Wędrówka

Małej Kanapki,

czyli droga
jaką pokonuje pokarm
w układzie pokarmowym
Zadaniem układu pokarmowego jest trawienie
pożywienia do postaci przyswajalnej dla
organizmu, a następnie wchłanianie go.
W jamie ustnej pokarm jest rozdrabniany do
niewielkich porcji za pomocą zębów i języka.
Kolejny etap to trawienie chemiczne, w którym
udział biorą enzymy trawienne.
Polega ono na takim rozkładzie składników pokarmu, w
którym złożone związki organiczne zostają zamienione w
związki proste, przyswajalne przez organizm.
Strawiony pokarm
w postaci gotowych do wykorzystania przez komórki
prostych związków chemicznych (aminokwasów,
cukrów prostych, glicerolu i kwasów
tłuszczowych) jest wchłaniany przez komórki jelita
do naczyń krwionośnych i limfatycznych.
Za ich pośrednictwem dociera
do wątroby, a następnie do wszystkich tkanek ciała.
Niestrawione resztki pokarmu są
wydalane na zewnątrz w formie kału.
W jamie ustnej rozpoczyna się proces
rozkładu cukrów złożonych do cukrów
prostych, a zatem rozpoczyna się tu
trawienie pieczywa i sałaty. Dzieje się to za
sprawą zawartego w ślinie enzymu – amylazy
ślinowej.
Działa ona na pokarm jeszcze podczas jego
wędrówki w przełyku. Mimo to czas jej
odziaływania jest krótki, więc cukry nie
ulegają tu całkowitemu rozkładowi.
Z jamy ustnej pokarm poprzez przełyk trafia
do żołądka. Jego kwaśne środowisko
hamuje dalszy rozkład cukrów.
W żołądku natomiast odbywa się wstępne
trawienie białek.
Pod wpływem kwasu solnego uaktywnia się
enzym trawiący białka – pepsyna. Rozbija on
długie łańcuchy białek na krótsze.
Następuje tu więc pierwszy etap trawienia
szynki oraz białek zawartych w sałacie i
pieczywie.
Następnie pokarm przechodzi
do pierwszego odcinka
jelita cienkiego - dwunastnicy.
Zostaje tu wznowione
trawienie cukrów dzięki
enzymowi produkowanemu
przez trzustkę – amylazę
trzustkową. Cukry zostają
rozłożone do postaci
dwucukrów.
W dwunastnicy zachodzi też
pierwszy etap trawienia
tłuszczów, zawartych
przede wszystkim w
szynce.
Tłuszcz jest najpierw rozbijany
na malutkie krople pod
wpływem żółci, produkowanej
przez wątrobę.
W dalszym trawieniu tłuszczu
uczestniczy inny enzym –
lipaza, który jest produkowany
przez trzustkę. Rozkłada on
cząsteczki tłuszczu do
glicerolu i kwasów
tłuszczowych.
Do dwunastnicy spływają
też z trzustki dwa
nieczynne enzymy –
trypsynogen i
chymotrypsynogen.
Uaktywniają się one w jelicie
cienkim, rozkładając białka na
dwupeptydy i tripeptydy.
W dalszym odcinku jelita
cienkiego enzymy wydzielane
przez komórki ścian jelita
rozbijają peptydy na aminokwasy.
Przechodzą one do naczyń
krwionośnych kosmka jelitowego
I z krwią płyną do wątroby.
Nadmiar aminokwasów
przekształcany jest
w wątrobie w mocznik
I usuwany z organizmu wraz z
moczem.
W jelicie cienkim pod wpływem
enzymów wydzielanych przez
ścianki jelita dwucukry
rozkładane są do cukrów
prostych.
Cząsteczki cukrów prostych
wchłaniane są do krwi. Za jej
pośrednictwem są kierowane do
wątroby i stąd wysyłane,
w zależności od
zapotrzebowania, do komórek
ciała. Nadmiar cukrów prostych
jest gromadzony
w wątrobie.
Produkty rozkładu
tłuszczów trafiają do limfy
i naczyniami
limfatycznymi dostarczane
są do układu
krwionośnego.
Enzymy trawienne nie potrafią rozłożyć
niektórych składników pokarmu. Należy do
nich na przykład błonnik, składnik
pokarmów roślinnych, także sałaty.
Zostają one przesunięte do jelita
grubego. Tu z płynnej masy
odzyskiwana jest woda, sole mineralne
i witaminy, a z resztek formowany jest
kał.
Jest on następnie usuwany z organizmu
poprzez odbyt.
Dziękuję za uwagę!

Jagoda Jankowska
klasa 4 b