Professional Documents
Culture Documents
Thông tin bất cân xứng và vai trò của các trung gian tài chính
FINANCIAL INSTITUTION
NỘI DUNG
Thông tin bất cân xứng xảy ra trong nhiều lĩnh vực trong xã hội
Lĩnh vực Bên nhiều thông tin hơn Bên ít thông tin hơn
Bảo hiểm Người mua bảo hiểm Công ty bảo hiểm
Các trường hợp bất cân xứng thông tin Lựa chọn Rủi ro đạo
Giao dịch
nghịch đức
Lựa chọn nghịch là tình huống thông tin bất cân xứng xuất hiện trước khi thực hiện giao dịch.
Lựa chọn nghịch xảy ra trong 1 thị trường khi người bán hoặc người mua biết rõ hơn về sản
phẩm mà đối tượng kia không biết
Rủi ro đạo đức phát sinh sau khi giao dịch thực hiện, khi một bên có ưu thế thông tin hành động
theo hướng làm lợi cho bản thân bất kể hành động đó có thể làm hại cho bên kém ưu thế thông tin
Rủi ro đạo đức là rủi ro khi một bên cố tình không thực hiện nghĩa vụ của mình gây thiệt hại đến
quyền lợi của người khác.
A. Các khái niệm
4/6/2010
29/9/2009 Giá cao nhất
Chào sàn 144.000 đ/cp 8/9/2010
giá 85.000 Chào bán
đ/cp 7.09.000 cp giá
20.000 đ/cp
Thổi phồng
tin tốt + che
giấu tin xấu Rủi ro đạo đức hay lựa chọn
nghịch?
A. Các khái niệm
Rủi ro đạo
đức hay lựa
chọn nghịch?
B. Các công cụ giải quyết vấn đề bất cân xứng thông tin
Nguyên tắc giải quyết vấn đề bất cân xứng thông tin: Bổ sung, tăng cường thông tin cho bên
thiếu thông tin
Bổ sung thông tin trước khi thực hiện giao dịch: Các công cụ giải quyết vấn đề lựa chọn nghịch
Bổ sung thông tin sau khi thực hiện giao dịch: Các công cụ giải quyết vấn đề rủi ro đạo đức
- Công cụ giải quyết rủi ro đạo đức trong hợp đồng vay nợ
- Công cụ giải quyết rủi ro đạo đức trong hợp đồng vốn chủ sở hữu (cổ phiếu)
B. Các công cụ giải quyết vấn đề bất cân xứng thông tin
04
B. Các công cụ giải quyết vấn đề bất cân xứng thông tin
Các công cụ giải quyết vấn đề rủi ro đạo đức trong hợp đồng vay nợ
Tài sản thế chấp & Vốn chủ sở hữu: Yêu cầu khách hàng có tài sản bảo đảm thế chấp tại Ngân hàng,
phải có vốn tự có của bản thân trong phương án kinh doanh, NH không tài trợ 100% khoản vay
Giám sát và các điều khoản bắt buộc
Giám sát hoạt động của bên vay
Bắt buộc bên vay tuân thủ các điều khoản đã ký
Các điều khoản ngăn cấm hành vi không mong muốn
Các điều khoản khuyến khích hành vi mong muốn
Các điều khoản yêu cầu duy trì giá trị tài sản thế chấp
Trung gian tài chính
B. Các công cụ giải quyết vấn đề bất cân xứng thông tin
Ảnh hưởng của rủi ro đạo đức đến phát hành cổ phiếu (hợp đồng vốn chủ sở hữu)?
• Những khó khăn nảy sinh trong điều kiện thông tin bất cân xứng khi CSH thuê người đại diện để
thực hiện lợi ích của mình, nhưng người đại diện có thể không hành động vì lợi ích của CSH mà vì
bản thân họ
• Trên TTCK: Cổ đông là Chủ sở hữu (HĐQT thường gồm cổ đông lớn là đại diện trực tiếp của CSH
DN); Giám đốc/người quản lý/nhân viên là người đại diện
B. Các công cụ giải quyết vấn đề bất cân xứng thông tin
1. Cổ phiếu không phải là nguồn tài trợ quan trọng nhất cho doanh nghiệp
2. Việc phát hành chứng khoán nợ và chứng khoán vốn không phải là kênh chủ yếu để tài trợ cho hoạt
động của doanh nghiệp
3. Tài chính gián tiếp đóng vai trò quan trọng hơn tài chính trực tiếp
4. Các trung gian tài chính đặc biệt là ngân hàng thương mại là nguồn tài trợ vốn quan trọng cho các
doanh nghiệp
5. Hệ thống tài chính là một lĩnh vực được điều tiết nhiều nhất trong nền kinh tế
6. Chỉ có những công ty lớn, uy tín mới dễ dàng tiếp cận thị trường chứng khoán để huy động vốn
7. Tài sản thế chấp là thành phần quan trọng của các hợp đồng vay nợ đối với cá nhân và doanh nghiệp
8. Hợp đồng nợ là văn bản chính thức quy định cung cách hoạt động của người vay.
Giải thích các đặc điểm của cấu trúc tài chính
Vấn đề thông tin bất cân xứng Các công cụ giải quyết Nội dung giải thích
Lựa chọn nghịch Sản xuất và bán thông tin 1,2
Quy chế chính phủ 5
Trung gian tài chính 3,4,6
Tài sản thế chấp và vốn tự có 7
Rủi ro đạo đức trong hợp đồng vốn Sản xuất thông tin, giám sát 1
chủ sở hữu
Quy chế chính phủ 5
Trung gian tài chính 3
Hợp đồng nợ 1
Rủi ro đạo đức trong hợp đồng nợ Tài sản thế chấp và vốn tự có 6,7
Giám sát và hối thúc các điều khoản 8
• Chi phí giao dịch là thời gian và tiền bạc chi vào Vai trò của trung gian tài chính
các hành động giao dịch tài chính
• Chi phí giao dịch bao gồm chi phí tìm kiếm thông
tin, chi phí mặc cả và chi phí thực hiện.
Giảm thiểu chi phí giao dịch
chính điển hình, được phép nhận tiền gửi để cho vay và cung
Thu nhập từ lãi trên tài sản Chi phí từ lãi: là chi phí huy động
sinh lời: Đây là nguồn thu nhập vốn/nguồn quỹ tiền tệ của ngân hàng.
cơ bản của NH . Đây là chi phí cơ bản
• Tìm cách phân loại, xác định khả năng trả nợ của khách hàng: thông tin cá nhân (việc làm, thu
nhập), tài sản hiện có, lịch sử tín dụng, kế hoạch kinh doanh, điều tra DN, yêu cầu bảo lãnh…
• Chuyên môn hóa: lĩnh vực hoạt động, ngành nghề; đặc điểm địa lý; đối tượng (cá nhân, doanh
nghiệp)
- Giám sát: theo dõi và giám sát việc thực hiện
Các cam kết cho vay: Yêu cầu người vay báo cáo về hoạt động Giảm chi phí sang lọc thông tin
về sau cho ngân hàng
Thế chấp và số dư bù trừ: Yêu cầu KH có thế chấp và vốn tự có/vốn chủ sở hữu trong phương án
vay vốn
Hạn chế cấp tín dụng: Từ chối cấp tín dụng hoặc giới hạn số tiền vay, thời gian vay với KH
Quan hệ KH dài lâu
• Công ty bảo hiểm là trung gian tài chính thực hiện nhiệm vụ chi trả cho các sự kiện không mong đợi
với khoản phí hay giá cả nhất định
• Bảo hiểm về bản chất là sự chia nhỏ rủi ro, là hoạt động thể hiện người bảo hiểm đứng ra cam kết trong
hợp đồng bồi thường theo quy luật thống kê cho người được bảo hiểm trong trường hợp xảy ra rủi ro;
với điều kiện người được bảo hiểm đã đóng phí bảo hiểm
• Bảo hiểm nhân thọ: là loại nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết
• Bảo hiểm phi nhân thọ: là loại nghiệp vụ bảo hiểm tài sản, trách nhiệm dân sự và các nghiệp vụ bảo hiểm
khác không thuộc bảo hiểm nhân thọ
2. Công ty bảo hiểm (Insurance company)
• Sàng lọc: Chọn lọc những người bảo hiểm tốt; đưa ra một loạt các câu hỏi về tình trạng sức khỏe, thói quen,
tính cách… khám sức khỏe
• Phí bảo hiểm rủi ro hợp lý: Lựa chọn mức phí tương ứng với từng khách hàng
• Hủy bỏ hợp đồng: Đe dọa / sẵn sàng hủy bỏ hợp đồng nếu người được bảo hiểm có hoạt động vi phạm điều
khoản hợp đồng
• Khấu trừ : Khoản tiền trừ bớt ra trong chi phí thiệt hại thanh toán cho người được bảo hiểm
• Các điều khoản hạn chế: Hạn chế các hoạt động rủi ro của bên mua bảo hiểm để công ty bảo hiểm phải bồi
thường
• Phòng ngừa gian lận: Chỉ những người được bảo hiểm hợp lý và có căn cứ mới được thanh toán
• Đồng bảo hiểm: Người được bảo hiểm cùng gánh chịu một tỷ lệ phần trăm nhất định tổn thất với công ty
bảo hiểm
• Giới hạn số tiền thanh toán bảo hiểm: Số tiền bảo hiểm phải có giới hạn mặc dù khách hàng có thể sẵn
sàng chi trả nhiều hơn để có thêm tiền bồi thường
3. Quỹ hưu trí
Quỹ hưu trí được hình thành từ nguồn tiền đóng góp của cá nhân, tổ chức thuê người lao động… Tiền thu
được đem đầu tư trên thị trường tài chính; vốn và lãi được đem trả cho người lao động dưới hình thức
lương hưu
Tài sản Nợ và vốn
1. Các loại chứng khoán 1. Vốn do người lao động
và các doanh nghiệp
2. Tài sản cố định (nhỏ) góp
• Kế hoạch hưu trí theo đóng góp được xác định (defined
contribution plan): nếu tiền hưu được xác định bởi những
đóng góp vào kế hoạch hưu trí
• Kế hoạch hưu trí với tiền hưu xác định (defined benefit Quỹ hưu trí của dragon Capital
plan): nếu các khoản tiền hưu chi trả trong tương lai được
định trước
4. Công ty tài chính
• Công ty Tài chính là loại hình tổ chức tín dụng phi ngân hàng. Tổ chức này có chức năng là sử dụng vốn
tự có, vốn huy động và các nguồn vốn khác để cho vay, đầu tư; cung ứng các dịch vụ tư vấn về tài chính,
tiền tệ và thực hiện một số dịch vụ khác theo quy định của pháp luật.
• Đặc điểm:
Tập trung chuyên sâu cho vay vào 1 phân khúc thị trường.
Thực hiện các khoản cho vay với rủi ro phá sản cao
Các CTTC huy động vốn bằng cách phát hành chứng khoán hay vay từ ngân hàng. Sau đó, họ dùng số
tiền thu được đem cho vay (thường là các khoản cho vay nhỏ hơn thích hợp với tiêu dùng và nhu cầu
kinh doanh)
Tài sản Nguồn vốn
Quá trình trung gian tài chính của CTTC: vay các
khoản lớn, trung và dài hạn; cho vay các khoản nhỏ, 1. Cho vay 1. Phát hành chứng
ngắn hạn. Quá trình này khác với hoạt động trung gian khoán nợ
2. Các loại chứng khoán 2. Vốn chủ sở hữu
của NHTM
Khắc phục vấn đề bất cân xứng thông tin: áp dụng 3. Tài sản cố định (nhỏ)
lãi suất cao hơn cho các khoản vay rủi ro, cho vay
với số tiền nhỏ, sàng lọc khách hang vay, giám sát
khoản vay
4. Công ty tài chính – Phân loại
• Công ty quản lý quỹ là doanh nghiệp trung gian chuyên thực hiện việc quản lý các quỹ đầu tư, tư
vấn đầu tư hoặc quản lý tài sản do nhà đầu tư uỷ thác (quản lý danh mục đầu tư) và nhận phí
• Quỹ đầu tư huy động vốn bằng cách bán chứng chỉ quỹ cho nhà đầu tư và sử dụng vốn thu được đầu tư
trên thị trường chứng khoán
• Các khoản đầu tư của Quỹ đầu tư được quản lý chuyên nghiệp, chặt chẽ bởi công ty quản lý quỹ, ngân
hàng giám sát và cơ quan thẩm quyền khác
Mỗi nhà đầu tư tham gia đầu tư vào quỹ sẽ sở hữu một
phần trong tổng danh mục đầu tư của quỹ. Việc nắm giữ
này thể hiện qua sở hữu các chứng chỉ quỹ đầu tư
5. Công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư – Phân loại
Quỹ đầu tư có gặp vấn đề bất cân xứng thông tin không?
Khắc phục bất cân xứng thông tin của Quỹ đầu tư như thế nào?
• Giảm thiểu rủi ro nhờ đa dạng hóa danh mục đầu tư
• Tiết kiệm chi phí nhưng vẫn đạt các yêu cầu về lợi nhuận
• Được quản lý chuyên nghiệp
• Giám sát chặt chẽ bởi các cơ quan thẩm quyền
• Tính năng động của Quỹ đầu tư
6. Ngân hàng đầu tư
Khái niệm:
Ngân hàng đầu tư là một ngân hàng hoặc tổ chức tài
chính thực hiện các hoạt động trung gian trong các
giao dịch tài chính lớn và phức tạp như dịch vụ tư vấn,
huy động vốn, mua bán và sáp nhập.
6. Ngân hàng đầu tư
Hoạt động:
• Cung cấp cho các công ty (thường là các tập đoàn, công ty lớn) dịch vụ phát hành
chứng khoán. Khi các công ty muốn huy động vốn, họ thường thuê dịch vụ của các
ngân hàng đầu tư giúp bán ra các chứng khoán
• Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp: xem xét, định giá giá trị của những thương vụ
tiềm năng.
• Mua bán chứng khoán trên thị trường dưới dạng nghiệp vụ đầu tư tạo tính thanh
khoản cho thị trường, hoặc đầu cơ biến động giá chứng khoán
• Cố vấn tài chính cho các doanh nghiệp
Đặc điểm:
• Hoạt động chủ yếu trên thị trường sơ cấp, thị trường vốn – trung và dài hạn
• Huy động vốn bằng phát hành cổ phiếu, trái phiếu trung và dài hạn.
6. Ngân hàng đầu tư
Ngân hàng đầu tư có gặp vấn đề bất cân xứng thông tin không?
Khắc phục bất cân xứng thông tin của Ngân hàng đầu tư như thế nào?