Kết cấu chương

1. Khái niệm

2. Vai trò
3. Khái quát về các nhóm định chế tài chính
3.1. Các trung gian nhận gửi

Chương 10: Tổng quan về 3.2. Trung gian tiết kiệm theo hợp đồng
3.3. Các trung gian khác
các định chế tài chính

Những thực trạng cơ bản về cấu trúc tài chính

1. Cổ phiếu không phải là nguồn tài trợ bên ngoài quan trọng nhất cho doanh
nghiệp.
2. Phát hành chứng khoán nợ và chứng khoán vốn chủ sở hữu không phải là nguồn
tài trợ chủ yếu cho các doanh nghiệp
3. Tài chính gián tiếp (với sự hoạt động của các trung gian tài chính) quan trọng
hơn nhiều lần so với tài chính trực tiếp (các doanh nghiệp trực tiếp huy động vốn từ
những người cho vay trên thị trường tài chính)
4. Các trung gian tài chính, đặc biệt là các ngân hàng là nguồn tài trợ vốn bên
ngoài quan trọng nhất cho hoạt động của các doanh nghiệp
5. Hệ thống tài chính là một trong những lĩnh vực được chịu sự quản lý chặt chẽ
nhất trong nền kinh tế
6. Chỉ những công ty lớn, có uy tín mới dễ dàng tự huy động vốn thông qua thị
trường chứng khoán để tài trợ cho hoạt động của họ
7. Tài sản thế chấp là đặc điểm phổ biến của các hợp đồng nợ đối với cả hộ gia
đình và doanh nghiệp
8/ Hợp đồng nợ thường là những văn bản pháp lý cực kỳ phức tạp, đặt ra rất nhiều 22/09/2022 4 Tài chính tiền tệ- Chương 3
hạn chế đối với hành vi của người đi vay

1
 1. Khái niệm

 Định chế tài chính là các tổ chức có tư cách pháp nhân kinh doanh Các trung
trong lĩnh vực tài chính tiền tệ với hoạt động chủ yếu và thường Vốn gian tài
xuyên là huy động vốn nhàn rỗi từ những người thừa vốn rồi đến chính (FIs)
lượt cho vay đối với những người cần vốn (Mishkin – The
Economics of Money, Banking and Financial markets, 7th edition) Vốn
 Định chế tài chính là các tổ chức có hoạt động kinh doanh chủ yếu Vốn
là cung cấp các sản phẩm và dịch vụ tài chính cho khách hàng mà
Người thừa vốn Người cần vốn
giao dịch trực tiếp trên thị trường chứng khoán không thể hiệu
quả hơn (Merton & Bodie – Finance) 1. Cá nhân & HGĐ Các thị 1. Doanh nghiệp
trường tài
2. Doanh nghiệp 2. Chính phủ
Vốn chính trực Vốn
3. Chính phủ tiếp 3. Cá nhân & HGĐ
4. Chủ thể nước 4. Chủ thể nước
5 ngoài ngoài
6

2. Vai trò của các định chế tài chính a. Giảm thiểu chi phí giao dịch

a. Giảm thiểu chi phí giao dịch • Khái niệm Chi phí giao dịch (Transaction cost)

b. Giảm thiểu các rủi ro phát sinh do thông tin bất cân • Trung gian tài chính giúp giảm thiểu chi phí giao dịch nhờ:
xứng
+ Tính kinh tế nhờ quy mô (Economies of Scale)
c. Giúp nhà đầu tư phân tán rủi ro + Tính chuyên môn (Expertise)

7 8

2
 b. Giảm thiểu các rủi ro phát sinh do
thông tin bất cân xứng Lựa chọn đối nghịch (adverse selection)

Thông tin bất cân xứng (Asymmetric Information)

- Là sự không công bằng về thông tin mà mỗi bên có được

Lựa chọn Rủi ro Trước khi giao dịch Sau khi giao dịch
Giao dịch Lựa chọn diễn ra Thông tin diễn ra Rủi ro đạo
bất cân
đối nghịch đạo đức đối nghịch
xứng
đức

Những người đi vay ít có khả năng trả được nợ

nhất lại là những người tích cực nhất để vay và
do đó có nhiều khả năng được lựa chọn nhất

VẤN ĐỀ “NHỮNG QUẢ CHANH” VÀ LỰA CHỌN ĐỐI

NGHỊCH ẢNH HƯỞNG ĐẾN CẤU TRÚC TÀI CHÍNH
NHƯ THẾ NÀO?
• Vấn đề những quả chanh (The
market for Lemons - George Arkelof )
trong thị trường mua bán xe cũ
• Vấn đề những quả chanh trong thị
trường chứng khoán
 Tại sao các doanh nghiệp không
chú trọng vào chứng khoán để tài trợ
cho các hoạt động của mình (TT 2)?
 Tại sao thị trường cổ phiếu lại
kém quan trọng so với các nguồn vốn
khác tại Mỹ và tại các quốc gia khác
(TT 1)?
Công cụ giúp giải quyết vấn đề Lựa chọn
đối nghịch
1. Sản xuất và bán thông tin tư nhân
Không hoàn toàn giải quyết được vấn đề Lựa chọn đối nghịch do
tồn tại hiện tượng người ăn theo
2. Quy định của Chính phủ nhằm tăng cường thông tin
Thực trạng 5: Hệ thống tài chính là một trong những lĩnh vực được
chịu sự quản lý chặt chẽ nhất trong nền kinh tế
3. Tài sản thế chấp và giá trị ròng
Tại sao tài sản thế chấp là đặc điểm phổ biến nhất của các hợp đồng
nợ (thực trạng 7)
4. Trung gian tài chính
 Tại sao các trung gian tài chính và kênh tài chính gián tiếp lại quan
trọng đối với thị trường tài chính (Thực trạng 3)?
 Điều gì đã khiến ngân hàng chiếm vị trí quan trọng đến như vậy
trong hệ thống tài chính (Thực trạng 4)?
 Tại sao các công ty lớn lại có cơ hội thu hút vốn từ thị trường
chứng khoán (Thực trạng 6)?

3
 Rủi ro đạo đức trong các hợp đồng vốn
Rủi ro đạo đức chủ sở hữu

Vấn đề “Người sở hữu – Người đại diện” (Principal-Agent

Problem/ Agency Problem)

Sự tách biệt giữa quyền sở hữu và quyền quản lý : người đại

diện (những người quản lý có quyển kiểm soát) có thể hành
Trước khi giao dịch Sau khi diễn ra
Lựa chọn diễn ra Thông tin
giao dịch Rủi ro đạo
động vì lợi ích của họ thay vì lợi ích của cổ đông (người sở hữu)
bất cân
đối nghịch đức
xứng

Ngườiđi vay có thể có động cơ để che

giấu thông tin hoặc tiến hành những
hoạt động mà bên cho vay không
mong muốn vì gây hại đến bên cho
vay

Rủi ro đạo đức trong các hợp đồng vốn

chủ sở hữu Rủi ro đạo đức trong hợp đồng Nợ

Các công cụ giúp giải quyết rủi ro đạo đức trong hợp đồng vốn Các công cụ giúp giải quyết rủi ro đạo đức trong hợp đồng Nợ:
CSH:
 Sản xuất thông tin: Giám sát  Giá trị ròng và Tài sản thế chấp

Thực trạng 1 Thực trạng 7

 Quy định của Chính phủ nhằm tăng cường thông tin  Theo dõi và thực thi các quy ước hạn chế
Thực trạng 5
Thực trạng 8
 Trung gian tài chính
 Trung gian tài chính
Thực trạng 3
 Hợp đồng Nợ Thực trạng 3 & 4

Thực trạng 1

4
 c. Giúp nhà đầu tư phân tán rủi ro 3. Khái quát về các nhóm định chế tài chính

-Định chế tài chính có thể tạo ra và bán cho nhà đầu tư các tài a. Định chế nhận gửi
sản có rủi ro thấp, phù hợp với khách hàng và sử dụng số vốn
huy động được để mua các tài sản có rủi ro cao hơn b. Định chế tiết kiệm theo hợp đồng

- Nhà đầu tư có thể phân tán rủi ro bằng việc mua chứng chỉ quỹ c. Định chế khác

22/09/2022 17 18

a. Định chế nhận gửi (Depository Institution) b. Định chế tiết kiệm theo hợp đồng

- Ngân hàng thương mại - Công ty bảo hiểm

- Các tổ chức tiết kiệm - Quỹ hưu trí
- Quỹ tín dụng

5
 c. Các định chế tài chính khác

- Quỹ đầu tư tương hỗ

- Công ty tài chính

- Ngân hàng đầu tư và công ty chứng khoán