ძვლის ქიმიური

შემადგენლობა
მე-8 კლასი
საინტერესო ინფორმაცია
ადამიანის ძვლებზე
 ადა­მი­ა­ნის სხე­უ­ლის 70% წყლის­გან შედ­გე­ბა, მაგრამ გასაკვირველია ისიც,
რომ ძვლები 22 % წყლისგან შედგება. როდესაც ვიბადებით, ჩვენი სხეული
300 მდე ძვლისაგან შედგება. ზრდასრულებში კი ეს ციფრი 206 მდე
მცირდება. ეს ფაქტი იმით აიხსნება, რომ დროთა განმავლობაში გარკვეული
ძვლების ერთმანეთთან შეზრდა ხდება. ძვლები ერთი შეხედვით მყარ და
მშრალ კონსტრუქციას ქმნიან, თუმცა, სინამდვილეში ისინი ჩვენი ორგანიზმის
სხვა ქსოვილების მსგავსად კვებას საჭიროებენ. ძვალი იკვებება სისხლის
საშუალებით, რომელშიც მიმდინარეობს ნივთიერებათა ცვლა. შესაბამისად,
მასაც ახასიათებს ზრდისა და რეგენერაციის უნარი. ძვლების სისტემურ
დაავადებას ოსტეოპოროზსაც უწოდებენ. დადგენილია, რომ იგი ზრდასრული
ასაკის ყოველ მე-3 ქალს და ყოველ მე-5 მამაკაცს აღენიშნება. მსოფლიოში
ოსტეოპოროზით დაავადებულთა რაოდენობა 200 მილიონს აღწევს. იოლი
ოსტეოპოროზი ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს, რთულ შემთხვევებში კი -
ხშირია ძვლების მოტეხილობები.
ექსპერიმენტის არსი(1)
 საკვლევი კითხვა: რატომ არის  საჭირო მასალა:
ძვალი მაგარი?
1) ქათმის ორი ერთნაირი
 ძვალის სიმტკიცეს და სიმაგრეს გასუფთავებუკი ძვალი
კალციუმის რაოდენობა
განაპირობებს. 2) ორი მინის ქილა
3) ღვინის ძმარი
4) წყალი
ექსპერიმენტის არსი(2)
 პროცედურა:

1) მოსინჯე ძვლები.
2) ერთი ძვალი მოათვსე ძმარში,
მეორე კი-წყალში.
3) 4 დღით შინახე კარადაში.
4) შეამოწმე თითოელუ ძვალი და
გამოავლინე დასკვნა.
მთავარი დასკვნა
 როგორც ჩვენ უკვე ვიცით, ძმარში
იხსნება მინერალური მარილები,
ამიტომაც არ არის გასკვირველი რომ
ძვალი, რომელიც ძმარით სავსე
ქილაში ინახებოდა 4 დღის
განმავლობაში, უფრო მეტად რბილი
გახდა, ვიდრე მეორე ძვალი,
რომელიც ამ დროის განმავლობაში
იყო წყლით სავსე ჭიქაში
მოთავსებული. ეს მოხდა, რადგან
ძვლის სიმაგრეს კალციუმის
მარილებისა და მინერალების
რაოდენობა განაპირობებს, ხოლო
ძმარში ეს მნიშვნელოვანი
ნივთიერებები გაიხსნა.
 კითხვებზე პასუხი:
1) როგორ ფიქრობ, რა არის ძვლების
თვისებების განსხვავების მიზეზი?
როგორც მე უკვე ავღნიშნე, ამის მიზეზი
არის მომხდარი ქიმიური რეაქცია,
რომლის შედეგაც ძმარში გაიხნა
კალციუმი და ძვალი უფრო მწიფე
გახდა.
2)რა თვისებებს ანიჭებს ძვალს ცილები?
ცილები ძვალს ელასტიკურობას ანიჭებს.
3) რა თვისებები ანიჭებს ძვალს
მინერალური მარილები?
მინერალური მარილები ძვლის სიმტკიცეს
განაპირობებს.
მადლობა
ყურადღებისთვის!