CHÖÔNG 5

PHAÂN TÍCH BIEÁN

ÑOÄNG CHI PHÍ SAÛN
XUAÁT
1
 NOÄI DUNG

I. KHAÙI NIEÄM
II. ÑÒNH MÖÙC CHI PHÍ
III. PHAÂN TÍCH BIEÁN ÑOÄNG CHI PHÍ

2
 I. KHAÙI NIEÄM

1. Söï caàn thieát

 CP aûnh höôûng ñeán LN vaø lôïi theá caïnh
tranh:
 Taêng, giaûm CP  taêng LN
 Giaûm CP  giaûm GB  taêng lôïi theá caïnh
tranh
 Muoán taêng LN vaø taêng lôïi theá caïnh
tranh thì phaûi kieåm soaùt CP

3
 Söï caàn thieát (tt)

 CP TT coù theå cao hoaëc thaáp hôn CP ÑM,

do ñoù muoán tieát kieäm CP cho kyø sau thì
phaûi:
 Bieát lôïi theá laøm giaûm CP
TT ĐM
 Bieát baát lôïi laøm taêng CP
 Nhaän bieát lôïi theá hoaëc baát lôïi trong chi
tieâu phaûi tieán haønh PT söï bieán ñoäng
cuûa CP

4
 2. Khaùi nieäm

 PTBÑCP laø so saùnh CP TT vaø CP ÑM ñeå

xaùc ñònh BÑ (cheânh leäch) CP, sau ñoù tìm
nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán söï BÑ vaø ñeà
xuaát bieän phaùp thöïc hieän cho kyø sau nhaèm
tieát kieäm CP
 PTBÑCP laø kieåm soaùt sau KD xong vaø tröôùc
khi baét ñaàu KD
 PTBÑCP laø tìm bieän phaùp tieát kieäm CP

5
 II. ÑÒNH MÖÙC CHI PHÍ

1. Khaùi nieäm
 ÑM CPSX laø xaùc ñònh möùc CPNVLTT,
CPNCTT vaø CPSXC tieâu hao ñeå SX moät SP
 ÑM CP phaûi caên cöù caùc cô sôû: tieâu chuaån
kyõ thuaät, kinh nghieäm trong quaù khöù vaø söï
mong muoán cuûa nhaø quaûn trò…
 ÑM CP phaûi ñöôïc laäp ôû möùc sao cho coù theå
thöïc hieän ñöôïc vôùi söï noã löïc vöøa phaûi cuûa
ngöôøi thöïc hieän

6
 Ñònh möùc chi phí (tt)

2. YÙ nghóa
 Caên cöù ñeå laäp döï toaùn
 Giôùi haïn möùc chi tieâu ñeå tieát kieäm
CP
 Tieâu chuaån ñeå ño löôøng vieäc thöïc
hieän CP

7
 Ñònh möùc chi phí (tt)

3. Ñònh möùc chi phí

 Ñònh möùc löôïng:
Xaùc ñònh löôïng caùc yeáu toá tieâu hao ñeå
SX moät SP - Löôïng NVLTT…
 Ñònh möùc giaù:
Xaùc ñònh ñôn giaù cuûa caùc yeáu toá SX -
Ñôn giaù mua NVLTT…

8
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 Caùc loaïi ÑM CPSX:

 ÑM lyù töôûng: ÑM CP tieâu hao trong ñieàu
kieän toát nhaát
Ñònh möùc lyù töôûng khoâng khaû thi
 ÑM thöïc teá: ÑM CP tieâu hao trong ñieàu
kieän thöïc teá hôïp lyù
ÑM thöïc teá ñöôïc söû duïng laøm caên cöù
ñeå laäp DT, tieâu chuaån ñeå ño löôøng vieäc
thöïc hieän CP…
9
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 Ñònh möùc CP NVLTT:

 Ñònh möùc SL tieâu hao ñeå SX 1 SP
 Caên cöù: Coâng ngheä sx, chaát löôïng, qui
caùch NVL, tình traïng MM, trình ñoä vaø
kinh nghieäm cuûa CN…
 Ñònh möùc ñôn giaù mua
 Caên cöù ñeán bieán ñoäng giaù treân TT,
thay ñoåi SL mua, chieát khaáu TT, thay ñoåi
nhaø CC…
10
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 CP NVLTT Ñònh möùc:

Ñôn GM
CPNVLTT SL
ñònh möùc
ñònh möùc = NVLTT ñònh *
cuûa
1 SP möùc SX 1 SP
NVLTT

11
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 Ñònh möùc CP NCTT:

 Ñònh möùc SL thôøi gian LÑTT ñeå SX 1 SP
 Caên cöù: coâng suaát cuûa MM, chaát löôïng,
qui caùch NVL, trình ñoä vaø kinh nghieäm
cuûa CN…
 Ñònh möùc ñôn giaù TGLÑTT:
 Caên cöù: hôïp ñoàng LÑ, loaïi coâng vieäc,
trình ñoä tay ngheà…
12
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 CP NCTT Ñònh möùc:

CPNCTT SL Ñôn GM
ñònh möùc = TGLÑTT ñònh * ñònh möùc cuûa
1 SP möùc SX 1 SP TGLÑTT

13
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 Ñònh möùc CP SXC:

 Ñònh möùc CPSXC moät giôø maùy SX (giôø
LÑTT)
 Caên cöù: CPSXC döï toaùn 1 naêm, naêng löïc
SX bình thöôøng 1 naêm
 Ñònh möùc thôøi gian SX moät SP (giôø maùy,
giôø LÑTT… )

14
 Ñònh möùc chi phí (tt)

 CP SXC Ñònh möùc:

Toång CPSXC döï toaùn

CPSXC ÑM
1 giôø maùy = Toång soá giôø maùy SX
(giôø LÑTT) (giôø LÑTT) öôùc tính

SL giôø maùy CPSXC ÑM

CPSXC
= (giôø LÑTT) * 1 giôø maùy
ÑM 1 SP
ÑM SX 1 SP (giôø LÑTT)

15
 III. PHAÂN TÍCH BÑ CHI PHÍ

1. Moâ hình chung:

 Xaùc ñònh chæ tieâu PT
 Xaùc ñònh ñoái töôïng PT (söû duïng PP so
saùnh)
 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa töøng nhaân toá
ñeán ñoái töôïng PT (söû duïng PP thay theá
lieân hoaøn)
 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh höôûng
 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän cho kyø sau

16
 2. Phaân tích BÑ CPNVLTT

Xaùc ñònh chæ tieâu phaân tích:

Co = Q1 * m0 * G0
C1 = Q1 * m1 * G1
C0, C1 : CPNVLTT ñònh möùc, thöïc teá
Q1 : SL SPSX thöïc teá
m0 : Löôïng NVLTTñònh möùc SX 1 SP
m1 : Löôïng NVLTTthöïc teá SX 1 SP
G0 : GM ñònh möùc 1 ñôn vò NVLTT
G1 : GM thöïc teá 1 ñôn vò NVLTT
17
 Phaân tích BÑ CPNVLTT (tt)

 Xaùc ñònh ñoái töôïng PT - BÑCP (C)

C = C1 – C0
C ≤ 0 : thuaän lôïi
C > 0 : baát lôïi

18
 Phaân tích BÑ CPNVLTT (tt)

 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá:

 Löôïng NVLTT tieâu hao - BÑ löôïng (Cm):
Cm = Q1 * m1 * G0 – Q1 * m0 * G0
Cm ≤ 0 : thuaän lôïi
Cm > 0 : baát lôïi
 Giaù mua NVLTT - bieán ñoäng giaù (CG):
CG = Q1 * m1 * G1 – Q1 * m1 * G0
CG ≤ 0 : thuaän lôïi
CG > 0 : baát lôïi
19
 Phaân tích BÑ CPNVLTT (tt)

 Löôïng NVLTT tieâu hao - BÑ löôïng (Cm):

Cm = Q1 m G – Q1 m G
Cm = Q1 m1 G – Q1 m0 G
Cm = Q1 m1 G0 – Q1 m0 G0
 Giaù mua NVLTT - bieán ñoäng giaù (CG):
CG = Q1 m G – Q1 m G
CG = Q1 m G1 – Q1 m G0
CG = Q1 m1 G1 – Q1 m1 G0

20
 Phaân tích BÑ CPNVLTT (tt)

 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh höôûng

Coù theå aûnh höôûng bôûi raát nhieàu nguyeân
nhaân:
- Chaát löôïng NVL töø khaâu mua, baûo quaûn
trong kho hay ôû xöôûng SX, quy caùch NVL,
- Thay ñoåi coâng nhaân,
- Maùy moùc hö hoûng,
- Toå chöùc SX, quaûn lyù SX,
- Thay ñoåi nhaø cung caáp, giaù treân thò tröôøng…
 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän cho kyø sau
21
 Hoaëc theo bieåu ñoà

(Löôïng thöïc teá (Löôïng thöïc teá (Löôïng ñònh möùc

* giaù thöïc teá) * giaù ñònh möùc) * giaù ñònh möùc)
Q 1 * m1 * G 1 Q1* m1* G0 Q1* m0* G0

Bieán ñoäng giaù Bieán ñoäng löôïng

Toång bieán ñoäng

22
 Baûng soá lieäu PT bieán ñoäng CPNVLTT

ÑM TT CPNVLTT BÑCP
Loaïi BÑ
Q 1 m1 Q 1 m1 Q 1 m0 BÑ
NL m0 g0 m1 g1 Toång BÑ gia
g1 g0 g0 löôïng
ù
X
Y
…

Coäng

23
 3. Phaân tích BÑ CPNCTT

Xaùc ñònh chæ tieâu phaân tích:

Co = Q1 * t0 * G0
C1 = Q1 * t1 * G1
C0, C1 : CPNCTT ñònh möùc, thöïc teá
Q1 : SL SPSX thöïc teá
t0 : Löôïng TG LÑTT ñònh möùc SX 1 SP
t1 : Löôïng TG LÑTT thöïc teá SX 1 SP
G0 : Giaù ñònh möùc 1 giôø LÑTT
G1 : Giaù thöïc teá 1 giôø LÑTT
24
 Phaân tích BÑ CPNCTT (tt)

 Xaùc ñònh ñoái töôïng PT - BÑCP (C)

C = C1 – C0
C ≤ 0 : thuaän lôïi
C > 0 : baát lôïi

25
 Phaân tích BÑ CPNCTT (tt)

 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá:

 Löôïng TGLÑTT tieâu hao - BÑ löôïng (Ct):
Ct = Q1 * t1 * G0 – Q1 * t0 * G0
Ct ≤ 0 : thuaän lôïi
Ct > 0 : baát lôïi
 Giaù TGLÑTT - bieán ñoäng giaù (CG):
CG = Q1 * t1 * G1 – Q1 * t1 * G0
CG ≤ 0 : thuaän lôïi
CG > 0 : baát lôïi

26
 Phaân tích BÑ CPNCTT (tt)

 Löôïng TGLÑTT tieâu hao - BÑ löôïng (Ct):

Ct = Q1 t G – Q1 t G
Ct = Q1 t1 G – Q1 t0 G
Ct = Q1 t1 G0 – Q1 t0 G0
 Giaù TGLÑTT - bieán ñoäng giaù (CG):
CG = Q1 t G – Q1 t G
CG = Q1 t G1 – Q1 t G0
CG = Q1 t1 G1 – Q1 t1 G0

27
 Phaân tích BÑ CPNCTT (tt)

 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh höôûng

 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän cho kyø sau

28
 Hoaëc theo bieåu ñoà

(Löôïng thöïc teá (Löôïng thöïc teá (Löôïng ñònh möùc

* giaù thöïc teá) * giaù ñònh möùc) * giaù ñònh möùc)
Q1 * t1 * G1 Q1* t1* G0 Q1* t0* G0

Bieán ñoäng giaù Bieán ñoäng löôïng

Toång bieán ñoäng

29
 Baûng soá lieäu PT bieán ñoäng CPNCTT

ÑM TT CPNCTT BÑCP
BÑ
PX SX Toån
m0 t0 m1 t1 Q1 t 1 g 1 Q1 t 1 g 0 Q1 t 0 g 0 gia BÑ
g
ù löôïng
BÑ

1
2
…
Coäng

30
 4. Phaân tích BÑ CP SXC

 Ñaëc ñieåm CP SXC:

 Hôïp thaønh goàm nhieàu loaïi CP
 Coù loaïi CP laø BP vaø coù loaïi CP laø ÑP
 Coù loaïi CP möùc chi tieâu nhoû, coù loaïi
CP möùc chi tieâu lôùn

31
 Phaân tích BÑ CPSXC (tt)

Phaân tích bieán ñoäng BP SXC:

Xaùc ñònh chæ tieâu phaân tích :
C0 = Q1 * t0 * b0
C1 = Q1 * t1 * b1
C0, C1 : Bieán phí SXC ñònh möùc, thöïc teá
Q1 : SL SP SX thöïc teá
t0 : Löôïng TG chaïy maùy ñònh möùc SX 1 SP
t1 : Löôïng TG chaïy maùy thöïc teá SX 1 SP
b0 : BP SXC ñònh möùc 1 giôø maùy SX
b1 : BP SXC thöïc teá 1 giôø maùy saûn xuaát

32
 Phaân tích BÑ BP SXC (tt)

Xaùc ñònh ñoái töôïng PT - BÑCP (C)

C = C1 – C0
C ≤ 0 : thuaän lôïi
C > 0 : baát lôïi

33
 Phaân tích BÑ BP SXC (tt)

 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá:

 Löôïng TG maùy SX - BÑ löôïng (Ct):
Ct = Q1 * t1 * b0 – Q1 * t0 * b0
Ct ≤ 0 : thuaän lôïi
Ct > 0 : baát lôïi

34
 Phaân tích BÑ BP SXC (tt)

 Giaù mua vaø löôïng vaät duïng, dòch vuï söû

duïng - BÑ chi phí (CG):
CG = Q1 * t1 * b1 – Q1 * t1 * b0
CG ≤ 0 : thuaän lôïi
CG > 0 : baát lôïi

35
 Phaân tích BÑ BP SXC (tt)

 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh höôûng

 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän cho kyø sau

36
 Hoaëc laäp baûng sau

CP thöïc CP ĐM CP ĐM
Ñôn teá theo theo soá theo soá
giaù soá giôø giôø thöïc giôø ñònh Bieán
thöïc teá teá möùc Bieán
ñoäng
BPSXC ñoäng
naêng
CP
suaát
b0 b1 Q1 * t1 * b1 Q1 * t 1 * b 0 Q1 * t 0 * b 0

(1) (2) (3) (1) - (2) (2) - (3)

CP ñieän
CP…
Coäng

37
 Phaân tích BÑ ÑP SXC

 Xaùc ñònh chæ tieâu phaân tích:

C0 = Q0 * t0 * ñ0
C1 = Q1 * t1 * ñ1
Q1, Q0 : SL SP SX thöïc teá
t0 : Löôïng TG chaïy maùy ÑM SX 1 SP
t1 : Löôïng TG chaïy maùy thöïc teá SX 1 SP
ñ0 : ÑP SXC ñònh möùc 1 giôø maùy SX
ñ1 : ÑP SXC thöïc teá 1 giôø maùy SX

38
 Phaân tích BÑ ÑP SXC (tt)

 Xaùc ñònh aûnh höôûng cuûa caùc nhaân toá:

 Löôïng SP SX - bieán ñoäng löôïng (Cq):

Cq = - (Q1 * t0 * ñ0 – Q0 * t0 * ñ0)
Cq ≤ 0 : thuaän lôïi
Cq > 0 : baát lôïi
 Do BÑ cuûa löôïng SP SX coù quan heä tyû leä
nghòch vôùi BÑ cuûa ñònh phí SXC

39
 Phaân tích BÑ ÑP SXC (tt)

 Giaù mua vaät duïng, DV - BÑ giaù (döï toaùn):

Cg = Q1 * t1 * ñ1 – Q0 * t0 * ñ0
Cg ≤ 0 : thuaän lôïi
Cg > 0 : baát lôïi
 Xaùc ñònh nguyeân nhaân aûnh höôûng
 Ñeà xuaát bieän phaùp thöïc hieän cho kyø sau

40
 Hoaëc theo bieåu ñoà

(ĐPSXC thöïc teá) (ĐPSXC döï toaùn) (*)

Q1* t1* ñ1 Q0* t0* ñ0 Q1* t0* ñ0

Bieán döï toaùn Bieán ñoäng soá löôïng

Toång bieán ñoäng

(*): ÑPSXC tính theo löôïng SP TT, thôøi gian ÑM, ÑP ñôn vò ÑM

41