Yuunivarsiitii Miizaan Teeppii

 : Injinariingii Sooftiweerii
 Boqonnaa Sadii fi Afur
 Koorsii: Injinariingii Ulaagaalee
 Miseensota garee
 ID Maqaa
 kalkidan yihun jedhu 3987 irratti kan
 Brihaanuu kassa 3989 irratti kan
 Efrata Mikiyas 1175 irratti kan keenya
 Tesfalegn Pheetroos beekama 3055 irratti kan
 Zelalem Grimaa 3772 irratti
 Nyok biliue 3678 irratti kan hundaa'e
Qabiyyee
 Ulaagaalee fideuu
 Adeemsa elicitation fi filannoo
 Teeknikaa Elicitation jedhu
 Prototy gochuu gochuu
 Xiinxala fedhii fi marii
 Ibsammaa
 Moodeela ta'uu
 Sanadammaa barreessuu
 Boqonnaa sadii
Ulaagaa E licitation fi yaadaa

 Require elicitation jechuun hojii sirna sooftiweeriilee

eelicitation waliin fi jireenyadha.
 Xiinxala 39 39 39 39 39 39 39 39 39 39 39 39 39 .
 Barmaatileen hojiilee af-gaaffii , gaaffilee,
fayyadamtoota, workshopii , sammuu walitti
qabanii, . haala itti fayyadama, taphachuu fi totaayipii .
 Adeemsa Elicitation & Xiinxala jedhu

 Adeemsa waliin finfinnee fi dhunfaa fi dhunfaa fi dhunfaa fi

dhunfaa fi wa'ee hamaa domeenii, tajaajila akkamii sirnichi
akka fi danqaawwan biroo baruuf.
 Ulaagaalee fiduun ijoo 4 qaba
 1. Argannoo Ulaagaalee

 Adeemsa qooda fudhattoota waliin walitti

dhufeenyaa fi waliin fide, waa'ee sirnaa qoodu
fi sirna jiru (yooate ).
 a muu danda'aa, kan akkaf-gaaffii, senaariyoo,
maalto maaltaayipii fi kkf , kunis abbootiin
aksiyoonaa sirnichi akka ta'u hubachuuf
dandeettii .
 2. Ramaddii & Gurmaa'ina Ulaagaalee

 Caasaa walitti qabaa sirnichaa utuu hin qabaatin.

 Ulaagaa fi sirnicha garagalee walqabatee
walqabatee walqixxee bittinnaa'uu. Sana booda,

 Wanti asitti hojjennu murtoo paateenoota ittiin

ijaarsaa baay'ee mijaa ta'an addatti nu keessatti.
 3. Ulaagaalee Dursaa Kennuu & Marii
 Hojiin haalaa fudhattoon tokko araarama furgud'an
tokko araarama furuutti lee dur ga'uu fi
waldhabdee mariitiin barbaaduu ilaallata .
 Ulaagaalee kee dursanis boodarra barbaachisoo fi
amaloota ijoo sirnichaa akkattuu sitti dhuftee, eegu
booda. Faankishinii hundaaf sadarkaa dursadhaan
galma gahuun ni danda'ama. Keenya,
faankishiniiwwan dursa dursa fi fedhii guddaa .
 4. Ibsaa Ulaagaalee
 Adeemsa madammaa fi sirnaa gara sanadaatti
barreessuudha. Ulaagaaleen ifa, hubachuuf
salphaa, fi walsimaa ta'uu qabu .
 Qabatamaan fudhat shanlee haala adda addaatiin
hiikkaa yeroo baay'ee addaalee keessatti
waldhabdee fi wal-hin simne waann jiruuf kun
galmaan ga'uun ijoolleedha.
 Tooftaalee Elicitation : .
 Tooftaaleen mijaa'aa ta'an tokko tokko:
 1. Af-gaaffii
 Kaayyoon af-gaaffii gaggeessuu maamilchi sooftiweerii maal
akka eegu hubachuudha.
Qooda fudhattoota hunda fi deebiin waan hin danda'amneef
bakka bu'oonni garee fi amanamummaa irraa hundaa'uun
filatamu. Af-gaaffiin tarii banaa ykn caaseffama kan qabu
ta'uu danda'a.
 Af-gaaffii banaa ajandaa dursee hidhaa hin jiru. Rakkoo jirus
hubachuuf hin taaneef bilisa ta'an gaafatamuu danda'u.
 Af-gaaffii caaseffama qabu ajandaa gaaffilee banaa ta'an
qophaa'aa. Yeroo tokko yeroo tokko yeroo tokkon sirrii ta'e
af-gaaffiidhaaf qophaa'a
 Itti fufa...

 2. Kutaa Sammuu
 Teeknikaa garee ti
 Yaada haaraa hedduu maddisiif yaadame waan ta'eef
waltajjii waliif qooduuf ta'e
 Loogii garee fi waldhabdee garee to'achuu haala
mijeessituu leenjii guddaa qabu.
 Yaadni hundi akka nama hundinuu galmaa'ee jira.
 Dhuma sanadni ajaja durlee fi yoo danda'ame kan
ittiin qophaa'e.
 Itti fufa...
 3.Mala Dhimmaa oolmaa
 kuni firii waliin makuun lee irratti argamsiisaa .
 Haalli itti fayyadama 'maal', sirna tokkoon malee ' maal ' hin ibsu.
 Qaamonni haala itti fayyadamaa sadii of keessatti qabatu –
Taphata, haala itti fayyadama, diyaagiraamii haala itti fayyadama.
 Taphataan alaa kan sirnichaan ala ciisu karaa ittiin walqunnamuudha.
Taphataan tokko tarii nama, maashinii fi kkf Akka uleetti bakka bu'a. Taphat
danda'an taphattoota ykn taphattoota taphattoota ta'uu'u.

 Taphattoota: Galma tokko galmaan ga'uuf sirnicha barbaaduu irraa.

 Taphataan guddicha: Taphataan sirnichi irraa barbaadudha.
 .
 Itti fufa...

 Haala itti fi sirbaa: Tartiiba walqunnamsiisaa fudhattootaa fi sirnicha keessa

jiru ibsu. Eenyu(actors) maal akka(wal-qunnamtii) sirnicha waliin qabatu.
Tuutni guutuun haalawwanii karaalee sirnicha danda'amuu hunda ifteessa.
 Diyaama haala itti fayyadamaa: Diyaagiramni haala itti fayyadamaa yeroo
taphatichi sirna waliin walqunnamu maaltu akka ta'u giraafiidhaan agarsiisa.
Gama dalagaa sirnichaa qabata.

 waliin ulee taphattuu bakka bu'uuf.

 Ovaaliin haala itti fayyadama bakka bu'uuf.
 Sararri taphattuu fi haala ittiin jiru bakka bu'uuf.
 Milkaa'inni tooftaa elicitation dhaanu bilchinaa, misoomsitoota,
fayyadamtoota fi maamila hirmaate irratti hundaa'a
 4. Bobbaa Faankishinii Qulqullinaa

 Itti quufinsi maamilaadoo guddaa waan ta'eef, yaadlee maamilaaf

gatii cimsa.
Ulaagaaleen gosa 3 adda addaa: 1.1.
 Ulaagaalee yaada: Kana keessatti kaayyoo fi galmi sooftiweeriime
maamila waliin mari'atama. seera – sirna bu'aa fi kkf ta'uu danda'u.
 Ulaagaalee eegaman: Ulaagaaleen kun baay'ee waan ta'eef
maamilchi ifatti hin dhufne. oolmaa – Itti fayyadamu malee eegumsa.
 Ulaagaalee maamiltoonni fi yeroo eega baay'ee quubsaa'uu irraa
gara keessaan of qabata. विनाश – yeroo qaqqabummaan hin qabnee,
hunda duwwaa fi cufuu qaba.
 5 .Prototyping gochuu
 Piroototaayipiin sirna ykn waliin gosa gosa dhugoomsuu , hojii
fi ufirmaa dhadha .
 Innis qopheessuun salphaa ta'e ijaaruu of keessaa yoo ta'u,
badhaadhina qabu guddinni ariifataa tooftaalee koodii salphaa
kan .
 futoota hojii fi yaada qooda qooda irraa walitti qabamee
prototypes ykn mockups sirnichaa waliin.
 Itti fufa..
 Piroototaayipoonni sadarkaa bal'inaa, hojii fi
amanamummaatiin xumura danda'uu, kaayyoo fi
bal'ina pirojektichaa irratti hundaa'uun.
Piroototaayipoonni gosa dura lamatti ramadamuu'u:
* amanamummaa gadi aanaa fi
* amanamummaa kennuu.

 amanamummaa gadi aanaa bakka bu'iinsa salphaa fi

garaa garaa sirna ykn akka skee skee, waayirefreemii,
ykn mockups dha.
 Amanamummaa guddaa
1000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,
000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,000,0
00.
 Akkamitti prototyping wnnee
barbaachisummaa elicitation?
 Prototy gochuun milkaa'ina bu'aa bu'aa ta'a, galma'uu danda'uu
danda'u tarkaanfiiwwan bu'uuraa tokko hordofuu qaba .
 Tokko, kaayyoo fi bal'inaa fi bal'inaa akkatotaayipii, kan galmoota ,
dalagaalee, amalaffaawwan namoota fi qooda fudhattoota ibsi .
 Sana booda , fitotappiin amanamummaa isaa amanamummaa
guddaa baay'ee mijachuu isaa qabaayii.
 Fii fi tooftaalee jiran akka addatti, sooftiweerii, haardwaa ykn
waltajjiiwwan onlaayinii qalaalee tooftaayipii gochuu . gaarii fia
fudhattoota hirmaachisuun galtee fi yaada akka qooda guddaa.
 Fiilmii fi fudhattootaaf filaun, deebii fi amala barbaadan,yaada
waliin qabanii fi madaaluu.
 Dhumarrattis , bu'aaafi oolmaa hundaa'uun qiyyaataayipii fi yaada
irra'uu hanga sadarkaa quubsaa ittimmaa fi fila irra ga'utti
 XIINXALA BARBAACHISUMMAA fi Marii

 XIINXALA BARBAACHISUMMAA
 Galmi wal-hin simne gargaarsa
 Galtee - Wixinee sanada yeroo ammaa kana
 Bu'aa - Tuutaa rakkoo qaba
 Xiinxaa danda'u diuufn sakatta'iinsa rakkoo ni'ama
 Itti fufa...

 MARII BARBAACHISUMMAA
 Sadarkaan marii dabarlee qooda fudhattoonni adda
waldhabdee fi wal-irra bu'iinsa furuu fi tuuta tellee irratti
waliigaluu hirmaachisa
 Waldhabdeen „kufaatii‟ osoo hin taane fedhii fi dursa qooda
fudhattootaa adda addaa kan calaqqisiisudha
 Galtee –tuuta milkii waldhaban ykn wal-irratti wal-qabatan
 Bu'aa –tuuta darbee araarama keessa galaan
 Mariin akkasumaan rakkoo fi furmaanni ta'uu ta'uu yeroo
gammaan ka'u irratti waliigalamuun elicitation fi xiinxala
waliin wal-xaa ta'a danda'a
 Araarama ta'ee yeroo ittiin danda'amu
 Boqonnaa afur
Ibsaa Ulaagaalee
 Omishni oolmaa milkii sooftiweerii Ispeesifikeeshinii
Barbaachisummaa Sooftiweerii (S) ( sanada
ittiinmaars ittiin ni waamama ) dha.
 kun hojii sooftiweerii injinaariingiidhaaf bu'uura kan
kaa'u yoo ta'u guutuu yeroowwaniimmaan dureeamu
filannoo ijaaraa jira .
 SRS gabaasa yoo ta'u, kunis akka bakka bu'ummaa
sooftiweeriimiltoon (SRS) maaloo akkaa ta'uu fi
sirritti akka gamaaggaman kan ittisudha. wal'aansoo,
wal'aansoo wal'aansoo wal'aansoo wal'aansoo qaba.
 T he amalootaa sanada SRS
Sirrummaa
 Guutuu ta'uu
 Haalaun itti fufu
 Wal-xaxaa kan hin taane
 Sadarkaa barnootaa fi tasgabbii : .
 Fooyya'uu danda'uu
 Mirkaaneessuu danda'uu
 Hordoffii kan danda'u
 Dizaayinii Walabummaa
 Qormaata ta'uu danda'aa
 Maamilaaf kan hubatamuu:
 Moodeelaa?

 Moodeelaa fi hojiimmaa fi pirojek misooma sooftiwee

keessatti fayyadamnu yoo ta'u, fedhiin fi furmaanni
yeroo hunda tattaaffii tumsaa fi hojii gareetiin kan
guddifatu.
 Malawwan gareewwan garee fi of gurmummaa
kanaaa gareen kee fedhii fi of gurmeessuuf .
  C ont...
 Kaayyoon inni guddaan moodeelaa ittiin bulmaataa
xumura sooftiweerii deeggaruudha. Kaayyoowwan kana
galmaan ga'uufis kaayyeffateera:
 Moodeela bu'aa bu'aa ta'e fi diriif
 Karaalee gochoota jedhaman hojiitti hiikuuf yaadde ibsi
 Yeroo hunda mala deelaa bu'aa qabeessummaaf moo'aa
 Qaamolee Moodeela Ulaagaalee

 Sirna kompiiitara irratti hundaa'eefin karaa adda addaa

hedduudhaani danda'u. 2020 2012. Kan addaa elementoota
moodeelaa dhaammaa elementoota moodeelaa dhaammaa
 Qaamolee senaariyoo irratti hundaa'an : Mala
senaariyoo hundaa'e sirni ijaatiin ibsa. Walgitan ,
haalawwan itti fayyadaman ittiin bu'uuraa fi
diyaagiroonni itti fayyadaman walgitan gara
haalawwan fayyadaman unkaa irratti hundaa'an
bal'aa ta'etti guddatu .
• Qaamolee gita irratti hundaa'an : Walitti
qabama amala amala amalootaa fi walitti
qabaa fi jireenya gita keessatti ramadamu. ,
diyaagiraamiin haalaa UML Sensaraa faankita
Mana Nageenyaaaf giiffii ni danda'ama.
• Qaamo amalalee Dhiibbaan sirna kompiitara
irratti hundaa'e filatamee fi malaa : oolmaa
amalaalee ittiin danda'amu danda'a.
Qaamonni moodeela amalan moodeela
manammaatiin qabduu qabu .
 Sanadammaa barreessuu
 Sanadni ibsawee ittiinmaa soofrii (SRS) gara fuula duraatiif
mijataammaa, ejjennoo, fi istaandaardii tarreessa. Isaan
keessaa ba'e hojii gama gama teeknikaatiin .
 Yaadni SRS bu'uuraa gara afur qaba: sensa, sanammaa
sirnaa filagaa, walqunnamtii alaa, firmaa dalagaa hin taane.
 1. Sensaa
 Seensa SRS waan eega atidudha-ilaalcha miila 10,000
barachuu ti. Sensa kee yeroo barreessitu, kaayyoowwan sanaa,
dhaggeeff yaadame fi dhaggeeffattootaa fi dhaggeeffattootaa
akka ittin ibsi.
 Sensa kee ifaafi taʼuusaa mirkaaneessi. Seensa kee qajeelfama
kee SRS outline hafeef akka ta'udhu, nama yaadau hundaan
akkatti akka hiikamu barbaadda .
2. Ulaagaalee sirnaa fi hojiilee hojii
 Sensa qabaattee booda, erga isaa booda adda ta'e .
Barbaachisummaan amaloota sirnaa fi dalagaalee sirni kee
akka yaadameetti akka ta'e dalagaa ni caccabsa.
 Yeroo bal'inaan guuttu fedhii kee bu'uuraa guutuu isaaf
deebi'ee kee akka wabiidhaani. Oomishaan irratti
hundaa'uun yeroolee dalagaa kumaatamaan lakkaa'aman
hammachuu qabanii jiru.
 3. Ulaagaalee interfeesii alaa
 Uummata walqunnamtii walqunnamtii gosootaan
gosootaan gosootaan dalagaa sirnichi alaa sirna
akka walqunnamu walqunnamsiidha, alaa akka
walqunnamsiisu , Walqunnamtii Hardware ,
Walqunnamtii Sooftiweerii fi Walqunnamsiistota
Qunnamtii .
 Sirnoonni embedded dhammaa interfeesii alaa irratti
hirkatu. Wantoota akka haalata iskir, dalagaalee qaree, fi
ibsaa fiiniinii kee sirnoota biroo irratti hundaa'u hammachuu.
 4. Hojii Ulaagaalee hin (NRFs) .

 Filannoon SRS hojiilee hin baal'ina ibsa. Ulaagaa siirni tokko

akka maal godhu kan himan yoo ta'u, seeranii dalagaa hin
taane (NFRs) isin sirni kee amaloota kana dalagaa oolchu
yeroo.
 seeraf , seerammaan dalagaa tokko yeroo maamiltoonni
ittiin kee ajajan sirni kee slip paakkii akka maxxansu itti
himuu danda'a. NFRn tokko slip paakkii adii 4”x6” irratti
akka ta'u ni, kunis guddinni istaandaardii istaandaardii ta'a
Sanada SRS bu'aa ta'e barreessawwan
shan hordofuun kunooti.

1. Kaayyoo Kaartaan Hiikkaa (Yookiin Unkaa SRS

Fayyadamaa) .
2. Kaayyoo Omisha kee ibsi
3. Waan Ijaartu Ibsi
4. Ulaagaalee Addaa K Bal'inaan Bal'inaan( Istaammaa
dalagaa, fudhachuummaa interfeesii, amala sirnaa, fi
ajammaa gosoota adda addaa dalagaa hin qabne ) .
5. Raggaasisuufi
 u r a
u m
X aa
is