hợp đồng vay nợ
đối với cá nhân cũng như DN
8. Các hợp đồng nợ gồm những điều khoản có tính pháp lý đặc biệt
phức tạp nhằm điều chỉnh người vay
2. Ảnh hưởng của Chi phí giao dịch lên
Cấu trúc tài chính
• Chi phí giao dịch
▫ Tại sao tỷ lệ người sở hữu chứng khoán không
nhiều?
 Vì nhiều người có số tiền nhỏ; mà số tiền nhỏ thì
mua được rất ít cổ phiếu và phí môi giới chiếm tỷ lệ
đáng kể
 Số tiền nhỏ rất khó mua được trái phiếu do mệnh
giá trái phiếu thường lớn
 Số tiền nhỏ thì danh mục đầu tư hạn chế, đối diện
với rủi ro
2. Ảnh hưởng của Chi phí giao dịch lên
Cấu trúc tài chính
• Chi phí giao dịch: bao gồm thời gian và tiền bạc
bỏ ra để thực hiện các giao dịch tài chính – vấn
đề chính mà nhiều người thừa vốn để cho vay
hay gặp phải
2. Ảnh hưởng của Chi phí giao dịch lên
Cấu trúc tài chính
• Chi phí giao dịch
▫ Các trung gian tài chính giảm
chi phí giao dịch như thế nào?
 Tiết kiệm nhờ quy mô
(Economies of scale)
 Tiết kiệm nhờ tính chuyên
nghiệp (Expertise)
3. Thông tin bất cân xứng

• Thông tin bất cân xứng (Asymmetric

information) là tình huống phát sinh khi một bên
không nhận biết đầy đủ về các đối tác của mình,
dẫn đến những quyết định không chính xác
trong quá trình giao dịch
• Sự tồn tại thông tin bất cân xứng dẫn đến lựa
chọn nghịch và rủi ro đạo đức

Video
VẤN ĐỀ LỰA CHỌN NGHỊCH
1. Khái niệm

• Lựa chọn nghịch (Adverse

selection): Là tình huống
thông tin bất cân xứng xuất
hiện trước khi giao dịch được
thực hiện
• VD: Những người đi vay tiềm
ẩn rủi ro cao lại là những
người tích cực trong việc tìm
kiếm khoản vay
Câu chuyện quả chanh & thị trường

Vấn đề “quả chanh” ảnh hưởng đến cấu trúc tài

chính? – Nghiên cứu trên TTCK

NHÀ ĐẦU TƯ
CHỦ SỞ HỮU
Muốn mua cổ
Nắm thông tin
phiếu nhưng không
công ty
biết đâu là công ty
tốt và xấu
Không sẵn sàng
Sẵn sàng trả mức
bán cổ phiếu tại
giá phản ánh giá trị
mức giá mong
trung bình của
muốn
công ty
Câu chuyện quả chanh & thị trường

Vấn đề “quả chanh” ảnh hưởng đến cấu trúc tài

chính? – Nghiên cứu trên TTCK

• Vấn đề “quả chanh” đã ngăn cản TTCK trở

thành kênh hiệu quả luân chuyển vốn từ người
tiết kiệm đến người đi vay
Câu chuyện quả chanh & thị trường

iểm
h
ả o Bên bán bảo hiểm không có thông tin về tình hình sức
B khỏe của bên mua bảo hiểm

à ng
h
ân Ngân hàng không có đầy đủ thông tin về tình hình
Ng
sxkd, tài chính… của bên vay

ản
s
n g
độ
t Bên mua không có đầy đủ thông tin về BĐS
Bấ
2. Các công cụ giải quyết vấn đề lựa
chọn nghịch
• Sản xuất và bán thông tin
▫ Vấn đề người trốn vé (free-rider problem)
• Điều hành của Nhà nước
▫ Cung cấp thông tin (miễn phí hoặc có phí)
▫ Yêu cầu / khuyến khích công ty công bố thông tin
• Trung gian tài chính
• Thế chấp tài sản và vốn chủ sở hữu
▫ Thế chấp: khoản tài sản bù đắp cho người cho
vay trong trường hợp người đi vay phá sản
Câu hỏi

• Nêu ví dụ liên quan đến vấn đề lựa chọn nghịch

trên thị trường tài chính; nêu các công cụ ngăn
chặn, giảm thiểu vấn đề này.
VẤN ĐỀ RỦI RO ĐẠO ĐỨC
1. Khái niệm

• Rủi ro đạo đức (Moral hazard):

Là tình huống thông tin bất cân
xứng phát sinh sau khi giao
dịch được thực hiện
• VD: Người cho vay có thể gặp
rủi ro nếu người đi vay sử dụng
vốn vào các hoạt động khác
không mong đợi, bởi các hoạt
động này có thể khiến cho các
khoản vay không được hoàn trả
lại
Ảnh hưởng của rủi ro đạo đức đến lựa
chọn vay nợ và phát hành cổ phiếu?
• Rủi ro đạo đức trong hợp đồng vốn chủ sở hữu
(equity contract): Vấn đề ủy thác – đại lý
• Nhà quản lý – đại lý chỉ nắm giữ tỷ lệ nhỏ; các
cổ đông còn lại – người ủy thác nắm giữ phần
lớn vốn cổ phần của công ty
• Các nhà quản lý không sử dụng nguồn vốn hiệu
quả và đúng mục đích như đã cam kết với các
cổ đông
2. Các công cụ giải quyết vấn đề rủi ro
đạo đức trong hợp đồng vốn chủ sở hữu
• Sản xuất thông tin – giám sát
• Vấn đề người trốn vé (free-rider problem)
• Điều hành của Nhà nước
• Trung gian tài chính
• Hợp đồng nợ
Ảnh hưởng của rủi ro đạo đức đến lựa
chọn vay nợ và phát hành cổ phiếu?
• Rủi ro đạo đức trong hợp đồng nợ
• Người đi vay không sử dụng nguồn vốn hiệu
quả và đúng mục đích như đã cam kết trong
hợp đồng nợ
3. Các công cụ giải quyết vấn đề rủi ro
đạo đức trong hợp đồng nợ
• Tài sản thế chấp & Vốn chủ sở hữu
• Giám sát và các điều khoản bắt buộc
▫ Giám sát hoạt động của bên vay
▫ Bắt buộc bên vay tuân thủ các điều khoản đã ký
 Các điều khoản ngăn cấm hành vi không mong muốn
 Các điều khoản khuyến khích hành vi mong muốn
 Các điều khoản yêu cầu duy trì giá trị tài sản thế chấp
• Trung gian tài chính
 Vấn đề thông tin bất cân xứng và các công cụ giải quyết
Vấn đề thông tin Nội dung
Các công cụ giải quyết
bất cân xứng giải thích
Sản xuất và bán thông tin 1 và 2
Điều hành của Nhà nước 5
Lựa chọn nghịch
Trung gian tài chính 3, 4 và 6
Thế chấp tài sản và vốn chủ sở hữu 7
Sản xuất thông tin – giám sát 1
Rủi ro đạo đức Điều hành của Nhà nước 5
trong hợp đồng
vốn chủ sở hữu Trung gian tài chính 3
Hợp đồng nợ 1
Thế chấp tài sản và vốn chủ sở hữu 7
Rủi ro đạo đức
trong hợp đồng Giám sát và hối thúc = điều khoản 8
nợ Trung gian tài chính 3 và 4
Câu hỏi

• Nêu ví dụ liên quan đến vấn đề rủi ro đạo đức

trên thị trường tài chính; nêu các công cụ ngăn
chặn, giảm thiểu vấn đề này.
?

• Which firms are most likely to use bank financing

rather than to issue bonds or stocks to finance their
activities? Why?
• How can the existence of asymmetric information
provide a rationale for government regulation of
financial markets?
• Rich people often worry that others will seek to marry
them only for their money. Is this a problem of adverse
selection?
• Explain how the separation of ownership and control in
American corporations might lead to poor
management.