Professional Documents
Culture Documents
OPIOID
BỘ MÔN KIỂM NGHIỆM THUỐC & ĐỘC CHẤT
NHÓM 1.1
NỘI DUNG BÀI HỌC
THUỐC PHIỆN, MORPHIN VÀ CÁC MA TÚY NHÓM
01 OPIOID
TÁC DỤNG DƯỢC LÝ, HIỆN TƯỢNG DUNG NẠP VÀ PHỤ
02 THUỘC CỦA CÁC OPIOID
THUỐC PHIỆN,
MORPHIN VÀ CÁC MA
TÚY NHÓM OPIOID
Nhóm opioid có khoảng 20 ma túy và được dùng rộng rãi trên thế
giới
Thuốc phiện (nhựa opi) là nhựa lấy từ quả xanh cây Papaver
somniferum, màu nâu đen. Hoạt chất chính là 10% morphin.
Heroin là ma túy phổ biến nhất nhưng hầu như không dùng trong
y học
https://vinmec-prod.s3.amazonaws.com/images/20201222_024934_895129_1.max-1800x1800.png?
fbclid=IwAR2JAXZ0fDwM1gDTDm-3YDcZRTEV8ZqtP_BvwxHwl2P2cTvEXig-C55QkKI
Morphin Codein Heroin
Cấu trúc
hóa học
Morphin Codein Heroin
Morphin tác dụng chủ yếu lên vỏ não, ức chế trung tâm đau và trung
tâm ho, gây ngủ. Nó làm giảm nhu động ruột già, giảm tiết dịch tiêu
hóa, làm co cơ vòng
Liều cao: liệt hô hấp
Tuy nhiên các triệu chứng này sẽ biến mất nếu như tiêm 1 liều heroin hay
morphin.
Loạn thần có thể Rối loạn cảm Rối loạn giấc Mất chức năng
bắt đầu từ trạng xúc hay gặp khi ngủ, thường tình dục, hay
thái say, hoang say ma túy. ngủ nhiều. gặp liệt dương
tưởng hoặc ảo
giác rầm rộ
3.2. Xử trí và điều trị
Ngộ độc do quá liều ma túy – các bước sơ cứu
Nếu bệnh nhân
có ngừng thở Sau đó vận
thì tiến hành ép chuyển bệnh
tim thổi ngạt nhân tới cơ
cho bệnh nhân sở y tế gần
2
3 nhất
1 4
• Điều trị triệu chứng, duy trì các chức năng sống của người bệnh.
• Theo dõi mạch, nhiệt độ, huyết áp của người bệnh, chống toan huyết bằng
truyền dd NaHCO3.
3.2. Xử trí và điều trị
Ngộ độc do quá liều ma túy - điều trị cụ thể
Điều trị phù phổi cấp:
https://www.shutterstock.com/vi/search/methadon https://
baohiemxahoi.gov.vn/tintuc/Pages/Phong-chong-va-cai-ng
3.2. Xử trí và điều trị
Cai nghiện ma túy
Clonidin là thuốc chủ vận lọc α 2- adrenergic
Sử dụng Clonidin có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng
Clonidin cai ma túy, giảm triệu chứng mất ngủ, đau nửa đầu,…
Kết hợp Clonidin với naltrexon - là thuốc kháng ma túy, để
chống tái nghiện; có thể đạt hiệu quả trên 80%.
https://www.shop-apotheke.com/arzneimittel/13815488/naltrexon-
hci-aop-50-mg.htm https://www.stocklib.com/royalty-free-illustrations/clonidin
3.2. Xử trí và điều trị
Cai nghiện ma túy
Các phương pháp điều trị hỗ trợ cắt cơn khác:
o Điện châm
o Một số sản phẩm như thuốc cedemex, thuốc Bông sen, thuốc camat
( BSA52), thuốc heantos 4,…
https://www.giathuoc.net/thong-tin-thuoc-94315/camat.html http://thuoccainghienbongsen.com.vn/san-pham.html
Ý NGHĨA TRONG DƯỢC
PHẨM VÀ Y HỌC
• Morphin và codein được xếp vào danh mục các dược chất gây nghiện.
• Giới hạn hàm lượng hoạt chất gây nghiện trong thuốc thành phẩm dạng
phối hợp
Tên hoạt chất Morphin Codein
Hàm lượng hoạt chất tính theo dạng
bazo trong 1 đơn vị sản phẩm đã chia 100
liều (mg)
0.2 morphin
Nồng độ hoạt chất tính theo bazo trong tính theo
2.5
sản phẩm chưa chia liều (%) morphin base
tinh khiết
Morphin
1
2
Ibuprofen bizweb.dktcdn.net/thumb/large/100/265/220/produ
cts/codeforte-125ml.jpg?v=1514169922597
https://
https:// lh3.googleusercontent.com/proxy/DKQivjxXfhP_pJ1jPuxLnLmqos2M
thebreastmilkbaby.com/wp-content/uploads/2020/08/th 4XvOU1qSMGFS6tzNgGQqXWp252yqTbgC_eajE0vZaJsdiunYjferM
uoc-ho-terpin.jpeg A6PIc-kK_lxDEkaqwSuBlqK_ZlW_QVBVSSxoJ-7QbrM
PHƯƠNG PHÁP
PHÂN TÍCH
PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH
5.1. Xử lý mẫu
Với các mẫu thử morphin, heroin, dilaudid, dihydromorphin, các hợp chất
lưỡng tính khác
PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH
5.1. Xử lý mẫu • Cloroform – butanol (9:1 hoặc 7:3)
Phản ứng Huseman: chiết bột thuốc phiện bằng cloroform có amoniac ,
thêm H2SO4 đặc , nếu có morphin có tinh thể màu trắng xám nhạt , thêm
sulfoformol chuyển màu đỏ sẫm
PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH
5.3. Phương pháp phát hiện nhanh
Morphin không chuyển hóa bị bài xuất ra nước tiểu
Hàm lượng morphin trong nước tiểu quá 300ng/mL là lạm dụng
Ngưỡng phát hiện: 300 ng/mL
Nguyên lý
Luôn tồn tại 1 vạch là vạch chứng
Xét nghiệm sắc ký miễn dịch Nước tiểu thấm dọc theo màng nhờ mao
dựa trên phản ứng cạnh tranh dẫn, vạch màu không được hình thành
( phản ứng kháng nguyên- khi morphin đủ để bão hòa tất cả các vị
kháng thể) trí gắn kết của kháng thể
PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH
5.3. Phương pháp phát hiện nhanh
Kiểm tra hạn sử dụng và
dùng que trong vòng 1 giờ
sau mở túi
Đặt que nằm ngang, không
thấm nước, đọc kết quả
trong 5-10p
Khi vạch kết quả bị mờ: Bất
cứ độ mờ nào của vạch kết
quả cũng được coi là âm
tính.
Ngoài ra que thử còn có thể
https://images.app.goo.gl/RzucKQciGuKxSqQA8 https://images.app.goo.gl/gduPorSavTLTMj1k7 xuất hiện hiện tượng dương
tính giả và âm tính giả
5.4 Phương pháp định lượng
Phản ứng tạo màu Chiết cặp ion
Với acid Notroso hóa Khử phenol với Acid màu như
sulfanilic nhóm phenol rồi acid iodic, giải heliantin và tropeolin
Cách và bari kiềm hóa bằng phóng iod, chiết 00 tạo cặp ion với
thực nitrit cho amoniac tạo bằng cloroform, opioid, pH tối ưu là 5,
hiện màu hồng dạng hỗ biến thêm amoniac chiết bằng dung môi
màu hồng, đo A tạo màu vàng cloroform và benzen
ở 445nm xám bền
Độ 10 g 0,5 g
nhạy
Độ đặc Khá đặc hiệu với morphin Không đặc hiệu
hiệu
5.4 Phương pháp định lượng
• Người ta còn định lượng morphin trong quả thuốc phiện khô bằng
cách chiết quả thuốc phiện khô hay phương pháp cân ( theo Pfeifer)
KẾT LUẬN
o Như vậy, ma túy nhóm opioid vừa có tác dụng và vừa có tác hại.
Chúng ta không thể loại bỏ hoàn toàn chúng.
o Heroin là một chất gây nghiện mạnh và gây ra rất nhiều tác hại đối
với cơ thể.
o Tuy nhiên thì morphin và codein lại có nhiều ứng dụng trong dược
phẩm và y học. Đặc biệt là morphin có rất nhiều lợi ích, nhất là
dùng để giảm đau cho những bệnh nhân ung thư
CÂU HỎI ÔN TẬP
Câu 1: Rối loạn do ma túy nhóm opioid được chia thành mấy
loại chính
A. 2 B. 3
C. 4 D. 5
A. 90% B. 75%
C. 80% D. 40%
Câu 3: Phương pháp nào sau đây không phải là phương pháp
định lượng morphin ?
A. Phương pháp chiết cặp ion C. Phản ứng tạo màu
Câu 4: Morphin không tan trong dung dịch nào ở thể kết tinh ?
B. Noradrenergic D. Serotoninergic
C. 0.75 % D. 1%
Câu 7: Nhận định nào sau đây đúng/sai
Đúng Sai
Codein được dùng chủ yếu dưới dạng muối hydroclorid, nitrat
X
và lactat có độ tan trong nước khác nhau
Heroin là chất tinh thể màu trắng hoặc xám nhạt bị thủy phân
X
dần thành monoacetyl morphin và morphin
Câu 8: Nhận định nào sau đây đúng/sai
Đúng Sai
Khi không sử dụng ma túy , dùng kit xét nghiệm cho kết quả
X
âm tính được gọi là âm tính giả
Bất cứ độ mờ nào của vạch kết quả cũng được coi là âm tính X
Khi kit cho kết quả là 2 vạch , chúng ta kết luận người xét
X
nghiệm dương tính
Nguyên lý của kit thử là dựa trên phương pháp sắc ký lớp mỏng X
Câu 9: Nhận định nào sau đây đúng/sai về cai nghiện ma
Đúng Sai
Hạn chế phương pháp thay thế là không làm mất triệu chứng
của hội chứng cai nên người bệnh vẫn phải chịu đựng các triệu X
chứng với cường độ nhẹ
Nhược điểm chính phương pháp thay thế là vẫn dùng ma túy
opioid. X
Clodin chỉ có tác dụng giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng
cai ma túy opioid X
Clodin có tác dụng giảm triệu chứng mất ngủ, đau nửa đầu của
người bệnh cai nghiện ma túy. X
Câu 10: Nhận định nào sau đây đúng/sai về các rối loạn
do ma túy nhóm opioid gây ra:
Đúng Sai
Say ma túy là rối loạn do sử dụng ma túy gây ra. X
Chết khi dùng quá liều opioid là do chúng ức chế nghiêm trọng
hô hấp. X
Quy luật chung của opioid có thời gian tác dụng ngắn thì hội
chứng cai xuất hiện càng muộn và với cường độ mạnh X
NGUỒN
o Thư viện pháp luật
https://
thuvienphapluat.vn/van-ban/The-thao-Y-te/Thong-tu-20-2017-TT-BYT-huo
ng-dan-Luat-duoc-54-2017-ND-CP-thuoc-nguyen-lieu-lam-thuoc-339250.a
spx?v=d
o Dược liệu học (tập 2)
https://
www.slideshare.net/kiengcan9999/dc-liu-hc-tp-2?fbclid=IwAR22pR4EbJZf
HC6EOdXfh3tBml2Tu4OuOLlC3cwOsoCAd83lQnwTWKw1eEo
o Bộ Y tế
https
://moh.gov.vn/documents/20182/212437/517Danh+m+c+ban+hanh+thuoc+
kem+theo+TT.docx/51ae78eb-2586-4df7-86b0-1c4cbba602b1
o Pubmed
THANKS!