Chương 5

KẾ TOÁN CPSX VÀ TÍNH

GIÁ THÀNH SP THEO CP ĐỊNH MỨC
__________________________________________________________________

I. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GIÁ THÀNH ĐỊNH

MỨC.
II. MỤC TIÊU KẾ TOÁN CPSX VÀ TÍNH GT SP
THEO CP ĐỊNH MỨC.
III. ĐỊNH MỨC CHI PHÍ SẢN XUẤT.
IV. KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU, TẬP HỢP
CPSX VÀ TÍNH GT SP THEO CP ĐỊNH MỨC.

1
I. KHÁI QUÁT VỀ CPSX VÀ GT ĐỊNH MỨC.
1. Khái niệm.
 CPSX định mức: Khoản CPNVLTT, CPNCTT
và CPSXC định mức tiêu hao để SX một SP.
 GT định mức: CPSX định mức để SX một SP.
1. So sánh các mô hình tính giá thành.
Moâ hình CPNVLTT CPNCTT CPSXC
CP thöïc teá
CP thöïc teá CP thöïc teá CP thöïc teá

CP thöïc teá keát hôïp

CP thöïc teá CP thöïc teá CP döï toaùn
CP öôùc tính
CP ñònh möùc
CP ñònh möùc CP ñònh möùc CP döï toaùn

2
 II. MỤC TIÊU KẾ TOÁN CPSX VÀ
TÍNH GT SP THEO CP ĐỊNH MỨC.
1. Ý nghĩa của định mức chi phí sản xuất.
Căn cứ để lập dự toán.
Giới hạn mức chi tiêu để tiết kiệm CP.
Căn cứ để đánh giá việc thực hiện định mức CP
2. Mục tiêu KT CPSX và tính GTSP theo CP định mức:
Cung cấp TT để
Kiểm soát thực hiện định mức CPSX.
Lập báo cáo tài chính.
Định mức CPSX.
3
 III. ĐỊNH MỨC CHI PHÍ SẢN XUẤT.
1. Căn cứ định mức CPSX.
Tiêu chuẩn kỹ thuật (thiết kế).
Qui cách, chất lượng NVL.
Tình trạng kỹ thuật của MMTB.
Trình độ công nhân.
Năng lực (công suất) SX …
2. Định mức năng lực (công suất) SX.
a. Khái niệm:
Năng lực SX là SL SP ước tính SX trong kỳ.
b. Các loại năng lực sản suất:
NLSX lý thuyết.
NLSX thực tế.
4
 Định mức năng lực (công suất) SX (tt)
 NLSX lý thuyết:
 SL SP tối đa có thể SX được trong các điều kiện lý tưởng.
 Máy móc thiết bị : Không hư hỏng.
 Công nhân SX : Làm việc đúng giờ, không gián đoạn …
 Cung ứng NVL, DV … : Đầy đủ, kịp thời, không gián đoạn …
 Định mức không khả thi .
 NLSX thực tế: SL SP có thể SX được trong các điều kiện hợp lý
hoặc thực tế.
Có hai loại định mức NL SX thực tế:
 NL SX bình thường: SLSPSX hợp lý bình quân của nhiều năm.
 NL SX dự kiến hằng năm: SLSPSX hợp lý được định mức dựa
trên NL SX bình thường và những nhân tố có thể ảnh hưởng.
 DN thường sử dụng NL SX bình thường để định mức CP.

5
3. Định mức CP nguyên vật liệu trực tiếp.

 Căn cứ: SL NVLTT định mức để SX 1 SP và đơn GM

định mức NVLTT.
 Cách tính :
CPNVLTTñònh Soá löôïng NVLTT ñònh Ñôn GM ñònh
=
möùc 1 SP möùc SX 1 SP möùc NVLTTT
*

4. Định mức chi phí nhân công trực tiếp.

 Căn cứ : SL thời gian LĐTT định mức để SX 1 SP và đơn
giá thời gian LĐTT định mức.
 Cách tính :
CPNCTTñònh Soá löôïng TGLÑTT ñònh Ñôn GM ñònh möùc 1
=
möùc 1 SP möùc SX 1 SP giôø lñTTT
* 6
 5. Định mức chi phí sản xuất chung:
 Căn cứ :
 CPSXC dự toán 1 năm.
 Định mức NLSX bình thường 1 năm.
 Định mức thời gian SX 1 SP (giờ máy, giờ LĐ trực tiếp… ).
 Cách tính :
 Định mức biến phí SXC 1 giờ máy SX (giờ LĐTT):
Toång BPSXC döï toaùn
BPSXC ñònh möùc 1
=
giôø maùy
Soá giôø maùy SX ñònh möùc

 Định mức định phí SXC 1 giờ máy SX (giờ LĐTT) :

Toång ÑPSXC döï toaùn

ÑPSXC ñònh möùc 1
=
giôø maùy
Soá giôø maùy SX ñònh möùc
7
6. Xác định GT định mức của SP:

 Giá thành định mức của SP bao

gồm:
CPNVLTT định mức SX 1 SP.
CPNCTT định mức SX 1 SP.
CPSXC định mức SX 1 SP.

8
 IV. KẾ TOÁN NVL, TẬP HỢP CPSX VÀ
TÍNH GT SP THEO CP ĐỊNH MỨC.
1. Đặc điểm.
Để cung cấp TT kiểm soát thực hiện ĐMCP, thì CP phải PẢ
theo ĐM, còn khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM PẢ ở
TK “chênh lệch” (TK chi tiết).
Khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM được gọi là khoản
biến động giữa CPTT và CPĐM.
CPTT < CPĐM : Biến động tốt (T).
CPTT > CPĐM : Biến động xấu (X).
Khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM, phải PB cho các
đối tượng vào thời điểm lập BCTC (thường vào cuối năm).
Nguyên tắc PẢ trên TK “chênh lệch”:
TK“Cheânh leäch”
Bieán ñoäng xaáu (X). Bieán ñoäng toát (T).
Cuoái kyø K/C khoaûn BÑ toát. Cuoái kyø K/C khoaûn BÑ xaáu.

9
 2. Kế toán nguyên vật liệu.
 Nguyên tắc KT:
 Nhập kho NVL theo SL thực tế và GM định mức.
 Khoản chênh lệch giữa GMTT và GMĐM phản ảnh ở TK
“chênh lệch giá mua”.
 Xác định BĐ GM NVL :
BÑ GM SL nhaäp kho (Ñôn GMTT - Ñôn
= *
NVL thöïc teá GMÑM)

 Sơ đồ kế toán NK NVL: (PP KKTX).

331 152
Ltt * Gtt Ltt * Gñm
CLGM NVL
BÑ xaáu BÑ toát
10
 3. Kế toán chi phí NVLTT.
Nguyên tắc kế toán:
 Tập hợp CPNVLTT theo CPĐM.
 Khoản chênh lệch giữa CPTT và chi CPĐM phản ảnh ở TK
“chênh lệch lượng NVLTT”.
Xác định BĐ lượng NVLTT:

BÑ löôïng Ñôn GM ñònh (Löôïng TT söû duïng - Löôïng

= *
NVLTT möùc ÑM söû duïng)

Sơ đồ kế toán CPNVL: (KTHTK PP KKTX).

152 621
Ltt * Gñm Lñm * Gñm
CL löôïng NVL
BÑ xaáu BÑ toát

11
 4. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp.

 Nguyên tắc kế toán:

 Tập hợp CPNCTT theo CPĐM.
 Khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM phản ảnh
ở tk “chênh lệch lượng LĐTT” và “chênh lệch giá
LĐTT”.
 Xác định BĐ CPNCTT:
 Xác định BĐ lượng LĐTT:

BÑ Soá giôø LÑ TT Soá giôø LÑTT

Giaù ÑM 1
Löôïïng = * thöïc teá ñeå SX - ÑM ñeå SX
giôø LÑTT
LÑTT SL SP TT SLSPTT

12
 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp. (tt)
Xác định BĐ giá LĐTT:

BÑ Soá giôø LÑ TT Giaù thöïc Giaù ÑM

giaù = thöïc teá ñeå SX * teá 1 giôø - 1 giôø
LÑTT SLSP thöïc teá LÑTT LÑTT

Sơ đồ kế toán CPNCTT: (KTHTK PP KKTX).

334,338 622
Ltt * Gtt Lñm * Gñm
CL löôïng LÑTT
BÑ xaáu BÑ toát

CL giaù LÑTT
BÑ xaáu BÑ toát
13
 5. Kế toán chi phí sản xuất chung.
Nguyên tắc kế toán:
 Tập hợp CPSXC TT phát sinh, PẢ bên nợ của TK 627 (chi
tiết) – CPSXC kiểm tra.
 Phân bổ CPSXC cho từng đối tượng tính GT theo CPĐM, PẢ
bên có của TK 627 (chi tiết) – CPSXC phân bổ.
 Khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM phân bổ, phản ở TK
“chênh lệch CPSXC” .
Xác định BĐ CPSXC:
 Trường hợp xác định tổng BĐ CPSXC:

Toång BÑ CPSXC CPSXC

= -
CPSXC thöïc teá döï toaùn phaân boå

14
  Sơ đồ kế toán chi phí sản xuất chung:

111,152 627 kieåm tra 627 phaân boå 154

T/H CPTT CPTT CP döï toaùn PB CP döï toaùn PB

CL CPSXC
BÑ xaáu
This image cannot currently be displayed.
BÑ toát

15
 6. Kế toán tổng hợp CPSX và tính GT.
 Tổng hợp CPSX cho từng đối tượng tính GT theo CPĐM.
 Đánh giá SPDD theo SLHTTĐTB, FIFO và CPSXĐM –
như đã trình bày ở chương 3.
 Nguyên tắc kế toán: TP nhập kho PẢ theo GTĐM.
 Sơ đồ kế toán: (KTHTK PP KKTX).

621,622,627 154 155 632

K/C CP SXÑM GT ñònh möùc GT ñònh möùc

This image cannot currently be displayed.

16
  Xác định GT thực tế của sản phẩm:
GT thực tế = GT định mức + Biến động tốt – Biến động xấu
BẢNG TÍNH GIÁ THÀNH THỰC TẾ
SP …………… Số lượng …………
Toång giaù thaønh Giaù thaønh ñôn vò

Ñònh möùc Cheânh leäch ÑM Thöïc teá Ñònh möùc Thöïc teá

621
622
627
COÄNG

17
 7. Xử lý khoản chênh lệch giữa CPTT và CPĐM.
Sự cần thiết: lập báo cáo tài chính .
Thời điểm xử lý: Thời điểm lập BCTC (thường là cuối năm).
Cách xử lý :
 Chênh lệch nhỏ: Khoản chênh lệch CPTT và CPĐM được PB
vào GV hàng bán.
 Chênh lệch lớn: Khoản chênh lệch CPTT và CPĐM được PB
vào CPSXDDCK, GT thành phẩm, GV hàng bán và trị giá
NVL tồn kho…
Tiêu thức PB: Số lượng SP, trọng lượng NVL …
Sơ đồ kế toán:
TK cheânh leäch … 152,154,155,632 TK cheânh leäch …

Phaân boå BÑ xaáu Phaân boå BÑ toát

18