I. Đại Cương Đột quỵ Não • ĐN: là tình trạng khiếm khuyết thần kinh một cách đột ngột do mạch máu bị tắc hay bị vỡ gây nên • Tổn thương não sẽ hình thành nhanh chóng sau vài phút đến vài giờ • Phân loại: • Đột quỵ thiếu máu não ( 80% – 85 %) • Đột quỵ xuất huyết não Cơn Thiếu máu thoáng qua ( TIA)
• ĐN: là tình trạng mất đột ngột chức năng
não do thuyên tắc nhưng được hồi phục nhanh trong vòng 1 giờ • NMN vẫn xảy ra trong 15%-50% TIA thậm chí cho dù các dấu hiệu và các triệu chứng đã hồi phục hoàn toàn ( 2-90 ngày ) II. Giải Phẫu II. Giải phẫu Tuần hoàn não trước: Đm cảnh trong, Đm não trước, Đm não giữa Tuần hoàn não sau: ĐM đốt sống, ĐM thân nền, ĐM não sau. Đa giác willis có ý nghĩa lớn trong các trường hợp Đm bị tắc và bị hẹp. III. Nguyên nhân 1. Nguyên nhân Thiếu máu não - TOAST ( 5 nguyên nhân ) - Bệnh tim -> hình thành huyết khối - Bệnh tăng huyết áp -> tổn thương mạch máu nhỏ - Xơ vữa động mạnh III. Nguyên nhân 2. Nguyên nhân Xuất huyết não - THA - Thoái hóa mạch máu dạng bột - Dị dạng mạnh máu - U máu - Rối loạn đông máu - Phình động mạch não IV. Dấu hiệu của Đột Quỵ cấp Thời gian • Cứ mỗi phút, chúng ta sẽ mất hơn 1,6 triệu neuron và 13,8 tỷ synap • Thời gian vàng: trong 4,5 giờ đầu ( tính từ khi bệnh nhân bắt đầu bị đột quỵ đến khi sử dụng thuốc ) Đưa bệnh nhân đến viện càng sớm càng tốt ngay khi phát hiện hay nghi ngờ đột quỵ. Đột quỵ không rõ thời gian??? Một số dấu hiệu ít gặp hơn • Đột ngột yếu liệt 1 chi: Xuất hiện đột ngột có thể nhầm với triệu chứng cốt sống cổ, lưng, hay phình tách động mạch chủ. • Đau đầu dữ dội • Đột ngột mất trí nhớ (thường là mất trí nhớ Xa ) V. Xử trí đột quỵ não tại nhà 5 cần: • Gọi ngay 115 • Báo có người bệnh bị đột quỵ • Để bệnh nhân ở tư thế An toàn • Duy trì giao tiếp với bệnh nhân bằng cách khai thác tiền sử, đơn thuốc hiện đang dùng • Cần phải bình tĩnh Để bệnh nhân ở tư thế an toàn • Bệnh nhân đột quỵ có 40% rối loạn nuốt, ứ đọng dịch tiết hầu họng • Bệnh nhân rối loạn ý thức không có/ giảm khả năng bảo vệ đường thở • Lưỡi tụt, chèn ép đường thở • Hít phải đờm dãi, thức ăn, gây suy hô hấp và tử vong Khai thác tiền sử, đơn thuốc • Sử dụng thuốc chống đông, các thuốc đang dùng • Máy tạo nhịp • Dị ứng • Rối loạn đông máu: giảm tiểu cầu, Xơ gan,.. • Đột quỵ não cũ ( khai thác kỹ xuất huyết hay nhồi máu, can thiệp ) • Chảy máu tiêu hóa, chấn thương, phẫu thuật gần đây • 1 số bệnh lý quan trọng như: THA, ĐTĐ, Rung nhĩ,… VI. Xử trí tại bệnh viện Điều trị tái tưới máu
Tiêu sợi Can thiệp nội
huyết mạch Điều trị dự phòng đột quỵ tái phát
Theo phân loại nguyên nhân TOAST
Điều trị dự phòng đột quỵ tái phát • Kiểm soát các yếu tố nguy cơ • Quá cân béo phì. • Hạn chế vận động, đồ uống có cồn, thuốc lá, chất kích thích. • Kiểm soát huyết áp, đường máu, mỡ máu. THANK YOU Nguyễn Huy Ngọc