DWUNASTNICA

Sebastian Bartel
Bartosz Wilczyński
Anna Tokarska
 DWUNASTNICA
 Rurowaty narząd o długości 25-30 cm.
 Wychodzi z żołądka (łączy się z odźwiernikiem
żołądka)
 Pierwszy odcinek jelita cienkiego (łączy się z jelitem
czczym)
 Złożona z 4 części: górnej, zstępującej, dolnej
(poziomej), wstępującej
 W zstępującym odcinku dwunastnicy znajduje się
brodawka Vatera, do której uchodzą wspólnie przewód
żółciowy i przewód trzustkowy
DWUNASTNICA
FUNKCJE
W dwunastnicy następuje trawienie właściwe (miazga
pokarmowa, która trafia z żołądka miesza się z żółcią,
sokiem trzustkowym oraz innymi enzymami)
 Dalsze trawienie i absorpcji składników pokarmowych
(część zstępująca i pozioma dwunastnicy są głównym
miejscem wchłaniania treści pokarmowej)
SOK TRZUSTKOWY
 Wydzielina zewnętrzna trzustki, która za sprawą
przewodu trzustkowego trafia do dwunastnicy
 W ciągu doby produkuje się ok. 2 l soku trzustkowego

 Odczyn zasadowy- odczyn pH 7,1-8,4

 Wysoka zawartość wodorowęglanów

(47,45-85,92 mmol/l) powoduje zobojętnienie
w dwunastnicy kwaśnej treści żołądka
SKŁAD SOKU TRZUSTKOWEGO NA
1L

sód
potas
wapń
magnez
chlor
siarka
fosfor
wodorowęglany
azot ogólny
azot resztkowy
mocznik
kwas mocznikowy
 ENZYMY SOKU TRZUSTKOWEGO

trypsynogen i nieaktywne enzymy proteolityczne (dalsze

chymotrypsynogen trawienie białek)

enzymy trawiące kwasy rybonukleinowy i

rybonukleaza i
dezoksyrybonukleaza
dezoksyrybonukleinowy (trawienie kwasów
nukleinowych)

enzym rozkładający polisacharydy do

alfa- amylaza
disacharydów (trawienie węglowodanów)

enzym hydrolizujący tłuszcze roślinne,

lipaza zwierzęce do kwasów tłuszczowych i glicerolu
(trawienie tłuszczy)
AKTYWACJA W DWUNASTNICY TRYPSYNOGENU
POD WPŁYWEM ENTROKINAZY
Entrokinaza

Trypsynogen Trypsyna

Trypsynogen Trypsyna

Chymotrypsynogen Chymotrypsyna

Trypsynogen znajdująca się Entrokinaza wydzielana Trypsyna aktywuje

w soku trzustkowym po przez błonę śluzową następne porcje
dostaniu się do dwunastnicy aktywuje trypsynogenu dostające
dwunastnicy zostaje tam nieaktywny trypsynogen się do dwunastnicy oraz
zmieniany pod wpływem na aktywną trypsynę zmienia nieaktywny
entrokinazy na enzym chymotrypsynogen na
aktywny aktywną chymotrypsynę
KONTROLA WYDZIELANIA
SOKU TRZUSTKOWEGO
 Trzustkawydziela sok trzustkowy zarówno pod
wpływem impulsów nerwowych, jak i
czynników humoralnych.
 Wyróżniamy trzy fazy wydzielania:

faza faza faza

głowowa żołądkowa jelitowa
FAZA GŁOWOWA
Sok trzustkowy zaczyna wydzielać się na drodze
odruchowej już wtedy, kiedy pokarm znajduje się w
jamie ustnej. Nerwem wydzielniczym dla trzustki jest
nerw błędny.

FAZA ŻOŁĄDKOWA
Opróżnianie się żołądka i przechodzenie treści
żołądkowej do dwunastnicy wywołuje wydzielanie do
przez błonę śluzową dwunastnicy cholecystokininy
(CCK), która krążąc we krwi pobudza komórki trzustki
do wydzielania soku trzustkowego bogatego w enzym.
 FAZA JELITOWA
Zwiększenie się odczynu kwaśnego w dwunastnicy poniżej
pH 5 pod wpływem większej, silnie zakwaszonej porcji treści
żołądkowej powoduje wydzielanie do krwi przez błonę
śluzową drugiego polipeptydu- sekretyny. Polipeptyd ten po
dostaniu się za pośrednictwem krwi do trzustki pobudza ją do
wydzielania dużych ilości soku trzustkowego ubogiego w
enzymy, ale o znacznej zawartości wodorowęglanów.
Sekretyna zwiększa również wydzielanie żółci, hamuje
skurcze błony mięśniowej żołądka i hamuje wydzielenie
kwasu solnego przez gruczoły błony śluzowej żołądka. Sok
trzustkowy powstający pod wpływem sekretyny przede
wszystkim zabezpiecza dwunastnicę przed uszkadzającym
działaniem silnie kwaśnej treści żołądkowej.
DZIAŁANIE HORMONÓW ŻOŁĄDKOWO-
JELITOWYCH WYTWARZANYCH PRZEZ
KOMÓRKI BŁONY ŚLUZOWEJ DWUNASTNICY.
Pod wpływem
cholecystokininy (CCK)
wydziela się sok trzustkowy o
dużej zawartości enzymów i
kurczy się błona mięśniowe
pęcherzyka żółciowego,
sekretyna (S) zaś pobudza
wydzielanie żółci i soku
trzustkowego bogatego w
węglowodany.