შესავალი

სამართალმცოდნეობაში
ლიკა გიორგაძე,
სეუ, 2020
ლექციის თემა

სამართლის ნორმა
 სამართლის ნორმის ცნება
ნორმა - პრესკრიფციული წინადადება

ნორმა - ჰიპოთეტური ჯერარსული წინადადება

ნორმა - იმპერატიული

ნორმა არის ენობრივი ფორმით გადმოცემული აზრობრივი

სტრუქტურა
 ზოგადი ნორმის სახეები

• სოციალური ნორმა - სოციალურ ჯგუფში მოქმედი

(მორალი, ჩვეულება, მოდა, სამართალი და სხვ.)

• ტექნიკური ნორმა - სამეცნიერო მიღწევების საფუძველზე

შექმნილი
 სამართლის ნორმის სტრუქტურა

ლოგიკური სტრუქტურა
1) დესკრიფციული ნაწილი 2) ნორმატიული ნაწილი

დესკრიფცია - აღწერს მოვლენას

ნორმატიული - მოთხოვნა, აკრძალვა, ნებართვა
 სამართლის ნორმის სტრუქტურა
ა) ყოველ ადამიანს უფლება აქვს თავის უფლებათა და
თავისუფლებათა დასაცავად მიმართოს სასამართლოს.

ბ) საზღვრის დამრღვევი მეზობელი ვალდებულია გადაიხადოს

ფულადი კომპენსაცია, რომელიც ყოველწლიურად წინასწარ უნდა
იქნეს გადახდილი.

გ) კრედიტორს შეუძლია, სურვილისამებრ, მოთხოვნა ნებისმიერი

ნივთით დაიკმაყოფილოს, თუ მხარეები სხვა რამეზე არ
შეთანხმებულან.
 სამართლის ნორმის სტრუქტურა

ფაქტობრივი შემადგენლობა იურიდიული შედეგი

განსაზღვრული/განუსაზღვრელი რეპრესიული
ალტერნატიული/კუმულაციური რესტიტუციული
პრევენციული
 სამართლის ნორმის სტრუქტურა
ფაქტობრივი შემადგენლობა

განსაზღვრული - არ საჭიროებს დამატებით განმარტებას

განუსაზღვრელი - საჭიროებს დამატებით განმარტებას

ალტერნატიული - ერთი პირობაც საკმარისია, რომ დადგეს

სამართლებრივი შედეგი
კუმულაციური - ყველა პირობაა საჭირო, რომ დადგეს
სამართლებრივი შედეგი
 სამართლის ნორმის სტრუქტურა

იურიდიული შედეგი
რეპრესიული - პასუხისგება, დასჯა

რესტიტუციული - პირვანდელი მდგომარეობის აღდგენა

პრევენციული - წინასწარ თავიდან აცილება

 სამართლის ნორმის სტრუქტურა

არჩევნებსა და რეფერენდუმში მონაწილეობის უფლება არა აქვს

მოქალაქეს, რომელიც სასამართლომ ქმედუუნაროდ ცნო ან
სასამართლოს განაჩენით იმყოფება სასჯელის აღსრულების
დაწესებულებაში.

ძარცვა, ესე იგი სხვისი მოძრავი ნივთის აშკარა დაუფლება

მართლსაწინააღმდეგო მისაკუთრების მიზნით, ისჯება ჯარიმით ან
შინაპატიმრობით ვადით ექვსი თვიდან ორ წლამდე ანდა
თავისუფლების აღკვეთით ვადით სამიდან ხუთ წლამდე.
 სამართლის ნორმის სახეები

ადრესატის მიხედვით - ინდივიდუალური და ზოგადი

უპირობო და განპირობებული
 დავალება

• გ. ხუბუა, სამართლის თეორია, თავი 5. სამართლის ნორმა

• ო.მუთჰორსტი, სამართალმცოდნეობის საფუძვლები (GIZ

გამოცემა), 62- 90 გვ.