TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

CHƯƠNG 4
ThS. Lê Thùy Dương

Bộ môn Tài chính công

 4.1.1. Khái niệm

DN phi tài chính

DN tài chính

Là DN mà hoạt động chính là cung ứng vốn cho nền kinh tế, Là DN mà lấy việc kinh doanh
giữ vai trò trung gian kết nối giữa cung và cầu vốn; hàng hóa, dịch vụ thông thường
- Thường bao gồm: ngân hàng thương mại, công ty tài chính, làm hoạt động kinh doanh chính.
công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán…;
- Hoạt động kinh doanh không phải là kinh doanh hàng hóa,
dịch vụ thông thường mà là kinh doanh các hàng hóa, dịch
vụ đặc biệt như huy động tiền gửi, cho vay, cung ứng dịch vụ
thanh toán…

Bộ môn Tài chính công

Nội dung
Chương 4 4.1 Những vấn đề chung của TCDN

4.2 Các nội dung cơ bản của TCDN

4.1 Những vấn đề chung của TCDN
4.1.1. Khái niệm

TCDN là hệ thống những

quan hệ kinh tế dưới hình thái
giá trị phát sinh trong quá
trình hình thành, phân phối và
sử dụng các quỹ tiền tệ của
doanh nghiệp nhằm phục vụ
cho các hoạt động của doanh
nghiệp và góp phần đạt được
các mục tiêu của doanh
nghiệp.

Bộ môn Tài chính công

 4.1.2. Đặc điểm của TCDN
TCDN gắn liền và phục vụ cho các hoạt động kinh
1 doanh của doanh nghiệp.

TCDN chịu sự chi phối bởi hình thức pháp lý

2
của doanh nghiệp.

3 TCDN luôn gắn với tính tự chủ và mục tiêu kinh doanh của
doanh nghiệp.

4 TCDN là khâu cơ sở của hệ thống tài chính trong nền kinh

tế.

Bộ môn Tài chính công

 4.1.2. Đặc điểm của TCDN

Cô

ần
n g

ph
ty
Số thành viên? Số thành viên?

cổ
TN

ty
Trách nhiệm góp vốn? H Trách nhiệm góp vốn?
H

gn
Cô
Phân phối lợi nhuận? Phân phối lợi nhuận?

4 hình thức
pháp lý của DN

Số thành viên? D
oa Số thành viên?
Trách nhiệm góp vốn? n Trách nhiệm góp vốn?

nh
tư h n
da
Phân phối lợi nhuận? p nh g h Phân phối lợi nhuận?
ân iệp
hợ
ty
n g
Cô

Bộ môn Tài chính công

 4.1.3. Vai trò của TCDN

Va
i

2
TCDN là công cụ khai thác trò TCDN là công cụ giúp

trò
1

i
thu hút các nguồn tài chính doanh nghiệp có thể sử

Va
nhằm đáp ứng nhu cầu vốn dụng vốn tiết kiệm và
cho kinh doanh của doanh hiệu quả.
nghiệp. 4 Vai trò

TCND là công cụ kích TCDN là công cụ quan

trọng để kiểm tra, giám sát
thích và điều tiết kinh Va
i
các hoạt động kinh doanh

3
doanh. trò
trò
i
4
của doanh nghiệp.
Va

Bộ môn Tài chính công

4.2 Các nội dung cơ bản của TCDN
4.2.1. Vốn kinh doanh
4.2.2. Nguồn vốn kinh doanh
 4.2.1. Vốn kinh doanh (VKD)
4.2.1.1 Khái niệm VKD và các đặc trưng cơ bản
- Xét ở thời điểm bắt đầu tiến hành hoạt
động kinh doanh, thì VKD là toàn bộ lượng
giá trị cần thiết nhất định để bắt đầu và duy
trì sự hoạt động kinh doanh liên tục của các
chủ thế kinh doanh.
- Xét ở một thời điểm nhất định thì VKD là
biểu hiện bằng tiền của toàn bộ tài sản hiện
có và đang phục vụ cho kinh doanh của
doanh nghiệp.

Bộ môn Tài chính công

 4.2.1. Vốn kinh doanh (VKD)
4.2.1.1 Khái niệm VKD và các đặc trưng cơ bản
Đặc trưng 1
• VKD được thể hiện bằng một lượng tài sản cụ
thể có thực.

Đặc trưng 2
• Lượng giá trị của số tài sản này phải đủ lớn để
có thể sử dụng cho một hình thức kinh doanh
cụ thể.

Đặc trưng 3
• Lượng giá trị của số tài sản này phải được vận
động, quay vòng dưới một hình thức cụ thể để
sinh lời.

Bộ môn Tài chính công

 4.2.1. Vốn kinh doanh (VKD)
4.2.1.2 Phân loại VKD
Phân loại theo
hình thái biệu
hiện
- Vốn tiền tệ: Là bộ phận VKD được biểu hiện
dưới hình thái tiền tệ như tiền mặt tài quỹ của
doanh nghiệp, tiền gửi của doanh nghiệp ở các tổ
chức tín dụng, tiền đang chuyển;
- Vốn phi tiền tệ: Là bộ phận VKD tồn tại dưới
hình thái là các tài sản phi tiền tệ như nhà xưởng,
máy móc thiết bị, vật tư, hàng hóa, chứng khoán.
Phân loại theo
thời hạn và đặc
điểm luân
chuyển
- Vốn cố định: Là bộ phận VKD có thời gian thu hồi và
luân chuyển giá trị trên một năm hay qua nhiều chu kỳ
kinh doanh của doanh nghiệp như tài sản cố định, các
khoản đầu tư tài chính dài hạn, các khoản nợ dài hạn;
- Vốn lưu động: Là bộ phận VKD có thời gian thu hồi và
luân chuyển giá trị dưới một năm hay một chu kỳ kinh
doanh của doanh nghiệp như tài sản ngắn hạn, các khoản
nợ ngắn hạn.
https://cafef1.mediacdn.vn/Images/Uploaded/
DuLieuDownload/2022/VNM_22Q2_BCTC_HNSX.pdf
Bộ môn Tài chính công
 4.2.1. Vốn kinh doanh (VKD)
4.2.1.3 Đầu tư sử dụng và bảo toàn VKD

Đầu tư sử dụng vốn là việc bỏ vốn hay sử

dụng vốn dưới những hình thức cụ thể nhằm
thực hiện những mục tiêu nhất định trong đó
mục tiêu bao trùm và xuyên suốt của quá
trình đầu tư sử dụng vốn là thu lợi nhuận.

Bộ môn Tài chính công

 4.2.1. Vốn kinh doanh (VKD)
4.2.1.3 Đầu tư sử dụng và bảo toàn VKD
Căn cứ phạm vi Căn cứ vào
mục tiêu đầu Căn cứ vào
đầu tư
tư sử dụng thời hạn đầu
vốn tư sử dụng
vốn

- Đầu tư sử dụng vốn bên - Đầu tư vốn thành lập doanh nghiệp;
- Đầu tư hình thành tài sản
trong doanh nghiệp; - Đầu tư vốn cho đổi mới máy móc thiết bị, dài hạn;
- Đầu tư vốn ra ngoài công nghệ; - Đầu tư hình thành tài sản
ngắn hạn
doanh nghiệp. - Đầu tư chế tạo sản phẩm mới;
- Đầu tư để mở rộng khả năng tiêu thụ và năng
lực cạnh tranh;
- Đầu tư tài chính ra ngoài doanh nghiệp.

Bộ môn Tài chính công

 4.2.1. Vốn kinh doanh (VKD)
4.2.1.3 Đầu tư sử dụng và bảo toàn VKD
Tài sản dài hạn-
Vốn cố định
- Tài sản dài hạn là những tài sản có thời gian sử
dụng, thu hồi và luân chuyển giá trị trên một năm
hoặc qua nhiều chu ký kinh doanh của doanh
nghiệp.
- Cấu thành: tài sản cố định, các khoản phải thu
dài hạn, các khoản đầu tư tài chính dài hạn, bất
động sản đầu tư…
Tài sản ngắn
hạn- Vốn lưu
động
- Tài sản ngắn hạn là những tài sản có giá trị sử dụng, thời
gian thu hồi và luân chuyển giá trị là trong vòng một năm
hoặc trong một chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp.
- Tiền mặt tại quỹ của doanh nghiệp, tiền đang chuyển,
tiền gửi ngân hàng, các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn,
hàng tồn kho, các khoản phải thu ngắn hạn…
Bộ môn Tài chính công
 4.2.1. Vốn kinh doanh (VKD)
4.2.1.3 Đầu tư sử dụng và bảo toàn VKD
Nhân tố ảnh
Khái niệm Tổ
hưởng quá trình
chức chu chuyển
Tổ chức chu
VKD
chuyển VKD

- Tổ chức chu chuyển VKD là quá trình theo
dõi, kiểm soát và thực hiện các biện pháp tác
động và quá trình vận động, quay vòng của
VKD nhằm hướng sự vận động của VKD theo
mục tiêu đặt ra.
- Đặc điểm của ngành nghề và lĩnh vực kinh
doanh;
- Đặc điểm vận động về hình thái hiện vật
và giá trị của từng loại vốn sử dụng trong
kinh doanh.

Bộ môn Tài chính công

 4.2.1. Vốn kinh doanh (VKD)
4.2.1.3 Đầu tư sử dụng và bảo toàn VKD
Mục tiêu hàng đầu trong chu chuyển vốn là phải bảo toàn và làm tăng giá trị của
đồng vốn và phải làm tăng tốc độ chu chuyển vốn

Bảo toàn VKD bằng cách làm tăng giá trị

1 của vốn và đẩy nhanh tốc độ chu chuyển
vốn cố định.

Bảo toàn VKD bằng cách bảo toàn, phát

2 triển, làm tăng tốc độ chu chuyển vốn lưu
động.

Bộ môn Tài chính công

 4.2.2. Nguồn vốn kinh doanh (VKD)
4.2.2.1 Khái niệm và phân loại nguồn VKD
Khái niệm
Nguồn VKD của doanh nghiệp là toàn bộ các
nguồn tài chính mà doanh nghiệp có thể khai
thác, huy động được để tạo nên VKD của mình.
Phân loại
- Căn cứ vào thời hạn sử dụng thì nguồn vốn của doanh
nghiệp được phân thành nguồn vốn ngắn hạn và nguồn
vốn dài hạn.
- Căn cứ vào trách nhiệm pháp lý và tính chất sở hữu,
nguồn vốn của doanh nghiệp được phân thành nguồn vốn
chủ sở hữu và nợ phải trả.
Bộ môn Tài chính công
 4.2.2. Nguồn vốn kinh doanh (VKD)
4.2.2.1 Khái niệm và phân loại nguồn VKD
Nguồn vốn chủ
sở hữu
- Là nguồn vốn thuộc quyền sở hữu của DN được
sử dụng lâu dài không phải cam kết hoàn trả.
- Cấu thành: Vốn đầu tư của chủ sở hữu, lợi
nhuận sau thuế chưa phân phối, các quỹ DN, vốn
thặng dư.
Nợ phải trả
- Là nguồn vốn DN huy động thêm ngoài nguồn vốn chủ
sở hữu, DNchỉ được sử dụng có thời hạn và cam kết hoàn
trả.
- Cấu thành: Nguồn vốn vay, nguồn vốn trong thanh toán,
nguồn vốn phát hành trái phiếu.
Bộ môn Tài chính công
 4.2.2. Nguồn vốn kinh doanh (VKD)
4.2.2.2 Huy động vốn

Khái niệm Các yếu tố

ảnh hưởng

Huy động vốn là hoạt động chủ quan có cân nhắc, Loại hình doanh nghiệp, diễn biến của thị trường tài chính,
tính toán của nhà quản trị tài chính doanh nghiệp hiện trạng tài chính và các mục tiêu của doanh nghiệp, các
nhằm khai thác các nguồn vốn tài trợ cho các yếu tố khác (quan hệ giữa DN và nhà cung cấp vốn, chính
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. sách của Nhà nước,…)

Bộ môn Tài chính công

 4.2.3. Chi phí, thu nhập và lợi nhuận của doanh nghiệp
4.2.3.1 Chi phí của doanh nghiệp
Khái niệm chi Chi phí hoạt
Các chi phí
phí của doanh động kinh
khác
nghiệp doanh

Là biểu hiện bằng tiền của những
hao phí về các yếu tố có liên quan
và phục vụ cho hoạt động kinh
doanh của doanh nghiệp trong
một khoảng thời gian nhất định.
Là những khoản chi phí có liên
Là các khoản chi phí phát sinh
quan và phục vụ trực tiếp hoặc
ngoài chi phí hoạt động kinh doanh,
gián tiếp cho hoạt động kinh
thường phát sinh một cách bất
doanh của doanh nghiệp trong
thường và không liên quan trực tiếp
một thời kỳ nhất định
đến hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp.

Bộ môn Tài chính công

 4.2.3. Chi phí, thu nhập và lợi nhuận của doanh nghiệp
4.2.3.2 Thu nhập của doanh nghiệp
Khái niệm thu Doanh thu
Thu nhập
nhập của doanh khác
nghiệp

Là toàn bộ lượng giá trị được tạo
ra từ các quá trình kinh doanh
trong một khoảng thời gian nhất
định để bù đắp các khoản chi phí,
tái tạo VKD và góp phần tạo ra lợi
nhuận cho doanh nghiệp.
Doanh thu của doanh nghiệp là
Thu nhập khác của doanh nghiệp là
các nguồn tài chính được tạo ra
thu nhập phát sinh từ các nguồn
từ tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa,
khác không phải là hoạt động tạo ra
dịch vụ và từ các hình thức kinh
doanh thu cho doanh nghiệp.
doanh khác nhau trong một thời
kỳ nhất định của doanh nghiệp.

Bộ môn Tài chính công

 4.2.3. Chi phí, thu nhập và lợi nhuận của doanh nghiệp
4.2.3.3 Lợi nhuận của doanh nghiệp

Lợi nhuận Lợi nhuận

Khái niệm khác
hoạt động

Là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả Là chênh lệch giữa doanh Là chênh lệch giữa thu nhập
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh thu và chi phí phát sinh khác và chi phí khác phát
nghiệp, được biểu hiện là chênh lệch giữa tổng trong kỳ. sinh trong kỳ.
doanh thu và thu nhập khác với tổng chi phí
phải gánh chịu trong một kỳ nhất định.

Bộ môn Tài chính công

4.2.3. Chi phí, thu nhập và lợi nhuận của doanh nghiệp
4.2.3.3 Lợi nhuận của doanh nghiệp

Bộ môn Tài chính công

THANK YOU FOR
LISTENING

Bộ môn Tài chính công