კანონისმიერი

ვალდებულებითი
ურთიერთობები
ასოცირებული პროფესორი
ნათია მახათაძე
 ზოგადი დებულებანი კანონისმიერი
ვალდებულებითი ურთიერთობის
შესახებ

ვალდებულებითი წარმოშობის საფუძვლები

კანონისმიერი ვალდებულება როგორც ვალდებულების

წარმოშობის საფუძველი

სახელშეკრულებო და არასახელშეკრულებო
ვალდებულებათა ურთიერთმიმართება
ვალდებულების ცნება

რა არის ზოგადად ვალდებულება? შესრულების

მოთხოვნა/შესრულების ვალდებულება

შესრულების უზრუნველყოფის მექანიზმები

სასამართლოსადმი მიმართვა

იძულებითი აღსრულება
 ვალდებულების სახეები

სოლიდარული ვალდებულება

წილობრივი ვალდებულება

საერთო ვალდებულება
 ვალდებულების სუბიექტები

ვინ არის ვალდებულებითი ურთიერთობის სუბიექტი?

კრედიტორი მოვალე
 ვალდებულების ობიექტი

რა არის ვალდებულებითი ურთიერთობის ობიექტი?

სამართლებრივი სიკეთე
 ვალდებულებითი სანივთო

• რელატიური უფლება • აბსოლუტური უფლება

ანასა და გიორგის შორის დაიდო ნასყიდობის ხელშეკრულება, რომლითაც ანას უნდა
გადაეცა გიორგისთვის საკუთრების უფლება უძრავ ქონებაზე, მდებარე ქ. თბილისი,
ხოლო გიორგის უნდა გადაეხადა შეთანხმებული ფასი 5000 ლარი.

ვის მიერ შეიძლება დაირღვეს ნასყიდობის ხელშეკრულებით გათვალისწინებული

ვალდებულება?

გიორგი არის ავტოსატრანსპორტო საშუალების მესაკუთრე. ერთ დღეს , მან მანქანა

გააჩერა უნივერსიტეტთან ახლოს, რა დროსაც ერთ-ერთმა შემთხვევითმა
გამვლელმა დააზიანა გიორგის ავტოსატრანსპორტო საშუალება .
ვინ წარმოადგენს ზიანის ანაზღაურებაზე ვალდებულ პირს ?
 ვალდებულების სახეები

წარმოშობის საფუძვლის მიხედვით

სახელშეკრულებო არასახელშეკრულებო
ვალდებულებითი სამართლის ზოგადი ნაწილის დანიშნულება
ვალდებულებითი სამართლის კერძო ნაწილის მე-2 კარი
კანონისმიერი ვალდებულებითი ურთიერთობები

საზიარო უფლება

დავალების გარეშე სხვისი საქმეების

შესრულება

უსაფუძვლო გამდიდრება

დელიქტური ვალდებულება
 სახელშეკრულებო/არასახელშეკრულებო

სახელშეკრულებო
არასახელშეკრულებო

დისპოზიციური იმპერატიული

შინაარსის განსაზღვრის თავისუფლება

ამგვარის არარსებობა

ღია სისტემა დახურული სისტემა

ფართობითი ხასიათის აბსოლუტურობისკენ

სწრაფვა
პასუხისმგებლობის ხელშეკრულებით განსაზღვრა კანონით განსაზღვრა
სახელშეკრულებო/არასახელშეკრულებო

სახელშეკრულებო
არასახელშეკრულებო

სამოქალაქო სამართლებრივი ურთიერთობა

ვალდებულება

ვალდებულებითი სამართალი
 მოთხოვნათა კონკურენცია
ნინო და გიორგი შეთანხმდნენ 100 ტონა მანდარის ტრანსპორტირებაზე
გადაზიდვის ხელშეკრულების დადების გზით. ამასთან, მხარეებმა გამორიცხეს
გადამზიდველის პასუხისმგებლობა ტრანსპორტირებისას ტვირთის დაზიანების
საფუძვლით. ტრანსპორტირებისას დაზიანდა ტვირთი გიორგის
გაუფრთხილებლობით, რათა მან არ გამოიჩინა სათანადო გულისხმიერება. ნინომ
მიმართა სასამართლოს და მოითხოვა გიორგისგან მიყენებული ზიანის
ანაზღაურება დელიქტის საფუძვლით.

იმსჯელეთ ნინოს მოთხოვნის საფუძვლიანობაზე მოთხოვნათა კონკურენციის

გათვალისწინებით?
 მოთხოვნის საფუძველთა კონკურენცია

მუხლი 326. სახელშეკრულებო ვალდებულებათა შესახებ წესების

გამოყენება არასახელშეკრულებო ვალდებულებათა მიმართ
წესები სახელშეკრულებო ვალდებულების შესახებ გამოიყენება ასევე სხვა
არასახელშეკრულებო ვალდებულებათა მიმართ, თუკი ვალდებულების
ხასიათიდან სხვა რამ არ გამომდინარეობს.
სასამართლომ მხარის მიერ მითითებული მოთხოვნის
ფარგლებში უნდა მოძებნოს
ის სამართლებრივი ნორმა (ნორმები), რომელიც იმ შედეგს
ითვალისწინებს, რისი მიღწევაც მხარეს
სურს. ამასთან, მოთხოვნის სამართლებრივ საფუძვლად
განხილული ნორმა (ან ნორმები) შეიცავს იმ
აღწერილობას (ფაქტობრივ შემადგენლობას), რომლის
შემოწმებაც სასამართლოს პრეროგატივაა და რომელიც
უნდა განხორციელდეს ლოგიკური მეთოდების გამოყენების
გზით, ანუ სასამართლომ უნდა დაადგინოს, ნორმაში
მოყვანილი აბსტრაქტული აღწერილობა რამდენად
შეესაბამება კონკრეტულ ცხოვრებისეულ სიტუაციას და
გამოიტანოს შესაბამისი დასკვნები. 
მადლობა ყურადღებისთვის !