You are on page 1of 368

\/

A
TAGALOG ENGLISH
AND

ENGLISH TAGALOG
DICTIONARY

COMPILED AND PUBLISHED


BY

Gharles

<Ni

tftf,

MANILA:
IMP.

DE FAJAPvDO Y COMP. A
101

-CAHIMKIM)

KH

im.

GIFT

N5

PAUNAWA
ang maka na abuloy nang pagpapakalat nang mahalagang nang Ingles ngayo,i, lumalatag sa lialos lahat nang manga naciones; kaya ang nasa nang sumulat ay ang tumulong hindi lamang sa manga Americano at Ingles na may pitang

Ang

dahilan

nang pagsulat nitong

libro,i,

dili

iba

kun

di

\vika

matuto nang wicang Tagalog kundi lalonglalo na sa manga maginoong


rito

taga

sa

Filipinas

na ngayo,i, nagsusumikap sa pagaaral

nang \vikang

Ingles.

pamamagitan nang masiyasat at masinip na paghahalunkat nang manga matatanda at manga batang salita at ang pagtitipon nang wikang Tagalog sampo nang manga kahulugan nang bawat isa upang maiPinagpilitan sa
lahat
frnlog sa wikang Ingles at gayon din naman ang wikang ito sa Tagalog at gayondin naman pinihit ang ibinigay sa bawat isang \vika sa paghuhulog ang halaga at kahulugan sa iba at gayon din na man ang manga tinatauag na

Frances baga, ay

pinilit
iba.
ito,

ang mag'-aroon nang tunay na kahulugan sa kaniyang


ay nakasulat
titic

tunay na halaga sa

Ang

librong

wikang Tagalog;

Kaya ang

ang Qui ay naging ki; hanaping salita na sa

sa bagong ugali nang pagsulat nang na C ay naging K: ang Gui ay naging gi: at ang U ay naging W. At dahil dito kung may ha-

C at hindi inakita ay dapat hanaman ang manga dating nasa Qui ay dapat hanapin napin sa K. At gayon din sa Ki; at ang dati sa U ay hahanapin sa W.
dati ay nasusulat sa

A5Q

PREFACE
author's object in compiling and publishing this book is to put before the public a work that will aid both the American and the Filipino in learning either

The

English or Tagalog whichever the case might be. It has taken about three years to compile it and each word has been thoroughly tested so that the
definitions will be
It
is

found

correct.

which

in what is called the New Tagalog from the old in the following respects. The G has become K, Gui has been shortened to gi; qui has been changed to Ki and w is generally substituted for U. Therefore should a person look for a word that begins with C and fail to find it he should turn to K;

written

differs

should, he be unable to find Qui In* should turn and in case of u lie should turn to \v.

to Ki;

(il.lSU

14.

Ang karaniwang tunog ng dalawang


sasaina
sa
salita.

letrang oh ay parang tsh, kung naMachine, Tangi lamang ang manga sumusunod: Chagrin, Chivalry, Mustache, at Chaise; ang sa uanilo ay lutunog nang
r

]>arang sh.
15. 10. 17.

18. 19.

20.
21.

22. 23.
'24.

dulo ng salita ay tion, cian <> sion tutunog na parang slum. dulo ng salita ay tons 6 teous ay tutimog na parang shus. Kapag ang dalawang letrang gh at }>h ay nagkakasama ay tutunog ng F. Run ang letrang G ay nauna sa A, O, at V, ay tutunog ng matigas. Run ang titik na G ay sa katapusan ng alinmang salita ang pagwiwika ay matigas ding para ng nauna. at B ay nagkakasama sa dulo ng isang Run ang dalaAvang letrang salita, ang B ay mamamatay sa pagwiwika. Run ang dalawang titik na B at T ay magkal-. asama sa dulo ng isang salita, ang B ay mamatay sa pagsasabi. Run ang letrang G ay nauna sa N at ay patay ang G. Ang titik na ay patay sa manga salitang sumusunod: Honest, herb, hour at honor.

Rung ang Rung ang

25.

letrang L ay patay kaylanma,t, nauuna sa manga titik na D R Run ang dalawang letrang M at N ay nagkakasama sa dulo ng

Ang

at

M.

salita

ay ang

isang

lamang ang tutunog

at

ang

ay patay,
paris

26.
27.

Ang letrang Q ay katimbang 6 kaparis ng R. Run ang letrang ay nauuna sa Id ay dapat tumunog ng mahaba

28. 29. 30. 31. 32.

ng Tagalog. Run ang dalawang letrang ed ay malagay sa katapusan ng salita at ang kaniyan sinusundan ay P at R ay ang ed ay tutunog na parang T. Run dalawang oo ay nagkakasama at nauna sa P at R ay tutunog ng U. Run ang dalawang oo ay nagkakasama at nauuna sa 1 ay tutunog ng U. Run sa dulo ng isang salita ang E ay naiipit ng isang consonante at D ea katapusan ang E ay patay at ang D ay siyang tutunog. Run ang ay nauuna sa letrang R ang \V ay patay.

Rules for pronouncing Tagalog.


1.

2.

3. 4.
5. <.

The vowels have but one sound. The a-ah, the e-a; the i-e; o-o; and u-u. When the ng is written with a wave over the n it lias the sound of ng in the termination ang, while without the wave it is pronounced as t is spelled The c is always hard. The g is always hard as in gun. The h has the same sound as h in English. The accent in Tagalog should never be forgotten as it sometimes changes the meaning of the word as Kayo-cloth while Kayo you.
dictionary are the following. sa librong ito ay ang sumusunod:

The abbreviations used in this Ang manga tanda ng ginagamit


a ndjctive,

adjetivo

Adv-adverb, adverbio
n -in un, snstantivo

Conj Conjunction, conjuncion Pro.-pronom, prouomhre


Inter Interjection, Interjecion V-V<'rb, \'crlio

prep.-prepoeition,

propnsirion

AKA

ALT

\.

\kalain
vise;

Aba-tnfer.-Alaa,

/'-To think; scheme; plan; deconsider; contrive; imagine.

Aba

Aba-o-Miserable; wretched; dc jected. I'o <u>u Prayer to the Virgen Mary.


tell;

AkayM

Brood.
lead;

Akayin-r-To
instruct;

guide;

teach;

train;

Abahin-r-To

say.

conduct.

Abala-n-Obstacle; impediment; drance; obstruction; nuisance;


arrest."

hinclog;

Akin->ro-My; mine. Akma-a-Fit; proper;

Abalahin-v-To
der;

obstruct; impede; hinblock; botlier; clog; arrest; baffle; vituperate. Abay-w-Companion; retinue.

appropriate; con venient; suitable; opportune fair; just; apt; due.

Abo-n-Ashes.

Abogado-w-Lawyer.
Abot-twfer .-There; well; what. Almloy-w-Help; assistance; aid; succor;
favor.

Akma-a<ir,-Properly; .suitably; intentionally; purposely; designedly. Ako-jwo/I. Akoin-v-To promise; go bail; stand g.od. Aksayahin-t'-To Waste; mis-spend; lavish.

Akyat-n-Ascension; mounting.

acclivity;

rising;

Abuluyan-u-To

assist; help; cor; furnish; provide.

aid

suc-

Abutan

(_Abutin)-v-To reach; overtake arrive; obtain; amount to; (any mas id) iscover; disclose; show. Adyangaw w-Pitch; rosin.

Alaala-n-Remembrance; recollection; memory; momento; gratification. Alabok-n-Dust; powder.


Aladalad-w-Echo; resonance. Alagaan-y-To watch; take care of; heed; keep; guard; protect. Alahas-w Jewelry; ornament. Alak-n-Liquor; gr< >g. Alakin-r-To distill. Alalahanin-y-To remember; recollect; bethink; mention; remind. Alalayan (alalayin)-v-To sustain; maintain; assert; support; endure.

Agad-w/r.-Soon; immediately; instantly; presently; right away; betime; betimes. Agadagad-atZp.-Immediately; instantly very soon; speedily; in a trice in an in without a moment. instant; delay; Agagan n-Cloth sieve or strainer. strain through Agagin-t'-To sieve or
cloth.

Agahan-M-Breakfast.

Agamagam-m-Foreboding; scruple; doubt.


Agap-n- Activity; haste diligence; anticipation.

Alam-n-Knowledge; publicity; vulgarity. vulgar; common; general. Alampay-n-Kerchief; large handkei chief.

Alam nang madla--Public;

Agawin-f-To snatch; grab; take by force. Agipo-n-Charcoal; half burnt wood.


Agiw-w-Soot. Aglahi-w-Feast; festivity; rejoicing. Agnat-^-Space or distance of time. Agos--Ctirrent or course of a river.

Alang-alang-n-Politeness; regard; respc'ct: veneration; kindness. Alangan-rt-QuestionabJe; irresolute; undecided. Alanganin ang loob-a-Neutral.

Alapaap-w-Cloud.

Alapaap nang loob-w-Jealousy; suspicion.


Alay-w-Offering; contribution;
present;
oblation;
obligation;
offer;
gift;

Agpang-a-Opportune; convenient; right. Aha-n-Imagination; conception; fancy; purpose; design. Ahas-n-Snake; serpent. Ahit-w-Shaving.
Ahitin-t'

homage;

gratification.

To shave.

Akala-n-Opinion;
]>lan;

idea; design; object intent; intention; mind; notion; end;

Alayan-v-To offer one's love. Ale-w-Aunt. Ale sa pakinabang-w-Step-mother. Alibadbad-H-Xausea.


Alibugha-w-Jealousy Decrial; slander. AHkabok-n-Duet; powder,
Alila Scullion; servant; page; valet.

perception; view; purpose.

outline;

scheme;

AM A
A lilting babayi-n-handmaid; handmaiden.
Alilisan-ft-Sugarmill. Alilisin-r-To .irrind; mill. Alimango-N-Sanderab. crab.

ANT

Amagin-a-moldy; musty; mildewed. Amain-w-Uhcle.

Amain sa pakinabang-x-Step father. Amala-^-Delay; detention.

Alimasag-M-Crab. Alimurahin-v-To insult;


offend; revile; curse.
Alin-^wo-Which,

abuse; outrage;

Ama nang

A.MA NAMIN-w-THE LORD'S PHAYKII. nuno-n-Great grand father.


assistance;
aid:

Ambag-n-Contiibution;
subscription.

Alindog-n-Caress; petting; fondling. Aliuduguin-r-To caress; pet; fondle; humor; wheedle; coax; jollify.

Ambon-w-Mist; drizxle. Amiban-n-Breexe.


Amil-n-Stuttering; stammering. Amow-Flattery; caress; love; liking. Amoin-v-To tame flatter; coax; wheedle. Amoy-w-Smell; scent; stink; stench.

A)ingasngas-x-Pispute; noise; rumor. Alinga \vngaw-M-Ruinor; noise. who so Alinman-/>/v>.-Which so evei ever; anyone; someone: each; every
1

Amoyan-f-To smell;

scent.

one.

Arapatin-v-To stop; check.

Alintana-n-Disregard; disobeyance; gibe;


disrespect.

Ampon-n-Support; protection; patronage;


shelter; aid.

Alintanahin-r-To disobey; gibe; look down upon.

disregard;

Amponin-f-To
shelter;

support; protect; aid; patronize; provide; defend;

Alipin-n-Slave; serf; bondman; thrall. Alipinin-i'-To enslave; subject; oppress; overpower; crush; enthrall.
Alipunga-'tt-Chafe. Alipnsta-n-Insult; injury;

Amuyan-r-To

help; assist. smell; scent.


off
si>ring;

Anak-w-Child; descendant; progeny; posterity.

wound;

oblo-

quy; fleer. Alipustain-r-To insult;


flout;
fleer;

Anak Anak

sa sa
sa

asawang

I-

ligaw-w-Bastard;

auli-n-Stepchild. illigitimate
illigiti-

offend;

malign;
la/y;

child.

wound.
idle;

Anak

pagka dalaga-n-Ba^tard;
child.

Alisaga-a-Inconstant; fickle;
loitering.

mate

A nas-tt//r- Softly;

gently.

Alisan-r-To take off; take axvay; remove. Alisin-r-To take away: remove; subtract; extract; lessen; scratch out; divest;
abolish, oust.

Anasin -r-To talk softly or gently.

A nat-n- Artery;

ligament, Anayad-a-Soft; delicate: docile. Anayad-(//vSoft]y; delicately.

Alitaptap-w-Fire
Alittuui-n-Echo.

fly.

Andukha-n-Defence;
Anim-^-six.

Alitiit-M-Sqneak;' creak.

protection; paid; assistance; patronage.

hel;

AHw-tt-Delight;
isfaction.

pastime;

comfort;

sat-

Anim-n-Six,

Anim na
diver-

daan-'M-Six hundred.

AliwalafKl-Open; clear; plain. Aliwan-/?-Sporting place; sport; sion; pastime. Aliwin-r-To console; comfort;

Anino-/i-$hade; shadow; spirit; ghest.

Anis -M-Anis. Anis mascad<i-/'-Nut meg.


Anitin /'-To strop. Aniton-Idol.

cheer;

amuse; entertain; solace,


AlkagfH-tr " -Ilufflan.

Ankin

//

Almanake-n-Almanac; caU-mlar.
.

Ankinin-r To
arrogate.

I'snrpation: fraud: chrat. cheat; usurp: defraud:


n carpenter.
as:
if.
\\

\lmirol -// Starch.

Almirolin-r-To starcli. Alok-n-Presental ion; offering: overture; proposition.

Anluague
pi-ol'fcr;

Ano-m/r.-How;
is

Alon-n-Waye.
Alijuotran-//-Tar;
pitch.

Ano aug dahilan-Since


the reason.
//

hen; why; what

Alnlod-n-Eaveatrongh; c<nductor; uniicr,


Drain;
spout.

Anonian -/im. What so ever: who soever. Anoman Something; any thing.
Anonian, v, wala None; not on<\ neither.

Alulong-n-Kch". AlupoiiLT?/ Snake;

serpent;

\iper.

Ano pa What
Antak-// Pain

else.

Alnvan

//

'radle.
mil<le\\.

Araa-n-Father.

ache. Antala ;/-I)elay; deference;


'

iclardalioii.

Ama-

//-.Mol.l;

Antalahin

To

defer; delay; retard; dally;

Amagin-r-To become moldy: milde\\.

obstruct: omit.

BAA
Antok-n-Sleepiness; drowsiness; nuiubnlance; soinnambnlanry.

9
som-

BAB
Asamasam -n
Anxiety; guish: longing.

hankering:
long

anfor;

Anyahan-r-To

Anyaya

invite; //-Invitation.

stand

treat.

Asamasamin-r-To
desire.

hanker;

custom: habit; outline; project; means; form; manner; shape. Apad-w-Colic: cramps.
Anyo'->/-('ivility;

Asarol-w-Hoe.

plan; scheme;

Asawa-w-Spouse.

Asawang babayi-n-Wife; helpmeet. Asawang lalaki-n-Husband.


Asim-w- Crudity; crudeness;
Asinan-r-To
Aso-w-Dog.
salt;

A pat-// Four.
A pat na d.-ian //-Four hundred. Apat na pannlnkan-a Four cornered; quadrangular.

sourness.

corn; pikcle; (Hire sea-

son; brine.

Apat na puo-^-Forty. Apawan-r-To submerge: inundate; over


Hfcw.

As6-w-Smoke; steam; vapor.

Asong ulol-n-Mad
Asiikal-n-Sugar. At-conj.-And.

dog.

Apdo-w-Bile, gall. Apellahan ang usap-n-To appeal.

Apo-M-Grand child; descondent. Apog-w-Lime.


Aporo-w-Lining. Apo sa talampakan-w-Great
child.

Ataho-n-Partition

wall.

grand

Ataul-n-Coffin; casket. Atay-; -Liver. Atimin-i'-To bear with

patience.

Apoy-w-Fire; conflagration. Apuhapin-v-To feel or grope

one's

fire place stove. Aral-w-Doctrine; teaching; instruction; exhortation. Aralan-i'-To teach; advise; instruct; educate; drill; inform; apprentice.

way. Apuyan-w-Hearth;

Atip-w-Thatching; thatch; roof. Atipan-f-To thatch; roof cover. Atuhin-y-To weigh; poise. Auspicio-w- Asylum. condolence; clemency; Awa-n-Mercy; leniency; ruth; generosity; pity. Awak-w-Crow; raven. Awasan-v-To deduce; subtract; take

Aral na patnugot-n-Maxim: axiom. Araro-n-Plow. Ararohin-t'-To Plow; furro ,v.

away; lessen. Awatan-y-To separate; part, Awatin ang hayop-i'-To wean animals; Away-w-Dispute; quarrel; fight; riot;
tumult; strife; affray. Awit-n-Song-legend; fiction.

Ara \\-n-Day.
Aarawaraw-aoJtf. -Daily. Ara\v nang kapanganakan-w-Birthday;
day., of birth.

fiestas-Holiday. sa langit-n-Sun. Ari-w-Fortune: farm; state. Ariin-r-To own-use.

A raw nang

Ay ano-What else. Ayaw^a Loth-unwilling.


Ayaw magbait-a-Incorrigible. to; -about; Ayon-/?re/?.-According suant; coincident.
Ayos-a-Fit;
per-

Araw

proper; elaborate;

to

the

Ariin ang di kaniya-v-To usurp. Ari nang sarili-n-Fortune; property;


estate.

purpose.

Ayos ^-Symmetry;
array;

Aropel-n-Tinsel; tinfoil. Areglahin-6 -To organize; regulate.


%

arrange;

Arokin-i'-To

Arzobispo-n-Archbishop. try; fathom; sound. Asa-w-Hope; expectancy. Asahan-r-To hope for; expect; await. Asal-^-Custom; liabit; mode; style; action;

aptitude, pertinence; opportunity. Ayunan-i'-To restore friendship. Ayunan ang iba-v-To second, suscribe consent; promise. Ayup-n Sarcasm: abuse.

Ayupan-v-To abuse

ridicule.

Ayusin-v-To conform;

tion; array; police; marshall;

arrange propormethodize.

Azogue-n-Mercury.
Azul-a-Blue.

A sal

fashion. bata-n- Actions of a child.

Azul ang mata-a-Blue eyed.

B.-B. Baakin-a-Fissile: capable of being split.

Baakin-t'-To split; break,

Baba-w-Chin.

BAG
contest; riot; strife; Bafjag-rt-Tumult; quarrel; fray; scuffle; tight; dispute;
*etto.

10

BAK
Bagong tawo-n-Single man; youth. Bagong tawong may edad-w-Bachelor.
Bagot-/i-Displeasure; Bagok-n-Mud hole.

disgust

Babagin-v.To scuffle;
fend; irritate;

tight;

dispute

of-

hurt; injure.

Babalan Admonition;
alarm;
threat.

omen;

advice;

Bagsik-w-Stricness; strenuousness; sternness; severity; rigidness: rigor; narshness; tyranny.

Babala sa madla-/i-Programe; announcement.


Babalam-(&afoilan)-v-To imitate; request; require; investigate.

Baguhin-r-To renew; remodel; alter; change; modify; deviate; vary; amend:


reform; convert; make over; retract; hack; recall; annul; revoke. Bagwis-yi-Quill; quill pen. Bagyo n -Storm; tempest. Baha-N-Flood; inundation.
take;

induce;

Babasagin-dhWeak; delicate;
fragile; thin.

brittle; frail;

Baba\

//

Woman:
abay

female: lady; mistress:


sa

concubine.

Babaying
esmaid.

pagkakasal-n-Brid-

Bahag-/A-Truss or bandage for ruptures gee string Bahag hari-n-Rainbow.


Bahagi-w-Piece; part; portion; share division; section quota; segment; fragment, Bahagi ng isang hukbo-^-Scmad. Bahagihin-y-To divide; part; share.
Bahagya-/7//r. -Scarcely;

Babaying alila sa bahay-M-House-keeper. Babaying banaI--n-Virgen. Babaying Guinoo-tt-Lady; damsel.


Baboy-n-Pig; hog; barrow, aboy ramo--Wild hog. alulusan-n-Beltaws.
adya-tt-Mockery; mimicry; tease.

hardly.
1

Bahang

Badyahin-r-To
imitate.

tease;

moc.;

mimic;

bigla at malaki-w-Torrent. Bahawin-fl-To wound; seai scar.


;

Baga />-Lung. Baga u-Live coal; ember. Baga /i-Abcess; tumor. Bagabag //-Vexation; mortification;
gust;

Bahay-H House; habitation; edifice. Bah ay bata w-Womb. Bahay gagamba-n-.Cobweb; spiderweb.
dis-

disturbance.

Bagabagin-t?-To

vex;

mortify;

afflict;

Bahay ginikan-^-Hayloft; strawloft. Bahay na pinagtitinaan-n-Dyeshop. Bahay fig hari-w-Palace. Bahay pukyutan-w-Beehive.
Bahid Bahin
tion:

disgust; disturb.

/'-mark; sing.
;/

Bagal-M-Tediousness;
la/iness;

prolixity; tardiness; sloth.

delay;

sneexe.

Baho-;<-Stench; stink;
infection;

corruption; polu-

Bagaman-y>/Tyy.-Yet; as yet, still; ever; never; the less; though; however; not with standing. Bagang // Back tooth; grinder; molar. Bagaso -// Bruised sugar cane. Bagay // Object; tiling; item; desig; end;

Bahog //Mixture; medley; mortar; com


pound.
Bait-//-Sense; prudence; intelligence; abi
lity;

circumstance.
I

'.a

proper; adequate; apt; comseasonable; appropriate; usefur; deft; profitable; convenient; suitable; natural; punctual; exact; ap-

gay

//.-Fit;

mind; will; skill; knowledge; knack; circumspection; pirit; understanding; disposition; standard; judgement; continence; continency.
Step of a
flight of stairs;

petent;

Baiki-n-Mumpe.
BaitaiKjr -n
I

Rung

of a
//

ledder.
(

plicable.

T.agay lupa n Farthly; worldly: terrene. Bagbagin /--To farm; plow till.

Bagkus
only;

jtrr/t.

nail con,}. If not

but: except;

Bago

//

New;

besides; excepting. modern; recent;


lirst.
bet'*. re

young

Baka 'ow; kine. Baka I-// -Iron. --Bakal ng kabayo -Horse shoe. Bakam-n-Groove; hack; mortise. Bakas Track; footprint; rut; sign; row; mark; blot; vestige.
//
//

fur-

novel
Bago-//<7r.

Immediately: presently; right away; here to fore; rather. // Bagongbago Very new.
;l

Bagong binyagan-ft-Convert; neophyte. r.akman Sheeji ira!uate. Bagong hib < ^ a Olrgio no\irt: > Bakod Fence; Bagong nagaaral Fieginner;
//
(

Bakat mlr not alike; unequal; rough. Bakbakin r To unglue. Bakia // Wooden shoe pattin. Bakin bakit <nh\ -Why; how. ^ Baklad // Fish corral.
//

fold.

//

//

inclosiire:

yard:

jlay

learner;

tvro;

freslnnsui.

ground court.

BAL
P-aktasan -//-Shortcut. '.ilk u ran // To Feint';
I

11
1

BAN

inclosurc;

court;

playground; railing.

Balisuso-rt-( nrly; curled. Balisusuin-r-To ring: curl: encircle. Balita // News; notice; message; omen;
infoi'ination; report.

Bakuran /'To
Bala
//

fence; inclose.

Theart; surprise; fright.

Bala-n-Bullet. Balabfttohin-a stony,

Balahibo -// lair; fleece; feather, Balahibo ng tupa // Wool. Balaho -//-.Mud; mire. Balak // Proffer; proposition; estimate; computation; calculation; supputation; account.
1

Famous; celel)rat<-d; reno^ie<|; accredited: distinguished. Balitang mainam-//-l ]vang< l. Baliw-r/-Furious; frantic: mad; cra/y. Baliwin-V-To mope: fool; be come de
P.alita-//
<

mented. Balok /i-Pellicule;


fruits,
l'.alon-'/-Well;

'uticle;

inner skin of

Cistern.
?)ai'<-el;

Balakang-n-Loin. Balakilan.//-( Yosspiece; cross timber. nalakin-r-To compute; proffer; reckon:


calculate; count; estimate; notify. Balakubak //-Dandruff; scurf.

Balot->/-Bundle;

pack: cover; co

vering.

Balot ng Kalawangrt Rusty. Balot ng sulat-w-Envelo]e,


Baltak-tt-Hanl; pull; tug.

Balang-pro.-Each; every; someone;

Balubaluman-ft-Crop;
Baluktot-a-Curved;
Baluktutin-t'-To clinch: rivet.

maw,
off

Balanga n-Round eartlien Balanguw //-Arc; bow. Balang buan /^//--Monthly.

pot.

Balukan-//'-Clean; hut-k; stri)>


l>ent;

links.

})o\ed; curvate. bend; curve; turn;

Balang lingo-w/r.-Wee ly. Balang na-arftvsonie what; in a manner; Balang na-^w.-Some one; whiehso ever.
Balan-n-Piles.

Balungoyngoy n-Nosebleed: Hemorrhage


of the nose. Balutan-v-To wrap up: Balutan-M- Parcel envelop.

Balantok-o- Arched: be wed.


Balat-/*-Peel; rind; crust; s in; pelt; hull. Balat kayo-n-Fiction; falsehood; strata gem; strategy.

Balutan ng papel-w-Pad of paper. Balutan ng sapot-w-To enshnm<l. Balutin-w-To wrap up, embale, cover;
envelop; pack; screen. Baluti sa dibdib-/i-Nightmare. Bambo-w-Gallows; bamboo cane. Bambohin-r-To cane. Banakal-n-The wood around the heart
of a tree. Banal-a- Virtuous;
Banat-rt-tense;

Balawis-o-Hot headed; quick tempered.


Balayi-// -Marriage;

PJaldokin-n-Canopy. Balbas-n-Beard; \\hiskera: barb. Bali-w-Granary: mo\v. Bali-/i- Break; fracture; crack.
Balibul-w-Aujrer; gimlet; bit, Balibulin-y-To perforate: drill; bore Baliin-r-To break; fracture; crack; crash; shatter: disrupt. Balikat->i-Shoulder. I>alikatan--Firm; fast; hard; resolute. Balikatin-r-To shoulder; carry on the

pious;
stiff.

holy;

pure;

virgen simple; just; merciful,


tight;

Banatin-oTo stretch; lengthen; expand; haul tight; thwarl; tug; unfold; adjust;
enlarge.

Banayad-rt-Moderate;
spect; tardy.

modest
slow;

circumsluggish;

shoulderH. J5alik--reversed
Balikin-i'-To

cautious;

inside out. oververthro%\ reverse; turn; crush. Balik\ad-a-Keverse; refractive; Baliktarin-i?-To overthrow; overturn; reverse; crush. Balilisin-r-To raise; lift.
;

Banday-rt-hnpious; irreligious; profane. Bandila-w-Flag; standard; banner; colors: pennant; ensign. Bandeja-w-Tray; salver.
Bandejada-tt-Platter,

Balindang->i-Canvas; sailcloth.
Balintuna-rtrfr-Againts;

Banga-w-Xarrow necked olla. Banga-M-Combat; fray; knock; collision


clash;
fight;

backward.

encounter.

Balisa--Restlesness; hankering; anxiety. Balisa--Restless; anxious:.


Balisaliin-r-To harass.

Bangain-r-To light; assail; attack; assault. Bangalin-y-To cut off at the root; chop:
off;

vex;

disturb;

perturb;

maim.

Balisaksakin-rt-Strong; robust; corpulent.

Bangan-/i-<Tranary; Bangaw-/i-Horsefly.

mow.

Balisunsong-/<-Wrap; Stingy person. Balieunsongin-f-To twist; wrap.

Bangbang-M-Canal; drain.
Bangbangin-/'

To dig a canal or

drain,

BAR
Bangang gatasan-w-Milk
Bangin-rt-Rough,
pail.

_12
rude;
Baro-?&-Shirt;

/BAT
Baria-w-Coppers; pennies; cents. Bariles-n-Barrel; keg; cask.
jacket.

Banginbangin a-Rough

corduroyed. cragged:

rugged. severity; Bangis-?/-Tyranny mildness; cruelty.


fierce.

ferocity;

Barongbarong-w-Hut; cottage: shack. Barrena-n-Gimble; auger.


Barrio-^-Suburb. Basa-a-Wet; damp;
moist, (ny

Bangis-a-Tyraii-nical; severe; cruel; wild,

dewy.
Basabasahin-r'-To read; peruse. Basabasain-v-To dampen; moisten; wet. Basag-a-BroVen- fractured destroyed. Basag-w-Break; fractered crack. Basagin-r-To break; fracture; bust; des
troy;

Bangit ^-Record; reference.


relate; refer; Bangitin-i'-To mention; touch; treat of; record; report; direct.

Bangungot-w-Nightmare. Banguyngoy-ra-Hemorrhage; flux of blood from the nose. Bango-n-S \veet smell; redolence. Bangos-n-Shad. Banhain-r-To frame; betnn Avork. Banka-w-Boat: canoe; shallop: bar; Bankay-w-Corpse. Ban'<ero-w-Boatman; ferryman. Bankoft-Bench. Bank.
Banlian-i'-To scald.

crack;

crash; shatter.

dissent; dissention; quarrel dispute. Basahan-n-Rag fragment of cloth.

Basag ulo-n-Puzzle; perplexity;


Basahin-r-To read

Basahin

fig

patakbo-i'-To peruse;

read

swiftly.

Basain-r'-To wet;

Basahin muli-y-To reread, read again. dampen; moisten; wa-

Banlik-w-Mud; mire;
Bansagin-r-To
nic

slime.
ridicule.

Bansag-M-Xic'-'iiaine; alias.

name;

watch; sentry; vigil; sentinel; custody. Banta //-Idea; notion; fancy; admonish; forward; premeditate; permonish; have a nntion. Bantain-n- To intend; design; fancy;

Bantay ?/-Guard;

ter; dabble; sprinkle. Batisan-w-Ford. Bastos-fl-Coarse; rude; indecent; illbred; tough; rough; disreputable; fell; immoderate; contumelious, rustic, unbecoming; gross; unpolished, noisy; blowzy; boorish; clamorous.

Bastos

na

ugali-rt- Abusive;

insulting;

illbred.

admonish; forward; premeditate; permonish; have a notion.


Bantayan-w-Guard; watch; patrol. Bantayin-r-To watch; keep guaud; keep:
preserve. llantog-a-Celebrated;
protect;

Bata-w-Child. boy; girl; lass; lad. Batahin-r-To maintain; suffer; sustain; tolerate; endure; resist; abide; oppose;
repel; comport. Batak-M-Tug; pill; haul, (na
bti/la)

noted; renowned: illustrious: notorious; distinguished; accredited: noble; honorable.

famous:

Jerk.

Batakin-v-To

pull; tug; touse; lenghten, stretch (mini/ jxiliif/ffi-) jer \ liatang maganda-n-Cherub; (nmliit) Infant;
Italic.
.

B:intoLr sa rious.

kaha!iibtigan-rt-Blo\vn;

noto-

Bantuan-u-To assuage; tune: pou.i cold \\ater with \\ann. Bai-y; Widow; widower.
Bani:

Batasan-w-Short-cut BATH A LA -//-GOD.


I'.ati
//

sy;

Salute; greeting; salutation; curtobservation; remark; note.


tub; laver.
'

Bao
I'.an

fig

Bao widower. Bara-w-Vard

Barren; sterile; nnl'ruit t'nl. lari-// i^ncen do .va.irer. ulo n The erown of the head. fit: sa bnhay /M irass \\idow; grass
//
1

Batia-//-\Vash tub;

stic\,

shaft.

Batibatihan-t^To beat; knock. Batil)ot-r/-Strong; robust; sound; st<>nt; firm; solid; inflexible; hard; rigid; arduous; entire; tight; complete; stubborn; just; informed.
Batiin r-To salute; greet; maud; rebuke; chide.
halloo; repii,

Baralia -n IMayinur i-ards; pack of cards Barahin-'' To mi-asnre by yards.

Barak n pale. Baraka // Market; market; place. Barak sa takot-l'ale v, ith fright,
liarandillas //-Baluster.

Uatik-;/-Stain spot; blot; blemish. I'.atikbatik u Sp.itted; speckled; mottled; brindle.

Barazo-n-Arm.
Bara/'
nu:

da^at

-//

Bay;

giilf;

sound:

arm

of the ocean.

Batik >la -;/ 'i-iipper. Bato // Stone; rock; cli V. Hatobalani-//.Magnet ism; loadstone. Batohin /-To B<
(

BEN
Marmol-M Marble.
Batong Maliit-/f-Cobble; cobblestone. Bato ng kata\van-w Kidney.
IJatugan-rt-La/y; indolent, inatentive, indifferent, idle, slow; tardy. Batugan-r/f/r-I-.a/ily, indolently, tardily, inattentively; slowly.

13

BIG
Benditahin -/ To consecrate. Biak^-Half; crac.k, fracture; piece. Biakin -/ -to have; break, crack; fracture. Bianan-M- Father or Mother in law.
Bibi-w-( loose.

Batulang^n-Basket, band-basket; pannier Batya ;/ Washing place; laundry. Batyag-n Listeniiig; hearing. hearken. listen, Batyagin-r-To bear; understand; coin prebend. Baul-w-Trunk; locKer; coffer. of burial; grave; seI>annan-/< -Place pulcher. Bawal-rt Furtive; clandestine; prohibited. Bawano-/Miarlic; cives. Bawas-n-reduetion; subtraction, de-due;
tion.

Bibig-n- Month; chaps; orifice. Bibinga-M-Tile; piece of burnt clay. Bigas -it Uicc.

l>igasan-n-Place

building in or hulled.
heft,

where rice is threshed; which rice is threshed

heaviness, gravity, importance, consequence, toil, burden, trouble; cross moment. Bigatan-r-To poise; load, oppress, mor tagage; try the heft.
Bigay-n-Gift; present, gratuity; keepsake.

Bigat-x Weight;

donation,
free
of

grant,
cost;

Bigay
clip,

lamang -a -(Jratis;

Bawasan-r-To subtract; reduce, lessen,


discount, deduct, deduce, pare, lighten* cut a ay.
1

for nothing.

la wat-a-Each;every. (buan)-adv- monthly. Bawiin-r-To recover; win bac'-; regain.

Bigkasin-fr-To pronounce; express; name. Bigkis-w-Bundle; parcel, pack, fagot; sheaf.

Bigkisan-v-To bundle; parcel, bind;


gird.

tie-

Ilayad-n-Pay tee; stipend, salary, compensation, wages, retribution, pay-

Bigkisin-/;-To bundle pack, bind, tiegird.

ment, satisfaction; re,\ard. Bayag -w-Testicle; (nang cainpana)-\ye\\\


clapper.

Bigla-fl-Unexpeoted; unforseen; quicxsudden; rapid; cursory; injudicious; indescreet.

Bayakan-w-Bat; vampire. 1 iayan-n-To wn city. Bayani-rt- Valiant; courageous, brave, inaudacious, strong, gallant, trepid, vigorous, noble, famous, celebrated, illustrious, renewed, distinguished;
;

Bigla-w/r-Hurriedly;

unexpectedly;

ra-

pidly: suddenly; quickly; hastily. sudBigla-w-Error; mistake; hurry;

deness; quickness.
Biglaan-a- Urgent; pressing; executive. Biglabigla-.- Unexpected sudden. Biglain-t'-To precipitate; hurry; hasten; press. Biglangbigla-a-Sudden; hurried; preci;

noted.

hampion; combatant. Jayang tlnubuan-w-Birth-place. Baybay-n-Shore; strand, limit, border, edge, (daff&fy-n-8hoTei beach sea shore
Bayani-//-(
I

pitate:

unexpected.
suicide.

sea-coast;

sea-side,

Uayaran-y-To

pay;

recompence,

com,

Bigti-n-Suieide; hanging, Bigtihin-r-To hang, commit, Bigyan-f-To give; present

pensate, retribute, idemnify, reward, a debt, (muli)-v-Re.\>ay< pay again, (nfflagpos)-v-Overpa\. Bayaw-w-Brother-in-law, Bayawak-w-Guana; large lizard. Bayawang->-\\'aist; (ng damity Waist
fee, liquidate

Bigyan ang kahulugan-?;-To signil'; mean; declare. Bigyan ang kailangan-f-To give the
necessities; provide; aid; succor defray; supply; furnish; minister.

Bigyan

band

kapangyarihan-r-To
katibayan-r-To
gratify;

autori/e

girdle.

empower com mision.


Bigyan
ratify.

Bayong-n-Sact ; bag; sac. Bayubuan r-To turn the ground; veave the edge of a tray or basket. Bayugo ng tuliod-n- Kneecap.
Bayuhan-?i-Place of flailing; mall, malletnail.

guarantee;

Bigyang loob-w-To

condescend,

indulge, submit, give way. Bigyang pasiya-v-To judge; decide; determine; conclude; resolve.

Bayuhin-t'-To

pound;

flail,

mall;

drive

Bigyang

sala-/;-To

with a mall or mallet. Bayumbo-w-Screen.


Belis-n-Half cent.

blame;

condemn,

accuse, criminate, impeach; reproach, aggravate. Bigyang sindak-#-To friggten, scare,


dispirit,

Benditahan-w-Holy watering pot.

ren<ler de jected.

BIM
Bigyan
lakas
/

._

14
with hold; stop;

BIT

Tostrenghten; cheer; give strength or force; reanimate.

Bihagin-ff'rTo

Bihasa-a-Accustomed;

capture; spirit; kidnap.. used; capable,, skilful, practical, dexterous, sly, prudent: able, knowing, experienced;

check; dally; monopoli/e; preserve-; suspend. Binat-w-Relapse: second fall.


youthful, juvenile. youth. or notch in a tool. r>ingas-/<-Gap Bingaw-M-Gap or notch in a tool.
.Binata -^-Juvenile;
Hinata-ft- Young;

clever, expert, astute, cunning, elegant, excellent, polite; civil; ccrteous, graceful; smart; learned. B5hasahin-/--To train: teach; guide;

Bingi

a-

Deaf;

hard of hearing.
deaf.

Bingihhw-To deafent make


Binhi-n-Seed;
grain; germ;
P>initliay-^ i^c i>. //Sifted. Bintang -//.False charge;

bud.

educate.

Bihasang

lubha-^-very veil educated.

learned;

\\ise

imputation,

Bihasa sa pag-gawa-r/-Accustomed;
proper, convenient;. Bihira ^/-Scarce-uncommon;
excellent, hira-tuZv.-Few;
rare;

rit;

piesumption; suspicion; imposture, Bintangin /'-To accuse falsely; inculpate.


indict.
Binti-//-( alf of

old,

seldom,
of clotaes.

rarely,

un-

commonly.
Bihis-ft-Change

the leg; shang. Binubukalan-//-Sourct; spring; origen. Bin wit //-Fishing tackle. Binuli-a c^ ]>. p. Polished.

Bihisan-n-Change of clothes; dress.


Bihisin-r-To change clothes; dress.
Biik-/v-Shoat. Biis // -Kevard; remunerarion.

Binutas ng tanga rt-Moth-eaten. Binyagan-//-('hriatian; convert; baptism. Binyagin-r-To christen; baptize. Bira< lor-// -Wrench;
Birang-/i-Handkerchief. Biro //-.Joke; jest,, pun, trick, buffoonry, boa, rlirt, drollery, grimace.
Biroan-n^Caroucol,' revelry, rompin-r. jocularity; jocoseness, jollity, scuffle. (masaklap -sarcasm.
Biruin-t?-To 6oke; jolly, fool; revel; laugh at, ridicule; flirt. Bisa-/it-Activity, valor, force, fortitude: vigor; courage; power authority; ability;

Bikas-//-Shape; form, stature, sixe, aspect, measure, oste nt, mode, gnise, will disposition; manner.
Biki-n:-

Mumps
.

Biklarin /-To
ration.

Bikik-Choking; small obstruction. unfold; enlarge; extend. numeBilang//, Count; computation;


count;

Bilangin-w-To
culate;

ennumarate;

cal-

compute;

estimate; suppute.

possitivility.

Bilang ng j)amihon-/<-Date, Bilango^M-Jail; prison; calabose. Bilanguan-// .Jail; }>risoii, calabose, Bilaran -n, -Drying place; place where

Bisaklatin-r-To s]>read or extend the feet.


l>iscotso-//,-Toast.

Biscuit //-Biscuit.
Bisto-^/^//'.

F-'erhaps.
cleft;

anything

is

dried.

Bilas //-Two people sisters; sister and

who

marrp

brother; or
price;

two two

Bitag-//-Snare; trap. Bitak-// Crevice: chink;


rissuro.

crack,
fissure^.

brothers.
Bili->4-Cost

Bitakbitak-a-Full of .micks or
price;

buying

value.

Bilibirin

ng suga-v-To

fasten
of

with

Bitakin-r-To tissnre; chink; crack. Bitang-// Springe: Deer-net.


Bitay-//-< Jallows.

the eye. Bilin-n-Message; errand; mission; charge;

rope. Bilig sa mat a -// Cataract

commission;
order.

request;

mandate;

Bitayin-r hang; execute by hanging. la Bitbitayan-//-Scat!'old: gallows; execution.


v

injunction;
I

l>itbitin-/--To

carry
:

suspended; grasp:
crib;

Bi ingbi I ingan-w- Windlass. Bilis //-Vivacity; roidness; excessiveness;

catch.

Bithay-//-Sieve

riddle;
bolt.

cribble.

rapidity;
Billar// Billiards.

Bithayin-r-To
Bitil- -//-< iarter.

sift;

Billeten-Tii-ket.

Bitiwan-/'-To
loosen;

IJoundness; circle; spahere; orb; globe: rotutnlitp; lisc; disk; total., total; Bilog-a- Circular: round; whole; universal; entire. Bilugin /'To n.mud; sum; add;
Bilog-//
/

permit:
liitiwau

go; forsake; yield untie; slacken: selve; forego; set at liberty,


let

discharge;

an-

d:ila-/--T

lay

down

bm-den.
Bitlim/-//- Iling.
Bito-//-|-Vj<st; festivity; rejoicing; holi<lay

To

retard;

delay:

BAH
Bituir.-/.-Star.

15
Buhatan
tripe; gut.

BUL
ang
kasalanan-r-To
:l

cciis':

Bituka-n-Intestine;

Biwas-//-Tui:; ))ull, haul, wave; move. Biwasin-r-To tnr;pull, move; haul, wave. Biwiin-r-To untwist. present, uraut, favor, Biyaya-/M iifl. keepsake, gratification, compliments;

impat'cli. criminate; incriminate. Buhatin-r-To raise lift, elc-x ate, heave:

get

up.

Buhat ngayon-m/r. Hereafter. Buhawi-n- Whirls in<i.


Buhay-n-Life.
Buhay-''/- Active;
livoly,

sjirited,

high;
spirit,

pleasure.

spirited.

Biyaya

ng
'

DIOS-x-TJnetion

devotion

Buhayin-f-To
electrify:

vivify,

enliven,
V

anointing.

insjtirit.

Bokot-a-Rough; rumpled;
Holu-y.'-Ball.

snarled.

Buhayin muli-r To
to
life

,55c\

K\^

i-esusticate: restore,
life.

revive

acquire new
active,

Bolinga-n-An obscure thought.

Buhay na loob-a-Awake;
vivacious: Buhok-y/ Hair.
ous;

lively:

impet-

Bomba

//-Fire

engine.

fervent.
insolent,

B.mgin-? -To

rot,

remove.

Buan-n-Month.
Biian darating-/^ Proximo. Buan sa langit-*i-Moon. Bnaya--Alligator; crocodile,

Buhong-a- Haughty; lofty, rude, shameless impudent.


;

cayman;

racenne. Buig-rt-Buuch Buis-//-Taxes impost, excise, duty, levy:


contribution. Buisit-a- Ungrateful; fortunate.

caiman. Bui as-//-Small tumor. Bubo--Clown buffoon. Bubog-//-Ha)l: crystal: glass. Bubong-// Koof, thatching.

bad, unlucky; un-

Buisitin-r-To cause to be unfortunate. Bukal-M-Origen; eource spring, jet, fountain


iinst cause.

Bubong ng

paa->? -Instep; tarsus.

Bubuan->/-Mold.

Bubunfan-n-Roof; shed. Bubuyog-M gumble-bee.


Buchebuche-n-Fritter. Budburin-?;-To sow; scatter: powder,

Bucalan-w-Head-spring;spreng:foun tain. Bukal sa loob-rt-Spontaneous; voluntary.


Bucas-r/r/r-To

morrow

-Moro\v.

Bukas adr

open.-rt-clear; open.

Bukbok-M-Grub;
Bukbukin-a-full

Budlongin-f To punch; bore. Biiga-n-Pumice.

weevil; rotted tooth; of grubs or weevils.


soil, lan<i;

Buba

x-Spit.

Bukid-tt-Field; country, farm, ground; region.

Bugain-/;-To burnish: glaxe polish.

Bukid na sinasaka-- Cultivated groun<l;


or
land.
;

Bngawin-r-To scare away: frighten. hurt bruise, Bugbog-n Contusion;


\\ound
injury; blow.
/'-To

IJugbugin
injure:
ple:

contuse;
crash.

bruise;

hurt:
crip-

Bukiran-w-Field farm. Bukirin-M-To farm cultivate. Br.klaw 11 Tumor; extuberance.


Buklod-/i-Ring. Buko-/i-Joint knuckle. Buko -11 (Ti-een cocoanut.

mongle; wound; maim;

pound

Bngnos-a-Loose,

surplus. t->ugnusin-r-To loosen, untie.

Bukod-w//;.-more over, besides; except.

Bugok-rt-Addle; rotten, empty; void. Bugsok-n- Basket; hamper, hand basket. Puigtong fi -only; single, particular, individual, unique, rare; singular. Bugtong-cwfo-alone.

Bukod-a#-The

rest;

others.

Bukod-a- Special; particular. Bukod pa sa-odv.-besides; moreover. Bukod sa-f/r?/;.-Let; besides, more-over

Bogtong-n-Enigma; puzjle, riddle,

co->

mundrum,

poser, rebus; quiz.


child.
soft,

Bukod Bukod

except, away from; more than. sa iba-#-Strange; feroign, rare.

Bngtong na anak-n-Only begotten

tangi-a- Distinct; particular. Bukol-rt-Abcess; tumor, lump.

Buhaghag-tt-Spongy porous, fungus blended; thin-

Buhaghag-n-An
Buhalhal-n-Fool;

idle

talker.
rarify; flilute.
idi^t.

Bukot-a-Crooked; hump-bac ed. Buksan-r-To open: Jhowj disclose, discover,


l>ulaan
display.

Buhaghagin-r-To thin

Bula-n-Froth;

foam; spume scum.

madman;

Liar; imj>oster.

><uha!hal-rt-frank-open. Buhangin-'/t-Sand. BuhatrwZ/-. -Since; after: from. Buhat a -Originated; derived..

Bulaan -Lying; erroneous. Bulag-rt-Blindman. Bulag-a-Blind. Bulagaw-a-Blue or gray eyed.

BUM
Bulagin-r-To blind; darken cheat. Bulaklak-ft -Flower: blossom, posy. Buiakiakan-yy-Plaee of many Hovers; flower garden,
Piilanglang->i- Vegetable soup. Bulaos w-Path; trail. Bulaw-n- Young will) boar. '.ulaw-rt-Faded; withered.
1

16 Buniangon-^-To
%

BUN
arise;
rise,

get

up.
curtsy;

Biimasa-? -To read; peruse. IHimati-r-To salute; hail, greet


halloo.

Bumatis v-fo ford; wade. Bumautot-v-To stink. Bumawas-?^-To slump; dwindle, lessen Bnmawi-i'-To retrieve a loss; regain.

Bulati-n-Worm.
Bnlaybiilay->?-Meditation: contemplation. r.ulaybulayin v-To meditate, muse, consider,

Bumbuan
heft.

Buniigat-f-To grow

w-CJrcwa of the head. heavy; increase


gro\\

in

contemplate.

Bumigat ang damdan-v-To


impair;
finish;

worse

Buli-n-Polish. P.uIi->-Small tree snake. Bnlihin-7'-To burnish, polish;

deteriorate.
captivate;

Bumigti-f-To hang.

Bumihag-^-To
ture,

kidnai,

cap-

smooth.
Bnlihin nuili-tf To repolish. lUilinaw-M -Short or near sighted. u !<>-// -Calf; suckling.
I

charm. Bumilang-v To count;


kon;

enumerate, rec-

Bulok-a -rotten; corrupt; putrid. Bulong-ft- Whisper.


Bulongrdkit? -Softly.

calculate. P>imili-r-To buy; purchase. Buminyag-y:-T:o christen; baptixe. liumithay c To sift; separate.
re-

Bulongbulongan-n- Whisper; rumor,


port;

murmur.

Bunmay-?? To be unstable. Burnubuga ng-r-To vomit; Bumubukal-H-Springing.

spit.

Bulo ng baka-n
Bulo>-//

roll

Calf; heifer; of cloth.

veal.

Bumuga v To vomit; spit, expectorate. Bumugbog-r-To injure; hurt, wound,


bruise, harm, cause pain; irritate. Bumuhat-tJ-To raise; lift up; erect. Bumuis-w-To pay taxes; contribute, promote. Bumukal-r-To proceed from: issue or sprink from, bubble; emanate. Bumukas-t'-To open, dilate. Bnmukod-r-To sort, separste, remove.

Bulsa-//- Pocket; pouch.

Bulukan v-Kotiing
Bnlukiri-/;-To rot;

place. corrupt;

make

putrid

disrupt. Bulnlos-??- Diarrhea.

Bumaba-/:-To lessen; louer, descend, go down, flow, slump; let down.

Bumabag-r-To

light,

contend, dispute.

struggle. r.iimaba ang loob-r-To

dissuade.

humble, tame.
get or

Bumabasa-n-Beader.

Bumukol-i'-To lump. rumula-r-To foam; froth,


fervesce.

spume

ef-

Bumaho-rTo
P.umaka-r-To
tend;

stink; smell, bad;

war; fight, oppose, con-

Bunmlok-r-To
decompose.

rot;

addle,

debauch,

struggle. Bumala-r-To threaten,

menace; proclaim announce. r>um;tgo /--To renew; alter, change; disturb!

Bnmulong-r To
purl.

whisper,
\\

murmur,
mutter,

Bumulongbulong-V-To

hisper;

murmur, grumble; growl.


P>umiilubok-r-To bubble. P>umuno-/'-To wrestle; contend; stnigdr.
Buiiiuti-r-To
bette?-;

r,mn:ilnk-r-To propose; otter, announce; proclaim. I',umalik-/--To return; go back, fall back, retrograde; rctrocede. To over-turn, donbU-, duPiimial Unas plicate; turn over. P.muaioi)'_'-r Tspring from; sprinii: iue or jroceeil from, be^in. grow;
/

thrivi';

pi-osper.

Bumutil-r-To gi-ain. Bundok -^-Monntain;

hill,

mount;
rock:

knoll

Bundok
tain

iia

hato

//-CliiV;

moun-

of rock.
;/-\'olcano.

Bundok na napiiputok
liunga-//
-l-'ruit;

have it's heginniiii: in. Ilumalong ;iii'_ dugo-/'-To bleed.


r

fruitage.

Bunga ng bayabas-/-(

r,uinaluktot-/--To curve bend. linn Kin at roextend;enl;irge;L'row larire. ns>ault. attempt I'liiinaiiLM ''-To attack;
r

Biingang a raw// Prickly Bimgi '/ Toothless.

iuava. heat.

light;

collide.
'is---

Bungin Bungin
r.ungo
/<

To

i-orrnpt;

rot.

maVe

putrid.

<;

To l>ecome or

gr.\\

Rough; coarse. Skull, cranium.


<ollision,

Bungo

77

Clash;

kn<

k.

blow.

DAG
encounter; shock;

17
push:
light;

DAG
I'.urak
//

con

Mml;

mire; slime.

fusion; sudddon mooting. Buni-w-Scurt'; teller; scurvy.

Bunihin-a-Scurvy.
r>uno-^-\\'rcstle; \\restling; tussle; struggle;
strife.

Burakburak-tz-Mudy; miry; slimy. liurol y/-Dry bod of a river; corpse. Buruhin-r-To salt; season; sprinkle.
Busilak-tt-Snow; frost. Buslo-n-Basket; hamper. lUisog '/-Full; satiated; satisfied. Biisugin-r-To satiate; fill with
satisfy.

Buntal-//-Slap; blo\\ v itli the r>untalin-r-To slap; strike

open hand.
with
crowd.
the

food,

open hand. Buntoh-n-Heap;


piles.

pile; stack;

])iiutonbunton-a-Piled;

Having

many

hininga-n-Tail; train: cue; cautrain: cue; caudal apBuntot-H-Tail;

Buntong

pendage.
ilal

a]>]>endage.

Buntutan-r-To follow; pursue; persecute; dog; importune; implore; dun.


Bumiliaii-n-Fish corral; place of wrestling.

aperture; eye; puncture. Butasan-v-To perforate; puncture; bore. Butasin-v-To perforate; puncture; bore. Buti-n-Kindness; improvegoodness; ment; generosity; benificence; bewill. nignity; clemency; good Butiiian-n-Kindness; goodness; generosspruceness; grace; gallantry; ity; smartness; pertection; delicacy; ga-

Butas-n-Hole;

Butihin-^-To
tug.

Bunot-n-Pull;
tract;

yety; finery. better; better.

make

good

or

Bunutin-?>To pull
abstract.

up;

eradicate;

ex-

Butiki-w-Eft;

small lizard.
of corn.

Bunyi-a-Illustrious; noble; famous; cenolebrated; noted; conspicuous; torious.


Buo-rt-entire; whole; complete; full; perfect; integral; chock; intact; utter;

Butiktik-n-Reptile. Butil-n-Frain; grain

Butlig-n-Pimple; pustle. Buto-n-Bone; seed; kernel.

Buto ng balakang-n-HauDch bone. Buto ng paypay-7i-Scapula; shoulder


blade.

sound; just; informed; candid. loob-a- Valiant; brave; bold; courageous; v.hole hearted. Buo at paikpik-a-Solid; firm; sound;

Buo ang

Butong malambot-w-Gristle.
Butones-w- Button.

Butuhan-a-Reward, premium;
ion: gratification.

satisfact-

consistent. Buoin-i' To sum;

add;

fill

up;

fill,

in-

Buya-n-Re ard; premium, satisfaction;


gratificstion.

tegrate; complete.

Burahin-f-To
efface;

blot;

abolish;

erase; raze; expunge; cloud.


blur;

Buyain-v-To
gratify.

Reward;

satisfy;

satiate;

O
Cabelleria-??-Cavalry. Cabelleriza-n-Barn; estable.

Capital-n-metropolis; capital. Carbon-w-Coal; charcoal.


Circo-w-Circus;

Camison-n-Smock.

casing; to. Cay-^rcp.-of; with; from; on; for; by;

Cajon-n-Box;

Hippodrome.

Canta-n-Chorous; song. Cantador-n- Chorister.

Clima-w-Climate. Cosmetico-n-Cosmetlc. Cornetin-n-Cornet. Cuartel-w-Barrack.

JD
Daan-n-Road;
street; lane; gangway; place, spot; time; ocasion; leisure; itinerary.

amendment;
porder;

patch; binding.

repair;

fringe;

Daan ng araro-w-Furrow.
Daga-w-Rat; mouse. Daganan-i'-To cover; put below. Dagat-n-Ocean; sea; gulf; bay. Dagatdagatan-n-Lake. Dagdag-?i- Addition; increase; increment;

Dagdagan-?>To add

to; increase; augment; add; enlarge; exaggerate amend aggrandize, (ang b?'gat)--o\er\O3id. Dagdagan ng malabis-v-To superadd. Dagdagin-v-To augment; add; increase,
;

enlarge; amend.

_
riedly;

DAL
swiftly.

18

DAM
Dalagang may edad-n-Old maid.

Pagison-w-Assistance; aid; help. Dagli-ewfo.-Soon; speedily; quickly; hurDagok-?i.Blo\v; cuff; knock.

Dalahan--Hand
Dalain-u-To

basxet.

Dagta-w-Sap; gum; juice. Dagukan-t'-Te punch; strike; beat; knock.

frighten; scare; cause to be vvary or cautious. I)alamhati-H-Troul)le; j)i(me; displeasure


cross;

pain;

Pahak-M-Cough. Pahandahan-odtvSlowly; by degree.


heart, vigor; force,

fatigue;
softly; gently;
1

grief;

ache; hardship; toil; concern; sorrow;


prayer.

uneasiness.
>alang-ft-Petition;

Paha&OT-Courage; boldness, strength of

Dahasan^-To

ferce; urge, give forceinvigorate; strengtbeu. Dahidahilan-w-Excuse; pretence, reason:

Dalangan-f-To rarii'y; dilute, thin. Dalangin-v-To petition; entreat, jiray Dalas-w- Frequency. l)alaw-- Visit.

pretext.

Pah ilan-w- Excuse;

reason; pretence; pretext; motive; cause; plea; right; sake occasion; allowance; forte;
probability.
dito-ar/r. -Therefore;

Dalawa-o-Two both. Da la \\a-w-T\\o. Dalawa ang kulay-a-Bi-colored. Dalawahin-v-To duplicate; repeat, halve.
Dalawahin-o-doiible
Dalav, in-r-To
visit.

Dahil

thus; so also;

Dalhin-v-To
transport.
I

carry;

c-onvey,

conduct,

for this reason; in this

manner.

Dahilig--Sloping; inclined; slanting. na lupa-n-Peclevity; slope; Pahilig


incline.

Dalhin dito-6--To fetch. )ali--Moment; instnnt.

l)ali-y/-

Dahil sa

/>rcy>.-For;

be cause; about;

as;

by; through; on account.

Width of a ringer. Dalidalian (dalidaliiri)-v~TQ hasten; precipitate; pispose of; alleviate; dispatch.
>aliri--Finger; digit. Dalisay-w-Clean; pure; neat; clear; chaste, coruntouched; innocent; simple;
I

Dahon
I

-Leaf.

tahuoan-a- Leafy. Daigin-r-To overpower; overcome., surpass, excell: surmount. Pain g-w-La mentation; lament; complaint;
petition; plaint; dole; wail; suplication;

dial; perfect; unmingled: simple; cordial; delicate; genuine; smart; mere;


free;

glad,

grievance; murmur; groan; entreaty; dolor prayer; evening prayer. Pakila-'M Jrand; noble; illustration: magestic; splendid; honorable; magailicent; eminent: protcnt; famous; sublime; solemn; exalted; palatial; gorgeous; lofty; high; elevated; great; powerful; wealty; patrician; trans cienrequest;

remonstrance;

Dalisayin-r-To

cleanse; purify; refine; perfect. Dalisdis-^ Sloping; slanting; inclined. Dalisdis na lupa--Deelevity. Dalisdisin-r-To cut away the edge.
ditty dirge. Dalita //-Misery; ]overty; torment; jtain; anguish;' torture; patience; tolerance. Dalitaan-r-To sut'ffe; bear; tolerate; abide, comport, torment; torture. Dalitain-r-To suffer; hear; abide; com-

Palit-?/-Son#;

dent; tremendous.
// Cappure; spoils; prize. Dako^prep.-To wards; about near; in the

Dakip

direction of. Dakong kali \\a-To

the

left

side. side.

Dakong
I

anan To the right

deign; condesend; pain. na malumbay-// Lamentation. Dalosdalos^ Impetuous; hasty, unexpected; precipitate; sudden; violent;
poort;
Dalit
tierce.

>ako

rito mlr.

Nearer; hither.

roon -<nlr. -Farther; forward; on the other side. Dako saan />/v/>. Towards; about; near; in the direction of.

Dako

Dalosdalos H Idrot;
I

madman;
attack.

fool.

Dalubay -n -Inti-rpivter;
>aluhoiig
//

translator.

Assault

Dakot-//

Hand

full.

Daluhungin -/--To assail; attack, assault. Dalumat //-Sufferance; suffering, toleration.

Dakot-o-Few. Dakpin-r-To capture;

sei/.e;

catrh;

im-

Dalumatin-r-To
comport.

suffei-;

tolerate; abide:

prison. Dala -O-C autious; \\a?-y; suspicious. hiladalav ang taon-Oal?.- I'.i-eimial.
I

Dala-a

r /'^'oiin.u lal\; S'niLde lady; Lass:

Daluyom: " \\':i\ c; sui'f; sv ell 'amag mlr all night: Damahin To feel; louch;
I

of the sea.

Lri-o|.e:

e\

Maiden;

miss.

aiuine;

investigate;

prove;

procure;

DAP
experiment; tempt.
treat
<>f:

10 move;
inspire;

DAY
hapat
e

mahalin-a-Preferable; commendable: appreciable; laudable; pi-ai^


A oil
I

Damara
I

//-Shade;
//
I

lent

iy.

>amasko >amask. Dam dam-n- Affliction; disease;


sufferance;

sul't'erini::

Dapat pan.u-iisapin -a Reprehensible Dapat paniwalaan;-a-Creditable' worthy


<>f

Damdamin-r

grievance; feeling. To suffer; grieve;

credit or

belief.

feel;

Dapat
ble,

parusahan-a- Culpable;
patawarin-^-Pardonable;
exc'Usable;
venial.

puishajustifia-

perceive. Dami //-Maltitude; ero\vd.

Damihan-v-To ougment; increase; sum;


enlarge.

l>apat ble,

Dapat purihin-^-Praise
plauditory, estimable.
ble,

Damit-n Clothes; dress; robe; costume garb; habilament; vesture. Damit na pang-ibabaw-nLoose garment; Nu>m over the shoulders, overcoat.
Damot-^-Stingy;
scant; short;
eloselisted, miserly; avaricious. Damot-n-Stingmess; elosefistedness.

eulogistic.

orthy; laudable; laudatory;


suffera-

Dapat sisihin-rt-Reprehensible;

Dapat tangapin-rt-Keceivable; admissible,


proper;
fit.

Damotin-rTo

comport; { Dampot-ft-Grasp; hold. Damputin-r-To grasp; hold; seize; pilfer; receive; hold up; heave, get tip; raise. Damtan-r-To furnish; provide; sopply;
hive.
1

suffer; abide; grasp; seize.

telerate;
-

Dapit-ri-The accompanying place to another; meeting

from one and con-

)aniuhan-n-Hay-field;

Meadow.

Danaw-n-SmaU

lake; pond; loch lough. Danay-M-Boundary; limit; district.

veying from one place to another, Dapitin-?>To take frem one place to meet and another; call; summon; convey. Dapit sa^>re/>. -To wards; about; near; in the direction of. Dapog-n-Oven; fireside; hearth. Dapugan na labasan ng aso-n-Chimney;
smofCe-stack;
stack.

Dangal-w-Honor; reputation fame; glory excellent; kindness; excellency; triumph; esteem. Dankal-n-Palm; hand breadth. Daong-M-Ship; vessel, schooner, coaster. Dapat-o- Worthy; deserving, adequate, competent, fit, apt, condign, convenexact, punctual; meritorius. Dapat-v.a.-Must; ought.
ient,

Darak-n-Bran; shorts; chaff. Darating panahon-n-Future time.


I

)asal -^-Prayer;

oration.

Dasal

na

sumangpalataya-w-Creed;

articles of faith.

Dasal sa umaga w-Matin.


Datapua-prc/). -Except; yet; besi<les;more over; however; now be it. )atapwa-cwy'.-But. Dati-n Original. Datl-a-Original; quondam. Datihan-a-Aceustomed; used; excellent;
I

|)apat

Hapat

akma-a-Fit; seasonable, apt. be batiin-o-One who should


perceptible;

saluted.

Da pat damdamin-a-Senslble;
feeling.
I

dexterous;
counter.

original.

Datnan-^-To overtake; reach;


estimal)le.

meet

en-

)apat-r/- Reputable;

Dapat

giliwin-a-Adorable; amiable; affectionate.

lovable,

Dawag-?z--Perplexity; impassible place. Da\\ is-;/- Anguish; anxiety; grief; sorro

.\

Dapat ibigin-rt-Amiable; lovable,

ador-

able; pleasing, affectionate; kind; loving.

Dapat igalang--Respectable; hanorable. Dapat ilagan-a- Avoidable; n-That which should be avoided. Dapat ipag-dangal-f/-Iliustrious; noble;
honorable.

delusion; imposition; fallacy; fraudulence; dodge; deceitfulness;trap;affectation;sham;trick, canard; claptrap, sleight; gull guile. Daya-a-false; deceitful; delusive, sham, claptrap; fraudulent; not real. Dayain-^-To cheat; delude; defraud; deDaya-7i-Cheat;
deceit;

Dapat

ipag-tagubilin-a-Commendable;

ceive;

counterfeit:

falsify;

impose
gull;

laudable, praiseworthy; deserving. Daj>at isumbong-a-Accusable; blamable. katakutin--A ful; .Dapat friglitful, dreadful, terrible, fearful: ferocious.

default; sham; jockey; cozen; allure.

upon;

fleece;

Dayami-w-Straw. hiyap //-Lime; lemon.


I

Dapat matapos-rt-Terminable. Dapat magalingin-a-Preferable;


table;

nepec-

praiseworthy.

Dayu-w Visit; challenge. Dayuhin-f-To challenge; visit. Dayukdok-wG-lutton; hungry person.

PI
Demonio-n-Devil; satan; the evil one. Di akma a-Unfit; improper; inconvenient; inexpedient.

20
table.

DI
Di magka-kaila-a-Irrefutable;
Di Di Di Di Di Di Di Di Di Di Di Di Di
indispu-

Di bagay-a-Uiifit; unbecoming; improper, mal apropos; inexpedient; unseemly;


inconvenient. Di bagay sa anak a-Unfilial.

mahigpit-a insecure: unstaple. makababawi-a-Irrecoverable.


maka-kilala-a-Incog; incognito. niaka-kita-a-Blind; Latent.

Di binyagan-w Pagan; heathen; savage;


idolater.

maka-raraan-tt-Impassible. maka-sisira ^-Harmless; pure.


maka-titiis-a Insuperable

Dibdib-w-Breast Di buo ang loob-a-Half -hearted.


,

maka-tulog-a-Sleepless.

Diciembre-M-Deeember.
I )iccionario-wDictionary. Didal-w-Thimble.

malapatan-a-Unli e; unequa. malirap--Imperceptible. malirip-a-Iuscrutable; fathomless.


malupo-a-impalpable; intangible. mapakali-a Impatient; restless; fidgety; peevishfid-

Di da pat patawarin-a-Inexcusable. Dighal n-Belch. Digma-w-War; combat; fray; fight, Di hikayat sa masama-a-Incorruptable. Di hinihintay-a-Unexpected; unforseen; sudden. Di kamukha-a-Unlike; dissimilar; dif
ferent,

Di mapalagay-a-Im patient; restless;


gety: peevish.

Di mapasok ang hatol-a-Inflexible; Invariable.

Di

maramdaman-a-Imperceptible;

im-

Di karampatan-a-TIn\vorthy; unjust; inconvenient; perverse; imprope; unbecoming. Di karaniwan-a-Old; queer; non descript. not general. Dikdikin-v-To crash; powder; pulverize; triturate, bray; pound.
Dikit-w-Beauty; fairness; godliness. Dila-n-Tongue; tang. Dilaan-v-To lick; lap.

passive. Di marating-a-Inaccessible. Dimarim-n-Reluctance; aversion; repug-

nance.

Dimarim ng sikmura na
suka-n-Nausea.

tila

ibig

mag-

Di marinig-a-Imperceptibie. Di marunong mag-sinnugaling-^-Veracios; truth teller.

comeliness;

Di

marunong mapagod-a-indefatigable
unwearied.

Di marunong

tumanaw ng utang na

Dilag-n-Splendor; brillancy; beauty; glory, greatness; granduer; finery; lustre,

luster;

magnitude.

loob-a-Ungrateful. Di masalat-a-Im palpable; untangible. Di masasaktan-rt-Invulnerable.


>i masaysay-a- Unspeakable. Di masupil--Invincible; unconquerable. >i matagos-o-Impenetrable. >i matarok-o-tlnfathonable; incomprehensible; fathomless; impenetrable.
I
I
I

Dila ng compana-n-Bell-clapper. Dila ;t; dila-One and all. Dilaw-o-Yello* yello \\ish. Dilhay-w- Belch.
;

Dili-//-Rellcction; thought.

Diu-tiufo.-Perhaps; maybe; perchance. Dilidili-w- 1 n lamination; fancy; concep.


tion.

Dilig-W-Sprinklirig; Catering. Diligin-r-To sprin le; water; spray. Dilim-// Dar ness; obscurity; gloom,

Di inatibay-a-Sliaky; instaple; frail. Di matiis-o-In tolerable; insufferable. Di taatingkala-o-Incomprehensibls. Di mawawala-a-Indestructible.

Din
Di

ti'lr.

also;

same;

similar;

like;

selfsame.
b&gdadalita-a-Lnsensible; impassible.
jialiahati -ti -Tndivided.
1

gloominess;
l)i

opacity.
1

in;i:inin;i. j
(

n Oj)a(|iic-; not

i-iinsjiarcnt.

>i

Di ninni-i-a imjiossildc; iiMprnrtirable' Di mababngo a Immutable; stable; staI>la,

>i

naka-tnt
i::il
i!-

ulo.u- a-

Di

ilala n

Tnkimwn;

Sleepless. not

known.
nuncupa-

anchangable;
r/

permanent;

lixed;

Di

lasting.

N"aka-Bulat o-Nuncupatory; tive, un-written; oral.

Di Di

niiianinaw

Ini].ercei)til)le;
ti-\

opaque.

Di

natmimunga-a-Sterile;
barren.

unfruiifnl;

mababawas

rreducil.le.

Di niahait n h'estless; im-nrrigiblc.


Di mabasa <i Illegible. Di mabul)Ui-a-^ Indelilile.
J)i

Di nararapat n V \\\\ orthy; iindeservin.LS unfit; unjust; unseemly Di naeasalang-a-Untouched;

magagaling-a-Irremediable;
ble.

incura-

pure;

clean.

Di nawiwili-a-Unfavorable.

DU
Dinaya-a
cheated;
I

21
deceived,

DUM
Duende-w-Fairy; sprite, fray, elf; goblinDugo-n-Blood. )iiL xlugoan.a-Bloody; sanguinary. Dugtong-M-Addition; Kplice; affix. ])ukha-- Helpless; destitute, poor, pe1

&p. p. -Deluded; swindled.


wall;
listen,

JindiiiLT

^-Partition

wall.

r<

Dingin-t'-To

hear;

understand;

comprehend.
Dini-w/r.-Here; hither, this way. Dinig-M-Hearing; listening, understand
ing;
I>I()S->;

nurious, niggard.

mean,

niggardly,

paltry;

comprehension-(JO
I);

THK LORD.

Dukuangin-t/-To overtake; reach; obtain. Dula sa kapwa-^-Resentment; grudge;


anger. Dulang-n-Table, Duling-a-CrosH-eyed: torvous. Dulo-^Point; end extreme, extremity, suniit, headland, ujwhot; pinnacle/ ])ulo-a-Last; end, latest, late, latter, final; extreme. Dulot w-Present; gratification. Duinaan-v-To pass by a place; go by; j>ass. Dumabog-v-To growl; snarl, grumble;

Dios ng alak-n-Bachus; the god of wine. >ipa /rHrace; spread of the arms. Di pagka-hilagay-M- Restlessness; uneaI

sines.s

Di pngka-palagay-a-Inconstanty;
ness.

fickle-

Di pagod-o-Refreehed; unwearied, rested. Di pagka-tunaw ng pagkain sa sikmura-//-

Indigestion.

Di pa nasusupil-a-Untamed; wild. Di paniniwalain-a-Incredulous; unbelievable.

murmur.

Di pa panahon-a-Unseasonable: undue, out of season. Di pa siguro-a-Comparative; not very


certain.

Dumadalaw n- Visitor. Dumahak-v-To spit; expectorate; cough. Dumahing laruin-y-To frisk; romp; sport.
Dumaing-v-To lament; bewail,
strate,

remon-

wail, crave, complain, resent,

Dirain-a-Blear-eyed. Diri-w-Despicability; loathing. Di sapat-a-Insufficient; inadequaty, lacking.

reprimand;

expostulate.

Dumakip-v-To apprehend; captyre. Dumakip-n-Apprehender.


Dumal-n- Aversion; abhoreiice.

Discipulo-w-Disciple; scholar. Di sinasaysay-a-Xon descript. Dispunte-w-Back-stich.

Dumalagang manok n -Pullet Dumalagang-tvTo thin; rarify.


im-

Di

sukat

nangyari-a-Impossible;

practicable.

Duinalangin-'y-To implore; beg, entreat, solicit, crave; pray. Dumalas-v-To frequant; repeat often.

Di susuko-a-Indomnitable. Di tatalonin-a-Insurmountable.
Dito-arfc.-Here; hither. Dito at doon-a- Passim.

Dumalaw-w-To

visit.

Dumalisay-v-To

refine;

purify; cleanse.
visit.

Dumalo-y-assist; support, produce,

Dumalulong-v-To

attack; assail, assault,


assail; assault; attack.

Diwara-n-Ciiriosity; conversation. Diwara-rt-Curious; inquisitive. Diwi-n-Spirit; soul.


]

undertake; attempt.

Dumalusong-v-To

tiyan-atZv.-There; yonder.

Di yari-a-Imperfect; incomplete, faulty;


defective.

v-To thicken; swell, increase, grow, thrive, improve; grow rich. Dumainpot v-To pick up. Dumapit-u-To meet at one place and
escort to another.

Dumami

Doon-adv. -There; yonder, thither, opposite; on the other side. Doongan-n-anchorage; place of anchorlanding. Dowahagi-w-Persecution; harass,
persuit.
ing, harbor, port;

Dumapo v-To
reach,

perch; roost.
arrive;

Dumating-v-To

come, approach;

dun:

Do A ahaginin-r-To

importune, persecute, Duag-n-Goward.


ted,

harass; persue*, dun, aid; sustain.

Duag--Cowardly; craven, chickenhearpusillanimous, timorous, timid, faint-hearted; fearful. Duble-ft-I)ouble; duplicate. Dublihin-y-To double; duplicate. Dublihin ng tatlo-v-To treble; triplicate. Duda-w-Doubt; mis-trust.

Dumhan-i/'-To stain; polute, soil, dirty, daub, dab, bespatter, darken, corrupt; profane. Dumi-w-Dirt; dross, slags, filthiness, nastiness, feaces; grime. Dumihan-a-To dirty; soil, dab, daub, darken, obscure, cloud; confuse.

Dumi

iig

tinta-?i-Blot

of ink.

Dumikit-v-Td stick; cling, cohere; paste. Dumilhay-w To belch. Duminig v-To hear; listen, understand,

comprehend;

overhear.

<iAfl
humoon-.v-To lodge; )umoong-r-To anchor.
I

>

(JAL
Pungis sa ])iiri-?/-Stain or spot on one's character.
Dungit-w-Point; extremity, end, summit; headland.

rest, reside, dwell.

Humoong
work.

sa

gawa-.,-To complete one's


at.

Pumoon

sa-r-To he
tinge;

Dungo

Pumpolin-f-To

dye; stain.

wardly,

<7-Pusillaminous; timid, dull, coobscene; timorous, rude,

Pumudugo-r-Bo
nary.

bleed.

Pumudugo-fl-Bleedrng; bloody,

sangui;

torpid. Dungol-'tt-Blow

with

the

fist.

Pumugo-r-To
hand.

bleed.

Dumulas-r-To slip; slide. Pumulas sa kamay-r-To slip from the

Dumulang-r-To wash gold. Pumulog-v-To present; arrive, apppoximate.


Puniunong-?'-To illustrate; or become wise. gro

point, apex, top, extremity, end; edge. Dupok-o-Brittle; weak, frail; fragile. Punong-?<-Sience; knowledge, accuracy, wisdom, understanding, excellence; excellency.

Pungot-n-Summit;

reach;

experience
infirm.

Dumupo

/--To

become weak or

I)umusta-r-To become low or abject. Pumusta ng masama sa lapwa-w-Offender; delinquent. Punguis-tt-Stain; blot, filthiness, dirty, daub, grime; nastiness.

Dupong-n-Half burnt wood; charcoal. J)uraduhin-?--To gilt; gild, adorn. Puro-n-Stitch. Purog-^/.-Po dered; broken, ushed. crash, ])ound, Purugiu-t*-T(j powder; shatter; pulverize. l)uruin-?;-To stitch; penetrate. )usa-^-('hastixement; punishment. Pusta-rt-Bad; low, objec-t, miserable,
1

Puyan-n-Cradle; hammock.

Pungisin-^-To stain; darken; con upi.

blot,

daub, dirty,

Puyan ng lubid-//-Swing. Puyo ng bilanguan-;i-Pungeon.

Ejdad-n-Age.
1'jnpatso //-Indigestion. Eiiero-w-Januarv,

Escandalo-x-Scandal.
Elspada-w-Sword.

V
.

>
Fav<ir->z-Favor;
l''echa-^/-I)at(

boon.

Formal a Formal;
portant.
l-'feno n I>ridle.
l

serious, solemn;

im-

FebreKHt-Febrnaiy.
epoch. FiHpino-n-Philippino.
;

renohan-/--To bridle;

<

iaan-//- Lightness; levity; celerity. iaanan-rTo lighten; alleviate.

Jaano

How many;
I

ho

.v

much.

!abay-/<- Balustrade: banister. rabok-fl Mist; ]>ov. der. ialiokin r To jiowder.


<!al>'>
<

iahisin-r-To force; allure. force (iahisin and lalaga-/--To ra|>e ravish. (Jala-ff-Mrrant wandering; erring.
(

(iala-//-\Valk.

<Jalak

<

'la!.e gold; dust. na tiinto iabukin-rSo powder: iagad // Imitiit ion; counterfeit; copy. ia^ahin-r To usurp.
f

//

// IMeasm-e; ulee, content: merriment, rejoicing, festivity, joy, hap-

piness;
<

satisfaction.

ralakgak-n-Loud laugh. civility, Gralang-n- Courtesy;

<

lagarin-r

To

imitate;

i-oiinterteit, t'orire

<

mimic, copy, mock, !'M>ut, ape. iahasa -a Impetuous; vioN-nt, tierce.


iahi j/-Teai-;

<

lacerat ion;
tear;

(Jahiin-/--To

mark. lacerate,

rend:

respect. esteem, politeregard, veneration, ness; ^-ood manners, purity, revei'ence urbanity, breeding, education, manners, gentility, geuteeluess; hom.-iLjeialang-//-Small band-basket; liook-clasj),

mark.

band

cuff.

GAN
(

GAW
remuneration, compensation, i-etrihution, ]iremium, amends, honor, fee, wages, stipend, salary, payment
glory, requital, meed expiation. (iantihiu r To revenge; re ard, recom

rklapong-n-Flour.
Jala
A

-y/-Agitation:

move.

ialawin-y-To agitate; move. dismiss niuli y T alter. (iala^ing change; remove. sutility. Galing-n- Goodness; heheiit, welfare, Kindness, health, pros
<
;

pence,

gratify,

indulge, remunerate,

perity.

retribute, recjuit, expiate; disgorge. (iantihin ang lool>-r-To reward recom

salvation; generosity. ialing sa-a-Originated


ialis-//-Itch:

derived

from.

pence. (Janting
prize.

looh-y/.-l'ivmiinn;

reward,

manye. ialisin-^-Itchy mangy. ialisin-y-To have the itch ormange. iah't-y/ Anger rage, animosity; indignation spite, madness, odium, annoy. annoyance, rancor enmity: discomposure, choler dudgeon. Galit-#-Angray; mad, firetful. peevishwroth, indignant, at variance with another. (ialit na bigla //-Anger: rage: passion. furious: (ialit na galit-r/ Mery angry;
irate.

(ianting
pri/.e;
(

|alad-//-lie

ard:

premium,

bounty.
scull.

ian/.a n-( loose.


ia')d;//

-Paddle;

ireful,

place of harvesting. lapasin-y-To harvest; reap mow. iapusin-r-To manacle; hand-cuff; tram mel. gyne. (iapusin ang paa ng hayop-t'-To hopple. Garabaneo-tt-Pea.
(
(

lapasan-//-! larvest

enraged.
(ialit

Tiaring-y/- Ivory. (iasa-y/- Border; edge,


(

na labis-y/-Spite, hatred.
//

(iallera

Cockpit.

(ialletas-//
(

Hardtack: crac ers


scrape; scar.
skilful,

brim; margin. <Jasaan-r-To chide; scohl. iasgas-y/-\Vaste; expenditure. Jasgas-a-Used; worn.


iasgasin-r-To
use.

ialos-y/-Seratch;

<

waste; expend, wear by

ialosan-y-To scratch; scrape. Gamit-ct-Used; experienced,


practical.

iasta-y<-Cliarge; expense; cost. Gastos-w-Charges; exjjenses, costs; out<

Gamit-n-Use; disposition,
perience.

}>ractice,

ex(

lay.

iata-M-Jnice,

sap.

(Jamitin-y-To
tice,

use;

serve,

wear, prac-

accustom; adopt, employ,


of,
(tin

make
affil-

use
iate;

allay,
liiyi

espouse,
a Idict.

v.ield,

Gatas-n-Milk. (iatasan r-To milk. Gatasan-a- Milch.


(

iatasan-y/-Milk cellar.

Gaimtin-a-Useful; employed. Gamot-w-Medicine; physic; portion. (iamot na may halong apian-w-Opiate. (iamutin-y-To dotor-cure; heal, mend;

Gatong-w-Tinder; kindlings,
(

lire-wood.

Jawa-y/.-

Work; means,
business,

toil,

occupation,^
hus-

task,

pursuit, labor,

remedy. Gamogamo-ft-Horsefly

dragon

fly.

Ganap-a-Perfect; complete, exact, right, linished, jmnctnal, clever integral, whole, candid, just, entire, faultless.
critical.

(ranapin-y-To complete; perfect, finish. (ianda-y<-Beauty; godliness, fairness, beindness. neficence, (ianda ng tikas-y/-( ieiitility; elegance,
i

bandry, operation, deed, action, act, conduct, management, procedure, cut, fashion, shape, iigure; make. Gawaan-ft-Mftnufactury; factory. (.iawaang hunhang-n-Foppery; imprudence, folly; foolishness. (Jawa na inarangiil-w- Masterpiece. (iawaan ng katad //-Tannery. Ia-..aaii ng Jibro-^-Book binder.
(

easiness; freedom.

(Jawang bastos //-.Meanness, malice. Jawang bata--//-('hildish doings. (lawang dapat tularan n-Example, pre(

Ganid-o-Cruel;
(

hard-hearted;
thus,
also,
also,

ianii'i-ar/y.-So;

severe. therefore:

(Jawang

cedent copy; pattern. hamak-// .Malice;


navery;
injustice.
//

meanness,

vedilecit.
(

ianito-r/r/y.-So

thus;

therefore, in

manner. iansal-cy-( >dd. unequal-uneven, Gansal-y/-That which is left over. Janti-^Revenge; i-ewai-d, recompence,
this
(

kamay-a- Hand- made. (Jawang labas sa ma; \\\d -\Vrong;


(Jawa ng
justice.
<

in-

gratification,

satisfaction,

triumph.

iawang mabuti-// Remedy; good. Jawang mahalay-n-Knavery; malice; wantonness.

GAY
Gawang
marangal-?i- Glorious deed, masterpiece.

24

GIY
Gayon nawa-Amen. Gayon nga-a-Right;
adr. -that way. Gayuma-n-Fascination; hypnotism; enchantment.

Gawang masama-?i-Wic'

ednes, iniquity, guiltness, criminality, ugliness; rudeness, impurity, dulness; lewdness. Gawang pangit w-Moral depravity; turugliness. Gawang ulol-w-Frenzy; foolishness.

pitude;

Giba-w-Deetruction; ruin. Gibain-u-To destroy; demolish, plunder lerbel.

ruin,

folly,

silliness;

Gibang

n-Reel; stagger.

Gawgawin-z;-To

stir;

revert; return.

frequent' inclined. Gawi-n-Inclination; frequence, frequency, style, use; custom.

Gawi-a-Common;

Gibang-a-Reeling; staggering. Giikan-w-Threshing place; threshing. Giikin-r-To thresh.


Gilagid-n-The gums. Gilalas ^-Temerity: bashfulness. Gilalasin-a-Timdi; bashful; coward. Gilalasin-v-To frighten; make bashful. Guilid-n-Edge; border, margin, brim, verge, fringe, limit; sire. Gilid ng kayo-n- Edge of cloth; selvage.
Gilig-n-Chaff. Gilik-n-Dnst; powder. Gikban-r-To help: aid;
Gilingan-?i-Mill;

Gawin-v-To

do;

work, operate, make,

perform; execute, manufacture, produce, construct, form; realize. Ga\\i fig loob-w-Tendeney; propensity;
inclination.

Gawing ginto-?;-Ts convert into gold, Gawing kalunuran-a-Occidental; western. Gawing k alimuran-odr.- Westerly. Gawing kanan--Right. Gawing labas ng panulukan-n- Angle;
corner.

assiat.

Gikban ako-mfer.-Help me.


grinder.
mill.

Gilingang munti-n-Hand-mill.
Gilingin-v-To grindi
Gilit-w-Cut; Gilitan-i'-To Gilitan ang Gilitin-w-To
slice.

Gawing lagi-?;-To practice. Gawing likod-n-Group; back-side.


(Jawing muli-v-To iterate; do again, reproduce; reconstruct. Gawing panibago-r-To renew; repair
regenerate.

cut
cut;

slice.

liig-v-To behead.
slice.

Gawing parisukat-v-To square. Gawing tabas-v To shape; give shape,


form.

Giliw-a-Beloved; dear; estimable. Giliw-n- Esteem; lovet delicacy. Giliwin-v To love; esteem, amuse;

make

Gawing
ple;

tatlong duble-r-To treble;

tri-

happy. Gimbal-n Kettle-drum.

triplicate.

Gawin ng pasulipat-v-To do
anytliing obliquely,

or place

Ginagawa ng taontaon-r/Y/r. -Yearly. Ginaw-w Cold; frigidness, frigidity. Ginawa sabay-cr-Simultaneous.


(Jinday-w- Affected
gait or

Gayak-w-Preparation; pomp, show, decoration, adornment, embellishment, ornament, preparative; dress. Gayak-a-Preperative; providefit, orna mental; pomptimis. Gayakan-?;-To embellish, adorn, ornament, prepare; provide. Jayakin-r -To prepare; ornament, adorn;
(

Ginawa-a-Easy;
ting.

light;

walk. convenient;

fit.

Ginibanggibang-a-Oscillating;

vibra-

Ginikan-n-Straw. Ginisa-w-Stew Ginoo-n-Mister; gentleman, master;


(

sir

Jinoo-tt-Gentlemanly; polite.

embellish.

Gayak
<

na malaki-n Splendor;

pomp;

gayety,

Ginto-y/ ( Jold. (iiutoiu r-To convert into gold. Giray n-\\ 'ahhle; affected air or gait.

Gayat-n-Piece; slice. iayatiu-r-To pick to pieces; cut,


divide.
<

s[fice;

Giray-a-Reeling; staggering. lisahin-/--To stew.


< (

lavou-w/r.-So also; as, such, tlierct'ore. as much, as n-a1, in this manner;


r

'_

//-Small piece; t'ragmont. tear. Jisiiu-r-To tear; reu<l, la<'erate. lisin-_'//-\N atchful; lively; wakeful.
iisi

similarly.
<

GfaAng-adv. Awake: alive.


Gisinj>in-/--T<i

rayonditltflkte.-Equally; unirormly, evenliKcwisc. morcnvcr, such, also, ly,


like, eke,

\\ake;

awaken;

waken,
1'riglit.

(Jitla //-Surprise;

astouishmeut,

straightway; ditto. Gayon maiw/'/r.-Yet; notwith, standing, however; still, nevertheless, although.

amazement
Gitlahin-r-To surprise; astonish; ama/.e. iitna-jM'enter; middle, midst; uiediuiii.
<

Giyon -u -Hyphen.

GUM
Gobierno-/M lo\ eminent. Gobiernador-w-Governor; prefect.
(

25

GUM
Gumagawa-w- Workman; doer;
laborer;

ionia->Mium; rubber.
iorra //-Cap.
in

(
(

rrifo-H-Faucet; hydrant. <uang->/-.\ hollow spot; (Hihat->.'-Woods; forest;


te;

\\ood.

worker; journeyman. (iunialaw-u-To move; stir. Jumaling-f-To recover; get or grow well; convalesce. iumanap r-To execute; perform; dis(
<

hackvoods.

charge.

Gubatin-w-To pillage; plunder; lay wasdesolate.

Gumanda->;-To
adorn;

beautify; decorate.

embellish;

Gugol-n-Expenees; diaries; costs. Guhit-H-Line; design; plan; mark; sketch; vestige. Guhitin-r-To line. Guitara-n-Guitar.

Gumaod-w-To row; )>addle; scull. Gumapang-v-To crawl; creep; go on

all

Rob or steal at Gumapas-v-To mow; cut, reap;


fours,
Sec.

night. harvest.

Gukgok-n-Grunt.
Guk-gok-a- Disheveled.
<

Gumasta-v-To spend; waste; wear away. Gumatas-v-To milk.

Gumanting loob-v-To correspond;


agree.

suit;

rulagiilanit-a-Ragged.
isip-n-Solidity; of thought.

Gulangft-Age,

Gumawa-y-To
firmness or

do;

make, manufacture;

Gulang ng

hanging from clothes, Jnlanit-a-Ragged; wornout. Gulat-n-Fright; consternation; astonish(

integrity (iulsinit-w-Rag

execute, labor; construct; build; perform; form; produce; practice; operate; cause; act. Gumawa ng antos-v-To digest; consider
assist;

ment; alarm. Gnlatan-f-To frighten;


prise.

Gumaua ng
Gumawa ng

produce.
hatol-w-To

judge;

make
or
sti-

astonish;

sur-

zudgement.
kautusan-?;-To
salitaan-v-To

make

Gulatin-r-To frighten; make tremble.

alarm;

startle

enact laws.

Gumawa ng
pulate.

contract;

Gulat na gulat-a-Fearful; awful; scared. Gulay-n- Vegetables; herbs; verdure.


Gulil'i-n-Trifle.

Gumayak-ij-To prepare; adorn; get ready;


caparison; clean. agad-?;-To prepare hastily. Gumayongayon-v-To idle loiter; lounge-

disturconfusion; Gulo-n-Perplexity; bance; turmoil; tangle; chaos; chayos; discord; dissention; din; revolution; sedition, agitation; shindy; scrape; discomposure; disquietude; disquietness; entanglement; ado; pother. Gulo-rt-Reverse; intricate; tangled; con-

Gumayak

be careless.
Gumibik-.?;-To

Aid;

assist;

help;

save;

succor; support.

Gumugiti-rt-Growing.
Giimiik-*;-To

thresh.

lused; chaotic.

Guniiit--Lo meddle; interfere.


Gumiliw-y;-To love; like adore; esteem. Guminday-f-To \valk with an affected air or gait.

Gulod-n-Hillock; barrow; slope. Gulok-f^Bolo; large knife; corn-knife.

Gulo ng isip-n- Bewilderment; Gulong-n-Wheel; circle. Gulonggulongan-w-Windpipe; gullet.


Gulugod-7-Spine; backbone; chine. Guluhin r-To disturb; entangle; tangle; perturb; ensnare; ro\\; subvert; perplex; disconcert; alarm; disquiet; discompose, confound, reverse, overturn, overthrow; stir; agitate. Guluhin ang isip-r-To bewilder; confonnd; ]>erj)lex. Gulungin-r-To wheel; roll. Gumaan-?--To lighten; alleviate.

Guminhawa-t'-To thrive; prosper; ease-

become easier. (iuminhawa ang sakit-v-To recover trom


sickness.

Gumiraygiray-w-To
stagger.

swagger;

wabble;

Gnmiri-r-To clamor; howl.


CJumisa-r-To irritate; smart. Gumiti-v-To bud; grow; shoot; begin to appear. Gumugol-t;-To expend; spend; waste. (Tiimuhit-y-To draw; line. Gumnkgok-s/-To grunt. inmulo-r-To disturb; riot; perturb; destroy; be noisy; perplex. Gumiilong-w-To roll. (Tiimulong sa lupa-y-To tumble.
<

Gumabi-r-To grow dark; benight; grow


late.

Gumagad-?>To
tribnting.

imitate; minic; ape; Hunt,

Gumaganti--Retributive;
Gumagatas-/<-Miller.

vengeful;

re-

To

roll.

HAL
Gnnaiiigimain-n-Memory; memorial; memoirs; reflexion. imagination; pre<iunigimi-H-Fancy; sumption; pantom, hallucination.

26
Gupo-w-Fall.
(
<

HAL
Gupitin ang buhok-v-To cut hair
hi rlis-w -Scratch.
Tiisarin

ang lupa-oTo clean ground.


china
jar.

Guniguni -a- Fantastical;


sical;

fantastic;

whim-

GfUBi-n-Large
snarled.

imaginary; fanciful; chemerical. Gunigunihin-v-To imagine; fancy; suppose. Giinting-M Shears; scissors; snips. Gnntingin-r-To shear; rut with shears or scissors. Uupitin-r-To cut shear.

Gusot-o-Tangled;

intricate;

difficult:

Gusutin-r-To entangle;

snarl.

Gutom-M-Hunger.
Gutom-tt-Hungry; Gutumin-/;-To make hungry; starve.

Haba-w-Length.
llabaan-f-To
tract;

Halagahan-r-To

appraise;

value,

esti-

lenghten: prolong; prodistend; extend; amplify; enstretch


out.
pity,

large;

mate, assess; prize. Halagahang muli-v-To reassess. Halagahin-tvTo value; prixe; esteem,
timate.

es-

companion; Habag-M-Clemency; condolence; mercy.


[abagatrft-North wind. have lIabagin-/'-To j)ity; commiserate; condole;
1

Halak-w-Horselaugh;
ous; laugh.

loud

or

boister-

companion;
afflict;

Halakhak-n-Horse-laugh; loud or boisterous


laugh.

tor-

ment, pain; grieve. Habagin-a-C'ompassionate:


rate.

commisse-

Halamanan-M-Garden; orchard. Halap-N- Alarm; notice of danger.


Halae-n-TJlcer.

Habi-/t- Weaving;

plat.

Halata-a-Sensible;
plain.

noticable;
feel;

notable;
scent;

Habihan--Loom. Habihan-rTo weave.


llabihin r-To weave.

Halatain-v-To notice;

note;

Habulin-w-To
I

pursue; vex; persecute; chase; catch. ladliad-v/-. \brasure; sci-atch; wound.

<-ell; obstacle; impediment; obstruction. Hadlangin-r-To stall; partition; obstruct; impede, hinder; restrain.

Hadlang-//-Stall;

Hagdan-// Stairs; staircase; steps; way. Hagdanan-y/ Staircase; stairway,


ladder;
stile.

stair-

recognize. Halay-y#-rgliness; rudeness; homliness; moral depravity; turpitude; impurity, lewdness; depravity. Halayin-r-To ridicule; censure; decry; slight; disregard; laugh at. Haligi-nPost: pillar; support. Halik ;/-Kiss; osculation. Halikin-r-To kiss; osculate. Halikuatin-r To raise on edge; pry.
pattern; precedent; exemplar; instance. Halinghing-// Sigh; moan; groan.
titute,

stejis.

Halimbawa //-Kxample;

<'<p.v;

Ifaging-//-NVliistle; whistling; whrtr; hiss.

hum; whir;

Halinhan-r-To change; exchange: subs


succeed, surrogate.
Halo-// Mixture;

Haglcan-n*Hug
lla.L
r

kiss.

kan-/'-To

hug; kiss.
>o|'len;

compound:

medle\;

HagulffOl-n-Flood of tears; mourning.


I

mortar;

admixture.

Infill-in

,-

To

pummel.
de-

Hahalili-y/ Substitute.

Haka

-//

Thoii-lit;

meditation; idea;

supposition. llakain/'To suppose; design.


I

sign;

meditate; think;

lakum n-Fresupposition. Halaan -w-IJivalve; shellfish.


JIalaga //Cost;

amount;

\\orth;

appraisal; pense.

value; charge; nmiin-nt: valuation; estimate; estimation, exjirice;

Ilalobaybay //-Anchovy. Halohalo// Mixed; promiscuous; con fused Haloin /'To mix; stir. Halomigmig-o-Luke-warm; neither hot nor cold; slippery. Halomigmig//-A small mixture. l;ilosr/r//-. -Almost; nearly, well-nigh. Halos \\ala /////-.-Scarcely; hardly. Halubid; Stroke; with a whip or rope. Haluin /'-To stir: mix; revert; derange; f inter eonufse: l.reak the thread
I

c'.iirse.

2T

HAtt
Haiigaiw/<^'.-even;
till;

Halumigmig a-Damp; humid;


Hamak-a-Lo\\;
vulgar;
..mint;;
vile;

moist.

as

far

as: also;

abject;

contemptible;

despicable

iiit'amous,
bast*;

unU'

knavish; rout uinelioiis; cursed; unworthy; clamodiscreditable; Undeserving; rous; menial; servile; sneaking; slavish, petit;

mean;

Elanganan-ft-Boundary; limit; end; ter mination; goal; milestone; district, period; term,

llangang di-c/-Provisional.

Hangang ngayon-^^/-.-Here
fore;

to;

here

to-

plebian.

now. Hanghang-w-Pungency: acrimony: pique


till

here unto;

Hamakin-rTo

underrate;

de|reciate. disobey; dard.

lo\\er

undervalue; the stan

Hangin-;/-Wind;
1

air.

Ham bog- n- Pride;


gant;

Hambal-n-Grief; anguish; affliction. haughtiness.


supercilious;

Qambog-a-Haughty;

arm

proud; vain; presumptuous; preposterous; disdainful; ostentatious. Iamog-?i-Dew.

langin hilaga-//-North-\\ ind. Ilangin sa ara\\-// Bast-wind. Hangin sa balas y/-North-wind. Hangin sa kalunuran-vi -West-wind. Hanguin-r-To extract; ta^e out; take from- remove; bring out; extort; deduce; ransom; release; liberate; reset at liberty; acquit. sa sakit-r-To heal; cure. Hantungan-w-Halting place; stay so journ; habitation.
free;

deem

Hamon-w Challenge
threat;
fight,

Impeachment

Hanguin

Hampas-M-Stroke; scourge; blow. Hampasin ng tungkod z/-To came. Hampas lupa-M -Vagabond; vagrant:
tramp.

Hamunin-r-To
threaten.

challenge;

rival;

Fight

Hanip-?i-Louse; flea, small thing. Hapak-n-Cutlass. Hapdi-M-Pain; prickling; smarting. Haj)di ng kalooban-w- Wound ;aflliction;

anguish.
sadness; grief; pain; ache; anxiety; disgust; hardship; sorrow: grievance. Ha|>is-<7-(irievous; sad; dejected; disgusted; dispirited; painful; pained; peevish. Hapisin-r-To vex; mortify; afflict; pain; sadden; pain; torment; grieve; disgust; render dejected. Hapitan-w-To press. Hapitin v-To press. Hapo-a-Exhausted; weary: worn out. anguish; Hapo-n- Fatigue; hardship; pain. Hapon - Afternoon.

situation; Hanapbuhay--Oceupation; employment, employ; profession; vocation;

Hapis-n Gloom;

work.
search;
file;

Hanapin v To
hunt.

look for,

find,

Hanay-M Row;
order.

line;

arrangement;
order
file;

Hanayin-v-To

put in

line;

arrange. Handa-M- Preparation; pomp; show; provision.

Handa-rt-Preparative; dent; cautious.

prepared;

provi-

Handa na

malaki-w-Splendor;
gift;

pomp;

large feast.

Handog

//-Offer;

grant;

homage;

tribute;

gratification;

pleasure; compatience;
for-

pliance.

Hapunan-n-Supper. Hapunan-w- Perch; roost. Harang-w-Hold-up; aml>uscade;


stop.

rol)bery;

Handuka-n-Tolerance;
bearance.

Harangin-v-To hold-up; ambuscade; rob;


plunder; beset- waylay; stop; restrain.
Harap-rwfo;.- For ward;

Handulungin-v-To assault: assail; attack. Hanga-M-Limit; boundary; border; goal; district; milestone; bound; butt; confine;

lead:

l>efore.

contour;

term;

milepost;

land-

Harap-a-Front. Harapan-w-Front;
])art;

Face;

fore-end; fore-

mark; end; edge;


riod;

crisis;

margin; pe-

lead.

frontier; condition.
limit;

Harapan ng bahay-n- Facade;


landmark,
house.
Harapin-i;-To

face of a

Hangahan-n-Boundary;
border, frontier.

Hangad-w-Concern;

interest; desire.

Hariw-Monareh;
autocrat,

present; ones self. king; severign;

ruler

Hangal-a-Foolish; stupid; ignorant; indecent; rude; coarse; clownish. Hangalin-?'-To astonish; stupefy, infatuate;
prise;
fool;

Harina-n-Flonr. Hari nga -inter. -WoilW to


grant.

(}()!);

(JOD

be

rude;

deceive;

surI

cheat.

Harumpak-n- Waste;
Jarumpak-rt- Active;

expense.
wasteful.

Hangan-rc-Kxtreme: extremity.

him
Harumpakin-i'-To expend; Hasikan-n-Place of sowing. Hasikan-r-To drill; sow.
waste.

28
Higtan

ang

balicak-v-To
sip.

shrug

the

shoulders.
sakit-r -to

Hatdan ng

viatico

ang may

Higupin-^-To swallow; Hihigan-n-Couch; bed.

administer sacraments. Hati-a-mid; half. Hatid-n-Conveyance; conduction.


Hatiin-L'-To

Hihigan ng hay op sa damo-w-Lair, Hika-M- Asthma. Hikaw-n- Earring.


Hikayat-n Attraction;
nation.
invitation;
faei-

divide;

halve;

part; share;

compart; cut apart. Hating gabi-w-Mid-night, Hatol-n-Decision: judgement;


verdict;
lution;

issue;

advice;

sentence; opinion, resodecide;

proceedure; council. Hatulan-v-To sentence; judge; resolve; determine. Hawak-^-Clasp; clutch grasp.

Hikayatin-f-To attract; facinate; invite. Hikuatin-v-To pry up. Hila-w-Draw; pull, tug; drag. Hilaga-?? North; North- wind.
Hilaga-a-Northern; boreal. Hilagaan-w-North.
1 1 i

lagaan-a- Northern

boreal.

Hawakan-z;-To
hold.

grasj);

clutch;

catch;
clearfacil-

Hilagaan-flwfa/.-Northerly.

Hilahin-v-To haul; tug; drag, pull; draw;


hale.

Hawan-a-Free; clean; neat; pure; disengagad. Hawanan-?;-To free; dissengage;


litate

make

easy;

ease; expedite.

Haya-w-Sheaf. Hayag-a-Manifest; plain; clear; public; general, open, vulgar; perceptible.


Hayin-w-Gift; oblation; offering. Hayop-^-Animal; brute; beast. Hayop na apat ang paa-n-Quadruped. Hayop na walang gulugod-n-Invertebrate.

Hilakbot-w-Horror; dread; fear. Hilamusan-^-Lavatory; wash-stand. Hilatsa-w-Thread of cloth. Hilaw-a-Crude; green; rare; raw; -unripe unfinished.

Hilawan-r-To separate; pick. Hilawin-u-To make crn<le.


Hilbana-n- Basting.
Hilera-?i

Row;

file;

line.

Hilig-n-Inclination; propensity; tendency; disposition.


Hilig-a-inclined; disposed. ng loob ^-Inclination; fancy; propensity. Hiligan-n- Anything to lean on.

Hayuma-n-Patch. Haynmahin-f-To patch; Hibaybay-n-Boundary;


1

mend

fix.

Hilig

district;

limit;

territory. 1 ibik-wLament;

lamentation;

groan;

sob. Hihla-9t Fiber; lliho-n-Cheat;

Hilik-n-Snore; harsh sound Hilo-rt- Drunk; intoxicated; di//y.

yarn, fraud;

Hilongo-w- Drunkard.
deceit;

delusion;

Hilot-n-Mid;wife.
Hilurin-?;-To soften; rub; stroke; act as n iid- wife. as mid-wife: Jlilutin-r-To rub; act stroke. Himagas-;*- Dessert. Himala// Miracle; \\onder.

decoy; sham;
guile.
11
i
I

claptrap dodge; trick;

in-v-To cheat; decoy ;deceive; seduce; guile; jockey; co/.cn. Hilmin-r-To cheat; co/en; deceive; de><

sham;

coy; sham;
sed'ncc.

victimize;
jilt.

jockey

Mimanhiinan-//-KIatery; cajolery.
1

Hilmin sa pag ibig-v-To Hielowlce.


Higanti-n-Vengence.
Higitin-?;-Ti>

limanhiman -r/.-1'rudent.
limimlay-r-To
rest;
i-ejiose.

enlarge; stretch; len--tlien;

Himatay-y/-Fainting; Himatiiyin-^ Suhjcct

swoon;
t<>

taint.

fainting.

surpass,
IIigo-/< Fig.
I

Himawain-r-To
draught;
sip; absorj)-

ligup //Swallow;
tion.
//

IIima-,\a-//-rlasplieiny. HlasphiMiu-. Eiimpakhimpakan-n*Loihfl of an animal.


Iliiniilliol-//-Small
llii!iiiliiH)|-//-Small

Himpakhimpakan-tiTenacity;

IliLiuit

contupertinacity; macy; asperity; closeness; tightness; narrowness; straight n-

Baahfulnesa. knot in cloth.


tattcrc.l.

Ilimnlmol-^ Ragged;

knot

in

cloth.

Higpitan-/--T(

compel;

oppress, squeeze; bind; compact.


Jligpitin

press; oblige; tighten, restrain,

Himnlmulan-r-To pluck. 'on plaint; murmur, mnt ok


I
1 i

//

llina
retighten.;

//

\\Cakiu-ss;
p. p.

|.rostration.

uli-r-To

repress.

Iliuahi

\\o\on.

29
Hinabi-M-That which has been woven. Hinabing lino-M-Linen.
Hinagap-M-Suspicion; jealousy.

Alt
Hindi
sible.

mangyaring

mabahagi-a- In< v
1 i

Hindi
sed;

mauso-a-Obsolete; disused; pas-

Hinagap-w-To beleive;

credit; give faith.

Hinagpis-// Tribulation; anguish;- afliction; anxiety; envy; eompasion; pity. Hinahon-//- Modern! ion; forbearance; prudence; continence; contineney. Hinala-n- Dread; fear; suspicion; jealousy;
lice;

gone by. Hindi mapawi-a-Indelible. Hindi marunong-a Stupid; ignorant. Hindi marummg sumunod a-Obstinate;
disobedient.

presumption; supposition, maconjecture.


/;.

Hindi masaysay-a-Indefinite; indetermined. Hindi matangap-a-Inacceptable; inadmissible.

Ilinalili-/;.

-Changed.

Hinanakit-j/-Complaint: murmur; disgust [inang-n-Sokknr.


I

Hindi matarok-a-Unfathomable.
JSIindi alipin-a-Free. Hindi nababago--Constant; firm; loyal; madurable; lasting; permanent;
nifest.

nangin-n-To solder. Hinapang-n-Courage; valor; mind;


I 1
i

in-

tention.

Hinawan ng kamay
Hinay-?i-Delay; slowness.

n- Wash-stand.

detention;
pity;

lingering;

nabubulok-a Incorruptible; imperishable. Hindi nagagalaw-rt-Untouched;. pure;

Hindi

Hinayang-7i-Grief; condolence.

compassion;
little.

un mingled. Hindi nagagayak-a-Informal;


sed.

indispoi>ri-

Hinayhinay

adv.-~Litt\e

by

Hindi nagbuhat sa iba-a-Ooriginal;


Hindi Ayos-a-Disheveled; irregular. Hindi ayos-wZr.-Uulike; disorderly. Hindi binyagan-ft-Pagan; heathen. Hindi dapat-a-Unbecoming; unworthy; unlawful, illicit; undeserving. Hindi gamit-a-Disused; obsolete. Hindi ganap-a-Imperfect; faulty; defective.

mitive;
eral.

first.

Hindi nagpapaamo-a-Free;

frank;

lib-

Hindi

nakaalam-a-Stupid;
vn.

ignorant;

unkno

Hindi nalulupo-a-Pure; untouched; unmingled; chaste.

Hindi
ible.

mapaamo-a-Un tamable;
to

inflex-

Hindi gumagalaw-a-Quiet; undisturbed. Hindi kaayon-a-Contrary; unlike. Hindi kailangan-ft-Unnecessary; superfluous; dispensible.

Hindi napaguusapan-a-Pure; clean


taining
conversation.)

(per-

Hindi
like;

kamu

ha-a-Strange; foreign; un-

Hindi pa nalalaman-a-Unknown. Hindi pa nangyari-rt-Unfinished;


complete; lacking.

in-

dissimilar. Hindi kaoffido-a- Foreign; different vocations.

-* Hindi
Hindi

Hindi pa napaamo-a-Untamed; wild. Hindi paris-a-Unlike; unequal; different.

kaparis-a-Unlike; dissimilar; con-

trary;

Pd/vC^n (*/)) kaugalian-a-Stran^B; Vmsmnvn,


1

different.

foreign.

Hindi quilala-rt-Strange; un nown;


reign.

fo-

Hindi Hindi Hindi Hindi Hindi


Hindi

patag.a-Rough; cragged; craggy. payag-a-Inadmissible.


rin-a

&

co/i/.-Neither;

nor.

Hindi mabahagi-a-In visible. Hindi false; mabuti-a-Bad;


untrue.

sagrado-a-Profane; not sacred, sinasadya-a- Accidental; casual: unintentional.

faulty;

Hindi

mabuti

ang

lasa-a-Sour; bad-

tama-a-Amiss; false; not true; untrue, wrong. Hindi tapat na loob-a-Unfathful; false;
feigned; infidel; fickle; uncertain.
disloyal;

tasting; pungent.

instable;

Hindi magkaayos-a-Confused; disorderly;


perverse; intricate; difficult; contiary.

Hindi

Hindi mahalata-a-Imperceptible; hidden;


unseen.

Hindi makamalay weak; feeble. ^

ta\vo--Spiritless

unintentinatalaga-a-Casual; accidental. unexpected; Hindi tinatangap-a- Unacceptable; inadmissible.


tional,

Hindi totoo--Fictitious; untrue;

false;

yHindi
Hindi
ing.

malayo-arZf.-Near; not far. man-rt<ir.-Though; notwithstand-

fabulous; feigned; uncertain; spurious. Hindi tumupad sa ipirianumpa a-Perjured; forsworn.

HIT
tunay a- False; untrue, feigned counterfeit, imitated. difficult Hingal w-Pant; palpitation; breathing. Hingalo-w- Agony; gasp; last breaths; of a dying person.
Hingbubuli-n-Lizard. Hingil a-Propensity; inclination; desire. Hingil-a-Disposed; inclined. Hingil sa-rwfo.-Moreover besides; over, to: above; to; relating according concerning.

HU
rancc; phase;
likeness;

Hindi

mien;

guise; ostent; cut; fashion; Hi wa-w-Slice; cut; incision.


i
.

g;.rb; face.

H waga-n-Mystery Hiwain-r-To cut; slice; carve. Hiwalay-n- Separation. Hiwalayin-v-To separate; assort; compart; renounce; divorce; divide

sort
part.

Hiwas-w-A cut on a bias. Hiwas-rt-Slanting; squint-eyed; incorrect. Hivvasan-?;-To cut en a bias or slant.

Hingkod--Lame; hipshot.
Hinhin-w-Urbanity;
gality;
civility;

tranquility, politeness;

calmness: kindness, fru-

Hiwid--Hipshot; lame. Hiya-w-Shame; })ashfulness: modesty: embarrasment; compunction. Hiyain-v-To shame; embarrass; affront:
insult.

bashfulness.

Hinkod-a-Lame; hipshot. Hinlalaki-n-Thumb. race, forfathers; Hinlog-w Lineage


;

oft'

spring; class; parents; dred; pedigree.

relatives;

kin-

adornment; trimHiyas--Ornainent; ming, furniture. Hiyasan-v-To ornament;adorn;embellish. seream; howl; Hiyaw-n-Shout; cry;
outcry; clamor;

hoot.

Hinog-a-Ripe: matureHintay-w-Stay; stop; hope. Hintayin-t/'-To await; hope; expect. Hinto-M-Stop; halt; pause. Hintuan-w-Stopping place; halting place. Hinubahin-r-To collect, deduce; infer.
I

clamor; shout; cry; hoot; howl. shout; ho\\l; Hiyawin-?;-To cry-out; huz/a, clamor; hoot.

Hiyawan-^-Outcry;

Hodyat n- Countersign; watch word


passport.

iipag-w-Sister-in-law.

Hipan-r-To l)lo\v; play on a musical instrument Hipo-w-Touch; blind man's stick


Hipoin-r-To feel; touch; grope. Hipon-n-Shrimj). Hipon sa dagat-w- Lobster.

wart ch word. Hodyatan--Countersign; rendezvous; appointment. Hogyat-n Alarm; notic.e of danger; watchword. Holhol-n-Howl; cry of horror.

Ho\\ad-n-Counterfeit; forgery
forge, mimic; pirate.

imitation;

co|,y;

Hipuin-v-To

feel;

touch; grope.

Howaran-?>To counterfeit; copy, imitate;


Huad-n-Counterfeit; copy; forgery;
tation;

Hirani-a-Lent;

Hiram-wThe

thing \\hich is lent. Hirainin-r-To borrow; loan; tax. Hiran-//-Kxample; instance; pattern. Hirang-a-Selected; chosen; select; choice.
I
1

imi-

a g //-Selection; choice. lirangin-r-To select; choce pick.


1
i i 1 1

likeness; transcript: Huag-IM&r.- Shan't; do not; don't; stop. Huaggawin-u-To neglect; quit; relinquish; forsake; leave, yield; let; omit; retnse to do.

Harap-ft-Hardship; pain; torture; grief; toil, torment; misery; poverty; distress; affliction; anguish; cross; trouble;
anxiety;
injury.
fatigue;

Huag gumanting
I

palad-/'-To

be

dis-

ado; dolor.
\\

Hirap ng kal>ban-//
Hiraran-tt-Example;
I

ound;

affliction:

agreeable. uncominimising. hiag ipakaloob-r-To refuse; deny. Huag ipatuloy-r-To desist; discontinue; supercede; stop. Inag isama-r-Tn exclude; shut out; eep
'

instance.

separate.

"-Accustomed; used, li iratihin-r To accustom; use. Hiraya /> Illusion; apprebensiou. Hiriuga //-Syrin-c.
lirati

Huag l-alingayin-r-To To Huag kumilala


/

slight; disregard.

disown; disclaim.

ignore;
i>e

Huag kumilala ug utaug

refuse to recogni/e. na lool-r

To
1

lliringahin-r To
I

syringe.

listoria n-\

istory.

Hita-n-Thigh.
II

itad n NN'hore;

harlot;

prostitute.

Hitit-w-Surk; smoke. Hititin-r-To smoke; siu-h.

disagroedabto; aagrateful. Huajr kupkupin-r-To leave in dani:* !-; refuse to help; aid; shelter or protect. Huag magalingin r-To reject; cundemn lo\\ci- refuse to approve. Huag mairsalita r To refuse to talk

form,

mode,

apjiea-

hush;

remain

silent.

HUK
Huag
mahalata-7'-To hide; coiureal; keep
secret.

31

HUM
Hula- n~ Prediction; prophecy; conjecture; surmise; omen; divination; augury;
precursor.

Huag mahalin-?'-To slight; disregard. Huag makipag-usap-r-To stand mute;


remain
silent.

Hulaan-y-To predict;
Hulhol

foretell;

prophecy;

Huag makilala-r-To
refuse to recognize.

diso\\n: disavow;

soothsay; prognosticate; divine. *7- Howl; yelp; yelping. Huli-ar7r.-Late; yelp; yelping.

Huag inalaman-wTo disown; disavow;


be ignorant
of.

bilangin-r-To exclude; shut out; refuse to count. Huag mapanabi-r-To restrain; refuse to tell or say: bind. Huag matanto-r-To be ignorant of; not

Huag

Huli-M-Capture; spoils; prize. Huli n<> sasakyau <l Stern. Hulihan-M-The pack part; stern. Hulihan ng hokbo-n-Rear-guard. Hulihin-r-To ca]>ture; seize; catch; got; apprehend. Huli sa lahat-a-Last.

to

know.

Hulma-n-Mold;
Hulo-a-Upper.

mitrice.
of

Huag

pahintulutin- t'-To disapprove; disfavor; discountenance; refuse to permit.


disinherit,

Hulo ng ilog-w-Souree
Hulog-n-Fall: tumble.

a river.

Huag pamanahin-r-To Huag purnayag-r-To

refuse; object; disfavor; veto. Huag sabin-r-To refuse to tell or say keep secret or silent; seal; secrete.

Bulugin-y-To throw down; cast. Hulugin ng gracia ng DIOS-y-Tosrnctify;


bless.

Humaba-tf-To lengthen; protroet;


long.

pro-

Huag

samantalahin-r To fail to take advantage of; fail to gain advantage;


fail to

procure.

Humabi-r-To weave; plat. humabol-r-To catch; run


Humagkan-tf-So hug;
kiss.

after.

Huag
Huag

tamaan-r-To

err;

misjudge;
refuse;
to do.

mistake.
tangapin-i'-To object to.
reject;
fail

Huag tunmpad-t; To shirk Huag umiinik-f-To remain


keep
still.

Humaging-r-To whiz; hum. Humagpos-Y>To from danger.

>\hir;

uhur,

whistle,

slip; slide,

skulk; escape
stirs.

silent;

hush

Humahalo w-Rocker; one who Humakbang-u-To step; stirs.

flubad-rt Naked; nude.

Humal

a- Nasal.
elect.

Hubaran-f-To denude; underss; enipoverish;

make

jtoor.

leave off ang luksa-r-To mourning. Hubdan-/'-To undress; deude; disrobe.

Hubaran

Humalaw-v To choose; select; Humalay-'tf To consume decry. Humalik t'-To kiss; osculate.

Hubog-a Curver;

bent;

crooked.
arch; crook.

Humalili-f-To exchange; change, alternate, reciproerate; supercede. Humalimhiin-i'-To set; hatch, (per to
fowls).

Hubog-a-Bent; curved; crooked.

Hubog-n-Bend curve;

Hubog-/>. 7>.-Bent; curved; arched. Hubugan-r-To bend; arch; curve. Hubugin-r-To bend; arch; curve. co u n ters gn Jd udyatan rZ-Passport;
i

Humalinghing-tf-To sigh; lament.

groan;

moan;

Humamak-r-Grovol: lower; degenerate. Humamok-^-To bedew fog.


;

Huiiiainok-fl-To h'ght; struggle; contend.

watchword.

Huinamon-v-To anger;
irritate;

Hngasing--To wash; lave bath. Hugos ng conipana-'. Bell-clapper.


Hugutin-?;-To extract; remove; take out; deduce; draw out; abstract; extort. Hukay-n- Excavation; hole; pit; hollow;
cavity.

offend;
tind;

excite;

provoke; light.; contend;


for;

struggle.

Humanap-f-To
search;

search

hunt;

look for.
prepare;
get ready.
close.

Humanda-y To

Hukayin-r-To

dig;

excavate; hollow.

Hurnanga-f-To limit; "finish; end; Humangitin-v-To gnaw; molest.

Hukayin muli-r-To extume.


Jt-,

t-^Hukom-/z Governor; judge; arbiter. +* Hukluban-?i-Place of covering any thing;


rotting place.

Fumangos- t'-To pant; palpitate; Humantong- t'-To stop; halt; desist. hurt; Uumapdi- t'-To smart; irritate;
prickle.

Hukuman- t'-To Judge.


Ilukuman ^-Province; governor's house.

Humapis-y-To oppress; grieve; mourn. Humapon-f-To eat supper.

H iirnapon-f-To

perch.

IBA
Humarap-v-To present; appaer; confront;
witness.

32
Hurniya \v-77-To

IBA
H umpay-n-Intermission;
Hiimpayin-v-To
discontinue.
oyell; shout;

exclaim. interrudtion.
intermit;

Humatol-f-To judge; give sentence; sen tenee, decide; condemn. Humawak-?--To clasp; clutch; hold; have. Humbak-w-Concavity; hollo\\ness. Humibik-u-To sob; lament; groan. Humigit r-To exceed; surpass; excell. Humigit-o-More.
Humigit-offc/.-More; over. Humigop-i?-To sip; suck; absorb; imbibe.

interrupt,

Humuad-tf-To counterfeit; falsify; copy; imitate; mimic. Bumubad-tJ-To undress; denude. Humubo-u-To undress; denude. Humubog-?;-To undress; denude.

Humukay-v-To
delve; enter.

dig;

excavate;

hollow;

Humihip-r-To blow.
Humikayat-z; To attract; draw; invite. Humilig-v-To incline; tend; lean; recline. Huinilik-y-To snore. Huuiimalay-v-To take what is left.

Humula-v-To
jecture.

foretell; prophesy; perdict; portend; prognosticate; announce con-

Humula-w-Predictor; prophet.

Humimawav-To blaspheme;
Humimpay-r-To
stop.

curse.

Huniimig-v-To bubble; appear; answer.


cease,
forbear; desist;

Humuni-r-To neigh. Humupa-v-To rest; calm; grow become thin or weak.

quiet;

Hurnntok-v-To arch; bend; curve. Hunhang-a-Foolish; silly; ignorant;


stupid.

Humimpil-v-To appease;
becalm;
rest;

repose;

Humina-v-To grow impair; weaken;


languish.

calm; pacify; stop. weak; debilitate, pall; enfeeble;

Buni-n-Neigh. Hnrno-n-Oven.

Husay-w-Order; regulation array. Husay-a-Regulated; arrayed; elaborate;


orderly.

Humindusay-v-To weaken; give up an


intention;
dispirit.

Husayin-v-To arrange; perfect; regulate;


exhale;
array; adjust
set off;
class;

Huminga-f-To
expire.

respire; breathe,

order;

correct;

pant; palpitate. ask; request; petition; beg; entreat; implore; demand; claim; exact. Huminkod-7/-To limp: deviate.

Humingal t?-To
Ilumingi-v-To

patch; modify.

put in order; rectify; repair; conform; mend; improve;

Husaying muli-v-To rearrange; rearray; Husto-a- Enough; complete; complete.


perfect; fectual,
clever.

Huminkodhinkod-v-To limp. Horn into- v-To stop; halt; desist;


repose*

sufficient efexact; right; equitable; upright honest;

rest;

Hustuhin
smoke; suck.
separate; diverge;
de-

Humitit-r-To
viate.

Humi \\alay-f-To

t'-To complete; perfect; finish; execute, perform. Hntukin-f-To arch; bend; curve. Huwarin-r-To imitate; copy; simulate

Iabang-7'-To await.

wait

for;

watch
offer:

for;

Ibabalar-To explain; announce; antici


]>ate;

foretell; signify.

labotrTo
I;iL a
r '

To

proffer;

hand;

reach.

foresee;

anticipate;

preoccugive

py, prepare. lalay r To offer; dedicate; picsent; lalis -* To to take away; discanl;

move;

obviate, lalok /'-To offer; bold out; proffer; offer for sale; entrust; propose. To rr-ulate; arrange; I:yn> array; busk; put ill or<ler. Iba n dissimilar; different; ili\-ei>e; 1111 like; other.
/

hahao-n-Topside; outside; cover; surface. Ibadbad-t?-To soak; steep; imbue. Ibagay /-To make Convenient; conform. [bagO-n-To renew; make over; clian-e. Ibabin r To change; translorm; alter; leviate. remove; vary; convert; re I'm in; transfigure; transmute; modify. Ibabin ang bitsura To change the
I

shape; lisgui>e. Ibahog-rT< mix; mingle; unite;


porate.

incor-

Ibalabag

To throw;
throw.

cast.

Iba-/>/v.
Jb;i,t.

)tber.

[balibag-tvTo
j-ut

Ibaba-r-To
iba a-

lover;

d\\

n.

IbalikrTo
Jbalita
/

return; i-estore:

devolve.

'I'o

iclate: report: telhannoiince;

IDA
say; mention; notify; apprise; kuo vn: narrate; proclaim

make

/.To dispatch;
plete;
verih'cate.

dispose

of,

com-

Ibalot-r-To envelop.

Malay r-To
stand up,
elevate;

stretch;

lbangon-r-To
heave.

raise;

Idatig-r-To

unite

Ideposito r
foreigner.
Idi
it

To

unfold; expand. put together. deposit.


join,

Ibang tawo-/> Stranger;


[banting-tJ-To
tie;

/'-To

stick;

fasten.
inter.

Idiktji-y-To

paste; dictate.

glue.

lbaon-r-To
conceal.

bury;

submerge:

Ibaon-r-To preoare or tix for a journey. Ibarka-r-To load 01- freight a ship. Ihatay-r-To prop, build; upon; be supported. Ibawal-r To prohibit.

Idukit-r-To sculpture engrave. lyalang r-To esteem; respect, venerate reverence, regard, appreciate, have

regards

for;

notice.

Ihhan-r-To change; diversify.


Ibig-n-Love: friendship. Ibiirav-rTo give present, uate, cede; afford.
Ihitray

unite, join, coalesce, consolidate, copulate, incor porate; conjoin. Tgayak-r-To prepare; get ready; adjust

Igawgaw r-To mix; mingle,

arrange.

bestow, do

nava ng
to

Diox-inter.

GOD

Igi-n-Ease; goodness, kindness. Tgiba-r-To destroy; demoish; obliterate.

grant:

would

GOD.

Ihighi-v-Lo love; like. Ihilad-r-Todry: sun, put in the sun. lhilango-/--To imprison; arrest, confine;

shut up. Ibitin-r-To suspend;


lltsan /'-To

hang up.

lower; take away; forgive. Ibual-r-To overbalance; tip over, turn


over;

Iganagayak-i)-To prepare. F guhit /'-To draw; trace/ line. Iguho-r-To demolish; obliterate; destroy. roll; wallow; humble. rgumon;7'-To Ihal>ilin-7'-To comission; give c,harge. Ihagis-7'-To throw; cast. Ihagis ng pabigla-7/-To jerk. Ihalabos-7'-To boil; cook-in Avater. Ihalal-7'-To elect; choose.
Thalang-7'-To
Ihalili-7'-To

discomfit.
dis-

substitute/

put cross-wise. change/

ex-

Ilmho-r-To mold; cast; founder. Ibudbod-v-To sprinkle; scatter, sow;


tribute.

change/ surrogate. Ihalo-7'-To mix/ mingle/ alloy/ join, intermix/ unite/ coalesce/ admix/
intermingle/ blend. Ihampas-7'-To strike/ beat/ whip. Ihanda-7'-To prepare/ get ready/ supply. provide/ arrange/ adjust/

Ibnho-y-To empty; clear; induce; promj>t. Ibuhol-r-To tie; knot; join or unite by
knotting.

Ihuhos-r-To pour; s})ill, empty; effuse. Ibukod-7'-To separate divide, except, exclude, preclude, set apart, blink,

Ihapay

7'-To

incline/

lean.

Ibukod ang winnow.

segregate, keep out; discriminate. sa palay-r-To tuliapes

lharang-?;-To stop; check/ hold up. Tharap-;/-To present/ exhibit/ confront,

compare,
Ihasa-7'-To sharpen. Ihatid-v-To convoy/ accompany; convoy. conduct/ carry/ transport. Ihawin-7'-To roast/ toast/ bake; grill. lhayag-7'-To publish; disclose/ show; ex pose; apprise] divulge; lay open/ reveal. Thayin-7'-To otfer; present, give.
Ihi //-Trine.

Fbulid-r-To precipitate; expose to ruin. Ibuluak-r-To pour; spill; leak. Ibulnsok-7'-To precipitate; expose to
ruin.

[bongo-t/-To collide. lbunton-r-To heap; pile

U]*,

put together.

Ibunyi-rTo

extoll;

Ibusa-r-To parch: Jhuyo-r-To induce; insj>ire, incite, rouse, stimulate, imbue; persuade. Fdagdag-7'-To add to; inscrease, accrue, aggrandize, aggregate; superadd. Maing-/' To implore: complain; beg, petition, appeal; entreat. Idaiti-?;-To unite; join; touch. ldalangin-w-To intercede; mediate.

praise; magnify. roast.

Lhian-/7-Retreat.

Ihiga-7'-To

lay/

down;

stretch;
in

unfold,

expand.
cook Ihilabos-7'-To boil; strike svveepingly. Jhilbana-0-To baste.
Ihilig-7/-To

water.

incline/ recline; lean lack: influence/ imbue/ persuade/ induce,

Idamay-r-To implicate; effect Fdaraing ?;-To complain. Tdarang To scrn-tcb; singfe: heat.
-

lhinang-7'-To solder; mend with solder. Ihinday-z/-To move to a distance. Jhingil-7>-To incline; influence, induce,

persuade.
f)

IKA
Ihiwalay-;-To

8
Ikao-/j/v;.-You;

ILA
thou.
Ikapit-7/-To

set divide; separate; apart; subtract; lay aside; revoke;

apply;

adapt;

adjudge.

with-draw;

sunder;

sort;

remove;

Ikapito-n- Seventh.

discriminate; divorce; segregate. Ihiwas-r-To slant; sling; diagonally. Ihuli-r-To put last or at the end.

Jhulog-r-To
interpret.

throw

down;

translate;

Ikapito-a-Seventh. Ikasiimpuo-;/-Tenth. I kasampu(j-r/-Tent h Ikasal-7'-To marry; betroth; match.


.

Ihulog

kapwa damn; condemn to


ang

Ihulog

sa ibang interpret.

sa inrierno-7'-To eternal tormenst. wika-7' To translate;


pot.

Ikating-7'-To incorporate; consolidate; unite.

j<

Ikatlo--Third.
Ikatlo-a-Third.
I

kawalo-w- Eighth.

Iihan-//-Chamber
linit-r-To
Iisa;t;isa-r//?7'.-One

Jka\\alo-r/-lMghth.

heat; kindle. by one. Iit-//-Mckname. Ikaanim-;7-Sixth. Ikaanim-^-Sixth.

Ikawalong -rtr/r.-pjighthly. Ikawalong puo-o-Eigfataeth.


I

ka\\ ing-7/-To stick.

fasten;

add; paste;

tie;

Ikiling-7'To incline;
I

Ikaanim na puo-//-Sixtieth. Ikaanim na puo--Sixtieth.


I

induce; persuade. food; kinabubuhay-;/- Nourishment; ration; inaintainence; sustenence;


livlihood.

kaapat-;/ -Fourth. kaapat-rt Fourth.


is

Ikintal-7'-To

Ikababayad-//-Payment; that which paid; pay; reward; satisfaction.

stamp; j>rint; imprint. [kiran--8pindle; ]>ivot; axle, bobbin. Ikiran-7'-To wind; convolve.
Ikiskis-7'-To

Ikabit-7'-To fasten; stick; join; tie; paste;

scratch;

smooth

]>o]ish;

add to. Ikadalawang puo-a-Twentieth. Ikadalawang puo-w-Twentieth; vigesimal


Jkadkad-7'-To
stretch;

rub;
I kit-;;-

burnish.

Turn.
shorten; abridge;

Jklian-7'-To

reduce

unfurl;

unroll;

unfold

expand.
box; embale; pack. lie; negative; gainsay;

confine; restrain; pare; clip. Ikmo-tf-Betel nut leaf.

Ikahon-7'-To

Ikaila 7'-To deny; refuse to tell.


I

Ikog-n-Turn. Ikumpas-7'-To

ka isang

li

l>o-"

Ikaisang-lilxi // lkait-7'To' deny;

Thousandth. Thousandth.
reject;

beat time. Ikuskos-7'-To scratch; scoin ; rub. Ikusot-7'-To wrinkle; rumple.


1

nefuse.

Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing Ikalabing

apat-;/

Fourteenth.

apat-rt-Fourteenth.

remove: ]>ut out; exclude extract; extort; reject; eject; effuse shut out. Ilabas sa kata\\an-7'-To excrete.
Ilabas-7'-To
Iladlad-7'-To stretch.

dalawa-^-Twelvth. dalawa-^-Twelvth. isa--Kleventh.


isa " l^leventh.

unfurl;

unfold;

expand.

Ilag-;;-Shyness; fright,

scare: avoidance

exasion.

pito-w-Seventeenth.

Sevententh. tatlo;/ Thirteenth.


pi to-"

tatlo-"-Thirteenth.
walo-// Eighteenth.

walo-"- Eighteenth.

-Begone: keepoff. leave entrust de])osit; with another. Ilagan-7'-To evade: shun; avoid; parry stave off;blink; obviate: escape. llagay-7--To put; place: set; lay; arranI

lag-////''/-.

llagak-7'-To

Ikalat 7'-To scatter; distribute; disjierse: diffuse; extend; publish. Ikalaua //-Second.

ge;

appoint;

situate;

wager;
?

pledge;

mortgage.
Ilagay
tition.

ng

manga dingding
to

To

par-

Ikalaua-" -Second.
Ikaling-7'To unite; join. Ikama-7'To adapt; ajiply: adjixlgc con solidate; copulate; join; conjoin; unite; collect Jkama ang isang bagay 7- To intervene
insert.

Ila.^ay

sa ara\\-7'-To

put or place in

the sun.

Ilagay sa
sify.

grado-7--T'

grade; class;

Has
place

Ilagay sa
la si.
-\

hulihan
iban-_
r

r-

To

put
['.

or

Ikanlmg7' To

i-i.mval: defend. hide; di--nise. keep -ecict.

\\ika;

inierpret:

ILI
sa kasukatan r- To appraise, lagay value. lagay sa codigo-7'-To codet'y. Ilagom-v-To congregate; unite; join;
1

INA
Ilikmo -7' To become.smooth.
lit;

suit, establish;

llimbag-7'-To stamp; print; emboss; seal. llimbang-f-To take a rouud about way.
Ilingid-7'-To hide;

meet. throw down; Ilagpak-7'To tumble or overturn. Ilahok-7'-To mix; breu comprise; inter;

conceal;

bury; keep

secret; diminish.
llipat-7'-To

mingle.
llak-7'-To solic'it; collect. la k -//Col lection; solicitation.
1

transform; remove; move; passover; transpose; transport, llipat ang tanim-7'-To transplant.
cross:
01
it-

llitan-7'-To envy; pay less than should for anything; underpay.

Reconcile; unite; Ilakip-7'-To league; congregate; coalesce;

join;

Ilitaw-7'-To disclose;

sho\\

adduce; dis

con

cover.

join; tie; bind; alloy; copulate. under. Ilalim-^/7'.-rnderneath; below llalim nang-/vy>.-rnder; below. llang-m/7'. Deserted; lonely; barren.
place; desert. llang-tf -Sundry; several; various.
Hang-;/- Lonely

Ilog-^-River; creek; stream. Hog na munti-/7-Rivulet; creek. Ilong-w-Nose; snout.


Ilual-7'-To

advance money.

Ilubog-7/-To sink; submerge; immerse; dip; put under water; douse; duck;

llan*r-How many. unite; conjoin; Ilangkap-7'-To join; incorporate; knit; coalesce; comprise; contain: include.
Ilap-//-Y\ 'illness;

merge.
Ilugmok-7'-To wallow; roll. Iluhog-7'-To beseech; appeal; ask; pray; implore; harangue.
Ilulan-7/-To

temerity;
Ilapat-7'

shyness; coldness; avoidance; bashfulness.

To

unite; join; inclose.

load; ship: lade; freight. immerse Ilimod-7>-To sink; submerge; Imali-v-To err; misjudge; equivocate;

near: approach; bring approximate. Ilarawan sa papel-7'-To portrait; photograph; take pictures.
Ilapit-7'-To

mistake
Imang-ha-7/-To stupefy; surprise. Imarka-7/-To mark; stamp. Imbak-a-Old; cured.

Ilatag-z'-To

unfold; stretch; out; evolve;

expand.
llatag ang bato-7/-To pave. Ilathala-7'-To manifest: declare; ex-

Imbot--Concern; Imot-^-Economy;

interest.

frugality. Imot-a-Economic; frugal; close.

pound;
present.

explain;

divulge;

publish;

Ilaw-;/-Lamp; light; clarity; clearness. Hawaii-;/- Light lamp. Ilawit-7'-To hang up; reach.
Ilaylay-7'-To hang up; hoist; reach. Ilayo-7'-To remove; separate; divorce; distance; retire; withdraw; retract; lay aside.
llibing-7/-To

Impas-afh'.- Equal; even. Impis-7/-To thin; diminish; lower. Impitin-7'-To press; prolong the appearance. watch; guard; kee}> Impukin-7'-To observe. Imukha-2/-To resemble; conform; favor;
assimilate. na- //-Mother; mamma. Inaakala-7'-To intend; mean; Inaalon-rt Wavy; unc u hit o ry
I
1
.

design.

inter;
to

bury;
turns;

intomb;
cause
to

sepulcher.
Ilibad-7'-Te

Ina-ama-;/-God-f Cither.

take

Ina-anak-^-God-son; God-daughter.
Inaaralan-7'-To counsel;
correct.

disappear.
lose; err; commit a misIligaw-7'-lo take; go astray; cause to mis judge. handle Tligin-7'-To move to and fro;

advise; teach:
(/n-r.
1<>

Inahin-w-Hen; Female
^.-Shaved. Tna-ina-n-( lod-mother.
Inahit-jt).

<rnntiti/j

much.
Iligpit-7'-To gather; collect; hide;

hoard;

conceal.

rescue; redeem; ransom; succor; save; free; exempt; acquit; excuse; liberate; pardon; relieve; remit. Ilihim-7>To conceal; keep secret; hide; disguise; reserve.
Iligtas-7'-To

goodliness, delight; pleasure. Inam ng kilos--Gentil5ty;

Inam-n-Beauty;

fairness;

elegance;
elegance,-

good breeding. Inam ng tikas-w-Genteelness;


bravery.
.

Inamoy^p. j).-8meleed; scented.

Ilihis-7'-To separate; obviate;

misguide;

Inang-#-Mamma.
bad.

remove.

IPA
apo->r-Grandchild;
Interity.

J
descendant;
pos-

IPA
^

Inawak-7/-Yeil; cover.

Incenso ^-Incense.
Indahin-7/

Ipaalam-i7-To ask permission; bid adieu. Ipabigay alam-7/To encourage; entice; reward; induce. Ipabuya-v-To encourage; entice; reward;

To feel; perceive; grieve. Infierno-77-Hell; purgatory. Ingat-n-Care; solicitude; caution; guard;


precaution; pains; attention; watch; observation; circumspection; protec
tion.

induce.
send; Ipadala-7'-To dispatch; remit; transmitt expedite; convey. lpagayak-7'-To provide get ready. Ipag-a\vit-7'-To sing; chant.
Ipagbala-7'-To threaten; menace. Ipagbalobalo-7'-To feign; pretend; affect.

protect; observe; Ingatan-7/-To guard; watch; care for; look after; heed; keep.

Ingay--Noise; carousal;
scuffle; racket. ing; Ingles-rt-English. Ingles-ft-English.

revelry;

romp-

Ipagbanda-7'-To Proclaim; announce. interdict: Ipagbawal-7'-To prohibit; forbid; refuse; deny; ban. Ipagbilin-?;-To charge; enjoin; recom-

mend.
Ipagdiwag-v-To shout; huzza; applaud.
feast: celebrate; [pagdiwang-t?-To solemnize: praise; verify. Ipaghabla-7;-To accuse: demand; inform Ipagintindi-?/-To signify; intend; mean;
.

Inig-H-Tremble; ghsC e; quake; quiver; quaver. Iniginig-ti-Shake; tremble; oscillation. Inihalili-n-Substitute; delegate. lm-\\)}g-p.p. &. a. -Loved; beloved. Ini-ibig-fl-Dear; estimable.
Ini-ibig--Dear.
Ini-irog-_p.j.-Loved; belove lni-irog-rt-Beloved; dear. Iningat--Reserve; secret; exception.
1
.

declare: annunce.

lpa-gitna-r-To center; jiut in the center. lpagkaila-?;-To deny; contradict; refuse:

disown.
Ipagkait-r-To deny; contradict; keep secret; disown. Ipag aloob-r-To cencede; cede; donate;

Ingit-;/-Envy;

jealousy.

Inimot-arf7'.-Geritly; softly; little

by

litile.

Inip-w-Envy;
hastiness.
lnis-??-Choking;

impatience;
suffocation;

eagerness;

bestow; confer; assign. Ipagkapuri-?--To honor; respect: dignify;


credit.

smother;

oppression. Inisin-7'-To smother;


suffocate.

oppress;

choke;

Ipagkilala-f>To introduce; present. Ipag atiwala^'-To give credit; confide;


deposit.

Init-w-Heat;
I

warmth/

zeal; fervor; chafe.

[paglaan-v-To
tain.

prepare;

persist;

main

nomin-n- Beverage; drink.


softly;
little

Inomin-7/-To drink. Inotinot r/^7'.-<Jently;


little.

[paglaban-v-To

defend; protect; main


sustain:
persist;

by
esta

argue; dispute.
tain;

hold;

Inpo-7'-To
blinh.

become; smooth;

suit;

Insik-;;-C'hinaman; chino. Jnsik-a-( hino; Chinese.


1

Ipaglagay-r-To put or place for another. interest; concern; Ipagmasa it r- To defend; protect: give share in; enjoin;

charge.

nstrumento-;/- Instrument. nteres-w-Interest,- behalf. Inugin-7'- To yo nmnd; encompass: enI


I

argue; regulate: [pagmatowid-v-To dispute; contend; straighten. !}>agpag r-To shake, brandish,

circle.

Inumin-;/ Drink; beverage. Inumin-7/To drink. Inuman-jy-Afterbirth. Inunos-a- vs orm-eaten. Inupahan-w-Hackney; hack. Inuto^ -7' To <:ro\\- lartre; eidaLic; harden (not uscilj. I nnto&pp. -Ordered; sent; bade. Inumit-w-Theft.
I

Ipagpalmli-r-To behind.
Ipagpalit /'!'
hai-ter.

put

hehind:

Ipagpala.iray /'-To suppose.

pennute;

1ran>poi-t: [pagpalumat-V-To remove; transfer; convey; hold anything until


it

IpaLrpasial
nixe;

increases in value. -To lake for


;

walk.

l|>a<_ri>ista->--To

feast;

celebrate; solem

numit-^./?. -Stolen.
-i

praise.

Inuyat-n-Treacle; sorghum. Ipaala-ala-v-To remind; hint; suujt

Ipagpauna-r-To expect; anticipate.


;

Ipagt>angalang-r-To
-tain: protect;

defend;
support.

maintian,

prompt; mention.

IPA
Ipagsabi-w-To proclaim.
tell;

7
publish;
reveal:

IPI
lpamahagi-/--To
part;

apportion;

distribute;

Ipagtaboy-r-To
miss.

divorce;

separate; dis
separate;

dispart; divide. pamalit-t'-To exchange^

permute;
distribute; put
in

change.
Divorce:

Ipagtabuyan-j'-To dismiss.

Ipamudnmd-r-To sprinkle;
diviile;

part:

apportion.

[pagtangol-V-To
save;
tain.
helj>;

defend; protect: aid; support; maintain; susprolong;

IpamulsarTo

imburse;

the

Ipagtuloy
tiuuo:

r -To protract; hold.

con

pocket; pouch. pocket; tell; publish: Ipanabi-r-To reveal; proclaim; say. Ipanagano-r To dedicate; consecrate.

Ipagtulakan /--To push: imdel; shove.


Ipagwisi -r-To sprinkle. or Ipahalang-r-To lay crossways crosswise; thwart. make Ipahalata r-To display; show;

Ipangako-r-To promise; insure. Ipanganak-r-To give birth; bear


dren.

chil

boil. Ipangat-?:-To exiose; lay open; Ipangayaw ?--To refuse; retrocede; retire;

known.
Ipahalay-r To thwart. lpahatid-r-To semi an escort: dispatch; send.

deny. Ipangusap-r-To advice; counsel; fore; show. Ipanhik-?;-To go up; take up; invite
up.

[pahayag-v-To proclaim; publish; announce; reveal; herald; cite; make


declare, manifest; impart; apprise;: send; forth; communicate; emit: divulge. Ipahayag muli-r-To repnhlish; rean-

Ipanumpa-r-To swear
Iparis-tf-To

known;

Ipasan-r-To shoulders.
Ipasial-?--To

in; adjure. favor; resemble; pair loard; land, put on the

take

for

a wal\'.

nounce.
Ipahintulot r-To leave; let; permit: give consent; consent; agree; condescend; sanction; privelege. add; Ipaibabaw-?--To augment; put

Ipasya-v

To

ordain;

decide;

enact;
enter;

determine conform.
Ipasok-r-To
interject.

place

in;

put

in;

Tpaspas-z?

To shake.

upon;

boot.

Ipailalim-?--To put bury; cover.

under;

put below;
invite to

Ipainom-r-To give to drink;


drink.

Ipakilala-?;-To introduce; present; manifest;

demonstrate.

Ipakilos-f-To actuate. Ipakipagtalo-r-To dispute; controvert. Ipakita-r To show; exhibit; lay before; point out; explain; expound; present; display; evince; produce; bespeak. Ipakiusap-r-To beseech; implore; appeal; ask; intercede; entreat; harangue: pray.
Ipako-?;-To nail; spike; peg. Ipako sa crux r-To crucify. Ipakuskos-r-To order to clean Ipalabas -r -To put out: effuse.

raise; Ipataas-r-To lift up; emboss; aggrandize. Ipatag-??-To level; make level. [patalastas-v-To make known; manifest; explain; announce; declare; construe; impart. Ipatalo-r-To lose; cause to lose; lose purposely; let lose.

Ipatanaw-?,'-To lay before;

show
point

exhibit; out.

expose:

Ipatawad-r-To forgive; Ipatong-r-To add to;


boot.

pardon. put on; "load;

teach; guide; Ipatmigot-7'-To direct; show the right way; manage; conduct; show; rule; govern. Jpatuad-i'-To invert; turn upside down.
Tpatuloy-t'-To continue finish; follow; accomplish.
out;

01-

i-ul>.

persue;

Ipalagay-/--To choose; elect; name. Ipalagay sa loob-?;-To put within.

Ipaunawa-i'-To expound; explain; point

announce; teach; lay before.

Ipalaman-v-To put insi<le. IpaHgid-v-To beset. Ipalit-f-To change; barter; exchange.


Ipaloob-v-To sheathe.
hide; conceal.

Ipawis-f-To perspire; sweat. Ipayag-y-To concede; allow; admit; grant:


substitute;
enter;

conform.
Ipilig-f-To

shake.

put

within;

Ipinanganak sa bundok--Mountaineer
highlander. Ipinahiram-n-Loan; been lent.
that

Ipalubog-r-To sink; immerse; inundate:

which

has

ISA
Ipinta r-To Ipinta ang
paint.

ITA
Isaw-fMint; tripe; intestine; entrail. Isawsow-15-To dip.
[sda-w-Fish.

tabas-r-To

draw

the

out-

trace. lines; Ipis-w Cockroach. Tpisan-v-To unite; join; congregate. pit-?* -Tweezers; pincers. l[)itin-?;-To j)inch; press. Ipoipo-w-Whirlwind; vortex.
I

Isikad r To kick spurn. Isiksik r-To cram in; force, put


force.

in

by

Isilil-7-To put in; pack; place in.

Ipukol-r-To

throw;

cast.

Ipunta-r-To
Ire
I

Ipunin-y;-To gather; store; hoard; lay up. point; direct. IraoH-r-To finish; complete.
ri

sa supot-/;To sack Isiuga-r-To blow the nose. Iisingit-i>-To cram; put in by force. thought; sense; will Isip-n-Reason;
Isilid

/>r<>. -This. //-Groan.

Irog-rt-Dear; beloved. Inigin-r-To love: esteem.


lsa-'/-One.
Isa-rt- Digit.

understaading; mind; idea; meditation judgement; notion; fancy. Isipin-u-To think; reason; meditate; conceive; contrive; fancy; suppose. Isiping-T-To ]ut or j)lace by the side;
lay beside. Isipot-v-To cause to appeal
1 ;

show;

dis

hang up; suspend. Isabog-r-To scatter; throw broadcast; bestrew; squander; lavish; misspend;
Isabong-f-To
lsadya-t--To posely.
saL'i

Isabat r-To Isabit-r-To

interru}>t.

close.

Isisid-f-To duck; put under water; dip;

douse.
Isisin-r-To scrub; wash; mop. Isubo-i* To eat with the fingers. Isuga-r-To tie to a rope; tethei-.

(sa //M/o;-discomfit; disperse. fight or pit cocks.

do

intentionally

or

pur-

Isugba-v-To precipitate.
Isufat-^-To write.
Isulat Isulat

r-To use

out of

place or
at

when

ang huling kalooban-r-To ang ngalan sa


register;

write

one should not. Tsa-isa-one by one; one


singularly.

a will; bequeath. a time;-w/r.-

isang

libro-r-To

inarticulate;

enroll; record.

Isakay-f-To ride; embark. conlsalangsang-t'-To oppose; object; tradict; trespass cross; go through. Isalin-r-To copy; transcribe; transfer. Isalit r-To alternate; mix; mingle. Isalong ang sandata-i/'-To sheathe. Isaloob ang hindi totoo-r-To suppose.

Isulong-?>To propel; shove along. Isumbong-^-To accuse; inform. Isuot-t/'-To put on; wear.
Isurot-r-To sa Isurot
indicate; point out. suggest; isip-r-To

hint;

prompt.
Isusi-v-To lock. reconsecrate; Itaan-r-To dedicate; serve. Itaas-r-To lift; raise up; heave up; ele vate; upbear. Itaas-m/r. -above; over; high. divorce; remove; sepa Itaboy-r-To
rate.

IsamarTo

unite; conjoin; consolidate, associate; adjoin; include; acjoin;


collect;

company; incorporate;
mix;

alloy;

mingle; affiliate; knit. Isambulatr Toascatter; squander lavish. Isampay-r To hang up; suspend. Isandig-r -To recline; lean back. Isandok rTo dish; stir with a spoon.

Nangag-/-To
1-aiiL!

dali

//

toast; torrefy. Instant; trice.


//

l>ang
NaiiLT
suit.

docena// Do/en. kasnotang hnsto

complete

Itagal-r-To suffer; tolerate; abide: com port; prolong. Itaguilid-r-To raise on edge. To hide; conceal; guard; keep secret; reserve; idclose.

l>ang laksa /'/-Ten thousand. Kan- kisap mata // An instant. Isang pnlnton.Lr -n A platoon.
l.sanla-/'-To

/-To patch; mend. ltagpos-r-To continue; hold; protract; lengthen; endure. Itahan-r-To <^uiet; still; place, put.

mortgage;

pledge;

pawn;

hyjiothecate. Isara-rTo dose; shut.


plight:

Itak // I'.olo; ltakad-/--To

<

Mini knife.
de-Tee-^.

move by

Isarin

/'!'<

resemble;

be alike.

return; restore; reestablish. Jsawala-7--To cause to lose; make lose;


lose,

Isauli /-To

Italatag-/-To exhibit or show all. Italay /'-To dedicate; consecrate. [takwil-V-To reject; repel: gainsay; tradict To tie; fasten; bind; obli-c.

Cn

KAA
ltanihal-r-To strenghen;
in

KA
Itulak r-To push; impel; shove; drive; press; forward. Itulos-r-To set <>n end; set posts. ltulot-r-To compare; dedicate; permit:

join

01-

unite

order-

to

strengthen.
note;

Itampok

rToem boss,-ex toll; aggrandize.


remember;
record;

ItandarTo
register.

Itangi r-To

except; separate; divide;

exclude; keep out;


lay aside;
refuse;

ltnlay-r

give permission. To continue;


dii-ect;

ItimgorTo
influence.

keep; on; persne. conducl; incline;

deny: disown. Itanong-r-To ask; question: quaere. Hanyang r-To present; extoll; manifest;
magnify; exhibit. Itaob-r-To overbalance; put face down; overset ltapal-r-To poultice; put on; apply.
Itapon-r-To throw away cast; lavish; mis-spend; waste; discard, 'tapon ang may sala sa ibang lugar-f-To banish; deport; exile. Itapon sa labas r-To eject. Itatag-7'-To establish; institute; found; ordain; fix; enact. Itatua-r-To deny; cuntradict; gainsay; disown; refuse.
establish; ltayo-7'-To construct.

destinate; pertain. teach; train; guide; direct: show; construe; point out; denote. Judyok-r-To induce; egg on; encourage;

Itungkol-r To
Ituro /--To

persuade; prejudice. lugoy-r-To swing; rock; move. lukol-f-To destinate; pertain. Iuli-?'-To reestablih restore; reform; mend; renew.
Inna-j'-To anticipate precee<l; forego, lunat r-To unfohl; extend; stretch out. Iutos-y-To order; enact; ordain; send;

command.
gash. lwaan-y;-To cut; slash: gash.
Iwa-/>-t'ut;

build;

situate;

Iwagwag-r-To shake wave.


jwaksi-v-To separate; reject; repel; preclude. Iwala i'-To lose; miss.
Iwan-?;-To leave;
let;

condemn;

ltayong-f-To

delay; suspend. Itayo uli-v-To rebuild; reestablish; construct.

re-

abandon; forsake;
shake.

Itigil-r-To discontinue;

suspend; delay;

omit;

quit;

relinquish.

stop. ltim-r/-Black; jetty; blackish; gloomy.

Iwayway-v-To wave;
Iwisik-v-To sprinkle. [yak--Cry; howl,

Itim-M That which is black; blackness. Itimbuang-r-To leave or let lay.


Itirik-r-To
It

lyak ng tupa-i- Bleat.


[yan-fl-That. Ivan-pro. -That.

set

posts.

iwa lay- r-To separate; sort; divide remove; divorce; withdraw; lay aside; dissuade. Itiwasay-r-To calm; tranquilixe.

Etlog-H-Egg; testicle.
Ito-a-This.

lyangyang-y-To dry: put lyang manga -a- Those. Ivan man ga-pro. -Those, lyan nga-/*o.-That.
Iyo-y>ro.-Thy;

in

the

air; air.

thine;

your;

yours.

unite; add; increase. Itowid r To straighten; make right. ]tudla-r-To point with the ringer. Itulag-r-To throw a spear.

Ito-pro.-This. Itoon-?'-To join;

lyon-a-That.
Eyon-jpro.-That.

lyuko-u-To bow; incline or lower ones. head. Jvukod-r-To humble; Imxer.

.lelea-/t-Jelly;

jam.

.hidio-a-.Jewish;

.)e\\:

hebre\\
ass.

.lesu

CristO-n-Jesua Christ;

Messiah.

Jumento-M- Jackass;

Judio-x-.Jew;

Hebrew.

Kay>ro.-You;

Thee.

Ka

Kaaga\\-/^-Uival; competitor; antagonist

r/^r.-Very.

Kaabalahan-n-Obstacle; impediment.

opponent. Ka-agulo //-.Mistress; concubine.

JKAB
Ka-agusan-n-Current; torrent. Ka-akma-a-Sympathetic. Ka-alaban ng loob-w-Fervor;
zeal; ardor.

40

JOB
Kabagay-a-Fit; appropriate; sympathetic; accomadating.

\varmtli;

Kabagayan-w Fitness;
bleness; aptitude.
reliability;

propriety;

relia-

Ka-alakbay-w-Companion;
Ka-alam-M-Aecomplice
derate.

chum; com

adaptation;

pany; accomplice: associate.


associate; confe-

Ka

>agl' al >ag-?/
l

-Small

bat
rigor,

Kabag. ikan-w-Severity; harshness;


asperity; cruelty; truculency; ness; inhumanity; force.

sharp-

coninsult; Ka-alimurahan-tt-Abufle; teinpt. outrage. Ka-alisagaan-M-Inconstaney: levity; fickleness. Ka-alit-w-'Enemy; antagonist. Ka-aliwan-M-Solace; sport; consolation; happiness; relaxation.

Kabagong tawohan-w- Youth;

celebacy.

Ka-anioan-n-Tameness; kindness; humility; modesty. Kaamuan-% Tameness; meeknes; gentleness;

Kabahagi-w-Part; piece; portion. Kababayan-n- Place of many houses. Kabahoan-w-Fetidness; stench; stink. Kabaitan-n- Wisdom; knowledge, prumoderation; skill; judgedence; ment; learning; discretion; morality.

mildness.

Kabaitan sa pagpalapat-w-Equity; right; moderation; justice; impartiality; Kabaitan


concientiousness. sa pagtupad-w Equity; jusconcientiousness; tice, impartiality;
side;

gentleness; Kaanayaran-n- Softness; mildness; delicacy: meekness.

Kaarig-n-Dyer's copper. Kaapit 1 >ahay- n- N eighbor. Kaasalan-ft Rite;ceremony;custom;habit. Kaawa-awa-a-Pathetic. Kaaway -- Enemy; opponent; antagonist; competitor. Kaaya-aya-<v-Smiling; agreeable; peacedelicious. ful; pleasing; delightful Kaayahan-w-Festivityl rejoicing; gayety; happiness. Kaayawan-tt-Reluctance.

moderation.

Kabalikan-n-Wrong
reverse.

back

part;

Kabalisahan->i-liestlessness; commotion; disturbance.

unrest;
l>en<l;

Kabaluktutan-w-Crookedness;
curvation: curvature.

Kaban-w Trunk; chest; coffer; locker. Kaban ng sombalilo-w-Hat-box.


Kabanalan-??-Virtue; purity; sanctity; holiness; godliness. Kaba ng dibdib-M-Palpitation; pant; heaving of the breast.

Kaayawan gumawa-w-Idleness;
reluctance
to

laziness;

do work.

Kaavon w-Unanimity.
Kaayon-rt-Vnanimous. Kaayos-rt-Unanimous. Kaayupan-//- Paseness;
sult;

Kabanayaran-n-Prudenee;
tice;

right;

mildness;
bier.

equity; jusimpartiality;

rudeness; inhumiliation. Kaba-//-Fear;dread; suspicion; emotion. Kababaan-w-Metkness; humility; mildness; ness;


ucss;
I

moderation.

K a ban g-w- Coffer;

inferiority;

modesty.
lo\\

Kal>angisan-w-Cruelty; inhumanity; tru culency; asperity: ferocity. Kabanguhan-/* Fragrance; fragracy.

Kababaan

kilos-n-Meanness; leudness.

ng

Kababaan
si

ng loob-w- Humility; mil<lmodesty; meekness. K inbala^r ha \\.n- Impediment; obstacle; prevention; anything that can ]><T turb the mind. K'aliangisan-// l-'crocity; \\ildnrss: enmiinhumanity. ty; Kaiiahayan /' l-'ollo\\--citi/en;
country

Kabatugan-*l-Fame; celebrity: glory; reputation; renown: name; excellence. r u d e ness; Kal>astusan-/Mvoughness: conrsenesss; rowdyism contumely. rudeness, Kahastusan-//- Roughness;
coai'sen* ss; rudeness; vile conduct; meanness: contumely; rowdyism. K a bat nan-//- Youth; girlhood; buy ho. id:

childhood.

Kabatuganan-/ Slowness;
carelessness.

slovenliness
eoti-

man.
Kabag-/*-(iust of wind from the stomach;
colic.

Kahayanihan// Heroism; bravery;


rage.

Kabila
ness;

/'-V

ave of the hanl.


lira vi

Kabagalan-w-Slowness;
turpitude;

ness:

dulslou-jli

Kahayong
KahayonK:d>:iyonLr

Kabayo-n-Horse; shelte; hackney; ]>lug. ainagamit nang sundalo


//

rarelessni'ss;

.har-cr;

venliness

iinpurity:

lewdness;

cavalry horse. kargalian /'-Pack-horse. knlaklanj:-" Spotted

KAB
siklan // Stallion. Kabiak->/-Half; counterpart.

41
horse.

KAG
Kabutihan
ledge;

Kabayong Kabayong

ngnso

//-Peevish

ng
//

isip

//

Wisdom;

know-

Kabiawan //Sugar-mill; cane

press.

prudence. Kabntingtingan Kolly; tedium; useless work.

Kabigatan //-Heaviness; heft; gaavity; enormity; seriousness. Kaluga van-//- Liberality; giving. Kabiglaan-n-Speed; quickness; promptitude; rapidity; promptness; activity;
haste.

Kabnyaan Kadaghan

;/ >/

Satiet y; sat iation satisfaction

Kabiglaanan-n-Haste; activity; speed; urgency; exigence; ({iiichness; promptness; promptitude Kabihasahan //-Habit; custom.

-Promptitude; activity. Kadakilaan-M-Greatness; sublimity; mag nitude; j)reeminence; su]>eriority; roygrandness; dignity; loftiness; alty; majosty; siunptiiousness. Kadalagahan-;/-Maidenhood. Kadalamhatian-n-Grief; disgust; abhorrence.

Kadalasan-n- Frequence; frequency.


Kadali-^-Instant. Kadalian-vi-Quicknese; activity; speed; promptitude; rusht facility; ease; hurry; pressure; ready compliance. Kadalitaan-w-Poverty; misery. Kadataan-,'/-Softness; delicacy; tender-

Kabihasanan

//-Learning; wisdom; knowledge; skill; ability; sagacity.

Kahihasnan -//-Revelation; illucidation; illustration; the forming of a habit. Kabilangan ng tawo sa isang lugar-ncensus/

population

Kabilugan--\Vhole; total; totality;


roundness/ account. Kabilugan ng buan-w-Full moon. Kabingihan-/z-Deafness.

ness; suavity.

Kadiliman-n- Darkness; obscurity; density;

opacity.

Kabinian--Modesty; decency: chastity; gentility; genteelness; meekness.

Kadingatdingat a-Unexpected; seen; sudden.


Kadingatdingat-arfc'. -Suddenly; pectedly.

unfor-

unex-

Kabinyagan--Day
Kabkab-//-('avity

of baptism.
in

wood.

Kable-n-Cable.

Kabo-M Corporal. Kabog-//-Fall;hurt;


knock.

contusion;
fall.

blow;

Kadiosan-n-Diety; divinity; sanctionai-y. Kadiwaraan-?i-Curiosity; inquisitiveness. Kadlit-w-Small cut; incision. Kadlitan-v To incise; make a small cut.

Kal Hibuliran-w-Precipice;

Kadoongan-fi- Harbor; anchorage. Kado wahagian-A f fl i c t i o n ^humiliation;


injury.

Kabuisan-;?-Revenue;

tax;

rent.

Kabulaanan-tt-Fictitiousness; falsity; uncertainty; lying; unreliability. Kabulagan-;/-Blindness; error; stupidity; dulness. conseworth/ Kabuluhan-;/-\Veight;

Kadugo-n-Kindred; relation;-having the

same

blood;

of

the

same

Kadugtong-w-Addition;
end; postscript.

blood. continuation;
vile-

Kadukhaan-w-Lowness;
ness;

lewdness;

quence; importance; moment; use. Kabulukan-w-Corruption; pollution; putrefaction: depravity; rottenness. Kabulukan ng sugat-n-Proudflesh; gangren; pus.

degradation. Kaduluhan--End; extremity. Kaduluhan-a-Last; end; extreme. humiliation; Kadungan-w-Contraction;


abjection;

Kabundukan-n- Mountain system.


Kabuntisan-w-Pregnancy.

humility; backwardness. Ka<lunguan-w-Bashf ulness;

backward

Kabunyian-n-Fame; excellence; name.

glory;

reputation;

Kabuoan-n-Total; totality/ entirety; sum: amount/ roundness


loob-/i- Valor; bravery; boldcourage/ intrepidity. Kabuoan ng puso-w- Serenity/ valor; in-

ness; temerity; pcrtness. Kadustaan-n-Lowness; vileness; lewdness; abjection. Kadustadusta-a-Humiliating; ignoble; ignominous; disgraceful; low; abject;

Kabuoan ng
ness;

mean.
Kagaanan-n-Levity; lightness. Kagabi-n-Last night. Kagagawan-;t-Action; doing; feat; event;
fact.

trepidity.

Kaburakan-n-Quagmire; slough; marsh; swamp; miry place.


Kabusugan-w-Satiety;
faction.

satiation;

satis-

Kagalang-n-Pair; the other. reverence; Kagalangan-n-Respect;


gard; politeness; civility;

re-

homage; cour-

Kabutihan-rt-Goodness; kindness; benefit; utility; benevolence.

tesy;goodmanners;education;breeding; manners, observance; obedience.

kAH

42

KAH
K ahalakhan-ra- Boisterous laughing. K ahalakh alak-a- H appy joyful.
;

Kagalanggalang-ft-Respectable; polite; respectful; courteous; reverend; civil. disturbance; Kagalavvan-M-Movement;

Kahalayan-w-Lowness;

lewdness;

ugli-

moving. Kagalingan-n-Goodness;
gentility.

k indness;

ness; obscenity; impurity; unchastity; dishonor; dishonesty; rudeness; sor-

Kagalit-n-Knemy; opponent; antagonist. vexindigiuition; Kagalitan^-Anger;


tion; passion; rage. Kagalitan-7' To anger; perturb

didness; turpitude; covetousness. substiKahalili-w-Substitute; exchange tution; relief; successor; alternate; delegate; successor.

vex.

Kahalo-n-Mixture;

accomplice.

Kagarnitan-w-Use; custom; utility; profit. Kagamitan-a-Ordinary; usual; customary.

Kahamakan-n-Lowness; lewdness; baseness vice; contumely; infamy; dishonor; scoundrelism; accident. Kahambalhambal-fi-Sad; deplorable; horlamentable; dismal; doleful;
rible..

Kagampanan-n- Compensation; value. Kagamutan-M-Remedy; reparation; cure;


redemption; recourse. Kagandahan-w-Beauty; elegance; comeliness,
bility;

kindness,
genteelness.

gentility;

amia-

haughti Kabambugan-n-Braggartism; ness; an-ogance; presumption; vanity;


boast; pompuosity; ostentation; pride.
disdain;

Kagandahan nang
kindness;

benignity;

loob->i-Muniriceme; benificence;

vaunt;

Kagasohan

generosity; benevolence; liberality. //-Noisiness; restlessness.

Ku^as])angan-//-Rudeness; coarseness; illbreding;


rusticity.

rougbness;
stupidity;

Kagat-n-Bite;

mouthful.

Kagatin-v-To bite; gnaw; nip. Kagawian-n-Inclination;habit;use;custom


Kagayat-#-Slice; Piece; cut. Kagilit-n- Companion. Kagilit adv.-side by side.

Kahanga-n-Limit; bound. Kahangahanga-a-Miraculous; wonderful; admirable; marvelous; astonishing. Kahanginan-n-Braggartism; brag; boast; j (resumption; ignorance; foolishness; clownishness; emptiness. hardship; sufKahapisan-n-Suffering;
ferance;
infelicity;

calamity.

Kaginbawaban-ft-Ease;

facility;

pros

perity. K a .Lr insagmsa-ar/t\ -Suddenly;

unexpec-

sad; Kahapishapis-a-Doleful; deplorable. Kahapon-n-Yesterday. Kahapon-odt;.-Yesterday. Kaharian-^-Kingdom; crown; realm.

dismal;

dynasty;

tedly.

Kagiosaginsa a-Sudden; unforseen. closeness; Kagipitan 7/,-Narro wness; straightness; bard straits.
Kagulangan-y? Maturity. Kagulanggulang-a- Mature. Kagulatan-n-Fright; scare. r g h t u Kagulatgulat- a- Dreadful; shocking. confusion; Kaguluhann- Disturbance; commotion; carousal; tumult; revelry; Hcufflle; romping; quarrel; perturbation; overthrow; noise; ti^rlit. K:gmigkon^-y/-Noise; danior; bustle; dispute; tumult; rumor. KagyatWr. -Hardly; with trouble; scarcely, almost.
t'
i

inhumanity. Kabayopan-w-Brutality; Kahigpitan-M-Tightness; tenacity; contumacy; pertenacity; severity; harshness.

Kahigtan-W-Surplua; increase; augmentaoverplus; preference; difference. s:i iba-^-Snperiority. Kahihiyaan-n-Baslifulness; shame; confusion: humilation; com)>romise.
tion;

Kahigtau

t'

Kahilawan-M Crudeness; crudity. Kahiman-jprcp.-Thougb; not^ith


ding. Kahimanawari-////<r.- Would
to

stan(i()I>

(iOD

grant.
feebleef-

K ahimpak-ft-Large slice. Kahinaan-//-Weakness; debility:


ness;

Kagyatin-v-To

prepare.

Prostration. Kahinaan ng loob //-Kffeminence;

l\;iliabaan-w-Lenirth; prot ract ion. Kaliabaaiiir m:ilabi> // 'I'tMlionsnes.

feminency.

Kahinahinayan-n-Compassion;
Kabingian-n-Petitionj
lirayei-;

pity.

Kahabaan ug bui)ay-/?-I.on-etivy. Kahaba-an Wretched; misery. miserable, Kahabaghabag-o-Wetched;


//

request;

claim;

demand.

do\\ nt'allen.

Kahalagahan
value;

>i

AppriUseineut;
\\irtli.

\ -a

nation;

Kabinhinan-n-Decoruni; purity; honor; chastity; mddesty; circnms]>eclion; dereiK-y, res] .e.i; meekness; gravity,

price;

tfAI
Kahinugan-n-Maturity; ripeness. Kahirapan-tt- Hardship; poverty; misery; sufferance; disaster; suffering; duress; yoke; disadvantage: calamity. Kahit-odv.-Though; notwithstanding. not withstandKahitman-/r/;. -Though;
ing,

43
Kailanman

KArt
liindi nai'inig-a-Unheard of; strange; foreign. Kainaman-//-Neatness, beauty; elegance;

prrttiness;

linery;

nicety;

goodness.

Kainain manalita-n-Fluency or elegance


of speech.

Kaiuan -y/- Feast


f

Kahiwa-n-Slice; cut; piese; part. sha me Kaliiyahiya a- Disgraceful) inglorious; low; loud. Kahon-y/-Box; crate.

I
;

dinner; banquet. Kaing-w-Basket. Kaingatan-jvCare; pi-udence; caution.

Kainguyan
racket;
ness;

romping;

Kahoy-n-Timber;wood;tree;cudgel;stick. Kahoyan-w- Grove; woods; timber. Kahuad-n -Likeness; imitation; ropy;


counterfeit.

carousal; Noise; clamor; scuffle; bustle.


;/-

revelry;

jargon;

Kainipan //-Knvy;
hastiness.

impatience;

eagerzeal;

Kahubaran-n-Nakedness; nudity.
KahuUhan-n-Posteriority. Kahulihulihan-o-Laat; hindmost; latest utmost; uttermost. mizzen; Kahulihnlihang pasiya-n-Ultimatum. Kahulihulihang salita-n-Ultimatum.
Kahulugan-M-Signification; prognostic; utility.
1

Kainitan-n Heat; fervor; warmth; ardor; zest. Kai 11 aan-w- Pro verb.

definition;

Kaisa a-Identical; similar; equal: uniform,- like; unanimous; united. Kaisa-w-Unanimity; similarity. Kaitaasan-n-Top; peak; summit. Kaitiman-M-Blackness; darkness.
Kaiva-n-Fish-basket. Kakaiba-a-Eccentric;
ridiculous.

KahumaJan-n-NasaHty. Kahnmbakan-?/-( oncavity; liollowness. Kahung-hangan-n-Foolishness; silliness,rusticity.

strange;

absurd

Kakaibang umisip ^/-Paradox.


K akai langan-;/-St ri ngency. Kakal na may ugipin M-Curry-comb. Kakanan ng hayop-n-Manger; crib;
rack.

Kahusayan-w-Decency; ment; propriety.

order; arrange-

Kahustuhan-??-Sufficiency; enough. strange; rare. K aiba-- Difference- strangeness. Kaibahan-M-l)ifferenee; diversity;

K aiba-#- Foreign;
riety.

Kakapalan-?/ -Thickness; Kakapusan-//-Lacking;


va-

density.

shortcoming:

lack.

Kakapusan ng
lalaki

Kaibhan ng

sa babayi-ft-Sex. desire; mind; Kaibigan-?i-Inclination; wish; intention.


interior;

isip-n-Incapability; incapacity; inability; dulness; stupidity;

ignorance; folly. Kaunti-a- Scanty; scare; limited:


little;

small;

Kaibigan-w-Friend. Kaibuturan-w-Center; Kaidkoran-n-Scraper:

slight.

inside.
roller;

Kakaunti ang

halaga-ft-Trifling;

of little

cylinder;

meanness; avarice.
Kaigutan-n-Penury; avarice; meanness; paltriness: poverty; difficulty. Kaiklian-w-Shortness; l)revity. Kaiklian ng isip-n-Dulness; stupidity;
ignorance; turpitude. Kaila-tf-Negation; denial; pulse.
ness;
refusal;
re-

value; valueless; worthless. Kakikita-acfo/.-Recently; seen. Kakilakilabot-a-Horrible; awful; monstrous; terrible; horrid; dire; direful;

grime; grisly; ghastly; horrific. Kakilala ^-Acquaintance; friend. Kakinangan-w-Brightness; smoothness;


terseness; puiity. Kakinisan-;z-Brightness; delicacy; finery; cleanliness; beauty; terseness.

Kailagan-n Wildness; bashfulnesss; shy-

backwardness
require-

Kakiputan-;z-Narrowness
closeness.

straightness;
straightness;

Kailangan-a-Necessary; needful;

site; stringent; esssential. Kailangan-/z-Necessity; need; want;

Kakitiran--Narrowness;
closeness.

quisition;

essential; requisite.

Kakubaan--Hump;
back.

curvature;

Hum])

Kailangang

malubha-n-Indespensible;

needful. Kailanganin-?'-To require; need: necessitate; want. Kailanman adv. -Never; always; at one time.

Kakubutan-n-Curvature; huni])-back. defidefect; Kakulangan ->/- Lacking: ciency; shortcoming; shortage; slight;
discrepancy;
sity.

want;

need;

neces-

KAL
Kakulangan

44
ayos-;z-Discord;
dis-

KAL
Kalakal-w-Merchandise; commodity. Kalakaran-M-The usual or ordinary cus-

ng
nang

arrangement.

Kakulangan

palad-w-Misfortune;

tom or

habit.

mishap; misery; appointment.

unhappiness;

dis-

Kakulangan ng
indescretion;
fulness;

bait ;/-Folly;

nonsense;
sloth-

absurdity.
sloth;
laziness:

Kalakasan-tt^Strength; force: vehemence; vehemency; hardiness; robustness. Kalakhan-/^ Si/e; amplitude; greatness. Kalakhan nr kata \van-w -Corpulence/

Kakuparan-w-Slowness;
la/iness;

corpuledcy.

indolence.
indo-

Kakupinan-*-Slowness;

slothfulness. lence; Kala-n-Shell of the turtle; turtleshell. Kalaban-w-Opponent; competitor; antagonist;


rival;

ng puso-w-Liberality; genlargeness of heart. Kalakihan-M-Size; largeness; amplitude; grandness. Kalakip-;/-Annexation; joining; incloerosity;

Kalakhan

onemy.

Kalabasa-n-Squasli. Kalabaw-;z-Carabou. Kalabisan-n-Excess:


superfluity;

profundity. Kalaluan-;/-Surpassing; excess; surplus;


superfluity.

sure. Kalali man-;;- Depth;

surplus; overplus; residue, profuseness;

Kalamangan n-Overplus;
cess;

surplus;

ex-

remainder.
Kalabnawan-tf-Liquidity; thinness. Kalabog-w-Fall; tumble; noise; clamor;
bustle.

residue.

Kalambutan-;7-Softness; delicacy; ten derness; mildness; suavity; pliability;


pliableness.

Kalabuan-;/-Muddiness; opacity; opaqueness; dulness; stupidness. condition; Kalagayan-ft-State; aspect; situation; rank/ attitude; disposition; mode; consistence; consistency; pre-

Kalamigan-n-Oold; coolness; t'rigidness. Kalamkam-n-Tickling. alamnan-w-Hip; buttock; rump.


Kalan-^-Fireplace; forge; hearth. Kalanda-w-Bier; hearse. Kalang-^/edge; prop.
lvalap-;z -Timber,-

dicament; manner; quality. Kalagayang mahirap-n- Peasantry. Kalagayang bata-72-Childhood; perulity. Kalagayan ng loob w-Humor; mood.
Kalagin-r-To unhitch; unfasten; untie/ loosen/ absolve; pardon. Kalagin sa sala-?'-To pardon; acquit;
forgive.

wood.
space;

Kalaparan-n-Width;
interval.

capacity,

center/ midst; Kalagitnaan-n-Middle; medium; average; half; diameter. K a hiL'ok-;/- Swallow; draught. Kalagposaiw/'Surplus; overplus; superfluity;
fluity;

Kalapastanganan-w-Offense; injury; insolence/ impudence; transgression. Kalapati--Pigeon; dove. Kalapit-a-Neigboring; next; proximate; mediate/ contiguous/ conjunct; united;
ity;

near.
contiguity.
stir

Kalapitan-n-Proximity: closeness, vicinKalapsawin-?;-To


revert.

excess;
excess;

superabundance.

Kalagpusan-^-Surplus; overplus/ super-

superabundance.

Kalaputan-H-Thickness; K alasag-n-Shield.
Kalasin-n-Chaise.
Kalasin-7'-To undo.

density.

Kalaguan-;/-Fertility/ fulness.
liage.

plenty;

.fruitfo-

Kalaguan ng sanga-w-Thickness of
Kalaguyo-tf-Companion;

Kalasing-n Clatter; jingle; jangle.


Kalat-v/.-I >istribution/

si-attei-ing.

comrade;

part-

ner; friend. Kalahatan-tt-Totality; total;

Kalatis-n-Noise Kalato^-// N"i>c

made in walking. made by shaking

any-

entirety;

thing/ sound; report.

whole.
Kalahati-a-Half; semi: moiety. Kalahatian-??-Half; middle; mi<lst; average.
Kalaliati
circle.

Kalaulin-r-To
i\ala\\an;/

t'orsee;

know beforehand.
//-Antiquity.

Kalaunang panahon
l{u>t.

stain.

ng

bilog-;/-Semicircle;

halt'

KalawaiiLMn-^-Kusty; moldy. Kalawangin-7'-Ti rust. Kalawang ng lanso -//-X'erdigi-is.


l\ala\\
it

Kalahok

//-Inirrc'lieiit;

mixture;
a

it-] ?
//

look.

Kaiaitlait-a-Nefarioiis;

bom n a

1)1

e;

Kalau ilin Kalayaan

To hook.
l-'i-enlom;

liberty: release.
:

hideous; despicable;
ble;

vile;

reprehen-i

low.

Kalayolayoan-rt-Farthest utmost/ uttermost.

fai'thermost;

KAL
Calender. Kalesa-//-Uhaise; gig.
//

45

KAM
Kalooban-n-Will; mind; sense; understanding; sheathe; interior. Kalooban-6k2v.-A1 will. most Kalooblooban a-Most (-(Mitral; inward; inmost.
Kalaobl(^()l)an-n-Center.
Kalos-;/-Strickle;
liberty.
level.

Kalendario

Kalibangau

//-Neglect;

joy;

pleasure;

amusement.
y; Kalibugan-fl-ObBcenity; imchastity; lewdness: sliamelessness:

immodest

impudence:
rudeness;

impurity

lust;

ugliness;

turpitude; Kalidad-*f -Quality.


conviviality.

lo\\nes.

Kaluagau //-Breadth;
gayaty;

width;

freedom

Kaligayahan-ft-Happiness; joy;
Kaligharan^n-Spitting;

expectoration. Kaligharaan-v-To spit; expectorate. Kaligtaan-- Forgetful ness; carelessness; omittance. neglect;

sancKalualliatian-?i Glory; honor; tionary; fame; felicity. Kaluban-tf-Implement shed; place for

keeping implements. Kalubayan-n-Stop; compliance.

Kalubayan ng loob

detective; allay; Kalihim-n-Secretary confederate; emissary. Kaliitan-// Smallness; nicety; sutility. Kaliksihan-M-Quickness; activity; agility; promptness: promptitude; acceleration; nimbleness; velocity: lightness; speed; accuracy. Kalikutan-M-Restlessness; mischievous-

n- Amiability; prudence; affability; serenity; meekness; mildness.


ac-

Kalubong-;/-Cover; covering net. Kalugolugod-a-I)elightfull; pleasing, ceptable; happy; ddlickms. Kalugkog-w- Anything that serves make a noise.

to

Kaluguran-w-Happiness;
viviality;

gayety;

con-

ness;

trick;

wile.

amusement.

Kalilohan-M-Treachery; perfidy; treason; disloyalty; felony; overthrow; overturning. TreaKaliluhan-w-Treachery; perfidy; son; disloyalty; overthrow; overturning. Kalimutin-?;-To forget; neglect; overlook; miss.

Kalukungan-ft-Convexity. Kaluluwa-w-Soul; spirit; ghost; spright. closeness. Kalunitan-^-Obscurit} Kalungkutan-n-Sadness; sorrow; gr'ef;
7
;

contrition;

contriteness; infelicity.

Kalunitan-n-Obscurity; closeness. Kalunoslunos-a-Deplorable; lamentable;


detestable; Wretched. Kalunuran-a-West; Western. Kalunuran-n-West. Kalunya-;/-Mistress; cone ubine.

Kalinawan-tf-Clarity; purity.

Kalinawaii ng isip-7'-Illustration; saneness; sanity; clearness of thought;


illucidation.

Kaling-^-Door-knocker; crossbar. Kalingain-7/-To favor; patronize protect. Kalinisan-;z-Cleanliness; chastity; purneatness; ity; decency; decorum; excellence; frankness; modesty; cordiality; accuracy; honesty. Kalipulan-77-Destruction; havoc.
Kalisan-?/-To scrape. Kaliskis-w-Scales. Kalituhan w-Confusion; ])erj)lexity; perturbation; lightheadedness; overthow; overturning.

sensuality; Kalupaan-n-Earthliness; lewdness; moral depravity; ugliness; homliness; turpitude. Kalupitan-n- Cruelty; inhumanity; detestation; hatred.
.

Kalutpit-lupit-a- Detestable;

hateful,

loathesome; cruel; inhuman. horse shoe; anyKalupkop-w- Noise/ thing that serves to make a noise. Kalupkupan-w-Cover; spread. cover; overspread; Kalupkupan-v-To
screen.

Kaliwa--Left.

Kaliwa n -Left.
Kaliwagan-w-Delay; diness
brightness; clarity.
protraction;
tar-

Kalusakan-n-Muddy
Kamaganak-w-Parent;
relation.

place; rubbish. relative; kindred;


rere-

Kamaganakan-?i-Lineage; kindred;
clearness;
latives; offspring.

Kaliwanagan-n Illustration;

Ka Hwang kamay-The
Kal6g-n-Olatter. Kaloob-w, Gift; grant;
cotion;

Kamahalan-/j-Dignity; honor; rank;


left

hand.

Kalo-n-Pulley. Kalog-a Ernputy; hallow.


present; gratitidonation; boon;

putation; nobility; purity; respect; distincdecorum; valor; decency; tion; splendor; glory; lustre; generosity.

keepsake; benefaction.

Kamahalan po ninyo--Your Grace, Your worship. Kamakalawa--The day before yesterday.

KAN
Kamakalawa odv.-Day before
Kamalbasan->i-Mallow where mallous grow.
yesterday. ground; place
Kaniya-7>ro.-His;

KAP
hers.

Kaniyahin-z/-To aj)j)ropriate; defraud; cheat.

usurp:

Kamalian-w-Wrong;
blunder;
fault;
slip;

error;

mistake;

injustice.

Kamalisr-n-Store house.

a mo ng Kanlungan-w-Conversation many; group of talkers. Kanltmgin-P-To shelter; protect; defend.

Kamahin-v-To

knead. Kamanahan-n-Inheritance; heirloom.

Kanot-a-Bald.

Kamandag--Poison. Kamandagan-r-To poison. Kamanghamangha-fl- Wonderful;


pendous; miraculous;
fabulous.

Kanta-^ Song. Kantero-;/-Mason;

bricklayer.

stu-

extraordinary;

Kanugnog-n-Limit; bound. Kanunuan-//- Ancestry; foref ethers. Kanyon-w- Cannon. Kapabayaan-w -Negligence; neglect;
abandonment; carelessness; laziness; inadvertance; inadvertancy; lassitude; indolence; idleness; tardiness; inaccuracy.

folly; foppery; ignorance; foolishness;nonsense; incapability;inability;dulness;uglmess; rudeness; absurdity; inca-pacity. Kamatayan-/z-Death; mortality; fate; pest.

Kamangmangan-w-Stupidity;

Kapag-ady.-How;

as;

if;

after;

just as.

fatality.

Kapagalan-n-Service; work.

Kamaw-w- Wrist; earthen pan,


Kamay-ft-Hand. Kamiyaw-n-Accomplice; associate.

Kapahamakan-n-Calamity; disappointment; accident Kapahingahan-w-Rest; quiet; tranquility; repose; quietude. Kapahintulutan-/z-Permission; freedom. liberty;

Kamiyawin ?>To

stir;-

associate;

begin;

move. Kamkaan-n-Proverb. Kamkam-??- Avarice; envy.


Kamote-n-Sweet-potatoe. Kampapalis-n-S wallow.
Kampit-w-Knife. Kamnkha-rt-Like;
alike.
sinilar;

leave;

Kapain-^'-To touch.

search; grope;

feel;

uniform; equal;

Kapaitan-M-Bitternes;s asperity; ]oignancy. Kapakinabangan-w-Utility; profit; gain; advantage; usefulness.

Karnukha-wZr.-Alike; on a par. Kaiutan-v-To attain; obtain; collect; gather; possess Kamuluan-t>To hate; abhor; detest;
deslike.

Kapakumbabaan-w- Submission; compliance; modesty; meekness; density; multitude; creation. Kapal-//-Ticknes; coarseness; density; multitude; creation.

Kamumuo-n-Bee.
Kamunti-//-Mite; whit. Kamunti-^?z;.-Very little; Kamuntian-//-Smallness.

some

Jiat.

Kapalagayan-w-Trauquility; rest; repose calmness. Kapalagayang loob-//- Confidence.

Kamuraan-// Immaturity;
sauvity;

tenderness;

delicacy; softness.

Kaptilagayang loob-a -Confident. Kapalaluan-n-Pride; presumj)tioii; ogance; haughtiness; vanity;


iness;

arloft-

Kamurahan--Cheapness;

insult; infamy; baseness; censure; affront; outrage; lowness; dishonor; humilliation.

pornpnosity;

pompuousness;

Kamutin-f-To scratch; scrape. Kanan-n-Right.


.

swelling. Kajiiilan-w-To thicken; strengthen; thick.

inflation;

make

Kapalaran-n-Fortune;
luck;
fortuity;

success;
fate,

doom;

Kanawin-?;-To dilute; dissolve.


Kandara-;/- Latch.
Kan<lila-n;7-Candle.

tingent;
piness.

contingency;

chance; conha/ard; haphap;

Kandirit-w-Hop. K&nga-n- Wagon.


T

Kapalibhasaan-fl Affront; famy; dishonor.

outrage;

in-

Kanginong-/>/-o.-\\ hosc. Kanila-pro. -Their; theirs. warmth xcal; K;uiingasan //-Fervor; ardor; flame; vehemence; vehemcncy.

Kapalit-Exchange, snstitntion; substitu te; bai'ter; delegate; commutation.


Kapalit
by;
nang'/y/vy^.-l-'or.

by. about;

as

on account. Kapanaghilian-tt- Mnvy;

covetuonsne->s.

Kaninong-pro.-Whose. Kanipisan-n-Thinness;

nicety; tenuity; subtileness; delicacy; acutenees.

Kapanahon -^Contemporary; time. Kapanahnnan//.Maturity; season; time,


term; age; epportunity.

KAP
Kapaniitagan-/;-jrran(jiiilityj rest; repose;

47
security. valor; bravery;

KAR
Kapisanan-7i--Reunion; congregation; meeting; facition; c-]i(|ue. Kapisanan ng bundok-^-liange of mountains. Kapisanan ng kalap-W-Baft of logs.

peace;

calmness; quiet;

Kapangahasaiw/-Zeal;

insolence; boldness; impudence; precociousness; precosity.

Kupangana

an-//-Nativity; birth.

Kapanganakan-a-Natal; native. Kapanganiban-tt-Danger; risk.- baxard. Kapangitan ;/-l gliness; hideousness; homliness; sordi<lness; moral depra:

Kapisanan ng mga utos ng gobierno-//Gode of laws. Kapisanan ng mga hayop-M-Flock; herd;


drove.

Kapisanan ng manga
1

covetousness. Kapanglawan-w-Gloom; sadness, obscurity/ darkness.


vity;

turpitude;

Kapangyarihan-/!- Power;
bility;

authority;

a-

jurisdiction,- ineanis; right; eonimand; dominion; virtue; faculty. Kapangyarihan guma \\n-n- Authority or

tawo-;z-Society; partnership; corporation. Kapisanan ng mga utos-w-Digest. Kapistahan-n-Feast; holiday; festivity; exhibition; presentat On. Kapit balmy -w- Neighbor; fellow creature.

power to do. Kapangyarihan ng hukom-w-Jurisdiction.


Kapantay-ft-Equal; equable.
similar/

Kapootan-;/hatred.

Anger;

vexation;

rage;

Kapormalan-w- Formality;
gravity; circumspection.

seriousness;

uniform;

Kapos--Lacking;
equivalence;

Kapantayan-^- Similarity;

insufficient; wanting; inadequate/ short; scanty; small.


.

uniformity; equinamity; equalization. similar/ equal; Kapara--Identical,


alike.

Kapo wa-jtfro.-Both Kapewa tawo-n-Fellowcreature.


Kapulaan

ng

sahing-v-'Jo

paint

or

Kaparis--Alike; similar; equal; tical; unifom; even; equable.

iden-

cover with pitch. Kaptirihan-w-Purity; chastity ; excellency


Kapurulan-;z-I)ulness; turpitude* ugliness; impurity; stupidity; rudeness;

Kaparisan-n-Equality; uniformity; similarity likeness/ comparison. Kaparte-n-Partieipation; part.

lewdness.
Roun<lness; fullness. Kapusukan-ri-heat; vivacity. Kaputican-n- Marsh; slough miry place, Karagdagan-;z-Addition; increase; im
Kapuspusaii-;*-

Kapaslangan-M-Impudence;
rage; abuse;

insult;

out-

contempt. Kapatagan-w- Evenness; levelness. Kapatak-#-Drop/ little. Kapatawaran-;/- Pardon; absolution; forgivenness/ acquital. Kapatid /i-Brot her; sister. Kapatid na lalaki-;/-Brother. Kapatid na babayi-;i-Sister. Kapatid ng ama-ti-Dncle. Kapausan-;/-Hoarseness. Kapayapaan-n-Rest/ repose; tranquility; calmness; quietness; quietude; peace;
pacification.

provement.
Karakaraka-o^i-.- mmidiately; instantlyt suddenly. Karakot-/^- Hand ful; fewness. Karak ot-a-Fe w. Karatula sa ibabaw ng lib{ng-M-Kpitajh. Karalangan-//-Rarity; looseness.

Karamihan-n- Abundance; plenty; multitude; torrent.

Kapayatan-;/-Feableness; leanness; thinness*

Karamiramihan-a-Most. Karampatan-a-Fit; proper;

Kape--Coffee.
anKapighatian-/'/- Disgust; vexat on/ tipathy/ mortification; humiliation.

conveneut; corresponding. Karampot-n-Mite; whit. Karamutan-;/-Stinginess; penury; poverty; avarice; covetousness; paltriness;

Kapi layan--Lameness.
Kapilipitan-w- Sinuosity. Kapilitan-w-Force; perseverance/ i>ersisindistence; persistency/ necessity; pensibility/ persuasion. Kapinsalaan-7i- Reunion/ obstacle; impediment; herd; flock/ drove. Kapintasan-;/-Fault; defect; censure.
Kapirangot-7z-Particle. Kapiraso-n-Piece; slice; cut; fragment; scrap/ part/ portion; share.

meanness;
sordidness:

voracity;

.voraciousness;

Karang-;/-Cover; covering; awning. honor; Karangalan-w-Glory; dignity; royalty; fame; prestige; majesty; exellence; eminence; sublimity; elevation;
loftiness; superiority.

Karaniwan-rt-Usual; ordinary; familiar; customary; vulgar; common; epidemic; prevalent; prevailing; mediocre; plebian; hackney.

KAS
Karaniwan tawo-#-Plebian.
Karapatan-n-Dignity; condignity; inert. Karapatan-a-Just; deserving; corresponding.

48
Kasal-H-Marriage;
betrothal;

KAS
wedding; espousal; betrothment; espusal. Kasalanan-n-Fault; crime; guilt; trans;
givssion;
infraction.

offence:

Karatig-rfr.-Near; close; neighboring. Karatula sa ibabavv ng libing-w-Epitaph.

infringement;

defect; slightfailure; deficiency;

Karayom-n-Needle. Karayom mi panahi ng supot-n- Packing;


needle.

Kasalatari-tt-Want; need; necessity; penury; poverty; meanness; paltriness;

Kareton-a-\Yag< m; cart. Kargador-n- Porter; packer. K argahan-//-Pack. Kargahan-r-To pack; load. Karikitan-n-Ne.atness; beauty, elegance;
prettiness; gentility. Karne-;z-Meat.

narrowness; misery; blight; misadventure.

bereavement

sordidness; dirt; KasaJauIaan-ft-Filth; filthiness;- obscenity; impurity; lust; rudeness, immodesty; unchastity; lewdness; squalor; squalidness; squalidity; uglinesss; impudence.

Kasalbahian-w-Savagery;
pork.
truculence; truculency.

savgaeness;

Karne

ng baboy-w-Bacon;

Karromata-n-Chaise; gig. dastardness; Karuagan-/z-Cowardice; poltroonery; effeminence effiminency. Karugtong-n- Annex; addition; annexa; tion; sequence; sequel. Karukhaan-H-Penury; poverty; misery; lowness; lewdness.

Kasaliwaan-n-Misfortune; mishap; misery; stubbornness; contrariness. licKasaliwaang loob-n-Inconstency;


pleness; contrariness.

Kasaliwaang palad-n-Calamity; misfortune; mishap; disaster; illiluck; badluck; fatality; unhappiness.

Karamihan-n-Dirt; filthiness; obscenity; impurity; sordidness slovenl ness.

Kasalukuyan-- Actual; present;


fective.

real; ef-

Karunungan-n-Wisdoin; knowledge;
learning; science sagacity; ability, ken; erudition; discretion; art; illustra virtue; culture; aptition; sapience; excetude; cleverness; dexterity;
llence.

Kasama-n- Corn pan ion; colleague; comra<le; helpcompany; ]iartner;


mate.

Kasama-a-In elusive, united.


Kasama-flklv.-Near; c-lose; near at hand. Kasamaan-n- Malice; wickedness; iniquity; lowness; vileness; infamy; base ness; dishonor; profligacy; evil; bane vice criminality, Kasamaan ng lasa-n-Bitterness; asper\\ant or lack of taste. ity;

Karupukan-n-Frailty; ness feebleness.

britleness; wead-

Kuryaguu-H-Clearness; clarity; front or right side of anything.

Kasabay-n-Contemporary; company.
K:i sal

companion;

Kasamahan-n-Companion
colleague.

accomplice;

tu\-adr. -Together; simultaneously; at the same time.

Kasamasamaan-" Worst.

Kasabihan-n- Pro verb; maxim. Kasaganaan-M-Abnndance; j)lenty; pi-< fuseness; profusion; fullness; amplilavislmess; multitude; excess. Kasaganaang malal>is-)*-Overabundance; superfluity, overplus, surplus; excess.

Kasama

sa

paggawa-n-Cooperator;
ability, hulle.

ac-

complice.

tude;

Kasana van-;/ -Practice; Kasandok //-Spoonful;

aptitude.

pagaari-w-Opuleuce; ng wealth; affluence. Kasagsagan -// Trot: haste.

Kasaganaan

I'mtool; Kasangkapan-n-Instruinent; niture; appliance; apparatus. Kasaugkapan panugat ng araw-/ Heliometer. childhood; beKasaiiguhui-//-Infancv,

Kasakiman-// Avarice; stinginess;


tousness.
K;isakitan-;/-Sickness;
ferance-,
toil;

cove
suf-

ginning. Kasaiitosan-;/-Sanctity;
liuess

holiness.
h"ly.

u"|,

suffering;

calamity; hardship; CFOBS; trouble; epidemic; anger; vexation. Masakitsakit-^-Painfiil; >ensitive.

K asa ut csantosan-'/- Most


Kasapatan-)(-Suflicien< y. Kasara pa u -//-Sweet ness;

delicacy.

Kasaklapan-n-Deteetation; acerbity, sharpness; asperity; roughness or


severity
of taste.

Kasariwaan-H-Freshne>s; coolm'ss. Kasayahan-H-Happiness; j.-culai-ity. -avety;

ing;

Kusaksaan -y/-Timo; season; opportunity,

mirth; glee: joy; festivity; rejoiccontent; coined}'; pleasure; vivacity: comicality; conviviality;

KAS

40

KAT
Kasowayan n Ivcbclliousness; ness; disobedience.
Kastilav/ -Spaniard. Kastila ^-Spanish. Kasubha -n Saffron.

vivacionsness; jocoseness; comicality; comicalhess. Kasaysayan// Signification; explanation; account: comment; interpretation:
definition; declaration; narration; relation. Kasia-a-Sufficient; apt;

stuborn

affirmative;
lit;

proper;

enough.
Kasiba-n-Splinter.
Kasihaan->/-( ilottony.

Kasiguruhan-n-Security; certainty; bail;


sponser;
probability.

Kasuitikan-n-Theft; thieving; rascality; t'raudnlence; cheating. Kasukaban-//-Threachery; disloyalty/ perfidy; felony; crime. Kasukalan-// -l>irt; tilth; soi'didness; filthiness; rubbish; dumping-ground. Kasukalan ng loob-n-Mortification; vexation.

Kasiitan^-Crove of bamboo. Kasikian-w- Impediment; obstruction;


obstacle; difficulty; nuisance. Kasikipan-tt-Narrowness; closeness; timacy. Kasikpan-v/-Xarrowness; intimacy;
seness.
in-

Kasukasuan-w- Joint. Kasukatan-;?-Measure; dimension measurement; justice; right; enough;


sobriety; equality.

clo-

Kasuklaman-?*-H ate; disgust; abhorrence; detestation; repugnance; dislike; antipathy; revulsion; curse;

Kasmdakan-n-Fright; scare; horror. Kasmdaksindak-a-Awful; horrible; tertremendreadful; horrific; rible;


dous.
Kasing-rtr?r-So:

execration;

Kasuklamsuklam-rt-Detestable; hateful; loathesome; dreadful; awful; horrible. Kasulatan-w- Writing; contract; deed;

as much as; so much; much; as well. Kasing buti-fldv.-Afl good as. Kasing halaga-a-Kquivalent; of the same as
value.

document; maxim; abstract; accord; accordance; schedule. Kasulatan ng isang puno-//- Attestation; or command in wridisposition;
treatise;

ting.

Kasinsinan-H-Pensity; thickness; solidity;

Kasunod-w- Successor; follower; one who


follows.

closeness;

compactness.

Kasinungalingan->?-Lying; untruth; false hood; fib; fiction; fallacy; delusion;


deceit.

Kasunod-a-Successive
secutive;

following;

con-

next.

Kasipagan-H-Industry; diligence; activity; promptness; promptitude; lightness; quickness. Kasiping-r/r/r. -Beside; near; mediate. Kasiraan-^-Destruction; fault; defect; scath; error; mistak; disadvantage;
rotting.

Kasunod-a$7/.-Then following. Kataasan-w-Height; eminence; eminency; superiority; preeminence; arrogance; haughtiness. Kataastaasan-a-Supreme; paramount;
tallest;

tent;

most high; highest; omnipo most powerful; almighty.

Kasiraan malaki-H-Calamity; havoc; disappointment. Kasiraan ng bait-H-Madness; insanity derangement of the mind. Kasiraan ng lool)-?-Dementea. Kasiraan ng puri-w-Shaiiie; disgrace; dishonor; fall; baseness; degeneracy;
degredation; discredit; stain
or
spot

Kataastaasan place; lugar-n-Highest acme. Katabaan-n-Corpulence; corpulency; obesity;


fat.

Katabaan ng
ness.

lupa-n-Fertility;

fruitful-

Katabi-r/r.-Beside; conjunct;

near.

on one's character.
Kaisiraang tinatangap-w-Prejudice; injury; detriment; damage; dishonor. Kasiyahan-n-Suffieiency frugality; cornmensuration; sobriety; proportion; competence; moderation; temperateness; abstinence; justice; temperance;
thrift;

Katad-n-Skin; leather; hide. Katagan-^-Conveniency. Katahimikan-n-Peace; tranquility;


ification;

i>ac*

quietness; quietude; restcalmess; serenity; composure; silence: continenceselfpossession; repose; continency; dispassion; lull; heartsease; quiescence. Katakataka-rt-Strange; rare; -scarce; stu-

method.
scraper;
raker; rol-

pendous;

wonderful; marvelous;

as-

Kaskasan-//-Grater;
ler cylinder.

Kas

asan-i'-To grate; scrape; rake.

Kasko-;/-Casco; barge.

tonishing; miraculous; fabulous; ad; mirable; unheard of; excellent; fool ish; silly; egregious; awful; dire; dreadful; extraordinary.

KAT
Katakawan-n-Glutton. Katakottakot--Awful; dreadful; terrible; monstrous; horrible; dire; fearful; direful; tremendous; formidable ghastgrim; grisly; grand. Kataksilan-w-Treason; perfidy; treachery;
ly;

50
ity;

KAT
c()ndusion; goal; result; boundary; termination. Katas-W-Juice; saj); substance; essence.

Katasahan-n- Valuation;

appraisal;

ap.

instability; criminality.

pn )ximation; appraisement;calculati nKatasin-r-To draw out the sap; saj. Katas ng katawan-;/-Humor; mood.
Katatagaan-n-Medium;
ficient.

Katalasan-w-Sagacity; sharpness; cunning; craft; wisdom; sagaciousness; ability; prudence; skill; learning; sapience; handiness;

middling

suf-

Katatagaan-^^/r.-So so,

middmg; even.

Katawan--Body.
Katha-n- Fiction; fabulosity; invention of the minde. Kathain-r-To bring forth; produce; generate.

Katalinuhan-n-Learning; wisdom; ability; sagacity; sagaciousness; prudence; skill; handiness; sharpness; quickness. antagonist; opponent; Katalo-M-Rival; adversary; competitor.

Kati-n-Ebb.
Kati-n-Itch.

Katam-w-Plane h atamanan-;z-Constancy;
persistence;

perseverance;

loyalty; persistency; Katamaran-;;-Laziness; idleness; indo-

Katibayan--( Juarantee; plight; ument; firmness; solidity;


ness;
stability.

bail; doc-

steadi-

lence; slovenliness; negligence; tardiness; lassitude; neglect; carelessness. Katamasan-n- Ad vantage; gain. Katamin-v-To plane. Katamisan-w-Sweetness; fineness.

Katibayan ng

loob-?i-Inflexihility; per-

severance/ constancy; loyalty; ness; candor: proof reliance. Katig-w-Out-riggers; balance.

firm-

Katamisan ng dila-n-Eloquence.
Katamlayan-?? -Sadness; indisposition; gloominess; coolness toward a friend. Katampalasanan-M-Jnsolence; impudence inclivility; insult; disrespect; disregard; flippancy; petulence; haughtiness;

Katigasan-w-Hardness; stiffness; firmness; stubbornness. Katigasang maki])agusap-?^- Harshness


or severity of speech. Katiisan-w-Forbearance; suffering; pa. tience: respite; indulgence; ])enance Katin it iman-/?- Prudence; moderation;

inhumanity.

modesty.

j ustice; Katampatan-ft-Justification; right; concientiousness; reason; moderation; impartiality; uprightness; exactitude; righteousness.

Katimtiman ng
yalty;
fidelity;

loob-^-Constanck;
fealty;

lo-

Katampatan-a-Equitable; just; honorable;

firmness. Katingan-;/- Boiler; cauldron. things \\hii-h Katinig-w-Unison; two have the same sound.

impartial.

Katipunan-n- Meeting; congregation;


reunion; society; secret society.

Katamtaman-n-Sufficiency; enough. Katamtaman-tt Sufficient; fit; proprotional.

Katialwa-n- Agent. Katiwasnyan-n-Tranquility; repose; quietude;


serenity;
i

Katamtaman-<7^?'. -Middling;

so so.

peace.
loyalty;
per-

Katandaan
old-age;

//-Antiquity;

longlevity; age;

K at iyagaan -;/-(. Constancy;


severance;
i

decrepitude. Katanghalian //-Noon; lateness; dinner; lunch.


anteriority;

>ers st a nee.

Katng

n -IMow; knock. Katotohanan-n-Truth; veracity; truism;

Katangihan-^-Refnsal; denial; negation;


exception; difference. Katapangan-y/- Hold ness; bravery; sauci
ness.

reliableness;

reliability;

criterion;

testimony: et|uity; reality: proof; indireason, certification; witness; cation.


Katowiran-// Right; loyalty; justice; reason; cause upright lawfulness; exactitude; sUaightness; pre ness; consideration; argnment: POgative;
forte;

Katapatan
reason; dence.

// convenience. >pposition; nmli sufficiency; equality;


<

Katapatang

sincerity; lodb-n-Loyalty; frankness; rordiality; fidelity: honesty; fealty; enndor: troth. hind Last; latest; final; Katapusaii iiKist; extreme; conclusive; detennina live; end. Katapiisan /' Kn<l\ final; finish; i-xtrem

moderation.
//

Katugou
aid;

Response;

rej>ly;

answer:

help. Katulad // Similarity; ness: resemblance;

simile;

uniformity; likefacsimile

equality.

KAU
Katulad na lubos
similar; equal: even; on a par. Katulinan-n-Swiftnese, agility; activity; rapidity; promptitude; speed; quiekr/-Like

KAW
Kanpahan-/<-\\ 'agis;p ay meiit; fee; salary. Kaupasalaan-n-Threachery; perfidy/ inconstancy; treason.

Kuusap //Companion

accleration. ness; celerity; Katulisan-//-Sharpness; keenness. accomi>lice; Katulong-v/-ro operator; helper; helpmate. Katulungin-r-To associate; cause to help or aid. Katunayan //-Reality; truth; fact; certainty; curity;

in conversation; the person with \\hich one converses or speaks. Kausutin-r-To move; touch; manage;

direct.

K ant a Ian-// Stammering;

stuttering.

legitimacy; legitimateness; setruthfulness.

Katungkulan-tt -Position/

occupation; duty; employment; obligation/ work; profession; situation,- business; trade; engagement; employ; contract; com mand; power; authority; prefecture.

Kautusan// Proclamation; order/ command; errand; message, edict; precept; rule; law; mandate. Kawa-n-Caldron; boiler. Kawad-n-Wire. Kawalaan w-Loss; deficiency/ lack; ab
sence.

Kawalang
pudence;

^ hiya-n-Shamelessness;

im-

Kawalan
dis-

insolence; immodesty. magampon-n-Lack of support;


cruelty/
i-are-

K at unugan-// -Sonorousness.

destitution.

Katuparan-H-Compliance; excution;
charge.

Kawalan ng awa- //-Inhumanity;


inclemency/ rigor; severity.

Katusuhan-n-Craft; cunning; astuteness; sagacity; sagacousness; ability. Katutubo-a-proper; lit.

Kawalan ng
cretion.

ayos-/z-Slovenliness; lessness; disarrangement.

Kawalan ng bait--Impudence;
Kawalan ng damdam-n-Health;
prosperity; apathy.

indes-

Katutubong

hilig-o- Natural.

drollery; Katuwaan-M-Joy; gladness; mirth; merriment; diversion/ gayety; happiness; comicality: comedy; comi-

welfare;

Kawalan
dity.

ng

damit-;/- Nakedness;

nuin-

calness/ joyfulues.

Kaugalian-- Custom; habit; use; usage; manner; rite; style; fashion; mode;
skill.

Kawalan

ng

dunong-/z-Inaptitude:
galang-n-Incivility: inattention;

ability; ignorance; lack of

know-ledge.

Kawalan ng

impulack

Kaugaliang sarili-/z-Natural custom. copse; Kaugoygoyan-// Underbrush;


shrubbery. Kaukol-w-Coreespondent. K aukulan-n-Correspondence; relevancerelevancy; pertinence. Kaululan-//-Xonsense; foolery; foolishness; bosh; madness; insanity. Kaunahan-H-Preference; preceedence.

dence; disrespect; of beauty.

Kawalan
lack
of

nang ganda-n-Awkwardness;
beauty.
lack
of

Kawalan ng gawa-w-Liesure;
work;
idleness.
of taste; dissstisfaction.

Kawalan ng gusto-n-Displeasuse;

lack;

Kawalan ng hiya-w-Impudence; shamefllippancy.

Kaunaunahan-a-First.
Kaunaunahan-affo/. -First.

K aunaunahan martir-n-Protomartyr.
Kaungasan-n-Nonsense; ignorance/
pidity; foolishness;
stu-

Kawalan ng interes-n Sangfroid. Kawalan ng kailangan-/i-Necessity want;

Kaunti-a-Some;

few;

turpitude. little; scanty; not

Kawalan

much.
Fauntian-w-Smallness; scantiness: paucity.

lacking. ng kailangan-n-Inattention; abandonmant; carelessness. Kawalan ng kaya-n-Incapability; incapacity;


inability;

need;

Kawalan ng laman-n- Vacancy;


ng pagmamahal-w-Lack
scorn; contempt.
least.

inaptitude. vacuity;

Kauntian
respect;

of

emptiness.

K auntiuntian-rt-Minimum; Kauntiuntian-ft- Minimum.


cestors.

ng lasa-w-Want or lack of bad taste; disgust. Kawalan ng pag-ibig-n-Lack of love;


taste;

Kaawlan

Kanunuan-n- Ancestry; fore fathers; anKaunuran-w-Dulness;


stupidity; foolishness.

unconcern.

Kawalan ,ng pagmamahal-n Scorn;


non
tempt.

con-

sense; ignorance; Kaunuran-ft-Contidante; crony.

Kawalan ng
dulity;

pananampalataya->i-Incre-

unbelief; disquisition.

KIN
Kawalan
unbelief;

ng

paniniwala-?i-Incredulity; disquisition.

Kiba-?-Fish-hook.
Kibal-//-Bend;

curve.
face.

Kawalan ng puno-n-Anarehy. Kawalan ng tikas-w-Awkwardnees. Kawalan ng tuto-?-Ignorance; stupidity;


error;

Kibitz Grimace; wry


Kibitin-r-To
face;

make

grimace or wry

Kawalan
vility;

blindness; lack of knowledge. ng ugali-n-Disrespect; incilack of manners.


iil-

Kawalan ng wasto-n-Uncleanliness;

Kibitin hook a ush. Kibot--Pant; palpitation; nervous movement. Kidkirin-?;-To unwind; wind.
Kidlat-;/-Flash.

shrug; hook. ang isda-u-To

thiness; carelessness; lack of care. Kawali-N-Griddle; skillet. Kawan-><-Herd; flock; bunch; multitude.

ikil-n-File;

rasp.
flle
;

Kikilin-?/-To

rasp.
scare.

Kawangis-a-Like; similar; alike. Kuwungis-N-Li eness; simile; similarity. Kawangki-a-Like; similar; alike; equal. Kawanki-M-Similarity; likeness; equality; resemblance; simile.

Horror; fright; Kilala-n-Acquaintance. Kilalanin-7--To acquaint; know.

Kikio--Desire. K ilabot->?-Pore;

Kaway-w-Brandish; flourish. Kawayan-/2-Bamboo; cane. K awayan-^-To call or summon by signs;


signal;

Kilalanin maaga-v-To anticipate; forsee. Kilalanin roabuti-t?-To ascertain; consider; recognize;

know

well.
trloss; lus-

Kilap--Splendor;
tre.

brilliancy,

brandish.
pleasing; delightful.

Kawikaan-n- Pro verb.


Kawiliwili-a-Agreeable;
sing;

Kilay M-Kyebrow.

amu-

Kilig-rj-Shrug.
1\

attractive;

gaff; drag-hook. Kaya-w-Ability; power; aptitude; capacity; authority; possibility. Kaya-odv.-Since; perhaps; then; by what

Kawit-w-Hook;

ilikin-'tr-To

take

in

Kiling-/*-Inclanation; clevity.

sid])

ones arms. motion; de-

way.

Kaya

nga-prep. -Therefore.

Kiling--Mane. Kilingan sa masama-v-To one who is bad.


Kiliti-N-Tickling; tickle. Kilitiin-u-To tickle.

defend

any

Kayabangan-n-Braggartism; brag; boast; vaunt; pompuosity; pompuosness. Kayabungan ng sanga-w-Thickness of


foliage.

Kilkilin-v-To, file; rasp. Kilos-n-Act; action; move;

movement;
civility;

Kayainanan-w-Riches;
fortune; property; fluence; opulence;
fluity.

wealth; treasure;
pelf;

manner; form;
antic todo. Kilua-w- Mustard. Kilusin-r-To move re; touch.

deportment;

potency

af-

mamon.
excess;

Kayamoan-w-Gluttony;

super-

act;

excite;

inspi-

Ka\ arian-n-Cut; shape;


figure

make; fashion;

termination; completion; perperfec-

Kayariang

pection; faultlessness. lubos -//-Completion; tion; faultlessness.

Kimi-H-Temerity; shyness bashfulness. Kimpot-??-Temerity; shyness; hasht'ulness; pant; paljtitation.


Kinagatan-j9.jo. -Bitten.

Kinakabagan-o- Windy;
col iky.

indigestible;
/(-Client.

Kayasan-7'-To scrape; clean; polish. Kayas ^-Scrape. Kayayari pa lamang-a-Recent; modern;

Kinalong

ng

abogado

Kinamtan-y>./>. -Gotten.

new. Kayo-M-Cloth; texture.


Kayo-joro.-You.

Kinaniian-//-rnition; joint; addition.

Kinang
ness;

//-Gloss;

polish;

finish;

bright-

splendor;

terseness.

Kdyong Kdyong
K:ty<.

panluksa-H Crape.
sutla--// Silk;

jni-y//vi.-

You.

doth. Your honor; your


silu

Kindat-n-Wink, Kindatin r-To wink. Kindi ;/-An a'sected


Kinikit
.

sir. worshij); you at inakintab-// Satin. Kayin._r stitla

K inis
tre;

,,

Kay

sa

COM, Than.
r

air or walk. \\a-es; salary; earnings; |>ay. Ins I'olish; finish; brightness; fineness; lei-seness. -_rloss;
//

KayuinaiiL i-'/ Broun; suarthy; dralt. Drab; bru\\n. KayuinaiiLri Knyu maiming mura-a-Brownish.
//

Kinsay //Celery.
Kintal/-< iloss;

j.olish:

shine;

finish;

bright nes-; sheen;


-liniiiier;

shimmer; twinkle;
corruscat ion.

Kelooy-n-Mire;

mud; quagmire.

glittej;

KUI
Kintal-ft-Seal;

53
sign;
crucible;
clean.

KUM
Knko-j/ Nail; claw; hoof; talon. Kukob-a-Convex; con vexed.

signet;

Kuitib-n-Blackant.

melting jot. Kintalan-v-To purify; cleanse;


Kintalin-r

Kokak--Toad.

To smelt; melt. Kinukulungan-n- Place \\here anything or anyone is con lined.


Kinolty-H-Tanning.

Knlam-//

l''a.vcination;

enchantment;
net.

Kulambo-n-Mosquito

Kulamin-?'-To fascinate; charm; enchant;


purposely,

KinusuWr.- Intentionally;

designedly; knowingly. Kipot-n- Narrowness. curcontract; KipUtan-V-To norn>\v; tail; restrain; constrain; tighten. Kirot-w-1'ain; ach.
K.iflap--Flash;

Kulamos-n-A furrow made by a plane. Knlandong-n-Cover; covering; a \\nin.ir;


curtain
Kulang-rt-Defective; lacking: deficient; faulty; incomplete; wanting; insufli cient; inadequate; scrimp; scant; less. Kulangan ng anoman-f-To discount; deduct; curtail.

wink;

brilliance; sheen;

shimmer; corruscation twinkle. Kisap mata- Instant wink of the eye; moment; jiffy.
Kiskis-n-Polish; file; scarf. Kiskisin-?'-To file; polish; smooth; rub. Kita-??- Appearance; face; looks; likeness,

Kulang ng ngipin-a-Toothless. Kulang palad-a- Unlucky; unhappy: misfortunate; miserable; wretched dejected.

Kulang sa pagkain-a-Hungry.
Kulapulan-T^-To besmear; smear. Kulay-n-Color; hue. Kulay dalanghita-H-Xanthia. Kulay dugo-a-Bloodcolored. Kulay ginto-a-Gold colored. Kulay kapis-a-Pearl colored.

Kitang-ft-Roimdfish. Kitang-w-Fish-net. K itid- n- N arro wness Kitia-n-Fish-net. trawlnet; Kitiran-r-To narrow.


.

trawl.

K omediahan-n-Theaire; theatricals. Komediante-n-Actor; player; comedian. Komerciante-/i- Merchant; dealer. Konowa-a- False; apparent; deceitful;
hypocritical.

Konowari--False; hypocritical; deceitful; apparent but not real.

Konvento-w-Convent; priory. Kopa-n-Cup; goblet; wine-glass.


Kosina-n-Kitchen.

Kosina ng sasakyan-n-Galley.
Kosinero-n-Cook.

trigo-a-Brownish. Kuliglig-n-Katydid; cricket; locust. Kulkulin--6/-To scrap; scratch. Kulo-n-Boil; boiling-

Kulay Kulay Kulay Kulay Kulay Kulay Kulay Kulay

lila-a-Lilac colored; mauve. pula-a-Red; ruby; rud<ly. pulot-a-Honey colored. rosas--Rose colored. suha-rt-Orange colored. tabaco-a- Tobacco colored,*

talon-a-Livid.

Korona-n-Crown; diadem. Koronahan-r-To crown. Kotsero-n-Coachman.


Kreosote-n-Kreosote.

Kulog-n-Thunder. Kulos--Rustle; rustling; noise.


Kulot-w-Curl; ringlet. Kulot-a-Curly; crisp. Kuluban-H-Sweater; sweating; place. Kulubot-w- Wrinkle. Kulubot-a- Wrinkly; rugose.

Kruz-w-Cross; intersection. Kuago-H-O\\l.

Kuako--Pipe.
Knarta-n-Money; coinage. Kuarto-n-Room; chamber. Kuarto ng babayi sa Turkia-n-Harem. Kuba-a-Humpback; deformed; crooked. Kubo-i-Cabin; hut; barrack; shed;
shanty.

Kulungan-n-Coral; pen; inclosurej'place of confinement.

Kulungan ng tupa-n-Sheepfuld. Kulungin-?/-Toshutup; pen up; lock seclude; circumscribe; immune:


Kulutin-v-To twist;
curl.

up;

Kumaba ang dibdib-7/-To

pant; palpitate

Kubkob--Defense; protection.
Kubkubin-77-To defend; protect; sustain. Kudkuran->i -Grater; scraper.
Kuenta-n-Calculation; example; problem. Kuentahin-7'-To calculate; reckon; figure; compute; estimate.

Kumabila-v-To cross go over. Kumagat-r-To bite; gnaw; nip.

Kumagungkong-v-To make a noise. Kumain-y-To eat; dine. Kumain ang agahan-r-To breakfast;
eat;

breakfast.
jingle;

Kuetis-n-Skyrocket. Kugon-w-Straw; mountain-grass. Kuha-tftfer.-There; well; what.


Kuintas-?i-Rosary.

Kumakaw-r-To bark; howl.


Kumalasing-^-To
rattle.

jangle; sound;

Kumalat-i'-To scatter, throw broadcast.

FUM
Kumalinga-7/-To care for; protect; look out for administer; govern serve. Kumalog-rTo clatter; make a noise from within. Kumapal-v-To thicken; grow; increase/ swell; augment; enlarge.

54

Kumimpuni-r-To
fix,

repair;

patch;

mend

Kumumtrato-7'-To contract.
Kuinunti-v-To
smaller.

lessen

decrease;

grow;

Kimmpas-i/'-To fade.

Kumapit-r-To grasp;
Kumasal-y;-To espouse.

sie/e.

Kumaskas-7ATo rub.
Kumatas-?;-To extract the sap or juice. Kumatha-7'-To invent; think; plan;
create;

Kumurot-y-To pinch; nip. Kumnsta-r-To greet. Kunmsta-n-Compliments; greeting. K umuto-v-To be lousy; have lic<'.
Kiinnitog-7.'-To

palpitate;

pant/

flutter.

appoint.
itch;

Kamati-r-To

Kumati

ang

Kumatig-V-To to keep it from falling. Kuniatog-u-To knock. Kinuausap-v-To talk; speak.

smart. tubig-r-To ebb; recede. take hold of anything

Kundi-roH/.-But. Kundi-odtJ.-Yet; besides; not; except. Kundol-n- Citron,


Kung-prep.-If,-

moreover;

if

thongh; when.
at

Kung Kung
trary.

gayon-arfy.-Then;
hindi-arfi/vlf

that

time.

not;

on the con

Kumayod-v-To
Kuinidlat-r-To

grate.
fiash;
glitter;

lighten.

Kung
shine;
it

Kumilap-v-To
glisten.

glow;

Kumilig-t'-To shrug.

sacali-If perhaps; provided; if should happen. Kunin-v-To get; take; fetch; extract; remove; subtract; seize; grasp; re-

Kumiling-v-To incline; lean. Kumilos-tvTo move; act. Kumirnot-f-To economize; save; hoard. Kumindat t'-To wink. Kumindi-?:-To assume an affected air
or

ceive.

Kuning

ilabas-v-To extract;

draw

out.

Kunotin-r-To corrugate. Kunotkunot-a-Rugose; wrinkly.


Fictitious; fabulous; hypocrl deceitful; illusive; .delusive. colorless discolored; Kupas-O-Faded/
tal;

Kuno \va-rt

walk.

Kuniinig-r-To Kumintal-r-To
Kuinipot-w-To

tremble;
glitter;

vibrate.

glisten; corruscate;

glow; shine; twinkle; glimmer.


contract.
eyelids; wink. glitter; glisten;

withered; decayed; pale. Kuj)itin-z;-To steal rob; theive.


Ku[)kupin-?;-To aid; help; succor/protect; defend; assist; champion shelter; advocate/ preserve. Kural-n-Coral. Kurap-n-Movment of the eyelids.
Kuripot-tt-Stingy;
petit;

narrow;

Kumirap-v-To move the


Kumisap-t;

To shine; glow; corruscate; twinkle. Kumislot-r-Make a sudden move, suddenly; act quickly.
pinch;
cut;

move

close;

miserly

Komita-v-To gain/ earn; see. Knmitid-r-To narrow; contract.


Kumitil-?;-To by one.

gather

one

Kurlit-w-Comma. Kuro-n-Imagnation; fancy; conception. Kurot-n-Pinch/ scratch; nip; flip; \\eak.


t

Kumiyaw-r-To brag; threaten.

Kumonjn-Toil6t;
Kumot-tt-Blanket;
pane.

closet.

Kurso-n-Diarrhea. Knruin-7'-To imagine; concept.


counterKurus-;/ Cross.

fancy;

calculate;

Comforter;

linso-w-Bed-sheet. Kumpari->M rod-father. Kumpisal /M'oiitVssion.

Kumot na

Kurusan-r-To cross. Kurutin-r-To j>inch/ tweak; scratch.


Sjiontaneousness/ spontaneity; voluntariness; voluntariness. Kneina-n- Kitchen. Kuskusin.-r-To scrub; rub; polish. usot-;/ Shavinirs; sawdust. Kusutin ?' -To rub; scrub clean. K uta // Uanipart/ fort; wall; castle. K utab ;/-< ironve; hack; mortice.
!

Kus:i-;/

Kumpisalin
1'i-ssion/

-/

-To

t-ontVss;

hear

con-

ascartain.

Kumptmibin-v-To

recompose;

mend:

make
Kumiiha

over.
-jrale.

Kumiidkod-7'-To
n

Taker. Kumulang sa-^//v Nearly; almost, sufficient; less than; scrimp. Kunmlo-/--To boil seethe; simmer ferve Kumulog-f-To thunder.

in

Kutin.L'-^-Kitten;

kit.

Kutkutin-/--To
el'

excavate;

hollow;

in-

vestigate.
Kilt".// l.ouse.

Kutod-o- Short

LAB
Kutod ang bunt >t r/-Shorttailed. Kntog ng pueo-n-Forebodingj movement
of

55
1\

LAG
ntnhin-r-To plait; fold; double crimplc. Kntuliin ang kayo /'To fold cloth. Kutyain-?'-To censure; decry; criticise;

the
11

heart.
aso-//-Flea.

Kntong
Kutsara

defame; deride.

Spoon. Kutuhin-o-Lousy. Kntnhin-r-To become lus\.

Kuyumpis
?

c/-\Yrinkled;

denied;

timid;

pusillanimous.

Kuyusin 'To nib against.

Laan //-Secret; reserve. Laba //-Wash; Washing.


Labag-n-Contradiction; resistance. Labahin-V-To contradict; gainsay; oppose;
resist.

Labing

tatlo-//-Thirteen.

superfluity; surplus; Labis-^-Kxcess; remainder; residue; overjtlus; refuse;

debauch. Lablab-n-Quagmire; mud; mire/ marsh.


Labnutin-i?-To ]>luck
Laf)o-//-(

Labahin-V-To wash; laundry. Labak-n-Puddle; rut; pit; pond. Laban-a-Adverae; contrary; opposite.
Labanan-//-\Var,
attack.
light;
%

)bscurity;

dai

out; ])ull ness.

out.

Labuan-i?-To

cloud;

ol>scure;

darken;

setto;

assault;

delay

make muddy.
by
scattering;

Labiilan-?/-To feed
;

Lah;inan-r'-To \vai right; resist; assault; assail attack. Labangan-//-Crib; rack: manger; trough;

Laceta->*-Knife/ skean.

hog-trough.
cay-prep.-Against; by favor of. Labanos-/!-Radish. Laban sa-^rep.-Against; counter. Lahan sa kato\vinin-rt-lllegal; unlawful.

Laban

Lagablab-w-Flame; 'blaze; lire-light. Lagak-n That which is left with another. Lagalag-N-Tramp; vagabond; bum. Laganap-a-Universal; general; public. Lagapae-j/-Sound or report made by the falling of anything. Lagari-// Sa w.
Lagariin-7/-To saw.

Laban Laban

sa pagkabulok--Antiseptic. sa pinuno--Against the gover-

inent; insurrectionary. La l>as-;>rr/).- Besides; excej^t that, w:thout; excepting: over and above. Labaaa-n* Razor. Labasan-n-Outlet; result. Labasan ng log-;/ The mouth of a river.
i

Lagasan-^-Xo strip; draw. Lagasan ng dahon-7' To strij) oH' leaves. Lagasan ng ngipin-7'-To draw teeth.
Lagay-w-State; condition; rank; status; category; form; shape; appearance;
look;

likeness;

face aspect.

Lagay
clear.

na

loob-a- Frank;
loob-)i-State or

outspoken;
condition of

Labas ng bayan-r/r/?'. Abroad; in public. Labas sa hirap at sakit-a-Healthy;


sound; well. Labas sa katowiran--Illegal; unlawful; unjust; unrighteous.

Lagay ng

the mind.

Lagi-adtvAlways.
Lagi--Per])etual; everlasting; habitual permament; durable; stable; firm; steady; continuous. Lagim-H -Sadness; gloom gloominess; gatheringLagi na-^y/7'. -Always; fre(iuently. Lagi na-rt-Perpetual; everlasting; habitual;
frecjuent.

Labas sa matowid-a-Wrong; faulty. Labas sa panahon-r/-Unseasonable; abortive;

La has

sa

untimely. panganib-a-Safe:

unhurt;

undamaged.
Labay-w-Skein. La hay an -//-Reel. Lahhan-7'-To wash;
Labi-n-Lip.

laundry.

Laging madilim-H-Perj)etual darkness.


Laglag-n-Fall; Lagnat->/-Fever.
Lagot-//- Draught; swallow; tragus; pot ion

Labing a)>at-a- Fourteen. Labing apat j-P"ourteen. Labing dalawa-rt-Twelve. Labing dalav a-w-Twelve.
l>abing isa-a-Eleven, Lal>ing isa-n-Eleven. Labing hma-a-Fifteen.

Lagot-/?-Break.

Lagjtak

//-Fall;

collapse.

Labing makapal-4. -Thick Labing tatlo--Thirteen.

lip.

remainder; Lagpos-w-Exeess; surplus; overtime. overplus; La gposr/- Excessive; supei'fluous; exhor enorlavish; bitant; extravagant; mous.

LAK
Too
Lagpos

much.

sa pag-gasta-H-Lavishness; extravagance. laLagpus-a-Superfluous; excessive;


vish.

_
Laki
Laki
at
caj)acity; bulk.

LAM
extent;

lapad-;/-l)imensions;

ng anoman-w-Magnitude;

great

ness; granduer.

Lagpusan ang karampatan-7'-To trans


gress;

exceed.
collect;

Laknip-w-Cream. Laksa-a-Ten thousand. Laksa-w-Ten thousand.


Laksi-;/-Confidence; aid; help.

Lagumin-v-To Gather;
La<uisaw-w-Noise
liny of

made by
or

hoard. the rust-

Laktaw-#-Omission;
Lalaein-t'-To

paper

the

shaking of

Undo; gather;

collect.

water;

movement.

Lalagyan-w-Place of putting,

Lagusaw-r/c/r. -Spread out. Lagutin-r-To break; pull apart. Lagutok-;;-Crack; crackling; clash. Lagyan-r-To put; place.

Lalagyan ng asin-w-Salt-cellar. Lalagyan ng ginikan-N-Hay or straw


loft.

Lagyan Lagyan Lagyan Lagyan

ng asin-7/ To salt. ng bubong-7'-To roof. ng butas-r-To perforate. ng halaga-v-To estimate;


:

value;

appraise.

Lagyan ng ribete-?;-To hem. Lagyan ng sangka-v-To construct


nals or drains.

Lalagyan Lalagyan Lalagyan Lalagyan Lalagyan Lalagyan Lalagyan

ca-

tabaco-w-Tobacco-pouch. Lalaki->j-Man; male.

ng ng ng ng ng ng ng

labasa-<-Razorcase.

manga

kopa-??-Cupboard. palaso-w-Quiver.
salapi-)?-Till.

salsa-- Saucer.

sombrero-n-Hatbox.

Lagyan ng sello-7>-To stamp. Lagyan ng siya sa kabayo-7'-To saddle


a horse.

Lagyan ng sopas-r-To put soup. Lagyan ng tanda-?;-To seal; sing. Lagyan ng tandang krus-7' To make the
sign
of the cross.
cleft;

Lalaking bagong kasal-H-Groom. Lalamin-r-To reserve; retain, restrain; with-hold; suspend. Lalamunan-n-Throat; gullet; windinpe; esophagus; gorge.
Lalang-i-Strategy stratagem; snare; industry; trick; wile; cunning; craft; invention slyness; skill; creation;
;

Lahang-w-Crack;
ture.

fracture;

chink.

handiness,- handicraft;
labor;

work;

toil;

Lahangin-v-To crack; cleave;


Lahangin-a-Brittle;
gile.

split; frac-

employment.

Lalangin-7'-To produce; create; generate


frail;
fissile;

fra-

make; institute bring forth. Lalas-N-Banishment; extermination.


Lalasin-w-To banish; exterminate; halve.
shire. county; Lalawigan-n-Province; Lalikan-?/-Axletree; wheel. wind around. Lalikin-r-To turn;

Lahat-a-All; whole; entire; each; every; total; gross; universal. LahaMahat-i7//r- Wholly; entirely; guite, Lahat-lahat-a-Kntire; all; whole; every;
total.

Lalim-H-Pepth;
foction;

profundity;

})rofound-

Lahi-w-Progeny;
sept;

lineage; race; clan; class; offspring.

Labi ng hari- Dynasty. Lahok-H- Ad mixture, mixture. Lait-H-Insult; abuse; execration; curse. Laitinr'To insult; abuse; curse revile; execrate.

ness. Lalo-ar/7'.-More. I>alo-w-More.


LaloiiLT r/r/7'.More.

Lakad w-Walk;
excursion;

step;

pace;

passage;

journey.
paa->/-Pe|-strian.

Lakal

ng

l.akad n of time.

panahon
li;

// -(

'oiirse

or sjiace
r or \i-_

Lakas

^Strei'LTt

hardiness;

paramount. dakila-o-Superior; La Ion.u lalom/7'.-l Vinci] ially. Lalong mabuti ^-Better. Lnlnng magaling-f/ lUMU-r. malaki -a-Higger; lamer; more Lalnnir -i-and; sn]ierior; paramount. Lalong maliit-r/ Smaller. Lalung masjima -//-Worse. mataas-r/ -Higlier; loftier; su LalonLalonir
r

valor; brawn; miirht; thew; impetus: violence; minis"


force;

fortitude;

perior. LMIUMII )i-Snl)stance;

esscence.

activity;

jibility.

l.aman

ng

Lakas

ng

decision:

strength
Laki-n-Sire;

loob-tt*Ri88olution; courage; fortitude; \\ill; p<>\\er. of mind; pTOBDptitutde,


lai-ei
,,

LamaiiL' "'/''. LamaiiL'-" Si.le;

tiyan.*/-Visrera. sole. Alone; solely;


sin.irular.

Lamasiu

1'"

i-iiead;

j.ummi'l; han-lell.

Lama1-//-('ra-k;

cliink.

_
Kambat
//

LAN
snare.
tuft.
veil;

57

LAT
Lantahin-r/- Perishable. T.antaln'n 7/-To perish; fade; wither. l,antot->/-Stench; fetor: stale water. Luim-f/ Old; stale; musty.

Lambanog-w-Sling.
Net;

Lambo

//-Tassel;

Lambong-n-Blftck

l.ambot-// Softness; delicacy tenderness. Lambutin-?'-To soften; mollify. Lamig-N-('ol<l; freshness; coolness; frigidness; dam]); frigidity.

Laon

n Duration; age; preservation; prolixity; prolixness; oldness; time;

Lainok-n-Moequitb/ gnat. Lampara-/>-Lamp; light. l.ampas H More; exssive;


residue; superfluity;

continuance. Laot-x-Middle; center. La ova -)i -Stew.

exhorbitant.

Lampaa-n-Excess; surplus; remainder;


overplus:

panahon-a-Overdue. Lanmgin-r-To puniel; make soft; soften.

Lampas

sa

Lapail--\Vidth. Lapak->t-Break; fracture. Lapakm-Tv-To break; slice; part. Lapang-n-Piece; slice; part. Laj)aran-?y To widen; extend; outspread; expand; enlarge; amplify.

Lamunin-r-To swallow,
riedly;

glut;

stuff

ones

self;

eat hurimbibe; en-

Lampastanganan-n-Insult; offense; outrage/

abuse.
insult;

gulf, gorge; gobble;

gormandize; gulp:

Lampastanganin-7/-To

offend;
apt;
frail.

devour; consume; absorb. Lamuymoy-a-Th r e a d bar e;


ragged.

shabby;

abuse; outrage; depreciate. even; punctual Lapat-a-Exact; proper; fit.

Lamuyot-n-Deceit; fraud; imposition. Lamuyutin-c To deceive; delude; seduce; impose: upon; pick to pieces. Lamuyutin ang isang dalaga-7'-To seduce a young lady. Landas-N-Path; trail; defile; pathway; way.

Lapok-rt-Weak; feeble; forceless; Lapukin-7/-To enfeeble; make weak/

rot;

make

brittle.

Larak-n- Proof; review.

Lakaran-y-To review: prove; observe. Lara wan-n -Effigy; image, figure copy;
portrait.

Langam-N-Ant.

Langaw

jj-Kly.

Langaylangayan-WrSwallpw. (bird ) Langib-H-Scab; scurf;


Langis-n-Oii. Langislangis--Oily; unctons; greasy. Langit-^-Sky; heavens. Langitngit-H-Creaking/ crackling; creak;

Lara wan ng Jesu Cristo-n-Crucifix. Larga vista-n-Telescope.


Lario-n- Brick.

Laro-w-Play;

sport;

game/

jest;

amuse-

ment. Laroan-^- Plaything.

Langkumin-7'-To
collect;

fold;

gather;

unite/

Larong karat-w-Lottery. Larong rifa-w-Raffle; lottery. Larong tanga-w-Play that resembles


pitching.

hoard.

Lango-r/-J)runk; intoxicated; inebriate<l.

Larot-a-Leaky;
stroyed.

ragged;

broken;

de-

Lango-H- Drunkenness. Lango-H-Drunkard.

Langotse--Gunny. Langoy--Swim/ swimming.


Languay-u-Beetlenut box. inebriate; intoxicate; Languhin-t'-To make drunk. Lansa--Stench,- fetor; bad smell. Lansag a-Ruined; broken.
Lansag-?? -Destruction; ruin. Lansagin r-To destroy; ruin;
pieces.

flavor; Lasa-n-Taste; relish; palate; essence; smack; gust; aesthetics; delight; pleasure; satisfaction; substance.

Lasang matapang-H-Tang;
Lasap-n-Taste; smack/

taste.

palate; gust; aesthetice; pleasure; delight. Lasapin-v-To taste; relish; smack; like;
sip; enjoy;
try.

relish;

Lasa sa pananalita-t-Wit.
tear
to

Laseta-)i-Knife.

Lasing-a-Inebriated; intoxicated; drunk.

Lansakin-r-To congregate at a certain place to do a piece of work. Lansangan--Street; road; lane; avenue. Lansetang panagra--Lancet; small knife
or lacne.

Lasing-n-Drunkard. Lason-H-Poison; venom.


Lasunin-T/-To poison; envenom. Lata-n-Weakness; feebleness; debility. Lata-H-Can.
Latag-a-Flat;

Lansi-n-Trick; stratagem; wile; craft; thrust in fencing/ throwing of a lance. Lanta--Fading; withering. Lanta-a-Faded; wfthered; parched.

extended; outspaead. Latag-n-Extension paving. Latagan-v-To unfold; expand; stretch. Latak-n-Sediment; silt.

LIG
Latak ng alak-H Lee. Latigo-n-Whip; scourge. Latok -a- Rotten; putrid. Lawa-n-Pool; pond; lake; reservoir. Lawak-n-Width; extension; size.
Laway-H-Spit; saliva.

58
bits;

LIN
Ligisin-v-To mill; pound;

break

into;

powder.

Ligtaan-f-To neglect; forget; omit. unsaved; Ligtas-o-Free; exempt; governed.

Liguan-- Bathing
falcon.

place

Lawin-n-Hawk;

castrel;

Laya-rt-Ungoverned/ free, exempt; independent, unencumbered; unrestrained Laya-H-lreedom independence; exemp;


,

Lilia-w-Emery. Lihia-w-Ginger.

Lihim--Secret;

tion.

Layag->/-Sail.

Lay ia-w -Tramp;


Layo-wfer.-Keep

fugitive.

termination; secrecy; clandestination; caution; silence. Lihim-ode/.-Secretly,' hiddenly. Lihim--Hidden; secret; clandestine; silent. reserved; private;

Layaw'-r-Caress; favorite. Layawin-/;-To caress; favor; free.


off;

Lilim-H-Shade.
Lihis-H- Avoidance; shunning; escape. Lihisan-77-To evoid; shun; escape.

begone.

Layout-Distance. Layog-w-Distance. Layolayo-Kather far. Layolayo ang pagkalagay-At


distances.

Lihis sa daan-a-Misguided lost; Lahis sa matowid-a-Wrong;


certain

illicit;

Layuan-y-To distance; put


,eccion-M-Lesson. Letra-n-Letter.
I

at a distance.

unlawful; unjust. Liig-n-Neck. Liig ng pantong-'M-Urethra. Liit-//-SmaUness; littleness. Liitan-/>To clip; curtail; decrease; abridge; impair; reduce; lessen.
Lija-n-Fruits. Lija-H-Joint of

Ley-w-Law. Liad-a bent back.


Libag-M-Filth; dirt; nastiness.

bamboo.

Libagan v-To dirty; make filthy or nasty Labdgan--Gossi Libak-n-Mockery; ridicule; sneer; scoff;
> .

Likat-n-Intermission; interruption. Liko-a-Illegal; unlla \vful; illicit; wrong.

Liko-n-Angle; turn; salient;


Likod-tt-Back' reverse.

ply.

derision; jeer;

moc

Likod ng hukbo-n-Kear guard.


Liksi-o- Activity:
lightness.-

Libakin-v-To deride; ridicule; scoff; mock; sneer at; laughat; reprimand,


I,iban-affo?.-Less;

speed;

except.

quickness; promptness; nimbleness. Likuran-n-Back part; croup; back.


Lila-ft-Toaster; roaster. Lilik w-Scythe/ sickle;

Liban-n-Happiness; gayety. Libangin-?'-To make happy; distract. Liban sa-wfr'.-Away from; except; without;

reaping hook.

Lilim-w-8hade.
Lilis

excepting.
burial.

Libing-//- Funeral;

Lilis-n-Baiaing of the pantle.-j. ang binti-a Barelegged.

Libingan->i-Grave;

sepulchre;

vault;

Lilo--Unfaithful/
loyal;

treacherous;

dis-

tomb. Libingang marila.t:-?'-MauHoleum. Libis H-l)eclevity; low land. Libo ^-Thousand.


I>il)o-rt-Thousand.

piM-lideous; infidel. l.ilukan-7'-To engrave; cut in metal.

Lima-;*- Five.

Lima-a-Five.

l.ibi-o-n-Book; volume. vexation; conLigalig-n- Perturbation; fusion; la/iness; riot. Ligaligjn-t^-To perturb. \cx,- disturb;

nmlcst; cont'iisr.
Ligas-//-< iarter.

Limangpuo-n-Fifty. Limangjpuo-a- Fifty. Limbag-o- Print; printing: edition. Limbagin-tT-To print; stamp. Limbag'n muli -/ -To rejtrint; republisp. Limonada Lenifinade; sodc water; pop.
//

Lij:aw--FalHe;(MT<>n('ous:]iicd;irious;lost.
I

Limos-//-( Miarity; alms. Liniutin-v-To forgot omit.


1

agaw-w-Fugitive.
prc-tend. na lialita //-Silliness; false news.
love; court;

.iuab-a-Greasy.

fatty.

Li^awan-7'-T<>

Li^aw

Li<raw sa akala-r/- Deluded; deceived. Li<iaw sa daan-^-Mis<,Miide<l; illa<l\ isecl. merriment; pleasure. l.iiraya //Mirth;
lia||tiiH'ss;

To <-ulti\ate; farm. Linaw-n-Clarity; cloarmLiua\\an-/'-To clarify; clear; illuminate;


Linan-in
a ML: lupa-r-

lighten.

felicity; delight,

cumfort:

Lindol-- Earthquake. Lingap -n \oti-o; appi ci'iation; regard


observation,

satisfaction;

caprice.

LIW
regard; notice; apprewatch; observe; behold. Linki >d-><- Servant. Linkod sa isang dalaga-;/-W<>er; lover.

59
Liwanagan ang
mind.

LUB
isip?'.T(

Liugapin-rTo
ciate;

enlighten the
irreat

Liwanag
light.
l/i

na

malaki-x/ Splendor;

Lingo //-Sunday; week. Linguhan-w/r. -Weekly.


Li nis //-Cleanliness;

dation;

\\anag nang isi])-n-Illustration; illuciof clearness revelation;

neatness.

thought.

Linis-a-Clean; neat; pure. Linisin-?;-To clean; clear; purify; cleanse; scour. Linisin ng walis-v-To brush; sweep. Linkaw-w-Sickle.

Liwayway-ff-Dawn; twilight. Lobo-^-Wolf.


Loco-a-Crazy;
daft;

delerious.

grot; cellar. Loob-n- Interior; inside.

Longib--Cave;

Linso-n-Linen.
Linta-n- Leach; blood-sucker.
Lintik-;7-Klectricity; Lintos-//-Blister.

Loob-a-Interior.
lightning.

Lipa-- Nettle.
Lipak-n-Callous.
Lipas-tt-Old; stale; obsolete; disused;

Loob Loob Loob Loob


musty;

ng ng ng ng

bulaklak-n-Corol; corollo. bubungan-n-Ceiling.

dibdib-- Breast busom. siml>ahan-^-Nave.


gulf.

Look-n-Bay;

gone by;

Loteria-;?-Lottery.

passed. Lipay-//-Yine. Li pi-n-Off spring; descendent;


Lipos-rt-Full;

Luad--Mud;
race.

mire.
free; ease;

Luag-w- Width. Luagan-t'-To widen; loosen;


slacken.

replete, complete. Lipolin-r-To destroy; abolish; oblitarate;

annihilate/ exterminate; raze; rase efface. Lisa-w-Egg of a louse.

suppress;

Lualhati-w-Glory: honor; fame. Lualhati-a-God-like: famous; glorious


holy.

Luang-w-Width.
Luagin-7'enlarge.

Listahan-n-List;
role;
file;

register;

dock; bill; catalogue; schedule.


sa isang

To

-widen;

free;

extend;

Listahan

ng

manga bagay

Luat-n-Delay;

lugar-w- Invoice.

Listahan ng mga salita n-Vocabulary. Listahan ng mga tawong tumatahan sa isang lugar-^-Census; poll; voice;
register.

protraction; length of time; prolixity; prolixnees. Luatan-v-To delay; prolong; protect;

Luat ng

Listahin-^-To
register.

list;

schedule;

invoice;

extend; lengthen; postpone isang panahon-w-Era; age, length of time. Lubag-a-Toose; free. Lubagin-7'-To loosen free: slacken; ease.

Liston-n-Ribbon. Litak-w-Crevice;
cleft;

Lubak-w Hollow;
fissure;

hole.

chink;

cut/

crack.

Lubha-ad7A-More; greatly; very. Lubhang-a-Exhorbitant; enormous; excessive.

a ladder Litang-n-The spreading of so that the rounds fall out. Litaw-a- Vulgar; apparent; public; general;

notable; sensitive; sencible. per-

ceptible.

Litaw

Litid-n-Nerve;

-Upshot; apearance. ligament. Litiran-a-Nervous; strong, rolmst. Lisanin-r-To choose; select. Litiran-y;-To cut the cord or ligament of the ankle. Litohin-tvTo amuse; entertain. Lituhin-u-To amuse; entertain.
T.iwag-n-Delay.

Lubhang dakila-a Superior; supreme. Lubhang duag-a-Tirnorous. Lubhang galit-rt- P'urious; frantic. Lubhang hambog-a-Presumptious Lubhang hunghang-a-Savage; barbarous;
very ignorant.

Lubhang mabaho-a-Fetid; stinking. Lubhan mahalaga -a- 1 n e s t m a b


i

invaluable.

Lubhang
rigorous.

mahigpit-a-Austere;

strict;

Lubhang

mainam-a-Exquisite;

super-

fine; excellent,

Liwanag--Clarity;

clearness; brightness; splendor; refulgence; refulgency; illumination, explanation. Liwanagan-7/-To clear/ clarify; illuminate/ lighten; illustrate; explain; ivolve.

Lubbang tago-a-Hidden;secret;ab struse. Lubid-a-Rope; cord.


Lubid na may
silo-n-Halter.

Lubirin v-To twist; make rope. Lubluban-n- Wallowing place.


Lubog-w-Dip; souse: douse.

LUM
Lubos-a-Complete;
quite; plenary;
full;

60
perfect;
utter;

LtM
kautusan-v-To
fight; war;

Lumabag-w-To disobey; oppose.


Luinal>ag sa oppose. Lumaban-t?-To
fend; tend;
protect;
violate;

Lubos ang inam

absolute; plentiful. a-Beautif ul; fair; hand-

some; fine. Lubugin-r-To sink; submerge; put under


watar/ dip; souse; douse. Lubukii*-v-To aid; assist; preserve. Lubunutan-v-To pluck. Lubusin-i;-To complete; perfect; finish; crown.
Lugal-n-Place; position; spot; region; time; occasion; leisure; stead; lien. Lugal na aliwan-w-Place of recreation;

oppose;

de-

attack;

combat; con-

resist; repel; conflict; cope; advocate; antagonize; champion; tilt; rival; undertake; attempt; defy. Lumaban sa utos-?;-To violate. Lumaban sa utos-ra- Violator. Lumabas-v-To go out/ sally; depart;

play ground. Lugal na doongan-w-Place


ing;

proceed forth. Lumabis-7'-To exceed; overflow; surpass. Lumabis na lubha-f-To superabound.

of

anchor-

Lumabnaw-t-To

thin; rarify.

port;

harbor.

Lumabo v-To grow dim;

darken; bedim.
in
all

Lugal na gawaan ng lario-n-Brickyard. Lugal na gawaaan ng lubid-w Rope-

Lumaganap ?'-To extend Lumagay 7/-To put; place

parts.

Lugal Lugal Lugal Lugal Lugal Lugal

walk,- ropery; ropefactory. na gawaan ng tisa-n-Tile works.

ng ilang-n-Desert. na labahan-n-Washing place. na madulas n Slippery place. ng liig-w-Throttle. na patakbuhan ng cabayo-w-

Lumagi-v-To endure; last; persist. Lumagitig-v-To crack; crackle. Lumago-v-To grow; thrive; improve;
increase;
fertile;

swell;

become

fruitful or

fertilize.

Lumago muli-^-To
Lumagpak-i/'-To
fall;

resprout, collapse; plumb] tod.

Racetrack. Lugal ng parusahan-n-Place of punishment. Lugal na patuyuan-w-Place of drying. Luagl na piriagaalakan-w-Distillery; still; brewery. Lugal na pinagpapatayan ng hayop-^Slaughterhouse. Lugal na pinagtuturuan-#-School; eollega;

Lumagpos-v-To

exceed;
split;

su])erabound.

Lumagutok-7'-To crack; crackle.

Lumahang-v-To

crack; splintei-;

studio;

place of

study.

chink flaw. Lumahok-i'-To mix; mingle. Lumalait n-Insulting person. Lumakad-?;-To walk; go away; depart; amble; march. Lumakad ang hukbo-7>-To decamp: march.

Lugal na tago w-Place of privacy. Lugal na yangyangan-n-Drying place.


Lngi-w-Loss; perdition; disadvantage. Lugod-w- Pleasure; comfort; delight; joy; mirth; merriment; satisfaction; joyfulness; choice.

Lumakas

?'-To

strengthen:

become

or

grow strong.
Lumaki-7'-To swell; increase; aggrandi/o; ascend; eke; grow large; accrue; <lilate;

Lumalo

])lumbpo<l. 7'-To increa-^t-:

ngirrandi/o.

Luha-n-Tear. Luhaan-n-Place where the tears come from.


Luhaluhaan-arf?;.-Weepingly.

Luhog-w-Request;
suplication;

entreaty; petition; oration; demand.


chisel.

Lumahikad-y/'Petlestrian; pussongrr. Lumalak-y/-( )ne who tri-ows. Lumalang-7'-To create.' found; institute: invent. Lumalik-r-To wind about; turn; increase; aggrandise/ outvie. Lnnialo-r-To exceed; surpnss; excel; increase; a.ir;_f randi/e; outvie. Lunuimhiit-r To soften; eniolliate; grow or become soft: limber. LuniampasT'To exceed; surpass; excel.
LumnntVitnjrit-r-To s<ineak; creak; grate. Lum'anj>oy-/--To swim.

Lukba-M-Bulb.

Lukob-w-Gouge; round Lukubin r To gouge.

Luksa-n-Mourning; sorrow. Lukso-w-Jump; leap; hound.


Lula-n-Seasickness;
di//ii

Lulan

Load; baggage. Lulod-n-Tibia; shinhone.


>*

Lulon-n-Swallow; drauglit. Luluan ?>To gain; profit. Lulunin ? -To roll up; swallow.
Luma-;/-Old; stale; rank, antique; musty;
archaic;

To dra'.v near; approach; advance; join; arrive. Lnmapnt-r-To thicken; condense; curdle; grow; thick.
1

uma|.it-/-

abut;

Lnmata-r-To
enfeeble.

become

or

grow

\\ea\;

worn

out.

LtM
Lumayag-r-To
sail.

LAS
Lumukso-tf-To
leap;
freight; embark Lumnlntang sa tubig-f/- Natatory. Lumundag-v-To leap; jump; rebound. Lumura-^-To expectorate; spit Lnmusob-f-To fight; combat; attack assail;

Lumayo-?;-To separate; quit; absent .u'o a\\ ay; abandon; forsake; leave; evade. concern; grief; Lnml>ay->/-Sorrow; gloom; anguish; affliction; melancholy. Lumbayin-v-To render dejected, dispirited, sad, gloomy or melancholy. Lumbo-n- Drinking gourd.

Lnnm Ian- r-To load; ship;

jump; rebound.

assault.

Lumibak-7'-Toridicule;roast;

make fun of

Lumusontr-r-To descend; flow; go down; help another do work.


Lumusot-t'-To fall through; pass in a running match. Lumutang-?'-To float; be on the surface of the water. Lunas-n- Antidote.

Lumibat-w-To repeat; try again. Lumibis-r-To descend ;let or go down; flow


L umigalig-7'-To perturb; disturb; terrupt;

harrow.

Lumigpit-r-To
conceal.

collect;

gather;

hide;
sort;
fall;

Luinihis-r-To

separate;

remove;

Lunas ng ilog-^Bod of a river. Lundag-n-Jump; leap; bound.


Lunga-w-Cave; grotto;
grot; cellar.

escape; lose ones way. Lumiit-7'-To grow smaller; descend; descrease; lessen.
%

Lunga ng daga-n-Rathole.
Luningning-H-Spleiidor;finery;brillance;
brilliancy; glory.

Lumiklik- -To go round; encompass. Lumikmo-/;-To sit:

Lumiko-t-To

sheer; digress; turn. sa kanan-?;-To turn to thn rtglit. Lnmiksi-r-To be active; accelerate.

Lunit-n-Frequence; frequency. Lunusin-u-To affect: move; touch.

Lumiko

Lupa-M-Ground;
universe.

soil;

land; earth; globe:

Lumilim-/;-To be came or grow shady.

Luminbutod-r-To

jut out.

Lumindol-7/-To quake. Luminaw-?*-To clear up; grow or become


clear;

clarify.

Lupain-;z-Large tract of land. Lupang alatan-w ISalt marsh; land that is reached by the tide. Lupang asinan-w-Saltmarsh. Lupang maluag at patag -n- P 1 a 5 n
;

Lumipad-7/-To fit; transfer. Lumipad na magpasikosiko-?;-To flutter. Lumipana-7/ To extend to a certain prmt-

prairie;

Lumipas-v-To

pass;

grow

stale;

elapse.
re-

mansanas-^Apple-orchard. Lupang panagulan-^-Riccland.

Lupang

champaign. may tanim na

Lumipat-7>-To transfer; transport; move; convey.

Lupang
ground,

patag-^- Prairie;

plain;

level

Lnmitak-v-To creack;

split;

Lumitaw-r-To appear; come

splinter. out; occur;

result; come into view; seem; resemble Lnmiwanag-7'-To clear up; clear; illumi-

Lupang puti-ra -Chalk. Lupang sinasaka-n-Farm; estate; grange;


plantation.

nate; lighten; explain; be


clarify.

come

serene;
investi-

tuyot at inahina-n- Barrenground; sterile ground. Lupang walang damo-n-Desert.

Lupang

Lumkalin-v-To inspect; survey;


gate; register;

record.
to walk;

Lupaypay
weakfallen;

Lupaypay-w- Weakness; debility. na loob-a-Languid; downfeeble.

Lumpo-w-Dingue; inability
ness of

the lower limbs.

Lupian-n-Place
ing;
force.

of

doubling or turn-

Lumpon-w-Crovvd; group; bunch. Lumuag-7'-To loosen; free; ease; slacken. Lumuag ang loob-v-To appease grow calm; be come pleasant or generour.

folding;

Lupigin-v-To

turning. usurp; apropriate

by

Lumuang-u-To broaden; widen; extend;


loosen; free;
ease.

Lumubog-f-To sink; submerge; inundate; put; under water. Lumuha-v-To weep; mourn; lament bewail.

Lupit-w-Sternness; harshness; cruelmoral dety; inhumanity; rigor; pravity; inclemency. Lupon-w-Reunion; meeting; congregation.

Lupong-n-Reunion; meeting; congregation; gathering. Lura-n-Spit; saliva.

Lumuhod-f To

kneel. Lumuhod-i;.?'wj9. -Knelt-

Luraan-n-Spittoon.

Lumuhog-v-To
plore; claim;
covet.

beg; petition; crave; imentreat;

Lusak-w-Mud; mire.
Lusaw-n-Liquid; fluid. Lusaw-rt-Liquid; fluid,

prty, solicit;

demand;

MAA
Lusa \\in-r-To liquefy; dilute; melt; cosume; mis-spend.
dissolve; Lutasan-v/- Finish;

termination;
finish;

con-

Luslos-w-The unwinding; giving out; freedom. Luslosan-r-To unwind; give more rope; free: give more freedom; increase. Lula-/r-Profit; improveadvantage; ment; proficiency; progress; utility.

clusion; end: Lutasin-7'-To terminate;

con-

clude; close; end; dispatch; dispose of. Luto-^-Cooking; manner of cooking.

Lutos-w-Rottenness. Lutusin-7/-To rot on the inside.

Lutuin-v-To cook; boil. Lutuin sa mantika-7'-To

fly.

IMI
Maaaring ipahintulot-a-Permissible;
admissible; allowable. Maaaring mabiak-a-Fissile. Maabala-?:-To be embarrassed. Maabot-a- Attainable; obtainable.
Maaluningning-rt-Brilliant;

Maaluningning-a-Brilliant; magnificent.

sparkling. sparkling:

Maabot ng
ceivable.

isip-

Comprehensible; con-

Maabot ng
derstand.

isip-v-To

comprehend; un-

Maaboy-*;-To be led; taken to. Maaga-wfa.-Early; soon. Maagap-a-Active; smart; quick; alert; diligent; ready. Maagap-rtifcv Early; soon; quickly; diligently.

Mamag-ft-Musty; mouldy. Maamo-rt-Tame; meek; gentle; mild; be nign; benignent Maamong loob-a Soft- affable; meek; placid; jovial; gay; merry; cheerful. Maamoy-a-Sented; oderous; oderiferous. Maanghang-a-peppery; sharp. demand in a Maangilin-7'-To growl; loud voice.
Maangilin-a-Gro'.vling: snarling.

Maaninag
detain.

a- Transparent.
stale;

Maanta-a-Rank;
Maantala-?;-To

Maagasan-v-To miscarry; menstruate. Maagaw-r'-To be stolen. Maagaw tulog-v-To doze; nap; be


drowsy.

retard;

strong scented. defer; delay;

Maasahan-a-Sanguine; hopeful; ex-pet 'tant.

Maakma-a-Proper;
able.

fit;

suitable;

atjree

Maasim-a-Sour;
crude;

acrid;

sharp

salty;

briny; salted-

Maakma-v-To
respond;
spend.

corbe proper; fit; be ready; fit. Maaksaya-r To be spent foolishly; missuit;

Maaso-o-Smoky; fumy; full of smoke. Maawa-rt-Clement; compassionate. Maawa-?;-'o pity; be clement; be sorry
for another.

Maakyat-r-To ascend; go up. Maalaala-a- Memorable; memorial.


Maalab-rt-Fervent;
ardent.
officious;

Maa\vain-a-Clement; humane; compassionate; commiserate; magnanamous:


generous;
godly.
merciful; touching; nol>lc;

active; Maalaga-a- Diligent; careful; obsequious.

Maawain

sa mahirap-a-Chai'itable; geneliberal

Maalam na
quiet;

looh-n-Gentle; mild;

mee

rous;

Maalam

pni<lent. ng lahat-a-( icneral;

omnis-

cient; omnipotent. Maalas-v-To note.

Maaya--Kloquent; pleasant; pleasing. Maayos -a- Honest; pure; arranged; clean; convenient; decent; reasonable modest;

suitable.
ta-

Maalatrt-Salty; salted; brakish; saltish.

briny;

husky;

Mal>aak-7'-To be cleaved, quartered

Maalikabok-o- Dusty. Maalindog-a- Facetious; happy. Maalis ang galit-v-To become appeased; appease. Maalis ang puit-t'-To lose the bottom. Maalisan ang atip-7'-T<> unroof.
Maali\\ 7'-To rest; sport; live at ease. Maaliw a- Diverting; free; happy. Maaliwalas-r/ Spacious; capacious; wide;

ken to pieces. Mababa-a-Low; abject; ordinary; vulgar;


plebian;

dulL
inferior.

Mababa ang halaga-^-Chcap;


Maliatia sa

Mababakla-7'-To be disturbed, bed or vexed.


il>a-r/

pertur-

Inferior;

lower.

Mababang
Mababasa

loob-// -Jlunihle;

meek;

suit-

missive; gentle; tjuiet; simple: plain, i-esiirnc'l;


a- Legible.

mild; tame;
respectful.

commodious;

free.

MAK
Mababaw-f/ Low; shallow; superficial.
tar.lv; la/y; dull; dilatory; slavish suitable: conMabagay-tf-Fit; proper;

63

MAB
Mubasag-7'-To become bi-oken. Mabatbat-rTo be scratched or sera
ped.

Mabagal-ff-Slnw;
indolent;

venient; becoming; adaptable; agreeable.

Mahagbag ang sasakyan-v-To be


wrecked. Mahugo-7'-To renewed.
austere;

ship-

Mabatid-r-To understand; hear. Mabato-o-Stony; rocky. Mabawasan-r-To diminish; lessen; waste. Mabawi-7'-To recover; gain l>ack.
Mabiak-7'- ro
r

crack; cleave.

be

altered;

changed or
rigorous: fell; stern;

Maligat--Heavy; burdensome; weighty,


important;
rious;

grievous;

offensive;

se-

Mabagsik-O;Rigid;

severe; cruel, truculent;

cumbrous; ponderous;
gawin-a-Laborious;

grave;

onerous.

terrible; tierce; grim; arbitrary; bard-hearted; despotic; tyrannical; rough; ugly. Mabahagi-77-To be divided or parted. Mabahaw ang sugat-/;-7< heal or cure

Mabigat
painful.

tiresome;

Mabigla-v-To surprised or astonished; do without thinking or in a hurry. be accustomed inMabihasa-7/-To


trained.

a wound. Mabaho-^ -.Stinking;

bad-smelling. Mahait-a-Prudent; judicious; modest; discreet; just; fair; honest; honorable; reasonable; skillfull; capable; smart; clever; candid; wise; sensidecent; ble; sharp; circumspect; mature; continent; becoming; suitable; considerate. Mabait ang ugali-a-Decorous; decent.

Mabihasa.a-Wise. Mabilango-r-To be
prisoned. Mabilis-a-Rapid;
swift; light.

confined or

im-

cjuick;

precipitate;

Mabilog-tt-Round; circular; spherical.

Mabilog na haba-a-Oval; plump; eggshaped; oblong.

Mabilog ang katawan-a-Plump; plumb.


Mabinat-7/-To relapse; devolve. Mabingbing-7/-To be impeded, checked, or stopped. Mabingi-7/-To become or grow deal'; deafen. modest; Mabini-a-Quiet; peaceful; chaste: decent; unassuming. I\Iabisa-a-Stout; strong; fervent; ardent:
active;
effective; diligence; vigorous.

Mabakbak-f-To

unglue.
fleecy;

Mabalahibo-o-Wooly;

hairy.

marshy; muddy; Mabalakubak-a-Scurvy; scurry. Mabalat-rt- Unpolished; unfinished; rus-

Mabalaho-a-Swampy;

skinny. tic; Mabalatong-7'-To


viate.

be

intercepted;

de-

Mabalda7'-To be interrupted.
break. Mabalian ang buto-r-Break a l>one. restless; disturbed; Mabalisa-/;-To be
Mabali-7>-To
fool; be mopish. Mabaliwag--I)eep. Mabalot-v-To be embaled; packed. Mabalot - Having many wraps. Mabaanagan-7>To have an idea.

suspend; be suspended. Mabood-f-To be obstructed; impeded.


Mabitin-7/-To

perturb. Mabaliw-?'-To mope;

Mabual-7/-To tumble; fall; topple. Mabubo-t'-To overflow; run over. Mabudbod-tf-To be distributed; divided. Mabugnos-^To come untied; open. Mabuhaghag-7/-To become loose; free. Mabuhangin-rt- Sandy Mabuhay-w-To live; be alive.
.

Mabanga*t?-To bump against, collide. Mabangis-a-Severe; cruel; hard-hearted; tyrannical; despotic; sanguinary;
ugly; wild; fierce; savage; ferocious, truculent arbitrary/ grisly: grim; intolerable. Mabango-a-Fragrant; arromatic; redolent;

Mabuhay
live;

Mabuhay-a- Lively; active; alive. sa gugol ng iba-7/-To live on another; live on another's salary.

Mabuhay na mahaba
survive. Mabuhay uli-v-To
vive; resusticate;

sa iba-f-To outto
life;

restore

re-

live again.

oderiferous; oderous.

Mabantog-a-Famous; noble; honorable; great; grand; celebrated; renowned. Mabao-v-To be come a widow or widower. Mabasa-tf-To become wet or moist.

Mabuhok-a-Hairy. Mabukid--landed.
Mabula-a-Frothy; foamy. Mabulalas-y-To be frank, open or
discreet.
in-

Mabulalas-rt-Talkative; generous; spendthrift.

Mabasa-a-Wet; moist.

M al )asag--Broken.

Mabulid-7'-To

fall;

tumble; topple.

MAD
Mabulo-a-Wooly;
putrid.
fleecy.

J64
spoiled;

MA
Madaling araw-;?-Day-light; dawn. Madaling galawin-a-Movable; variable;
unsteady; shifting.

Mauulok-a-Kotten;
Mabulok-k'-To
putrefy.

damaged;

rot; spoil;

decay; corrupt;

Madaling gawin-a-Practicable;
easily

feasible;

done.

Mabulungin-rt-Grumbiing. Mabunga-a-Fruitful; fertile, Mabuni-a-Scurvy.

Madaling

gumalaw-rt-Unsteady; movashifting.

ble; variable;

Mabunot-f-To be pulled up. Mabunton-7'-To be heaped up; piled. Mabunyi-a-Celebrated; famous; renowmed; noble; extolled; excellent; magnificent.

Madaling gumulong-Easily rolled. Madaling hubugin-a-Eithe. Madaling humalata-Easily noted or


tinguished.

dis-

Madaling intindihin-a-Intelligible; conceivable; easily understood.

Mabura-a-Erasable. Mabura-v-To blot; be effaced or clouded.

Madaling kalagin-a-Soluble; solvable. Madaling kuruin-a-Intelligible; conceivable;


easily;

Maburak-a-Muddy; miry; H arnpy. Mabusog-v-To be satisfied; tilled; satiate.


Mabuti-a-Good;
\vholesome;
suitable;
fit;

understood.

healthful; salutary: useful; per; profitable covenieut.

pro-

Madaling macaraan-a- Transitory. Madaling mamuo-o-Congealable. Madaling maniwala-a-Believable credible;

trustworthy.

Mabat -dy-Well. Mabuti ang gayak-rt-Elegant.


Mabutihin-7/-To

make

good;

justify;

Madaling masira-a-Brittle. Madaling matunaw-a-Soluble. Madaling matunaw sa sikmura-a-l)igestible.

accept. Mabntil-rt-Seedy: granulous, granular. Mabuting kapalaran-n-Good-luck; success; prosperity.


loob-/z- Kindness; generosity; benevolence; magnanimity. Mabuting ngalan-n-Fame; good name;

Madaling ulolin-a-Simple;

artless.

Madalita-a-Poor; penurious; suffering. Madapat-7/-To become; behoobe; concern;

Mabuting

belong to. Madapat-a-Proper; convenient.

fit;

corresponding;

reputation.

Mabuting paguugali--Urbanity; good; manners; civility. Mabuti sa katawan a-Healthful salu


tary.

Madapilas-r-To slip; slide. Madatay-y-To be laid smoothly. Madawag-rt-Thorny; shiny.


Madaya-a-I)eceiving; delusive. Madidikit-o-Vicid; viscous,- sticky. M ad i la w-a- Yellow; xanthia. Madilim-a-Dark; gloomy; ha/y; shady: obscure; uniutelliopaijue; murky;
gible.

Mabuto-r/,-Bony; seedy. stuff or glut one's self. Mabiiyo-?'-T<> be induced or persuade.

Mabuya-7'-To

Mad&gdftgan-f-To be augmented. friction Madairil/'-To wear away by


gall; chafe.

Madiwara-o-Curious;
ing;

troublesome pry-

cautious.

Madahakin-7/-To spit phlegm.


Madahon-rz- Leafy.
Madaig-7' To lose; be c<ii(|uered. Madakila a -( Jrand; superior; i)arainount; excellent; glorious; noble; honorable. Madala-r-To avoid; be scared or frightened; become timid; evade; shun. Madala-7>To be carried or conveyed.
Madalang-a-liare; scarce;
Madalang-'/'/r'.

Madia ^-Public;
Madla-a-Much;

multitude.

abundant;

|lentit'ii(;

many. Maduag--( 'ouardly;

dastardly.

Madugo-f/ Hlood\-; samruine; gory. Madulas-r/-Smo(tb,- slippery.

Madulas
with

?' 'I'o

Madumhan
<lirt

slide. slip; ?--To besmear;

be

covoivd

wide;

spare.

or

lilth.

Seldom.
habitual.

Madalasf/7v/ Frequently; often.


Madalas-a-Fre<|ii(Mit
Mftdali-ikfe/.-Quickly; promptly; briskly; urgently; actively; swiftly; soon. Madali -a -Quick; urgent; pressing,- brisk;
brief;

filthy. Madungis-// Nasty; dirty; dumb; repellent. Maduugo-f/ Silent; Madurog /--To break; |)owder. Maestro y/Master; teacher; pedagogue.

prompt; ready; nimble; co&dse;


be
in

swift; cursory. Madiilian-7'To b<- in a hurry: haste; bo (puck or active.

active;

Maestra //-Lady teat'her. r To grow; do. nimlile; swift; gay; Magaan-a-Light; agile; spry.- buoyant; jaunty; janty,

Mag

giddy;

iriHncr.

Ma -aan aim dugo-o-Sympathetic.

MAG
Ma gaang
Mag
laborer.

JMAG
Mag
aid; help; protect; assist. Maganda-rt-Beautii'ul; pretty: handsome! smart; neat; exfine; fair; delicate;

hasahin a Legible; easily read. aaraw// hay lain >rer; journeyman;


ahot r-To
reach;

ampon-T'-To

shelter;

Mag

amount

to.

Magagalitin-o-Hot-headed; cross-grained
intractable;

quisite; gorgeous;

winsome/ comely
liberality;

seasily

enraged;

Magandang kalooban-w-Gentility; magnanimity- generosity, nevolence; nobility.


be-

grumbling; snarling. Magagamit-O-Usual; customary; ordinary/ profitable; useful; fit; servicihelpful. Magagapas Kit
ticable.
ble;

Magandang

loob-fl-Generous; magnana-

to

be

harvested.
feasible,

Magagawa-a- Possible;

prac-

akala-r-To thinkplan; wish/ invent fancy, imagine; try; design; intend; desire; discuss. Mag alaala-v-To remember; remind. Magalab-r-To burn; bla/e; glow. Mag alaga-v-To breed; bring up; care nurse; educate. for; heed;

Mag

liberal; bounteous; benign; gracious; noble. Magandang tikas-n-Elegant: graceful; exquisite; gallant; gay; gentle; polite, excellent; brave; strong; robust.

mous; benignant;

benevolent;

Maganit-a-Tough; glutinous.

Mag aral-v-To study; learn; pore. Mag araro-t?-To plow; plough. Mag asawa-Man and wife.
Magaslaw-a-Rompish; boisterous; noisy;
fidgety;
restless.

Mag

alak- 7 /-To

distill;

still.

Mag
decent,

asawa-7'-To betroth; espouse; wive;

Magalang--Urbane;
kind; obliging; courteous.

polite;

respectful:

marry; match.

decorous;

Mag

Mairalang-r/r/r. -Respectfully; courteously;

kindly: obligingly; politely. Magalangin-rt-Courteous/ polite; wellhred.

civil;

aso-7/-To smoke. Magaspang-a-Coarse; rough; rude; bred; incident; blowzy; gross. Magasta-a-Expensive; costly. Maga\va-w-To do; be done.

ill-

Mag

Magalaw-a-Lively; noisy; restless; mischievous.

boisterous;

away-7/-To fight; wrangle; war; quarrel; dispute; struggle; oppose.


in order;

Mag

dedicate; alay-7'-To consecrate; sacrifice; offer; pay homage. Magaling-rt-Gallant; gay; smart; elegant; noble; genteel; polite; fine; perfect; delicate; civil; good; precious; valuable;
ral;

Magagawi-a-Inclined. Mag-ayos-7/-To arrange; put


place.

Mababag-?;-To struggle; fight

magnanainous;
attentive/

generous;

libe-

Magbabaliwag-w-Haberdasher. Mag bago-v-To be eformed; reform; renew; correct/ mend; change; alter;
transfer.

Magalingin-r-To appreciate; have regard for; honor; be polite; credit; dignify; approve; prefer; like; enjoy; adorn; be pleased with. Magaling kay sa iba-a-Better. Magaling na lubha-a- Wonderful; astonishing; miraculous; marvelous. Mag alipusta-y-To blackguard; defame; run down.

heedful. respect:

Magbahala-y-To care for/ take earn man; manage/ run; take charge Magbahin-y-To sneeze.

of;
of.

Magbakod-y-To
fance.

build

fence;

make a

Magbala-v-To threaten; menace.


Magbalak-t'-To proffer; announce. Magbalatkayo-7/-To go incognito;
lude; deceive.

de-

Mag Mag

alis alis

f-To

leave

ang mourning.

off; take away. luksa-r-To leave" off

Magbalita-7'-To inform; report; relate; proclaim; announce; give notice;


herald; warm;
tell.

Mag Mag

alisaga-?;-To

loiter;

idle;

lounge.

alisan-f-To take off or away. Magalit-- Angry; mad. Magalit-r-To be angry; irritated offended; enraged; exasperated; provoked; displeased; disgusted.
aliw-y;-To intertain;

Magbaliwag-v-To traffic: trade. Magbaliwas-^-To pull up a pole


line.

and
de-

Magbalobalo-t'-To
lude.

feign;

pretend;

Mag

keep in hope;

Magbanalbanalan-t'-To feign; pretend; be a hypocrite.

amuse; delight; comfort;


recreate;
useful.

rest; gratify; sport; live at ease.

Megbangay-v To combat;

fight; attack.
tie;

Magbangit-u-To allude; mention.

Magamit-a-Usual; customary; ordinary;

Magbankat-y To reinforce;
fagot.

bind;

MAG
Magbangon-v-To
arise; edify; build; erect.

MAG
Magbuhat-u-To

rise;

get up;

commence;
happen.

arise from; originate; begin; descend from; occur;

Magbanhay-v-To frame.
Magbanli-t;-To scald.

Magbuhat

Magbansag-7>To nickname; dub. Magbantay-v-To patrol; guard; watch. Magbasabasa-?;-To moisten; dampen; wet.
Magbasag-ulo-v-To dispute; fight quarrel;
wrangle. Magbatikbatik-a-Spotted; speckled.

kailan-Since; when. Magbuhol-v-To knot; tie in a knot. Magbukid-v-To farm; plow; plough;
cultivate;
till.

Magbukod-v-To separate; remove;


dissuade.

sort;

Magbulaan-?;-To

lie;

falsify;

deceive.

Magbawal-v-To prohibit; divest. Magbawas-v-To lessen; reduce; decay;


sink; decline; abridge;

Magbulaybulayan-y-To

cogitate;

muse/

grow

smaller.

think; meditate. Magbuno-tf-To wrestle; struggle; tussle.

Magbayad-7/jTo pay; recompence; retribute; disburse; liquidate a debt.

Magbuntod-7/-To pile up heap; accumulate.

Magbayaran-^-To pay; recompence;


tribute.

re-

Magbuntong

Magbeberso-w-Poet; Author. Magbigay- y-To give; grant; concede; allow; admit; donate. Magbigay alam-v-To inform; warn; tell;
give notice; participate; advise. Magbigay daan-t; To allow; give way; admit; give a reason; assign amotive. Magbigay galang-v-To salute; hail greet; pay one's regards or respect Magbigay loob-v-To condescend; subMagbigay lugod-v-To please; gratity; hu-

hininga-z;-To sigh; a deep breath. Magburil-z;-To engrave; polish. Magcompisal-z'-To confess. Magdaan-t'-To go by; pass; walk.

draw

Magdagta-y-To gather sap. Magdahilan-v-To feign; give a reason;


give an excuse.

Magdala-v-To carry; wear; bring; bear.


Magdalit-i;-To sing;
cant; Magdalita--z/-To suffer.

hum.
of;

Magdamdam-v-To
suffer;

feel;

be sensible

mor; content; satisfy, mit; comply; allow.

grieve; resent; be sorry; be affected or moved; deplore; lament;

Magbigay
security.

ng

fianza-^-To

bail;
bail;

give

bewail; smart; irritate. Magdaragat-n-Mariner; seafaring


sailor;

man;

seafarer.
sail

Magbigay ng katibayan-v-To
security.

give

Magdaragat-^-To

the seas.

Ma^bigay pa.gkain-v-To give


nourish; maintain.

food; feed;

Mairdaraya-rt-Knavish;Counterfeit;clieating; false/ untrue; fraudulent; sham;


deceitful;
guileful;
vile.

Magbigay pakinabang-7>To give or yield


a profit.

Magdaraya-n-Impostor; defaulter/ sharper

swindler;

cheat;

defrauder.

Magbigay parte-v-To give


ticipate.

notice; parres-

Magdasal-v^To pray; beseech. denounce; Magdenuncia-?'-To


accuse. Maudibulio-7'-To
.MaLTlilad51a-7'-To

blame;

Magbigay puri-w-To purify honor;


pect;
credit;

dignify; adorn.

draw;
flatter;

litlxrgraph.

Magbigay sala-^-To criminate; accuse;


impeach. Magbigti-tvTo commit suicide by hanging Magbihis-r-To dress; change clothes. M;r_rl>iiiata-y-To act like a child.

coax; delight;
spray;
water;

please.

Magdilig-7'-To moisten.

s]>rinV,le;

Magbingibingihan-v-Ta grow

deaf;

act

.MaL-dilim-T'-To grow Magdilim ang buan


'

dark;
ara\\

da/.e.

r-To tach.

like u deaf person. Mai:bintang-v-To accuse falsely; imjtute; attribute: susj.ect; criminate.

eclipse.

Magdiwang-v-To
M:igdiwara-/--Ti)

celebrate,
pry;

be inquisitive.
niisti'iist

Magbinyag-r-To christen; baptize. Magbiro-v-To play; joke; palter pun; Magbithay r To sift; sieve.
Magbitin-/--'I*o
r

Maududa
jest.

-;

TO doubt;
r

Ma.i;dngton.L -'''l'o add;

cxa-uerate;
slide.

at-

Magdulast/To

sli;p

hang up: suspend.

Magbuh<>-7'-To found; cast. Ma.u hnhong-/--To roof. Magbugbugin rTo contuse

.Magduling-7'-To look crosseyed, .M:gLr alaw-/--To move; travei-c. stir Maggalawin-/--To hogin; move.
-T-

1
,

bruise.
untie;
free:
ii'c

To

d..ctor.

Ma-bu^rnos-r-To
extricate.

loosen;

an r'-To
]>ence.

iwen,u e;

retiibute,

MAG
.Maggasta-7'-To spend; disburse. Maggili\van-r-T<> amnse one anothei
1 ;

6?
Maghingutuhan-Z'-To
other.

MAG
criticise

oiu

anhalt;

love

one

another.
class;

Maghinto-v-To
reach
a

stop;

]>ause;

Maggisa-r-To cook. Maggrado-v-To grade;


certain
class or

cease. Mai_r hirap-r-To


ficult.

grow or become

dif-

grade.

Magguhit-t'-To

draw.
imagine;
|

Magguniguni-v-To muse.
turist.

cogitate;

Maghahalaman-n- Gardener

horticul-

Maghubad-7/-To denude; undress; doT. Maglmbo-7'-To denude; undress; doff. M ash: bathe. Maghugas-f -To Maghusay-7/-To arrange; put in order;

Maghain-7'-To offer; present; sacrifice. Maghaka-/;-To deliberate; reflect; consider; imagine; fancy.

Maghakbanjr-r-To step. Maghalaman-t?-To garden. Maghalimbawa-v-T<> give


oxamj)le;
instance.

Mag Mag Mag Mag Mag

adjust. iba-7/-To iba-v-To

alter;
fall;

change; .reform.
tip

over; topple. ihaw-7>-To roast; bake. ikit-u-To turn. ilaw-v-To enlighten; illuminate.
affectionate;

or

set

an

Maghalinhinan-r-To take turns; alternate; exchange. mix; Maghalo-7/-To mingle. Magbambog-tT-To brag; boast; blow; bully; swagger; vaunt; infatuate.

Magiliw-a -Tender; loving; amorous; friendly. Maginaw-a-Cold; frigid. Maginawin--Chilly.

Maging-v-To become; be; be current; exist; belong to; behoove; concern; beseem; worth.

Maghampas-v-To
strike;

chastize;

punish;

whip. tramp; loiter; lupa-v-To lead a licentious life.


defy;
rival;

Maging alak-7'-To ferment. Maging asawa-v-Future wife.


ingat-y-To care; heed; watch; be reck; beware. Mag ingay-v-To make a noise; be noisy; be boisterous.

Maghampas
lounge;
lenge.

Mag

on one's guard;

Maghamunan-T/-To
Maghanda-t;-To

chal-

prepare; get ready; provide; furnish; cater; busk; dispose; dispatch. Maghandog-v-To present; offer; sacrifice; dedicate; pay homage. desire; wish; long Maghangad-7/-To for; require; demand. blow; boast; brag; Maghangin-7/-To

Maging bagay-v-To beseem. Maging bastos-v-To become coarse. Maging buto-t;-To ossify. Maging bubog v-To vitrify. Maging paano ay hindi in no degree; by no means. Maging para sa isa-v-To become like.
successfu Maginhawa-a-Prosperous; fortunate; happy; easy; eminent;
1

swagger.

Maghaplit-v-To
bustle.

hustle;

hurry;

rush;

Magharang-v-To hold up;

rob on the

Mag Mag

potent; wealthy. inis-v-To smother; init-w To heat.


;

oppress.

public highway. Maghari-7'-To govern; reign; command; predominate; be king. Maghaeik-w-To plant by drilling; sow. Maghatid-v-To conduct; accompany. Maghigab-<; To yawn; gape. Maghikab-v-To yawn; gape. Maghilatsa^v To ravel. Maghilik-7'-To snore. Maghimatay-i'-To faint; swoon. lament; complain; Maghimutok-v-To

Maginoo-a-Principal

Maginoo--Sir; mister: madam; gentleman;

honorable. miss; master;


lady,

Mag

isda-v-To

fish.

awake. Magising-77-To wake; Mag isip-v-To think; reason; meditate; muse; contemplate; consider; pore;

deem.

Mag
Mag

isip isip-7>To deliberate; reflect;

meditate; muse; consider/ con;

murmur. Maghinagap-v-To believe;


resent;
faith.

cogitate; ponder. isis-c-To scrub.

credit; give

^Iaghinakdal-i;-To give shelter.


jecture;

receive;

protect;

Maghinala-i--To presume; suppose;


suspect.

con-

Maghingalo-u-To

gasp

expire.

Magitla-7'-To be surprised or starled. Magitlahin-a-Timid; fearful; akittlish. Magitna-r-To be between. Mag i wan -7'- To leave; forsake; abandon. Mag iwi-7/-To nurse; breed; bring up; care for.

MAG
Magkaakma-t;-To sympathize; be sympathetic.

MAG
Magkandili-u-To bring up; breed;
for;
cart'

watch.

Magka amag-c-To
moss.

moss; cover with

Magkanlong-u-To protect; hide; shield;


conceal.

Magkaanohan-justly or unjustly; all means. Magkabungo-c-To bump against;


lide.

by
col-

Magkano-How much.
Magkanta-c-To sing. Magkaparis-f-To resemble; be alike. Magkapuri-r-To honor; respect; dignify;

be perforated. Magkabutasbutas-t'-To Magkagalit-v-To displease; anger; offend. be pleased; like; Magkagusto-?>To enjoy; relish.

credit.

Magkarinigan-u-To misunderstand; confound; confuse.

Magkaroon- u-To have;

Magkahalaga-r-To amount to. Magkahiang-r-To sympathize; be sympathetic.

get; beget; contain; possess; attain, obtain; procure; take; hold fast. Magkaroon ng karampatan-^-To de-

Magkaiba-i;-To

dissent.

serve;

merit.

Magkaibigan-r-To be friends. Magkaibigan-f-Friends.


disclaim; Magkaila-T^-To negative; contravene; abjure; recant. Magkailangan-7'-To want; need; necesbe in need. sitate;

Magkaroon ng pag-asa-f-To hope. Magkaroon ng ugali-v-To have habits.


Magkasakit-c-To be sick;
posed;
ail.

feel

indis-

Magkailangang

gent or Magkailanman-rt^7'.-Always;perpetua]ly. Magkainkil-u-To wear or waste away

be mahigpit-tr-To absolutely necessary.

ur-

Magkasakitan-r-To pester; annoy. Magkasala-f-To sin; infract; commit misdeed. Magkasalot-r-To pester; annoy. Magkasalungat-'*>To oppose.

MagkasamA ang
offend.

loob-r-To

displease;

by

friction;

collide.

Magkaisa-i;-To
agree;

coincide;

be equal; resemble; be of the same

opinion.

Magkaisa ang layo-Equally distant; of an equal distance. concert; be Magkaisaisa-7/-To agree;


united.

Magkasiksikan-''-To stuff; ram; jam. Magkasunduan-v-'l o agree; accord. Magkatam-t'-To plane. Magkataon-f-To happen; befall; bechance; hap; be casual; take place. Magkatipon-u-To assemble; meet; con
gregate.

Magkakaayon-a-Accordant. Magkakahoy-w- Woodsman; woodcutter. Magkakalakal-w-Merchant; trader; shopkeeper;


chant.
dealer.

Magkatiwala-r-To be an agent. Magkatkat-u-To cast a net; unfold. Magcatulad-r-To assimilate; resemble; favor; be equal.

Magkakalap-n-Wooddealer;

timber-mer-

Magkaumpog-u-To

collide.

Magkalabog-?>To
noise.

fall

and make

an

Magkayayat-7>-To extenuate; debilitate; waste away; emaciate. Magkidkid-u-To \\rap up; reel; \\ind.
Magkidlat-7/-To
flash;

Magkalagot-t'-To pull; apart; break. Magkalakal-^-trade; buy and sell.

lighten.

Magkalaman-7'-To
the

same

flesh

grow fleshy; be and blood.

of

Ma-kita-r-To meet; see; encounter. Mjigkono\va-v-To counterfeit; ]>retend; forge; mimic; pirate.

Magkalawas-r-To

tie; bind; fagot. Magkalilim-t)-To be shady. Magkaloob-7/-To allow; give; bestow; grant; concede; admit. Magkalugat-f-To contain.

Vagkonowari-f-To counterfeit; pretend;


mimic; pirate; Magkontrato-r-To
feint;

dissemble.

Magkrus-f-To
the
si<,
r

<>t'

contract. intersect: cross; the cross.

make

Magkalunatlunat-7/-To
differ.

defer;

delay

Mugkamali-v-To err; make a mistake; mistake; commit an error.

Magkuako-r-To smoke a pipe. Magkulang-V-To fall short; lack;

r>e

fail; diminish; deficient; lessen, shrink. decline; decay; sink; waste

Magkamatayan"
up;
obtain;

Mortal;

fatal.

Magkulang

sa

kautusan-r-To

sin;

Magkamit-r-To reach;
attain.

overtake;

come

offend.

Magkulung-r-Tn
get; beget; win.
\\
.

Mag amtan-r-To acquire;


Magkanlalabis-r-To

overt'*

.Ma-knlimlim-j.-To dark.

imprison; shut up. become darken;

Magkumot-?'-To blanket: use a blanket. Magkumpuni-?'-To repair; li\; mend;


adjust.

Maglinie-V-To clean; scour; purity.

Magi

i pat- To transfer; tion; transmit.

alter

the

posi-

Magkunot-/--Ta

wrinkle; plait;

knit.

Magkupkupan-7'-To help one another. Magkural-v-To pen up; corral.


Magkuro-7/-To muse meditate; reason; contemplate; provide/ get ready; furnish; conceal.

Maglipnt ng pananim-v-To transplant. Magl!tak-v*To crack; split.

Magliwanag-v-To

glitter;

shine; glow;

Maglaan-r-To reserve; restrain; separate;

gleam; become clear: illuminate. Magluat-v-To prolong; extend; protract; retard; lengthen; defer; delay; .dally; remain.

Maglaban-0-To

provide; get ready; furmish; conceal. contend; war; flght; invest; wager; sustain; defend.
set;

Magluha-v-To weep; cry. Magluksa-u-To be in mourning.


Magluluat-a-Perpetual;
canal.

tedious

Maglabatiba-v-To syringe. Maglagay-v-To put; place; point; wager; arrange.

Maglunas-v-To build the bottom


lay; ap-

tardy. of a

Maglagay
an
alias.

ng

iit-w-To

nickname; give

Maglunas-T^-To massage. Maglundag-tr-To jump/ caper;


spring;

frolic;

bound.

Maglagay ng nota-7/-To make note of; note; mark. Maglagay ng tanda-?/-To note; mark. Maglagay sa loob-z;-To put in.
Maglagda-v-To legislate; enact laws. Maglagos-v-To omit/ exeed/ overlook.
Matrlaitan-f-To
ridicule;

pine; lament be sorrowful. Maglura-7/-To spit; expectorate. Magluraan-y-To spit at one another.

Maglungkot-?/-To mourn;

Magluto-7'-To coo

deride; insult; scoff; criticize in an insulting

Magmadalas-v-To frequent; haunt. Magmadali-7/-Tohurry; be in haste


stir;

.be-

bustle; hustle; hie; rustle.

manner; execrate; curse. Maglakad-r-To walk; march journey. Maglakbaybayan-7/-To go from place to
place; travel.

Magmagaling-7/-To

make

good;

become
love;

good or agreeable. Magmahalan-7/-To value;


respect.

prize;

Maglalabra ng bato-zt-Stonecutter. Maglalario-n-Brick maker. Maglaman-7'-To contain/ compriseMaglamas-7ATo knead. Maglamas-r-To handle. Maglampaso-v-To play; gambol. Maglaro-w-To play; ganblo. Maglaro ng rifa-7:'-To rafflle. Maglasing-v-To get drunk; inebriate;
besot; tope. Maglatag-r-To unfold/ stretch
intoxicate;
out.

Magmalikmata-?;-To change appearance assume different aspects; be trans.


figured.

Magmamana-n-Interior/ heir. Magmana-7/-To inherit. Magmamarinot-i;-To be stingy, penurious, closefisted or cordid; miser; act miserly.
act

the

Maglatag ng bato-^-To pave. Maglaway-r-To spit; expectorate.


Magliab-?;-To blaze; glow; burn.

Magmasa-v-To knead. Magmasid-7/-To observe; watch; notice; heed; behold; look; mind; scrutinize. Magmasiran-7/-To spy; watch; closely;
scrutinize.

Maglibakan-v-To scoff; ridicule; insult; laugh at; criticize. Maglibang-y-To sport; rest; live at ease;

Magmatigas-v-To become hard; harden/ persist; persevere; be obstinate. Magmatuid-w-To argue; reason/ correct;
remonstrate; set aright; make right; object; oppose; protect; assist.

amuse

one's

self.

Magligaw7/-To become lost;lose one's way Magliguak-7'-To spill. Magliit-7/-To shorten; become smaller. Magliit ng gastos-v-To reduce expenses. Maglikot-?;-To caper; frolic; frisk; jest;
joke; be restless; be mischievous

Magminindal-v-To lunch.
Magmithi-7/-To give way.
resent;
fail;

begin

to

Magmuang-v-To cast; throw. Magrnkuha-v-To resemble.

Mamgukhang
angel.

angel-*>To

resemble an
arise

Maglilingo-odv- Weekly. Maglilingo-o- Weekly.

Magmula-i-To begin; commence;

Maglimas-^-To

bail.

Maglingas-v-To blaze; burn; glow. Maglingkod-z'-To court; wait upon; woo;


love

orignate/ proceed from; issue; spring from came from; occur; happen.

Magmuli-v-To repeat Magmura-7'-To sprout; bud.

MAC*
Magmura-v-To
curse;

70
slander;
insult;

MAG
Magpakita-7'-To show; exhibit. Magpako-7/-To nail; spike.

blakguard; censure. Magmurahan-7'-To blackguard; insult

Magpakumpisal-f-To
confession.

confess/

receive

abuse/ revile. Magnakaw-i;-To


purloin.

steal;

rob;

plunder;

Magnana-v-To suppurate.
Magnanakaw-ra-Thief robber; freebooter;
;

pickpocket.

Magpalagay-7/-To adduce; suppose. Magpalagi-?;-To accustom; frequent. Magpalago-7/-To make fruitful; maintain or nourish plants. Magpalahaw-tf-To exclaim shriek.
Magpalakas-T^-To
stronger; stregnth.

Magnangis-f-To whine; whimper;


fle;

snif-

strengthen; make;
reanimate;
give
increase;

cry.

cheer;

Magnasa-7/-To

wish;

desire;

long for;

covet; claim; demand. masticate. Mayigasab-v-To smack; Magningas-7'-To burn/ blaze glow. Magningning-v-To glitter; glow; shine;
glisten; gleam; radiate; sparkle; twinkle. Magnutnot-^-To ravel.

Magpalaki-y-To

aggrandize/
bully;

make

larger.

Magpalalo-7/-To boast; proud or haughty.

drag;

be

Magpalamig-f-To
revile.

cool; refresh,

Magpalibhasa-7'-Lo insult; revile; abuse;


Magmaligid-7'-To encompass; go round;
encircle.

Magpaalaala-7'-To mention.

remember;

record;

Magpaaraw-?;-To put oa dry in the sun. Magpabaya-7/-To neglect; forget; overlook/ lounge.

Mapaliit-7/-To smaller.

lessen;

diminish;

make

Magpabuis-v-To loan money on interest


rent to another.

Magpalimps-v-To beg; ask alms. Magpalipas-v-To pass; cause to pass/


leave or let

Magpabuya-7/-To
gratify.

recompence;

reward;

become

stale.

Magpadala-7/-To dispatch;
mit; carry.

send; transtired.
irritate;

Magpalipatlipat-v-To fly across. Magpalit-7/-To change; exchange; trade;


barter;

transfer.

Magpagal-r-To tire; work until Magpagalit #-To exasperate;


anger; offend.

Magpalitan-7>-To

barter;

exchange.

Magpahalata-77-To cause to feel. Magpahamak-i/'-To damage; injure; hurt;


lower;

Magpamana-v-To bequeath demtze. Magpamangha-^-To astonish; amaze. Magpamula-7/-To commence; begin. Magpamulsa-^-To reimburse put in the
pocket.

make

worthless.
say;
tell;

Magpahayag-v-To
explain.

announce; declare: manifest; expound/ express;

Magpahid-v-To wipe; smear. Magpahinga-T'-To rest; stop;


cease; live
at

repose/
live;

Magpanayan-v-To continue; ma^e equal. Magpangako-v-To promise; plight. Magpangalan-7'-To call; name; summon by name. Magpangkat-v-To chapter; divide into
chapters or

at

ease.
rest;

paragraphs;
Potter.

paragraph.
correct,

Magpahingalay-v To

repose;

Magpapalayok-n
vise.

ease; stop work. Magpahiram-7/-To lend. Magpahirap-v-To oppress; inake poor; everpower; crush; squeeze; press. Magpa^ahirap-v-To hurt one's self by work. Magpakailanman arfy.-Never; for ever

Magpapari-7/-To admonish;

ad-

Magpapaupa
shoot.

sa

maghapon--Workman;
cause
let

journeyman; laborer. Magpaputok-v-To have shot;


Magparaan-7'-To
jesort.

to

leave
accuse;

or

pass;

and

ever.

Magpakain-v-To feed; nourish; inaint lin. Magpakaimmi-r-To drink often.

Magparatang-v-To
pute;
attribute.

charge;

im-

Ma gpakalaon-i>To prolong;
defer.

delay; retard;

Magpari-r-To be ordained; be a Magparis ?' -To compare; make


or
equal.

priest.
all

Magpakaluat-r-To prolong; defer; delay;


retard;

detain.
until

Magpakasakit v-To work

one beintro-

come

sick.

chasti/e; jnmish; reMagparusa-7'-To monstrate; sentence. Mairpasakit-r-To cause or ^ive paini


feel.

Magpakilala-v-To

make known;

duce; lay before; expound.

.Maiipasalamat-L'-To thank.

MAG
Magpasalubi-7>-To except; exclude; keep
out.

71

MAG
dull; get dull. Mag[)iistahau-r- ro bet; wager. Magputok-c-To shoot, fire; break; burst; split; crack Magputok sa towa-?'-To burst with;
r

Magpasandali-v-To

lend.

Magpuno-t'-To govern. Magpurol-u-To become

direct; preside;

command;

Magpasawatan-r-To
out
Magpasial-?'-To SHU HUM-.

compromise
a
walk;

withstroll;

advantage. take

begin; commence. Magpasimuno-tf-To Magpasiya-v-To sentence; resolve, determine; give sentence. Magpasok-r-To put in. watch cattle. Magpastol-7'-To herd;

laughter.

Magpuyat-7>-To stay up all night. Mag rabo-f-To mortise. Magrenuncia-f-To renounce; resign; give
up; abjure.

Magpasu8O-t*-To nurse;
]\lagi>atal>a-y

give

suck.
ap-

To

fatten.

Magpatahimik-w-To
pease. Magi>atama-7'-To
laugh.

calm;

pacify;

Magsabi-r-To tell; say; speak; express. Magsabi ng cahanginan-c-To brag; boast. Magsabi ng mabuti-<;-To expound; exj)lain;

interpret;

translate.

hit the

Magpatawa-f-To cause

to

right thing. laugh; make

Magsabog-r-To scatter; propagate; sow broadcast; throw broadcast. Magsabog ang ari-;-To mi88pencl
squander; lavish;
dissipate.
pit cocks. Magsagsag-r-To trot; be in haste. Magsaka-oTo till; cultivate.

Magpatawad-v-To pardon; forgive. Magi>atbtoo-7/-To assure; approve; prove;


credit.

Magsabong-v To

Magpatubo-f-To. loan money on interest; cause to grow. Magpatuloy-f-To shelter; protect; continue;

Magsakdal-u-To go to another and ask


a favor; petition. Magsalaghati-f-To resent.

protract.

smoke a pipe. Magpatutot-7/-To be lewd; prostitute. Magpatutot-n-Harlot; prostitute; strumMagpatupat-c-To


pit;

Magsalamangka-r-To juggle. Magsalangsang-0-To oppose; contradict;


confute.

whore.

Magsalansangan-c-To
dict;

impugn;

contra-

counterfeit; Mdgpaugap-/ -To forge; mimic; feign: affect; pretend. Magpauna-c-To advance; go first. Magpaunawa-c-To announce; proclaim;

confute.

advertise.

Magpaunti-L'-To diminish; lessen; shorten make smaller.

Magsalat-D-To Hunger; want; need; lack; or in famish; starve; be hungry need. Magsalita-oTo talk; speak reason address; harangue; converse.

Magsalitaan-r-To converse;
her;

talk

toget-

Magpaupa-r/-To

Magpayo-r-To

rent; hire; let. reconcile; council.

Magpighati-u-To grieve; disgust; detest; with rage. feel/ consume

convenarit; parley. Magsalungatan-r To contradict; gainsay. Magsamasama-7'-To unite put together; coalesce; bind; alloy; mix; league;
condition;
collect;

embank; terrace. Magpilapil-7/-To Magpilipit-u-To distort; twist. Magpinta-7'-To paint; delineate/ picture. Magpisan-f-To join; associate; adhere; be united; unite; assemble; congregate; meet; abut; adjoin.
Magpteik-t-To sputter. wish; long Magpita-u-To desire;
require.
for;

gather.

Magsanay-c-To practice; exercise. Magsangalang-r To defend; protect;


assist: prohibit.

Magpugad-7'-T6

nestle;

dwell.

Magpugay-o-To salute; hail; greet. Magpugot-v-To behead; decapitate. Magpulikat-f-To cramp; convulse. Magpumilit-r-To persist; exert; enforce;
contend; force; urge; persevere. Magpunas-u-To wash the hands and
face.

Magsangayon-r-To associate; join; unite; be united. Magsankletas-r-To wear toe slippers. Magsapantaha-u-To suppose; suspect; conjecture; presume. M agsasabon-n-Soapmaker. Magsasaka-n-Farmer; agriculturist.
Magsaulian-f-To return; restore; back. Magsaya-c-To be happy; enjoy self; be comforted; sport.
give;

one's

Magsayaw-c-To dance.
Magsaysay-c-To to announce; plain; Magsikad-f-To kick.
relate;
tell;

Magpunla- -To propagate; make a nursery;

report; excharacterize*

sow broadcast.

MAG

72

MAG
Magtanga-a-Motheaten. Magtangal-u-To take apart; take to pieces; discompose. Magtangkal-r-To lump. Magtangol-f To defend; protect; help; assist; resist; oppose; repel. Magtanim-v-To sow; plant.

MagsiVap-7/-To economize; save. Magsilbe-/:-To nerve; be useful. Magsinok-f-To hiccough. ItagsiDgkaw-u-To hitch up; harness; yoke. Magsinungaling-u-To lie; fib; deceive;
falsify.

Magsira-i;-To break; r ot; degrade. Magsiraan ng puri-r-To tarnish darken one's reputation. Magsirain->'-To blacken or dar' en.

or

Magtanong-y-To ask; question; enquire;


consult.

Magsisi-i'-To repent; rue; bemoan. Magsiste-i'-To assist; make or cause to laugh. Magsubsob-r-To fall down; crawl un-

Magtapon-c-To throw away; mis-spend. Magtapon ang ari-v-To mis-spend.


Magtatag-r-To found; institute; build; set up; establish; construct; edify.

M agtatagal-ft-Lasting;

durable.

der anything. 1VI agsubukan-v-To trig spig; watch; rival. v agsugal-v-To play cards; gamble.
\fagsuhol-r-To bribe. Magsuitik-t'-To rob; plunder. Magsuka-/;-To vomit; disgorge. Magsulsol-tf-To provoke; induce; excite; arouse.

ware Magtatapayan-n- Potter; earthen maker. Magtayo-c-To build; found; institute;


edify; construct;

form.

Magtihaya-t-To
face
up.

fall

on

the

back; lay

Magtiis-r-To
refrain;

suffer;

tolerate;

endure; abstain; submit; resign;

Magsumakit-i'-To economize; lay up; lay

away; hoard.

Magsumbong-f-To Accuse; blame;


denounce.

tell;

Magsumikap-r-To economize; lay away. Magsungad-z'-To pit two animals.


Magsuot-^-To put on; wear; cover; screen;
pui
in.

undergo. Magtika-u-To determine; decide. Magtimbang-/'-To weigh. Magtinda-r-To sell; vend; cater. Magtipid-'--To economize; lessen
penses.

ex-

Magsuot
woods.

sa

gubat-f-To hide

in

the

Magtipiran-u-To economize; curtail or clip expensess Magtipon-r-To accumulate; gather; laylay away; cumuup; store; save;
late.

Magsupling-x'-To sprout; shoot; bud; germinate. Magsuri-t'-To fold; plait; double; crimple; probe; investigate; eaxmine. Mageusutla-n-Silkmercer. Magtaan-t'-To reserve; defer; exempt;
conceal;
separate;
restrain;

exempt; Magtira-'--To reserve; defer; conceal; separate; restrain; leave. on end. set Magtirik-c-To Magtitinapay-''- lo Baker; hreadmaker. Magtitisa-n-Tilemaker.

leave.

Magtabil-r-To gossip. Magtaglay-t'-To fetcb; carry; wear. Magtago-i'-To hide; conceal; disguise; hoard; collect; protect; shelter. Magtahan-?/-To cease; desist; forbear. Magtaka-r-To marvel; wonder.

Magtrabaho-c-To work; labor. Magtubo-r-To gain; profit; grow;


crease.

infor-

Magtulak-C-To ])ush; impel;


ward.

pi-ess

Magtakapan-t'-To insult. Magtaobo-r-To run; caper; frolic; frisk. Magtali-r-To tie; bind; fagot. Magtalo-r-To dispute; contend; rival; fight; struggle; antagonize; cope.

^agtulakan-c-To push; shove. Magtuli-U-oT circumsi/e. Magtuloy-r-To continue; proceed;


vance; stay; sojourn.

ad-

Magtulungan--T6
assist,

favor.-

jrotect;

lii-lp;

aid.

Magtunaw-r-To
melt.

dissolve;
curse;

liijiiefy;
blas-

Magtaman-t-To suffer; tolerate. Magtamasa-f-To gain; succeed; procure;


acquire.

Magtanayaw-C-To
I>heme; execrate.

swear;

Magtamo-r-To
overtake;

pursue; reach; up; obtain. Magtampo-r-To pout; be sulky. flgtanan-f-To run away; leave secret ly; skip out.
follow;

come

-ness; ha-|)nipose; higgle; offer a certain price. Maturo-C-To teach; educate; breed;
gle;

Magturing -? To

instruct;

drill;

discipline;

roai-h;
drill;

edify.

Wagtanan ng sumlalo-r-Tn doert. y agtanka To be motheaten.


?

Magtnruan-/ -To
punish.

discipline;

MAG
Magtuos--?/

73
Magwari v-To

MAH
think; meditate/ muse contemplate; consider reason; reflect, cogitate; ponder; theorize. Magward wari-v-To think; meditate; muse; consider; contemplate; reflect; cogitate; con; deem; reason. Magyabang-v-To boast; brag; vaunt.

To balance an account; close an account; redeem a pledge.


ubo-i'-To cough.
r :it iiL

Mag
Man-

ang

hahunanan v-To
costly;

take

root;

sprout.

Magugol-o-Expensive;
ced.

highpri-

Mag
Mag

compose; put
ugoy-t'-To
fro.

ugnay-i'-To add to; exaggerate; rein order.

Magyari-r-To complete;
Ma-\;iri

finish.

awing;

rock;

move

to

ng salitaan-7^-To Mahaba-a-Long; lengthy.

contract.

and

Mahabag-a-Oompaseionate; clement;
fall;

Maguhit-f/-Full of lines.

Magnho-r-To

collapse.
to.

ukol-y-To pertain; belong ukol parang may ari-r-To master; domineer. Mag ulak-i;-To reel; wind; wrap upMagulang-tt-Ripe; mature; parent; aged. Magulang-n- Parent. Mag ulap-r-To cloud; darken, obscure. Magulat-i'-To be astonished, startled,

Mag Mag

sympathetic. Maliabag-y-To sympathize; pity; have compassion; grieve; be sorry. merciful Mahabagin-^-( Compassionate;
pious; piebald; holy;

Mahabang
long;

lublia-a-1'rolix;

godly. tedious; very

surprised; astonish, surprise. easily Magulatin-o-Timid; skittish; frightened. Mag uliuli-k-To whirl; eddy. Magulo-a-Noisy; truobled; disorderly; chaotic; troublesome; clangorous;
blatant,

troublesome. dear/ high priced; magnificent; grand: splendid. Mahalaga-a-Precious; dear; costly; expensive; valuable. Mahalal-u-To be elected; elect; choose;
Mahal-ft-Costly; ~
declare; decree. Mahalata-t'-To feel; note; percieve. Mahalata-a-Notable ; percievable. Mahalay-a-Indecent; immodest; obscene; shameless; lewd; impure; mean;

put heads together. kalooban-a-Turbulent; unquite; dissatisfied; perturbed. Magulungin-a-Rolling; wheeling; easily

Magulo-r-To

Magnlo

any:

homely; ugly; bad; depraved/ licentious; sordid; rude; imprudent; unbecoming; malicious; dirty; dishonest;
slow; dull/ torpid.

rolled.

Mag umpok-u-To
visionary;

carry on a Magimigimihin-t'- Apprehensive; fanciful;


fearful; timid;

converse; conversation.

hold

or

Mahalan-z/-To grow raise the price.

dear;

overvalue;

Mahalin-v-To have regard;

overvalue;

sensitive.

usap-r-To talk; converse; litigate; contend; dispute. Mag usbong-f-To sprout; shoot up; bud; germinate. Mag usisa-t'-Investigate; pry/ reconnoiter:

Mag

value; prefer; endear; enshrine; praise appreciate; love. Mahal kay sa iba-a-Superior; paramount; more dear. dearer;

Mahal

ugali-a-Noble; honorable; ladylaike; prudent. Mahambal-a-Mournful; sad.

na

gentlemanly;

espy; reconnoitre.

Mahangal-a-Stupid;
abject.

dull;

mean;

low;

Magustuhan-r-To like; enjoy; be peeased with; be delighted. Magutom-a- Hungry/ ravenous; starved. Magutom-c-To hanger/ starve; famish; be hungry.

Mahapdi-a-Sensitive; painful; smarting; prickly; pungent. Mahapdian v-To irritate; smart; cause
a sharp pain. Mahapis--Sad; mournful; grievous. Mahapis-y-To sadden; afflict; be mournful.

Mag

utos-f-To order; send; command; ordain/ enact. Mag utos parang may ari-t'-To master

domineer. Magviage-w-To
a journey. Magvisita-7'-To

travel,
visit.

journey;

ma!.e

Magvoto-v-To vote. Magwagi-i'-To wave; brandish. Magwalis-v-To sweep; brush.

Mahapishapis- a- Woebegone. Mahawig-v-To incline/ be disposed. Mahibang-?:-To rave; dote; become mad; go crazy; become demented. Mahiga-i'-To lie down; lay down. Mahigit a-More.
Mahigpit-a-Tight; tenacious; exact; severe; harsh; strict/ taut; rigid; close;
inflexible;

Magwangki-v-To

appear;

see; hypocri-

narrow.

10

MAH
.Mahigpit
obstinate.

74
linn;

MAI
Mahubog-- Pliant;
of the

kumapit-a- Tenacious;

easily bent.

^lahubog sa lambot-7v-To bend because


softness.
full of

Mahigpit na nasa-tt -Eagerness; violent


desire.

Mahnkay-o-Pitted;

holes.

Mahikayat-7>-To excite; rouse; stimulate; be attracted.


Mahilig-?'-To incline; be inclined. Mahilig-rt-Liable; subject, sa Mahilig pakikipagtalo--Peevish;

Malmlaan-r-To foretell; prophesy. libeMahnlagpos-?>To avoid; escape rate; avoid punishment. Mahulog-4?-To fall; yield under a difticulty

touchy. Maliilig sa basagulo-a-Ensnaring; quarrelsome.

Mahulog

sa translate.

il>ang wica-r-To

interpret;

Mahilig sa Vasiyahan-a-Temperate/ regulated;


quiet,

Mahilig

sa

pakikipagsama a-Sociable;
social.

corteous;

Mahiman-a-Prudent; slow; moderate. Mahina-a-Weak; languid: imfirin; feeble;


rickety; delicate; frail; tbin; imbecile/

insecure;

withered.

Mahulog sa iba-?>-To relapse; fall back. Mahusay-tt Sound; healthy; wholesome; arranged/ secure; discreet; generous; noble; safe; sincere; just. Mahusayin-7/ To arrange; justify; make good; classify. Maibigan-7'-To like have regard for; appreciate. beloved; tempeMaibigan-o- Friendly;
rate.

of hearing. Mahinahon-rt- Moderate; prndent; temperate; circumspect/ abstemious; affable/

Mahina ang tainga-a-Hard

Maibigan sa kasiyahan
ly;

-Loving; friendoff.

beloved.

peaceful; courtious; confidential; quiet; frugal; continent; reserved.

I\laibsan-?;-To

throw

Maigot-fl-Paltry;

niggard; niggardly.

Mahinahon-rate.-M oderately; calmly;


quietly;
forceless.

peacefully.

Mahinang loob-a-Coward;

languid; weak;

Mahinang

umintindi-rt-Stupid;
dull

slow

to

Maigot-r-To be bound tightly. Maiha\v-7/-To be roasted; roast. Maiinom-c/-Potable; drinkable. small; Maikli-a Short/ brief; concise; limited; diminished; compendious;
Maikli

comprehend;

minded.

Mahingil--Liable; subject; inclined. Mahinhin </-t 'baste; pure; modest/ decorous;

summary. ang

isip-</ -Dull

minded.
bashful or shy

obliging; honest; polite; kind; moderate; attentive; circumspect; devirtuous;

Mailag?'-To avoid,be afraid of.

be

heedful; unassuming. Mahinog-r-To ripen mature; mellow.


cent;

Mailagan-a-A voidable; evitable; eludible; which may be avoided. that


.Mailaj) c/-\\ ild;

unsocial;

intractable.

Mahinto-7'-To stop.

Mabinto muna -r-To stop before.


Mahipohipo-a
dled.
Tactile;

frequently

han-

chary. Maimot at masakim-c/-. \\aricious. Mainam </-l landsome,- fair; pi-etty; line; genteel; dainty,- tasty: cheerful; neat:
beautiful; entertaining; exquisite: gorgeous; janty; jaunty. .Mainam na lubos-^-Klegaut; exquisite; graceful; dexterous. excellent; Ma in gat -^-Careful prudent: moderate;

Maimot-a-Close;

burdifficult; hard; Mahirap-a-Poor; densome: needy; grievous; important; dissatrous; dolorous; \\eary; anxious: painful; decrepid; tiresome; onerous; arduous; profound; disadvantageous;
abstract; inaccessible; faint,

modest;
ful;

Mabirap

difticult; gawiiw/ Laborious; tiresome: painful; hard to accomplish. Mahirati "-I'snal; ordinary; used; ac customed.

circumspect; vigilant; mind solicitious; cautious; chary; con-

fidential:

aware;

precautionary; pre

reserved. cautional: ni(<lerately; ^laingat n Can-fully;


/

Mahiva-T'-To be ashamed; blush. Mahiya //-Shameful; timid; backward. M alii vain -<7 -Tin lid; shameful: backward;
bashful; shy.
MahiyaiiL'-' -To

prudently. Ix- impatient, restless, lid 'I'o 'Mainip -cty or jealous; vex; irritate. Mainipau u llcstless; ini|>atient fidgety:
;

le

acdimnted,

unite|,

jealous.

or

accustomed.
<

Mainis-r To
\<>ciferous;

smother.

Malliyawin-a
boisterous;

'lamoroiis; loul voiced.

Mainit-^/ Hot.

Mainit

ang

warm; liery; sultry. ulo-o-Qmck tempered;

b"t-

Midmbdau-T'-To denu.k'

disi <>!(.

hcadcd.

MAK
Maintindihan r-To understand; compre bend.
Edaipagkakaila-a Deniable. Maipahihintulot a-Permissible. Maipapalit-rt-Changeable; pei-mutable. Mairog^ Loving; lovable; line; tender; delicate: affectionate; kind/ mild;
pleasing;
perfect.

75

MAK
Makalinga-a-( 'areful; solicitous; vigilant; mindful; assiduous; attentive; diligent; anxious; obsequeous; compliant. Ms'.kalugod-7'-To be pleasinir, griitit'ying or humorous.

Ma kalulugi-//.- Disadvantageous losing. Makalulugod-a- Agreeable; (leasing; smil


j

Mairogin-a-Lovable; Mais-n-Corn. Maisan-;/-Corn field.


Maisasabit-a
-//-that
Fit

amiable;

pleasing.

to

be

hung

up.

humorous. MakalunO8-r-To cause sadness. Makalunos-a- Painful; sad; piteous. Makamaniatay-^/ Deadly; mortal. M a kamandag-c/- Poisonous; venemous.
ing;

which may be hung up. Maisipan-7' To remember remind; think;


meditate.

Makamandagan-v-To be
affected

poisonous;

tie

by

poison.
dilute; dissolve. lilim-r-To make shady;

Maisipan '/ Pensive/ thoughtful. Maitatago-a-O >ncealable. Maitatangi-o- Deniable. Maitim-a-Black; blackish; jetty; obscure; gloomy; dark; raven; ebony; darkbrown. Maiwan-/--To leave; forego; quit. Maka /--('an; could; having the power.

Makanaw-r-To Makapagbigay

produce shade. Makapal-a-Thick; large; corpulent; coni])act; numerous; serried; stocky;


gross.

Makapal ang buhok

rt-Hairy.

Makabubuhay-a-Nutrimental; nourising.
Makagagaling-a-Sanative;
healthful.

sanable;
or court

Magkagigilit-n Cutter. .Makabalin ang loob-7'-To the love of another.

call

Makapamahala-7i- Jurisdiction; authority. Makapamala-7'-To -heed; watch; manage. Makapangyarihan-a: Powerful; potent; most alomnipotent; powerful, mighty; eminent; wealthy. Makapangyayari-a-Powerful potent; mighty; wealtli\*.

Makahapis-o- Painful; sad; piteous. Makaha\va-?'-To contage; be contageous;


infect;

Makapangyayari sa lahat-a-Omnipotent; almighty; most powerful. Makapasok-?>To contain; be able to enter.

corrupt; pervert.

Makahawig-a-Propitious. Makahinga sa harap-r-To breathe audibly;

Makapitong doble-a-Sevenfold.
Makapulas-7y- o escape/ avoid danger. Makapupurga-^-Cathartic. Makaraan-i'-To elapse; go by; pass. Makasalanan //-Sinner; offender; delinquent. Makasama-v-To hurt; injure; cause pain; Makasapat-7/-To be just or sufficient,
satisfy;
-

perspire.

Makahihhva-rt-Sectile.

Makahilagpos-v-To pull apart; elude; away/ get away. slip Makahon-y-To embale; be packed or

boxed
Makaisa

up.

Makahuhubog-o-Pliable.

gratify.

ang halaga-?'-To be equivabe of equal value. lent; Makaisa ang layo-7'-To be of an equal
distance.

Makasasama-a-Injnrious; Makasasawa-fl-Tiresome. Makasilaw-r-To dazxle.

harmful.

Makaiyak-a-Crying. Makakaiba--Alterable: alterant. Makakain-a-Eatable; edible; comestible. ol)tainal>le. Makakamtan-rt- Attainable; Makakita-r-To see. Makahit-r-To scatter; extend.

crowd in; slip inMakasilingit-r-To take part after the proper time. Ma asing layo Of an equal distance. Makasira-f To be able to break or destroy.

Makasistra-c/-Harmful;
healthful;

not injurious; deleterious; disadvansee;

Makalawang-o-Rusty.
Makaligtas-7'-To danger.
liberate;

tageous;

noxious. look view. sappy; succulent.

save

from

Ma katana \\-r-To
Makatas-i7-.Juicy;

Makalilim-a-Shady. Makalilimot-a-Omissible.
illumiMakaliliwanag-rt-Illuminative; nating. Makalimot-t'-To omit; miss; forget;

Makatata wa-f/ Laughable;


smiling;

ludicrous;

agreeable; droll; absurd. Mafcatawan-a-Vast; massive; corpulent;


fat;

large.

Makatekas-/;-To cheat;
dle.

deceive;

swin-

neglect.

MAL
balance; weigh. Makatitiis-a-Bearable; forbearing;
poise;
tient.

Makatimbang-v-To

counterpa-

Makatulad v-To

be lake;

resemble.

Makatulog-i;-To sleep. Makaulinig-^-To misunderstand;


imperfectly. Makawala-i/'-To
similated.

hear

escape;

avoid.
as-

Makipagcasundo-v-To reconcile; comply; be friends or congenial. Makipaglamas-u-To attack; assault; fight; combat. Makipaglikutin-v-To be boisterous; be; rompish or noisy. Makipagmook-'i/'-To fight; war; oppose combat. Makipagpasiya-t-To feel; grieve.
converse; Makipagsalitaan-r-To enter into a conversation.
talk;

Makawangis-a-Alike; equal; similar;

Makaya-v-To be
or
ability.

able;

have the power


offend;
in-

Makipagtalo-^-To dispute; argue; litigate; contend; quarrel; resist; oppose; repel;

Makayamutan-v-To
disgust.

displease;

murmur;

snarl.

Makipagusap-c-To
interfere;

Makialam-v-To termeddle. Makiapid-v-To


terate.

meddle;

litigate; dispute; study; talk; discuss; contend; converse; speak; reason; confer; harangue.

seduce; fornicate adul-

Makipagyari-oTo complete;

finish.
fric-

Makiayon-7/-To coincide; acquiese; yield: have the same idea. Makibagay-y-To sympatize; accomodate.
Makihalubilo-7/-To
tude.

Makipot-a-Narrow; close; tight. Makiskis-f-To scratch; waste by


tion.

Makisama-i>To be friends; be with.


Makisap-a-Brilliant; shiny; bright; lucid;
lucient;

be one of a multicoincide;
agree;

glossy.

Makiisa v-To

yield;

attest; comform; prove. Makiisa sa pasiya-f-To feel or grieve

Makita-;-To see; look; meet; ken. interMakitalamitam-f-To meddle;


fere.

for another.

Makilala-v-To know; understand; detect; meet; ascertain/ discover; recognize;


judge.

Makitang muli-u-To meet again.


Makitid-a-Narrow;
exact.

review;
tight;

see

or

close;

rigid;

Makiling-a-Leaning;
Makilitiin-a-Ticklish.

inclined.
for;

Makiusap-u-To entreat; speak; harangue; reason; implore; crave; beg pray;


request; petition. Makiugali-i'-To sympathize;
genial.

Makimatyag-7>To look after, care attend to pay attention

be

con-

Makina-n-Machine. Makinabang-?;-To gain; profit; interest. Makinang-o-Bright; shiny; polished;


glossy;
brilliant;

Makuha-r-To

get; take.

lustrous.

Makinang pangapas-w-Harvester; mower;


reaper.

Makinig-z/-To hear; listen. Makinis-a-Glossy; elegant; fine;


nice;

Makulot-a-Curly. Makulot-i;-To curl. menstruate Makunan-v-To miscarry; very strongly. Makupad-a-Diliatory; lazy; dull; indo
lent;
late;

gay;
neat;

graceful;

lucid;

plain;

natty;

terse;

sliiny; shilling; slick.


lu-

slow.

Makui>itin-c-To purloin;

pinch;

knock

Makintuh-a- Showy; shiny; lambent;


cient; glossy. Makintal-v-To print:

down. Makuro-v-To know; understand Makuto-a-Lousy.


Malaban-a-Opposite. or kept .Mnhibas-r-To be excluded out; be exempt. Ma'ubis n l-:\ce>sive; exhorbitant: enoilavish; alnnlant; iinuis; profuse; extreme. Malahis m/r. Abundantly; lavishly: c\
cessive"ly; profusely.

stamp; emboss: Makipagaway-7/-To dispute; litigate; contend; fight; rival; quarrehopposse pick; a quarrel.

Makipagbabag-v-To
tend; quarrel.

fight;

rival:

con-

Makipagbaka-v To war;
combat;
opj>'

fight;

attack;

Makipagdamdfun-v-To feel; grieve. Makipaghamon-v-To fight oppose; rmnbat defy; challenge.

Makipagcapowa-v-To be
social or corteous.

cordial,

kind,

Malabis w-Rest; remainder; residue. Malabis na kasamaan //-I 'or \ ei- s y wickedness. Malabis na luat-n-Tedium; tedoinsness;
i

prolixity.

MAL
excessive love. Malahis ng tipid '/Miserable;
stingy. Malahnaw-tf Thin,- rare; diluted.

77
Malaiiian-r

MAL
To know; wit; ken; understand; minpivluMid; cogni/e. Malainbot-a-Soft; spongy; pliable; limmellow; tender; lithe; ber; bland; flexible; delicate; docile plaint; weak; mild.

Malabis na pagmamahal-n-Predilection;

mean;

miserly;

Malabo-O-Muddy; obscure; murky; dark; gloomy; dubious; indistinct; unintelenigmatic; thick. Malagak-7'-To put in charge
igible;

Malambot ang ugali-a-Submissive; humble; resigned; placid; solft

affable;

meek; gentle;
lenient.
cool;

of

an-

tempered;
frigid;

other;

Malamig-a-Cold;
refrigerant.

bleak;

Malagamgamgam-a-Tepid; lukewarm. Malagas ang dahon-a-To fall off ( JUT


to
! <(/

Malangib-a-

Scabby;

scurvy;

scurry;

res).

mangy.
Malangis-a-Oily; oleagneous; line. Malanta-v-To pine or fall away wither;

Malaglag-7/-To fall. Malagkit-a-Sticky/ unctious; greasymucous; gluttinous; soft. luxuriant, fertile; Malago-O-Leafy; t'ruitrul; copious.

dry up. Malaon-w-Time;


duration.

tide;

term; season; age;

Malago ang buhok-a-Hairy.


Malagot-f-To break; pull apart.

Malaon-rt-Prolix; old.

Malapad-a-Wide; open; spacious; capaexpire,


cious.

Ma la got
<lie.

ang

hininga-t'-To

Malapad-n-One cent.
overabundant.
Malapit-a^7/.-Near; close. Malapit-a-Proximity; next; negbhboring; contiguous; mediate; impending. near; Malapit na rnalapit-arfv.-Very nearly; almost.

Malagpos-a-Exxcessive;

Malagpos-arfv.-Excessively; abundantly; profusely.

Malagpos-w-Residue;
'

remainder;

over-

plus.

Malagpos

ang dami-a-Overabundant; exuberant; too many. Malagpos ang kababaan-a-Obese; too


fat,

Malapot-a-Thick; dense; close. Malasa-a- Palatable; tasty; mellow. Malasin-77-To run over; peruse; survey review; revise; observe; notice; heed;

Malait-a-Contemptible;
abject.

despicable; low;
afort;

mind.
Malason-t'-To be poiasn. Malason-a-Poisonous; venemos. Malata-a-Tender; weak; delicate; languid
faint; soft, heartless;

Malakad ang paa-f-To go


Malakas-a-Strong;
stout;

walk.

firm;

husky;

vigorous; mighty; tlrawny; burly; hale; corpulent- robust; rigid; perfect; sound; solid; stocky; inflexible; hard; coarse; brave; valiant; active;
effective; bouncing; vehement. Malakas ang katawan-a-Healthy; sound. Malakas kumain w-Glutton; healthy

withered

extensive; ample; wide; capacious; spacious; champaign. Malaway-a-Salivous; salivary. Malawig-7/-To explain in a round about

Malawak-a-Large;

way. Malayo-a-Distant;
far; retired;

remote;

outlying;

eater.

solitary.

Malakas uminom-;z-Tippler; drunkard. Malakhin-v-To honor; respect; dignify; adorn. Malaki-a- Large; great; vast; huge; burly; gigantic; heavy; weighty; important; compact; strong; lofty; corpulent; circumspect; arduous; stout; grievous. Malaking lakas-n-Power; might. Malakingmalaki-a-Very great or large;

Malayo sa kaguluhan--Quiet c;alm. Malayo sa kapowa-a-Shy; diffident. Malayo pa sa-odt?. -Beyond; farther; on
the other side. Mali-n-Mistake; error; oversight; blunder.
fault;

d efect

Mali-a-False; mendacious; erroneous; bad; incorrect; faulty. Mali sa sulat 6 limbag-n-Erratum.

chief;

principal.

Malibag-a-Dirty; greasy;

filty.

Malaking pag-ibig n-Deep love. Malaking tawo--Largeman; gentleman. Malaki pa-a-Larger; greater.

Malakuko-a-Warm; lukewarm;

tepid.

Malibog-a-Lewd; lustful; immodest; indecent; obscene; impure; shameless. Maligaw-7/-To mistake; commit an error lose one's way; err.
Maligaya-a- Joyful; pleasant; merry; happy; fortunate; prosperous; convivial;

Malalaluan-a-Superable; conquerable. Malalim a-Deep; profouud. Malaman-rt-Fleshv; full of meat.

holiday.

MAL
bathe; take a bath. Maligtas-r-To be saved. Malihim-o-Secret: reserved; cautious;
Maligo-?--To
confidential; silent. Malihis-i'-To err; mistake;

78

MAL

misjudge;

Maliwanag na malabis-a-GHstening; too shiny or bright. Alalowag-^-Wide; free; open; loose. Malowag-a-Loose; free; open; wide. Maluag ang kamay-^-Spendtrhift; prodigal.

become
Muliit Maliit
litle.

lost.

Maliit-fl-Lettle

small; short; scanty. na kuta-w-Bulwark; defence.

Maluag ang loob-a-Free hearted; generous; calm; free; good natnred.


Malualhati-a-Blessed; beloved.
glorious,

na

maliit-a-Yery

small;

very

hap))y;

Maliit pa sa-^ Smaller; less. Mali ot-a-llestless; misboisterous; chievous; lively; noisy; turbulent. Maliksi-ot- Active; quick speedy, expeditious; smart; nimble; light; free; prompt; lithesome; highspirited; swift; ready; spry: diligent; loose, mercurial.

Maluag-f/-\Vide. diffuse; ample; ojien; spacious; champaign: diffusive; capacious; slow.

Maluang mangusap-a-Eloquent. Malaat-a-Slow; tardy; protracted;


lix;

pro-

tedious.

Malilim-a-Shady;
neglectful.

Malilimutin-a-Forgetful;

umbrageous. o b li vious
-print.

Malubay-r/ Kasy; pliant; amiable; pleasing; slow; easy of success. Malubay ang asal-a-Amiable; pleasing; good natured.

Malubay
speech.

makipagusap-r/-Mild

of

Malimbag-r-To stamp;

Malimit-a-Close dense; thick; compact; condensed.

Malubay na loob-a Meek;


quiet; mild. Mai ubha-<7- Excessive;

gentle; tame-

Malimutan-v-To

forget;

neglect; omit;

extreme.

mistake; unlearn. Malinamnam-tt-Delicious; select; mellow; buttery. disMalinaw-a-Crear; bright plain; tinct; open; evident; manifest; public transparent; sheer; obvious. Malinaw dingin-a-Intelligible; concievable;

Malubha-ar/7'. Too;

very.

Malubog-i'-To sink; submerge.

Malugas-v-To fall out; shed hair. Malugod-a- Amiable; pleasing; happy; merry; convivial; good natured. Malugod-v-To be happy, contented,
pleased, satisfied, delighted
vivial.

or con-

pronounced.

Malingatin-i--To neglect; forget; overlook; skip. Malingat a-Forgetf ul; neglectful. Malinis-a-Clean; pure; clear; decent;

Malukong-;/-Concave; concavity; hollow; hollowness. Malulan-f-To contain; hold; have; comprise; be held.

unmixed; free/ neat;


late;

plain;

immocu-

unadulterated; virtuous; devout; tidy; honest; modest; refined; mere. Malinis na loob a-Sincere; clear; frank,
cordial;

Malulutang a-Bouyant. Maluma-r-To become old,


ty.

stale or

musslow;

Malumanay-7'-To

Docile;

gentle;

puro.
?;-To disjoint.

Malinsad

Malipo-7'-To extinguish; become exterminated or destroyed. Malipos-"-l'ustly; full of pustles. Malij.os-7'-To be full of. Malirot-a-Unsavory; having a bad taste. Malited-'/-Strong; robust; nervous; vigorous.
Malito-/-

meek; tame. Malumbak-a- Pitted; Malumbay-a-Glomy;


urnful;
|)laintive;

full of holes.

sad; sorrowful; mo-

mean.
afilicted

Malumbay-v-To be

or sad.

Malumbay

na

loob-r/-Sad;

mournful.

Malumot-a- Mossy; oo/.y; slimy. the dingur; give >rilunipo7' To have uay in the knees.

To mistake; err; embarrass; be uneasy or discomposed. Maliwag-a-Slow; tardy; slothful; indolent;

Malundo -^/-Sagged.
sorrowful; MalungUot-" Sad; gloomy; mournful; unhappy: melancholy; mean; I'ueful; bleak; hapless; downcrestfallen; chapl'allen; contrite plaintive; pensive. disconsolate. Maluniugning ^-Bright: shining; brillant; glistening glittering. sail or moui-nMalunnsan To Ke
cast;
/

la/y.
(

Mali wag qaangyari-a-Difficult; hard. Maliwanag -n 'lear; bright; evident; obluminous; hu-id; vious; listinct;
refulgent; overt; <tstensibl<-;

notable; quite; blank sheer.

pronounced:

express; point

ful.

MAM
Malupa-'/Karthy;
territorial.

7<)

MAN
Maminsanminsan-r/'/r. Now and then> sometimes; from time to time. find Mamiutas 7'-To censure; fault;
ridicule;
cristici/e.

having

much

hind;

Malupaypay-v-To grow or become \\rak


or languid.

Malupaypay-a-Languid; weak. Malusaw-o-Liquid.

Mauiiriiisa-r-To iron.

Malusaw

7.

--To

dilute;

dissolve.

Mamohaghag-Z/-To Mamook-/ -To \\-ar;


1

rarify;
light: stuff;

become
oppose.
satisfy.

thin.

Maluto-r-To

boil;
le;

cook.

Malutong-'/- Britt

Mamaang-r To Mamaga-v-To swell;


tumefy.

fragile. Bonder; stare.

-Mamualan-r To (ill; Mamuhi r-To disgust;


vex; molest;
swollen,-

disjilease; loathe; excite.

offend;

become

Mamuhunan-/- To I'ouml; furnish capital. Mamuisan-y-To loan on interest; rent


for cash.

Mamagitan-v-To
mediate;
raise tbe price.

intercede;

interpose;
dear;

bespeak.

Mamukha-7/-To resemble; be

li.^e;

favor;

Mamahal-r- -To grow or

become
after;

Mamukod
tinct;

7'-To separate; divide;

be disout-

Mamahala-r-To manage; look

heed;

Mamukod
vie;

except; distinguish. sa lahat-V-To surpass;

take care; keep; govern; command, direct; administer; man, wield; reek;
boss.

exceed; excel. Mamula-y-To redden; blush; dye red. Mamulaklak-v-To flower; bloom; flourish;

Mamagpag-2>-To shake; wag. Mamalagi-v To continue; endure;


bituate; subsist; protract.

thrive.

ha-

Maraulamula-a Reddish. Mamulangos-?'-To slip or run


the lingers.

through

Mamalago-r-To
abundant. Mamali-r-To
blunder;
take.
err;

become

fruitful;

be

mistake; equivocate; misjudge; commit a mis-

Mamulayan-f-To have knowledge. Mamulayan-a-Wiee; knowing. fruit; produce; Mamunga-v-To bear


bring forth; flower; be
fruitful.

Mamali ang dinig-r-To misunderstand.


Mamalo-7'-To falsify; be false. Mamalso-H- Falsifier; falsificator.
Mamamayapa-tt-Pacificator;
pacifier.

Mamumula-That
red.

which

will

become

Mamana-7'-To inherit. Mamauas-r-To swell; tumefy. Maroangha-tvTo wonder; marvel; stare. Mamanhid-r-To numb; benumb; cramp;

imbe poor; beg; hunger; starve; famish. MamVmo-?;-To command; lead; head: marshal.

Mamulubi-v-To
poverisli;

Mamunmhunan

>i-Ca}>italist.

become torpid

Mamanhik

7'-To

or senseless. intercede interpose;

mediate; go up.

Mamuti-7'-To whiten. Mamutik-i;-To become muddy. Mana-w-Inheritance; heirloom; patrimony.


I\Ianabako-7/-To

rheum;

Mamansa-u-To brag; glory/ boast. Mamansag-7' To spot. Mamantal-r-To be flea biten.


Mamantika-rc- Buttery; mellow;
pulent;
coarse; obese.
i'at;

smoke

cigars.

cor-

Manada-w-Flock; herd. Managal-y;-To last; continue; subsist; endure; persist. Managhoy-7'-To lament mourn; grieve;
'

Mamantog-7'-To inflate; fill with wind; blow full of wind. Mamaos-7/-To become hoarse.

cry;

bewail.

Mamaos-a-Hoarse. Mamasdan-7'-To see; watch; detect; find; discover; meet with; hit upon. Mamaslang 7' To be rude or disrespectful.

Managot-f-To bail; answer. Manahan-7'-To inhabit; rsside: dwell. Manaig-^-To conquer; predominate; excel;

ou.tdo; surpass.
tell

Maiming

/'-To lament; bewail; misfortuness.

one's
hear;

Manainga-i'-To
attend.

listen;

hear en;

AIamatay-7'-To die; perish; end; go out; stop; terminate or conclude life Mamanlo-7'-To fill; be filled or stuffed. Mainaya-atf?;. -Presently; soon: immediately; right av, ay; at once; then; before long; in a moment; after. Mamili-r-To choose; buy; purchase; go shopping; prefer.

Alanakanaka-r/^r.-Sometimes; now and then; from time to time.

Manakif 7'~To hurt; wound; offend. Mana. ot-To frighten; terrify; daunt,
intimidate; scaie. harangue; Manalangin-7''-To petition; beseech: pray; plead; invocate invoke.

MAN

80
Mangaligkig-?;-To

JVIAN;_
shiver
or

Manalig-T'-To have faith. Manalo-v-To win; gain; conquer; exult;

tremble

with cold.

triumph. Manamanahan-rt-Hereditary. Manambitan-7/-To lament; mourn; cry;


grieve; bewail.

Mangaling-v-To come from; issue from; arise, proceed or spring; from; originate
in.

Mangaling sa-v-To
from.

descend or

come

Manampalasau-v-To insult; offend; make; angry; revile; abuse; injure. Mananagot-n- Bondsman. Mananagpi-??-Cobbler; one who patches. Mananagwan-w-Rower; paddler.
Mananakop-#-Savior; rescuer/ redeemer. Manananim-w-Planter; one who plants. Mananaya \v-n Dancer.
Manangis-7>-To cry; mourn; snivel; sob; grieve; lament; bewail. Manaog-7/-To descend; go down. Manariwa-7/-To grow or become green. Manatili-v-To continue: protract; endure;
subsist;
last;
fix;

Manga manok-n-Poultry. Mang amba-7/-To pretend


timber merchant.

to

threaten.

Mangangahoy-w-Woodsman; woodcutter;
Mangangalakal-;z-Merchant; dealer; trader; shopkeeper. Manganib--t/-To be in danger. Manganinag-tf-To be transparent. Manga pagkain-n-Victuals; provisions. Mangapit-7/-To grasp; seize; catch;
snatch.

fasten:

persist.

Manbabayo-- Mallet.

Man dala-n- Stack;

rick.

Mandaya-w-To deceive; cheat.


Mftnduduit-n-Thiel; robber; pillager; plunderer.
freebooter;
flails.

Mangas-n-Sleeve. Mangas na maluag-w-Poke. Mangaso-v-To hunt; chase; go hunting; course; gun; go on a chase. Manga sundalong bantay-n- Guard.

Mangatal-u-To
tremble.

oscillate; vibrate; shiver;

Mandudurog-n-Pounder; one who

Manekas-?;-To cheat; defraud; swindle; gull; impose upon.

Mangangatal--Tremulous; quivering. Mangangayat-r-To become or grow


thin,

weak

or

M anenegosio-a- N egotiable.
anak-jg-Children.

poor.

Manenekas-#-S windier; defaulter.


Mangaahit-n-Barber.

Mangati-7/-To attract by deceit. Mangatowiran-t? To argue; reason; discuss; discourse; affirm; give a reason.
fix-

Manga Manga
tures;

bagaybagayan-w-Chattels;
furniture.

Manga upang
or

bato-;z- Judge's fees. Mangayayat-7'-To become weak; thin

Manga bagay nakasamsam


n-epoils; capture; prizes.

sa kaaway-

languid;

debilitate.

Mangbabasag-w-B reaker;
breaks.

one

who
mock;

Manga

Man ga

bituka-n-Entrails; intestines. Mangabayo-TATo ride a horse-

Mangbadya-f-To
ridicule;

imitate, scoff;

damit-w-Apparel.

copy.
cai)ture;

Mangagamot-w-Poctor; physician. Mangagainot na hindi nag-aral-;MJuarl<doctor.

Mangbansag v-To nickname,


Mangbihag-V-To
captivate.
pirate.

Mangbihag ng sasakyan-7'-To
ng
horse
hayop-tt-Vetrinarian; doctor.

Manga^amot
ferrier;

Mangagaod-n-Rower; paddler.
Mangagapas-//- Reaper; harvester; mower; one who reaps or harvests. Manga gastos-n-Expenses; chai'-cs. Manfagaw-#-Bobber; phmdcriM-; thief. Mangagawa-n-Doer; maker; author. Mangjigsiwa iiL 1-arilcs // Cooper. MaiiL a.^awa ng knt^ilio //-( 'ntler.
r r

Mangbububo^w-Founder. Mangdirigma-w- Warrior; soldier. Mangubat-v-To go to the woods; work in the \\oo'ls; become or grow woody.
Mangugupit-n-Barber. Manglui--Won<k'r; admiration; ama/.enient.

Manghahabi-n- Weaver. Manghahabi nang suthi-ji Silkweaver.


Manghahalo-//-Mixer; mller.

Ma

n.L.

r a.L at -/-'!'>

hite:

Manghaharang*n-Hfghwaymaxi;
robber,

)>andit

Maogagkayonkayon-v-To agree; consert;


decide.

M:mg:ihas
plucky;
spirited.

" .\'_'n-ssi\e;

saury;

bold.-

Ifanghabayuma-M-Patcher; rnbiih-r Mangharung-r-Ti hold; up. ml.; plunder;


assault.

intrepid;

forward.-

slalwnrt;

stahvortli;

spunky; pi-erorious;
venture:

hightry.

Manghawak-v- To attach;
hold of,

hoi.i uj>; ratrh;

/--To ilare; defy;

Mauu hiliin:'ii:_'-;
r

MANG
Manghimasok-v-To
meddle.
interfere;

81
interrup;

MAN
umit-v-To
steal; pilfer;

Mang

rob;

seize;

grasp.

Manghimatay r To faint; swoon. Manghina T-To weaken; pine; away;


bilitate;

Mang nnay-r-To benumb.


de-

Maim- uiulMt-r-ToNvrinUle; become wrinkly.

Manghina
come;

extenuate: waste away. ang loob-r-To dishearten; be-

Mang

discouraged;

grow dejected/

retire;

urong-7/-To revoke; retract; retreat; go back.


talk; utter;

become weak. Manghinapang^/-To

Mang usap-w-To
become
coura-

converse

geous; strengthen; invigorate; enforce; exert; reinforce, gather farce/ make strong or brave. Manghingutn ;'-To lonse; clean from; lice (leas. or Manghiniksik-7'-To louse; clean from or fleas. lice

speak; reason; harangue. Mangusap na hindi mawatasan-v-To mumble; mutter.

Mangyari n-Result, consequences. Mangyari-v-To happen; be done; have; may; can/ be possible; be able or
feasible; possess.
Mangyari-co/jy'.- Because.

Manghinuha-7'-To collect; gather. Manghiya-7'-To shame; make ashamed; cause to be ashamed.

Mangyaring bigla-v-To do
Manyayari-tt-Fe^isible: sible; easy.

in

practicable;

a hurry. pos-

Manghuhula-n-Prophet.

Mang Mang
one's

iba-r-To alter; change. iba sa capowa-7/-To distinguish


self.

Mangyayari sa arawaraw-a-Quotidian. Mangyayariring ihiwalay-a- Separable. Mangyayaring mabusog-a-Satiable.

Mang

iit-w-To

nickname; ridicule
terrify, frighten;

scoff;

Mangy ay aring Man gy ay ari n g


healable.

mamali-a-Fallible. apagali ug-a- C u r ab le

censure.

Mangilabot-u-To
Mangilid-v-To
shore.

scare.

Mangilalas-7'-To marvel;

wonder. approach the edge or

Mangyayaring matapos-a-Terminable. Mangyayaring matawa-a- Laughable; ludicrous.

Mangyayaring
durable.

tiisin-a-Sufferable;

en-

shell. imay-t'-To Manginig-r-To tremble/ sparkle; oscillate;

Mang

vibrate.

Manhid-w-Numbness; ache. Mahilakbot-77-To terrify; scare; frighten.


Manhinayang-7/-To
sion;
pity;

Mangiti-f To

smile
lay

look
eggs.

pleased

or

have

compasunder-

happy.
Mangitiog-i'-To

grieve for; be sorry for.

Manibasib-v-To attack; assault;


take; attempt.

iyaw-r-To mew. Mangkok-w-Orock; bowl;

Mang

porringer.

Manibay-r-To strengthen; secure; make


fast; prop; affirm. Manigarrillo-v-To smoke cigarrettes.

Mangkulam-v-To bewitch.
Mang-labari-v-To struggle; fight; war; strive; contend; resist. o])]>ose; anglalik--Turner. Manglibak-t'-To deride; scoff; jeer;

Mamihasa-v-To accustom/ inure. Maniin-w-To prop up; build upon; raise on the hands/ support on anything.
Manika-n- Wrist.

mock.
Mangliligis-n- Miller; grinder.

Manikad-v-To kick;
beg.

fling out.

Manglilinag--CultiVator; gardener; horticulturist.

Manikluhod-i/-To ask; beseech; petition;


Maniko-?/-To elbow.

Mangloob-t'-To plunder; assault; pillage;


rob.

Manglulusog-tt-Plunderer; destroyer;
lager;

pil-

consumer.
idiotic; stupi<l; dull;

Manilbihan-y-To serve; favor; make use of. Manindal-7>To be added or supported

Mangmang a-Folish;
conxvardly;

by another.
Maningas-a-Fervent; ardent; Manigid-w-Trower.
Maningil-7/-To collect,

ign<^rant; rude; silly.

vehement.

Mangmang-n-Brute; idiot. Mangmumuli-n-Grinder; miller.


Mangulo-i' To wrangle; fight; perturb; disturb; harrow. Mang ulo r-To head; command; be chief; govern. Mangulam-7'-To eat nothing but meat. Mangulo-t'-T ocurl.

Maningning--Bright; sparking; radiant; shining/ luminous; lucid; refulgent;


grittering;
lucient;

quivering.
glitter;

Maningning-v-To sparkle; shine;


radiate
scintillate.

Maniningil-w-Collector; taxgatherer.

11

MAN
Manininta-w-Lover. Maninira-n-Breaker; destroyer; misdealer;

82
iner.

MAP
Manunulid-ft-Spinner of thread;

exam-

corruptor.
ari

Maninira ang
ter;

ng may

ari-n-Defaul-

Manunulong-n- Helper; aid; assistance; one who aids or assists.


Manunulsa-?i-Raper; papist.

defrauder.

Maninira

ng pagaari--Spend thrift;

Manununog-n-Incendiary; burner.

squanderer.

Manuya-v-To
please.

flatter;

coax;

deligth;

Maninira ng puri-w-Defamer: slanderer. Maninirahan sa isang lugar-ra-Inhabitant.


Manipis-a-Thin; slender;
fine;

Maolingan-r-To
Maowi-7/-To

Manirahan-v-To dwell;
side;

live;

sleazy. lodge; re-

return;

bespatter with oot. devolve; become.

Mapa-n-Map.

inhabit.
believe;
faith.

Manirintas-r-To braid.

Manhvala-i>To trust; have

trow;

credit;

Mapag aglahi-a-Joking; funny happy. Mapag aksaya--Spen<ithrift; prodigal. Mapag aksaya ang pag aari ;?-Spendthrift; squanderer; prodigal. Mapagal-77-To fatigue; tire. Mapag ampon-a-Generous; noble;
lib-

Maniwalain-rt-Trustful. Manlalabra-n-Stonecutter.

Manlalagari-n-Sawyer Manlalalik w-Turner.

magnanimous; kind. Mapagnumpa--Oursing.


eral;

Man
ly;

lamang-ar?t'.-Thongh;at least;searcehardly; otherwise.

spasm. Manlulupig-n-Usurper. Manok-w-Rooster; cock; chanticleer. Mano na-mfrr.-Would to GOD; for heaven's sake. Manong-/fcr.-At least. Manong-arf:/. -Though; at least; scarcely;

M an liso-?' Tramp;

Mapagbalbas-n-Flatterer. Mapagbanalbanalan-a-Hypocritical;
sincere.

in-

Mapagbasagulo-a-Quarrelsome;

entan-

gling; ensnaring; coutious; bellicose; controvertible.

hardly; otherwise.

Manotnot-r-To ravel. Mansa-w-Spot; stain; blot; blur; blotch; blemish; faeces; dirt. Mansahan-7/-To stain; spoil; blur; blot; tarnish; bespatter; daub; contaminate;
blotch.

Mapaobata-a-Childish. Mapagbigay galang -Rebpectful; polite. Mapagbigay loob-a-Obedient; attentive; compliant. Mapagbiyaya-a-Extraavagant; generous;
wasteful; magnificent; grand; splendid.

Mapagbuhos-a-Effusive.
Mapagdasal-rt-Prayerfnl; pious. Mapagmagaling-rt-Curable; healable.

Mapaghamon-a-Pro vocative;
})rovocating;

irritative;

Mansuhin-7'-To tame; domesticate. Mantel-M-Mantel; tablecloth; altardoth. Mantika-w-Grease; lard; fat. Mantinihin-v-To maintain; support; sustain; hold up.
Mantiquilla-n-Butter.

provoking. Mapaghangin-o-Boastful; arrogant. Mapaghilik a-Snoring. Mapaghinala-o-Fearful; distrustful; suspicious;

Mapag
^ith
the
horns;

suspective; jealous. isip-tf-Thoughtful; imutri native;

Manuag-r-To
butt.

hook

Manuba-7--To deceive; cheat; swindle; impose upon.

defraud;

fanciful; contemplative. Mapagkit-a-Vicid viscous; sticky. Mapagkonowari-^-Hy])ocritical; deceit


fill;

false;

untrue;

counterfeit.

Mamil>;i" Deceitful; cheating. Manubig-?'-To urinate; emit urine. Manubok-/--To spy; espy; watch; test;
try.

Mapaglantunay-^-S loth fill; tardy; slouchy-

Mapaglaro-rt-Playful;

jesting;

rompish;

wanton.

Manuka-i'-To peck.

Mapaglaway-o-SalivouB.

Manukod-r'-To jut out; surj)ass/ excel' .Mamiluyan-f-To lodge; board; re)>osc:


entertailn in one's home. M:inumiia-i;-To swear; inal e oath; cui>c,

Mapaglinkod

//-('(.mi'liant: loving:

kind;

obliging; obsequeous. Mapag lura-o-Salivoufl

blaspheme.

Mapagmarikit-rt-Spruce. ji-oud; haughty; blown.

Manumpa ng
jure;

knsinungalingan-7'-To per
falsely.

swear

Mapagmarunong-w-Pretender; sciolist. Map:igmasid-//-< Hwrviug; careful; can


tious.

Manunuba-M -Swindler;

cheat.
r
.

ManunuV)fik //-Spy; hanglo.i. Mariunula // 1'oet.

Mapa-.'mayabiHii: "

'omvite.l;

proud;

haughty,

MAP
Mapagmura-rt
slanderous.
Vile;

g
low;

MAP
servI'n.fitaMe; ntseful; beneficial. Mapalad ^/-Happy; lucky; fortunate; blessed; prosperous; successful; thriving.

slandering;
eager;

Mapakikinabafigan
iciblc;

r/

Mapagnasa-^
longing:

lU'sirous;

greedy;

lewd.

Mapagod-r-To be or become tired; be fatigued or worn not. Mapagimbabaw-rt- Feigned; false.


Mapagpalaro-a-Playful. Ma pagpanaginip-o- Dreamy. Magpagpasial-a-Strolling; walking. Mapagpasiya-o- Abstinent. Mapagpatawa-f/ Laughable; happy; gay;
joyful; ludicrous. Mapagpatubo a Fertile;
A

Mapalagay-i-To
te.

elect;

chose;

nominafor-

Mapalaran-7>To be lucky, happy; or


tunate.

Mapamanhin-a-Superstitous.

Mapamansa-a- Spotted;

dirty; proud; ar-

Mapamula-u-To commence; begin. Mapanaog-w-To go down; descend;


send down.

let

or

profitable.

moda]>agpigil--Temperate; frugal erate; abstemious; prudent; sober. geneMapagpita-a-Respectfully; kind;


rous.

Mapang agad-a-Quick; early. Mapang agad-atfo.- Early; quit-Iky. Mapangaw ang gulong 7/-To stick
rnud.

in the

Mapagpitagan-a-Polite; respectful; kind; obliging; generous.

Mapangbabayi-a-Lewd; lustful. Mapanghibe-a- Deceitful; cheating.


Mapanglibak-w-Scoffer;
sor.

Mapagpasimmgaling-rt-Lying; deceitful;
erroneous.
Mapagsiste-tf- Joyful; gay; festive; happy; graceful.

Mapanglibka-cr-Scoffing; ridiculous. censcorner;

Mapageugal-n- Gambler. Mapagsumbong-n-Telltale.

Mapanghicayat-a- Attractive; exciting. Mapanhinayang-a-Attractive. Mapangiba-w-Gainsayer.

Mapagsumbong--Informer;
bearer.

telltale; tale-

Mapagtago-n-Secret; underhanded.

Mapanglaw-a-Gloomy: dark; obscure; sorrowful; sad; mournful; sullen; somber; cheerless; rueful- mean; murky;
hazy.

Mapagtago ang
ful.

galit-a

Rancorous; spitelavish; showy;

Mapanggulo-a-Turbulent; seditious; mal


content; discontented; noisy; boisterous.

Mapagtamasa-a-Profuse; abundant.

Mapagtanim
ful.

sa loob-a-Rancorous; spite-

Mapanhik-v-To mount; ascend; go up;


crease.

in-

Mapagtapon-a-Spendthrift; prodigal. Mapagtawa-o- Laughable. Mapagtiis-a-Patient; forbearing; accomodating; abstinent.

Mapanira-n-Destroyer; breaker.

Mapanirang puri-n-Defamer.
Mapansin-y-To feel; note; understand; hit upon. Mapantay-y-To become equal or matched. Mapanumpa-tt-Foulmouthed; vile.

Mapagtumpak-a-Prudish; fastidious. Mapagtungayaw--Cursing; slanderous; vile; foul mouthed.


Mapagupasala-a-Critical; slandering; insulting.

Mapanuy a-a-Flatte ri ng.


Mapaos-a- Hoarse; husky. Mapalitan-a-Changeable. Maparafigalan-a-Boastf ul arrogant; proud; haughty. fall to iba-f-To another/ devolve; Mapasa
;

Mapagwari-a Prudent; considerate; maditating;

oontemplative.
injure; hurt.
rest;

Mapagbamak-o-To
Mapahinga-i/-To
breathe;
respire.

repose; be calm;

relapse.

Mapaigatan-a-To interpose; intercede. Mapaikpik r-To compress; press. Mapainom-7'-To invite to drink. Mapait-a-Mordant; bitter; poignant; pungent; rough to the taste. Mapakaila-7'-To deny; retract. Mapakaila-a-Deniable. Mapakaluma-v-To be old or stale. Mapakatanda-^'-To be very old. interfeMapakialam-a-Maddlesome;
ring.

Maparie-u-To belike or equal; resemble; match. Mapasal-y-To meddle; interfere. Mai>asalan-?;-To be obstructed or choked
up.

Mapasigaw-r;-To exclaim; cry out. Mapasok-y-To enter; go in.

Mapatawa-o-Comic; comical. Mapatong-v-To put on; add


ment.
Mapatpat-t'-To

to;

aug

go to

any

difinite object in

place without view.

MAR
Mapatulala--astonishing; wondefull.
s t

84
ufeyin g
;

MAR
Maraming Maraming pagaaring lupa-?i-Land-holder
planter.

nabasa

sa libro--Learnel.
.

Mapawis-7/-To be sweaty or sweated.

Mapawis-a-Sweaty/ perspiring. Mapeka-7'-To feel angry or hurt. Mapekas-o-Angry; disgusted; hurt. Mapiga-v-To squee/e; press.
Mapaghati-rt-Antiphatethic; irritated. Mapigil-v-To be bound or restrained. Mapiiay v -To become lame; limp; sprain. Mapilipit-7'-To be twisted or twined; twist; twine about.
Mapilit-rt-Urgent; compulsory. Mapilitin-?;-To press; urge;
oblige.

Maraming
nered.

panulukan-rt-Angular;
fatty;

cor-

Maraming taba-a-Greasy;
lent;

c<rj in-

obese.

Maraming

sanga-a-Branchy; ramous; ramose; having; many brandies.

Mara mot-a- Stingy;

miserly;

paltry;

compel;
irritated,

Mapintasae-a-Censorious. Particular.

niggardly; petit; close; mean; closefisted; tight; grasping; penurious; misfrugal; voracious; selfseeking; erable; churlish narrow. Marangal-rt- Eminent; honorable; noble; illustrious; solemn; exellent; sublime;
splendid; sumpgreat; fine tuous; surpassing; potent; just; fair; transcendant; honest; patrician; large; exalted; powerful; wealthy;

Mapoot-v-To be exasperated, offended or provoked.


Mapoot-rt-sulky; testy.

grand:

Mapootin-a-Touchy; moody;
rascible.

fretful;

ir-

huge; lofty, important.

Mapudpod-a-Blunt; dull; stupid. Mapula-a-Red; reddish; ruddy. Mapula ang mukha-a-Redfaced. Mapulang mukha-w-Blush. Mapulapula-a-Pink; reddish. Mapulot-f-To find; pick up; detect; hit upon; meet. Mapulot-ft-Full of honey; having much honey.

Marapat-r-To deserve; merit; have due: appertain/ belong to. Marapatin-u-To incur; merit; have due.

Marapatang tangapiiw/- Acceptable. Marapat nasain-a-Desirable. Marapatpagpalain o-Meritablejdeserving,


NJarapat

parusahan-a-Punishable;

that

which should; be punished.


Maratihan-7/-To accustom; be ex peri enced, able or accustomed to. Marawal-a-Unworthy; undeserving; unmeritable.

Mapungay ang mata-a-Squinteyed;


sleepy.

Mapuno-v-To
Maporol ang
inert;

fill;

stuff.

Mapurol-o-Dull; obtuse; blunt; spiritless.


isip-a-Dnll; torpid; stupid;

slow.

ang ugali -n-Impolite; rude; bad mannered. Marawasan-c-To know; experience, be


false;

Marawal

Maputi-a-White. Maputik-a- Muddy; miry. Maputiputi-a-Whitish.


Maputla-rt-Pallid; pale, discolored; colorless; sallow; ghastly.

able.

Margen-w-Margin; edge.
Marikit-a-Beautiful; graceful; pretty gen seel; elegant; excellent; nice ueai;

Marabilis-n-Maravedi.

Marahan-odv -Slowly;
degrees.

little

by

little;

by

handtome; gay; gallant; fine; exquisite; dexterous. Marilag-rt-Kmineut; grand; famous; illustrious; magnificent; noble; honorable;
fair;

bold; audaforward. Marahil m/r- Probably; perha})s; maybe; can be; haply. Maralita--Needy;poor; poverty-stricken; In want.

Marahas-a-Brave; valiant;
cious;

splendid; graceful; gay.- sliiiiiugjucid. scalaring marine; Mariiiero-/rSailor;

man.
Marinig-r-To
attention;
r '

hear;

percieve;

understand; overhear.

pay

Maramay r-To
note.

ct't'c. t:

inciilpntc.

Maranidainaii-T'-To

feel; grieve;

percieve;

Marka-// Mark; stamp. l'o stamp; Markalian mark; brand. Marques n-Marqnis. Martillo //-Hammer.

Maramdamin

^/-Sensible;

able; sensitive; fectionate.

tender/

nottender; hearted; af-

Marumhan-r-To

dirty;

soil;

MMi-nmi-f/ l>irty; soiled; foul; sordid: indecent

U-dpatter. nasty; filthy;

Marami -// Many;


abundant;
r

numerous;

copious;

plentiful; manilol<l, several.


full of leaves.

; dingy; grimy; ohscene; licentious; obscure; jetty; gloomy; unbecoming.

dowdv; droosy;

Mara mi n.L buto-a-Bony. -Maraming dalion-w-Leafy;

Marungis-^ I>irty; soiled; filthy; foul; nasty; dowdy; droosy; sordid; dingy;

MAS
uninndtece; becoming:; tious; obscene.
liewd;
licen

&
Masama
formed.

MAS

knowing; learned; prudent; judicious; SM.LTC; erudite; shrewd; proficient; prndeu tial; conversant; able; civilized; sa}>ient; reserved. Maranong-jf-Sage; wise man. Marunong magingat ng libim-a Secret; silent; reserved.

Marmiong-a-Wise;
discreet;

at hilig-a-Sinister; inauspicious; vicious. deMasamang hitsura-a-Illehaped;

Masamain-c-To
dislike

censure; disapprove; reprove; make or cause to be bad; hate; adhor; detest; loathe. Masamang kaugalian-a-Illbred; rude. Masamang ugali-a-Illmannerred; impolite;

illbred.

Marunoiig makipagkapwa, tawo-ft-polite;


urbane; courteous; wellbred.

Masama Masama
cast.

pa-a- Worse.

sa lahat-a-Worst.
scatter;
KO\\

Marupok-a

Brittle;

frail;

delicate; forceless;

feeble; fragile; frangible; weak.

Masambulat-r-To
Masanay-7/-To
ence;

broadexperiglut.

Marzo-n-March. Masabi-a-Loquacious; talkative. Masadhan-e-To be obstructed or choked


up.

practice;
fill;

know;

be accustomed or able.
stuff;

.Masandat-v-To

satisfy;

Masagan a- a-Abundant; excessive;


tiful;

plen-

wealthy; rich.

Masanga-a-Branchy; ramose. Masansang-a-Strong scente< I. Masapantaha-v-To presume; suppose,


]\Iasapong-7/-To meet; lide; hit upon.

Masagana-aeft/.- Abundantly; evcessively;


plentifully.

encounter;

col-

Masagana sa dugo-a-Sanguine. Masagana sa pagaari-d-Rich; opulent;


affluent; wealthy. Masagi-r-Gall; wear away by friction. Masagutin-o- Answerable; responsive;

Masarap-rt Palatable; sweet; savory; derich; dainty; licious; nice; tasty;


select; delicate.

respondent. Masahin-t>-To knead.

Masakim-a-Avaricious;
serly.

greedy;
dolorous;

mila-

Masakit-a-Sick; borious.

painful;

be sweet; sweeten; palatable or savory. Masaj a-a-happy; joyful; cheerful; jocose; jocular; entertaining; merry; halcyon; convifacetious; pleasant; affable; ,vial; bouyant; gleeful; jaunty; vivacious; winsome; comical; comic; good natured; cavalier; festive; amusing;
Masarapan-z'-To

make
r

mordant; rough to Masaklad-a-Sour; the taste; unpleasant; disagreeable; Masakop-r-To protect; defend; be annexed; be included; impend.
Masaktan-f-To cripple; hurt; injure; main; wound; affend; grieve.
Masaktin-rt-Unhealthy; painful; Masakuna-rt-Disastrous.
sickly

tasty.

Masayang-?/-To throw success; do in vain.

away;

fail

of

Masaya ang loob-v-Happy;

gay; jovial;

merry; cheerful; compliant. Masaya ang mukha-a- Smiling; agreeable. Masculino-a-Masculine.

Masalab-r-To scortch; singe. Masalanta-*;-To be of no use. Masalita.- Loquacious; talkative;

Masdan-n-Exploration; watching; examination; study; observation; notice;


spying.

con-

Masebo-a-Greasy

fatty; fat.

versant; garrulous; voluble. Masalubong-r-To encounter; meet: join;^


hit upon.

Maselang-n-Clean; neat; tidy; fastidious,


cleanly; particular cleanly.

Masalungat-u-To oppose;
tradict.

repugn; convile; per-

Masiba-a-Gluttinous; fond of dainties. Masid-w-Observation; glance; gaze;


look.

Masama-a-Bad;
verse

evil;

wicked;

Mas idli-a-Active;
ing.

affective.

pernicious; unbecomdeleterious; ing; indecent; baneful; harmful; abusive; profligate; arrant; despicible depraved; infamous; ominous; destructive; dreadful; false; ferocious; terrible; fatal. Masania-mf':. -Perversely; viciously; perniciously; banefully. Masanni-// Kvil; bad harm; faul; hurt; injury; mischief.
vicious;

Masigla-a-Diligect; active;

merry; amus-

Masikap-a-Officious;diligent; industrious; solicitous; anxious; assiduous.

Masiki-a-Shy; bashful; embarrassed. Masikip-a-Narrow; close; tight. Masiksik-^-To fill up; stuff. Masilaw-7y-To be dazzled; daze. Masindak-ty-To be startled, surprised, or astonished.

MAS
Masinop- Curious; inquisitive. clear, evident Masinsay-r-To be
or

MAt
Masusuklam-rt-Repulsive. Masuwayin-a-Obstinate; obdurate; stubborn; conceited. Masuvo-r/,-Obedient; attentive; compliant;
civil; polite;

known.
Masinsay-rt-Clear; evident. Masinsin-rt-Close; thick; compact; firm; solid; consistent; gross; tight; strong;

courteous.

massive.
Masintahin-rt-Affectionate; kind; loving; pleasing. Masintahin sa Dios-a-Pious; holy; merciful.

Mataas-a-Tall; high; elevated; lofty transcendant; majestic. Mataas ang gitna-fl-Convex; con vexed.

Mataas magsalita--Grandiloquent. Mataas ang halaga-a-Dear; costly; high


priced.

Masipag

tf-Diligent; industrious;

thrifty;

Mataas pa-a-Higher;
Mataba-a-Fat;

taller; sujierior.

sedulous; officious; ready; prompt; quick; active; smart. Masipag magaral-a-Studious. Masipak-?/-To break (per. to, the jaws). Masira-7/-To break; damage; rot; spoil;
impair.

obese;

greasy;

chubby

chunky;

plump; thickset; corpulent


dull;

unctious; fertille; fruitful; copious.


insipid; Matabang-a-Tasteless; heavy. Matabil-a-Talkative; loquacious. Mataboy-7/-To be divorced or
rated.

Masira ang

isip-v-To go crazy; become or crazy. Masiyasat-rt-Curious; inquisitive.

se]a-

demented

Maso--Nave; hub.
Masobasob-v-To
full

Matagal-a- Staple permanent; firm; steady; lasting; durable; prolix; indefatigable;

down.
con-

unwearied.

Masowail-tt-Stubborn; rebellious; tradictory; disobedient.

Matagid-i/'-To be obstructed; take the clear and leave the muddy.

Masawayin-tt-Disobedient; contradictory; stubborn; obstinate; rebellious; conceited.

Matagilid-a^v.-Sidewise.

Masubok-v-To
experience.

try; experiment; attempt;

Masubucan v-To wound;


pain.

hurt;

cause

Matagintlng--Sonoreus; pleasing; harmonious. Matago-t'-To be hidden or concealed. Matago-a- Hidden; concealed. Matagpos-a-To be deficient; fail. Matagpuan-a-To find detect; meet! encounter; discover; hit on.

Masuhin-7/-To drive or pound


mallet.

with a

Masucal-rt-Dirty;

filthy;

slattern.

Matagumpay-f-To triumph exult; Matahimik-r-To become calm: peaceful;


serene or quiet.
Matahimik-orft/.-Quietly; calmly.

Masucal ang loob f/-Malcontent; discontented.

Masuklam-rt-Acrid; detestable; loathesome; execrated, antipathetic. Masuclam ang loob-a-Angry; irritated. Masnlat-?--To be written or composed. Masnlong ?'-To swell increase; continue;

Mataho-?/-To
rience.

know;

be

able;

expe-

Matacaw a-Gluttonous; greedy;

be brave or bold. Masumpong-7/-To run against; meet by chance; strike or butt against. Masundo-/;-To be called or sent arter.

Masuud

uin-r/- Reconcilable. intractable; severe; Masungit-w-Cross; harsh; arduous; crampy; cynic;fell; rigid; arbitrary; combative; cynical; pugnacious; vixenish; vixenly; crabbed. Maeunod-v-To Follow, come next. Masuno'j /'!'" burn; bla/.e; inllame. Masunnfin <i-\ )ocile; convenient; gentle; moderate; obedient; attentive; compliant submissive; humble; dutiful; amiable; resigned: duteous; indulgent. Masupok-i'-To he on sumed. Masustancia-a-Succulent, juicy, nourish
i

sharpset; ravening; hoggish. Matakot-O-Airald; terrified; intimidated tremulous; timid; fearful. Matakutin-rt-Tremulous; timid; fearful; apprehensive; sensitive; cowardly; coward; chicken hearted. Matalas-rt-Cute; cunning; sly; sagacious; fine; smart; lively; knowing; crafty; diladroit; 'shrea.l; discerning; igent; ready; delicate; perfect. Matalas ang isip-w Learned; sharp; intel
ligMit;
skillful; skillful;

awake; kn

\v;

ing;

ingenious; able; sagacious; keen;

sapient; sage; \\atchful; lively. .Matalas ang mata-r/-Sliar|> eyed.

Matalas
ciollS.

magma$id-a-Cunning;

^a^a

Matalastas-r

ing.

To know, understand; comprehend; pnve;dtMinnstrate: manifest; experience.

87
Matalim-r/-Sharp; pointed; edged. Matalino-a Cigar; witty; circumspect; judirious; wise; knowing; prudent;
obstinate; ged; tenaceous.

contumelious; dogl>e

sharp; sensible; light; acute; discreet; learned; smart; intelligent; skillful; sagacious; sage; sapient; mature. Matalo-7'-To lose. Matambog-v-To throw to another.

Maliginak-r-To impregnate; pregnated; soak.

im-

Matiis-n-Tolorable; sufferable; constant; firm; obstinent; loyal; abstaining;

manifest.

Matambok-a-Swollen. Matamis-M-Sugar sweets. Matamis-a-Sweet dulcet. touchy; Matampuhin-o-Sulky;


ing.

Matikman-i?-To try; attempt; experience; taste; experiment.


Matili--Shrill.

pout-

Matimbang-7'-To balance; counterpoise/ be weighed. Matindi o-Heavy; weighty; cumbrous;


strong;

Matanda-o-Old; aged; decrepid, ancient; antiquated; antique. Matandang galit-n- Rancor; grudge. Matandaan -a Mindful; retentive. Matanga-7>-To astonish; stupefy.

cumbersome.

Matinik-rt-Thorny; spiny. Matining-^-To resound; tingle. Matining na kalooban-a-Brave; strong;


valiant.

Matangisin--Touchy; snivelling.
Matankad-o-Tall; straight. !\Iatanto-f-To understand; hear. bold,Matapang-o-Brave; valiant,
trepid; spirited;

Matining na
constant;
n-

loob-n-Moderate;
manifest; brave;

forbearpolite; valiant;

ing; temperate; kind; obliging;

firm; loyal.

vigorous; gritty: redoubtable; courageous; stong; firm; gallant; doughty; graceful: stalwart; stalworth; spunky; plucky; agressive; saucy/ pungent; poignant. Matapos-f-To finish; terminate; end; perish; die; conclude. Matarok-7/-To enter; penetrate: remark; sound; be understood; judge.

Matinkal-a-Cloddy. Matipi-a-To compress; be compressed. Matipip-a- Economic; frugal/ economical;

close;

stingy.
stay;

Matira-v-To remain;
reside.

stop

over;

Matisod-v-To stumble/ stub. Matisuran-a-Stumbling; tripping. Matitiis-a-Tolerating; abstemious; sufferable; abstaining. Matitirahan-a-Inhabitable; habitable. Matiyaga-a-Constant; loyal; firm; dili-

Matastas-p-To

rip;

ravel.

Matatag-fl-Strong; robust vigorous: firm; fast, resolute; consistent inflexible;


solid/ stubborn;
tight.

gent:

tolerating; sufferable.
de-

iMatatag-7'-To

be established,

ordained

or enacted.

Matong-n-Hamper; basket. Mato\va-7/-To be happy, gay, merry,


lighted;

Matatahanan-a-Inhabitable. Matatakutin-a- Fearful; timorous; timid; coward. Matatangap-a-Admissible, acceptable;


fit;

rejoiced.
legal;
la
ful;

Matowid-a-Right;
constitutional
;

just;

proper;

recievable.

honest; upright; straight; direct; pointblank. Matowid a^y.-Rationally; justly; honestly;

Matatawanin-a-Smiling; agreeable. Matayog-o-High; tall; elevated. Matayong-v-To obstruct; check stop. Matibay-a-Firm; storng; staple; compact; stout; sound/ permament; perresolute; secure; entire; constant; coarse; complete; solid; vigorous ;hard; rigid; informed,
fect;
fast;

gihteously.

Matsing-n-Monkey.
Matuiran-7/-To debate; discuss; dispute; controvert; reason.
flourprofitable; ishing; thriving; increasing; growing. Matuklasan-r-Te discover; detect; find; search.

Matiibo-rt-Lucrative;

stead}*:

close.

Matibay na loob-a-Constant;
nifest;

loyal;

mafirm;

steadfast;

firm.

Matigas-a-Hard;
inflexible;

solid;

stubborn/
tight.

nimble; Matulin-a-S\vift; quick; fast, rapid; prompt; hasty; precipitate/ spry. Matulin-ieZv. -Rapidly; lightly; quickly;
ready; promptly;
precipitately.

vigorous;

Matigas
Bristly.

ang

buhok

balahibo-a-

Matulad-rTo resemble; be similar. Matulis-rt-Sharp pointed; marked.


Matulog-7'-To sleep; doze; slumber. Matuloy-r-To continue; proceed; accomplish.

Matigas ang ugali-a-fctubborn; pertinaceous; obstinate. Maligns? ang tilo-MStubborn;


pertina-

MAU
Matumal-rt-Dull; depressive, Matumbakan-z/-To conjecture; guess; hit upon; stamp.
assert;

SS
Mauyam-a-Critical;
sardonic.

MAY
scoffing; sarcastic;

Matunaw-z/-To dissolve;

liquefy;

melt.

kinain-f-To digest. Matnngkol--zy-To respect; belong or pertain; to appertain; concern; relate;


refer,

Matunaw ang

behoove; correspond.
loud.

Mat unog-a- Sonorous; resounding;

Mawanki-f-To be similar or like; resemble; be alike. Ma\vala-v-To lose, be lost. Mawalan-v-To lose; be lost. Mawalan ang hiya-v-To become shameless; lose one's sense of same. Mawala ang dili-?y-To lose one's sense
of honor,

Matuto-u-To learn; experience: comprehend. Matutol-n-Reepondent; replier. Matuto-a-Ready; having the last word. Matutol-s/-To respond. Matutuhan-?;-To learn. Matuwa-rt-Happy; joiful; content; satisfied; fain; gleeful; good humored;
joyous.

Mawalan ang pitagan-v-To selfrespect; become rude


dent; be disrespectful.

lose one's

or

impru-

Matnyo-v-To dry up; dessicate; fall; pine away; become lean or thin. <*ld; Mauban-a-Hoary; grey headed:
hoar-

Mawatasan-?/-To understand; comprehend; know. May-t'-To have; possess; contain; hold. Mayabang-a-Boasting; bragging; boast; ful; vaunting; conceited; blown; vainproud; haughty; whimsical.

Mayabang

(a9)-n-Boaster; bragger.

Mayabong-a-Leafy; luxuriant; branchy;


sprightly.

Maubos-v-To give
of;

out;

expend; run out

Mayaman-a-Rich; potent; wealthy; opupowerful; eminent; affluent. disgust; vex; displease; molest; loathe; irritate lose patiencedis Mayamutin-a-Tedious; tiresome; gusting irksome; loathe some irrita. ble; vexatious.
lent;

use up.

Maubo-a-Hoarse with a cold. Maubuhin-a-Subject to colds or hoarseness.

Mayamot-v-To

Maugat-a-Nervous; robust: lithe; vigorous Mauhaw-a-Thristy; dry. Maukol-y-To pertain; belong to; appertain.

May anim na panulukan--Sixcornered; May apat na mukha-a-Four faced; quadrilateral;

consa-77-To belong; pertain; cern; behoove. Maukol sa amoy--Olfactory; pertaining to the sense of smell.

Maukol

having four

faces.

May May

apat na ruped.
master.

paa-a-Fourfooted;

quadlord;

ari-;/-Owner;
ari
ari

propietor;
:

Maulaiw/'Rainy;
pluvial.

showery;

pluvious;

Maulap-a-Cloudy; hu/y; foggy; misty. hear imperfectly; Mauliniugan-7'-To hear indistinctly. Maulol-?;-To dement; become cra/y or demented.

May May
May May May
May

ng daong-n Shipowner. ng gilingin-?i-Miller;

mill-

owner.
asin-O-Saltyy briny; saline. l>ait-r/-. Judicious; prudent; discreet. buig-n-Bunchy; full of bunches.

Maumid-o-Mute; short. Maumid-v-To stand mute


shorten.

or

silent;

Man in po;:-r-To
against.

bump

against;

run

^'ay buto-a-Bony. damdani ^ Suffering; sick; indisposed; tVHing; patient. May dangal-o- Honorable illustrious; noble; gentlemanly, honest.

.Mauna /--To go before; anticipate, go ahead; preceed. Mauntog-?' To hnni]) against; oollide,
strike against.

May day a-fl- Counterfeit; false; cheating. May duda-O-Doubtful; inislrnstful. May dunong-o-Wise; Intelligent; a|>t
erudite;

knnwing:

tit;

learned.

Manpo -/--To
curious.

sit

down.
inquire;
investigate;

Mausisa-r-To

be

Mausisain-a-Inqaisitiye; curious.

Mautftk-a-Bramy.

mahinahon-" Prudent; sedate. Mutter; stammer. Mantas-r-To finish; terminate; end; conat

Mautak

.Mautal

/'

To

May galit-f/-Angry; nuul. May -aua //. \iitiior; maker. May gawa f/-liusy. May ^nhit '/Striped; full of May gusto-a- Voluntary. May gusto m//-- Voluntarily. May haligi-//-('iilumnar.

lines.

May
May

clude.

ha long In pa a Terrene; earthy. halloa " Limited; finite; bounded

MAY
May
isip ^/-Rational;

_8
prudent; judicious;

MAL_
May salapi-a-Rich wealthy. May sugat-a- Wounded. May sungay -a- Horned. May supil sa kamatayan-a-Mortal;
tal;

sensible.

May karoandag-o-Baneful; poisonous. May kapal-n-Creator. May kasalanan-a-Culprit; delinquent. May katawan-a- Corporeal; corpulent
plump;
fat;

fa-

deadly.

obese.

May kato\viran-<7-Jtistitieable. May katungculan-n-Office holder; One who has a trade or vocation. May katungeulan magbayad-;/-Paymaster.

May sutla-^-Silken. May tali-rt-Subject; tied; knotted; bound. May tangan-Motheaten. May tanim sa loob-a-Angry, wroth;
odious.

May kaya

^-Competent;

fit;

able; apt;

proper; sufficient; enough. May lalang -^-Creator. May langibtt-Seabby. May lipak-a-Callou&.

May

luha

a- Weeping.

May malaking

nasa-<7-Greedy; ravenous;

very desirous.

May tatlong ngipin-a-Trident. May tatlong rigipin-/z-Trident. May tatlong panulukan-a-Triangular. May tatlong panulukan-/z-Triangle. May tatlong \vika-a-Trilenguar. May tinik-a-Thorny; spiny. May tubo-a-Profitable; gainful. May tuka-a-Beaked. May tulis-a-Pointed; sharp. May uban a Hoary, white headed;
-

May mansa-rt-Stained; spotted; dirty. May masamang kalooban-a- Malevolent;


malignant; malicious; angry. May maraming butas-a-Cellular May maraming hitsura-a- Multiform. May nana-a-Purulent.

rfiaffy.

Mayungib-a-Pitted;

full

of holes.

May uod-a-Wormeaten. May usap-w-Litigant.


Mayuscula-n-Capital letter. May utang-n-Debtor.

May

figipin-rt-Toothed.
paiigintindi-a-Intelligent; knowing; wise.
pagitan-ac/-z/.-At
skillful;

May walong

silaba-a-Octosyllabic.

Mayo--May.

Melon-??-Melon.

May

learned;

May
May

intervals;

by

Mercurio-n-Mercury. Mey-v-To have; possess; contain. Microbe-n-Microbe.


dear; favorite; darling. Minana-fl-Inherited. Mina ng asin-n-Salt mine. Minindal-w-Lucheon; lunch.
-

intervals.
pagcaiilolulol-a- Foolish;
silly; half-

Mina--Mine. Minamahal v Beloved;

witted.

May May

pagsala-a-Fallable.

pakinabang-a-Profitable

useful;

gainful; proiicious.

May pahid na sebo--Greasy; May pakpak-a -Pennate. May pafigako-o-Votary. May panganib-rt- Dangerous;
hazardous.

greased.

Mitsa-w-Lamp-which: which.
Mo-^ro.-Thy; thine; your; Moliiiette-w- Windlass.
yours.

perilous,

Monja-n-Mun.
Monje-/i-Monk. Muang-a-Foolish,
simple.

May panganib mahulog--Wevering;


unsteady; unstable.

ignorant;

artless;

Msy panganib inahulog-acfi/'.-Waveringly. May pa\vis-'/-S\veaty; perspiringMay ]>itagan-a-Respet'tful; honorable;


noble; gentlemanly. May puri-rt-Honorable,
just;
fair;

Mugmog-72-Gargle.

Mugmogin-t'-To
abhorence;

gargle.

Mahi-;z-Molestation

xexation; disgust; detestation; hardship;

honest;

pure;

virgen.

May
May

putik-rr-Muddy; miry. Mayroon-t'-To have; possess;


ill; pakit-a-Sick; patient. May sakit-n-Patient;

grievance. Muhiin-a-Disgusting; tej^jtus; irritable^. impatient; loathesome.

contain.
infirm;
sick

Mukhaji-Face/ aspect;

unwell;

surface; shape;) outside; countenance; looks; tvsml front; cover; side.


.'

sufferer;

person. May sala-- Faulty; amiss.

Mukhaan-v-To face; make a face. Mukha ng dahon ng libro-n-Page


a book.

of

guilty;

dilinquent;

Mukhang

angel-a-Seraphic angelic.
origin.

May
nal.

sala-w-Dilinquent; offender; crimi-

Mula-n-Beginning; origination;
Miila-^rep.-Since; after.

12

NAD
Mula-odv.-Since; after.

90
Muni-n-Peanut.
begin; under-

NAG
Muni ka-n- Doll.
Munti-a-Small;
little.

Mulaan-To commence;
take;

attempt. Mulain-7>-To commence; begin; attempt; undertake; examine; investigate.


Muli-oefo.-Again. Mulihin-7/-To grind.

Munti ang

halaga-a-Trifling; light; of no

consequence.

Muliing-a-Foolish.

Muling bumalik

7/-To return;

come back

again. Muling gawin-7'-To reproduce; do again; do over. Muling ibigkis-7/-To rebuilt lie; rebin 1. Muling ipatnugot-v-To renew a lease or contract.

Munting duende-tt-Elfin. Munting damdam-w-Indisposition. Munting trabaho-n-Chore. Muog-w-Rampart; wall. Munting piraso ag lupa-w-Plot; plat.
Mura-rt-Cheap; valueless; tender; young;

modern, new; recent. Mura-n- Curse; imprecation. Mura ang halaga-o- Cheap; valueless;
trifling.

Muling kathain-v-To reproduce. Muling mubuhay-v-To acquire new


revive.

Murahin-7/-To
life;

insult; revile; abuse; affront; accurse; curse; detract; vilify;

Muling magsisui-v-To resprout. Muling magsupling-7/-To resprout. Muling tingnan-v-'l o review; revise.
Multa-v-Mulct;
fine;

vituperate. Muselina-/2-Muslin.

Musica-^-Music. Musico-w-Musician
a

forfeit.

Mus m-M-Landmark.
make pay
Mustasa
it-

Multahan-v-To
forfeit.

fine;

mulct;

Mustard/ mustard greens.

Mutain-a-Soreeyed.

Multiplicando-#- Multiplicand. Muna~odt?.-Before; prior. Mundo-*&- World.

Mutya

-Love; Mutyang-rt-Beloved; dear; darling.

Na-^?ro/).-\Vho; whicb; that;

whom.
ecjui-

Nagaabotw-Givr; donator; doimr.


Nagalay-n-Dedicaton; donor.
Xag-aalon-alon n Wavy;
giver;

Naagaw Naayon

tulog-a-Sleepy; drowsy. sa niato\vid-r/-.Iust; fair;

donator;

table; honorable; according to right. N;uiyos-a-Shipshape; arranged. Xaayos sa mabuting caugalian- .Just; simple; sacred; honorable; noble; vir-

Nag
lar;

undulatory. aampon-a-Tutelary; heli>fnl; tute-

Nag

tuous.

Naayos

sa

tnatowid-S Lawful; just; acto

protecting. aantok-a-Sleepy; dr;)\vsy; bulent. Nagaaral-// Student; Scholar;


sciple.

somnam}>upil;

di-

cording

law.
(it;

Nababagay--Gonvenient;
Nabangit-a-Said;
tioned;
at'oresai<i;

pmpiMv

Xagaaraw-//-Laborer; journeyman; mercinary.

suitable; proportional; cnrrcspoudinjr.

aforcincn

abovementioned.
:

Nabibitin ^-Pcmhint

haniring;

unpaid.

Nabuhuliay sa limos-//-Jicgg:n-. Nabubnkod-r/ Solitary, scjtaratcd; lone;


extra;
eHj)ecial;

N a gaasahan-^/- Expectant. Nagaaso -r/-Smoky; full of Smoke. Nagagalit-o-Angry; mad; hostile; Na-auatid; /-'!'(> In- speechless; unable
to

explain.
^-l re|>ared; j.rovident
relatei-.
>
;

special;

extraor-

Na-a-ayak
ler.

dinary; exceptional; rare

uncommon.

Nagbabalita /<-Narratin;
hei-ald.

ready. ivpor-

tfabubulok-#- Corrupting.

Nabulok-a-Corru pt Nndadapat-a-Proper;
.

Nau'habalita (/Monitory;
fit;

newsy: admon-

merited;

cor-

itory.

responding.

Xagbabanalbanalatt-fl
cheating; <lecie\
lit;

lypocrite.

Nadadaya
ing.

n Delusive;

Nagbabanalbanalwi
false;

Hypo critical;
retributing;

lemur.

Nadarapat-A- Proper
merited.

corresponding;

Nagbabayad-a-Retributive;
paying. Nagbabayad-x'-Payrr;
y-//

Nadarapat
to

the

sa ilong^ Nasal; nose.

he \\lmpays.
donor.

<iiver;

NAGt
Nagbibili-w-Bnyer; seller. Xagbibili ng asin -n -Salt Nagbibintang-ii-Iinputor, accuser.
Nagbibisita-ft- Visitor. Nagbigti-n-Suicide.

NAH
tfaglalaman-a-Increasra^ thriving/ or growing. Nagliliwanag-a-Radiant; resplendenl
;

tfagbubuig-o-Bunchy,
or clusters.

full

of

hunches

Nagbubunga-n-Fertilizer.

Nagdadakop-a-Needy;

in

want.

Xagdadalit-// Vocalist. XaiT'ladalaiuhati //-Sorrowful;


rited;

low

spi-

dejected.

Xadanidani// Sorrowful;
dejected.

low

spirited;

shining; glittering. Naghilulan n Containing; having. Nagmana->/ Heir; legatee. Nagnakaw-y/-Rol)ler; peculator; thief. Xagnanasa-r/-Desirious; longing; eager; greedy. Nagn in ingni ng-rt- Resplendent; glitter ing; shining. Nagpangako-n-Votarist/ votaress; votary. Nagpapahunga -// -Fruit grower. Nagpapadala-#-Sender; remitee; remit
tor.

Nagdaraan-a-Transitory. Nagdidiwang-n-Celebrator;
celebrates.

one

who

Naghabilin-n-Repositor. Naghahalal-n-Elector, chooser. Naghahalaman-vM Jardener; horticulturist.

Nagpapahina- a- Extenuating. Nagpapayayat-a-Extenuating. Xag})apagayongayon-^-Tramp;

h<

il

i;

bum.
Nagpapakati a-Diminuitive.

Nagpapakono \vari-a- False;


giver; donor.

feigne<l.

Naghahandog-n-Donater; Naghahatid-n- Convoy.

Nagpapala as-a-Strengthening. Nagpapalambot-a- Softening; mollifying.


Nagpapaliit-a-Diminuitive.

Xaghahavag

//-Herald;

reporter.

Xaghihiiuan-r-To exist; cause; make; form/ practice; produce. Naghihingalo-a-Dying; near death.

Nagpapalimbag-w-Editor. Nagpapalimos-^-Beggar. Nagpapaluang-a-Laxati ve.

Nag

iibig-rt-Loving;

desirous; longing;

eager.

Nag iinainalon-a-Wavy; undulatory. Nag iisa-rt-Solitary; lone; only; sole;


singular; single; individual; particular; especial; solus; lonely. Nag iisa-arfv.-Alone; purely; simply.

Nagpapamana-n-Legator. Nagpapastol-/z-Herder; cowboy; herdsmen; herdman.


Nagpapasulsol-n- Agitator. Nagpapaupa sa arawrw- Laborer; jour-

neyman; vor man.


Nagpipigil--Detainer, one who stops. Nagpipita-a-Desirous, longing; eager. Nagsasalawahan-n- Irresolute undecided;
flirting.

thoughtful. watchful; lively. Nagkakaakma-a-Uniform; agreeing; tit; proper; convenient. Nagka-kadugtong-chictong- a -Continues; lasting; asiduous.
iisipin-a-Pensive;

Nag

Nagising-a-Awake;

N a gsay say -n- Narrator;


analyst. Nagsisisi-w-Penitent.

relator; reporter;

Nagkakahati-a-Halved.
NaLrkakaisa-rt-Attesting;

Nagsusumbong-w- Accuser;
unanimous; unidenouncer.

inf<

rmer;

form; confirming.

Nagsusugal--Gambler.
Nagtatangi-7'-To

Nagka-kaloob-i-Donor: giver. Nagka kapisan - adv. - Unanimously; uniformly;


joinedly; conjointly.
ha]>-

deny;

refuse.

Xagtatakbo--Runner. Nagtatanim-w- Planter;


Nagtitiis-?^ Sufferer;

farmer.

Nagka-kataon-f- Accident; casualty;

patient.

pening. Nagkaroon-v.-Jm/?.-Had. Nagkasala-w-Violater; sinner; delinquent; malefactor.

vender. Nagtitinda-w-Seller; Nagtitinda ng bin hi-n- Seedsman.

Nagtitinda ng bungang kahoy vender.


Nagtitinda ng

-Fruit-

Nagkataon-a- Accidental;
expected/ fortuitous; Nagkataon-#-Contingent;
Na.tjlalakad -n- Pedestrian;

casual;

un-

mga

pagkain-n-Grocer.

haphazard.
accident.

Nagtitira sa bundok-w- Mountaineer. Nagtuturo n-Teacher/ educator.

traveler/

walker.

Naglalako

ng

asin-?i-Saltdealer.

Naglalaro-)j-Player.

Xaguas-n-Petticoat. Xag utos-r. Zmp.-Bade. Naghahalal sa katungkulan-w-Elect; the chosen.

Nagliligaw-n-Lover;
courts.

>\ooer;

one

who

Xahahanga-a-Bordering; neighboring. Nahahapis-o-Grievous; pitiful.

92
Nahibo--Victim. Xahihiya-a Ashamed; shy;
fallen; mortified.

NAK
Nakhihinayang-a.Pitiful; sorrowful.
sad;
doleful,

coy;

crest-

Xahuhuli-a-Last; hindmost; posterior. Xaibigan-a- Lovable. Xais-72-Wish; desire; will; want; longing; eagerness; hankering; lust/; mind; aspiration; cupidity;

Nakahibiya-o-Shameful; nefarious; aboinnible: hienous; shameless. Nakahilig-a-Minded; inclined. Nakahiwalay-w?-/;.- Apart; asunder.
Nakaiisip-a- Abstracted. Nakakairi-&-Eatable; nutritous; nutritive.

whim

anxiety.

Nais ng

sarili-72-Selfwill.

Nakakalakip-ady.- Jointly;
conjointly.

unitedly;

Xaka-aakit-a- Attractive; inductive.

Xaka-aalibadbad--Xauseous. Xaka-aalimura -a- Outrageous;


orable.

d i s h o n-

Xaka-aaliw-a-Loving; recreative; diverting; comfortable.

Xaka-aanyaya sa katamaran-a-Lazy; Indolent; inattentive.

Nakakalat-a- Scattered; wide; open. Xakakalat-a^77.-Broadcast; wide. Nakalabas-a-Free; unencumbered; independent; exempt unrestrained. Nakalagay-a-Situated; situate. Nakalaman-a-Full of meat; having
sustinence.

Xaka-aaral-a-Wise; learned; sage. Xakaahon sa mga utang-a-Solvent. Xababagot-a-Sharp; rough; mordant; disagreeable.

Nakalilibang-a-Recreative; diverting. Nakalilinis-a-Cleansing; purifying. Nakaliliwanag-a Luminous; luminary;


light

giving.
j9.-Knelt.

Nak ababa was-aDiminuiti ve.


Xakabibigkis-a-Bundled. Nakabitdn-o-Pensile; suspended. Nakabubulok-a-Curruptive; putrifying. Xakabubuti-a- Wholesome; heathful; salutary.

Nakaluhod-w. p.

Nakalulugod-a-Affable; recreative; pleasing; agreeable; comfortable; happy;


placid;
gentle.

Nakalulumbay-a-Mournful;
ancholy;

sad;

mel-

saddening.

Xakabukod-a-Distinct;discrete;exelusive.

Nakamamangha-a-Marvelous; wonderful;
astonishing;

Xakadadaya-a Delusive;
ful;

illusive; deceit-

awe

inspiring.

affected; claptrap;

sham.

Xakadayti-a-Touching; adjacent. Xakadudulit-a-Terrifying; frightful.

Xakamamatay-a-Fatal; deadly. Nakamatay-n-Murderer; cutthroat.


disgustvexatious; agravating. Xakangiti-a Smiling; agreeable; pleasant.
ing;

Xakamumuhi-a- Disagreeable;

Xakadudusta--Ignominious disgraceful;
;

dishonorable;

reproachful; shameful.

Xakadugtong-a- Adjunct. Nakadugtong-//- Appendix. Nakagagaling- a- Sanative. Nakagagalin sa katawan-a-Healthful; wholesome.


Xakagagalit-rt-Offensive; onerous; dis agreeable; unpleasant; vexatious; ug!y;

Nakapagaantok-a-Sleepy; <lrowsy. Nakapagkakasakit a-Morbid; unhealthful; sickening. Xakapagpapalakas-rt-Healthfui; wholesome; salutary. molXakapagpapalambot-a-Softening;

lifying

immodest;
grievous.

homely;

fastidious;

Nakapangingilabot-a-Hideous; fright t'ul;


shocking; disgraceful; awful.

Nakagayak-a-Prepared; ready; prompt. Nakahahalina-a-Alluring; attrac ti vc


;

Nakapangingimbubo-o-Enviable, Nakapapagod-o-Tiresome/ tedious; anxious; painful.

instructive.

Nakahalo-a-Mixed; mingled. Nakahanda- a- Prepared; prompt; ready;


fit.

Nakapapangit-a-Ugly; disfigurimr.
Nakapipilit-a-Provocative;
persistent;
inciting.

exciting

Nakahanga-a-Bordering. Nakaharap-a-Present
.

Nakapilipit-a- Twisted. Napapftwis-a- Sudorific,

Nakaharap-a^u.-Present; in front of. Nakfihiga-a-Laid down; lu>ri/onl;il. Nakahigpit-a-Tight; close; contracted.

Nakaraan na

a-Preterit; past;

r u

-ie

by/

Nakaririmarim-a-Nasty: filthy; ugly; homely; immodest.


Nakasabit-a- Pensile; suspended. Nakasa.dsad-a> Anchored.

dirty;

Nakahihibo-a-Cheating:
sive;

dcccivini:;

illu-

alluring;

claptrap;

guileful;

sham; simulate. Nakahihikayat-a-Pro vocative; quarrelsome; incitin-.


Kakahihila-a- Attractive; induct iv-.

Nakasasakhiw
.ireneral.

sa

lahat ^-L'uiversal-

Nak:isasama-a-]Iannfiil;
judicial;

bad; evil; prepernicious; vicious; \\icUed.

NAM
Nakasisindak-o-Terrifying; awful; terrific; dreadful.

^
terrible;

NAN

Namamanhid-o-Numb.
Namamaos-a-Husky. Namamanginoon-^-To hunt a superior;
recognize one's superiors. Naman-ody.-Also/ likewise; moreover; even; still/ yet; as yet; never theless; equally;

Nakasisira-a-Corruptive; pernicious; Nakasisira ng katawan a-Unhealthfnl; sickening. nialaki -a.-Destructive. n Nakasisira Nakasisira nj puri-rt-lgnominous; disgraceful;

evenly.

blighting;

ugly;

homely;

immodest. Nakasusuka-a-Xanseous. Nakasusuklam-a Disgusting; ugly/ homely/ immodest. Nakasusimok-a-Sweet but not palatable;
sickening sweet.

Namatay-f. nn\>. -Died; dead. Namimili ng asin-w-Saltbuyer. Naminami-a-Naseous; loathesoine'


picable.

des-

Xakasusuya-a-Sweet but not palatable;


sickening
sweet.

Naminami-n-Nausea; despicableness. Namnam-n-Taste; relish; pleasure; delight; choice; caprice; mind. Namnamin-v-To taste: relish; lik.e;enjoy. Namumukod-a-Singular; single; individual/ particular; surpassing; excellent.

Xakataan sa DIOS-a-Sacred; holy.


Nakatagilid-adp.-Sidewise. X a katataho-a-Lear ned.

Xakatatakot a- Timorous; timid; fearful.


Nakatatalastas-a-Learned; wise. Xakatatawa-a-Laughable; ludricous; facetious; jocose; good natured. Nakatatawag sa iba-a- Attractive; alluring;

ang dugo-v-To contuse. Namumula-a-Reddish. Nainumula-tf-To become red.


v-Te bear fruit. Namumuti-z/-To whiten/ become white. Namamutla-a-Discolored; pale; pallid;

Namumuho

Namumunga
colorless.

inductive.

Namumutla-v-To grow or become pale


corroborr
t

Nakatayo-a- Perpendicular. Nakatitibay-a-Strengthening;


ative.

Nakatotowa-a-Cheerf ul; e n t e happy, joyful.

n ing

Nakatutulong-a-Co-operative. Nakatufigo-a-Directory. Nakatutuwa-rt-Pleasing; happy;


taining;

or pallid. Xana-w-Pus; gleet. Nanalo-z/. imp.-Won. Xanalo-n- Victor; winner. Nananainga-n- Hearer; listener; auditor. Xang-pre/?.-For; about; to; in; on; with
if;

as

by;

on

account.

enter-

Xangagaw
ravisher.

ng isang babayi-- Rapist;

cheering;

cheerful;

joyous.

Nakatutuyo-o-Dessicated. Nakaupo-a-Sitting. Nakaupo-7/. p. jp.-Sat. Nakaw-n-Theft; robbery. Nakawala-a- Astray. Xakawin-?'-To steal; rob;
ulate;
filch;

plunder; pec-

isang babayi-w-Pimp. be transparent. X'anganganinag-'i'-To Nangangaral-7i-Preacher; orator; speaker. Xangangatal-a-Tremulous/ quivering. Nang hindi-v-To refuse.

Nangangalakal ng puri ng

thieve.

Nakayarnot-a-Grievous; vexatious.

Nakayayamot-a- Fastidious; disagreeable;


tedious; unpleasant; offensive. Nakita-n-That which was seen. Nakita^/-imp. Saw.
Na;ita-n- Wages;
salary;

earnings.

Nalaban-a-Opposite; adverse/ contrary. Nalalahok-a-Mixed; mingled. Nalalayo-a-Distant; far. remote.


Nalaman-?/-/;>/y;.-Knew. Naliligaya-rt-Glad; content; joyful. Nalilihim-a-Secret; confidential.

Nagi-inter.-Meaning disgust. Nangingibig-?i-Lover. Xanginginig-a-Tremulous; quivering. become blacken; Nangingitim-u-To black, dark, or brown. Xangis-w-Whimper;crys; obsnivel; whine Nang panahong yaon-a^t'.-Then; at that time.

Xangyari na-,p. j?.-done. Xangyari na-v. imp, -Did. Xangyari na-a-Preterit; past. Nangyaring sabay-a-Simultaneou.s.
Nayayari-w-Event; issue; success. Naninigas-v-To become hard; harden. Xaninigid-a-Prickling;piquant;acrid;hot. Nanininta-a- Lover: sweetheart. Nanonood-n-Spectator; looker on; bystander; gazer Nanugat-n-\>'ounder. Nanunuod-w-Spectator.

Nalilimutan-a-Forgetful. Nalimutan-v. tmp.-Forgotten; forsaken. Nalulugod-a-Happy; glad; gay; cheerful; content.

Namaga-rt-Turgid. N amain agitan-a-Intervening; diate; mediating.

interme-

NAD
Nanumpa ng
swearer.
di

totoo-n-Perjurer;

for-

Xauiikol sa anak-a-Filial;
N'

cliildish; }>er

Nanunultiyan-w-Lodggr; boarder: guest. Napahiya-v-To be ashamed.


Napakadakila-a-Excellent; magnificent/ potent; fine; grand. N apakatulis-fl-Yery sharp. Napakatuyo-fl-Very dry. Xapapagal-a-Tiresome; fatiguing; grievous.

taining/ to children. Xauukol sa ara -rt-Solar. Xauukol sa aso-a-Canine; doggish. Xauulol sa awit-a-Legendary. XT auukol sa babayi rt-Feminine; woman-

Napapaloob-f/e?7/.-Withim.

womanish. ly; Xauukol sa baboy-a-Porcine. Xauukol sa bakang lalaki--Ta urine. Xauukol sa bata-a-Perule; childish. Xauukol sa Bathala-a-Sacred; godly;
holy.

Nararamdaman--Sensitiva;
Nararapat-a-Vv orthy;
able; serving.

feeling; sensuit-

sible; perceptible; painful.

meritable;

Xasusuklam ang
less;

Nasunog-v. wwp.-Burned; burnt. loob-rt Disgusted;


sorrowful.

rest-

Xauukol sa bubog-a-Vitreous. Xauukol sa buto-a-Bony. Xauukol sa kristal-a-Vitreous Nauukol sa dati-a-Primeval. Xauukol sa dugo-a-Sangune; dugo-a-Sanguine; sanguinary.

Xasusulok-v-To be in the corner. N atakpan-a-Covered. Natatago a-Secret; hidden; dark:


fidential.

con-

Xauukol sa gatas- Milky; lacteal. Nauukol sa gawa-a-Pertaining to work. Nauukol sa gol)ierno-- Administrative;
gobernatorial.

Natatalaga-a. -Intentional; ready. Natatalaga-odfo. -Purposely; tionally; always.


arate; divide.

disposed,
i

Xauukol sa halamanan-a-Horticultural. Nauukol sa hilagaan-a-Polar, pertaining


to
ric.

e n-

the

north.
hi s toria-a- Historical; histo
juridical.

Xauukol sa

Natatangi-a-To be retired; refuse; sepNatatapat-o-Proper; fit; convenient. Xatatapat-arf?/. Opposite; in front. Xatatapos-a-Termi nable; transitory transient.

Xauukol sa hukom-a Juridic; Xauukol sa ilog-a-Fluvial. Nauukol sa ilong-a-Xasal.

Natay-w- Cutthroat; murderer.

Natay sa ama-r<-Patricide. Natay sa hari-;/-Regicide Xatay sa ina-w-Matricide. Xatay sa. kapwa-ft-Homicide; murder. Natay sa sarili-?z-Suicide. Natimawa-a-Free; unencumbered; independent; exempt; unrestrained. Xatotowa-a-Glad; pleased; happy; gay; merry; cheerful; joyous; entertaining. Naturan na-rt-Aforesaid;above mentioned.
Natutungcol-a- According; belonging; per
taining.

X'auukol sa infierno-a-Hellish; infernal. Xauukol sa itim-a-Ethiopic; ethiopian, pertaining to black. Xauucol sakaluluwa-a- Spiritual; ghostly. Nauukol sa kalunuran-a-Occidental; west
ern.

Xauucol sa kapanganacan-a-Natal; native.

Xauukol sa karunungan-^-Si-ientilic. Nauukol sa kasal-o-Nuptial; connubial;


Nauukol Nauukol Nauukol Nauukol Nauukol Nanukol Nauukol Nauukol Xauukol Nauukol Nanukol Noimkol
conjugal. sa sa sa sa sa sa sa sa sa sa
sa

katawan-v/-P>odily.

konvento a-Monastic.
kosina--Culinary.
lalaki-rt-Male; virile.

Natutungcol sa regla-a-Kegular;
ing to
rules or regulations.
<

ac<-ord-

lamesa-a-Tabular.
la\vay-^-Salivous.
liig-a-.Iugular.

Natutwa -ti

pleased; joyous; merry; content; contentted. Nauna-a-Foremost; first; previous; jtriilad;

happy

free;

likid-^-Drsal.
limbag-o-Editoial.
lingoc/-\\"eckly.
lulodc/-Til)ial.

meval. Nauuhaw-r/-Thirsty; dry. Nam;kol d-'Va pertain or belong

to.

Nauukol --Kit; apt. Nauukol sac/ Kcxclant. Xauukol sa alipin -n SM


menial.

sa lupa-f/-Kartly; tci'rcnc; worldly; earthy. Nauukol sa lupMiig tinubuan-rr Vernacular.

vile;

slavish;

Nauukol sa pagkakasama-"-Sorial; cunpanionable;


\

Nauukol sa alon-r/-Tidal; \\avy. Xauukol sa ama-a-Patrimonial;


nal;
fatherly.

ato-

Nauukol Nauukol

sociable. sa mana-//- l!crcditary. sa niga kulay-r/ -Chromatis.

ONZ
Nauukol
mental;
sa

O-PO
iisip-rt-lntellet tual;

pag

Ngiba-a-Singular; individual; particular.

ideal.

Ngibit-w-Grimace;
Ngiki-n-Chill. Ngimi->/. emerity; Noiiigi-n-The edge
lips.

wry

face.

Nauukolsa pagkain -a Nut ritious; uutrive Nauukool sa p&gkakapatid-a-Brother


ly;

fraternal.

scare; fright. of the eyelids

or

Nauukol sa pagsasaysay //-Narrative. Nauukol sa pagtangi-a-Negative; negatory.

Ngipin-n-Tooth. Ngipinin at paglapatin-7'-To


Ngiti )/-Smile N>i\\ ;/-( irimace.
i

moilise.

Nauukol sa pagtatawa-a-Laughable. Nauukol sa panahon-a Chronic; primeval.

Nauukol sa parang-rt-Rural; rustic. Nauukol sa paskong mababa-a-Quadrigesimal. Nauukol sa patay-a- Obituary. Nauukol sa puso-a-Cordial; sincere. Nauukol sa religion-a-Sacred; holy. Nauukol sa sacramento a-Sacramental. Nauukol sa salapi-a-Pecuniary. Nauukol sa katawohaiw/- National. Nauukol sa serafiu-a-Seraphic; angelic. Nauukol sa sulat-a-Graphic. N'auukol sa tingin-a- Visual. Nauukol sa tiyan-o-Ventrial. Nauukol sa umaga-a-Matin. Nauukol sa voces-o- Vocal. Nauukol sa volcan-n- Volcanic.

Ngumasab-v-To crunch; Ngumiaw-y-To Mew.


Ngiimiki-v To chill. Ngumiti-p-To smile. Ngumuso-t?-To pout;

munch.

]>ucker.

Ngumuya-?;-To
yet.

masticate; chew. nevertheless; except; Nguni-ttwy'.-But;

Nguso-^-Upper-lip. Nguso ng baboy 6 hayop-w. Snout; nose. Ngusuan-ft-Longsnouted. Ngusuyan-/--To point with the nose. Nguyain-77-To chew; masticate. Ni-prep.-To; of; from; wit; on; by; for.
Nila-pro. -Their; theirs.

Nauna-a-Primitive; former; anterior; preceeding. Nauuso-a-Customary; fashionable; frequent. Nauutal-a-Tongue-tied; stuttering; stammering. Nauntas-7'-To finish; terminate.

Nilay-it-Thought; meditation, idea. Nilayin-7/-To think; muse; moditate; contemplate; consider.

Nilimbag-n-Pamphlet;
edition.

printed

matter;

Ninakaw-w-Theft; robbery; that which has been stolen.

Ningas-w-Fervency; flame; ferventness;


ardency. Ningning-n-Lusteo,
brightness;
glitter;

Nawala ang diwa--Spiritless; languid;


weak; down-hearted.
Nayon-;/-Suburl); district; territory; let; burg; small village. Negro-;/- Negro; ethiopian; ethiop.

brilliancy;

ham-

shine; refulgency; refulgence; scintilla; shimmer; gleen. Niog-;/-Cocoanut.


Xij)i.s

w-Thinness.
thin;

Nuetro-a-Neuter.
Nga-r/t'.-Well; then, since; therefore. Ngalan-H-Name; vocable; denomination.

Nipisan-w-To

make

thin.

Niya-pro.-His; her/ it's; hers. Niyon-ad*;.-Then; at that time.

name; denominate; give name; nickname. Ngala-ngala-n-The roof of the mouth; pharnyx. Ngasab-n-Munching; cruni'hing.
Ngalanan-/;-To
a

N ()<)-? -Forehead. Noon-^t'.-Then; at that time; when. Nunal^-Mole. Nnno- Grand fat herjgrandmother; spec-

Xgatngat-^.-Gnaw; gnawing. Ngatngatin-7/-To gnaw. Ngayon-ar?7/.-Now; at the present time.

Nuno

Ngayon Ngayon

araw-acfo/. -To-day.
din-fltffa'.-Now;

specter/ spight; pan torn. sa talampakan-n-Great; great; grandfather. Nutnut-w-Kavellings. Nutnotin-w-To unravell.
tre;

immediately;

in-

Nuynoy

plumb. Ngiaw-w-Mew.
stantly;

^-Exploration; examination. Nuynoyin-7y-To explore; examine; name,


specify.

O
Octubre-w-Oetober.
( (

)o-^/?r.-Yes; sure;

aye; yea;

indeed.

)nza-//-Ounce.

O-opo-adi: Yes-sir; yes-ma'am.

PAB
Oras--Hour; time.
Orasion-n-Orison; even; eve.

96
Oroy'-inter. Begone,June bug.

PAG
the

gitout; hum. Owang--Horned bug which rembles

Oras ng camatayan-n-The hour of death.


Orason-w-Cloek; watch; timepiece. Ordenanza-fl-Ordenance bylaw.
Oropel-w-Tinsel.

Oyam-w-Mockery;
scoff;

scoff ery; jeer; sneer,


scoff; jeer.

hoax.

Oyamin-v-To riducule;

Pa-a/Zt'-Yet; still;

notwith standing.

Paa n-Yoot.
Paalarn-n-Goodbye;
adieu; valediction; valedictory. Paalisin-z'-To dismiss; send away; put out; dispel.

Padakilain-r-To extol; exalt; sublimate; elevate/ magnify.

Padaluyan
drain.

ng

tubig-w-Canal;

gutter;

Padapa-a-Prone; facedown.

Paamoin-r-To tame; domesticate. Paamuin-v-To tame; domesticate. Paa ng ibon 6 hay op na matilis ang
kuko-w-Talon; claw. Paanayarin-v-To soften; mollify; mitigate.
Paano-a<fc/.-How; as; why; in what manner.

Pader na lupa-n-Mud-\vall. Padilagin-v-To embellish; aggrandize; beautify; adorn; emboss; raise;elevate;


illustrate.

Padilimin-v-To blacken/ darken; blind; obscure. Padparan-7/-To pare/ shorten; cut away;
delineate.

Paano iyan-How is that. Paano na ay hindi-By no means;


degree. Paasahan-77-To give hope. Paaasohan-z/-To make or

Padparin-f-To equalize;
in

match; make;

no

equal.

Padron-w-Census.

Pag aagawan-n-Scrambling; snatching;


cause
to

scrambling match.

smoke. Pa asohan-w-Smoke stack; chimney. Paasohin-f-To smoke; fumigate. Pababain-#-To lower. Pababain ang loob-v-To humble; humiliate; tame/ dishearten. Pabalik-rt-Reverse; backward.
Pabalikan-v-To reverse; rebut, Pabaliktad rt-Contrary; reversed. Pabangisin-i'-To make wild or tierce.

Pag aalaala-n-Remembrance;

reflexion;

thought; thinking; meditation; contemplation. Pag aalab ng loob-n-Passion; rage; anger; strong love.

Pag aalaga-n-Tutelage education Breedtaking care of; bringing up. aalay-w-Dedication; consecration; present; offer; gift. Pag aalis -fi-Going; leaving; evacuation. Pag aaliw-i- Diversion/ sport; merrymaking; liesure; recreation; consolaing;

Pag

Pabango-?i-Perfume; odor. Pabangohan-v-To perfume.


Pabaya-fl-Indolent; neglectful; lazy; negligent; careless; heedless; injudicious; indesereet, inert; forgetful; indifferent; devious; inadvertent; improvident; slovenly; slouchy. P:\bayaan-t--To neglect; omit; forget; overlook: abandon; countenance; <|uit, leave; let; relinquish; forsake.

tion; comfort; entertainment;

amuseinsur

ment; pastime.

Pag aalsa-^-Rebellion;
i-ection;

uprising;

mutiny; riot. Pag aampon-;/-Protection sii]port; main tainance: kindness; favor; })atronI'a

age; help; aid; tutelage. u aanin--z/-To lighten; aleviate;


r

make
love-.

abalungan-n-Spring. Pabigat-rz-Weiglit; burden/ ballast.


Pabiglabigla-atftvl iastily;
precipitately.

lighter. Pair aanito-//-Idolatry; inordinate


Pair

hurriedly;

aanyaya-w-Invitation. Pag aapoy-;/ -Kindling; ignition; setting

Pabilin-n-Complirnents; message; errand.

on

h're.

commission.
Pabuis--Interest; profit; gain. Pabulabukin sa lalamunan-7/-To gargle. Pabuya-//-Preiniun; prize; reward; bounty/encourageiiR'iit; inducement, stimulant.

Pag

aaral-w-Study; learning; instruction;

apprenticeship.

Pan aari-;;- Fortune; wealth; estate farm. Pa-aari sa salajiing buisan-n-Mortgage;


pledge; security.
Pacr aa.-a\\a

sa

PAG
Pag aaway
//-Finht; war; pute; quarrel; conflict; contest; disa-

97
combat;
dis-

PAG
Pag
ayusin-'tf-To

arrange/ regulate; set


,

in order.

greement.

Pug abuloy-n-Aid;

help;

sinvor;

as-

Pagbaba-n-Descent; desc-encion. Pagbabadbad-n-Steeping; soaking; wetting.

sistance. Pat: a.irap-//-.\ctivity.- laerity; quickness;

prevention.

Pagbabag--Fight; mutiny: riot, Pagbabaga-M- Kindling; ignition setting

Pag

agaw-n- Scrambling;
pillage; plundering;

snatching;

rape,

marauding

Pag ahit-H-Shave; shaving.


Pag ah<>n-/MJoing ascendency, up; mounting. Pag akay-n-Leading; teaching; drawing. Pag agkyat-rt- Ascension; ascendency.
Pagal-n-Fatigue; hardship; weariness; molestation; work. Pagal-r. -Wearisome; tiresome; fatiging;
painful. Pag:ila //-Pelican. Pag alangan ng loob-;/ -Uncertainty; perplexity; irresolution; wavering; hesitation; suspicion; suspense.

on fire. Pagbabago-w-Renewing, change; alteration-, transfiguration; metamorphosis.

Pagbabagong lakas-n-Convalescence:
covery.

re-

Pagbabahagi-n- Partition division. Pagbabahin-w-Sneezing; sneeze.


Pagbabahog-7i-Incorporation.

Pagbabaka-n-War; combat/ dispute.

fight;

conflict; fray

Pag

alimura-w-Insult; abuse; reproach; slander; denunciation. Pag alalay-tt-Support; help; assistance.

Pagbabala-a-Threat; menace; intention. Pagbabalbas-w-Flattery. Pagbabalayi-;z-Wedding; nuptials. Pagbabalibag-?i-Throw; cast; casualty. Pagbabalintuna--I)oing of anything by another, that should be done by one'sself; reverse; perpersity; perverseness. Pagbabalita-w-Narration; relation; notification reference; telling of news. Pagbabaliwas-w Traffic/ trading; com-

PagaUngin-v-To cure; heal; mend;


heighten; extol. Pagalingin-c-To clean or clear land; prepare brush land for planting. Pag alispusta-w-Insult; abuse; offence; effontry; contempt; denunciation; vituperotion; vilification; injury; almsiveness.
Pagalis-n-Start; departure; egress; agression; exodus. Pagaliton-t?-To anger; make angry. Pag alitan-n-Cause of a quarrel.

merce.
Pagbabalot-n-Package; wrapping; baling. Pagbabaluktot-n-The bending; clinching.

Pagbabanaln- Virtue;

sanctification; vir-

tuousness; purity/ chastity. Pagbabasta ng kalakal-;?- Packing; package/ baling. Pagbabawas-#-D i in u n i t i o n decline;
;

fall.

Pag ambag--Contribution; subscription;


tax.

Pagbabayad-n- Payment; pay; retributionreward; disbursement; quittance.

Pagbabayad ng
beantlfy:

lubos-n-Satisfaction; grat-

Pagandahin-^-To

embellish;

ification/

recompence.

adorn; decorate; emboss.

Pagbabayad ng upa-;z-Payment; recomgrumpence.

Pag angil-w-Growling:
bling.

snarling;

Pagbagayin v-To adjust; adapt;

fit;

make

Pag

ani n-Crop; harvest.

Pagano-n-Pagan.
Pagapan-rt(/6-.-Creepingly.

proper or convenient. Pagbago-ft-Renewal; alteration; renewing;


transition.

Pag apa \v--Inundation; overflow. Pag api-?i-Grievance. Pag apid-;/-Adultery. Pag aguhap-;/ -Groping: hunting for anything by feeling; blind man's stick. Pag asa-n Hope; expectancy. Pag asiste-M-Help; assistance; aid. Pag ato-/-Poise.
Pa.ir

Pagbaha--Overflow; inundation. Pagbala-?i-Threat; challenge; impeachment.


Pagbalak-n-Intention; innouncement. Pagbalik--Return; devolution.
Pa,L banalbanalan-w-Hypocricy. Pagbangit-n- Mention; allusion. Pagbasa-;z- Wetting; moistening.
r

Pagayongayon-a-Lazy;

ayaw-;;-liefusal denial; (mitting. indolent; idle; careless/ negligent/ wandering/ slip-

Pagbasa-/^- Read ing. Pagbatak-;? Pull/ haul; tug/ draw; pulling; tu.urging; regress.

shod; harumscarum.

Pagbati-

Salutation; greeting; salute.

Pagayongayon-fw/f-Indolently; carelessly;
lazily/ negligently.

Pagbatiin-^-To salute;g reet; reconcile. Pagbawalan-w-Prohibition; prohibiting.

13

PAG
I

PAG
prohibit;

Pagbawalan-7ATo
suspend.

deprive;
felling

Pagbawan
trees.

ng kahoy-w-The

of

Pagbulok-n-Rottening; pus; corruption; decomposition. Pagbunot-^-Eradication; pulling up. Pagbutasbutasin parang bithay-w-Perforation.

Pagbawas-n-Dwindle.
Pagbawi-fl-Recovery; redemtion; redeeming;
retaliation.

Pagbuti-n-Im pro vement


tion.

improving;

progress; advancement; growth; addi-

Pagbayaran-n- Payment; recompence. Pagbibigay-n-Giving; offer; gift; bequest;


legacy; present; presentation; gratuity.

Pagdabog-n-Grumbling; growling; murmuring.


Pagdadala-n-Carrying;
carriage; portation; transporting.
trans-

Pagbibigay ng upa-w-Payment. parte-w- Notification; Pagbibigay


ticipation.

par-

Pagbibigla-n-Haste; tumult; speed.


ration.

hurry;

confusion;

Pagbibilang--Count; counting; enumePagbibilango-f-Imprisomment: imprisoning.


command; Pagbibilin n Commission; errand; charge/ request/ recommenda-

plea; allowance; apology. Pagdadalawahin-n-Bi- section. Pagdadaop-w-Dispute; disagreement; the closing of two things.

Pagdadahilan--Excuse;

Pagdahak-n-Hawk; hawking.
Pagdahas-w-Force; courage;
titude;

vigor;

for-

valor;

violence; co-ersion.

tion.

Pagdadalhin-n Transportation. Pagdaing-w-Lamentation; entreaty; im


ploration; expostulation. inPagdaka-arfv.-Soon; immediately; stantly; suddenly; right away; presently:

rounding sum. Pagbibintang--Impotation; accusation;


^agbibilog-w-Rotation/
indiction

Pagbibintangan-f-To impeach.

indictment. accuse;

blame;

speedily.

Pagbibithay-w-Sifting; bolting. Pagbigat-w Gravity/ weight; importance. Pagbigkas-n-Pronunciation; publication;

Pagdaka-a-Sudden; mediate; plumb.

unexpected;

im-

Pagdakip-w-Seixure; capture. Pagdalangin-v-To request; entreat; petition; pray. Pa.^lalaw-n- Visit;

saying of anything without thinMng. Pagbigyang lingkod--Courtship; lovemaking. Pagbigyang loob-n-Indulgence; compli-

visitation.

Pagdalo-n-Succor; assistance; aid; help.

ance
Pagbitakan-n-Cracking; splitting. Pagbitakin-v-To crack; split. Pagbual-n-Tumbling, tumble; demolition. Pagbububo-tt-Founding; casting; fusion;
smelting.

Pagdamay-n-Implication; inculpation.

Pagdamdam-n-Sentiment; perce])t ion;


feeling: sensation; indisposition. Pag<lami-?i-Jncrease; multiplication; pro
ticiency.

Pagbabugbog-tt-Bruise; contusion. Pagbububat-n-Origin; baginwing; raising;


lifting.

raan-w- Passing; review. gdaragdag-n- Addition; increase. l*agdaraglag ng lakas-n-Reinforcement.


1

'aizi la

'a

Pagdaramdam-n-Suffering; feeling;
I

suf-

I'agbubucoi //-Separation; segregation; preclusion. I 'a gbu >u la ;/Effervescence; effervescency. Pagbubulaybulay-tt-AIeditation; contem1

tVrance; indisposition;

sensation.
de-

Pegdarasal-n-Prayer. Pagdaraya-A-Cbeating;
ceit;

allurement;

fiction.

Pagdatal-xArrivaly coming.
Pagdating-//-. \rrival: com ing. PagdayO^n-Visit; visitation; going place for a certain purpose.
to

thought idea. Pagbobalnngbulan^an-fi-Whisp^r;


plation; musing;
})<M-ing;

\\

liis-

gossip

gossiping.
\\rcstlc;

Pagbubunofling.

-\Vivst ling;

scuf-

Pagdodfposito-// Depositing;
1'aLT'le'lestiero-tt-Deportation; iiMMit; exile.

deposition.

banisli

Pagbugaw-n-Scaring;

fright.

Pagbugbog
Pagboboe
nation.
//

//-Contusion;
i-aising.

hruise.

Pagbuhat-;/-Lift;

Mffusion; pouring.

Pagbakal-w-Springing up;
Pagbuli-n-Polish.

Pagdidikit-n-GluingJ co-hesion; coherence; coherency. Pagdidilidili-n- Meditation; musing; contemplation. Pagdidi ig-/? Sprinkling; watering. ng araw--Eclipse of the -un.
I

Pagdidilim

ng

biian-n-Ecli])se

of the

Paghahdmok-n Dispute; dissagreement;


tight;

moon.
Pngdidiwang-77-Celebration. Pftgdool-n-Pervendon; perversity;
per-

war;

battle;

conflict.

Paghahandc >g-n-Preparation; prepari ng;


pleasure; present; gratification. Paghahati-tt- Division; partition; apportionment/ compartment/ distribution.
condii'-in-; Paghahatid-n-Conduction accompanying. Paghahayin-#-Oblation; offering.

1'agdowahagi -// IVrsecution; ment; abuse.

lltreatilltreat;

Pagdowaha.iriin-w-To persecute/ abuse.

Pagduduble-n- Doubling; duplicati< >n Pagdudurog-fl Pulverization; powdering.

Pagdulog-if- Presentation; presenting. Pagtluruin-tJ-To prick; perforate; pnncli

through. Paggahis-^-Bape; ment.

ravishment;

allure-

Paghahalal-n-Election; choice; electing; choosing. Paghalay-n- Awkwardness; scorn; contempt; depreciation. Paghalo-w-Mixture; mixing. Paghaluhaluin-v-To mix; jumble. Paghaluin-7/-T<> mix; mingle. dislimit; Paghahanga-ft-Limitation,
trict;

Paggala-;/- Stroll; gadding; going.

bounds.
disregard;

Paggalang-?*-Respect; worship.

adornation

Paghaiuak-n- Depreciation; scorn; contempt; insult.

Paggala w-wMovement; commotion. Paggaling-n-Recovery; growth advance; progress; advancement.


Paggamit-;/-rse; service; employment; custom; adoption; affiliation; style; espousal; fashion. Paggamot-n-Remedy; reparation; cure; healing; doctoring; recourse.

Paghamog-w-The falling of the dew. Paghamon-n-Challenge; threat; provocation.

Paghanap-n-Search;
looking for

hunt;

searching;

Paghandulong--Assault; attack.
Paghapis-w-Excruciation. Paghapit n-Pressure. Pagharap-w Presence; presenting/
sentation; exibition. Paghatol-n- Sentence; j udgement. Pahawaii-n-The felling of trees. Paghibik-?! Groan; sob.

Pagganti--Remuneration; revenge; reward; retribution. Pagganti ng utang na loob-w-Gratification; satisfaction; gratitude.

pre-

Paggapas-n-Harvesting; harvest/ reaping; gathering of a crop. Paggasliw-n-Liking; affection; taste. Paggasta-?i-Expense; costs; charge; dis-

bursement. Paggawa-n-Work;
tion;

construction;

opera-

working.
uli-w-Iteration.

Paghibo-n-Seduction; illusion/ deceit; imposition; cheating Paghigpit-w.Tightening; oppression; cruelty; hardship. Paghihigop-n-Supping; sup; absorption; swallow.

Paggawa

Paggiba-n-Destruction; overturning; desolution; devastation.

Paggibik-w-Succor; assistance; aid; help. Paggiik-n-Threshing. Paggisi ng balat-n-Itch; itching. Paggitti-n-Sprouting line; Pagguhit-n-Lining; drawing of
lines.

Paghihimagsik-w-Rebelliournes; severity; stubbornness. Paghihimagsik ng bayan laban sa puno-n-Re volution; sedition; insurrection;

rebellion.

Paghihimpil-n-Alleviation. Paghihintay-/z-Expectation; stop; stay/ sojourn; pause; expectancy.

Paggulamos--Scratching; pinching. Paggulong- The rolling. Paghahaba-n-Lengthening; prolongation. Paghahabilin-w-Trust; recommendation. Paghahalaga-^- Valuation; appraisal; appraisment. Paghahalaman-n-Horticulture.
substitution; Paghahalili-n-Change; reliel; exchange; succession; surrogation; remission.

Paghihip-n-Blow; blast; puff. Paghihirap-/z-Excruciation; pain. disunion; Paghihiwalay-;?-Separation; segregation; divergence; devergency;

compartment.
Paghila-tf-Draw; drawing; haul; hauling. dragging; tug; tugging; towing; tow. Paghilig-n-Inclination; fancy, propensity;
reclining.

Paghilo ^-Dizziness.
Paghilot-n-Softening; mollifying.

Paghahamak-n-Depreciation; contempt;
scorn; disregard;
insult.

Paghiluman ng sugat-rt-The knittisg gether of a wound.

to-

t>AG
Paghim'angit-^-The
bits.

100
into

PAG

tearing

small

Paghinapangin-f-To

fortify; strengthen; give courage. Paghingal-^-Pant; palpitation; respiration; breathing. Paghingi-#-Entreaty; request; petition; prayer; claim; demand; imploration. Paghinto-72-Stop; pause; suspension; ces-

Pag ikit-n-Rotation; turn; tunning. Pag ilag-n-Avoidance; evasion. Pag iling-#-Negation; denial; negative;
refusal.

Pdgina-7/-Page.

Pag

intindi-;z-Intelligence;
skill;

understand-

ability; sense; spirit. Paging-i7-To be; become; exist.

ing;

sation; relay; delay.

Paghinuhod-w-Apology. Paghipo-^-Touch. Paghiwa-n-Cut; cuttings slicing. Paghiwa-hiwain-c-To cut into


pieces.

Pagitan-n-Space; interval; interlude; tance; middle. Pagitan-_prep.- Among; between.


diate.

dis-

Pagitna-a-Intermediate; intervening; me-

small

Pag inis-w-Smothering;

Paghiwalay-#-Division;
der.

separation; sun-

hardship; oppression. Pagiwi-n-Nursing;tutelage; guardianship. Pag iyak-n-Cry; seeping; act of corying;

Paghiwalayin-v-To separate; divide; part;


sunder.
Paghuad-?/-Counterfeit; imitation; copy. Paghuhula-w-Prognostication; prophecy. fall; throwing Paghuhulog-w-Falling;

mourning.
Pagka-arZy.-After;

afterwards.

Pagka abaw-Misery; humiliation. Pagka agas-w-Miscariage; strong menstruation.

down. Paghuhulog ng isang wika sa


translation;

iba-w-

interpretation.

Paghukay-rt-Excavation.

Pgahukay muli-//-Exhumation. Paghupa-w Decay; decline; fall;


nation
extenuation.

decli-

Pagka ahon-n-Ascencion; ascendency. Pagka ahon sa pagka alipin-n-Freedom. from slavery. Pagka akma-n-Corespondence; fitness. Pagka alaala->i-Remembrance; recognition; memory. Pagka alila-ft-Servitude; state of being
a ser\r ant.

Pagi-n-Dog-fish. Pag ibig-w-Love; affection; esteem; attachment; desire; estimation; philanthropy; good nature. Pag ibig sa DIOS-w-Piety. Pag ibig ng mahigpit-n-Fraternity; bro-

Pagka alipin-n-Servitude; bondage;

sla-

very; thralldom; thrall; yoke; oppression. Pagka antala-72-Detention; delay; obstacle.

therhood.

Pagka
easing;
alle-

Pag

igi-fi-Improvement;

viation.

Pag igihin-v-To ease; alleviate. Pag iiba-w- Alteration; transformation;


change; metamorphosis.

Pag iikit-w-Giration; turning. Pag iilag-w-Wildness; evasion; scare. Pag iilagan-w-Wildness; temerity; evasion;
scare.

api-n-Degredation; fall; degeneracy; diminuitive. Pagka ayos-^- Arrangement; order. Pagka ayos sa matowid-ft-Justification; equity/ justice. Pagka Itabay/- Degeneracy; declination; decline. fall;
I'a.^kahagbajr njr sasakyan-?/-Shipwreck. raukal>alani-;/-Detention; delay; slow-

Pag iilagin-n-I)iarrhea. Pag iilagin-a-Wild; timid. Pag iingat-w-Care; caution: precaution;


safeguard painstaking; prudence; watching; heed; reserve; security.

Pa^kahalatong-w-Accident,- incident; debreaking of an lay caused by the instrument or machine.


Pagkabalisa-ft-ReetlessmesB; ion; uneasiness.
\\atch.

perturbat-

Pag iin'og-// Iy ration; turning. Pag iipon-w-Hoarding; gathering; laying


<

Pagkabantay-n-Guard; Pagkabasa-n- Wetting; moistening.


Pa.u;k::ha-<a^
n.u;

away; storing; putting away.

Pag

lonliurss; unison; agreement; conformity. Pag iisip-//. Thinking; thought; ivasi-n; talent; mind; brain; anderat&nding{ intention; justice; consideration; i>ru deuce; tight; principle; ability. Pag iiwan-??-Abandonmant; quittance.

iisa-ft-Solitudc;

Pau'kaoala
ility.

//

-Chil.l iiood; perulity:

sasakyan-//-Ship-\vreck. juven-

Pagkabawi-n-Recevery; regaining.
I'airkahayani
city.
//

lioldness; fmra.ire

auda

Pa-^kahiurat an-;/- Heaviness;

overload! n-;

surcharging.

PAG
t

101
Pagkaing ikinabubuhay-n-Food; maintenance; snbsistaiior. Pagkaisa-;/ Uniformity; unison; unity; conformity. Pagkaitan-ft-B&fnsal; denial; negation. Pagkaa akgpang ng inga tawo-w-Fraternity; brotherhood. Pagkaka alit-n-Dispute; disunion; difference; controversy; discord; disagreement; misunderstanding/ variance. Pagkaka ayaw-n-Refusal; denial.

Pagkabigla-n-Hurry; quikni'ss; activity; promptitade; speed. Pagkabihag--Captivity; con moment.


Pagkabili-w-Cost cost-price; price. Pagkabitin-;/-8uspension; hanging. Pagkabawal-n-Tumble; fall; overbalance;
,

ox-crturning.

Pagkaluiliav // Maintainence; support; sustinence; subsistence; life. Pahkabuhay na inuli-^-Resurection revival.

Pagkabuhos-//- Effusion; pouring. Pagkaboli-n-Polish; tinish.


Pairkabulok-71-Rottenness; putrefact ni; infection; corruption; pollution; putridness; di'jravity; depravation. Pagkabttsog-^rSatiety; fullnes of the
i

Pagkaka ayon-?i-Accord; accordance;


conformity; cidence.
uniformity;
unity; coin-

Pagkaka ayos-w- Arrangement;


alliance; unity.

equality;

stomach.
Pagkadalaga-n^Virginity; girlhood. Pagkaduble-ft-Duplication*

PagkaduUis-H-Smoothness/ slipping. Pagkagalit-//- Anger; rage. Pagkadios-n-I)iety; divinity. Pagkagawa--Work; cut; sliape; fashion;

Pagkakagalit-n-Discord; anger; dispute; rage; passion. Pagkakagalitan-n-Qurreling; misunderstanding; disagreement; dispute. Pagkakagulo-w-Revolution; insurrection; disturbance; sedition.. Pagkakahalo-n-Mixture; mixing. Pagkakahiwalay-w-Separation; disunion;
division.

make; doing. Pairkagastahan-?i-Expense; cost.


'agkagawgaw-n-Mixing. Pagkaginoo-n-Rank; honor; decorum; honesty; decency: nobility; distinct1

amazement. Pagkagulo n-Disturbance; fight/ noise; war; insurrection/ commotion; tumult;


confusion; perturbation. Pagkahamak-?i-Infamy; dishonor; grace; humiliation; baseness.
riot;

ion; respect. Pagkagitla-n-Surprise;

Pagkakaiba-?i- Alteration; difference. Pagkakaila-#-Denial; contra ventiom Pagkakailangan-w-Necessity; want; need; urgency; exigence. Pagkakaisa-n-Unity; agreement/ unanimity.

Pagkakakuha-w-Seizure; capture; taking;


getting.

dis-

Pagkahandu-;/-Preparation; pomp; show. I'a-kahango-w-Redeinption; taking out;

Pagkakalagay-^-State; condition. Pagkakalakip-72-Juncture; joint; unity; state of being together. Pagkakalapat-;z-Juncture/ union; connection; uniting; combination/ joining;
unity;
coalition/

ransom.
Patrkahapay-n-Inclination. Pagkahapo-xr-Inability. Pagkahapon-flkfe/.-AfternooB; ner; in the afternoon.

contiguity.
;
.

after din-

Pagkahawa-n-Infection; contagion. Pagkahibang-n-Delirim; dotage; rant.


1

'a-rkahilig-n-Inclination;
ation;
r

inclining.
taste.

Pagkakalapit-w-Proximity vicinity; proximation; approximation. Pagkakaling-w-Reference; relation. Pagkakalinga-w-Heed; care; attention; colicitude; caution; watching. Pagkakaloy-n-Timbrel maker or seller/ stamp maker.

Pagkahilig ng loob-w-Affecdon; inclinfancy; liking; Pagkahinog-n-iMaturity; ripenness.

Pagkakarnag
atives;

anakan-w-Relation; kindred.

rel-

Pagkakamali--Error; mistake; blunder;


oversight. Pagkakaiiiatay-w- Mortality;

PaL kahubo-?i-Nakedness. Pagkahukluban-w-Decrepitude;


Pagkahuli-/i- Posteriority;.

old-age.

death.
.

Pagkakamit-n-Attainment.

Pagkahulog-w-Fall.

Pagkaiba-- Dissimilarity; dissimilitude;


inequality.

Pagkakamtan--Attainment; acquisition siiui Pagkakamukha-w-Resemblance


larity;

likiness; eciuity; equaelity/ si-

Pagkaibig--Love; liking; desire; choice;


caprice.

militude; simile.

Pagkain-n-Food/ victuals/ viand; ration;


Tare; sustenance. Pagkaina-w-Maternity, motherhood.

Pagkakapantay-?i-Equality; similitude. Pagkakaparis-n-Kquality; similitude; similarity; simile; equivalence; equity;

likeness.

102
Pagkakapisan-n-Unity; union; combination; meeting; congregation/ alliance.

PAG
kabuntisan-w-Miscarrieffervesstate;

Pagkakuha ng
age; abortion.

Pagkakulo-n- Effervescence;

Pagkakapatid-w- Fraternity; hood.

brother-

Pagkakasal-n-Esponsal;
ding.

nuptials; wed-

cency. Pagkalagay-w-Attitude; condition; rank.

position;

closeness; Pagkakasalimoot-n-Deusity; compactness. Pagkakasalingsaling-w-Tradition. Pagkakasalot-*/- overty; badlnck; pestilence.

Pagkalalaki-n-Virility. Pagkalanta-n- Withering; fading. Pagkalasa-n -Taste. Pagkalat-w-Scattering; distribution; dispersion. Pagkaligpit-n-Picking up; gathering; putting away> putting in order. carelessPagkalimot-n-Forgetfulness; ness; heedlessness; oblivion. Pagkalipa-n-Leveling. Pagkalipol-9i-Extermination; distruction;
extinction.

Pagbakasama-n-Juncture;
tion.

joining; uniof time.

Pagkakasangayon

n- Unity

Pagkakasira-w-Discord; variance; misundisunion; derstanding; corruption;


pollution.

Pagkakasunduan-w-Reconciliation;
cord.

con-

Pagkakasunod-n-Succession;

series.
flle.

Pagkakasunodsunod-n-Row;
tion;

Pagkalis-n- Scraping; taking of the edge. Pagkalito n-Confusion; perplexity; perturbation; lightheadedness. Pagkalunok-n-State or condition of poverty.

Pagkakatalaga-n-Intention; a p p r o p r iapropriety; manner; mode. Pagkakatali-?t-Tie; tying; binding. Pagkakatalo-n- Dispute; opposition; gument; contradiction.

Pagkaloob-n-Giving;
offering.
ar-

gift;

presentation;

Pagkalubog-n-Snbmersion; Pagkalugso-n Destruction.

immersion.

Pagkakataon-n-Accident; occurence; occasion; happening; bap; opportunity. Pagkakatimbang-n-Equilibrium; balance. Pagkakatipon-w- Meeting; gathering; congregation; hoarding; laying up.

Pagkakatipon ng madla-n-Multitude;
crowd; meeting, congregation. Pagkakatotoo-n-Proof; realization;
truth.

Pagkalula-n-Svvoon,dizziness;seasickness. Pagkalulo-M-S oon. Pagkalusaw-n-Fluidity; 1 i q u e s c e n c y squandering of an inheritance. Pagkaluto-n-The manner of cooking; cookery; decoction.
;

Pagkamaan-)?- Amazement; charm. Pagkamalahininga-n-Tepidity. Pagkamalakuko-iz -Tepidity.

Pagkakatulad-7* -Resemblance;
tude; likeness; similarity.

simili-

Pagkamapagpatawa-n- Jollity; joy fulness. Pagkamaramdaman-w-Tenderness; delicacy.

Pagkakaumpog-M-Company; meeting.
Pagkakatapat-- Equality; equivalence. Pagkakawanag-n-Reference; relation. Pagkakawangis-Tz-Comformity; likeness;
resemblance; similarity; simile; similitude.

Pagkamasdan-?i-Look; review; examination.

Pagkamatay--Death;
tality.

decease;

mor-

PM gkaka wanki-w-S
blance;
ity;

i 1 i

ude

rese

m-

likeness;

simile.

Pagkamot-n-Scratch; scmtc-hing. Pagkanlong-w-Hiding; protection concealment; shading; palliation; detVn>-.


Pagkapa-w-Feel; toucli. Pagkapalabunga-w-Fruitf ulness; Pairkapalagay-w- Adulation. ^igkajiaos-w-Hoarseness.
I

Pag akwasto-w-^rder; likeness; uniformregularity.

fertility.

Pagkakayas-n-Whitling; shaving.
Pagkakikil-;/- Filings. Pagkakiskis-?*- Scratch ing;
friction.

Pugknpatawad
forgiveness.

Aciiuittance;

acquittal;

Pagkakabahog-fi-ft- [ncorporation; bination; mixing-

com-

Pagkapilay-n-Lamenees;
disability;
halt.
abil-

sprain;

limpcon-

I^gkakilala n Amnesty; intelligence; kno\vlcl^c.


friendship. Pagkakiling-^- Inclination;
ity;

cogni/ance;
skill;

Pagkapilipit-ft^Twiat; tortion; twining.

wreathin.ir;

declination.
edition;

Pagkakfaltal**!

Stamp,

print;

impression. Fagkakola-n-Gluing.

Pagkapoeta-n*Poet, Pagkapuno-n-Repletion. Pagkaraka-r/y/7'. Suddenly; immediately.

instantly;

PAG
Pagkasagi-w- Brushing airainst another; \\alking where one
of one's
clothes;

103
ng ut:ing
gratefulness.

PAG
na loob-n-Gratitude;

should not.
Fagkasukit-H -Disability; sickness. Pagkasakhiw-M-Universalit} Pagkasala -u Violation. Pagkasalangasang-n-Contravention. loob-n-Inconstanry; Pagkasala wahang infidelity; uncertainty; suspicion; doubt; hesitation.
.

Pagkipagkitaan-n-Meeting; visiting; encounter. Pagkit-jMtlue; mucilage; waxtaper. 1'a-kulikol) sa isang lu.u'ar--Siege. Pagkuenta-w-Samming; addition.

Pa^kuha-x-Taking;
grasp;

Pagkuha

i-apture; ang di

seixing; sei/ure.

graspin-:

kaniya-n-Usurpation.

Pagkasauli-H-Return;
1

reintegration. agkasira-ft'Ruin; downfall,- pollution; corruption; putrefaction.

Pagkasnnduan-ft-Accord; accordance; amenity; reconciliation; accommodation.

Pagkukulang-n-Lack^ shortage; want. Pagkukulong-n-Oonfinement; seclusion. Pagkukulon- sa kusa-i/ Hermit; recluse. deceit; Pagkukunuwari-w- Affectation;
hypocricy.

Pagkukupkup-n-Shelter; protection;
succes-

safe-

Pagkasunodsunod-n-Alteration;
sion.

guard. Pagkukuro-n-Correction;
rling.

regulation.
ruf;

Pagkasupil-n-Subjection; submission. Pagkatagpo-H-Find: discovery. Pagkatakid-it-Trip; stumble. Pagkatangi-N-Singularity; separation re;

Pagkukuton-n-Wrinkling; wrinkle;
Pagkulo-n-Bolling.

moteness; solitude. Pagkstangi-n-Refusal; denial.


Pagkatapos-wr/7'. -After; afterwards; then; next.

Pagkupas-n-Pading; withering. ^gkurot-w-Nip; pinch. Pagkuskus-n-Scrape; catching; friction. Pagkusot-M-Rumple; rumpling. Paglabag-n-Resistence; stubbornness; reI

Pagkatapos-n-Termination; end. >agkatapos nang-jarep.-Af ter. Pagkati-n-Kbh.


1

belliousness; rebellion/ insurrecction.

Paglabag sa kautusan-n- Violation.


Paglaban-H-Resistenee; tight; war; antaganism; opposition; assualt. Paglabas-n-Departure; start; exit; exodos; going out.

Pagkati-u-Itching.

Pagkatina-n-Dye; dying; act of dying. Pagkatingnan-H-Review; examination. Pagkatisod-H-Stumble; trip; impediment;


obstacle; difficulty.

Pagkatulisan-)< -Outlawry. Pagkatima \v-H-Smelting; melting. PagkatunaW ng kinain-n- Digestion.

Paglabnot-n- Pluck; plucking. Paglagin-ra-Prequence; frequency; per ma nency; duration. improfusion; Paglago-n- Proficiency;

Pagkaugnay-t-Referenoe; relation; unity union.

Pagkaugpong-n- Juncture;
nection.

union;

con-

provement; addition. Paglagom-n-Unieion; uniting; joining; juncmre; joint. Paglahang-n-Crack; cracking. Paglahok-n-Inclusion; incorporation.
Paglait-n-Abuse;
insult.

Pagkaulianin-w- Decrepitude;
repitition.

old age;

Paglahu in-f-To incoporate; include. contempt; outrage;

Pagkaulila-H-( )rphanage. Pagkaulit-H-Repitition; reiteration. Pa.<rkaulol-M-Delirium; dotage; rant; craxiness; insanity. Pagkautal->*-Hesitation; stammering; stuttering; haw.

Paglakad--Walk; march.
Paglaki-n- ncrease; growith;
dilation.

swelling;

Paglakip--Unision; joining; alloy; uniting; coalescense gathering.


exertion; Paglakasan-A/- Strengthening; invigoration; enforcement. Paglaktaw j-Omission; skip; leaving; out

Pagkautas--Finish;
end.

termination;

Pagkawala-n-Lobs Pagkawala ng diwa-n-Loss of sense.

Pagkawalang dalita-n-Impassibility. Fagkawalan ng loob-w-Perturbation;


uneasiness.

Paglaktaw ng isang salita-n-Elipsis. Pa.L lala-n- Weaving. Paglalaba-n- Washing; wash.


r

Paglalagari-w-Sawing.
i

Pagkaway-H- Waving; motioning.


liking PagkawiH-n-Affection; pleasure fagkikikil-n-The tiling.
taste-

aglahok-n- Inclusion;
mixture;
passage.

incorporation;

mixing. Paglalacbay-n-Travel; travelling; journey;

PAG
union; juncture; Paglalakip-w-Joining: conjunction; coalition; combination;
alliance.

104

PAG
ex-

Paglipol-n-Extinction; destruction; termination; abolition.

Paglalang-w-Creation; creating. Paglalaro-n-Play; playing; romping;

Pagliyasin-n-Try; attempt; examination; proof. Paglitakin-n-Cracking; crack; split, splitting.

amusement;

sport;

game.

Paglalatag ng bato-;z- Paving; pavement. Faglalaway-n-Salivation; spitting.

Faglamas-w-Kneading.
Paglamatin-z/-To
flaw;

crack.

Paglamutak-n-Kneading. Paglamuyot-w-Seduction.
Paglangitngit n-Creaking; squeaking. Paglapad-n- Width; widening. Paglapastanganan-w-Outrage; insult; affront; abuse; contempt; injury; slight,

Pagliwahag-n- Solution; illumination. Pagluat-w- Duration; protraction; prolongation retarding; delay; deference. Paglubay-w-Stop; cessation. Paglubo-n-Flattery; flattering; coaxing; decoy. Paglubog-n-Inundation; sinking; overflow; immersion;

Occident; west; sub-

mersion.

Paglubog ng araw-n-The setting of the


sun.

wrong; offense. Paglapit-n- Approximation; approach;


injustice;

cal-

Pagluhog-w- Request;
treaty; imploration;

duplication;
petition.

en-

culation.

Paglasap-N-Tasting; taste; relish. Pagsalon-w- Poison; poisoning. Paglayo-w-Retreat, distance; privacy. defamation; ridPaglibak-n-Slander;
icule.

Pagluluat-n-Slo ,\ness; delay; detention; lingering; prolongation.

Palulubog--Submersion; immersion.
Paglululan-n-Embarkation; sipping; loading.

Pagligalig-w-Laziness; indolence; depravcarelessness; ity; tramping about without any definity object. Pagligaw-n-Love making; courtship. Fagligawligavv-w-Sub version. ragligpit-H-Gathering up; putting in

order; putting away. Fagligtas-w-Salvation; saving; preservation.

Paglupig-n-Usurpation. Paghipi-n-Fold. refolding. Paglupilupiin-n- Redoubling; Paglura-n-Spitting; expectoration. Paglusob-w- Attack; assault. Pagmamadalae-n-Frequence; frequency. Pagmaniadali-n- Haste; hurry; speed; ex
igence;

hastiness;

celerity,

rush;

Pagliit-H-J)imimition;
cline.

declination;

de-

digression. Fagliko-n-Sheer; amusement; Paglilibang-n-Recreation; pastime; diversion; sport; play; jest;

promptitude. Pagmamagaling-n-Fiide; selfesteem. estimation: Paguoamahal-n- Affection; esteem; endearment; value; price.

Pagmamahal
fraternity;

ng

tangi ^Brotherhood;
;

game; festivity; joicing; liesure.

feast;

vacation;

re-

predilection. Pagmamaka ano-n-Suplication; recpiost petition; doing in any way.

Paglilibing-w-Funeral burial; sepulture. Pagliligaw-w-Lovesuit; love; courtship. Paglilihim-M-Secret; reserve; secrecy; exreption. I'a gl li kot-tt-Re8tle88nes8,boisterousness; uneasiness.
i

Pagmamalikmata Transfiguration. Pagmamana-n- Heirdom; inkeritance.


//

Pagmamarati-n-Durability; permanency; duration; durance; minute; stability;


ness.

Paglilimbag-n-Stamping;
tion.

printing;

edi-

Pajrmamasid-j/-( )lisc'rvanrc; oliservation, nuti-; scrutiny; remark.

Pagmamatowid-n-Reasoning; ar-nment.
atten-

Paglilinkod-u-Servire; courtship;

dance; compliance.
Paglifinis-n-Cleansing; cleaning. Paglilipat-n-Transition; transfer, tiansportation. forgetfulness negFaglimot-n-Neglect; liLrcnce; disrognrd.

discussion; corrc'ction; dissentation; ilisjiute.

(lis.|iiisition;

Pagmamatwiran

Reasoning; argument,

dispute; discussion; disquisitation; dissentation. I'a-innninklia n Moile; face; aspect; cmintenance; look; appearan<-e; front; outline; arrangement; manner. ra-nimnultiplirar -Mull iplirat ion. a-ninra-;/ Slander; insult; abuse;
1

PagliDang-n-l hm-ov ing.

PaglinUuran )/Sci-\ !<(; rmirlship. Paglipana-n-xtension; sraiin-ing; skirmishing. I aglipat-H- Passage; transition; transtVr.

viill-

tuperation; vilification; slandering:


suiting.

PAG
Pagmura
sa hindi kaharap-u Backbiting;
gossiping.

105

PAG
tion; pastime; repose; diversion/intermission; liesure.

Pagpapahid-n-Smearing: wiping. Pagpapahinfa-n-Rest; vacation; cessa-

Pagnacaw-n-Theft;
(xviilat i<m;

robbery;

larccncy;

])illage.

Pagnanaknak ng sugat-w-riceration.
Pagngatngat-tt-t niawing. Pagoginiti*tt Smiling. Pagngiti-ft-Smile.

Pagpapshin^a campment.
ening.

ng hokbo-n-Cump;

en-

Pagpapahinog-w-Maturity; maturing;
Pagpapahintulot-n-Permission,

rij*

Pagngiwi->Mlriniace; \vry face. Pagnguso-w-Pout. Pagnitin-n-Unglueing. weariness; fatigue; Pago4'H'Anguish;


anxiety.
malabis-rt-Fatigue; hardship; anguish. Pagong-n-Turtle; tortoise; terrapin. Pagpaalis-rtrExpulsibn.

leave;

permit
Pagj)a])ahiram-n- Lending; loaning. Pagpapahirap-n-Illtreatment; abuse; giving or causing of pain. Pagpapakababa-n-Humility; submission; meekness; humiliation; self-contempt. Pagpapakabanal-n-Sanctification; virtue. Pagpapakain-n-Maintenance; sustinence; feeding; giving of food.

Pagod na

Pagpagalan-w-Work; fatigue.
Pairpag-//-Shake; nourish; brandish. Pagpagpag-n-Shaking; brandishing; flourishing.

Pagpapaiwan-n-Leaving; abandonment.
Pagpapakilala-w-Presentation, introduction; acquintance; explication; manifestation.

Pagpakonowari-n-Sham;

fiction;

false-

hood; stratagem; pretense; deceit. Pagpalabas-n- Ejection; ejectment; expulsion.

Pagpapalagay-w-Supposition; putting.
Pagpapalago-w-Fertilization. Pagpapalalo-n -Bragging; pride; haughtiness.

Pa gpalagay-#- Ascription. Pagpalain-r-To help; support; shelter; protect; heed; take care of; do well;
imj)rove;

mend; meliorate.

Pagpalaki-n-Increase; aggrandizement. Pagpalayaw-n-Cajolery; favoritism; caress.

Pagpapaligo-w-Bathing. mendicancy; Pagpapalimos-w-Beggary; begging. Pagpapalit-n-Changing; permutation. change; Pagpapalitan--Commutation;

exchange;
Pagpapaloob-?i-Insertion; putting in. Pagpapalumagak-n-The leaving of anything with another.

Pagpalitan-n-Change; barter; permutation Pag]alitan ng ngalan-n-Misnaming; alias; taking of another name. Pagpalitpalitan-n Changing with fre-

Pagpapamook-n-Affray;
struggle.

scuffle;

strife;

queacy.
Pagpalo-n-Strike; beating- whipinng.- hit. arrow, arPagpana-7i-Shooting of an

Pagpapanaw-n-Deportation; banishment
transportation.

chery.

Pagpapanday-ft-B lack smithing.


Pag] til] >antay-;/:Equalization Pagpaj)aratang-n- Imputation; accusation charge.
chastizePagpaparusa-n-Punishrnent; ment. Pagpapasakit-n-Tortue; pain; torment; anguish. Pagpapasiyal--Stroll: walk. Pagpapasiya-w-Sentence; judgment advice; determination. Fag] >apatalastas--A nnouncement;notice;

Pa gpanaw-n- Deportation;

Pagpanaog-n-Descent; descension. exile; banishment. Pagpanibaguhan-tt- Renewal; mending; reiteration; reformation.

Pagpaalaala-n-Kemembrance; momento.
Pagpapaalis-Ti-Expiilsion; sending away;

banishment. Pagpapabaya-w- Abandonment;


negligence,- carelessness.

neglect;

Pagpapabunga-n-Fertility; fruitfulness. Pagpapabuti;n-Betterment. Pagpapala-n-Remittance; remission; remittal;

declaration; annunciation. Pagpapatawad-ft-Pardon; relief;


sion;

reniibfor-

remitment.
i

Pagpapagayongayon-n-Idleneas;
lence; laziness.

nd

<>

absolution; giveness.
notification;

liberation;
calling;

Pagpapatawag-n-Call;

notice;

Pagpapahangin-n-The airing. Pagpapahayag-n- Relation; notice; anunciation;

summons; admonition.

manifestation;

declaration,

revelation;

proclamtiaon.

Pagpapatay-*- Murder; assasination. confirPagpapatibay-w-Strengthening; mation; ratification; fortification.

14

PAG
Pagpapatigil-n-Suspension;
stop.

106
cessation;
indigratifica-

PAG

Pagpapatiwakil-;? Exasperation; nation.

Pagpapatotoo-n-Confirmation:
tion;

affirmation; certification; testimony; assertion. continPagpapatuloy-n-Continuation;

Pagpili-w-Election; choice; choosing. twist; Pagpilipit-ra-Twisting; twining; wreating; contortion; winding. Pagpilit-n-Persistence; force; urgency; coersion; enforcement; compulsion; violence. Pagpilit sa babayi-w-Rape.

uance.

Pagpipigil-n-Stopping; check.

checking;

stop;

Pagpapaupa--Hire. Pagpapanpa ng puri-n-Brothel; whoring.


Pagpapautang-n-Giving
ing;
credit;

Pagpipiging-w-Festivity; feasting. Pagpi])ilit-^-Urging; persistence,

credit-

loaning.

Pagpipinsan n-Cousinship. Pagpipisan--Reunion; meeting; congregation. Pagpipisik-;z-Sputtering; sputter. Pagpipista-^-Feasting; rejoicing; feast. Pagpiral-n-The twisting of the ear.

perspiring/ Pagpapawis-w-Perspiration; su eating. Pagpapayo H-Advice; exhortation.

Pagparoon-w-Going.
Pagpasdin-H.- Contusion;
bruise; burn.

Pagpisan-i-Accumulation;
unision; uniting. Pagpitagan-w- Respect; veneration. regard;

heaping;
esteem;

thanks; Pagpasalamat-n-Thanksgiving; thanking. ofabuse; Pajrpaslang-n-Illtreatment;


fence; injury, insult; lack of respect;

transgression.

Pagpasok-n-Entranee;
entry; importation; jection.

ingress; entree/ beginning; inter-

Pagpasuko-;/ Repulsion. Pagpasulong-n-Propulsion; drive. Pagj asus< )-;;-- Lactation; nursing. Pagpatalastas-fltAnnunciation; proclamation;

Pagpugot-n-Beheading; decapitation. Pagpukol-9i-Thow; cast. Pagpulandit-n-Spattering. Pagpupulo-^-Congregation; meeting. Pagpupuiong-- Meeting/ congregation. Pagpupulong ng congreso-;/-A session
of congress. Pagpupuri-n-Plaudit; eulogy. Pagpuputong ng korona-w-Coronation.

announcement.
pardon.

Pagpuputukan
a gun.

ng baril-w-Shooting

of

Pagpatawad-M-< Quittance; Pagpatay-H Murder.

I'aupatay sa hari n-RegicIde. Pagpatay sa kapwa-w-Homicidc;


der.

mur-

Pagpupuyat-w-Night- watch ing. Pa^[)iiri-w-Commendation; esteem; mation; virtue; acclamation. Pagpuri ng kabutihan-n-Praise.

esti-

Pajrpatay

sa

sarili-n-Stticide.

Pagpatay sa sariling ina-w-Matricide.


Pagpatibay-n-Corifirmation; ratification; fortification: strengthening. testimony; Pagpatotoon- Affirmation; proof; attestation; evidence; indication; tion.

Pagpusta-n-Wager; bet. Pagputok--Shooting; shot; explosion;


crack; report. Pagputol-n-Amputation; cutting
cut.

verification.
;

Pagpauna wa-ft- Annunciation

proclama.

Pagpatuad-n-Inversion. demolition Pagpjiwala nang halaga-u-Depreciation


in

Pagputol ng kahoy-w-The felling of trees. Pagsabog-w- Dispersion; scattering. Pagsabunot-n-Plucking out. anchoring; Pagsadsad-w- Anchorage; beaching. Pa,L sa^(t-/A Answer; reply; repartee;
r

contestation; response.

value.

Pagsagsag- jj-Trot;

1 1'

>t t

ng.

quietude; Pagpayapa-n-]'aj;ification; calmness; (piict ness; (juiet; tranquillity.

Pagpsyohan
fluence.

/'

Advice;

advisiujz.

Pagpayuhan^n- Advice;

admonition/

in-

Pagpiga-w-Pressure; squeeze.
Pag])iglisitian j/-I)isgist;

agriculture. Pagsakay-jj-Tlie riding; ride. salvation; Pa^rsakop n i;e<lenipt ion; ransom; taking under protection. Pagsalakay-n-Stealing; thieving; Burprise. Pag8ftlangsangfl Resistance; op)>osition; conti-adiction, j-efuiatioii; contrariness;
violation.

Pagsaka~- Cultivation;

loathing.

Pagpigil-n-Suppression; s us stop; check; constraint.

pensio

n;

Pagsalat-^-Touch;

tonchini:;

notation;

comprehension.
Pa.irsalat //-.Misery;

Pagpigilan-n-Checki sti>pj)inr. Pagpigilan ng kalooban ^-Moderation.

hardship;

proverty;

bad-luck.

tA<3
c
<

10?
i

PAG
Pegsiyasat-n- Inquiry; investigation; examination;.
Pngsiga\v->/-('ry;

Pagsalin-fl-Transcription; )> y empting from one \cssel into another. Pagsalsal-72-FJattening; riveting; dinclt;

n g

expending; wasting. Pagsalubong-N Reception; meeting; counter; compromise.


ing;

ling;

en-

Pagsi la I'agsilbihan //-Serving,


1 1
i

screaming; yell; yelvociferation. ig a i-aw-n-The risi ng of the sun.


calling;

making use

of.

Pagsalungit ^-Contrariness; opposition; disobedience; stubbornness; contra riety; reverseness.

Pagsimaiiu-w-Turn;
vicissitude.

oi'der;

succession,

Pagsama-w- Connecti on;

meeting; company; retinue; corporation; affiliation; uniting; joining; aggregation; aggregate.

Pagsimba-w- Worship. Pausinga-n-The blowing of ahe nose. 1'asingaw-n Steaming; exhalation.


Pagsinta-n-Love; loving; courtship.

Pagsipot--Appearance;
perversity; dep-

a)>parit'n>n;

em-

Pagsama-w-Per version;

ravation; wickedness; disobedience. Pagsamahin-ft-The joining, collection;

Pagsamasamahin-^
ing.

gathering; spoils; capture; of anything. Collection; gather-

anation; birth. Pagsi ra-n.- Breaking; destruction; disrupdetion; demolition; dilapidation; stroying; rotting.

Pagsirang puri--Slander; defamation. Fagsilid-n-Putting in; sacking up.


Pagsisisi-n-Repentance;
regret,

Pagsamsam-;2-Collection; capturing;gathering.

penitence;

Pagsandig-/2-Reclining; leaning; against.

Pagsapsap-w- Munching; crunching


Pagsasabi-n-Telling; report; narration; relation; predication. Pagsasabon-M-Making of suds; soaping.

Pagsisiyasat-ff-Examination; invest igation; inquiry; ins])ection; survey. Pagsoway-n-Disobedience; contrariness; contradiction; opposition. Pagsuhol-n-Bribery; subordination.

Pagsasagupa-n- Scuffle;
affray.

strife;

fight;

Pagsukat-w Measurement; mensuration; measuring.

Pagsasaka-n-Cultivation; farming. Pagsasakdal-w-Recourse; appeal;

Pa gsu!\o-r Subjection; surrender;


petion; yielding.

rendi-

tition; entreaty. Pagsasalab-n- Scortching. Pagsasalaysay-w Explanation; narration;

Pagsukol-n-Prevention. Pagsukot-n-Humilliation; self-contempt; shame; submission.

signification;

saying.

Pagsasalin-w-Putting from one vessel into another; copying transcribing. Pagsasalita-n-Talking; saying; conversation.

Pagsulat-- Writing; contract; treatise: Pagsulong-w Progress; ad van cement; growth; augmentation; improvement;
proficiency; addition; increase.

Pagsasalitaan-72-Conversation conference; talking.

chat;

Pagsuma-n-Sum; summing; up; dition; amount; conclusion.

total; ad-

Pagsasamba-n-Homage.
Pagsasandokan-72-The taking by spoonsful;

Pagsungab-n- Wrestling; wrestle. Pagsunod-n-Qbedience; submission; observance; following; succession.


-n- Burning; conflagration; combustion; burn. Pagsuob ^-Fumigation; smoking; fumi-

ladling.

Pagsunod

Pagsasangla-n- Hypothecation.

returning; Pagsasauli-?t-L)evolution; restitution/ reintegration.


Pagsaway-tt-Stopping checking, narration; Pagsasaysay-n-Relation;
declaration; explication; account; saying; telling. Pagsauli-n- Devolution; restoration. Pagsa \va-n- Full ness.
report;

gating. Pagsupil-?i-I)omination; control; governing.

Pagsusulatanintercourse.

Correspondence; writing;
infusion;

Pagsusulsol -n- Instigation; domination.

Pagsasaya-n-Feasting; rejoicing; tivity; happiness; celebration.

fes-

Pagsusumakit-ft- Work; working; with care. Pagsasumbong-n- Accusation; impeach-

Pagsayaw-w-Dance.
Pagsaysay-w-Narration; reference/
tion; solution; predication;
rela-

portrayal;

analysis Pagsesello-w- Stamping. Pagseserm on- n- Preach ing.

ment; accusing. Pagsusupling-n-Sprputing; germination. Pagtabas-w Shape; shajnng; cut; outline. Pagtabas-n-Cutting; delineation. Pagtagupak-7? Slap.sonnd;made by a.slap. Pagtahol-n-Bark; barking.

PAG
Pagtakal-N-Measurement; measuring. escape; elopePagtakas-n-Migration; ment; secret leaving. Pagtakbo-n-Run; running; flight. Patakpan-n-Cover; covering. Fagtalikod-n-Denial; negation,
Pagtalop-/z-Paring;

108
Pagtatanim sa
rage.

loob-n-Anger;

passion;

Pagtatankilik-n-Protection;

support;

peeling. holding. Pas'tangap-w-Receipt; acceptance; reception; acceptation; receiving. Pagtangi-n-Denial; refusal; negation. Pagtangis-n-Crying; we-eping; bewailing;

Pagtangan-n-Hold;

maintenance. Pagtatanod-n-Guard; watch; sentinel. the constancy; Pagtatapat-n-Fidelity; telling of the truth; comparison of two things. Pagtatapon-n-Throwing away; wasting;
cast;

scattering.

snivelling.

Pagtapak-n-Tread; tramp. Pagtapakan-jj-Treading; trampling. Pagtarok-n-Sounding; sound. Pajrtatae na may halong dugo-n-Dysentery. Pagtatagal-n-I)uration; continuance; stability; continuation; subsistence; prolongation; tardiness; slowness. Pagtatagpi-n-Mending; patching. Pagtatagumpay-n-Defense; protection; support.

Pagtatapos--Conclusion; finish; finishing; ending. Pagtatatag-n-Institution; founding; establishment; edification. Pagtatayo-n-Edification; building; founding; establishment; establishing; institution.

Pagtatlong bahagi-w-The three parts.

dividing

into

Pagtawad-w-Bartering; haggling; offering of a certain price for anything.


Pagtawag-jy- Calling;

announcement;

announcing; summons. Pagtayo ng bigat-n-Weighing.


affirmation; Pagtibayan-H-Ratification; corrobofortification; strengthening;
ration; making; fast; security. delay; Pagtigil-n-Stop; check; pause; suspensio'n; suspence; sojourn. Pagtigpas-w-The act of cutting or slicing.

Pagtataka-n-Wonder;amazement; charm; admiration; amaze.

with fight Pagtatakapan-n-Dispute; words; argument in which bad words


are used.

hiding; Pagtakip-n Cover; covering concealment; concealing. Pagtatakpanan--Covering; concealment


hiding.

Pagtikhim-w-Taste; tasting. Pagtiklop-n-Fold; folding; doubling.


Pagtikloptiklopin-w-Refolding. Pagtilansik-n-Splashing; splash Pagtimbangan-n- Weighing; balancing. Pagtingin--Sight; respect; regard; ven.

Pagtataktak-w-Branding; marking; sealing.

Pagtatali-w-Tying. Pagtatalo-w-Dispute; quarrel; strife tight; contest; conflict; rivalry; competition; antagonism; argument; difference; litigation; lawsuit; controversy. Pagtatalunan-^-Cause of a dispute or

eration.

Pagtipirin-w-Economy. Pagtira--Habitation; lodging; dwelling;


living; inhabiting. Pagtitiis-w-Patience; endurance; tolersufferance; toleration; sufferance;

argument;

argument; quarreling.

Pagtatamo-fl-Sufference; suffering; tolerance; toleration. Pagtataman-tf- Elopement. Pagtatanan ng sundalo-w- Desertion; deserting.

ing.

Pagtitina-n-The act of dyeing. I'airtitipan-w-Notification; agreement: an

nouncement.
Pagtitipid-n-Economy; frugality.
Pagtitipon-n-Gatlierin^; ing away; collection; gregation; meeting.

Pagtatanaw-n-Dicernment; view. Pagtatanda-?i- Memorization; remembering; marking; branding; sign.


Pagtatangal-?t-Solntion; taking to pieces.

boarding

lay-

collectin.tr; con-

disintegration;

Pagtubo -jj-Increase;
acceptance;
detion;
profit;

growth; augmenta-

Pagtatangap-w-Receiving;
acceptation; taking. Pagtatangol-n-Shelter;
fen-

gain.

Pagtubos-n-Redemption;
protection;
sion.

ransom; remis

Pagtatanim-n-Planting; wowing. Pagtatanim galit w-Hatred; aversion; rancor; grudge.

Pagtudla-n-Throw; cast. PagtiiL tr)g-//-The playing of musical instruments. '1'lie tolling of Pa-_ tiiirt"u ni kainpana
r
r

//

Pagtatanimsakapwa

//-Uarrr-i; av-rsi.n.

bell.

109
Pagtuka-w-The pecking; peck.
Pftgtukson Teasing;
temptation.

Pag uuli-w-Restoration;
jesting-.

joking;

restitution; devolution; renewing; reeatablishment. duPag uulit-n-Iteration; reiteration;

Pagtutukin-n-The
1

collision.

plication.

Pagtnlad-j/- nutation

Paktulak-n-Shove; Pagtulong-n-Help; assistance; aiil: cooperation,- safeguard. Pagtapad-*-Compliance; complying; observance, obedience. doc Pauturo-n-Teaching; instruction;
trine.

copying. push; propulsion.

Pag nurong-H Recession; backing down. Pag uusap-n- Dispute; litigation; lawsuit;
contract.

Pag ausapan-n- Session; conference; con\

ci'sation.

Pag usbinig ^-Germination. Paguueisa-n- Examination; resea rch


icview; probation; inquiry. Paguusisang muli-n-Revision; review.

PagtUtukain-ft-Peck or pecking of a fowl. aid; asPagtutulangan-A-Cooperation;


sistance
help.

Paguuyam-w-Ridicule.
Pairvo\ -oto-w-Voting; vote; poll; ballot.

Pagtutunaw-n-Thawing, melting; smelting; loss; losing of money.


Pagtiituro-n-Teaching;
fication.
-

Pagwawaksi-w-Separation; division; culling;

refusal; negation.

instruction; edi-

Pag awari-w-Meditation;
reflection;

deliberation;

cogitation/ contemplation/

Pagdulot - ;/ Rebounding returning; bouncing; retrocession. Pag nga-w- Rocking; moving; commotion;

reasoning. Pagwiwika-n-Talking; talk; saying. Pawiwika ng masama-n-Backl)iting/


slander; gossip;

movement. Pag ugpungin-n-The joining at the ends. Pag ugtungan-n-The joining at the ends. Pag uli-w-Repetition; reiteration. Pag ulit n-Reiteration/ repetition.
Pagulogulo-acfo. -Disorderly; madly;
lily.
sil-

bad

talk.

Pagwivvika ng katampalasanan-n-Insult; abuse; slander; libel; abusiveness;


libeling.

Pagwiwisik-n-Sprinkling.

Pagyamanin-v-To enrich;

make

rich;

make

fruitful

or fertile.

Pagulungin-?;-To roll; run; on wheels. Pag umit-n-Peculation, stealing. Pag uno-n-Hesitation; wavering; stammering; stuttering. Pag unti-n-Dimunition; decline; fall; declination; dwindle; decay. Pag upak-#-Clap. Pag upak-n The husking. Pag upat--Instigation; flattery; persuasion; destitution; leaving of another in destitute circumstances.

Pagy a w-w- Departure.


Pa.u vari -nfinish.

Construction;

termination;

Pagyasak-n-Trampling; treading.
Pa,uyukod-;z-Respect veneration; homage; reverence; backwardness. Pagyurak-w-Trampling; treading. Pahaba arf^.-Lengthwise; sidelong. Pahalang-n-Crosspiece; cross-timber.

Pag uraly-w-Instigation;

impulse;

per-

suasion; opinion. Pagurin-?;-To tire; make tired.

Paham-w-Learning; wisdom. Pahanginan-7/-To air; dry in the Paharap-a^y.-Face forward. Pahayag-n- Notice, proclamation;
lation; publication.

air.

reve-

Pag urong-w-Retrocession; taking back;


return.

Pahayag ng kasal-n-Banns Pahayag ng patay-n-Obituary.


Pahid-n-Smear; wipe.
Pahiga-a^y.-Horizontally. Pahiga-a-Horizontal. Pahigitin-v-To excell; exceed; surpass. I'ahigtin-v-To tighten; press. Pahimpilin-7/-To ease/ lighten; calm;
cease.

Pag nsad-n-Crawling; creeping/ wooden


rattle.

Pag usig-n-Persecution. Pag usisa-?i-Examination; investigation; Pag


inquiry. usisain-7/-To
inquire;
investigate;

review.

Pag uugali-w-Proceedure; conduct: manner; demeanor; use; custom; style; fashion; mode; form; method; deportment. Pag uugnay-w-Conformity; contiguity;
combination/ union; conjunction/ order; unity; composition. Pag uugoy-n-S winging; moving; rocking.

Pahinain-y-To weaken; make weak. Pahinain ng loob-u-To dishearten; <liscourage; dismay. Pahinayin-v-To prepare for cooking. Pahindi-w-Denial; refusal; negation; contradiction; disowning. Pahinguhan // Resting place; place of
rest.

Pag uuko]-H-J)estination pertainence.

110
Pahintoin-7/-To stop; check; detain; keep;
retard.

Pahintulot-w-Perrnission; assent: leave; license; privelege; approval; admittance; approbation; sanction; consent; indulgence; furlough; liberty; authority; right; power; good will. Pahintulotin v-To permit; leave; consent; approve; admit; give permis-

Pakakaisa-^-ITnity; agreement; unanimunion. ity: Pakakinisin-v-To polish; smooth; finish.

Pakalayaan-n-Liberation; giving of free-

dom; setting at liberty. Pakaligisin-f-Pulverizatiou. revision; inPakaliningin-n- Review; quiry; close observance; examination;
investigation. Pakalinisin--z/-To clean; Pakalog n Rattle.

sion; let; license.

sanction; assent; privelege;

cleanse; purify.

Pahinugin-z;-To ripen; Pahiran-7/-To wipe; smear.

make

ripe.

Pakamasdan-w-Look;
quiry; review;

observation;

in-

revision; examination.

Pahiran ng alkitran-7/-To tar. Pahiran ng cebo-z;-To grease. Pahirapan c-To chastize; punish;
jure; abuse; tress.

in-

aggrieve;

agonize;

dis-

Pakamusta-?i-Compliments; message. Pakana-^-Idea; notion; fancy; design. Pakanasain-a-Anxious; desirous. Pakanin-r-To feed; give to eat.
Pakapilitin-n-Twisting; twining. Pakapilitin--Perseverance; i>ersistence;

Pahiwalayan-7/-To separate; divide.

Pahiwas m/r. -Slantingly; slopingly.


Pahiwas-fl-Sloping; slanting. Pahiyain-v-To shame; disgrace; barrass.

em-

Pahumal-a-Nasal
Pahupain-7/-To

match. o betroth; marn Pakasamuin-7/-To condemn. Pakasintahin-z/-To love. Pakasiyasatin-r-To ascertain; examine;
r
;

inciting. Pakasalin-2/-

diminish;

make

thin;

investigate.

weaken.
Pahusayin-7/-To arrange; put in order. Paibabaw-rt-Uppermost; top; superficial; shallow.
Paikit-ady.-Gyratory. Pakipik-a- Tight; compressed;
solid.

Pakatinain-v-To dye.

Pakatingnan-n-Review;
investigation;

revision; look; sight; watching. Pakaway-M-Mo veme.it of the hands,-

weight/ balance.
pressed;
Pakay-?i-Intention/ desire; end; goal; object; designPakikiapid-- Adultery; seduction. Pakikinabangan-a-Protitable; useful. Pakiki]>ag usap-H-Style of address or

Paikpikin-7/id;

o press; tighten/

make

sol-

tamp.

Pailangilang- Scatter! ngly.

Paimbabaw-Tz-Hypocrisy; haughtiness.

conversation.

Paina-- Shelf. Painamin-r-To adorn; embellish; decorate;

beautify;

extol;

exalt;

honor;

magnify.
Painisin-y-To overwhelm; smother.
Painitin-7>-To heat; warm. Painog-f/v.-< lyratory.

Pakikisama-n- Partners hip; company; society, treatment; behavior; gallantry; compact. Pakikitungo-/z-Compact; contract; traflic;
trade.

Painom-tt-Drink; beverage. Painugin-v- o spin,- twirl. Painumin-2/-To invite to drink; give to drink.
1

Pakinabang-?i- Profit; revenue; gain; ailvantage; utility; benelit interest; benefaction; lucre; improvement; income; tax; usefulness; acquisition; rent.
akina)>ungan-7/-To profit; benefit,- gain. rakinangin-r-To smooth; polish.
I
)

Faisipan-a-Thoughtfttl;
>

incditating.

Paking-o-Distracted.

aisipaii-//-I'ux/le;

enigma.

1'ait-n Chisel.
1

ait //-Bitterness. I'aitan-c-To chisel.

Pakingan-c-To listen; hear; heed; hark; hearken; comjireheml; nmlerstyml. Pakinisin-r-To smooth; polish; finish;
el).mi/.c.

Paitiman-//-Tn blacken; darken;

brighten. Pakintabin-7'-To

brighten,

polish;

Pagkaasahan-n-Hope;
Pagkabanal-9-Pnrity; virtue.

smooth; finish. Pakirami la m-;/ -Feeling; sensibility; notP. Dios-w-

Pagkabanalan

sa

gi-acia

r iiL

ability.

Sanctilication.

Pagkagiliwin-r-To hive; make love. Pagkagiliwin-n-Deep love/ anxious desire.

Pakgadurugin--Powdering; pulvcri/ing.

Pakita-n-Appearance. Pakitang loob n-( iallautry;

manners.
pitition

Pakiusap->/-Keqiiest; entreaty; suj)lication; prayer.

PAL
Pakiusapan-tf-To request; or petition.
Pakli-?/ Intercalation;

Ill
entreat;

PAL
bragging.

beg

Palahungi u -r/- Roast ful;


Palaihi-o-Contintially Tala isipan //-kiddle; rebus.

making water.
enigma;
iu//le;

contestation; dis-

tant answer.

Pako-n-Nail. Pakong hakal

na

walang

ulo

//

P.rad;

tenon;
nel."

spile.

Pala iaipin-o-Thougtful; meditating. Palak-a-Distant; remote, separated. a distance. Palal<-r///;'.-At


Palaka-//-Kn>g;
toad.

Pakon^ kahoy-n-Wooden

peg;

pen trunnail;

Pakong
small

maliit-M-Tack;
nail.

shingle

Pakong sanitan ng papel-y/-Paper file. lean to; addition; Pakpak-//-Wing;


pennon. Pakuan-n- Watermelon.
Pakuluin-'t'-To boil.

Palakad-n-Proceedure; condiu-t; demeanor; management; manner; custom; use; usage/ mode; method. Palakad lakad a-Wandering/ vagabond;
erring;
errant;

excursive.

Pakumosta-n-Compliments; expressions
of kindness. Pakupasin-u-To fade;

wither;
help;

cause to
aid;
as-

fade or wither.

Pakypkop-n-Protection;
sistance;

favor.

Palakaiu //-< Jlutton. Palakain--( Jluttonous. Palakang kakapsoy -// Toad. Palakasin-i>To invigorate; strengthen, make fortify; inspire or give courage; courageous; renove fear. Falakhin-?;-To enlarge; aggrandi/e; increase; heighten; augment; improve. Palakihin-4:-To augment; increase; enPalakihin
aggrandize; heighten. ang isip-^-To educate; instruct; breed; bring up; teach; broaden the mind.
large;
fat;

Pakunutin-oTo wrinkle. Paknnutin ng noo-n-To


forehead.

wrinkle

the

Paknyompisin-w-To shrink; contract.


Pala-tf-Shovel;

spade.

Palakihin ang katawan-r-To make


fatten.

Pald-n-Improvement; gain,- reward; profit; compensation: triumph; gratification; glory. Pala-tnfer.-So.

Palakol-n-Axe; ax. Palakolin-c-To chop; hew; cut axe.

with an

Pa]aanito-?t-Idolater;

pagan.

Palaantok-a-Lethargic; sleepy. Palaaway-n-Quarreller. Palaaway-o-Quarrelsome; noisy; touchy; peevish.

Palakpak-n-Slam; sound caused by the of anything; wooden -rattle. fall Palalasing-fl-Intemperate; immoderate.
Palalimin-?;-To deepen; profound. Palalo-a-Proud; haughty; supercilious; overbearing; arrogant; lofty; presumptuous; insolent; impudent boastful;
inflated. Palaluin-j;

Palaba-n-Wash; washing. Palabahan-tt-Place of washing; laundry. Palaba ng buan-n-The raining at night when the moon shines.
Palabiro-a-Jocoee;
jocular; droll.

To make pround
excel;

or haughty;

exceed;

surpass;

overcome;

Palabiro--Joker; jester; wag; droll. Palabisin-t'-To exceed; excel!; surpass; overcome; give more than is necessary.

overpower.
Palamara-n-Traitor. Palamara-a-Infidel; inconstant; untrue; traitorous; ungrateful; shameless.

Palabuin-y-To

darken;

blur;

blot; ob-

Palambutin-/>To soften; mollify; make


soft, hland or tender. Palampasin-77-To exeed, excel; surpass go beyond; pass. Palanangis-o-Sni veiling.

scure; cloud; confuse; or murky.

make muddy

Palabunga-a Fruitful; Palacio-;/-Palace.


Palad-n-Chance:

prolific.

fate, luck;

doom, hap;
aptran-

happiness; prosperity; Palagay n- Supposition; pointment. Palagay na loob-a-Calm;


quil; affable

felicity.

1'alanangis-jj -Sniveler. Palanas-;/ Stony place;

fiat

rock.

election;

serene;

meek;

plain.

Palaguin-f-To
increase.

make

Palangana-n-Washbasin; basin. Palangoy-rt- Floating; bouyant Palangoyin-r-To make or cause to swim. Palansikin-z/-To s]>lash bespatter;
.

leafy; unfold; unroll;


split;

dab.

Palamigin-f-To
cleave;
rate.

refresh;

cool;

refrige-

Palahangin-y-To 'crack; chink. flaw;

Palapala-;/-Scaffold;

shade.

PAL
Palaputin-v-To
dle.

112

PAM
fly.

thicken; condense; cur-

Paliparin-?/-To cause to

Palipisan-tvTemple.

one who is Palapasial-n- Walker; the go all the time; gad-about. arrow. Palaso-7/-I)art;
PalasHigal-n-Qambler.

on

Palis-a-Clean.

Palis--Place. Palit-w-Change;
rogation;

barter; exchange; commutation.

sur-

Palasumbong-n -Taleteller;
Palatain-77-To cause to Palatak-tf-Click.

telltale.

wither or fade.

Palatanong-8- Querist.
Palatanong-r/ Quizzical.

Palataw-?-Hatchet; broad axe. Palausap-a-Quarrelsome; touchy. Palawit w-Anything that is hung up as an adornment.
Palay-;z-Rice that
is
still

Palikatin-v-To split/ cleave; crackPalitaw-w-Ap})arition; appearance/ overt. Palitan-v-To change/ exchange; barter; substitute/ surrogate; commute; permute/ replace. Paliwanagin-z/-To explain; clear; ex-

pound; lay open; evince; or clear, demonstrate.

make
'

plain

in

the hull.

Palayan-n- Rice-field. Palayasin ?'-To send away; dismiss; oust. Palayaw-n-Caress; cajolery; dandle; petting; freedom. Palayawin-''-To caress; pet- cajole; humor; cheer/ coddle; dandle; free liberate;

Pali was a- transverse; oblique. Paliwas-n-Evasion; avoidance. Palo-n-Pole; mast; stick; cudgel; blow with anything. Palopalo ng damit- Clothes-beater. Paloob-t'-To put in enter; meddle; interfere.

Palso-tt-False.

give

much freedom.

Palayok na gatasan-w Milk-jar.


Palayok-w-.Jar; olla.

Palsohin-?;-To falsify; Paltos-n-Burn.

counterfeit.

Palayok na tanso-v-Copper kettle. Palayuin-f-To distance; remove to a distance; send away; separate: part.
Palibid-n-Circumference;
rons.
circuit/

Paluagin-v-To loosen; free/ liberate. Paluagin ang loob-y-To appease; calm/


tranquilize.

envi-

Palibhasain-r-To depreciate; insult; re. vile; abuse. Palibot-n-Circumference; circuit! environs.

Palubalub-v-To wallow; roll in mud. Palubalub sa bisio-v-To wallow in vice. Palubayin-f-To mitigate; assuage; appease; calm; stop; check; soften. Palubugin-v-To submerge; inundate. Palugit-^-Advantage; start; handicap;
li

stance.

paligid-n-Circumference; imeter; periphery.


Paligid-/;rr/;.

circuit;

per-

Palugit ng panahon-n-Increase of time; furlough. Paluin-v-To beat; strike; belabor; pum-

About.

mel; scourge.

Paligiran-r-To circuit; skirt. Paligin-f-To bathe lave. Pali han-n-Anvil.


Palihim-rtdv.-Secretly; hiddenly; snrreptuously; treacherously. Falikid-x-Ball of string.

Palumatlnmatin-r-To crack;
delay/ dally. Palumatin-7/-To
crack;

split; defer;

split.

Palundagin-r-To cause or make jump. Palungkutin-7/-To make or cause to be sorrowful or sad.


Faliiputan-r-To wrap nj>. Paluputin-v-To wrap up. Palutang-w/r. Floating; bonyant. Paniagain-?;-To cause to or make swell.
PaiTKigat-/J-Ymv;
tion.

Palikoliko-odv.-Fluttoringly. Palikoliko-a- Fluttering; crooked; ing; tortuous.


Paliligo-// Bath.

turn-

Palikpik ng kayo-w-Fringe of cloth.


Paliling-cklv.-Obliquely. Paliliii'j a )lli<|in-.
<

promise.
alias;

Pamngat-w Nickname;
relish;

denomina-

Palinainiiaiiiin-?/-To
taste.

taste;

give

Palinawin-r
plain; truth.

To dear; make
ang buto-r-Tn

plain; ex-

expound;

demonstrate
disjoint;

the
jmll

Palinsarin
part.

?' -To nickname; give an alias; denominate; make a vow or promise. Pamahalaan-r-To manage; heed/ care for; keep; irnard; govern; direct; con duct; domineer. Pamahid-M- Wiping rag; packers waste. Pamahid ng pawis -Ihindki'rchief.

I'amaLi'atan

/>

Palinuhod-o- Humble,
kneeling.

meek;

begging;

ramahin //-Superstition. Pamakpak>n- Addition/ lean

t<> ;

wing.

PAM
full

113
of

PAN
Pamimintnho Pamimintnho
//-Petition,

Pamalimali-a-Errorjeous; takes,- inconsiderate. Pamamaga-ft-Swelling; inflamation; tumidity; tumidness. Pamamagpak-ft-The waving of one's arms; cruse; beginning; appearance. Pamamag itan-- Intercession, intervention; mediation.
u Partition; distribution; division; dividing. Pamamahala-x-Care; cargo: watch; guard;

mis-

prayer;

ask"

ing; service;

obedience;
sa
I

submission-

)ios-w-Prayer to God.

Parningihiri-n-To deafen. Paminsan-adz/.-Once.

Paminta-?i-Pepper. Pamitpit-n-Instrument

for

cutting.

Pamugaw-tf-Scarecrow.

Pamamahagi

Pamula
root;

duty; management; government, Pamamahala na mabagsik -//-Tyranny;


severity; rigidity of government.
resHabitation; abode; idence; lodging; mansion. Pamamalagi-//-Stability; lasting; habituation; subsistence.

source; n-Origin; beginning; entree; entry; element; prinmotive. ciple; Pamulaan--z/-To commence; begin; undertake; attempt.

Pamamahay-

Pamumubok-n-Crystalixation. Pamumukod-n-Separation; distinction;


singularity.

'

Pamumula ng mukha-w-Blush;
ness.

bashful-

Pamamalat-//-Hoarseness.

Pamamalita //-Narration;
velation; speech; talk;

speaking;
talking.

re-

Pamumuno-H-Govermnent; commanding; commandment; leading; heading. Painmnutla ng balat--Pallor; wanness;


paleness;
cloth;
ful.

Pamamanas-n-Beri-beri; swelling caused by a cold. lonliness; Pamamanglaw-n-Solitude; gloominess.

ghastliness.

Pamunas-7t-Washingcloth;
trifle.

dusting

Pamungahin-v-To

fertilize;

make

fruit-

Pamamansag-n-Nickname;
Pamamantog-n-Inflation.

alias.

Pamamaos-n-Hoarseness.
Pamamarati-n-Stability;
duration;
;

per-

manency;
sation.

eternity.

Pamuti-w-Adorment; adornation; nament; embellishment. Pamutihan-v-To adorn; embellish; off; n't up; ornament; clean.
Pamutihin-7/-To

or
set-

Pamamayad-w-Pa y rne nt

compen-

Pamana-n-Legacy; inheritance. Pamanahan-v-To legate; inherit. Pamanghain-y-To amaze; cause to stare or wonder; astonish. Pamankin n-Xephew; neice. Pamankin na babayi-n-Niece. Famankin na lalaki--Xephew.
pakinabang-//-Stepchild. Parnansa-//-Promise; denomination; determination. Pamantugin-r-To inflate; fill with wind. Pamaoy-n-Scare crow. Pamaratihin-7' To accustom; inure; frequent,

decorate; embellish; adorn; set off. Pamutiin-7/-To whiten; make white. Pana-/z-Arrow; dart. Panabihan-n-Toilet; retreat. Panabing-w-Curtain; covering; awning;
screen.

Panabing sa pinto-n-Screen.
Panagano-n-I)edication;
inscription.

consecration;

Pamankin

sa

Panagap ng bula-n-Skimmer.
Panaghiling
jealousy.

banal-n-Emulation;
dole;

envy;
dolor;

Panaghoy-w-Lamentation;
timent.

lament; bewailing; wail/ strong sen-

PamagataD-n- Level; anything used for


leveling.

Panaghoy
tation.

na malumbay--Sad lamen-

Pamatay ng ilay-H-Light extinguisher. Pamawis-w Handkerchief. Pamaypay-w-Wag; fan; shaking.


Paniibigan-w-Talk; anything that put in the mouth. Pamigkis-w-Belt; sash; girdle; band;
ature;
scarf. acis

Panaginip-w Dream. Panagpi-w-Patch Panagutan-w-Guarantee; bail; response; responding; answering. Panahod-n-Receiver; small bucket.
.

lig-

Panahok-n-vSpice.

Panahon-n-Time;

era;

age;

term;

tide;

Pamigkis ng balat-n-Leather belt. Parnihasanin-r-To abuse; inure; custom.


choice; volition.

season; epoch; occasion; opportunity.

Panahon
time.

mabuting

ipagtanim-w-Seedluat

Pamimili-n-Purchase; buying; selection:

Panahon na magkasing
at

ang araw

gabi-n-Equinox.

15

PAN
Panahon
tense.

114
past
re-

PAN
Pandampe-n-Blotter. Pandareta-n-Tambourine. Panday-^-Blac ksmith; ironsmith.

nakaraan-w-Past time/

Panahon na
pose;

walang gawa-n-Rest;

recreation.

Pandayan-n-Blacksmith
iron

shop;

forge;

Panahon nang babayi-n-Periodical indisposition ef women; menses. Panahon ng gapasan-H-Iiarvest time. Panahon ng pagani-w-Harvest time. Panahon ng tatlong buan-H-Quarter. Panahon salat sa ulan-7z-Drought. Panahunan n-Turn; time; succession.
Panakip-w-C'Over; lid; stopper. Panakip ng hihigan-n Coverlet; spread.

works.
sal->i-Salt

Pan de

bread; Pandilig-n-Sprinkler; watering pot.

bun; bunn.

Pandinig-n-Ear trumpet; ear. acme; Pandulo--Final; conclusion; finish; termination; crisis; goal. Panduro-w-Punch.

bed-

Panga-n- Jawbone. Pangadya -n-Any thing

used

to

defend

something
dirk;

else.

Panakot-H-Scarecrow. Panaksak-^-Poniard;
stil.leto.

dagger;
iron.

sauciPangahas-t-Daring; boldness; ness; forwardness; insolence; impu-

dence;
petition;

Panaktak-#-Branding
Panalangin-H-Prayer;
cation;

pidity;

invo-

Pang

dissolution; audacity; fearlessness; spunk. ahit-n-Razor.


-A

intre-

oration;

evening prayer.

PanalMi-String; thong. Panali ng zapatos-n-Shoestriiig.

Pangako-n-Promise; guarantee; plight. Pangalag ng tornillo-w-Scre driver. Pangalan-n-Name.


Pangalavva-^-Second; assistant.

Panaluyan bahay-n- Hotel;


ing house. Panambil-H-Covering;
inclination; vocation.

inn;

boardcover;

Pangalawa
screen;

buhat

sa

dulo-w-Penulti-

mate;

the last but one.

Panambitan-w- Lamentation;

lament;

Pangalawang name.

ngalan-n-8urname, nick-

moan.
Pajianahan n-Habitation; abode; living
at a

certain

place.

Pananakot-n-Fright; threat; surprise. Pananalig n-Hope; expectancy; firmness; constancy. Pananalita-7i-Talk; discourse; conversation; idiom; language. Pananalo-w- Victory, winning. Pananamit-n-Garb; wearing apparel; clothes; complete suit.

Pangaling-n-Brush-hook; instrument for cutting away brush. Pangalos-w-Scraper; anything used as a craper. Pangamba-n- Doubt; susi>icion; jealousy; fear; plight; indicision; dread suspence; hesitation. Pangambahin-a-Fearful; distrust 1'ul;
jealous
suspicious.
Nostril; nose.
t

Pangamoy n
merce.

Pangangalakal-w-Traffic;

rad e;

com

Pananampalataya-^-CVedence;
creed; belief; troth; theory;

1'aTth
credit.

Pananamsam-M-Plunder; spoils; pillage. Pananatili-n-Stability; permanence; duration;

Pangangalakal ng ka t a wan-- Brothel, whoring; prostitution.

Pangangalan--The giving

of

name;

tenacity; continuance; persis-

tency.

Pananauli-w-Resto ration; devolution. Pananda-n-Brandin^-iron; stencil; mark-

naming. Panganganak-n- Birth; giving birth. Pangangaral'/z-Pi-eaching; sermon; exhortation.

marking iron. Panangis-n- Weeping; crying;


er;

snivelling.

Pangangaso -//Hunt- chase; gunning. Pangangatawan-n-Shape or form of the


body.

Pananim-w-Seed; sowing; that which is planted.

seed

time;

Pangangnyaw

//-.\e^ati<.n;

unwillingness.

Panat-rt-Tight; hard; linn; solid.

Panata-n- Promise; offer. Panatag-w-Secure; constant; tramiuil: quiet; calm; rest. Panauhan-w-Border; lodger; guest. Panay-rf-Kveu; eipial; rontinuous, all.

Panganga\ aval //-I']xtennation; feebleness; weakness debilitv; wasting awa\\ Pan.iangaynpapa n Su unissi on. humiliaI

tion;

yielding;

losing in a fight.
peril;

Panganib-w- Danger; risk; ha/anl.

jeopardy;

Panay-adtvKvenly; equally; totally. e ven ness; Panaya-n Continuance;


equality. Pandak-a-Sh(.>rt;cl ml >'>y; stocky; chunky.

scythe; reapingPangapas-n-Sietle; houk; gyiie. Discard. PangajHin-;r ng paa-^-ShurkJos; IKJJIC..

iiB
Puugapos ng kamay-tt- Handcuffs.
Pangaral-><- Discourse/

PAN
sm-misc;
conjecture.

sermon; advice. preach ing. Pangaralan-r-To exhort; preach.


Paniiaral kristiano-n-Settnoti.

Panghinnli //-Karphick. Panghuhula-n-Pfophety!

Panghuit-w-Lever; fulcrum.

Pangarap-;/- Dream. Pangaso-x ( hase: hunt. Pan gati-n- Decoy; snare.


1

Panghukay-n-Spade; hoc. Panghuli ng isla-;/-Kishtrap. Panghuli--Trap.


Pangiki-n-Chill.
>

Paiigating ibon-n-Decoy bird. Pangatlo-/f-The third. Pangathgat-n-Bite; gnaw; nible. debiliPangayayatin-7' To extenuate; tate; make weak or thin.

angil-//-l\vetooth;
/--To

fang; tusk.

I'angimayin
senseless.
>

bcniinili;

cause

to be

<

anginibr.]io-;/-l ;nvy; jealousy.

Pangayod-n-Grater: scraper.
Pangbatak-ft-PulI;
tug;

haul; attraction.

Pangbatid-n-Dam. Pangbayo-n-MaUet; mall. Pangbulok-#-Any thing that or cause another to rot.


Pangbutas-n-Atfger;
weevil;

will

make

gimble; punch/ puncheon. Pangbuya-H- Incitement; spur; stimulous.

Pangdamdam-tt-Sensibility; sense/ sentiment; perception. Panggapus-n-Trammel; handcnff; shackle.

distinct ion; novelty; strangeness. Pangingilal)ot'-;/ l^right; terror. 'angingilag-w- Avoidance; evasion. Pangigilalas-n-Ad mi ration; wonder; amazement; stupor. Panginginig-;/ -Trembling; shaking; quaking; sparkling. Pangingis<la-w-Fishing. Pangingitlog-n-The laying of eggs. Pangingitlog ng isda-n-The spawning
Pan|ingiba-tt*8ingtrlarity;
I

of

fish.

Panggising-n-Alarm clock; alarmbell. Panghahapdi-n-Smarting; stingingsmart pain. w i h a -nH g y rob b e r y Panghaharang


;

Panginoon-^-Master; overseer; propietor; owner; mistress; lord. Pangintindi-n-Sense; spirit; intelligence; knowledge; skill; ability.
Pangispiki-ra-Lever/ spike.

fulcrum; hand-

holdup.
Panghahalili-?*-Substitute; that which put in place of another. Panghalina-ft- Attraction; magnet.
is

Pangit^-Ugly; homely; immodest; disfigured; dirty; deformed; sordid huge; Pangitlugan-n-Hen's nest; haunt of a
hen.

Panghalo-n-Mixer; rocker; mortar; anything that is used to mix with.


Panghapit-?-Pestle. Panghihiganti-ft-Vengeance, retaliation.

Pangkat-n-Chapter.

part;

clan.
part.

Pangkat ng bayan-n-District;
Panglalata-w-Prostration;

languidnessj

weakness.
Panglasap-n-Palate; taste; relish. 'Panglaw-v//-( iloom; sorrow; grief; sadness; lonliness; depression of spirits.

Panghihimagsik-;? Sternness;
strictness; severity.

rigor;

Panghihimagsik laban sa puno w-Insurrection; rebellion; sedition.

Panghihina--Debility;

weakness;

ex-

Panglilibak-?i-Slander;

insult;

ridicule.

tenuation; feebleness; wasting; away. Panghihina ng loob-/?-Lack or want oi'

Panglingot ng tapon-n-Corkscrew. Parigiold6b--Robbery; rol>bing.

courage; temerity; weakness of heart; faintheartedness.

Pangnamnam-n-Taste;

palate; relish.

Panghihinang-n-Soldering.

Pangpahiirrp'il^fi Sedative; \\ hich serves to quiet; ease; or calm.

anything
blossoms.

Panghihip
pipe.

rig platero-n-.Jeweler's

l>low-

Pangiti-7-Smile;

budding

of

Panghihiwalay-n-Separator. Panghikaat-Lever; fulcrum.


Panghila-n-Attraction; anything which serves to draw another. Pangliilamos-n-To\vel; the washing of the face and hands. Pan ghina-ra- Any thing which serves to weaken another.

Pangpakilos-n- Motor. Pangpalakas-n-Corroborative; anything which serves to strengthen. Pangpan<Lr--Shore; strand; bank.
Pangpawis-w-SttdorifieJ

Pangpasuka-n-Emetic:
Pangpastilong//

Propeller;

incitement;

inducement.
Pan^jjatibay-n-Corroborative; guarantee; anything which serves to strengthen. Pangpatulog n-Marcotic/ drug.

Panghinang-n-Solder; soldering-iron. Pan gh ninga- w-Toothpi ck


i
.

PAN
.

116
Paniningil-n-Collection debts.
suit.

PAN
of

Pangpatuyo-w-I )r ien Pangpiga-w-Press; pestle. Panpigil-w- Brake. Pangpihit-n-Wreneh. Pangsual-w-Handspike. Pangsurong-w-Shovel; spade. Pangtala-tt-Rule/ marker; that serves to govern. Pangudngod-n-Grater; scraper. Pangulo-w-Leader; commander; principal; head.

outstanding

Panininta-w-Courtship; love-making; love

Paninirang puri-w-Slander; gossip; backbiting.

which

h ef
i

Pangunahan-n-Head/ leader. Pangungulili n Sordidness;


-

filthiness;

dirtiness.

Paninira sa isang lugar-w-The living or lodging at a certain place. Paniwala-n-Belief; faith; credit; credence; confidence; testimony. Panipit-^-Tongs; princers; clamp. Panira ng puri-w-Slander; defamation. Pani ala w-Belief; credence; credit. Paniwalaan-r-To believe; credit; have
faith in.

instruPangungundot-ft-Lance; blunt ment used for purposes of defen.se. Pangungurong-w- Contraction bucking;

shortening;

retraction;

retirement;

Paniwalain a-Credulous; simple. Panlimas-n-Bail. Panot-a-Bald; hairless; baldheaded.


Pansinin-a-Notable; perceptible; sensible; sensitive; thoughtful. Pantain-^-To level; make equal. Fantas-7z-Sage wise man; writer. Pantay-a-Equal; uniform; level; even, similar; of the same height.
level; Pantayin-v-To equalize; equal; match; make similar.

backing down. Pangungusap-w-Advice/ talking; lecture;


locution; speech. Pangusap-Ti-Correction; advice; charge; reprehension; reproach; censure;

reprimand; reproof. Pangusapan-i/-To advise; reprimand; censure; reprehend; admonish; lecture.

make

Panti-w-Net.

Pangusap
reproof;
ing;

na

masaklap-w-Reprimand;
peculation;
steal-

Pantuyo-?/-Drier.

lecture.

Pang uumit-M-Theft;
thieving.

Pangwakas-M-Final/ conclusion;
mination; end; remembrance. Pangwakas-a-Final; conclusive;

deterlast.

Panual-#-Lever; push; shove. Panudlok-w-Stimulan; billiard cue. Panugtog ng kampana-n-Bell clapper. Panukat-n- Measure; taje line. Panukat ng ulan-7i-Udometer.

Pangyayari-M-Accomplishment;
incident;
casuality.
issue; success;

event;

Panukaba-n-Design; intention. Panulat-n-Penmanship.


Panulukan-tt- Angle; corner/ nook. Panuluyanan-w-Inn; hotel; inn of a monastery.

reali/ation;

Pangyayaring
ing.

bigla-n-Sudden happen-

Panumpa-/* Adjuration.

Panibago-rc-New; renewed.

Panibagong pagbabangon-w Rebuilding:


reconstruction.

Pan ibugho-w- Jealousy; envy.


Pan nba-w-Bucket. Panirnba-//-Closhes used to go to church
i i

in.

make oath; swear; promise. Pannngkit-n-Hook; gaff; window pole; provocation. Panunuap-ft-Lodging; chamjion; friend. Panunuba-^-'rrick; deceit; trap; fraud. or Panunubok-n-Secret observation
Panumpaan-v-To
watching; sur]>rise. Pa n unuin )alik-n-Restoration; devolution
I

Panimbang-n- Weight; balance.


Panimdim-fl Meditation; anxiety; restlessness caused by thinking of another. Paningasin-r To kindle; set afire.
Paningilan-/y-rollection of collection.
of debts;

Panunumpa n-Vo WJ
cation.

oath; curse; inipi'e-

place

Paninigalan-w-Sideboard; dre.-sci. Paninilaw-n-Pallor; jrhastliness; wanness; pallidness. 1'aninilay //-Meditation;

hindi totoo n-Perjury; I'aniinunipa n false oath. Paniub-- Disinfectant. Panutoir-j/- Prick. Pa nu tog ng pabete // Snuffers.
Panutsot-//\N'histle,,t

rontcmphition;

call.

musing.
Paninilbihan-n-Service. sevitude. Paninilo at pagbabalat ng libro binding of books.
>/

Panuyo The askinir of the father for the hand of his daughter in mar
the
riage;

gallantry; service of love;

con-

gratulation.

ill
Panuyuan-i'-To court; love; w<><>. Panyito ng damit-jf-Gore of a skirt.
Panyo-//-Hankerchief. Panyo aa liig-n- Kerchief. oarseness.

Paraanan ng masid ang isang libro-2'-T peruse; run over; read hurriedly. Paraanin r-To pass; let pass; give
way.

Paos-w-

Papa-n-Pope; pontiff.

Papag aralin-y-To send

to school, or cause to study; teach.

make

Paraanin sa-v-To make go a certain way; compel to go a certain way. Paragala-n-Girt; reward; present. Paragos-w- Harrow; drag.
Paralis-#-Roller; rolling pin. Paralis ng nagliligawan-n-Piinji. Paramihin-v-To multiply; increase; aug

alsahin-t'-To cause to raise. Papsgbagahin-v-To rubify; make like a

Papag
live

coal.

Papagdalitain-r-To cause to suffer. Papaghirapin-v-To give or cause pain; impoverish; make poor. Papag initin-7'-To heat; make angry. Papag asunduin-7/-To reconcile; cause t<> become friends again.

ment; dilate; diffuse; propagate. Parang-w-Country; field; meadow. Parangalin-r-To extol; exalt; elevate; sublimate; honor.

Papaglamatin-r-To crack. stretch; prolong; Papagluatin-v-To lengthen (per. to time.} conbruise; burn; Papagpasain-7/-To
tuse.

Papagtakahin-?;-To astonish; amaze cause to wonder or stare; surprise. Papanghimagsik-n- Vengeance; cruelty; tyranny.
Papangilabutin-7'-To terrify; scare. observe; Papangilinin-f-To sanctify; respect; worship. Papangitan-7/-To pollute; stain; make ugly or homely. Papangitin-v-To pollute; stain; make homely or ugly. make or sadden; Papanglawin-TATo cause to be sad, gloomy, dark or mournful. Papang undutin-7/-To contract; wrinkle; shrink. Papang urungin-7'-To contract; shrink. Papaniwalain-v-To imbue; persuade; induce; make or cause to believe.

serafin-a-Seraphic, angelic, r sutla-a-Silkyuhog-a-Mucous; slimy. Parapara-ar/T/.-Equally; uniformly; evenly-

Parang Parang Parang Parang were Parang Parang Parang Parang Parang Parang

apoy-a Fiery, r
bato-a-Stony. L hayop-a-Brutal.

^
not;

hindi-a^.-As
not.

if

as

if

it

langib-a- Scabby scablike. ng pastulan-n- Pasture.


;

nuno-a-Ghastly.

Para sa-prcp.-For;
to;

to

to; towards; in order the end that.

Paratang-#-Accusation;
tation.

charge;

impu-

Paratangan-y-To accuse; charge; impute; criminate; impeach.


Parati-ady.-Always. Paraya-w-Deceit; fraud. Paraya-n-Suffering; patience; toleration. Pareja-n Pair; brace; couple; match; doublet.
Pari-n-Priest; clergyman;
siastic.

divine;

eccle-

Papasok-;/-Entering; entrance. ing;


Papayo-fl-Advice. Papal -n- Paper.

manner

of enter-

Parikit-n-Ornament;

adornment.

Papel na bastos-n-Wrapping paper. on the conPapilipit-rtffo'.-Twistingly;


trary.

Parikitin-u-To ornament; beautify; embellish; adorn. Parinsa-n-Sadiron. Parinsahin-7/-To iron. Pares-n-Pair; brace; doublet. Parisan-n-Pattern; precedent; type;

Papulahin-7'-To redden; rubify; make or cause to blush.

stain;

model; example.
Parisan-t'-To imitate; counterfeit; mimic; forge; pattern.

Papulanditin-v-To squirt. honor; respect; Papurihan-7'-To


nify.

dig-

Parisukat-n-Square; quadrate. Parisukat-a-Square; quadrate;


ratic.

quad-

Paputihin-?;-To pick. Paputiin-i?-To whiten. Paputukin-v-To shoot; burst; break open.

Paraan-w-Path;

mode; method; way; manner; form; course; gangway; disposition; will; aspect.

Paraan ng isip-w-Theory.

Parisukatin-v-To square; quadrate. Parol-n-Lanteriy Paroodin-v-To go after; send; after. Paroparo-#-Butterfly. Parti-w-Quota; part. Partihin-z'-To part divide.
'

118
Parus.a-w- Punshment;

fAf
insult;

chastizement;
cor-

Paslangin-v-To Paslit-a-Mucous;
ignorant;

profane;
low;

dare;
abject;

penality; correction; requittal. Parusahin-7'-To punish; chastize/


rect; requit.

be impudent; violate; impute.

mucky;

despicible;

depraved.

Parusahin sa

salita-7'-To rebuke; cen-

contusion. Pasabi-w- Message; errand.

sure; scold. Pasa n-Bruise; burn;

Paso-w-Burn. Paso-r? -Ear then ]>an or tub.


Paso-w-Pass. Pasok-n- En trance.

Pasabugsabog-<i7/.-Helterskelter.

Pasolo-n-Sharp point.

Pasa ng dugo-/z- Serous blood. Pasakabila ng bundok-v-To go the mountain.

Paspas--Shaking;
over
tion.

dusting;

instiga-

Pasak-72 Plug; stopper; calk; peg. Pasakin-y-To calk; plug; stop; check. Paeakit-w Torment,- torture; pain; anguish. Pasakitan-v-To pain; distress; torment; afflict; torture/ chastize; mortify; disgust; disable.
.

Faspasin-v-To dust/ shake. Pastol ng tupa-^-She.pherd. Pastor--Castor; divine; ecclesiastic. Pastulan-n-Field; meadow; pasture. Pasubali-n-Exception; condition; conditional promise.

Pagsubali

sa-n-On condition that.

Pasugo-#-Embassador; counsel.
Pasuin-7/-To burn; scortch. Pasukab-#s7A -Treacherously
,

Pasal-72-Oakum.

Pasalah-i'-To calk;

stop

leak; block

under-

up. Pasalapaap-a- Shallow; superficial. Pasaliwa-flwfo/.-Backhanded.

handed.
underPasukal-fwfo'.-Treacherously; handed; low; dirty. Pasukalin ang loob-r-To vex; disgust; disturb; molest; displease.

Pasalunga-adv.-Reluctantly; contrarily; reverse; pepugnantly. rereluctant; Pasalungat-a-Contrary; pugnant; reverse; against.


.

Pasamahin-v-To
gether.

unite;

join;

put

to-

Pasukuin-f-To subdue: quell; overcome conquer; subject worst/ overwhelm; caiise to surrender; captivate; charm. Pasulat-n-Pictation; order to write.
Pasulungan-7/-To drive; impel. Pasunod-n- Example; precedent;
pattern.

Pasamain-7/-To deprave/ corrupt; make or cause to be bad. Pasa main ang loob-v-To displease;
disgust.

copy;

Pasan-n-Load. Pasanin-^-To carry


shoulders.

or

put

on

the-

Pasupil-n-Triumph; subjection; conqueroverwhelming. ing; overcoming; Pasupilin-7'-To overcome; subdue; over:

whelm:
Pasuotsuot-arfa/.-Twistingly;

Pasarapin-v-To relish; give zest. Pasaulan-n- Devolution: restoration. Pasayahin-w-To gladden; cheer; make happy, Pasial-w Stroll; walk; saunter. Pasialan-n-Promenade; avenue; walk. Pasigan-w-Shore; strand; beach.
Pasiirlahin-'y-To
vivify;
incite;

tortuously.

Pasuotsuot-a-Twisted; crooked; winding; Piisusuhin-w-To nurse; give suck.


Pasutsot-;/-\Vhistle.

Pataasin-v-To raise; elevate.


Patabain-i/'-To
fatten;

batten;

Fertili/i

1
;

maka

tVuitful.

excite;

Patadw-Kosin.
linn; Patag-//- Level; Hat; even; plane; contain; concijiial; similar; uniform;' sistent; tranquil; smooth. flatten. Pataiir.'.-r-To level;

imbue; revive. Pasimalaan-T-To commence; begin. Pasimulan-w-Beginning; commence! unit. the lie; Pafiinungalingan -To give
,

contradict.

Palago m/r.-Hiddenly;
destinely, Pataliiniikin-r-To
j'acify;
1

secretly;

clan-

Pasiya-n- Decision; verdict; judgenu-nt; sentence; resolution; determination. decree/ rebuke. Pasko-n-Christmas.

calm/
settle;

tramniili/e;
quiet.

appease;

Paskong mahaba-n-Quadrigesima.
Kuster. pa-kalnihav Paslangin-a Skittish. Paslangin-f-To surprist-; make a
nj>
//

Patak it- )roji,- blot; dri|>. Patakasin-v-To cause or


cape;
>

help

to

es-

Pasko

steal.

atalim-//-Steel,- cutting edge.

sud-

Patalimin-7'-T
pattern.

den movement.
Paslang-n-Insolence; impudence; daring.

Patanaw-x-Sight;

sliarpen; make aiiparition;

keen. model,

PAT
Patangahiii-ft-To canse
indolent. Pataniv/ Lima
to
l>e

119
la/y

PIG
Patungot-H-Small a<ldition;or preniimnPatiinngin-'z/ To whistle; make a noise or sound on anything.
Patupat-n-Pipe.

or

beans.

Patapangin-tJ-To encourage; strenut IHMI; make valiant, invigorate/ enforce;


exert.

Patutot--Whore

|>oostitute;

harlot.

Patahanin-v-To
tranquilize.

quiet; pacify; appease;

Patuyo ml r. Dryly; morosely. Patuyuin-v-To dry; dfssicate. Patuyuin sa hangin-7/-To dry in the
Pault'il-m/7'.-Foolishly;
sillily;

air.

Pataw--Weight.
Patawad-M-Pardon,
absolution;
pallia

madly;

harumscarum.
Paulol-n-Increase; addition. Paulol u\ol-adv. Foolishly; madly;
precipitately;
sillily;

tion/ forgiveness. abPattiwarin-y-To forgive; pardon; solve; spare; acquit; condone; palliate.

rashly.
foolish.
to.
till;

weight. slaughter; Patayan-tt- Killing; slaughter house.

Patawin-r-To

Paululin-v-To Pdululin-u-To
carnage;

make

augment; add
trust; bill;

Pautang-n Credit;

note.

Patayin-r-To kill; murder; assassinate; quenca: put out; extinguish. Patayo-a-Perpendicular. Fatay sa kapatid-n-Fratricide. Patay sa sariling ina-n-Matricide.

Pawalaan-u-To
liberate;

Pawa-a-All; each; every; all; whole. loosen; slacken; free/


set
at
liberty.

Pawalan
liberate.

ang alipin-v-To

emancipate;

Pawalan ang

Patibong-n-Trap; deceit; fraud; cheat. Patibong na panghuli ng daga-n-liat.


trap.

halaga-i'-To preciate/ diminish the

condemn; devalue.

Pawalan ng kabuluhan-v-To condemn;


Pawiin-v-To
depreciate; diminish. extinblot; erase; abolish;

Patid-n-Break; cut. Patigasin-r To toughen; harden. Patilansikin-f-To spatter: splash; dab;


bespatter.

guish; efface; put out; suppress. Pawiin ang antok-^-To wake. Pawiin ang kulay-z/-To discolor; fade

Patingkayad-a-Tiptoe;
toes.

walking

on

the

wash

out.
thirst.

Patiningin-n-To clear up; settle; make serene. Patirin-y-To cut asunder; break; fracture.
Patis-Ji-Brine. PatitiinrZ/-To drain. Pati tis-/f- Lampblack.

Pawiin ang uhaw-u-To quench Pawikan--Tortoise.

Pawis-w-Perspiration; sweat. Payamanin-7/-To enrich; make rich.

Payamoyin
ble.

7/-To

chafe;

disgust.

Payanigin-?/-To

make

or cause to trem-

Patiwasayin-v-To tranquili/e; calm; pacify.

Payaos-a-Husky; hoarse.

Pay apaa- Pacific;


mild.

tranquill; calm; quiet;

Patnugot--Maxim; adage, motto. Patong-- Addition; boot; premium; augmentation. Patos ng gulong-ff -Clinch. Patotohanan-v-To ratify; verify; prove/ manifest; testify; confirm. Patotohanin-u-To make true; prove rat;
ify;

Payapain-7/-To calm; pacify; tranquili/e, quiet; allay; settle; appease.

Payat-a-Weak; lean;
faint; barren.

thin; poor; meagre; delicate; slender; gaunt; wizen; infirm;

Payatin-t'-To
itate;

verify; true.

make

prostrate; exhaust; debilthin or lean.

Patuad-a-Inverted. Patuad-adv. -Upside down.


Patubo-H-Interest;
profit; gain.

Pay 0-72- Advice; admoniton. Payong-w- Parasol; umbrella. Payong na munti-w- Parasol.
Paypay-w-Fan. Paypayin-v-To fan. Pekas ng mukha-n-Freckle.

Patuhin-v-To toss;
Patulinan-?/-To

pitch. accelerate; enliven. Patuloy-n-Continuation; succession.

Patuluyan-k'-To continue; lodge.

Patuluyan
ter.

ang kapwa-^-To
protect/
let

receivegive shel-

lodge; entertain;

Pepino-w-Cucumber. Peras-n Pear. Perdegones--Buckshot.


Pidpid-w-Stick; s}>linter. Pidpirin ang kahoy-y-To ch(jp wood. *Piga ^-Squeeze; press; crush. Pigain-v-To Squeeze; press; crush.

Patnluyin-t'-To lodge;

lodgings. Patungan-7/-To add; augment; give boot; give premium.

PIN
Pighati-#-Disgust:

120
melancholy; annoy;

PIN

annoyance;
afflliction.

distaste;

ance; grief; sorrow;

dudgeon; grievgloom; sadness;


haunch;
hip;

Pinagkakautangan-n-Creditor. Pinagkaratihan-M-fjabit; custom.


Pinagkaskasan-n-Filings; scrapings.

Pinagkasunduan-n-Agreement; reconciliation.

Pigi-n-Breech; buttock;

posteriors. Pigil-H-Ourb; check; stop. Pigilan-7/-To stop; curb; check; rein. constrain; check; Pigilin-7'-To stem; curb; bridle; stop; obstruct; restrain;

rump/

Pinagkikilan-w- Filings. Pinaglagarian-ii-Sawdust. Pinaglilibangan-n-Place of recreation or

amusement.
Pinaglilimbagan-/i- Printing shop. Pinaglmisan-w-Cleanings; rubbish. Pi naglulutuan-w- Place of cooking.

withhold.

Piging-n Banquet;

feast;

fete.

Pigingin-7/-To banquet give; a feast in honor of another.

Pinagmulan-w-Source; origin; beginning; motive; cause; occasion; principle;


inception.

Pigsa-w-Tumor, abcess;tumefaction; Pigtain-y-To drench; soak.


sinuation. turn; tighten; sinuate. Pikit-fl-Wink; blink.

boil.

Pihit-w-Turn;
Pihitin--z/-To

Pinagpag-f. imp.-Shook. Pinagpagihan-n-Filings made by tiling with the tail of the pagi.

Pinagpilian--Remainder; residue;
use;

ref-

Piklat-n-Scar.

leavings; offal.
of beheading;

Piko-n-Pick
Pilak-n-Silver.

Pinagpupugutan n-Place
garrote.

Pilapil-n-Terrace;

dike;

dam; embank-

ment; imbankment. Pilay-a-Iame. disable; Pilayin-y-1 o lame; make lame.


Pilduras-n-Pill.

truncate;

Pinagputulan-w-Hesidue or remainder of anything that has been cut. Pinagsabunan-w-Soapsuds; suds; lather. of making Pinagsasabunan-?z-Place
suds.

Pilegas-w-Plait;

ruff; ruffle.
plait;

Pinagsugpungan-n- Joint; juncture. Pinagtabasan-w -Clippings or leavings


crimple.
of a tailor.

Pilegasan-v-To

ruffle

Pili-//-Choice; volition; selection. Pilat-w-Scar.

Palihin-f-To twist;
curl.

warp; disort; turn;


elect.

Pinagtatalan-n-Chips; fagots. Pinagtinghasan-w-Chips; fagots. Pinag usapan-H-Contract; subject of conversation; argument; agreement. Pinagtutunguhan-jj-Design; purpose;
object.

Piliin-v-To choose; select Pilikmata-?;-Ey clash.


Piling-n-Cluster;
Pilipit rt-Sinous,

bunch.
contorted.

Pinag uueapan-n-Object;

twisted; Pilipit-a-Sinuation; twist

design; purpose; subject; of conversation. Pinag utusan-n-Servant; agent; errand


hoy.

Pilipitin-oTo twist; curl; sinuate. Pilit w-Persuasion; obligation; enforce-

Pinagyagitan-n-Place
stolen
articles.

of

congregation;

ment; compulsion. Pilitin-v-To persuade;

urge; enforce; oblige; extort; press; persist; beset; compel; ply; prevail; convince; drive;

Pinakamatanda

sa

lahat-w-Senior.

Pinamili-w-Purchascs.
Pinarnili-17. vm/9.-Bought; pnrcliascd.

persevere. Pina-n-Pine. Pina // Pincnpi-U-.

Pinanglin5an-n-Source;

origin;

head-

Pina aapuyan-H-IIejirt It, flreplace; stove. Pinag aaralan- n- Breeding: education; manners. Piling bubuan-x-Kiiundry; casting house. Pina Imhatau-jM'ause; occasion; beginning; motive; source; origin; germ; inception;
father.

spring; l)eginnin.tr; cause; ancestry, ancestors; forefathers; root, germ. Pindang-?j-.Ierked beef; dried beef. Pindangin-r-To jerk or dry beef.

principle;

ancestry;

forefac-

Pindot-n-Pinch; niji; j.ress; stjuee/e; tweak. Pindutin-r-To pinch; nip; s-niee/e; press, tweak. Pin.lutin-T'-To pinch; squeeze: press;
t\\eak.

Pinag gagawan
tory.

ng

sabon-w-Soap
left

Pinga-n-Lever;

carrying stick.

Pinag hogasan-n-Dirty water


washing.

after

Pingan-j/ Plate. Pingan n;i malaki-)>-Platter.


1

Pingas-)-C hip; notch; chink;

gap.

PIT
Pingasan--z/-To notch; Pinsan-n-Cousin. Pinta-n-Paint Pintahin-v-To paint. Pintakasi-n-Mediator;
protector;

121
chip; chink.

PUL

Pitoa-Seven.
Pi t6-ri- Seven.

'

Patong daan-a-Seven hundred. Pitong daan-w-Seven hundred.


patron;

favor;

who
crial;

intercessor; does a favor.

solicitor;

one

Pitpitin-v-To mash. Piyaos-a- Hoarse; husky. Platero-n-Jeweler; silversmith.

defect; drawback; dedisappointment; criticism; scorn; contempt; censure; aspersion. unPintasan-v-To criticize; censure;

Pintas-n-Fault;

Plaza-w-Square; park. Pohia-w-Boiler; kettle; copper dipper.

dyers

copper;

Po ky otan-n-Honeybee.
Policia-n-Police.

derrate; undervalue; dissapprove; reprove; find fault; asperse. Pintasin-v-To find fault; criticize; carp;

censure; gibe; inculpate. Pinto-n-Door; gate; entry; gateway. Pintuho-n- Veneration; reverence; respect; regard.

Pintuhuin-r-To respect; venerate; reverence; esteem; obey; have regard for. Pinuno na walang sinusunod na utos -n Tyrant; despot. Pinya # Pineapple. Pipi-a-Dumb; mute; silent. Piral-n-A pull or twist of the ear. Piralin-v-To twist or pull the ear. Piraso-n-Piece; fragment; scrap; shred; sherd; morsel, Pirasong manipis/n-Slice; thin piece. munti ^-Fragment; Pirasong morsel; nip; pinch, small piece.
:

disgust; aversion. Porcelena-n-Porcelain. Pootin-v-To irritate; provoke; disgust; cause to be indignant or to dislike.

Pook-w-Corner; point; place. Poon-n-Lord; saint. dislike; Poot-n-Indignation;

Pormal-a-Formal;
nest; grave.

serious;

ritual; .ear-

Potro-n-Colt.

Presidente-n-President,mayor;chairman. Prituhin-^-To fry.

Pronombre-n-Pronoun.
Provincia-n-Province; country. Puang-n-Space; interval; distance; breech.

Pudpod-a

Dull; blunt.

Pugad-n-Nest.

Pirito-a-Fried.

Pirma-w-Signature.

Pugaran-w-Hen's nest; haunt of a hen. Pugay-w- Salute; salutation; greeting. Pugo-n-Quail; bob white. Pugpog-7Z-Knoll; low hill.
bedecapitated; Pugot-a -Headless; headed; blunt; cut off. Pugutan ng ukvz/-To behead; decapitate. Puhunan-w-Capital; fund. Puit-n-Bottom; breech; hinder. Pukaw-n-Fright; surprise; scare.
Pukavvin-z/-To surprise; frighten; rouse.
excite;

Pirmahan-a-To
signature,

sign;

attach

one's
sig-

Pirmahin-f-To
nature.

sign;

attach one's

Pisak ang isang mata-a- One eyed. Pisanin-v-To meet; congregate gather. a knife, Pisaw-n-Large resembling
cornknife. Pisi-w-Cord; string. Pisigan-a-Strong; stout; vigorous/ robust. Pisik-n-Sputter; flicker. Pisngi-i-Cheek. Pista-w-Feast; banquet; holiday. Pistahin-i?-To feast; banquet. Pisunin-v-To level; flatten; stamp; ram; drive down.
Pita-n-Desire; wish;
liking;
lust;

scare;

Pukulin-v-To throw cast. Pukulin ng bato-^-To stone. Pukliin-v-To stone; throw; cast. Puklo-?i-Udder; bag of a cow. Pukol-n-Throw; cast. Pukot-n-Fishing boat or smack. with stroke Pukpok-n-Hammer;

hammer.
Pukpukin-i?-To hammer.

mind;

ambition; aspiration;
Pitagaii-n-Respect;

cupidity. * venepoliteness;

Pukpukin ng maso-z/-To pound with a hammer.


Pula-n-Red; ruby; color of flesh. 1'ula-w-Criticism; censure. Pulaan-7/-To criticise; censure.

ration; reverence; homage; kindness. Pitahin-v-To wish; desire/ like; aspire; have ambitions. Pitik-n-Chalk line; snap.

Pula ng itlog-i-Yolk; yelk.


Palgas--Flea.
Piilikat-n

Pitikin--To chalk
Pitisin-?;

line;

To

snap.
pr^ps;

squeeze;

wind;

Spasm; cramp; convulsion.

tighten.

Pulo-n-Island.

Pito-n-Whistle; picolo.

Pulong-n-Reunion;meeting; congregation

16

MJM
Pulos-fl-All;
entire; whole; each; every;

122
Pumunit-r-To Pumuno-t;-To
tear;
fill.

touse.

equal; uniform.

pod.

Pulot-n-Honey; molasses.
Pulpol-a-Blunt; dull; obtuse. Pulubi-w-Beggar.

Puluhan-w-Handle.
Pulutin-f-To pick up; gather. Pulutong-#-Plattoon. Pumagod-v-To tire; weary; molest; irk. Pumagpag-v-To shake; flop.

Pumunta-tJ-To go; wend. Pumusta-77-To wager; bet. Pumutok-^-To buist; shoot; explode; break open; breach; fulminate. Pumutol-7/ To chop; cut down.

Pumuyat-v-To stay up; keep awake


fatigue;

at

night.

Punal-n-Dagger; poinard. Punasan-v-To clean with a rag.

Pumaibabaw-v-To be superior; put on.


Pumalatak-t;-To
click.

Punduhan-n-Anchoring

Pumalit-7/-To change; barter; alter. Pumalo-z;-To beat; strike; cudgel; drub. Pumalo-w-Gudgel; club. Pumana-?;-To shoot a dart or an orrow. Pumanaw-t;-To absent one's self; go

place; anchorage; harbor; port; place where people stop to rest.

Pungke-#-Pannier; basket; dust pan. Pungusin-7>To slice; cut away; pare off;
shorten.

away; leave.

Punla-^-Sprout; shoot; seedling. Punlaan-7/-Seed plot; nursery; hot-bed.

Pumanday-v-To blacksmith. Puinangit-v-To grow or become ugly or


homely.

Punin-v-To

fill;

stuff.

Pumanhik-v-To go up; ascend; mount.

Punit-n-Tear; touse. Punit-a-Torn; ragged. Punitin-v-To tear; touse.

Pumanhik sa kabayo-/>To mount ahorse. Pumantay-7'-To equalize; match; become equal or of the same height. Pumagaypay-77-To wave; undulate. Pumaroon-t?-To go,- resort; wend.
Pumasok-v-To enter; go
in/

Punitpunit-a-Ragged; torn: very ragged. Puno-a-Full; replete; chock; plenary; complete;

Puno-n-Commander;
cipal;

chief; leader; prinprefect; trunk.

interfere;

Puno-n-Beginning,
cause.

principle;

motive;

meddle. Pumatak-v-To drop; drip; dribble. Pumatakpatak-v-To drip; drop; fall in


drops.
kill; murder; assassinate. Pumatnugot-z;-To defend; guard; attend; accompany; go with. Pumawidpa\yid-v-To Stagger; waver.

Puno ng alikabok-a-Dusty; full of dust. Puno ng banlik--Muddy; full of mud. Puno ng kasamaan-a- Malicious; wickedbad.

Pumatay v-To

Puno ng lukban-n-Orange tree. Punong aral-n-Axiom; maxim;


standard; proverb.

rule;

Pumawis-tfTo perspire; sweat. Pumayag-v-To concede; permit: allow;


cede; agree; acquiesce; grant; coincide;

Punongpuno-#-Replete;

full

to

the

accord; countenance.

Pumayapa-f-To calm;
tranguili/e; allay;

pacify;

appease;

settle;

rest.

Pumayapa-n-Paciricator; pacifier. Pumiga-v-To' squeeze; press out. Pumihit-7/-To turn; go back; return. Pumikit-?;-To blink; wink. Pumili-w-To choose; prefer; elect. Pumiling-/;-To cluster; bunch. Pumilipit-v-To twist; twine. Pumili-v-To urge; persist; force; oltlige.
Pumipintas-H-Critic; faultfinder. Pumirma-i/'-To sign; subscribe; underwrite.

brim. Puno sa catedral--Dean. Puntahin -v To point; aim. Puntas-n-Lace; edging; bobbinet. Punto-w-Point. Punto sa pagsasalita-w-Style or ner of speech.

man-

Punuin-r-To
fy;

fill;

replete; stuff; satis-

satiate.

Purga--Purge; cathartic.
Purgahin-w-To purge. Puri-n-Virture; honor; reputation; rank; fame; glory; applause; dignity. Purihin-f-To honor; respect; praise;
dignify;
extol.

commend;

plaudit; eulogi/e:

Pumisan-v-To

meet; join; congregate; collect; unite; aggregate; associate.


sputter; nicker.

Pumisik-z/-To

Pumukpok-7/-To hammer; trob. Puinalaan-v-To commence; begin.


tj

Pusa-w-Cat; pussy; puss. Piisak-n-Movement; moving. Pusakal-a-Accustomed. I'usali-jjMud; mire; slime;


Piisalian-//- Place
liole;

clay.

that

is

muddy;

sink-

]>ick

up/ gather: acquire,

sink,

SAB
Puso-//-Heart. Puso ng mais-TZ-Ear of corn. Pusod-w-Center of anything.
liness.

$AK
Putik-tt-Mud; mire; clays. Putla-n-Paleness; wanners; pallor; ghastPutlain-?>-To extenuate; grow pale. Putlin-T'-To cut; chop; amputate; trim cate; renind. Putlin ng manga sanga-T/-To prune.

Puaod-n-Chignon. Pusod ng ti van //-Novel. Puso k -a- Proud; bragging; passionate. Pusok na loob-a-Fervent; impetuous.
fiery,-

lively.

Puson-rt-Groin.

Putok-n-Shot; burst; cracking; sound.

report;

crack;

Pusot //-Bottom;
river.

bed

of

a stream

or

Putol-n-Piece.

Puspos-tt-Full; replete;

round; circular;

complete.

Putol aug kamay-ft-Handless. Putong-n-Crown; wreath; coronet. Putulin-w-To chop; cut; resind; truncate;

Puspos ng kalualhatian ^-Glorious; excellent.

amputate.

Putungan ng corona-v-To crown.


Putusan-i?-To fill. Pututin-v-To rape; ravish; force. Puyat-n- Vigil; night watch.

Pusta-/i-Wager; bet.

Pustahan-v-To wager; bet.

Pustahan-- Wager;
Puta-/i- Whore;

bet.

harlot; prostitute. Putakti H-Hornet; wasp; yellow jacket.

Puyat a-Sleepless. Puyatin-v-To keep awake.

Q,
Queso-w -Cheese.
Quitd

You,

l)v

me.

IR,
Rabo-n-Mortise. Regla-n-Rule; order; precept; method. beReligion w-Religion; faith; cree<l;
lief.

Ketrato-n-Portrait; picture. Rienda-;/-Rein.


Rifa-n-Raffle;
lottery.

Rigudon-w-Quadrille; cotillon.
Rin-a^''.-Also; too; self same; similarlv

Retaso-n- Remnant.

Sa-p>vp.-To; of; from; with; at; for; on; or; about; through; towards; in.

Sabaw-- Broth.
Sa bawat sandali-m/r. -Momentarily; every moment. Sabay-wfo.-Together; at the same time. Sabay-sabay - adv. Simultaneously; together; at once; at the same time. Sabi n-Talk; speech; citation; narration. Sabihin-v-To say; tell; narrate; cite;
-

Sa aba ko-tjffer.-Poor me; unlucky me; pity me.


Saan-arfr.-Where; whither; to or at what
place. Saan banda-a^?;.- Where; what place; at which

whither;
side.

at

Saan man-ark/.-Whereever; every where; anywhere.


Sabado-w-Saturday. Sabak-w-Crotch; joint; mortise; groove. Sa balasan-n-Northwind. Sabarin-i;-To vex; harrow; perturb; disturb; interrupt; Sabat-n- Wedge.
-

speak; talk; predicate.

Sabihin ang ngalan-v-To name;

call

by
say

name.
Sabihin uli-r-To reiterate;
or
ish
tell

repeat;

again.
fool-

Sabisabi-w-Rumor; report; gossip;


talk.

interfere; disgust.

Sabatan v - To Wedge; split vith a wedge. Sabatin-v-To ambush; ambuscade; lay


in wait;

Sabisabing lihim-w-Secret; gossip. &abitan-#-Hook; hanger; peg; coat-rack; anything that is used to hang things
on.

meet; encounter.

Sable w-Sabre.

SAH

_____

124
Sa
wards.

SAK
huli-arfc/.-Lastly; after;

Sabon-n-Soap. Sabsaban-w-Trough; hog trough. Sabsaban-T/-To scrape but leave the scrapings; clean but leave the cleannings.

behind; back
behind;

Sa hulihan-adv.-Lastly;

after;

Sabugan-n-Scattering.

then. Sa hulo-adv.-At the upper part, at the source.

Sabugan-v-To

scatter;

throw broadcast.
up;

Sabunin--z/-To soap. Sadhan-v-To obstruct; close; block


seal.
;

purposely; Sadia-a$z/.-Intentionally avowedly; disignedly; deliberately. Sadya-adt'.-Intentionally ; purposely; avowedly; designedly; deliberately;
knowingly; on purpose. Sagad-a-Brim full; replete; exhausted. Sagad na sagad-a-Brim full; replete. gagana-a-Abundant; copious; plentiful; profuse; rich; numerous; much; many; lavish; bounteous; provident; fertile;
fruitful:

Sahurin-u To receive; accept. Sahurin ang upa-?/-To receive one's pay or salary. Sa ibaba-ady.-Below; beneath; under. Sa ibabaw-ad-z/.-On; upon; above: on top. Sa ibayo-adv.- Beyond; on the other side. Sa ilalim-arfo.-Under; beneath; below. Sa ilalim a- Nether.
dali-adv.-In a moment; presently in a trice. Sa itaas-adv.- Above; over; high up. Sa ito-adv.-Here in; hereon; herewith.

Sa isang

Sa iyo For, with, to, of, from you. Saka-adu. -After; afterwards; next.
Saka-cowjf.-And.

large in quantity.

Sagana-arfc'.-Fullv; completely; dantly; copiously; plentifully; teously; magnificently.

abunboun-

Sa kaduluhan-a^-t/. -Lastly; at the end. Sakag-n-Fish net.


Sakang-a^r.-Open-legged. Sakang-a-Bowlegged. Sakali-a^z/.-Perhaps; by chance; at least;

Sagapan-w-S kimmer. Sagapan ang bula v-To skim.


Sagawing-rtdv.-In

the

direction

of; to-

ward.

Sa gawing hilagaan-a<fo.-Northerly;northward.

Sa gawing kalunuran-ady.-Westerly
westward.

should it come to pass. Sakasakali-arf^.-Perhaps; if by chance; should it come to pass. Sa katapusan-arfo'.-Lastly; at the end; then; at last.
complete. 8akdalan-#-Protection; shelter. Sakit n-Sickness; desease; torture; pain; hardship; anguish; torment; ail; disSakdal-fl-Full; replete;
tress; dolor:

Sa gawing silanganan-offo.-Easterly;
ward.

east-

gawing timugan-adz/.-Southerly; southward. Sagiok-n-Crack; snap. Sagipin-v-To save; succor; deliver.


Saglit-arfo.-Shortly; space of time.
briefly;

Sa

malady;

afliction; suffer-

ing; ache; trouble.

in

a short

Sago-n-Sago. Sagot-n- Answer; reply; retort; response;


repartee; contestation.

Sakit ng himatay-n-Fainting; swooning. Sakit na nakahahawa na buhat sa gawaang kalupaan-w-Venerial desease. Sakit na pasma-9i-Spasm; convulsion. Saklap-H-Bitternees; disgust; harshness;
severity.

Sagpangin-r-To snap; bite quickly.


Sagsag-#-Trot. Saguan-n-Paddle; oar; scull. Saguing-?t-Banana; plantain. Saguingan-n-Banana grove or plantation. Sagutan-v-To answer; respond; contest; guarantee. Sagutan-n-Answer; debate; response; guarantee.

Saklaw-n-Hold
turning.

up;

heading

off;

Saklawin-v-To head off; hold up; turn. Saklolo-n-Defense; help; protection; support; aid; suffrage. Saklolohan-v-To help; aid; succor; provide; support; protect; defend.
Sakong-n-Heel. Sakramento-H-Sacrament.
S:iksak-j-Stab; thrust.

Sa

harap-arf?/.-In front; against; before; in presence of.

Saksakin-?/-To stab; stick; dirk.


Saksi->r\Yitness. Saksi nakakita

Sa

hayag-arfo.-Abroad;

in

public;

at

sight; publicly.

ng pinaguusapan-n-An

Sahig-w-Floor. Sahigan-z'-To floor. Sailing //Pitch; rosin. Sa hipo-atfr.-By the touch.

eye-witness. Saktan-r-To hurt; wound; pain; cripple; maim; lame; chastixe; agrrieve; of fend;
irritate.

SAL

125

SAL
Salat-a-Poor; needy; helpless; destitute; disconsolate; poverty stricken; scarce; scanty; wanting; lac-king; deficient, penurious; paltry; mean; short; close. Salatin-v-To touch; feel; sound; probe;

Sakuna-n-Disaster; calamity; misfortune; misadventure; mishap; misery; accident. Sakupin-v-To take or put under the control of another; subdue; subject; subordinate; overcomeSala-w-Sin; fault; crime; culpability; infraction; infringement; violation; guilt; offense; transgression; defect; vice;
deficiency; slight. Salaan-n-Strainer; collander; sieve; filcullander. ter; Sa labas-ewfo.-Out side; abroad; in public; publicly; moreover. Salabin-v-To scortch; singe. Salag-tt-Man midwife. Salag-n-Contradiction; opposition. Salagin-t?" To stop anything that is thrown toward you. Salaghati-w-Resentment: grudge; dis-

investigate; procure. Salat sa bunga-a-Hterile; fruitless; barren; unfruitful. Salauiain-z/-To soil; make foul, nasty, or filthy. Salawal-n-Pant; pantaloon; trouser. Salay--Nest; receiver; dripping pan. Salaysay-w-Relation; narration; account; explication; declaration; proposal. Salaysayin-fc'-To narrate; relate declare; refer; proexplain; account; tell; pose. Salbahi-w- Savage.
ttalbahi-a- Savage; truculent;

mean; rude

loathing; restlessness; inquietude. Salain-z'-To strain; filter. Salain muli-v-To restrain; refilter.
gust;

bad. Sa likod-odv.-Behind; after; at the back. Sa likuran-rtrfa.-Behind; at the back;


after;

following.

Salagubang-n-Junebug. Salakuban-n-Leather bag or pouch. find Salahin v-To reject; condemn;


fault; criticize;

Salilongan-rc-Redemption; ransom; assistance; defense; guard; shelter. Salilungan-n- Vindication; defense; protection; shelter; guard. Salin-n-Copy; transcript; likeness; counterpart; duplicate. Salinan-91 Place of copying or transcribing.

Salahin-v-To weave.
Salahula-a-Sloppy;
tern:
dirty; filthy; slatslatternly; slutish; squalid;

dowdy.
Salamangka-n-Jugglery; alamat-n-Thanks.
leger de main.

Salambaw--Fish

net,

snare,

or trap.

Salamin-n-Looking glass; mirror; speculum. Salamin sa mata-w- Eyeglasses; spectacles.

Salinsing-n-Wild growth of grain. Salisalita-n-Foolish talk; rumor. Salita-n-Discourse; speech; talk; word; conversation;, converse; gab; locution; vocable; term. Salitaan-#-Conversation; agreement;
contract; discourse; colloquy; parley; chat; argument; conference; convention; convenant; pact; paction; parlance.

Salamin ng tainga-n-Eardrum.
Salangin-v-To touch. Salang palad-n-Bad luck; misfortune. Salang palad-rt Unlucky; unfortunate; miserable. Salangsang-n-Trespass; contravention. Salangsangin-v-To contradict; confuse; oppose; resist; controvert/ dispute;
transgress; trespass; refute; reject; repel; contravene; object. Salanta-n- Abuse; illtreatment; misuse;

Salitaan
Salita at

ng dalawa-a- Dialogue.

kilos palalo-n-Braggartism. Salitain-t/-To speak; talk; reason; ha-

rangue; narrate; say;


Salita .na
ysyllable. Salita ng isang nacion 6

tell;

relate.

may maraming

silaba-w-Pol-

mistreatment.
Salanta-a-Illused; mistreated; abused. i 1 1 1 r e a t Salantain--z/-To misuse,
;

kapulungan-w Language; idiom; dialect. Salitang hunghang-n-Nonsense. Salitang makaisa ang kahulugan-w-Syn-

onym.
Salitang mahalay-n-Rude word, phrase, or speech. Salitang malasa n-Wit; witty talk. Salitang panininta--Love talk. Salitin-7/-To mix; mingle; alternate; jumble.

abuse.

Salapang-n-Fork, pftch fork; spear. Salapi-n-Money; cash; pelf; specie. Salaping katubusan sa anoinan-n-Ran-

Bom. Salapungan ng daan-n-Crossroad,


Salas-w-Salon;
saloon;
hall.

Salitsalit-a-Streaked or interlined with fat and lean; alternate.

SAM
Salavvahang loob-n-Fickleness; infidelity; indicision; inconstancy. Saliwahang loob-n-Inconstancy; infidelity;

SAN
Samantalahin-r-To whille away time; take advantage of; improve. Samantalang-a- Provisional.

Saliwang

indicision; fickleness.; kapalaran-w-Bad or

Sa
ill

may-To him who


of;

has; in the

di-

luck;

misfortune.

near to. Sambahan-n-Church; temple;


rection

near;

place

of
hal-

Saliwang loob-a-Unhappy; unlucky; unfortunate.

worship.

Sambahin-f-To worship; reverence;


low; sanctify.

Salmon-H-Salmon.
Salong-n-Cabin; barrack; hut. Salongan-n-Place of concealment; protection; help.

Sambahin ang

anito-?/-To indolize; wor-

Sa loob-a^TA -Within; inside; internal. Sa loob fl-Nether. Salopilin-r-To dam; obstruct; augment;
exaggerate; add
to.

Salpok--Blow; knock; encounter; clash; shock; fight; sudden meeting.


Salsal-a-Obtuse; blunt; dull; flat nosed. Salsalin-7'-To blunt; dull the point; rivet; clinch; squander or spend money
foolishly.

ship idols. Sambalilo-n-Hat. Sambilatin-*;-To scatter promiscuosly; throw about; tumble topsy-turvy. Sampaguita-n Small white flower. Sampal-n-Slap; blow whith the open hand.
Sampalataya-77-Faith; creed; belief.

Sampalatayanin-T/-^ believe; credit; give


faith.

Sampalin-^-Slap.

Salubsob-n-Thorn on splinter that has been run into the foot slantwise.
Salubong-rc-Gift;

Sampalok-w-Tamarind; tamarac. Sampayan-n-Clothes line; line used

to

hang things
far as.

on.
until;

present.

Sampayin-^-To hang up.


Sampong-adtvTill;
also;

Salubungin-v-To meet; encounter.

even; as

Sa lugar ng-adc.- Instead.


Salukan-v-To skim; take off. Salungahan-w-Ascension; acclivity. Salungat-a-Opposed; contrary. Salungatin-v-To oppose; contradict; object; resist; brush back; turn back;

Sampulong-a- Whole; entire; all. Sampuo-n-Ten. Sampuo-a-Ten. Sampuong utos ng DIOS-w-The Ten com-

mandments

of

GOD.
collect,

impugn.
Salungat sa-a-Opposite; contrary. Salungat sa-ar?7/.-On the contrary. Salungatin-r'-To raise with the point of a needle or pin; reach with a pole
or stick.

Samsaman-n-Collection; gathering.

Samsaman-v-To
away; congest.

gather; take

Samsaman ng
cise.

sandata-z'-To disarm.

Samsamin-7/-To capture; collect; gather. exerSanay-#- Practice; experience;


Sanay-a-Experienced; expert; able;
ful;

Saluysoy-w-Ravine;
rivulet.

gully;

brook;

rill;

skil

Sama-w-Ugliness; wickedness; evil; badness; imperfection; fault; mischief; injury; hurt: harm; moral depravity; homliness; turpitude; misfurtunc. Sa mabuting panahon-a-Opportune.

capable; fit; adroit; graceful; deft; dexterous; practical. Sanayin-?/-To teach; instruct; practice; train; exercise; break in; learn by

Sa magisang sarili-adu.-Alone;
Samahan-fl-Society;
ship;

company;

only. partner-

assembly.
unite; join.
1
;

experience; accustom. Sandali--Instant; moment; short space of time. Sandalias-w-Sandals.


Sandat-a-Full;
tiated;

trice;

jiffy

Samahan t>To accompany;


Sa
maikling
briefly;

replete^

abumlant;

sa-

panahon-arf?A-S h o r 1 y soon; in a short time.

satisfied.

Samakalawa-adv.-Day after to-inorro\v. Samakalawa-w-The day after to -inorn\v.


disgust; loob-w-Displeasure; uneasiness; resentment; grudge; anger; discontent; asperity; pique. Samang palad-#-Bad luck; ill luck; misfortune. Samantala-w/c. -\Vhile; in the meantime; meanwhile; interim.

Sandata-n-Sword; weapon; arm. Sandatin-v-To satiate; satisfy; replete;


gratify.
San(liy:-rt-Slanting;

Samd ng

sloping; leaning. San.li-an n-Couch; baluster; anythin.L' to lean on. Sandigan-f-To put a rail or balustrade >n the side of a stairway.

Sandok 1 Sandok na
ti

adle;

large

spoon.

SAP
Sandokin-v-To
spoon;
ladle.

127
sary;
//

SAY
needful; precise; indespensibleroot;

scoop; take out with a

Sa pilitan-a-Obligatory; binding, neces"


Shoe; shoes. Sapin Sapol sa ugat-ar/7'. l-'roni the
tirely.

Saiig-w-A; an; one.

Sanga-H-Branch; sprig.

en-

San; daan-n-One hundred. San daan-rt-A hundred.


Sangdaig-digan-M-The universe.

S&pot-ft- Shroud;

Winding
husk;

sheet.

S;ipsapan-?/-To
peel.

strip off

hunks;

Sanghaya -u -IMgnity; rank. Sang haya- Hand full.


Saiigka->M'anal; drain;
sluice,

Saputin-tJ-To enshroud.
ditch.
Sara-?*-Cl(jsing;

sealing.

Sangkang patubigan-n-Canal; drain. Sangkap -Jewel; ornament; part piece. mortgage; atSangia-n-Pledge; pawn;
tachment; plight; security. Sanglang lupa-n-Mortgage.
Sanglilmtan-))-The universe.
earth;
globe;

Saraguete-n-Truant; rascal. Sara ng sulat-w-The sealing of a letter. Sarap -//-Taste; relish; pleasure; sweetness; delight; gratification.
Sarili-a-Self.
Sarili-;/-Self,

Sangol-M -Creature; babe; baby. Sangtaon-N-One year.


Sariib-n-Junctnre; joint.

Sanepa-* Picture frame.


Sankalan-n-Butcher's block. Sankap-tt-Implement; tool.

Sarih ng araw--Solar; belonging to the sun. Sarili ng mga alipin 6 alila-a-Servile; menial; slavish. Sariling asawa ng isang babayi-n-Husband.
Sariling

asawa ng isang lalaki-n-Wife.

Sankatawohan-w-Humanity/ nation.
Sankleta-H-Slipper. Sankutsahin-t'-To parboil. Sansalain-r-Ta impede;
struct; restrain; detain. Santa Biblia-ra-Holy bible;

Sarili nila-/;ro-Their; theirs, Sarili niya-jpro.-His; her; hers.

hinder;

ob-

Sarisari-i-Notions. Sarisari-a- Various; miscellaneous;


tiple.

mul-

evangel.

Santa escritura-M-Holy scripture.


Santo-u-Saint.

Sarisaring kulay-a-Motley. Sariwa-w-Fresh; green; young; delicate. Saro-n-Jar; pot.

Sapa-H-Rivulet; brook; creek. Sa paanomang paraan-wfo'.-Resolutely justly or unjustly; by all means; in any possible way; no matter what passes. Sa pagitttn-jwep.-Between] betwixt;among.

Sasakyan-w-Ship; vessel. Sa sarili-To him or her. Sa silong-^2'.-Down stairs; beneath; below; under.
Sastre-w-Tailor.

Sa pagitan-odtvMeanwhile; meantime.
Sapagka't-wn/. Because; for; as; since. Sapakin-?;-To break. Sapakin ang bibig-v-To break the jaws. Sapal- -Trash; crushed sugar cane. Sa palibid-rtdt-.-Round; about; around; round about; on every side. Sa paligid-a/fo;-Round: about; around; Sa palibot-adu.-Round; about; round about; around; on every side. Sa pamagitan ng-adv,-By means of; by virtue of; by favor of.

Satsat ng pari-)i-Bald spot on a priest's head. Sa tabi ng-odv.Beside; on the brim or


edge.
in public visibly/ Sa tanyag-a- Visible; public. Sa tapat-rt^?'. -Opposite; facing; in front. Sa towitowi i\&-adn. Always; momentarily; frequently; every moment. Saulan-v-To restore; give back; return. Sa uli u\i-adv.- Again; again and again. Sawa-a-Enough; sufficient; full; complete. Sawain-v-To prohibit; interdict; forbid. Sawatain-v-To impede; hinder; obstruct;

Sa tanyag orfr.-Abroad;

Sa panahon-tfd?/. -Timely; Sa panahon-a-Opportune;

in time.

Sapantaha-n-Supposition; hypothesis; conjecture; presumption; suspicion. Sa paraan ito-odv.-Hereby; herewith; hereon.


Sapat-a-Sufticient; plete; replete.

restrain; detain.

Sawi-ocfr'.-Opposite; contrary. Sawing kapalaran-w-Ill luck;

bad luck;

misfortune.
Saya-w-Skirt. Saya.w-Joy; happiness; glee/ festivity, mirth, merriment; gladness; pleasure; gayety; joyfulness: airiness.

anough;

full;

com-

Sapatos-w-Shoes.

Sapatos na bakal-w-Horseshoe.
t'.

-Bv

force

or

persuasion.

Saya na

SIG
Sayang-w-Grief; pity; dolence; waste.

128_
compassion; con-

SJN

Sayang -inter. -Pity, what a pity. Sayangin v-To waste; squander; throw away. Sayaw-n-Dance.
Sayawan-n-Ball; dance. Sayasatin-v-To examine; investigate. &aysay-n-Explication; declaration; demsignification; narration; onstration; account/ proposal; precept; method; order.

Sigawin-a- Vociferous; clamorous; noisy; howling. Sigirin-v-To prick; pierce. Sigla-tt-Boldness; activity; courage;
livliness;

vivacity.

Sigwa-n-Storm; tempest. Sihang-w- Jawbone. Sikad-w-Kick; spurn; thrust


foot.

with

the

Sikang--Cross timber; long bolster of


a bed.

Saysayan-77-To decide; distinguish; determine; give importance; explain; tell; narrate; account; expound. Saysayin-v-To Explain; portray; say; tell; narrate; recite; translate; relate, cite; predicate; analyze interpret; signify; lay open; expound; manifest; report; rehearse; construe; declare; characterize; demonstrate; mean; denote.

Sikap-n-Diligence; industry; activity; afficiousness; assiduity. Sikapat-n-Shilling; bit; 12^ cents. Sikapat labing dalawa-w-Twenty cents. Sikapat sikolo-n-Eighteen and three quarters cento mex. Sikaran-^-To kick; spurn. Sikat-n-Appearance; rising. Sikat ng araw-n-The rising of the sun.

Saysayin ang kahulugan-v-To interpret; translate; tell the meaning. Saysayin mabuti--z/-To explain. Saysayin malinaw-u-To define describe;
explain;
delineate.

Sikmura-n-Stomach. Sikmura ng hayop-n-Maw.


Siko-^-Elbow; hock. Sikolo-n-Si\ and a quarter cents mex. Sikpinin-v-To Narrow; contract. Siksik-a-Dense; close; thich; compact. Siksikin-7/-To pack closely; cram; stuff; jam; force in. Si kulate-n-Chocolate. Silab-n-Burn; parch; scortch. Silabin-v-To burn; scortch; parch.

Saysayin maliwanag-tt-To describe; explain; define; say or tell clearly. Saysayin sa pintas-7/-To comment.
Sebada-w-Barley. Sebo-n-Grease; fat. Sebuyas-w-Onion. Sentencia-w-Sentence;

decision;

judge;

Silanganan n-The

east; orient.

ment. Serinon-w-Sermon. Sermon sa paglilibing--Obsequy. Servilleta-n-Doile; napkin.


Sesgo-n-Gore;
plait.

Silay-n-Glance; glimpse.

Silid-w-Room; chamber; apartment.


Si lid

na tulugan-?i-Bed chamber; room; sleeping apartment.

bed

Sexo--Sex.
Siasatin-?y-To investigate;

examine;

in-

Silip-n-Glance; glimpse; blink; peep. Silipin-y-To peep; glance; blini<. Silla-n-Chair.


Silo-?i-Snare.

spect; review; survey; study; revise; register.

probe;

Silong-n-The
Silsilin-v

Siap-n-Puling; chirping; chirp. Sibd-n-Gluttony. Sibad-w Running like the wind.

To

first stm-y. clinch; rivet;

secure.

Sibangot-n-Frown; displeasure; wryface. Simaron-rt-Intractible; savage; wild;


cross

Sibak-n-Split Sibakin-v-To split Sibat-w-Spear; lance: pike; staff. Sibatin-v-To spear; lance. Sicante-n-Blotter. sternness; harshness; Sidhi-n-Rigor; keenness; fullness; completeness. Siga-n-Bonfire. Sig^n-r-To set afire; kindle; burn. Sigaw-n-Cry; shriek; yell; loud call; scream; howl; shout; screak; scheech. ciy mit, Sigawan-v-To shriek; call; gowl; shout; hoot. Sigawin-?/-To shout; howl; scream, cry; exclaim; hoot; clamor.

grained.

Simbahan-w-Church;
worship. Simot-a-Exhausted;

temple;

house of
tired;

fatigued;

used up; totally drained.

Simpan-w-Economy; guard;
Sinal>i-v.
/?.

\\atcli.

Simpniiin-t'-To economize; keep; guard.


^?.-Said.

Sinadyar/ Intentional.
Sinai|ya-a^f,-Intentionally;
designeilly;

avowedly; purposely. Sinan<lali-7'-To borrow. Sinapete-n Anchor. Sinapupunan-n-Grons. Sinasama-f-To l>e unhappy; unlucky.

SIR
Sinasapantaha-rt-Putative; suppositional. Sinasay say -a- Affirmative.

129
supposed;

SUB
used up; useless.

Sinaysay sa libro
Sindak-v/. Fright;

/--To

terror;

quote; ai'linn. scare. dread,

breach: scath; blight; putridness; putridity. Sir.-i ang isang iiiata^/-<)ne eyed. sir; :uig isip-^-l'ra/.y; insane; delirious;
Sir;i-//-Break;
(

surprise. Sindalvin-r

mad;
;

frantic;

furious.

To

scan-;
light;

frighten; surprise.
light;

Sirain-r-To

Sindi

Fire;

burning.
set fire
to.

Siinliliaii-r'-To kindle;

Sinelas-// Slippers.

destroy; ruin; injure; fracture; scathe: disrupt; blight. polute; dilapidate; hurt pervert, infect; deprave; shatter; corrupt;

break;

Singaw // -Appearance; eruption. Singaw na aiu>iiian sa halat-// Eruption


or outbreak of the skin. Sinjfhot-n-Snuff.' snuffle. collect; dun,Singilin-r To

stain;

impair;

waste;

misspend; de

teriorate.

Sirain-a Brittle; fragile; perishable. Sirain ang loob-f-To dishearten; alien-

request

iate.

payment. 8ingit--Groin/ crack.

Sirain

ang

rnabuting

kaugalian-r-To

Singkad o-Chief;
great;

principal; collective.
hitch.

important.

corrupt; viliate; mar; seduce; bribe. Sirain ang puri-f-To stain; viliate;

degrade;
Sisid-M-Pive;

deprave; detract;
one's

8ingkftw-n- Yoking;

stain or tarnish

profane; character.

Singkawin-tJ-To hitch; yoke. Singsing-n-Ring/ linger ring. Sinkad-o-Full; c<nnplete; replete. Sinkanias-H Turnip. Sino-fwo.-W-ho; which.

SinokrH-Hiccough. Sinoniau ;;ro. -Anyone; anybody.

immersion; dip; plunge. Sisi-H-Repentence. Sisihin-7'-To repent; scold; reprimand; admonish; blame. Sisiw //-Chick; small chicken. Sisiwa-7t-\Yet nurse. Sitaw-H- Beans.
Sitsit-n- Gossip;

Sinoman-n-Somebody. Sinoman ay hindi-/>/


1

false
it.

rumor.

o Xuhooly,-

none
in-

S.iya-/>ro.-He; she;

Sinoi>-//-C uriosity;

inquisitivenees;
illicit;

Siyii-m/rr. -Enough;

stop; halt.

quisition.
Si nsay-o-Il legal;

Siya-n- Saddle.

Sinsin-H-Solitlity;

unlawful. thickness; closeness;

Siva nawa-^-Amen. Siya nawa r/(/7'.-Amen


Siva
nga-ff///;.-Sure;

compactness.
Sinyinan-i'-To condense; thicken, confine; pi'ess; condense; put close together. Sinsinin-7/-To thicken; confine press, condense; put close together.
1

Siyasat --n.-Inquiry/

examination;
curiosity.

surely; yes; yea. investigation; imiuisition; survey

Sinta-n-Love; courtship. Sintahin-'"-To love; court.


riintae-n- Ribbon.

investigate; Siyasatin-H-To inquire; examine; explore; search; try; prove; scrutinize; scan; survey; peruse; detect;
lind.

Sintaron-M-Belt; straj),Sinulat ng nagpapalimba.ir-^-loditoi

Siyasating
ial.

maingat-f-To

search;

pry

into;

consult.

Sinn lid -?i-Th read.


Binungaling-n-Lie; cheat; im poster/ swindler; sharper. Sinungaling-o-Lying; false; fraud; faithful; inconstant. S innsnn da n-n- Former antecedent.
Sipa-n-Kick; spurn.
Sipag->i-Diligence; attention; thrift: officiousness.
liar;

Siyasatin ang lihim-r-To scent; pry or peep into; discover secrets. Sobrej* Envelope.

un-

Sombrero-/t-Hat; castor. Soriso Sausage. So\vail-fl-Obstinate; disobedient; pertinaceous; rebellious; intractible; (logged. Suabe-a-Soft; tender; delicate. Suabe-ar^;.-Softly; tenderly; delicately. Snag n-Butt; hook. Suagin-?'-To butt; hook. Suatan-f-To fail to keep one's word because of an accident, Subiang-n-A thorn or sliver that is run into the foot slantingly.

industry;

Sipain-To

kick; spurn. Sipakin-7/-To split; cleave.

Sipan-n-Toothbrush.
Siphayo-M-Insult; censure; reproach. Sipiin ?'-To compile; copy. Sipit-;/-Tweezers; pincer; tongs. Sipon-n-Constipation; catarrh. Sira-w-Putrid; broken; disrupt; cracked;

Subo-n-Mouthful.

17

SUK
Subok--Proof; assay;
sign;
trial;

130
indication;

SUM
Sukat na-infer.-Enough; halt; stop. Sukat ng anoman-w-Measurement; dimensions; measure.
Sukdan-j9re^.-Though; never the less.
size;

token; evidence;

reason.

Subukin-v-To try; prove; assay; examine; try one's strengh. Sudsod-ri-Plow point; colter; coulter. Sudsuran-z/-To give the lie; contradict, Sudlan-n-Spindle. Sudya-n Gore; plait, Suela ng sapin-n-Sole; sole leather. Sueldo-w-Pay; wages; salary; stipend; fee; payment. Suga-n-Thether; stake line; stake rope;
lariat:

notwithstanding;

Suki-n-Customer; patron. Suklam-n-Disgust; dislike; reluctance; repugnance; antipathy; nausea; loathing.

Suklam r/-Nauseous;
ing;

dispicable; disgust-

loathesome.
loob-/i- Aversion;

Suklam ng

abhorence;

displeasure;

loathing.

Subukiri-17-To spy; watch closely; lurk/ surprise; overtake/ astonish. Sugal-n-Game; gambling; card-playing. Sugahin-v-To tether; stake out. Sugat n- Wound; cut; incision; injury. Sugatan-a-Ulcerous; easily hurt,

Suklay-n-Comb. Suko-n Defeat; surrender; subjection; vanquish ment; cession/ repulse. Sukob-n-Buckram.

Suksukan ng palaso-n-Quiver.
Suksukin-7^-To shuffle.

Sugatan-7'-To wound:

hurt; injure.

Sulambi-w-Kow;
Sulasurin-7>To
into errors.

aisle;
fall

flank;
lid.

brim.

Sugat ng pana-#-Arrow wound. Sugat ng saksak-n-Stab. Sugpo-;2-Large shrimp; Lobster. Sugpong-w-Joint; juncture; union. Suhay-n-Prop; fulcrum; support, Suhol-n-Bride; bribery; subordination;
incitement.

Suklob--Cover; covering;

headlong; stumble

Sulat->i-Writing; deed/ letter; contract; treatise/ inscription; epistle. Sulat kasama sa testamento 6 huling

Suhulan-v-To bribe; suboni, Suhulin-v-To bribe; suborn.


Sui-n-Shoot or sprout of a banana plant.

Suit-Small bowl.
Suitik n-'} hief; robber; higwayman. Snitik-a Cheating; infidel; disloyal; in-

kalooban-n-Codicil. Sulat kamay-n-Mantmcript. Sulat nu bastos-n-Scribble. Sulat ng banhay-n-Uough draft. Sulat na maikli-^-Summary. Sulat na paninta-n-Billetdoux. Sulat sa iba]>a\v ng libing-n-Epitapb.

constant/ crafty.

Suliap -n-Glance; peep;


ogle.

gaxe;

glimpse;

Sukab-a Treacherous
Sukal-n-Diegust;

faithless; infidel; false, inconstant; traitorous; perfidmis.

Suliaw-n-Cup/ crock; bowl.


Suligi-n-Dart; bamboo; lance. Sulipat- -Oblique, scjuint eyed.
S,iliraii-r-T<t
s|iin;

garbage;

filth dirt.

Sukal ng

loob-ft-Disgust;

displeasure;
ex-

discontent;

anger.

weave.

Sukat-n-Measure: rule; dimension;


tent; capacity; bulk. Strtcat-tnfer-Enough.

Suliran--Spindle. Sulit -u-Examinatiou; investigation. Sulitiu-r-To invcstigato; examine; explore.


Snl<'>-//-Torch;

Sukata-Sufficient; mete; apt; fit.

enough;

effectual;

firebrand.

Sukatin 7/-T<> measure mete. Sukatin anj: lalim ng tubig-f-To sound. Sukatin muli-r-To re-measure. Sukat kamtan-o-Obtainable; attaina))le. Sukat mabusog-o-Satiable. Sukat magasta-a-Expendable* Sukat magawa ^-Feasible; ]. radical; practicable.

Sulnk-H-Corner; angle.
Sulol-n-Shoot; sprout.
Sulong-/;/^'/'. -Hurry

up;
iret

continue;
out;

be
1

gone/ get away;

go on.

excitement; incite Sulsol*M-AgitatiOn; ment; instigation; temptation.


Snlsnlan T'-To
incite

excite;

agitate,

Sukat mfrtiyari-a-Feaible; practical; practicable.

makadaya-a-I 'elnsi\ e; deceitful. Sukat makHli wsinaL'-" -I lliiminative. Sukat mamuo-d-Congealable; that which may or can be melted. Sukat matalastasin n
conceivable.

Sukat

tempt; ur.irc; instigate; proni]<t; hint; suggest. Sninaa-l -/ To inform; advise; admonish; warn. Sumaba-7'-To be at home or in mourn
ing.

Sninabang-t'-To

fall

headlong; remit.
lian^r;

Snmabit

/--To

clinir;

catch on.

vSumadsad-z/-To anchor.

stint
Swell; grow;

131

SUM
Sumariwa-?;-To green; become green.

teem; inSumagana-v-To crease; abound; grow abundantly. Suniagana ng malabis -/ To siijM-ra

bound. Sumagiok-r-To smack the lips. Sumagot-'Z/-To answer; reply; respond: acknowledge; guarantee. Snmagsag-tf-To trot; be in haste.

Snmasagana-a-Luxuriant; abundant superfluous,- superabundant. Sunuisaklaw sa lahat-a-Universal; pub


lie; vulgar; general. Suinasal-r-To irritate.

Sumasama ang
pleaee.

loob-7/-To disgust;

dis-

Sumaguan-r-To row; paddle; scull. Sumahod-7'-To receive; accept. Sumakay-?>-To ride; embark.
sa cabayo-v-To ride a horse. Suinakit-f-To pain: hurt; smart. Sumaklaw-f-To ambush; encounter; meet; lie in wait; be bounded by. Sumnkop-^-To join with another; be under the control of. Sumaksi-7/-To testify; certify; be a witness; give evidence. Sumala-i'-To miss; fail; violat-e; be de-

Sunuisamba aa anito-w-Adolater.

Sumaua -r-To

Snmakay

tire; loathe; disgust; grow tired of anything. Sumaway-y-To stop; check; dissuade. Sumaya-v-To elate; exult; be happy.

Sumbang-n-Headlong
rel

fall; dis])iite;

quar-

contradiction.
fall

Sumbangin-u-To
quarrel;

headlong; dispute;

contradict; gainsay. Sumbi-n-Slap; blow; cuff; box.

ficient;

be guilty.
resist;

Sumbong-^- Accusation/ complaint. Sumentencia-77-To sentence; condemn. Sumiap-v-To pule; chirp; peep, pip.
bprout; bubble/ spring; appear. scream; shout/ Sumigaw-T^-To cry; shriek; exclaim; clamor; vociferate; halloo; hoot; screech; screak. Sumikat-v-To appear; rise/ sally. Sumikat ang araw y-To rise (per. to the
sun.)

Sumalangsang-v-To oppose; go against;


violate;

Sumibol-v-To

contradict.

Sumalig-7/-To recline; lean back; lie back. Siiinalilong-u-To be sheltered, protected, helped or favored.

Sumalin-v-To copy; transcribe. Sumalipad-lipad-u-To nutter.


Suinaloysoy--z/-To gully.

Sunialubong-i?-To meet; join; encounter. Sumalunga-u-To mount ascend. Snmama-i;-To accompany; attend; go with; join/ associate; follow; adhere; unite/ be united. Sumama-^-To be bad; go to the bad;

Sumiki-v-To
mingle.

narrow;
narrow;

contract;

mix;

Sumikip
less;

t'-To

contract; grow;

lessen.

Sumilakbo ang tubig-y-To bubble; spring;


gush.

deprave;

corrupt,

become depraved.

Sumilang-r-To appear; grow out; occur.

Sumamba-7/-To praise worship. Sumamo-v-To implore; petiton; beg; pray;


crave.

Sumilip-wTo glance;

peep;- peek.

Surniphayo-v-To insult; slander; abuse. Suinimangot-v-To pout; make a wry


face.

Sumampa-v-To mount; ascend;

rise.

!Smnainpalataya-z;-To believe; trow; cred-

have faith in. it; Sumampalataya sa Dios-7/-To believe


God.

Sumimba-7y-To go to church; hear mass. Sumingap-z/-To draw a long breath after

in

drinking.

Sumamyo-v-To

smell.

Sumandal-y-To recline; lean back. Sumandali rt'/r. -Shortly; briefly; immediately; instantly. Sumandig sa siko 7'-To

sniff; blow one's nose. Suminghot-w-To sniff; snuffle. Suminsin-v-To grow thick; condense; be-

Sumingasing-v-To

lean on the

el-

bow.

Sumanguni-r-To consult; take or receive;


advice.

come dense. Sumiuta-tf-To love; woo; court. Sumisinta-tt-Lover; sweetheart, Sumipot-i>-To appear; begin; sprout; eininate; loom; grow out.
Sumipot na walang abog abog-v-To
surprise; overtake; astonish; come without notice; appear suddenly. ruin.

Sumanib-v To
here.

join; unite; associate; adfor-

Sumansala-77-To prohibit; interdict bid/ stop; check.


overflow.

Sumira-v-To break; impair; delapidate;


Sumisi-7/-To repent. Sumisi sa namamali-n-Reprehender.

Sumapaw-v-To appear; sprout; shoot/


Sumapit-z>To
arrive;

reach;

fetch

a-

mount

to;

approach; join; end..

Suinisid-^To dive; plunge; dip. Surmsigaw-w-Shouter; clamorer/ cryer.

SPN
resist;

&
obey.

SUY
after;

Smnoway-v-To
violate.

disobey; oppose;

Sundalong nagtanan-n-Deserter. Snndan-r-To persue; follow; go


Sundang-n-Poinard;
Sunday-rt-Inclined;

Sumpa-n-Curse; imprecation; oath. Sumpain-r-To curse; detract; accurse;


swear;

make

oath; imprecate.

pointed knife. leaned against;

Sumuway
fender.

Sumuway-7'-To disobey; violate; oppose. sa kautusan--Delinquent; of-

Sumubo-t?-To eat with the fingers. Sumubsob-7>-To crawl under; fall headlong.

propped. Sundin-f- To follow; obey; submit; comply; persue; persecute. Sundulin-r.-To punch. Sungaban-w- Wrestling; sc'rambling.

8ungaban-r-To wrestle; (catcl


hurt;

<is catrli <-<n<

Sumugat-7'-To

wound;

injure.

Sungay-rt-Horn.

unfaithinconstant, bad, infidel or evil. ful, Sumuko-r-To Surrender; truckle; be defeated.

Sumugat-w-Wounder; striker. Sumuhol-v-To bribe; suborn. Sumukab-7'-To be traitorous,

Sungayan-a Horned; horny. Sungkal-n-Rooting (per. to


Sungkal-;;- Disorder. Snngkalin-' -To root.

tin'

liotf).

Sungoy-n-Gulch; gully. Suno-w-Guest; lodger; boarder.

Sumukot-f-To crouch; stoop. write/ compose. Sumulat ng bastos-y-To scribble. Sumulat sa bato-w-To lithograph.
Sumulat-7/-To

Sunodsunod a-Successive; following;

al-

ternative; consecutive; alterate. Sunodsunod-rt<f';. -Successively; consecutively.

Sumulid-r-To
ahead.

spin.

Sunog-n-Fire; conflagration, burn; burn-

Sumulong-r-To continue;

advance; go

Sumumpa-?;-To swear imprecate; blaspheme; execrate; accurse; curse; make


oat h.

ning; combustion. Sunok-n Distaste; aversion to the Suntok-n-Blow; fistycuff; punch

taste.

with
set

the

fist.

Sunugin-r-To
for.

burn;

fire;

scortch;

Sumundo-7'-To send
Suinungkal-7'-To about.

afire;
rot;

kindle.

loosen;

scatter

Sumuno-?;-To
another.

board; lodge;

live with

Sumunod-r-To
ply;

submit;
sa

Sumunod
Sumunod

combe inherent. mangyari-r-To happen;


follow; obey/ yield;

ensue;

Snob-;? Fumigation; disinfection. Suobin r-To fumigate; disinfect; smol^e. Supil-;?-Domination; subjection: repivssion; humiliation; reduction. Supil ^-Mound or circular comb. Sii})ilin-r-To subject; dominate/ subdue; overcome; humble; curb; conquer
rein; subjugate; subordinate; repress; humiliate. confine; SapliHg--Sprouty shoot.

supervene.
another; 'omply; yield; yield to another's wish
or desire.
sa iba-r-To

follow

Sumunodsunod c/- Following; ensue! ng. Sumunodsunod sa uso-r-To be in use. Sumunodsunod sa uso ^ -Fashionable;
customary.

Slipot-fi-Sack; bag; jiocket/ pouch; poke. Supot ng dalawang itlog-H-Scrotum.


Sii])ot ng sulat-n-Mail bag. Suri-H-Kuff, ruffling; pleat.

Suriin-r-To
point.
Surt')t-;/-The

ruffle;

pleat.

Snmurot-f-To

Surot-;/-I>edbug.

Sumuso-/;-To suck.

Sumustento-r-To
maintain.

sustain;

support;

pointing with the finger. Surutin-r-To surprise by pointing with the tinker.
Susi-)/-Key;
cock.
<lug;

Sumusulat ng historia

Sunmsunod
secutive.

<t

;/ Historian. Successive/ following; con-

Su son-Teat;

pap.

Sumusunod

sa aral-a-Seetary.

Suson- Layer. Siisuhau ^ Having


sucks.

Sumususo-)?-Sucker
.Sumutsot-v-To

<ne

who
whix.

whistle;

large teats. Susi'ihan-r-To \veave the corners of a batr or basket.


Sutla-;/-Silk.

Sumuyo-r-To

love; court.
sol-

Sundalo-7t-yoldier.

Snndalong dagat-w Marine; marine


dier.

Sutsot n Distaste; aversion to the taste, Suvo //Distaste; aversion of the taste.

Suyo //-Courtship;
lakad--( irenadier;
infan-

courting;
civility.

love

Sundalong
tryman.

making; loving, Suyo'/rCompliance;

TAGSnynin-r-To love; court; make love; comply; bo civil or polite.


Suyod-//-Fine haircomb. Suvurin-r-To comb with
a

fine

COmb.

Taan ?-Reserve, exception;


tion.

secret; cau-

Taas-M-Height;

highness.
height
of

Taga gising-n- Alarm. Taga ibang bayan-n-Stranger; foreigner. Taga infierno-a-Hellish; infernal.
Tagak-n-Crane;
taineer.

Taas ng katawan-N-Staturc;
the body. Taasan-t/-To raise;

heron

swan.

Taga kabila ng bundo .-w-Transmoiinheighten. t'at; corpulaucy.

T:ihu-//-(irease; lard;

Taga kabila

ng

Tahad-H -Scratch; call by \\histling. Tahagan-r-To increase; augment.


Tabak-lt-Long knife; point; lack of spice or seasoning.
resTT.

tane; belonging to

l)undok-rt-Transmoun the other side of

the mountains.

Taga

kilala-n- Examiner.

of spice or seasoning; insipidness, Tabaran-?;-To Scratch; cause to bleed. Tabas-H-Cut; shape; fashion; appearance; aspect; look Tabasan-r-To cut; delineate; pare off.

Tabang-N-Lack
insipidity;

Tagal-w-Duration; time; protraction; delay; prolixness; prolixity. Tagalan-z/-To protract; delay; prolong; lengthen postpone.

Taga langit-n-Saint Taga langit-a-Heavenly; belonginir from heaven.


Taganas-a-Clear; neat;

to or

pure; clean.

Tabasan-n-Tailora pattern; tailor's table. Tabas pusod-a-Naval shaped. Tabi-w-Side; edge; brim; limit; border; inargen; fringe; verge; shore; bank;
strand.

Taga pag alaga


janitor.

/i-Breeder; trainer; nurse;

Taga pagdala-j*-( Conductor; carrier. Taga pag inas-w-Transporter; carrier. Taga pagkanlong n 1 )ef ender; abettor;
-

Tabig-w-Push; shove. Tabing-w-Curtain; veil; screen.

protector.

Tabing ng pinto-w-Door-curtain.
Tabla ;/-Board.

Tab lung makapal-n- Plank. Taboy -?<-Divorce.


Tabsing
a- Saltish;

brakish.

Tal)lado-//-Scaffold.

Taga Taga Taga Taga Taga Taga Taga

pagkudkod-n-Scraper.
pagluto-n-Cook. pagpasan-w-Porter; carrier.

pagpasuso-n-Wet-nurse.

Tabnnaii-r-To cover anything with dirt, chaff, straw, grain or sand. Tadhanaan-r-To determine, assign or give time; set a limit.

pagsalin ang sulat-w-Copyist. pagsunog-?t-Incendiary burner. pagtangol n 1 )ef ender; protector; supporter. Taga pag ugoy-n-Rocker; one who rocks. Taga pamagitan-n-Intercessor; mediator; petitioner; solicitor; advocate.

Tadhaanaan-w-Time;
son.

limit; duration; seafine;

Taga

pangusap-w-Speaker;

one who

Tadtarin-H To
sausage.

chop

make

into

speaks. Taga pigil-n-Brakeman.

Taga panubok-?i-Kxaminer;

scout;

spy.

Tadyak-w-Kick; tread. Tadyang-w-Rib. Tae-n-Flux; excrement; faeces.

Taga pulo-ft-Islander. Taga Roma-7Z-Roman.


Taga Tau a
r

n&-prej). -Belonging to;

from.

Taeng bakal-M-Slags; dross. Tae ng hayop-n-Dung; manure.


Taira //-Fishhook.

sa ibang er/ stranger.

bayan

<>

lui>a-w-Foreign-

Taga
gash.

siyasat-?t- Examiner; investigator;

Taga-?i-Cut; slash;

surveyor.

Taga-jwep.-From; of. Taga bayad-w-Paymaster; paying-teller; payer. Taga bilang-n-Acomptant.

Taga

Hiilat-n-Writer; clerk.

secretary;

notary;

Taga tangap ng buis-?i-Tax

collector.

Taga Filipinas-n-Filipino. Taga gawa-- Workman; artificer; maker/ author/

Taga taktak-w- Sealer. Taga tupad-?t-Complier; one who complies;

envoy.
caller.

mechanic.

Taga tawag-w-Call boy; bellboy;

134
Tagdan->t-Handle.

TAL
insult.

Taghoy-w-Lamentation;

grief;

complaint;
v

story of hardship. TagUiran-?7-Side; flank; margen; brim; edge. Tagiliran kanan ng sasakyan-- Star-

Takapan-v-To quarrel; dispute; Takaw-n-Gluttony. Takaw na malabis--Greed.

Talas-n-Cunning; craft; sharpness; wit; quickness of thought. Takbo-n Run; scamper; running; sprint;
course.

board.
Tagiliran board.
kali\va

ng

sasakyan-n-Lar-

Takbo ng panahon--Lapse or space


time.

of

Taginting-w-Sonorousness. Taglay-n-Equivalent. Taglayin-v-To equalize; fetch; carry.


Tagliran-w-JSide; fllank,

Takbuhan-//-Race Takdaan-u-To determine;


decide; resolve.

distinguish;

verge.

Tago-a-Hidden; concealed; secret; clandestine; profound; deep; private Tag6bana-?z-Porosity; porousness. Tagobilin w-Recomendation; charge; injunction;
praise;

Takip-n-Cover; lid; covering; casing. Takipan-^-To cover; case; put on the


lid.

Takip
cloth.

ng lamesa--Tablecover;
terror;

table-

command.

Takot-n-Fright;
ity;

Tagpi--Patch.
Tagpian-t'-To patch. Taguan-#-Storehouse; repository; place of concealing anything.

timidity; sternation.

affright; temercowardice; dread; con-

Takot ng marami-H-Panic. Takpan-y-To cover; overspread;

Taguan ng damung tuyo-n-Hay Taguan ng labasa 7z-Razorcase.


Tagumpay-n-Defense;
port.

loft.

protection;

sup-

hide; thatch; conceal: stop up. Takotin-77-To scare; frighten; overawe. Takpan muli-7/-To recover. Taksay-n-Fishing boat.

Tagupak-n- Report
clap.

of a slap; clapping;

Taksil-a-Treacherous; perfidoua; disloyal false; unfaithful; infidel; inconstant;


;

Tahanan-w-Habitation; abode; residence; lodging; mansion.

instable; seditious.

Tahanan-f-To
habit.

live;

reside;

lodge;

in-

Taktak-n-Seal; stamp; brand; mark. Takutin-v-To scare; frighten; apall; cow; overawe.
Tala-7i-Star; sign;

Tahid-w-Spur (of a chicken}. Tahi-z-8ewing; stich. Tahiin-r-To sew; stitch. Tahian-w-Tailor shop; dressmaking establislnnent.

mark.
assign;

Taliian-f-To mark; brand; note.

designate;

Tahiin inuli-i;-To resew. Tahiin na bigla-n-To baste/ sew quickly.

Talaan-72-Clam; bivalve; cockle. Talaba-n-Oyster. Talaga-c/r/r. -Avowedly; disignedly. intentionally.

Tahimik-a-Quiet; peaceful;

calm; pacific; placid, noiseless: gentle; undisturbed; serene; tranquil; mild; tame; meek; self possessed: dispassionate; halcyon; quiescent,- composed; continent; tacit; mature; judicious.

Talagahan-u-To intend; do or avowedly. ally


vowedly. Talahib-w-lJeed

intentiona-

Talagahin-t'-To do intentionally; or
grass;
of

rushes.

Talaksan //-Measure

wood.
?:i

('

r,

Tahon-;/ Bivalve; shellfish. Tahul--Bark; howl.


Tainan-n-Tdnacity;
flexibility.

X :J-J inches, .tihmt Talampakan-n-The sole


foot.

en. ft.) of the foot.

Talampakin-r-To tread; trample under


inti-

Taimtim
mate.

a-I.oving;

affectionate;

Tainga-w-K;u. Tdkal-n-Measure; extent; dimension; capacity; bulk: mete; ^ua.L'c; cnnients. Takalan-r-To measure, /"/' wiHi'tw
cite
.

Ta!ampakin-'--To speak clear, frankly, plainly <>r openly. skill; wit; Talus-jM'nnninu; slyness; sharjUK'ss of wit; handiness; craft.
Talas-^-I
'ri|>;

di'ljiping.

Takalin-u-To measure; mete, gua _'-. Takalin muli-r-To remeasure.

Takapan-w-Quanel; dispute;
affray.

insult; tight;

Talas ng isip-;/-Talcnt; ability; genius; understanding; \\'it. Talalasok-// \\'oo<len \\eil-e. Talata -n Row; file; line. Talbos //Vegetables mrh as the squash

and

siccct potatoe).

TAM
Tali-n-Garter; band;
tie; litigation;

135
string.

TAN
Tambak-a-Level; even. Tambakan-v-To level; even.
Tambal-M-Joining; together; putting addition,- exaggeration. Tambalan-v-To join; put together; add to exaggerate.

Talian-r-To tie* bind; hitch; Talian-n- Place of tying. Taliba-//-<uianl; watch. Talil>aan-r-To guard; watch. Talibis ua lupa-//-llavine.

chock.

Talibugso-M-Knot. Talikuran-r-To turn the back; retract; take back; renounce; reject; abjure; negative; disclaim; recant; disown.
Talim-// Sharpness; cutting edge; steel. allegory; examTalinhaga-H-Proverb;

Tamban-H Anchovy. Ta bing-flkiv.-ImmediatfJly/


1 1 1

instantly;

away; presently. Taml)ingin-?'-To do immediately; pare hastily.


hastily;
ri^ht

pre-

Tanabol-w-DruBa.

mystery. Talino-M-Clearness of thought; wisdom; gnickness of thought. Ta li no ng isip-n- Talent; ability; wisdom;
ple;

Tambubong--Granary;
Tamimli-n-Hunter's

mow;
to

place

where traders stop or meet and sell.

buy

genius; clearness of thought. unrestrained; Talipandas-o-Exempt; loose; dissolute; rude; insolent. Talis-n-Sharp prickle; fork; point. Talisuyo-n-Serf; slave; servant; lover;

deerliorn. horn; Tamlay-n-Indisposition; sorrow/ down heartedness. Tarn nan- <;-To sow; plant. Tain nan muli-u-To resow; replant. sow Tainnan panibago-y-To resow;

one who courts.


Talo-?/-Setto;
dition;

again;

replant.
feel; bear;

dispute; repulse.
lid.

dissension;

per-

Tamuhin-v-To
forbear;

wear; suffer;

Talob n-Cover;

carry. Tampan-Advance of money

lead;

on any-

Talohaba-rt-Oval; oblong. Talohaba-n-Oval; oblong; elipse. Taloktok--Top; apex. Taloktok ng bundok-n-The top of a

thing.

Tampahan-v-To advance money on a crop.


Tampak-jpr^).- Against; opposite. Tarnpal-n-Slap; cuff; blow with

the
;

moutain. Talon-n Jump. Talonin-r To jump; overcome; overpower. Talonin ang hari-v-To dethrone. Talon ng tubig-n-Falls; cascade, cataract; Talong-j P^ggplant.
Talop-ft-Peeling; peel. Taltalan-tt-Dispute; quarrel; argument. Taltalan-v-To dispute; quarrel; argue. Taluban-z/-To cover.

open hand.
Tampalasan-n-Insolence; d i s c o u r t e sy discourteousness; rudeness; abusiveness; insult;

immodesty.
rude;
flippant;

Tampalasan-a-Insolent;
teous;

impudent;

discourabusive,
lofty;
in-

profligate

disreputable;

overbearing,

immoderate; contumelious;

Taludtod-n-Row; file; line; lay. Taludtod ng bundok na simodsunod-nA chain of mountains. Taludtod ng haligi-n-Colonnade. Talu ap ng mata-n-Order; method; rule; example; precept; following. Taluntonin-f-To follow. Talupan-7/-To peel; shell; bark; husk;
pare.

perverse; haughty; Tampalasanin-7/-To insult; abuse; injure. misuse; malign; illtreat; mistreat;
soulless;

human:

maltreat.

Tampalin-w-To slap: Tampi-w -Blow; knock;

cuff.

cuff; slap.

Tampo--Pout; resentment; anger;


Tampuhan-z/-To sulk; pout; resent, foi-sake; abandon. Tamtam-n-Compensation;idemnifi cation; Tamtaman-^-To indemnify; compensate;
repair.

Tama-a-Right;
matical;

exact; dogmatic; dogupright; faithful; honest. Tamad-a-Lazy; indolent; idle; inattentive; neglectful; heedless; negligent; careless; slow; tardy; inert. Tamad-odz/.-Slowly; lazily; idly; tardily. Taman-w-Firmness; steadiness; constancy; resolution.

gain; feel; sucprocure; obtain; attain; bear; suffer; forbear; lead; wear. Tanaw-n-View; sight; prospect; look. Tanawan-w- Place of watching; ken.

Tamuhin-r To Reach;
ceed;

Tanawin-?y-To view; behold; watch; notice; discern,

observe;

Tamanan-TATo be constant;

firm;

res-

olute or steady. Tama sa katuiran-w-Reasonable;


just;

Tanda-n-Mark; emblem; sign; standard; note; symptom; precursor; score,


badge; significant; prognostic; note, brand; seal; banner; print; stamp.

fair;

right.

TAN
Tandaan-n-Catalogue;
list;

136
role;
.

TAR
sentinel.

file;

memoramdum.
Tandaan-f-To

Tankilik-H-Shelter; protection; aid. Tanod-?i-Custody; guard; watch; sentry;

remember;

mark;

seal;

record; note; stamp; name;

score.

Tanong-n-Question;
gation.

inquiry,

interro-

Tandaan ng nangamatay-n-lSecrology.
Tandos-w- Spear, lance; javelin. Tanga-a Stupid; slow; dull; ignorant; wondering; staring. Tanga-^-Moth. resembles which game Tanga-w-A
pitching.

Tanso-n-Brass; co]>per. Tansong dilaw-n-Brass.

Tansong pula-n-Copper.
Tantia--Comprehension;
ing.

umlerstand-

Tangaan-u-To cause
scare.

to stare or

wonder;

Tangal-w-l)isconnection. to take disconnect; Tangalin-c-To pieces; disunite; disintegrate; take apart; disarm; disband.

Tantuin-''-To comprehend; understand. consider; try; ascertain; recognize. Tanyag-a-Manifest; <-lear; open; plain. Taob-arZc.-Overset; up side down; face-

down.
Taon-w-Year.
Taontaon-ark'.- Annually; yearly. Taontaon-n- Anniversary; annual. Taos- Affection; liking.

Tangapin-r-To reseive; take; accept. Tanghali--Noon; noontime; midday. Tanghali-rt^r. -Midday. Tanghalian-- Dinner.
Tanghalan-n-Fair; exposition.
Tangi-a-Singular;
single;

Taos na loob-a-Affectionate; intimate. Taos sa puso-a-Cordial; sincere.


Tapa-;z-Driedbeef; jerked beef. Tapak-M-Footstep; foot print;
track.
tread;

individual;

particular; rare; strange; unequalled; special; foreign. Tangi-adr. -Solely; only; purely; alone. Tangi-w-Refusal; denial; contravention. contraTangihan-c To deny; refuse;

Tapal-u-Cover; poultice;

cataplasm.

vene; resign; disown.

Tangi ng inam-a-Exquisite; excellent. Tangi aa-pr^p.-Besides; without; above;


over.

Tapal na pangtibay ng sikmura-u- Abdominal bandage. Tapang-//-Courage; bravery; fortitude; boldness; valor; vigor; intrejndity; spunk; grit; mind; intention.
Tapat-rt-Just; straight; upright; honest lawful; perfect; strong; sound; complete; steadfast; evident; certain.

Tangi

s&-adv.- Besides;

moreover.
vindi-

Tangis-n-Snivel; crying. Tangkakal-n- Defense; protection;


cation;
aid;

Tapatan-;/-Short

cut.

Tapat ng
dial;

assistance.

loob-n-J^oyal; confident; linn; cor faithful; honest; sincere; frank

Tangkalag- //-Block.
Tan*: ilik-n-Protection;
shelter.

pure;

gentle.
justly;

defence;
protect;
clarity.

aid;
as-

Tapat sa matnid-ar/i/vStraightly;
honestly;

Tangkilican-7y-To
sist;

shelter;

aid.

frankly. Tapayan-H-Ewer; large earthen pot or jar: Tapiasan-r-To .cut slantingly or on a


slant.

Tanglaw-n-Light: clearness; Tangnan-ra-Handle,

Tapik-//-Slap;

clap

of

the hands.
close; ter-

Tangnan-r-To take; hold;


catch;

have; grasp;

obtain.

Tangnan ng baldi -u-Bail. Tangnan ng palakol--Helve.


Tango-n-Nod of
the

Tapon-H-Cork; plug; bung. Tapos-w-Finish; end; linal: mination; conclusion.

head

signifying

yes; conformity. Tanikala-w-Chain. Tanim-// Plant; seed;

8ee<ltime;

plant

Taniin na

lmb

//

-Uanrnr;

aiiLicr; li;itrc<|;

Tajisin-rt-B rakish; saltish. T&punan-ft-] >nn!ping; ground. Tapunan ng yagit-i-Dunghill. Tapusan-r-To Close; finish; terminate; end; conclude. Tapusin-r-To Close; linish;en<l; terminate. finish; end; terminate; Ta]msin-T/-To
close;

"Hum.
Taning-n-Term; end. Taningan-u-To determine;
deci.lc.

conclude;

complete;

perfect;

crown.

Tarak--Stake
Tarikof

Taning na aravv-w-Last day; writ. Taning na panahon-w-Crisis; end


time.

Steep slope.
skill;

Tarik-a-Steep.

Tankay-w-Stem; handle; culm;

hanlon.

Tarok--Depth; profoundity; ment; wisdom.

judg-

TAW
Taro8--Prudenoe; knack; activity; skill; judgment. Taruhin-O-To measure; compare; estimate Tarukin-r-To try; fathom sound; probe;
investigate;
sift.

137
varlet.

TIB
hangdog;
kaj)\va-7/-Canethioj.-

Ta \vonjr hamak-jt-Plebian;
Tawonir kumakain
nibal.

an^

Tawng
ian.

itim-n-Negro;

ethiop;

perforate;

penetrate;
un-

Tawong mababa-w-Plebian.
isip r

Tarukin ng

To comprehend

derstand; enter the mind. Tarunahar.-r-To hoard a floor. Tasa-H Tup. Tasahan-i) To appraise; value. Tasahan-' -To sharpen; point. Tasak-tt-Plng; cork, bung.

Tawoujj; malakas-/;-('ai-l. Tau< )!).<,' mahirap -u- Peasant.

Tawonjr maramot
stn.

//

Codirer;

stingy per-

Tawong
slouch.

marunjiis n
;/

Dowdy person;

Tasakan-r-To
crack.
Tasik-// Hrine.

plug;

cork;

stop

Tawong marunonjr -Sage; savant. Tawong matakaw-n-<;iutton; gormaiul;


gourmand.

Tawong
wooden
stopper;
cork;

matalas-n-Wit;

genius;

witty

Tasok-n-Plug;

person.

wedge; stah. Tastas -M-Rip. Tastasin-t-To rip; unseam.


Tata-//-Papa.

Tawong mayaman-M Potentate. Tawong napakababa-w-Dwarf. Tawong napakasuitik-;i-Sharper;


swindler.

cheat;
fore-

Tatag-n-Equilibrinm; solidity; integrity; firmness; establishment; founding.

Tawong natatanoha-w -Overseer;


man; inspector.

Tatahan
tent.

at

muling babalik-rt-lntermit-

Tawong sinoman--Anybody; any


son.

per-

Tatak-ft-8tamp; brand; sign; seal; mark. Tatakan-7/ To seal; stamp; brand; mark.
Tatal-n-Splinter;

chip,

Tawong taksil-n-Traitor; Tawong ulol-n-Lunatic; madman.


Taya-w-Bet; wager. Tayaan-?;-To bet wager.

turncoat.

cra/y

person;

Tatang-n-Papa.

Ta t an g nan -n- Handle.


Tatay-n-Papa; father. Tatlo-n-Three.
Tatlo-a-Three. three Tatlo ang kulay-a-Tricolored colored. Tatlong kulay-a-Tricolored; three colored. Taula ng paggawa-^-Glorious deed; noble work.

Tayantangin-Ty-To tomed.

be

well or

accus-

Tayantangin-mk/-- Little-by-little.

Tayo

n-Position; posture; attitude; form; situation; shape; size; mode.

Tayog-n-Height Tayom-n-Indigo: indigo plant. Tayum-n- Suspense; uncertainty.


Teatro-w-Theatre.

Tawa-M-Langh; laughter; gi<r<zle. Tawad-n-Bid; immunity; pardon. Tawa-f-w-Call; summons; announcement;


proclamation. n-r-To call;
noiv.ice;

Tekaa-n- Pickpocket;
gull.

cheat;

swindler;

Tekasin-f-To
gull.

cheat; swindle; victim i/e;

summon; name;
evoke.

an-

Tiaga--Sufferance; constancy; tolerance;


tenacity. Tiakad-??-8tilts;

proclaim;

Ta\\;ig sa madla-n-Proclamationj public;i ion; notice. Ta\vas-;/-Alum.


:

booth.
belly; s]rite;

ii\\-n -Abdomen;

paunch.
spirit.

Tianak n- Goblin;

Tawiran-n- Ferry. Tawirin-v-To ferry; cross on

ferry;

ferry across. Ta \vo-H-Person; man; individual ;\vomaM; people; nation.

Tawong bastos--Curmudgeon;
myrmidon;

Tawong Tawong dnag--Coward; poltroon. Tawong gubat-ft-Back woodsman. Tawong ginoo-n-Gentleman; lady.

carl; rude person. bukid-n-Tike; farmer; person.

Tibag-?t-Bank; avalanche; cave in. Tibagin-v-To cave; slide; down quarry. Tilay-?/-Solidity; firmness; fortitude: strength; integrity; force; vigor. Tibayan-f-To strengthen; plight; man; fortifv; support. Tibay na loob-n-Fortitude; forbearance; strength of heart. Tibo-n-Thorn; fishhook.

Tibok-n-Pant; palpitation.

Tibok ng puso-n-Palpitation; forboding.

18

TIM
Tibyaya-n-Squash.

138
Timsim-ft-Wicking.

TIN
Timtim-n- Modesty;
firmness.

Tigagal-w-Idler; loiterer; indolent person. Tigas-w- Hardness; solidity, stiffness; firmness; strength; force; fortitude; violence; inflexibility. Tigas ng loob-^-Resolution; decision; inflexibility; tenacity; hardness of heart.

decency; chastity;
chaste;

Timtirnan-a-Decent; ing; modest.


firmness. Timtimin-'i'-To

unassum-

Timtiman-n-Chastity; decency; modesty;


extract;

Tigdas-n- Measles; pimple. Tigdasen-^-To break out with the measles or with pimples. Tighabol-ft-Augmentation; increase; addition. Tigil-w-Stop; halt; lull; cessation. Tigil-Wifer.-Halt; stop; beware.

remove; inves-

tigate; inquire.

Timug-n-South. Timugan-n-South; south wind.


Tina-w-Dye; stain; indigo. Tinaan-v-Dye shop; place of dyeing. Tinag-n-Touch. Tinagin-v-To nove; touch; direct; guide;

Tigmak-t-Stain; drench;

Tigmakin-v-To wet; drench; stain; dampen.

manage;

use.

Tigpas-n-Slice; cut. Tigpasin--z/-To cut; slice; divide. Tihaya-cr/fo.-Face up.

Tihaya-a-Faeed.
Tiis-n-Toleration; sufferance; endurance; repentance; patience. Tiisin-f-To suffer; tolerate; endure; bear.

Tinago-a- Hidden; secret. Tinago-y. p, jp.-Hidden; secreted. Tinain-i'-To dye; stain. Tinalaga-adtf. -Intentionally; designedly; knowingly; deliberately; purposely; avowedly.
Tinali-^. p. jo.-Tied;

bound.

Tika-n-Intention; meaning; mind; view; design; purpose; intent. Tikas ft-Form; shape; size; mode; design;

Tinapay-n-Bread. Tinuturuan-w-Scholar; ])upil. Tinda-?i- Notions; anything that

is sold;

manners;

Tikim-n-Taste;

gentility. relish; palate;

proof;

fund. Tindahan-w-'Store; shop; canteen. Tindahan ng gatas-n-Dairy. Tindahan ng alak-n- Groggery;

grog-

experiment.
Tikis-adv.-Intentionally; purposely; designedly; knowingly.

shop; saloon.

Tindahan ng mga pagkain-?i-Grocery.


Tindi-;z Weight;

gravity;

importance;

Tiklop-n-Fold; plait; ply. Tiklupin-Ty To fold; plait; double. Tiklupin muli-7/-To refold; redouble. Tikinan-?/ To try; taste; prove; experi-

burden; guarantee.
Tindig-n-Stand;
position.

Tindigan-^To

stand;

guarantee;

be

probe; attempt; assay; grope; investigate. Tikt.ik--Si>y; hedger; scout; one who aids another to win at can Is. Tiktikan-?/-To spy; watch secretly; lurk,

ment;

responsible. Tin.lihan-n-Stretcher; ing anything. Tinekas--Yictiiii.

place of stretch-

Tinga-n-Lead. Tingalan ng asin-n-Salt marsh.

Tila-ar^-Like; it seems; Tila patay--(ihastly. Tili-ft Shriek; loud cry.


Timain-rt-Fusible.

it

appears.

Tingang puti--Tin; tin-plate.' Tinghas-^Chip; splinter; sharp


pect.

])<int.

Tinj>in-w-Sight; look; gaze; glance; pros-

Timawa-n-Peaee; tranquillity; freedom. Timawa-a-Peacefnl; calm; tranquil; quiet;


free.

Tingin

sa labas-y<-A])pearancc: likeness.
/'

fare;

Tingkal
free; liberate;

Lnnq*;

clo.l.

Timawain-u-To
ize;

tranquil-

Tingkayad-f/f/T'.-( )n
i

tiptoe.

make

tranquil.
alipin--z/-To

Tingkayad-a- Squatted;
emancipate;
v'-To
inuli-T'-'I'o

stooped.

Timawain ang
free

h.dU; see.

a slave.

review; revise; look


foresee;

Timbang-n-Wei.irht; balance; poise. Timbangin-v-To weigh; balance; counterpoise. Timog --South; south wind.

Tingnan
fore.
Tini.Lr-//

muna-r-To
Sound,
tone;

see

be-

echo;

time.

Timpla-n- Temper. Timplahin t'-To temper. Timplahin-z/-To temper.

Tiniis;'. //./>. -I'li-lei-went; nntlergone. thistle. Tinik n Thorn; lislibone;


Tilling-;/- Sett lings:

residue; remainder.

riw
Tiningal-- Pro vision.
Tiningal-wfo. -Stored away; put away. Tilling ng loob-;/- Determination; resolution: intrepidity; bravery; valor; boldness; courage; moderation; forbearance. is winch Tinitingnan-// The object seen; that which one is looking at. Tinkal-;/-Clod lump.
Tinta-?t-Ink.

Tiwasay-a-Firm; secure; safe; clear. van -a- Abdomen; belly; paunch. Tiyot-w-Drought. Toktok-w-Top; crest; crown. Tono-n-Tone; tune; volume.
Ti

Toro-n-Bull.

Totohanin-v-To be serious; verify; complish; affect; make; true.


positive;

ac-

Totoo-a-Certain; serious; evident; true;


sure;
effectual;

devout;

Tinutulugan-n-Bed
place of sleeping.

chamber; bed;
ending;
ob-

downright; veritable; dogmatic; dogmatical; peremptory; reliable; catagorical.

Tinutungtungan-H- Route;
ject; itinerary; goal.

Tipa-n-Convention;
tract.

appointment; con-

Totoong-ad?;.-Very; greatly. Towa-n-Joy; pleasure; glee; mirth; merriment; gayety; delight; comfort; rejoicing; satisfaction.

Tipan-?i-Promise;

vow; testament. Tipanan-n- Convention: contract; agreement; utility; profit. Tipiaw-n-Trip; stub; stumble. Tipid-a-Economical; frugal; close.

Towid-n-Right; straightness. Towid-a-Right; straight; just.

Towi

na-a<it>.-Always; often; frequently.


right; right;
clarify.

Towirin-v-To straighten; rectify; justify;

Tipi-rt-Compact; firm; close; solid; compressed. Tipiin-v-To press; compress. Tipirin-v-To enonomize; clip or curtail expenses; be frugal or saving. Tipo-fl-Gap or notch in a tool.

make

Trabajador-w- Worker; workman; laborer; journeyman; artificer; mechanic.

Tipo-a-Toothless. Tipon-n-Gathering; meeting; assembly; congregation. Tipuin-0-To break; nick; notch. Tipunin--t/-To gather; unite; compile; pouch; congregate; meet. Tira-n-Gleanings; residue; remainder; remains; residium; excess; refuse; overplus; remnant. Tirahan-n- Habitation; abode; house; home; place of living. Tirahan-z/-To save; leave over; reserve;
set aside;
1-eep
for.

Trabajo-n-Work; task; labor; husbandry. Trangka--Gate; gateway. Trangkahan-n-Gate; gateway. Trato-;z- Contract; agreement.
Tresagio-n-Matin. Tresillas-n-Gimp. Tresiete-n-Whist.

Trono-n-Throne. Tropa-n-Troupe;
Trote w-Trot.
Tsa-n-Tea.

company. Tropang lakad-#-Infantry.

perpendicular. Tirikan ng kandila w-Candlestick. Tirikan-v To put a candle in a candleTirik-a-Steep;


stick.

Tubig n-Water; lymph. Tubig na bumukal-n- Spring water. Tubig na ulan-n-Rain water. Tubo-w -Interest; profit; gain; lucre; revacquisition; adenue; emolument;
vantage; growth; increase. Tubo-n-Sugarcane. Tubo-w-Lamp chimney. Tubos w-Redemtion; ransom.

Tirintas-n-Braid. Tirintasin-v-To braid.


Tisa-n-Tile. Tisain-t'-To
tile.

TubO
eign.

sa ibang

bay an-a- Strange;


lupa-n-Stranger;

forfor-

Tubo
difficulty.

sa

ibang

Tisod-w-Stub; stumble; trip; slip; imped-

eigner.

iment; obstacle; Tistisin-7/-To sew;

hem.

Tisurin-a-Tripping; stumbling. Tisurin-v-To cause to stumble. Titik-n-Letter; deed; writing. Titingkatingkayad-t'-To walk on tiptoe or in a cowering manner.
Titulo-n-Title;
tired;

Tubsin-v-To ransom; redeem. Tubsin ang sangla-7/-To redeem a pledge. Tubuan-n-Sprout: growing; growth. Tubuan-v-To grow; sprout.

Tubuan ng ngipin-v-To
Tubusin-z.'-To

redeem;

cut teeth. rai.som.

diploma. Tiwalag-a-Separated; distant;


divided.

far;

re-

Tudla-w-Aim; point. Tudlain-y-To aim; point. Tudling-w-Furrow. Tudlingan--t/-To furrow; plow.

Tiwangwang-adv.-Wide;

open.

Tudlok--Punch;

point.

TUL

140

Ttflt
Tulig-n-Foolish; stupid; torpid; ignorantsenseless. idiotic-;

Tudlukin-y-To punch; poke; point; shoot with a cue. Tugak-M-Frog.


Tugatog-tf-Hill;
knoll,
hillock;

small;

Tulig-w-Fool; idiot; madman. Tuliin-7/-To circumcise.

mountain; hommock. Tugno-n-Brine.

Tulin-n-Speed;
reply;
re-

velocity;

Tugon-n-Answer/

repartee;

tivity; promptness; bi eness.

quickness; acpromptitude; nim-

sponse; retort. Tugtog-n-Play; piece of music; playing on musical instruments. Tug tog muna sa kanta-w Overture.

Tugtog ng loob-n-Inspiratioir Tugtog ng musico-w-The playing band or an oschestra.

of

Tugtugan-n- Piece of music; playing of musical instruments. Tugtugan na walang ayos-n-Dissonance;


discord.

Tulingad-n-Fool; idiot; madman. Tulis-n-Sharpness; point; acuteness; end. Tulisan n-Robber; highayman; bandit. Tulisan 7/-To sharpen; point. Tulisan sa dagat-n-Pirate; corsican. Tulo-n-Leak. Tulog-n-Sleep; slumber. Talong-n-tlelp: aid; assistance; sunMort; succor; vindication.

Tulongan-;z-To help; ai<l; assist; defend; facilitate; protect.


Tulos-n-Stake.
Tulot-n- Permission;
leave; admittance.
license;

;ic'-or;

Tugtugin v-To play on a musical


strument.

in-

furlough;

Tuhod-n-Knee. Tuhog - n Stringer; that anything is strung.

upon which
impale;

Tuhuguin-v-To
through.
knee.

string;

pass

Tuhuran-v-To push or shove with the


Tuka-w-Beak; bill; peck. Tukain-u-To peck; pick. Tukarol-n-Cap; bonnet; turban.

consuccessive; tinuous; lasting; following. Tuloytuloy-a-Prompt; speedy; expeditious; continued without interruption. Tulungan -v-To assist; defend; aid; help; furnish; favor; minister; protect; supply. Tulungin-a-To help; aid: assist; defend;
Tuloy--Continued;
protect. Tuliitaii-u-To permit;
license; give leave

Tuko

H-Small

li/ard.

Tukod-n-Post;
tion.

prop;

support;

Protec-

Tukso-n-Teasing; temptation; vexation; aggravation; enticement; instigation. Tuksuhin-v-To teasje; vex; entice; tempt; worry; chaff; haggle; ininstigate;
veigle.

permission. Tuluyan-i? To continue; terminate.

or

keep

going;

Tuluyan-w-Hotel; boarding house. Tumaan-r-To reserve; j)iit away; keej>


separate.

Tuktok-rc-Top;
en.

crest.

Tuktok ng manok n-Comb


Tuktok ng
head.

of a chick-

Tumaas-7y To grow in height; ascend; mount; rise; raise. Tumaba-7'-To grow or become fat or
fleshy; fatten.
lupa-i'-To
fertili/e;
in

ulo--The

crown

of

the

Tmnaba ang
or

grow
.

Tula-n-Poem. Tu!ud-w-Copy;
Tulag-fl-Spear,

Tulagin-v-To
lance.

counterfeit; imitation. lance; dart; javelin. throw a dart or sjit'ar;

become fruitful- (per. Tnmadiak-v-To kick. Tumae ang ibon-Ty-To mute.


Tumagal-7'To
suffer;
last;

/and

prolong;

endure;

dally;
%

subsist.

Tulak-n-Push; shove; thrust; drive. Twlakin-7/-To shove; push; thrust. Tulala-a Stupid; lazy; ignorant; indoimbecile. lent; idle; weak; feeble;
Tulalain-r-To-astonish.- stupefy. Tularan-7>-To imitate; copy; counterfeit;

Tumagilid-/ -To the side.

turn sideways; lay on

Tunaaginting v-To sound. Tumagistis ang luha-/--To cry; run (per. to tears).

weej>;

Tumago-r-Tu Tumagos-r-To
through.

hide;

conceal; ]>ut away.

i>enetrate;

leak;

run

mimic.
Tularan-;/ Precedent; example; pattern. Tulatcd "-Last; hindmost. Tulatod H-Kunip; croup. Tulay-tf-Bridge. Tul i-M-Circumcision.

Tumagupak7'-T<i flan; make a noise by clapping the hands or stamping


the
feet.

Tuiiialiaii-r-To

dwell;

nestle;

reside;

lodge.

ttJM
Tumahan-r-To calm; appease; grow or become quiet or peaceful.
1

l-ll

Tumahol-T'-To howl.

umahi-tf-To sew; stitch. bark; yelp;

yap; yaul;

Tumatatua-n-Backalider; one who denies anything; gainsayer; contradictor. Tumatawa-n-Daugher; one who; laughs. Tumatoa-V-To deny; contradict; gainsay.

Tumahimik-f-To appease; become or grow peaceful or calm; calm; rest;


repose;
lull.

Tumawa-v-To laugh; Tumawag-v-To call;


term;
hallo.

giggle.

summon;
announce;

name;
evoke;

send

for;

Tumakas-r-'lo decamp; escape; slip off; leave on the sly, sneak off; leave
secretly.

Tnmakbo-j'-To
hasten; flow.

run

sprint;

course;
frighten;

bet; wager. Tumayo-17-To establisli; build; edify. Tumba-;/-Tower; grave stone. Tumba ng patay-n-Toinb vault; sepul-

Tumaya-f-To

Inmakot-T'-To
scare;
terrify.

intimidate;

cher;

tomb

stone.
af-

Tumal-M-Depression; scarcity; slowness;


scantiness.

Tumborig-M-Anns; fundament. Tumibay-c-To fortify; strengthen;


firm;

guarantee.

Tumal a-Slow; depressed; not


Q

salable.

nmalas-?ATo fllter; strain; leak; trickle; trill; pour down; ooze. Tumalas-7'-To become or grow witty. Tumali-r-To tie; bind. 1 umalikod-v-To turn one's back; take
hack: retract; recant.

Tumihok-y;-To palpitate; nutter. Tumigas-v-To harden; indurate.


Tumiguil-7/-To stop; cease; remain; leave off; work. Tumiin-?/-To ooze; leak.
stay;
lull;

Tnmalikod

sa desert one's

kanyang
flag.

handila-r-To

Tumika-v-To limp. Tumikim-v-Taste; try; attempt; assay. Tumikim-i'-To cough; draw ones attention.

lumalima-T'-ro yield;

Tumalima-7>To

submit: obey. oppose; c^n|radict;

Tumila-i?-To cease. Tumili--z/-To shriek; scream;

cry in a

gainsay. Tumalon--6/-To jump down; precipitate. 3 umama-y- To hit; guess; conjecture/

high tone. Tuinimbang-t7-To

weigh.
lay down, bed.

Tumimbuang-v-To
one's self on a

stretch

Tiimanan-oTo run away: elope; sneak


off;

make

off;

leave secretly.
interdict; for-

Tnmanira-7> To
bid.
1

prohibit;

Tumindig-y-To arise; rise; stand up. Tuminag'V'To he brisk or smart. Tumingin ?/-To see; look; view; gaze;
behold; observe; watch; notice;
cern;
vide.
dis-

umangan-r-To have

hold.

lumangap-i/'-To receive;

Tumangap-n-Receiver; Tumangi-?y To refuse; renounce;


resign.
1

accept; take. taker; rec-ipient.

deny;

Tnmingkayad-7/-To stoop; squat; walk or stand on the toes. Tumira-v-To dwell; live; reside; lodge;
inhabit; nestle. Turaira-v-To remain; Tuuiita-7/-To drain;

umangis-r-To weep;
bewail.

mourn; lament;

be
let

left over.
fall

Tumango-?;-To consent; agree; confirm; affirm; promise. lumaning-oTo give or prolong time; extend time; reprieve. Tumankilik-f-To protect; defend; support; favor; corroborate; confirm; hold
up; prop.

drop

by

drop.

Tumitig-v-To eye; glance; look. Tumitis ang pawis-v-To sweat or perspire freely. Tumiv\alag-?'-To separate; remove; sort; dissuade. Tumpa-n-Last journey or tri}>; going.

Tumanong-?;-To ask; question; inquire;


interrogate.

Tumpa
fancy.

gawi-;/- Inclination;
Skill;

Tumantan-f-To rest; quiet; appease. Tumaos-v-To penetrate; pierce. become Tumapang-f-To encourage;
brave,courageous, bold or valiant. Tumarok-^-To sound; delve. Tumatahan sa isang lugar 6 bahay-wInhabitant; lodger.

tendency;

Tnmpak-n;

judgment; prudence; knac mischievousness; restlessness. Small round heap; patty. Tunipok-n Tumubo-7/-To grow; increase; swell.

Tumubo
grow.

puinaton.tr sa ibabaw-t'-To out-

Tumaf ana w^Spectator.

Tumugon-v-To answer; respond;


acknowledge.

reply;

TUW
Tumugtog-v-To
play instrument; ring a bell. Tuinuka-f-To peck; pick.

on

musical

Tungayaw-72-Curse; imprecation; oath malediction; swearing; ban. Tung ayawin-u To curse; swear; imprecate; ban.

Tumuktok-u-To

beat,

strike

or

knock

with the knuckles. Tumulad-i'-To equalize; make equal; match. Tnmulak-r-To push; shove; thrust.

Tunmlo-r-To leak; drip; fall drop by drop. Tumulong-r-To help aid assist cooperate; favor; succor; support; serve; defend; protect; corroborate; hold up;

Tungkay-n-Object; design; end; intent. Tungkod-n Cane; staff; prop; fulcrum; support; protection; truncheon. Tungkol-p. a.- According; pertaining; concerning.
Tungkol-^re/?.-About; over.

confirm; prop; minister.

Tungkol--I)uty; obligation; agreement. Tungo-n-Bow; nod; object;


trend.

contract;

behavior;

Tumulotulo-v-To drip. Tumumba-v-To Tower. Tumumog na malakas-n- Resolution;


couiage; mind; promptitude; aid; determination.

Tungo-a-Inclined; disposed. Tungo-n-Tuber.


design; purpose, Tungtong-n-Cover; lid; pot Jid. Tunod-^- Magnetic needle; the unrolled leaves of the palm or banana. Tunog-;z- Sound; noise; report; clank;
clang; ring;

Tungo ng loob-n-Intent;

Tuinunaok-v-To gather; crowd.

Tumumpa-v-To
last of

carry anything.

down; have the

Tumunaw-?/ To melt; liquefy; dissolve. Tumungo-v-To wend; trend; bend; bow.


Tumunog-'i;-To
ring.

resonance.

sound;

clank;

clang;

Tunog na bagol-n-Grating; harsh sound. Tunog ng voces^-Tune; tone.


Tunsoy-n-Shiner. Tuntungan-n-Objective; place that one
is heading for. Tupa-n-Sheep. Tupad-w Compliance;

Tumuntong-r-To tread; trample; stamp,


put on; accupy.

Tumupad-v-To execute; discharge;

form; comply; heed; do dispense; observe. Tumurote-z;-To trot. Tumutul-^-To reply; answer; respond; affirm; allege; oppose; fight. Tumutol sa pagtangol-v-To fight for another; defend; argue in another's
favor.

perone's duty;

doing

of

one's

duty.

Tupang

babaye->i-FAve.

Tuparin-77-To comply; do one's duty. Turing-n-Bid; asking; price proposal; overture; proposition; guess. Turo-n-Teaching; instruction; doctrine. Turuan-f-To teach; instruct; educate;
discipline; imform; civilize; point out. Tuso-a-Sly; cunning; crafty; sagacious; vulpine; keen; sapient; wily. Tusok-n-Stitch. Tustusin-*>To loosen; slacken. Tusiikin-/:-To stitch; j>rick. Tuto- Skill; learning; knowledge; judg-

Tunang-tf-Outcry. Tunang malaki-n-Tnmult; out cry; riot. Tunaw-w-Liqiiid; fluid. Tunawin-z/-To melt/ liquefy; dissolve; smelt; consume; spend. meltible Tunawin-a-Soluble; solvable;
liquefiable.

Tunawin ang kinain v-To


Tunay-a-True;
cordial;

digest. sincere; loyal; 'constant; firm; manifest; solemm; dogmatic; dogmatical; certain; downright;
reliable;

ment;
Tutol-//
tee.

prudence; circumspection.

\\isdoni;

sagacity;

Answer; reply; response; reparPatch;


/-

candid legitimate; actual; confident; real; peremtory; important.


w/7/. -Really;

Tutop
Tutos

;/
;,'

cover.

Stitch; union.
l.ristle,

Tunay

truly; actually; loyseriously; certainly; surely; positively; evidently. Tunay n<>a a True; serious, certain; posally;

Tutsan-.;

candidly;

Tutu,uin-r'-To s^-parate or take ashes; ri-duce to ashes.

out

the

Tutupan-r To patch; mend;


'I

splice.

itive.

Tunga-a-Slow;

halt' wilted; ignorant; torpid; rude; foolish. foolish; dull; \\itted; Tungag-17-Halt' torpid; slow; ignorant; rude; wild;

utusin-r- T stilc'n; se\\. Tu\\a-// Happiness; mirth; merriment; content; solace; conjoy; pleasure; solation; gladness; gaycty; festivity;
rejoicing.

obscene.

Tungaw-w-Tick;

woodtick.

Tuwa-o-Glftd; joyful, Tuwi-a-Each; every;

merry;
all;

happy.

entire; vhole.

UKO

143
scar;

UMA
sere;

Tuwituwina-tufc.-Often; frequently. Tuya-w-Flattery; false praise, Tuyain-v-To flatter. withered; Tuyo-a-Dry; barren; arid;

wizen.
dry.

Tuyongtuyoa-Very

Tuyot-a-Dry; dessieated. Tuyuin-a-To dry, dessieate.

TJ
Uban-rt;Hoary; gray headed;
Uban-//-< ray
}

\\hite.

Ukol sa
to the

sikmura-a-Gastric; pertaining

liair;

ehat't'.

stomach.
lupa-n-Terrestrial; belonging or to the earth.

Ubanin-a-Old; hoary; grayheaded. rbanin To grow old or gray headed. Ubas-n-Urapes; grape. Ubo-n-Cough.
;

Ukol sa

pertaining

riak-;/-S|>indie; reel; pinfeathers. ria!:an-)(- Wrapping frame; spindle; reel.

Ubod-j -Heart;

center.

Ubod ng hirap-n- Worst misery. Ubong malakas-?i- Whooping rough.


rin
>s

-/{-Termination; consumation; end-

riakin-v-To wind; roll up; wind around. Ulam-n-Meat. Ulam-n-Rain; shower. Thing bigla at masasal-w-Heavy.

ing.

shower of
Ulap-n-Cloud.

rain.

Ubos-a-Terminated. consumed; used up. Ubusin-r-To consume; use up; end; terminate; expend; waste.

Udiok-n Stimulation;

incitement; persuasion; inspiration; instigation. Udiokan-w-To incite; stimulate; instigate; excite; persuade; induce; imbue.

Flak na makapal at mababa-n-Mist;fog. Ulapot-n-Rag hanging from the clothes. Ulian-a-Wornout; decrepid.
Ulianin-a-Old;
\J\\-adv. -Again.

worn

out; decrepid.

Uliin-v-To over.

repeat; renew; patch;

make;

Udiukan-TATo Persuade;
Udlok-w-Boman.

incite; induce,

prevail upon; inspire; move.

Ulila--Orphan. Ulilang lubos-n-Orphan; child neither father nor mother.

who has

TJdyok-n-Persuasion; incitement excitement; stimulation; inspiration; en-

couragement.

Udyukan-?>To
incite; ply;

inspire; persuade; induce;

imbue.
rock.

Uga--Move;

Uling-w-Coal; charcoal; soot; cinder; grime; lampblack. l'liran--Type; pattern; example.- model. Vlit-adv.- Again; once more. Ulitin-v-To repeat; duplicate; rene\v; double; iterate; reiterate; rehearse;
d<j

Ugain-n-To rock, move. Ugali-/z-Use; custom; habit; disposition; usage; wont; fancy; temper. Ugaling parang-a-Rough; illbred; rustic.

or try

again.

madalas-c-To repeat frequently. Uliuli-n-Whirlpool; eddy; vortex.


TTliting

Uliyaw^-Echo.
Ulo-n-Head;
tion.
poll.

Ugangin-7/-To make foolish. Vgat-n-Root; vein; blood vessel; bud; source/ origen; spring. Ugit-w-Plow beam; plo\v handle; helm. Ugong-n-Noise; clamor; crack; clash;
din.

Ulog--Movement; management;

direc-

Ulogin-y-To move; manage; direct, Ulol-w-Lunatic; madman; idiot; dolt; gump; loggerhead; crazy man. Ulol-a-Demented; cra/y; insane; mad;
daft; delirious; foolish; stupid; distracted; idiotic; ignorant; unlearned.
I

Ugoy-n-Rocking; swinging. Ugoyin-J>To rock; swing.


I" halea-9J-Buttonhole. Uha\v-n-Thirst.
T

Uhaw

na uhaw a- Very thirsty; dry. riuiw-n-Head of grain. Uhog-n-Mucous; slime; snot; muck. Uhugin-a-Mucous; slimy; snotty.
Ukit--Dettt.
Ukitin-77-To dent.

long ulo-a-Baldheaded. riong-7z-Meeting; union; congregation. Tins ng sandata-^-Slash or stab.

Ulug-w-Handling; moving.
I"lugin-i;-To handle;

move

to

and
to;

fro.

Ululan-v-To
crease.

exaggarate;

add

in-

Ukol-w-Correspondent; trustee; agent. Ukol sa-a-Pertaininjjf to; concerning;


apt;
fit;

riuling-f-To infatuate; stupefy; make; or cause to be foolish; alienate.

Umabala-f-To
vent;

ready.

molest;

interfere; trouble;

vex;

oppose; preprolong.

UMA
Umabot-v-To reach,overtake; catch up;
approach;
tain; abut.

144

UMU

arrive;

come

up; get;

ob-

Urnabuloy-77-To assist; help, aid; support; serve; contribute/ suffice; defray; succor; minister; promote. Umaga-w-Morning; forenoon. Umaga-&2&.-J$arly; soon; betimes.

rmaral-w-To advise; warn; inform. Umari-c-To own; have. T L mari ng hindi kaniya-t'-To usurp; appropriate anything that is not one's own. Umasa-y-To bope, await; desire; expect. I'masim-u-To sour; become salty or
briny,

Umagang umaga-arfi/.-Very early. Umagang timaga-n-Dawn; break of


rmagaw-v-To steal; snatch. I'magaw sa isang babayi-n-Rapist;
ish er.

day.

Umagap-7>-To preoccupy; foresee; anticipate; be quick or active.


rav-

Tmaso-c-To smoke; fume; reek. Umaso-a-Funy; smoky; fuming; smoking. I masok-z/-To smoke; fume. Umaway-u-To right; war oppose; disT

pute: rival; contest.

Umayon-v-To conform;
esce; agree;

coincide; acqui-

accord.
resign; decline;
quit;
re-

Umahon-v-To go up; ascend; mount; climb up disembark.


rniakin--6/-To tame;

land,

Vnawit-z/-To sing; carrol.

Umayaw-f>To
Umayos-r-To
order.

domesticate. Umakyat-w-To climb; ascend; mount; go up; increase.

nounce; reject; stop.


arrange;
agree;

put

in

na magukiabit-y-To climb with the use of the hands, rmalalad-7>To resound; jingle/ clink. Uinalalay-v-To support; help; assist; aid; maintain.

Tmakyat

Umbok ang
Umibig-v-To

gitna-a-Convex/ convexed. love; like; wish; desire;

court; will.

Umibis-r-To dismount; get off. Umigi-v-To ease; improve; appease/ be-

Umali-v-To succeed; happen.

come
tran-

less painful.

rmalimura-r-To
scend.

insult; revile.
rise;

riiiihi-i;-To

urinate.

rmalingasaw-7'-To

extend;

Tmalingasaw ang baho-v-To stink;


smell; bad.

rmiki-v-To limp. TTmikit-w-To turn; revolve; roll; gyrate. Umiko-t7-To limp. Umilag-v-To dodge; avoid/ escape; shun;

rmalingawngaw-7/-To rumble; rumor.


rinalis-r-To
go;

echo;

resound;
retire;

gr<w or become wild. Uinimik-w-To murmur/ mutter; mumble;


reply; respond;

leave;
quit;

sally;

answer.
oscillate;

abandon; forsake;
sent

emigrate; ab-

one's

self.

Umindayog-u-To move.
I
T

vibrate;

I'malitiit-v-To

I'malsa-v-To

rise;

grate; creak/ scrape. loosen; grow fluffy;

mingos-;-To
power;

Uminis-7/-To

grumble/ snarl; growl. smother; oppress; oversubject.

uprise. I'niambag-T'-To

crush;

contribute;

give;

pro-

mote.

rmambon

''-To mist;

drizzle; mi//lt'.

Uminog-y-To turn; gyrate; roll; spin. (Jminom-0-To drink; imbibe. T t inintindi-i'-To understand; compreheml
Umisip-r-To think; invent; plan;
contrive;
plot;

rmamo-r-To tame; domesticate; become


domesticated.

meditate.

Umampon
form.

-To help; protect; aid; defend; support, corroborate; favor con/

Umitim-y-To
darken. I'mitim-v-To

blacken;
steal/

become
peculate;

black;
pilfer;

I'mainoy -?' -To smell. I'mangil-r-To howl/ snarl; growl; murmur; grumble.

cabbage; purloin; filch. riniyak-r-Tocry; weep; bewail; lament;


I"

yak

ang
r runt. L

hayop-i/'-To

low;

bleat

rmangis-r-To stink; smell had. To gather; harvest; reap. I'mani


/

howl;

I'liiauit-/

-To pull. I'mankin-v-To appropriate; usurp. I'manod r-To descend; How \\ith the
current.

clash; rmpog-)/-rollisii>n; encounter/ sln;c';<; push. rni|)ok-n-Conversation; converse.

Umanta-tf-To grow rancid or stale. TImapaw-c-To overflow; inundate; overrun.

rinudlot-/--To rebound/ bounce: recoil. so Dmiig*ft-Moih/ the fouling of irr.iiu that it lumps. Umuga-y-To move; shake; vibrate.

I'muguin-f-To uiolder; lump because


abort.

of

rmapid-z/-To seduce;

dampne

145
steer;
pilot.

US!
rngnng babaye-u- Female monkey.
rngos-H-Spruit; shoot; anything that protrudes from another. rnos-H-Tornado; tempest; storm; hurricane;
I

Ungo-w-Monkey.

rmugitsa sasakyan-x-Pilot; steersman;


helmsman.
*miig<>ng-r-T<>

make

noise.

'mugong parang ktilog-y;-To fnlminale; make a noise like thunder. 'mngoy-r-To rock; swing.
"mnkit-r-To dent.
"mayabit-?'-To T

heavy shower

of rain.

in>siii-L--To storrn.

mnlayaw-r To pet; humor.

claw; scratch. coax; wheedle; fnixlle;

'nonno Stammer; stammering.

stutter;

stuttering;

I'nsayanin-f/ Rickety; resistance.

chaffy;
little

without
little;

'mulan-u-To rain; shower, "mulan ng busilak-v-To snow. I'mnlan ng bubog-?/-To hail. Umuliaw-f-To echo; resound.
I"nmlit-7>-To
filch.

Untiunti-w/r. -Slowly;

by

by degrees; gradually
Tntian-r-To
cline; sink;

lessen;

curtail; clip;

de-

pilfer:

steal;

peculate;
first;

decay. encounter; Untog-n-Collision; contusion.


I'od

blow;

rnuma-r-To go before;

go

anti-

H-Worm;

larva;

larvae.

cipate; forsee; expect. rmunat-f-To stretch; lengthen;

adjust;

enlarge upon. I'mugot-t-To whisper. l"munouno-z'-To stutter; hesitate; stammer.

Upa-n- Wages; salary; pay; fee; recompence; stipend. rpahan-?;-To pay; recompence. Tpahan ng araw-n-Daylaborer; jour-

neyman.
peel; rind; crust; skin. Upak-n-Bark; T T pakan-c-To bark; peel; skin. Upasala-n Insult; scorn; derision; defamation; slander; mockery. t'pa sa pagtawid-w-Bridge or ferry toll.

Vmunti-a-To

lessen; decline;

fall;

de-

dwindle; scend; smaller.


t*mupasala-7>-To
sult;

grow

or

become
in-

defame;

slander;

deride.

I'mupo-i'-To sit. Uniupo-i?. imp.-^iii. rmuriturit-7'-To stammer;


ter;

titter;

stut-

Qpat-a-Bald; hairless; destitute. Upat-n-Deceit; delusion; fraud. ITpatan-c-To deceive; defraud; delude; impose upon; leave bald.

hesitate.

I'murong-i'-To recoil; fall back; retrograde; back; regress; backslide.

T pa \\-a-Bald headed; bald. Upawin-y-To make bald.


ITpo-n-Squash.
ri>o-;z-Seat;
sitting.

rmurong ang kabayo-r-To rmurong ng marami-y To


rnmsig-r-To
investigate;

balk.
quaff. inquire;

ex-

amine; follow; register. I'musos-f-To go down; descend.


[Tmutalutal:Z/-To stutter; stammer; haw; hesitate.
Una-fltofo.-Soon;

Upuan-n-Chair; seat. l7ralian-r-To imbue; instigate; inspire; persuade; induce; incite; stimulate;
urge.

r ruling

masama-n-Temptation; ment; incitement.

entice-

early;
first;

iirst.

Fna-fl-First;

primitive.
anticipate;

Unahan-^/-To go
ceed;
see.

lead;

preoccupy; preexpect; fore-

Craing-n-Stake; cudgel; clul). Cria-n-Border; fringe. Triin-n-To assay; examine; look into. Urongsulong rt-Undecided; irresolute. I'roy -/Wo-.-det out; git.
t roy-n-Mockery; scoff; jeer. Vrungan-i;-To retrocede; take back. Usa-n-Deer. I'sang babayi-w-Doe; roe. Usang inahin-n-Doe/ roe. sang lalaki-n-Hart; buck.
I

Vnahan-w-Front; lead; fore end; beginning.

back;

Unan--Pillow. Unang araw ng bnan

sa

Iangit-/*.-Neo-

nienia; first night of the

new moon.

T'nano-M-Dwarf; pigmy; manakin. Tnatin-y-To stcatch, unfold; expand.


I'natin

ang baluktot-r To straighten.


principally;
chiefly.

(Jsap-n- Dispute; litigation; lawsuit; contest;

Vnauna-r/r/7'. -First;

strife;

Qnga-n-Lowing; low
Ungal-;<-Howl; cry of horror. Ungas-a Stupid: foolish; <lull ignorant; simple; idiotic.

rsbong-;/-,Sprout;

dissent; contract. shoot; sucker.

Usigi-t-To

examine;

investigate;

per-

sue; follow.

Usisa-w-Probation; examination.

19

WAL
vey;

146
scrutenize;

WAL
ITtong-fi-Nipple. I'tos-H-Law; order; command; rule; statute; precept; edict; injunction; mandate; errand; message; proclamation.

Usisain-v-To examine; investigate, surinquire;

inspect;

probe scan; discern; espy. Uso-M-Use; habit; custom; usage. Usok-n-Smoke; vapor; steam. Usos-w-Rupture; (of the scrotum.)
Utak-n-Brain. Utak ng buto-n-Marrow.

Utal-a-Stammering;
ting; tonguetied.

stuttering;

hesita-

send; convey; order; edict. Utusan-7/-To send; convey; order; edict,

Utusan-v-To

command;

command;
messen-

Utusan-n-Servant;
ger;

errandboy;

Utal-w-Stammering; stuterer. Utang-w Debt; obligation; duty. Utas-a-Finished; closed; concluded. Utasin-vTo finish; terminate; end; conclude; close; bring to an end. Utayutay-rtdtvGently; softly; easily.

porter.
seat.

Uupan-M-Chair;

Uyam-n-Sarcasm;
disdain; decrial.

mockery;
scoff;

ridiculeridi-

ryamin-r-To mock;
cule;

deride
of.

scathe;

ma!- e

fun

^1

Varnis-n- Varnish.

Vervo-n-Verb; predicate. i\Verso-n- Verse. ^Viage-w- Voyage; passage; journey;


cursion. Violeta-w- Violet.

Virgen-n-Virgen. Visagre-n-Hinge. Visita-n-Visit; chapel;

ex-

Visitahin-2/-To visit;

examine.

Violins-Violin;

fiddle.

Violinista-n-Violinist.

Vocabulario-w- Vocabulary. Volcan-n- Volcano. Voluntaries-^- Volunteer. Voto-H-Vote.

"W"
Wagas-a-Neat; pure; clean;
clear;
free;

innocent; virtuous; genuine. Wahiin-v-To tear; rend; lacerate; cut; wear out; break; fracture. \Yakal-n-Termination; end; conclusion; extremity; edge; border; extreme;
limit; boundary; bounds. Wakas-n-Extreme; extremity; end; limit; bound; boundary; edge; border; con-

Walang bait-o- Thoughtless; imprudent. Walang baro-a-Shirtless. Walang basagulo-a-Peaceful; calm; serene.

Walang

bayad-a-Gratis; free of cost; gratuitous. Walaim huhay-^/ Lifeless; inanimate. Walang buhok-a-Bald; haldlieaded.
\\'alang cable.
V\'alang

daan-rt-Impossihle;

impracti-

clusion; termination.
Wala-rt(?7/.-No;

Wala-n-Nothing; naught. not; in on degree.

NValang dalita-^-Painless;
without pain; painless. NValang da mit-^- Naked. NValang <langal-a-Inl'amous; low; aliject. calile;
\\ alaiiL'
T

well.

damdam-f/ Insensihle;

well-

Wala-a-Distant; absent; not present. \\~alang ala ala-a-Calm; free; tran<|iiil; peaceful; havingnothingtothink about. Walang asa ^/-iH-sperate.
\\"alang asawa-a-Sin.L'le; unmarried. \\ahin.L' asa\\a /^r.achcli.r; old maid.

vile;

dcspi-

dulo-'/- Pointless.

NValang day a-a> Equitable.


\\

Walang

a\va--Heartless; cruel; ruthless; inclement, inhuman; hardfell; hearted; soulless. Walang ay.sv/ hisarrau-e-!; disorderly; confused; slovenly; careless, filthy;
pellmell;

i'U il e; alanir galang-f/.-I Disrespectful; impudent; morose; insolent; haughty;

peevish, inattentive; thoughtless; discourteous. ty;


NN'nlani:

Nif-

immethodical;

unclean;
N\

harum-scarum.

Walang bahid
pure;

dnmi-r/-('lean; untouche.l;

galang ^r/r. -Peevishly; impudently, moi-osely; insolent ly; discourteously; thoughtlessly. alaiiLT galit "-(^uiet; serene; calm: 'u-

neat; unmingled; virtilous; holv.

innoceni;

molested.
NN'alang gawa-u-Liesuie.

WAL
Walang
gulo-f/ Sik-nt; quiet
;

147
still;

ralni;

Walang kapintasan-a Immaculate;


less;

fault-

traiKiuil; faithful.

noiseless;

loyal;

constant;

perfect.

Walang karapatan--l
ble; unlit; tire.

njust;

unjustifia-

gulugud-a-In vertebrate. Walanir gusto-a-Loath; loth.

Walang

unreasonable;

without jus-

Walang habag
inhuman;

a-Cruel; heartless; hardhearted; inclement; incompassionate;


soulless.
halaga-f/ Worthless; trifling; vain; frivolous; mean; vul.irar; empty; void; fruitless.
gled;
less;

Walang kasama-a-Solitary; sole; only. Walang kasama -ailo.-\ lone; solely. Walang katapusan-a- Endless; interminable;
nite.

Walang

immortal; without
katawan-a-Bodiless;

end;

infi-

Walang
rial.

immate-

Walang

halo-rt-Pure; unmixed; clean; neat; mere.

unminhelp-

Walang kat ale do- Unequalled; matchless;


unparalleled; special; peerless; without

Walang hanap buhay-a-Destitute;


without work
or

employment. Walang handa-a-Extempore; informal.

comparison;
unfit;

Walang caya-a-Unable;

Walang hangan-a-Boundless;

endless;

incomparable. incomparable; powerless.

interminable; perpetual; everlasting; immortal; infinite; infinitive.

Walang Walang

kibo-rt-Silent; quiet;

dumb.

Walang hanganan-a-rnlimited; boundless;

ing;

infinite;

interminable; endless; everlastwithout end.

kimi-a-Free; disengaged; unembarrassed. undisWalang kimot-a-Silent; quiet;

turbed;

Walang hiya-a-Sbamelesa;
insolent; forward: scene; petulant; spect.

impudent;
obself re-

Walang

dumb; motionless; noiseless. kinikilingan-a-Impartial; just;

disrespectful;

unprejudiced.

without

Walang kulang-a-Complete;entire; whole;


integraljperfect; exact; right; finished;

Walang humpay-a-Continual;

incessant;

enough.

uninterrupted; continuous. Walang ikababayad-a-Insolvent. incautious; Walang ingat-a-Careless;


heedless; reckless; forgetful; neglectful.

Walang
void.

labas sa matowid-a-Just/lawful;
addle; vacant;

true; fair; truthful.

Walang laman a-Empty;

Walang
ed;
less;

interes-a-Impartial; uninterestcandid; just; loyal.


intrepid;

Walang lasa-a-Tasteless; insipid; flat. Walang lihim-a-Open; frank; clear; unreserved.

Walang kaba-a-Bold;
valiant;

daunttrifling;

Walang

likat-a-Perpetual;

everlasting;

firm; constant; serene.


futile;

continuous/ continual; endless; erect.

Walang kabuluhan-a- Worthless;


catchpenny;
ty;

Walang
uous.

likit-a-Straight; erect;

contin-

addle;

void;

emp-

incapable.

Walang kahulilip-a-Incomparable;matcliless; singular; alleled.

Walang makakamukha-a-Matchless; inunecomparable; unparalleled,


qualled.

unequalled;

unpar-

Walang mansa-a-Immaculate;
pure.
V,

spotless;

Walang
ing; ish

kahulugan-ft-Senseless; unmeantrifling; wortless; useless; fool-

nal;

alang hanga at inula-a- Endless; eterwithout end.


desti-

Walang

kalinga-a-Inattentive; careless; thoughtless; heedless; negligent; neglectful.

Walang nag aampon-a Helpless;


tute.

Walang nagkukupkop-a-Helpless;
kaluhva- a- Soulless;
lifeless.
r

des-

Walang
mate;

inani-

titute;

solitary;

lonely.

Walang
sirous.

nasa-a-Disinterested;

not

de-

Walang
less;

kamahalan-a-Insolent; impudent; haught3 ;vulgar;ordinary; shameignorant;

without; dignity. Walang kapalaran-a Hapless; luckless. Walang kapara-a-Matchless; special; unequalled; unparalleled; incomparable;

Walang ngipin-a-Toothless. Walang pagod-o- Indefatigable; unwearied.

Walang
erable.

pagtitiis-rt-Insufferable;

intol-

Walang

particular; singular. kaparis-a-Singular;


peerless.

Walang pakiramdam-a-Insensiblejsensespecial;
less;

indifferent;

shameless.

unequalled;
particular;

unparalleled; matchless;

Walang palad-a-Unfortunate; unlucky;


sad; hapless.

YAN
Walang pananampalataya-a-Incredulous;
unbelievable.

148

YAY
ulo-a-Headless.

W alang
T

pangalawa-a-Matchless;
solitary;

unparunin-

alleled;

singular;

\vasto-a-I)isarranged; confused; disorderly; simple; silly; artless. Wala sa horas-a- Unseasonable; un-

Walang Walang

equalled.

Walang pangdamdam-o Insensible;


different;

Wala

timely. sa

capanahunan-a- Abortive;
none,

un

shameless.
unV*

timely.

Walang paniniwala-a-Incredulous;
believable.

Wala sinoman-w-Nobody;
ala

Walang pinag

illbred; rustic;

Walang
ble;

aralan-a-Coarse; rough; ignorant; abject; low. puri-rt-Infamous; vile; despica-

sinoman-pro Neither. Walis-n-Broom; duster. V. alisin-c-To sweep; dust.

Walo--Eight.
Walo-o- Eight.

shameless.

Walang sakit-a-Hale; well. Walang sandata-a-Disarmed. Walang sapin- a- Barefoot. Walang sigla-a Infirm; lifeless;
slow; weak.

Walong Walong
inactive;
tation.

puo-M- Eighty.
puo-ft-Eighty.
idea; medi-

Wari--Reasoning; thought;
Wariwariin-7'-To
itate;

think;

reason:

med-

Walang sinelas-a Barefoot. Walang sukal--Clean; pure/


cleanly.

recall to

mind.

free; neat;

Walang Walang
Walang

taba-a-Lean; meagre. tahan-a-Continual; endless; incessant; uninterrupted; continuous. Walang tahi-a-Seamless.


7 .

Watak-a-Wide open; clear; separated. Watakwatak-a-Wide; open; clear/ separated; at or by intervals.

Wawa-w-The mouth

of a

stream.

takot-a-Bold; fearless; intrepid; dauntless; audacious; valiant; pluck} Walang testamento-7.-Intestate. continual; Walang tigil-a-Incessant;

Walang

uninterrupted. turing-a-Ungrateful; low; abject;


-

\Vika-7i-Language; idiom; discourse talk; lingo/ dialect; conversation; converse. Wikain-v-To talk; converse; pronounce; speak; say; tell; discourse. Wikain labas sa matowid-r-To lie; tell a falsehood. Wika ng Judio 7i-Febrew.

mean; ignorant.

W iligan-z;-To

Walang

tuto-a-Ignorant;

dumb;

silly;

unlearned; foolish.

Wilig-^-Sprinkling. r Sprinkle. Wisik-w-Sprinkler. Wisikan-^-To sprinkle; water; spray.

Yabag-n- Footstep;
footstep.

tread;

noise

of

Yagyag-n-Trot. Yarap-w-Hug/ embrace. V:icaj)in-7'-To hug; embrace; imbosom.

Yano-a-Average; regular; even; ordinary, mediocre; plain; flat; neither good nor bad.
Yantas-n-Tire; felloe.

Yaman-n-Riches;

mammon.
now
that.

Vaman -ink-

Since; well; then;

Ywnan-prep-Therefore. Yamut-w-Disgust; abhorrence;


tion;

Yaon-pro-ThatYaon din fldv.-Ditto; idem. Yapakx Tread; footstep. >'ari-//-Cut; sha]>e; make; ligure; work;
termination; linisli, form; fashion; ending. Vari /*n>.-This. Yariin-f-To close; terminate; finish;

molota
vexarhatV;
filings;

dis])leasure/ impatience;

tion;

loathing/

disturbam-e;
scrapings;

disquiet; distaste.

Yamuan-w-Rasure;
paringa.

end; do; make; effect. Yasak-//-l>esolation; break; destruction;


tear:

Yamutin-t/-To
jnolest;

disturb;

displease: vex;
dis-

irritate;

worry; bother;

Ya<akin-r-To desolate; destroy: break;


tear;

gust.

Yangyangan-n-Place of stretching anything; stretcher. Yanig-w-Oscillation;

Yasyas

//-"Polish;

lay waste. planing.

vibration;

shake;

Yasyasin-7'-To ])lane; Yawe-ft-Stopcock.


Yaya-// Invitation.

smooth;

polish.

trembling; wave. Yanigin r-To wave;

shake.

Yayain

'--To

invite;

stand treat.

YUM
Yay amangsince.

140

YUP

prep. -Th

erefore;
then;

yet;
that;

Yayang-ttrfo/.-Then;

now

now

Yiimamot-i'-To vex; disgust; displease; glut; pique; irk.- molest; disturb, afbe displeased or vexed; anflict;
ger;

leanYayat-n-Extenuation; weakness; ness; languidness. Yimot-//-0akum; tow; tow cloth. Ymari-v-To make; form; produce; cause;
exist;

oppress.

Yumi-a-Faded; withered; decayed. Yumiim-w-To fade; wither; decay.

Yumuko-y-To bow; nod; bend;


the head.

stoop.

be.

Yumukod-7/-To nod; bow; stoop; bend


stoop;
salutation;

Yuko--Bow;
inclination.

bend;

Ynkod-t'-Salutation; bow; salute; nod; greeting. Yiimagyag-7>-To trot; jog; be in haste. Yumainir-r-To tremble; vibrate; oscillate.

Yumaman-7'-To enrich; grow or become


rich; thrive; prosper.

Yuniurak-K-To tread; trample; stamp. cellar; hole; Yungib-K-Cave; grotto; cavern; haunt; pit. Yupi-n-Bend; fold; double. Yurak-n-Stamp; tramp. Yurakan-r-To tread; stamp; trample. Yusakin-?;-To tread; trample; stamp.
Yupiin-r-T<>
told; double;

bend.

151

Adan-w-Adam.
Adel&ida-n-Adelaide. Aldriuno-i? -Adrian. Alberta-H-Bertha. Alberto-w- Albert.

Knnaii--Herinan. Eugenio-w-Eugede.

Eva--Eve.
Federico-w-Frederick.
Feli/.-w-Felix.

Alejandraw- Alexandra.
Alejandro-;*- Alexander.

Fernando-w-Ferdinand.
Felipe-w-Phillip. Flora-n-Flora.

Alfonso-n-Alphonso. Andrea-n-Andrea.

Andres-w-Adrew.
Angel-n-Angelo. Angela-n-Angeline.

Florencia-n-Florence. Francisca-n-Francis.

Francisco-w-Frank.
Gabriel-n-Gabriel.

Ana-n-Anna. Anselma-#-Selma. Antonio /i- Anthony.


Arturo-n- Arthur.

George--George.
Geroninia-n-Jeremy. Geronimo-n-Jeremiah; Jerome.
Gil-n-Gil.

Agustin-n-Augustin.

Barbara-M-Barbara Bartolome-/i-Bartholomew.
Basilio-ft-Basil. Beatricia-n- Beatrice.

Gregorio-w-Gregory. Guillerma-n-Wilhelma. Guiilermo-n-William. Herodes-n- Herod.

Herculano-w -Hercules.
Isac-w-Isaac.

Benancia--Bernice. Benjamin-n-Benjaniin. Bernaldo-n-Bernard.


Bibiano-n- Vivian. Cain-n-Cain.

Jacob -n -Jacob. Jarme-7i- James.


Job-n-Job.
Jos4-n- Joseph.

Canuto-w-Kenith.
Carlos-//-Carl-Charles. Carlota-?i-Charlotte. Carolina-n-Caroline.

Josepa-w-Josaphine. Juan-n-John/ Jonathan.


Juanita-w-Juniata.
Julia-n-Julia. Julian-n- Julian. Juliana-n- Juliana.

Catalina-n-Kathrine; Kate.
Cec-ilia-71-Sisilia.

Cristina-n-Chistiana. Cristino-n-Chistian. dara-n- Clara. Claro-w Clare. Claudio-n-Claude.

Julio-w-Julius. Justo-n-Justus.

'

Clements n-Ruth. Conrado--Conrad.


Constantina-w-Constance. Dan iel-n- Daniel; Dan. David-n-David.
Diego-i-Diego. Dionieio-w-Dennis. Dora-n-Dora.

Laura-n-Laura. Leon-i-Leon. Leonardo-n-Leonard. Leoncia-n-Leona.


Leoncio-M-Lionel.

Leonora-w-Leonoir. Lorenzo-n-La \vrence. Lucas-n-Luke; Lucas.


Lucia-n-Lucile; Lucy. Luis n- Lewis; Louis.

Luisa-w-Louisa.

Dorotea-n Dorothy.
Doroteo-n-Dorchester.

Magdalena-n-Magdalene.
Magallanes-n-Magallan.

Eduardo-n-Edward
Elias-n-Elias.

Manuel-w-Emanuel.
Marcelo-n-Marshall. Marcelino-n-Marshall
.

Elena-n-Helen; Lena; Ellen.

Emilia-n-Emily. Emilio-n-Emil.

Engracia -Grace. Enoc-i-Enoch. Enrique--Henry.


Enriquetta-n-Henrieta
;

Marcos-72-Marcu8/ Mark. Margarita-^ -Margarita Margery. Maria-n Mary; Marie.


,

Mariana--Miriam.
Harriet.

Mariano-n-Marion. Marta-n-Martha.

152
Martin-n-Martin. Mateo-#-Matthew. Matias -w-Matthias. Mauricio-n-Maurice. Melecio-n-Michael. Meliton-w-Milton. Moises-n-Moses.
Nicolas-n-Nicolas. Patricio--Patrick. Paula; Paulina-n-Paulina. Paulino-n-Paul. Pedro-n-Peter.

Sara--Sarah.
Silvestre-n-Silvester.

Simeon-n-Simeon. Simon-Simeon.
Sofia-n-Sophia.

Salomon-w-Solomon. Susana n-Susanna. Teobaldo Theobald. Teodora-H-Theodora. Teodoro--Theodore. Timoteo-w-Timothy.


Tobias-#-Tobias.

Rafael-n-Ralph.

Tomas-n-Thomas,
Trinidad-n-Trinidad. Vicente-n- Vincent. Victor-n- Victor. Victoria-n- Victoria.
Virginia-^- Virginia. Yreneo-n-Ira. Yrene-^- Irene. Ysabel-n-Isabel.

Raymundo-n-Raymond.
Rebeca-n Rebecca. Ricardo--Richard. Roberto--Robert. Rosa-/i-Rose; Rosa.
Rosalia-w-Rosalind. Rufino-w-Rufus.

Ruperto-n-Rupert. Salome-n-Salome. Samuel-n-Samuel.

Ysayas-n-Isaiah.
Zoilo-n-Zoilus.

MANGA BUAN.
Enero-w January.
Febrero-n-February.
Julio-w-July.

Marzo-n-March.
Abril-n-April.

Mayo -n- May.


Junio-ii-June.

Agosto-w-August. Septiembre-?i- September. Octebre-n- October. Noviembre ?i-November,

Deciembre-w-December.

ARAW.
Lingo-?i-Simday.

Lunes-w-Monday. Martes- n-Tuesday Miercoles-n-Wednesday.


.

Jueves-/i-Thursday. Viernes-Friday.

Sabado--8aturdav

153

names
Adelaide-n-Adelaida,
Fl<ra-;*-Flora.

Adam-M-Adan.
Adrian-w-Adriano.

Florence -n-Florencia.
Francis //-Franc.isca.

Albert*- Alberto.
Alexander-?*- Alejandro. Alexandra-;*- Alejandra.

Frank w-Francisco.
(

Fivderick-n-Federico. iabriel n-Gabriel.

Alphonso-n-Alfonso. Andre-?}- Andres. Andrea-fi-Andrea. Andrew-n-Andres.


Angeline-;/-Angela, Angelina. Angelo-n- Angel.

George-M-George.
Gil-H-Gil.

Grace-w-Engracia. Gregory-n-Gregorio. Harriet--Enriqueta. Helen-n-Elena.

Anna-w-Ana. Anthony-n-Antonio.
Arthur-w-Arturo.
Augufltin-n-Agustin.

Henrietta-n-Enriqueta.

Henry-n-Enrique. Hercules-n-Herculano.

Herman-w-Erman.
Herod-n-Herodes.
Ira-n-Yreneo. Irene-n-Yrene.
Isaac-n-Isac. Isabel-n-Ysabel.

Barbary-w-Barbara. Bartholomew-w-Bartoloine.
Basil-;/- Basilic,

Beatrk-e-ji-Beatricia.

Benjamin n-Benjamin
Bernard-#-Bernaldo. Berniee-w-Benancia.
Bertha-^- Alberta.

Isaiah-n-Ysayas. Jacob-n-Jacob. James-n- Jaime.

Cain-w-Cain, Carl-w-Carlos. Caroline-:!- Carolina.


Charles-w-('arlos. Charlotte-w-Carlota. Christian-n-Cristino. Christiana-?i-Cristina. Clara-n-Clara. Clare-n-Claro.

Jerenfiah-n-Geronimo. Jeremy-n-Geronima.
Job-n-Job.

John-n-Juan.

Johnathan

;z-Juan.

Joseph-n-Jose. Josaphine-n-Josepa
Julia-^-Julia. Julian-M-Julian. Juliana-n-Juliaiia Julius-)t- Julio.

Claude-w-Claudio.

Conrad-n-Conrado. Constance-w-Constancia. Dan-n- Daniel.


Daniel-w-Daniel.

Juniata-n-Juanita.
Justus-w-Justicio; Justo. Kathrine-2i-Catalina.

David-n-David. Dennis-w-Dionicio. Diego n Diego. Dora-w-Dorotea. Dorchester-n-Deroteo. Dorothy-n-Dorotea.

Kenith-n-Canuto. Laura--Laura.
Lena-n-Elena. Lenoir-n-Leonora.

La \vrence-n-Lorenzo.
Leon-n-Leon. Leonard-n-Leonardo. Lewis-n-Luis. Lionel-n-Leoncio.
Louis-n-Luis. Louisa-n-Luisa. Lucile n-Lucia

Edward-i-Eduardo.
Elias-n-Elias.

Ellen-w- Elena.

Emanuel-n- Manuel.
Euail-n-Emilio.

Emily-w-Emilia. Enoch-w-Enoc.
PAigene-w-Eugenio. Eva-n-Eva.
Felix-n-Felix.

Lucy-n-Lucia.

Magdalene-n-Magdalena.
Magellan-n-Magallanes. Marshall-n-Marcelo. Marcus-/*- Marcos.
Margarette-n-Margarita.

Ferdinand ^-Fernando,

154
Marie-n-Maria.

Rupert-n-Ruperto.

Marion--Mariano.
Mark-#-Marcos. Martha-n-Marta.
Martin-tt-Martin. Mary-n- Maria.

Ruth-n-Clementa.
Salorae-w-Salome. Samuel->i-Samuel. Sarah-n Sara.

Selma-n-Anselma.
Sisilia n-Cesilia.

Matthew-n-Mateo.
Mathias-tt-Matias.

Silvester-w-Silvestre.

Maurice--Mauricio. Michael-n-M elicio.


Milton-n-Meliton. Moses-n-Moises. Nicolas -n-Nicolas Patrick--Patricio.
Paul-n-Paulino. Pauline-n-^aulina; Paula. Peter-#-Pedro.
Phillip-w-Filipe.

Simeon-n-Simeon; Simon. Solomon-n-Solonion.


Sophia-n-Sofia.

Susanna-n-Susana. Theobald--Teobaldo. Theodora-n-Teodora. Theodore-n-Teodoro

Thomas-n-Tomas
Tobias-n-Tobias. Trinidad-n-Trinidad.
Victor-n- Victor. Victoria-w- Victoria. Vincent-n- Vicente.

Balph-n-Rafael.

Raymond n-Raym undo.


Rebecca--Rebeca.
Richard-n-Ricardo. Robert-n-Roberto. Rosalind-n-Rosalia. Rose-Rosa-n-Rosa. Rufus-n-Rufino

Virginia-w-Virginia. Vivian-n-Bibiano.

Wilhelnia-w-Guillerma. \V il liam-n-Gui llernio.


Zoilus-w-Zoilo.

months
January-n-Enero. February -n- Febrero March-n-Marzo.
April-n-Abril.
.

of

tj)c

pear

July-n-Julio.

August-n-Agosto.
September-?i-Septienibre. October-n-Octubre.

May-w-Mayo.
June-w-Junio.

Novernber-w-Noviembre.

December-n-Dhiembre.

OapS Of
Sunday-;/- Lingo.

tftC IDCCfe
Thuraday-M-Jueves. Friday -w-Viernes. Saturday-M-Sabado.

Monday-n-LuneH.
Tuesday-w-Martes. ^'edneeday-n-Miercoles.

AfeE

156

ABO

A-a-Isang;

sang.
.

Aback-ad^.-Sa likod; sa gawing likod.

Abacus-w-Kasangkapan pangbilang. Abaft-offa/.-Sa gawing likod; sa gawing


hull.

Abeyance-?i-Pag aasahan; pag aantay. Abhor-v-Masuklam sa kapwa; magalit; kaniuluan; mapoot; mamuhi; yuinamot.

Abhor rence-w-Dumal; kasuklaman; muhi; suklam ng loob sa kapwa; yarn ot.

Abandon-v-Umalis; maiwan lumayo; pabayaan; tampuhan. Abandon ment-w-Pag iiwan; pag alis; kapabayaan; kawalan ng kalinga. Abase-v-Magpahamak; ibaba ang loob ng kapwa. Abate--z/-Bumaba; humimpil; lunmbay;
umigi;

Abide--z/-Tumira;
magtiis;

maghinto; magluat; dalumatin; damotin; batakin; dalitain;

umayon,

Ability-n-Kaya; kapangyarihan; kasanayan; bisa; karunungan; katalinnlian;


lakas; talas ng isip; pag iisip. Abject-a-Hamak; nuibal>a; inalait; walang dangal; walang pinag aralan.

guminhawa.

Abbet-n-Convento.

Abbot-w-Amo ng convento.
Abbreviate-^-Ik Ian.

Abjure-t'-Talikuran; nuncia.

inakaila;

mag

re-

Abbreviation-w-Pag
Abcess-n-Pigsa; nana.

iikli.

Ablaze-a^.-Naniningas.

baga;

bukol

na

ma-

Able-rt-Makaya;
tali no;

marunong

sanay; may kaya; mabihasa.

Abdicate-v-Ibigay sa ibu ang kaharian; nnialis sa pagkahari. Abdication-n- A.ngpagaalis sa pagkahari.

Abdomen-n-Tian;

tiyan.

Ablution-ft-Ang pag lilinis. Aboard-r//'.-Nasa sasakyan; nakasakay sa sasakyan. Alxxle M-Tiraluin; baliay; tuhanan; painaiiiahay.

Abdominal-rt-Nauukol sa tiyan. Abduct-v-Itanan; agawin; iagaw. Abduction-n-Pagtanan; jcit: a.uaw. Abed-ad7/.-Nakahiga; uasasa hihi.iran.
Abet-7/-Kalongin;

Abolish-^-Lipulin; alisin; burahin; autalahin;


j.awiin.

Abolition-ft-Pftgkalipol;

Abettor-n-Taga

AbomiiiahU' '/-Nakahihiya; sama; kahiyahiya.

paglilipol. liainnk;

ma-

157
Abominate-y-Magpahamak; hamakin. kaha Abomination n Pagpahamak;
-

AC6
inaraiui;

Abundant-a-Sagana; hueto;
sagana. Abundantly-oeto.-Malabis;
luinait;

ma-

niakan. Aboriginal-rt-Caunaunahan; unang. Aborigines-n Ang mga nnang tawo na tuniira sa isang hi gar. Abortion-j-Panganganak labas sa panahon; pagkakunan. Abortive-a Labas sa panahon; \\alanu kabuluhan.

masagana. Abuse- v-Lampastanganin; alimurahan;


pamihasanin; paslaalipuslain; inurahin. Abuse-n-Lai)astangan; paglait; i>agaalilaitan;

ngin; salantain;

mura;

katampalasanan;

dovvahagi;

pagmumura; kalapastanganan. Abusive-a-Tampalasan; bastos; masama.


Abusiveness-n- Kalapastanganan;
alimura.
pag-

Abonnd-^-Sumagana;

masagana.

About-arfo'.-Malapit; saan; dako; sa palibid; sa paligid. About-prcp.-Nang; ay on; dahil sa; sa. Above-prep.-Hingil sa; tangi sa; mataas

pa

sa.

Abut-v-Magpisan; umabot; lumapit. Abntment-7z-Pader na bato. Abysnial-rt-Malalim na totoo; walang pusod 6 puit.
Abyss-n-Lugal na totoong malaliin. Academic-Academical a-Nauukol sa academia.

Above-otfo.-Sa itaas; sa ibabaw. Above nientioned-a-Xabangit; nasabing. Abreast-arZv.-Sa tabi; katabi. sa tagilid.
Abridge-i;-Iklian; liitan;

magbawas;

su-

awasan. Abridgement-w-Pag ikli; pagkaliit; pagbabawas; salin. Abroad-adv.-Sa tanyag; sa labas ng bahay; hayag.
malin;

Academy-n-Academia. Accede -2/-Pumayag; umabot;


k am tan.
Acelerate-7'-Tumulin; lumiksi. Acceleration-w-Tulin; katulinan; kaliksihan.

abut-in;

liksi;

Abrupt-a-Bigla; golpe. Abscond-t'-Tekasin; nuinekas; tumekas.

Absconder--Manenekas.
Absence-w-Pagkawala; Absent-a-Wala.
Absent-t'-Umalis;

Accent-n-Accento; lakas. Accent-T/Jlagay ng accento 6 lakds. Accentuate- u-Ilakas.

kawalan.

Absentee-n

Ang umalis

luniayo; lumayan. na; ang hindi

huinarap. Absolute-a-Totoong; tunay;


yayari.

makapang-

Accentuation-n-Pagkalagay n<> accento. Accept-v Tangapin; tumangap; damotin. Acceptable- a -Dapat tangapin; marapat tangapin; matatangap; nakalulugod. Acceptance-w-Pagtangap. Acceptation n- Ang pagtatangap; kahulugan.

Absolution-n-Patawad;
Absolve-v-Patavvarin.

pag papatawad.

Absorb-77-Higupin; humigop; humitit. Absorption-n-Higop; hitit. Abstain-^-Magtiis; tiisin.


Abstaining-a-Matitiisin. Abstemious-a-Matitiisin; in a p a g p i g i
1
;

Access-w-Pag abot; pag lapit. Accessible-a-Makakaabot; makakamtan. Accession-n-Pag abot; pagkamtan; pagkamit. Accident-n-Ang nangyari na hindi sinanagcacataon; pagkabalatong; sakuna. Accidental-a-Hindi sinasadya; nagkataon;

sadya;

mahinahon.
Abstinence-w-Pagtiis; kasiyahan; kasukatan. Abstinent-a- Mapagtiis; majjagpasiya. Abstract-^-Hugutin; bunutin; hiwalayin;
ialis.

hindi tinatalaga; mataonan.

Abstract--Kasulatan.
Abstracted-a-Nakahiwalay;
-

Acclaim-v-Purihin; parangalin. Acclaim-w-Pagpupuri. Acclamation-n-Pagpupuri. Acclivity-w-Tibag; akyatan; tirik. Accomodate-v-Magbigay loob; makil>agay;

nakabukod;

magkasundo.

\\

ala sa

isip.

Accomodating-rt-Mapagbigay loob; mapagtiis.

Abstraction-w-Pagkahiwalay; hiwalay; hugot; bunot. Abstruse-a-Malalim; mahirap talastasin; malabo. Absurd-a-Makatata\va; walang kabuluhan; walang casaysayan. Absurdity ^-Kamangmangan; kaululan. Abundance -n - Kasaganaan; karamihanj kahustuhan; kasukatan.

Accomodation-n Pagkasunduan.

Accompany-^-Sumama; isama; .sumabay;


ihatid; maghatid. Accomplice-w-Ang kasama sa paggawa; kamiyaw; kasama; katulong. Accomplish u-Tapusin; yariin; totoha-

nin.

Accomplished-a-Yari; natapos na.

158
Accomplishment-n-Pagkayari; yari; katapusan. Accomptant-n Taga bilang.
pangya-

ABD
ng kahoy
na
tinata-

Acorn-n-Bunga

wag

(acorn).

Accord-fl-Kasulatan; salitaan; pagkasunduan.

Acoustic-a-Nauukol sa dinig. Acoustics-n-Karunungan sa pandinig.


Acquaint-v-Kilalanin. Acquaintance-w-Kakilala; kilala; kikilala; pagpapakilala. Acquiesce- t'-Makiay on; pumayag.
pag-

Accord-i'-Pumayag; sundo.

uinayon;

mag-ka-

Accordances- Salitaan;

pagkasunduan.

Accordant-fl-Nagkakaayon. According-a-Ayon; nauukol.


to law-Naayon sa matowid. Accordion-;/ -Cordion. Accost- v- 1 lapit; lumapit; bumati'

According

Account-n-Balak; saysay; taring; salaysay; kasaysayan; kuenta Account-v-Salaysayin; balakin; saysayin; magturing. Accountable-a-Masasagutin; taga panagot.

Acquiescence--Pakikiayon pagkapayag; pagkaayon. Acquire-v-Makinabang; magkamtan; magkaroon; pumulot; pulutin. Acquirement--Pagkamit; pagkakaroon; pagabot Acquisition--Pagkakamtan; tubo; pakinabang.
Acquisitive-a-Mahilig sa tubo. Aquittal-w-Pagpatawad.

Accountant-n-Taga bilang ng kuarta.


Accounter-i'-Ibigay

Acquittance-w-Tawad; recibo. Acre-w-Pirasong lupa na may 123 baras

Accouterments-n-Manga

ng kailangan. kasangkapan
<>

ng sundalo.
Accredit-v-Ibigay

dankal ang haba at 4i> ng baras ang lapad. Acrid-a-Mapait; maasim; naninigid.
at tatlong

ng katowiran

ka-

pangyarihan; pnmayag.
Accred'ited-a-Balitang; bantog.

Accrue-v-Magdagdag; lumaki.
Accnmulate-7/-Magii)on; bunnmton; umipon; lumaki.

Accumalation-n-Pag iipon; dagdag,

i>ag-

Acrimony-n-Kapaitan; hanghang. Acrimonious-a-Mapait; masaklap. Acrobat-n-Tawong malakas at sanay. Acrobatic-a-Malakas at sanay. Across-jorep.-Sa kabila; nakahalang. Acooss-a^v.-Sa ibayo; pahalang. Acrostic-n-Bugtong na may isang salitang nakatago.
Act-n- Kilos; gavva; bawat isa

sasamasainn. Accurate-a-Ka\vanlan ng mali; dunong.


Accurse--z/-Sumpain;
pa; inagtungayaw; tungayawin.

sumumpa; manumsumbong;

ng manga

Accursed-a-Hamak;
tang.

inalait.

Accusation-n-Bintang;

para-

bahagi ng teatro. Act-v-Kumilos; gumawa; magkomediante. Act like a child-v-Kumilos parang bat a; magbinata.
Action-n-Kilos; ga\va; asal.

Armsative-a-Dapat sumbungin. Accusable-a-I)apat isumbong. Accuse-v-Isumbong; sumbungin; binmagsurabong; tangin; paratangan; magparatang; inagbigay sala. Acc-ustom^-Mamihasa; bihasuhiii; paAcriistomed-rt-Hirati;
palagi.

Actor-n-Komediante.

Actress-n-Komedianteng babayi. Active-a-Maliksi; buhay; harumpak; maagap; masigla; madali; jnabisa; biliasa; matalas. Activeness-w-Kaliksihan; agap; kasi pagan; kabihasanan; sigla; liksi. Activity-w-Liksi; agap; si}>ag; kaaipagan; kaliksihan; sikap; bisa; katulinan;
sigla.

maratihin; hiratiban; gamitin. bihasa; datihan;

Ace-n-Alas.

Acerbity-w-Kasaklapan. Ache-7/-Sumakit; humajMs; Inimajxli, magdamdaiii. Ache-w-Sakit; damdani; liapdi; antak. dalamhati; hapis; kirot. Achieve-v-Gawin; tapusin. Arhievement-n-Pagyayari; tapos.
Acid-n-Aksido.

Actual-a-Kasalukuyan; tunay.
Actually-ac/T'.-Kasalukuyan

funny.

Actuate-?;-Ipakilos; iudyok. Acute-a-Matulis,- matalino; matalas. Acuteness-71-Katulisan; katalasan.

Adage-w-Patnugot/ salita nangaling sa

kauunuan.
Adapt-r-Ikama; gamitin; ikapit. Adaptable-n-Mabagay; bagay.

Acid-a-Maasim.
Acidity-71-Asim
kaasiinan.

Acknowledge-i7-Sumagot; tumugon. Acknowledgernent-w-Sagot/ tugon. Acme-w-Pan<lul<>; Uataastaasan In^ar.

A-dRptation-ft-PaggagUDit; pagkama. Add-z/-I)agdagan; bilugin ipatong; pa-

tungan; magsuma; magdagtong; magugnay; i]i:iibnba\v.

ADM

159

ADV

Adder-n-Alupong. Addible-Addable-ft-Makasusuma. Addictrv-Gumamit na lagi. Addition--SumaiY pagdaragdag; kara.trdagan; dagdag; dugtong; pa^lmti;

pamakpak.
Additdonal-a-Nakadagdag pa. Addle-a-Bugok; walang kabulahan;
lang lainan. Addle-z'-Bumulok.
Address-v-Magsalita; batiin. Address-tf-Sermon; pagsasaysay;
curso; kinatitirahan; pagbati. Adduee-7/-Ilitaw; iharap; ipakita.
dis\va-

Adniiral-//-Admirante; puno ng mga sasakyan de guerra. Adniiration-w-Pagkapuri; manglia; pagtataka; pagmanianglia; pangingilalas; Admire-v-Pnrihin; ipagpuri; mamangHa; mangingilalas; magtaka. Admissible-a-Dapat tangapin; inatatangap. Admission-n-Pahintulot: pagpasok.

Admit z/-Ipasok;
sok.

ipahintulot;

magbigay

daan; magkaloob; tuinangap. Adinittance-w-Pahintulot; tulot pagpa-

Admix

z/-Ihalo;

ilahok.

Adept-a-Bihasa; sanay; marunong; inatalas.

Adept-#-Tawong marunong

at sanay.

Admixture-n-Halo laHok. Admonish-v-Aralan; pangusapan; sisihin; sumaad; bumala; magpasiya;.


payuhin. Admonition-n-Babala;
pagpasisi.

Adequate-a-Husto; sukat; sapat; bagay; sagana. Adhere-v-Sumama; dumikit; magpisan; sumapit; puinisan. Adherence-w-Pagdidikit; pagkapisan;
pagsapit. Adlierency-n-Pagdidikit; pagsapit.
j>

payo;

pa

ya

Ado-i-Gulo;

hirap.

Adobe-n-Ladrillo

na

natuyo

sa

a raw

lam ang.
a g k a p i s a n;

Adherent-a-Nak adikit.
A<lhesion n-Pagdidikit. Adhesive-a-Nakadikit.

Adieu--Paalam. Adipose-a-Puro taba.


Adjacent-a-Malapit;
layo.

katabi,
.

Hindi

ina-

Adopt-v-Gamitin. Adoption-7/-Paggagamit. Adore-v-Gumiliw; lumigaw; gilivvin; ligawin; umibig; ibigin. Adorable-a-Dapat giliwin; dapat iYngin. Adoration-n-Paggiliw; ]>agibig. Adorn --t/'Gayakan; igayak; pamutibin; magalingin; gumaya^'.

Ad j ecti ve-n- Ad j ec ti vo

Adornment--Gayak;
Adrift-a-Nakalutang.

Hiyas; painuti.

Adjertively-adt/.-Parang adjective. Adjoin-^-Ipisan; isama; magdngtong. Adjourn-u-Tumapos; tumigil ang kapisanan.


Adjourninent-n-Pagtitigil ng kapisanan. hatol; hatulan. Adjudicate-z/-Humatol; hatulan.

Adrift-aiiz/.-Nakalutang.

Adroit-a-Matalas; tuso; sanay.

Adulation-w-Pagpalayaw-Paglalangis
dila.

ng

Adjudge-u-Mag

Adulatory-a-Nauukol sa pagpapalayaw. Adult-a-Matanda; may edad. Adult-n-Tawong husto na ang laki.


Adulterate-a-May halo.
Arlultery-n-Pakikiapid.

Adjadication-n- Paghah atol

Adjunct-a-Makadugtong.
Adjuration-?i-Panalangin; panunipa. Adjure--z/-Manunipa; ipanunipa. Adjust v-Ayosin; husayin, banatin; igayak; ihanda; maghusay.

magtuloy; luinapit Advance-n-Sulong; paglalapit; pagtuloy. Advancement-n-Pagbuti; pagsulong, pajr-

Advance-v-Sumulong;

Adjustable-a-Makakaayos. Adjustment-7i-Pagkakaayos; pagkakaHusay; katotohanan. Ad j utant-n-Ayudante. niainaliala; Adniinister-z/-Kumalinga; suyuin; manuyo. Administration-n-Pamamaliala; pagpupiino.

galing;

paglalapit.
1

Adniinistrator-n-Ang namainahala; taga

bantay ng

ari

ng

iba; 6

Aduiinistratrix-H-Ang babaying niahala sa ari ng ka]>\\a.

kapwa. nama-

Advantage-n-Pakinabang; tubo; luta; atamasan. Advantage-Ty-Makinabang. Advantageous a-Pakikinabangan; makikinabang. Advent-n-Ang nagyari na; nagkakataon. Adventure-n-Ang Hindi sinasadya ang nagkakataon. Adventure- c-Magkataon. Adventurous-a Matapang; mangahas.

Adverb n-Adverbio.
Adverbial--Nauukol sa adverbio.
Adversary-n-Kalaban; katalo.

Admirable-a-Katakataka; dapat puriliin, inainam.

AFF
Adverse-a-Laban; malaban. Adversity-n-Kasalatan kahirapan.
Advertise-t'-Ipahayag; ipabalita.

160

AGG

Advertisement-n-Babala; pahayag

balita.

Affray-v-Takutin; labanin. Affright-n-Takot. Aff right- r-Takutin. Affront- n - Kaniurahan; kapalibhasaan;

Advise-n-Aral; babala; pangungusap; payo; inaaralan; pagpayo. Advise-v-Aralan; suniaad; payuhan;

paglapastangan; pagaalipusta. Affront-c-Murahin; lapastanganin;


pustain;
hiyain.

ali-

pangusapan; ipangusap; umaral. Advisable-a-Dapat sundin. Advisedly-odu.-Dapat slmdusunduin. Avisory a-Marapat sumunod. Advocate n-Ang taga pamagitan. Advocate-v-Mamagitan; lumaban; kupkupin. Adz or adze-n-Dahas. Aerial-w-Nauukol sa hangin. Aesthetic-a-Nauukol sa lasa.
:

Afghan-a-Nauukol sa Afghanistan. Afghan-w-Taga Afghanistan. Afield-oefo.-Sa parang 6 bukid.


Arire-a-Nalilingas; naliliab.

Afire-a^.-Nakalilingas. Afloat-aiiu.-Nakalutang;

langoy; lumulutang. Affoot adv. Nakaladlad; palakad. Afore ad w.-Nauna; nabangit; sinundan.

Aforesaid-a-Nasabing;
bangit;

Aesthetics-w-Lasa; lasap. Aether-n-Etero. Afar-a^f.-Sa inalayo.

nasabi na; nanaturan na. Aforementioned-a-Nabangit; nasabing; naturan na.

kasayahan; lugod; kaluguran. malambot na Affable-tt-Maamong loob; ugali; nakalulugod- niasaya; palagay. Affableness-w-Saya; lugod; kasayahan; kaluguran. Affair-n-Gawa.
Affability-n-Saya;

Aforetime-arfc/.-Nauna sa panahon. Afraid-a-Natatakot; matakot.


Afresh-affa/.-Uli; panibago. Aft-arfv.-Sa gawing likod.

After-arfo.-Pagkatapos;
hull.

sa

hulihan;

sa

After-prep. -Pagka; pagkatapos.

Affect-v-Magkonowari; ibahin; maukol. Affectation-M-Pagkokonowari/ kaibhan; kaukulan; daya. Affected -a- N akadaday a.
Affecting-a-Nauukol sa. Affection-n-Pag ibig; pagakwili;
li\v.

After-a-Sumunod; nakasunod; lulling. A ftermath-n-Hapon; pagkatanghali. Afternoon-^-Hapon. Afterward-adv.-Pagkataj)Os; pagka; sa


hulihan.

paggi-

Afterwards arZy.-Pagkatapos;
hulihan; sa huli; saka.

pagka; sa

Affectionate-a-Magiliw; inairog/ mairugin; masintahin; taos sa loob; ma-

gandang
dainin.

loob; dapat ibigin;

maram-

Again-adv.-Uli; nuli; ulit. Against-pre/?.-Sa harap; laban sa; lintuna; laban kay. Agate-Tz-Isang metal na niararaini

ba-

ang

Affidavit-n-Kasulatan
Affiliate- t/-Isama;
<

na

ipinanumpa.

kulay.

gamitin. Affiliation-n-Pagsasama; pag gaganiit.

Age--Gulang; edad; panahon/ kapanahunan; katandaan/ laon.


Age-?;-Tuinanda; lumaon; luinipas. Aged-a Matanda; inagulang; laon. Agency-n-Oflclna ng isang kati \vala; pag kakatiwala.

AtTmity-n-Pagkakamaganak lag aasawa.

dahil sa

Affirm-v-Tibayin; tumutol; tumibay; inanibay. Affirmation-w-Pagpapatotoo; pagtibayan. Affirinative-a-Sinasaysay. Affirinative-n-Kasaysayan. Affix-7/-Idugtong sa dulo Affix-n-Dugtong sa dulo. Aftlirt-u-Habagin; hapisin; pasakitan; yaiiiutiii; yuinaniot;humai)is; malinpis. Aflliction-w-Damdam; linnhay; jtighati; kahirapan; kasakitan; hanibal; liiiijigpis;
.

Agent-n-Katiwala; encargado. Agglonierate-u-Puinisanpisan sa


bola.

isang

Aggrandize-7/-Dagdagan; idagdag; luniaki; lumalo; magpalaki; pagdilagin. AggrandizementrH-Pagpalakij pagilaragdag.


A'j-ravate-'' I'asaniain; haniakin; tin pagalitin.
r

yamu-

alipusta.

Affluence-n-Kayamanan; kasaganaan. \niuent-a-Mayaman; sagana; husto.


Afford-w-Tbigay; puinayag. Affray-7i-Away; pagsasagupa; laban; pagpapainook; takapan; babag.

Air^ravation->/-Tuk8o; kahamakan. AL !_ rfL atc 1'inabot; abotin; duinagdag;


r
r
/

idagdag A
j'jic-.-i

puniisaii. :f_r :itc-a -J'.ilojr; buo


(<//-

nakapisan.
r

Huo;

kabilu.iraii; |.a-_ >asai!ia;

kalaliatan;

A IS
r
;

161
pa.L.

ALL
r

pipisan;

Kalahatan.
Aggression-It- Pag

lahan;

pag aalsa.

Ajar -m/r.-Nakabukas nj}; kannti. Akimbo-a-Baluktot; naTcabaluktot, Akin-^r Kama.izanak sa thiL kamuklia.
;

Aggressiye^Matapang;
Aggressor
y<-

man Dallas.
uiiaiiL,'

Alabastt-r //-liicarbonati)
In
('

dc.

cal.

An

.L:

luinalalian;

maban.
Aggrieve-tvMfagpahirap; saktan; pahirapin Agbast-a-Kakilakilabot; nakataka. Aghast-cMfc.-Nakamanianghaj kakilakila-

Ahi'Tity n Liksi; kaliksilian; tulin; agap, Al aiiM)de-/^/r.-Ay<in sunod sa ugali; sunod sa uso. Alarm ;/:( iulat; ^ulo; takt; babala; balitanu niasaiua. Alarm clock-^-Ixclos na panjrising.

bot
Agile-tf-Maliksi; masigla,

Alarm
inagaan;

r-(iulalin;

takntin; ^nluhin.

ma-

agap,
Agitate-u-Sulsulin; udyokin; tukeubip. Agitationt-n-Suleol; gulo; udyok.

Alas /yj/rr.-Sayang; kaawa. AJbatros-n-Ibon sa daj;at.


Albiet-adty.rBagarnan;
Albiet-/>/'cy>. Datapuat;

Agitatov--Ang Bumulsol;
Aj.r<-f/rfr'.-Xakaraan

mangugulo.

All)ino--Bata na

yamang. bagaman. inaputi ang bnhok.


tlatajma;

na;

lipas.

A going-odz/.-Pagalaw; lumalakad.
Agonize-0-Pahirapin; tuksohin: kit na lubha; maghingal<.

suma-

Agony--Hirap; hingalo; s:ikit. Agree-u-Ma;*kaisa; umayon; pumava.Lr; tmnango; pahintulutin; ipahintulot. Agreeable-o-Mabagay; makalolugoa; nakangiti; niatatawanin; inakatatawa.
Agreeably-a<it?.-Kawili\vili; kalugodlugod.

Album-w-Libro na kinalalagyan n.i> inga larawan 6 sulat. Albumen-n-Ang puti ng itlog. Alcohol-n-Alak na M. Alcoholic-a-May halong alak. Alcove-n-Lugar na tago sa isang silid.
Aldennan'-n-Consejal. Ale-n-Alak. Alee-a^y.-Sa gilid ng sasakyan na walang hangin. Alert-a-Maliksi; inaagap; buhay. Algel)ra-n- Algebra. Alias-i-Bansag; pamagat. Alibi-n-Ibang lugar. Alien-o-Buhat sa ibang lupa; iba.

A greenient - n Kasulatan; pinagkasunduan; salitaan; tipanan: trato; pinagusapan; pagkaisa; pagkakaayon. A gricolture-- Agricultural pagsasaka.
-

A griculturist-n-Magsasaka.
Agroond-tuiv.-Nakasayad sa lupa. Ague-n-Ngiki. Ah-mfer.-Aba.
Aha-cwiw.-Aba; aroy; Aliead-ar^y.-Nauna; sa sa dulo.
tina;

Alien-w-Tawong taga ibang lupa. Alienate-u-Sirain ang niabuting kaugalian; ilipat ang pagibig; In mayo. Alienation-n-Paglipat ng pagibig; kaululan.

sa harap;

Aid-r-Tulungin; amponin; abuluyan; saklolohan; guunibik; kupkupin; tangkilikin.

Alight-?'-Umibis. Alike- ar?i?.-Magkaparis; niagkamuklia;kawanki; ka\vangis; kaniukha.

A ment--Pa#kain
I i

Aid-n-Tulong;

andukha;

abuloy;

pag-

Alimental-a-Nauukol
sustanoia.

sa pagkain;

may

hibik; saklolo; tangkilik; pagaabuloy;

manunulong.
Ail-f-Magkasakit;
Ail-;/-Sakit;

magdamdani.

danidam.

punta. Aim-z/-Tudlain; puntahin. Aimless-a-Walang dulo; pabaya. Air-;/-Hangin; kahambugan.


Air-7^-Ibilad;

Aim-n-Tudla;

Alimentary-a-Nauukol sa pagkain; may sustanda. Alimony-n-Pagsusustento; salapin^ na rnauui sa asavvang babaye kung nataboy sa kaniyang asa\\a. Aliquot-a-Makakahati na \valang labis.
sa

iyangyang;

patuyuin

hangin.
Airily-o<ii;.-Magaan;

Airiness--Saya; katawan.
Airing-?t-Pasial;

masaya. kasayahan;

Alive-a-Buhay; maliksi; tnabuhay. All-a-Lahat; lahat lahat; pulos. All-w-Ang kalahatan. All-r/i\-Lahatlahat.
Allay-L--Patabimikin; payapain; tumahi

gaan

ng

pagpapahan^in, Airy-a-Parang hangin; inagaan; nauukol


pa .hangin. Airtight-a-Di makapasok ang hangin. Aisle-n-Sulanibi; daan sa pag itan ng

mik; pumayapa; umigi. Allegation-n-Palagay; pa^kalagay. Allege-f-Magpalagay; magsabi;


hin.

sabi-

dalawang taludtod uupuan 6 banko.

Allegoric-a-Tinatalinirhaga. Allegorical-a-Tinatalinghaga. Allegory-7i-Talinghaga.

21

ALT
Alleviate-t'-Gaanan;

162

AME
Alterable-a-Makakaiba; hin 6 baguhin. Alterant-a-Nakakaiba.

umigi; pahimpilin;
paghihiinpil. paraan; paso.

umubrang

iba-

humiinpil. Alleviation-w-Pag

iigi;

Alley-w-Daang

makipot;

Alteration-r/-Pagkaiba; pagbabago.

Alliance-w-Pagkapisan; pagkasama; pag kakalakip. Alligator-w-Buaya. All-night-affo.-Magdamag; damag. Allot-v-Ibigay; ikalat; ipagkaloob. Allotment-n-Pagbibigay: pagkalat. Allow-z'-Pahintulutin; pumayag; pabayaan; magbigay loob; magbigay daan.

Altercate-Ai-Umaway; makipagtalo. Altercation-n-Away pagtatalo; pagaaway. Alternate-f-Humalili. Alternate-n-Kabalili. Alternate-a-Sunodsunod.


Alternation-w-Pagkahalili. A Iternati ve-v-Makapipili. sa Alternative-w-Pagkapili

dalawang

Allowable-a-Dapat pahintulutan. Allowance-w-Pagkapayag; pagpapahintulot; dahilan; pagdadahilan.


Alloy-w-Halo; lahok.
Alloy-v-Ihalo; ilahok. All Saints day-w-Kaluluvva. All souls Day i-Undas; kalulmva.

bagay. Although-coj.-Datapua; baga man. Altitude-w-Taas. Alto-w-Voces ng babaying kumakanta

ng mababa.
Altogether-mfa/'.-Sabaysabay; lahatlahat. Alum-?i-Tavvas. Alway-Always-a^f.-Lagi; sa boong panahon; parati; towitowi na; lagi na;

Allspice-n-Bunga ng paminta.
Al-lude-w-Ibangit. Al-lure-w-Dayain; gahisin.

Al-luring-a-Nakahahalina. Al-lurement-n-Pagdadaya; paggagahis. Al-lusion-w-Pagkabangit. Al-lusive-w-Nauukol sa bangit. Ally-v-Isama/ ilakip; magpisan. Al-ly-w-Katulong; kapisan; kasama.

magkailan man. Am-r-Ay; may. Amain-adv -Biglangbigla; malakas. Amalgam->j-Halo ng mga metal. azogue Amalgamate-v-Ihalo ang
ibang metal.

sa

Amalgamatlon-w-Ang paghahalo

nang

Almanao-n-Almanaque. Almighty-a-Makapangyayari. Ainighty-w-Ang May-kapal; Bathala. Almost-acTv.-Halos; malapit na malapit;

azogue sa ibang metal. Amanuensis-w-Taga sulat ng idinidikta;

kumulang

sa.

ng iba. Amass- v-Ipunin; tipunin; samsamin. Amatuer-n-Ang hindi pa lubhang sanay.

Alms-n-Limos. Alnishouse-w-Bahay
niga pulubi. Aloft-ady.-Sa itaas.

na tinitirahan ng

Amaze-7/-Magpamangha; gitlahin. Amaze -w-Gitla; mangha. Ama/ement-w-Mangha; taka; pagtataka;


pangingilalas.

nagiisa; nabubukod; walang kasama; natatangi. Alone-ad!i'.-Lainang; natatangi; walang kasama. Along-odv.-Kasama sa gawi.

Alone-a-Bugtong;

Amazon-w-Babaying
ugaling lalaki.

malakas

at

may

Alongside-ad?;.-Sa tabi kasiping. Aloof-fw/v.-Buhat sa malayo; nabubukod;


naka})uk<><l.

Ambassador-n-Katiwala ng isang Gobierno sa ibang lupa. Ambassadress-w-Ang asawa ng aiulnissador.

Aloof-prp.-Nakabukod Aloud wfc'.-Malakas.

sa;

buhat

sa.

ang kahulugan. Ambiguity-w-Pagkarami ng mga kahuluA!iil)igiious-a-Mararanii

gan.

Alpliabet-/z-Alfabeto; mga titik nagamit sa isang salita. Alphabetic-a-Nauukol sa mga

na

gi-

Amhition-

Sipag;

nais; pita.

titik;
titik;

sumusiinod sa

mga

titik.

Ambitious-a-Masipag; mapita. A inble-?>Lumakad; magpasial. Ainl)ulance-n-Ambulansa.


AmbuHcade-7J-lIarangin;
))agliarang.

Alphubetical-rt-Nauukol snmusunod; sa mga


Also-arfo/.-Naman; gayon

sa

mga
din;

titik.

Already-a^t'.-Ngayon na.
din;
rin;

man;

gayon.

Altar-n-Altar.
Alter-?'-Ibahin; baguhin; pat; bumago.

r Aiiibusr:ide-r-liaranC in; sabatin. Amhush r Harani:. Ambush-r-HaranLr'in; sabatin; suinaklaw. Ameliorate-i'-Butihin; bumuti.

magbago;

ili-

A melioration-M-Pagbubuti.
nawa.

ANA
Auon-M-Ang
rusa.

163

ANI

A it>etiable-a-Manaiiagotin;
Aiuend-y-Baguhin; ibahin.

siya nawa.

makapapa-

Amecidatory-a-Malcaiiba; makababago. Aiuendment-n-Dagdag; pagkabuti. Amends-tt-Ganti,

Analysis-w-Pagsasaysay; salayeay. Analyst-n-Ang nagsasaysay. Analytio-Analytical-oNauukol sa Kasaysay an. Analyze-^-Saysayin; magsaysay; salaysayin.

Anarch--Ang autor ng kataksilan


ban

la-

Aiueaity-n langan.
ricano.

Kagandahan ng

loob; kaga-

American-n-Tawong taga America; AmeAn*eru'an-/z-Nauukol


Americ'anism-tt-Ang America. Americanize-tf-Gawin
SSL

America. pagkagusto

sa

parang America;

Gawin parang Americano.


Amiable rt-Magsusunuram mairog; mairogin; dapat ibigin. Amiability-n-Kabutihan
kai-

sa Gobierno. Anarchist-n Ang lumalaban sa Gobierno. Anarchy-N-Ang kataksilan laban sa Gobierno; Pag aalsa. Anastrophe-u-Pagkabaliktad ng dating ayos 6 kahusayan. Anatomic-Anatomical-a-Nauukol sa katawan 6 sa paghihiwa ng katawan.

Anatomist-)i-Ang marunong tungkol sa katawan.

naman ng

ng

loob;

asal.

tab i Amicable-a-Masusunuriri,magkakaibigari; mabait; mabini. Amicability-ff-Kabutihan ng ugali loob; kabaitan; kabinian.


Amid-AmidBt-jprep.-Sa pagitan. Amiss-a-Mali. Amiss-Ctffo/.-Hindi tama; may sala. Amity- w-Pagkakaibigan.

Anatomize-7J-Siyasatm ang katawan. Anatomy -ft- Ang karunurigan tungkol sa katawan. Ajaee&tor-Jfc-Nuno; kanunuan; pinagbuhatan; pinangalingan. (nauukol sa
T^TV

Amcestnail-a-Nauukol

sa kanunuan.

A.ttoes.fcry-i-Kanunuan. A>nelio>r-j-Sm<epete; kasangkapan


nagajaait

sa pagpundo

na gir ng sasakyan.

Aminonia-n-Espiritu de amonia. Ammunition-n-Mga kartucho 6

jbttdaor-o-Suinadsad; ocg.

pumundo dumo-

bala

A mnesty-n-Pagkakalimot;
Amnesty-v-Patawarin.

ng

baril.

patawad.

Anchorage-^-Doongan; punduhan. Aikchoned--Nakapundo/ nakasadsadi. Anehovj-^-Halobaybay. Andent-^-Matanda; luma; unang; laon.

Among-Among8t-prp.-Sa pagitan.
Amorous-a-Mahilig
sa
liw; maningas ang Amount-^- Umabot; abutin; sumapit; magkahalaga. Amount-n-Halaga; kalahatan; kabuoan.

pagibig; loob.

magi-

Unang tawo. And-ce^'.-At; saka. Au-ecdote-^-Aral na patnugot.


Ajieen.t-,n

Aiikew-(^57.-Panibago;bago; Amgel-jK- Angel.

uli;

muli; ulit.

Amphitheatre-w-Teatro.

Ample-a-Maluang; husto; sapat; sagana; alivvalas; malawak. Amplify-L'-Habaan; laparan/ gawing


husto; luangan. Amplitude-n-Kalakihan, kahustuhan; kasaganaan. Amputate-v-Putlin; pugotin. Amputation-n-Pagpuputol pagpugot. Amuck-a-Pabaya; walang ingat. Amuse-^-Giliwin; lituhin: mag aliw; magpasaya; sumaya.
;

Angelica- Parang angel; mukhang anpek nauukol sa angel. Angr-^-Galit; kasamaan ng loob; kapootan; pagkagalit; sama ng loob. Anger-7-Pagalitan; yamotin; magpagalit. Angle-^t-Sulok; liko/ gawing labas ng

panulukan. Angle-f-Mangisda; magbin\\it. Angler-w-Ang nagbibinwit.


Angrily-a<fo.-Magalit; pagalit. Angry-a-Galit; nagagalit; masarna loob.

ang

Amusement-n-Kasayahan; aliwan; saya; paglilibang; libang; pag aaliw.


An-a-Isang;
isa; sang.

Anaconda--Sawa.
Anaesthegia-w-Kawalan ng damdam. Anaesthetic-n-Gamot na pangpatulog.

Anguish-M-Kahirapan; hapis; hirapj sakit; dalita; dawis; hambal; binag]is; pighati; lumbay. Angular-a-Maraming panulukan; mapanulukan.

Angularity--Karamihan
nulukan.

ng

mga

pa-

Anal-a-Nauukol sa tumbong. Analagous-a-Kamukha; nagkakahawig.


Analogy-n-Pagkakafaawig.

Angularly-afZv.-Mapanulukan. Anil-w-Tinang azul nangagaling sa India.

ANS
Aniinal-fl-Hayop.

164
got.

ANT
nmkasasa

Answerable-<7-Masasagutin;

Animate- i--Buhayin; paliksihin;pagilasin.


Animate-r/-Biihay; maliksi.

Animated-o-Bohay; maliksiDg maliksi. Animatibn-w-Pagpaliksi. Animosity tf-Galit. Ankle-n-Kasukasuan. Anklet-n Sankap na isinusuot sa kaBukoeuan.

Ant-n-Langam. Ant-eater--Hayop na kninakain nang Ian gam.


lalaban; i>agtatalo; laban; talo; a\vay; salangsaug. Antrvgoinst-??-Kalaban,- katalo. Antagonize 7/-Lumaban; magtalo; suina-

Antagonisni-w-Pag

Annals-tt-Mga kasaysayan
historia.

tungkol

sa

langsang. Antarctic-o-Antartico.

Anneal-?>Painitin

at pagkatapos palamigin sa tubig; timplahin. Annex-77-Dugtungin. Annex-n-Dugtong; kartigtong. Annexed-fl-Nakadugtoug; kasama.

ay

Antecedent -rt-Nauna; nnang. Antecedent-??-Ang nasasa nna. Antedate-n-Unang fecha 6 bilang ng panahen.
Antedate-?'-Ilagay raan.

nang

ferluing

uaka-

Annexation-?)-Pagkakarugtong.
Annihilate-a-Lipufiri. Annihilation-7/-Paglipol/ i>agpapalipol. Anniversary -rt-Taon taon.

Anniversary-w-Kapistahdn. Announce-r-Magbalita; magsabi; ipahayag; magpahayag;


alain;
ibalita;

Antediluvian a-Xauuna sa j>ag lubog ng sang kalibutan sa ]>analion ni Noah. Antediluvian-'M-Ang tawong nabuhay

nauna sa

paglul>og ng

magbigay

Antelope-n-Isang

hayop

inundo. sa ranio

na

tuinawag; tawagin ipaunawa. Announcements -Balitft; pahayag; tawag


bal>ala;

kamukba ng

usa.
kasal.

Ant.eineridian--Sa nmaga.

paunawa.
jagalitin;

Antenuptial-a-Nauuna sa
payamutin;

Annoy- r-Yiunntin;

pasuklamin. Annoy-w-Pighati; galit; yaniot. Annoyance-//- L'agpagalit; yaniot; suklain r L alit; kayamiitan. Annual-a-Mangyayari sa taon taon. Annual-n-Ang nangyayari sa taon taon. Annually-m'/vSa taon taon. Annuity-w-Salaping tinatangaj) sa taon
taon.

Antepascbal--Xanukol sa kuaresina. Anterior-^ Sinusundan: nauna. Antbem-??-Kanta sa simbaban. Anthropoid-a-Mnkhahg tawo.- nakak; hawig sa tawo. Anthropoid -w-TJngong inalaki. Anthropology-;; -Ang karunungan tung1

kol sa sari ling uatawan. Antic-})-Kilos; kilos na nakakatawa.

ang kal)iilnlian. Annular- Annnlary-a-Xauukol sa


sing
6 buklod.
1 j

Aiiniil-v;-Pawalaii

Antic-v-Kumilos ng nakakatawa. Anticbrist-^-Ang ayaw sumanipalataya


singsa
I>ios.

Anticbristian-rt-Nauukol

sa Anticliristi.

tabayag; ipannawa. Annunciation-?/- I'abayag; pagpapahayag; paunawa; pagpapauna\va.

Annunciate- r-

Anticipate-7'-laga]>; ipagpauna; innaban; uinunu; kilalanin niaagaj).

Annus-n-Tumbong. Anodyne-w-Gainot na
kit.'

Anticipation-w-Agap; jnig aasaban. Antidote //-(ianiot na jianlaban sa

ka-

|<au<_

paiL

ng

sa-

niandag. Antijtatby ^-Pigbati; kapigliatian; kasu\lainan;

Anoint

I'.uliusan o paliiran ng langis. Anomalism-n-Ang kawalan ngpagsunod


/

suklain; galit.

Antipathetic-a*Mapighati;

Anomalistic- A nomalistical-a-Hindi niusuuo'l sa aiminang r^^gla.

su-

ma suklain. Antipo(U'-//-Ang tawong tuinitira sa Kabila ng inundo.


Antiquanan-a-Nauukol
iion.

sa

unang

parta-

Anonia]y-;/-Pag libis sa rcgla. Anon-<wif^Agad; mayaniia, sa ibang panahon; noong; inuli.


Anmiiiiioiis -n
1 >i

nnkikilala;
j>a.

walang
tu-

pirma.

Antiijuatod a Luina; niatanda; malaon. Anti(|iic n- 1, unia; niatanda; malaon. Antiipu n \uoinang ba.izay na lumaiu' luina o niatanda.
1
.

Another
tol;

a-Iba; isa

Answer -^-Sagot; tugon; pagsasagot;


kasagutan.
tuniugon;
Anawer-7'-Sa<jutin; tuinutol.

.\ntis'piir-f/ Anlisi'pti-->/

Antipiity-j l.aon; katandaan. Laban sa bulok.


<

suina-nt;

iainot na panlahan sa ka bulukan. Antler x-SunC :iy ng usa.


r

APP
Anvils
PalHian.
niasikaj>.

1(55

APP
Appetite-n-Ahgi pagkagusto sa pag

kam

Aiixiius-r/ lialisa;
Aiiv-'/-llaiiLi;

A ppi'ti /<'-<- -Ma^bi.uay

l;is:i.

manga.
bigla; pal)igla;

Anybody-// Sinonian.

Applaud-r-1 pagdhvang; purihin. Applause-H-Pagdiwang; pagpupurL

Aparo
Apart

^'/r.-.Matulin;

r^/7'.-Nak;il)iikod;

nakalmvalay.

Apple-yf-Mansanas. Appliance n Kasanukaban;


Appli'al)le-rt-r>agay;

pa-_;

iramit.

A}Kirt!!HMlt-//-Siiid.
.\;'atlH'ti('-^-\\'a!aiig

akiua.
di.stino

dam da in.

Apathy-ff-Kawalan
Ape-/; -l>aknla\v:
Ape-7'-(
'x-/,

ng danidam. nngong malaki.

Applicant-,* trabajo.
(')

Ang humihingi ng
r.g

Application-n-Paghihingi
trabajo.

distino o

lumagad; gagarin.
-^ -!'>utas.

Apply-r-liamitin; ikapit; ikania;


init.

gnma-

Dnlo.

A].iary-^-Lugar

ng nuigalaga ng manga

pokyntan.
Api6ce-ckit>.-Balang isa.

Appoint-u-Jfaglagay; piliin. Appointee-74-Ang nakalagay sa katnngkulan.


Appointment-n-I>istino; katnngknlnn. Apportion-v-Ipamahagi; ipannnlinod; haliin.

Apish -a-Mukhang nngo; i>arang ungo.

Apod--Hayop na
Apodal-o-Walang y>p na walang
])agliingi

\valang paa. jiaa; iiauukol sa ha]>aa.


s

Apportion men t*tt-Paghahati;


a

|>aiuania-

Apologetic-Apologetical--Naxiuko]

hagi.

ng

pata\vad.

Apologist-n-Ang humihingi ng tawad. Apologixe-r-Hnniingi ang ta\v;id; niagdahilan; tmnangkakal. Apologue-w-Talinhaga. Apology-n-Dahilan; tangkakal; paghingi ng tawad; pagdadaliilan. Apoplexy-ft-Hipari ng hangin.
Aport-a^t'.-Sa

Apposite-a-Bagay; aknia; karapaitan. Apposition-?;.-Paglaban; laban; da^dau; A|>praisc-7'-IIalagahan/ ilagay ang halau-a; lagyan rig lialaga; tusahan.
Appraisal-n-Pagtatasa;
halaga.
[)aglaiagay

ang

gawing kaliwa.

Ap])raisement-n-Paglalagay ng halaga; katasahan; paghahalaga. Appreciable-^-Dapat malmlin.


Appreciate-v-Igalang;
halin;

Apostasy-n-Pagtatalikod sa dating pana-

magalingin;

ina-

nampalataya.
Apostle-w-Apostoles. Apostleship-.v-Ang pagka apostoles. Apostolie-Apostolii-al-a-Xanukol sa Apostoles; Apostolieo. Apostrophe-n-Knrlit na ginagamit sa
lugar na may laktaw ng isang titik. Apostrophize-?;- 1 lagay ng knrlit. Apotheeary--Ang marunong ilahok 6

maibigan.

Appreciation-/^-Paggalang; jtagma-inahal. Apprehend 7/-Hulihin; dakipin; idakip. Apprehender-w-Ang dmnaki]); taga huli. Apprehension-/z-Hiraya; akalang mali.

Apprehensi ve-a-Magunigui li n Apprentice-n-Ang nagaaral ng hanapbuhay 6 katungkulan.


1
1

gnmavva ng mga gamot.


Appall-7/-Takntin.

Apparatus-n-Kasangkapan. Apparel-n-Manga damit. Apparel- ^-Isuot ang damit. Apparent--Mali\vanag; makakikita.


Apparently-rtrfy.-Malivvanag;
tila.

A iprentice-r-Aralan Apprenticeship-7i-Pag aaral. Apprise-v-Ibalita; ipahayag. Approach-v iLomapit sumapit;


.

ilapit;

Approach-w-Daan sa paglapit; paglapit.


Approachable-a-Makakala})it. App i-obation-n- Pa h n tu lot.
i

Apparition-n-Pagsipot; pag Appeal-n-Panalangin; daing; luhog.


usap;
ilnhog.

litavv.

pakinsap;
ipaki-

Appeal-r-Dumaing; manalangin;

Approbative-a-Makai)apahintulot. Approbatory-a-Mapahintulotaii. umari; Appropriate -v-Ariin; lupigin; umankin; ankinin; kaniyahin. Appropriate-a-Bagay a k ma. Appropriation-n-Pagkalupig; i)agaankin;
;

Appear-y-Lumitaw; sumipot; sumilang; sumikat; sumingaw; matagpuan.


Appearance-n-Hitsura;
kat;

pagbubukod ng anoman.
Approve-v-Pahintulotin: magpatotoo; magal ingin.

tabas;

tingin

pagsipot; pagsisa labas; palitaw.

Appro val-w Pahintulot; katotohanan.


Approximate-v-Dumulog;
Approximate-a-Malapit.
Approxiniation-^-Paglapit; pagkakalapat.
ilapit.

Appease-i?-Humimpil; magpatahimik; patahimikin; pnmayapa; tumahimik. Appendix:W-Ang nakadugtong.


Appertain-?;-Maukol; marapat;matungkol

katasahan ^

ARE
Appertenance-n- Pagkaukol. Appricot-n-Bungang kahoy na ng mansanas.
April-n-Abril.

166

ARR

kamukha

Are-w-Isang sukat na lupa na may isang daan metros quadrados. Area-w-Laki ng isang lupa. Arena--Lugar na pinag labanan.
Argal-n-Tartaro.

Apron-n-Topise.

Apropos-a-Bagay; mabagay; akma. Apt-a-Bagay; akma; dapat; marapat; kasia; sukat; sapat; nauukol; ukol. Aptitude-H-Kabagayan; kasanayan; kasukatan; kaya.
Aqua-ra-Tubig.

Argent-a-Makintab; maktnis. Argentiferous--May halong pilak. Argil #-Lupang ginagamit sa pag gagawa ng tapayan. Argillaceous- Argillous-a-M ay halong
lupa. Argol-w-Tartaro.

Aquarium-n-Estanke na kinalalagyan ng manga isda 6 hayop sa tubig. Aquatic-a- Nauukol sa tubig.

Argue-^-Magmatuiran;
makipagtalo.
salitain;

mangatowiran;
taltalan.

Aqued uct-t-Sangka.
Aqueous-a-Parang tubig.
Aquiline-a-Nauukol sa aguila. Arab-w-Taga Arabia.
Arabic- a- Nauukol sa Arabia. Arabic-w-Wika ng taga Arabia. Arable a-Dapat ararohin.

taltalan; Argument-w-Pagmamatuiran; pagtalo; pinag usapan; katowiran. Argumentative-a-Nauukol sa pagtatalo

Arbiter-w-Hukom.
Arbitrary-a-Mabagsik; masungit; mabangis; matigas ang ulo. Arbitrate-i'-Pakingan at magpasiya. Arbitration-n-Pagkasunduan.

6 pangatowiran. Arid-a-Tuyo; karat. Aridity-Aaidness-rc-Pagkatuyo. Aright-adv.-Tama. tumindig; Arise-2/-Magbangon;

buma-

ngon; magmula; magbuhat; umalingasaw. Aristocrat-w-Tawong mataas 6 dakila.


dakila. Aristocratic-a-Mataas; Arithmetic-n-Aritmetica. Arithmetical-a-Nauukol sa aritmetica.

Arbor-n-Kahoyan. Arboreous-a- Nauukol sa mga kahoy. Arborescent-a-Mukhang kahoy. Arc-n-Balangaw; arco. Arcade-n-Mga arcong nakasunosunod. Arcanum-n-Lihim. Arch-ra-Arco; hubog. Arch-z/-Humubog; gumawa ng arco. Arch-a-Kaunaunahan; puno; malaki sa
lahat,

Arithmetician--Ang marunong ang


metica.

arit-

Ark-n-Bangkang malaki
ngan. Arm-n-Baraso; bisik.

at

may bubu-

Armament-n-Kayangkapan panlaban.
Armful-n-Pangko.
Arjnhole-n-Kilikili; subo.

Arched-a-Balantok; hubog. Archaic-a-Nalaon; luma. Archan gel- n- Angel na kataastaasan. Archbishop-n-Arsobispo. Archdeacon-//-Puno sa simbahan at

Armistice-n-Pagpapahinga ng labanan,
Arnilet-t-Munting baraso. Armor n- Ang bakal na nakalagay sa mga tabi ng sasakyang panlaban.

mababa lamang

sa arsobispo.

Armory-w-Gawaan ng mga kasangkapang panglaban; taguan ng annas.


Armpit-n-Kilikili.

Archer-n-Ang nagpapana. Archery-^ -Ang pagpapana. Archipelago-n-Kapuluan.


Architect-n-Ang bahay.

Arms--Armas;
Ai-iny-n-Hukbo. Arnica-n- Arnica.

mga

sandata.

gumawa ng piano ng
ng

Aroma-w-Amoy.
Aromatic-rt-Mabango. Around-arfu.-Sa paligid; sa palibid; sa
palibot;
palibid.

Architectural-a- Nauukol sa pagga\va

bahay.

Architecture--Ang karunungan sa paggawa ng bahay. Archives--Mga sulat ng isang Gol>ieno.

malapit.

Around-prep. -sa paligid; sa palibot;


Arouse-u-Sulsulan; buhayin,- hamunin.

sa

Ar<-hvvay-w-I)aan sa ilalim ng arco. Arctic-a- Nauukol sa Hilagaan.

Arow-a^c.-Nakakahusay.
Arraign-t/'Iharaj)

sa Juex; o sa

hukom.

Ardent-a-Maningas; mainit; maalab. Ardor-n-Init; kaningasan; ningas. Ardurous-a-Matibay; maningas; mainit; malakas; batibot, maeungit.
Are--z/-Ay.

Arraignment
juez.

)i

-ra.irpaharaj) ya

hukom 6
ihanda;
iligjMt.

Arrange-r-Husayin;

ayusin; areglahin; igayak; magayos;

Arrangement-n-Pagkakaayos;ayop;husay

ASH
Arrant-a-Masama; hamak.

_167
tabi.

ASS

Array-tf-Husay; ayos. Array-7'-Ayusin husayin. Arrear-Arrears-Arrearag-z/-Kakulangan;

u tang. Arrest-t'-Ibilango;

Asinine-a-Mukhang 6 ugaling jumento. Ask-v-Magtanong; itanong; ipakiiiHap; tumanong; manalangin. A skant-Askance-a-Pahalang.

abalahin/ ilagay sa bilanguan. Arrest-w-Abala; pagkabilango. Arrival-w-Pagdating; pagdatal. Arrive-t'-Dumating; dumulog; lumapit/ pumantay; sumapit/ umabot; abutin.

A skew-a^T/.-Pabalang. A slant-adTA-Pahalang. A sleep-a^y.-Natutulog.


Aslope-o^T/.-Pababa;
paliwaa.

A rro<jance-n-Kapulaluan; kahambugan;
kataasan.

Asp-n-Alupong. Aspect--Hitsura/ bikas; lagay; mukha;


tabas.

Arrogant-rt-Hambog;

palalo;

mapagha-

ngin. Arrogate-7/-Ankinin; kanyahin/ lupigin.

Asperity-n-Higpit; kasungitan; kabagsikan; sukal ng loob; sama ng loob; kapaitan; kasamaan ng lasa. Asperse-T/'Pintasin; pumintas.

Arrow--Pana. Arsenal-H-Gawaan at taguhan ng mga kasangkapan ng hukbo. Arson-w-Pagsisigan ng ari ng may ari. Art-n-Arte; karunungan.
Arterial -n-Nauukol

Aspersion-n Pintas. Asphyxia-A sphyxy-n-Kalagayan parang patay; pagkalagay parang patay. Aspirant-n-Ang may nasa/ may gusto. kung may Aspirate-v-Itunog parang

sa ugat.

kasamang

h.

Artery -n-Ugat ng dugo.


Artful-a-Tuso; matalas. Article-n-Bagay; pangkat. Article-r-Pumangkat. Articular-rt Nauukol sa kasukasuan. Articulate -v-Sabihin; wikain.
Articulately-rt^7/.-Isaisa.

Aspiration-n-Nasa; pita; asa. Aspire-?>Magpita; asahan. Ass-n-Ulol; jumente. Assail-v-Mangloob; bungain; daluhungin;

dumaluhong;

gulatin;

labanin.

Assailant-w-Ang bumanga; ang dumaluhong; ang lumalaban.

Articulation-w-Pagsasabi; pagwiwika.
Artifice-n-Lalang; Artiflcer-w-Taga gawa;
Artificial-^

Aassassin-n-Ang

nakamatay; pumatay.

trabajador.
dati.

Ginawa lamang; hindi


mangagawa.

Artillery -n-Artilleria.

Assassinate-77-Pumatay sa kapwa. Assassination-?t-Pagkapatay. Assault-w-Lusob; labanan/ pag lusob,paghandulong; daluhong banga.

Artisan-n-Machanico;
Artist-w-Artista.

Artless-a-Banayad;

mababang
wasto.
rin;

loob;

muang;

walang

A?sault-v-Lumusob; lumaban; mangloob; dumaluhong; bumanga/ bangain. Assay-w-Tikim; pagtitikman. Assay-v-Tikman; uriin/ magmasid na

As-o^7'.-Gayon; din; kasing; paano.

naman; man;

mabuti ang metal. Assemblage-n-Kapisanan ng rnga tawo.


Assemble-v-Magtipon.

As yet-adivBagaman.
Ascend 7/-Tumaas; umakyat; pumanhik; sumalunga; umahon; sumampa.
Ascendant-a Paahon. Ascedencyrn-Pagaahon; pagpaahon pagakyat; pagtataas.

Assembly--Kapisanan; nan; samahan.

tipan; katipu-

A.ssent-w-pagkapayag. Assent-t'-Pumayag; umayon. Assert-i'-Sabihin; magsabi; alalayan;

Ascension--Pagaayat; pagaahon. Ascent-w-Pagahon; pagpanhik.


Ascertain-i;-Kilalamn; talastasin; siyasatin; tantuin; pasiyasatin. Ascribe-v-Ilagay; ipalagay.

matumpakan.
Assertion-w-Sabi; paniniwala.
nagbalita.
alalay;

pagpatotoo;
nagsabi;

Assertor-n-Ang nag

aalalay;

Ascription-n-Pakalagay. Ash-w-Kahoy na maputi; malambot at matibay.

Ashamed-a-Nahihiya.

Ahen--Maabo.
Ashes-n-Abo. Ashore-a^u.-Nasasa baybay dagat; nasa pangpang,

Assess-v-Halagahan; tasahan. Assessment-n-Paghalaga; halaga. Assessor-n-Ang tumatasa. Assets-w-Ang yaman ng sarili. Asseverate-v-Magsabi ng formal. Asseveration a Pagsasabi ng totoo. Assiduous-a-Masikap; makalinga. Assiduity -n- Pagkakalinga/ sikap;
sipag.

Ashy-a-Kulay

*abo.

AST
Assign-v-Ilagay; idistino; lugar; tadhanan; ibigay lan.

168
maglagay; sa

ATT
karunungan sa ma-

Astronomer-^- Ang nagaaral ng bituin.

ng katungkumata-

Astronomoy-n-Ang nga bituin.

Aesign-n-Tadhana; talaan. Assiguable-^-Makapagtadhanan;


talaan.
Assignee-??- Ang

A sunder-rt6fc/.-Nakasabog; nakahhvalay. Asylum-w-Bahay ng manga ulol; auspicio.

Astute-a-Bihasa; tuso; marunong.

Assignor- Assignor-*}- Ang 6 nagtatala.

nagtatadhan onagtatala. nagtatadhan


sa
distino;
itulad;

Aseignment-tt-Pagkalagay

Atheism-x-Ang })agkaayaw snmanipalataya sa P. Batliala. Atheist-H-Ang ayaw sumampalataya sa P. Bathala. Athirst-a-Nauubaw/ mapita; maasahan. Atldete-w-Tawong malakas at sanay.
Athletic-tt-Nanukol
at sanay;

pagkatadhanan pagtatala. Assimilate-r-Iparis; inmkha;


tularan; rnagkawangis. Assimilation-n-Pagkakaparis;
tulad;

pagkaka-

pagkakawangis.

Assist-7'-Turnulong; tulungin; abuluyin; umabuloy; gumibik; ampunin/ uinain-

sa

tawong malakas

malakas

at sanay.

pon; lubukan; andukhain. Assistances- A nipon; tulong; abuloy; andukha; gibik; katulong; tangkakal. A ssistant-a-Pangalawang. Assistant-n-Ayudante; katulong; pangalawa.

Athwart-arfj'.-Pahalang.

A tlantic-n- Atlantic*).
Atlas-w-Kapisaiian ng isang libro. A tmosphere-n- angi n

manga mapa

sa

Associate-y-Ipisan/ isama

pumisan;
sunianib.

magsangayon;

kamiyawin; sumaina;

Associate ^-k'asamang. A ssoriate-w -Katulong; kaulayaw; kasama; karaniay; kaalakbay; abay. Association-n-Pagsasama; pagpipisan; pagkapisan; pagkaalay. Assort-u-Hhvalayin; ibukod.

Atmospheric- Atmospherical -a-Nauukol sa hangin; mahangin. Atoll-y-Gantihin; magtiis; ba \viin. Atom-n-Pirasong; muntingmunti. Atomic-Atomical-rt-Muntingmunti. Atomize-v-Pirasuhin nang n'nongpino gawin ng parang alikabok.
Atone-v-Magtiis;
gantihin;

bawiin.
j>agtitiis.

Atonement-n-Pag gaganti;

pagbubuAssortineMt-71-Paghihiwalay; kod; manga sarisaring bagay na nakakapisan. t ssuage-f-Bantnan; palubayin. Assuasive--Palair)botlainbot. Assume-?;-( Jainitin: magpalagay.
Assuniption-w-Pagkapalagay; palagay. Assui-ance n-Patotolianan; patunayan; pangako.

Atop-at/y.-Sa ibabaw; sa itaas. Atrocious--Katakot takot; kakilakilabot; bastos. / ti-ocity-^-Kaliastnsaii; k a \\alanghiyaan.

Attach-7'-Idugtoiig;

mahalin.

Attachiuent-x-Dugtong; sangla,- iagibig. Attack. T'-Lalianin.- bangain; bumanga; makipag lamas; lumusol); liarangin;

magbangay.
Attack-w-Pag aalsa; pgg laban/ hanga; laban; lamas; daluhong; dalusong. Attain-c-Magkaroon; uniabot; abutin; magkamtgn; kamtan; datnin. Attainable-r/-Makakaabot; maabot; makakamtan; sukat makamtan. Attainment-//-Pag aabot; j>agkakamtair Attempt-T'-Tiknum; mulaan; pamnlain. pagtitikman; pagAttempt-w-Tikliim;
lilisay.

A 8Hure-7/-Magpatotoo.
Assuredly-afZ^/.-Totoongtotoo.

Aster-#-Bulaklak

na marikit at inabango ang anioy. A8tern-^7'.-Sa gawing likod; sa likod.


Asteroid-Ti-Kometang munti.

Asteroid-//-! lika.

Astonish-?'-* Jitlaliin; magpatulala; latin; hangalin; tulalain.

gu-

Astonishing-a-Kagitlagitla;

naka ma

Attend-t'-I)ala\vin;

dnmalaw; sumama;
paglilimrkod;

mangha. A8tonishnic-nt-Mangha; gitla; gulat. Astound y-Imangha; inagpainanglia.


A st raddle-rt^v.-Pahalaiig. Astral-a-Nauukol sa bituin.
Astray-o^/;.-Nakawala.

magingat; ingatin; inamahala; manuod.


Attendance-//-Pagiingat;

panunuod.

A ttendant-n- Alila.
Attention-n-Ingat; sipag; pagkakalinga. mahinhin: makaAttentive-rt-Maingat
linga;

Awtrologer-n-Ang liuinuhiila ang mangyayari dahil sa bituin.

Attenuate-?/-A>vasan
naliin.

maanyo; mapagbigay loob. ang taba; pahi-

AUT
Attest-^- Snmaksi;

169
magsabi ng
katoto-

AVE
Authentic-rt-Totoo; tama; tunay. Authenticate-f-MagBabi 6 ibigay

hanan.
Attestation-Pagkasaksi; pagsasabi nang

ng

ka-

totohanan.
Authentication-n-Pagbibigay 6 pagsasabi ng katotohanan. Authenticity-n-Ang katotohan.

katotohanan.
Attic-w-Ang loob ng bubungan. Attire v-Magbihis; isuot. Attitnde-w-Tayo; lagay; hilig; kiling. Attorney-n-Katiwala; abogado; taga Kan
long. Attract- v-Hikayatin;

Author-n-Ang gumagawa; mang gagawa; autor; may gawa. Anthoress-n-Ang babaying autor.
Authoritative-a-Makapangyayari; may kapangyarihan. Authority-;/-Kapangyarihan; pahintulot;
bisa.

huniikayat.
i

Attract

deceit-7/-Mangati. Attraction-H-Paghalina; p a n g h

by

nan g;

panghikayat.
Attractive-o-Mawili;

panghalina;

nakahahalina; marnapanghikayat.
:

Authorization-n-Pahintulot.
Authorize-7/-Pahintulutin; ibigay

ng

ka-

magpalagay Attribution-w-Pagparatang; pagsumbong;


pagpajagay. Attributive-a-Mapaparatangin.

Attribute-?'- Magparatang

pangyarihan. Authorship-H-Ang kalagayan autor. Autobiography-w-Ang pagsusulat nang

Auburn-M-Kulay kayumanging mura. A iu'tion-?t- Almoneda. katungkulang Auctioneer-tt-Ang may mag almoneda. Auctioneer-v-Mag almoneda. Audacious-rt-Matapang; mangahas; walang takot; tampalasan; \valang biya. Audarity-M-Pangahas; tapang; katampapalasanan. Audible--Makaririnig;

kabuhayan. sariling Autocrat-?t-Hari. Autocratic- Autocratical-a-N a u u


hari;

ko1

sa

mabagsik; masungit. Autograph-w-Ang sulat ng sarili. Autographic- Autographicai-a-N a u u k o


sa sulat

ng

sarili.

Automatic-Automatical-a-Talagang musunod na walang magturo.

eu-

Audience-n-Ang manga nanunuod.


Audit-7'-Isulat 6 ilista ya libro. Siyasatin ang nakasulat sa libro.

kapangyarihan 6 katowiran na magogobierno sa sarili. Autopsy-n-Pag uusisa ng dahilan ng kamatayan.


Autonomy-n-Ang
Autumn-n-Tag araw. Autumnal-a-Nauukol sa tagaraw.
Auxiliar-Auxiliary-a-Nakatulong. Auxiliary-n-Katulong.
Avail-7y-Ganapin;

Audit-?i-Pagsisiyasat

ng

manga
taga

libro.

Auditor-w-Ang

duminig;

siyasat

ng manga

libro.

Auditory-//-Ang Auger-n-Balibol;

manga nanunuod.
barrena;

gumanap.

pangbutas.

xVught--Wala/ -vvalang anoman. Augment-T/'Dagdagan- knmapal; lumaki; ipaibabaw; dumami; damihan; patungan; salopinlin; palakhin. Augment-n-Patong; dagdag; tubo; Augmentation-n-Patong; dagdag: pagdaragdag; pagtutubo; ]>agpalaki; Augur-n-Pangbutas; barrena. Augur- v-barrenahin; butasin. Augury-n-Hula. Angust-a-Mainam; dakila; marangal. August-n-Agosto.
A.irustness-w-Kadakilaan; karangalan; ka-

Avail-n-Pag ganap. Available-a-Makaganap.

Avalanche--Tibag ng busilak. Avarice-n-Kamkam; karamutan; sakim; kasakiman; kaingitan; ingit.


Avaricious-a-Masakim; matakavv; kurij)ot;

maramot.

Avast-m^er.-Lumayas; layas. Avaunt-^fer.-Layas; sulong; maalis. Avenge-u-Gantihin. Avenue--Pasialan; Carsadang mahaba


at

may tanim na mga punong kahoy


dalawang
tabi.

sa

inaman.
Aunt-i-Ale. Aural-a-Nauukol sa tainga. Aurich-n-Tainga. Atiricular-a-Nauukol sa tainga.

Aver--z/-Patunayin; patotohanan; sabihin saysayin. k atatagan verage-a- K arani wan Average-7/-Ilagay sa k atatagan. Average rc-Katatagan. Averse-a-Ayaw; laban.

Aurist-n-Mangagamot ng tainga. Aurora-n Madaling araw. Auspicious-a-Makakabuti ang hula. Austere- a-Mabagsik; masungit.
Austerity-H-Kabagsikan; kaeungitan.

Aversion--Suklam nang loob; dumal; pighati; kasuklaman; tanim sa loob.


Pagtatanim
gatit.

Avert-t>Lihisan; ilayo; pigilin ang ano-

man upang huag

mangyari.

22

BAG
A-viary-n-Lugar ng
ibon.

170

BAL
gitla.

mag

alaga ng

mga

Awe-#-Mangha; Awe-y-Imangha:

gitlain.

Avidity-w-Nasang mahigpit. Avocation-n-Hanap buhay. Avoid-v-Lihisan; umilag; mahulagpos;


ilagan.

Awful-a-Makapaiigingilabot; kasindaknakasisindak; dapat katasindak; kutan. Aweather-a<it\-Sa gawi ng hangin.


Awliile-a^t'.-Samantala.

Avoidable-a-Dapat ilagan; mailagan. Avoidance-w-Pag iilag; paliwas. Avouch-u-Magsabi; saysayin.

Awkward-a-Bastos; di mainani.

Awkwardness-n-Kawalan ng ganda ng
kilos;

Avow-v-Manumpa; magpatunay. Avowal-n-Katibayan ng salitaan; numpa.

kabastosan.

pa-

Awl-n-Panduro.

Awn--Tabing.
Awning-7i-Tabing; kulandong. Awoke-i?. ^m^.-Nagising; ginising. Awry-a. arZv.-Masamang hitsura. Ax-Axe-w-Palakol. Axial-a-Nauukol sa palakol.

Avowedly-flrfv.-Sadya; tinalaga. Await-^-Hintayin; antayin; mag antay.

Awake-v-Gisingin

gumising.
loob;
gising;
ina-

Awake-a-Buhay ang talas ang isip.

Awaken-i/'-Gisingin; gumising; buhayin. Award-n -Premie; ganting palad. Award-^-Magbigay ng premio 6 ganting
palad.

Axiom-n-Patnugot; punong

aral.

Axis-w-Likiran; ikiran. Axle-Axletree-^-Lalikan; ikiran.


Azore-a-Azul. Azure-n-Azul.

Aware-a-Maingat,
sa labas 6 malayo.

Baan-Iyak ng tupa. Baa-w-Umiyak ng tupa. Babble- v-Masalita ng kaululan. Babble-w-Salita na walang kabuluhan. Babbler-w-Ang nagsasalita ng walang
kabuluhan.
Babe-n-Bata; sangol; nilalang. Baboon-n-Ungong malaki.

Backwoods-n-Gubat.

Backwoodsman-w-Tawong gubat.
Bacon-H-Tosino. Bad-rt-Masama; mahalay; lang kabuluhan.
utos.

bastos;

wa-

Bad-Bade -v. imp. - Inanyaya;


Badge-n-Tanda. Badger-v-Tuksuhin. Badinage-n-Tukso.
Badly-oat?.-Sa

ipinag

Baby-w-Bata; sangol. Baby-a-Nauukol sa bata 6 sa sangol. Baby-hood-n-Panahon nang pagkabata; kalagayan bata.
Babyish-rt-Parang bata.

masamang

paraan; naka-

sasama; papaano. Badness-n-Kasamaan.


Baffle 7/-Al)alahin; talunin.

Bachelor-^-Bagong tawong may edad; lalaking may edad at wala pang asawa. Back-n-Likod. Back-a-Sa gawing liked. Back-7/-Umurongang kabayo; tumalikod. Backbite-f-Sumitsit, magalibugha; niagalimura. Bac-kbiting-?i-Pagaalimura; libugha.
sitsit;

Bag-/-lJayong saco;

supot.

Bagging--Kayong

ipinagagawang

la-

yong. Bagasse- u-Bagaso. r r>a.. yage-w-Ang baul ng damit na dina


la

sa viage.

pagaa-

Backbone-n-Gulugod.
Background-/?- Lupa sa licuran. Backhanded-rt-Pasaliwa.

Bail-n-Katibayan; panagutan. Bail-n-Tangnan; panglimas. Bail-^-Ibigay ng katilayan;


Bail-?;-\Iai]gliinas;

maglimas.
<'

Backside-n-Ang likod.
Backslide- ?>rmurong tumalikod. Backward-Backwards-arft'.-N ak all a rap

Bailiff-n-Katiwala Bairn-o-Bata,

kahalili

ng

sheriff.

Bait-n-Panghuli. Bait-y-Ilagay ng panghuli.

ang likod; sa gawing likod; sa pa nahon nakaraan; nakasasauia. Backward-a-Sa likod; nahihiya. Backuardness-w-Kaduagan; pagyuynkod; hiya; karuagan.

Bake-f-Iha \\in; magihaw;

ilut<> sa

hunm.

Bakery-71-Panaderia; gawasui ngtinapa>. Balahce-n-Timbang; jtakaway; panimbang; ang natitirang utang utang 6 pautaug,

171
Balanee-v-Timbangin; iiiatimbaii.ir, mimbang; magtuas. Balcony-M-Balnui. Bald-a-Panot: upat,- uban.
tn-

Bainsh-v-Itapon ang may sala sa ibang lupa 6 lugar/ i]>adiHtierro. P.anishment-n-Pagpapanawin; pagpapaalis;

Bald-head-Baldpate-n-Tawong panot.
Baldheaded-rt Vpat; j>anot. Balderdash-n-Lahok na walang kabuluhan.
Bale-?i-Bigkis; pamigkis. Bale-c-Ibigkis; mairbigkis.

may

pagdidistierro; jagkatapon sala sa ibang lupa 6 lugar.

nj>

r.anister-n-Barandillas; gabay.

Banjo-n-Banduria.

Bank-n-Pangpang; Bank-u-Magpi lapi


Bank-n-Pilapil.

tabi
.

ng

ilog;

tibagan*

Bale-/;-Kahirapan; kasalatan; Baleful-a-Mahirap; salat. Balk-nAbala; hinto; urong. Balk-L'-Huag ararohin; huminto ng pabigla;

Bank-n-Bangko.
Bank-f;Ilagay ng
salapi sa
ari

bangko.

umurong.

Balky-rt-Palaurongan.
Ball-/t-Bola;

ng baugko. Banking-9i-Katungkiilan ng may bangko. hindi makal:abayad Bankrupt-n-Ang ng kanyang utang.


Bankrupt-a-Hindi
utang.

Banker-i-Ang may

anomang bagay na

raabilog.

makakabayad

ang

Ball-v-Guma\va ng bola; maging bola. Ball-n-Sayawan. Ballad-n-Kanta; awit. Ballast-rt-Pangbigat na nalnlan sa sasakyan.
r>allast-v-Ilulan

Bankrupt-v-Ubusin ang salapi 6 puhunan na kailangan sa isang negocio 6 sa pangangalakal; tunavin. Bankruptcy-n-Kalagayan na hindi makakabayad ang utang. Banner-n-Bandila; bandera. Banns-n-Pahayag ng kasal; tawag sa simbahan ng mga may ibig mag-

ng panbigat.
inainit.

Balloon-w-Globo ng hangin na
Ballot-n-Yoto; pagvovi^to. Ballot-7/-Magboto.

Balm-n-Pabango. Balm-v-Pabangohin. Balmoral-w-Sapatos na mataas. Balmay-a-Mabango.


Basam-?i-Balsanio.
Baluster-M-Barandilias;

asawa. Banquet-w-Piging; pista; kainan. Banquet-v-Pigingin; ipiging; magpiging. Ban tarn -w-Manok na nangaling sa Javia.
Banter-n-Biro; tukso. Banter-v-Biruin; tuksuhin. Bantling-n-Batang munti; sangol. Baptism -n-Pagbibinyag; pagkabinyag. Baptismal-a-Nauukol sa pagbibinyag. Baptist-^-Ang nagbibinyag. Baptize-y-Magbinyag; binyagin; buminyag. Bar-w-Bara; kapisanan ng mga abogado. Bar-y-Barahin; iwaksi; ifuera; ibukod. Barb-w-Balbas. Barb-n-Tinik ng kawad. Barbarian-n-Tawong salbahi; salbahi; tawong hindi marunong. Barbarian-a-Nauukol sa salbahi. Barbaric a-Salbahi.

gabay.

Balustrade-n-Gabay.

Bamboo-w-Ka\vayan; buho; bucaue,

Bamboozle

z/'Hibuin;

dayain.

Ban-n-Hayag; nuinpa; hayag ng kasal. Ban-w-Tungayawin; ipagbaxval; magba\val.

Banana-n-Saging.
Band-n-Tali;
ron.

bigkis;

pamigkis;

sinta-

Band-u-Talian; ibigkis.

Band-n-Banda. Bandage-n-Pamigkis; balot. Bandage- v-Ipamigkis; balutin. Bandanna-n-Panyong mapula. Bandbox-?i-Lalagyan ng sombrero.
Bandit-w-Tulisan.

Bandy-n-Banda, (Isang laro) Bandy-v-Magbanda. Bandylegged-a-Mabilog ang binti. Bane-n-Kamandag; kasamaan. Baneful-a-May kamandag; masama.
Bang-v-Paluin. Bang-n-Palo; lagpak; putok. Bang-n-Mga kulot malapit sa noo.

Barbarity-w-Kasalbahihan. Barbarous-a-Salbahi, Barber-n-Mangugupit; mang ahit


Bard-?i-Poeta.

Bare-a-Walang damit 6 takip; bubo; hubad. Bare--z/-Alisin ang takip; maghubo; mag-. hubad.
Barefaced-a- Walang hiya.

Barefoot-a-Walang

sinelas;

hubo ang

Bang-v-Gupitin ang buntot Bang-Bangue-n-Gamot na

ng

ka))ayo.

may halong

kamandag.
Bangle -n-Pulcera.

paa; \valang sapin. Barely-a-halos hindi; laman. Bargain-w-Pinagkasunduan; kasulatan.

Bargain-i/'-Magusap.

Barge-w-Kasko.
Baritone-M- Voces

ng

lalaki

na kung

kumanta ay alanganin. Bark--Balat ng kahoy.


Bark-T/-Alisan

Basting*n-Hilbana, Bat-n-Bayakan; paniki. Bat-n-Pumalo. Bat-v-Pumalo.

ng

balat; upakin;

kuma-

Batch-n-Hango.
Bath-n-Liguan; paliligo; pagpapaligo. Bathe-v-Maligo; paliguan.
Bathe-7i-Ligo.

kaw; talupan. Bark-w -Tahul.


Bark-o" Tumahnl.

Bark-Barque-w-Sasakyan na
palo at layag. Barley-n-Sebada.

may

tatlong

Batsman-w-Ang pumapalo. Battalion-w-Isang bahagi ng hukbo. na may apat na daan sundalo.


Batteii-7'-Patabain/

Barm-w-Labadura. Barmy-a-May halong lavadura. Barn-w-Caballeriza; bahay ng hayop. Barnacle-w-Talaan na dumidikit sa mga
bato at sasakyan.

yumaman.
makipot;
panapal.

Batten-7/-Tapalin.

Batten-w-Tablang
Batter-v-Pitpitin.

Barometer-w-Kasangkapang ng panahon.
Barouche-n-Carruage. Barque-n-Sasakyan na
at tatlong layag.

panghula

Batter-n-Pinagbatihan. Batter-n-Ang pumapalo.

may

tatlong palo

Barraek-n-Cuartel; balankas.

Barrack-v-Tumira sa cuartel.
Barrel--Bariles.
Barrel-i/'-Ilagay

BaUery-n-Kuta na may kanyon; isang companiang sundalong artilleria. Batting-w-Ang pagpalo. Battle-n-Pag laban; labanan; pag aaway. Bauble-n-Bagay na walang halaga. Bawl-t'-Sumigaw; umiyak ng malakas. Bawl n-Sigaw; hiyaw; iyak na malakas.
Bay-n-Baraso ng dagat. Bay-a-Mapula. Bay-n-Tahol. Bay-u-tumahol. Bayonet-^- Bayneta. Bayonet-7/-Saksakin ng bayneia.

6 isilid

sa bariles.

Barren-rt-Tuyo; tuyot; karatjdi mamunga. Barren-n-Karat na lupa; lugar na ilang.

Barricade-n-Kutang munti. Barricade-f-Magkuta; ilagay ng kuta. Barrier-n-Pangharang; abala,


Barrister-n-Abogado.

Barrom-w-Tindahan ng alak. Barrow -n-Kareton; na may isang


long; lamang.

Bayou--Baraso ng dagat. Bayrum-w-Rum y quinina.


gu-

Bazaar- Bazar-n-Basar. Be-v-Ay; mag; yari; magka.

Barrow-n-Baboy na kinapon.
Barrow-n-Gulod.
Barter-n-Palit.

Beach-n-Baybay dagat, Beach-i?-Ilagay sa Itaybay dagat.


Beacon-n-Siga na pananda. Bead-w-Batong munti na may butas. Bead-?;-Ituhog ang kuintas Beadle-?t-Utusan na taga ta-.vag _nang

Barrytone-n- Voces na alanganin. Barytone-rt-Alanganin ang voces. Basalt-n-Batong matigas. Jiase-a-Masama; mababa; hamak; halay. Base-n-Fondo; paa. Base-v Ilagay sa fondo 6 paa. Baseball -n-Besbol.
Basernent-n-Silong.

ma-

hukom.
munti na ginagamil Beagle-M-Asong sa pangangaso. Beak-H-Tuka. Bea,ved-a-May tuka. Beaker-n-Tabo. Beam-w-Kilo; ana-man pinga (ofaplow)

Baseness-n-Kahamakan; kahalayan. Bashaw-w-Maginoo sa turkia.


Bashful-a-Nahihiya.

Kabayo ng
tal>;

araco.

Beam-7/-Maningning;
ijuilitaw.
i>atani.

lumitaw;

kumin-

Bashfulness-w-Kahimpakhimpakun; hinhin; kahihiynjm; hiya; kaniagan; kinipot. Basin-n-Pahuigann. Baais-n-Pinagmulaan; pinagbnhatan. Bask-tT-MagbiUd; ibilad. Basket--Batulang; bakol; bugsik; l>ns
lo; kaing. Bass-w- Voces na iiiababa. Bass-a-Mababa ang vocey.

Bean-n-Sitaw;

Bear-v-Tiisin; magtiis. Bear-Jt-Oso. Bear-?;-Ibaba ang halaga. Bearable-a-Makatitiis.

Beard-n-albaa.
l-r

Batakin ang
Kilns;
nssil;

balbas.
ugali.

Bass viol-w-Viola.
BaBte-r-Jhilbana.

Beast-n-Hayop.
Beastly-a-Bastoe; parang hayop.

BEF
Beat-w-Palo; Beat-u-Pumalo;
Riiko.

173
hampasin;
daBeg-7/-Mag})aliii)os;

BEL

paluin;

gukan: Beat-v-Lampasin; lusutin. Beauteous-rt-Maganda inainam marikit. Beautiful rt-Maganda, marikit; niainain. Beautify-;-Parikitan; gumanda; pagandahin; painamin. Beauty-n-Ganda; kainaman; karikitan; dikit; ganda; dilag; inain. Becalm-v-Humimpil; tumahimik; lumubay.

Befriend-f-Kupkupin/ tulungin. pakiusapan; makiusap; sumarno; manalangin; huminjgi. lU'uan-v. imp.-Pinamulaan; nagmula. Beget- i7-Magkaroon; niagkamtan.
Beggar-n-Pulubi;

tawong

walang ha-

nap buhay
paliraos.

at

nagpapalimos; nagpa-

Became-v. twp.-Nakabagay;
Because-coity.-Sapagka't.

naging.

Bechance-7>-Magkataon, Beck-#-Ka\vay; bati.

mangyari.

Beck-f-Kawayin;
Beek-w-Sapa.
Beckon-?;- Kawayin

batiin.

Become-v-Mabagay; making; maoui. Becoming-a-Bagay; akina. Bed-;/- Hihigan; tinutulugan; cat re.
Bed-7/-Ilagay sa hihigan.

upatin. Beggar-u-Magpahirap; Beggarly-a-Parang pulubi. Beggary-n-Kalagayan nagpapalimos; pag papalimos. Begging-n-Pagpapalimos; pahinuhod. Begin-v-Magmula; pamulaan; banhain,pasimulaan; magbuhat; mulain; bumalong sumipot; magpasimuno. Beginner-i-Bagong nag aaral. pinangali Beginning-n-Pinagmulan; pangan; pamulan; pinagbuhatan; mula. alis. Begone-mffr.-Layas;
Begot-Begotten-7/. ?'/>^.^.jo.-Nangyari;

nag

Bedaub-t'-Kulapulan; pahiran ng putu

Bedclothes-w-Manga
gan.

damit

ng

hihi-

karoon; nagkamtan; kinamtan. Beguile-v-Aliwin; paalindugan. Begun-v. p. jo.-Pinasimula. Behalf-n-Pakinabang; interes.

Bedew-u-Humamog.
Bedfellow-?i-Kasiping sa hihigan. Bedim-v-Lumabo; labuin; dumilim. Bedlam-n-Bahay na tinirahan ng mga ulol; gulo; kaguluhan. Bedlam-a-Ulol. Bedlamite-n-Ulol. Bedrid-Bedridden-a-Ang hindi makababangon; ang nakafirme sa hihigan. Eedroom-w-Silid na tulugan; tinutulugan.

Behave-v-Tumungo; sumunod sa mabuting kaugalian.


Behavior-ii- Kilos; tungo; kaugalian. Behead-77-Pugutin ang ulo; magpugot; pugutin.

Beheld-v. mp.-Nakita; nakakita. Behest-n-Utos. Behind adv.-S& likod; sa huli. Behind-pre/?.-Sa huli; sa likod.

Bedsheet-w

Kumot na

linso.

Bedstead-??-Hihigan. Bedtime-n-Oras na dapat matulog.

Bee-n-Kumumo pukyutan.

Beech-w-Punong kahoy na tumutubo sa America. Beef-n-Laman ng baca 6 calabaw. Beef steak -w-Isang hiwa na manipis ng laman ng baca 6 calabaw. Beehive-n-Bahay pukyutan. Beeline-n-Matowid na guhit. Been-2/. imp. &p.p. -Naging; nagka Beeswax-w-Kalaba. Beetle-r-Pukpok na kahoy. Beetle-v-Pukpokin ng pukpok na kahoy.
Beetle-w-Bicho.

Behindhand-a-Huli. Behold-v-Makita; makakita; tanawin; mingin. Beholden-a-Kailangan. Behoove-v-Matungkol; maukol. Being-w-Tawo. Belabor-r- Paluin; hampasin. Belate-v-Luatin; magluat.
Belay-7;-Magluat.

tu-

Belch-v-Duminghal;

dumilhay.

Belch-71-Dilhay; dinghal.

Beldam-Beldame-n-Impo; nunong babayi;

matanda at pangit na babayi. Beleaguer-v-Ipaligid ng hukbo. Belie-7/-Mag alibugha; sumitsit ng masama.


Belief-w-Paniniwala;

pananampalataya;

Beeve-n Baca.
Befall-^-Mangyari; magkataon Befit-w -Maging bagay. Before-^re^.-Nauna; umuna. Before-^z/-.-Muna; nauna.
.

sampalataya; religion. Believe- c-Mani \vala; suinampalataya;


sampalatayanin; hinagap. Believable-a-Paniniwalaan; dapat
wala.
Belittle-u-Pintasin;

mani-

untian.

Beforehand-a^v.-Naman.
Befoul-i'-Bumulok;

Bell-n-Compana.
Bell-t'-Ilagay

bulukin.

n| compana,

BER
Bell clapper-w-Bayag

1-74

ng compana; panug-

tpg ng compana. Belle-w-Dalagang maganda.


Bellicose-rt-Mapa<rbasagulo.

Berg-n-Bundok ng hielo. Berry-n-Bungang munti. Berth-n-Tinutulugan sa sasakyan 6 tren.


Beseeeb-7'-Ipakiusap;

mamanikluhod;

Belligerent-a-May gustong lumaban; ibig

lumaban.
Belligerent-n-Ang ban.

manalangin; dumaing. Beseem-7/-Maging; maging bagay.


Beset-^-Ipaligid;
pilitin;

may gustong luma-

harangin.
sa;

Bellow-H-Sumigaw; humiyaw; umiyak ng malakas.


Bellow-w-Sigaw; iyak; hiyaw. Bellows--Balulusan; hungkoy.
Belly-w-Tian; tiyan.

Beside-^re/?.-Bukod kundi.
Besides-arZv.-Sa tabi;

pa

bukod

sa;
sa;

nakabubukod

mahigit pa.
Besides-^>rc^.-Bukod pa; kundi. Besiege-u-Ipaligiran ng sundalo ang isang bayan at huag palabasin ang tavvo 6 ipasok ang mga pagkain. Besmear-y-Kulapulan; pahiran 6 pu-

Bellyband-#-Pamigkis ng tiyan. Belong-f-Matungkol; maukol.


Beloved-p. j9.-Iniibig; ginigiliw. Beloved-a-Ginigili w; giliw; iniibig; iniirog. Eelow-acZ^.-Sa ilalim; sa ibaba. Belt-n-Pamigkis; bigkis; sintoron. Belt-v Bigkisin.

Bemoan-v-Dumaing.
Bench-n-Banko.

nuin ng putikBesot-z/-Mag lasing. Besought-t p. ^.-jpinakiusap; namanik luhod dinaing. mansahin Bespatter-u-Patilansikan;
1 .

marumhan;

tilansikan.

Bend-v-Hubugin; humubog; balukturiny bumaluktot; yupiin/ humutok hutukin.

Bespeak-?;-Mamagitan; ipakita. Best-a-Kabutibutihan. Best-%-Ang kabutibutihan.


Best-a^T/.-Kabutibutihang. Be-stir-7/-Magmadali; magbaplit. Bestow-i/-Ibigay; ipagkaloob. Eestrew-u-Isabog; ikalat; Ipawalat. Bestride-v-Ihakbang; umupo na nakacruz ang binti.
Bet-?/-Pusta; taya; pagpusta. Bet--z/-Magpusta; tumaya; magtaya; pu-

Bend-n-Hubog/
yupi;

tungo;
k

kibal; pagkabaluktot; kabaluktutan.

Beneatb-arZi;.- Sa ilalim; sa ibaba. Beneath-2>rejp.-Sa ilalim.

Benediction-n-Bendicion.

Benefaction-w-Kaloob; pakinabang. Benefactor-n-Ang gumawa ng mabuti


sa

kapua

niya.

Benefactor-w-Ang babaying mabuti sa Kapwa niya.

gumawa ng

musta. Betake-v-Maukol.
Bethink-i;-Alalahanin. Betime-Betimes-orfv.-Sa mabuting nahon; agad; madali. Betoken-v. ewp.-Naukol; nakaukol.
Betook:-v. tmp.-Naukol.
]>a-

Beneficence-w-Kagandahan ng loob. Beneficent-a-Maganda ang loob; mapakinabangan; may pakii abang. Beneficial-a-Mapakinabangan. Beneficiary-a-Mapakinabangan. Benelit-n-Pakinabang; tubo; kabutihan/
galing.

Betray-v-Ihayag ang maksil sa capwa.

hindi dapat;

tu-

pakinabangan; makinabang; bumuti. Benevolence-n-Kagandahan ng loob; kaBenefit-T/-Tumubo;

Betroth-v-Ipakasal. Betrothal-Betrothment-?i-Kasal.

mahalan ng

ugali.

Benevolent-a-Maganda ang loob; gandang loob; maawin.


Benight-7/-Gumabi; gabihin. lienign-rt-Magandang loob;

ma-

Better-Bettor-n-Ang nagpnpusta. Better-a-Lalong mabuti; mabuti Better-n-Ang lalong mabuti. Better-adf-Mabuti pa.
Better-^-Butihin; gumaling. Betterment-n-Pagpapa})nti. Between-Bet wixt-prjo.-Sa pagitan.

pa.

maamo. Benignant-o-Magandang loob; maamo.


nakahubog;

Benignity -w-Kagandaban ng loob.


Bent-v. mi^ffc^.^.-Hinubog; binaluktot.

Bevel-w-Halang. Bevel-a-Halang.

Benumb-^-Mangimay; pangimayin; mangumay; mamanlml. Bequeath-v-Magpamana.


Beque8t--Pagbibigay.
Bereave-v-Salatin; masalat. Bereavement-71-Kasalataii.

Be vel- i/'-Ipahalang. Be verage-n-Inon n Bevy n-Kapisanan ng manga ibon.


i i
.

Bewail -v-Dumai 11 g; manangis.

Beware-^-Mag ingat
Bewilder-T/-Guluhin;

ingatin.

gitlahin.

Bewilderment-w-Ang paggugulo ng gulo ng isip. Bewiteh-z'-Kulamin; mangkulani. Feyond-arf^.-Sa ibayo malayo pa.
Beyond-prep. -S&
Bias-w.Joint.

BIN

_
isipj

175

BLA
magkalawas;
pigilan;

Binate-a-Duble; dalawa. Bind-^-Talian; higpitan;


pagipitan-.

Bind-w-Tali.

ibayo.

Bias-7/-Pahalangin;
Bible-n-Biblia.

halangin.

Bib-n-Pangibabaw ng damit ng bata.


Biblical-a-Xaimkul sa biblia. Bibulous-rt- Mabutasbutas.
Bk-ker-v-Magtalo;
Bicyele-n-Bick'leta.

Bindery-w-Gawaan ng libro. Binding-H-Yari ng libro; pagbalot. Binnacle-n Kahon na kinalalagyan ng gujon ng sasakyan. Biography--Historia ng sariling buhay. Biographer--Ang sumulat ng historia ng sariling buhay.
Biographic- Aiographical-a-Naiuikol sa historia ng sariling buhay. Biped-n-Tawo. Ang hayop na may dalawang paa lamang.
Bird-n-Ibon.

magusap;

inagaway.

Bid-w-Tawad; turing. Bid-r-Tumawad; magturing. Bidder-w-Ang tumawad. Bidding-n-Pagtatawad Bide-w-Tumira; magtiis. Biennial-a-Dalawa dalawang taon; nangyayari sa towing makalawang taon. Biennial-n-Ang nangyayari sa towing

Bird-^-Hulihin

barilin

ang

manga

ibon; mangati.

Birdseye-a-Nakita buhat sa itaas. Birth-n-Panganganak; kapanganakan;


pagsipot.

dalawang taon.
Eiennially-ady.-Sa
taon.

towing

dalawang

Bier-n-Kalanda.
Big-a-Malaki.

Bigness-#-Kalakihan.

Birthday-w-Araw ng kapangapakan. Birthday-a-Nauukol sa araw ng kapanganakan. Birthplace-n-Lugar ng panganganak; bayang tinubunuan. Birthright-n-Katowiran na nagbuhat sa kapanganakan.
Biscuit-w- Bisquit. Bisect-z^-Biakin; dalawahin;
hatiin.

Bigamist-w-Ang tawong may dalawang asawa; ang nag aasawa sa dalawa. Bigamy-n-Ang pagaasawa sa dalawa.
Biggin-n-Gorra ng bata.
Bight-ti-Sulok.

Bigot-w-Ang tawong na umiisip na nasa kaniya ang lahat ng katowiran


at sa

Bisection-n-Paghahati; pagdadalawahin; pagbibiak. Bishop-n-Obispo. Bit-w-Pangatngat; pirasong munti. Bit-7/-Ilagay ng pangatngat sa bibig.
Bit-t:-/wp.-Kinagat.

iba ang

lahat

ng

inali.

Bigoted-a-Matigas
raya.

ang

ulo;

magda-

Bitch-n-Asong babayi.
Bite-n-Kagat.

Bigotry-w-Katigasan ng ulo.
Bile->i-Apdo.

Bite-7AKumagat; kagatin.
Bitter-a-Mapait; masaklajt. Bitterness-72-Kapaitan; kasaklapan.

Biliary -a-Xauukol sa apdo. Bill-H-Tuka. Bill-f-Tukain. Bill-n-Listaban ng anoman.


Bill-v-Ma^lista.

Bivalve n Talaan; tahong. Bivouac-n-Hantay ng isang hnkbo. Biweekly-a-Balang dalawang lingo. Biweekly-a^t?.-Sa towing dalawang
lingo.

Bill-n-Kasulatan.

na maikli. Billet-i;-Patuloyin ang manga sundalo sa bahay ng manga paisano. Billetdoux-n-Sulat na paninta.
Billet n-Sulat

na lumilitaw Biweekly-n-Pahayagan sa towing makalawang lingo.


Blab-z/-Madiwara; sumitsit; magbungangaan; magtaltalan.

Billiard-a-Naukuol
Billiards-n-Billiar.

sa

billiar.

Blab-n-Bunganga

taltalan.

Billiard

cue-n-Panudlok.

Billion-n-Isang libong angawangaw. Billion-a Sang libong angawangawng.

Black-a-Maitim; itim; mapanglaw; walang awa; mabangis. Black-71-Ang itim; kaitiinan. Black-c-Paitiman.

Billow-n-Malaking alon.
Billy-n-Palo Bin->i-Taguan
trigo.

ng
6

policia.

Blackamoor-n- Negro. Blackant-w- K uitib.


palay 6
Blackball-/i-Huag ihalal. Blackbird-7i-Martinez; ibon na maitim,

sisiglan

ng

J3inary-a-Nakahalo sa dalawa.

Blackboard-n-Pisarang rnalaki r

BLI

176

BLO
Blind-7/-Bulagin. Blind-n-Ang bulag. Blindfold--z/-Taki)anin ang mata.

Blacken-r-Umitim; paitiman; padilirnin. Blackguard- y-Mag alibugha; maginura; magalipusta; alipustain; inurahin. pala alipusta; Blackguard-ra-Tawong

tawong hamak. Blackguard-a-Hamak; masama.


Blacking-w-Paiiitim.

Blinfold-a-Natatakpan ang mata. Blindness-n-Kabulaanan; kabulagan. Blink-v-Pumikit; ilagay; ibukod.


Blink-w-Pikit; silip.

Blacklead-n-Tingang itira. Blackness-w-Kaitiman; kadiliman. Blacksmith-n-Panday.


Bladder-?i-Pantog.

Blinker--Panakip ng mata ng kabayo.


Bliss-w-Saya; kasayahan; kaluguran. Blissful-a-Masaya; matuwa; maligaya. Blister-w-Lintos.

Blade-n-Talim/ dahon.
Blaln-n-Sugat. Blame-Ty-Bintangin;
sisihin
sala; magbigay sumbungin; magparatang.

Blister-v-Lumintos.
Blithe-a-Makinis; mainam. Blithesome-a-Makinis.
Bloat-7/-

Mamaga.

kasalanan. Blameless-a-Walang kasalanan.


Blame-w-Sala;

Block 7i-Tangkalag.
Block-^/-Abalahin; ilagay ng tangkalag.

Blanch-u-Mamutla. Bland-a-Malambot.

Blockade-n-Pagsasara ng bibig ng bahia upang hindi makalalabas at makasulat.

Blank--Walang

sulat.

Blank-w-Papel na walang Blanket- ;z -Kumot. Blanket-u-Magkumot.


Blarney-?i-Salitang

papasok ang manga sasakyan. Blockade- t7-Isara n&labasan ng bahia. Blockhead-n-Tawong hindi marunong.
Blond-Blonde-a-Maganda;
balat at rnaganda.

maputi
at

ang

makadadaya. Blarney-u-Magsalita ng nakadadaya. Blaspheme-u-Tumungayaw/ sumpain;

Blond--Ta\vong maputi ang balat.


Blood-;2-Dug6.

maganda

manumpa.
Blasphemy-n-Tungayaw; sumpa; himawa.
Blast-w-Putok na panibag. Blast-f-Putukan.

Blood colored-a-Kulay dugo. Bloodheat-;z-Init na paris ang katawan 6 dugo.

init

ng

Blatant-a-Magulo.
Blaze-n-Liab;
lingas;

lagablab;

apoy.

Bloodless-a-Walang dugo. Bloodshed-w-Kamatayan; patayan. Bloodshot-a-Mapula ang mata.


Bloodsucker-n-Linta.

Blaze-T/'Magliab; inaglingas.

lumagalab;

masunog;

Bleach- v-Mamuti.

Bleak-a-Malamig;
law.

malunkot;
at

mapangmata.

Bloodthirsty-a-Walang awa; mabangis; walang habag; dumudngo. Blood vessel-n-Ugat ng dugo. Bl(Jody-a-Madugo; dugoduguan; dumudugo.

Blear-y-Lumabo

puniula ang

Blear eyed-a-Dirain. Bleat-w-Iyak ng tupa* Bleat-z/-T T miyak ang tupa; rang tnpa.

umiyak

pa-

Bleed-^-Dumugo. Blemish-n-Dungis; batik, mansa.

Blemish-^-Mamansa; dumungis; dungisin.

Bloody-z/-Dumugo; pahiran ng dugo. Bloom- v-Bumuka; bumulaklak. Blossom-n-Bulaklak. Blossom-^-Bumulaklak. Blot--Mansa; dnngis; dumi. Blot-v-Dungisin; mansahin; manimhan. Blotch-n-Mansa. Blotch-v-Mansahin.
Blotter-^ -Sicante; pan< la m >>. Blouse-w-l:aron.u ]>ang ibabaw. Blow-^-Umihip; ihijian; hipun; humihi]>;
j

Blench-7/-Umurong; tumakot.
Blend-7/-Ihalo;

ilahok.

Blended-a-Nakalahok; nakahalo; buhaghag; may halo; may lahok. Bless-tf-Hulugin ang gracia ng Dios. Blessed-a-Mapalad; malvvalhati.
Blessing-w- Gracia ng Dios/ Kapalaran. Blest-a-Masaya.

Blow-n Ihip. Blow-n-Sumbi; bugbog; tampi; Rimtok; bungo; salpok.

dagok;

Blow-v-Bumuka.
Blow-n- Bulaklak. Blower-n-Taga ihi)>.
Blown-?', p. 7).-Nakaihip.

Blet--Pagkabnlok kahinugan.

ng buuga dahil

SM

Blight-z/-Sirain. Blight-n-Sira; pagkabutod.

kasiraan.

Blind-a-Bulag.

Blown-fl-Hambog; mayabang. Blowpipe-w-Pangihip. Blowse-?i-Barong pang-ibabaw;

BOG
Blowze-/z-Babaying mataba at mapula ang muklia. Blo\v/y rt-Magaspang; last<>*. Blubber-n-Taba ng isdang malaki. Blubber T/-Umiyak; pinnangit dahil sa
pagiiyak,

177
Bogue-o-Howad; hindi
Boil-r-Kumulo;

B60
totoo; falso.

inaluto; hituin; kuluin;

magpakulo; ihalabos. Boil-n-Kulo; pagkukulo.


Boiler-w-Pobia.

Boisterous-a-Malikot;
law;

maharot;

maga-

Bludgeon-n-Palong maikli; palo. Blue-a -Ay.ul. Blue-w-Kulay a/.ul. Blue-v-Tinain ng a/.ul. Blues-n-Kalungkutan; Kapanglawan.
Bluff-a-Maluag. Bluff-n Batong matirik at malaki. Bluff-v-Takutin.

mapang

gulo.

Bold-a-Matapang;
has.

vvalang Kaba;

mara

Boldness-w-Tapang; katapangan; tining ng loob; kapangahasan; sigla' dahas;

kawalan ng takot.
Bole-?t-Ang puno ng kahoy. Bole-n-Isang sukat 6 panukat. Bole-n-Pusali na ginagamit sa pag gagawa ng tapayan. Bolster-n-Tungkod/ tukod. Bolster-r-Itungkod; itukod.
Bolt-n-Tornillo na

Blunder- //-Mali; pagkakamali. Blunder- u-Mamali. Blunderbuss-n-Baril na maiksi at malaki

ang butas.

Blunt-a-Pudpod; salsal ang dulo. Blunt-f-Pulpolin; salsalin; pudpuran. Blur-f-Palabuin; lumabo. Blur w-Mansa. Blurt-v-Sabihin ng pabigla at malakas. Blush-n-Pamumula ng muc-ha. Blush-v Mamula ang muc-ha.

may

ulo.

Bolt r-Magsabi ng ibukod.

pabigla;

bithayia;-

Bomb-n-Bomba.
Bonibard-2/-Ihagis

ng bomba;

barilin

ng

hambog. Bluster n-Kahambugan; kayabangan.


Boa-a-Sa\va.

Bluster-i/- Maggulo; ng malakas at

magalit;

magsalita

kanyon. Bombsbell-n-Bala ng kanyon. Bonbon-n-Matamis. Bond-n-Katibayan; panali; panagat. Bond-r-Tibayan ng panali 6 panagot.
Bond-rt-Kulong;
preso.

Boar-n-Baboy na

lalaki.

Bondage-n-Pagkapreso; kalagayan alipin.

Board-n-Tabla. Board-v-Ilagay ng tabla; ilatag ng tabla.

Bondmaid n-AHping

babayi.

Board-v-TumuIoy; sumuno; manuluyan; Boarding -?i-Pagsusuno/ pagtutuloy. Boarding house n Tuluyan. Boast-n-Hambog; kahambugan; kahanginan; kayabangan; yabang. Boast-v-Maghembog; magbangin; mamansa. Boastful-a-Hambog. maparangalan; mapaghangin; mayabang. Boat--Bangka; banka. Boat-u-Mamanka. Boatman-?i-Bangkero. Boatswaim-n-Ang puno na namamahala
sa

Bondman-?*- Ali pin. Bondsrnan-7i-Taga panagot. Bone-n Buto. Bone-f-Alisin ang buto.
Bonfire-n-Siga.

Bonne-n-Ang pagaalaga sa isang bata taga alaga ng bata; taga iwi.


Bonnet-n-Tukarol.

Bonny-a-Maganda; masaya; maligaya. Bonny( labber-n-Gatas; na inalapot. Bonus-n-Ganting palad. Bony-a-Mabuto; butuhan.
Booby-n-Ulol/ bubo.

Book--Libro.

mga banka ng

isang sasakyan.

Bob-;-Kiliisin ng pabigla. Bob-t-Kumilos ng pabigla.

Bobbin-n-Ikiran. Bobbinet-n-Puntas. Bobtail-n-Maikling buntot. Bob\\ hite-w-Pugo. Bodiless-a- Walang katawan.

Book r-Ilagay sa libro. Bookbinder--Taga gavva ng libro; ang guma^awa ng libro. Bookbindery-n-Tahian at balatan ng
libro.

Bookcase-?i-Lalagyan ng

mga

libro.

Bodily-a-Nauukol sa Kata\\an. Bodkin-n-Kasangkapan pangbutas. Body-91-Katawan

Bookish a-Masipag rnagaral. Book k eeper-w-Tenedor de libro. Book keepiing-w-Ang pagtatanda


libro.

sa

Pookseller-;/-Ang
libro.

nagtitinda

ng

mga

Body -p-Ibigay ng

liiteura.

Bog-n-Burak kaburakan; banlik. Boggle-r-Gawin ng pabigla; gawin


pabastos.

ng

Bookworm-n-Ang tawong walang gawa kundi bumasa sa manga libro; ang maraming nabasa sa libro.

23

BOU

178

BRA

Boom-n-Palo ng sasakyan na lumampas sa .dulo ng cable 6 tanikala na nakakahalang sa labasan ng ilog. Boom-w-Sigaw na malakas. Boom-c-Sumigaw ng malakas. Boon-w-Kaloob; favor; kapalaran. Boon-a-Masaya; masagana. Boor-n-Tawong mahirap. Boorish-a-Bastos; magaspang. Boost- oBuhatin; tulungin. Boot-?i-Patong; gamot. Boot-u-Makinabang; ipatong; tumubo.
Boot-n-Bota.
Boot-u-Sipain; isuot

Boulevard- w-Carsadang maluang. Bounce-i-Udlot. Bounce-i;-Udlotin; umudlot.

Bouncer-n-Bagay

na malaki; tawong sinungaling. Bouncing-a- Malakas; malaki. Bounds- Hanga; wakal; wallas; udlot; lundag; lukso. Bound- c-Ilagay ng manga hanga. Bound- u-Lumundag; umudlot; lumukso.
T^ouud-i'.imp.

&

p.^.-Tinali;

nakatali.

Boundary-n-Hangahan; hanga;

ng

bota.

Booth-n-Tiakad;
sapatos.

peria.

Bootjack-w-Kasangkapan pangpaalis ng
Bootless-a-Walaiig sapatos:

walang ka-

buluhan; di pakikinabangan. Booty-w-Ang ninakaw. ]-5orax-#-Sal de sosa. Border--Gilid; tabi; vvakal; wakas; baybay; dagdag; gasa; hanga; hangahan. Border- c-Uinabot sa gilid; abutan ang
gilid.

wakal; wakas; danay; hibaybay; katapusan. Bounden-a-Dapat gawin. Boundless-a- Walang hanga. Bounteous-a-Sagana; inaganda ang loob. Bountlful-a-Masagana; husto. Bounty-n-Pabuya; ganting palad. Bouquet-H-Tali ng manga bulaklak. Bourn-Bourne-n-Sapang munti. Bout-n-Talo; away; laban.

Bovine-a-Nauukol
otoro.

sa

bale ang

lalaki

Bordering-rt-Nakaka hanga. Bore-y-Butasin; balibulin; barenahin. Bore-w-Butas; tawong ikinayayamot. Borough-n-Bayan. Sorrow- u-Manghiram; hiramin; sumandali.

yumuko; iyuko; sumuko. Bow--Yuko; bati; tango. Bow-n-Anomang bagay na baluktot.


Bow-c-Batiin;

Bowed-a-Balantok; baluktot.
Bowel-;z-Isaw; bituka. Bowel-u-Alisan ang manga
Bower-;fc-Bahay
bituka.

nan

na

na munti sa walang dingding


sa
loob.

halamaat

may

Bosh-#-Kaululan. Bosom-n-Dibdib; puso. Boss-n-Aino; panginoon; puno; jeffe. Boss t;-Mamahala; magpurio; magjeffe. Botany-H-Karunungan tungkol sa mga gulay; kahoy/ at bulaklak. Botch-n-Pamamaga; mansa; gawa na hindi tama. Botch-i;-Mansahin; gawin ng pabastos. Both-a-Dalawa; kapwa. Both-^>ro.-Ang dalawa; kapwa.
Bother-rx-Yamutin; abalahin;
.

mga uupuan

Bower-n-Ang bumati; ang yumuko. Bowknot--Tali na mainam. Bowl n-Mangkok.


Bowlder-^-Botong malaki. Bowlegged-a-Mabilog ang binti. Bowline-n-Lubid ng layag. Box-n-Kahon; kaha. Box-w-Sumbi; sampal; palo; tampal. Box-t'-Ilagay 6 isilid sa kahon; ikahon. Box-f-Sampalin; magboxiug. Boxer-n-Ang niariinong magboxing.
Boxing-w- Boxing. Boy-n-Batang lalaki. Boyish-a-May ugaling batang lalaki. Brace-^-Pareja,- tun^k ><1; <li|ia,- dalawa.
Iirace-''-ltun i:k
i

yumamot;

umabala. Bother-n-Yamot; abala; hirap; pagal. Botheration-n-Abala; yamot, kayaniutan.

Bots-Botts-n-Bulati sa lalamunan tuka at sikinura ng kabayo.


}

bi-

nl.

Bracelet-w Pulsera.
-

Bottle- ,;-Bote. Bottle- c-Ilagay 6 isilid sa Bote.

Bottom-a-Ang sa

ilalim.

Bottom-n-Pusot; puit; ang ibaba. Bottomless a- Walang pusot; di matarokl Boudoir-n-Silid ng lialmyi. Bough-Malaking sanga. Bought-7/-/^. Binili; namili. Bouillon n-Sabaw

I)i acket-?/-Tungkod. Bracket-v-Itungk( >d Brakish-a-Maalat. I'.rad w-Pakong maikli;


.

pakong

maliit

at

walang

ulo.
r
;

maghambog

niagha-

Brag-?i-Kahambiigan; hanginan.

kayabangan; ka-

Brag-a-Mahambog; hambog mayabangBraggart-n-Tawong hambog 6 mayabang-

Boulder -w-Batong inalaki.

Bill

Braggartism-w-Kahambugan; ngan; kahanginan.


Braid-w-Trintas.

kayaba-

Braid-r-Trintasin; mamirintas. Brain w-Utak; sa ulo.

Brake-n Pangpigil.

Brakeman w-Taga
Bran-n-Darak.
Branch-n-Sanga. Bram-h-rt-Kasanga.

pigil,

Break- n Basag; sira; tipo; lagot; kasiraan; puang. Breaker-w-Ang maninira; maninira. Breakfast-**- A Dalian. Breakfast-^ Kumain ang agahan. Breakneck-w-Lugar na matirik. Breakneck-rt-Matulin na matulin.

Brakish--Tapsim; maalat;

maasim.
tinik.

Break water-n-Harangan ng

tul>i^.

Bramble--Kaugoygoyan na may

Breast-n-Dibdib; loob ng dibdib. Breast-v-Salubungan; lumaban; huuiarap.

Breastbone--Buto
Breastpin-w-Alfiler. Breastwork -n-Kuta.

ng

dibdib.

Brand-i-Tanda; marka; tatak; tala; kasangkapang pang lagay ng tanda. Brand-7'-Tandaan; markahin; lagay ng
i

tanda; tatakan; talaan;

Branding-n-Pag lalagay ng tanda; panananda; pananaktak. Brandish- r-Kawayin; pagpagin; ipagpag.

Breathe-w-Ang hininga. Breatbe-?;-Huminga. Breathing-n-Paghihininga. Breathless-a-Walang hinga. Bred-u imp. &p. ^.-Nagalaga. Breeeh-w-Puit.
Breech-r-Ibigay ng salawal. Breeches-w-Salawal.

Brandish-M-Kaway; pagpag. Brandnew-ft-Bagongbago.


Brandy-n-Alak.

Breeching--Salawalin. Breed-n-Magiwi; magalaga.


itik.

Brant-w-Gansang ramo; bibi; Brash-a-MarupOK; mainit ang


butlig.

Breed-;/-Lahi

ulo;

ma-

Breeding-n-Kagalangan; kaugalian; asal; galang; turo; dunong; karunungan;


kagalingan; inam
ralan.

Brash-n-Butlig. Brasier-Brazier-n-Ang
dilaw.

ng

kilos;

pinaga-

marunong gumawa ng mga kasangkapan ng tansong

Brass-n-Tansong dilaw. tanso; Brassy-a-Parang


tanso.

may

halong

Brat-n-Batang hamak. Bravado-w-Tawong hambog. Brave-a-Matapang; mangahaa bayani; marahas; marikit. Brave-n-Tawong matapang. Bravery-n-Katapangan; dahas; kapangahasan; tining ng loob. Bravo-M-Tulisan na matapang. Bravo-?w^er.-Mabuti; tapang. Bra\vl--Gulo; talo; away; usap. Brawl-i^-Makipagtalo; mag usap. Brawn-w-Lakae; kalakasan.

Breeder-w-Taga alaga. Beeze-n-Hangin; amihan; habagat Brent-n-Gansang lalaki. Brethern-n-Magkakapatid. Brett-n-Carruageng mahaba. Breve-n-Nota ng musica. Brevet-n-Kalagayang mataas pero wa lang dagdag ang sueldo.
Brevity-n-Kaiklian. Brew-v-Ilahok.

Brew-^-Gumawa ng

servesa.
r

Brew-n-Lahok. Brewery-n Gavvaan ng serv esa.

Brewhouse-w-Gawaan ng servesa. Brewing-n-Pag gagawa ng servesa.


Bribe-n-^uhol. Bribe u-Suhulin; Bribe ry-n-Suhol;

suhulan.

Brawny--Malakas.
Bray-v-Durugin; Bray-t>-Pumutok.
dikdikin.

pagsusuhol. Bricabrac-n-Manga sangkap na munti mula.

Pray--Iyak ng kabayong Bray-v-Umiyak ang mula.

ang halaga. Brick-n-Lario;


Brick-ti-Ilagay

ladrillo.

ng

lario.

Brazen-a-May halong tanso; bastos.


Breach-ji-Puang; sira; puit ng Breach-t/-Pumutok. Bread-w-Tinapay.
Breadth-?? -Luang;
baril.

Brickbat-w-Pirasong lario. Brick kiln-n-Gawaan ng ladrillos 6


Bricklayer-?i-Kantero.

lario.
lario.

Brickmaker-w-Ang gumagawa ng

lapad;

kapalarun;

Bridal-a-Nauukol sa kasal.

kaluagan. Break-v-Basagin; Birain; tipuin; biakin; lapakin; bumasag; masira/ tumipo;

Bride-w-Mapangasawa.
Bridegroom-?i-Lalaking bagong kasal.

Bridesmaid-M-Babaying
Bridge-w-Tulay.

abay ea kasal.

lumagok; lagutin:

masayang.

fiRO
Bridge-v-Ilagay
tiilay.

180
tulay;

BUG

ng
.

gumavva ng

Bri<lle-n-Cabesada
Bridle-^-Pigilin. Brief-a-Maikli.
Briefly-a<i?y-Agad;

Brogue-n-Salitang utal. Broil 7/-Lutuin sa baga. 'Broke-v.imp -Sinira; sumira.


Broken-z;-Basag; sira.

Brokenhearted-a-Malunkot

na

malun-

mayamia.

kot;

malumbay.

Brier- Briar-w-Tinik. Briery-a- Matinik.

Broker--Kativvala; negociante.

Brig-w-Sasakyan na

may lamang

dala-

wang

palo.

Broma-w-Pagkain. Bronchial-a-Nauukol sa baga. Bronchic-a-Nauukol sa baga.

Brigade-n-Tatlong regimientong sundalo. Brigand-n Tulisang; masamang tavvo;

tawong

suitik.

Americano Broncho-n-Kabayong munti at matigas ang ulo. Bronze-n-Lahok ng manga metal


tila

na

na

Bright-a-Makintab; maningning/ inaliwanag; makisap/ malinaw/ malinis. Brighten-v-Lumhvanag; liwanagan/ pakintabin/ pakinisin. Brightness-w-Kaliwanagan; kisap; nang; kintab; kinis; dilag.
ki-

tansong pula.
sa dibdib.

Brooch-n-Alfiler

Brood-w-Akay. Brood-u-Takpanin ng itlog 6 akay; magisipisip; magwariwari. Brook n-Saloysoy; ilog na munti; sapa.

Brilliance-n-Ningning; kisap; dilag. Brilliancy-w-Kisap; ningning; dilag. Brilliant-a-Makinis; maningning; inakisap; makinang; makintab. Brilliant-n-Brilliante.

Brook -v-Magtiis;
Broom-n-\Valis:
Broth-n-Saba\v.

matiisin.
lavvis.

Broomstick-^-Tangnan ng

walis.

Brim w-Gilid; gasa; tagiliran. Brim-v-Punuin; pumuno hangang


gilid.

sa

Brother n-Kapatid na lalaki. Brotherhood-w-Ang pagkakapatid; punan. Brother-in-law-n-Bayaw; siaho.


Brotherly-a-Parangkapatid. Brougham->i-Carruage. Bro\v--Noo.

kati-

Brimful-rt-Puno

hangang sa

gilid.

Brimstone-tt-Batong Matigas.
Brindel-Brindeled-rt-Batikbatik. Brindle n- Batik.
Brine-n-Patis; tasik.

Brine-^-Asinan.
Bring-y-Dalhin;

magdala;

ilapit.

Briny-a-Maasim.
Brisk-a-Maliksi; magdala; masaya. Brisket n-Dibdib ng hayop.

Bristle-n-Tutsang. Bristle-v-Tumutsang.

Browbeat- i;-Takutin ang kapwa sa salita lamang. Brown-a-Kayumangi. Bro\vn-w-Knlay kayumangi. Brown-v-Tinain ng kayumangi. Lrownish-a-Kulay trigo; kayumanguing mura. Bruise --Bugbog.
Bruise-2/-Bugbugin;

bumugbog.

Bristle-v-Tumindig ang tutsang. Bristly-a- Matutsang. British-a-Naunkol sa Inglaterra. British-n-Ang tawo sa Inglaterra.

Bruiser-n-Tawjng bastos at malakas. Brunette-?*-Babaye na hindi ma])iiting


inaputi.

Brunt- -Alsa, untog.


Brush-H-\\"alis

Lakas ng isang

suntok;

Briton-n-Tawong Ingles; Ingles. Brittle-a-Marupok; laluingin; malutong;


bitakin.

na munti; escoba.

J3rush-7/-Escobahin; la \visin.

Broai-h--Aspile; kasangkapang matulis. Broach-7/-Butasing; ipahaya.s_ Broad-a-Malapad; nuilnang. Broadax-w-Palataw na malapad ang tar
.

Brushwood-//

lim.

Broadcast-n- Pagsaaabog.

Brusqae-o-Magaapang, Brutal-a-Bastos. walang a\va; parang hayop; lundi inanmmig inaawa. kabasBrutality-n-Kawalang ng a\\-a; tosan: kalialayan; kahayupan, kabagsikan.
1

Broadcast-a-Masabog.

rute-n-Hayop; tawong bastos.

Broadcloth-n-Kayo parang merino. Broaden-z/-Luangin; unman-:.


I

Bnbble-M-Bula.

Broadside-n-Tagl ra n Broads word-n-Sabat na malapad


i
.

at

ma

Bubble-V-Bomula; bumnkal; sumilal- IMI, luimulubok.


I'lu'caneer-n-Tulisan dagat.
Biu'k-//

liumining;

talim.

Frogan-w-Sapatos na magaspang.

Tsang

lalaki/

negro.

ftflN

181

BltS

Buck-r-Sumu wail; uiuurong. Bucket -tf-Timba; baldi; paniiuba.


Buekle-n-Hibilla. Buckle-v-Hibillahin.

Buckle-^Humubog; bumaluktot. Buckram-n-Sukob. Buckshot-n-Per de gones. Backskin-fi-Katad ng tupa 6 usa. Bud-n-Buka. Bud-u-Bamuka; iaabak. Budge-u-Gumalaw. Budget-n-Ang Bayong at ang laman. Huff x-Katad na ipinagamot sa langis.
Buffalo-n-Kalabaw. Buffoon-n-Bubo; payaso. Buffoon-Buffonish-a-Matuwa. Buffoonery-n-Biro; katuvvaan.
Bug-n-Surot.

Bung-n-Tap6n; pasak. Bunghole n-Butaa ng bariles. Bungle-7/-Gawin na Rung papaano. Bungling a-Bigla. Buak-n-Hihigan; catre.

Bank-v-Mabiga sa hihigan; tuinira sa. Bunker-w Lalagyan ng uling. Bunting-n-Kayong pangayak. Bunyon->i-Pamamaga ng daliri ng paa. Buoy-?i-Tanda na lumutang sa ibabaw ng tubig at tinuturo kung saan dapat inagdaan ang manga sasakyan.
Buoy-y-Palutangin.

Buoyancy -tt-Gaan.
Bouyant-a-Magaan; masaya. Burden-H-Tinibang; bigat; gawa; kahirapan; kapagalan. Burden-r-Ipatrabohin ng mabigat. Eurdensome-a-Mabigat;niahirap;matindi. Burdock-n-Mores. Bureau-H-Aparador; officina. Burg-n-Nayon. Burgess- w-Hukom sa nay on Burgher-n-Ang tuniitira sa nayon.
Burglar-n Magnanakaw.

Buggy-a-Masurot Buggy-n-Karruageng munti.


Bugle-n-Corneta.

Bugler-n-Ang corneta.
Build- t'-Itayo. gumawa; gawin. Bnild-w-Yari ng isang bahay/ paraan sa

pagtatayo. BuilcQug-n.Babay.

Bulb-n-Bukba.
Bulb- v- Man laga: hmia\e.

Bulbous-a-Mabukba. Bulge --Hubog sa labas.

Bulge-r-Humubog sa
Bulk-n-Laki.

labas.

Bulky--Malaki.
Bull-*H-Toro;

bakang

lalaki.

Bull-a-Malaki; mabagsik; mabangis. Bulldose-z/-Takotin sa salita lamang. Bullet-n-Bala.

Burglarize-f-Gumapang: magnakaw; nakawin sa bahay. Burial-n-Paglilibing; baunan. Burin-n-Kasangkapan ng platero. Burlesque-n-Katuwaan. Burlesque-a-Matuwa. Burly-a-Malakas; malaki. Eurn-w-Sapa/ saluysoy. Burn-w-Sunog; paso, silab; paltos. Barn-v-Sunugin; silabin; sigan; papagpasain; maglingas; magliab; mapaso;.

Bulletin-n-Pabayag. Bull frog--Palaka. Bullion--Ginto 6 pilak na hindi Bulloek-n-Bulo. Bulls eye-n-Gitna ng targeta.

masunog. Burner-n-Manunog; tagasunog.


Burning-a-Mainit.

pa.

Burning-n-Pagsunog; pagliab; paglingas;


pagsilab. Burnish-z;-Bulihin/ pakintabin.

Bully ft-Tawong

hambog

at

masama,

Bully- v-Maghambog; lumampastanganin. Bulwarl .-w-Maliit na kuta.

Burnish--Buli. Burnt-v p. ^.-Nasunog; na^asunog. Burro-n-Jumento.


Barrow-i/-Nayon; Hukay ng hayop. Burro w-v-Huk-ayin ang lupa; humukay
sa lupa.

Bumblebee-n- Bubuyog.

Bump-n-Umumpog; untogin.
Bump-y-Umpog; untog.
Buniper-n-Panumpog.

Bumpkin-n-Tawong bastos; ulol; tawong bukid.


Bumptious-a-Mangahas. Bun-Bunn-n-Pandesal.

hamak 6

Bunch >i-Buig-n-Kiwan. Bunch r-Bumoig; isama.


Bunrhy-a-May buig; mabuig. Bund--Katipunan.
Bundle--Bigkis; balot.
Bundle-v-Ibigkis; kiean.
ibalot;

Burst-2/-Pumutok; suuiabog. Burst-y-Magputok. Burst-n-Putok. Burthen--Bigat; hirap; kahirapan, Burthen-v-Bigatan; mahirapan.


Bury--6/-Ilibing;

ibaon;

humukay.

Bush-n-Ugoygoy. Bush-t>-Magsanga. Bushel-n-Caban. bushy-a-Masanga: malago.


big-

balutan;

Burtily-t?-Masipag.

Busk-f-Iayos, ihanda.

CAl
Busom-w-Loob ng
Buss-w-Halik.
dibdib.

182

CAL

Buttery-rt-May mantiquilla.

Buss-7/-Humalik; halikin. Bust-72-Larawan ng ulo at balikat. Bustle-n- Kadalian; hakasipagan;


plitan.

Bustle-v-Maghaplit; magmadali. Busy -Masipag; may ginagawa. Busy-t'-Sumipag; maghaplit.

But-cow/-Bagkus

ngunit; datapua;

yamang.
But-ady.-Yamang; bagkus. But-w-Hanga.
Butcher-w-Mangigilit. Butcher-y-Patayin ang hayop. Bucherknife-n-Cuchillong malaki.

Buttock-w-Baywang; pigi. Button -w- Bu tones. Button-?/-Magbutones. Button hole-n-Uhales. iutress-n-Haliging bato na pangpatibay sa bahay. Buxom-a-Mataba; malakas; masaya. Buy-^-Bumili; mamili. Buyer-w-Ang namimili. Buzz-n-Haging; Haginit. Buzz-i?-Humaging.
Ry-prep.-Sa sakay.
By-adv.-Sa, tabi; malapit
sa.

By-Bye-i-Paalain. Hy-end-n-Sariling
at

interes.

Butchery-n Pagpatay; kamatayan. Butler-to-Tagaingat ng mga alak pagkain. Butt-w-Malaking bariles. Butt v-Idugtonjr. Butt end-w-Dulong malaki; puit.

By gone-a-Nakaraan. By gone-n-Anomang bagay na nakaraan.


By-lavv-n-Ordenanza; utos.

By-name-n-Bansag. By-name-v-Bansagin. Bypath-n-Landas na


Byroad-n-])aan

tago.

Butter-w-Mantiquilla. Butter-7'-Ipahiran ng mantiquilla. Butterfly-w-Paroparo. Bnttermilk-w-Gatas na walang laknip.

na tago. ?ystander-n-Ang nanunuod. Byway-n-Daan na tago. Byword-n Karaniwang salita; talinhaga

Cab-)t-Carromata.

Cairn -^-Bunton ng

bato.

Cabal-n-Kapisanan ng tawo; katipunan.


Cabal-7/-Magakala.

Cabbage-n-Repolio.
1

al)l)age-r-Umitin;

umuniit.

Caisson-w-Sisiglan ng bala ng kanyon; lalagyan ng bala ng kanyon. Caitiff-i-Tawong hamak 6 bastos. Caitiff-a-Masama; hamak bastos.

Cabin-w-Salong; kubo. Cabinet-n-Aparador.

Cajole v-Palayawin. Cajolery-w-Pagpapalaya\v.

Cabinet

ma

er

w-Ang gumagawa

nang

aparador. Cable-n-Kable.

mga

Cable v-Magtelegrama. Cable-gram-w-Telegrama; Hatid Kawad. Caboose- w-Coche.


Cacao-n-Cacao; Puno ng cacao. Cackle-v-Tumilaok. Cackle-n-Talaok.

ake-n-Mamon; bara. maging matigas. mahapis; Calamitous-a-Mahirap; masakuna. sakit;


(

Cake--z/-Tumigas;

ma-

Calaboose-^-Bilango; calaboso. Calamity-n-Sakuna; kahapisan; kahirapan; siraan

kapahamakan; ng puri.

kasakitan;

ka-

Cad-w-Tawong

bastos.

Calash--Carruage na uniiibrang ang itaas.


Calcareous-rt-Parang apog;
jppg.

alisin

Cadaver-?i-Bangkay; Enrol. Cadaverous-ft-Parang patay;

may halong

maputhi;
jalal<).

mukhang patay. Caddisli-^-l'astos; linnuik;


sasalita.

Calcimine -w-Pamalitada.
Calciininc r-Pumalilada. Calculate ?'-Balakin: kuentahin; bilangin: tasahin; bumilan.i:. Calculation-n-BilangJ kucnta; lialak; katasahan,kabilugun. CaK-ulntor-w-Taga bilan.tr; ang gumagawa ng kucnta. Calculous-a Parang bato. loob ng pantog; t'alculous// Bato sa

Cad<ly -//-Maliit na sisiglan ng cha. Cadence-n-Pagkaayon ng voces sa pag

Cadet-n-Ang hukbo.

na.L

aural

nj>

mairpunn sa
kai-ilian.

Cafe-w-Kestaurant;

fmda;

Cage--Jaula; kulungan Cage-^-Ilagay sa jaula. Caiman-N-Buaya.

ng ibon.

Paraan ng imgkuenta.

CAN
Caldron-n-Kawa katingan. Calendar-tt-Calendario; almanake.
Calf-H-Bulo. Caliber-n-Laki.
Calico-n-Cita; sita.

183
(

CAN

Calipers-n-Panukat nang inga bagay na mabilog. Calisthenics-n-Ejerou'io; Pagsanay. Calix-n-Balat ng bulaklak. Calk-w-Pasakin; tasakin. Calk-n-Pasak; tasak. Call-i'-Tumawag; tawagin; dapitin; inau:
visita;

Cancel-y-Lipulin; burahin; umayaw. 'ancellaton-n-Pagbura; paglipol. Cancer-n-Pigsa. sa pigsa. ( /anc'erous-rt-aNuukol Cancrit'orm-a-May hitsurang aliiuango; hitsurang aliinango. Cande-labrum-n-Lalagyan nang candila; candilero,
1

Candid-OrTanay totoo; ganap: rnabait; tapat ang loob; walang labas sa inatowid.

visitahin;

dumalaw.

Caller-n-Ang magvisita; Tagatawag. Calling-n-Tawag; hanap buhay. Calligraphy-w-Sulat na mainain. Callosity-n-Kalipakan.


t'allous-w-Lipak.

Candidacy-w-Pagkacandidato. ( anlidate-n-Candidato. Candidature-w-Pagkacandidato.


1

Candidly-atfa/.-Tunay; totoo;

tapat.

Candle w-Candila.
Candle-stick-w-Tirikan ng candila; can->
dilero.

Oillous-a-Malipak. Callow-o- Walang balahibo.

randle-light-n-Ilaw
loob.

ng candila.

Candor-^ -Katapatan 6 katibayan

nang

Oaim-n-Kawalan ng hangin. Calm-a-Tahimik; walang gulo; payapa; mahinahon. Calin-r-Katahimikan; humimpil; tumahimik;
pahimpilin; palubayin;

paya-

pain; itiwasay; puraayapa.

Candy-w-Matamis. Cane-n-Cawayan; baston; tungkod. Cane-f-Hampasin ng baston. Cane brake-w-Tubuhan. Canine-a-Parang aso; nauukol sa
Canister-n-Bala

a.so;

Calmness-H-Katahimikan; kapalagayan; kapayapaan; kapanatagan.


Caloric-^-Taginit; panahon ng init. Caloritic-a-Mainit; nauukol sa init. Calumniate-7'-Bintangin; niagbingtang.

ng kanyon na kung

lu-

sasabog. Canker-w-Gibik ng suso;


suso.

magpak ay

pamamato ng

Calumniation--Bintang; pagbibintang. Calumniator-n-Ang nagbintang; hindi


taina;

masama;

falso.

Calumniatory-a-Falso; nungaling.

hindi

tama;

si-

ang suso; mamata ang suso. Cannel coal-w-Ulingna maitim at matigas. Cannibal--Ilongot; ang tavvong kuinakain ang kapwa.
Canker-7/-Gumibik
Cannibalism-/?- Kasalbahian; pagkasalbahi; pagkakain ng Kapwang tavvo Cannon-??- Kanyon.

Calumny-w-Paratang na
6

falso; alibugha.

Calve-7y-Manganak; (nauukol sa kalabaw


baka.

Calyx-w-Manga dahon sa labas ng bulaklak.

Cambric-M-Cambray,
Came-t* ttnp.-Dumating.
.

Cannonade-^-Kumanyon. Cannonade-n-Pagpuputok ng kanyon. Cannon ball-n-Bala ng kanyon. Cannon shot-n-Putok ng kanyon.--Cannot- Walang kaya; di inaka. Canoe-w-Bangka.

Camel-w-Camelo.

Camera-H-Kasangkapan sa pagkuha ng
retrato.

Canoe-t>Mamangka.
1

anon-n-IJtos;

regla.

Camp-n-Lugar ng pagpabinga ng hukbo; pahingaban ng hukbo. Camp-v-Magpahinga. Campaign-?t-Panahon ng pag lalaban ng


hukbo. C amphor-w- Alcampor. Camphorate-f-Ilagay ng alcampor. Can-f-Maka; umubra.
Can-?i-Lata.

Canonic-Canonical-a- Nauukol sa regla. 6 utos. Canonize- v- 1 lagay sa pagkasanto ang

namatay. Canopy-n-Tabing; baldokan.


Canopy-z/-Itabing; ilagay

ng

tabing.

Cant-v-Kuinanta;

mag

awit.

Cant-n-Salita na nal>akahawig sa kanta labas ng sulok.

Canal-n-Sangka; padaluyan ng tubig; sangkang patubigan. Canard-7i-Daya; hibo. Canary-w-Ibon na munti at azul ang
kulay.

Canteloup-Canteloupe-;j-Munting melon. Cantata-w-Poema na may halo ang mga;


kanta.

Canteen-H-Tindahan; lalagyan ng tubig. Canter-n-Takbo.

CAR
Canter--z/-Tumakbo.

184

CAR
Carat-^-Timbang ng ginto.

Canticle-w-Ang kanta ni Salomon.

Canton rlannel-n-Frenela.
Canvas-w-Balindang. Canvas-back-#-Patong dagat.
Canvass-z'-Siyasatin; humanap ng voto. Canvass-n-Siyasat; paghanap ng voto. Cap-7i-Tukarol; gorro. Cap-i>Tuptopin; takpan; tapusin. Capable-a-May kaya; bihasa; mabait; sa-

Caravansary-?;-Tulutan. Carbine->i-Baril na maikli. Carboli c-a-Carbolico.

Carbon-n-Uling.

Carbonaceous-a-May halong uling.


Carboy-ft-I)amajuana.
Carbuncle--^-Pigsa.

nay; sapat. Capacious-a-Maaliwalas; luang; malaki.

maluag;

malaki.

Carcass-n-Bangk ay. Card-w-Suklay ng balahibo. Carl-w-Sulat na maikli; Pirasong carton na may nakasulat ang ngalan; baraha.

Capacity -fj-Kalaparan; sukat; takal;

Cap-a-pie-arfv.-Mag buhat sa ulo hangang sa paa. Caparison -n-Kasangkapan ng cabayo. Caparison--z/-Gayakin.

Cape-n-Kapa.
Caper-u-Maglikot; maglundagan. Caper-n-Likot; lundag.
Capillary-^- Parang

Card-r-Suklayin ang balahibo. Card board-n-Carton. Cardia-w-Puso. Cardiac-a-Nauul\ol sa puso. Cardialgia-CardiaJgy-^-Sakit ng puso. Cardinal-rf-Unang; mahalagang. Cardinal-w-Cardinal.
Care-n-Ingat;

pagkakalinga;

pagiingat;

buhok.

pamamahala; kahirapan.
Care-?7-Ingatin;

Capital-a-Nauukol sa buhay 6 ulo. Primero sa halaga; mainam; marikit. Capitals-Capital; mauscula.

pamahalaan; mamabala.
maalaga; makalinga;

Careful-a-Maingat;

mapagsunod.
Careless-a-Pabaya; walang ingat; mabagal; walang kalinga; walang ayos. kaligtaan; Carelessness-/z-Kapabayaan;

Capital-n-Puhunan.
Capitalist-?-Ang

may puhunan; ang


.

na-

mumuhunan.
Capitalize-r-Mamuhunan
Capital letter-?-Letrang mauscula. Capitat,ion-H-Pagpugot. Capitol-n-Bahay ng gobierno. Capitulate-2/-Sumuko. Capitulation-n-Pagsuko.

katamaran; kabagalan;
ayos.

kawalan ng

Careen-y-Hnmilig;

humapay.

C^areer-w-Carrera/ palakad; hanapbuhay. Career-t'-Lumakad ng matulin* Caress-v Alindugin; palayawin.


1

Capon-n-Kapon.
inam; pagkaibig. Capricious-a-Mainam; maligaya. Capsicum-n-Paminta.
Caprice-w-Ligaya;
Capsize-7/-Itaub; tumaub. Cai>sixe-r-Pagtataub.

(
(

aress-n-Alindog; anis; palayaw. are\vorn-a-Pagod; mahirap, Cargo-fi-Panramahala; ang nilulan.


1

Caribou--Kalabaw.
Caricature-n-Retratong mapanatawa. Caricature-f-Guma\va nang retratong
falso.

Capsular-Capsulary-a-Hitsurang ca])sula;

nauukol sa capsula.
Capsule-n-Capsula. Captain-n-Kapitan; puno. kalagayan Captaincy-n-Pagl,a! apitan, kapitan. Caption w-Pandulo. Captions-a-Makapiphitas; Captive-n-Preso; ang nakulong.
Captivate-f-Biba^'iii;

Caricaturist-n-Ang
('also.

gumawa ng
1
.

retratong
bastos.

Carl-i-Tawong mala

as;
t i

tawong
.

rarnian-w-Cochero. Carminative-n-Carni na v< Carnage-n-Lainan 6 carne ng tawo


i

>

hayop na patay; ainatayan. Carnal-?i-Mataba; malaman.


1

bumilug; pasul

uin.

Captivity -n- Ta-kaprcs..;

Captor-n-Ang bumihag.
Capture-v-Bihagin; l)ui)iib:ig; dakpin. Capture-n-I'a^l aliilia^j: j,ai:l< samsam; pngbihag.
bagol. Cavabine-n-Baril na maikli. Caracole- v-Gulungin. Caramel-?i-Caramelitos.
(

Carnation-n-Carnaci6n, Camation-o-Mapulapala. Garni val-^-K arc aval, Carnivorous ^ Ma!-aKain ng karne.


Carol-n-Kanta; A wit. Carol-r-Kuinanta; Mag awit.
('ai-(.usal-//-Kalikuta^; ing:iy; k:igulnlian;

ulia;

pag-

;u

//-Karo;

Carousf-r-rniinoin
Carp-v-Pintaein.

at

Cariuse-/-Ang pag iinom

at

pag gugulo.

CAS
Carp-n-Bunxbuan. Carpenter-*- Anluagne. Carpentry //-Pag :i:iiiln:iL. uc. Carper -//-An.ir pumipintas. Carpet-w-Kayong makapal na
r

185
Casualty-?^- Ang
yari;

CAU
nagkakataon;
sinadya.

pangya

ang

hindi

Cat-n-Pupa.

naka la-

tag sa

suing.

Catacomb-H-Lngar ng tipunin ang mga luito ng iian.u-anialay. Catalepsy-n-Kalagayan parang patay.


1

Carpet-bag-;/-Saco de noche. Carriage-n-Carruage; pagdadala. Carrier- n-Tagadala; ang nagdadala; taga pasan. Carrion->i-Carneng nabubulok.

ataleptic-rt.-Nauuk()l

HII

himatay.'
ilista
<)

Catalogue n-Tandaan.
Catalogue- u-Ilagay sa tandaan; isulat sa tandaan.

Catamaran

//

Sasakyan na may dalawang

Carrorn-w-Carom. Carry r-Magdala; pasanin; dalhin. Cart n-Bagol; careton.


Cart-v-Dalhin;

katawan. Cataniount-n-Hayop

na
tigre.

mabangis na

nakakahawig sa
I .

ilagay sa bagol.

Cartage-n-Pag lululan sa bagol.


Carter-n-Cochero.

Cartilage-n-Butong malambol. Cartilageous-a-Nauukol sa butong malainbot.

Cataplasm-n-Taj >a Catapult-n-Panghagis na mga bato at pana. Cataract-n-Talon ng tubig; (inalaki).


Catarrh-Sipon.

Cartridge-n-Cartucho; punlo. Carve-v-Guhitin; hivvain. Carving-??-Ang pagguhit; paghhva.

Catarrh al-o-Nauukol sa siponCatastrophe-w-Sakuna.

Catawba--Alak.
Catboat-n-Bangka. Catch-u-Hulihin; hunuili; iimabot; abutin; dakpin; habulin; humabol; kunin.

Cascade n-Talonan ng tubig.


Oaee-n-Bahay; lalagyan.
Case-i/-Isilid sa lalagyan.

Case-n-Usap; ang nangyayari. Caseous-a- Parang queso. Cash-// Salapi; kuarta. Cash-o-Ipanialit ng kuarta.

Catch--Ang nahuli; ang

hinuli-

Cash book-)t-Librong tandaan ng pagpasok at pag labas ng kuarta sa


raja.

Catching-n-Paghuhuli. Catch penny-a- Walang kabuluhan. Catchup-Catsup-n-Sarsa. Catechise-v-Magturo sa pagtatanong. Catechism-w-Catecismo. Category--Lagay; V alagayan.
Categorical-a Nauukol sa lagay; totoo. Cater--z/-Maghanda nang pagkain; mag-

C'ashier-n-Tenedor de libros. Cashier-Jj-Ialis sa katungkulan.

Casing- n-Takip; Cask-n-Bariles. Casket-n-Ataul.


Cascjue-w-Bariles.

kahon;

lalagyan.

handa.
Caterpillar-n-Uod; higad. Catfish-n-Kanduli. Catgut n-Pisi ng bituka. Cathartic-w-Purga.

Cassiinere -/i-Kayo de lana. Cassock-n-Habito.


Cast-Ty-Hagis;

pukol; balibag; tapon; pagpukol; pagtapon; pagtudla. Cast-M-Ipukol; ibalibag; itapon; ihagis.

Cathartic-a-Nauukol sa Cathedral-w-Katidral. Catholic -a- Katolico.


ligiong
catoliro.

purga.

Catholic-n-Ang sumasampalataya sa

re-

Casta way-v-Tawong hamak. Casta way-a-Hamak; walang han. Caste v;-Kapisanan ng tawo;

labululahi.

Catholicism-Catholicity--Pananampalataya sa religiong catolico. Catholicize-f-Pilitin ng magiging catolico.

Caster-v-Gulong ng iriga kasangkapan ng bahay. Castigate- u-Parusahin; paluin; hampasin.

Catkin-w-Tinik.

Catmint-Catnip-n-Kabling.
Catsup-n-Sarsa.

Casting r-Pagbububo; ang binubo.


Castle-f-Kuta;

Cattle-n-Manada ng
at

baka;

mga

baVa.

bahay na

mainam

matibay.
Castor-v- Sombrero. Castor oil->Aceite de castor. Castrel-v-Lawin. Casual-rt-Hindi sinasadya; mataonan.

Caucus-w-Kapulongan ^ng mga partida. Caucus-f-Magtipon ng partida. Caudal-a-Nauukol sa buntot. Caudate-a-May buntot. Caudle-n-Inumin ng mainit para nang

may

sakit.

Caeual-v-Sundalong walang distino.

Caught-r. iitfp.&p.p.'Hmuft] nakahuli.

24

186
Caul-ra-Panakip ng ulo. Cause--Pinagmulan; piiiagbnhatan;
pi-

CER
butas.

Cellar-n-Lunga; longib; yungib. Cellular-a-May maraming butas; butas-

nangalingan; dahilan;
tainpatan.

katowiran; ka-

Cause-z/-Yumari; ibigay ng pinagbuhatan 6 pinagmulan.

Ceraent--Cimento. Cetnent-7/-Ilagay 6 pahiran ng cimento.


Cemetary-#-Pantion.
Censer-n-Incensario.
C'ensor-n-Taga pintas: ang pumipintas:

Causeless-w-Walang dahilan. Cause way-Causey-w-Daan na inataas. Caustic-a-Mapapasuhan. Caustic-tt-Gamot na paugpaso. Cauter-w-Bakal na mainit na pamaso.
Cauterize-r-Pasuhin.

mamimintas.
Censorious-a-Mapintasin; pala ^intasin. Census-n-Censo; kabilangan ng manga tawo sa isang lugar. Cent-n-Baria; cuarta. Cental-n Isang daang libra.

Cautery-n-Pagpaso.
Caution-w-Ingat; siyasat; bait/ unahan. Caution-v-ITmabala; magbigay alarn. Cautionary-a-Nauukol sa ingat.
Cautious-a-Dala; maingat; mapagmasid;

Centenarian-a-Nauukol sa isang daang


taon.

mahinahon.
Cavalcade-w-Procession ng nakasakay sa kabayo.

mga tawong

Centenarian-n-Tawo na may isang daan taon ng gulang. Centenary-w Luat ng isang daan taon. Centenary-a-Nauukol sa isang daan
taon; may isang daan taon. Centenial-a-Nauukol sa isang taon.

Cavalier-7z-Ang nakasakay sa kabayo. Cavalier-a-Masaya. Cavalry-w-Kabailiria. Cave-n-Yungib; lunga; longib; tibag. Cave-7/-Tibagin, itibag; tumibag. Cavern-w-Yungib; longib; lunga. Cavernous-a-Nauukol sa yungib; mayungib. Oavil-w-Dahilan na walang kabuluban. Cavil-t?- Magbigay ng dahilan na walang kabuluhaii. Caviler-n-Ang nagbigay ng dahilan na

daan

Centenial-n-Pagdiwang sa katapusan ng isang daan taon. Center-TT-Gitna; ubod; kaibuturan; laot;


kalooblooban.
pirmihin. Centesimal-a-Icaisangdaang bahagi. Centigrade-a-May isang daang grado. Centigram-n-Oentigramo.
Center-r-Ipagitna;
Centiliter-w-Centilitro.

walang kabuluhan. Cavity-n-Hukay; ukit; butas. Cavv-v-Magwaka.

Caw-w-Wak.
Cayenne-w-Paminton. Oayrnan-n-Buaya. Cease-v-Tumiaril; humimpil; tumahan. Ceaseless-a-Walang tahan. Cedar wKahoy na malambot at mapula. Cede-v- Magbigay; ibigay; ipagkaloob;
puinayag. Ceil-7/-Maglagay ng kisarne.

Centimeter--Cent5metro. Centiped->i-Uod na may maraming paa. Centipede-w-Uod na may maraming paa. Central-a-Sa gitna; nauukol sa gitna.
Centralize-i'-Ipagitna. Centric-rt-Gitna. Centrical-a-Gitna.

Centrifugal-rt-Nakakaalis sa gitna. Centripetal-a-Nakakalapit sa gitna. Centuple-a-Isanj laang dulilo. Centuple-v-Dublihin nang isang daang
veces.

C3iling-n-Kisame.
Celebrate- r-M.i^ 'li \vaiig, ipagpista; magr

fiesta.

Century-w-Luat ng isang daang taon. Ceramic-a-Nauukal sa mga taj>ayan. Ceramics-w-Karunungan sa pag gagawa
iiL niua tapayan. Cereal-rt-Nauukol sa
r

Celebrated-a-Bantog; balita;
yani;

bunyi; ba-

mabantog.

mga

mais, palay.

Celebrity -n-Bantog; kabayanihan. Celebration >j I )i wang: pista. Celebrator-n- A.ng nagd d \va n ir. kadaliau; Celerity-w-Katuliiian,
i i

trigo,

etc.

liksi;

tulin.

Cereal-n-Maiz, palay, trigo, etc. (^eremonial-a-Nauukol sa ceremonio. Cerernonial-w-Oeremonio. Ceremonious-a-Naunkol sa ceremonio;

Celery-n-Kinsay. Celestial-a-Nauukol si insik.


Celestial-w-Insik.

dak la; ayon sa kaugalian. Ceremony-w-Ceremonio; kaugalian; kai

asalan.

Celibacy-w-Kalagayan na walang asavvaj pagkabagongtawo. Cell-w-Hadlang/ butas.

tunay. totoong. Certainty-w-Katunayan; katotohanan.


Certainly-rt^r.-Ttmay;

Certain-rt-Totoo;

CHA
Certifieate-n-Titulo; katotohanan. Certiticate--t/-Patotohanin.

187
Channel-n-Agos ng tubig; pusod nang
ilog.

Certification-71-Pagpapatotoo;
tibay.

pagpapa-

Chant-?/-Mag awit;

magkanta.

Cert if y-y-Sumaksi.

Certitude-n-Katotohanan.
lVryi-al-^

Chant-n-A\vit; kanta; dalit. ChantirlU-r ;/ Manok. Chaos-t-(ul<>.

Nauukol sa

liig.

Chaotic a-Biaguio.

Cervine-a-Nauukol sa lisa. Cessations Righinto; paghimpil; paglubay. Cession-n-Suko.


Chafe--z/-Yumamot; yamutin. ot; alipunga. Chaff -w-Darak; gilig; uban.

Chap--Alipunga.
ttipos;

Chap->/ -Panga;
lalaki.

sihang;

lalaki;

batang

Chafer- Yan

Chaparral-w-Kaugoygoyan. Chapean--8ombrert); sambalilo.


Chapel-n-Visita.

Chat'f--z/-Tiiksuhin.

Chaperon-n-Ang niatandang babayi na taga ingat sa inga. dalaga na nasa


isang funcion. haperon-u-Ingatan ng matandang babayi ang mga dalaga. Chapfallen-rt-Malungkot; nahihiya. Chaplain--Capillan; Pari nang manga sundalo.
(.

Chaff y-#-Unsayanin.
Chagrin-z/-Pighati;
hiya;
yaraot.

Chain-^-Tanikala; kadena.
Chain-v.-Talian

ng

tanikala.

Chair-n-Upuan;

silla.

Chairman-n Presidents; ang namumuno


sa isang katipunan. Chaise-n-Karromata. Chaldron-n-Takal ng uling na

Chaplet- n- Rosar io.

Chapman-n-Ta wong mangangalakal

may

pi-

Chaps-n-Bil>i,u.

tongpuong aroba.
Chaliee-n-Calis; kupon.

C hapter-n-Pangkat. Chapter-i;-Magpangkat.
Char-T/-Sunugin.

Chalk-n-Yeso; lupang puti. Chalk-7/-Guhitin 6 pahiran ng yeso. Chalky-a-Parang yeso.

Character--Kaugalian;
salan.

ugali; asal; kaa-

Chalk line-H-Pitik. Challenge-w-Hamon; dayo;

bala;

dayuhan
da-

harnunin; Challenge f-Humamon; yuhin. silid. Chamber-n-Kuarto; Chamber-77-Ilagay sa silid.

Chamberlain-w-Puno
gobierno.

sa

bahay

nang

Chamber-maid-n-Alila Chameleon-n-Buti k
i
,

sa bahay.

Characteristic-a-Gawing; nauukol. Characteristic-n-Kaugalian. Characterize-c-Saysayin; magsaysay. Charcoal-n-Uling. Charge- c-Ipagbilin; humingi. Charge-n-Hingi; gasta; gugol; halaga; bilin; tagobilin; paratang; bintang. Chargeable-a-Dapat humingi ang bayad. Charger-n-Kabayo ng sundalo.

Charitable--Maawain;
loob/
at patag.

maluang

ang

Champ-v-Ngumasab. Champagne-n-Champagne. Charnpaign-w-Lupang maluang

magandang

loob.

C harity-n-Limos.
Charlatan-n-Ang nagsasalita ng walang kabuluban. Charm-n-Panghalina; panghinayang; pagtataka; puko. Charm--z/-Patakanin; pasukuin. Charming-a-Mainam; dakila. Charnel-a-May lulan ng mga bankay. Charnel house-w-Libing; pantion; bahay na ikinalalagyan ng mga bangkay. Chart-n-Mapa. Chart- y-Gumawa ng mapa.
Charter-w-Pahintulot ng gobierno/ kasulatan.

Champaign-a-Patag; maluang; malavvak

Champion--Puno; tawong bayani. Champion-?;- Lumaban; kupkopin. Chance-w-Kapalaran; palad. Chance-2/-Ilagay ea kapalaran.
Chance-a-Nagkataon. Chancel-n-Lugar nang altar sa simbahan. Chancellor-w-Hukom, Chandelier-n-Lalagyan ng kinki; aranya. Chandler-w-Ang magtitinda ng candila;

mangagawa ng
Change-i;-Baguhin;
ibahin;

candila.
palitan;

Chandlery-w-Tindahan ng candila.
jpamalit: suklian.

halinhan; bumago/ humalili;

Charter- v-Upahan.

magpalit;

Change--Sukli;
han;
.

palit;

pagkabago; kaiba-

Chary-a-Maingat; maimot. Chase-?;-Habulin; mang-aso; humabol. Chase-w-Paghabol; pangangaso.

halili.

Chaser-w-Ang humahabol.

Changeable Changeful

Hindi firme.

Chasm -w-E

CH[

183

CHO
Chief-a-Unang; malaki; Chief-n-Puno; singkad.

Chaste-a-Mahinahon; wagas; dalisay; mabini; mahinhin. Chasteness-w-Kabinian; kalinisan; kapurihan. Chasten- u-Dalisayin: linisin. Chastening-n-Pagdadalisay; pag lilinis. kapurihan; kaliChastity-n-Kabinian; nisan; timtim; katimtiman. Chastise-v-Hampasin; paluin; parusahin; magparusa. Chastizement-M-Parusa;

primerong.

Chiefly-a^i'.-Nauna.

Chieftain-n-Puno.

Chaignon-w-Pusod.
Chilblain-w-Alipunga.

hampas;

palo.

Child--Bata. Childhood-w-Pagkabata; kasangulan. Childish-a-Parang bata; ugaling bata. Childless--Walang anak. Childlike-a-Parang bata; ugaling bata.
Chill-n-Ngiki. Chill-v-Ngumiki. Chilly-a-Malamig na kaunti/ lamig.

Chat-#-Salitaan; salita; usap.

Chat-v-Magsalitaan; makipagusap. Chateau--Bahay sa parang. Chattel-n-Bagay; kasangkapan. Chatter-v-Magsalita ng matulin.


Chatter-n-Salita.

malaraig-

Chime--Tugtog ng compana. Chime-?>Tumugtog ang compana.


Chimerical-a-Maguniguniin. Chimney-?i-Palabasan ng aso; dapugan

Chatterbox-n-Tawong masalita.
Chatty-a-Masalita.

Cheap-v-Mura; hamak. Cheapness-n-Kamurahan. Cheapen-?;- Ba was an ng halaga.


Cheat-n-Tekas;

na Ial3asan ng aso. Chimpanzee-w-Ungong malaki.


Chin-w-Baba. China n China;
Chinch-?t-Surot.

tawong

patibong: hibo; magdaraya; tasvong suitik;

daya;

paghibo; Manunuba. Cheat--Hibuin; dayain; tumekas; kasin; manuba; ankinin.


Check-n-Pigil; billete. Check-f-Pigilin; putnigil; hintoin; awatin.
Cheek-?i-Pisngi.

Chin cough-7i-Ubong rnalakas.


te-

Chine-n-Gulugod.
Chinese-a-Nauu'xol sa InsikChinese-n-Insik; tawong insik.

ampatin; pa-

Chinese-n-Wika ng

Insi'-c.

Chink-w-Bitak; lamat; lahang. Chink-v -Bitakin; lahangin; lumahang.

Cheer-n-Sigaw ng tuwa. Cheer-w 8u migaw dahil sa tuwa. Cheer-w-Higyan lakas. Cheerful-a-Masaya; maligaya; nakalulugod; nakatutuwa; matuwa. Cheerless-a-Malunkot; ina})aiigla \v. Cheese-w-Queso. Cheesy-a-Parang queso. Chemise-w-CamiHon.
Chemist-w-Kernista.

Chintz -n-Sita. Chip-n Tatal/ pingas.


Chip-t?-Pingasin; tatalin.

Chips-w-Pinagtatalan. Chirp-w-Siap. Chirp-?;-Sumiap. Chirrup-n-Siap. Chirrup- y-Sumiap. Chisel-n-Pait; lukob.


Chisel-?;-Magpait;

maglukob;
sapling.

lukubin'

Cheque-n-Cheque.
Cherish-ji-Palayawin; ingatin. Cheroot-n-Taba(^o.

Chit-w-Batang inunti; Chit chat-n-Salita.

Cherry -n-Ceresa.
Cherry-a-Mapula. Cherub-w-Sangol; batang magandii. Cherubic Cherubk-al-a-Nauukol sa batang inaganda. Chest-w-Kaban; baul. Chestnut-n CaHtafi'i. Chevalier-j-Tawong sumasakay sa kabayo. Chew-v-Nguyain; ngumuya.

Chivalric-a-Mabuting loob, nauukol sa kaginoohan. Chivalrous-a-Mabuti ang loob; maginoo;

maganda ang
1

loob.

Chi va ry-M Pagkaginoo. Chive-n-Sibuyas na niuuti. Chloroform-n-Gloroformo.


Chlorofortn-7/-Patulu'j;iii

sa Cloroforni

>.

Chock-v-Taliau, Chock-od0.-JPuno;

lubos;

punongpagpili;

puno.
Chocolate-w-Si k olate.
Choice-?i-Hirang;
pili;

Chick n-Sisiw. Chicken-n-Manok. Chicken-hearted-a-Duag;


loob;

lugod;

rnahina

ang

paniimili.

inatatakutin.

Chicken pox-n-Bulutong tubig.


Chide-v-Gasaan; tuksuhin.

Choice-a-Hirang; mainain. Choir- Coro. Choke-T/-Inisin; uminis.

CID
thoter-n-Galit.

189
Cigar-n-Tabaco.
Cigarette-n-Cigarri Cilia-n -Pilikmata.
galit.
(
1

CIT
1<>.

Cholera ?t-Colera. Choler-n-Apdo. Choleric-a-Nauukol sa

Choleric -a Xauukol sa apd<>. Cholera morbua-n-Colera morbo; colerin.

CilUry-o-Nauukol sa pilikmata. 'in<ler- -tiling; Abo.

Cinnamon

Cauela.

Choose- tT-Ihalal;
rang;
lisanin.

piliin;

pumili;

humi-

hirangin; humalaw;

maghalal;

Cion-n-Supling. Cipher-H-Zero. Cipher- u-Kuental in;


i

agkuenta.

Chop-7/-Putolin; tadtarin; palakolin. Ohop-n Putol; pagpuputol; tadtad.

Circle-n Bilog; kal)ilugan. Circle-u-Paligirin; junnali^id.

Chop-n-Bifstek.
stick-w-Cubiertos ng manga Insik. Choral-a-Nauukol sa coro.

Circlet-n-Munting bilog.
Circuit-n-Palibid; bilog; palibot; paligid.

Chop

Circuit-oPumaligid; puinalibot/
libid.

putnapa-

Chord-n-Kuerdas.
Chord-z'-Ilagay ng kuerdas.

Chore-w Munting trabajo.


Chorister-n-Cantador.

Circuitous-a-Mabilog/ suotsuot.

palikoliko;

Chorus-n-Kapisanan ng manga cantadores. Chose-7'. imp.-Pinili; pumi.li. Chosen-!?, p. p.-Pinili na; nakapili

na.

Chowder-w-Pagkasahog ng pagkain. Chowder- v-Lutuin ng sahogsahog.


hrist--Cri8to.

Christen-v-Binyagin; buminyag; binyag. Christendom-?? -Lupain ng manga

magbin-

yagan. Christian-n-Binyagan; ang bininyagan. Christian-a-Nauukol sa pagbibinyag.


Christianity-n-Pagkabinyagan.
Christianize-7'-Binyagin; magbinyag.

Circular-a-Mabilog. Circular-;/-Pahayag ng isang bagay. Circularity-n-Kabilugan. Circulate-olkalat; ipamalat. Circulation-w-Ang pagkakalat. Circumference-?t-Paligid; palibid; kabi lugan. Circumflex-n-Kurlit. Circumflex-a-Nauukol sa kurlit. Circumlocution-n-Salitang baliktad. Circurn navigate-v-Paligiring ang mundo; pumaligid sa mundo.

Circum navigationn-Pag pa paligid ng mundo. Circum polar-a Malapit sa hilagaan ng mundo.


:

Christmas-w-Pasco. L hromatic-a-Nauukol sa

Circumscribe-i'-Kulungin;

paligirin

ng
ng

Chrome-n-Metal na Chronic-a-Nauukol Chronicle-n-Tandaan ng manga bagay na nangyari sa iba,t, ibang panahon. Chronicle-v-Listahin ng manga nangyari saiba,t, ibang panahon. Chronometer-n-Kelos 6 Orasan na mabuti. Chub H-Halobaybay. Chubby-rt-Pandak; mataba. Chuck- v-Sumiap.
Chuck-n-Siap.

kulay. maputi at matigas. sa panahon.

manga

guhit.

Circumscription-n-Guhit sa anomang bagay 6 lugar.

labas

Chuckle w-Tavva. Chum-w-Kaulayaw; kalaguyo; kaibigan. Chum-7/-Magkalaguyo/ magkaulayaw.


Chunk-w-Piraso. Chiinky-a- Mataba: pandak.

Circumspect-a-Mabait marunong: mahinahon; banayad; mahinhin. Circumspection-n-K a h i n h n a n ; bait; tuto; dunong; karunungan; hinahon. Circumstance-?i-Ang Nangyari. sa Circumstancial-a-Nauukol manga bagay. Circum vent-v-Manalo sa pagdadaya; magbalatkayo. Circum vention-n-Pagdaraya; p a n a n a o sa pagdaraya; day a.
i 1

Church-w-Simbahan.

Circus-w-Circo. Cis atlantic-a-Sa na atlantico. Cistern-n-Balon.

gawi

rito

ng dagat

Church man-w-Tawong simbahan. Churchwarden-w-Piscal ng simbahan.


Churchyard-n-Patio. Churl-n-Tawong bastos at

Citadel-n-Kuta ng bay an. Cite v-Sabihin; saysayin;

may masa-

mang

kaugalian.

Churlish -a-Maramot at bastos. Churn-v-Pagpagin; galawin.

Oider--Katas ng mansanas; alak.

magsaysay; magsabi; magpahayag; pahayagin. Citation-n-Pagsabi; pahayag. Citenzen-n-Tawong bayan. Citric-a-Nauukol sa kundol 6 dayap. Citron-n-Kundol. City-w-Bayan na malaki; malaking bayan.

CLA.

190
Clatter-v-Kumalog.
Clatter-n- Kalog.

CLI

Cives-n-Bawang. Civic-a-Nauukol sa paisano. Civil-a-Masuyo; mabait; magalang. Civilian-n- Paisano. Civility-w-Anyo; .suyo; galang; hinhin; kilos na mainam; bandog. Civilization-n-Dunong; kalagayan marunong.
Civilize-iJ-Turuan.

Clause-n-Pangkat.
Clavicle-n-Buto

ng

liig.

Claw-oKuko ng paa ng hayop


Claw-7/-Umuk yabit.
Clay-w-Pusali. Clay-i;-Pahiran

6 ibon.

ng

pusali.

Clay ey-a- May halong


sa pusali.

pusali;

nauukol

Civilized-a-Marunong; may dunong. Clabber-M-Paglalapot ng gatas.


Clabber--^- Lumapot.

Clack-^-Ngumasab.
Clack-n-Ngasab.
Clad-v. nuot.

Cleana-Malinis; wagas; walang halo; maselang; hawan; taganas; maayos. Clean-arfu.-Wagas; \\ alang halo; walang
sukal.
si-

imp.

&

p.

j?.-Nakasuot ;

Claim-v-Humingi;
Claim-n-Hingi.

ariin.

Clean-^-Linisin; maglinis; kayasin; kintalin; pakalinisin; ayusin. Cleanliness-n-Kalinisan; kakinisan; kalinawan.


Cleanly-arfv.-Malinis; selang.

Claimant--Ang humihingi. Clam-n-Talaan. Clamber- w-Uinakyat.


Clammy-ft-Maputik/ parang ubog* Clamor-v-Guluhin; maggulo; umugong;

walang halo; malinisin;

Cleanse-v-Dalisayin;
sin.

pakalini-

Clear-a-Puro; tunay; totoo;

sumigaw;

humiyaw.

hawan; hayag;

ingay; ugong; kalabog; hiyaw; kaguluhan; kaingayan. Clamorous-a-Maingay; magulo.

Clamor-/i-Gulo;

Clamp-w-Panipit.
Clamp-i;-Ipitin.

Clear-tf-Malinis; Clear-a^/;.-Wagas; nis; aliwalas. Clear-v- Liwanagin;

maliwanag; malabo. watak, maaliwalas.


di

walang

halo;

mali-

dalisayin; linisin.

Clan-n-Lahi.

Clansman-n-Balang tawo, ng isang lahi. Clandestine-a-Libim; tago. Clandestination-H-Lihim.


Clang- c-Tumunog. Clang-n-Tunog. Clangor-w-Gulo; ingay. Clangorous-ft-Magulo. Clank-w-Tunog.

Clear-w-Lugar na walang kahoy sa gubat. Clearance-n-Pag lilinis. Clearing-;z-Lugar na malinis. Clearness-71-Liwanag; kaliwanagan; kalinawan. Cleat-n-Tablang makitid.

Cleavage n-Pagbibiak. Cleave-v-Lahangin; biakin.


Cleaver-w-Palataw. Cleft-n-Bitak; lahang.
Cleft-rt-Mabiak.

Clank v-Tumunog.
Cla{)-v-Tumagupak; tagupakin. Clap-n-Tagupak. Claptrap-n-Hibo; daya. Claptrap-a-Nakadadaya; nakahihibo.
Claret-n-Tinto.

Clematis-w-Lipay na may bulaklak. Clement-a-Maawain. Clemency-n-Awa; habag; kaawaan. Clergy -w-Kapisanan ng mga jari. Clergy man-w-Pastor.
Cleric-n-Taga sulat; pari. Cleric-Clerical-a-Nauukol sa pari; nauukol sa taga sulat.

Clarify --^-Towirin: husayin; liwanagin; dalisayin; lumiwanag. Clarinet-Clarionet-n-Clarinete.

Clarion-M-Trumpeta.

Clasb-v-Umumpog; bumungo. Clash-n-Bungo; banga; umpog; untog. Clasp-v-Huniawak; hawakin. Claep-n-Hawak.


Class-w-Clane; hinlog; lahi. Clas8-7/-Ilagay sa grado.

Clerk-n-Escribiente; taga sulat; ang nagtitinda; tindera. Clever-a-Bihasa; marunong; ganap; inubait.

Cleverness-n-Karunungan; dnnong.
Clew-w-Bola ng pisi. Click-r-Pumalatak. (Mick-n-Palatak.

Classic-n-Gawa na

mainam.

Classic-Classical-a-Nauukol sa pagaaral. CJassification-n-Paglalagay ea grado. Classify-u-Ilagay sa grado 6 ea ka-

rampatan.
CJjciNsinate-n-Kasarna

Client-n-Ang kinalong ng Cliff-w-Batong matarik. Climate-n-Clima Climax--I)ulb; pandulo.

sa pagaaral.

Climb-n-Umakyat; umahon.

cm
Clime-n-Clima.
Clinch-f-Silsilin. Glinch-n-Silsil.

191
Clue-w-Guni; tanda.

COD
hitstira.

Club foot-n-Pilay ang isang paa.

Cling- v-Sumabit; duinikit. Clink-?'-Umalalad. Clink-n-Alala.

Clump-w-Bunton na walang Clumsy- a-Bastos; mabagal.


Clung-v. p. ;>.-Nakadikit; bit; nakasabit.
Cluster-u-Pilin^r.

dinikit; sina-

Clinker-n-Abo ng tiling. Clip-7/-Bawasan; awasan; untian;


tin; hiwain. Clip-n-Gupit hiwa.

gupi-

Cloeter-^Pumiling. Clutcb-n-Hawak.

Clipper-n-Ang gumugupit.
Clipping-n-Paggngupit. Clipping-n-Pinaj? gupitan. Clique-w-Kapisanan. Cloak-?? -Dam it na pang ibabaw. Cloak-7/-Isuot ng pang ibabaw. Clock-n-Relos; orasan.

Clutch-v-Hawakan; Coach -n-Corhe.


Coach-7'-Magturo.

humawak.

Coachman-n-Cochero. Coadjutor-w-Ang lalaking


sa
iba.

tumutulong

Coadjutrix-n-Ang babaying tumutulong


sa iba. Coal-#-Uling.
Coal-7/-Ilagay uling.

Clock work-n-Makina
Clod-w-Tingkal. Clod-7'-Tumingkal. Cloddy-a-Matingkal.

ng

relos.

ng

uling;

punuin

nang

Coalesce-v-Ihalo; ilakip; ilangkap;isama;

Clod hopper-;z-Tawong bastos; tawong parang; tawong hamak.


Clog-n-Abala. Clog-v-Abalahin. Cloggy-rt-Makakaabala. Close-v-Tapusin; isara; yariin; utasin; tumapos: sadhan. Close-a-Tipi; masinsin; maramot; matipid kuripot; mahigpit; gipit. Close-a^L'.-Malapit; makipot; makitid. Close-n-Tapos; katapusan.
Closed-rt-Utas.
Closely-rtdy. -Malapit na malapit.

sumama; humalo.
Coali tion-n-Pagkakalapat; pagkakalaki p;

pagkakapisan. Coal pit-n-Hukayan ng uling. Coarse -a-Magaspang; bastos; hangal; walang pinag aralan. Coarseness-n-Kabastusan; kapal. Coast-n-Baybay dagat. Coast-v-Lumayag malapit sa baybay
dagat.

Coaster-n-Sasakyan

na

hindi

lumayo

Closeness-n-Lapit. kalapitan; kakitiran; kasikipan; kagipitan; kakiputan kasinsinan. Closet-n-Silid na kinalalagyan ng mga damit. Clot-w-Patak ng dugo.

sa baybay dagat. Coat-w-Baro. Coat-v-Ilagay sa baro.

Coax-v-Palayawin; alindugin; paamoin; manuya; magdiladila.

Coaxing-w-Pag
pagdidiladila.

lalayaw; pag

aalindog;

Cloth-n-Kayo.
Clotbe-u-Isuot

ng damit.

Clothes-n-Manga damit. Clothing n-Dam it.


Cloud-n-Ulap; alapaap. Cloud-v-Damihan; labuan; padilimin. Cloudless-a-Walang ulap; maliwanag. Cloudy-a-Maulap; may ulap; malabo. Clout-n-Tutop; pakong munti at walang ulo; Clout- v-Tutupan. Clove-w-Buna ng paminta. Cloven-a-Biniak nabiak. Clover-n-Damo. Clown-w-Bobo. Clownish-rt-Parang bobo.
Cloy-t'-Mabusog; yumamot. Club-n-Palo; tungkod pumalo. Club ?/-Paluin; pumalo; paluin tungkod.

Cob--Busal. Cobble-Cobble stone-w-Batong munti. Cobble-v-Tutupan ng magaspang. Cobbler-n-Taga tutop. Cobra de capello-n-Tankaiba, Cobweb-?i-Bahay gagamba. Cochineal-n-Tinang mapula. Cock-n-Manok; yawi. Cockade-w-Buhol sa sombrero Cockle -n-Talaan Cockney-w-Taga bayan ng Londres. Cock pit--Sabungan; gallera.
.

Cockroach-n-Ipis.

Cocks comb-w-Tuktok ng manok. Cock svvain-n-Ang umuugit sa sasakyan.


Cocoa- w-Cacao.

Cocoa-n-Punong cacao. Cocoa palm--Puhong niog.


Cocoanut-n-Xiog.

nang

Cocoon-n-Bahay ng uod. Cod-w-Bakalaw.

COL
Coddle-7/-Palayawin.
gobierno.

192

COM
Colicky--Kinakabagan. Collapse-v-Lumagpak; masira.
Collar- n- Liig; cuello.
Collar-i;-Isuot

Code-n-Kapisanan ng manga utos nang

Codger -w-Tawong maramot.


Codicil-w-Sulat

na kasama sa

ang

cuello;

hawakan

sa

testa-

liig.

mento.
Codify-v-Ilagay sa codigo. Coefficient-n-Katulong. Coequal-n- Kapantay Coerce-2/-Pilitin; hibuin; dayain. Coercion-n-Pagpilit; hibo; daya. Coercive-rt-Makapipilit. Coeval- n-Kalaban; katalo.
.

Collation-n-Pagtatapat;

minindal.

Colleague-n-Kasama; kasabay. samsamin; tipunin; Collect-v-Iponin; magsamsam; magtipon; ikama; magtipon; magsamasama: pumisan.
Collect-n-Dasal na niaikli. Collected-a-Naipon; nasamsam; buo ang
loob.

Coffee-n-Kape. Coffee pot-?i-Kapetera. Coffer-n-Kaban; ataul; baul.


Coffin-n-Ataul.

Collector->i-Maniningil; taga paningil. Collection -Paniningil ; pagsamsam;

Cog- v- Hibuin. Cog-f-Hibo; Ngipin ng gulong.

Cogency--Kalakasan.
Cogent-a-Malakas; di makalalaban. Cogitate-i>-Magwari wari; magbulaybulayin;

pagtitipon; pag-ipon. Collective-a-Sinkad; magkakasabay. Collectively-^?;.-Sabaysabay; samasama. College-#-Colegio. Collegian-n-Ang nagaaral sa colegio. Collegiate-a-Nauukol sa colegio. Collegiate-n-Ang nagaaral sa colegio.

magwari; magisipisip.

Collide-f-Ibungo;

Cogitation-n-Pagwawariwaii; wari; pagbubulaybulayin; pagiisipisip. Cognac-n-Conat.

bumungo; umumpog; magumpugan; umuntog.

Cognate -a- Kambal; kambal. Cognation-n-Pagkakamaganak. Cognition-w-Alam; pagkakaalam. Cognizable-a-Magkakaalam. Congnizance--Pagkakaalam; alara; pagkikilala.

Collier-n-Ang maguuling; mariinibag. Collier-n-Sasakyan na may lulang ulmg. Colliery-n-Tibagan ng uling. ColIision-n-Umpog; untog; bungo. Colloquial-a-Nauul>ol sa salita.
Colloquialism-^- K araniwang pananalita.

Colloquy--Pananalita; salitaan. Collusive--Nauukol sa salitaang

lihiin.

Cognize-?;-Malaman; makialam. Cognomen-n-Apellido. Cog wheel-w-Gulong na may ngipin. Cohere-v-Dumikit Coherence-Coherency-?t-Pagdidikit. Coherent -a-Makadikit. Cohort-w-Pulutong ng sundalo.
Coil-f-Ikirin.

Cologne-w-Pabango. Colonel-n-Koronel; puno ng isang regi-

mientong sundalo.
Colonelcy-Colonelsbip-^-Kalagayan
ronel.

ko-

Colinist-n-Colonista.

Colony-n-Colonia.

Colonnade-n-Taludtod ng
Color-n-Kulay;
Color-v-Tinain.
salapi.
color.

mga

haligi.

Coil-w-Ikit;

bilog.

Coin-n-Salapi; kuarta.

Coin-v-Guma\va ng

Coinage-n-Salapi; paggagavva ng salapi. Coincide z/'Umayon; makiayon; makiisa;

umayos. Coincidence-n-Ang nangyari sa isang ang pagkayaring sabay. panahon; Coincident-rt-Nauukol sa isang panahon. Coir-n-Bunot ng niog 6 rnansana.

Color ing-n-Color/ pagtitina. Colored a-May kulay; rnakulay. Colossal-a-Totoong malaki. Colossus-n-Larawan na totoong malaki.
Colt-n-Potro.

Coltieh-rt-Nauukol
potro.

sa

potro;

parung

Colter-Ji-Sudsod.
Column-n-Halij.'i.

Coken-Uling ng metal. Coke-2/-Gumawa ng.uling.


Colander-n-Salaan, Cold-a-Malamig; maginaw. Cold-n-Lamig; ginaw. Coldness-n-Kalamigan; 1< aginawan. Cole-n-Gulay parang repollo. Cole wort-n-Repollo na malambot ang
ulo.

Columnar-a-May maraming

haligi.

Coma-n

Cotna.

Colic-n-Kabag; apad.

Comate-a-Mabuhok. Comb-w-Suklay. Comb-(o/ a cA/dten)-Tuktok ng nianok. Comb-v-Suklayio, magsuklay. Combat- r-Magav ay; umavvay; lumaban; magbangay; lumusob; bumaka; magbaka.

COM
Combat- w-Digma; pagbabaka; labanan;
laban; pag-aa\\a\.

193

COM

Commiserate- u>Maa wain. Commiseration // A\\a; liahag.


CommisHion-w-Bilin; katungknlan. Commission-r-Ibigay ng katungkulan;
ipagbiUu. Cominit-r-Isangla;
sanglain: gawin.

Combatant-a-Nauuko] sa digma. Combatant-n-Mandirigma; ang lumalaban; ang nagbabaka. Combative-o-Masungit; mabagsik. Combination-v-Pagkakalapat; pagkaka pisan; pakakasama.
Combine-?'-Isania;
i

la
1 i

pat.
\ \ \ i 1 i
i

Commitment--Sangla; pagsasangla. Committee-w-Kapisanan ng tawo. Co mm od ou s-a- Maaliw alas; m a 1 u a n g


i

a gl n g: Combustible-a-Mada n g Combustible-n-Ano niang bagay na

s.

ina-

malaki; maluag. Commodity-^ Kalakal.

dalipg maglilingas.

Combustion-n-Lingas; sunog; paglingas. Come-f-Pumating,- lumapit; manual ing. Come up-7Apumanhik; tlmahon.

Commodpre-n-Puno ng mga sasakyan na pandirigma. Common-a-Karanivvan; gawi.

Common n- Solar:

plaza.

Comedian-n-Kumediante. Comedy--Kasayahan; komedia. Comely-a-Maganda. Comeliness-n-Kagandahan. Comet-n-Cometa. Cometery-Cometic-a-Nauukol sa kometa. Comfort w-Aliw; tuwa. Comfort-7/-Aliwin: matuwa.
Comfortable-a-Xakakaaliw; nakalulugod; magaling. Coniforter-w-Kumot. Comfortless-a-Walang kaginhawaban; walang alivv; hindi maaliw. Comic-Comical-a-Masaya; mapagpatawa. Comicality-Comicalness-w-Kasayahan. Coming-a-I)arating. Coming-n-pagdating/ pagdatal. Comma-n-Kurlit.
n-Utos; pamumuno; kapang1-atungkulan; pamamahala. Command- t?-Maguto8j maghari; mamuno. Commandant n-Puno. Commander- w-Puno.
yariban;

Commoner -Karaniwang

tawo.

Commonly-a^v.-Gawing; karaniwang. Common-plaee-a-Karanivvan. Common-place-n-Karaniwarig sagot 6 tugon; karanivvang


tutol.

Common-wealth-n-Isang nacion; sang katawohan; manga tawo nang isang


nacion.

Common-weal-n-Isang nacion; sang katawohan; manga tawo nang isang


nacion.

Commune-u-Magsalitaan. Communicant-w-Ang tawong naUkinabang. Communicate-v-Magsabi; magbigay alam;


sabihin
salita.

ipahayag.
balita; sulat;
sa-

Communication-n-Pahayag;

Command

Communicative-a-May gustong mag


lita.

Communion-n-Comunion. Commnnity-n-Kapisanan ng tawo.


Commute-v-ralitan; pumalit. Commutation-n-Kapalit; palit. Compact ^-Malaki; masinsin; siksik;
Compact-L'-Higpitin; ipitin. Compact-w-Salitaan; trato.

Command men t-w-Utos.


Commemorate-7/-Magdiwang, Commemoration-n-Pagdiwang. Commence-Ty-Mulaan; buhatin; magmula; pasimulan; magsipamnla. Commencement-n-Pasimula; pinagbuhatan; pinagmulaan Com mend- ?;-Purihin; igalang. Commendable-a-Dapat purihin; dapat
,

tipi.

Compactness-n-Katibayan; ^asinsinan. Companion-tt-Abay; kasama; kaalakbay; kalaguyo; kalihim: kasabay; kausap.

meh-ilin; dapat ipagtagubilin. Commendation-n-Pagpupuri. Commensurate-a-Parisukat. Commensurate-y-Husayin; ayusin,

Companionable-o-Mainam makisama. Companion-ship-n-Pagkakasama. Company-w-Tropa; compania; kaalakbay; kasabay; kasama; pagkalatipon;


katipunan;
kapisanan.

pari-

sukatin.

Comparable a-Makakaharap. Comparative-a-Di pa siguro.


Compare-c-Iharap;
taruhin/ itulot.
sukatin;

Comment-7/-Saysayin sa pintas. Comment-n-Pintas; kasaysayan. Commentary-n-Kahulugan; kasaysayan;


salaysay.

magparis;

Comparison-n-Pag tatapat;
pagsukat. Compart-v-Hatiin;
hagi.

pag harap;

Commentater-w-Ang nagsasaysay. Commentator -w-Ang nagsasaysay.


Commerce-7i-Pangangalakal. Commercial-o-Naxiul ol sapangangalakal

hiwalayin.
silid;

Compartment-n-Kuarto;

isang ba-

Compass-n-Agnhon.

25

COM
yang;
hinagpis.

194
Complimentary-a-Mapuri. Comply-7/-Tumupad; tuparin; umayon; magbigay loob; pahinuhod; surnunod;

Compass- v-Pumaligid. Compassion-n-Awa; habag; kahinahinaCompassionate-a-Maawain; maavva; habag; niahabag.

Compassionate-v-Maawa;

habagin.

umayos. Component-a-Nakatulong. Component-n-Bahagi.


Comport-v-Dalitain; dalitaan; dalumatin;

Compel-z/-Pilitin; higpitan. Compend-w-Kasaysayan; sulat


ikli.

na

ina-

damutin.
Compose-v-Isulat;

gumawa ng
ang

sulat.

Compendious

rt-Maikli.

Composed-a-Buo

loob; tahimik.
sulat.

Coinpendium-w-Tandaan. Compensate- c-Bayaran; magbayad; upahin; umupa; tamtaman,- upahan. Compensation-tt-Bayad; upa; lagampan; ganti. Compete-t;-Lumaban;
katan.
labanin.

Composedly-adv.-Tahimik.

Composer-n-Ang gumagawa ng

Composites-May isang bahagi.


Composition-i-Halo; lahok; ang sinulat

ng sarili. Compost-n-Dumi ng hayop.


kasu-

Competence-n-Kabagayan; kaya,
Competency-w-Kaya;
gayan.

kasukatan; kaba-

Competent-a-Makaya; bagay; ttkma. Competition n-Paglaban; pagtatalo. Competitive-a-Xauukol sa paglaban. Competitor-?: -Kaagaw; kaavvay; kalaban;
katalo.

Compilation-n-Pag gagawa nang anoman. Compile-'Z/-Tipunin/ gawin. Complacence-n-Saya; wili; kasayahan. Complacency-w-Saya; wili; kasayahan. Complacent-a-Masaya; masunurin.

Composure-7i-Katahimikan. Compound-^-Haluhin; lahokin; ilahok. Compound-a-NakaUahalo; nakakalaho :, Compound-n-Halo; lahok. Comprehend-^'-Tarukin ng isip; umintindi; dingin/ mawatasan; duminig; tantuin; abutin ng isip. Comprehension-w-Pang intindi; dunong. Comprehensive-a-Maabot ng isip. Compress- c-Tipiin; pai-pikin; ipitin. Compress-n-Tipi pan gpaikpi k
;
.

Complain ^-Dumaing; magdaing; magdamdam; maghimutok; managhoy. Complainant-w-Ang dumadaing. Complaint--Daing; sumbong; taghoy; hinanakit/ damdain; karamdaman. Complement-w-Kahustuhan; kasukatan.
Complete-a-Lubos/ husto; puno; ganap; lipos; sakdal. jmspos; sinkad; savva;

Compressed-a-Paikpik; tipi. Compression-^ Pagpapaikpik. Comprise-v-Ilahok; ilangkap; maglaman. Compromise-n-Salitaan; pagkakasunduan; pinagkasunduan.

Compromise-^-Magkasundo. Comptroller--Puno.
Compulsion-w-Pagpilit. Compulsory-a-Mapilitan. Compulsive-a-Mapilitan. Compunction-?t-Hiya. Computation-n-Bilang; kabilugan. Compute-?;-Bilangin; bumilang.

walang kulang.
Complete-v-Tapusin; hustuhin.
ganapin;
idaos;

Comrade-n-Kaulayaw; kasama; kaibigan;


kalaguyo;

Completeness-w-Kayarian lubos; sidlii. Completion-w-Kayarian; sidlii. Complex-a-Pasuotsuot; hindi; inaliwanag; mahirap tarukin; inaguln. Coinplexion--Kulay at hitsura nang mukha. Compliance-n-Pagtupad; bandog; suy<>, paglinkod; kapakumbabaan. Compliant-a-Mapaglinkod; mapaghigay loob; malambot ang ugali; masunurin; masaya ang loob; masuyu.

Kasabay.
;

Con-t>Magwariwari magisipisip. Concave--Malul% ong. Concave-t-Hubog; hukay. Conc-avity-w-Kahnnibakan. Conceal-t?-Itago; tuma^o; magtago; ibaon; iligpit; lumijrpit; ikalong; kumalon^;
ilihim; itaan.

Concealed-t;.

j>.

jo.-Tinago.

Complirate-v-Guluhin; pilipitin. Complicate-a-Magulo; pasuotsuot. Complication-n-Kaguluhan; kapil


gulo.

pagkalongpagtatakpan. Concede-z7-Pumayag; umayon. sunmnod;

Concealment oi-Pagtatago;

magbigay; mugkaloob; sumuko.


i

pi t :u

Conceit )(-Sal>ang; hambog; kayabangan; kahambdgan; kapalaluan.


.
.

Coinpliment-//-Pakumnsta; jialiilin, yaya; bilin; kunuista. Compliment-y-Pnrihin; jralangin. Complimental-a-Mapuri.

li

Conceive

\kalain;

isi|in;

iiinisij).

Conceivable-f4-Maal>"t
inaiiilindilian.

ii.irisiji;

madaling

CON
Concentrate-v-Ipagitna; isama. Concentration-w-Pagpapagitna,-

pagsa-

saniasama.

Conception-n-Aha;
Concern--z/-Maukol;

dilidili;

banta.

marapat;

matngkol;
iinbot ha-

Candone-^-Patavvarin. Conduce-^-Ihatid; ihilig; maghatid. Conducible-a- Mahilig. dalhinConduct-v-Maghatid; akayin; iliatid; saklawin.

ipagmasakit
Concern-n-Sakit;

Conduct-n Kilos; anyo; gawa;


dalamhati;

laka<l.
t

Conductor-n-Tagahatid;

taga dala.

ngad; lumbay. Concerning />/T/;. -Tungkol sa/nauukol sa. Concert-u-Magkaisa; umayon; husayin. Concert-n-Pagkakasunduan. Concertinas-Concertina. Concession-n-Pagpayag; pagsuko.
Concierge-n-Concierge.

Conduit--Tubo Conen-Cono.

ng

grifo.

Confection-w-Manga rnatamis.
Confectioner-n-Taga gawa nang
inataniis.

manga

Conciliate-)>Pagkasunduan;magkasundo
Conciliation-n-Pagkakasundo. Conciliatory-a-Nauukolsaj>agkakasundo. Conclude-oTapusin;yariin; utasin; mautas;

Confectionery-n-Manga inatainis. Confederacy-?^ Kapisanan. Confederate-a-Nakikisama. Confederate-n-Kalihim; kaulayaw. Confederate-7/-Isama; pumisan. Confederation-rc-Kapisanan.
Confer-?y-Ipagkaloob.

tumapos.

Conclusion-n-Tapos; yari; dulo; pandulo; pagtatapos; pang wakas; katapusan. Conclusive-a-Pang wakas. Concoct-v-Ihalo/ ilahok. Concord-M-Salitaan; pinagkasunduan. Concordance-n-Salitaan; pag kakasun duan.

Conference-n-Pangungusapan. Confess-v-Magcompisal. Confession-w-Compisal.


Confessional-n-Compisionario. Confessional-a-Nauukol sa pananampalataya.

Concordant-a-Nagkakaayon. Concourse-n-Pag galaw/ kilos; bunton

Confidant ?i-Kalihim; kaunuran. Confide v-Ipagkatiwala.

ng tawo.
Concrete-tf-Nakakapisan.

Confidence-n-Katapatan ng loob; liksi; tapang; kabuoan ng loob. Confident-a-Buo ang loob; matapang

Concrete-n-Paglakapisan ng mga bagaybagay; halo; ng bato at cimiento. Concrete-?/- Isamsam; pumisan. Concretion-^-Pagsasamsam. Concubine-?i-Kaagulo; kalunya. Concur-v-Umabuloy; magkaisa; uinayon. Concurrence-n-Abuloy; pag kakasundo; pinagkasunduan; salitaan. Concurrent-a-Nauukol sa salitaan 6
abuloy.

mapalagay ang loob.


Confidential-a-Malihim; palihim;

mahi-

nahon; nalilihim.
Confidentially-ad-zA -Palihim.

Confine-n-Hanga. Confine-v-Kulungin; bawasan;


padilimin.

awasan;

Concussion- Ai-Putok

Condemn-v Bigyan
mentencia.

sala;

humatol; su-

Condemnable-a-Dapat pintasin. Condemnation-w-Pagbibigay sala.


Condensation-n-Paglalapot; sinsin. Condense-^'-Lumapot; cinsinan; palapuputin; suminsin.

Condescend-7/-Bigyang
loob;

loob;

magbigay
dalitain.

umaayon; sumunod;

Confinement--Fakulong; pagkabihag. Confirm-?7-Tibayan; tumangkilik; tumulong; patotohanin. Confirmation-n-Pagpapatotoo; tibay ng anoman; pagpapatibay. Confirmative-a-Matitibayan. Confirmatory- rt-Matitibayan. Confiscate-t?-Kunin ng gobierno. Confiscation-w-Pagkakuha ng gobierno Conflagration-n-Sunog. Conflict-n-Talo; laban; away. Conflict-v-Lumaban; guluhin. Confluence-n-Bunton ng tawo.

Condign-a-Dapat

Condescension-?i-Pagbibigay loob. nararapat, a^ma. Condignness-7i-Karapatan.

Conform-u-Umayon; ibagay; imukha. Conformable-a-Kumukha; kaparis.


Conformation-n-Pagkakasunduan; pinagkasunduan. Conformity--Kasukatan; pagkakaisa; pagkakapisan; pagkakawangis; pagkaugnay; tango. Confound-v-Guluhin. Confounded-a-Gulo; magulo. Confront-r-Iharap; humarap.

Condiment-n-Karampatan.
Condition-n-Lagay: kalagayan; kabagayan; pagkakalagay; kalidad. Condition-r-Magsalitaan. Conditional-a-May condiciones. Condole- r-Maawain; habagin. Condolence-?i-Habag; a\va? hinayang.

_
liluhan;

(JON

196

CON

gumulo; guluhin. Confused-a-Magulo; walang ayos. Confusion-w-Kagiiluhan; kahihiyaan; kaligalig; pagkalito.

Confuse-v-Lumabo;

Confutation-n-Kaayawang pumayag. Confute-v-Manalo sa pangungusap; patahimikin.

Congeal-v-Mamuo. Congenial a-Magkaparis; kamukha; kaparis; makibagay. Congeniality-n-Pagkakamukha.


v Congenital-a-Buhat ipinangana!-:; bu at

Connection-n-Kadugtong; pagkakalapat; pagkakaugpong kaukulan. Connive-v-Huag makita ang mali. Connoisseur-n-Taga pintas. Connubial-a-Nauukol sa kasal. Conquer-f-Manalo/ isakop; magpasuko. Conquerable--Malalaluan. Conquest-n-Pananalo. Consanguineous- -Kadugo. Consanguinity-n-Kadugo.
Conscience-n-Isip/ loob. Conscientious-a-Ayon sa
isip.

sa panganganak.

Conscious-a-May

isip;

may pangdamdam.

Conger-n- Palo?, Conger eel-w-Palos.

Conscript-a-Nakalista; nakatanda. Conscript--Sundalo.


Conscription-n-Paglilista.
;

Congest-v-Samsamin; iponin. Congestion-n-Pagsasamsam pagiipon. Conglomerate-v-Maipon; uniipon. Conglomerate-a-Nakapiling. Conglomeration-n-Pagiipon. Congratulate- z/'-P-urihin; panuyoin.
Congratulation-n-Panuyo. Congratulatory-a-Panunuyo. Congregate-i;-Pumisan; tumipon; lumakip;

Consecrate-r-Benditahin;
lalay;

ipanagano;

magalay; itaan.

Consecrate-a-Maalay. Consecratlon-n-Pagaalay; panagano. Consecutive-a-Sunodsunod. Consent-w-PaMntulot.


Consent-^-Ipahintulot; tulutin; tumango. Coiisequence-w-Bigat; kahulugan; dulo.

lumagom.

tipon; kaCongregation-^-Katipunan; pisanan; pagpupulo; pagtitipon;lupong. Congregational-a-Nauukol sa pulong 6 tipon 6 katipunan.

Consequent-a-Nakakasunod. Consequent-n-Pandulo.
Consequential-rt-kSumunod.
Consequently-arf<;.-Dahil dito.

Congress--Congreso. Congressional-a-Naunkol sa congreso. Congruence-n-Kabagayan; pagkakasunduan. Congruency -w-Pagkakasunduan. Congruent-a-Masunurin. Congruity-n-Pagkakasunduan. Congruous- a-Masunurin. Conic-a-Parang cono. Conical-a-Parang cono.
Conjectural-tt-Hindi pa siguro. Conjecture-n-Hinala; sapantaha; hula; tumbak; bintang. suhumula; Conjecture-7/-Maghinala

Conservation-n Pagluluat; luat; tagal. Conservative-a-Matibay; di mabubulok. Conservator-n-Taga kalong; ang lumalaban; para sa iba. Conserve-n-Conservas; matamis.
Consider-7y-Ak;ilain;bulaybulayin;isipin; mabuti; magisipisip kilalaning
inagvvari;

magwariwari.

Considerable-fl-Maranii

ng

1-aunti.

Considerate-a-Mabait; inapaguari; mahinhin; mahinahan. Considerationw-Dahilan; katamtaman; katampatan; katowiran. Consign-7/-Ipagkaloob.

mapantaha.
Conjoin-v-Iga\vga\v; ihalo; ilakip; isanui.

Conjoint-a-Nakafsapisan; riakakasaina. Conjugal-a-Nauukol na kasal. Conjugate- v-Ibahin ng kahulugan ng

Consignment-n-Pagpapadala. Consist'7/-Magkaroon. Consistence-n-Kalapiyan; katibayan. atibayan. Consistency-w-Kalagayan;


I

isang verlxt.

Consistent-a-Masinsin; matatag. Consolation-n-Aliw; kaaliwan; par aliw. Consolatory-a-Maaliw.

Conjugate a-Nnkakajiisan.
Conjunct-a-Kalapit; katabi.

Consolidate-r Isaina;
1

ilakip.
1

Conjunction--Conjunccion; pagkakahipat; pagkakapisan; pagkakalakip; paguugnay. Conjunctive-o-Nauukol sa pagkakapiaan; nakakalapat; nakakapisan. Con junctor-w-Pagsasa ma. Conjure-x'-Tumavva; panumpain. Connate-a-Kambal.
Connect-t'-Isunia;
ilapat; i<lugtong.

Consolidation-?i-Pagsasaina. Consonant-/?- Consona e


1

Consort-w-Kasaiua; asawa. Consort-r-Magsama. Conspicuous-a-Bunyi; liaiito^; litaw; maliwanag. Conspiracy-n-Hibo isij) na inasama. (nis|iirator-//-Ang umisip; gumawa ng inasama.
(.

Conspire-t/'-Isipin

Conspirer-w-Ang

uinisip

ng masama; dayain. gumawa ng

Contemptible-a-Hamak; mababa; malait;

masama.
Contemtuous-a-Mapaglait.

masama.
Constable-tt-Policia; constable.

Contend^-Lumaban; umaway; bumabag;

Constancy-n-Katiyagaan; tibay ng loob; katibayiin ng loob; katainanan; pauanaligt

matitiis; Constant-a-Tiaga; matibay; firme ang loob; patau matiyaga/ walang gulo; hindi mababago.
r
;

humamon; ipagrnatowid; pumilit. Content-n-Tuwa; katahimikan; galak; kasayahan. Content-a-Masaya; natutuwa; malugod.
Content--z/-Matuwa.

Consternation-w-Takot; guhit; Constipate-?>Sumipon.


Costipation-tt-Sipon.

gulo.

Contention-n-Pagtatalo; talo; laban. sa Contentious-a-Nakakahilig laban;

Const ituency-w-Kapisanan nagvovoto.

ng

manga

Constitution-n-Constitucion. Const! tutional-a-Ayon sa utos; matowid; tama-, walang laban sa utos.

mapagpatalo; mapagbasagulo. Contentment-n-Katuwaan; kasayahan. Contest-v-Umaway/ lumaban; rnagtalo; magusap. Coutest-n-Talo; usap; away; buno.
Contestation-n-Pakli; tugon; sagot. Contestable-a-Matatalo.

Constitutionality-w-Pagkakaayon sa constitucion.

Contestant-w-Ang nakikipagtalo. Context-;*- Mga pangkat ng sermon.


Contiguity-;/- Lapit;

Constrain-*;- Pigilin.

lakip;

paguugnay;

Constraint-n-Pagpigil. Constrict-7/-Talian; isama.


Constriction-?*-Pagtatali; paghigpit. Construct-v-Gumawa; gawin; itoyo;

pagkalakip. Contiguous-a-Malapit:

katabi.

magtayo. Construction-n-Paggagawa; pagtatayo.


Construe-v-Ipatalastas; ituro.

Continence n-Hinahon; bait; katahimikan; kabaitan. Continency-H-Bait; hinahon; kabaitan; katahimikan.


Contingence-n-Palad; kapalaran, Continency-n-Palad; kapalaran. Contingent-a-Nag ataon/ hindi sinasadya; hindi tinatalaga. Continent-n-Mahinahon; tahimik; mabait Continent-w-Continente. Continental-a-Xauukol sa continente. Contingent-w-Pulutong ng mga sundalo.
Continual-a- Walang
tigil; walang likat; walang humpay; walang tahan.

Consuls-Consul.
Consulate-w-Officina ng consul. Consulship-w-Kalagayang consul.
Consult--t/-Sumangunit; magtanong. Consu'tation-n-Pagsasanguni. Consume-v-Ubusin; lamunin; lusawin;
garni tin.

Consummate-7/-Tapusin. Consummately-a-Matatapos. Consummation-w-Tapos. Consumption-w-Pag ubos: pag gagamit.

Consumptive-n-Tawong

natutuyo.

Contact--Hipo; sagi; salubong. Contage-v-Makahawa. Contagion--Pagkak aha wa. Contagious-a-Makakahawa. Contain-r-Magkaroon; mag^augat; magkalaman; malulan; may. Contaminate-^-Mansahin; bulukin. Containination-M-Pagkakamansa. Contemn v-Murahin; hamakin. Contemplate-v-Bulaybulayin; wari vvariin

Continuance-n-Laon; pagtutuloy; pagtatagal; kapanayan. Continuation-M- Pagtutuloy; pagtatagal, kapanayan. Continued-a-Tuloytuloy; sunodsunod. Continue-z/-Sumunod; ipatuloy; mamalagi; magtuloy; ituloy. Continuity-i-Pagtutuloy. Continuous-a- Walang tigil; walang humpay; walang tahan; lagi; panay; nagkakadugtong dugtong.
Contort-r-Pilipitin.

Contortion--Pagpipilipit.

mag

isip

isipin;

nilayin.

Contemplation-n-Pag wawariwari; pagalaala;

Contour-n-Hanga. Contraband-a-Laban
bierno.

sa

utos nang go-

pagdilidili.

Contemplative-rt-Mapag wariwari;
isip; isipin.

mapag

Contract-n-Kumuntrato; mag salitaan; magkasunod; magtrato.


Contract-T/-Salitaan;

Contemporaneous-a-Makasabay. Contemporary -n- Kasabay; kapanahon. Contempt-^-Pintas; kawalan nang galang kaalimurahan; pag lait; pagpahamak.

pinagkasunduan;

ti-

pan; trato;

kasulatan.

Contracted-a-May bawas; may hanga. Contraction-w-Pangungurong; bawas; pagurong.

COO
Contractor-n-Ang

may

salitaan;

ang

pumapakyaw ng ano man.


Contradict-?/-Magkaila; itatua; labagin; tumangi; isalangsang: sumumbang; ipagkait; tumalikod. Contradiction-n-Pagtatalikod; pagkakaila,paglabag; tatua; pagkait. Coutradietory-a-Sowail; matigas ang
ulo.

Convention-n-Tipanau; pulong; katipunan.

Conventional-a-Makikiayon; bagay. Converge-v-Lumapit sa isang dulo. Convergence-w-Paglalapit sa isang dulo; paglalapit ng dalawang bagay. Conversant-<z-Marunong; rnagsalita. Conversation n-Salita; pag-usap; vvika. Conversational-a-Xauukol sa salitaan.
Converse-v-Magsalitaan;
vvikain;

Contrariwise-flkfe.-Pabalilctad;

sa

kala-

mag-

ban; pabalik; pasalungat. sowail; Contrary-a-Salungat; ang ulo; pabaliktad. Contrast-z'-Salangsangin. Contrast TZ-Salangsang.

umpok; mangusap.
matigas
Converse--Salita, wika. Conversion-w-Pagiiba ng
lataya.

pananampa-

Contravene-7'-Lumaban; sumalangsang;

sumoway.
Contravention-#-Salangsang; paglaban; pagkakaila; pagsoway. Contribute- r-Magambag; umambag; nmabuloy.

Convert-w-Baguhin; ibabin; biiiyagin. Convert-n-Bagong binyagan. Convertible-a-Madaling baguhin/ madaling mabago. Convex-a-Umbok ang gitna; kukob;

Contribution-7z-Ambag; abuloy. Contrite-a-Malungkot; malumbay. Contriteness-n-Kalungkutan; lumibay. Contrition-n-Kalungkutan; kalumbayan. Contrivance-72-Kasangkapan.


Contrive-?;-Akalain; isipin

kumatha.

mataas ang gitna. Convex-7z-Kukob. ihatid; Convey-v-Dalhin; maghatid; isama; sumama; akayin; iakay. Conveyance-n-Paghahatid; kasangkapang pandala. Convict-v-Magbigay sala. Convict-^-Ang may kasalanan; ang na-

Control-w-Kapangyarihan; kapal; parnamabala. Control-v-Mamabala; supilin. Controller-n-Ang namamahala; ang may kapangyarihan.
Controversial-rt-Nanukol sa basagulo. Controversy-n-Basagula; pagtatalo. Controvert-v-Ma'< ipagtalo; magtalo. Controvertible a-Hilig sa basagulo.

kukulong sa bilango; ang nabibilango; ang nagkasala.


Conviction-n-Pagbigay sala. Convince-v-Liwanagin; pilitin. Convivial a-Masaya; maligaya; malugod. kaluguran; Conviviality-i-Kasayahan; kaligayahan. Convoke-v-Tawagin; sunduin; tumawag
sa

marami.

Contumaceous-a Matigas ang ulo. Contumacy-n-Katigasan ng ulo higpit;


kasungitan. Contumelious-.v-Hamak; bastos; tarnpalasan.

Convocation-n-Pagtitipon; pulong.
Convolve--z/-Ikirin.

Convoy-f-Ihatid;

maghatid. Convoy-w-Tulong; kumboy. Convulse-v-Pumulikat.


Convulsion-n-Pulikat.

Contumely n-Kabamak an;

kabastusan; tampalasan. Contuse v-Bugbogin; dikdikin; mamuho ang dugo. Contusion-n-Bugbog; pamumuo ng dugo.

Cony-n-Conejo. Coo-^-Sumiap. Cook-n-Tagaluto; cocinero. Cook-v-Lutuin; magluto; magkosina.

Conundrum-n-Bugtong. Convalesce f-Mangaling sa


ling
(

sakit; guina

Cookery--Pag luluto ng Cooky-^-Mamon; hupia.


sariwa.

]>a<>kain.

sa

sakit.
>a
|

unvalescence-n-Pag galing sa sakit.


tr)

Con valescent-a- Na
ling

>alakas.

Convalescent-n-Ang tavvong bagong gasa


sakit.

Convene-v-Magtipon; pumisan. Convenience n Kata|)atan; kal>a-ayan. Convenient-a-Ginbawa; bagay; aknri. agpang; tama; maayos; mabuti; dapat.

Cool-a-Malamig; Cool-j'-Magpalamig; lumamig. Coolie-n-Taga pasan. Coolness-n-Kalamigan. Cooly-n-Taga pasan; trabajador. Cool-n-Kalamigan.

Coop-w-Kulungan ng

manok; tangkal.

Coop-v-Ilagay sa kulungan.
Co-oper-n-AiiL' uuinagawa ng bariles; taga gavva ng bariles. Cooperate-t'-Tulungin; sumabay sa trabajo; tumulong.

Convent-w-Konvento. Conventual-a-Nauukol sa konvento.

COR
Co-operation-w-Pagtutulong. Co-operator-n-Ang tumutulong. Co-ordinate-a- Magkaisa ang tans ng katungkulan. Co-ordinate-^-Makaisn.

199

COT

Corporeal-a-May katawan. Corps-w-Hukbo. Corpse-n-Bangkay; burol.


Corpulent-rt-Mataba; nialakas; makipal; may katawan. Cor pule nce-7i-Katabaan.
inalaki;

Co-ordination-n-Pagkakaisa
Coot-n-Ulol,

tawong mangmang.

Copartner-n-Kalaguyo; kaulayaw. Cope-i-Habito ng pari. Cope->Lumaban; magtalo; subnkin. Copier-n-Taga salin. Coping-w-Ibabaw ng pader. Copious-a-Marami; maluang; malaki. Copiously-a^?/. -Masagana. Copper-n-Baria; tansong pula. Copper- v-Ibalot ng tanso; ilubog sa
tanso.

Corpulency-n-Katabaan. Correct-o-Tama; totoo. Correct-oTowirin; correhin; husayin; aralan magrnatuwid. Correction-n-Pagaayos; paghusay; pagaaralan.

guCorreHpond-v-Uinayon; matugkol manting loob; magsusulatan. Correspondence-n-Pagkakaayon pagsusulatan; kaukulan; pagka'<aakma. Correspondent-n-Katugon; ang sumusulat.

Copse-w Kaugoygoyan.
Copulative w-Conjunci6n. Copy-n-Tulad salin; howad; pasunod.

Correspondent-a-Maukol; tungkol; ayon. Corresponding-rt-Karampatan.


Corridor-72-Salas.

Copy-f-Howaran; tularin; tumula<i; garin; gumagad.


t

ga-

Corroborate-i;-Tumaiikilik;
;

umayon;

su-

Cjpyier-Copyist-i-Taga sulat. Coquet-?i-Kalakero; babaying salawahang


loob. Cord-?i Lubid; pisi.

maksi; magkaisa. Corroboration-n-Tankilik pagtitibayan. saksi; pagkakaisa sa salitaan.

Cord-^-Talian ng pisi. Cordage n-Mga lubid at pisi. Cadate-a-Hitsurang puso. Cordial-a-Tapat na loob. Cordiality--Katapangan ng loob. Core-n-Ubod; puso. Core-^-Alisan ng ubod 6 puso. Cork-^-Tapon; tasok. Cork-v-Ilagay ng tapon; tasakin. Cork screw-w-Pang alis ng tapon; tirabuson. Corn-w-Mais. Corn-^-Asnan; magpaksiw. Corn cob-w-Busal ng mais. Corner-w-Sulok; panulukan. Corner--^- 1 lagay sa sulok: gi}>itin. Cornered-a-Nakasulok. Cornet-^-Cornetin. Cornice-?i-Gilid ng pader. Corn knife-n-Itak, pisaw. Corn shuck-n-Balat ng mais. Corn stalk-?i-Puno ng mais.

Corrode-v-Kumalawang. Corrosions Kalawang. Corrosive--Makakalawangin.


Corrugate-?>Kutunin; kunntin. Corrupt- ?;-Mabulok; bulukin; diunhan,dumumi; sasamain; suinama. bunmlok.

Corrupt a-Bulok;

marumi;

madungis;

masama.
Corruptible a- Marumi; mabulok. Corruption-n-Baho; dungis; kabulukan; pagkabulok. Corruptive-a-Nakakabulok. Oorsair-w-Tulisan dagat. Coruscate-t'-Kumintab; kumisap. Coruscation-^-Kintab; kisap; kislap. Corvine-a-Nauukol sa wak. Cosmetic-n-Blankete; cosmetico.

Cosmopolitan-n-Tawong la ad; tawong walang bahay na pirme. Cosmos-^-Sangkalibutan; sang katawohau.


Cost-v-Mahalaga; magkahalaga. Cost-n-Halaga; gasta. Costal a-Nauukol sa tad y ang. Costly-a-Mahalaga; mahal.

Corn starch-n-Almirol.
Corol-Corolla-M-Loob ng bulaklak. Corona-w Corona. Coronary-a-Hitsurang corona. Coronation-n-Pagpuputong ng corona.

Coroner-n-Taga siyasat sa patay. Coronet-n-Putong. Corporal-w-Kabo. Corporal-a-Nauukol sa katawan.

Costume-n-Damit. Costumer-ii-Ang nagtitinda ng damit. Cot-Cote--Bahay na munti; kubo. Cot-Cott-n-Hihigan na munti. Contemporary-n Kapanahon; kaalakbay. Coterie-w-Kapisanan; katipunan.
Cotillion-w-Rigudon. Cottage- n- Bahay na munti; barong barong.

Corporate-a-Samasama. Corporation--Kapisanan ng mga mangangalakal.

cou
CottPr-w-Susi.

200

CRA

Cotton-*- Bulak. Coiich-n-Sandalan; hiligan; hihigan na munti.

Court house-w-Bahay ng juzgado. Courtly-a-Magalang; nauukolsa juzgado. Court-martial-n-Juzgadong militar.


Cout-plaster-n-Patko. Court-ship-w-Pagligaw; paglilingkod. Cousin-n-Pinsan.

C*ugh-u-Uniubo; tumikhim. Cough-w-Ubo; tikhim. Could-v-Maka.


Coulter-n-Sudsod.

Cove-^-Yungib;

lalaki.

Covenant-w-Salitaan.
(""ovenant-r-Magsalitaan; magtipanan. Cover--z/-Tutupan; takpanin; atipan; balutin;

Council-w-Consejo. Councilman-n-Concejal. Counsel-n-Hatol; pasiya. Counsel- r-Aralan; magpasiya. Count-n-Bilang; Kabilangan. Count-^-Bumi lang.

itakip.

Cover-n-Tutop; balot; tungtong/

tapal;

karang takip.
Covering-n-Balot; karang takip. Covert-a-Natakpan. Covert-n-Lugal na tago. Coverlet-n- Kumot; na mantil.

Countenance-n-Mukha; pagmumukha. Countenance-r-Pumayag; ipahintulot; pabayaan; Hayaan.


Counter-w-Panbilang. Counter-a-Kalaban; laban. Cunteract-v-Lumaban.

Counteraction-n-Timbang; katimbang. katalad; Counterfeit-n-Howad; tulad;

kahuwad.
Counterfeit-a-Howad; konowari; hindi tunay.
falso;

Covet-v-Magnasa; maingit. Covetous-a-Maingitan; maramot; masakim. Covetousness-n-Kasakiman; kararnutan, kahalayan; kaingitan. Covey-^-Akay ng ibong. Cow-n-Baka. Cow-v-Takutin; tumakot

Counterfeit-i--Ho\varan; parisan; gagarin;

Coward-a-Duag; mahina ang loob; matatakutin.

gumagad.
Counter-mand-?/-Bagiihin ang utos. Counter-pane-n- Kumot. Counter-part-n-Kabiak. Counter-poise- v-Tumimbang. Counter-poise-w-Katimbang. Counter-sign-n-Hodyat; hodyatan.
Counter-sign-z;-Puiiiirma. Countess-w-Asawa ng visconde.

Coward-w-Duag
Cowardice-n-Karuagan; pagkaduag. Cowardly-a-Duag; maduag; matata utin

mahina ang

loob.

Cower-?y-Tiimakot. Cow herd-^-Ang nagpapastol; pastol. Cow hide-n-Balat ng baka.

Counting-house--Banko. Countless-a-Di makabilang.


Country-n-Parang; bukid; kabukiran. Country-a-Nauukol sa parang 6 bukid. Country-man -w-Taga bu id; kababayan. Country-woman-n Babaying taga bukid. County-n Lalawigan. Couple n- Ang dalawa; paris. Couple i-Isama, kurnasal; ikasal. Coupling--Panali. Courage-n-Tapang; bisa; dahas; lakas loob; sigla; pagkabayani. malakas ang Couiageous-a-Matapang; loob; buo ang loob; inarahas; bayani. Courier-n-Taga dala ng telegrama. Course n-Paraan; daan; takbo. Course-z/-Pumaraan; tumakbo duniaan.

Cowl-n-Tukarol ng pari. Coy-a-Nahihiya; mahihiyain.


Cozen-2/-Dayain; hibuin. Cozy-a-]\Iainam; maganda. Crab- Alimango; talangka;

alimasag.

Crabbed-a-Masungit;mabagsik;maramot. Crack -7'-Puinutok; lumahang; lahangin;


baliin;

lamatin.

putok; lahang; lamat; basag; bali. Crack-fi-Sanay; marunong; makinis; mai-

Crack-H-Ugong;

nam.
^racker-n-Galleta.

Crackle-y-Humaging; lumagutok; lumagitik.

Cnu-kle-n Lagitik; lagutok; langitngit. Cradle-n-Duyan. Cradle- v-Ilagay sa duyan; iduyan.


katalasan; Craft-n-Talas; Katalinulian. lansi:

Courser-n-Mangangaso;
tulin.

kabayong

raa-

katusuhan/

Court-n-Juzgado; Imkuinan. Court-f-Luniiga\v; luminckod; manuyo. bihasa; maruCourteous-a-Magalang; nong makipag kapwa tawo.
Courtesy-w-Galang; yuko; yukod.

Crafty ^-Matalas; tuso; suitik. Cra.ir -// r.aton.Lr inataas at matarik. Cragged-a->ial)at<; hindi patag. Craggy-rt-Mabato; hindi patag.

Courtesy-v-Yumuko; gumalang.

Orain-r Siksikin; isiksik. Cramp-n-Pulikat; manhid;

apad.

ORE
Cramp-?>-Pumulikat; mamanhid. Crane-w-Tagak; grua; kamaboy. Cranium-w-Bao ng ulo.

201
C'reep- y-Gumapang.

CRO

Creeping-n-Paggapang.

Crank-#-Puluhan. Cranky-a-Masungit; mabagsik.

Cranny-n Litak; sulok. Crape-n-Kayong manipis kayong panluksa.

at

maitim;

Oeeper-n-Ang gumagapang. Creinate-v-Sunugin ng bangkay. Crernation-n-Pagsunog ng bankay. Crept- wimp. & p. p.-Gumapang. Cre^it--Paglaki nang buan; bagong
buan. Crest--Tuktok.
Crest-v-Ilagay ng tuktok. Crested-a-May; puaot; may tuktok. Crestfallen-a-Malungkot; nahihiya. Cretaceous--May halong yeso. Crevasse-n-Baris; saluysoy;'sungoy. Crevice-n-Baris; saluysoy; sungoy. Ore \v-n- Ang mga tawong nagtatrabajo sa isang sasakyan. Crew-v. m^?.-Turnalaok.
i

Crash-n-Bungo; lagpak; kalog; umpog. Crash-z/-Bumungo/ luinagpak; kumalog; durugin. Crate-w-Kahon; kaing; loelang; buslo. Crater-i-Bibig 6 butas ng volcan. Cravat-n-Corbata. Crave w-Magnasa; maingit; sutnamo; manalangin; dumaing.
Craving-tt-Ingit; nasa;
pita.

Craven-a-Duag;
loob.

maduag;

mahina ang

Crewel-7i-Torcilla.
Crib-?i-Bithay;

Craw-;/-Balunbalunan. Crawl- u-Gumapang.

kakanan ng hayop

laba-

Crawl-n-Pag-gapang.

Crawl-n-Kulungan ng
Crawfish-w-Alimasag.

isda;

baklad.

Crayon-n-Yeso. Craze- u-Maging

ngan. Crib-v-Bithayin/ magbithay. Cribbing-n-Pagkulong/ pag-umit. Cribbage-w-Laro ng baraha. Cribble--Bitbay.


Cribble- v- Magbithay; bithayin. Crick-n-Manhid ng liig.

ulol;

maulol.

Craze-n-TJso; ugali; kaugalian; sira ang Crazy-a-Ulol; baliw;

modo.
isip.

Crazyma/z-w-Tawong ulol/ tawong ang isip; ulol. Creak -c-Umalitiit; lumangitngit.


Creak-n-Alitiit;
langitngit.

sira

Cricket-^-Paklong. imp. p. ^?.-Umiyak; Crier-n-Taga tawag. Crinie-)i-Kasalanan; sala. Criminal-a-Laban sa utos.


Cried--z/.

nakaiyak.

Cream-w-Laknip. Oreamy-a- Malaknip.


Craziness-w-Kaululan; kasiraan ng pagkaulol. Crease-w-Bakas ng tiklop. Crease--6/-Bakasin sa pagtiklop. Create -v-Lumalang; magsangol.
isip;

Criminal-n-Ang

may

kasalanan;

ang

nagkasala. Criminality-n-Gawang
lanan;

masama; kasakataksilan. Criniinate-2/-Magbigay sala paratangin;


kasamaan,
bintangin.

Creation-n-Kapal; lalang; paglalang. Creator-w-Ang may kapal. Creature-n-Nilalang; sangol; hayop. paniniCredeiice-/z-Pananampalataya;
wala.

Crimp-w-Kuton; pilegas. Crimp-v-Kutonin; pilegasin.


Crimson->i-Pula.

Crimson--Mapula.
Crimson-v-Pulain.

Oinge-v-Umurong.
Cringe-n-Urong.
Crinkle-z/-Kutonin.

Credent-a-Pananampalatayanin.
Credential-n-Titulo.

Credible-a-Dapat maniwala;
loob.

tapat

ang

Crinkle-n-Kuton. Crisis--Pandulo;

hanga; taning na pa

Credit-w-Pautang; paniniwala. Credit-t'-Pautangin;

pananampalataya;

nahon.
Crisp-a-Kulot. Crisp-r-Kulotin; kutonin.

sumampalataya;

maniwala; magbigay puri. Creditor-n-Ang nagpapautang; pinagkautangan. Credulons-a-Dapat maniwala. Credulity-n-Sampalataya; pananampalaya; paniniwala.

Creed-w-Pananampalataya sa Dios.
Creek-?^-Ilog;

sapa.

Creel-n-Buslo.

Criterion-w-Katotohanan. Critic-w-Ang pumipintas; taga pintas. Critical-a-Ganap; mabigat. Criticize-v-Pintasin; kutyain; pulaan. Crochet-t-Magganchillo; gumanchillo. Crock-n-Tapayan; kamaw. Crock-a-Uling. Crock- c-Umuling. Crockery -w- Manga tapayan.

26

CRU
Crocodile -Buaya. >oft-r/-Pitak na lupa;

202
Munting bukid.

CUL
Cruise-v-Lumayag sa dagat. Cruiser-n Sasakyan pandirigma. Cruller-n-Mamon na nakaluto sa rnantika

>one-?i-Matandang babayi. >ony-w-Kaulayaw; kalaguyo; kaunuran. >ook-n-Bukot; hubog. >ook-7/-Bukotin; hubugin; baluktotin. >ooked-a-Hubog; baluktot; pasuotsuot.
>op-fl-Balunbalunan. >op-7Z-Ani; inani; pagani.
>op-i;-Putlin

Crumb-w Pindot ng
munti.

tiiiapay;

pirasong

Crumb-v-Pumiraso; pirasohin ng munti. Crumple- v-Kusotin; kutonin. Crunch-v-Ngumasab. Crunch-^-Ngasab; sabsab.


Crupper-n-Baticola.

ang

dulo;

kumain

ng

damu.
>osier-#-Tungkod ng Arsobispo. >oss-w-Krus; bigat; dalamhati; kasakitan.

Crusade-n-Lakad ng hukbo.
Cruse-n-Tasa; bote.

Cruset-n-Pangpatunaw ng platero.
inisin; dikdiCrush-z'-Inism; uminis; kin; durugin; Crush--Dikdik; durog; bunton.

>oss--Masungitj mabagsik. >oss-v-Kumabila; tumawid. >oss bar-n-Anoman. "ross bow-#-Pana. >oss examine-77-Tanongin ng saksi. >oss-eyed-a-Duling >oss grained-a-Masungit. >ossing-n-Krus;
>oss]y-<7(fa/.-Pasungit,

Crust-n-Upak; balat. Crusty-a-Mabalat; maupak.

Crutch-n-Tunkod.
Cry-n-Sigaw; iyak; tangis.

>ossness-n-Kasungitan. >oss-question-i-Tanongm ng saksi. >ossroad--n-Salubungan ng daan; krus

ng carsada,
>oss-timber-?i-Anoman;
"rosswise-arZ-z/.-Pahalang.

balikilan.

>oss wuy-n-Krus ng daan 6 lansangan.

>otch--Sabak.
>otchet-^-Gumanchillo.

Cry-v-Tumangis; umiyak; sumigaw. Cry of danger-n-Hulhol. Crypt-n-Libing sa ilalim ng simbahan. Criptogram-n-Zero; tanda; Cryptograph-w-Zero; tanda Crystal-a-Parang bubog. Crystal-n-Bubog. Crystaline-a-Parang bubog. Crystalize-7/-Maging bubog. Cub-)i-Mimting oso; bagong nagaaral ng katungkulan; batang bastos.

Cube-w-Kubo; tangkalag.
Cubic-a-Nauukol sa kubo.
Cubeb-n-Cigarrillo

>ouch-v-Yumuko.
>onp-n-Likuran; gavving likod. >ow-w-\Vak; a\vak; talaok.

ngbunga ng'paminta.

>ow-^-Tuinalaok.
>owbar-n-Bareta.

Cubit--Ang haba ng baraso buhat sa siko hangang sa dulo ng malaking mangmang.


Cucumber-w-Pepino.

>owd-M-Bunton ng tawo; kakapalan ng tawo. 3rowd-v-Kumapal ng tawo; tumulak. >own-w-Korona; putong; kaharian. >own--Putungan ng korona; koronahin;

Cud-n-Ang ningunguya ng baka. Cuddle-7/-Sumiping ng malapit.


Cudgel-n-Pumalo; palo: kahoy. Cudgel-v-Paluin; kahoyin; orangin.
Cue-7z.-Buntot

tapusin.

ng

insik.

>ucial-a-Hitsurang krus.

>ucible-n-Pangpatunaw ng medico.
'nirifix-?i-Larawan ni nakapako sa krus.

Jesu-Cristo

na

Cuff-n-Sampal; tampal; tampi. Cuff-y-Sampalin; tampalin. Cuisine-w-Koaina. Culinery-n-Nauukol sa kosina.


Cull-7/-Iwaksi, iliiwalay.

>uciiixion-i-Pagpayako sa krus. >ociform-a-Hitsurang krus.


>ucify-7/-Ipako sa krus. >ude-a-Maasim; hilaw.

Cullender-;/-Salaau.

"rudeness-n-Asini; k ah
"i-iidily-n-Kaasiinan;

la wan.

Cully-n-Tawong mahina ang isip. Culni-n-Puno ng mais. Culminate-u-Abutan ng kataastaasang


lugar
(>

asiin;

kaliila\\:in.

grado.
sala.

xruel-a-Walang
halnig;

awa;

ganid;

walang

Culpa-n-Kasalanan;
Ciili)able-^/-May

niahangis;

nialta.izsik; inalupit.

kasalauau;

dapat

pa-

'ruelly-ai7'.-Kalu|)itlu]it. >uelty-n-Kawalan ng a\va; kabangisanj

rosahan,

Culprit-w-Ang

may

kasalanan.
linangin ng lupa;

kabagsikan; kasamaan kalupitan.


'ruet-n-Lalagyan ng suka. sa dagat.

Cnltivate-7'-F>airl)a.i;in;

magwaka.
Cultivatkni-x-Pagsayaka; paglinang.

CtfR
Cultivator-M-Ang nagsasaka; magsasaka. Culture-'/i-Karunungan.
Culture-iMiiagturo. Culvert-n-Imbornal;

Curtsy- r-Bumati; yumuko. Curvate-o-Baluktot.


Curviition-w-Pagkabaluktot;

kakubaan.

sangka sa
tuina^il.

ilaliin

ng lansangan.

Curvature-n Kakubaan. Curve-n-Yuko; hubog; kabaluktutan.

Cumber 7/-Bumigat;
Cunibnince-n-Abala.

Curve a-Baluktot.

Cumbersome-a-Mabigat;

matindi.

Curve-oYumuko; hubugin; baluktutin; bumaluktot; humubog.


Curbity-n-Kabahiktutan. C5ushion-u-Upuan na malamb6t. Cuspid-n-Pangil. Cuspidal-o-Matulia ang dulo.
Cuspidate-t>-Tulisan.

Cum

irons -f/-Mabigat;

malaki.

Cirmilate-v-Mag ipon; bnmunton.


Cunning-rt-Tuso; bihasa; matalas; madiwara; suitik.

Cunning-M-Karunungan;
katalasan.

katusuhan;

Cuspidor-n-Luraan.
Custard-w-Chiflan.

Cup-n-Tasa; kopa. Cup bearer-n-Taga isang funeion.


Cupidity-n-Nais;

abot

ng tasa

sa

Custodian
bantay.

n- Ang

nagbabantay;
bantay;

taga

Cupboard-w Lalagyan ng mga pagkain.


ingit;

Custody--Tanod;
tay.

pagkaban-

kaingitan;

ka-

sakiman; karamutan. Cur-w-Asong walang kabuluhan.


Currish-a-Bastos; hainak. Curable-a-Magagalingin. Curate-7z-Cura.

Custom-n-Kaugalian; ugali; uso; modo; gawi; anyo; asal; kaasalan. Customary-a-Karanivvan; magawi; kaugalian.

(3ustomer-n-Kasuki

Curative-a-Makakagaling. Curator-n-Puno taga pamahala. Curb-:>-Pigilan; pumigil.


Curb-rc-Pigii.

Custom-house--Aduana.
Cut-v-Hiwain; tigpasin; putulin; hiwasin.
Cut-w-Hivva; hitsura.
gilit;

gilitin;

putol;

tigpas;

yari
tavvo.

Curb stone--Bato sa
Curd-c-Lumapot.

tabi

ng lansangan.

Outaneous-a-Nauukol sa balat ng
Cute-a-Tuso; matalas;

Curdle-v-Lumapot Cure-n-Gamot; kagamutan; pag gagamot. Cure-u-Gamutin; gumamot; pagalingin.

maganda.

Curfew-w-Tugtog ng nueve. ,

compana

sa

alas

Cutlass-w-Hapak. Cutler-?i-Ang nagtitinda ng mga lanceta, gunting at iba pang kasankapang

Curiosity-n-Kadivvaraan; nasang makialam. Curious-a-Madiwara; masinop. Curl-^-Kulutin; balisurin; pilipitin. Curl -Kulot.

panghiwa.
Cutlery-w- Manga

kasangkapang

pang-

hiwa.
Cutter-n-Mangigilit; taga hiwa. Cut throat--Ang natay sa kapwa;

ang

Cur-mudgeon--Tawong
Currant-w-Pasteles.

bastos.

nakamatay.
Cutting-?^-Pag
gilit;

paghiwa; pag gupit.

Current-a-Lumalakad. Current--Agos ng tubig; kaagusan. Curry-v-Linisin ng kabayo. Curry-comb-?t-Parilinis ng kabayo. Curse-i>-Sumpain/ manumpa; murahin; tungayawin. Curse-w-Tungayaw; sumpa. Cursed-a-Hamak; malupit. Cursory-a-Bigla; madali; pabaya.
Curt-a-Maikli.

Cut worm-n-Uod.
Cycle-?i-Bicicleta.

Cycler-Cyclist-#-Ang
cicleta.

sumasakay sa

bi-

Cyclone-n-Bagyo.
Cylinder-n-Bilog; kaidkuran. Cylindric-(3ylindrical-a-Mabilog.

Curtail-v-Untian, abalahin; iklian; putlin ng buntot; inagtipiran. Curtain-;/-Tabing. Curtain-v-Ilagay ng tabing. Curtsy-n-Bati; yuko.

Cymbal-n-Piang. Cynic-72-Tawong masungit. Cynic Cynical-a-Masungit. Cynicism-n-Kasungitan. Czar-n-Hari sa Kuso. Czarina-w-Asawa ng Hari sa Ruso. Czarowitz-n-Panganay na anak na laki ng hari sa Ruso.

la-

DAS

204

DEB

Dab-w-Tawong sanay; hampas na magaan.

Date-^-Bilang ng panahon; fecha.


Date-^-Ilagay ng fecha. Daub-v-Dumhan; dungisin; mansahin.

Dab-v-Hampasin ng magaan.
Dabble-v-Basain.
Daft-a-Ulol;
loco;

sira

ang

isip.

Dagger-n-Punal; panaksak. Daily-a-Araw araw. Daily-n-Pahayagan na lumitaw sa araw araw. Dainty-a-Mainam; malasa.

Daub-w-Dungis; dumi. Daughter-w-Anak na babayi. Daughter-in-law-w-Manugang babayi.


Daunt-a-Supilin; takutin. a Dauntless-rt-Walang takot; hindi marunong matakot.

a p a ng;

Dainty-n-Bagay na mainam. Dairy-n-Bahay lalagyan ng gatas.


Dale-n-Parang.
Dally-z/-Magluat; tumagal.

Dam-n-Salopilan; harangan ng tubig. Dam-a-Salopilin.

Dam-r-Harangin ang
Damage-72-Kasiraan; Damage-v-Sirain.

tubig.
sira;

pagkasira.

Dawdle-v-Sayangin ang panahon. Dawn n Madaling araw; livvayway. Dawn-.a-Lumiwanag sa umaga. Day-n-Araw; kaarawan. Day-before-yesterday-Kamakalawa. Day break-n-Madaling araw. Day-laborer-n-Ang nagpapaupa sa maghapon; mangangaraw. Day light-w-Liwanag ng araw. Day spring-n-Madaling araw; pinagmulaan;

Damask-w-Damasko. Dame-w-Babaying puno sa isang familia

pinangalingan.
sa

Day time-w-Panahon ng araw buhat


madaling araw hangang sa dilim.

6 escuelahari.

Damn-?;-Ihulog ang kapowa sa infierno.

Damp-#-Basa; halumigmig; lamig. Damp-w-Basa; lamig. Dampen-v-Basain; basabasain.

Daze-v-Tumulig; masilaw. Dazzle-v-Makasilaw; sumilaw, patakain. Dead-a-Patay; walang buhay; namatay.


Dead-a^T/.-Patay.

Damper-M-Panharang ng as6. Damsel-n-Binibini; babaying ginoo. Dance-7/-Sumayaw; magsayaw.


Dance-w-Saya\van sayavv.

Dead--Ang nangamatay.
Deaden-v-Patayin. Deaf-a-Bingi.

Deafen-v-Bingihin: mamingi.

Dancer-n-Mananayaw.
Dandle-v-Palayawin; iwiin.

Deaf-mute-n-Tawong bingi; Deal--Pangangalakal.

at pipe.

Dandruff -z--Balakubak. Dandy-n-Tawong hambog. Danger-n- Panganib; kapanganiban. Dangerous-a-Mapanganib; may panganib.
Dangle-7/-Isabit;

Deai--z/-Mangalakal; magtinda. Dealer-w-Mangangalakal. Dealing-n-Pangangalakal.

sumabit;

sabitin.

Dean-n-Puno sa katidral. Dear-a-Iniibig; mahal; minamahal;


rog; irog. Dear-n-Iniirog;

inii-

Dapper- a-Munti at maliksi. Dare-v-Mangahas; ipangahas. Dare-n-Pangahas; paslang. Dark-a-Madilim; malabo; maitim.
Dark-w-Dilim;
itim.

palayaw; ang iniibig. Dear-adf.-Mahal. Dearth-n-Kawalan; kakulangan.

dumilim; dumhan; dungisan; labuan; lumabo. Darkness n-Kadiliman; kapanglawan. Darling-a-Minamahal; pinalayaw. Darling-n-Ang minamahal.
Darken-v-Umitim;
Darn-r-Sursihan. Darn-n-Sursi.
Dart-n-Palaso; suligi; sibat. Dart-v-Ihagis ng palaso; itulag. Dash-rt-Takbo.

Death-n-Kamatayan; pagkamatay. Deathless-a- Walang ka matayan. Deathly-a-Makakamatay. Death-bed-n-Huling oras ng buhay;


kainatayap. Debar-v-Ibukod; iwaksi.
ngalo;

hi-

Debase- c-Hamakin; bawasan.

Debasement-n-Pagkahamak;

pagbu\\as.

Debatc-v-Ipagmatowiran; magmatowid. Debate-n-Pagmainnto\\ iran. Debauch-y-Maglasing; maghilo; bumulok.

Dash-u-Ihagis ng malakas. Dastard-?i-Karuagan; duag. Dastard-a-Duag. Dastardly-a-Maduag; mahina

Debauch-w-Ang
ang
loob.

labis.

Debauchery-w-Paglalasing; pagkabulok. Debilitate-r-Mangayayat; humina.

DEC
Debility-n-Kahinaan;
yat;
lata;

pangangaya-

Declamation-w-Pagsasalita

sa

m'arami.
ipakilala;

hina.

Debit-n-Utang. Debit-v-Pautangin. Debonair-a-Magalang; mapagbigay loob. Debris-n-Pinagpilian; kasukalan. Debt-w-Utang. Debtor-rc-Ang may utang; ang nagkautang. Debut-n-Prirnerong litaw.

Declare-7/-Sabihin; ipahayag; ipatalastas; salaysayin;

saysayin/
s

bumalak.
Declaration-n-K asaysayan;

a ay say
1
.

Decade-n-Luat ng sampuong taon. Decadence-w-Pagkabawas; pagkabulok. Decadency-n-Pagkabawas; pagkabulok. Decaliter-fl-Takal na may sampuong;
litro.

pahayag; pagpapatalastas. Declension--Pagba was; paguunti Decline-v-Bumawas; umunti; umayaw/ tumangi. c Decline-n-Paghupa; pagba\va paguunti. Declination-n-Paghuhupa; pagbabawas; paguunti. Declevity-w-Dahilig na lupa; dalisdis; lupang matarik; tibagan. Decoct-^-Haluin; ihalo; ilabok.
;

Decalogue-w-Ang
Dios.

sampuong

utos

ng

Decolor-i/'-Alisin

ang kulay;

putiin.

Decolorize-^-Putiin.

Decameter-n-Layo ng sampuong metro. Decamp-^'-Tumakas; umalis.


Decant-v-Ibuhos. Decanter-w-Lalagyan ng mga alak. Decapitate-^-Pugutm; magpugot. Decapitation-w-Pagpugot. Decay-i/'-Bumulok; lumipol; sumira.

Decompose-?/ Bumulok. Decomposition-w-Pagbulok. Decorate-v-Gayakin; pagandahin;


iiamin.

pai-

Decay-n-Pagkasira;

pagkabulok. Decease-n-Pagalis; pagkamatay.


Decease-t'- Mamatay. Deceit-w-Daya; hibo;

patibong;

kasi-

Decorated-n-Tagagayak;anggumagayak. Decoration-n-Paggayak paghanda. Decorati ve-a-Na k agagaya k Decorous-a-lMahinhin; mahinahon; mabait; maginoo. Decorum-n-Kabaitan; kahinhinan; kamahalan; kalinisan.
;

nungalingan; panunuba; paghibo. Deceitful-a-Magdaraya; daya; nakadaya;

Decoy-v-Hibuin; dayain.

manuba.
Deceive-?;- Hibuin/

Decoy--Hibo; pangati. Decrease-u-Bumawas; umunti;


lumiit.

umikli;

magdaya; magsinungaling/ magbulaan; manekas. December-n-Diciembre. Decency--Kabaitan; timtim; kamahalan; kabinian; kahinhinan; kahusayan. Decennary-n-Luat ng sampuong taon. Decennial'a-Nauukol sa luat ng samdayain;

puong

taon.

Decrease-n-Pagbawas; pag uunti. Decree-w-Utos; pasiya. Decree-v-Mag utos. Decrepid-a-Ulianin; mahina-; matanda. Decrepitude-^-Katandaan; kahinaan; pag kahukluban. Decrial-n-Uyam; pintas; alibugha.

Decent-a-Matimtim; magalang; maginoo; mabait; mabini.


kasinungaliDeception-n-Daya; hibo; ngan. Deceptive-a-Makakadaya. Decide-v-Magbigay hatol; hatulan; humatol; magtika. Decided-a-Buo ang loob. Decimal-n-Bahagi; decimal. Decimal-a-Nauukol sa decimal. Decimal fractions-n-Quebrados; decimales.

Decry-^-Mag

alibugha;

halayin;

kut-

yain. Dedicate-?;- Mag alay; ialay/ ipanagano. Dedication-n-Pag alay; alay. Dedicator-n-Ang nag aalay.

Deduce- v-Hanguin; hugutin; awasan. Deduct- u- A wasan; bawasan/ untian; kulangin.

Decipher-7/-Hanapin ng kahulugan; ihulog; saysayin.


Decisioii-w-Hatol/ tigas ng loob; kabuoan ng loob; pasiya. Decisive-a-Totoo; huli. Deck-n-Sahig ng sasakyan; balasa.
Deck-i'-Bihisin;

Deduction-n-Pagbawas. Deed-w-Gawa; titulo. Deed-f-Ibigay ng titulo. Deem-t'-Mag isip; magwari. Deep-a-Malalim.


Deep-adv.-Malalin. Deep-n-Laot. Deepen-?7-Ipalalim; palaliman. Deer-n-Usa. Deface-v-Sirain; sirain ang mukha.

takpanin. Declaim-v-Magtalumpati; magsalita sa marami; manalangin.

Lefamatory-a-Maninira ng puri. Defamation-w-Panira nang puri; upasala,

206
Defame-7>-Murahin; mag alimura; umupasala/ kutyain. Default-n-Daya; tekas. Default-t-Manekas; dayain; kaniyahin. Defaulter-w-Manenekas. Defeat-2>Pasukuin; talonin; supilin. Defeat-w-Talo; suko.

DEM

Deign- u-Pamayag; paging dapat. Deject-7^-Humamak; maglungkot. Dejected-a-Aba; hamak; hapis; mahapis kulang palad. Dejection-)i-Pagkahamak; lungkot; ka kulangan ng palad.
Delay-;<- Abala; antala; pigil;

pagluat.

Defect-w-Kakulangan; kulang; pintas; kapintasan; mail; sala; kasalanan. Defection-n-Kamalian; kakulangan. Defective-a-Di yari; hindi ganap; kulang.

Delay-u-Umabala; antalahin. Delectable-a-Maaliw; magiliw; malugod masaya.


Delectation-n-Saya; lugod; aliw. Delegate-w-Kahalili; katiwala; kapalit. Delegate- f-Ipagkatiwala; humalili; mag katiwala.

Defence-n-Saklolo;
kilik.

tulong;

ampon

tan-

tumulong; kanlonkupkupin; ipagtangol; tumankilik; amponin. Defendant-??- Ang kinakanlong; ang tinaDefend-v-Tulungin;
gin;

Delegation-n-Kapisanan.
Deleterious-a-Makasisira; masama. Delf-n-Manga tapayan. Deliberate- f-Sadyain; magwari;
isipisip.

mag

tangol.

Defense-w-Kanlong; tankilik; tulong; saklolo; pagtatagumpay; tagurnpay.


Defenceless-Defenseless-a- Walang

mag-

aampon.
Defer-?;- Antalahin;

Deliberately-ad^.-Tinalaga; sinadya. Deliberation-n-Pagwari; sadya. Delicacy-n-Kabutihan; kainaman; kalain butan; lambot kakinisan.

bimbingin; maantala;

ipagpaluat.

Deference--Antala; abala/ galang.


Deferential-a-Magalang.

Defiance-n-Kapangahasan; hamon. Defiant-a-Mangahas.


I)eficience-Deficiency-?i-Kakulangan;
ka-

Delicate-a-Banayad/ malambot; manipis marupok; maselang. Delicious-a-Masarap; malasa; kaalivvaliu kalugodlugod. Delight-tf-Tuwa; aliw; inam; lugod; lasap

katuwaan; ligaya.
Delight- v-Manuya; maglugod;

magsaya

walan.
Deficient-a-Kulang. Deficit-7i-Kakulangan; kulang. Defile-w-Landas.

Delighted-a-Masuya; malugod; maaliw. Delightful-a Kaalivvaliw; kalugodlugod kasayasaya. Delineate-i;-Tumabas; say padparin;
sayin.

Defile-f-Bumulok; sumira; dungisan.


)efilement-?i-Pagkabulo A pagkasira. Define-i -Saysayin; salaysayin; ihulog. Definite-a-Firme; totoo.
J
;

Delineation-w-Pagtabas.

Definition-yA-Ka'uiliigun;
I)eflect-7/-Iliko

kasaysayan.

Delinquenoy--Pagso\vay sa kulangan/ pagkakasala. Delinquent-a-May kasalanan.

utos;

ka

lumiko.

Deflection-n-Pagliko. Deflexure-w-Pagliko. I)efoliation-n-Paglalaglag ng dahon:

Delinquent-;*- Ang may kasalanan. Delirious-a-Ulol; sira ang isip.

Delirinm-n-Pagkasira
kaulol.

ng

isip;

pair

Deform-?;-Pumanj>it ang hitsnra. ])eformity-^-Pi)gkapangit ng hitsura. Defraud-7AManekas; manuba/ dayain; kaniyahin. Defray- ^- Abuluyan; umabuloy; amponin. I)eft-a-Bagay; marunong; sanay. Defunct-a-Patay; walang bnliay.
1

DeUver-t?*Magdala; sagipin. Deliverance-n-Pagdadala; pagsagip; pag


ligtas.

Delivery-n-Paghahatid; pagdadala;
sagip.

pag

Dell-n-Parang.

T)efy-T-Lum:ilian;

liainnnin:

huiiianion.

Delta-n-Lab&san ng ilog. |)clndc -r rpatin; dayain; liibuin.


Deluge-)) \pa\v; lubog.
.

Degeneracy -n-Pagkahaoaak. I)egenerate-a Hamak; mababa; walang kabuluhan. I)egenerate-v-Humamak; bumaba.


Degredation-n-Pa^kalianiak; pagkftbaba.
I

lU'lngc-r-rmapaw;

lubog.

Delusion*9t-Pagflpat;
Delusive-^/r

daya;

hi bo;

kasi

>'Lr rade-7/-Sumira;

sirain; linnianiak.

Delve-i/'-Hutnukay;
I

Degraded-a-Hamak; mababa ang


tawo.
Degree-?i-Grado.

Makakadaya; magdaraya. tumarok. lHMn:iL "ii-iio--Puiu ng isang Katipnnai: >cinand-7/-Humingi: lumuhog.

I>oiiiand-v-Ang hiningi; hingi/ luhog.

DEN
)emarcation-;z-Hanga; hanganan. )emean-#-Guimi\va. )emeanor-n-Ga\va; paguugali; ugali; palakad; asal; Kilos. HMmMitate-o-Ulol; walang isip.

207

DRR
tumangi.
tangihanluia,u
r

Deny v-Magkaila;
/

ipairUnloob; i|>:ni; ayaw. Deodori/c-?'-. \lisan n^> ainoy.


I'malis; luniakad; tumakas. Departure-n-Pagalis; iaglayas; pagtakas.
l>c|.art

)emented-a-Ulol; sira ang isip. pagkaulol kasiraan ng isip. )emerit-n-Pintas; gawa 6 kilos na masama.
)enientia-//-Kaululan;

Department-n-Departamento.
I)epend-7/-Sumabit; mabitin; humilig. Depict-v-Pintahin; ipinta; saysayin Hwanagin. Depicture-n-Pagliliwanag.

)emijohn-tt-Damajuana. )emise-;/-Kamatayan.

Jemise-v-Magpamana.
)eruolish-n-Lipolin; luhin.
sirain;

Depicture-^-Liwanagin; lumiwanag. Deplorable-a-Kahambalhambal; kahapishapis; kalunoslunos.


gibain; gu-

Depopulate-r-Umalis ang manga tawo sa isang lugar.

)emolition-n-Paglipol; pagsira; kasiraan.

Deplore-^-Magdamdam.
Deport-z/'Ipaaiis
tiero.

)emon-i-Demonio. )emoniac-a-Nauukol sa denionio. )emoniacal-a-Nauukol sa demonio.


)emonstrate-r-Ipakilala;
ipakita;
pali-

sa isang lugar. ])eportation-w-Pagpapana\v; pagdedes-

wanagan; ipatalastas.
)emonstration-n-Kilos; kasaysayan; pagpapakita. )emonstrative-a-Sinasaysay.

Deportment-n-Kilos; ugali. Deposal-n-Pagpaalis sa katungkulan. Depose-f-Ialis sa katungkulan.


ilagay; Deposit-2/-Ideposito/ wala; kilaga. ])eposit-w-Deposito; lalagyan. I)eposition-H-Pagdedeposito. I)epot-n-Deposito.

ipagkati-

)emonstrative-n-Kasaysayan. )emoralization-n-Pagkasira ng mabuting


kaugalian.
)emoralize-z;-Sirain
lian.

ng mabuting kauga-

I)epravation-n-Kabulukan; kahamakan. Deprave-y-Humamak; pasamain.


Depraved-o-Paslit,*

)emur-c Sumalangsang; tumigil.


Demur-n-Tigil.

masama; hainak.
ligalig;

Depravity-n-Kahamakan;
kabulok.

pag-

;)enmre-a-Mababang loob.
[)en-?i-Yungib.

Dengue--Lumpo.
Deniable-a-Maipagkakaila; mapagkaila. Denial-M Pagkakaila; pagkaayaw; pa hindi; kaayavvan; pagkatangi. tumitira sa isang lugar. Denizen-w-Ang

Deprecate-v-Manalangin. Deprecation- w-Panalangin.

bawasan ang Depreciate-^'-Hainakin; . halaga; halayin; laparan. Depreciation-w-Pagalipusta; paghamak.


Depreciatory-a-Mapakahamak.
Depredate-T^-Nakawin; manduit. Depredation-n-Pandudui t. Depress-17-Hamakin; inisin; tumumal. Depression-n-Pagiinis. Depressive-a-Hatumal. Deprivation-n-Kawalan; pagkawala. Deprive-2/-Alisan ang kailangan; iwala. Depth-w-Lalim; kalaliman.
Deputation-n-Kahalili; katiwala.

Denominate-u-Pamagatin;

puma gat;

magsaysay. 3enominate-a-May ngalan. Denomination-n-Tawag; ngalan; pamagat; bansag. )enote-v-Tandaan.

)enounce-v-Magdenuncia; isumbong.
)ense-a-Siksik; masinsin.

pag ai t
1

)ensity-w-Kasi!.sikan; kasinsinan kapal,

Deputy-n-Katiwala; kahalili.
Derail- c-Umalis

kadiliman.
)ent-n-Ukit. )ent -^-Ukitin; umukit.

sa railes.

Derange-w-Sirain ang ayos. Derangement-?i-Pagkasira ng ayos.


Dereliction-w-Pag-iiwan.

fental-a-Nauukol sa ngipin.
)entist-w Mangagamot dentista.

ng
sa

ngipin;
paggaga-

Deride-v.Umnpasala;

uyamin; libakin.

Derision-n-Upasala; uyam; libak.

)entistry-n-Karunungan

ngipin. )entoid-a-Hitsurang ngipin.

mot ng

)enudation--Paghubad.
)enude-i;-Hubaran; humubo; humubad;

maghubo; maghubad; hubdan.

Derisive-a-Mauyam. Derive-v-Hanguin sa iba. Derivation-n-Pagkuha sa iba. Derivative-;/-Salita na nangaling ibang wika. Derive-v-Kunin sa,

sa

DES
Derm-w-Balat.

_208

_____

DET

Derogate-v-Pawalan ng kabuluhan. Derogate-a-Sira; may bawas.

Den >gation-72-Pagbawas.
bumawas.

Descend-^- Lumusong; manaog; bumaba;


Descendant-rc-Anak; lahi, hinlog; inapo. Descendent-a-Mangaling sa. Descension-n-Pagpanaog; paglusong. Descent-w-Paglusong; lusong. Describe- v-Liwanagan: saysayin; sabihin ng maliwanag.
Description-w-Kasaysayan; pagsasaysay. Descry- u-Tana win; tumanaw.
Desecrate- v-Sirain;

Despatch-u-Ipadala; tapusin. Despatch-?i-Telegrama; hatid kawad. Desperado-w-Tulisan; magnanakaw. Desperate-a-\Valaiig asa. Desperation-n-Pagkawala ng pagaasa. Despicable-rt-Haraak; walang puri; madiri/ mahalay; malait; masama. Despise-u-Yamutin; yumamot/ masuklam.

Despite-w-Galit; tanim

sa

loob.

Despiteful-a-Masama; hamak.
Despoil-v-Sirain; lansagin; gibain. Despoliation- w-Pagk asira; paglansag.

sumpain; tumungayaw. Desecration-n-Pagtutungayaw:tungayaw.

sumpa; pagpasira. Desert-iy-Magtanan. Desertion-n-Pagtatanan. Desert-ra-Lugal na ilang; ilang. Desert-a-Ilang; karat.


Deserter-n-Sundalong nagtanan. Deserve- v-Magkaroon ng karampatan;

Despond-?;-Humina ang loob; inawala ang pagaasahan. Despondency-n-Kawalan nang pagaasa; paghina ng loob.

Despondent--Walang
malungkot. Despot-w-Punong mabagsik.

ipagaasahan;
baring;

mabaksik;

paging dapat.
Deservedly-adv.-Nararapat. Deserving-a-Nararapat. Des habille-a- Walang ayos
bihis.

ang pagbi-

Desiccate-v-Tuyuin; matuyo. Desiccation-n-Pagtutuyo. Desiderate-y-Magkailangan; magkaroon ng kailangan. Desiderative-a-May nasa; mapipitain. Design- u-Guhitin:' akalain; isipin; gawin. .,

Despotic-a-Mabagsik; mabangis; masama. Despotism-n-Kabagsikan; kabangisan. Dessert-w-Himagas. Destination-n-Destino; pag uukol; kaukulan; taan^ Destine-v-Ipadistino; idistino. Destiny-w-Distino. Destitute-a-Walang hanap buhay; salat;

walang mag aampon;

dukLa.

Destitution-w-Kasalatan; kahamakan; ka-

dukhaan.
Destroy-v-Sirain;
sagin;
igiba.

basagin gibain;

lan-

Design-w-Plano; guhit; tika; akala; banta; pag gagawa. Designedly -a^.-Tinalaga;

sinadya;

ki-

nusa.

Designing-a-Nakahihibo. Designate- u-Ituro; sabihin; Designation-^-Pagtuturo; pagsasabi:

Destructible-a-Makasisira. Destruction-n- Kasiraan; pagkalipol; pag kalugso. Destructive-a-Makasisira. Detach-2/-Ibukod; tangalin; tumangal. Datachment-n-Destactamento; pagtangal;

pagbukod.
pili;

Detail n-Kasaysayan.

tungo. Desirable-a-Maibigan; nasain. nasain; Desire-^-Magnasa; magpita; umibig; humangad. Desire-n-Nasa/ ibig; gusto; nais.

Detail-oMagsaysay.
Detain-^-Pigilin; magluat; pihitin. Detect-v-Tul;lasin; tagpuan; makita; usi-

Desirous-a-Magnanasain: maiibigan; mapagnasa; mapagpita; mapaghangad. Desist- v Huminto; maghinto; tuini.iril: humimpil; magtahan Desk-n-Kupitre.
Desolate-a-Mapanglau-: ilang.
gibain: sirain. kasiraan. Despair-':- Ma \\ala ng pag asa; humina
Desolate-?5-Lipulin:

sain; siyasatin. Detection-w-Pag uusisa; siyasat. Detective-a-Nauukol sa secreta.


Detective-n-Policia lihim.
secreta;

policiang

Desolation-w-Pagyasak;

Detention-n-Pagluat; pagpigil; abala. Deter-z/-Umabala; pigilin. Deteriorate-v-Sumama; bumigat ang sakit 6 karamdaman; sumira; lumipas. Deterioration --Pagsasama; pagkasira. Determination-n-Pasiya; kabuoan nang
loob.

ang

loob.

Determine--z/-Hatulan;magpasiya;

bumuo

Despair-n-Kawalan ng pagaasa.

ang

loob.

DEX
Determined-a-Buo ang
Detest- v-Suklamin;
loob.

209
Dextrous-a-Sanay;
bihasa.
I

DIF
ma rum nig;
matalas"
-Sakit na madalan

reterminate-^-Ilagay ng inga hanga; saysay in.

Malx.'tcs-y/

umihi ang

yumamot.

may

sakit.

kusuklamDetestable-o-Kaiupitlupit; suklam; kalunoslunos; masuklam.


Detestation-n-Pagsusuklam; kuliipitan; kasuklaman. Dethrone- t'-Talunin ang liari.

Diablery-;/-Kalikotau. Diabolic- a- Nauukol sa demonio. Diabolic-al-rt-N'anukol sa demonic.

Diadem --Korona.
Diagram-;/-Plano; gubit; tabas. Dial-//-Mukba ug orasan.
Dialert-n-Salita ng inga tawong hindi marunong; dialecto. Dialogue //-Salitaan ng dalawa.

Dethonement--Pagtatalo sa
Detoiir-;z-Luniakad

hari.

ng pasuotsuot. Detract-*:-Manumpa; tunmngayaw; sumpain; ali sin; bawasan. Detraction-n-Pagalie; paglwv.us; pa; pagsumpa; tungayaw.

panummakasa-

Diameter-n-Kagitnaan.
J)iametric-rt Nauukol sa kagitnaan. Diametrical-a-Nauukol sa kagitnaan. >iamond-;z-Diamante; brillante. Diaper-7z-Lam pen.
I

Detriment-n-Abala; bagay na
satmi.

Detrimental-a-Makasisira; makasasama. Devastate-y-Gubatin; sirain; lipulin. Devastations- Kasiraan; paglilipol. Develop-r-Bumuti; butihin: isulong. Developrnent-n-Pag sulong; pag kakabuti.

Dia{)bragni-n-Balat sa pag itan dib at ng tiyan.


Diarrbea-?t-Buliilo^;

ng

dib-

Diarrhoea--Pag

pag iilagan. iilagan; bululos.

Devest-^-Alisin; hubdan; hubarin. Deviate- v-Bagubin; ibain; ilipat; lumapat:

Diary -7i-Tandaan ng nangyayari sa araw araw.


Dia-tribe--Pagtatakapan. Dibble-H-Panaksak. Dice-w-Kubo na may bilang ang mga inukha. Dickers Kapalit; pagpalit; pagtuturing.
Dictate-v-Idicta. Dictate-w-Utos.

bumago; huminkod.
I

Deviation-^-Pagkabago; kod.

aibhan;

hin-

Device-H-Kasangkapan.
Devil-n-Deraonio.

DeH il-?;-Maniikso; tuksohin.


7

Devilish-a-Parang deraonio;

nauukol sa demonic. Deviltry--Kasamaan; gawa nang demonio. Devious-a-Pasuot suot; pabaya; tama'd.
Devise-f-Akalain; isipin; magpamana. Devi8e->i-Mana; huling sulat ng nanga-

Dictation-w-Pagdidicta.

Dictator-n-Ang nagdidicta;
utos.

ang nagu-

Dictatorial-a-Nauukol sa pagdidicta. Diction -n-Wika; salita; pagpili ng salita.

matay.
Division-n-Paghahati; pagbihiwalay. Devoid-f-Alisin; bawas.

Dictionary-w-Diocionario; Did-7/. imj9.-Nangyari; gumawa; ginawa. Didst-v. zm^j.-Ginawa; gumawa; nangyari.

Devoid-n-\Valang laman; salat. Devolve-7/-Bumalik mauwi sa dati; mabinat.

Die-^-Mamatay; tumapos. Die-n-Huhnahan.


Diet-n-Pagkain; dieta. Diet-y-Magdieta. Diety-n-Kadiosan; pagkadios. Differ- y-Magkaiba. Difference n-Kaibhan; pagkakaiba. Different-a-Iba; hindi taparis 6 katillad.

Devolution-w-Pagbalik; pagsasauli. Devote-v-Alayin; ialay. Devoted-a-Masipag, tapat; naibig. Devotion-n-Alay; pagtatapat ng loob.

Devotional-a-Nauukol

sa pag

aalay.

De vour-7/- Lamuni n
Dew-n-Hamog. Dew-?7-Humamog.

Devout-a-Totoo; tapat; malinis.

Dew-Drop-w-Patak ng hamog. Devvy-a-Mahamog. Dexter-a-Nauukol sa kanan. Dexterity-w-Kasanayan; katalasan; karunungan.


Dexterous-a-Matalas; marunong; sanay;
biliasa.

Diflicult-n-Mahirap; magulo. Difficulty-n-Kahirapan; kahigpitan. Difh'dent-a-Ayaw sumanpalataya; matatakutin; ayaw maniwala. Diflidence-n-Katakutan. Diffuse-7/-Ibuhos; luinakij isabog; icahayag: ipatalastas. Diffuse-a-Maluag; malawak. karamihan; Diffusion-n.-Pagpaparami;

pagbubuhos

27

D1R
Dig-v-Hukayin: humukay. Dijgest-v-Tumunaw ang kinain. Digest-w-Codigo; kapisanan ng
utos.

210

DI3

manga

Directress-n-Babaying marunong mamahala. Direful-a-Katakottakot; kakilakilabot. Dirge-n-Dalit sa paglilibing.

Digestible-a

Mangyayaring matunaw sa

Dirk--Panaksak; punal.
Dirk-u-Isaksak. Dirt-n-Dumi; dungis; karumihan; kasukalan; kasalaulaan; lupa; putik. Dirt-f-Dumhan; dungisin. Dirty-v-Marumi; marungis; masukal; salahula; panit; malibag; may mansa. Dirty-v-Dumhan; dungisin. Dis able-a-Pilayinkapilay; kapilayan. Dis ability-7i-Pag. Dis advantage-n-Lugi; kahirapan; kasiraan.

sikmura. Digestion-w-Pagtunaw ng kinain.


Digit-n-Daliri isa. Dignify- -Ipagpuri; magalingin; purihin. Dignity -n- Dangal; puri/ k a a h a 1 a n
1'

karangalan; karapatan. Digress-v-Lumiko; lumayo. humiwalay.


Digression-ra-Paghihiwalay; pagliko. Dike-n-Pilapil; harangan; ng tubig.

Dike-v-Magpilapil.
Dilapidate-^/ Sumira; sirain. Dilapidation-??- Pagkasira sira.
;

Dis advantageous-a-Mahirap makalulugi;


nakasisira.

Dilate-^ -Bumuka: dumilat; lumaki. Dilation-n-Pagbuka; paglaki; pagdilat; Diliatory-a-Pabaya, ~ mabagal; tamad;
huli.

Dis agree-?;-Magkasira; huag umayon. Dis agreeable--Masamang ugali; masungit;

makayayamot; nakababagot napagkagalit;

Diligence-?-Kasipagan; sipag. mabisa; Diligent-a-Masipag; maagap; masigla; masikap. Dilute-k*-Labnawin; lumabnaw; tunawin;

kagagalit.

Dig agreement-w-Pagkasira-,
kasiraan.

tumunaw.
Dilute- r-Lusaw;

malabnaw.

Dilution-n-Pagtutunaw. Dim-a-Madilim; malabo. Dime-w-Sangbillion. Dimension-n-Sukat; laki at lapad. Diminish-r-Bumawas; umunti; umimpis;
lumiit; bawasan.

Dis Dis Dis Dis Dis

allow-?;- Huag ipahintulot.

annul-v-Pawalan ang kabuluhan.


appear-^- Ma walan.

appearance w-Kawalan.
appoint-?;- Magdaya;

yumamot; ku-

mulang; matalo. Dis appointment-w-Kakulangan kasiraan;


pagkatalo.

Dimunition-?t-Pagbawas; pagkulang; pagpaunti; pagpaliit. Diminutive-a-Nagpapaliit; nababawas.

Dimity- w-Kayong sita. Dimple-n-Butas ng pisngi. Din-w-Gulo; ugong. Dine-v-Kumain. Dingle-n-Parang munti na sa pagitan

Dis appro val-n-Katangihan; pagkaayaw. Dis approve-t'-Huag ipahintulot; pintasin; tumangi. Dis arm-v-Alisan ang manga sandata. Dis armament-n-Pagtangol ng manga
sandata. Dis arrange-v-Sirain ang ayos; guluhin. Dis aranged-a-Walang ayos; magulo. Dis arrangement-n-Kawalan ng ayos 6
wasto. Disaster-n-Kahirapan; sakuna. Disastrous-a-Masakuna; rnahirap. Dis avow-z/-Malimutan; huag malanuui.

ng dalawang bundok. Dingy-a-Marumi; marungis; mapanglaw.


Dinner-n-Tanghalian.
Dint-n-Ukit; lakas; kapangyarihan. Dint-v-Ukitin. Diocese-^- Kapangyarihan ng obispo.

Dip-u-Isawsaw; isisid; ilubog. Dip-w-Lubog; sisid; ligo.

Disband-??-Tangalin ang manga sundata ng manga sundalo. Disbelief -w-Kawalan ng pananampalataya.

Diploma-n Titulo. Diplomacy--Salitaan ng dalawang naciones; karunungan; katalasan. Dipper-n-Tabo lumbo.


Dire-Direful-a-Katakottakot; kakilakilabot:

Disvelieve-v-Huag maniwala o
palataya.
.

snmam.

Disburse-u-Magbayad gastahin Disbursement-w-Pag babayad; pag gagasta. Disc-n-Bilog.


ialis; magdisoarte. Discard-n-Barahang pauapon. Discern-y-Tanawin; makita; turn in gin.

masama.
walang
liko.

Direct-a-Matowid

Discard-v-Itapon;

Direct-v-Tinagin; ulogin; akayin; itungo;

mamahala. Director--Ang narnamahala.


Directory-a-Nakatungo.

matalino; Discerniu^-a-Matalas; Discern ment-n Pagtatanaw.

tuso.

DIS

211
makita ang
di

DTS
pa nakita.

Discharge-r.-Turnupad; bawasan; bitiwan; guimmap; ialis sa katungkulan.

Disco ver--z/-Tuklasin; tumuklas; buksan!

Discharge-n-Pagkukumpli.
Diseiple-w-Alagad; dicipulo. Disciplinarian-a-Nauukol sa pagtnpad 6 sa gobierno. Disciplinarian-w-Maestrong mabagsik; 6

Disrovery-n-Ang bagong tinuklas. l>iscredit-n-Kawalan ng paniniwala; ka-

kulangan ng paniniwala. Discredit-oHuag maniwala.


Discreditable-a-Hamak; bastos. Discreet-a-Mabait tusc; matalae; marunong; matalino.
;

masungit.
Discipline-n-Disciplina;

pagtupad

sa

kautusan. Disciplines- Aralan; magturo; turuan. talikuran; huag Disclaim-7/-Magkaila; Kumilala; umayaw. Dislaimer->i-Ang nagkakaila; ang tumalikod.

kanialian; Discrepancy-w-Kakulangan ; kaibhan. Discrepant--Iba; kulang; inali. Discrete-a-Nakabukod; inalayo. Discretion-K-Kabaitan; karunungan; katalasan.

Disclose-/;-Buksan; ilitaw; ipalitaw; pahay ag; ihayag. Disclosure-n-Pahayag; paglitaw.


Discolor-i;- Kurnupas.

Discriminate- u-Ibukod; hiwalayin. Discrimination-71-Pagkabukod paghihiwalay. Discuss- r-Matagpuan; magmatowiranj


;

Discoloration-w-Pagkupas. maputla. Discomfit-v-Manalo; talunin. Discomfort-M-Kakulangari ng kaginhawahan; kahirapan.


Discolored-a- Kupas j

magsalitaan. Discussion-n-Pagrnamatowiran. Disdain-H-Uyam; tanipalasan; bugan; kapalaluan.

kahaui-

Discomfort-^-Yumamot;
loob; pagalitin.

humina

ang

Discommode-t?-Abalahin ; pagalitin. Discompose-f-Sirain ang ayos; guluhin. Discomposure-n-Galit; gulo.


Disconcert-v-Guluhin.
Disconnect-v-Tangalin;
hiwalayin.

Disdain-o-Maghambog; uyamin. Disdainful-a-Palalo; hambog; inauyam. Disease--Damdam; saUit. Diseased-a-May sakit.


Disernbark-v-Umibis; umahon. Disembarkation-n-Pag ibis sa sasakyan. Disembarrass-v-Hanguin sa kahiyahiya. Disembody- c-Alisin sa katawan.

Disconnection--Pagkatangal tangal. Disconsolate-a-Malungkot; salat; niahapis; mahapis.


Discontent-^- Yamot; sibangot: galit. Diecontent-a-Galit; masama ang loob. Discontent-iJ-Yumamot; magalit. Discontented-a-Sowail; galit.

Disencumber-y-Hanguin
Disengage-z/-Hanguin;

sa

kagipitan.

iligtas.

Disengaged-a-Walang gawa. Disentangle-v-Hanguin sa kaguluhan. Disfavor- v-Huag ipahintulot. Disfavor-n-Kakulangan ng galang.


Disfigure-u-Mansahin; pangitin. Disfigurement-w-Pagpapangit. Distiguration-n-Pagpapangit. Disfranchise-v-Alisin ang pahintulot.

Discontinuance-^ Pagtigil.
Discontinuation-n-Pagtigil. Discontinue-z/-Tumigil; pigilin. Discord-n-Gulo; galit; pagkasira; kasiraan. Discordance-n-Kaguluhan; kasiraan. Discordancy--Pagkasira ; kasiraan.

Disgorge-^-Sumuka; isauli; gantihin. Disgrace-v-Pahamakin; ipahamak. Disgrace-w-Kaharnakan kahiyahiyaan. Disgracef ul-a-Nakahihiya ; nakadudusta;
;

Discordant-a-Magulo; di maayos. Discount-7/-Bawasar ; kulangin. Discount-n-Ang por cientc ; pagbawas. Discountenance--^- Huag ipahintulot.
Discourage-v-Pahinain ang loob.

hamak.
Disguise-v-Ibahin ang hitsura; magbalatkayo.

Disguise- w-Pagkabalatkayo.

Discouragement-w-Kahinaan ng loob.
Discourse-n-Discurso;
salitaan.

pagmamatowid;

Discourse--z/-Wikain; niagmatowid. Discourteous-a-Walang galang; tampalasan.


,

Disgust-^-Yumamot, yamutin; mamuhi; pasamain; sumama ang loob. Disgust- n-Yamot; sama ng loob; kapighatian; hapis; kadalamhatian; poot. Disgusted-a-Hapis; nasusuklam.
Dish-n-Pingan. Dish-^-Isandok. Dishearten-i^-Humina ang loob; tumakot. Disheveted-a-Walang ayos; magulo; gusot.

Discourteousness-i-Kawalan ng galang; katampalasanan; -paslang. Discourtesy-w-Kawalan ng galang katarapalasanan.

Dishonest a-Mahalay;

taksil;

suitik.

212
Dishonesty-n-Kasuitiknn; kahalayan; kataksilan.

DIS
huag kumi-

Disorganize-r-Guluhin; sirain ang ayos.

Disown-7'-Huag kilalanin;
kahilala;

Dishonor--Kahamakan kahalayan hiyaan: kamurahan kasamaan.

Dishonor-v-Mapapahiya; hiyain. Dishonorable-a-Nakadudusta; kahiyahiya; mahalay; suitik.


Disincline-t'-Huag

Disinclination-H-Kawalan

pumayag. ng

gusto;
linisin.

kawalan ng kahilingan. Disinfect-7/-Suobin; sumuob;

magkaila. Disparage-v-Hamakin; pintasin. pintas; Disparagement-n-Pagpaharnak; kapintasan. Disparity-w-Kaibhan ng kalagayan <> gulang. Dispassion 9^-Katahimikan. Dispassionate-a-Tahirnik/ walang gulo.
Dispatch-v-Dalidaliin; idaos; ipahatid; magtapos. tapusin; magpadala; D5spatch-n-Telegrama; hatid kawad.
Dispel- v-Isabog;

talikuran;

Disinfection-n-Kalinisan; ptiir. Disinherit- r-Fuag pamanahin.


Disintegrate-t'-Tangalin; tumangal.

palayasin;

paalisin.

Disintegration-n-Pagtatangal.

Dispensable-a-Di kailangan.

Disinterested-a-Walang interes; waiting


nasa.
Disjoin-?;- Palinsarin;
.

Dispensary-n-Tindahan ng gamot. Dispensation-n-Paghahati; pagkalat; pagbigay. Dispense-t'-Tkalat;


isabog.

Disjoint-f-Palinsarin;
Disk-ft-Bilog.

luminsad. luminsad.

Dislike-D-Yuroamot: min.

sumama; masukla-

Disperse-v-Isabog; sabugin/ kalatin. Dispersion- n- Pagkalat; pagsabog.


Dispirit-^-Takutin; pahinain ang loob. Displace-7/-Ilayo sa lugar; baguhin ang lugar/ ibukod. Displacement- ?z-Pagbabago ng lugar. Display-?' Ipakita; ipahalata; buksan.

Dislike-n-Yamot; kasuklaman; poot; suk lain; kaayawan. Dislocate-r-Palinsarin; luminsad; inawala


sa lugar. Dislocation n-Pagpapalinsad. Dislodge-v-Alisin sa lugar. Dislodgment-w-Pagkavvala sa lugar. Disloyal-a-Malilo; masukab; lilo. taksil;
suitik.

Display-n-Pagpapakita;
Displease-'Z'-Pagalitin;

kainaman. pasamain ang loob. Displeasure-n-Yamot; galit; kawalan ng

Disloyalty--Kaliluhan;
suitikan.

asukaban; ka-

Dismal-rt-Mapanglaw; malungkot; mahainbal; mahapis. Dismantle- u-Hubaran; alisan ng damit 6 kasangkapan. Dismay-c-Pahinain ang loob; takotin;
tuinakot; humina ang loob. Dismay-w-Kahinaan ng loob/ takot.

gusto; dalamhati. Disposal-;/-Paraan; pamamahala. Dispose-/;-Idaos; tapusin; aytisiu; ikulat at ilagay sa lugar; humilig. Disposed-a-Nakahiling; natatalaga. Disposition-n-Ugali; ayos; kilos; bait; kalagayan; paraan.

Dismember-i'-Hatiin;
suhin.

hiwalayan; piral<a-

Dispossess-^- Kaniyahin; angkinin. Disposeeesion-n-Pag aankin. Disproof-n Pagbigay nang kasinungalingan. Dieproportion-n-Kawalan sa sukat. Disproportion -v-Grawin ng hindi tama
s;i

Disroemberment-n-Paghihiwalay ng
tawan.

sukat.

Disprove- w-Ibigay ng
sa
iba.

kasinangalingan

Dismiss-v-Itaboy; paalisin; palayasin; ipagtabuyan. Dismissal-n Pagtaboy,- pagpaalis; pagpalayas. Dismount- u-Umibis; lumusong. Disobedience-n-Pagsowail; katigasan ng
ulo;
jilintana.

Disputable-o-Makapagpapatalo. Disj>utant-n-Ang nag uusap; ang nakikipagtalo.

DiBobedientm-Sewail; matigas ang ulo;

masowayin.
I)isolHy-7'-Siiinii\v;iy;
!na,u
r

:ilintan:.

Disputation-^ Pagmamatowiran; png uusap; lasagulo. d8pate-7/-Makipagtalo; magmatowiranj uiiiuway; salan^sangin; DKILT usap. DispUte-tl-Pagtatalo; usap; pan mamatowiran; hasnizulo; alingasn<>as.
I

Diaoblige-^-Pagalitin; huag tumupMil. Dieobliging-a-Makagagalit. Disorder-j?-(iiil(),ka\val:in ng ayos 6 wasto Disorder-?' Juluhin; sirain an.t; ayos. Disortterly-a-Magulo; pa.unlogulo; hindi
(

Disqualification-n-Kakalangan; kaknlangan ng kaya. Disqualify -f-HllHg ahutin ang


pintasin.

Disquiet-n-Kakulangan nC K
r

malait;

gulb,

DIS
Disquiet-v-Guluhin. Disquietude n-Gulo;

213
Distend- r-Lumaki;
Distill-7'-Alakin;

DIV

kaguluhan. Disquisition-n-Pagmamatowirau.

huinaba. Distention-H- Kabul man; pagbaba.

guinawa ng

alak.

Disregard-7/-Huag inahalin; huag kalingayin; hamakin; halayin. tampalasan. Disregard-n-Alintana; Disreputable-a-Bastos; hamak; tampalasan.

Distillation-n-Pag gagawa ng alak. Distellery-N-Gu\va:in ng alak. Distinct-rt-Maliwanag; bukod tangi.

Distinction-n-Pamumukod; pangingiba; kaibhan; kaniahalan.


Distinguish-t'- Kilalanin; inaniukod; tak-

Disrepute-n-Kahamal<au; lahalayan; kabastusan.

Disrespect--Ka\valan ng galang; tampalasan;

kalnistusun.
kilalanin;

Disrespect-n-Huag

huag

su-

munod.
Disrespectful-rt-Bastos; tampalasan; walang galang; walanir liiya; masama. Disrobe-r-Hubaran; alisan ang damit; maghubo at inaghubad.

daan; saysayin. Distinguishable-a-Maliwanag; madaling makikilala. Distinguished-a-Balita; bunyi; bantog; bayani.


Distort-7'-Pilihin; pumilipit;
pilipitin.

Distortion-n-Pagpipilipit.

Disrnpt-a-Sira; bulok; bali. Disrupt- t'-Sirain; Italiin; punitin. Disruption-^- Kasiraan.

Distract-r-Guluhin ang isip. T Distracted--T lol; gulo ang isip. Distraction-72-Kaguluhan ng isip.
Distress-n-Hirap; pighati; sakit; kahirapan; kasakitan. Distress- r-Pahirapin. Distribute v-Ipamahagi; kalatin; ikalat. a h agi; Distribution-??-- Pagbati; pa

Disrupture-??-Kasiraan. Dissatisfaction-n-Kawalan ng gusto; ka-

samaan

ng

loob.

mam

Dissatisfy-?;-Pagalitin; huag Dissect-w Pirasuhin; usisain.

tumupad.

pamumudmod;
District-n-Danay;

pagkalat.

Distributi ve-a- Nakakasabog.

Dissection-;/- Pagpipiraso.

hanga;

lugar;

pagkat

Dissemble-/'-Magkono\vari. Disseminate-z Isabog ang binhi. Dissemination-i-Pagsasabog ng binhi. Dissension-n-Pagtatalo; basagulo gulo,
1

Dissent-v-Umayaw; huag sumunod; magkaiba,

ng bayan; nayon; distrito. District-v-Ilagay ang hanga ng mga danay 6 nayon. Distrust- t'-Magagama gam ang loob; kumulang ang katapatan ng loob. Distrust-^-Kakulangan ng katapatan ng
loob,

Dissent-w -Basagulo. Dissentation->?-Pagmamato\viran. Dissimilar-a-Hindi kaparis; gansal; hindi kamukba 6 katulad. Dissimilarity -?i-Pagkakaiba; kaibhan. Dissimulate-t!-Magkonowari. Dissimulation-n-Pagkakaiba kaibhan.
Dissipate ?;-Maglasing. Dissipation-n Paglalasing. Dissolute-a-Pabaya; talipandas; tamad. Dissolution-;/-Kapabayaan; kavvalan ng
kalinga.

Distrustf ul-a-Mapangambahin; k u 1 a n g;

con flan /a.


Disturb-i/'-Yamutin; bagabagabin; guluhin; pasuklamin ang loob; sabarin; tuksuhin; balisahin.

Disturbance-?i-Gulo; kaguluhan; yamot; kabalisahan.

Dissolve-7'-Tumunaw: tuna win. Dissonance-n-Pagkakasira ng tugtog. Dissonant-rt-Masama ang tunog.


Dissuade-v-Pigilin; pasiyahin. Dissuasion-w-Pagpipiguil; pagpapasiya. Distaff -rc-Panulid. pagitan; Distance-7i-Layo; pa1 u gi t
pu.ing;
kalat.

Disunion-n-Paghiliiwalay/ pagkabukod. Disunite-^'-Bumukod; tangalin; ihiwalay. Disuse-n-Kawalan ng paggamit. Disuse-?;-Huag gamitin. Ditch-n-Sangka. Ditch v-Gumawa ng sangka. Ditto-n-Ang nabangit na.
Ditto-a^y.-Paris

ang

dati;

gayon

din;

naman; idem.
Ditty-ra Awit; dalit.
;

Diurnal-a-Arawara\v. IMve-v-Sumisid.
Dive-n-Sisid;
hititan

Distance-v-Ilayo; lumayo palayuin, Distant a-Malayo; tangi,


Distaste-^- Yamot; pighati.

ng apian.

Distasteful-a-Makayayamot Distemper- w-Yamutin.


Distemper-jj-Katigasan ng kabayo.

mapighati.
ulo;

Diverge-7/-Humiwalay; Jumayo. Divergence-n-Paghihiwaiay. Divergency -n-Paghihiwalay. Divers-a-Marami; ilan.


Diverse-a-Iba;hindi

ng

sipon

kamukhajnakabukod

Diversification*}!- Kaibhan.

DOL

214
Dolt-n-Ulol.

DOV

Diversify-u-Ibhan; baguhin. Diversion-w-Kaibhan; aliwan kasayahan; pagpapahinga; kutuwaan. Diversity-n-Kaibhan. Divert-v-Lumiko/ ilikoy aliwin. Diverting-a-Nakakaaliw.
Divest-t'-Hubaran; alisin; magbawal. Divide-^-Hatiin; hiwalayin, itiwalay; bu-

Dolorous-a-Mahirap, juasakit.

Domain-w-Kapangharian; nayon; lupain.


Domestic-n-Alila sa bahay.

Domestic-a-Nauukol sa sariling bahay;

maamo.
Domesticate-v-Paamoin. Domesticity-n-Kaamoan. Domicile--Tirahan; tahanan. Dominate-v-Supilin Domination-n-Pagkasupil; Dornineer-7/-Mamahala ng mabagsik. Dominion-w-Lupain; lupa. nayon.

mahagi; humiwalay. Divider-w-Taga pamahagi.


Divination->i-Paghuhiila; hula. Divine-a-Nauukol sa langit.
Divine-ra-Pari; pastor

Divine-z/-Humula; hulaan. Divinity-w-Bathala; Dios. Division-n-Pamamahagi; paghihiwalay; paghahati.

Domino-n-Domino.
Don-7/-Isuot.

Don-n-Maginoo. Donate- v-Magbi gay; ipagkaloob/ iambag


Donation-w-Bigay; caloob; ambag. Done-v. p. ^>.-Ginawa; nangyari na,

Di vorce-n- Pagtaboy
ilayo.

Divorce- v-Itaboy; ipagtabuyan; ihiwalay;

Divulge-v-Ipahayag;

ihayag;

tuklasin:

tumuklas sabihin.
Dizziness-w-Pagkalula; pagkahilo. Dizzy-a-Hilo; lula. Do-z/-Gawin; gumawa.

Donkey-w-Kabayong munti at mahaba ang tainga; ulol: jumento. Donpr-w-Ang nagbigay. Doom-n-Hatol; kapalaran; pasiya. Doom-u-Sumentencia. hurnatol. Dooms day w-Kaarawan ng paghahatoL
Door-w-Pinto; pintuan.

Docile-a-Maamo; banayad; masunurin. Docility-^- K aamoan; k aanayaran. Dock-v-Putlin ang buntot;iklian;bawasan Dock-?/-Punduhan ng sasakyan kung lilinisin.

Door keeper-n-Ang namamahalasa isang bahay; taga bantay ng pinto. Door way-n-Pintuan.
Dormant-a-Natutulog. Dorsal-a-Nauukol sa likod. Dose-w-Takal ng gamot; doses. Dose-w-Magpainom ng gamot. Dost-T/'Gumawa. Dot-i-Punto. Dot-^-Ilagay ang punto; puntuhan. Dotage-w-Kaululan; pagkaukol. Dotal-a-Nauukol sa panhik. Dotard-w-Tawong matanda at maliina

Docket-w-Listahan.

Doctor-n-Mangagamot.
Doctor-7/-Gamutin.

Doctrine-n-Pananampalataya;
pagtuturo.

doctrina;

Document-n-Documento; kasulatan; katibayan.

Documental-a-Nauukol sa kasulatan. Dodge-'z/'Umilag; mawala. Dodge n Hibo; daya. Doe-n-Usang babayi; inahing usa. Doer-n-Ang gumagawa. Does-?/-Gumagawa.
Doff-7/-Maghubad; Dog-n-Aso.
alisin.

ang

isip.

Dote-v-TTmulol; humibang.

Doth-7/-Gumawa.

Double--Yupi;
blihin.

Double--z/-Yupiin;

tiklop. tiklnpin;

ulitin;

du-

Dogfisli-n-Pating na munti.

Dog-v-Sumunod ng pilit, Dogged a-Mati gas ang ulo; so wail. Doggerel-a-Mababa at bastos; hamak.
'

Double-a-Doble; ulit. Doublet-n-Paris; pareja. Doubly-odf.-Doble.

Doubt-n-Agamagam ang
Doiibt-/-Manggainl);i;

Dogma-n-Pananampalataya; Dogmatic-a-Totoo; tunay.


Dogmatical-a-Totoo; tunay. Doily n-Servilletang munti. Doings-n- Manga ginagawa. Dole-n-Daing; panaghoy.

isip.

huag

loob; pangamba.. inanivvala.

Doubtful-a-Agamagam ng loob; hindi pa siguro. Doubtless-a Siguro, walang agamagam ng loob. Dough-n-Harinang; minasa para sa tinapay;

Doleful-a-Kahambalhambal; kahapishapis; mapanglaw; malungkot. Doll-n Munika.


Dollar-n-Dollar;
piso.

minasa.
nut-tt-Buchibuchi.
a- Matapang

Dough

Doughty

mangahae.

Dok)r--Sakit;

hirap;

dain;

panaghoy.

Douse- u-Ihu log sa tubig. Dove-w-Kalapati.

DRA
Dove cot-tf-Bahay ng kalapati. Dove cote-n-Bahay ng kalapati. Dove like-a-Maamo; magandang loob. Dove tail-w-Pagngingipingin at paglapatan ng kahoy.

215

PRO

Draw-7t-Batak/ hila; paghila. Drawback-7i-Pintas; abala.

Drawer-n-Kaja.

Drawing--Pag-guhit paghila.
Drawl-v-Magsalita ng dahandahan. Drawl-n-Pagsasalita ng niarahun. Dray-w-Bagol. Dread-w-Kah;i; jiaujjainba; takot, sindak. Dread-7/-Kumaba; tumakot. Dread-a KataUot-takot kasindak-sindak. Dreadful-a-Kasindaksindak; katakot-takot; manaina; kagulatgulat; kakilakilabot

Dove

tail-v-Ilapat

ng

inabuti.

Dowdy-rt-Marungis; salahula; marumi. Dowdy-n-Tawong marungis. Dowel-n-Pakong Vahoy. Dowel-r/-Ipako ng pakong kahoy. Dower-w-Kaloob; bigay; ang minana ng asawang babayi ng nangamatay.

Down-w-Balahibong malambot. Down-adv-S& ibaba; sa gawing ibaba.


Down-prf^. -Sa ibaba. Down-rt-Malungkot. Down east-a-Malungkot.

Down cast-w-Tingin na malungkot. Down fall-n-Pagkasira* Down right-a-Tunay; totoo. Down right-ad?/.- Sa gawing ibaba. Down ward-Downwards-odv.-Sa gawing
\

Dream-n-Panaginip; pangarap. Dream-v-Managinip; mangarap. Dreamy-a-Mapagpanaginip. Drear-a-Mapanglaw; malungkot; Dreary-a-Mapanglaw; malungkot. Dredge-w-Panhukay ng lupa sa ilalim

ng

ilog.

mababa.
Dowry-n-Rigay; kaloob;

Yaman ng

asa-

babayi. Dowse-v-Isisid; ilubog. Doze-a-Matulog. Dozen-n Labing dalawa; isang docena. Dozen-a-Labingdalawa; isang docena. Drab-w- Kayumangi.

wang

Drab

a- Kay umanging,

Drable-v-Basahin; tigmakin. cheke. Draft-n-Pagpili; Draft-r-Guhitin ang banhay; paliin ang sundalo. Drafts inan-n-Taga gawa ng piano 6 kasulatan.

Dreg-w-Tira Drench-7/-Tigmakin/ basahin. Dress-w-Damit; bihisan. Dress-v-Magbihis: isuot ang damit. Dressy-a-Maingat sa pagbibihis. Dribble-' -Puniatak; tumalas. Dribblet-w-Pirasong munti. Dried-beef-w-Tapa; pindang. Drier-7z-Pangpatuyo/ Drift-n-Pagpasulong; paglutang kasama ng agos; tungo. Drift-v-Lumutang. Drill-n-Pagsasanay; aral; pangbutas. Drill-t'-Aralan; magturo; butasin. Drilling-n-Pagpaaral; pagturo. Drink-v-Uminom; inomin, Drink-7i-Inomin.
-

Drag-^-Hilahin; humila. Drag-w-Paghihila; paragos Draggle-7/-Basabin at hilahin sa lupa.

Dragonfly-n-Gamogamo. Dragon-w-Sundalongnakasakaysakabayo
Dragoon-v-Pahirapin. Drain -z/-Tumita; patitiin. Drain-w-Sangka.
Drainage-n-Pagtita.

Drip-v-Tumalas; pumatak. Drip-w-Patak. Dripping pan-n-Salay. Drive-y-Pasulongin; pilitin; jar ng kabayo; itulak.

magmane-

Drizzle-v-Umambon.
Drizzle-w- Ambon. Droll a-Makatatawa,-

palabiro siste.

Droll--Tawong
teatro.

palabiro.

Drake-n-Patong Drama-w-Teatro.

lalaki; bibi.

Drollery--Biro; katuwaan.

Drone -w-Tawong tamad.


Drone-7/-Magpabaya. Droop-7/-Yumuko; lumanta.
Drop-n-Patak.

Dramatic--Nauukol sa

Dramatical-a-Nauukol sa teatro.

Drank-v.mp.-Ummom; nakainom. Drape-i;-Takpanin ng kayong itim. Draper-n-Ang nagtitinda ng kayo.


Drapery-n-Manga ng nagtitinda.
kayo;

Drop^-Lumagpak; malaglag; pumatak.


Dropsy-n-Sakit na manas. Dross-w-Dumi; tae ng bakal; tira. Drossy-a-Marumi. Drought-Drought-w-Tuyo; panahong 8alat

katungkulan

Draught-w-Lagok; higop; pag-guhit ng banhay; paghila; Draught-7/-Humula; hilahin; gumawa ng


piano.

sa ulan.

Droughty-a-Matuyot; matutuyot.
Drove-v. twja.-Pinasulong. Drove-n-Manada/ kai>iwanan

Draw-i>Humila;

iguhit.

ng hayop

DUN
Drover-/i-Ang

216
baka.

DYS
bobo;

may ng maraming Drowr-oLumunod; malunod.

ari

Drowse-v Magantokantokan.
Drowsiness-w-Antok. Drowsy-a-NagaantoU; maantok. Drub-77-Pumalo; paluin. Drubbing-7z-Pagpapalo; paghahampas. Drudge-7/-Pumagal; magtrabajo ng malakas.

tawong karunungan. Dung-n-Dumi; tae ng hayop. Dungeon-n-Bilangong madilim.

Dunce-n-T T lul;

Duo w-Dalawa.
Duodesimal--Ikalabing
hagi.

dalawang

ba-

Duodecimo--Ang may labing dalawang


dabon.
Dupe-v-Dayain; hibuin. Duple-Duplex-a-Duble;
Duplicate-7/-Dublihin; ulitin; tularan/ dalawabin.
Duplicate-n-Salin,' parisan;
parisan;.

Drudge-n-Alipin

sa trabajo.

Drudge-n-Gawa na mabigat.
Drug-w-Pangpatulog, gamot. Drng-r-Patulugin; painumin ang pangpatnlog.

howad.
Lataksilan^

Druggist-z-Ang nagtitinda ng gamot.

Drum-#-Tambol. Drum-v-Magtambol. Dr-im stick--Palo ng tambol.


Drunk-rt-Hilo;
lasing;

Duplication-^- Pa gkaduble. Duplication-n-Pag aduble; kasuitikan.

lango.

Durability-n-Tibay; tagal; pamamarati. Durable-o* Hindi masisira; matagal;


lagi.

Drunkard-n-Tawong palaging naglalasing Drun^en-a-Lango lasing.


Dry-a-Tuyo. Dry-v-Tuyuin; ibilad; patuyuin. Dry ly -adv. Patuy o.
-

Dub-y-Magbansag; batisagin. Dubious a Malabo.


Duck-n-Pato;
Dnck-v-Isilid;
pato;
itik.

ilubog.

Duckling-n Patong
sisiw

munti;
itik.

sisiw

ng

ng

Duct-?i-Sangka. Ductile-a Masunurin;

malambot. Dudgeon-^-Tangnan ng punal 6 ng pa-

Durance-n-Tagal; kahirapan. Duration-n-Tagal; laon; pamamarati. Duress-w-Kahirapan. During^prep.-Samantala. Turst-'y. m/;.-Pinangangabas. Dusk-- Madilim. Dnsk-n-Orasion. Dusky-a-Maitim; madilim. Dust-n-Alikabok; alabok; gilik. . Dust-r-Alisin an alikabok; paspasin^ budburin ng alikabok; dikdikin. Duster-n-Walis.

Dustpan-n-Pungke.
"Ousty-a-Maalikabok.

naksak. Due-a-Bagay; akma; marapat. Due-^y.-Totoo; tunay. Due-n-Utang.

Putcb-a-Nauukol sa Hollandesa.
Dutch-n-Hollandesa, "Puteous-a-Masunurin.
I)utiable-<7,-May buis; dapat
ibuis.
1

Duel-w-Hamon. Duel-v-Humamon: Duet n-Kaata ng dalawa. Dug v. imp & p. /;.-Hinukay;


Duke-7t-Duke.

Dutiful-a-Masunurin.
Duty-7t- Katungkiilan;
}>

m a in a h a

;:

humukay.

utang; buis

ng aduana.

Dwarf -n-Unano.
Dwarf- c-Pandakin. Dwell- r-Tumira; manahan/ tumahan.
T)welling-w-Bahay.

Dukedorn-w-Kalagayang duke. Dulcet-n-Mainam sa dinig. Dull-a-Maputol; mapudpod; dungo; mahangal; walang kabuluhan; torpe.
Dull-^-Purulin; jmnnirol; pudpurin. Dullness-w-Kapurulan; talabuan. Duly-a Karampatan.

Dwindle-Bumawas; umunti.
Dve-v-Tinain; rnagtina. Dye-w-Tina. Dyei ng-n-Pagti ti na.
DyiiiLT

Dumb-a

Pipe; walang tuto; hamak. Dumb-bell n Peso. larawan ng Dutinny-n-Tawong pipe;

Dyer-n-Ang nagtitina. "-Nan 1:111 uitay; naghihingalo.


Pilapil.

Dyke-n

tawo;

sa

teatro.

Dummy-a-Tabimik; walang
Duinp-n-Bual; kasukalan.

kibo.

Dynamite-H.Dinamita. Dynasty n-Kaharian; lain ng hari.


Iljysentery-n-Iti;

pagdudumi

na may

Dump-f-Ibual itapon. Dumpy-a-Pandak; at mataba. Dun-a-Maitini ang kulay. Dun-oManingil; singilin.


Dun-n-paniningil.

halong dugo. Dyspepsia ?/-Sakit ng si^mura. su sakit nang Dyspeptec-a-Nauukol Bikmura. Dyspeptic-a-Ang may sakit ng sikmura-

EBO

217

EFF

Karh-rt-Balang; tmvi; Each-;>ro.-Balang isa.

l);i\vat;

bawat

isa.

Ebony-w-Ebono. Ebony-a-Yari ng ebono; maitim.


Eccentric-n-Mangaling karaniwan; katuwa.
I'rdesiastic-w-Pari;

Eager-a-Mainip; mapagnais. Eagerness >/ -Kainipan; nais; pita. Eagle-w-Aguila. Eaglet-n-Aguilang munti. Ear-w-Tainga; puso ng mais. Ear-f-Tuniulx) ang puso ng inais.

sa gitna;

hindi

Ecclesiastic a-Nauukol sa
pastor.

simbahan.

Earless-o-Walang tainC a. Early-rt Maaija; unang; agap/ maagap.

Echo-n-Uliyaw; alingawngaw; aladalad. Echo-v-Umuliyaw/ umalingawngaw. Kclipse-n-Pagdilim ng buan 6 araw. Eclipse--z/-Dumilim ang araw 6 buan;
lampasin. Ecliptic-n-Daan ng araw. Economic : Economical-a-Tipid;

Ear mark-a Tanda sa tainga.


Earn-f-Makita; kumita. Earnest-a-Totoo; hindi biro; pormal. Karnest-n-Katotohanan; kapormalan. Earnings-w-Ang kinita ng isa. Ear ring-n-Hikaw.

matipid.

Economist-n-Ang

tawong

marunong

magtipid. Economize-n-Tipirin; tumipid; magtipiran.

Earth--Lupa; sang kalibutan.


Earth-v-Ibaon sa lupa. Eartben-a-Bagay lupa/ yari malupa.
Earthliness-;z-Kalupaan.

ng

lupa;

Earthly-a-Bagay lupa; nauukol sa lupa. Earth quake --Lindol. Earth \vorm-n-Bulati; uod. Earthy-a-Malupa; may halong lupa.
kaigihan; Ease-n-Kaginhawahan; igi; kadalian; kalubayan. Ease-r-Umigi; lumuag; lumubay; burn im pi 1.

Economy-n-Pagtitipid; katipiran. Ecstasy-w-Saya na malabis. Eddy->i-Tubig na tulog; uliuli. Eddy-v-Umuliuli. Edentate-n Hayop na walang ngipin; kundi ang bagang. P^lge-w-Gilid; laylayan; wakal; wakas; baybay; dungot; gasa; hangang; tabi.

Edge-u-Lumapit sa
gilid.

gilid;

gumawa ng

Edged-a-Matalim.
Edging-w-Gilid; tabi/ puntas na makitid. Edge ways-Edge wise-a^.-Pagilid; sa ga-

East-n-Silanganan, East-a-Sa gawing silanganan. East-z/'-Pumunta sa silanganan.

wing

gilid.

Edible-a-Makakain. Edict--Utos; kautusan.


Edification-?i-Pagtatayo; pagtuturo. Edifice-?z-Bahay

Easter-n-Kuaresma; paskong raahaba. sa silanganan; Easterly-a-Nangaling sa gawing silanganan. Easterly -odlz/.-Sa yawing silanganan. Eastern-rt-Xasa silanganan/ sa gawing silanganan. East ward -<#?;. -Sa gawing silanganau Easy-rMlinhawa.- madali. Kat-r-Kuniain; 7/o////////// lumamon. Eatable-a-Makakain. Eatable-n-Pagkain. Eat dinner-7/-Mananghali. Eat supper-t/'-Humapon.

Edify-L'-Magtayo; gumawa; magturo. Edit-i;-Maglimbag. Edition-?i-Limbag; pinaglimbagan.

Editor-w-Ang nagpapalimbag. Editorial-a- Nauukol sa pag lilimbag. Editorial--Ang sinulat nang nagpapalimbag.
Educate-?: -Turuan;

magturo/

palakhin

ang

isip.

Eaves-n-Lambang: balisbisan. Eaves trough-n-Alulod. Eaves dropper-w-Manunubok. Eavesdrop-f-Pakingan; ng palihim. Ebb-K-Pagkati ng tubig. Ebb-?y Kumati.
Ebon-fl-Parang ebono. f Paitiman; umitim.

Education-n-Galang; karunungan; dunong; aral. Educational-a-Nauuokol sa karunungan. Educator--Ang nagtuturo. Educe-7Alpalitaw; hanguin.
Eel-?i-Palo8. 'E'en-adn. -Masque;

E'er-acfy.-Kailan

hangang sa. man; sa ano

mang

panahon.
Efface-v-Burahin; lipulin.

28

EDJ
Ef feet n- Ang gawa.
nangyayari;

218
kaya ri a n
;

ELO

Effect-v-Maramay; idamay; yariin. Effective-a-Kasalukuyan; mabisa; malakas; masidla. Effectual-a Husto; sukat; totoo.

Eke-^-Lumaki; magdaragdag. Eke-rfc.-Naman; gayon din. Elaborate a- Ayos; mainam; maganda. Elaborate-u-Ayusin tapusin ng mahusay,

Effeminacy-w-Karuagan;
loob.

kahinaan ng

Elapse-v-Lumipas; magdaan; macaraan. Elastic-a-Parang goma.


Elastic w-Ligas. Elate-a-Mataas; masaya. Elate-v-Sumaya. Elation-n-Saya; tuwa; kalugurah. Elbow-n-Siko.

Effeminate-a- Parang babayi; duag; mahina ang loob. Efferveece-t>Kuinulo; bumula. Effervescence-ft-Pangkakulo; kulo.

Effervescent-a-Kumukulo.

Elder-n-Tawong matanda.

walang kabuluEffete-a-Lipas; karat han; gasgas. Efficacious-a-Malakas; mangyayari.

matanda pa. Elderly-a- Matanda. Eldest-a- Matanda sa lahat; katandatanElder-a-Lalong matanda;


daan.
Elect-a-Pinili;
hinalal.

Ef fi ciency-n-Pagyay ari kahustuhan.


;

Efficient-i-Husto; mangyayari.

Effigy-w-Larawan. Effort-i-Tikhim; subok. Effrontry-w-Lampastangan; tampalasan. Effulgence-/z-Kalinawan; kaliwanagan. Effulgent-rt-Malinaw; maliwanag.


Effuse-t'-Ibuhos; ipalabas.

Elect- c-Humalal; pumili; ipalagay.

Elect-n-Ang

pinili.

Election-w-Paghahalal;
date.

eleccion.

Electioneer-u-Tumulong sa isang candiElective-a-May kapangyarihan pumili. Elector-^-Ang may katuwiran magvoto. Electoral-a-Nauukol sa paghahalal.
Electric-a-Nauukol sa lintik. Electrical-a-Nauukol sa lintik.
Electricity-n-Lintik; kidlat. Electrify -t>-Buhayin.

Effusion-w-Pagbuhos; pagpalabas. Effusive-a-Mapagbuhos; bumukal.


Eft-n-Butiki.

Egg-w-Itlog.

Egg-c-Iudyok;

isulong. plant-w-Talong. pjgotism-n-Kariputan; kasakiman; karamutan; kapalaluan. Egregious-a-Lampas; katakataka.

Egg

H^ress-^-Pag labas; pag alis. Egyptian-o-Nauukol sa taga Egyptian-w-Taga Egipto.


Mli inter.-A.no.

P^gipto.

Eight-o-Walo. Eight-w-Walo. Eighteen-a-Labing walo. Eighteen-n-Labing \valo. Eighteenth-o-Ikalabing walong. Eighteenth-n-Ikalabing walo. Eighth-a-Ikawalong.
Mi<:hth-w-Ikawalo. E&ghthly~adv.' I kawalo.

Elegance-n-Inam; inam ng kilos; kainaman/ karikitan; kagandahan. Elegant-a-Mainam; makinis bihasa; maganda; dakila; marilag; magaling; halata; maayos. Element-n-Bahagi; parte; pinagmulaan, Elemental -a-Nauukol sa piraso; nauukol sa parte 6 pinagmulan.

Elementary -rt-Primero; bago. Elephant-n-Elepante. Elephantine-a-Malaki. l-.lcvate-^-Itaas; ibangon; padnkilain. levation-n-Pagpapataas; kadakilaan. Elevator--Makinang pangpataas. Eleven-a-Labing isa.
Eleven-n-Labing isa. Eleventh -a^IkalabiDgisang. Kleventh-n-Ang ikalabingisa.
1

Bightieh-o-Ikawalong puong. Mightieh-n-Ang ikawalong puo. Eighty-a-Walong puong. Eighty-n-Walong puo.


Mithcr-a-Alin.
Either-joro.-Alinraan.
Mither-eow;'.-Alin.

l-'Jl

//-Duende.

Mlfm-a-Nauukol sa duende. Ellin-w-Munting duende.


Mlicit-v-Hanguin;
i

pal it aw.

Eligi ble-a-Mararapat.

Ejaculate- c-Magsalita nj> bigia. Ejaculation-w-Salitang bi^la. Eject-o-Itapon; ipalalms.


Ejection-71-Pagpalaba.s; labas.

Mlixir-n-Gamot

na halohalo.

Elk-n-Malaking usa.
sa

pagtapon
laba

Eniipse-n-Talobaba, Ellipsis-n-Paglaktaw. Mlocution-^-Pagsasalita/


discurso.

|)agdidiscUT8O,
<>

Ejectrnent-M-Pagtapon sa
labas.

ElocutioDary-a-Nauukol sa salita

.-a

EtfA
Elocutionist-w-Ang
didiscorso.

nagsasalita

nag-

Embrace-v-Yumakap; yakapin; humagkan.

Elongate-t>-Humaba; unatan. Elongation-H-Paghaba; pagunat.

Einbraoe-n-Yakap; hagkan.

Eloper- Magtanan

Embracement-n-Pagyakap. Embrocat-v-Pahiran ng gamot; hilnrin/


hilutin.

Elopement-n-Pagtatanan.

Eloquence-H-Kainaman ng pagsasalita. Eloquent-a-Maaya; inainam nw.irsalita.


Else-a-Iba. Else-pro.- Iba.

Ebrocation-n-Paghilot; gamot.

pagpahit

nang

Embroider-v-Gumawa ng puntas.
Kmend-v-Ayusin;
linisin.

Else-arfv.-Bukod sa rito. Else-tfoty.-Bukod sa ito. Else \vhere-adv.-SsL ibang lugar. Elude-i>-Umilag. Eludible-o-Maiilagin. Elusion-n-Ilag; pagkailag.

Emendation-Tz-Paglinis ng kasalanan. Emerge-z/-Lumitaw. Emergency-n-Ang nangyari na hindi sinasadya.

Emery-n-Liha.

Klnsory-a-Makadadaya. Elve n-Duende. Klvish-a-Nauukol sa duende. Emaciate-v-Pumayat; mangangayayat. Emaciation-w-Pangangayayat. Emanate-v-Sumipot/ bumukal; mangaling.

Emetjc-n-Gamot na pangpasuca. Emetic-a-Nakasusuka. Emigrant-n-Ang lumipat sa ibang lupa. Emigrate-v-Lumipat sa ibang lupa. Emigration-n-Paglipat sa ibang lupa. Eminence-n-Kadakilaan; karilagan; karangalan.

Eminency-n Karangalan;
karilagan.

kadakilaan;

Emanation-n-Pagsipot; pagbukal. Emancipated-Pa walan angalipin; magbigay ng kalayaan. Emancipation-w-Pagbibigay nang kalayaan. Emasculate-v-Kaponin. Emasculate-a-Mahina; duag.

Eminent-a-Dakila; marangal; makapangy ay ari. Emissary n-Kalihim.


Emissary-a-Malihim. Emission-n-Pagpalabas; ang lumitaw sa isang panahon.
Emit-v-Iutos; ipalitavv;

Embalm-i'-Gamutin ang bangkay upang huag mabulok.


Embank-i?-Magpilapil.

palabasin.

Emmet-w-Langam.
Emolliate-u-Lumambot; lambutin.
Emollient-a-Malalarnbutin.

Embankment-n-Pilapil. Embarcation-n-Pagsakay

sa sasakyan.
alls

Emolument-n-Pakinabang; tubo.
Emotion-n-Pakirarndam;

Embargo--Pagbawal

ng pag

ng

damdam;

ka-

isang sasakyan sa isang puerto. Embark-v-Ilulan; maglulan; isakay; su-

ramdaman; kaba.
Emotional-a-Nauukol ea pakiramdam. Emperor-n-Emperador/ hari. Emphatic-a-Malakas. Empire-n-Emperio; kabarian. Employ-7/-Gamitin, upahan. Employ-w-Hanap buhay; katungkulan.

makay.
Embarrass-v-Hiyain.

Embarrassment-w-Hiya. Embed-r-Ilagay sa hihigan. Embellish-v-Gumayak; gayakan; gumanda; pagandahin; pamutihan parikitan.

Employee-n-Ang nagtatrabajo. Ernployment-n-Hanap buhay; katungkulan.

Embellishment-w-Pag gagayak; pagpapaganda; gayak; pamuti. Ember-w-Baga. Phubexzle-^-Manekas; ankinin ang inilagak sa
ari
isa.

Emporium-w-Lugar ng pangangalakal;
plaza; palinke.

Empo\ver-v-Ibigay nang kapangyarihan^ sa isa.

Embezzlement-n-Tekas/ pag aankin ng

Empress-n-Haring babayi.
p]mpty-a

ng iba. Emblem-w-Tanda. Emblematic-a-Nauukol sa tanda.


Emblematk-al-tt-Nauukol sa tanda.

Walang laman; bugok; kalog; walang kabuluhan. Empty-u-Ibuhos; alisin ang laman/ isalin.

Embodyment-n-Pag sasania sama; pagipon.

Emulate-;-Lumaban; pasukuin; lampasin


Kinulation-w-Hiling ng loob. Eniulsion-n-Gamot. Emulsive-rt-Makalalambot.

Embody-v-Isama; iponin. Embolden-y-Tumapang. Emboss-T'Itampok; padilagin.

Enable-^-Magkaroon ng kaya; makaya.

Enact-v-Iutos;

gumawa ng leyes. Enaetment-n-Paggagawa ng mga utos. Enamor-v-Umibig ng mahigpit. Encamp- u-Magpahinga ang hukbo. Encampment-n-Pagpapahinga ng hukbo. Encampment-?j-Gayuma.
*

Engagement-n-Pangako; dulog. Engine-w-Makina de vapor.


Engineer-n-Makinista;taga suk at ng lupa. Engineer-u-Mainahala.

Engineering--Karunungan sa makina.,
English-a-Engles. English-n-Engles; taga Englaterra. English-v-Ihulog sa wikang Engles. Engrave-i-Idukit; lilukan; gumuhit.

Encircle-^-Paligirin;
ipaligid.

ipaligid.

Enclose-v-Bakurin; magbakod; kulungin;


Enclosure-tf-Lugar sa loob
kural.

ng bakod;

Encompass-v-Paligirin. Encore-adv.-Ulit; muli.


Encore-mfer.-Ulit.

Engraving-w-Pagdukit; dukit. Engross-f-Isalin ang sulat. Engulf- r-Lamunin.

Encore-n-Pagpuri; paghingi ng ulit. u m u nto g Encounter-u-Sumalubong;

Enhance-v-Tumaas;lumaki;magdaragdag Enhancement-n-Paglaki; pagdaragdag. Enigma-n-Bugtong; talinhaga.


;

bumanga; sabatin. Encounter-n-Umpog;

untog; salubong; banga; laban. Encourage-z/-Iudyok; ipabuya.

Enigmatic-a-Malabo. Enjoin-v-Ipagbilin; ipagmasakit. bumala; magbilin magbawal. Enjoy-^-Magustuhan; ibigin; umalhv;

Encouragement-n-Pagudyok.
Encroach-z/-Ankinin.

sumaya. Enjoyment-w Kasayahan;


wan.

tuwa;

kaali-

Encumber-t'-Abalahin; antalahin; umabala.

End-w-Dulo; tapos; katapusan; wakal; wakas; dungot; hanga; hangahan. End-r-Tapusin; tumapos; yariin; utasin;

Enlarge 7/-Lumaki; magpalaki; dumanii; biklarin; habaan; humaba. Erilargement-n-Paglaki; pagdami. Enlighten-7/-Liwanagan; magilaw; inagturo.

mamatay; humanga.
Endanger-r-Ihulog 6 ilagay sa
nganib. Endear-i/-Mahalin.

Enlightenment-n-Pag

may

pa-

livvanag; pagturo. Enlist-t'-Pumasok sa servicio. Enlistment-?* Pagpasok sa servicio. Enliven-i'-Buhayin; lumiksi.

Endearment-n-Pagmamahal. Endeavor-D-Tumikim; subukin. Endeavor-n-Tikim; subok.


Ending-n-Utas;] katapusan;
kayari.
dulo;

Enmity -n-Galit;
sa
loob.

sama ng
ng

loob; tanini

Enormous-a-Malaki
paglubha: malabis.

totoo;

dakila;

Endless-a-Walang dulo; \valang hanga; walang katapusan; walang mula at


'

hanga. Endorse-v-Pirmahin; pumayag. Endow--z/-Magpamana.

Enormity-n-Laki; kalakihan; kabigatan. Enough-o-Husto; sukat; sa\va. Enough-adu.-Sukat. Enoughs Kasukatan; kaliustuhan. E)nquire-u-MagtanoDg; tanongin; tnma-

nong.
du-

Endo\vment--Mana;
nong.

karunungan;

Enquiry -n-Tanong.
Enrage-i-Pagalitin;
Enrich-r-P;iv;uiianin.
Enroll-7/-Listahin;

magalit.

Endure-?/-Magtiis; tiisin; mamalagi; lumagi, alalayan; batahin. Endurance-n-Pagtitiis; pamamalagi Endways-Edwise-tzdz/.-Patayo; pahalang. Enemy-n-Kaalit; kalaban; katalo; ka.

puminna.

Enrollment--Paglilista.

Ensample-n-Halimbawa.
Ensconod'U-ItaffO;

kanlongin; kup';upin.

away. Energy-n-Lakas loob; liksi; kasipagan. Energetic-a-Malakas ang loob; maliksi; masipag. Enfeeble-v-Humina.
Enforce-u-Pilitin;

Kn shrine

-z/-Mahalin.

Enshroud-v-Balutin
Ensign-;/-Bandila. Enslave-v-Supilin;

ng sapot.
all

pin in.

patapangin. Enforcement-n-Pagpilit. Enfranchise-T/-Hanguin sa kagipitan 6

pag kaalipin; magbigay nang


yaan.

kala-

Engage- v-Itali; isama; lumaban; labanin.

Engaged-a-May pangako.

Enslavement-n-Pagpaalipin. Ensue- t/'-Sumunod; buntutan. Ensure-v-Tibayin; tumibay. Entangle-u-Gulnhin. Entanglement-n-Pagpapagulo. Mn tangling a-Mapagbasagulo. Enter-y-Pumasok; pasukin. Enter the mind-u-Tarukin ng

isip.

EQU

231
magkawanki.
Equal-n-Pagkatulad;
l'".(|ual-7/-Pantayin;
ICijuality-;/.

ElttJ
Equal-a-Tmpas; ma.Lrkaisa;
niagkatiilail;

Enter prise-n-Gawa; trahajo. Enterprising -a-Buhay ang loob. Entertnin-oAliwin; lituhiii; inagpasaya.

pagkaisa.

tularan.

Entertaining-a-Masaya; inaaliw. Entertainment-n-Pagpaaliw; kanayalian.


Enthrone-z/-Ilagay sa trono.
interes.

lad;

pagkak-iisa;

Pau'kakapantay; pagkakatukasukatan.

Eqaalization--P0gkakapantay;
tnlad.

pagtu-

Knthronement-n-Paglagay sa trono.
Enthusiasm-n-Pagka\vili;
loob.

Equali/e-r-Pantayin; pumantay; parisan;


tularin.

Enthusiastic-a-May interes; buhay ang


Entice- c-Tuksuhin.

Equally-a^y.-Naman;

gayon din. Equanimity--Kapantayan; pagkakaisa.


Equator-n- Equado r. Equestrian -a -Nauukol sa kabayo. Equestrian-w-Ang marunong sumakay sa kabayo. Miluiangular-a-Magkaparis ang mga sulok.

uraling maxima. Entire-a-Lahat; buo; ganap; pulos. Entirety-Entireness-w-Kalahatan; kabuoan.

Enticement-n-Tukso;

Entitle-i>-Marapatin.

Entomb-i; Ilibing.
Entrails

n-Manga bituka; isaw.


;

Entrance-n-Pagpasok

pintuan.
tulugin.

Entranee-t'-Patulugin;

Entrap-v-Hulihin; bitagin. Entreat- v-Dumaing; manalangin; humingi;

ipakiusap.
luhog; daing.

Equiangular-a-Magkaisa ang layo. Equilateral-a-Magkaisa ang sukat ng mga gilid 6 hanga. Equilibrium-n-Tirnbang; tatag. Equine-a-Nauukol sa kabayo. Equinox-n-Panahon na magkasing haba

Entreaty--Pakiusap; Entree-n-Pagpasok.
Entrust-^-Ialok;

ang araw

at

ang

gabi.

ilagak.

Entry-w-Pagpasok; pintuan. Enumerate-k'-Bilangin; saysayin


isa't isa.

nang

Equip-t?-Magbigay ng kailangan. Equipage-n -Pagbigay narig manga kailangan. Equipment-w-Pagbibigay ng kailangan. Equipoise-n-Timbang.

Enumeration-w-Pagbilang; kabilangan. Enunciate-ty-Magpahayag; magsabi. Enunciation n-Pagpahayag; pahayag;


pagsasabi. Envelop-^-Ibalot; balutin.

Equitable--Matowid;husto;walangdaya Equity-n Katotohanan; kabanayaran. Equivalence-n-Katimbang; kasukat kapalit.

Equivalent-a-Magkasing
kaparis.

halaga;

mag-

Envelop-Envelope-n-Balot ng sulat. Envious-a-Maingit.


Environ-t?-Ipaligid.

Environment--Pagpapatigid;kahilingan Envoy-n-Taga bilin; taga utos; utusan;

Equivocal-a-Nakakamali. Equivocate -z/-Mamali; lumihis; maligaw. mali; Equivocation-n-Kamalian; paglihis;

pagliga\v.

taga tupad.

Era-w-Panahon.
paninibugho.
Eradicate- u-Labnutin; alisin; sa ugat; bunutin.

Envy-n-Kaingitan; ingit; Envy-f-Maingit: mainip.

magbuhat

Epicene-a-Nauukol sa lalaki atbalxiyi. Epidernic-a-Hayag; karaniwan. Epidemic-n-Kasakitan. Epidermis--Balat sa labas.


Epiphany-n-Pagsipot;
tatlong
litaw;

Eradication-n-Pagbunot. Erase-v- Burahin; pavviin. Erasure-a-Bura/ pagbuburan. Ere-a^v.-Nauna.


Ere-pre/?.-Nauna.

pista

ng

Hari.

Episcopate-i-Kapisanan Episode w-Kasaysayan.


Epistle-n-Sulat.

ng mga

pari.

Epistolar-a Nauukol

Epitaph-n-Karalula
bing.

sa sulat. sa ibaba\v

ng

li-

Epitome-n-Maikling kasaysayan. Epoch-?i-Panahon; fecha.

Erect-a-Matuwid; patayo; maayos. Erect-v-Itayo; magtayo. Erection- n-Pagtatayo. Ere long adv. -Hindi maluluatan. Err-z/-Mamali; huag tumama; maligaw. Errand-i-Utos; bilin; pasabi. Errant-a-Pabaya; tamad. Erratic-a-Palakadlakad; walang ayos.

Epsom

salt-n-Magnesia

calsinada.

Equable-a-Pantay at wanki; katulad,

magkaparis; ka-

Erratum-w-Mali sa sulat. Erroneous-#-Nakamamali; may mali. Error-n-Mali; kamalian; kabulaan. Erudite-a-Marunong; may dunong.

EUP
Erudition n-Karunungan. Eruption-w-Pagputok. Erysipelas-w-Sakit ng balat na nal-.akahawig sa bungang araw.

EVO
Euphony-w-Ayos ng tunog. Europe--Europa.
European-a-Nauukol sa Europa. European-w-Taga Europa. Evacuate-v-Umalis.
Evacuation-n-Pagalis.

Escapade-w-Kalikutan; biro. Escape-7/-Makawala; umilag; makapulas. Escape-w-Pagkawala; pagkaligtas. Eschew-7'-Umilag. Escort-n-Kumboy; bantay. Escort-?'-Ihatid; maghatid; sumaina. Escrotoire-w-Mesang sulatan. Esculent-a Makakain. Esculent-w-Anomang bagay na kinain

Evade-u-Umilag; lumayo.

E vanesce-u- M awala.
Biblia.

Evanescence-w-Pagkavvala.

Evangel-n-Mabuting

balita;

Santa

ng tawo.
Esophagus-w-Lalamunan. Especial-a-Especial; bukod; nagiisa.
Espousal-n-Kasal; pagagamit. Espouse-v-Magasawa; kumasal; gamitin.
Espy-u-Usisain; Essay-;* -Tikim.

Evangelic-a-Nauukol sa Santa Biblia. Evangelical-a-Nauukol sa Santa Biblia. Evangalist-n-Pari na walang distino na


firme.

manubok.

Evaporate--z/-Sumingaw; Matuyo. Evaporation-w-Pagtutuyo; pagsingavv. Evasion-n-Pagiilagan. Evasive a-Maiilagan; di malivvanag. Eve-Even-n-Orasion.

Essay-r-Tumikim. Essence-n-Kaukulan; ubod; amoy.


Essential-a-Kailangan. Essential-n-Ang kinakailangan. Establish-v-Magtayo; itayo; itatag;

mag

pundar. Establishment-n-Pagtatag;
Estate- w-Ari;
lin.

bahay.

pagaari; lupa. Esteem-7/-Galangin; gumalang;

mahapagma-

Even-a-Yano; pantay; patag; hangang; panay. Even-f- Pantay in; pumantay. Even-a:fc/.-Bagaman; gayondin: pati. Evening-w-Hapon; orasion; panayan. Event-n-Ang nangyari; Ang nagkakataon; pangyayari. Eventful-a-Maraming nangyayari. Eventual-a-Tapus; sa katapusan.

Esteem--Galang;
mahal.

kamahalan;

E ver-glade-7z -Lawak.
walang
likat.

Ever-af?7/.-Kailanman; nahon-, lagui.


Ever-lasting-a- Walang

sa

anomang

pa-

Estimable--Dapat igalang;
dapat mahalin.

magalang;

tapos;

lagi/

Estimate-i'-Taruhan; tas-.ihan; maglagay; ng halaga/ kuentahin. Estimate-w-Tasa; halaga. Estiniation-n-Galang; pag gagalang; pagpuri.

Ever-lasting a-Pagkakalagi.

Ever-more ad
tigil.

.-Lagi;

palagi; walang

Estrange-v-Lumayo; umilag. Estrangement-?;-Paglalayo; kailangan. Etch-v-Gumuhit sa metal. Etching-w-Guhit sa metal.


Eternal-a-\Valang mula at hanga.
Eternally-o^r.-Sa Ether-w-Etero.

Every-a-Balang; bawat; pulos; tuwi. Every-body-w-Lahat ng tawo. Every day-a-Araw-araw; balang araw. Every-one-n-Lahat ng tawo. Every-thing-w-Lahat ng manga bagaybagay. Every-where-adv.-Sa
Eve-trough-9z, Altilod.

lahat

ng

lujrar.

buong panahon.

Etherial-a-Magaan parang hangin; naunkol sa langit.

Evict-r-Alisin sa katungkulan Eviction-n-Pagpaalis sa katungkulan. Evidence-n-Subok katotohanan; pn _<:(


saksi.

Ethiop-w-Negro; tawong itim. Ethiopic-Ethiopian-a-Nauukol sa negro. Ethiopic-n- \Vika ng negro.


Etiquette-n-Galang;
los.

Evidence-v-Ipakita; ipalialata. Evident-a Mali wanag; malinaw;


tu nay; tapat.

totoo;

kainaman

ng

ki-

Evil-a-MaH:un;i.

Euchariat-n-Pakinabang; cumnnion. Eulogistic-a-Dapat purihin.


Eulogium-7i-Pagi>ui
Eulogize-?:-Pnriliin.
i

Evil-n-Kasamaan.
Evil -^/7'.-Kasam:isaina.
Kviiu-i'-r-Ipakila; ipahalata. l\vitableMaiilagan.

l-'.ulugy-w-Kasaysayan
voces.

ng

Kuplionic-o-Makikiayon

paginipuri. sa tunog ng

I'.voke-?;-Tawagin;

tumawag.

Evolution-M-Paglaki; tubo. Evolve-7/-Ilatag; liwanagan.

EXO
Ewe-w-Tupang babayi.
Ewer-n-Tapayan. Exact-a-Husto; tania;
\\alang knlang. Exact- t>-Humingi. Exaction-ra- Katowiran. Exactitude- n-Kato wi ran

223
ifuera;
ilabns.

RXI
ibukod, ilayo;

Exclade-y-Huag isama;
sukat;

ganap;

Exclusion-n-Pagkabukod; kalayuan.
l\xclii8ive-?y-Nakabubukod. i:\minintinicate-^-Ialis sa simbahan. Excommunication -n-Pagpaalis sa sim

Exaggerate-z/-Ululan; dagdagan. Exaggeration-n-Pagdaragdag. pagpalaki. Exalt-v-Pnrih in.

Kxa

tation-n-Pagpupuri.
usisain;

Examine-tt-Umusig;
ipaglisayin;
usig.

siyasatin;

magexamin.

Kxamination-n-Paguusisa; siyasat; pag-

Example-n-Halimbawa; tularan; uliran;


parisan;

talinhaga.

Exasperates-Pagalitin. Exasperation-n-Galit; poot. Excavate- v.Hukayin, humukay. Kxcavation-fi-Hukay. Exceed- v-Humigit; lumampas; lumabis; lumagpos; lumalo.
Exceeding-a-Lalo; mahigit. Exce)-y-Humie:it; lumampas; lampasin. Excellence-j-Dangal; dunong puri; kaniahalan; kaguinoohan; kalinisan. Excellency-?i-Kainaman; kaginoohan;

bahan. Excrement-7t-Tae; dumi. Excrete-7/-Ibukod at itapon. Excretion-w-Pagtapon. Excruciate- u-Pahirapin; maghirap. E xcruciation-?i Pagpapahirap. Exculpate-u-Hanguin sa pagkakasala. Exculpation-w-Pagpatawad sa kasalanan Excursion->t-Lakad; v iaje. Excursive-a-Palakadlakad. Exeuse-7/-Patawarin. Excuse- ft-Dahilan; katowiran.
r

Exec-rate-?/
laitan,

Manumpa; magtungayaw

maglait. Execration-n-Kalaitan; pagtutungayaw. Execute-v-Bitayin; patayin; gawin; gu

manap; ganapin; hustuhin; tumupad


Executer-n-Ang tumutupad. Execution-w-Pagpugot; pagbitay; pag gagawa. Executioner-w-Taga pugot; ang pumatay Executive-a-Nauukol sa pagtupad.

karunungan.
Excellent-a- Vlainam; bihasa; marunong; marilag; marangal; dakila; bunyi. Excelsior-a-Mataas pa.

Executor--Taga tupad; ang gumagawa


Executress-Executrix^-Babayingalibasi Exemplar-n-Halimba\va; tularan.

Exemplary-a-Dapat sumunod.
Exemplification-n-Halimbawa;pagliliwa
nag.

Except- y-Ibukod;
liban.

itangi;

mamukod.
bukod
sa

Except-^re/?.-Bagkus; bukot;

Except-cowj.-Bagkus; bnkod; nguni; datapua.

Exemplify-i'-Magbigay rig halimbawa Exempt-v-Ilayo;patawarin;ibukod;iligta!

Exempts-Malaya;

laya.

Exception-n-Katanguihan; pamumukod. Exceptional-a-Nakabukod; nagiisa. Excess-n-Kalabisan; kalagposan labis;


lagpos; lampas. Exchange-z/-Palitan; ipamalit; halinhan, humalili.
lagpos. Excess! ve-t'-Malabis;

Exemption-//- Kalayaan; patavvad. Exercise-tt-Sanay; gawa.


Exercise--z/-Magsanay; gumawa. Exert-v-Pilitin; pumilit; tumapang. Exertion-w-Pilit; kapilitan.

Exchange-n-Pagpalit; kahalili; kapalit. Exchangeable-a- Makapapalit. Excise--Buis. Excises-Bum uis; magbayad ang
buis.

Exhalation-w-Pagsingaw. Exhale-i>-Huminga. Exhaust-f-Ubusin; umubus; tapusin. Exhaust-a-Naubos.

Exhaustion-w-Pagubus.
Exhibit-z/-Iharap;
ipakita; itanghal.

Exhibit--Tanghalan.
Exhibition-n-Pagpapakita. Exhilerate-t?-Sumaya/ pasayain; buhayii Exhileration-w-Kasayahan; saya. Exhort-v-Magpasaya; hulaan; aralan. Exhortation-n-Aral; pasiya; hula.

Exciseman-n-Maniningil ng buis.
Excision-w-Pagputol; paglipol. Excite-z/-Ibuya; iudyok: udyukan; sulsulan.

Excitability-w-Kasiglahan. Excitable-a-Masigla; Magulatin.

Excitement-n-Gulo; sigla/ gulat; Exciting-a-Masigla; makagugulat.

gitla.

Exh,ume-v-Hukayin muli. Exlmmation-w-Paghukay muli.


Exigence-Exigency-n-Kakailangan. Exigent-a-Kailangan. Exile- w-Idestiero; itapon ang may sah
sa ibang
lupa.

Exclaim-w-Humiyaw; sumigavv. Exclamation-w-Hiyaw sigaw. Exclamatory-^ Makasisigaw.

EXP_
Exile-n-Tawong ipinadestiero. Exist-u-Magkaroon; rnaging. Existence-w-Yari; paging; ang
kataon. Exit-n Palabasan; pintuan. Exodus-?i-Pag alis; pag labas.

224
.

EXT
hala.

liwanagin; magExplain-p Saysayin; magturo ilatsalaysayin; saysay;

pagka-

Explanation-?i-Kaliwanagan; kasaysayan
salaysay.

Exonerate-c-Hanguin
patawarin.

sa

pagkakasala;

Expletive-a-Mapupuno. Expletive-n-Salitang ginagamit sa pagpuno.


Explicit-a-Tunay; maliwanajr.

Exoneration n-Pagpapatawad.
Exorbitant-a-Malabis; mahal na mahal. Exotic-a-Nangaling sa ibang lupa.

Explode-v-Pumutok.
Exploit-n-Gawa. Exploit- f-Gamitin.

Expand-i;-Lumaki;
idatay;

lumuang;

umabot;

umunat.
i
.

Expanse-^-Paglaki; laki; luang. Expan sion-n- Paglak Expatiate-v-Lumaki; lumaki kung saan

may gusto. Expatriate-z/-Itapon


lupa.

Explore- k'-Siyasatin; tuklasin. Exploration-n-Pagtuklas. Explosion-n-Pagputok. Explosive-a-Nauukol sa pagputok. Explosive-n-Anomang bagay na madaling puputok. Export-v-Ipadala sa ibang lupa. Export-n-Ang mga bagay na ipinadala sa ibang lupa. ng msnga Exportation-w-Pagpapadala

sa ibang lupa. Expatriation-n-Pagtapon sa ibang

Expect-f-Asahan; umasa; magpita magantay.

Expectance-Expectancy--Pagasa. Expectant-a-May inasahan. Expectorate-v-Lumura maglaway; mahak.


lura; Expectoration-n-Paglura; way; pagdahak; dahak.

bagay bagay sa ibang lupa.


duibulusok; ipalitaw paliwanagin. Exposition-n-Tanghalan. Expostulate-v-Dumaing; managhoy. Expostulation-n-Daing; taghoy. Exposure-n-Pagpakita. Expound- y-Liwanagin; saysayin; salaysayin; ilathala; magsabi. Express-f-Magpanayag; ipahayag; magExpose-z/-Ibulid;
sabi;

pagla-

Expedience-rc-Kadalian. Expedient-a-Madali; mapakinabangan. Expedient-^- Kasangkapan. Expedite- v-Tumulong; hawanan; ipadala. Expedition-w-Paglakad; viaje. Expeditious-a-Tiiloytuloy; inadali.
Expel-v-Ilabas; ifuera.

sabihin.

Expend-v-Ubusin; gastahin; gumugol; gumasta; gasgasin; gamitin; gumas


gas.

Express-a-Maliwanag; tunay. Expression-?i-Salita-. wika. Expulsion-71-Pagpaalis; pagpalabas. Expunge-^-Burahin; lipulin. Exquisite-a-Mainam; maganda; marangal
Exsert-a-Napaliko.

Exj)endible-a.Sukat magasta. Expenditure-n-Paggagasta; pagubos. Expense-w-Gastos; halaga; gugol; paggasta.

Extant-a-Napako.

Extempore-a-Walang handa.
Extend-7^-I3iklarin;

banatin;

habaan;

Expensive-a-Mahalaga; mahal. dukasanayan; Experience-w-8anay; nong; karunungan; taho. Experience-v-Magsanay/ matanto; matnlastas;

unatin.

duir.aan.

Experieneed-a-Sanay? marunong; bihasa;

matalas.

Extended-a-Banat; maluag inahaba. Extension-n-Haba; luang; kaluagan. Extensive-a-Malawak; maluag. Extent-n-Luang at lapad. Extenuate- r-Mangaya yat; puma vat. Extenuated-a-Payat; mabina.

Experiment-w-Pagsubok; subok. Experiment-y-Tumikman; usisain. Expert- d-Matalas; marunong; bihasa;


sanay.

Extenuation-n-Pangangayayat;
naan.

kalii-

Exterior--Ang

labas.

Exterior-a-Labas.

Expert-n-Tawong
las.

marunong

mat a

Expiate-v-Gantihin; gumamti. Expiation-n-Paggaganti; ganti. r l .x]>iration-n-TapO8; katapusan; dulo.

Exterminate-r-Lipolin; patayin. Extermination-n-Paglipol kamatayan. External-a-Labas. External-^ Ang labas.


Extinct-a-Patay;
\v:il:mj> buhay. Extinction-n-Kamatayan; ]agpapatay.

Expire-v-Mamatay; ang hininga.

tumapos;

malagot

Extinguish-u-Lipulin;

lumipol;. patayin.

FAQ
Extirpate-v-Bunutin; Extirpation-n-Pagbunot; pulpit as. Extol-r-Ilmnyi; purihiii; itampok.
Extort-r-Pilitin;
pitas! n.

225

FAL
.

Extrication-n-Paghango; paghugot.

Kxuberancy-w-KalagpuHan; kalabisan.

K \uberant-a- Malagpos; malabis.


Exult-f-Sumaya; maglugod.
10 xullant-rt-Malugod. Exultation-w- K asayahan.

pumilit.
1
.

Extortionary -rt-Mapilitin; mabagsik.


Extra-rt-Nakabiik<<

Ext ra-H- Bagay

na nakabukod.

Extract-' --Alisin; hugutin; hanguin; kunin sa iba.

Eye-w-Mata. Eye-'"-Tuiuinin.

Eye

ball-n- \Iata.

Extract-w-Anomang
sa
iba.

bagay na kinuha

Eye brow--Kilay.

Extraction-n-Paghngot; paghango. Extraordinary-a-Katakataka; kamanghamangha; bukodtangi.

Eye glass-n-Salamin ng mata. Eye lash-n-Pilik raata. Eye lid-n-Talukap ng mata.


Eyeless -a-Walang mata. Eye let-w-Matang munti. Eye piece-n-Salamin ng mata. Eye sight--Tingin; paningin.

Extravagance4-Fagkaburara. Extravagant-a-Borara,- mapagbigay.


Extreme-a-Huli: malabis; malubha dulo. Extreme--Dulo; kaduluhan; katapusan. Extremity-M-Dulo; wakal; wakas; dungot/ katapusan. Extricate-z'-Hanguin; alisin; kunin.

Eye tooth-n-Pangil. Eye witness-n-Saksing nakita ang nangyari

Eurie-n-Pugad ng lawin 6 ng aguila.

Fa-w-Fa.

Fable--Awit; kuento.
magsalita ng kasinungalingan. Fabric-n-Paggagawa ng anoman.
Fabricate- D-Gumawa

Fable- -r-Magkuento;

Factitious-a-Hindi totoo; konowari. Factor-w-Katiwala; bahagi. Factory-w-Gavvaan.

Faeulty-w-Kapangyarihan;

karunungan.

Fad-n-Ugali; kaugalian; uso.

ng anoman.

Fabrication-^-Paggagawa ng anoman; kasinungalingan. Fabulist-n-Ang taga sulat ng mga kasinungalingan. kasinungaliFabulosity-n-Kabulaanan; ngan. Fabnlous-a-Hindi totoo; dakilangdakila; konowari; katakataka; kamangha-

Fade-L'-Kumupas; lumanta. Faded-a-Kupas; yunii. Fag-T/'Pumagod; pumagal.


Fag-n-Alila.

Fag-end-n-Tirahan; ang natitira. Fagot--Bigkis; kalawas. Fagot-v-Ibigkis; magtali; kalawasin.


Fail-?;-Mamatay; niawala.

kumulang;

bumawas;

mangha. Facade-n-Harapan

ng bahay.
harapan.

Face--Mukha;
Face-/;-Itihaya.

kita sa labas;

Faced-a-Tihaya.

Fail-w-Kakulangan; kulang. Failing-n-Kakulangan; kahinaan; sakit; Failure-n-Kakulangan; sala. Fain-a-Masaya; matuvva; malugod; bagay. Fain-adv.-M&y malaking gusto.
Faint-a-Malata; mahina. Faint-v-Manghimatay. Faint-w-Himatay. Fair-a-Marangal; niaganda; mainam; akma; tama; walang interes 6 daya.

Facet-n-Mukhang munti.
Facetious-a-Masaya; maalindog. Facile-a-Ginhawa; madali; masunurin. Facilitate- u-Hawanan; gamitin; ibigay.
Facilitation-n-Pag gagarait; kaginhawahan. Facility-H-Kaginha\vahan; kadalian.

Facination-n-Gayuma. Facing-n Mukha; aporo.


Facing-afZy.-Nakatapat; nakaharap. Facsimile-n-Salin; katulad; parisan.

Fair-n-Tanghalan; kapalaran. Fairness-n-Dikit; ganda. Fairy-H-Duende. Fairy-a-Nauukol sa duende.

Fact-w-Katotohanan; kilos; gawa.


Faction-?i-Kapisanan; lahi; luhan.
gulo;

kagu-

Faith-n-Pananampalataya; paniniwala; religion; katuparan sa pangako. tama. Faithful-a-Tapat ang loob;


Faithless-a-Sukab/ suitik; taksil. Falcon-n-Lawin.

Factlous-a-Magulo.

29

FAR
Fall-z/'-Mahulog;

226
malaglag;

FAV

lumagpak;

bumawas.
Fall-n-Lagpak; laglag; hnlog; pagbawas;

pagkabual. Fallacions-a-Magkasalanan;

magdaraya;

makahihibo.
Fallacy-n-Kasinungalingan; daya, hibo.
Fallen-a-Nalaglag; hamak; patay. Fallible-a-Magk akasala. Fallibility-n-Kahiligan sa pagkakasala.

Farmer-n-Magsasaka. Farming-n-Pagsasaka. Farrier-?t-Ang nag babakal sa kabayo; mangagamot ng hayop. Farrow-n-Manga biik na inakay nang inahing baboy. Farrow-v-Manganak ang inahing baboy.
Farther-a-Malayo.
Farther-ad?'. -Malayo pa; lalong inalayo.

Fallow-a-Mapulapula. Fallow w-Ararohin. False-a-Hindi tama; masama; hindi totoo; magdaraya; mapag banal banalan; sukab sinungaling falso. False hood--Balatkayo;kasinungalingan.

Farthest a- Kalayo layoan. Fascinate- r-Manghalina.


Fascination-7i-Panghalina. Fashion-n-Asal; kaugalian; kayarian; bas; yari. Fashion-f-Gumawa; tabasin.
ta-

Falsify-v-Dayain;
ran;

mag

hunmwad;

daraya; huwapalsohin; magsinu-

Fashionable-a-M^so; kaugalian. Fast-a-Matibay; matulin; malakas;


Fast a(i7/.-Matulin.

lagi.

ngaling. Falsity -n-Kabulaanan; kasinungalingan;

Fast-v-Huag kuinain; magcolasion.


Fasten- f-Ikabit; isabit;
talian;

ikawig.

daya. Falter-v-Mag utal; kumulang; maghinto.

Fame-w-Kabantugan; pagkabantog balita; bunyi; kabunyian; karangalan;


lualhati.

Fastening-n-Pagkakabit; tali. Fastidious a-Hambog; mayabang. Fastness w-Katapatan ng loob; katiba-

yan ng

loob.

Fame-t>-Magbalita; ipagbantog. Familiar-a-Sanay; karaniwan. Faimliar--Kasaina; kalaguyo. Familiarity-w-Kasanayan. Familiarize- z/-Magsanay; mamalagi. Family-n-Familia.

Fat-a-Mataba. Fat-n-Taba. Fat-u-Patabaln; tumaba. Fatal-a-Makamarnatay.

Fatalism-n-Kamatayan. Fatality -w-Kamatayan.


Fate-w-Palad; kapalaran. Fated -.1 Talaga.

Famine--Gutom; kagutuman.
Famish- v-Magutom; gutumin, marnulubi;

gumutom.
bunyi;

Famous-a-Balita; bantog; bantog; dakila. Fan -ft- Pay pay; abanico.

ma-

Father -n-Ama; tata; tatay; tatang. Father-v-Magama. Fatherhood-^ Kalagayan ama.


Father-in-law-n-Bienang lalaki. Father land-i;-Bayang tinutubuan. Fatherless-a-Walang ama; ulila sa ama.

Fan-v-Pumaypay.
Fanatic-a-Masigla.

Fanciful-a-Maguniguni.
Fancy-n-Ugali; isip; wari; guniguni; hilig ng loob; aha; banta. Fancy z/Jsipin; mag wari; maguniguni; akalain; bantain. Fang-n-Pangil. Fantastic-a-Maguniguni; konowari. Far-a-Malayo. Far-adv.-Malayo. Farce-n-Konowa; kabiroan; bagay na hindi tama; kasamaan. Farcial-a-Konowaring. Fare-v-Lumakad; maglakad; suiniilong;

Fatherly-a-Parang ama. Fathom-n-Dipa.


Fathom-t/'-Tarukin; dipahin. iwutatarok; di matarok; di malirip. Fatigue-J4-Pagal; kapngalan; pagod; hirap; dalamhati. Fatigue- c-Pumagal; puraagod; pagin'in. Fatten- v Tumaba; patabain; magpataba.

Fathomless-a-Hindi

Fatty-a-Mataba.
Faucet-z'-Grifo.
Fault-//-

Kasahman; kakulangan; pintas; kapintasan; sala; kamalian; kasiraan;


kasamaan.

sama;

bumuhay.

Fare--Halagang; 6 kuartang; nagbayad sa pagpapahatid; uj)a; pagkain. Fare well-m^r.-Paalam. Fare vell-n-Ang paalam. Fare well-a-Huling. Farm-w-Bukid; lupang sinasaka. Farm-v-Magsaka.

Faultless-a-Walang pintas; makinis; walang kapintasan. Faulty -a-May sala; di yari; may pintas. Favor -Tankilik; tulonir; ampon; abu!<>y;

pMiikakalinga;

biyaya.

Favor'/'-'I'innankilik;

umampon;
amponin;

tuniu-

abuluyan; pumaris.
long/

imukha;

FEL
Favorable-a-Mabuti; maganap. Favorite-a-Minamahal; layaw. Favorite-n-Ang rainaniahal; kaulayaw.

227
Felloe-ii-Kama.

PET

Fawn-w-Munting

nsa.

Fawn-v-Purihin ng hindi totoo. Fawn-w-Pagpupuri ng hindi totoo. Fay-n-Duende.


Fay-tf-Idugtong.

Fellow-n-Tawo, Fello\v-feeling-w-Pagdamdam sa kapwa. Fellow-ship-n-Pakikisama; kalaguyo; kalagayang kaibigan.


Felly-n-Katna.

Felon-w-Tawong
Felon-a-Suitik;

suitik; taksil.

Tawong

taksil.

Fealty -n- Katapatan ng loob. Fear-n-Takot; hinala. tumakot1-V.ir -r-Maghinala; Fearful-a Matatakotin; mapag hinala; mapangambahini katakot takot; ma-

Felonious -a-Taksilj masuitik. Felony-w-Kaliluhan; kasuitikan/ kataksilan;


Felt--z/.

kasamaan.
imp.

&p. p.-Kinapa;

hinipo;

di-

namdam.
Felt-n-Fieltro.

sama.
Fearless-a Matapang; walang takot; ma-

Female-n-Babayi.

gah as. Feasible-a-Makagagawa;sukat mangyari.


tt

Feast-n-Piging;

b'ito;

piesta; kapistahan;

pagpipiging aglahi.
Feast-t'-Magpiging; rnagbito; ipagpista; raagalahi; pumista.

Feat-w-Gawa;

yari;

kagagawan.

Feather-n-Balahibo ng ibon. Feather-v-Tumubo ang balahibo.

Female-a-Nauukol sa babayi. Feminine-a-Nauu'<ol sa babayi. Femoral- a-Nauukol sa bayawang. Fen-n-Lawak. Fence--Bakod; bakuran. Fence-i;-Magbakod; bakuran. Fenoing-a-Pagbabakod; kabakuran. Fend-^-Iwaksi; lumaban. Fender-n-Ang lumalaban.

Feathery-a-Mabalahibo.
Feature-n-Yari;

F ennish-a -Malawak.
Ferine-a-Mailag; ramo; mabangis.

kayarian; hitsura;

mukha.
February-n-Febrero. Fed-^-Ipinakakain Federal-a-Nauukol; sa Federal. Federals-Federal. Federation-n-Kapisanang Federal.
.

Ferment w-Pagkulo ng alak. Ferment-v-Bumula ang alak. Fermentation--Pagbubula ng alaV. Ferocious-a-Mabangis; masama; masungit.

Fee-w-Upa; ganti; bayad; kaupahan.


Fee-T/-Upahan; magbayad; gantihin. Feeble-a-Mahina.

Feebleness--Kahinaan; yayat. Feed-y-Magpakain; pakanin; kumain.


Feed-w-Pagkain; kainan. Feel-v-Hipuin; humipo; magdamdam; apuhapin; kapain; damdamin; indahin salatin.

Ferociousness-n-Kabagsikan;kabangisan. Ferocity-n-Kabagsikan; kabangisan. Ferret-u-Hanapin ng pilit. Ferriage-n-Upa sa pagtatawid. Ferric-a-Nauukol sa bakal.

F erry-w-Ta wiran.
Ferry man-n-Taga tawid.
Fertile-a-Mataba; mabunga; malago. Fertileness-w-Katabaan ng lupa; kala.
goan. Fertility-n-Katabaan ng lupa.
Fertilize-i;-Patabain

Feel-n-Damdam; hipo; salat. Feeling-w-Maramdamin.


Feeling-?^-Pakiramdam,

ang

lupa.

karamdaman.

Feet--Mga

paa.

Ferule-n-Buklod; ikog. Fervent-a-Maningas; mabisa; pusok na


loob.

Feign-f-Magkonowari; magbalatkayo. Feigned-a-Hindi totoo; mapagpaimbabaw; sukab. Feint-n-Pagpapakonowari.


Felicitate-^-Sumaya; pasayahin-.
Felicitous--z/-Maligaya:
alivvin.

masaya; malugod.

Felicitation-n-Pagpapaligaya; kaaliwan. Felicity-n-Ligaya; kaligayahan; kasayaban; kaaliwan. Feline-a-Nauukol sa pusa.


Fell-v. mjp.-Nahulog; lumagpak. Fell-a-Masama; bastos; mabagsik; lang awa. Fell-n-Balat ng hayop. Fell-r-Magtagd ng kahoy.

wa-

Fervid-a-Maningas; mainit ang loob. Fervor-n-Kaningasan ng loob; kainitan. Festal-a-Masaya; maligaya. F ester-f -Magnana. Fester-w-Sugat na nagnanana. Festival-a-Masaya; nauukol sa pista. Festival--Piging; Festive-a-Nauukol sa piging; masaya; maligaya. Festivity-w-Kasayahan; kaligayahan. Fetch-z/-Dalhin; magdala. Fetch-w-Hibo; daya; biro. Fete-n-Piging; kasayahan. Fete f-Magpiging.

228
Fetid-a-Mabaho; bulok. Fetlock-#-Balahibo 6 buhok sa munika ng paa ng kabayo. Fetter-w-Pangapos ng paa.
Fig-w-Higo. Fight-n-Away; labanan.
invayin;

banga;

babag;

bungo;
umavvay;

Fight-z/-Labanan;

bumabag;

ang paa. Feud-n-Galit; pagkakaaway. Feudal-a-Nauukol sa galit.


Fever-n-Lagnat. Feverish-a-Malalagnatin. Few-a-Bihira; ilang. Fiance-n-Ang may compromise. Fiancee-n-Babaying may compromiso. Fiasco -n-Kakulangan.
Fiat-w-Utos.

Fetter- ^-Gapusin

labanin; babagin;

humamon.

Figurative-a-Halimbawa. Figure-n-Numero; yari; kayarian. Figure-v-Kuentahin; magkuenta. Filament-n-Sumilid. Filch-7/-Umumit; umitin; nakawin. File-n-Kikil; taludtod; pagkakasunodsunod.
kumikil. Filial-a-Nauukol sa anak.
File-v-Kikilin;

Fib-v-Kasinungalingan.
Fib--z/-Magsinungalin. Fiber-n-Hibla.

Filigree-n

Sangkap ng ginto 6

pilak.

Filigree-a-Mainam; makinis.
Filings-w-Pinag kikilan; yumauam. Fill-v-Punuin. pumuno; bumusog; ma-

Fibrous-a-Mahibla. Fibula-n-Hebilla.
Fickle-a-Alisaga;

maulo/ masandat.

walang firme;

hindi

matibay ang loob.


Fickleness-n-Kaalisagaan;
loob. Fictitious-a-Hindi totoo. Fiction-w-Awit; balat kayo;
kasalivvahaii

Fill-n-Kabusogan; kahustuhan; pagkapuno, kasandatan.


Fillet-w-Munting bigkis; pirasong karne na walang buto.

kabulaanan;

ng

kasinunga-

lingan; katha. Fiddle-n- Violin.

Fiddle-v-Tumugtog sa violin. Fiddle-mfer.-Hum. Fiddler-#-Ang tumutugtog sa


violinista.

violin;

Eidelity-w-Katapatan ng loob. Fidget- <;-Maglikot; bumalisa.

Filly-n-Inahing kabayo. Film--Balat na manipis. Filter-n-Salaan; pangpatalas. Filter- y-Tumalas; salain. Filth-n-Karamihan; dumi; kasalaulaan; sukal; kasukalan; dungis. Filthiness-n-Karumihan; kasukalan. Filthy-a-Marumi; marungis; malibair. Filtrate -c-Tumalas.
Fin-w-Palikpik. Final-n-Tapos; katapusan; pandulo. Final-a-Huling; katapustapusan.
Finality-)!- Katapusan. Finale-n Katapusan. Finally-a^t;.-Sa katapusan. Finance-w-Kuarta ng bayan. Financial-a-Nauukol sa kuarta.

Fidget-w-Kabalisahan; likot. balisa; Fidgety-a-Malikot; di mabait.


Fie-mfcr.-Oroy.
Fief-n-Ziiipang seservicio.

mapakali;

kinamtan dahil sa pag-

Field-n-Parang; bukid; pastulan. Field piece-n-Kanyon na may gulong.

Fiend-n-Demonio. Fiendish a-Parang demonio; nauukol sa demonio. Fierce-a-Mabagsik; mabangis; gahasa. maliah; maningas, Fiery-a-Malingas; pusok na loob.
Fife-n-Pito.

humawak ng kuartn ng bayan. Find-y-Humanap; hanapin; makita.


Financier-w-Ang
Finding-n-Paghanap; pagkain; paghatol. Fine-a-Mainam; marikit; manipis; makinis; mngaling; fino; maganda.
Fine-n-Multa. Fine-?y-Multahin; maginultu. Finery-^-I >ilag; kainainan; sangkap.
Finger-n-Daliri.

Fife--z/-Tumugtog sa pito. Fifteen-a-Labing lima. Fifteen-tt>Labing lima.


Fifteenth-rt-lk:ila})in

Finger-c-Fipuin ng madalas.
Finical-^-Tila maiiiain.

lima.

Fifteenth-n-Ang ika labing lima.


Fit'th-a-Ikalima. Fiftli-w-Ang ika lima. Fit'thly-odu.-Sa ikalima.

katapusan; diilo. Kinish r-'I'apusin; tapusin; utasin; riin; L :inapin; h imanira; lutasin.
Finis-tt-TapOB;
r

yaki-

Fiftieth-a-Ikalimangpuo. Fiftieth -Ang ikalimangpuo. Fifty-n-Limangpuo. Fifty-a Limang puo.

Finish-w-Tapos; yari; nang; kintab.

lianga;

kinis

Finite-a-May hanga. Finless-a-Walang palikpik. Finny-a-May palikpik.

PLE
Fire-w-Sunog: apoy; sigd.
Fire-i;-Sunugin;

Fizz-9t-Hanin; suit.
Fizz-#-Suit; haginjj.

ilagay

ng apoy.

Fire arrii-n-Baril. Fire brand-w-Sulo.


Firefly-n-Alitaptaj).

Fiz/le-7/-Sumuit;

humaging;

kumulang.

Fire inan-H-Fogonero. Fire place-n-Pinag aapuyan. Fire proof-a-l)i inakasusunog. Fireside-?i-Tabi ng pinag aapuyan. Fire wood-i-Gatungan. Fire work-n-Kuetes.

Fizzle-n-Kakulangan. F labby-a-Mataba. Flag-n Bandila; bandera.

Immina. Flagon-n-Lalagyan ng alak.


Flag-v-Pigilin;

Flagrant-fl-Maningas; mainit; masama. Flag ship-n-Sasakyan ng almirante. Flag staff-/z-Palo ng bandila.

Firm-a-Matibay; tapat ang loob; lagi; malakas; matigas; matiis; matiyaga; matapang; hindi rnababago. Firm-n-Kapisanan. F irmament-n-Langit. Firmness-?!- Katibayan; katimtiman. First-a-Unang; kaunahan.
First-born-n-Panganay. First-class-a-Primerong classe; kabutibutihan. Firth-n-Baraso ng dagat. Fiscal-a-Xauukol sa kuarta ng isang

F lail-?i- Pambay o.

Flail-t;-Magbayo. Flake n- Pa tak ng busilak; Flambeau-ft-Sulo.

suson.
liab.

Flame-n-Lingas;

kaningasan;

Flame-y-Mag

lingas;

mag

liab.

Flange-n-Gilid.

Flank-n Gilid; tagiliran. Flank-7/-Tumayo sa galit.

F lannel-w-Frenela.
Flap-n-Tabing. Flap-y-Galawin; sampalin; ilagpak. Flap jack-n-Bibingka Flare-u-Lumiab; mag lingas. Flare-it-Kaningasan; ningas; lingas liab. Flash-v-Kumidlat. Flash-n-Kidlat; kisap. Flash-a-Makisap; makintab. Flashy-a-Makinis; kintab. Flask-n-Frasko. Flat-a-Yano; patag; pantay. Flat-n Lupang patag; isang grado ng isang bahay.
Flatten-v-Patagin; aalsalin; pulpulin. Flatter-v-Tuyain; manuya; magdiladila; purihin ng hindi totoo. Flattery-n-Pagpupuri ng hindi totoo.

bay an. Fiscal-n-Fiscal.


Fish-n-Isda.

Fish-v-Mangisda.

Fish bone-?i-Tinik.
Fisher- w-Mangingisda. Fish corral-w-Baklad. Fisher man-n Mangingisda. Fishery-w-Katungkulang mangisda. Fish hawk-w-Limbas. Fish hook-w-Kiba; taga; kalawit.
Fishing-n-Pangingisda. Fish monger-n-Ang nagtitinda ng isda. Fish-net-7i-Kitid; sakag; panti; lambat. Fish spear-n-Salapang.

Fishy-a-May maraming
Fissile-a-Baakin.

isda.

Flaunt-v-Isabog; ipakita. Flautist-n-Flautista.

Fissure-n-Lahang; lamat; biak. Fist-w-Ikom. Fisticuff--Sampal 6 suntok ng kamay.


Fit-a-Bagay; ayos; dapat; akma kasia; inagagamit. Fit-7/-Ilapat; sukatin; ibagay; iakma. Fit-n-Lapat; akma; pasma. Fitful--Hindi panay; walang ayos. Fitting-a-Bagay; akma. Fitting--Paglapat; pagkakaakma.

Flavor-n-Lasa; lasap. Flavor-v-Magbigay lasa. Flaw-n-Lahang; sala; pmtas; lamat.

Flaw-u-Lumahang.

F leam--Tulag. F leck-n-Mansa. F leck--z/-Mansahin. F lection-n -Paghubog.

Flay-v-Bayuhin; rnagbayo. Flea-n-Hanip; pulgas; kutong aso.

Fled-v. imp. &p. j9.-Nagtanan.-

tumakbo;

Five-n-Lima.

Five-a-Limang. Five fold-a-Limang duble.


Fix-u-Manati)i; kumpunihin; ayusin. Fix-7i Kagipitan. Fixed-a-Matibay; manatili.

Fixedly-^L-.-Matibay.

Fixture-n-Kasangkapan. Fizz-u-Humaging; sumutsot.

nakatakbo. Fledge-t;-Tumubo ang balahibo. Fledge-z/-Tumubo ang balahibo. Flee-c-Magtanan; tumakas; tumakbo. Fleece-n-Balahibo ng tupa. Fleece-v-Manekas; dayain. Fleecy-a-Mabalahibo. Fleer-v-Alipustahin; uyamin; murahin. Fleer-w-Uyam; alipusta.

FLO
Fleet-a-Matulin; Fleet-tf-Magmadali;
maliksi.

230
tumulin.

FOL

Flourish-n-Pagpag. Flonry-a-Parang harina.


Flout-v-Alipustain. gagarin.

Fleet-w-Kapisanan ng mga sasakyan. Flesh-w-Laman ng tawo; karne. Flesh-v-Ipakain ng karne. Fleshy-a-Mataba; makalaman; malaman.
Flew-v. zwp.-Lumipad; nakalipad. Flex-v-Humubog.

Flow-77-Umagos; bumaba. Flow-n-Agos. Flower-n-Bulaklak. Flower-f-Mamulaklak; mamunga.

Flowery-a-May maraming bulaklak.

Flexible-a-Malambot.

F lown-?;. p. ^.-Nakalipad
Fluctuate- c-Bumawas;

na.

Flexion--Pagbubog.
Flicker-v-Pumisik. Flicker-n-Pisik ng kandila.

bumaba.

Fluctuation-w-Pagbawas. Flue-H-Paasuhan.

Flier-w-Ang lumilipad; ang nagtanan. Flight-n-Takbo; tanan; takas. Fligbty-a-Palipad lipad ang isip. Flimsy-a-Di nmtibay. Flinch- ;-Umurong.
piraso. Fling-?y-Itapon; ipukol ihagis; ibalibag. Fling-n-Hagis; pukol; balibag.

Fluent-a-Malangis ang
magsalita;

salita;

mainam

mainam

manalita.

Fluency-n-Kainaman magsalita.
Fluid-a-Tunaw; lusaw. Fluid-^-Anomang bagay na
lusaw.

Flinders-w-Manga

F luidity-n-Pagkatunaw.
Flume-n-Daanan ng
1

tubig.

Flint-n-Batong matigas. Flinty-a-Matigas na matigas.

Flumrnery-n-Bagay na walang kabuluhan. Flung- ?/, imp. & ^p.^.-Hinagis; pinukol;


binalibag. Flunky-n-Alila.

Flip-w-Pagkakahalo ng mga alak. Flippancy-n-Kawalan ng galang.


Flippant-a-Masalita; walang galang. Flipper- w-Palikpik. Flirt-v-Magbiro; magsaliwahang loob. Flirt-n-Babaying salawahan. Flit-v-Kumilos ng pabigla. O Flitch--Toaino. A ^ -| C t >
,

Flurry-n-Gulo. Flurry-v-Guluhin; gulatin.

Flush-y-Umapaw; mamula ang mukha. Flush-n-Apaw; pamumula ng mukha.


Flusb-a-Puno; pulos.

F luster-t'-Guluhin.
Fluster-n-Init; gulo. Flute-n-Flauta, Flutist-n Flautista,

Flitter-n-Gulanit; piraso; basahan.

Floats- Ano mang bagay na lumulutang. V, Float-z/-Lumutang. Flock n-Kapisanan; kawan. Flock-v-Umipon; pumisan. Floe-n-Agos ng hielo. Flog-v-Hampasin; paluin. Flood-n-Baha; apaw. Flood-f-Umapaw; apawin; bumaha. Floor-n-Sahig Floor-v-Gtimawa ang sabig. Flooring--Tabla ng sahig. Flop-v-Pumagpag; kumilos ng pabigla. Floral-a-Nauukol sa bulaklak. Floret-w-Muting bulak-ak.
Florist-r-Ang nagtitinda ng bulaklak. Florid-a-Makintab;maliwanag ang kulay. Flos8-n-Sutld

Flutter-^-Kumilos tumibok.

na

bigla;

guluhin;

Flutter- n-Tibok; kadalian; kaguluban. Fluttering-a-Palikoliko. Fluvial-a-Nauukol sa ilog.

Flux-n-Dumi; tae. Flux-7/-Dumumi. Fly-v-Lumipad; magliparan.


Fly-//-Langaw.

Fly blown-a-Mabulok. Fly trap-n Panghuli ng lan.ia\v. Foal-n-Potrong bagong pinanganak Foal-z/-Manganak ang inahing kabayo.

Foam

w-Bula.

Flotage-n-Paglutang. Flotation-n-Pagpapalutang. Flotilla-w-Kapieanan ng mga sasakyang munti. Flounce--z/-Ihagi8 ang manga baraso at
binti.

Foam-7/-Bumula. Fob-v-Kayrel. Fob-?>Dayain. Fodder-?t-Pagkain ng hayop. Foe-n-Kalaban; kaaway; katalo.

Fog--Ambon.
Fog-T'-Umambon; lumabo. Foggage-n-Kugon. ,,j._ry-a-Balot ng iilap: inaambon Foi;y-}.-Taw<>ng mapurol ang isip.
1

Flounce-w-Pilegas. F lonnder-n-K itun g.

Flounder-v-Kumilos; InmiindaglundaL:.
Flour-w-Harina.
l ;

oil>le-?i-Pinta8;

sala.

Flour-u-Budburan ang barina. Flourish-r-Iwavwav; tunnibo luinaki.

Foil-t/-Abalahin; pigilin. Fold-f-Tiklupin;lupiin;pilegaein;V.utonin.

FOR
Fokl-M-Lupi; tiklop; pilegas.

231

FOR
malabo. kalakasan;
apilitan;
pagj>ilit.

Fol de rol-ft-Kaulnlan. Foliage--iManga dahon ng kahoy. Foliate-a-May dahon. Folio-n-Dahon ng libro. Folk-w-Manga towo. Follow-u-Suinunod, bumuntot. Following-n-Pag sunod; pagkakastmod: sunod. Following-a-Sumusunod; kasunod.
Folly-n-Kaululan; kabutingtingan.

For bidding rr.Mupagbawal; Force n Lakas; katibayaii;

Force-v-Gahisin; puersahin. Forcible-a-Malakiis; mapilitin. Forceps-w-Sipit. Ford-w-Batisan. Ford-u-Magtawid; bumatis. Fore-a-Naunang; na sa harap. Fore-a^r.-Na sa harap.

gawang

hunghang;

Foment- /;-Itapal ang tubig na mainit. Fomentation-tt-Pagtatapal ng tubig na


mainit.

Fond

a-Mawiwili; maiibigin.

Fondle-oAlindugin; pawilihin. Fondling-w-Ang minamahal.


Font-w-Bukalan. Food-w-Pagkain; ikinabubuhay.

Food-a-Makakain. Fool-n-Ulol; tawong tulig; kawalanng isip.


Fool-v-Ululin/ biruin; tuligin. Foolery-n-Kaululan; kabiruan. Fool hardy-a-Maulol; tulig; \valang kabuluhan.
Foolish-a-Tulig;

Fore and aft- Ang harap at likod. Fore bode-v. fwp.-Ipinagbawal. Fare boding-n-Kaba ng dibdib; agamagam ng loob. Fore cast-o-Humula; hulaan. Fore cast-n-Hula. Fore close-v-Magtuos; iwaksi. Fore closure-n-Pag tutuos. Fore end-w-Dulo sa una. Fore father-n-Kanunuan; magulang. Fore fend-ollagin; umilag Fore finger-w-Hintuturo. Fore go--z/-Maiwan; bitiwan. Fore ground-w-Lupa sa harapan. Fore head-^-Noo.
Foreign-a-Buhat sa ibang lupa. Foreigner- n-Taga ibang lupa. Fore know-i"-Maagap malaman. Fore man-n-Taga pamahala; ang namamahala; tawong natatanoha. Fore mast-w-Palo sa una.

hunhang

rnangmang;

walang isip; tungak; ungos. Foolishness-n-Kaululan; kaungusan ka-

mangmangan.
Fools cap-w-Papel de barba.
Foot-n-Paa; panukat na may isang dangkal at kalahati ang haba.

Foot-oL umakad.
Footing-n-Lugar ng paa. Foot ball-n-Bolang malaki. Foot fall--Yabag ng paa. Foot man-n-Sundalong lakad. Foot note-n-Huling sabi. Foot sore-a-Pagod; mapagal. Foot step-w-Bakas ng paa. Foot way-n-Landas. Fop-w-Tawong hunghang 6 mangmang.

Fore most-a-Kaunaunahan. Fore noon n-Umaga. Fore rank--Taludtod sakaunahan; harapan.

Fore sail-n-Layag sa una. Fore see-z;-Unahan; urnagap; umuna. Fore show-oHulaan; ipakita.
Forest-n-Gubat; kagubatan. Forester-n-Taga gubat. Forestry-#-Karunungan tungkol sa gubat.

kamangmangan; gawang hunghang. Foppish -a-Mangmang; muang.


For-prep -Para
sa;

Foppery-n-Kaululan;

nang.

For-cow/.-Para; sa; nang.

Forage-w-Sakati.

Forage-v-Humanap
hindi kaniya.

at

kumuha masque

F oray-n-Panduduit.
Foray-v-Manduit.

For as-much-cori/.-Sapagka't.

Fore stall-f-Unahan; asahan. Fore taste-n-Tikirn. Fore taste- u- Asahan. Fore tell-u-Hulaan; humula. Fore thought-n-Asa; hula. Fore token-n-Tanda. Fore tooth-ft-Ngipin sa harap. Fore top-w-Buhoiv sa noo. For e ver-arfy.-Magpakailan man; walang
hanga.

Fore warn-L--Bumala; sabihin


Forfeit-n-Prenda;

muna.

multa.

For bade--z/. ?'mj9.-Ipinagbavval. For bear-v-Tumigil; humimpil; tumangi; umayaw. For bearance-n-Tigil; paghimpil; kutimtiman; hinahon; kahinhinan.

Forfeit- f-Magprenda.

For

gave-u. im^?.-Ipinatawad.

For bid-2/-Magbawal; ipagbawal.

Forge-n-Pandayan/ kalan. Forge- f-Huwaran; tularan; palsohin. Forger-n-Ang pumalso sa sulat. For get-u-Malimutan; pabayaan.

FOU
For getful-a-Malilimutin;

232

FRA
Foul-n-Gulo; umpog. Founds, imv. &. p. j).-Pinulot;
nakita;

%vapabaya; lang ingat; maligtaan. For give-f-Patawarin; rnagpatawad. For giveness-w-Patawad; pagpapatawad. For giving-a-Makapag papatawad. For got-v. twp.-Nalimutan.

nakapulot.

Found- z;-Itatag;
lang.

itayo; rnagtayo;

luma-

Foundation-n-Tatayuan ng bahay.

For

gotten-v.jp.^>.-Nilimutan

Fork-n-Tinedor.

Fork-?>Humiwalay.

Founders- Ang nagtatayo ng bahay. at ina at Foundling-n-Ulila sa ama walang tinutuluyan.


Foundry-n-Bubuan.
Fount-^-Bukalan. Fountain-n-Bukalan.
Four-a-Apat' Four-n-Apat. Four fold-a-Apat na duble. Four footed-tt-May apat na paa. Four score-d-Walongpuo.

For lorn-a-Malungkot; malumbay.


Form-n-Hitsura; tayo; bikas. Form-?>Ga\vin ang hitsura. Formal-a-Pormal. Formalist-72-Ang nagpopormal. Formality-w-Kapormalan* Formless-a-Walang hitsura. Former-w-Ang unang; ang dati. Formerly-ad^.-Sa una noong dati. Formidable-a-Malakas; katakot takot. Formula-w-Regla; patnugot. Formulation-w-Paggagawa ng reseta. For sake-v Mai wan; umalis; huag gawin.

Fourteen-a-Labmg

apat.

For sooth
hanan.

adv-Totoo',

tunay;

sa katoto-

Fonrteen-n-Labiang apat. Fourteenth-a-lka labing apat. Fourteen ih-n- Ang ika labing apat. Fourth-a-Ika apat. Fourth-n-Ang ika apat.
Fourthly-fl^v.-Sa ika apat.

For swear-v-Manumpa ng
ngan. Fort-n-Kuta.
Forte-w-Katovviran:
"Forth-adv.-Sa,

kasinungali-

Fowl-n-Ibon. Fowler-w Taga hull


Fox-w-Zorra.

ng

ibon.

dahilan.

gawing una.

Forth-a-Ikaapat.

Forth-n-Ang ikaapat. Forth coming-a-Darating. Forth with-adv.-Dahil dito. Fortieth--Ikaapat na puo. Fortieth-w-Ang ikaapat na puo.
Fortification-n-Kuta.

Fox-u-Maglasing. Foxy-a-Tuso; matalas. Fracas--Gulo; talo; usap. Fraction-n-Bahagi; quebrado. Fractious- a-Mapootin; masungit; sovvail. Fracture-w-Bali; basag; lahang. Fracture-v~Basagin; baliin; lahangin. Fragile-a-Marupok.
Fragility-w

Dupok; karupukan.

Fortify-^-Tibayin; guraa\va ng kuta. Fortitude-n-Tapang; tibay; tibay na loob; lakas; tigas; lakas loob.

Fragment-w-Piraso; bahagi; kapiraso. Fragrance-Fragrancy -n- Amoy na mabango; kabangohan.

Fort night-n-Panahon ng dalawang lingo. Fort nightly -adv.- Sa tuvving dalawang


lingo.

Fortress-n Kuta. Fortuitous-^ Hindi sinasadya; nagkakataon; hindi tinalaga. Fortuity- -Kapalaran. Fortune--Yaman; kayamanan, kapalaran; pag aari.

Fragrant--Mabango; mainam ang amoy. Frail-w-Buslo; pangnan. Frail-a-Marupok; babasagin; mahina. Frailty-n- Dupok karupokan. Frame-^-Banhay. F rame-u-Magbanhay
;
.

Frame work-w-Banhay.
Franchise--Pahintulot
Franchise-7/-Ipahintnlot;

ng gobierno. pumayag.

Fortunate-a-Mapalad; mapalaran. Forty-i-Apat na puo. Forty-a-Apat na puo.

Frangible-a-Marupok; dapok. Frank-a-Tapat ang loob; inaliwanag. Frank-y-Ipadala ang sulat na walang
sello.

Forum-w-Bahay ng hiicuinan. For ward-a-Mangahas. For wards-a^z/.-Sa gawing harapan. For ward-r-Ipadala. Foster-v-Pakanin; tumapang. bumaFought-?/, imp. & ^>.jp.-Lumaban; bag. umavay.
Foul-a-Mabulok. Foul-v-Bumulok; bulukin.

Frank-n-Si Francisco.

Frunkin-eense-n-Adiyangaw. Frankness-n-Katapatan; liwanair. Frantic-a-Baliw; galit na galit;


sira

nl>l:

ang loob.

Fraternal-M-Nauukol

sa pagkakajtatid. Fraternity-w-Pagkaka]>ati(l. Fraternize-v-Sumama parang kapatid.

233
Fratricide-;/- A ng

FUG
Frill-n-Pilegas.
Frill-7j

natay

sa sariling ka-

patid.

Fraud-72-Daya;

liibo;

patibong;

paraya.

Fraudulent-a-Magdaraya;

suitik.

Fraiight-a-Puno; may lulan. Fray-M-Pagtatalo; babag; laban; bangay;

bun go.
Kray-7'-Gasgasin/

kuskusin.

Pilegasin. Fringe-w-Uria; gilid; dagdag; borlas. Frisk-Jj-Mag aliw; rnag likot; maglu dag; tumakbo. Frisk-n-Aliw; lundag. Frisky-a-Maaliw; malugod. Fritter-w-Buchebuche; maruya.
Fritter-u-Pirasohin. Frivolous-rt- Walang halaga;

Freak --Su.mpong. Freckle-n-Mansa ng mukha. Free-a Timawa malaya; dalisay walang


tali.

walang

buluhan.
Friz-Frizz-u-Knlutin

ang buhok.

Free-u-Timawain;
nguin.

iligtas;

paluagin;

ha-

Friz/le-t?-Kulotin.

Free booter-n-Magnanakaw; manduduit. Free born-a- Hindi alipin. Freed man-?? -Tawong malaya. Freedom-n-Kalayaan. Free man-w-Tawong malaya.' Free will-n-Sariling gusto; kusa. Freeze-v-Maging bielo. Freight-n-Ang nilulan. Freight-7/-Ilulan; lumnlan. French-tf-Franceis; nauukol sa Franceis. French --Tawong Frances. French man-w-Taga Frances. Frenzy-n-Kaguluhan ng igip; galit. Frequence-Frequency-w-Kadalasan; pamamarati; pagkalagi. Frequent -a- Madal as; towi: gamit. Freqnent-f-Madalas dalawin; magmadalas; pamaratihin; mamalagi.
Frequently-a^v.-Madalas. Fresh-a-Sariwa; bago. P>eshen-7/-Panariwain. Freshet-n- Rah a.

kulot. sa gawing likod nan

Frock-n-Kamisola.
Frog-n-Palaka; tugak. Frolic-a-Masaya.
Frolic-n-Saya; kasayahan; lugod. Frolic-v-Maglikot; mag lundag; tumakl Frolic some-a-Masaya; malugod.

Yrom-prep.-Euhsi\; nang; buhat sa;

taj

Front-n-Harap,

harapan; mukha.

Front -77-Tiimapat: humarap. Front-a-Harap; nasa harap.


Frost-n-Busilak. Frost-v-ITmulan ng Frost}7 -a-Mabusilak. Froth-n-Bula; subo.
Froth-7/-

busilak.

Bumula. Frothy a-Mabula. Frouzy-a-Mabulok.

F ro w- w-Woman

Fro \vard-a-Matigas ang


Frown-n-Sibangot. Frown-?j-Makasibangot.

ulo; sowail.

Fresh man-^-Ang bagong nag aaral, Fresh water--Tubig na matabang. Fret- c-Magtampo; niagbalisa. Fret-n-Tampo.
Friar-n-Fraile.

Frowsy-a-Sabog sabog; gusot ang buh(


Frozen-a-Hielo.

Frairy-n-Kapisanan ng
Friction-n-Pagkuskos. Friday -Viernes.
Fried-/;,

mga

Fraile.

Fructification-^-Pagpapataba ng lupa Fructify-v-Patabain ang lupa, Frugal-a-Matipid; maramot. Frugality-n-Pagtitipid; katipiran; ka

yahan; kahinhinan.
Fruit-n-Bunga.

imp.

&

p. ^;.-Nakaluto/

naka-

prito.

Friend-#-Kaulayaw. kalaguyo; kaibigan; magkaibigan.


Friendless -a- Walang kaibigan. Friendly -a- Maiibigan; inagilivv. Friend ship-n-Pagkakaibigan. Fright-w-Tako1 ; sindak; gulat ngiini. Fright-?j-Tumakot; magulat. Frighten-7>Takutin; gulatin; manakot;

pukawin.
Frightful-a Katakottakot;
kakilakilabot;

Fruitage-n-Manga bunga, Fruitful-a-Mabunga; malago; mataba. Fruitfulness-w-Katabaan ng lupa. Fruition-w-Paggagamit; kagamitan. Fruitless-a-Walang bunga; karat. Frustrate-?;- Abalahin; supilin. Frustrate-a Walang kabuluhan. Frustration-n Pagpawala ng kabuluhs Fry-v-Prituhin; lutuin sa mantica. Fry-w-Ano mang bagay na pinirito. Fuddle-oPalasingin; maglasing/ luma

kasindaksindak. Frigid--Maginaw; malaniig. Frigidity-w-Ginaw/ kalamigan; lamig. Frigidness-w-Ginaw; kalamigan; lamig.

ang isip dahil sa alak. Fudge-n-Kahambngan. * Fudge-v-Magsalita ng walang kabuluha


Fuel-n-Gatujngan; uling. Fugitive-a-Natatakbo; nakatago.

30

GAI
Fugitive-w-Ang nagtanan; turnekas.

234
Furcate-a-May sanga. Furfur-n-Balakubak.

GAL

Fulcrum-n-Tungkod; panghuit; suhay. Fulfi ll-zy-Ti-imupad gumanap.


;

Fuln'llment-tt-Pagtupad. lubos; Full-a-Puno; puspos;

sakdal;

Furious-v-Balivv; galit na galit. Furl-v-Ibalot; balutin. Furlong-H-Layo ng 250 baras.

busog,

Full-w-Kabusugan
Full-ady.-Lubos; Full-T/'Punuin.

kasakdalan.

puspos.

Furlough--Tulot; pahintulut. Furnace-n-Apuyan. Furmsh-i;-Tulungin; ibigay ng ngan.


Furniture-w- Manga

kaila-

Fullness-w-Kasaganaan. Fuhninate-z/-Pumutok; kumulog. Fulmination-w-Pagputok. Fulsoine-a-Labis na labis; makasusuklainin;

kasangkapan
bakas; linang. pay

sa

bah ay.
Furrow-n-Tudling;

Furrow-^ Itudling; tumudling; ibakas.


Further-a^t?.-Malayo
pa.

masusuklam.

sa gawi roon

gawin nang hindi Fumble-y-Biglain; tama. Fume-ra-As6; usok. Fume tf-Umaso; umusok. Fumigate-v-Isuob; sumuob; suobin. Fumigation-/z-Pagsuob.

Further-a-Dako roon.
Further-z/-Pasulungin: isulong;
long.

tumu-

F urtherance-n-Pagpasulong.
Further more-arfi'.-Bukod pa sa ritojlampas pa rito; mahigit pa. Further most-a-Kalayo layoan. Furtive-a-Tuso; ninakaw.
Fury-i-Galit.

Fumy-a-Maas6; mausok.
Fun-w-Saya; tuvva; kasayahan; ali\v. Function-n-Katungkulan. Functionary-w-Ang may katungkulan. Fund-tt-Pundo; puhunan; tinda.

Fund-v-Mamuhunan.

Fuse-f-Tunawin; tuinunaw. Fusible-a-Maaling matunaw.


Fusion-n-Pagtuna\v.

F undam ent- /i-Tumbong.


Fundamental-a-Unang.
Funeral-n-Paglibing.

Fuss--Gulo;

talo;

pagtatalo.

Funeral-a-Nauukol sa paglibing. Funereal-a-Nauukol sa paglibing. Fungous-a-Buhaghag.

Fuss-v-Guuiulo; magulo; magtalo. F ussy-a-Magulo.

Funk-w-Baho alingasaw. Funk-u-Bumaho; umalingasaw.


Funnel-n-Paasuhan.

Fust-n-Amoy na masama. Fusty-a-Maamag. Futile-a-Walang kabuluhan. Futility-w-Kawalang ng kabuluhan. Future-a-Nauukol sa panahong derating;

F unny-a-Masaya.
Fur-n-Balat at balahibo ng hay op. Furbish-u-Kiskisin; bulihin.

magiging.

Future-w-Panahon darating. Futurity-n-Panahong darating,

OGab-w-Bibig, salita.

Gaily-^.-Masaya; maaliwaliw.
<

ng kaululan. Gabble-T/-Magsalita ng walang


Gab-?/-Mag.salita

rain-n-Pakinabang; tubo.

kaluilu-

Gain-v-Tumubo,
inuhin;

magtubo;
itatua;

maiuilo

ta-

han.

niakinabang.
magkaila:

Gabble--Salitang walang kabuluhnn.


(

Gainsay-?/-Talikuran;
tuinaliina.

iad-w-Pasial.

Gadr-Gumala.

Gad a-bout-n-Tawong mapagpasial.


Gadder-n-Tawong mapagpasial.

Gait-^-Lakad; palakad. Gaiter-n Taki]> ng bukongbukong. Gala-n-Piging; pista.


<

Gad

fly-n-Pangaw. Gaff-w-Kalawit; panungkit.


Gaff-7/-Sungkitin.

ialc--Bagyo.

(iall-w-Dagli;

apdo;

kapaitan;

tampala-

aan.
.

Gage-n- Kati bavan Gage-0-Tibayiw sa kasulatan.


Gage-?i-Panukat. 6age-?>Stikatin; manukat. Gaiety--KaHayahan; say a.

Gall-v-Gumasgas. loob; (iallant-a-Magandang muginou; matapang.

mainam:

Gallantry-?i-Tapang, lakas; kagandalmn

ng

kilos.

(US
Galley-H-Kosina Gallon-n-Galon.
(

ng sasakyan.

Gallop-v-Tumakbo.
Jallop-/z-Takbo.
.

Gasp-n-Hingalo. Gastric-a-Nauukol sa sikmura. Gate -Trangkahan; trangka. Gate way-w-Paraan; daan; trankahan.
Gather-j;-Iponin;

Gallo ws-n-Bibitayin Galvanic-rt-Nauukol sa galvanieo. Galvanize-^'-Mag galvanizado. Gal van ized-rt- Galvanizado.

umani; anihin; iligpit; tumipon; magpisan; magtipon.

(rathering-w-Pagkatipon; katipunan; kapisanan.

Gamble-z/-Mag sugal. Gambler-w-Magsusugal; tawong mapagsugal.

Gaud-n-Sangkap na walang kabuluhan. Gaudy-rt-Mayabang; hambog.


Gauge-^-Takalin. Gauge-n-Takal. Gaunt-a-Payat. Gauntlet-n-Guanta. Gauze-a-Manipis; magaan. Gauzy-a-Manipis; magaan. (lave-v. UMp.-Binigay; nagbigay. Gavel-n-Talumpo. Gawk-n-Ulol. Gawk-^/-Kumilos ng paulol. Gawky-a-Bastos. Gay-a-Masaya; malugod; natutuwa; makinis; maaliw. Gayety-n-Tuwa; kasayahan; lugod; kaluguran; saya; katuwaan; kaligayahan.
Gaze-2/-Tumingin; silayin. Gaze-w-Tingin; masid; silay. Gazette-n-Pahayagan. Gear-^-Damit; kasangkapan. Gear-v-Magbihis; isuot ang damit.

Gambol-w-Laro. Gambol- r-Mag laro. (iambrel-n-Paa ng kabayo. Game-#-Laro; biro. Game-a-Matapang. Game-v-Magsugal; magsabong. Gamin-w-Batang gala. Gamster-w-Ang naglalaro; magsusugal. iamler--( iansang barako. Gang-w-Kapisanan ng tavvo; bunton ng
(

tawo.

Gan grene-n-Gangrena. Gan grene-y-Buinulok ang

sugat.

Gangrenous-a-May nana 6 gangrena.

Gang

-\vay-n-Paraan; daan. Gaol-;2-Bilango; kalabuso.

Gap-#-Tipo; puang. Gap-v-Tipuin; bingawin.

Gape--Hikab.
Gape-i:-Maghikab. Garb-v-Damit; hitsura; pananamit. Garbage-n-Sukal; kasukalan.
Garble-v-Dikdikin; piliin.

Geese-w-Manga gansa.
Gelatin-n Jelea.

Gelatinous-a-Malagkit.

Garden-n-Halamanan. Garden- v-Maghalaman. Gardener-^- Ang maghahalaman.


Gadening-n-Paghahalaman.
Gargle-7/-Mugmogin.

Gem-n-Sangkap. Gender-n-Kaibhan
bayi.

nang

lalaki

sa ba-

Gargle-n-Mugmog. Garish-a-Hambog; mayabang. Garland-w-Koronang bulaklak.


Garlic--Bavvang.

Genealogical-a-Nauukol sa lahi. General-n-General; puno ng hukbo. General -a-Karani wan; litaw; alam nang madia; hayag. Generally-adw.-Sa karaniwan; hayag.

Garment--Damit; pananamit. Garner-v-Ilagay ang palay sa bangan. Garner-n Bangan.


Garnish-v-Gayakin; pamutiin. Garnish-w-Gayak; pamuti. Garret-n-Loob ng bubungan.

General ship-n-Kalagayang general; katungknlang general; pagkageneral. Generate-?/- Paramihin; gumawa; gawa. Generations- Lahi.

Generator-n-Ang gumagawa. Generosity-n-Kagandahan ng loob; butihan ng loob; kamahalan.

ka-

Garrison-w-Manga
tino sa isang

sundalong nakadis-

Generous-a-Magandang
loob;

loob;

mabuting

lugar.

Garrulous-a-Masalita;

magulo. Garrulousness-n-Kalagayang masalita.


Garter-n-Ligas; panali; tali. Garter-r-Talian ng ligas. Gas-?i Gas.

Gaseous-a-May kahalong gas. Gash-v-Tumaga; tagain; hivvain; humiwa.


Gash-n-Taga; hiwa. Gasp-7/-Maghingalo.

magaling; mapagaampon. Genesis-n-Genesis. Geniel- a-Maawain. Genital-a-Nauukol; sa isang panahon 6 sa isang lahi. Genitive-a-Nauukol sa kalagayang lalaki 6 sa kalagayang babayi.

Genitor-w-Tawong marunong at matalas. Genteel-a-Magalang. Gentile-?t-Gentiles; ang hindi binyagan.

236
tfentile-a-Hindi binyagan. Gentility-w-Galang; kagalangan. Gentle-a-Malambot na loob; mabait;

GLf
ng
ginto; duraduhin.

Gild-t/-Pahiran

Gill-n-Hasang. Gill-w-Takal; gatang.

banayad; ruaawain. Gentle folk-w-Tawong maginoo. Gentleman-w-Tawong maginoo; ginoo. Gentlemanlike-a-Parang ginoo; maginoo; mahal. Gentle manly-a-Mahal; magalang; maginoo.

Gim crack-n-Kasangkapan
kabuluhan; laroan.
Gimblet-Gimlet-n-Balibol.

na

walang

Gimp-w-Trencillas. Gin-n-Ginebra.

Gentle woman-n-Bmibini. Gently-a-Anas; inot inot; utay utay.

Ginger-n-Luya. Gingerly-a^L-.-Mainam; matatakotin. Gingham-n-Sita; kayong sita.

dahandahan;

Gipsy %-Hampas lupa;


tinitirahan.

tawong walang

Gentry-n-Manga tawo. Genuine-a-Wagas; tunay; totoo; dalisay. Geographic-a-Nauukol sa geografia.


Geography-w-Geografia. Gealogical-a-Nauukol sa bato. Geometrical-a-Nauukol sa Geometria.

Gird

^/-Bigkisin;

paligirin.

Gird-n-Pamigkis; sakit; pintas. Girdle-n-Pamigkis.


Girdle-v-Paligirin; bigkisin.

Girl-w-Batang babayi.
Girl

Geometry-n-Geometria. Germ-n-Pinangalingan; pinagmulan; nagbuhatan; binhi. German-7Z-Taga Aleman. Germane-a-Nauukol; bagay; akma. Germinate-^-Sumupling; magusbong.
Gestation-w-Pagkabuntis. Gesture-n- Kaway ng camay. Gesticulate-; -Kawayin; kumilos.

pi-

hood--Pagkabata ng babayi, Girlish-a-Nauukol sa batang babayi. Girt-v. imp.-B'imgkis. Girth-n-Ang bilog. Gist-w-Pandulo; kahulu?an. Give-v-Magbigay; bigyan; ipagkaloob;
tulutan.

Giver
(

n- Ang nagbibigay. Hzzard-7Z-Balunbalunan. Glacial-a-Nauukol sa hielo.

Get-v-Magkaroon; manalo; kamtan; niagkamit.

magaral;

Glacier-n- Bundok

ng

hielo.

Gewgaw-w-Bagay na walang kabuluhan. Geyser-n-Bukalan ng tubig na mainit. Ghastly-a-Parang patay; maputla; katakot takot.
Ghastly-acfc/.-Katakot
bot; maputla-putla.

Glad-a-Tuwa; natutuwa; masaya; malugod; maligaya; matu\\a. Glad-v-AHwin; pasayahin. Gladden-?;-Sumaya; pasayahin. Glair-w-Ang puti ng itlog.
pahiran. Glairy-a-Nauukol sa puti ng Glance-n-Silip; tingin; maeid;
Glair-v-Ipahid;
liap.
itlog.

takot;

kakilakila-

Ghost-n-Nuno; guniguni; capre. Ghostly-w-Para 6 nauukol sa nuno. Ghoul-w-Demonio. Giant n-Giganti; tawong; malaki. Giant-a-Malaking malaki.
Giantess-w-Giganting babayi. Gibbet-w-Bi bitayan.
<

silay; su-

ng liig ng kabayo. Glare-r-Tuiningin ng rnasama.


(Jlare-n-Masamang tingin.
(ilass--Cristal; bubog; baso; kopa.

Glance-?/-Silayin; iningin. (lhm<lers-M-Sakit

silipin;

suliapin; tu-

iibbof-y-Bitayin;

ibitin

sa

liig.

Gibbon-7i-Ungong
buntot.
<iil)bous-a-Hubog.

malaki

at

walang

Glassy a- Parang
(irleam-M-Sinag.

cristal.

Gibe-fl-Murahin; uyamin.

pintasin;

alipustain;

Gleam- r-Lumiwanag. Glean-trMaghimalay.


(
<

ileanings-n-Himalay.
ilf'lt('-//-l,u|)ang

(iibe-n-Alipusta; pintas; uyam. Giblets-n-Puso; atay at buche

simbahan.

nang

(}lee-n-To\va;
(

saya; lugod.
niasalita.

manok. Giddy-a-Magaan ang


Gift-n-Bigay; hayin.

Gleeful-a-Masayn; malugod; malipiya.


ulo;

maliliw.
alay;

Jlib-a-Malangis;
r

salubong;

kaloob;

Glide-o-Dumaplis; madapilas. iliin-H Haw nC kaiulila.


<
<

Gig--CalBa; salapang. Gig-v-Salapangin ang inda. Gigantic-a-Malaking malaki. Giggle-2;-Tumawa. Giggle-w Tawa.

'liiumer-w-Ilaw
iliinincr -7'

<

ng kandila. Kumintab; inaningning.


kumi-

<

<

ilim])Sf-;/-Suliap; silay. ilistt-n-r Kuinislap; kuinintal*;

000
ning.
Glitter-w-Kislap.
<

237

GftW

G litter- u-Kumislap; kumisap; magningkintab.


bilog;

GlitteriBg-tt-Maningning; makislap.
ilol>e
)>

God child-M-Inaanak. God daughter-n-Inanak. (odbayi). God dess-n-Babaying maganda. God father-n-Iriaama.
Godless-a-Walang Dios. God like-a Malualhati; parang Dios.
Godliness-tf-Kalinisan ng kalulua; kapurihan; puri; dikit; ganda.
(

-Mundo;

sangkalibutan.

Globular-o-Mabilog. Gloaming-// Onisinn.

Gloom-w-Dilim;

kapanglawan; lumbay;

lungkot. Glooni-i>I)umiliin.

"iO(lly-rt-Magalang;
",(nl

mapagdasal.

God
malungkot; nui(

mother-w-Iniina.

Gloomy-a-Mapanglaw;

send-w-Bahay

na

ipinagkaloob ng

dilim. Glorification n-KaluaJhatian.


<

P. Dios.

God

son-n-Inaanak; (lalaki).

Glorify-u-Malualhati. ilorious-a -Malualhati.

Glory-w-Lualhati; kalualhatian; dangal; karangalan; ganti; kabantugan; puri;

kabunyian;

kamahalan.

Goggles-n-Salamin sa mata. Going-n-Pagparoon; pagpunta; pag alis. Gold--Gint6. Gold dust-w-Gabok ng gint6. Golden-a-May halong gint6; maginto.

Glory-r-Maglualhati; magparangalan. Gloss-w-Ningning; kintab; kislap; kinang;


kinis.

Gold smith-w-Platero.
Gone-t\^>. ^>.-Nakaalis;

umalis

na.

Gong-w-Kuliling.

Gloss-v-Kumintab; kumislap. Glossy-a-Makintab; makislap; makinis; maiuningning .makinang. Glottis-n-Lalamunan. Glove-w-Guantes.

Good-n-Mabuti; masunurin. Good-w-Kabutihan; buti; kaamoan. Good-a^u.-Mabuti buti. Good-by-Good-bye- n- Paalam Good-by-Good-by sinter.- Paalam.
.

Glow-r-Kumislap;kumisap;mag liwanag.
Glow-w-Kislap; ningning; Glow worni-n-Uod. Glue-n-Pagkit; pandikit.
Glue-r-Idikit.

liwanag.

Goodly-a-Mabutibuti; mainam; malaki. Good-natured-a-Masunurin; mabuti ang


ugali.

Goodness-w-Kabutihan. Good-teuipered-a-Mabuti ang ugali masunurin-

Glum-a-Madilim ang mukha.


(ilume-M-Ipa.

Goody -goody-a-Mabuti.
Goose-n-(:ransa.

.Glut-y-Lamunin.

Glut-w-Kabusugan; kahustuhan abala. Glutinous-a-Maganit. Glutton-H-Tawong matakaw. Gluttonous-a-Matakaw. Gluttony-n-Kasibaar ; k atak awan. Glycerine n-Glicerina.
Gnarl-?j-Kuton.

Gore-n-Sesgo; dugong nanmo. Gore-v-Magsesgo; suagin. Gorge-n-Saluysoy.

Gorge-c-Lamtmin. Gorgeous-a-Mainam; dakila; maganda.


Gorilla-a-Musang.

Gnarl-?/-Umangil;

tumahol.

Gnash-v-Sumagpang.
Gnat-n-Pulgas.

Gormand-n-Tavvong matakaw. Gormandize-v-Lamunin. Gory-a-Madugo. Gosling -7i-Inakay ng gansa.


Gospel-n-Biblia; passion.

Gnaw-c-Kagatin; kumain; ngatngatin. Gnome-?i-Nuno: unano. Go-f-Pumaroon; pumunta; magpunta. Goad-n-Panudlong; tudlong. Goad-f-Tudlungin. Goal-w-Hanga; dulo; hanganan; hangahan; patay. Goat-n-Kambing.
(ioatee n-Balbas.

Gossamer- w-Kalapiaw.
Gossip-n-Sitsit.

Gossip-v-Sumitsit. Got-u. ww^.-Xagkaroon kinarntan.

Gouge-n-Lukob.
Gouge-z/-Ltikubin. Gourmand->i-Ta \vong matakaw. Gout-n-Sal<it ng Bukongbukong.

Goat herd-n-Ang nagpapastol. Gobble-f-Larnunin; umiyak ang pavo. Gobbler-w-Pavo; pavong barako.
Goblet-?i-Baso; kopa.

Govern-i;-Manuno; maghari; mamahala. Governor-n-Hari; puno; gobernador. Governess-w-Maestra.

Goblin-H-Tianak; duende.

Government-7i-Pamumuno; paghahari; pamamahala; paggogobierno.


Governatorial-a-Nauukol sa gobierno.

Go-by-w-Kapabayaan. tangi. GOD-w-BATHALA; DIGS.

Gown-n-Damit.

GRA
Grab-u-Dakutitt; agawin.

GRE
kilos;

Grab n-Agaw; dakot. Grace-n-Gracia; ganda ng man ng ugali. Grace-i;-Ihulog ang gracia.
Graceful-fl-Maganda;

kaina-

Graphic-a-Nauukol sa salat. Graphite--Tinga. Grapple-a-Magbuno; bumuno. Grapple-w-Buno; sungaban. Grasp- v-Hawakan; humawak

k unin

marikit;

makinis;

mainam ang
*loob.

kilos.

Graceless-a-Bastos;

hamak.
loob;

Gracious-a-Magandang

mabuting

agawin; darnpptin. Grasp-^- Hamak; dampot. Grass hopper-n-Balang; lukso. Grassiness-n-Kalaguan ng damo. Grass- widow -n-Bao sa buhay. (baba-

Gradation-7i-Pagsulong ng untiunti; pagayos; paghusay.

&)
Grass-widower-w-Bao sa bubay Grassy-a-Maramo.
Grate--Alitiit. Grate-f-Umalitiit.
(lalaki).

Grade-^-Ayusin; Grade-#-Grado; lagay.


Gradual-a- Untiunti.

ilagay sa grado.

ikudkod;

kumayod;

Graduate-M-Ang bagong labas sa escuela.


Graduate--z/-Tumangap ang titulo; tapusin;

lumangitngit.

ang

carera.

Grater-n-Kudkuran; panudkod. Grateful-a-Marunong magutang na loob.


Gratification 7i-Ganti; biyaya; dulot; kaloob; alay; bayad; upa.
Gratify-7/-Gantihin; gumanti; magbigay loob; bigyang loob; ipabuya.

Graduation-tf-Paglabas sa escuela.
Grain-n-Butil; binhi. Grain--z/-Bumutil.

Gram-#-Gramo. Grammar-n-Gramatica. Grammarian-w-Ang sumulat ng gramatica.

Grammatical a-Nauukol ay on sa gramatica.


lay, at mais.

sa

gramatica;
trigo; pa-

Granary-n-Bangan; taguan ng

Gratis -a- Walang bayad. Gratitude-n-Utang na loob. Gratuitous-a-\Valang bayad. Gratuity -w-Bigay; pagbigay; kawalan ng bayad. Gratulate-v-Batihin; bnmati.

Grand-a-Dakila; marangal; maginoo; malaki; magalang; bantog; mahal; kagalang galang. Grand childn-Apo; ihapo. Grand daughter-w-Apong babayi. Grande-n-Tawong dakila; 6 marangal. Grandeur--Kadakilaan; kalakihan; kai-

Gratulation-n-Pagbabati. Gratulatory-a- Masay a. Grave-a-Pormal; mabigat; totoo; walang


biro.

Grave-w-Libing; kabaon; libingan.

Gravel-n-Buhangin na magaspang.

Grave stone--Tumba ng patay. Grave yard-n-Pantion.


Gravitate 7/-Humiling; tumuntong. Gravitation-n-Pagkahiling. Gravity-n-Tuntungan.

naman. Grand father-n-Nunong

lalaki;

ingko.
;

Grandiloquence-n-Salitang

marangal

kainaman

ng pananalita.

Grandiloquent-a-Mainam manalita. Grand mother-n-Nunong babayi; impo.

Grand sire-n-Ingkong. Grand son-ji-Apong lalaki. Grange-7i-Ari ng may lupa.


Granite-n-Batong mainam parang marmol. Graniverous-a-Kumal<ain ng palay.
(irant-i/-Pumaya^; ipahintulot;
tnlotin;

Gravy-n-Sawsaw. Gray-a-Upat; mura; kayumangi. Gray-;z-Kulay na kayumangi. Gray beard-n-Tawong matanda. Gray headed-a Mauban; maputi ang
<
i

ulo.

ravish-^- Kayumangi.

<

rraze-V'Magpastol.
Jra/ing-??-

Pagpapaatol.

Grease -n-Mantika; sebo.


Grease-^'-Pahiran ng sebo; pabiran ng

magkaloob;
<
J

nKi^rl)iL :>y.
l-::iloob.

rant-;/-

i^ ;iy;

mantika* Greasy-^Maniantika;
nj>

mataba; mascbo;
sa

irantcc -/?-.An.ir tuinaiiLrap

kalooh.
'

(irantor-w-Ang nagbigay. Granular-o-Parang butil; mabutil. Granule-n-Butil. Granulous-w- Mabutil.


Grape-w-Ub.-s.

malagkit; maliba.^. in-at -i-;iinl 'hiM -n-\ po


(babayi).

tuhnd.
sa

Great-granddanghter-n-Apo
Great-grand
<

tuhod

it-cat

father-**-irrnnd inothcf ;i Ina

Ama

nj>

nuno.
i.

Grapery--Halamanan ng ubas. (4rape stone-n-Buto ng ubas. Grape vine-w-Lipay ng ubas.

<

ircat

-grand son-

ng nuno. Apo sa tuhod (lahih'i

<iix-be-n-Pilepile.

Grecian-;/ -Ntuuikol sa griego; Griego.

6RO
Greed-w-Kaingitan; nasa; katakawan; kasakiman. Greedy-a-Matakaw; mapagnaea; maeakim. (ireek-a-NauiiM)l sa taga Griego. Greek-n-Griego. Green-rt- Verde; hilaw; sariwa iiuira.

239
Grog-n-Alak.

GUE

Grogery-Grogshop-71-Tindahan ng alak. iroin-n-Sinapupunan; singit.


(

Groom -n-Lalaking bagong

kasal.
Vasal.

G reen-n-Kulay

verde.

Groom- v-Magalaga sa kabayo. Grooms man- -Abay ng lalaki sa Groove w-Bakam; bakas.
Groove- oBakasin.

Green-oSumariwa.
Greenish-a-Verde; hilaw. Green horn-w-Tawong hindi
niarunong;

bagong nagaaral. Greet-v-Batiin; yuinuko; kumustahin.


Greeting.n-Bati; yuko; kumusta. Grenadier-w-Sundalong lakat. (rrew-'z/. tmp.-Tufdubo; nakatubo.

-zx-Apuhapin; damahin; kapain. Gross-a-Bastos; rnagaspang; masinsin; inapurol; makapal; walang hiya. (rross n-Bilang ng isangdaan at apat na

Grope

puo
(

at apat; 144.

Grot-Grotto-n-Yungib; lunga. ii-otesque-a-Makatatawa.


Ground-?;. imp.-Giniling. Ground-n-Lupa, bukit.

Grey-a-Kayumangi.
rriddle-n-Ka waling mababavv. rridiron-n-Ihawan. Grief-fl-Dalita; lunkot; hambal; davvas; luinbay; hapis; dalamhati; taghoy. Grieve-v-I)amdamin; magdamdam; hu(

Groundlees-v- Walang katowiran. Ground nut w-Muni. Ground work-w-Tatayuan ng balmy. Group--Grupo; bunton; katipunan.

mapis; rnaglumbay; magdalita; managhoy. Grievance-w-Hapis; dalamhati; pighati;


daing; taghoy.

Group- f-Ibunton; pumisan; tumipon. (rrout-w-Mais 6 bigas na durog; binlid.

G rove-/z-Kahoyan.
Grovel-^-Gumapang sa lupa; humamak. Grow-v-Tumubo; tumaas; dumami; lumago; sumilang. Growl-^-Umangil;' dumabog; dumaing.
(nrowl-n-Angil; dabog; daing. Grown-v. p. ^.-Tumubo na; na!<atubo Growth-n-Tubo; paglaki. Grub-v-Hukayin; putulin sa ugat. Grub-n-Uod. Grudge-n-Dula sa kapua; tanim sa kapua. Grudge-77-Dumula sa kapua.

Grievous-a-Mahapis; agraviado; mapighati; malumbay. Grill- t'-Iha win; magihaw.

Grim-o-Mabagsik; madilim ang mukha. Grimace-n-Ngiwi; kibit. Grimace-i?-Kumibit; ngumiwi. Grimalkin-7i-Pusang matanda. Grime-n-Dungis; uling; dumi.
Grime--z/-Dumungis;

dumumi.

Grimy-a-Marungis; rnarumi.
Grin-f-Ngumiti.
Grin-n-Ngiti. Grind-7/-Gumiling; mulihin; alilisin. Grinder-?i-Ang gumiling; bagang.

Gruel-n-Sabaw.
Gruff-a-Bastos.

Grind stone-n-Hasahan.
Grip-z/-Hawakin; humawak.

Grip w-Havvak Gripe-u-Hawakin ng mahigpit; rap; sumakit ang tian. Gripe-?i-Hapis; hirap; hawak. Grippe -n-Sakit ng lalamunan.

maglii-

Grum-a-Tahimik; madilim ang mukha. Grumble- c-Bumulongbulong; dumalxjg; dumaing; magdalamhati. Grunt n-Gukgok. Grunt-v-Gumukgok. Guana-n-Bayawak. Guano-w-Dumi ng ibong dagat.
Guarantee-*; Tibayan; katibayan; tindi. Guarantee-v-Tibayin; tindigan; bigyang; ng katibayan.

Grisly-a-Katakottakot; kakilakilabot. Grist-n-Mais na giniling.

Gristle-w-Butong malambot. Grit-n-Buhangin;tapang;kabuoan ng loob. Grit-z/'-Gilingin; gumiling. Gritty-a-Matapang. Grizzle-n-Kayumangi. Grizzly-a-Kayumangi. Groan-n-Hibik; Halinghing.
\

Guaranty-n-Katibayan; tindi. Guard-t;-Alagaan; bantayin; ingatin


itago.

Guard-n-Bantay; ingat; tanod;


aalaga.

Ang

nag-

G uardedly-adr.-Maingat.
Guardian-7i-Poder; taga ingat ang

yaman

Groan 7i-Halinghing; hibik. Grocer-7z-Ang nagtitinda ng


pagkain.

ng

ulila.

manga
pag-

G ua va-w-Bayabas. Gubernatorial-a-Nauukol sa gobernador, Guess-i;-Tumuring/ tumama.


G uess-w-Turing;
tarna.

Grocery-n-Tindahan
kain.

nang manga

Guest-n-Visita; nanunuloy.

HAF
Guffaw-w-Halaklnk; tawang malakas. Guidance-n-Pagturo; pagakay. Guide- oAkay in; ituro.

240
Gun-w-Baril.

HAL

G un-v- Mangaso. Gunner-n-Ang marunong bumaril.


Gunning- w-Pangangaso. Gun powder-n-Pulvora ng baril. Gun shot-n-Putok ng baril. Gunsmith-w-Ang marunong inagkmnponi ng baril. Gun stock-n-Tangnan ng baril. Gurgle-^-Mugmogin.

Guide-n-Taga turo; taga akay. Guile-n-Hibo, daya. Guileful-a-Nakahihibo; magdaraya. Guileless-a-Walang daya. Guillotine w-Makinang pamugot ng ulo.
Guillotine-v-Pugutin ang ulo. Guilt-n-Kasalanan; sala. Guiltless-o-Walang kasalanan. Guilty-a-May kasalanan. Guise-w-Hitsura; bikas. Guitar-n-Guitara.

G urgle-- Mugmog.
G ush--t/-Bumukal.
Gush-n-Bukal. Gusset-n-Sukob.

Gulch-n-Sungoy; saluysoy.
Gulf-n-Baraso ng dagat; loobGull-v-Dayain; manekas; tekasin.
Gull-Tz-Daya; tekas. G ullet-n-Lalam unan
yain.
.

Gust--Lasap; lasa; hipo ng hangin. Gusto-n-Lasap; gusto. Gusty-a- Mahangin.


Gut-n-Bituka; isaw. Gut-w-Alisan ang bituka.

Gullible-a-Makakadaya;

madaling

da-

Gutta-percha-n-Goma parang adyangaw.


Gutter-n-Sangka; alulod. Gutter-n-Ilagay ang alulod. Guttural a-Nauukol sa lalamunan.

Gully-n-Sungoy saluyeoy.
Gully-i'-Sumaluysoy.

Gulp-r-Lamunin. Gulp-w-Ang nilamon; anomang bagay na nilamon. Gum-n-Dagta; katas; goma. <j>iim-z/-Kumatas; lumapot. Gum-n-Gilagid ng ngipin. Gummy-a-Madagta; makatas. Gump-n-Ulol. Gumption-w-Katusnhan; talas.

Guy-n-Lubid na pangpatibay. Guzzle-t;-Uminom ng madalas. Gymnast-^- Gimnastico. Gypsy-n-Hampaslupa.

Gyrate--Uminog; umikit.
Gyration-w-Paikit; painog. Gyratory-a-Pagikit; paginog.

Gyve-w-Pangapos. Gyve-r-Gapusin.

Ha-Hah-m^r.-Ha.
Habiliment-n-Damit.
Habit-n-Ugali; kaugalian; kagawian; nagkaratihan.
pi-

Hag-n-Babaying masama

at

]>angit.

pjaggard-a-Pagod; inahina. Haggle-v-Magturing; tuksuhin.


Hai:u ling-n-Turing. Jlail-;/-Bugbog; bati.
r

Habit-^-Tumira; tumahan; dalawin madalas. Habitable-a-Gawi; matitirahan.


Habitat-7A-Dating tirahan.

ng

Hail-m^er.-Aba. Hail-t'-Umulan ng bubog; bumati; batiin;

magpugay.
ban
Hail Btorm-A-Ulan ng bubog.
Hair-u-Buliok;

Habitation-w-Tirahan; tabanan; tungan. Habitual -a- Lagi; lagi na.

balahibo.
r

HabitoAte^-Lnmagi; msi Habituation-w-Pamamala^i.


i

Hair breadth-a-Lapad ng isang bnhok. H:.ir breadth-n-Ang lapad nC isang buhok.


Hairless-rt-\Valanir buhok; panot; uj.at.

Hack

lack-?y-Tagain; hiwain; tadtarin. -Hiwa; tagd; tadta-1.

Hack--Carruaging inupahan.
Hack-rt-Inupahan. Hackle-v-Suklayin ang sinulid <> bulak. Ilarkle-n-Suklay ng sinulid o bulak. Hackney-a- K abay5. Hackney-rt-Karaniwan, inupa-luin. Had-?;, imp. p, p.-Xagkaroon. Haft-?i-Bitbitan; tangnan.

Hair pin-?i-Ipit. Hair spring-n-Kuonlas


orasan.
!

na

inunti

ng

[airy-o-Mabobok.
l;ilcyun-?/-Liinl)as.

Halcyon-" Tahimik; niasaya. Hale-rt-Malakas; walang sakit.


Hale-r-Hilahin.
HiUf-//-Kabiiik; ;ing kaluhuti.

HAN
Half-rt-Kalahati.

241
Hanging--Pagbitay.

HAR

Halfbreed-n-Mesti/o; mestiza. Half brother-H-Kapatid sa ama 6 sa jina. Half caste-n-Mesti/o; mesti/a. Half penny-n-Isang kuarta. Half sister ng ama 6 sa ina

Hangdog-n-Tawong hamak at bastos. Hangdog-a-Hamak; bastos; mababa.


taga bitay sa may kasalanan. Hank-n-Bigkis ng sinulid. Hanker-v-Mognasa; nasain; magpita.

Hang man-v-Verdugo;

n-Kapatid

(babayi).

Half

witted-rt

Mahina ang

isip.

HaU-*-Salas.
alleluiah-Hallelujah-?>/fcr.-Jesus,

Ma-

Hria y .Tose\ Hallo--Sigaw na malakas; hoy. Halloo-?:-Snmigaw na malakas. Hallow-f-Sambahin.


Hallucination-;* -Guniguni; daya.

Hankering-n-Nasa; pita. w-Kapalaran; palad. Hap-v-Mapalaran; magkataon. Hap hazard-a-Walang ayos. Haphazard-n-Kapalaran; ang pagkakataon palad. Hapless-a-Walang palad; sawing kapalaran; malungkot.

Hap

Halo--Limbo.
Haltn-Tigil; hinto: kapilayan. Halt-w-Humantong; tumigil; huminto. al ter- w-Morti gon

Happen-v-Mangyari; magkataon. Happiness-n-Kasayahan; lugod;

kalu-

Halter-r-Tlagay ang mortigon. Halve-r-Hatiin: biakin; dalawahin. Halves-ra-Kabiak.

guran; kaligayahan; ligaya. Happy-a Masaya; maaliw; malugod;


ligaya;

ma

Halyard-;/-Lubid ng layag.

Ham-n-Hamon.
Hamlet-tt-Nayon.

mapagaglahi. Harangue-tf-Pangungusap. Harangue-v-Makipagusap; m a ]< i u s a p magdiscurso. Harass-t-Dowahaginin; yamutin; pagalitin.

Hammer-n-Martillo; pukpok; pamukpok.

Hammer-w-Pukpokin; pnmukpok. Hammock-7z-Duyan. Hamper- w-Buslo- Kaing; abala.


Hamper-v-Abalahin; ilagay sa buslo.

Harbinger-w-Tanda. Harbor-n-Punduhan; ng vapor 6 sasakyan.


Harbor-7/-Ituloy;

ikalong.

Ham string-n-Litid. Ham string--t/-Litirin.


Hand-n-Kamay.
Hand-?;-Iabot;

umabot.

Hand breadtb-w-Dangkal. Hand cuff-n-Pangapos rig kamay. Hand cuff-r-Gapusin ang kamay. Hand full-n-Isang haya; dakot.
Handicap-w- Abala; palugit.
Handicap-u-Palugitin. Handicraft-n-Katalasan: talas; lalang. Handily-a-Ginbawa; madali.

Hard-a-Matigas; malakas; batibot; masipag mahirap; hindi malambot; mabagsiV-; masungit. Hard-adivMatigastigas. Harden-?y-Tumigas. Hard hearted-a-\Valang awa; ganid. Hardihood--Tapang; pangahas. Hardily-a^7/.-Mangahas. Hardness--Katigasak. Hardship-n-Kapagalan;kahirapan;pagal;
hirap.

H andkerchief w-Panyo; birang. Handle-r-Ulugin; ugitin; lamasin;


puin;

Handiwork-n-Ginawa ng kamay.

Hard ware--Manga bagay sa bakal. Hardy a- Malakas, matapang.


Hare-wConejo.
hi-

maglamas. Handle--Tatangnan; bitbitan; tankay; puluhan. Hand made--Yari ng kamay.

Harebrained-a-Ulol; mahina ang Hare lip-t-Hiwas. Harem-w-Kuarto ng babayi.

isip.

Hand maid-Handmaiden n-Alilang


bayi.

ba-

Hark-v-Pakingan. Harlot-n-Hitad; puta; patutot. Harm--Sakit; hirap; kahirapan.


Harm-7/-Pasakitin; sirain.

Hand

saw-ft-Lagaring munti.

Hand Hand

Handsome-a-Maganda; marikit; mainam.


spike-n-Pangsnal.
vvriting-r?-Snlat

Harmful-a-Makakasira; masama. Harmless--Di makakasira; maamo.


Harmonic-??- Silendro.

kamay. Handy-a-Mata]as; sanay; marunong.


Hang-z/-Bitayin;
ibitin;

Harmonium-n-Silendro.
Harness-n-Guarniciones. Harness-7/-Magsingkaw; singkawin. Harp-^-Arpa.
,

pay; isabit; sampayin; Hang-w-Sabit; pagsampay. Hanger--Sabitan- sampayan.

ilaylay; isamsabitin.

Harper-n-Ang marunong tumugtog


arpa.

sa

31

HAF
Guffaw-n-Halakhak; tawang malakas. Guidance-n-Pagturo; pagakay. Guide- u-Akayin; ituro. Guide-n-Taga turo; taga akay. Guile-n-Hibo, daya. Guileful--Nakabihibo; magdaraya. Guileless-a-Walang daya.
Guillotine w-Makinang pamugot ng ulo. Guillotine-v-Pugutin ang ulo.

240
Gun-w-Baril.

HAL

Gun-v-Mangaso. Gunner-^-Ang marunong bumaril. Gunning-n-Pangangaso. Gun powder-n-Pulvora ng baril. Gun shot-n-Putok ng baril.

Gunsmith-n-Ang poni ng baril.

marunong
baril.

magkum-

Gun

stock-n-Tangnan ng

Guilt-n-Kasalanan/ sala. Guiltless-a-Walang kasalanan. Guilty-a-May kasalanan.


Guise-w-Hitsura; bikas. Guitar-n-Guitara.

Gurgle--z/-Mugmogin.

G urgle-- Mugmog.
Gush-7/-Bumukal. Gush-n-Bukal. Gusset-n-Sukob. Gust-w-Lasap; lasa; hipo ng hangin. Gusto-n-Lasap; gusto.

Gulch-n-Sungoy; saluysoy.
Gulf-n-Baraso ng dagat; loobGull-iy-Dayain; manekas; tekasin. Gull-/z-Daya; tekas.

Gusty-a-Mahangin.
Gut-n-Bituka; isaw. Gut-v-Alisan ang bituka.
da-

Gullet-n-Lalamunan.
Gullible-a-Makakadaya;
yain.

madaling

Gutta-percha-n-Goma parang adyangaw


Gutter-n-Sangka; alulod. Gutter-n-Ilagay ang alulod. Guttural a-Nauukol sa lalamunan. Guy-n-Lubid na pangpatibay. Guzzle-u-Uminom ng madalas.

Gully-n-Sungoy saluysoy. Gully-v-Sumaluysoy. Gulp-i;-Lamunin. Gulp-n-Ang nilamon; anomang bagay na nilamon.

Gum-n-Dagta; katas; goraa.


i5iim-t/-Kumatas; lumapot. Gum-n-GilaRid ng ngipin.

Gymnast--Gimnastico. Gypsy-n-Hampaslupa. Gyrate--Uminog; umikit.


Gyration-w-Paikit;
painog.
(iyratory-a-Pagikit; paginoir.

Gummy-a-Madagta; makatas.
Gump-n-Ulol. Gumption-n-Katusnhan;
talas.

Gyve-?i-Pangapos. Gyve-f-Gapusin.

Ha-Hah-m/(T.-Ha. Habiliment-n-Damit.
Habit-n-Ugali; kaugalian; kagawian; pi-

Hag-n-Babaying masama at pangit.


Tqaggard-a-Pagod; inahina. Haggle-v-Magturing; tuksuhin.
Haggling-Tt-Turing.

nagkaratihan.
Habit-z;-Tuinira;

tumahan; dalawin
;

ng

Hail-w-Bugbog;

bati.

madalas.
Habitable-a-( lawi

matitiraban. Hat>itat-n-Dating tirtihan.


han-

Habitation-n-Tirahan; tahanan; tungan. Habitual -rt-Lagi; lagi na. Habituate-7/-Lumagi; mamalat:i. Habituation-n-Pamamalagi. Ilack-7/-Tagain; hiwain; tadtarin. Hack -Hiwa; taga; tadtad. Hack--Carruaging innpahan.
<'

Hail-v-Umulan ng bubog; buniati; butiiii; magpugay. Hail storm--Ulan ng bubog. Hair -u-Buhok; balahibo. Hair breadth-a-Lapad ng isaiig btilmk. Hair breadth-n-Ang lapad ng isang bubok. Hairless-a-Walang buhok; panot; upnt. Hair ](in-//-Ipit. munti Hair spring-n-Kucnlas na ng
orasan.

bulak. Hackle-r-Suklayin an^r sinulid bulak. Hackle-n-Suklay ng sinulid Hackney-rt- K abayd. Hackney-ft-Karaniwan, inupa-lian.
'

Hairy-o-Mabuhok.
I

lalcyon

?/

l.imltas.

Halcyoii-r/ Taliiniik;

inasaya.
sakit.

Had-?;, imp.

/),

/?.-Nagkaroon.

Hale-a-Malakas; Hale-r-Hilahin.

walang

Haft-?i-Bitbitan; tangnan.

llalf-^-Kubiak; ting kaluhati.

HAN
Half-a-Kalahati. Half breed -n-Mestizo; mestiza, Half brother-w-Kapatid sa ama 6 sa |ina. Half caste-n-Mestizo; mestiza. Half penny-n-Isang kuarta. Half sister ng ama 6 sa ina

241
Hanging--Pagbitay.

HAR

Hangdog-n-Tawong hamak at bastos. Hangdog-a-Hamak; bastos; mababa.


taga bitay sa may kasalanan. Hank-n-Bigkis ng sinulid. Hanker- v-Mognasa; nasain; magpita.

Hang man-v-Verdugo;

n-Kapatid

(babayi).

Half witted-a Mahina ang


Hall-a-Salas.

isip.

alleluiah-Hallelujah-mfcr.-Jesus,

Ma-

Hria y

Jose".

Hallo-ii-Sigaw na malakas; hoy.

Halloo-?>Suimgaw na malakas. Hallow-v-Sambahin. Hallucination-^ Guniguni; daya.

Hankering-w-Nasa; pita. n-Kapalaran; palad. Hap-v-Mapalaran; magkataon. Hap hazard-a-Walang ayos. Hap hazards- Kapalaran; ang pagkakataon palad. Hapless-a-Walang palad; sawing kapalaran; malungkot.

Hap

Halo--Limb6.
Haltw-Tigil; binto: kapilayan. Halt-?>Humantong; tumigil; huminto. al ter-n-Morti gon

Happen-v-Mangyari; magkataon. Happiness-n-Kasayahan; lugod;

kalu-

Halter-f-Tlagay ang mortigon. Halve-v-Hatiin: biakin; dalavvahin. Halves-w-Kabiak.

guran; kaligayahan; ligaya. Happy- Masaya; maaliw; malugod;


ligaya;

ma

Halyard-w-Lubid ng layag.

Ham-n-Hamon.
Hamlet-w-Nayon. Hammer-n-Martillo; pukpok; pamukpok.

mapagaglahi. Harangue-w-Pangungusap. Harangue-v-Makipagusap; m a }c i u s a p magdiscurso. Harass-t>-Dowahaginin; yamutin; pagalitin.

Hammer-w-Pukpokin; pumukpok.

Hammock--Duyan.
Hamper-n-Buslo Kaing; abala. Hamper-v-Abalahin; ilagay sa buslo.

Harbinger--Tanda. Harbor-w-Punduhan; ng vapor 6 sasakyan.


Harbor-7/-Ttuloy;

ikalong.

Ham string-n-Litid. Ham string-sy-Litirin.


Hand-n-Kamaj
7
.

Hard-a-Matigas; malakas; batibot; masipag mahirap; hindi malambot; mabagsi'<; masungit.


Hard-adv.-Matigastigas.

Hand-v-Iabot; umabot. Hand breadth-?i-Dangkal. Hand cnff-n-Pangapos rig kamay. Hand cuff-r-Gapusin ang kamay. Hand full-n-Isang haya; dakot. Handicap-w- Abala; palugit.
Handicap-v-Palugitin. Handicraft-n-Katalasan: talas; lalang. Handily--Ginbawa; madali.

Harden-7/^Tumigas.

Hard hearted-a-Walang awa;

ganid.

Hardihood--Tapang; pangahas.
Hardily-adz/.-Mangahas. Hardness-w-Katigasak. Hardship-n-Kapagalan;kahirapan;pagal;
hirap.

Handiwork-n-Ginawa ng kamay. Handkerchief n-Panyo; birang.


Handle- r-Ulugin;
pnin; maglamas.
ugitin;

Hard ware-w-Manga bagay sa bakal. Hardy a- Malakas, matapang.


Hare--nConejo.
hi-

lamasin;

Handle--Tatangnan; bitbitan; tankay; puluhan Hand made-a-Yari ng kamay. Hand maid Handmaiden n-AHlang ba.

Hare brained-a-Ulol; mahina ang Hare lip-n-Hiwas. Harem -M-Kuarto ng babayi. Hark -v-Pakingan.
Harlot-n-Hitad; puta; patutot. Harm-w-Sakit; hirap; kahirapan.
Harm-'Z/'Pasakitin; sirain.

isip.

bayi.

Hand saw-w-Lagaring

munti.

Handsome-a-Maganda; marikit; mainam.

Hand spike-n-Pangsual. Hand \vriting-w-Sulat kamay. Hand \-a- Ma talas; sanay; marunong.
Hang-2/-Bitayin;
ibitin;

ilaylay;

isam-

Harmful-a-Makakasira; masama. Harmless-a-Di makakasira; maarno. Harmonic-w-Silendro. Harmonium-n-Silendro. Harness-n-Guarniciones. Harnes8-7^Magsingkaw; singkawin.

pay; isabit; sampayin; sabitin. Hang-w-Sabit; pagsampay. Hanger-;* -Sabitan' sampayan.

Harp--Arpa. Harper-w-Ang marunong tumugtog sa


arpa.

31

HAY
Harpoon--Salapang.
Harpoon-7/-Salapangin.

242

HE A
Hayloft--Taguan ng damong tuyo. Haymow-w-Taguan ng damong tuyo.

Harpooner-w-Ang marunon ihagis ang salapang.


Harrow-ra-Paragos. Harrow-7/-Sabarin.

gumawa

Hay rick-n-Timbon. Hay stack-n-Mandala.


Hazard-n-Kapalaran; palad; panganil). Hazard-v-Ilagay sa panganib. Hazardous-a-May panganib. Haze-n- Ambon. Haze-*>Tuksuhin; manukso.

Harrowiug-n-Pagparagos. Harry-c-Nakawin; magnakaw; manduit. Harsh-a-Mabagsik; masungit. Harshuess-/z-Kabagsikan; kasungitan. Hart-n-Usang lalaki; sungayan. Harts horn-n-Sungay ng usang lalaki. Harum-scarum-a-Paulol; papaano. Harvest-n-Pagaani; paggapas; ani. Harvest-tf-Umani ariihin; gapasin. Harvester-n-Ang gumapas. -Has-f-Mayroon. Hash-n-Pagkain na sahogsahog.
Hash--z/-Tadtarin.

Kaze-a-Kayumangi. Hazy-a-Maulap; malabo; mapanglow.


He-pro. -S\y&\ (lalaki). Head-n-Ulo; pandulo; pangulo;

puno;

ang namumuno. Head-7/-Tumungo; itungo; mamuno. Headache-^-Sakit ng ulo.


tleaddress-ft-Damit sa ulo.

Heading-^-Pandulo.

Hasp-w-Seradura; kandaro. Hast-u-Mayroon. Htase-n-Kabiglaan; kadalian. Haste-Hasten-c-Biglain; magmadali; makbo; maghaplit; haplitin. Hastines-w-Kadalian; kabiglaan. Hasty-a-Bigla; madali. Hat-n-Sombrero; sambalilo. Hatch-t-Pumisa; humalimhim. Hatch-n-Pagpisa; halimhiin. H atchet-n- Palataw.
Hate-w-Galit;

Headland--Dungot. Headless-a-Walang ulo.

tu-

Head piece-M-L>amit sa ulo. Head guarters-n-0ficina;bahay nangpuno


Heads man-w-Taga pamugot ng
ulo

Headlong-a-Papaano.

ng

may

kasalanan.

Head stall w-Mortigon. Head strong-a-Matigas ang Head \\ay-w-Lakad; tubo.


Heady-a-Sovvail;

Head-spring-n-Piiiangalingan;
ulo.

bukalan.

matigas ang
sakit;

ulo.

tanim sa loob.

Heal-v-kumaling;

pagalingin; gamutin.
galing.

Hate-f-Magallt. Hateful-a-Kalupitlupit;

Health--Kawalan ng
kasamasama;
tawan.

Healthful-rt-Mapagaling; mabuti sa ka-

kasuklamsuklam.

Hatred--Tanim ng loob;galit; kalupitan. Haughty-a-Hambog; palalo; tampalasan; mapagmayapaiamara; mayabang;


bang; mapagmarikit. Haughtiness-n-Kahambugan;kapalaluan; katampalasanan.
Haul-i;-Buinatak; hilahin;

Healthy-o-Magaling; walang sakit; mahusay.

Heap-w-Bunton. Heap-c-Ibunton. Hear-v-Dingin; marinig;


kinig;

duminig; ma-

manainga; pumakingan.

batakin.

Haul-n-Batak;

hila.

Hearing n-Dinig; pandinig;litis;paglitis. Hearken-v-Pakingan; manainga; batyagin; dingin; nuikiiuatyag. Hearsay-n-Siteit; alingawngaw;
l>alita.

Haul-n-Dayami
Haunch-7i-Pigi.

Haunt-v-Mamamalagi; lumagi. Haunt-n-Yungib; kagawian. Have-( -Magkarooir, niangyari. Haven-n-Punduhan; lugar na walang kapanganiban. Haversack-n-Dalaan ng pagkain.
Havoc-n-Kasiraan; Uaw-n-Pagkautal. Haw-i/-Umutal.
r

Hearse n-Ca no.


Heart-n-Puao; ubod.

Heart
loob;

i'elt-a-Buhat

sa

puso;

lapat

na

malalim.

Heart h-w-pjiiagaaptiyan; a]>uyan.


H!eartl688-o-Walang a\\a; mabagsik; walang liabag; liiinli marunon^ maawa. Heartlessness-n-Ka \\ala n ng awa n m>
liabag.

j);i.L

li]nil.

Hawk-n-Lawin. Ha\vk-^-Dumahak. Hawk-w-Dahak. Hawk-eyed-a-Matalaw ang inata. Hawser-n-Malaking lubid.

Heart rending-a-Mabigat; malungkot na


malungkot. Heart's-ease-w-Katahimikau.
Hearty-a-Masaya;
Heat-n-Init.
btihat

sa

jmso.

Hay-w-Damung

tuyo.

Heat-c-Painitin;
Heatlic-n -//-Tawo

idarang;

uminit,

Hay

cock-n-Taluinpok.

na

liindi

binyagan.

HEM
gan.
Heave-t'-Itaas;

243

HIC

Heathen-a-Hindi binyagan. Heathenish-a-Xauukol sa hindi binyabuhatin;

Hemisphere-n-Kalahating Hemorrhage-w-Banguyngoy,
Hemp-n-(^Jopra; abaka. Hen-w-Inahin. Hence-o^y.-Dahil dito.

magbuhat.

Heave-n-Pagbuhat. Heaven-i- Langit. Heavenly-a-Para na sa langit; nauukol


sa
langit.

Hence forth-Hencefrward-cTfZ^.-Buhatngayon; magbuliat ngayon.

Hen coop-^-Kulungan ng manok.


Her-pro. ^.-Kaniya; niya. Herald-n-Pahayagan. Herald-tJ-Ipahayag; magbalita.

Heaven ward-wZr.-Sa gawing

langit.

Heaver-H-Taga buhat. Heaviness-n-Kabigatan; bigat. Heavy-a-Mabigat; malaki; matindi. Hebrew-^-Judio; wika ng Judio. Hebrew-a-Judio; nauukol sa Judio. Hectic-a-Ayon sa utos.
Hectic-n-Lagnat;
tisis;

Herbage-w-Damu.
Herculean-a-Malakas na lubha. Herd-7/-Manada.
Herd-z?-Magpastol.

tuyo.

Hector-n-Tawong bastos at hambog. Hedge-n-Bakod. Hedge- r-Magbakod: kulungin. Hedge row-w-Bakod. alagaan Heed-t'-Tumupad; magingat;
ingatin; makinig. Heed-n-Ingat; pagkakalinga. Heedful-a-Maingat; mahinhin; mabait. Heedless-a-Pabaya; walang ingat 6 kalinga.

Heel-r-Sakong. Heel-7y-Yurakin ng sakong. Heft-n-Bigat; kabigatan. Heifer-ra- Bulo ng baka 6 kalabaw; ba-

Herds man-w-Ang nagpapastol. Here -adv,- Dito dini. Here about-Hereabouts-a^.-Dito; dini; sa gawing dito. Here after-ari?;.-Bubat ngayon. Here after-n-Ang panahong darating. Here at-adu.-Dabilan dito. Here by-a^v.-Dahilan dito. Hereditary-a- Nauukol sa mana. Here in-a^.-Sa ito. Here of-ado. -Buhat ngayon. Here on-arZ/\-Dahilan dito.
Heresy-w-Mali Heretic-n-Ang
palataya.

sa pananampalataya. narnali sa pananampa-

kang dumalaga. Height--Tayog; mataas.


Heighten-7/-Itaas; palakihin.

Heinous-a-Katakot takot;
bastos;

kalupitlupit;

Hereto-Hereunto-adv.-Hangang ngayon. Here tofore-a<iy.-Hangang ngayon. Here unto-acfa/.-Hangang dito 6 ngayon. Here upon-ad'vDabilan dito.

hamak. Heir-n-Ang nagmamana; (lalaki). Heirdom-ft-Pagmamana. Heiress--Ang nagmamana; (babayi).


Heirloom-7t-Mana. Held-v. imp (fe^.^.-Hinawak; tinanganan.
Hell-n-Infierno.

Here

with-acfo-Dariil

dito.

Hermetic-a-Nauukol sa kemico. Hermit-#-Ta\vong ayaw sumama sa ka-

puang tawo.
Hermitage-n-Bahay ng tawong kulung
sa
kusa.

Hero-n-Tawong bayani;
infierno;

tawong mata-

Hellish-a-Nauukol sa

parang

na sa infierno. Helm-n-Ugit ng sasakyan.

pang. Heroic-a-Matapang; bayani; bunyi. Heroine-n-Babaying bayani.

Helms man-M-Ang umugit sa sasakyan. Helmet-n-Capecete. Help-n-Tulong; ampon; katulong; abuloy; paggibik; kupkop. Help-u-Tumulong; amponin; kupkupin; gikban; abuluyan; umampon; gumibik.

Heroism-n-Pagkabayani.

Heron-n-Kamuboy.

Her

Hers-jpro.-Kaniya; niya; (babayi). self pro.-Siya rin; (babayi). Hesitate- u-Umutal. umunouno. Hesitation-a-Pag uutal; kautalan.

Helpful-a-Makatutulong. Helpless-a-Walang katulong;

dukha;

Heteroclite-a-Walang ayos. Hew-?;-Tagain; tumaga; putulin; putlin; magtaga.

walang hanapbuhay. Help mate-n- Katulong; kasama. Help meet-n-Asawang babayi.


Helter skelter-a-Pasabogsabog.

Hexagon-n-Plano na may anim na


lid.

gi-

Hexangular-a-May anim sa sulok.


Hey-inter.-Oy. Hibernal- a- Nauukol sa taglamig. Hibernian-n-Irlanders.

Helve-t-Puluhan ng palakol. Hem-w-Lupi. Hem-v-Lupiin,

Hiccough-n-Sinok.

HIS
Hiccough-f-Magsinok. Hid-Hidden-v. imp. &p. p.-Tinago; natago.

HOM
Historian-n-Taga
sulat

ng

historia

buhay.
Historic-Historical a-Nauukol sa Histo
ria.

Hidden-a-Lihim; patago; tago.


Hiddenly-ade.-Patago; palihim. Hide-u-Magtago; itago; ilihiin. Hide-n-Balat/ katad.
Hideous-rt-Pangit;
kalait
lait.

History-n-Historia.

Hit-y-Hampasin; tumama; tamaan; pj


luin.

Hit-f-Hampas; palo; tama.


Hitch-t;-Magsingkaw; isingkaw; Hitch-n-Buhol; abala.
Hither-ad^.-Dini, dito.
talia:

Hie-u-Magmadali. Hierogliph-n-Sulat Egipto. Higgle-^-Magturing; mangatowiran.

High-a-Mataas; dakila.

H igh-ad v -Itaas.

Higher-a-Mataas pa; lalong dakila. Highest-a-Kataastaasan. High-flown-a-Hambog; palalo. High-handed-a-Tampalasan. Highland-w-Lupang mataas. High lander-n-Taga bundok. Highly-a<fo/.-Totoong marami. Highness n-Kataasan; taa8. High road-w-Lansangan.
High-spirited-a-Maliksi, mangahas. Hight-n-Taas; kataasan.

Hither to-atfa/.-Hangang dito; hangan ngayon. Hive-w-Bahay Pukyutan; butlig. Hive-u-Itago; ipunm.

Hi ves-w- Bulling.

Ho-Hoa-m^er.- A ba.

Hoar-a-Maputi; mauban.

Hoard-n-Anomang bagay na nakatagc


kayamauan.
Hoard-^-Ipunin; itago.

Hoarfrost-n-Hamong na maputi. Hoarse-a-Mapaos; maalat.


Hoarseness-w-Paos. Hoary-a- Mauban; maputi Hoax-n-Biro; uyam. Hoax-c-Biriiin; magbiro.

High way-w Carsada; lansangan. High wayman-w-Tulisan; magnanakaw.


masaya; magulo. Hilarity-w-Kasayahan; kalikutan. Hill-n-'l'ibag; tugatog; gulod; pugpog. Hillock-^-Pugpog; gulod. Hilly-a-Mabundok. Hilt-n-Tangnan ng sable 6 punal.
Him-jpro.-Siya (lalakij.
Hilarious-rt-Malikot;

ang buhol

Hobble-v-Humingkod. Hobble-TZ-Lakad na pilay. Hobby-Hobbyhorse-^-Laroan na kabayc Bobgoblin-n-Demoniong munti. Hod-rc-Panghakot ng ladrillos. Hoe--Asarol.
Hoe--6/-Asarolin; magasarol.

Him self ^pro.-Siyaring

(lalaki).

Hind-w-Likod; Likuran. Hind-a-Likod. Hinder-d-Likod. Hinder-v-Abalahin; umabala. H inderance-n- Abala. Hinder most-a-Huli sa lahat; kahulihulihan.

Hog--Baboy.
Hoggish a-Matakaw; salahula. Hog pen-w-Kulungan ng baboy. Hoiden-w-Babaying mangahas.
Hoiden-a-Tanipalasan; bastos.
Hoist-v-Itaas;

buhatin;

taasan.

Hold-w-Bawak; Tangnan.
lahat;

Hind most-a Huli sa


han.

kahulihuli-

Hold-r-Havvakin; humawak; tangnan; manatili.

mamalagi

Hindoo- Hindu-w-Indio. Hindustani-n-Wika ng Indio. Hindrance n- Abala.


Hinge-n-Visagra. Hinge-f-Isabit ang visagra. Hint-v-Isurot sa isip; sulsulan.

Hole-w-Hukay; butas. Holiday--Kaaravvan ng


tahan.

pista;

kapie

Hint--Sulsol.
Hip-w-Pigi.

Holiday-a-Masaya; maligaya. Holiness-n- Kabanalan kasantosan. Holland-n-Hollanda. Hollo w-\Valang laman; kalog; kuyuir
;

pas.

Hippodrome w-Circo. Hip shot--Hingkod; hiwid.


Hire-v-Upahan. Hire-n-T T pa; bayad. Hireling-w-Ang nagsusundalo dahil
kuarta.

Hollow-w-Hukay.
Hollow-v-lhukay; hukayin. Holster-w l>alagyan ng rebolber.
Holy-a-Banal; lualhuti;
sa
.Santa.

Bis-^ro.-Kaniya (lalaki). Hiss-n Haging; Haginit. Bist inter. -Huag.

Holy.day-n-Araw ng pista. Homage-n-Galang; paggalang. Home-w-Bahay na tinitirahan.


Home-ac/z/.-Sa bahay. Homeless-a-Walang tirahan.

MOR
Homely-a-Pangit; hindi maganda. Hornemade-a-Yari sa bahay. Homesick a-May gustong umuwi. Homespun-a-Yari sa bahay. Home stead n-Lupa ng magsasaka. Homeward-arfrt.-Sa gawi ng bahay. Homieide-fl-Ang natay sa kapowa. Homilist-n Pari/ pastor. Hoinmock-n-Gulod; pugpog.

245
Horse-t/-Ibigay sa kabayo.

HOW
ang kabayo;

sumakay

Horse back-n-Likod ng kabayo. Horse fly-n-Bangaw. Horse hair-n-Buhok ng kabayo. Horse laugh -n-Halak. Horseman-w-Ang marunong sumakay sa
kabayo.

Hone-n-Hasaan; talaran.
Hone-v-Ihasa; Talarin. Honest-a-Mahinhin; marilag; tapat ang loob; hindi magdaraya. Eonesty--Katapatan ng loob; karangalan.

Horse play-n-Larong bastos Horse shoe-n-Bakal ng kabayo. Horse whip-n Latigo. Hortieulture-^i-Paggagawa ng halaman.
Horticulturist--Ang

naghahalaman;

maghahalaman.
Hosarina-w-Josana.

Honey-n-Pulot pokyutan. Honey-z/-Maging pulot; mapulot.

Honey bee-n-Pokyutan. Honey comb-n-Kalaba. Hohey moon-n-Panahon ng

ligaya at sa-

Hose-w-Medias. Hosier-w-Ang nagtitinda ng medias. Hosiery -n-Manga medias. Hospitable-a-Magandang ugali 6 kaugalian; magalang.

rap ng bagong kasal; luna de miel. Honor-n-Karangalan; dilag; galang; puri. Honor- v-Igalang; purihin; mahalin. Honorable-a-Marangal; bunyi; bayani;
marilag;
dakila.
at bastos.

H ospital-n-Ospital.
Hospitality-;z-Kainaman ng ugali. Host-n-Ang may bahay: may visita ang bunton ng tawo.

Hostess-n-Ang
Hostile-a-Galit.

may bahay

(babayi).

Hood-n-Kulambo. Hoodlum-n-Tawong hamak

Hood wink-^-Dayain.
Hoof-w-Kuko ng kabayo. Hook-n-Tagakalawit; panungkit; sabitan.
Hook-ir-Kibitin; isabit; kalawitin;
lawit.

laban; away. Hostler-w-Ang nagaalaga sa kabayo. Hot-a-.VJainit; maningas. Hot bed-w-Punlaan.


Hostility -w-Galit;

kuma-

t otel-w-Bahay

tuluyan.

Hooked-a-Baluktot.
Hoop-w-Bilog; pamigkis ng bariles. Hoop-t;-llagay ang pamigkis. Hoot-^-Hiyawin; huiniyaw. Hoot-n-Hiyaw; sigaw.

Hot-head-n-Tavvong matigas ang U!D. Hotly-a^i;.-Mabagsik; madali. Hotness-n-Kainitan; gulo. Hot spur- n-Tawong mainit ang ulo.

H ough-n-Bukongbukong.
Hound-n-Asong mataas
katawan. Hound-z/-Buntotin. Hour-^-Oras. Hourly-a-Orasoras.
1.

at

manipis ang

Hop-n-Kumandirit.
1

op-r-Kandirit.

pilitin.

Hope-n-Asa, pagasa; pananalig.

Hope-r-Umasa; asahan. Hopeful-a-Ma-aasahan Hopeless-a-Walang asa; walang pagasa. Hopple-n-Gapusin ang paa ng hayop. Hopple-n-Pangapos ng paa ng hayop. Horde-w-Bunton ng tawo.
Horizontal-a-Pahiga; nakahiga. ijOrn-n-Sungay. Horn-t-Suagin; manuag. Horned-a-May sungay.

ourly-cwfo.-Sa orasoras.

House-n-Bahay; tirahan. House-^-Ilagay sa bahay. House-breaker w-Magnanakaw. House hold-w-Manga tawo sa isang bahay House keeper-n-Taga ingat ang bahay;
taga pamahala sa bahay, House keeping-n-Pamamahala sa bahay. House maid--Alila sa bahay. House wife-n-Ina ng isang familia.

Hornet n-Putakti. Horny-a-Masungay, parang sungay.


Horrible-a-Katakottakot; kakilakilabot; katakataka; kasindaksindak.

Horrid-a-Masama; pangit; masuklam.


Horrific-a-Katakottakot;
kakilakilabot;

Hove-imp.-Tinaas; binangon. Hovel--Kubo na walang kabuluhan. hlover-^-Huag umalis. How-adz/.-Paano; sa anong paraan; bakin.

kasindaksindak. Borrify-r-Takutin; gulatin.


Horror-w-Kilabot; takot.

How-beit-cory.-Datapuat. How ever-How-so-ever-adz/.-Sa


paraan.

anomang

Borse--Kabayo.

However-cwy'.-Datapuat.

left

Howl-t>Tumahol; umangil: humulhol. Howl-n-Tahol; angil; holhol; sigaw. Howler-n-Ang sumigaw. Hub-n-Maso. Hubub-n-Gulong malaki; kaguluhan.
Huckster-w-Maglalako. Hukster-z?-Maglako. Huddle--^ -Umipon. Huddle w-Ipon;bunton; gulo; kaguluhan

Hundred- n-Isa ngdaan

Hundred-a-Isangdaan. Hundredth-a-I k aisangdaan.

Hundredth-n-Ang ika isangdaan.


Hung-v. imp.
binitbit:

&

p. ^>.-Sinabit;

sinampay

nakasabit.

Hunger-n-Gutom. Hunger-?7-Magutom; mamulubi. Hungry-a-Nagugutom; magutom.


Hunk-#-Piraso.

Hue-n-Hukay.
Huff-w-Galit;

poot; tawong Plnff-^'-Lumaki; humambog;

hambog. magmaya-

Hunks-n-Tawong masakim. Hunt-^-Mangaso; humanap; hanapin.


Hunt-n-Paghanap; pangangaso. Hunter n-Mangangaso. Huntress-^-Mangangaso; (bobciyi).

bang. Hui'fy-a-Mapootin;

hambog.

Hug-n-Yakap;

hagkan.

yumakap; yakapin; Huge-a-Malaki; dakila. Hulk-7i-Katawan ng sasakyan. Hull-n-Katawan ng sasakyan; balat,


Hug-^-Hnmagkan;
IIull-7/-Balatin.

Hunts man-n-Mangangaso.
Hurdle-n-Bakod:

pangharang.

Hurl-v Ihagis: ipukol. Hurl-n-Hagis; pukol.

Hurricane-w-Unos.
Hurriedly-arZ^.-Biglangbigla. Hurry-n-Pagmamadali; kadalian.

Hum-n-Awit.

Hum-r-Mag

awit.

Hum-inter. -Or oy.

Human-a-Nauukol sa tawo; maawin. Humane-a-Maawain.


Humanity-n-Sang katawohan.
IIumanize-c-Maging tawo.

Hurt-r-Babagin; bogin.
Hurt-n-Sira;

saktan;

sugatin; bug-

sakit;

bugbog.

Hurtful-a-Masakit; makasisira: makasa-

sama.
tahimik.

Humble-a-Mababa ang
Humble-v-Hiyain.

loob;

Humble bee-w-Kumnmo.
Humbng-n-Daya; kayabangan; kahambugan; tawong hambog 6 magdaraya.

Humbug-?;-Dayain; magdaraya.

Husband-w-Asawang lalaki. Husband-f-Magsaka. Husband man-n-Magsasaka; ang nag])apaupa sa araw araw. Husbandry-n-Gawa; trabajo. Hush-v-Huag kumibo; patahimikin. Hush-n-Katahimikan; kawalan ng kibo
6 gulo. Husk-n-Balat, Husk-r-Balatin;

Humdrum a-Makayayamot.
Humid
:

a-Basa.
snpilin.

Humidity-n-Pagkabasa
IIumiliate-v-Hiyain;

Humiliating-a Nakahihiya; nakadudustn. Humiliation-7/-Hiya; pagkahiya.


lIiiniility-H-Kababaan ng Hnmming-a-Humaging.
loob;

alisin ang balat. Husky-a-Malakas; paos; mapaos. Hussar-n-Sundalong caballeria. Hussy-n-Babaying tampalasan.

pagyuko.

Hustle-u-Sumipag;
dali

maghaplit;

magmakasi-

Hummock-?i-Gulod; pugpog. Humor-w-Kaugalian; kilos. Humor-v-Palayawin; sumunod ang gusto ng kapwa. Humorist-a-Tawong mapagsiste. Humorous-a-Masaya; mnligaya; mal atatawa.

Hustle-?i-Pagmamadali; sipagan.

kadalian;

Hut-n-Kubo.
I

lu/,za-7/-Ipagdi\vang.

Hydrant-n-Grifo.

Hymn-w-Dalit na pagpupuri.
IIvninal-^-Nauukol sa
dalit.

Hump n
I

Kaknbaan; kakubutan.
siko.
siko.

HypluMi -//(
I

lion;

giynn.

Hypothecate-v-Iyangla; mairsangla.

Hunch-n-Kuko; tulak ng
Inncli-''-Isiko;

tulakin

iii>

Hunch

back-w-Ta\voiig kubn.

[ypdthecatioik-tt-PagsaxigkL IIypotln>is //-Sapanlaha; |>alagay. Hysteri:i->/ llipan ng liangin.

I-pro.-Ako. Ice-w-Hielo.

Ice berg-n-Bundok ng hiolo.

Ice-K-Maging hielo.

Icy-a-Malamig; mahielo. Ichorous-a-Malabnaw.

ILL
I'd-con.Ako'y nagkaroon.
Idea-it- Wari;

247
Illness-n-Sakit
akala;
inisip;

IMM
kasakitan.
lllouiral-a- Walang tuto. 111-stan-ed a-Walang palad;

ang

banta;

haka; pakana. Ideal-a-Sa isip lalang.

sawing ka-

Ideal-n-Halimbawa,

palaran. Illude-c-Iudyok.
Illuiiie-f-Li\vanagin; magilaw. Illuminate-v-Liwanagin; magilaw. Illmnination-n-Pagpaliwanag; ilaw. Illusion-n-Akalang mali; hiraya. llusi ve-tt-Makadadaya; konowari.
I

Idem-a-Yaon dm.
Identical-rt-Yaon din.
'

Llentincation-n-Pagkikilala. Identify-v-Kilalanin; kuniilala. Ideiitity-n Pagkakilala. Idiocy-n-Kalagayang ulol; kanlulan.

Illustrate- c-lpakita;

livvanagin;

ipakita.

Idiom-n-Wika; salita. Idiomatioa-Nauukol sa Idiot-w-Tawong maulol;

wika..
ulol.

Idiotic-a-Maulol; tulhigad; tulig. Idle a-Tulala; walang trabajo; batugan;

pagayon gayon; pabaya. Idle-f-Humayon gayon; pabayaan. Idleness-w-Katamaran; kapabayaan.


Idol-n-Anito; larawan.

lllustration-n-Kalinawan; kaliwanagan; pintura. Illustrative-a-Nauukol sa pag paliwanag. Illustrious-a-Bantog; bunyi; balita; marangal; dakila; marilag.

Iniage-n-Larawan.

hnagery-n-Pag gagawa ng larawan. Imaginable-a-Maguniguni; hindi totoo;


sa isip larnang.

Idolater-n-Ang sumasaniba sa anito. sumasamba sa Idolatress-w-Babaying


anito.

Iniaginary-a-Hindi

totooj

sa

isip

la-

mang.
Iniagination-n-Ciiiniguni;

Idolatrous-a-Nauukol sa anito. Idolatry-n-Pagsasamba sa anito. Idolize-olbigin ng malabis 6 lubha.


I-conj.-K\mg; kailan. Igneous-a-ftauukol sa apoy/ nangaling sa apoy. Ignite-v-tiindihin maglingas. Ignition-n-Pagsindi; paglingas. Ignoble-a Kadusta dusta/ hainak; ma:

kuro;

dilidili.

Imaginative-a-Nangaling sa guniguni. Imagine-t;-Gunigunihin; isipin; akalain;

maghaka.
Imbank-y-Magpilapil.
Imbanknient-n-Pilapil. Imbecile-a-Mahina; tulala; inahina ang
isip.

sama. Ignominious-a-Hainak; kadusta dusta. Ignorniny-n-Kadustaan/ kahamakan. Ignoramus-w-Ulol; tawong hindi inarunong. Ignorant a-Hindi marunong; ulol; mapurol ang isip; tulig; tulala; tulingad; ungas; walang tuto. Ignore-?y-Huag kilalanin.
Ill-a-Masakit.
Ill

Imbecile-n-Tawong mahina at tulala. Imbecility-n-Kalagayang tulala at mahina. Imbed-t'-Ilubog; ilagay sa.

Imbibe-2/-Uminoni.
Imbitter-v-Pagalitin.

Imbosom-y-Yakapin; hagkan.
Imbricate-a-tlubog; baluktot. kabaluktuIiiibrication-n-Paghahubog.tan.

Imbro wn-0-Tinain.
Iuibrue-f-Ibadbad
tlugo.

a-Masama.

tigmakin

nang

Illapse-y-Huag ituro. Ill-bred-a-Hamak; walang pinagaralan;


bastos; magaspang. Illegal-a-Laban sa utos;

Imbrute-v-Humayop; humainak. Imbue-z/'Iudyok; udyokan; ipabuya.


Imitable-a-Dapat tularan. Imitate- c-Tularan; huwarin;

hindi ayon sa

katowiran.
Illegality-n-Pagkalaban sa utos. Illegible-a-Di naabasa.
Illegibility-w-Kalabuan. Ill-favored-a-Pangit. Illiberal-a-Maramot; masakini. Illicit-a-Laban sa utos; lihis towid.

humuad;

gagarin, gumagad. Inntation-;z-Hagad; hovvad; pagtutulad; paghovvad; parisan; salin. Imitative-a-Hindi dati.
sa

ma-

Iniinaculate-a-Malinis;mapuri;inaselang. I mmaterial-a- Walang kabuluhan: walang katowiran.

Illimitable-a-Walang ubos.
Illiterate-a- Walang

hanga;

walang
pina-

Iinmature-w-Di pa tapos 6

tuto;

walang

magulang; di pa panahon. Jmmeasurable-a-Di masukatin; malaking


malaki.
Iininediate-a-Karakaraka;

garalan.
1

11-natured-a-Masamang kaugalian.

tambing.

IMP

248
;

IMP
sala;

Immediately-adivPagdaka; karakaraka tambing; ngayon din; agad agad; sampo, pagkaraka. Immemorial-a-Maluat na maluat, Immense-rt-Malaki; walang hanga. Immensity-n-Kalakihan.
Immerse-v-Iltibog.

Impheacment-n-Pagbibigay
tang; paratangr.

bin-

Impede-r-Abalahin;

umabala;

pigilin;

pumigil. Impediment-?t-Abala; kasiraan.


Impel-7/-Pilitin:

tulakin; itulak.

Impend- v-Maabala.
Impenetrable-a-Di matagos; 6 matarok;
di

Immersion-w-Paglubog. Immethodical-fl-Walang ayos.

makapasok.
ma-

Immigrant-#-Ang

tawong lurnipat sa ibang lupa at doon tumitira. I m migrate- v-Pumasok sa ibang lupa.
Immigration-n-Pagpasok sa ibang lupa. Imminent-a-Malapit; mapanganib. Imminence-w-Lapit; panganib. Immiscible-a-Di makakahalo. Immobility-tf-Tibay; pagkapirme. Immoderate-a-Bastos hindi mabait: tampalasan;

Impenitence-n-Katigasan ng ulo. Impenitent-a-Matigas ang ulo. Imperative-a-Kailangan; mapilitin;


taas.

Imperceptible-a-Di malirip; di

maram-

damin.
Imperfect-rt-Di
vari; kulang may sala. kalagayan Imperfection-w-Kakulangan
;

mapag

Immodest-a-Bastos;

lasing. salaula;

malibog;

na di pa yari: pintas. Imperial-a-Nanukol sa hari. Imperialism-n-Kapangyariham ng


Imperil-v-Ilagay
sa panganib. Imperious-a-Nauukol sa utos;

hari.
kaila-

walang hiya.
Immodesty-n-Kasalaulaan;
hiya; kalibugan.

kawalan ng

Immolate-f-Patayin at ialay sa Dios. Immolation-n-Pag alay sa Dios. Immortal-a -Walang hangan; walang katapusan; di mamamatay. Immotal-a-Masama; rnahalay; malibog. Immortality-^-Kawalan ng hanga; ka-

ngan. Imperishable-a-Hindi nabubulok; malaluatan.

walan ng tapos. Immovable o-Di magalaw.


Immovability-w-Katibayan; kaluatan. Immunity-n-Tawad; patawad.

Impersonal-^-Hindi nauukol sa sarili. Impersonate-7'-Gagarin ang kapwa gumagad sa ibang .tawo. Impersonation-w-Ho\vad. Impertinence-n-Tampalasan; kawalan ng
galang.

Impertinent-a-Walang
lasan.

galang;

tampa-

Immure-r-Kulungin. Immutable-a-Di mababago.

Imperturbability-n-Katahimikan. Tmperturbable-a-Di magagalit.

Imp-w-Demoniong munti*
Impact-f-Ilapat.

Impact--Umpog.
Impair-v-Sumira; humina.
Impale-?;-Itulag; ituhog sa
sibat.

malakas ang Impetuous-a-Maningas; loob; mabigla; dalosdalos. loob; nang Impetuosity-n-Kalakasan


kabiglaan.

Impalpable-a-Di mahipo; manipis manipis; walang katawan.

na

Impetus-n-Lakas. Impiety-n-Kasamaan;
tralang sa P.
tog;

kakulangan

ng

Dios.

Tmpanel-v-Ilista. Inparity-?t-Kaibahan. Impart-r-Sabihin; magsabi; magbalita; magbigay alam; ipahayag. Irnpartial-a-Walang interes; walang kinikilingan; walang tinitingnan. Tinpartiality-n-Kawalan nang interes kabanayaran; kabaitan sa pagtupad. Impassibility -n-Kawalan ng daan.
Iinpassible-a-Di

lin]>inge-r-Mahulog/

umumpog; umun-

lumaban. Impious-a-Masama;ayaw sumampalataya


sa P. Dios.

Implacable-a-Di awa.

matatahimik;

walang

Implant-?;-Magtanim; ibaon. Implement--Kasan^kai):\n. Implicate-v-Idamay; isaiua.


liii]>lication-w-Pa'i(laniay.

makaraan.

damdam. Impassionate-a-Malaking damdam.


Impassible-a- Walang

liiiplicit-a-Maniwalang lubos. r Implore -z/-Dumain.u manalangin;


;

hu-

Impassioned-a-Maningas
Impassive-a- Walang

vulo ang isip.

damdam.

Impatient-a-Balisa; mainip,- muhiin. Impatience-n-Balisa; muhi; kainipan.

ipakiusaj*. Imploration-n Daing,- panalangin; hin.ii; pagdaiti}*.


niingi;

Impeach-v-Bintangin; magbintang; bigay sala; magparatang.

mag

magbigay kahulugan. Impolicy-n-Masamang halimbawa.


Imply-?>Sabihin;
Impolite-a- Walang

galang tampalasan.

IMP
Impolitic-a- Walang galang tampalasan. 1 >orous-rt-Walang butas.
1 1 1

249^
Iinpud<. \\alan
>
i

INC

m e-;z-Tampalasan;
ng
hiya;

pasla.ng;

ka-

kawalan ng galang;
tampalasan.

Ini|>ort-7'-Ipasok.

kalapastanganan.
lni])tident-a- Walang liiya;

Import-n Kalakal na nangahng sa ibang


In pa.

Importance-n-Tindi; luhan.

kabigatan/

kabu-

Impugn- r-Magsalangsang; lumaban. Iinj)ulse-w-Buya; pag nurali.


Inipnlsioii-M-Huyav pabuya; tulak. Impulsive a-Maningas; buhay ang loob. Impunity-n-Pag ligtaa; pag adya. Impure-a-Mahalay, marumi; walang puri. Impurity-n-Kahalayan; kawalan ng puri; kalibugan; karumihan. Imputation- w-Paratang; bintang. Impute-v-Magbintang; paratangin; magIn-prep.-Sa,

mabigat; pormal; Important-a-Totoo; kailangan. lmportation-n-Pagpasok sa ating lupa. Importunate-rt-Kailangan. Importune-7'-Manalangm; burning! ng
pilit.

Importunity-n-Daing;
ngin.

hingi;

panala-

Impose-i'-Dayain; ilagay; ilugar.

Imposing-rt-Magdaraya. kasinungalingan. linposition-tt-Daya Impossibility-n-kalagayan na hindi maari.

paratang; bintangin. loob; nang; In-ady.-Sa loob.

sa.

Impossible-a-Di magagavva; hindi mangyayari.

di

maari;

Inability-n-Kakulangan; kawalan nang kaya; kamangmangan. Inaccessible-a-Di makararating. Inaccurate-a-Mali; may mali; hindi tama.

Impost-w-Buis. Imposter-?i-Ta \vong magdara. Inipostiire-?i-Kasinungalingan; day a. ImpoteiH'e-Impoteney-;2-Kawalan ng kas; kahinaan.

Inaccuracy-n-Kamalian. Inaction-w-Kawalan ng kilos. Inactive-a Walang kilos; tahimik.


la-

Impotent-a-Mahina; walang lakas. Impotent ?i-Tawong mahina. Impoverish- c-Maghirap. Impracticable ffi-Di maari; hindi dapat gawin; mahirap gawin. Imprecate- t'-Manungaya\v; manumpa. Imprecation- w-Tungayaw/ sum pa. Impregnable-a Di rnakaraan; di mananalo.

Inactivity-n-Kawalan ng kilos. Inadequacy ?*-Kakulangan. Inadequate-a-Kulang; kapos; di sapat. Inadmissible-a-Hindi matatangap; dapat urungan. Inadvertence-Inadvertency-n-Kapabayaan.

Inad vertent-a- Pabaya. Inamorata ?i-Babayi; kalunya; bato. Inamorato-n-Lalaking lumiligaw; manininta.

Impregnate^' Matigmak tigmakin.


Impregnation-n-Pagtitigmak. mpress-t'-Itatak taktakin Impress-n-Tatak; taktak. Impressible-a-Maramdamin. Impressive a-Mabigat; formal. Imprint-v-Kintalin; ikintal. Imprint-w- Kintal; limbag.
1

laman; tuyo. Inane-a-Walang 7 Inanimate-;i-W alang buhay; walang kaluluwa.

Im prison- t'-Ibilan go.

Imprisonment-n-Pagbibilango.

Im probability-w-Kalabuan.
Improbable-a-Marahil

Inanition-Inanity-n-Kawalan ng laman. Inapplicable-a-Hindi magagamit. Inapplication-w-Katamaran. Inappreciable-a-Di dapat galangin. Inapt-a-Di bagay; di akma. Inappropriate-a-Di bagay. Inaptitude-n-Kalagayan na hindi bagay 6 akma. Inarticulate a-Hindi maliwanag; di masabi;
utal.

hindi.

Impromtu-ocfc.-Bigla pagkaraka. Improper-o-Di bagay: tampalasan.

Impropriety-n-Tampalasan. Improve v Bumuti; umigi; gumaling.

Inas inuch-odv.-Dahil dito. Inattention-n-Kapabayaan; katamaran. inattentive-a-Pabaya; tamad. Inaudible-a-Di makarinig.


Inaugurate-i>-Ilagay sa katungkulan. Inauguration-?i-Paglagay sa katungkulan.

Improvement-w-Dagdag; pagigi; paglago;


pagbubuti.

Improvidence-n-Kapabayaan. Improvident-o-Pabaya. Imprudence-a-Gawang hunghang; kakulangan ng bait. I mprudent-a- Walang bait; walang galang; walang hiya.

Inauspicious-a-Di
hilig;

bagay;

masama

at

Inbreath z-v- H uminga.


Incage-z/-Kulungin. sa haula. Incalculable-a-Di makabibilang.

inabalay.

Incandescence n-Kaliwanagan; liwanag.

32

INC
Incandescent-a-Maputi maliwanag; malinaw.
dahil sa
init;

250
Incoherent-a-Hindi
labo.

INC
maintindihan;

ma'
hindi

Incapability-n-Kakapusan. kakulangan; kawalan ng kaya. Incapable-a-Kulang/ walang kaya; walang kabuluhan. Incapacitate-f-Alisin ang kaya. Incapacity-w-Kakulangan. Incarcerate-v-Ibilango; kulungin. p a g b i b iIncarceration-n-Pagkulong;
lango.

Incombustibility-n-Kalagayan na

masusunog.
Incombustible-a-Hindi masusunog. kinita; upa; bayad; sahod Incoming-a-Dumarating. Incomensurable-a-Walang katulad 6 kapantay. Incommode-v-Magmolestia; abalahin. Incommodious-rt- Kulang; masikip. Incommunicable-a-Hindi makasasabi. Incommunicative-a-Ayaw magsabi; wa-

Income-n-Ang

Incarnate-a-May laman.
Incase-v-Ibalot; balutin. Incautious-a-Walang ingat; pabaya.

Incendiary -n-Taga

sunog;

manunu-

lang kibo. Incomparable-a- Walang kaparis 6 katulad;

nog. Incendiary-rt-Nauukol sa sunog. Incense-v-Pasubuin ng incenso. Incense-w-Incenso.


Incentive-?t-Dahilan; udyok.

walang kahulilip.

Incompatible-a-Sowail. Incompetency-n- Kakulangan ng kaya. Incompetent-a- Walang kaya; hindi bagay.

Inception-#-Pinagbuhatan;pinagmulaan. Inceptive a-Nauukol sa pinagbuhatan. Ineertitude-M-Agamagam ng loob. Incessant-a-Walang lubay 6 tigil; walang
himpil. Inch-w-Pulgada; dalawang Inchoate-a-Bago. I nchoation-n-Pinagbuhatan;
laan.
I

Incomplete-a-Kulang; kapos; hindi payari.

dali.

Incomprehensible-a-Hindi makaintindihan; hindi; matanto. Inconceivable-a-Hindi matanto. Inconclusive-a-Hindi pa tapos; ku


lang.

p i n a g m u-

ncidence-;z-Pagkabalatong. Incident-n-Mabalatong. Incidental-a-Kakaunti ang halaga. Incipient-a-Bago; una. Incise-v-Hiwain; maghiwa; hiwasin. Incised-a-Nakahiwa.
Incision--z/-Hi\va.

Incongruous-a-Hindi bagay; kulang. Inconsequence-n- Kawalan ng halaga. Inconsequent-a- Walang kabuluhan. Inconsequential-^- Walang halaga 6 kabuluhan. Inconsiderable-a-Kakaunti; walang marami.
Inconsiderate-a-Bigla, mali; pabaya.

Incisive-a-Makahihiwa;
saklap. Incisor-w-Pangil

matulis;

ma

Inconsistency-w-Gulo.
Inconsistent-a-Sowail; magulo. Inconsolable-a-Hindi humimpil.

ng

aso.

Inconstancy-n-Kasaliwahan

ng

loob;

udyokan; ipabuya. Incitement-w-Udyok pabuya.


Incite-t/-Sul8ulan;

Inci vility-n-Katampalasanan;

kawalan

ng galang.
Inclemency-w-Kabagsikan; kawalan ng awa; kasungitan. Inclement-a-Walang awa; mabagsik; walang habag. Incline-f-Himiilig; humiling; ihapay;
ihingil, itungo.

kaalisagaan; kataksilan; kasuitikan. Inconstant-a-Saliwahan; alisaga; taksil. Incontestable-a-Di magkakaila. Incontinency-w-Kalibugan: kabi^laan. Incontinent-a-Bigla; malibog; mal>al>a

ang
din.

isip.

Iiicontinently-a^v.-Pabigla;
JIH ontrovertible-a-Di

ngay 011-

magkakaila; totoo;

Incline-n-Dahilig na lupa; dalisdis. Inclined-a-Dahilig; nakahilig. Inclination-n-Hilig hiling; ugali; yuko; pagkahilig. Incloee-z/-Magbako<l; lakuran; isama.

walaiig kapintasan. nc< nvenience w-Molestia; abala. Inc'nvenient-a-l)i karumpatan;


I

hindi

m:iba.i:ay;

di

bajray.

Inclosure-w-Bakuran.
Include-r-Isaiiia.

tncorporate-a-Guiiiguni. Ln corporate- v-Pumisan; maLrtijion. [ncorporation*n-Pau>ipi0An ng manga

mangangalakaL
Incorpoi'i-al ^-\\'alang

Inclusion w-Pagsama; paglahok.


Inclusi ve-a- Kasama
latkayo.
.

katawan;
mail/

guni.
Iiicnrr.ect-rt-Hindi
1'also.

Incog-Incognito-a-Di nakikilala; nakaba-

tama;

IDE

___
na

251
kabayaran.

IND
pagganti;

[ncorrigibility-n-Kasamaan luababago. Incorrigible-a-Ayaw magbait; di mabait.

Idemnitication-n-Pagsasauli;

masama;

Incorrigible-n-Tawong totoong masama. Incorrupt-a-Hindi nabulok; mahusay;


malinis.

hindi Incorruptibility-n-Kalagayan na masisira. Incorruptible-a-Hindi masisira. Increase-t'-Lumaki; tuniubo; magdagdag; huidagdag; dnmami; kumapal;
migit.

[ncrease-n-Dagdag; tubo,- paglaki;


dadaini.
Incredible-rt-Di dapat maniwala.

pag-

bayaran; gantihin. Idemnity-n-Ganti; Katibayan; tawad. Indent-v-Bingawin; Ukitin. Indent-n-Bingaw; ukit. Indentation-n-Pagbinga\v; pagukit. Independence-w-Kalayaan; laya. Independent-a-Malaya. Indescribable-ft-Hindi masaysay. Indestructible-a-Hindi masisira. Indeterminable-a- Hindi masaysay; hindi masabi.

Idemnify-v-Isanli. [demnify-T/-Isauli;

Index-w-Anoman bagay
hintuturo.
Index-v-Ilista.

na tumuturo;

Incredulous-a-Hindi

naniwala; walang pananampalataya. Increment-n-Dagdag; tubo; paglaki.


nculcate-^-Magturo. Inculcation n-Pagtuturo. Inrulpate-v-Idamay; magparatang; magbintang; bintangin. Inculpation 9i-Bintang; paratang. Incumbency-n-Paghiga; timbang; katungkulan.
1

Indian-n-Indio.

Indian-a-Nauukol sa indio. Indian corn-w-Mais. India rubber-w-Goma.


ibig sabihin; ipakita. hula; Indication-?i-Pagpakita; surot; tanda. Indicative- a-Tinuturo. Indices-w-Lista.
Indicate-w-Ituro;

Incumbent-rt-Xakahiga; kailangan. Incumbent-w-Ang nakahiga; ang may katungkulan. Incumber-u-Abalahin; pigilin. Incumbrance-w-Abala; pagpigil.
Incur-7/-Marapatan; magkaroon; kamtan;

magkamit.
Incurable-a- Hindi magagaling. Incursion-w-Umpog; untog. Incur vate-a-Hubog; baluktot.

magparatang. Indictment-w-Bintang; paratang. Indifference-w-Kawalan ng interes; kapabayaan. Indifferent-a-Walang interes; pabaya; walang pakiramdam; batugan. Indigent-a-Wualang hanapbuhay. Indigestible-a-Di matutunaw sa sikmura. Indigestion-w-Empatso; sakit na kinakabagan.
Indignant-a-Galit; nagagalit.

Indict- v-Bintangin;

Incurvation--Pagbabaluktot;
totan.

kabaluk-

Indebt-v-Pautangin.

Indebted n-May utang. Indecency-w-Kabastosan; kahalayan; kalibugan; kasamaan.


Indecent-a-Malibog;
bastos;

mahalay;

masama; magaspang. Indedsion-w-Agamagam ng

Indignation n-Galit; poot. Indignity-rt-Kahamakan; kabastosan; katampalasanan. Indigo-n-Tayom; tina. Indigo plant-n-Tayom. Indirect-a-Hindi matowid; hindi tapat; malabo.
Indirection-n-Pagdaraya. Indiscreet-a-Pabaya; bigla walang bait. Indiscrete-a-Masinsin; nakapisan. Indiscretion-n-Kakulangan ng bait.

loob.

Indecisive-a-Hindi buo ang loob. Indecorous-tt-Bastos; tampalasan.

Indecorum-n-Kakulangan ng bastosan; katampalasanan.

bait;

ka-

Indeed-apu.-Totoo baga; totoo nga. Indefatigable-a- Walang pagod 6 pagal; hindi marunong mapagod. Indefensible-a-Hindi makupkopin. Indefinable-a-Hindi magsaysay; hindi

masaysay.
Indefinite-a-Malabo; walang hanga. Indelible-a-Hindi mabubura.

Indiscriminate-a-Walang ayos; magulo. Indiscrimination-w-Kawalan ng interes; katapatan. Indespensible-a-Kailangan ng totoo 6 ng mahigpit. Indispose -z/-Sumira; magdaramdam. Indisposed-a-May sakit. Indisposition-n-Damdam; tarnlay. Indisputable-a-W indi magkakaila.
Indissoluble- a-Di matutunaw.

Indelicacy-n-Kabastosan;
ugali.

kasamaan ng

Indelicate-a-Masamang ugali; bastoe.

Indistinct-a-Malabo; mahina; utaU Indite-v-Sumulat; diktahin.

JNE
Individual-a-Nagiisa;
tong;
tangi.

252
nakabukod; bugInexhaustible-a-Hindi maubos. Inexorable-a-Matigas ang ulo/ buo ang loob; walang awa.

Individual-n-Tawo.
Individuality-n Pagkakaisa;

pagkakasa-

ma.
Indivisible a-Hindi makababahagi.

Indocile-a-Mapurol ang isip. Indoctri n at e-v- Magturo. Indolence-/z-Kapabayaan; katamaran;

kakuparan. Indolent-a-Tamad; pabaya. Indomitable-a-Di susuko; matapang. Indoor adv.-S& loob ng bahay. Indoor-n-Loob. Indorse-v-Pirmahin.
Indorsement-n-Pagpirma;
sulat

Inexpedience-ft-Kasamaan. sa Inexpedient-^ Hindi bagay; wala panahon. Inexperience-H-Kakulangan sa pagsanay; kawalan ng sanay. Inexpressible a Di makasasabi. Inextricable-a-Hindi makahahango; gulong gulo. Infallible-a-Tama; totoo; hindi mamamali.

sa

li-

Infamous-a- Walang dangal; hamak; ma-' sama; walang puri; katakot takot. Infamy-n-Kapalibhasaan; kasamaan; kasiraan ng puri; kahamakan. Infantile-a-Nauukol sa pagkabata. Infant-n-Sangol; batang munti. Infant-ft-Nauukol sa bata. Infantry--Sundalong lakad.

kod ng isang kasulatan. Induce-v-Ipabuya; pilitin; udyukan.


Inducement-w-Pabuya; udyok.
Induct-v-Ipasok; dalhin; sa loob; ilagay sa katungkulan. hindi malambot; Inductile-a-Maganit;

Infatuate-oHangalin; niasira
sa pagibig. Infatuation-n-Kaululan;
J

ang

isip

matigas at marupok. Induction n-Pagpasok; pinagmulaan.


Indulge-?/-Magbigay loob; pumayag. Indulgence-n-Pagbigay loob. Indulgent-a-Mapagbigay loob. Indulgent-a-Matigas; mabagsik; walang awa.

kahangalan.

nfect-i/'-Sumira;

makahawa.

Indurate-r-Tumigas; maging mabagsik. Induration-n-Katigasan; kabagsikan.


Industrial-rt-Nauukol sa industria; nauukol sa nagtatrabajo.

Industrions-a-Masipag; masikap. Industry-n-Trabajo; gawa; kasipagan; kasikapan; lalang.


Inebriate-t?-Maglasing; maglango. Inebriate-n-Tawong lasing 6 lango.

Infection--Ha\ya; pagkahawa. Infectious-a-Nakakahawa. Infelicitous-a-Hindi masaya; malungkot; mahapis. Infelicity-n-Kalungkutan; kahapisan. Infer-v-Awasan; magbigay kahulugan. Int'erence-n-Kahulugan. Inferior-a-Mababa; may pistas; kulanu. Inferior--Ang mababa sa iba.
Inferiority-?? Kababaan sa iba. Infernal-rt-Nauukol sa infierno. Infertile--Karat; di mamunga. Infertility-//-Kakaratan ng lupa. Infest z/'Yamu tin; pagalitin. Infidel a- Ayaw sumampalataya sa Dios. Infidel-^-Ang ayaw sumampalataya sa Dios. Infidelity-a-Kasukaban; kataksilan; kasuitikan.

Inebriation-n-Kalasingan. Inebriety -n-Kalasingan.


Ineffective-a- Walang kabuluhan. Ineffectual-a- Walang kabuluhan. Inefficacious-a- Walang kabuluhan.

Inefficient-a-Kulang; pabaya. Inelegance-^- Kapangi tan Inelegant-w-Pangit; bastos; magaspang. Inelligibility-n-Kalagayang di maihalui.

lal.

Inelligible-a-Di maihahalal. Inequal-a-Hindi kaparis 6 katulad; iba;

Infinite-a-Walang hanga. Infiniteness-w-Kawalan ng hanga. Infinitesimal a-Lubhang munti. Innnitive-a-Walang hanga. Infinitude n-Kawalan ng hanga. Infirm-a-Hindi matihay; niahina.
In!innary-?/-()sj,ilal.

hindi kawanki.
[nequality w-Kakaibahan. inert-a-Pabaya; tamad; mapurol
isip.

ang

[nfirmity-n-Kahinaan; Inflame z/-Mag lingas;


nit.

kapayatan.

mag

liab
?

umi-

Inertness-n-Katamaran; kapabayaan; kapurulan ng isip. tnestimable-a-Lubhang mahalaga.


Inevitable-a-Di

maiilagan,

manryayari

na 'walang

sala.

[nexoneable-a-Di

dapat patawarin,

Inflammable a-Madaling maglilingas mainit ang ulo. Inflammation-;/- Pa- lin^as; |)amumula ng balat; galit; kainitan ng ulo. lnflammatory-a-Madaling masunog; takmainit ang ulo. sil;

1NO
Inflate-z/-Punuin
tog.

nang hangin; maman-

Inherent-a-Nangaling sa pinagmulaan.
Inherit--z/-Magmana.

Inflation-w-Pamamantog; pag lalagay ng hangin. Inflect-v-Ibahin ang kahulugan; baguhin ang kahulugan. Inflection-n-Pagbago ng kaliulugan. Inffexibility-n-Katigasan; katibayan ng
loob.

Inflexible-a-Malakas;

batibot;

matigas

Inheritanee-n-Mana; ari. Inheritor-n-Ang nagrnana. Inhospitable-a-Hindi rnarunong makipagkapwa tawo. Inhuman-a- Walang awa; walang habag; mabagsik; masungit; hindi tawo. Inhumanity-tt-Kabagsikan; kawalan ng awa 6 habag; kalupitan; kasungitan.
1

ang

loob.

Inimical-a-Galit; malaban.

Inflexion-n-Pagkabago ng kahulugan. Inflict-^-Gamitin na pilit; multahin.


Infliction-n-Multa;

Inimitable-a-Hindi magagagad.

parusa.

Influence-w-Kapangyarihan.
Influence-7/-Ihiling; itungo; ihilig. Influential-a-May kapangyarihan. Influenza-?i-Hika.

Iniquitous-a-Masama; makasalanan. Iniquity-n-Kasamaan; gawang masama; kasalanan. Initial-a-Unang; primero; walang pinangalingan. Initial-n-Manga letra ng ngalan. Initiate-v-Magmula; magsimula; mulain. Initiation-n-Pamurnula; pamula. Initiative-a-Nauukol sa primero. Initiative-n-Pamulaan; pinagbuhatan. Inject-?;-Ihagis sa loob; ipasok.
I njection-w-Pagpasok. Injudicious-a-Pabaya, bigla;

influx-AZ-Pagpasok. Infold-7/-Balutin.

Inform -t'-Sabihin; ipagbalita; magbalita; magbig^y alam; isumbong.


Information-w-Balita;

alam;

bala.

Informer-Informant-w-Ang nagsabi/ ang

sumumbong; manunubok; manunumbong.


Infraction-n-Sala; kasalanan.

hindi

ma-

bait.
I njunction-w-Utos. Injure- v-Bugbugin;

Infrequency-w-Dalang; kadalangan. Infrequent-a-Madalang; hindi rnadalas;


bihira.

pahamakin; saktan;

sirain;

hamakin.

Injurious-a-Makasisira;
sala.

masama.
sakit.

Infringe-?7-Magkasala.

Injury-n-Kasamaan; kasiraan;

Infringement- n- Kasalanan;
Infuriate--z/-Pagalitin.

kasiraan; Injustice-w-Kalapastanganan; kamalian; kawalan ng justicia.


Ink-w-Tinta. Ink-i;-Pahiran
tinta.

Infuriate-a-Magagalit;
Infuse-7/-Isalin;

galit.

ibuhos; ipabuya. Infusion-?i-Pagsalin; pabuya. Ingenious-a-Matalas ang isip; matalino;

nang

tinta;

lagyan nang

marunong.
Ingenuity-/z-Katalasan ng isip. Ingenuous-a- Malaya; dakila; marangal. Inglorious-a Kahiyahiya; hamak; masa-

ma; mahalay.
Ingot-n-Bara ng metal.

Ink stand-n-Lalagyan ng tinta. Inky-a-May tinta. Inland-a-Malayo sa dagat. Inland-n-Lupang malayo sa dagat. Inlay-^-Maging bote. Inlet-n-Daan sa pagpasok.
Inly-a-Loob. Iu\y-adv. Sa loob. Inmate-w-Ang tumitira sa isang bahay. Inmost-a-Kaloob looban; kaibuturan. Inn-w-Bahay na tinutulayan; tuluyan.

Ingrate-H-Tawong palamara 6 hindi marunong ng utang na loob.


Ingratiate-z/-Magustuhan.

Ingratitude-n-Katampalasanan; kabastosan; kasuitikan; pag kapalainara. Ingredient-n-Kalahok; kahalo. Ingress-n-Pagpasok. Ingression-n-Pagpasok. lngulf-z;-Lamunin.

Innate-a-Natural dati; talaga. Inner-a-Sa loob; loob.

Inner most-a-Kaloob looban;kai buturan.

Innocent-a-Walang

innocence-rc-Laya; kawalan ng sala. kasalanan; wagas;

Inhabit-z;-Tumira;

manahan.

may

puri.

Inhabitable-a-Matatahanan. Inhabitant-n-Ang tumitira sa isang lugar.

Innocent-n-Ang tawong walang kasalanan; ang tawong

may

puri.

Inhale-f-Huminga.
Inhalation-n-Paghinga.

Imiovate-v-Baguhin ang kaugalian. Innoxious-a-May puri; malinis. Innumerable-a-Di mabibilang.


I

Inharmonic-a-Masama ang tunog. Inhere 7/-Dumikit; maukol; sa.

noderous-a- Walang amoy.

Inolfensive-a Tahimik; mabait;

raaamo,

254
Inofficial-ft-Hindi oficial.

INS
matutunaw;
di

Insoluble-a-Hindi
saysay.

ma-

Inoperative a-Mabagal. Inopportune-a-Wala sa sa panahon; di bagay. Inordinate-a Lubha; lampas; malubha. I norganic-a- Walang buhay. Inquest w-Paguusisa.

Insolvency-n-Kalagayan

na hindi ma-

kakabayad ang utang.


I nsolvent-aWalang ikababayad. In-so-much-arfv.-Dahilan dito.

Inspect-?;-Siyasatin; usisain;

magmasid;

Inquietude--Kaguluhan. Inquires/'Umusig; magtanong; tanungin;


usisain; siyasatin.

magmasdan; lumkalin.
Inspection-n-Pagsisiyasat; pagmasid; paguusisa.

Inquiry-n-Tanong; paguusisa; siyasat.


Inquisition-n-Siyasat,

kadiwaraan;

si-

Inspire-?;-Umud} ok; uralian; damahin. Inspiration-n-Udyok; sumpong; isip.


T

nop. Inquisitive-a-Madiwara; masinop. Inquisitor-n-Ang nagtatanong. Iriquisitorial--Madiwarang totoo. Inroad-n-Pagpasok ng sundalo.


Insane-a-Ulol; sira ang ulo. Insanity-fl-Kasiraan ng isip. Insatiable-a-Di mabubusog.

Inspirit-?;- Buhay in.

Instable-a-Hindi matibay; mahina. ilagay sa katungkulan. [nstance-n-Halimbawa; hiraraan. Instance-^- Maghalimbawa.


Install-2/-Paupuan;

Insatiety-n-Kalagayan na hindi busog.


Inscribe-f-Isulat. Inscription -n-Sulat.

mabu-

Instant-n-Dali; kisap mata. Instant-a-Tambing. Instantaneous-a-Agad; madali; tambing. Instantly-a^i/.-Pagkaraka, pagdaka; tam-

Inscrutable-a-Di malirap; hindi mahalata; di

matanto.

Insect-n-Hanip.

bing; ngayon din. Instate-7/-Ilagay sa katungkulan. Instead-a^v.-Sa lugar ng. Instep-n-Bubong ng paa. Instigate-7/-Sulsulan; udyukan; isulong;

Insecure-a-Mahina; hindi matibay. Insecurity-n-Kahinaan; kakulangan


tibay. I nsensate-ft- Walang

iudyok.

ng

Instigation-n-Sulsol;
Instill-v-Isalin.

udyok.
bigla.

dam dam;

tungak;

Instinct-n-Kilos na

mapurol ang

isip;

vvalang diwa.

Insensible-a-Walang

damdarn; pakiramdam; walang diwa.

walang

Institute-77-Magtayo; itatag; lumalang. Institute--Instituto.

Inseparable-a-Di makahihiwalay.
Insert-v-Ipasok.

Insertion-n-Pagpasok.
Inside-ftrZi;.-Sa

Institution--Pag tatatag; pag tatayo. Instruct-v-Magturo; turuan; akayin. Instructor-n-Ang nagtuturo; maestro. Instructress-n-Ang nag tuturo maestra.
Instruction-w-Pagtuturo. Instrurnent-?i-Kasangkapan;
to.
isi]>.

loob.

Inside-n-Loob. Insiduous-a-Matalas; tnso. Insight--Tingin sa loob; tarok n

instrumen-

Insignia-w-Tanda.
I

nsignifieant-rt- Walang balaga.


suitik;

Insim-ere-a-Lilo; taksil; tapat ang loob.


suitikan.

hindi

Insubordinate-Tv-Lumaban; sumuay. [Deubordination--Pag8uay; pag laban. Insufferable-a-Hindi matitiis. Insufficiency--Kakapusan kakiilangan. Insufiicient-a-Kapos; kulang; di luisto,
di
saj>atla-

lnsincerity-n-Kaliluhan; kataksilan; ka-

Insular-a-Insular.

Insinuate-v-Magbintang; magparatanir. hisinuation-w-Bintang; })aratan^. I nsipid-o-Walang lasa; mataY>ang. Insipidity-n-Kakulangan n.C lasa.
r

Insult-f-Lampastanganin; murahin;
itin;

pumilit. Insnare-v-Hibuin; dayain.


Insobriety-w-Kalasiii'j.-iii. Insnlate-v-Ibilad; lilarin.

Insist-v-Pilitin;

luinait; aliinurahin; hiyain; paslangin; magiiiura. [nsult-n-Paslang; lait; kalaitan; aliinura; si))liayi; kaaliinurahan.

Insuperable-o-Di iiuulaig.
Insiip|M)rtable-f/-I)i
tain])ala-

makatiliis.

Insolence

;/

Kalapastaiiganan;

san; pangahae; kapangahasan; paslang; kawalan njj galang. Insolent-a-Walang hiya; tampalasan; walang galang; talipandas; buhong.

[nsurance-n-Katibayan; siguro. Insure-T/'Tibayin; gawin ang katihayan. InsnrgtMit-f/ Nanukol sa insuivi-tn 6 sa


tuga
no.
labas.

Insurgent-w-Ang

lumalaban sa gobier-

INT
Insurmountable-rt-Di matatalonin. Insurrection-n-Pag aalsa laban sa bierno.

255
Go-

INT

Intact-a-Buo; lubos. Intangible-a-Di maramdamin. Integer --Numero. Integral-a-Walang kulang; buo; lubos. Integral-n-Bilang; nuniero.

Interjeetion-H-Pagpasok; pagsalit. Interlace-f-Idugtong; ilapat; talian. Interlard -v- 1 halo; ilahok. Interline-v-Sumulat; sa pagitan nang
guhit. Interlineation-n-Pagsulat ng mga guhit. Interlocution-n-Salitaan.

sa

pagitan

Integrate-y-Buoin; bilugin.
kataIntegrity-n-Kabuoan; katibayan; patan ng loob. Intelleet-7z-Karunungan; bait; dunong. Intellectual-a-Marunong; mabait; matalino; matalas. bait; duIntelligence-n-Karunungan: nong. kabaitan pangintindi. Intelligent-a-Marunong; mabait; matalas; matalino; may dunong. Intelligible-a-Madaling matalastas.

I nterlocutor-^-Ang nagsasalita. Interlope-v-Magtinda na walang

licen-

cia;

makialam.

Interloper-n-Ang nakikialam. laterlude-n-Puang.


Intermarry--z/-Maging sa kasal.

kamaganak

dahil

Intermeddle-t?-Makialam. Intermediate-a-Na sa pagitan. Intermediary-a-Nasa pagitan.


Interment-7i-Paglibing.

Intemperance-n-Kalasingan. Intemperate-a-Mapag lasing;


go-

Interminable-a-Walang hanga;
hilon-

walang

Intend-v-Bantain; akalain; isipin. Intendant-w-Superintendente; puno. Intense-a-Masinsin; mabagsik; pormal; labis; lubha; matalas. Intent-w-Banta; ang inisip; 6 inakala,

katapusan. Intermingle-'z/-Lumahok; ihalo. Intermission-n-Likat; puang; pagpapanga. Inter mi t-v-Lumikat; magpahinga.

Intermitent-a-Tatahan at muling babalik.

Intention-n-Isip; akala; banta. Intentional-a-Sinadya; tinalaga.


Inter-7/-Ilibing.

Intermix-v-Ilahok; ihalo. Internal-a-Na sa loob; loob.

International--Alam
nacion.

nang lahat nang

Intercalation-n-Pakli; sabat

Intercede-^-Mamagitan;

ipakiusap;

ma-

Interpose-v-Mamanhik; mamagitan; bumala; ipagitna.


Interposition-^-Pagpapagitna;
gitan. Interpret-7/-Ihulog; sayin.

manhik.
Intercept-t'-Harangin; abalabin. I ntereeption-n-Pagharang abala.

pamamasalay-

magsaysay;

Intercession-?i-Pamamagitan. Intercessor-n-Taga mamagitan;


kasi.
I

pinta-

nterchange- v-Magpalitan

Interchange-n-Palitan. I nterchangeable-a-Maipapalit. Intercourse-w-Kasulatan; salitaan;


lita.

sa-

Interclude-z/-Harangin; abalahin. Interdict-y-Ipagbawal; magbawal. Interdiction-n-Pagbawal. Interest-n-TubO; imbot; patubo;

kasaysaInterpretation-;z-Kahulugan; yan; salaysay. Interrogate-v-Itanong; rnagtanong. Interrogation-n-Pagtatanong; tanong. Interrogative-a-Nauukol; sa tanong. Interrogatory-n-Tanong. Interrupt-o-Umabala; sabarin; makialam; isabat/ abalahin.
Interruption-n-Abala; sabat; Intersect-v-Magkrus. I ntersection-n-Krus.
likat.

pakiin-

nabang; interes.
Interest-v-Maimbot;
teres.

magkaroon ng

Intersperse v-l halo; ikalat. Interstice-n-Puang; likat. Inter val-n Puang; pagitan.

Interested a-May interes. Interesting-a-Malibang; maaliw.

Intervene-u-Mamagitan;
gitna.

makiusap; ipai

Interfere-^-Umabala;

makialam; mang-

Intervention-n-P a
tisap.

mamag

an

p a k isali-

hiinasok; sabarin. Interference-n-Abala; pakialam. Interim-n-Interino; pagkasamantala. Interior-w-Loob. Interior-a-Na sa loob; loob.
Interject- 1 -Ipasok;

Interview-n-Usap;
taan.

pagtatanungan;

Intervie\v-z/-Magtanong; magusap.
I

nterweave-v-Lumahok; humalo.

ipagitna;

isalit.

Intestate -a-Walang testamento.

INV
Intestine-n-Bituka; isaw. Intestinal-a-Nauukol sa bituka. Intimate-a-Tapat na loob; taos

255
ha; lalangin.

JRR
Invent-v-Tuklasin; umisip; isipin;

kumat

tim ang loob.


Intimate-u-Ipahalata; magsabi. Intimation-?z-Pagpahalata; sabi. Intimidate-v-Takutin; gulatin. Intimidation-ft-Takot.
Into-prep.-Sa loob; sa. Intolerable-a-Di matitiis; di
tiisin..

Invention-n-Ang kinatha 6 nilalang. Inventor-n-Ang kumatha 6 lumalang. Inventory-n-Listahan ng manga bagay. Inverse-a-Kalaban: iba. Inversion-n-Pagpatuad; pagkaiba.
Invert-u-Ipatuad; ibalik'

dapat
11

Invertebrate-a-Walang gulugod. In vertebrate- n- Hay op na walang gulugod.

Intolerance-w-Kabagsikan;
pagtitiis.

kawalan

Intoleiant-a-Di makatitiis.

Invest-i?-Lumaban; bumangay; hamonin. Investment--Paglalagay ng kuarta sa comercio.


Investigate- u-Siyasatin;
usisain.

Intomb-v-Ilibing. Intone-^-Magdalit; magawit. ]ntoxicate-v-Maglasing; maglilo. Intoxication-w-P aglalasing;

Investigation-n-Paguusisa; siyasat. Inveterate-a-Matibay; matigas ang ulo;

ka1a -

so wail.

singan. lntractable-v-Di masusunurin; masungit;

mabagsik.
Intransitive-a-Sarili.

Invigorate-r-Buhayin; dabasin. Inv igoration-n-Paglalakas. Invincible-a-Hindi masupil; di susuko. Inviolable-a-Malualhati.


Inviolate-a-Di
nasira;

Intrench-v-Gumawa ang trinchera.


Intrenchment-w-Trinchera.
Intrepid-a-Matapang; mangahas; bayani; walang takot; walang kaba.

buo

pa; malinis.

Invisible--Di makakita.
Invite-f-Anyayahin; maganyaya. Invitation-n-Anyaya; hikayat.

katapatapangan; pagkabayani; kawalan ng takot. malabo; Intricate-rt-Pasuotsuot; gulo; mabirap gawin.


Intrepidity-?z-Tapang;

Invocate-nManalangin; tumawag.
Invocation-w-Panalangin; tawag. Invoice-u-Listahin ang manga bagay sa isang lugar 6 sa isang tindahan. Invoice-w-Listahan ng manga bagay sa isang lugar 6 tindahan.
Invoke-t'-Manalangin; tawagin. Involuntary-tt-Wala sa loob. Involution-w-Pagtiklop; kaguluhan. Involve- r-Balutin; itiklop. Invulnerable-a-Di masasaktan. Inward-fl Na sa loob.
Tn\\ard-rt<i?;.-Sa

Intrigue-^ Salitaan na masama. Intrigue-j;-Magsalitaan ng palihim. Intrinsic-a-Sa loob; totoo; kailangan. Intruduce-u-Ipakilala; magpakilala. Introduction-'W-Pagpapakilala. Intrude u-Makialam; abalahin; pumasok. Intrusion-it-Pakialam; abala. Intrusive-a-Makikialaman.
IntiU8t-z/-Ialok; ipagkatiwala.

gawing

loob.

Intuition-w-Katotohanan; isip na bigla.


Jntwine-v-Pilipitin; pumilipit.

Iracible-a-Magagalitio; mapootin.
Irate-a-Galit; masama ang loob. Ire-n-Galit; tanim saloob. Ireful-a Galit; magagalitin. Iris-n-Bahag hari. Irish-a-Nauukol sa Irlandes. Irisli-w-Tawong Irlandes.

Ihundate-? -Umapaw; apa\\ in; bumaba. Inundation-n-Baha; pagbaha; pagapaw. Inure- f-Mamihasa/ aga wai inaina-

lagi.

Inutility-7z-Ka\valan

ng kabululian

Invade-?;-Lumapit; at. lumaban; puniiisok sa ibang lupa at niaglabanan. Invalid-a-Walang kabululian; hindi umayon sa utos.

Irk-T/-Purnagod

yunianiot.
i

Irksome-a-May amut
Iron-n-Bakal. Iron r-Maiuirinsa;

liakaliu.

Invalid-n-Tavvong
snkit.

may

sakit;

ang may

[nyalidate-v-Pawalan ang kabululian. Invaluable-a-Lubhunir mahalaga. Jnvariable-a-Hin<li mababago.

Ironics-ronioal'O-Masaklap. Irony //-Kasaklajian; tuyo. Irradianre-n-Ningning; kai unman. Irradiate r I. u in \\anag- liwana.iran.
i

Irrational-rt-Di

ay<>n sa

kat<i\\ iran.

Invasion--Pagpaeok
ibang lupa.

ng

sundalo
.

sa

Invective-a-Maalipustain; nialait Invective-w-Alipusta; salitang mabigat. Inveigle-^-Tukyuhin; udyukan.

Irreconcilable-a-Hindi bubuti. Irrecoverable-a-Di makababawi. li-i-cdeemable-rt-HiiKli innkahabawi. Irreducible-a-Di >a >a \\ asan, 1 rrefutable-o-Di magkakaila.
1 1

JAN
Irregular-a-Hindi karaniwan; iba,t, iba;
di

257
Irritate- v-Yamutin;
di.

JEL
bagbagin;

humap-

matowid.

Irrelative-a-Walang interea. Irrelevant-a Di bagay 6 di

akma.

Irreligion-n-Kakulangan ng religion. Irreligious-a-Banday; walang religion. Irremediable-a-Di magagaling; siru.


Irreparable-rz

Hindi

magagaling;

di-

Irritation-n-Yamot; hapdi; poot. Irruption-n-Butlig; pagputok. Is-f-Ay; may; mag. Island -n-Pulo. Isle-w-Pulo. Isolate--z/-Ilayo sa iba; ibukod.
Isrealite-n-Taga Israel.
Issue-t;-Ikalat;

maiuuli.
Irrepressible a-Di masupil. Irreproachable-o-Di mapipintasin; lang pintas.

magmula; mangaling

sa

wa-

magbuhat.
Issae-w.-Pangyayari; paglabas. It-pro.-Siyn; iyon; iyan; ito; ire.
Italian-a-Italiano.

Irresistible-a Di makakalaban. Irresolute a- Alangan; urong sulong; sa-

lawahan; hindi

firine.

Irrespective-a- Walang pinipili. Irresponsible-a- Walang isasagot; di kai-

langan

in an a got.

Italian-n-Taga Italia. Italic-a-Nanukol sa Italia. Itch -z/'Humapdi; kumirot; kumire. Itch-n-Galis.

makakabawi. Irreverence-n-Kakulangan ng
Irretrievable-a-Di
lang.

Item-n-Bagay.

ga-

Itemize-v-Isulat
Iterate-t'-UHtin;

ng isaisa. gawing muli.

Irreverent-a-Walang
Irrevocable-a-Di
Irrigate-^- Patubigin.

galang.

mababago.

Iteration w-Pagulit. Itinerant a-Paglakadlakad. Itinerant n-Tawong mapaglakad.

Irrigjation-n-Pagpapatiibig. Irritability -72-Yamot; poot.

Itinerate-^-Lumakad at magdiscurso.
Itself-^;ro.-Iyondin; siyarin.
ina-

Irritable-a-Mayamutin; hapdi.

mapootin;

Ivory-n-Marfil.

Ivy-n-Lipay.

Tabber n-Salita na walang kabuluhan.


Jabber-v-Magsalita ng walang kabuluhan. Jack-n-Bansag ng ngalan ni Juan; Magdaragat; bandera; sota ng baraha. Jackanapes-n-Ungo; tawong malikot at

Janty-a-Magaan; makinis; mainam. January- n-Enero. Japan-w-Japon; pintang itim.

hambog.
Jackass-n Jumento; tawong ulol.

Japan f-Pintahin ng itim. Japanese- a-Nauukol sa Japon. Japanese-rt-Taga Japon; wika ng Japon.
Jar-^-Jaro; saro.

Jacket--Barong maikli. Jack kni f e-n-Laseta Jacobin-n-Fraile Dominico.


.

Jargon-n Salitang utal 6 di maintindihan. Jargon-w-Magsalita ng hindi maliwanag. Jaunt-tJ-Magpasial.

Jaculate- f-Itulag.

Jade n-Kabayong masama; babaying masungit.

Jade-r-Pumagal; pumagod. Jag-n-Bingaw; tinik; piraso. Jagged- a- Magaspang. Jaguar-n-Tigre Americano.


Jail-?A-Bilango;

Jaunt -Pasial. Jaunty-a-Makinis/ magaan; mainam.


Javelin-?i-Tulag;
sibat.

Jailer-n-Ang
Jam-xr-Jelea.
Jam--z/-Ipitin;

mamahala

kalabuso. sa bilango.

Jaw--Panga. Jawbone-w-Sihang; panga. Jay-n-Tawong bukid.


Jealous
gitin.
fl-Siloso;

mangambahin; maiin-

bugbogin;

kumapal

ang

tawo. Jamb-n-Gilid ng pinto.

Jangle-^-Kumalasing; makipagtalo. Jangle-n-Kalasing; pagtatalo. Janitor-n-Katiwala ng bahay. encargado; ang namamahala sa isang bahay.

Jealousy-n-Pangimbubo; ingit; hinala; pangamba; alapaap ng loob. Jean-n-Kayong magaspang; gris. Jeer-v-Uyamin; tuksuhin; hiya\vin. Jeer-w-Tukso; uyam; hiyaw.
Jehovah-n-Dios; bathala.
Jelly-n-Jelea.

33

JOU
Jeopardize-v-Ilagay sa panganib.

258

JUN

Jeopardy-^-Panganib.
Jerk-v-Batakin; ihagis Jerk-n-Batak.

na pabigla.

Jerky-a-Di panay.
Jest-n-Biro; laro. Jest-v-Biruin; magbiro. Jesuit-w-Jesuita. Jesuitic-a-Nauukol sa Jesuita.

Jounce--Galaw; untog; umpog. Journal-n-Pahayagan; dahon. Journey-w Lakad; viaje; Journey- v-Mag viaje; lumakad; kad.

mag

la-

Journey man-n-Trabajador; ang nag papaupa sa maghapon. Jovial-a-Masaya; malugod; maligaya; niaamo ang loob.
Joviality-Jovialness-n-Kasayahan;
kali-

Jet-w-Bukal. Jet-r-Lurnabas
Jetty-n-Muella.

ng

pabigla.

Jetty-a-Maitim; itim. Jew-#-Judio. Jevvel-w-Sangkap; brillante. Jeweler-n-Platero. Jevvish-<z-Nauukol sa Judio.

Jib-u-Umurong. Jibe-olbahin ang tuntungan ng sasakyan; magkasundo. Jiffy-w-Sangdali.


Jiggle-?;-Galawin;

gayahan. Jowl-n-Panga; pisngi; sihang. Joy-n-Kasayahan; kaligayahan; tuwa; kalibangan; katuwaan. Joy-y-Surnaya; maligaya. Joyous-Joyful-a-Masaya; natutuwa; malibang; mapagpatawa; mapagsiste. Joyless-a-Walang saya 6 kasayahan;

walang tuwa.
Joyfulness-w-Kasayahan; kaligayahan. Jubilant-a-Masaya; maligaya. Jubi lati on-n- Kasayahan
.

gumalaw; kalogin.

Jilt-n-Babaying salavvahan ang loob. Jilt-v-Dayain 6 hibuin sa pag ibig.


Jingle- oKumalasing; kumalog. Jingle-w-Kalasing; kalog.

Jubilee-w-Kapistahan. Judaic-a-Nauukol sa
Judio.

mga

Judio.

Judaism-n-Pananampalataya ng manga

gawa. Jockey-?/- Hibuin; dayain. Jocose-a-Masaya; palabiro. Jocoseness Jocosity--Kasayahan; biro; kalibangan. Jocular-a-Masaya; palabiro. kaligayahan; Jocularity-n-Kasayahan; pag tatawa; kalibangan; katuwaan. Jog-v-Sumagsag.
Job-n-Trabajo;
Jog-w-Sagsag.

Judge-n-Hukom; juez. Judge ^-Humatol; hatulan.


Judgment-n-Hatol;
hatol;
tol.

pasiya;
isip;

tuto;

pag

taros;

bait;

akala.

Judicative-a-May
Judicial-a
:

kapangyaring

huma-

Nauukol sa hukom.

Judiciary-a-Nauukol sa hukom. Judicious-a-Mabait; mahinhin; matalino; tahimik.


Jug-72-Lalagyan; lusaw.

Joggle-v-Kumalog; kalugin. Join-v-Idugtong; ikama; ilangkap; ilaihalo, igawgavv; pumipat; isama;


san.

ng manga bagay na

Joint-n-Hiwas; bias;

sanib;

bukongbu-

kong;
Joint-a

kasukasukuan.

Kasama.

Juggle-v-Magsalamangka. Juggle--Sa!amangka. Jugglery-n-Pagsasalamangka. Jugular-a-Nauukol sa liig 6 nan.


Juice-n-Katas. Juiceless w-Walang
katae.

lalamu-

.loint-i'-Hiwasin; biasin.

Jointly-tt^r.-Samasania; sabay sabay. Joist-n-Solero.

Juicy-a-Makatas.
July-w-Julio.

Joke-n-Biro

aglabi; badya. ,Toke-^-Magbiro; biroin; magbadya. Jollification-n-Pagsasaya; kasayahan. Jollity-J<)lliness-i/-Kasayahan; kaligaya-.

Jurnble-v-Haluin; guluhin.

Jumble--Halo; kaguluhan.
Jump-?;-Lumuudag; lumukso; magtalon;
turnalon;

han.
Jolly-a-Masaya; maligaya.

laktawin.

Jump-w-Lukso; lundag; talon; laktaw.


Junction-n-Sanib. Juncture-n-Sanib; dugtong. June-n-Junio.

Joltrt/'UmumpOg; tumulak; umuntog.


untog; tulak. Jcstle-f-Magninpog; bumanga; umuntog. Jostle-n-Umpog; untog; banga. Jot-n-Pirasong nninti; punto. Jot-r-Sumulat sa tandaan;. isulat sa tandaan.
Jolt-n

Umpog;

Jungle-n-Lasaw. Junior-a-Bata pa; binata.


.)uiiiority-?&-Pagkabata.

Junk n-Manga bagay na walang kabuluhan.

Jounce-^Galawin; uummpog.

259
Junket-n-Mamon; matamis.
Junket-?/-Magpiging. Juntas-Junta; katipunan; lupong.

Junto-n-Katipunan.
Juridic-Juridical-rt-Nauukol

sa

hucom.

lupang Jurisdiction-n-Kapangyarihan; sinukuban; lupang sinakupan.


Jury-a-Interino.
Just-ft-Tapat; matowid; ayon sa wiran; batibot; husto; sukat.

Justice-w-Katowiran; katampatan; kasukatan; kahustuhan. Justifiable-a-Dapat patawari; may katowiran. Justin* cation-n-Katowiran. Justify -c-Magbigay ng katowiran. Jut-v-Luminbutod; lumiko.
Jut-ra-Liko.

kato-

Juvenile-a-Binata.

Just-adtvSukat;

husto.

Juvenile-72-Bagong tawo; binata. Juvenility-w-Pagkabata.

Kail n Repolio. Kale-n-Repolio. Katy did-w-tipaklong. Keel-n-Puit ng sasakyan. Keen-a-Matalas; matalino; tuso. bantayin; ikalong; Keep-c-Alagaan;
ingatin.

Kindred-n-Hinlog;

manga kamaganak;

kamaganakan. Kindred-a-Magkamaganak.
Kine-n-Baka. King-w-Hari. Kingdom-n-Kabarian. King fisher-n-Lumbas. Kingly-a-Parang hari. Kink-^-Kunot.

Keeping- Ji-Pagaaiaga; pagingat. Keepsake-n-Kaloob; bigay; biyaya. Keepsecret-v-Huag sabihin-. Keg--Bariles na munti, Ken-n-Malaman; kilalanin; kumilala; karunungan; tanawan; pagkikilala.

Kennel-n-Kubo ng aso, Kept-r. imp. &p. p.-Iningat; binantay.


Kerchief-n-Alampay;
Kernel-n-Butil.
birang.

Kink-u-Kumunot. Kinky-a-Kumunot; makulot. Kins folk-w- Manga kamaganak. Kinsman-ii-Kamaganak na lalaki. Kins woman-n Kamaganak na babayi. Kip-?2-Katad ng bulo. Kirk-n-Sambahan.
Kirmess-n-Piging at pista. Kismet- w-Kapalaran. Kiss-w-Halik/ hagkan. Kiss-u-Humalik; halikin; humagkan. Kit-w-Pusang munti; kuting. Kitchen-n-Kosina.
Kite-n-Buladol.

Kerosene-n-Gas. Ketchup-w-Katsup; sarsa. Kettle-^-Kawali; kawa. Kettle drum-w-Kaja.


Key-n-Susi. Key-c-Susiin; isusi. Key hole-w-Butas ng susian.

Key

stone-n-Batong pansara ng arko. Kick-^-Sipa; sikad. Kick-v-Isikad; sumikad; sipain. Kid-n-Bata; tupang munti; kambing na munti.

Kitten-n-Kuting. Knack-n-Tuto; karunungan; bait. Knap-^-Dulo; dungot. Knarl-7z-Mata ng kahoy.

Knave-n-Tawong masama;

tawong ha-

mak

6 mahalay.

Kidnap-u-Bihagin; bumihag. Kidney-n-Bato ng katawan. Kill-v-Pumatay, patayin.


Killing-n-Patawan.

Knavery-w-Gawang masama 6 mahalay. Knavish-a-Mahalay; masama. Knead-v-Masahin; magmasa. Kneading-n-Pagmamasa.


Knee-n-Tuhod.
kilo.

Kiln-n-Hurno. Kilo Kilogram-n-Kilogramo;

Knee cap-n-Bayugo.
Kneel-7/-Luinuhod.

Kin-n-Kamaganak.
Kind-n-Clase; lahi.

Kind-n-Mabuti ang
pagpitagan.

loob; mabuti; ma-

Knell-n-Tugtog ng kampana. Knelt-v.imp cfc^._p.-Nakaluhod; lumuhod.

Knew-^.

i'wj9.-Nalaman;

kinilala.

Kinder garten-n-Escuela nang mga bata.

Knickerbockers-w-Sa)awal na putot.

Knickknack-n-Bagay na walang halaga.


Knife-n-Laseta;
batavia.

Kindle-v-Sunugin; sindihan; magsindi. Kindness-7Z-Kabutihan ng loob; kabutihan; pitagan; hinhin.

Knife-v-Hiwain ng laseta; saksakin. Knit-u-Isama; gumanchillo.

LAt>

260
maravvasan

LAN
Know-n-Malaman; kilalanin; matutuhar

Knitting-n-Paggaganchillo. Knives-n-Mga laseta 6 batavia. Knob-?i-Buhol/ tangan ng pinto. Knock-72-Tugtog; tuktok; bungo4 dagok; katog.

Knowing
tuso;
to;

rt-Bihasa;

marunong; matala:
ti

matalino.

Knowledge-n-Karunungan; dunong;
bait.

Knock- v-Tumuktok; bumungo; dagukan; kumatog.


Knoll-n-Tugatog; pugpog; gulod. Knot-n-Buhol; tali; mulinol; talibugso. Knot-v-Buhulin; magbuhol; humulmol.

Knuckle-n-Buko ng kainay. K u ck e - ?;- S n n u ko Knurly-a-Magaspang. Kraal n-Nayon; kulungan ng


11 1
i
.

elepai

Knotted--Mabuhol. Knotty -a- Mabuhol,

te.

Kreosote--Kreosote.

La-n-La. Label-w-Tanda.

Lady likfi-a-Binibini;

mabait;

malu
pini

Label -t'-Ilagay ang tanda. Labial-a-Nauukol sa labi.


Labial-w-Salita

na ugali. Lady love-n-Ang nililigawan; ang


ngangasavva.

ng

labi.

Lady ship-n-Binibini.
Lag-a-Huling: katapusan.

Labor-w-Trabajo; gawa. Labor-v-Magtrabajo; guinawa; pumagal.

Lag-u-Magpabaya.
Laggard-/i-Tawong tamad 6 pabaya. Laggard-a-Tamad; mabagal; marahar
hull.

Laborer-n-Ang magawa.

nagtatrabajo;

ang gu-

Laborious-a-Mahirap; matrabajo. Laboratory -n-Labatorio. Labyrinth-?t-Lugar ng maraming Iandas.

Lagoon-w-Dagat dagatan.
Laid-7A imp. ifej?.j>.-Nilagay; nakalaga; Lain-?;. ;?.>. -Nilagay; nakalagay.

Lace-n-Puntas; panali. Lace-a-Talian; ilagay ang puntas. Lacerate-?/ Hi wain; pilasin; wahiin. Laceration-n-Paghiwa; pagwahi; hiwa;
pilas.

Lair-n-Hihigan ng hayop sa damo. Lake n-Dagat dagatan.

Lamb n-Tupang

muriti.

Lambkin-n-Tupang manti. Lambent-a-Makintab; makisap.


Lame-a-Pilay; niapilay; hiwid; hingkoi Lame-77-Pilayin; pumilay; hurningkoc
hivvirin.

Lache-n-Katamaran. Lachrymal-a-Nauukol sa luha. Lachrymose-a-Maluha. Lack-v-Kumulang. Lack-w-Kakulangan; kulang kakajmsan; pagkulang. Lacking-w-Pagkulang.
Lacker-Ji-Varnis.

L at-key-n- Ay udante. Laconic-a-Maulol; loco. Lacquer- n-Vami s. Lacquer-j;-Pahiran ng varnis; varnisiii;


magvarnis.
Liicrynial-a-Nauukol aa luha. Lactation-w-Pagpasuso. Lacteal-a-Nauukol sa L atns.
r

Lameness-n-Kapilayan; pagkapilay. Lament-t?-Manangifl; dumaing; mana< hoy; tnmangis. Lament-?<-Tangis; daing; panaghoy; ps nambitan. Lainentable-a-Mahaba^;; kaawaan. Lamentation-n- Daing; hibik; panumb tan; panaghoy. Lamp-n-Ila\van; lampara; ilaw.

Lamp black-n-Uling. Lampereel-n-Palofl,


Lampoon-n-Uyam. Lance n Tulag; sibat.
Lanci'-u -Sibatin;
'

Lactean-Lacteons-a-Magatas. .a. tescent-a-Magatas.


1

tula-in.

Lad I'.atantr lalaki. Ladder-n-Hagdanan.


>/

Lancet*ft-LaB6tang j)anai:ra. Lunch p-Itulag; salapangin.

Land-n-Lupa,
Land-?;-lIujj;ay sa punirpan.ir;
isa.lsad.

l.ade-v-Ipasan;

ilulan.

Lading-n-Paglulan; pagpasan. Ladle ^-Sandak. Ladle- f-Sandukin; magsandok. Lady-wB.nibini, babaying ginoo.

Landed

May
1

niarainini; lupa.

Landing ->j- )oongan. Landlord-n-Ang may uri nj> buhav pur.uluyaii (lalaki}.

hotel

261
League-v-Magtipan; magtipon; ilakip, Leak-n-Tulo; talas. Land lady-n-Ang may ari ng hotel 6 bahay panuluyaii (bdbayi).
Latter- a-Huli,

LfiA

Laterly-a<it-\-Sa kahulihan. Laud-fc'-Purihin; niagdivvang. iT/aud-w-Pagpuri; puri; lualhati.

Land mark-n Muson.


Lane-n-Daan.

Laudable-a-Dapat purihin.
Laudation-w-Pagpuri. Laudato ry-a-Dapat p uri Laugh-n-Tavva.
1

Language-n-Wika;

salita.

ii

Languid-rt-Mahina; inalata; payat. Languidness-n-Lata; kahinaan; kapayatan.

Laugh-v-Tumawa.
Laughable-a-Matata wani n makatata \va nuipagpatawa. Laughing-n-Tawa. Launch-w-Lancha; vaporsito. Laurch-u-Dumapilas; magmula. Launder-^-Maglaba; Launderer-n-Maglalaba; labandero. Laundress-n-Labandera. Laundry-n-Palabahan. Lavatory-a-Nauukol sa paglalaba. Lave--z/-Huasin; maligo. Lavatory-n-Hilamusan; lavador. Lavender-n-Kulay purpura.
;
,

Languish-r-Lumata; humina pumayat.


Larguor-n-Lata; kapayatan; kahinaan. Lank a-Payat; mataas. Lantern-w-Parol; laterna.

Lap-w-Kandungan;

sinapupunan.

Lap-u-Dilain. Lapel-w-Tiklop ng damit. Lapse-v-Puang: likat; paglipas. Lapse-v-Lumikat; lumipas.

Lar board-n-Ang gawing

kaliwa

nang

sasakyan. Larcency-n-Pagumitj pagnakaw. Lard-v Mantika. Lard-c-Mantikahin.

Laver-n-Batia.

Lavish-a Sagana:
burara.

labis;

mapagmamasa;

Larder-n-Banguera. Large-a-Malaki; dakila. Largeness-n-Laki; kalakihan.


Lariat-/.-Silo

Lavish-v-Itapon;
rara.

mag

sabog;

mag

bu-

ng

lubid.

Lark-n-Batobato; kabiruan. Lark-i'-Magbiro. Larva-Larvea-n-Uod.

Law-n-Utos; ley. Lawful-a-Ayon sa utos 6 Lawfulness-n-Pagkakaayon


ran.

ley.

sa

katowi-

Larny x-n- Lalamunan.


Lash-n-Latigo; pilikmata Lash-v-Talian.
Lass-?t-Batang babayi.

Lassitude--Kahinaan;kapaguran;pagod.
Lasso-n-Silo. Lasso-v-Siluin.

Lawless-a-Laban sa ley 6 utos. Lawn-n-Bakuran. Lawsuit-n-Usap; pagtatalo; pag usap. Lawyer-n- Abogado. Lax-a-Pabaya; tamad. Laxity-Laxness-?i-Katamaran; kapabayaan.
Lay-i; imp.-Himga; nahiga. Lay-7/-Ihiga; ilagay. Lay-w-Kanta; awit.

Last-a-Huling;
san.

kahulihulihan;

katapu-

tumagal. Lasting--Matibay; di masisira; matagal.


Last-w-Li-ilan.

Last-v-Tumigas;

Lastly-odtvHulinghuli; sa kahulihuhan. Latch -n-Kandaro. Latch-i'-Ikandaro. Latchet-n-Tali ng sapatos.


Late-a-Bago; huling.
Late-a(iy.-Tanghali;

Layer--Suson. Laxiness--Katamaran; kapabayaan; ligalig; kakuparan. Lazy-a-Tamad; p?baya; alisaga; batugan; mabagal; ayaw magtrabajo. Lea-n-Bukid na pastulan.
Leach-n-Linta.

gabi

na.

Lead-^-Akayin; umakay; tamuhin; unahan.

Lately-odo.-Ngayon lamang. Latency-w-Kalabuan. Latent-a-Di makakita; malabo; tago.

Lead--Unahan; pamumuno.
Lead-w-Tinga. Leaden-a-Tinga; may halong tinga. Leader-n-Pangulo; puno. Leaf-n-Dahon.

Later-a-Mayamaya pa; hull


Latest-ft-Kahulihulihan.

pa.

Lather-w-BuIa ng sabon. Lather-^-Magpahid ng sabon.


Latin-n-Latin.

Leaf-v-Lumago ang

dahon.

Latin-a-Nauukol sa
Latitude-?i-Layo

latin.

sa hilagaan

sa

ti-

mugan.

Leaflet-w-Munting dahon. Lep f y-a-Madahon. League-n-Layo ng isang oras ng kapisanan; katipunan; tipan.

lakad;

262
Leak-v-Tumulo; tumalas. Leakage-n-Tulo/ pagtulo. Leaky-a-Larot. Lean-v-Ihapay; ipahalang; Lean-a-Payat.
lalagda.

LEX
manga mag-

Legislature-w-Katipunan ng

Legitimacy--Katunayan.
ihiling.

Lean-n-Laman.

Lean to-w-Pakpak; sibi. Leap-^-Lumundag; lumukso.


Leap-n-Lundag; lukso. Learn-n-Magaral; matuto. Learned-a-Marunong; matalas; matalino,t, bihasa.

Legitimate-a-Tunay; totoo. Leisure-n-Kalibangan; lugar; na walang gawa. Leisure-a-Walang gawa. Leisurely-t-Dahandahan. Lemon-^-Limon; dayap. Lemonade-ft-Limonada.

panahon

Lend-v-Magpahiram; Length-w-Haba.
Lengthen-7/-Habaan;
batakin.

pahiramin.
unatin;

Learner-n-Ang nagaral. Learning- w-Karununga; paham; dunong. Lease- v-Ipabuis; bumuis. Lease-n-Kasulatan tungkol sa pagbuis.
Leash-n-Panali; suga/ tatlo. Least-a Kauntiuntian. Leather-w-Katad. Leather a- Yari ng katad. Leathery-a- Parang katad.

banatin;

Length ways-ac?^.-Pahaba. Length wise-acfo.-Pahaba.


Lengthy-a-Mahaba. Leniency-n-Awa; habag. Lenient-a-Mahabag; maawain. Len/ity--Awa; habag.
Leiit-u. imp.

& p.

^.-Ipinahiram; nagpa-

Leave-r-Maiwan; tirahin; magtira; bitiwan; ipahintulot; umalis; pahintulotin.


Leave-n-Pahintulot; kapahintulotan.

hiram. Lent-72-Kuaresma.

Leaven-n-Lavadura.

Leaves-w-Manga dahon ng kahoy. Leavings-#-Ang tinitira; Pinagpilian. Lecture-7z-Discurso; pangungusap.


Lecture-i'-Magdiscurso; pangusapin. Led-v. imw.-& p. ^?.-Inakay.

Leonine-a-Parang leon. Leopard-n-Leopardo. Leper-w-Lepra.


Leprosy-n-Sakit na lepra; san lazaro.

Leprous-a-May sakit na lepra; nauukol


sa Lepra. Less-a-Kulang; kapos; liban. Less-ady.-Kapos; bukod pa. Lessen-v-Umunti; kumulang; bumawas;

Ledge-w-Paris.

Lee-^-Latak ng alak.
Leesh-n-Linta.

Leer-r-Tumingin ng pabastos. Leer-w-Tingin na bastos. Lee ward-aSv.-Sa gawi na may hangin.


Left-2/.
Jis.

imp.

&

bawasan. Lesser n-Ang munti. Lesson-n-Leccion; pinagaralan. Lessor-n-Ang nagpapaupa ng bahay.


Lest-cowji'.-Baka sakali.

p. ^?.-Iniwan; tinira;

uma

Left-a-Kaliwang. Left-w-Kaliwa. Left hand-w-Kamay na kaliwa. Left-handed-a-Sanay ang kamay


kaliwa.

Let-v-Ipahintulot; abalahin.

pumayag;

m a wan
i

Let-Abala.

na

Lethargic-a-Nagaantok; palaantok. Lethargy-w-Antok.


Letter-n-Sulat;
letra;
titik.

Leg-w-Hita.

Legacy-n-Mana. Legal -a-Matowid; Gobierno.

ay on sa

utos

ng

Letter-f-Letrahin; titikan; isulat. Lettuce-w-Litsuga. Levant-a-Nakatayo; nakatindig.

Legalize 7/-Ilagay sa Katowiran. Legality -w-Katowiran. Legate -n- Pi ntakasi. Legatee-w-Ang tumatangap ng inana.

Levant r-Umalis; lumayas. Levee-Ji-Panharang ng tubig.


Level-a-Patag; pantay.

Legator-w-Ang nagpamana. Legend-w-Awit; kuento. Legendary-a-Nauukol sa awit. Lager de main-w-Salamangka.


Legible-a- Makababasa.

Level z/-Patagin; pumatag. Level-n-Kapatagan; kapantayan. Lever-z;-Panghikuat; panghuit; pangispike.

Levity-n-Gaan.
Levy-t-,Buis.

Legion-n-Hukbo; bunton ng tawo.


Legislate-t;-Maglagda

gumawa ng

utos.

hamak; mahalay. Lewdness-w-Kalibugan; kahamakan; ka_


halayau.
Lexical-a- Nauukol

Levy-v-Ipabuis. Lewd-a-iMalibog;

Legislative-a-Kauukol sa paglalagda.
Legielation-n-Paglagda.

sa

salita,

6 'lexion-

LIG
Lexicographer-n-Ang
diccionario.

263

LIO

gumagawa
ng

ng

Lexicography-n-Paggagawa
nario.

diccio-

Lightneas-n-Gaan; kagaanan; kaliksihan Lights-n-Baga. Ligneous-a-Yari ng kahoy; parang kahoy.


Lignite^n-Uling.

Lexicon-n-Diccionario.

Liable-a-Mahiling; mahangad.

Like-o-Magkaparis; kawanki; kaparis.


Ijike-adv. -Paris; nga; rin. Like-c-Umibig; ibigin; giliwin;

Liar--Tawong mapagsinungaling. Libel-n-Pagwiwika ng katampalasanan.


Liberal-a-Magandang loob; mapagampon sakapwa.
Liberal n-Liberal.

gumiliw;

magustuhan; maibigan.
Liking-n-Nais; pita; gusto; nasa.
Likely-affc/.-Marahil.

Liberality--Kagandahan ng loob; kalak-

han ng puso. Liberate u-Pawalan; timapatawarin; wain; palayainLiberation-w-Pagkawala; pagpatawad; tawad,


Liberty-n-Kalayaan; timawa; pahintulot.
Lice-n- Manga kuto. License-n-Licencia; tulot.

Liken-u-Iparis; tumulad; itulad. Likeness-n-Kaparisan; tingin sa lagay; pagkakawanki.

labas;

Like wise-adtvGayondin; naman.


Lilac-n-Lila.

Limb-n-Sanga; hita 6 baraso. Limber-a-Malambot.

License-i;-Ipahintulutin;

tulutin;

ibigay

ng

licencia.

Lick-/>Dilaan. Lick- si-Pagdi dilaan .

Lid-K-Tungtong;

talob;

takip; panakip.

Limber- r-Lumambot. Limbo--Bilango. Lime-w-Apog. Lime-w-Limon dayap. Limekiln-w-Gawaan ng apog. Limestone-w-Banton apugan. Limit w-Hanga; hanganan; wakal;wakas;
gilid; baybay; danay. Limit- n-Ilagay ng hanga magtaan. Limitation-w-Paghanga; paglalagay hanga. Limitless-a-Walang hanga.

Lie-?/- VTagsinungaling.

Lie-n-Kasinungalingan. Lief -adz/.-Nakahi ling.

ng

Liege-n-Nauukol sa buis. Liege n-Mayari 6 encargado ng.lupang


buisan.
Lien-w-Fianza; katibayan. Lieu-w-Lugal; lugar.

Lieutenancy-n-Kalagayan tiniente.
Lieutenant-n-Tiniente.

Life-n-Buhay; kabuhayan. Lifeless-a-Walang buhay; patay; payat; mabagal. Lifelike-a-Parang may buhay. Lift-iJ-Itaas; buhatin; damputin; ibangon. Lift-n-Tulong; ampon; pagbuhat.
Ligarnent-;z-Anat;
litid.

Limp-w-Hingkot; iko. Limp-u-Humingkod; umiko. Limp-a-Malambot. Limpid-a-Malinaw maaninag; makintab; maliwanag. Limpidity-Limpidness n Kaliwanagan;
-

liwanag; kintab, aninag.

Linchpin--Tarugo;

susi.

Line-v-Guhitin; gumuhit. Line-w-Lubid; rienda; guhit; taludtod. Lineage-w-Lahi; hinlog; kamaganakan

kanunuan.
Lineal-a-Nauukol sa guhit.
Lineament-?i-Hitsura. Linear-a-Nauukol 6 parang guhit.

Ligature-n-Pamigkis. Light-n-Apoy; ilaw; liwanag;

araw.
maliksi;

Light-a-Magaan;
mabilis.

maliwanag;

Linen -n-Hinabing mangi.

lino;

linso;

kayu-

Light-v-Sindihan; magsindi. Lighten-u-Bawasan; gaaning; g u a a n luminaw; lumiwanag; kumidlat.

Linger-u-Lumuat; magluat; tumagal. Lingering w-Pagluluatan; luat; hinayang.


Lingering-a- Mahinayang.

Lightening-n-Pagpapagaang;pagpalina\v;
pagliliwanag. Lightning-?i-Kidlat
tik.

Lingual-a-Nauukol sa dila. Linguist-n-Ang tavvong marunong

sa

ng

lintik;

lin-

manga

wika.

Linament-w-Gamot na pamahiran.
Lining-n-Aporo.
Link-/z-Silo.

magaan ang ulo. ^ight-headedness-w-Kagaanan ng ulo;


Light-headed-a-Hilo;
pagkahilo. Light-hearted-a-Masaya;
loob.

Link--6/-Idugtong.

magaan
isip.

ang

Lint-n-Pamigkis ng sugat. Lion-w-Leon.

Light-ruinded-a-Magulo ang

Lioness-n-Babaying leon; inaling

leon.

LOA
Lip-n-Nguso;
labi.

264

LON

___

Lipothymy-n-Himatay.
Liquation-n-Pagtunaw. Liquefraction-72-Pagtutunaw. Liquefiable-a-Matutunaw; malusaw.

Liquid-a-Malabnaw.

Liquid-n-Anomang bagay nalusavv. Liquidity -n-Kalabnawan; pagkalusaw. Liquidate-r-Humiwalay; magbayad. Liquidation-n-Hiwalay; pagbayad.
Liquor-n-Alak. Lisp-?y-Umutal. Lisp-w-Kautalan. List-n-Listahan; tandaan.
List-f-Maglista; ilista; listahin. Listen-z/-Batyagin; pakingan; duminig;

Loan- w- Hiram; anomang bagay na ipinahiram. Loan-t:-Magpahiram; pahiramin. Loath-a-Ayaw; walang; gusto. Loathe-f-Mamuhi; yumamot; masamain. Loathful-rt-Makayayamot; masuklamin. Loathing-w-Suklam; kasuklaman; yarnot; kayamutan; dalamhati. Loath some-a-Makayayamot; masusuklaman: madiri; muhiin. Lobate-a-May ngipin. Lobby-n-Silid na munti.
Lobe-n-Tainga.

Lobed-a-Parang tainga.
Lobster-ft-Hipon dagat. Local--Nauukol sa isang lugar.

marinig; makinig. Listener-n-Ang nakikimatyag.


Listless-a-Pabaya; tamad; inahina. Lit-r. z'wp.-Sinindihan; tumuntong;
niga.
si-

Locality--Lugar. Locate-y-Lumagay; Location-n- Lugar.

hanapin.

Loch -n- Dana vv.


Lock--Seradura.
Lock-i Isara; isusi. Locker-n-Baul; kaban. Locksmith-Ji-Ang gumagavva
dura.

Litany-n-Dasal; litania.
Liter-Litre-tt-Litre.

Literal-a-Ayon sa salita. Literary.-a-Nauukol sa sulat 6 sa libro.

ng

sera-

Literature-n-Manga libro; karunungan; dunong. Lithe-a-Malambot; maliksi.


Lithesome-rt-Maliksi.

Locket-w-Kayrel. Lockup-n-Bilango; kalabuso. Locomotion-n-Kilos; galaw.

Locomotive-w-Makina ng tren.
Locust-w-Balang; kuliglig. Locution-n-Salita; pangungusap.

Lithograpb-f-Magdibuho; isulat sa bato. Litigant-o-Nauakol sa usap.


Litigant-7i-Ang nag uusap. Litigate-L--Mag usap. Litigation-w-Usap; talo. Litter-n-Arag arag; kalanda.
Litter--t/-(iuluhin.

Little-a-Munti; maliit; kaunti. Little-w-Kakaunti. Live-v-Burnuhay; tumira; tahanan.

Lode-n-Daan ng tubig, Lodge-n-Bahay: kubo. Lodge-f-Magpahinga. Lodger-w-Ang sumusuno, ang tumitira sa bahay ng kapwa. Lodging--Tulnyan; bahay. Lofty-a-Mataas: palalo; dakila mayabang. Log-n-Troso: puno ng kahoy. bordon. Log-7/-Magtaga at maglabas ng mga kahoy.

Live-a-Buhay; bnhay ang loob; masaya. Livlibood-w-Hanapbubay; ikinabubuliay. Livel ong-a-Sa habang buhay.
Lively-a-Maliksi; masigla; hay ang loob.

malikot;

bu-

Logger head-w-Tawong mapurol ang


ulol.

isip;

Liveliness-w-Kaliksihan; Lively-.odz'.-Kasayasayd Liver-w-Atay

sigla; liksi.

Lo.iric-?i-Dunong;

karununuan.

Loi^ical-a-Marunong.

Lives--Mga buhay.
Livid -f/-Mapula; kulay talong.

Logician-w-Tawong marunong. Logwopd-R>Kahoy na mapula.


Loin-?? -Sinapujiunan;
singit;

balakang.

mabuliay. Living-n-Kabuhayan; pagkabuhay.


Lix.ard-n-Tuko; butiki; l>aya\vak.
Loal-w--rij;at; lulan.
I.'iad-'-.Ilulan;

Li ving-rt- Buhay;

Loiter-v-Magpabftya-gamayongayon;
alisaga.

mag

Loiterer-n-Tawong tamad Loll-i>Magpabeya.

'>

pabaya.

ipasan;

kargabin;

mag-

Lone-rt-Bugtiini;

na.u'iisa.

lulan.

Loaf-w-Tinapay na nialaki. Loaf-v-Mag alisaga; magpabaya. Loafer-?i-Hampas lupa; tawong pabaya at tamad.

Lonely -^-Majtauirlaw: malangkot; walanir kasama; nagiisa. Loneliness-^ -Kalun^kutan; kapangla


\vaan.

Loam-n-Lupang

itim.

Lonesome-a-Malungkott mapanglaw Long-a-Mahaba.

LOU
Long-i'-Mainip; kainipan:
nais.

285

LUG

Longevity-??-Kahabaan ng buhay. Long-lived r/Mahaba ang buhay. Longsbore-rt-Nauukol sa buybay dagat. Long-sighted-a-Malinaw ang tingin; 6 mata; matalas; matalino; tuso.
LoDg-Buffering-a-Matitiisin.

Lousy-a-Makuto: kutuhin. Loul-n-Tawong; ulol 6 ligalig.


Loutish-a-Ulol; bindi marunong.

Lovable-a-Maiibigan. Love--Pagibig; kaibigan;


suyo; ligaw; pagsinta.

paglingkod;

Long-suffering n-Pagtitiis. Long-tongued-rz-Mahaba ang

Love-v-Sintahin; ibigin; nmibig; snminta; lumingkod; ligawin; lumigaw; sudila;

masa-

muyo.
Loving-a-Maibigan. Loveless -a-Walang umibig;
gan. Love lorn-a-Nai wan
di maibi-

Long ways rt<f?:.-Pahaba. Long-winded-a-Mahaba ang hininga; malakaa ang ba.ua. Long wise-rt-Pahal>a.
Look-r-Tumingin; tanawin; tumanaw.

ng lumigaw. Lovely--Maganda; mainam. Lover-n-Ang lumiligaw; ang sumisinta


6 Inmilingkod; manininta.

Look -n-Tin gin;

hitsura; lagay.

Looking- glass-n-Salamin.
Looks-?i Hitsura.

Low-a-Mababa; hamak; mababaw; paslit; walang pinagaralan.

Lookout-n-Bantay; Loom-n Habihan.


Loom-i/'-Sumipot;

tanod.

Low--Iyak ng baka; unga. Low-arZu.-Kadustadusta.


Low-v-Umunga. Lowbred-a-Hamak; mababa ang pinangalingan. Lower -a- Mababa pa.
Lower--t/-Ibaba;
pis;

lumitaw.

Loon-M-Tawong masama.
Loop--Silo; buhol; bilog.
Loop-r-Siluin.

hamak
umim-

Loopbole-n-Butas sa kota. Loose-a-Bugnos; maluag; lubag; tali pandas. Loose-v-Lurnubag; lumuag. Loosen-v Luagin; kalagin; bnmugnos. Loot-n-Ang ninakaw. Loot--6/-Manduit; nakawin.
Lop-u-Putlin; putulin; iklian.

ilusong;

ibsan;

yumuko.

Lower most-a-Kababababaan.
Lowery-a-Maulap; mapanglaw; malungkot.

Lowland-n-Lupang mababa
Low-lived-a-Hamak; bastos. Lowly-a-Mababa. Lowness-n-Kababaan.
Low-spirited-a-Mabagal;
loob;

at patag.

Lop-a-Nakasabit.

Lopeared-a-Mahaba ang

tainga.

mahina

ang

Loquacious-a-Masalita: masabi; matabil. Loquaciousness -n-Kalagayang masalita.

Loyal
loob.

malungkot. -Ayon sa katowiran; tapat ang

Loquacity-n-Pagsasalita ng marami. Lord-n-Dios; Bathala; Ang May kapal.

Lord-v-Ang namamahala. Lord-c-Mamahala.


Lordly-a-Mataas;
dakila.

Loyally-a-Tapat. Loyalty -n-Katapatan ng loob; pagkaayon sa katowiran. Lubber -Tawong bastos 6 hamak.
Lubricant-a-Malangis. Lubricant-n-Langis. ]^ubricate- c-Langisin. Lubricous-a- Madulas.

Lore-n-Karunungan; dunong. Lorn-a-Iniwan.


Lose-u-^Iawala;
iwala;

iligaw;

matalo;

maligaw; rnalugi. Loss n- Ang nawala; pagtalo; ang natalo; kawalan; lugi. Lost-a-Nawala; natalo; naligaw. Lot-w-Kapalaran; pagkataon; solar; bahagi; karamihan; danii.
Loth-rt-Ayaw.

Lucent a-Maningning;
sap.

makislap;

maki-

Lotion

-Gamot na pamahid.
rifa.

Lucid a-Makintab; maningning; makislap; makisap. Luck-n-Kapalaran; palad. Luckless-a-Walang kapalaran; sawing
kapalaran. Lucky-a-Mapalat. Lucrative-a-Pakikinabangan; matubo; Lucre-n-Pakinabang; kayamanan. Ludicrous-a-Matatawanin. Lug-n-Tainga. Lug-i?-Dalhin; magdala, Luggage-n-Baon; ang dinala sa viage. Lugubrious-a- Ma lungkot.

Lottery-n-Loteria;

Loud-a-Malakas.
Loud-fldt7.-Malakas.

Lough n-Dan aw.


Lounge--z/ Magalisaga;

magpabaya.
tigagal.

Lounge-?j-Sandalan; hiligan

Lounger-n-Tawong tamad: 6
Louse-a-Hanip; kuto.

34

MAE
Lukewarm-a-Malakuko; malagamgam.
Lull-^-Tumahimik; tumigil.
Lull-^-Tigil.

266

MAG
Lurch-77-Kumilos. Lurch-^- Kilos na bigla. Lure-f-Hibuin; dayain. Lure-^-Hibo; daya. Lurid-a-Maputla; maputi. Lurk-^'-Harangin humarang. Luscious-a-Masarap: matamis.

Lullaby-n-Awit

Lumbago
kang.
kang.

w-Sakit

ng gulugod

at bala-

Lumbar-a-Nauukol 6 malapit sa bala-

Lumber-n-Manga

tabla;

kahoy.

Lush-a-Puno ng katas. Lust--Pita; nais; nasa; kalibugan


kasalahulaan.
Lust-2/-Magnasa. Lustful-a-Malibog; mapagnasa. Luster-rc-Ningning; kintab; kisap. Luistiness-n-Lakas; liksi. Lustrate-c-Linisin; dilagin. Lustre-w-Ningning kintab; dilag. Lnsty-a-Malakas.

Lumber-T/-Magkahoy. Lumber man-w-Mangangalakal ng kahoy;

magkakaboy. Lumbering-n-Pangangahoy. Luminary-a-Nakaliliwanag. Luininous-a-Malivvanag; maningning; nakaliliwanag.

Lump-w-Bukol; tangkal. Lump-u-Eumukol; magtangkal. Lumpy-a-Man tangkal; mabukol. Lunacy-Kaululan. Lunar-a-Nauukol sa buan.
Lunatic-a-Ulol; loco; maulol. Lunatic-w-Ulol; tawong maulol.

Luxuriance-n-Kalaguan; kasaganaan. Luxuriant-a-Malago; masagana; mayabong. Luxuriate-u-Lumago; sumagana, Luxury-n-Kasaganaan; kalaguan. Luxurious-a-Sagana; malago; husto.

Lunch-w-Minindal. Lunch-z/-Magminindal. Luncheon-w Minindal. Lung-n-Baga. Lunge-n-Tulak; saksak.


Lunge-v-Itulak; isaksak.

Lymph-n-Bukalan ng
Lynch-v-Bibitayin.

tubig.

Lynx-eyed-a-Matalas ang mata. Lyre--Lira. Lyrest-n-Ang marunong tumugtog


lira.

sa

Ma- I ma; inang. Ma'am-M-Binibini; babaying maginoo.


Macadamize-^ Lagyan ng batong durog
sa lansangan.

Magazine-n-Taguan ng manga
polvo.

bala at

Magdalen-n-Putangbumabait. Maggot-w-Uod; tiis.

Mace-n-Tungkod;

palo.

Machine-w--Makina.

Maggoty-a-Manod/ may Magi--Mago.


Magic-;z-Salamangka.

tiis.

Machinery-n Makina. Machinist-w-Ang marunung puni sa makina.


Mackintosh-n-Capote.

magkum-

Magician--Mago.
Magisterial-a-Nauukol sa maestro; kapangyarihan.

may
6

Mad-a Galid;

ulol;

hunghang.
binibini.

Magistracy-?i-Katungkulang Jnez

Mad-v-Pagalitin.

hukom.
Magistrate-n-Hukom; jnez.

Madam-n-Pabaying ginoo;

Madcat-a-Maharot; vvalang takot; inangahas. Madden-v-Pagalitin. Made-v. imp. & p. jp.-Ginawa; niyari. Mademoiselle-w-I)alaga; binibini.

Magnanimity-n-Kagandahan ng loob; raagandang kalooban. Magnanimous -a-Maa\vain; mapagamptin; rnagandang loob; magaling. Maumite-w-Tawong dakila at mayaman.

Mad house-n- Auspicio.


Madman-n-Ulol; tawong
ulol.

M uMiesia-n- Magnesia. may Magnet-n-Bato na pangh inang.


; i

batobahfiii;

Madnes8-/*-Galit; kagalitan.

Magnetic-Magnetical-o-May
N'ir-

batobalani:
j>a

Madonna-w-Larawan ng mahal na gen na si Maria.


Maelstrom-n-Uliuli.

Maestro-w-Maestro.

niapaghinayanir. 3Iagnetize-v-Lagyan ng batobalani; hinayangin. Magnifiable-a-Magpalaki.

267
dakila; Magnific-a-Malaki; marangal; marilag. karilagan. Magnificence-7Z-Kadakilaan; Magnify ~v-Magpalaki; dagdagan; ilmnyi; itanyag; painamin; purihin.

MAN

Malignant-n-Tawong masama.
Malignity-72-Kasamaan, kabastosan.

Mall--Panbayo.
Mall-z/-Magbayo; bayuhin. Mallard-w Patong malaki. Malleable-a-Makunat.

Magnitude-n-Kalikahan; kadakilaan karangalan.


Magpie-7i-Martinez.

laki;

Mallet-n-Panbayo. Mai practice-w-Masamang pagsanay.

Mahogany-w-Narra; asana.
Maid-n-Dalaga; alilang; babayi. Maiden-n-Dalaga. Maiden a-Nauukol sa dalaga.

Mai practice- v-Magsanay ng kasamaan. Malt--Palay na binabad sa tubig na


mainit.

Maidenly-a-Parang dalaga.

Mai treat- v-Lampastanganin; Mai treatment-n-Tampalasan


tanganan.

alipustain. 1 a p a s-

Maid servant-;/- Alilang babayi.


Mail-w-Correos.

Mail-v-Ilagay sa correo. Maim-tr-Pilayin; saktan; bugbugin. Maim-w-Sakit; kapilayan; bugbog.

Mamma-n-Ima; inang. Mammal-n-Hayop na malaki. Mammon-w-Yaman; kayamanan. Mammoth- a- Malakingmalaki.


Man-n- Lalaki;
tawo.

Main-n-Lakas.

Main-a-Unang; principal. Mainland-n-Lupa malayo sa dagat. Main spring-??- Kuerdas ng orasan. Main stay-;z-Katulong; kupkop. Maintain-v-Batahin; tumagal; umalalay;
ingatin; manatili; ipaglaan; ipagtangol.

Man-v-Mamahala. Manacle-n-Pangapos ng karnay. Manacle-v-Gapusin ang karnay. Manage-v-Mamahala; ulogin; ipatnugot;


galawin;
palakarin.

Maintenance-n-Kupkop; abuloy; pananatili;

Manageable-a-Madalin ulogin 6 palakarin. Management-w-Parnamahala; ulog; p&la


kad.

alalay.

Maize-w-Mais.
Majestic-a-Mataas; dakila; marangal.

Ma jesty-n
taasan.

Kadakilaan;

karangalan;

ka-

Mandate-n-Utos. Mandatory-a-Nauukol sa utos. Mandible-w-Sihang; panga. Mandrel-n-Bara ng bakal.


Mane-w-Kiling.

Major-a-Malaki pa.

Major-n-Commandante.

Make-^-Gumawa; yaring; gawin.


Make-n-Yari; gawa; kayarian; pagkagawa.

Maneuver-n-Pagulog; palakad. Maneuver- t'-Ulogin; palakarin.


Mange-n-Galis.

Maker-n-Ang gumawa; mangagawa.


Make-believe-^-Magkonowari. Make-believe-a-Hindi totoo; konowari. Malady-n-Sakit. Mal-apropos-a-Di bagay; di akma.
Malaria-n-Sakit ng lagnat at ngiki. Malarial-Malarious-a-Nauukol sa lagnat
at

Manger-n-Kakanan ng hayop.
Mangle-v-Bugbugin. Mango-n-Manga.
Mangy-a-Magalis.

Man hood^- Kalagayan


Mania-n-Kaululan. Maniac-n-Ulol. Maniac-a-Nauukol sa

lalaki.

ngiki.

ulol.

Malcontent-a-Mapagbasagulo;

masukal
.

ang loob;

galit.

Manifest-a-Tunay; totoo; tanyag; matining na loob; hindi mababago.


Manifest-T/-Ilathala;

Male-a-Nauukol sa
Male-?i-Lalaki.

lalaki.

ipakita;

itanyag;

ipahayag; ipatalastas; ipakilala;


alipusta.

Malediction--Tungayaw;
Malefactor-n-Ang

ipasabi.

nagkasala;

tawong

masama.
Malevolent-a-Masama; hamak. Malfeasance--Kasamaan; pagkakasala.
Malice-n-Galit; kasamaan; tos 6 hamak.

Manifesto- Manifestation-n-Pakita; pahayag; tangyag; alaala; pagtatalastas.

Manifold-a-Marami.

Manakin-n-Tawong pandak; unano.


Manipulate-z/-Mamahala; ulogin.
:

gawang

bas-

Manipulation-w-Pamamahala.

Malicious-a-Masama; bastos; hamak. Malicioness-n-Kasamaan; kabastosan. Malign-i'-Palabintangan; niasama.


Malign-z/-Bintangin; liin; alipustain.

Mankind--Lahat ng manga tawo.


Manlike-a-Parang lalaki. Manner-n-Tayo; kilos; kaugalian; ugali; anyo; bikas; kagalangan. Mannerism-n-Kilos na hambog; kahambugan,

tungayawin;

ura-

Malignant-a-Maeama; hamak.

MAR
Mannerly-a-Mapitagan; magalang. Mannish-a- Parang lalaki. Man-of-war-?i- Vapor de guerra.

268

MAT

Maroon-n-Kayumangi.
Marquis-?*-Markis. Marquise-w- Asawa ng markis. Marriage-n-Kasal; pagkakasal; balayi. Marriageable-^ -Qmubraug magaasa\va.
Marrovv-?^-[Jtak

Manse-n-Bahay ng pastor. Mansion-w-Bahay na malaki at mainam.


Manslaughter-w-Pakatnatay dahil sa pagdedefensa. Mantel-n-Mantel; takip.
Mantilla-a-Panalon.
Martyr-n-Martir.
Mantle-t;-Itakip; itakpan.

sa

kapowa

ng

buto.

Mantuamaker-n-Babaying mananahi Manual-a-Nauukol sa kamay; yari ng kamay. Manual-w-Librong munti. Manufacturer -Paggawa; gavva. Manufacture-v-Gumawa; gawa. Manuf actury-n-Gawaan Manumission-w-Pagbigay ng kalayaan sa
. .

Marry- f-Ikasal. kumasal; magasawa. Marsh n-Lawak; lupang rnababa at basa. Marshy-a-Mabalaho rnalawak Marshal-n-Pano; policia. Marshal-?;-Ayusin; mainuno. Mart-n-Baraka; palinki; tiangi. Marten-n-Martinez. Martial-a-Nauukol; sa militar.
.

Mantle-n-Takip; pangibaba\v.

Martyrdom-n-Kamatayan ng inartir. Marvel-w-Bagay na dakila; bagay na

makamamangha.
Marvel-v-Magtaka; mamangha. Marvelous-a-Makarnamangtia; magaling

alipin.

Manumit-v-lbigay ng kalayaan sa Manure-n-Dumi ng hayop. Manure-v-Patabain ang lupa. Manuscript-a-Sulat kamay.


Manuscript-tt-Sulat kamay.

alipin.

na lubha. Masculine-a-Masculino; nauukol sa Mash-n-Pitpit.


Mash-v-Pitpitin.

lalaki.

Mask-n-Maska; panakip.
Mask-i'-Itakpan; ilagay ang maska. Mason-w-Kantero; ang mag lalabra
bato.

Many-a-Marami. Many-n-Karamihan. Map-n-Mapa. Map-tt-Gumawa ang mapa.


Mar-r-Sirain; labuin. Mar-w-Sira; kalabuan. Marasmus-n-Tisis.

ng

Masonry-n-Manga kuta 6 pader na bato. Masque--Maskara. Masquerade-w-Say a wan; panaki p. Masquerade-v-Magtago ang mukha.
Mass-ft-Kalahatan;

Maraud-v-Manduit. Marble-7z-Marmol. Marble-a-Marmol. March-w-Marzo.

kabilngan.
r

Mass-y-Mag ipon; umipon. Massacre-n- Kamata) an patay an Massacre-i/-Pata) in; kamatayan.


;
T

March-w-Lnkad; paglakad. March-Ty-Lumakad. Marchioness-w-Asawa ng markis. Mare-n-Inahing kabayo. Margin-w-Gilid; gasa; hanga; ladlaran. Marginal-a-Nauukol sa gilid 6 ladlaran.

Massive-a-Malaki/ masinsin;

may

kata-

wan.
Mast-n-Palo ng sasakyan. Master-n-Ginoo; puno; panginoon; maestro.

Master-v-Supilin. Masterly-a- Nauukol sa panginoon; mai-

Marguerite-n-Margarita. Marine-a-Nauukol sa dagat. Marine-w-Sundalong dagat; marina.

nam.
Masterpiece-n-Gawa na marangal. Mastery-w-Pagpasupil; pananalo. Masticate-y-Ngumuya; nguyain. Mastication-w-Pangunguya. Mat--Banig. Mat-v-Guma\va <j:nvin an-j banig. Match //-Tasat'iiego; katulad; kalaban. Match -z/'Tularan; tumulad. Matchlese-a-Walang katapat; walang ka('>

Mariner-n-Magdaragat. Mariolatry-a-Pagsamba sa Mahal na Virgen. Marital-a-Nauukol sa asawa.

Maritime-a-Nauukol sa dagat. Mark-n-Guhit; tanda; murkii; tala; sa Alemania ay kahati, Mark-7/-Tandaan; ilagay ng tanda; guhitin.

tulad 6 kaparis.

Mate-n-Kasama; kalaguyo.
Mate-v-Parisan. Material-a-May katawan. Material-n-Kasangkajuui, Maternal-a-Nauukol sa ina.

Market-n-Baraka; palenke; tiangi. Market- r-Magbaraka; ipagbili sa Palinki.

Marline-n-Munting lubid. Marly-Marlaceous-a-May halong lupa.

Materiiity-n-Kalagayang ina,

MEV
Mathematic-o-Nauokol sa aritmetica. Mathematical-rt-Nauukol sa aritmetica
6 kuenta.

269

MEE
tinde.

Mealtime-n-Panahon ng kumain. Mean-D-Saysayan; magsaysay; ipaginMean-a-IIainak;


bagsik.

Matnemetician-n-Ang marunong

mag-

dukha;

masama;

ma-

kuenta. Mathematics-?!- Manga kuenta. Matin-a-Nauukol sa uinaga. Matin-n-Dasal sa uinaga. Matinee- w-Komedia sa hapon. Matress-n-Hihigan na malarnbot. Matricide-n-Ang natay sa sariling ina. Matriculate- u-Pumasok; pumirma.

Mean--Kagitnan.
Meander-n-Lakad; pasial. Meander-v-Lakad ng pasuot suot. Meaning-n-Kahulugan; kasaysayan; salaysay.

Means -n-Yaman; kapangyarihan. Meant v. imp. & p. ^.-Ibig sabihin.


Meantime-Meanwhile-a&'.-Samantala. Mean time-Mean while-n-Sa panahong ito.
Measles-n-Tigdas.

Matriculation-w-Pagpasok; pagpirma. Matrimonial-a-Nauukol sa kasal. Matri nony-n- Kasal.


Matrix-;/- Bahay bata.

Measly-a-May

tigdas;

tigdasin.

Matron-w-Asawa; bao; ang namamahala sa bah ay. Matronal-a-Nauukol sa asawa 6 sa bao.


Matronize-z/-Mamahala.
Matter-i-Sakit;
sustancia;

Measure-n-Sukat; panukat; takal. Measure-o-Sukatin; sumukat; takalin.

kankulan;

nana. Matter-7/-Maukol.
Matting-n-Banig. Mattock-n-Piko.

Mattress-n-Hihigan na malambot. Maturate-v-Pahinugin; huminog. Maturation-n-Pahinog. Mature- r-Huminog; gumulang.

Measureless-a-Walang takal 6 sukat; walang hanga. Measurement-w-Kasukatan; sukat; takal; pagta takal. Meat-n-Carne; ulam. Mechanic-^-Mecanico. Mechanical-a-Nauukol sa mecanico. Mechanician-n-Mecanico. Mechanics-n-Karunungan sa pagmemecanico.

Mature-a-Magulang;
lasa;

hinog;

mabait; ma-

tahimik.

Mechaiiism-/z-Kasangkapan ng makina. Medal-a-Medalla. Medalic-a-Nauukol sa medalla.


Medallion-t-Medalla. Meddle-/;-Gumiit; makialam.

Maturity-ft-Kahinugan; gulang;

kapana-

hunan.
Maudlin-a-Maulol; halos lasing. Maul- n - Pambay o.

Meddlesome-a-Madiwara; mapakialaman. Medial-a-Nauukol sa kalagitnaan.


Mediate-a-Kasiping; katabi. Mediate-t'-Mamagitan.

Maul-^-Bayuhin;

paluin.

Mausoleum-w-Libingang marilag. Mauve-a-Kulay lila. Mauve-n-Kulay lila. Maw-n-Sikmura ng hayop.


Maxilla-w-Sihang; panga. Maxillar-Maxillary-a-Nauukol sa sihang 6 panga. Maxim-n-Pnnong aral; patnugot; kasabihan.

Mediation-n-Pamamagitan. Mediator-n-Ang namamagitan; taga pa-

magi tan.
Medical-a-Nauukol sa gamot. Medicanient^-Gamot. Medicate- u-Gamutin. Medication-n-Pag gagamot. Medicinal-a-Nauukol sa gamot. Medicine-w-Gamot. Mediocre-a-Karanivvan; yano.

Maximum-?t-Kalakilakihan. Maximum-a-Kalakilakihan. May-n-Mayo. May v-Maka.


Maybe-ar?v.-Marahil; kung sakali. Mayor-n-Presidente. Mayoralty-n-Pagka presidente. Maze-n-Kaguluhan; kalabuan; kawalan

Meditate-v-Mag wariwari; mag gunamgunam; magbulaybulayin; mag wari;

mag
wari.

isip isip;

magnilaynilayin; gu-

namgunamin.
Meditation-n-Pagninilay; wari; pag wa-

ng ayos. Maze v Patakahin.


Me-^ro.-Ako. Mead-n-Pulut at tubig. iMeadw-Meado-w-Parang.

Meditating-a-Mapag wari.
Mediterranean-n-Mediteranio. Medium -n- Kalagitnaan; gitna. Medley-n-Kanta; awit. Meed-n-Ganti. Meek-rt-Maamo; mabanayad; maamong
loob,

Meagre-a-Walang taba; payat; mahina.


Meal-n-Harina; pagkain,

Mflrt

MEW
Mention-n-Bangitin;
alalahanin.

Meekness-n-Kaamoan.
Meet-?y-Sumalubong; salubungin; pumulong; magtipon; masapong; umabot. Meet-n-Salubung; pagtipon. Meeting-n-Pulong; tipon; katipunan; lupon. Meeting house-n-Bahay na pinagtitipunan. Melancholic-a-Malungkot; maninimdim. Melancholy-a-Malungkot; malumbay.

Mentor-n-Tawong murunong.
Mercantile-a-Nauukol sa pangangalakal. Mercenary-a-Inupahan; masakim. Mercenary-n-Sundalong inupahan.
Merchandise-?i-Kalakal.

Merchant-n- Mangangalakal. Merchant-a-Nauukol sa pangangalakal. Merchantable-a-Mapagtinda.

Melancholy-n-Kalungkutan;kalumbayan;
pighati.

Merchant man--Sasaky an. Merciful-a-Maawain; mahabagin.


Merciless-a-V\'alang awa; mabagsik. Mercurial-a-Maliksi; Nauukol sa azague.

Melliorate-^-Pagalingin; butihin. Melliferous-a-Mapulot. Mellifluent-Mellifluos-a-Mapulot. Mellow-a-Malambot; malasa.


Mello\v-i/-Lu mambot.

Mercury-n-Azogue. Mercy-n Awa; habag. Mere-a-Malinis walang halo.

Melodeon-Tz-Harmonica.

Melodious--Mainam dingin.
Melody-?t-Kanta; awit. Melon-ft-Melon; pakuan. Melt-77-Tunawin; tumunaw.

Mere-n-Hanga lawa. Merge- c-Isama; ilubog. Meridian-a Nauukol sa katanghalian.


Meridian-n-Katanghalian Merino- n-Merino. Merino-a-Merino. Merit-w-Katapatan;kabutihan;kaakmaan. Merit-w-Marapatin. Meritorious-a-Magaling; dakila. Merriment-n-Kasayahan; tuwa; galak li.

Melting--Pagtutunaw. Member-n-Kasali; kasama. Member ship-n-Pagkakasama. Membrane-n-Balat na manipis. Memento-n-Alaala bigay.


Memoir-n-Alaala; gunamgunam. Memorable-a-Maalaala; marangal.

gaya,

Merry-a-Natutuwa; masaya; malugod.

Mesh-n-Mata ng
Mesh-iJ-Humigit.

titid

dala.

Memoranda m-n-Tandaan.
Memorial-a-Maalaala. Memorial-'W-Dangal; alaala: gunamgunam. Memorize-v-Isaulo; cabesaduhin.

Mess-n-Pagkain sa lamesa.
Message-tf-Bilin; telegrama; hatid kawad.

Memory-n- Alaala. Men-w-Manga lalaki.


Menace-w-Panganib. Menace-v-Umabala. Mend-f-Baguhin; tutupan; iuli; husayin. Mendacious-a-Mali sinungaling. Mendacity-n-Kasinungalingan; kamalian. Mendicancy-n-Pagkapulubi. Mendicant-n-Mamulubi. Mendicant-n-Pulubi. Mendicity-n-Pagkapulubi Menial-a-Mababa; hamak; naunkol sa
;
.

Messenger-n-Utusan. Messiah-n-Jesu Cristo; Mesias. Mesieurs-w-Manga ginoo. Met-v-imp. &. p. p.-Sinalubong; sninalubong. Metal-n-Metal. Metallic-<z-Nauukol sa metal; long metal.

may

h;i-

alila.

Menial-n-Alila.

Mensal-o-Mangyayari

sa

buanbuan:

Metamorphose-i;-Ibaliin; baguhin. Metaphor-n-Tularan. Mete-v-Sukatin; takalin. Mete-n-Sukat, takal; panukat. Meter-n-Metro. Methinks-r-Tila; sa akala ko. Method-n-Palakad; regla. Methodic-Methodical-a-N a u u k
< >

buanbuan.
Mensal-a-Nauukol sa lamesa.

regla.

Menses--Kapanahunan ng babayi.
Menstrual-a-Mangyayari sa buanbuan; nauukol sa panahon ng babayi.

Methodize-!'- Ay nsin; husnyin. Metric- Metrical-a-Nauukol sa metrico.

Metropolie-n-Bayang
tal.

tinubuan;

rapi

Menstruate-r-Mamanahon. Menstruation-n-Pamamanahon.
Mensurable-a-Masusukatin.

Metropolitan-a-Metropolit:tiio.

Metropolitan-n-Metropolitano.

Mettle-n-Buhay
loob.

<'>

liksi

ng
aiiir

loob; loob.

iakas

Mensural rt-Nauukol sa sukat.


Mensuration-w-Pagsusukat; pjigtatakal. Mental-a-Sa ulo; bindi nasulat.
Mention-w-Pangit.

Mettlesome-a-^Ialakas
Me\v-7/-Ngumiya\\. Mew-w-Ngiya\\.

MIL
Mewl-i/'-Umiyak parang Mi-n-Mi.
bata.

271
Milt-n-Atay.

MIR

Mice-n-Manga daga. Microbes-Microbe.


Mid-rt- Kalahati; <ritna.

Mid day-n-Tanghali; katanghalian.


Middle-w-Kagitnaan; kalahati; laot. Middle-a-Ang sa gitna, nasa laot.
Middling-v-Katatagaan; alanganin;

Mimic-a-Nakahawig; gumagad. Mimic-v-Gumagad; gagarin; badyahin. Mimic-n-Ang gumagad sa iba. Mimicker-n-Ang bumadya; manbabadya. Mimicry-w-Badya.
Miniatory-a-Maabala. Mince-v-Tadtarin.

Mince meat-H-Carneng tinadtad.


Mind-w-Isip; bait, wari; kalooban akala; namnian; tapang. bantayir; ingatint Mind-u-Magingat; akalain.

Midge-n-Langaw na rnunti. Midged-n-Unano; tawong munti. Midland-a-Malayo sa dagat. IMidland-n-Lupang malayo sa dagat. Midmost-a-Na sa gitna.

Minded-f-Nakahiling.

Mid night-a-Hating Mid night- a-Hating

gabi.

Miudf ul-a-Mabait; maingat; masusunurin;


matatandain.
Mine-^ro.-Akin.

gabi.

Midshipman-n-Punong mababa sa isang


sasakyan. Midships-a^i.-Sa gitna ng sasakyan.

Midst n-Gitna;

laot.

Midst-adz/.-Sa pagitan.

Mine-n-Mina. Mine-7/-Magmina. Mineral-w-Mineral metal. Mineral-a-Nauukol sa mineral.


Mingle-^-Ihalo; haluin;
ilahok;
salitin.

Mid way-n-Kalahati ng daan.


Midway-adw.-Na sa kalahati ng daan.
Midwife-w-Hilot,

Mien-n-Hitsura; kilos. Miff-^-Galit; poot; kapootan. Might-v-Maka; marahil. Might-#-Lakas; kalakasan.

Miniature-n-Larawan na munti. Minim-n Anomang bagay na muntingmunti.


Minimize-t'-Liitin;

untian.

Mininum-w-Kauntiuntian. Minion -Alila.

M ightily-orfv.-Malakaslakas.

Minish--Umunti; bumawas.
Ministers-Pastor;
alila;

Mighty-a-Malakas. 6 Migrato-f-Pumunta magpunta sa ibang lugar, Migration-w-Pagpunta sa ibang lugar.


Migratory-a-Palipatlipat. Milch-a-Magatas; gatasan.

katiwala.
kai-

Minister- i;-Magalila;

magbigay ng

Mild-a-Maamo; mairog; tamhimik. Mildew-w-Amag.

M ildness-n-Kaamoan;
Mile-n-Milla,

M ildew-7/-Maamag.

langan, manga Ministratjon-n-Pagbibigay ng kailangan. Minnow-n-Isang munti. Minor-a-Muntl. Minor-/z-Tawo na wala pa sa edad na

karampatan.
katahimikan.
Minority-w-Kauntian. Minster-?t-Simbahan ng monasterio.
.

M illitant-a-Nakakalaban.
Military-o-Nauukol
militar.

sa

hukbo

sa

Mint-w-Gawaan ng Mint-?;-Gumavva ng
Minus-a-Kulang.
Minute-7i-Minuto.

salapi.
salapi.

Military-n-Militar; hukbo.

Militate-^-Lumaban. Militia--Hukbo.
Milk-n-Gatas.
Milk-z'-Gatasin;

Minute-a-Muntingmunti. Minute-v-Tandaan. Minx-n-Babaying mangahas.


Miracle-7i-Gavva
gatas.

gurnatas,

ng Dios.

Milky-a-Magatas;
Mill-w-Gilingan.

may halong
ng
sa
tubig.

Mill-s-Dikdikm; gumiling; gilingin.


Mill dam -7i-Harangan

Miraculous-a-Marangal; kamanghamangha; katakataka; magaling na lubha. Mire-w-Putik; burak; balaho; banlik;


lusak.

Millenial--Xauukol
taon.

isang

libong

Mire-n-Kaburakan.

Mire-Mabalaho

sa

putik.

Millenary -w-Isang libong taon. Miller-w-Ang mayari ng gilingan. Milliard-w-Isang libong angawangaw.

Mirk-Mirky-a-Mapanglaw; madilim. Mirk-n-Kadiliman; kapanglawan.


Mirror-n-Salamin.

M illing-?i-Paggiling.

Mirth--Kasayahan; tuwa; lugod;


ya.

liga

Million-w-Isang angawangaw; angaw.


JM

illionare--Tawong totoong mayaman.

Mirthful-a-Masaya;

natutuwa; malugod.

MIS

272

MIS
Misgiving-^-Duda; agamagam na loob. Misgotten-a-Falso ang pagkamit. Mis govern-z;-Mamahala 6 mamuno ng

Miry-a-Mabalaho; maputik. Misadventure-w-Kasalatan; sakuna. Mis apply-* Mamali; sa paggamit. Misapplication TZ-Kamalian ga paggamit. sa Misapprehend-77-Maulinig; mamali
1

masama.
Misgoverment-?i-Pamamahala
6 masama.

ng

falso

pagdidinig.

Misapprehension-n-Kamalian nang pag-

M is appropriate- v-Ankinin. M is appropriation-n-Pagaanki n. M s behave- v-Maglikot.


i

dinig.

Misguidance-^-Pagturo ng hindi Misguide->Ituro sa hindi tama,

tama.
kasa-

Mishap-n-Kakulangan ng

palad;

Misbehavior-n-Kaharotan; kalikutan. Miscalculate-f-Mamali sa pagbilang.


Miscalculation-n-Mali sa pagbilang. agasan. M is carry-r-Makunan; maagasan. Miscellaneous-a-Sari-sari.

liwaan ng kapalaran. Misinform-u-Ipatalastas ang hindi tama. Mis interpret-^-Magkamali. sa pagsasayMisinterpretation-;z-Mali


say.

M is carriage-w-Pagkunan;

Mis judge-7/-Mamali; huag tamaan. Mis judgments-Mali; kamalian.

Mismanage-v-Mamahala
falso.

ng masama

Mischance-#-Sawing kapalaran.
Mischance-^- Masawing palad. Mischief-n-Kalikutan; sama. Mischievous-a-Malikot. 1M is chievousness-n-Kalikutan. Misconceive-0-Maulinigan.
JV

Mismanagement--Kapalsohan ng mamahala. Mis name-?; -Ibahin ang ngalan,


Misplace-f Ilagay tan lugar.
sa

pa-

hindi

karampa-

isconception-w-Kaulinigan.

Mis placemen t-n-Paglalagay sa hindi ka-

Misconduct-M-Kilos na masama.

ng hindi tama. Misconstruct-'Z/'Saysayin ng hindi tama; mamali sa pagsasaysay. Mis construction-n-Kamalian sa pag sasaysay.

M is conduct-?;- Mamahala

rampatang

lugar.
1

Mispronounce-'Z/-Sabihin ng pautal Mispronunt'iation-;z-Mali sa pagsabi. Misrule-v-Mamahala 6 maghari ng di ay on sa katowiran.

Misrule-w-Kabagsikan
bierno.

nang

pag gogo-

Misconstrue-u-Mamali sa pagsasaysay. Mis count- v-Ma mail sa pagbilang. Mis count-n-Mali sa pagbilang. Miscreant-n-Tawong masama. Miscreant-a-Masama: hamak; bastos. Misdate-z/-Mamali sa paglalagay ng fecha.

Miss-w-Dalaga; binibini. Miss-n-Laktaw; rnali.


Miss-v-Ilaktaw; mawala- sumala. Miss al-n-Libro ng misa. Missend-v-Mamali sa pagpadala.

Misshapen-a-Masamang
Mission-^-Bilin;

hitsura.

Misdatc-n-Mali sa pag lalag^y nang fecha.

Missile-?i-Kasangkapang panghagis.
dahilan. Missive-n-Sulat na maikli; bilin. Misspend-^-Musawin 6 isabog nng pagaari.

Misdeed--Kilos
nan.

na

masama;

kasala-

Misdemean-r-Kumilos na masama; magkasala.

Mis statement-n-Kamalian
sav.

sa pagsasay-

Misdemeanor-M-Sala; kasalanan.
Misdirect--z/-Ituro

ng hindi tama.

Mist--Angi; ambon.
Mist-r-Umangi;

hindi Misdirection-#-Pagtuturo nang tama. Misdo-L'-Gawin ng hindi tama. Misdoer-w-Tawong may kasalanan. Miser--Tawong masakim 6 maramot. Miserly a-Moramot; masakim. Miserable-a-Malungkot. hamak; aba. M Jeery-?i Kahijaj an; hirap; kasalatan; kasaliwaan; karukhaan. Misfit-a-Di bagay. Mis fortune-w-Sawing kapalaran.

umambon.

Mistaken--z/-Namali; mali. Mistake-?J-Mamali. Mistake-n-Mali; kamalian. Mistate-v-Mamali sa pagsasnysay.


Mister-?i-Ginoo.

Mis treat-f-Lumapastangan.
Mistrcss-M-Babayi Mistruat-w-Duda.

kalunya,

Misfortnnate-a-Kulang palad; sn\\inlad.

\-.\-

Mis give-fc-Magduda; mag agam agam na


Joob.

Mis trust-7/-Magduda. Mistmstful-o May duda. Misty-a-Maambon. Mistiness-n-Ambon; angi. Misunderstand-v-Maulinigan:


pagdinig.

mamali;

MOL
Mis under stnndini;-//-Kaiilmigan;
kagalitan;
pagtatnl<>.
galit;

273

MOP

Mis use-u-Hamakin; salbahiin.

Misuae-nPagpahamak. Mite-w-Bagay na mnnti. Miter-n-Gorra ng arsobispo.


Miter-t'-Idugtong.

Mitigate-u-Lumambot; maawa.
Hitigation-if-Awa; lambot. Mix-t'-Ihalo; haluin; ilahok; ibahog. Mixture-7i-Kahalo; pag lahok; halo; hok; pagkakahalo.

Molest-y-Abalahin; umabala; magmolewtia; niiihiin; payamntin. Molestation-w-Abala; muhi; yamot. Mollification--Kalambiitan. Mollify-v-Lambutin; lumarnbot. Molt-?'-Malngas ang buhok. Molten-a-Natunavv; lusaw; tunaw. Moment-n-Dali; kisap mata; bigat halaga. Momentary-a-Hindi pirme. Momentarily-arfo.-Sa bawat isang dali.

la-

Momento-n-Alaala. Momentous-a-Mabigat; mahalaga.

Mizzen-a-Kahalihulihan. Mizzle 7'-Umambon; uniangi.


Mizzle-n- Ambon;
angi.

Momentum -n-Bili a;
Monarch--Puno;

tulin;

lakas.
hari.

hari;

monarca.
,

Monarchal-a-Nauukol sa
Monarchy-ft- Kaharian.

Moan-v-Humalinghing.
Moan-??-Halinghing. Moat-n-Sangka.

Mob--Bunton ng

ta\v>.

Mobile-a-Magalaw. Mobility-n-Pag galaw; galaw. Moccasin-w-Sapatos 6 sinelas ng Intlio Americano. Mocha-n-Bayan sa Arabia. Mocha-;*-Kafe nangaling sa Arabia. Mock-^-Gagarin; gumagad, badyahin. Mock-n-Badya; uyam. Mock-a-Mabadya; hindi totoo; konowari.

Monastery-n-Convento. Monastic-a-Nauukol sa convento. Monday n-Lunes. Monetary-rt-Nauukol sa salapi. Mongol-Mcngolian-n-Irisik; hapon. Mongolian-a-Nauukol sa Insik.
Monition-?^ Pangaral; babala. Monitor-n-Ang nagtuturo.

Monk-n-Monje.

Monkey--Ungo.
Monkey-i'-Magbiro.

Monogamy-n-Kasal; pagkakasal.
Monopolize-v-Kunin ang
lahat. lahat; ariin

Mockery-n-Pagbabadya;

uyam;

libak;

ang

upasala. Mode-?i-Paraan; asal; hitsura; kaugalian; lagay: palakad. Model-n-Halimbawa; huvvaran; tularan.

Monotonous--Masasawa; masusuklaman.
Mon-soon-72-Bagyo. Monster ?i-Bagay na
totoong
inalaki;

Moderate-a-Mabait; banayad: mahinahon. Moderate -v- H usayin; baguhin. ]\Ioderation-?i-Kabanayaran; bait; kabaitan hinahon; tining na loob. Modern-a Bago; mura. Modernize-v-Baguhin. Modest-a-Mabait; banayad; mabini; maingat.

Hayop. Monstrous-a-Katakot takot;


bot.

kakilakila-

Month-w-Buan. Monthly-a-Buanbuan; balang buan. Monthly-n-Pahayagan na lumitaw minsan sa bawat buan. Monthly-adv.-Sa buanbuan; buanan.

Modesty -n-B ait,

kabaitan; timtim; kalinisan. Modify-r-Baguhin; husayin.

kabinian;

Modificationn-Pagkabago; paghusay; kahusayan. Mohair-n Balahibo ng kambing.

Monument-w-Monumento. Monumental-a-Nauukol sa naonumento. Moo n-Iyak ng baka; unga. Mood-n-Lagay ng isip.


Moody-a-Mapootin.

Moon-n-Buan sa

langit.

Moiety-w-Ang kalahati; kagitna.


Moist-a-Basa.
Moisteri-i;-Basain.

Moon light-n-Liwanag ng

buan.

Moisture- H-Hamog. Molar-a-Xauukol sa bagang.

Molasses-w Pulot; inuyat.

Moonshine-w-Sinag ng buan. Moor-n-Lawak; yaong taga Africa. Moor-u-Sumayad ang sasakyan. Mooring-n-Punduhan. Moorland-w-Lupangmalawak 6 mabalaho Moory-a-Malawak; mabalaho.
Moot-?y-Mangatowiran; magsalitaan. Moot-n-Pangangatowiran.
Mop-w-Pangisis. Mop-r-Magisis. Mope-77-Magbaliw. Mopish-a-Baliw; tamad.

Wold-y-Umamag. Molding--Marko. Molder-r-Maging alikabok. Moldy-a-Maamag. Mole-^-Humnkay

35

MOU
Moral-a-Nauukol sa kaugalian.
Moral-n-Talinhaga. Morality-n-Kalinisan; puri. Morass-w-Lavvak.

274

MUL

Mound-i-Pugpog; gulod. Mount-v-Umakyat; umahon; pumanbik; sumalungat.


isip.

Morbid-a-Nakababagot; sira ang Mordant-a-Mapait; masaklap. More-a-Lampas; lubha; lalo.


More-rtdy.-Lubhang; lalong. More over-arfz/.-Bukod pa sa
lainpas pa rito.
ito;

bukod;

Morn-Morning-n-Umaga. Morn-Morning-a-Maaga. Morocco-n-Katad na fino. Morose-a-Matigas ang ulo;


bastos.

Mounting-n-Pagakyat. Mountain-n-Bundok. Mountain-n-Nauukol sa bundok. Mountaineer-n-Tawong taga bundok. Mountainous-a-Mabundok. Mourn-^-Magluksa; tumangis; manambitan; manangis. Mournful-a-Malungkot; malumbay; mapanglaw.

masungit;

Morphia-Morphine-n-Extracto de Apian. Morrow-n-Samakalawa. Morsel-n-Pirasong munti. Mortal-a-Masupil sa kaniatayan; magkakamatay.


Mortal-/z-Tawo. Mortar-w-Almires; dikdikan. Mqrtgage-n-Sangla.

Mourning-n-Luksa; panambitan. Mouse-n-Daga. Mouse-w-Hulihin ang daga. Mouse hole-n-Butas na ginawa ng daga. Mouse trap--Panghuli ng daga.
Mouth-n-Bibig. Mouth-2/-Ilagay sa bibig. Mouthful-n-Kagat.

Move-v-Kumilos; gumalaw. baguhin;

lu-

Mortgage- i>Isangla.
Mortgage-v-Isangla. Mortiiication-#-Hiya; kapighatian. Mortify-u-Mahiya; bagabagin. Mortise-n-Rabo.

mipat; galawin; kilusin; ilipat. Movement--Kilos; galaw. Mo\ ing-n-Paggalaw; kilos. Mow-n-Taguan 6 sisiglan ng dayami 6
7

damung

tuyo.

Mortise-v-Magrabo. Mosaic-n-Palamote.

Mow-17-Gapasin; gumapas. Mower-#-Pangapas. Mr.-n-Ginoo.


Mrs.-n-Binibini.

Mosaic--Nauukol sa kay Moises.


Mosquito-n-Lamok. Mosquito-net-n-Kulambo. Moss-n-Luinot. MosH-y-Magluiuot. Mossiness-n-Pagkalumot. Mossy-a-Malumot. Most-a-Karamiraniihan. M< >st-dy.-Karamiramihan.
Mostly-o^v.-Halos labat. ^lote-n-Pirasong munti.
Moth-/i-Tanga.

Much-a-Marami. Much-n- Karamihan. Much-a-Maraming.


Mucilage-w-Pandikit; pagkit. Mucilaginous-a-Pagkit; malagkit. Muck-n-Pusali; putik; balaho. Mud-w-Putik; balaho;pusali; burak; banlik. Mud-;-Pumutik; buraalaho.

Moth eaten-a-May
IMother-n-Ina.

tanga.

Muddle-c-Guluhin; labuin. Muddle-w-Gulo; kapurolan. Muddy a-Mabalaho; mapi-itik; niaburak; mabanlik. Muddy-i'-Pumutik; labuin.
Mufrin-n-Torta.
Mug-Ti-Tasa.

Mother-a-Natural; dati. Mother hood-n.Pagkaina; kalagayan ina. Mother-in-law-n-Bienang babayi. Motherless-a-Ulila sa ina. Motherly-a-Nauukol sa ina.
Motherly-orfr.

Muggy-a-Basa. Mufatto-n-Mesti/ong negro.

Mulch-n-Dayaming bulok.
Miilct-n-Multa.

Parang

ina.

Motion-w-Kilos; galaw. Motion- u-Kavvayin.

Mulct- i"-Mul tab in; nia^nuilta. Mule-w-Mula; kabayong mula.

Motionless--Walang kilos; walang kibo. Motive-w-Dahilan; pinagnmlaan; pinagbuhatan.


Motley-a-Sarisaring kulay.

Muleteer-n-Cochero ng niula. Mulish f/Nauukol sa niula.

Mullet--Bumbuan.
Multiped-n-Hayop na maranii
tiplicar: pag]>aparHini. Multiply-v-Maginultiplicar;

au^r paa.

Multiplication-w-Pagdadaini; pagmninulparainiliin.

Mottle-u-Mamansa.
Motto-n-Patnugot.

Mould-n-Marka.

Mounts-Bundok.

Multitude-n-Kakapalan ton ng tawo.

ng tawo;

bun-

Multitudinous-rt-Makapal; malaki.

Mum--Tahimik; walang
Mum-tnfer.-Huag.

kibo.

Musket--Baril. Musk-melon-M-Melon.
Muslin-n-Frenela; musilina.

Mumble-v-Umimik.
Mumble-n-Imik.

Mummy-n-Bangkay
Mumps-^-Baiki.

ng tawo na mabubulok. Mump-u-Umangil; dumaing


1

liindi

Munch-v-Kumain; nguyain.
Mundane-rt-Nauukol sa lupa. Municipal-a-Nauukol sa munh'ipio.
Municipality-n-Municipio.

Munificence-n-Kagandang ng loob. Munificent-a-Magandang kalooban. Munition-w-Kasangkapang panlaban. Murder-n-Patayan; pag patay; matay.
Murder-7/-Purnatay; patayin.

Musquito-n-Lamok. Musa-n-Gulo; kaguluhan. Muss-u-Guluhin. Must-a-Dapat; marapat. Mustache-n-Balbas sa ngnso; bigote. Mustang-w-Kabayong munti at in at gas ang ulo. Mustard-n-Mustasa; kiluwa. Muster-w-Pagtipon ang sundalo. Muster-w-Magtipon ang sundalo. Mutable-a-Makapapalit. Musty-a-Maamag; amagin; laon.
i

Mutation-w-Pagpalit.

Mute-a-Tahimik; walang kibo. Mute-n-Tavvong pipe.


Mutilate
-z/-Sirain; pilayin.

Murderer-n-Ang nakamatay; ang natay sa kapwa. Murderess-n-Babaying nakamatay. Murderous-n-Makamamatay. Mnrky-a-Malabo; mapanlaw. Murmur-w-Imik; bulongbulongan; hinanakit; himutok; dabog. Murmur-v-Dumabog; umimik; maghimutok.
Muscle-n-Lakas; litid. Muscular-a-Malakas; malitid. Muse-u-Magwariwari; raagkuro;
lidili;

Mutilation--Pagsira; pagkapilay. Mutinous-a-Ibig lumaban sa puno.

Mutiny-n-Pag alsa ng manga magdaragat laban sa kanilang puno.

Mutiny-i'-Lumaban sa puno. Mutter w-Imik.


Mutter-T/-Umimik.

Mutton-w-Karne ng tupa. Mutual-a-Magkaayon; magkaisa.


Mutuality-w-Pagkakaayon.

magdi-

Muzzle--Bibig ng baka.
My-^?ro.-Akin;
ko.

magisipisip.

Muse-7i-Pagkuro;
dili.

wari; pagdidili-

Myriad-a-Isang laksa.

Myridom-w-Tawong

bastos.

Mush-w-Lugaw.
Music-w-Musica. Musical-a-Nauukol sa musica. Musician-w-Musico.

Myself-^ro.-Aking sarili; sarili ko. Mysterious-a-Lihim; malalim.


Mystify--z/-Ipalihim. Myth-w-Kuento; a wit.

Nab--z/-Kunin; dampotin.

Nabob-n-Tawong mayaman.
Nag-M-Kabayo.
Nag-v-Tuksuhin;' manukso. Nail-n-Pako.

Narrate-v-Magbalita; magsaysay; salaysayin; magsabi. Narration w-Salay say; balita; kuento. Narrative--Balita; kuento; kasaysayan;
salaysay.

Nail-u-Pumako; pakuin. Nailer-n-Ang mamamako. Naked-a-Hubad; hubo; walang damit.

Name-n-Pangalan ngalan. Name-v-Magngangalang. Nameless-Walang pangalang. Namely-adn.-Sunodsunod.

Name sake-n-Kangalang.
Nape-n-Batong.
Napkin-w-Servilleta.

Narrow-a-Makitid; makipot. Narrow-r-Kumipot; kumitid. Narrow-n-Kakiputan; kakitiran. Nasal-a-Nauukol sa ilong; humal. Nastiness-w-Kasukalan; kasalahulaan; libag; dungis; dumi; karumihan. Nasty-a-Marumi; marungis, malibag;
salahula.

Nap-w-Siesta; tulog sa tanghali. Nap-f-Magsiesta; matulog.

Xatal-a-Nauukol sa kapanganakan. Nation-n-Sang katawohan; nacion. National-a-Nauukol sa sang katawohan; 6 nacion.


Nationality--Pagkatawo.

Narcotic-n-Pangpatulog.

NOV
Norse-w-Taga Norwega. Norman-7z-Taga Norwega. Norse man-w-Taga Norwega.
North-/i-Hilagaan. North-a-Hilaga.

278
v -Ngayon.

NYM

Now a days-adv. Sa panahon ngayon. Now-and-then-Maminsan minsan. Noway-Noways-a^v.-Sa anomang paraan ay hindi.
sa
hila-

North-v-Magpunta 6
gaau.

ipadala

No where-arfy.-Kahit
Noxious-a-Makasisira.

saan.

Norther-n-Hangin nangaling sa hilagaan;


balas.

Nozzle-n-Nguso.
Niu-leate-a-Mabutil. Nucleus-n-Butil.

Northerly a-Hilagaan. Northerly-cwfovSa gawing hilaga. Northern-a-Hilaga.

Northener-n-Taga hilaga. Northern most--Malayo sa hilagaan. North ward-Northwards-a/fe.-Sa gawing hilaga; patungo sa hilagaan. Northeast-w-Habagat. North eastern-a-Habagat,
Nose-n-Ilong; nguso.

Nude-a-Hubo; hubad; walang damit. Nudge-n-Tulak. Nudge-2/-Maniko; tulakin ng siko. Nudity-w-Kahubuan; kahubaran. Nugatory-^- Walang halaga 6 kabuluhan.

Nugget-n-Butil:
tal

tingkal; pirasong

me-

na mahal. Nuisance-n-Kinasusuklaman.
Null-a-Walang; kabuluhan.
Nullification-n-Kawalan han.

Nose-u-Makialam.

Nose bleed-#-Balanguy ngoy Nostril-w-Butas ng ilong.

nang

kabulu-

Notable-a-Halata; mahalata.

Numb a-Namamahid.

Nullify- u-Pawalan

ng kabuluhan.

Notably-adr.-Mahalata.
Notary-7/-Notario. Notch-fi-Ukit; bingaw. Note-n-Sulat; tanda; nota.

Numb-v-Mamamahid.
Number--Bilang; niimero.
Number-v-Bumilang; bilangin. Numberless-a-Di mabilang. Numeral-a-Nauukol sa kabilangan. Nurneral-w-Bilang; numero. N unierable-a-Makabibilang. Nunerally-adv.-Ayon sa bilang.

Note-v-Tandain;

talastasin;

halatain.

Note book-n-Librong tandaan.


Noted-a-Bantog; bunyi; mabalita.

Noteworthy-a-Dapat purihin. Nothing-n-Wala; walang ano man. Nothing -odtvWala. Notice-n-Pahayag; paunawa.
Notice-?;-Humalata; makita.

N umerate- r-Bumilang; bilangin. Numeration-w-Pagbilang; kabilangan.


Numerator--Taga
bilang.

magmasdan; pansin;

Noticeable-a-Mapapansinin; raahalata. Notification-n-Pahayag; balita; paunawa. ibaipahayag; Notifiy-v-Ipatalastas;


lita.

Notion-n-Akala; isip; ang inisip; wari; pagwawari; gunamgunam; pakana. Notoriety-n-Kabalitaan; kabantugan. Notorious-a-Mabalita; bunyi. Not with standing -adtvDatapua't; ngu ni't.

Numeric-Numerical-a-Nauukol sa bilang Numerous-a-Marami; makapal. Num skull-w-Ulol; tawong hindi marunong; tawong mapurol ang isip. Nun-w-Monja. Nuncupative- Nuncupatory-a-Di nakasulat; sinabi lamang. Nunnery-w-Bahay ng mga monja. Nuptial-a-Nauukol sa kasal. Nuptials--Kasal; balayi. Nurse-n-Magsisiwa; taga iwi ng bata. Nurse- v-Magiwi.
Nursling-n-Bata; sangol.

Not with.8tanding-^rc/).-Datap uaM ;


ni't.

ngu-

Nurture--Pagsisiwa;pag iiwi; pag tutum. Nurture-z/-Mag iwi; rnagtnnt.


Nut-n-Bito.

Nought-n-Walang ano man. Nought adv.-Via}*. Noun-n-Nombre. snstantivo.


Nourish-c-Pakanin; magpalago. Nourishment-n-Pagkain; ikinabubulmy. Novel-a-Marilag; bago. Novel-w Novela; a\\it. N >\ elty-7t-Pangingiba; kaibhan. November-^i-Noviembre.

Nut-v-Magbito. Nulant-a-Nakayuko. Nut meg-w-Anis mancada. Nutrient-a-May sustancia. Sustancia. N ut I'itii nis- N ul ritive-a-Nauukol sa kain; ikinabubuhay; mabuti. Nutshell--Balat ng buto. Nymph-n-Duende; tianak; nuno,
NulrinuMit.-

}>ag-

Novice-w-Ang bagong nagaaral.

OBS

279

GOT

O
(

hikum-n-Yimot; gulot.

Oar--Gaod; sagwan. Oar-v-Sumagwan; gumaod. Oars man-w-Ang sumagwan 6 gumaod.


Oath-n-Sumpa; tungayaw; Obduracy-?i-Katigasan ng ulo. Obdurate-a-Matigas ang ulo; suwail, Obdurateness-n-Katigasan ng ulo. Obedience-w-Katuparan; kagalangan. Obedient-a-Masusunurin; mapagbigay
loob; magalang.

Obseure-t/'Padilimin; durailim; palabuin.

lumabo;
di-

Obscureness-Obscurity-n-Kalabuan; lim; kadiliman.

pagmasid; paguusisa; kabaitan; bait. Observant-a-Mapagmasid; mabait; inausisain.

Obsequeous-a- Mapaglingkuran. Obsequy-n Responso. Observance w-Masid; katuparan;

Observation-w-Masid; pagmamasid; paguusisa.

Obeisance-n-Katuparan; pagbibigay loob. Obese-a-Mataba na lubha. Obeseness-n-Kaabaan.


Obesity-w-Katabaan. Obey-f-Sumunod; pintuhuin; tumalima;
sa utos; sumunod. Obfuscate-u-Padilimin. Obit-w Kamatayan. Obituary-w-Pahayag tungkol sa nanga-

Observatory-w-Observatorio. Observe-v-Usisian; masirain; magmasid; magmasdan; malasin.

Observing-a-Mapagmasid.
Obsolete-a-Lipas; nakaraan; laon. Obstacle-n-Abala, kaabalahan; kapinsalan; kahirapan; hirap. ang ulo; Obstinate-a-Sowail; matigas

tumupad

matay. Obituary-a-Xauukol sa nangamatay. Object-n-Patungo; dahilan; pakay; nagusapan; salitaan.

masowayin.
pi-

Object- c-Lumaban; umayaw; isalangsang; salungatin; huag pumayag. Objection-n-Salangsangan; pintas; kaa-

Obstinacy n-Katigasan ng ulo. Obstreperous-a-Magulo; malikot. Obstruct-z/-Abalahin; harangin; pasalin; pigilin; sadhan; pumigil. bood; harang; Obstruction-w-Abala; kahirapan.
.

yawan.
Objectionable a-May Objective-n-Dahilan; Oblate-a-Pudpod
Oblation-n-Alay.
Obligate-?;-Pilitin;

pintas.

Obstructi ve-a- Mabood. Obtain-r-Kamtan; abutin;

magkamit;

pinagtutunguhan.

tamuhin. Obtainable-a-Makaabot;

magkaroon;

sukat;

kam-

tan.

pumilit.
,

Obligation-n-Katungkulan. Obligatory-a-Kailangan.
Oblige-u-Pilitin;
pigipitin.

Obtrude-t>Makialam; sumabat. Obtrusion-n-Pakialam. Obtrusive-a-Mapakialam. Obtuse-a-Mapurol; pulpol; salsal.


Obviate-t;-Ilagan.

Obliging-a-Masunurin; niahinhin. Oblique-a-Mahalang; hi was. Oblique- t'-Ipahalang; ihapay. Obliquity-n-Pagkahapay; hi was. Obliterate-r-Lipulin; burahin; gibain. Obliteration-w-Pagbura; kaburahan; kalipulan.

Obvious-a-Maliwanag; malinaw. Occasion-w-Dahilan: panahon. Occasional-a-Maminsanminsan. Occident-n-Kalunuran, pag lubog. Occidental-a-Gawing kalunuran.
Occiput-/i-Likod ng ulo. Occult-a-Tago; lihim; di nakikilala.

Oblivion-n-Kadiliman; pagkalimot. Oblivious-a-Madilim; malilimutin.

<

Oblong--Talohaba. Obloquy-n-Alibugha; alipusta. ^)noxious-a-Makayayamot.

<>bovate-rt-Hitsurang itlog. Ol)scene-a-Malibog; mahalay; marumi. Obscenity-w- Kalibugan; kahalayan. Obscuration-?i-Kadiliman.

Obscure-a-Malabo;
law.

madilim;

mapang-

Occupant-n-Ang nakalugar. Occupation-n-Gawa; hanap buhay. Occupy-v-Makalugar; gamitin. Occur-v-Mangyari; lumitaw; magmula; sumipot. Occurrence-n-Pangyayari; pagsipot. Ocean-w-Dagat. Oceanic a-Nauukol sa dagat. Octagon -w-Bagay na may walong panulukan.

OLD
Octagonal-a-Nauukol sa

280^
bagay na may

OPP

walong panulukan. Octangular-a-May walong panulukan. Octennial-rt-Nauukol sa luat ng walong


taon.

Oldish-a-Matanda ng kaunti. Old-maid-n-Dalagang matanda. Oleaster--Puno ng olivas. Olfactory-a-Nauukol sa amoy.


Olive-n-6liva.

October-n-Octubre.

Octuple-a-Makawalong duble. Ocular a-Nauukol sa mata. Oculist-M-Mangagamot ng mata. Odd-rt-Gansal; iba; walang kaparis.
Oddity-n-Kaibhan.
Odds-72-Patong; differencia. Ode-w- Verso; kanta; a wit.

Omelet -n Tinortas na itlog. Omen-a-Hula; tanda. Omen-v-Humula. Ominous-a-Nauukol sa hula 6 tanda, Omit-v-Ilaktaw; laktawin; maiwan; malimutin: ligtaan.

Odious-&-Magagalitin; nagagalit.

Ommissible-a- Makalilimot. Ommission-w-Laktaw; kalimutan. Omnipotence-n-Kapangyarihan kakapa;

Odium-n Galit; tanim na Odor-n-Amoy; pabango.

loob.

lan.

Omnipotent-a-Makapal; makapangyayari; maalam ng lahat. Omniscience-w-Karunungan sa

Odorous-Odoriferous-a-Mabango. O'er-j^rep.-Sa ibabaw; sa itaas. O'erady.-Sa ibabaw; sa itaas.


Of-^rep.-Nang; sa; ni; sa cay:
Off-<wfe/.-Malayo. OWprep.-Sa', di sa.
nila.

lahat.

Omnisoient-a Marunong sa lahat ng manga bagay. On-prep. -Sa; sa ibabaw. Once-adv -Minsan. At-cmce-Ngayon din.

Off-a-Kalayolayoan. Off-mfer.-Layas; alis. Offal-w-Laman sa loob.

One

n-Isa.

One-a-Isang.

Oneness-n-Kaisahan.

Offend-v-Magkasala; pagalitin; yamutin;

One by
ulo.

one-n-Isaisa; isa,t,isa.

manampalasan.
Offense-n-Sala; kasalanan; alipusta; ka-

Onerous-a-Sowail; mabigat; matigas ang

paslangan; katampalasanan. Offensive-a Hamak; masama; maalipusta.


Offer-n-Alay; alok; panata; hayin.
Offer-i?-Ialok; ialay;
(

Onion-n-Cebuyas. Only-a-Bugtong.

Only-a^.-Lamang

maghayin.

)ffering-n-Pagalay; pagalok. Off hand-mir.-Ngayon din; madali. Office-n-Oficina.


official.

Officer--Puno;
Officer- ?>

Mam uno.

Onset-n-Pagmula; babag. Onslaught-n Babag; laban. Onward-a-Suraulongsulong. Onward-afZw.-Sa gawing harap. Ooze-^-Putik; na rnalabnaw. Ooze- c-Tum alas; tumiin.

Ofiicial-a-Oficial.

Official-n-Puno.

Officiate-tvMamuno; Officious-a-Masipag: masikap. Of iiciousness-n-Kasi pagan hasikapan.


Offing-n-Laot ng dagat; layo rnagbuhat sa pangpang.
Offish-<z-Maulol; loco.

Oozy-a-Maburak; malumot. Opacity-n-Kadiliman; kalabuan Opal -n Batong mahal. Opaque-a-^ladilim; di maaninag. Opaqueness-^- Kalabuan; kadilinian.
Ope-rt-Bukas.

Off set--Matimbangin;

tumapat.
at
ina-

Ope-v-Buksan; bumukas. Open-a-Bukas; maliwanag; maluang; watak; hayag; maaliwalas.


Open-?;-Buksan; bumukas; luangin; liwanagin; lumtiang. Opera-w-Opera.

Offspring--Lahi;
po.

manga anak

Oft-Often adv.-Madalas; tovvitowi na. Often times-Of times-a^u.-Madalas. Oglle-j'-Magmasdan; rnagmata. Oh-mfer.-Aba; naku.
Oil-w Gas; langis. Oil 7/-Pabiran ng langis;
langisin.

Operate-v-Mamahala; ulugin; gawin;


Lruniawa.

Oilcloth-n-Tapete. Oily-a-Malangis.

Operator-n-Ang namamahala. Operation -Gawa; pagulog. Operative-a-Nauukol sa gn\v$i. Opiate--Gamot na may halong apian. O|>ine-?;-Suniapantaha; magakala.
<

Ointment-n-Ibuhos ang langis sa ulo. Old-tt- Matanda; laon; luma; magulang;


ubanin; dati. Olden-a-Dating; matandang.

)})inion-n-Akala; sapantaha.

()piuni-i- Apian.

Opponent-n Kaagaw; kalaban; katalo;


kagalit.

ORG
Opponent-^ Kalaban; nakatapat. Opportune-a-Sa mabuting pan ah on;
bagay.

281
nica.

OUT
sa harmo-

Organic-Organical-a-Nauukol

Organist-^-Taga tugtog sa harmonica.


;

Opportuneness-n-K a p a n a h u n a n pa nahon. Opportunity-n-Kapanahunan; panahon. Oppose-^-Lumaban; umaway; makipagtalo; nagtalo; sumuay; isalangsang; makipagaway; humamon.
Opposite-a-Katapat; harap; laban. Opposite-n-Katapat; kalaban. Opposition-7z-Katapatan; away; laban; paglaban; pagsoway. Oppress-^-Inisin; alipinin; magpahirap; pahirapan. Oppression-n-Paginis; kahirapan. Oppress! ve-a-Mabangis; napakahirap. Optative-a-Nauukol sa nais 6 sa pita. Optic-#-Mata. Optic Optical-a-Nauukol sa tingin 6 sa mata. Optimist-n-Mangagamot ng mata.

itatag; magpundar; Organize-v-Itayo; arreglahin. Organization-n-Pagtatayo; pagpundar. Orient-n-Silanganan. Orient-Oriental-a-Nauukol sa silanganan. Oriental-n-Taga silanganan. Orientate-77-Pumaroon sa silanganan.

Orifice-n-Bibig.

pinagbuhatan Origin-n-Pinagmulaan; pinangalingan. Original-a-Dating; unang. Original-w-Ang dati. pinangaOrigination-#-Pinagbuhatan; lingan; pinagmulaan.
;

Originally-atZ'Z/.-Sa dati.

Originality-n-Datihan; kaunahan. Orison-n-Orasion.

Ornament--Gayak;
biyaya; hiyas.

sangkap;

pamuti;

Option-w-Kapangyarihan hurnalal; pili; katowiran ng bumili 6 sa ipagbili.


Optional-a-Nakapipili.

Ornament-u-Gayakan; pamutiin; gumayak.

Opulence-n Yaman; kayamanan. Opulent-a-Mayaman. Or-con/.-Kung; ni; nila; 6. Oracle--Tawong marunong.


Oral-n-Hindi nakasulat. Orange-n-Dalandan; dalanghita. Orange-a-Kulay dalandan. Orang-outang- w-Bakulaw. Oration-n-Sermon; luhog; panalangin. Orator-w-Ang marunong magsermon. Oratory-^-Pagsesermon; pangangaral.
Orb-n-Bilog.

Ornamental-a-Maganda; mainam. Ornamentation-n-Paggayak; pamuti.


Orphan-n-Ulila.

Orphan-a-Nauakol sa pagkaulila. Orphanage-n-Kalagayan ulila. Orthography-^-Pagsulat ng mahusay.


Oscillate-v-Maningning; mangatal; kumislap; kumintab. Oscillation-n-Luningning; kisap; pagatal; ningning. Ossification- ^-Paging buto. Ossify-f-Maging buto. Ostent-n-Hitsura; bikas; pakita. Ostensible-a-Maliwanag. Ostentation-n-Kahambugan; p a k p a p akita.

Orbed-a-Mabilog. Orbit-^-Lakad ng isang planeta,

Orchard-n-Halamanan.
Orchestra-n Orkesta.
Ordain-v-Iayos; ayusin; itatag; ilagay sa

Ostentatious-a-Hambog. Ostler-n-Ang nagalaga sa kabayo.


Ostracea-^-Talaan. Ostracize- v-Huag isama tawo. Other-a-Iba.
sa

katungkulan. Ordeal-w-Subok na mahirap. Order--Utos; kautusan; ayos; husay; pagkakawasto. Order-^-Magutos; iutos; ayusin; husayin;

kapwang

mamuno.
Orderly-a-Maayos; mahusay, mabait. Orderly-n-Sundalong utusan ng puno. Ordinal-a-Nauukol sa kahusayan. Ordinance-w-Utos ng Munidpio. Ordinary-a-Karaniwan; gawi; hirati; bayag. Ordinary-n-Karaniwang bagay. Ordination-n-Pagpili; paghalal; kautusan; pagutos. Ordnance-n-Kasangkapan ng hukbo. Ore-n-Metal.
Organ-n- Harmonica.

Other-n-Ang iba; kasama. Other wise-atfa/.-Kung hindi; sa


paraan.

ibang

Ottoman-a-Nauukol
Turko.
Ought-at?7/.-Dapat.

sa

kaharian

ng

Ought-7/-Dapat.

Ounce-n-Onza. Our-^ro.-Amin; atin;

namin; natin.

Ours-^>ro.-Namin; natin.

Our

self-^ro.-Sarili namin; sarili natin; ating sarili.

amin

sarili;

Oust-v-Paalisin; alisin; palayasin. Out-adv.-Sa labas; labas.

36

OVA

282
Oval-a-Talohaba.

OWN

Out balance-v-Bumigat; lumampas. Out bid-v-Tawarin ng mataas sa iba. Out break -n-Pagalsa; alsa. Out building-ri- Bahay 6 kamalig na nakabubukod. Out cast-n-Tawong di makikisama sa
iba.

Ovate-Ovatcd--Hitsurang itlog. Ovation-n-Kapurihan; pagpuri.

Oven--Hurno.
v.-Sa itaas.

Over-a-Itaas; lampas;

mahigit.
sa.

Over-^rep.-Mahigit

sa;

Out cast-a-Nakabukod; panapon. Out come-#-Pandulo; ang lumitaw; ang


nangyari.

Out cry-tt-Tunang; sigaw ng marami. Out door-a-Nauukol sa labas nang bayan.

Out doors-apz/.-Sa labas ng bahay.


Outer-a- Labas.

Outer most-a-Kalayolayoan. Out fit-n-Manga kasamaan. Out go-i)-Pumaroon sa ibabaw; luinayo.

Out go-n-Gastos. Out grow-7/- Lumampas ang paglaki. Out growth-w-Pandulo. Out house n-Bahay na nakabukod. Out landish-a-Katakataka. Out last-t>-Tuinagal sa iba. Out law-tt-Taga labas; tulisan. Out lawry-M-Pagkatulisan. Out lay-Gastos; gugol. Out let--Labasan. Out line-n- Piano; banhay. Out Hne-?;-Gawin ang piano. Out live-u-Bumuhay na mahaba sa iba. Out look--Pakita. Out lying-a-Malayo. Out post-w-Bantay na malayo sa hukbo.
Outrage-w-Kalapastanganan; tampalasan; kapalibhasaan; paglait. Outrage-i?-Gahisin; lapastanganin; mamihasa; laitin. Outrageous a- Katakot takot; bastos masama. Out ride-z/-Sumakay nang matulin sa
iba.

Over abundance-n-Kalagpusan. Over abundant-a-Malagpos; labis. Over awe-7/-Takutin. Over balance-^-Ibual bumual. Over balance--Pagbual. Over bear-7/-Supilin. Over bearing-a-Palalo, tampalasan. Over board-arfe/.-Na sa tubig. Over cast-v-Labuin; tiklupin. Over coat-n-Damit na pangibabaw. Over come-v-Daigin; supilin. Over due-a-Lampas sa panahon. Over flow-v-Umapaw; bumaha. Over flow n-Apaw; paglubog; pagapaw;
pagbaha; kalabisan. Overhaul-v-Baguhin; kumpunihin. Overhead-adz/vSa itaas. Overhear-u-Marinig; duminig.

Overjoy-n-Kasayahan. Over Ian d-adv.-Sa, lupa ang daan. Overlook-v-Laktawin; ilaktaw; malinmtin.

Over plus-w- Kalabisan;


bis; lagpos.

kalagpusan;

la-

Overpower--z/-Supilin, daigin.

Overreach-v-Lumampas
dayain.

ang

pagabot;

Over rule-v-Supilin; daigin. Over see-v-Mamahala; mamuno. Over seer-^- Ang namamahala; kapatas. Over set--z/-Itaub; ibual. Over shoe-n-Sapatos na pang ibabaw. Over shoot-7/-Huag tumama. Over sight-w-Mali; kamalian. Over spread-^-Ilatag; itakpan.
Overt-a-Maliwanag; palitaw. Overtake-v-Abutin; umabot; magkamit;
datnin.

Outright-a-Tunay; totoong; hayag.

Out run-z/-Tumakbo ng matulin sa iba. Out sail-v-Lumayag ng matulin sa iba. Out set-n-Pinagmulan; pamula. Ont side-n-Ang labas. Out side-a-Labas. Out skirt-n-Gilid; hanga. Out spread-i-Latagin; banatin. Out vie-v-Humigit; mamukod. Out walk-^-Lumakad nang matulin sa
iba.

Overthrow-v-Ibual; talonin. Over thro w-n-Kalituhan; pagtatahmin. Overture n-Balak; alok.


Overturn-?;-ButiKilikuas; balikuasin. Over turn-n-Balikuas; kalituhan.

Over ween--z/-Maghambog. Over weigh-v-Lumam pas ang


Overwhelm-?;-Supilin; Oviform-a-Hitsurang
itlog.

bigat.

patakahin.

Outward-Out wards-adc.-Sa
bas.

gawing

la-

Out wear-v Tumagal sa iba. Out weigh- z/-Bumigat sa iba. Out wit-u-Manalo sa talas ng isip; daigin
<

Owe-v-Mangutang. Owl-w-Kuago. Owlet-w-Kuagong munti. Owlish-a-Parang kuago;


kuago. Own-v-Ariin; umari;

nauukol

ya

sa dunong. Oval-//-Talohaba.

magkaroon.

283
Own-a-Sariling.

PAtf
ship-n-Pagkaari.

Owner
ari;

Owner-n-Ang may

panginoon.

Ox-n-Bakang

malaki na nakapon.

Oyster-n-Talaba.

Pabular-fl-Nauukol sa pagkain.

Palaver-w-Salita.

Pabulum-9t-Pagkain.

Pace-w-Hakbang; lakad; tulin. Pace-v-Lakarin; hakbangin; lumakad.


Pacific-fl-Tahimik.

Palaver-v-Magsalita. Pale-a-Putla; maputla; kupas. Pale-v-Mamutla; kumupas. Pale-w-Tulos; hanga; bakod.


Paleness-w-Putla;
pagsulat.

Pacification-tt-Katahimikan.

kaputlaan.

Pacify-r-Patahimikan; tumahimik. Pack-u-Balutan: balot; bigkis; karga. Pack-n-Balutin; ibalot; bigkisin; pasanin; ikahon: isilid; magpasan.

Paleography-n-Ang dating paraan nang


Palestra-n-Pagbubuno. Paletot-n-Damit na pang ibabaw. Palfrey--Kabayong pangsakay. Paling-n-Manga tulos; hanga; bakod. Palisade-n-Tulos na malaki; bakod ng mga tulos na malaki.
Palisade-z;-Magbakod ng
laki.

Package

n- Halutan.

Packer-n-Kargador; taga pasan. Pad-n- Halutan ng papel.


Pad-77-Sapinin.

Padding-M-Sapin. Paddle-n-Gaod; sagwan.

tulos

na ma-

Paddles-Gum aod; maglaro sa tubig. Paddock-n-Pitak.


Paddy
;z-Pitak.

Palish-a-Maputlaputla. Pall-n-Damit na pang ibabaw. Pall bearer-n-Taga pasan ng kalanda.


Palliate-v-Ikanlong; itago; dahilan.

Padlock-?z-Seradura.

magbigay ng

Padlock-v-Ilagay ng saradura; ng seradura. Padrone-w-Patron.

susuhin

Pallid-a-Maputla; mamutla. Pallidness-Pallid ity-n- Kaputlaan.

Pagan-w-Ang ayaw sumampalataya sa Panginoon Dios; tawong hindi binyagan.

Pallor-n-Pagkaputla;

kaputlaan.

Pagan-a-Nauukol sa hindi binyagan. Paganish-a-Parang hindi binyagan. Paganism-n-Kalagayang hindi binyagan. Page-n-Mukha ng dahon; pag ina; alila. Page-v-Bilangin ang dahon. Pagoda--Simbahan sa India, Japon at
sa China.

Palm-w-Dangkal; ramos; balalaw. Palm-u-Dangkalin. Palm-n-Palad ng kamay. Palmate-a-Hitsurang kamay. Palm Sunday--Lingo de ramos.

Palpable-a-Makararamdam sa hipo. Palpitate-z/-Tumibok; kumutog; kumaba. Palpitation-n-Tibok kutog; kaba. Palsy-n-Sakit na pasma.
Palsy-v-Mapasma. Palsied-a-Pasmado.
Palter-?;-Dayain; tumaksil; biro.

Pail-n-Timba; baldi. Pailful-w-Laman ng

baldi.

Pain-n-Sakit; bugbog; hirap; dalamhati; hapdi; hapis; kirot. Pain-i;-Sumakit,- humapis. humapdi.

mamali; mag-

Painf ul-a Masakit;

mahapis;

makirot;

Paltriness-^-Karamutan; kasakiman. Paltry-a-Maramot; masakim.

mahapdi. Painless-a-Walang sakit 6 damdam.


Pains-n-Ingat; kaingatan.

Pains taker-n-Tawong maingat. Pains taking-^ Pag ingat. Pains taking-a-Maingat.


1

Pamper-v-Pakanin ng husto; bumusog. Pamphlet-n-Pampleta; munting libro. Pan-ra-Lalagyan ng anoman. Panacea-n-Gamot sa lahat nang manga
sakit.

Paint-n-Pinta.

Pancake-n-Bibinkang harina. Pandemonium-n-Kaguluhan.


Pane-n-Cristal

Paint v-Magpinta.
Pair-n-Paris.

ng bintana.

Palace-n-Palacio;

bahay ng

hari.

Palate-n-Lasap. Palatable-n-Malasa; masarap. Palatial-a-Nauukol sa bahay ng

Panel--Bahagi ng pinto. Pang-n-Gulat; kaba ng dibdib. Panic--Takot ng marami.


hari;

mainam/ maganda,

Pannier-n-Batulang; bakol. Pant-n-Hingal. Pant-z/-Huminfal; humangos,

PAR
Pantaloon--Salawal.

284

PAS
1

nang manga pagkain; bangera. Pap-n-Suso; pagkain na malambot para sa mga bata.
Pantry-#-Silid

Parochial-a-Nauukol sa paroquia; maki tid; makipot; may hanga


Parol-n-Salita

ng

bibig.

Parol-a-Nakasabi lainang.
Parole-n-Pangako. Parole v-Patawarin; hanguin; iligtas; ibigay ng kalayaan. Parricide-w Ang natay sa sariling ama6 ina. Parrot-n Loro.
Parry-u-Ilagan; umilag.

Papa-w-Tatang/ tata; tatay; amang. Papacy-Tz-Katungkalang papa. Papal-a-Nauukol sa papa. Papaw-w-Papaya.

ng papel. Papist-n-Katolico. Papistic-Papistical-a-Nauukol sa Catolico 6 sa papa.


Par-w-Kapantayan ng halaha.
Parable-w-Talinhaga. Parade.-n-Procession.

Paper-w-Papel. Paper-u-Ilagay 6 idikit

Parsimonious-a-Mararnot; kuripot. Parsimony-n-Kariputan; karamutan.


Parson-w- Pastor.

Parsonage-n-Bahay ng pastor.
Part-n-Bahagi; kapiraso; parte. Part-^.Bahagiin; biakin; hiwalayin

hu-

Parade-v-Magprocession. Paradise-w-Garden ni Adan; kasayahan. Paragon-w Halimbawa ng kabutihan. Paragraph-n-Pangkat na maikli. Paralell-a-Katabi/ kasiping; pantay. Paralysis-n-Pasma.

miwalay; lumagot. Par take-7/-Sumali; kumain; kumuha. Partial-a-Di buo; mabahagi; mahilig may
tinitignan. Partiality-n-Kahiligan; kabilingan. Participate-z/-Sumali. Participation-n-Pagkakasali. Particle--Piraso; kapiraso; kapirangot. Particular-a-Bugtong; nakabukot; bantog.

Paralytic--Ang

may

sakit

na pasma.
sakit

Paralytic-Paralytical-a-Nauukol sa

ng pasma. Paralyze- v-Mapasma.


Paramount-a-Kataastaasan;
lahat.

mataas

sa

Parapet-w-Kuta.

Parapbrase-n-Kasaysayan. Paraphrase-u-Ihulog sa ibang wika; magsaysay. Paras ite-wAng bumubuhay sa gugol ng


iba.

Parting--Paghihi\valay. Partisan-n-Kasali. Parti tion-w-Paghihiwalay; dingding. Partition-u Ilagay an,u dingding. Partly-arfz'-.Di buo.
-

Parasol-w-Payong.
Parboil--z/-Kuluin

Partner -n-Kasama; kaulayaw. Partnership-n-Samahan. Parturition-n-Panganganak. Party-^-Samahan; katipunan; kapieanan. Party-colored- Parti-co lore d-a-S a r s a r
i

ng

kaunti.

Parcel-w-Balutan; balot. Parcel-u-Balutin; ibalot. Parch-v-Ibusa.

ang kulay. Parvenu-w-Tawong hambog 6 Pas-n-Hakbang; unahan.


I

palalo,

'ascha-w-Kuresma.
inakaraan;

Parchment-n-Katad ng tupa na .uinayak


sa pagsulat.

Pass-t'-Lumipas;

duinaan;

Pardon-n-Patawad; paglitos; pagkalag sa


sala; pagpata\\a<l.

niainatay. Pass-;/ Passes; paliintulot; hakbanjr; Iandas; paso.

Pardon-r-Kalagin sa sala; patawarin. Pardonable-a-Dapat patawarin.


Pare-t/'-Talupan;
lian.

Passable-w-Makararaan.
Pasaa^e-n-Paraan; lakad.
ik-

balutan;

bjiwasan;

Passenger-n-Ang samasakay;
lakad.

an.L,

luma-

Parent-n-Mftgnlang; liinlog. Parentage-n-IIinld^; pinatranakan. Parental-a-Nauukol sa ina^ulaii^. Parish-w-Hukiiinan nj> isatm pari; lu))ang nasasakop ng kapan.^yarihun ng isang pari. Parity-w- Kajtantayan. Park-n-Pla/a; luneta. Parlam-e-w-Salitaan.
Parley-n-Salitaaii.

Passimrrt^'X-Dito at di<m.

Passing N-l'a.L 'laan. Paasing-a-Makaraan. Passion (ialit; jiagkakagalit; tanim na loob.


r

kagalitan;

Passion-n-Pasion. Passionate-a-Mainit an-: ul<>. Passive a-Tahiinik; inaaino; matitiis. Pas> piii-t //-Pahintulot.
Past a Nakaraan; lipas. Past //-An.- panahdii n ikaraan.

Parley u-Magsalitaan. Parlor-n Silid na tinatawag ang loob.

Paste--Pagkit; pandikit.

285
Paste-v-Idikit.

PEE

Paste boards-Carton.
Pastil-Pastilles-Pasteles.

Pauperize-^ -Lubug sa hirap. Pause-w-Hinto; utal kautalan.


Pause-z/-Maghinto; magutal. I'M \o-v-Ilatag ang bato sa karsada. Pavement-n-Latag ng bato sa karsada.

Pastime-H-Aliw; kaluLrurun; aliwan. Pastors-Pastor; pari. Pastoral-a-Nauukol sa pastor.

Paw-n-Paa ng hay op.


Pawn-v-Galawin; kurutin.

Pastorate-Pastorship-n-Kalagayang pastor.

Pawn-n Sangla.
Pawn-u-Isangla.

Pastrys-Manga mamon.
Pasture-v-Pastulan.

Pawnbroker-n-Ang mayari ng bahay na


sanglaan.

magpastol. Pasturages- Pastulan; pagpastol. Pasty-a-Madikit; majwgkit. Pat-a-Bagay; akma; ay on sa panahon.


Pasture--z/-Ipastol;

Pay-n-Upa; bayad.
upahan. Payee-n-Ang
upa.

bayad;

kaupahan;
;

ikaba-

Pay- c- Bayaran;

m a gbay ad

11

mupa

Pat -odr.-Sa mabuting panahon. Pat'n-Layaw. Patch -n-Tutop; tagpi; dagdag.


Patch-z/-Tutupan; itagpi; hayumahin; husayin/ kuinpunihin. Patch work-n-Pagtutup; paghahayama.

tumangap ang bayad

Payer-n-Taga bayad; ang magbabayad. Payment-w-Pagbayad; kabayaran; bayad; kaupahan; upa.


Pea-n-Guisante.

Pates-Bao ng

ulo.

Patella-n-Bayugo ng tuhod. Patent-o-Maliwanag; hayag; bukas. Paternal -a-Nauukol sa am a.


Paternity-n-Hinlog;
lahi;

Peaces- Katahimikan; kapanatagan; kapayapaan. Peaceable-a-Tahimik; walang basagulo; payapa. Peaceful-a-Tahimik; mabini; mahinahon; walang basagulo; payapa. Peach-n- Meloco tones.
Peach-v-Bintangin; paratangin.

familia;

kala-

gayang ama. Paths-Landas; daan.


Pathless-a-Walang landas. Pathetic a-Kaawa.
Pathologist-n-Mangagamot.

Pathologys-Karunungan sa mga I*atli way--Landas; daan; paraan.


Patient-a-Matitiisin.

sakit.

Peak-n-Tuktok ng bundok. Peals-Tunog na malakas. Peal-v-Tugtugin ng malakas. Peanut -w-Muni.


Pears-Peras.
Pearl-n-Perlas.

Patient-?i-Ang may sakit. Patience-n-Katitiisan; katimtiman


loob.

ng

Patriarch-n-Puno ng Tawong matanda.

isang

familia;

Patrician-a-Marangal dakila. Patricide-w-Ang namatay sa ama. Patrimonial-a-Nauukol sa mana.

Patrimony-n-Mana.
Patriot-n-Patriota.

Pearly-a-Parang perlas. Peasant-n-Taga buked; tawong mahirap. Peases-Guisante. Pebble-n-Batong munti. Pebbly-a-Mabato. Peck-n-Tuka. Peck-i;-Tumuka; tukain. Pectoral-a-Nauukol sa dibdib 6 sa sakit

Patriotism--Pagibig buan.
Patrol-i/-Magpatriilia;

sa

lupang

tinu-

ng dibdib.
Peculate-v-Umitin;

umumit;

nakawin;

magbantay.

magnakaw.
Peculation-w-Pagumit; pagnakaw.

Patrol--Bantay. Patron-n-Kasuki; pintakasi. Patronage-w-Pagkakasnki; pagampon. Patroness n-Kabaying kasuki. Patronize-f-Sumuki; magkasuki.
Patten-?^-Bakia.

Peculator-a-Magnanakaw; mangungumit. Pecuniary-a-Nauukol sa salapi. Pedagogues-Maestro.

Pedagogy-n-Karunungan sa pagtuturo.
Pedal-a Nauukol sa paa. Peddle-v-Ialok; maglako. Peddler-n- Maglalako.

Patter-v-Puniatak.

Patters-Katapakan; pagpapatak. Pattern %n-Hu war an; tularan; kahowad. Pattern-v-Humnwad; tumulad; tularin. Paucity-n-Kadalangan; kautian.

Pedestal-n-Puno ng haligi. Pedestrian-a-Nakalakad; lumalakad.

Pedestrians-Tawong lakad.
Pedestrianism-n- Paglalakad. Pedigree-w-Hinlog; lahi. Peek-v-Sumilip.

Paunch -n-Tiyan. Pauper -n-Pulubi.


Pauperism-w-Kalagayang pulubi.

Peek-n-Silip.
Peel--z/-Balatin;

Penurious-a-Maramot; madalang.
talupan;

upakan.

Pennry--Kahirapan; kakailangan/
gutan; karukhaan. People-'/i-Manga tawo.

kai-

Peel-n-Balat; upak.

Peep-?;-Sumilip.
Peep-72-Silip.

Peeper-w-Sisiw. Peer-n-Sumilip.

Peer-n-Kasama; kaulayaw. Peerless-a-Walang kapantay 6 kahulilip. Peevish-a-Mapootin; magagalitin. Peg-w-Pakong kahoy.


Peg-77-Tpako. Pelf-n-Salapi; Pell-n-Balat.

People-^-Magkaroon ng maraming tawo; dumami ang mga tawo. Pepper-n-Paminta. Pepper-z/-Ilagay 6 ibudbuod ang paminta.

Peppery-a Maangbang,
Peradventure-a^v.-Marahil. Perambulate-?;-Lakarin; lumakad. Perambulation-n-Lakad; paglalakad.

kayamanan.

Pellet-n-Bolang munti.
Pellicle-n-Balok.

Perambulator-n-Ang lumakad. Perceive-v-Kapain; humalata; indahin; intindihin; sumahod.


Perceivable-a-Maclaling maintindiban. Percentage n-Por ciento. Perceptible-a-Nahalata; litaw; maliwanag.

Pellmell-a-Walang ayos. Pellucid-a-Maaninag. Pelt-w-Balat ng hayop.


Pelt-7/-Batuhin; ipukol.

Pelvic-a-Nauukol sa buto ng bayawang. Pelvis-n-Buto ng bayawang.

Pen-n-Kulungan. Pen-v-Kulungin; kumulong. Pen-w-Pluma. Penal-a-Nauukol sa parusa. Penalty--Parnsa. Penance-n-Katiisan.

Perceptibility--Pakiramdam. Perceptive-a-Maramdamin. Perception-n-Pakiramdam; damdam; pangintindi.

Perch-7i-Hapunan.
Perch-?/- Humapon.

Perchance-a-Marahil.
Percolate-77-Salain.

Pence-w-Dalawang kuarta; isang malapad. Pencil -n-Lapis. Pencil-v-Sumulat. Pend-u-Bumitbit; ikabit.

Percuss-T/-Ilagpak; itupak.

Percussion-n-Lagpak; tagupak.
Perdition-^-lAigi;

kalipulan;

kasiraan;

kamatayan. Peregrinate-v-Lumakad.
Peregrination-7t-Lakad.

Pendency-n Sabit; kabit.


Pendent-a-Nakasabit; nakabitin. Pendulous-a-Nakasabit; nakabitin. Pendulum-i-Paniktik ng orasan.

Penetrate-u-Tumagos; rnatarok. Penetration-w-Tagos; tarok.


Penitence-n-Pagsisisi.

Peremtory-a-Totoo; tunay. maluat; walang Perennial-a-Matagal; tigil 6 likat; panay. Perfect-a-Lubos; puspos; walang kulang dalisay; ganap; magaling; maganda. Perfect-?;-Tapusin; ganapin; gumanap;

Penitent-a-Nakapagsisi.

Penitent--Ang

nagsisisi.

Penitential-a-Nauukol sa pagsisisi. Penitentiary-w-Bilango. Pen knife n-Laseta. Penman-n-Ang marunong sumulat.


Penmansbij)-K-Sul;it kamay.

tumapos; yariin. Perfectibility -n- Kayarian; katapusan. Perfectible-a- Makatatapos. Perfection-n- Kayarian; katapusan; kaganapan.
Perfidious-a-Taksil; sukab; suitik; li!o. Perfidy-n-Kataksilan; kasuitikan; kalilu-

Penant-n-Bandera.

han; kasukaban.
Perforate-v-Butasin;
tas.

Pennate-Pennated-a-May pakpak. Pennilegs-a-Mahirap; sal at; walang


kuarta.
j)akpak. Pensile-a-Nakasabit; nakabitin.

tarukin;

balil)ulin.

Perforation-n-Pagbutas;
Perforce-rtr/r.-Sa
a win.

pagkabutas busa lakas.

Pennon-n-Bandila;

ktikailangan;

Perform-v-Gumawa;
i!

tninupad;

tuparin;

Pensive-a-Palaisipin; mapag wari; malungkot. Pent-t'. imp. & p. p.-Nakakulong. Pentateuch-n-Ang mga ut<s ni Moises.

Performance-n-Kilos; teatro; acto.


IVi I'miie-w-Pabango.

Perfume-v-Pabangohin; ilagay ng pabango.

Pent house-n-Sibe; pakpak ng bahay. Penult-n-Ang hull fuera caining isa. Penumbra-n-Pagdidilim ng buan.

Perfumery-n-Pabango. Perhaps arff-Marahil;

dili;

sal? all,

PER
Peril --Panganib.

287

PHA

Perilous-a-Mapanganib;
Perimeter-w-Paligid.

may

panganib.

Period-n-Panahon; luat; punto. Periodic- Periodical-a-Nauukol sa panahon.


Periphery-n-Paligid.

Personify-Ty-Gagarin ang kapwa. Perspective-a-Nauukol sa piano. Perspective- n-Tingin; piano. Perspire-7/-Puinawis. Perspiration-n-pawis. Persuade-Tx-Iudyok; pilitin; ihiting;]
pumilit. Persuasible-a-Makapipilit. Persuasion-?* Kapilitan; udyok. Pert a-Mangahas.

Perish-f-Mamatay; luinipol.
Perishable-a-

Mamamatay.
na
vvalang

Perisome--Balat ng hayop
gulugod.

Periwig-^-Buhok na postiso. Perjure-i/'-Manumpa ng kasinungalingan. huag tumupad sa ipinanumpa.


Perjury-72-Kasinungalingan.

Pertain-i-Maukol. Pertinacious -a- Mati gas ang ulo; matibay

ang

loob.

Pertinacity-n- Kalakasan ng loob; kahigpitan; katigasan ng ulo.

Permanence-Permaneney-w-P a n a n a t ill

pamaraarati; katibayan; pagkalagi. Permament-a Lagi; matibay. Permeable-a-Makatatarok; matatarukin.

Permeate -v-Tarukin.
Permissible-a-Maaring ipahintulot. Permission-n-Tulot; kapahintulutan. Permit-v-Tulutan; ipahintulot; paraanin. Permit-n-Tulot; pahintulot.

Pertinent-a-Akma; bagay; nauukol. Pertness-n-Pangahas. Perturb- u-Sabarin; yamutin; tuksuhin; guluhin ang isip. Perturbation-tt-Kaguluhan nang isip; ligalig.

Perusal-?/- Pag babasa.

Peruse -v-Burnasa ng patakbo; umusig;


malasin. Perverse-a-Nakalihis; matigas ang ulo;

Permissive-a-Maaring ipahintulot. Permutation-n-Kapalitan; pagpalit.


Permute-z/-Ipamalit; palitan; pumalit.

masama.
Perverseness-n- Katigasan ng ulo; pag kabalintuna.
Perversity-n-Katigasan ng ulo; pagkabalintuna.

Pernicious-a-Masama; makasasanaa makasisira;

makamamatay.

Perpendicular-a-Patayo; tirik; nakatayo. Perpendicular-w-Tayo; tirik. katiriPerpendicularity-w-Pagka tayo; kan.

Pervert- u-Iakay sa

masama; pasamain. Pervious-a-Makapapasok; matatarukin.


Pest-n-Peste. Pester-n- Yamutin;
sabarin.

Perpetrat3-u-Gumawa; gawin; magkasala. Perpetration-n-Pag gagawa; gawa.


Perpetrator-w-Ang gumawa. Perpetual-a-Walang hanga 6
pareti.
likat; lagi;

Pestiferous-a-Nauukol sa peste; makakahawa.


Pestilence-n-Peste.

Pestilent-a-Mahilig

sa

masama.

Perpetuate-t/-Gawing lagi; ipamalagi. Perpetuation--Pagkalagi; pamamarati. Perpetuity-n-Pamamarati; pamamalagi. Perplex-v-Guluhin ang isip. Perplexity n-Basagulo; gulo ng isip. kalabuan; duwag. F ersecute-v-Habulin; yarnutin; pahirapan; sundin; ipagdowahagiin. Persecution-w-Kahirapan; dov/ahagi. kalakasan Perseverance-n-Katiyagaan;
loob; katibayan ng loob. Persevere-?>Pilitin; magtagal; tumagal. Persist-v-Ipaglaon; lumagi; pilitin; pu-

Pestle--Pandurog.
Pet-7/- Palayawin.

Pet-n-Ang minamahal. Pet-a-Minamahal. Petal-w-Dahon ng bulaklak. Petit-a-Munti; walang kabuluhan; kuripot.

Petition-n-Panalangin; samo; daing. Petition-v-Manalangin; sumamo; dumaing.

ng

Petrification--Pagiging bato. Petrify-v-Maging bato. Petroleurn-w-Gas.


Petticoat-w-Naguas; enaguas. Pettish-a-Mapootin. Petty-a-Munti; walang kabuluhan. Petulance-Petulancy-fi-Kapootan; poot. Petulant-a-Mapootin. Pew--Upuan sa simbahan. Phalanx-n-Pulutong ng sundalo.

milit.

P ersistence-Persistency-w-Kapilitan;
tiyagaan; pagpilit.

ka-

P ersistent-a-Nakapipilit;

mapipilitin.

Person--Tawo. Personage-n-Katawohan. Personal-a-Nauukol sa tawo 6 sarili. Personalty-n-Ari ng sarili. Personate- u-Gumagad sa iba; saysayin.

Phantasm-tt-Panaginip; guniguni. Phantom-n-Nuno; guniguni.

PIE
Pharisee-w-Fariseo.

288
nang gamot;
pahintohinto.

PIP
dahandahan
'

Piece meal-adv.-Untiunti;

Pharmacy
botica.

-n-

Pag gagawa

Pied-a-May maraming kulay mansado.


Piet-n-Pilar;
haligi

Pharnyx-n-Ngalangala. Phase-#-Hitsura.

ng

bato.

Phenominal-a-Kataka taka; mangha*

kamangha-

Pierce- u-Tarukin butasin; tumagos. Piety--Pagibig sa Bathala.

Phial-n-Boteng munti. Philanthropic-Philanthropical-a-Mabuti 6

magandang

loob.

Philanthropy-M-Kagandahan ng loob. Philter-w-Gayuma. Fhiz-w-Mukha.


hlegm-n-Kalagra, Phlegmatic-a-Makalagra. Phonetic-a-Nauukol sa voces. sa tnngkol Phonetics-n-Karunungan manga tunog. Phonic-a-Nauukol sa tunog. Phonics-n-Karunungan tungkol sa manga tunog.
I

Pigeon-^-Kalapati. Pig-n-Baboy. piggish-a-Matakaw. pig-headed-a-Matigas ang ulo. pigment-n Tina.

pigmy-n-Tawong pandak; unano.


Pike-^-Pakong malaki.
Pilaster-n-Haligi.

Pile-n-Bunton; haligi. Pile-^-Ibunton; punuin.


Pilfer-z/-Umitin;

umumit.

Pilgrim -^-Tawong mapaglakad. Pilgrimage-n-Lakad.


Pill-n-Pilduras.

Pillage- i;-Mangloob; gibain; manduit.

Phonographic-a-Nauukol sa fonografo. Phonograph- w-Fonografo. F hotograph -ji-Retrato Photograph-u-Kunin ang retrato.


.

Pillage-n-Panduduit.
Pillar-n-Haligi
;

pilar.

Pillow-/z-Unan.

Photography-n-Karunungan sa pagkuha ng retrato.


Phrase-n-Maikling kasaysayan. Phrenology-n-Karunungan tungkol utak ng ulo.
sa

Pillow-i-Mahiga sa unan. Pillow case-n--Punda ng unan.


Pilot-n-Ang umugit sa sasakyan. Pilot--z/-Umugit; umakay; akayin.

Pimple

-Butlig.

Pin-n-Aspili.

Phrensy-n-Kaululan.
Phthisiow-Tisis.

Pm-v-Aspilihin. Pinafore-n-Camisola.
Pincers-n-Sipit; panipit.

Phthisical-a-May
Phthisis-n-Tisis.

tisis.

Physic-n-Purga: gamot. Physic-v-Purgahin. Physical-a-Nauukol sa catawan.

kumurot. Pinch--Kurot. Pinch beck-a-Hindi totoo; sinungaling.


Pinch-u-Kurutin;
Pinchers-n-Sipit panipit.
sa
fi-

Physician-w-Mangagamot. Physics-n-Karunungan tungkol


sica.

Physiognomy-w-Hitsura; mukha.
Piano-Pianofortr-n-Piano.
Pianist-n-Pianista.

Pincushion-n-Lalagyan ng aspili. Pine-v-Lumungkot; manimdim. Pine-n-Pina. Pine apple-n-Pina. Pinery-n-Gubat ng pina. Pinion--Balahibo; pakpak; pangapos

Picayune-w-Sikolo. Pit-k-c-Pumulot; tukain; Pick-n-Tuka; piko. Pick ax-Pick axe-w-Piko.


Pickle-w-Atsara.

ng baraso.
gayatin.

Pinion-t-Gapusin. Pink- a-Mapulapula. Pink-n-Saksak.


Pink-T/'Butasin.

Picket-n-Tungkod na matulis.
pick pocket-n-Manenekas. picnic-n-Kasayahan; kainan sa gubat.
picnic-z/-Magkainan sa gubat. pictorial-a-Nanukol sa manga picture--Pintura. Picture frame-n-Sanepa.
Pie-n-Pastel.

Pinnacle-n-Lugar na mainas.

Pint--Takalan ng
lusaw.

manga
lumipat

bagay

na

Pintle-n-Aspiling mnnti.
pintura.

Pioneer-n-Tawong
lupa.

sa

bagong

Pioneer-v-Umuna. Pious-a-Mapagdasal; banal.


Pip-n-Sakit

Pie bald-a-May maraming kulay. Piece-w-Piraso; bahagi; kagyat; kapiraso;


lapang. Fiece-v-Pirasohin; bahagiin.

ng manok;

binlii.

Fip-r-Sumiap. Fipen-Kuako; tubo;


1

flauta.

i]>e-i--Tumugtog sa tiauta

PL A
Piquant-fl-Masaklap; mapait;maanghang. Pique-n-Galit; dalamhati; yamot;

PLI
Plantation-n-Lupang sinasaka.

Pique-u-Yamutin; pagalitin. Piracy-n-Pagnanacaw sa dagat.

Pirate-w-Magnanakaw sa dagat; tulisang


dagat. Pirat'cal-a-Nauukol sa tulisang dagat. Piscatorial-a-Nauukol sa isda.

Planter-w-Manananim. Plash -w-Labak; tilansik. Plash-v-Tumilansik ang tubig. Plashy-a-Malabak. Plaster--Halo ng apog at buhangin. Plaster-v-Pahiran ng apog.

Plat--Humabi.
Plat-w-Habi; kapirasong lupa. Plate-w-Pingan; pirasong metal. Plateau-n-Lupang mataas at patag. Platform--Tablado; plataforma. Platoon-;2-Pulutong ng sundalo.

Piscivorous-a-Kumakain ng isda.
Pistol-n-Revolber; pistola.

Pit-w-Hukayj baunan; tibag. Pit-v-Hukayin. Pitch-n- Alketran; itsa. Pitch -r-Magitsa; pahiran ng alketran. Pitch-dark-a-Madilim na madilim. Pitch er-n-Pitchel. Pitch fork--Panghakot ng damung tuyo.

Platter--Bandejada.
Plaudit-u-Pagpuri. Plaudit-#-Purihin.

Pitiable-a-Dapat umawa. Pitiful-a-Mahabagin; maawain.


Pitiless

Pitchy-a-May halong alketran. Piteous-a-Kahapishapis; malunos. Pithy-a-Malambot ang loob.

Plausible-a-Bagay; dapat purihin. Play-n-Laro; teatro; acto. Play-z/-Maglalaro. Player-w-Maglaro. Play f ellow-n-Kalaro.

Play mate-n-Kalaro.
Playful-a-Masaya; mapaglaro. Play thing-n-Laroan. Plea-n-Dahilan.
Plead-77-Manalangin; mamanhikluhod. Please-v-Aliwin; magbigay lugod; pala-

v-Walang habag;

walang awa;

mabagsik; mabangis.
Pittance-fl-Limos.

Pity-n-Habag; awa; hinagpis; yang. Pity-r-Maawa; habagin.


Pivot-?*-Ikiran.

hina-

yawin. Pleasantry-72-Kasayahan;
galak.

kaligayahan:

Pivot-/:-Umikit.

Placard-n-Pahayag; paunawa.
Placard- ?>Ipah ay ag.

Place-n-Lugar; daan. Place-f-Ilagay sa lugar; lagyan; lumagay; ayosin; maglagay. Placid--Maamong loob; tahimik; wa-

Pleasing-a-Maaliw; masaya; malugod; maligaya; kaaliwaliw; kalugodlugod; mairogin; nakalulugod. Pleasant-a-Maaliw; masaya; maligaya;

malugod; maaya. Pleasure-n-Kasayahan; tawa; galak; handog; inarn; Pleat-n-Suri. Pleat-v-Suriin.

lang gulo.
Plague-w-Peste.

kainaman;

lasap; ligaya.

Plague-v-Yamutin; payamutin.
Plaid-w-Sita.

Plain-a-Maliwanag; yano; aliwaswas; hayag. Plain-n-Lupang patag. Plaint-w-Daing: panalangin; panaghoy. Plaintive-a-Malungkot; malumbay. Plait n-Kunot; suri. Plait-v-Magsuri; magkunot; kunotin.
Plan-72-Anyo; katha; piano.
Plan-e/-Isipin;

mababa; karaniwanPlebian--Tawong hamak; tawong ka.


Plebian-a-Hamak;
raniwan.

kumatha.

Plane-n-Katam; pangkayas. Plane-a-Yano; patag. Plane-v-Katamin.


Planet-n-Planeta.

& p. ^.-Namagitan; namanhikluhod; dumaing. Pledge-n-Sanla. Pledge-v-Isangla Plenary-a-Puno; .lubos. Plentitude-n-Kasaganaan; karamihan. Plenteous-Plentif ul-a-Masagana; marami. Plenty-n-Karamihan; kasaganaan. Plenty-a-Sagana; marami. Pleura-w-Loob ng lalamunan. Pleurisy-w-Sakit ng lalamunan.
Pled-v. imp.

Planetary-a-Nauukol sa planeta. Plank-n-Tablang makapal. Plank-^-Ilatag 6 takpanin ng tablang makapal.


Plant-n-Punla.

Plexiform-a-F'asuotsuot; magulo. Pliable-a-Malambot: mahubugin. Pliant-a-Malambot; malubay. Pliancy --Kalambutan. Pliers-n-Sipit na munti.
Plight-w-Sangla;

Plant-z/-Magtanim. Plantain-^-Saging.

katibayan;

kapangani-

ban; pangako.

POK
Plight-y-Isangla;

290
Poet-7z-Mammula.

POM
Poetess-n-Babaying manunula. Poetic Poetical-a-Nauukol sa tula. Poetry -n- Verso; tula. Poh-mfer.-Oroy. Poignancy-w-Kapaitan; kaanghangan. Poignant-a-Maanghang; mapait. tudla; Point-n-Dulo; tudlok; tulis; dungot. Point- v-Ituro; itudla; tumudlok; tulisan.

magpangako. Plod-v-Lumacad. Plot-n-Lupang munti; isip na masama.


Plot-77-Umisip.

Plough-^ Araro;
linang.

kasangkapang

pan-

Plough-u-Ararohin: magararo; maglinang. Plow-n-Araro; kasangkapan panlinang. Plow-v-Ararohin; magararo; maglinang. Plow boy-Plowman-n-Ang nagaararo. Plo w share-w-Sudsod.

Pluck-w-Tapang; batak. Pluck-7/-Himnlmulan. Plucky-a-Matapang; mangahas;


takot.

Point blank-a-Matowid; mali.wanag. Pointed- a-Matulis. Pointer-^-Panturo.


Pointless-a- Walang dulo.

walang

Poise-M--Timbang; bigat.
tasok. Poise- v-Timbangin.

Plug-n-Tasak; tapon; Plug-v-Tasakin.


Plum-n-Sinegiielas.

Plumage-72 Balahibo ng Plumb-a-Patayo; tama.

mga

il^pn.

Poison-^-Lason; kamandag. Poison-v-Lasunin; pakanin ng kamandag. Poisonous-a-May lason; malason; may

kamandag.
Poke-w-Bayong; supot; mangas na maluang; tudlok.

Plumb-n-Hulog.
Plnmb-i:-Towirin ang tayo ng haligi.

Plumb

line-w-Hulog.

Plume-n-Tuktok. Plump-a-Mali!og; mataba; may katawan. Plump-f-Lumaki; tumaba. Plump-adz/.-Ngayon din; pagdaka. Plunder-#-Ang pagumit; ang inumit;
umit.
Plunder-^/ Nakawin. manduit.

Poke-v-Tudlukin; tumudlok. Poker-n-Panudlok.


Pole-n-Palo,
haligi.

Polar-a-Mauukol sa hilagaan.
Police-7i-Policia Police- j;-Linisin; ayusin; husayin. Police man-w-Policia. Policy-^-Billete sa loteria.

Plunge--z/-Sumisid;
bigla.

sumulong nang pa

Polish-t'-Bulihin; pakinisin; pakintabin;


kiritabin.

Plunge-i-Sisid. Pluperfect-a-Puspos; puno; walang pin tag; lubos. Plural a-Mahigit sa isa.

Polish-n-Kinang; kintab; buli. Polite-a-Magalang; mahinahon; masuyo; bihasa; matining na loob. Politeness-n-Galang; kagalangan.
Politic-a-Politico.

Plurality-n-Kahigtan; karamihan. Plus--Totoo; dapat idagdag.

Political-a-Politico.

Plush-n-Trespelo. Plutocrat-w-Ang may kapangyarihan dahil sa kanyang yaman Pluvial-a-Nauukol sa ulan.

Politician-n-Ang
no.

marunong mag

gobier-

Ply-ty-Tanungin; pilitin; magtrabajo. Piieumatic-a-Mahangin. Pneurnonia-n-Sakit ng baga.

Politics-w-Karunungan tungkol sa paggogobierno. Polity-w-Pag gogobierno.


Polka-n-Polka. Poll-w-Padron; listahan ng lahatngtawo sa isang lugar. Pool-n-Ilista ang lahat ng tawo sa isang
lugar.

Pneumonic--Gamot
Poach-^-Prituhin
sa

sa baga.
tubig;

umitin;

magnakaw.
Pock-n-Bulutong. Pock hole-Pock mark-w-Bulutong. Pocket-n-Bulsa. Pocket- D-Ipamulsa; ilagay sa bulsa. Pocket book-w-Lalagyan nang knarta 6
salapi.

Pollute- r-Dumhan; pangitin; sirain.

Pollution-^-Dumi;
sira.

kabulukan;

pagka

Poltroon-n-Tawong duag. Poltroon ery-n-Karuagan.

Polygamy-w-Pag aasawa sa rnarami.


Polyglot-n-Ang marunong sa maraming
wika.

Pocket knife-^-Laseta.
Pocky-a-Mabulutong; bulutongo. Pod-n-Bahay ng binhi. Pod : o-Tumaba; lumaki, Poem-n-Tula,

Pomade-Pornatum--(^osmetico.
Pominel-n-Bukol.

POR
Pomp-w-Gayak; handa; kainaman;
kitan.

291
kari-

POT
Portmanteau--Saco de noche.
larawaii.
j
,
,

Portrait-n-Retrato;

Pompous-a-Maganda; Pond-w-Labak.

mainam; marikit.

Portray-r-Gumawa nang larawan; saysayin.

Ponder-v-Magwari; magisipisip. Ponderous-a-Malaki; mabigat. Poinard-n-Panaksak. Pontiff-n-Ang papa. Pontifical a-Nauukol sa papa.
Pontifieate-n-Kalagayan ng papa. Pony-w-Kabayong munti. Poodle-n-Asong munti at mahaba

Portrayal-w-Pagsasaysay. Portress-n-Babaying utusan. Pose-v-Ayusin; ilagay sa lugar.

Pose-n Kalagayan; tayo. Poser-w-Bugtong.


Position-w-Lagay; lugar; tayo; kalagayan. Positive-a-Totoo; tama; walaug sala; tunay.

ang

buhok.
Pooh-wfer.-Oroy. Pool-n Labak.

Positive-w-Katotohanan; katunayan. Possess-v-Magkaroon; kamtan; rnagkamit.


puit.

Poop-c-Hampasin sa
Pop--Putok; soda.
Pop--z/-Pumutok. Pope-n-Ang papa.

Poor-a-Mahirap; nasalat; dukha; payat.

Possession-n-Posession. Possessor-n Ang mayari.


Possibility-^- Bisa; kaya.

Popedom-w-Katungkulan ng papa. Popery-n-Pananampalataya sa simbahan


Catolico.

Possible-a-Mangyayari. Post--Haligi; tukod; correo. Post-v-Ilagay sa correo. Postage-?? -Bayad sa correo.

Pop gun-n-Pasiblang. Popinjay-w-Loro; tawong hambog. Popish-a-Nauukol sa 6 tinuro ng papa.


Populace-w-Manga
gar.

Postage stamp-w-Sello. Postal-a-Nauukol sa correo. Post diluvial- u-Pagkatapos ng panahon


ni Noah. Poster--Pahayag.

tawo

sa

isong

lu-

Popular-a-Nauukol sa lahat ng tawo bagay sa karamihan ng tawo. Populate-v-Dumami ang mga tawo sa
isang lugar.

Posterior-a-Huli sa panahon; pagkatapos; huli; sa likod.

Posteriors-n-Bayawang ng hayop.
Posterity n-Inapo; lahi; kanunuan. Postern-n-Pintuan sa likuran nang ba-

Population-w-Manga tawo sa isang


gar.

lu-

hay.

Populous-#-Matawo.
Porch-n-Sibi.

Porcine-a-Nauukol sa baboy.
Pore-w-Kilabot.

Post haste- n- Kadalian. Post msiTi-n- Ang namamahala sa correo. Postmark--Tanda na nakalagay sa sulat ng malaman kung saan nangaling.

Pore-v-Magaral; magisip. Pork-n-Carne ng baboy.

Post niaster-w-- Ang namamahala sa cor


reo.

Porker-n-Baboy. Porous-a-Buhaghag; mabutas. Porpoise-n-Pagong. Port-n-Doongan; punduhan ng


yan. Portable-a-Makadadala.

Postmeridian-a-Sa hapon. Post-mortem-a-Pagkanarnatay.


Post-office-n-Oficina

ng

correo.

sasak-

Postpone-v-Ilayo; ilipat; lipatin. Postponement-n-Paglipat sa panahon. Post script-n- Ang dugtong sa isang milat.

Portage--Pagdadala; halaga.
Portal-w- Pinto.

Portemonnaie-w-Lalagyan ng Portend-y-Humula. Portent--Hula; tanda.

salapi.

Posture-n-Tayo. Posy-n Bulaklak.

Porter-n-Utusan; kargador. Porterage-n-XJpa sa kargador. Portfolio-n-Lalagyan ng mga papeles. Porthole-n-Butas sa gilid ng sasakyan. Portiere n-Tabing ng pinto.
Portion-n-Bahagi; kapiraso.
Portion-i;-Hiwalayin. Portionless-a-Di mababahagi.

Pot-n-Palayok. Pot-v-Isama. Potash-n-Sosa.


Potato-n-Papas. Potency -^-Kadakilaan;
karilaganj-,

ka-

kayamanan. Potent-a-Mayaman; dakila; makapangpangyarihan;


yayari; marilag. Potentate-n-Hari; ang makapangyayari. Potential-a-Nauukol sa kapangyarihan.

Portly-a-May katawan; mataba.

Pother-w-Gulo; kaguluhan,

PRE
Potion-n-Gamot; lag-ok. Potter-n-Magtatapayan. Potter-v-Gumawa ng tapayan.
Pottery- w-Paggagawa

292
Precautional--Maingat.
Precede-'y-Mauna;

PRE

Precaution-n-Ingat; kaingatan.

ng mga tapayan.
tian.

umuna. Precedence--Kaunahan.
Precedent-w
tularan.

Pouch-n-Supot malaking Pouch-v-Ipamulsa; ipunin.


Poultice-n-Tapal. Poultice- v-Itapal.

Ang sinundan; halimbawa;

Precept-n-Utos; talunton. Preceptress-n-Babaying nag uutos.

Poultry-n-Manga manok. Pounce-w-Pulvo; kuko ng ibon. Pounce-v-Hulihin. Pound-n-Libra. Pound-v-Durugin; bugbugin; dikdikin. Pour-v-lbuhos; ibulusok. Pout-u-Magtampo; ngumuso. Pout-#-Nguso; tampo. Pouter-n-Ang nagtatampo. Poverty-n-Kasalatan; kahirapan; dalita; karukhaan.

Preceptor-n-Ang nag utos. Preceptorial-a-Nauukol sa utos. Precinct-n Bario; nayon. Precious-a-Mahal.


Precipice-w-Kabubuliran;
Precipitate-f-Biglain; sok; isugba.
dalidaliin;

saluysoy. ibulu-

Precipitate-a-Bigla madali; dalosdalos; mabilis; matulin.

Powder-n-Pulvo; alabok; alikabok. Powder-v-Dikdikin; durugin; budburin;


ligisin.

Precipitation-n-Kadalian; kabiglaan. Precipitous-a-Biglangbigla. Precise-a-May hanga; tunay: totoo. Preclude- L'-Ifuera; ibukod; iwaksi.

Power-n-Kapangyarihan; kapal. Po werf ul-a-Malakas; makapangyayari

Preclusion-w-Pagkabukod; Precocious-a-Mangahas.
;

pagkawaksi.

may

kapal.

Powerless-a-Mahina;

walang

kapang-

yarihan. Practicability-n-Cadalian gumawa. Practicable-a-Madaling gumawa gin-

Precocity-n- Kapangahasan. Preconcert-.i-Magsa litaan. Preconcert--Salitaan. Precursive-a-Mauna, Precursor-n-Manunula. Predecessor-n-Ang hinalinhan.

hawa.
Practical-a-Mangyari; madaling magawa.

Predial-a-Malupa. Predicable-a-Nauukol.

Practice-n-Kasanayan;
nay.

paggamit;

sa-

Predicament-n-Kaguluhan ng
Predicate-z/-Magsabi. Predication-n-Pagsasabi. Predict- ?;-Humula; hulaan. Prediction-^- Hula.

isip.

Practice-#-Magsanay; gamitin. Prairie-n-Lupang malaki at patag. Praise-n-Pagpuri; pagmamahal. Praise-D-Purihin; Mahalin. Praise worthy-a-Dapat purihin. Prance-n-Lundag; lakad.
Prance-?;- Lumakad

ng pahambog.

Prank-n-Biro; tukso.

Predilection-w-Pagmamahal ng labis. Preeminence-n-Kadakilaan; karilagan. Preeminent-a-Dakila; mataas; marangal. Preface-n-Kasaysayan sa harapan ng isang libro; tadhana, paunawa.
Prefer-f-Mamili; pumili. Preference-n-Kahiligan; kahilingan; ang
pinili.

Prank-^-Gumayak.
Prate- u-Magsalita nang walang kabuluhan. Prate-w-Salita na walang kabuluhan. na walang kabuluPrattle-w-Salita han. Prattle-^-Magsalita parang bata.

Preferment-n-Kapilian; kahilingan. Preferable-a-Dapat magalingin. Prefiix-w-Dugtong sa una.

Pray-v-Magdasal; lumuhog. Prayer-w-Dasal; luhog; panalangin; daing.

Pregnancy-w-Kabuntisan. Pregnant a-Buntis. Prehension-w-Pagknlia; pagdampOt. Prejudge-7/-Hatulan nang hindi pa inn


sisa.

Prayer-n-Ang
pagdasal.

nagdadasal;

towong ma-

Prejudgment-n-Paghatol
inuusisa.

ng hindi

pa-

Prayer book-n-Librong dasalan.


Prayerful-a-Mapagdasal. Preach-z/-Mag8ermon; mangaral.

Prejudicial-a-Makasisira.

Preacher-n-Ang nagsesennon. Preaching n-Pagsesermon. Prebend-n-Upa; bayad. Precarious a-May panganib.

Prelection-w-Sermon. Premature-rt-Hindi pa panahon. Prematurity- n- Kaagaj>an Premeditate- c-Mag wari 6 wari wariin
.

niuna.

PRE
Premeditation-n-Banta; wari. Premier-a-Uunang; mabuti; magaling. Premium-w-Ganti; ganting palad; pabuya; ganting loob. Prepare-u-Gumayak; gayakan; maghanda;

293

PRI

Pretext--Dahilan; katowiran. Pretty-a-Maganda; marikit; mainam.


Prevail-v-Pilitin; pumilit; supilin;

mag-

ipaglaan.

Preparation-n-Gayak;
dog.

handa;

paghan-

kamit; kamtan; magkaroon. Prevailing-a-Malakas; karaniwan. Pre valence-n- Kalakasan. Prevalent-a-Karaniwan; malakas.

Preparative-n-Gayak; handa. Preparatory-a-Nakagayak. Prepay- u-Magbay ad muna.

Prepay ment-n-Pagbabayad ng hindi pa


yari.

Preponderate-ivBumigat sa
Prepositive-a-Nakalagay sa

iba.

Prevaricate-v-Magsinungaling. Prevarication-w-Kasinungalingan. Prevaricator-n-Tawong sinungaling. Prevent-c-Sowain; abalahi; pigilin. Prevention-w-Pagpigil; abala. Preventive-n-Abala. Previous-a-Nauna.

una.
loob;

Prepossessing-a-Magandang

ma-

Prey-n-Ang ninakaw. Prey-u-Nakawin.


Price -n-Halaga.

pagpapahalina. Preposterious-a-Hindi tama; hambog. Prerogative-n-Katowiran. Presage-n-Hula. Prescribe-v-Magsabi; gumamot. Prescription-#-Gamot. Presence-n-Pagharap; harap. Present-a-Nakaharap; sa harap. Present-w-Ginaldo; bigay; salubong; biyaya; regalo. Present-^-Magbigay; ibigay; magbigay ng ginaldo; ipagkilala; iharap. Presentiment-tt-Hinala.
Presently-a^v.-Bago; daka.

Price-v-Halagahan. Priceless-a-Mahal na lubha. Prick-w-Duro. Prick-v-Duruin.


Prickle-n-Hapdi.

Prickle-w-Humapdi.
Prickle-a-Mahapdi. Prickly heat--Bungang araw. fride-TZ-Kapalaluan; kahambugan;

ka-

tampalasanan; kayabangan. Pride-77-Maghambog; magmayabang.


Priest-n-Pari.

maya maya;
ng

pag-

Prig--Tawong mangahas. Prig-7/-Umitin; umumit.


Prigish-a-Hambog; palalo; mayabang. Prim-a-Ayos; husay; mahusay. Primary-a-Primero; naunang. Primate-n-Arsobispo. Prime-a Unang; mainam.
Primer-w-Cartilla.

Preservation-w-Laon; tagal. Preserve-u-Bantayin; gumawa


servas.

con-

Preserves-n-Concervas.

Preside-u-Mamuno; mamahala. Presidency--Kalagayang presidente.


President-n-Presidente. Presidential a-]Sauukol sa presidente.

Primevial-a-Naunang; nauukol sa unang

Presidentship-w-Katung
dente.

kulang
ipitin;

presipili-

panahon. Primitive--Nauukol sa kaunahan.


Prince-n-Principe; anak ng hari. Princess-n-Princessa; anak ng hari. Princely-a-Parang principe; dakilangdakila.

Press-u-Hapitin;
tin.

higpitan;

Press-w-Hapitan. Pressing-a-Kailangan. Pressure-n-Hapit; kadalian; kakailangan.

Principal-a-Unang: totoong;
ginoo. Principal-n-Puno.

tunay; ma-

Presume-u-Sumapantaha; magsapantaha. Presumption-n-Sapantaha; hinala; bintang; kahambugan; kahanginan.


Presumptive-a-Marahil.

Principality-w-Kalagayang principe.
Principally-a-Lalonglalo.

Presumptuous-a-Hambog;
Presuppose-?;-Hakain. Presupposition -n-Haka.

palalo.

Principle-w-Pamula; pinagbuhatan raan; pinagmulaan.


;

pa-

Pretend-i'-Magkonowari; magbalobalo. Pretense-Pretence-n-Dahilan; pagkokonowari; sapantaha. Pretension-w-Dahilan; katowiran.

Print-z/-Maglimbag; ikintal; kintalin. Print-n-Bakas limbag; guhit. Printing-n-Paglimbag. Prior-a-Nauna. Prison-n-Bilango, kalabuso. 3 ! rison--z/-Kulungin; ilagay sa bilango;
ibilango. Prisoner-n-Preso.

Pretentious-a-Hambog; mayabang.
Preterit-a-Nakaraan; nangyari na. Pretermit- f-Laktawin; maiwan.

Private-a-Nagiisa.

294
Privacy-#-Kaisahan; pagkaisa. Private-n-Sundalong ultimo. Privateer-n-Sasakyan ng tulisan dagat. Pri vation-w- Kakailangan; kahirapan. kapahintulutan; Privilege-w-Pahintulot;
tulot.

PRO
luta;

Proffer-n-Alok; balak.

Proficiency -;z- Kasanayan;

karu-

nungan.
Proficient-a-Marunong sanay. Proficient-^-Tawong marunong at sanay. Profile-M-Larawan; retrato. Profit w-Pakinabang; tubo. Profit-v-Turnubo; pakinabangin; makiProfitable-a-May pakinabang; matubo; bagay; akma; pakinabangan; mabuti. 6 pakinatubo Profitless- a-Walang bang. Profligacy-n-Kasamaan; kasiraan. Profligate-a-Masama; hamak; mahalay;

Privilege-7/-Ipahintulot. Privy-a-Nauukol sa isang tavvo lamang; lihim; hindi hayag. Prize-%Ganting palad; pabuha.
Prize-v- Halagahan.

Probable-adivMarahil.
Probably-arfo.-Marahil.

Probate-n-Katibayan Kg testamento. Probation-w-Tikhim; kasanayan; subok.


Probe-v-Usisain;
siyasatin.

Probity -n-Katapatan ng loob. Problem n-Kuenta. Problematic-a-Nauukol sa kuenta.


Probosis-w-Ilong ng hayop. Proceed-f-Sumulong; magtuloy; bumalong;

walang hiya.
profound-a-Malalim. Profoundness-w-Lalim. Profundity-n-Kalaliman; lalim. Profuse-a-Sagana; marami. Prof usen^ss-Prof usion-- Kasaganaan;

bumukal.

Proceedings-w-Gawa; hatpl.
Proceeds-ra-Tubo; piuagbilan. Process-n-Paraan; gawa. Procession-n-Procession.

karamihan.
Progenitor-n-Nuno; kanunuan.

Progeny-n-Angkan

lahi;

kamaganakan.

tumawag; ipahayag; ihayag; ipatalastas. Proclamation-w-Pabayag; tawag; utos. Proclivity-n-Kabiligan; kahilingan. Procrastinate- i'-Ipagluatin.
Proclaim-w-Tawagin
Procrastination-71-Kaluatan;

Prognostic-n-Tanda; hula. Prognosticate- r-Humula; hulaan. Prognostication-n-Paghula.

Program-Programme-w-Babala sa madia.
Progress-n-Pagbuti;
lingan.

pagsulong;

kaga-

katagalan.

Procumbent-a-Nakadapa. Procuration--Pagkamit; pagkakamtan. Procure-u-Magkamit; isamsam; magkaroon; damahin. Procurement-n-Pagkamtan; p a g k a m i t;

progression-w-Pagsulong; galing. mabubuti. Progressive-n-Mapagsulong; Prohibit--z/-Magbawal; ipagbawal sowayin.

prohibition--Pagbawal ; pagsoway Project-n-Bala; balak; akala; anyo.


.

pagsamsam.
Prodigal-a-Burara.

Prodigal-n-Tawong burara.
Prodi gality-n-Pagkaburara.
1'rodigious-a-Malaki na totoo; lubhang;
rnalaki.

Project-7/-Bumalak; akalain. Projectile-w-Bala ng kanyon. Projection-n-Liko.


Proli fic-a-Manrjunga.

Prolix-a-Matagal; malaon; maluat; bagal;

mabagal.
Prolixity-Prolixness-n-Katagalan; kaluatan; kabagalan. Prolocutor-w-Taga pamagitan. Prolong-v-Tumagal; itagal; luatan;
rn aba.

Produce-u-Gumawa; gawin; kathain; magkaroon; mamunga. produce-w-Ang inani. Product-n-Bunga; anomang bagay na
yari.

bu-

Production-n-Paggagawa; gawa. Productive-a-Mataba.


Profanation-n-Pagpaslang; kapaslangan. an u nun gay aw. Profane-a Banday;

Prolongation-n-Kaluatan; katagalan; pagtatagal; pagluluat.

Promenade-w-Pasialan.

Profane--z/-Paslangin; tungayawin.

Promenade-oMagpasial. Prominence-Prominency - n Kadakilaan;


karilagan; kaginoohan. Prominent-a-Dakila; marangal; mataas; bantog bunyi. Promiscuous-a- Walang ayoa; halohalo hindi mahusay. .

Prof anity-n-P agtutungayaw;


langan. Profess-^-Magsabi; ipahayag. Profession n-Katungkulan. Professional-^ Sanay na lubha. Prof essor-n- Professor.
Proffer-v-Iabot;
ialok; ialay.

kapas-

Promise-n-pangako tipan; salitaan. Promise-r-Mangangako; ipangako,

PRO
Promontory-w-Lupang mataas
tid.

295
at maki-

PRO

L __

Prospectus-n-Plano. Prosper-7/-Gumaling; guminhawa.

Promote-77-Ipataas; umabuloy. Promotion-w-Pagpataas; abuloy. Prompt-a-Maliksi; matulin; masipag;

nakagayak; nakahanda. Prompt-f-Ibuho; isurot sa isip. Premptitude-Promptness -w- Kaliksihan;


katulinan; kasipagan. prone-a-Nadapa; nakadapa Pronominal-a-Nauukol sa pronombre. Prong-n-Dulong matulis. Pronoun-w Pronombre. Pronounce-T/-Wikain; .Magsabi; sabihin. Pronunciamento-TZ-Pahayag; paunawa. Pronunciation-w-Kasaysayan; pagsasalaysay.

Prosperity-n-Kaginhawahan; galing; kagalingan; kawalan ng damdam. Frosperous-a-Magaling; masaya; mabuti Prostitute-v-Magputa; magpatutot.
Prostitute-^- Hitad; puta; patutot. Prostitution-n-Paghihitad; pagpuputa.

Prostrate-a-Tihaya; nakahiga. Prostrate-v-Ihiga; itihaya; baliktarin. FroBtration-w-Pagtitihaya: kalungkutan;

kopanglawan*
Protasis-w-Patnugot; punong aral. Protect- v-Ikalong; knpkopin; tulungin; turuankilik; ipaglaban; bantayin; ipagsangalang; magtangol.

Protection-n-Kupkop. tulong; andukha;


ingat; bantay. Protector-;2-Taga tangol; pintakasi; taga kalong. Protege-#-Tawong na sa kapangyarihan

Proof -n- Katotohanan; katunayan. Prop-n-Tukod; tungkod; abuloy. Prop-t'-Itukod; tungkod; umabuloy. Propagate-y-Maghasik; magpunla; paramihin.

ng

iba.

Propagation-n-Pagsulong; paghasik. propensity-w-Kagawian 6 kahilingan ng


loob.

Protest-v-Dumaing, lumaban. Protest-n-Daing; paglaban.


Protestant- a- Protestante. Protestant-n-Protestante.

Proper
tan;

a- Akma;

bagay; dapat; karampa-

maakma; nararapat.

Protestation-#-Daing.

Proper ty-?i-Lupa; ari; kayamanan. Prophecy-w-Hula. Prophesy-v-Humula; hulaan. Prophet M-Manghuhula; mago. Prohetic-a-Nauukol sa hula. Propitious-a-Nakahawak. Propitiate-u-Patahimikin; pahimpilin.
Proportion-w-Ayos. Proportion-ir-Ayusin;
yin.

Protomartyr-w-Kaunaunahan martir.
Protract- v-Humaba;
luatan; maglnat; tumagal. Protracted-n-Maluat; matagal. Protraction-w-Luat; haba; kahabaan; ka-

luatan. tagal. Protrude-v-Surnipot; lumitaw; ilabas. Protuberance--Liko; bukol.

hatiin; hiwala-

Proportional-#-Masiya; matamtaman. Proportional-w-Kasiyahan; katamtaman. Propose-7/-Bumalak; ibalak; magturing;


ialok.

Protuberant-a-Litaw; nakabukol. Protuberate-v-Mamaga; bumukol. Protuberation-n-Pamamaga: bukol. Proud a-Palalo; hambog; mayabang.

Proposal-w-Balak; turing. proposition-n-Turing; balak propound-v-Ialok; magsaysay. proprietor-w-Ang mayari. proprietress-n-Ang may ari babayi. propriety-w-Kahusayan; kaayusan; ayos. propulsion-n-Pagsulong; tulak. Propulsive-a-Pasulong. sa inihulog Proscribe-v-Bintangin;
fierno;

Prove-7/-Damahin; siyasatin; ibigay ang katotohanan. Provender-n-Pagkain ng hayop. Proverb-z/-Talinhaga; halimbavva; kasabihan kawikaan; kamkaan; patnugot. Proverbial-a-Nauukol sa talinhaga' Provide-v-Ibigay ang kailangan; tumulong; bigyan ng kailangan.
.

magbigay

sala.

Provided -cow/.- Kung; sakali. Providence-n-Gayak; bandog; handa. Provident-a-Nakagayak; nakahanda. Province-7i-Hukuman; lalawigan.
Provincial-a-Nauukol sa
lalawigan.

Proscription-w-Bintang; pagbibigay sala. Prose-/i-Karanivvang sulat. Prosecute-v-Ihabla.

hukuman

6 sa

Prosecution-n-Paghabla; Bagong yagan. Prosecutor--Ang naghahabla.

bin-

Provision-w-Paghanda; paggayak; manga pagkain.


Provision-t'-Bumili kain.

ang

manga

pag-

Prospect-n-Tanawan; tingin.
PrQspect-v-Usisain; tumingin, Prospection-w-Paguusisa.

hindi; Proviso-?i-Condition; salitaan.

Provisional-a-Hangang

interino.

Provocation-n-Dahilan; katowiran; sul-sol.

PUL
Provoke-v-Humamon;
tin;

296
hamunin; yamuPullet--Manok.
Pulley- w-Kalooey.

PRU

Pull-n-Batak; hila; biwas.

magsulsol; pagalitin; uclyok.

Prow-w-Dulo ng sasakyan. Prowess-n-Lakas; kalakasan. Prowl-v-Gumapang.


Proximate-a-Kalapit; malapit; kasunod. Proximity-t-Kalapitan; pagkasunod.

Pulmonic-Palmonary-a-Nauukol sa baga. Pulmonic-w-Gamot sa baga.


Pulpit-n-Pulpito;
altar.

Proximo-n-Ang buang darating.


Prudence-w-Kabaitan; bait; dunong; karunungan; tuto; hinahon; kabanayaran; tumpak; taros; katalinuhan. maruFrudent-a-Mahinahon; mabait; maalam; bihasa; nong; matumpak; matalino; maingat; tahimik himan-

Pulsate-v-Pumukpok; tumibok; kumaba. Pulsation-n-Pukpok; tibok; kaba.


Pulse-w-Pulso. Pulse-i)-Pumulso.

Pulverization-w-Pagdurog; dikdikan.
Pulverize-tf-Durugin; dikdikin.

Pump-n-Bomba.
Pun-w-Bugtong; tukso. Punch-n-Suntok; surot. Punch-^-Suntukin; sumuntok;
ngin.

himan. Frudential-a-Marunong; nangaling sa karunungan; mabait. Prune-f-Putlin ang manga sanga nang kahoy. Pry-r- Madiwara; usisain; mag usisa; magdiwara; itaas. Pry-n-Panghuit; kadiwaraan. Prying-a-Madiwara. Psalm-n-Salmo; kantang nauukol P. D.

budlu-

Pnncheon-n-Pangbutas. Punctual-a-Bagay; maagap; maliksi. kaliksihan; Punctuality-w-Kaganapan;


kadalian.

Puncture-n-Butas.
Puncture-i;-Butasin.
sa

Pealmist-n-Ang sumulat ng mga kantang nauukol sa P. Dios. Pseudonym-w-Ngalan na hindi totoo.


Pshaw-mfcr.-Oroy; ba Psycbe-n-Kaluluwa; isip. Psychic Psychical-a-Nauukol sa kalulu wa. Public-a-Alam ng madia; hayag; karaniwan. Public-#-Madla. Publicity-w-Pagkaka alarn nang madia; alam; hayag Publican-w-Maniningil; mayari nang
hotel.

Ptingency-w-Kasaklapan; kapaitan. Pungent-a-Masaklap-. mapait. Punish-u-Parusahin; hampasin. J'unishable-a-Dapat parusahin. Punishment-n-Parusa; dusa. Punster-n-Tawong mapagbiro. Puny-a-Mahina at munti.

Pup--Tuta.
Pupil-n-Ang nag aaral. Pupilage-n-Kalagayang nag aaral.

Puppet n-Muneka.
Puppy-w-Tuta. Puppyish-a-Parang tuta; mapootin. Pur-f-Sumiap.
Pur-w-Siap. Pur blind-a-Balangaw. Purchase-v-Bumili; mamili.

Publication-n-Pag limbag; tawag sa madia. Publish-*;- 1 pahayag; ipalastas; ilathala;


ikalat

Purchase-n-Ang pinamili.
Pure-a-Dalisay;
I-

malinis; banal; wagas;

walang halo; tapat ang loob.


urgation-w-Pagpurga.

Pucker-#-Nguso. Piicker-v-Ngumuso. Puddle-n-Labak. Puddle-7/-Lumabak. Pml^ry-a-Pandak at mataba. Puerile-a-Parang bata. Puerility-n-Kalagayang bata. Puff-n-Ihip ng hangin.
J uff-v-TImihip;

Purgative-a-Makapagpurga. Purgative-i-Purga.
Purgatory-n-Purgatorio.

Furgatory-a-Nauukol sa purgatorio. Purge-v-Purgahin.


Purge-n-Purga.
Purification-n-Paglilinis; kalinisan. Pnrify-/--Linisin; dalisayin; kintalin.

mamanns. Pug-j;-Tasakin ng pusali.


Pugilism-?? Suntukan.

Pngnaceous-rt-Mapagbasagulo.

Purity -n- Kalinisan; kadalisayan; kamahalan: kapurihan; \mr\. Purl-n-Borlas.


Purl-''-Ilagay

Pngnose--Tlong masapad.
Pule-r-Sumiap. Puke-L'-Snmuka; magsuka.
Pull-f-Batakin;. bumatak; biwasin; bumiwas; hilahin; humila.

ang borlas. Purlieu--Lugar na malapit.


nmuinit;

Furlin-n Anoman. Purloin- U-Umitin;

nakawin

magnakaw.

QIU

297

QUE

Purple-#-Purpura. Parport-n-Kahulugan. Purport-^ Magbigay kahulugan. Purpose-n-Akala; kahulugan; tungo. Purposes- Akalain; magbigay kahulugan.

Pusillanimity -n-Karuagan. Pnsillanimous-a-Duag/ dungo. Puss-Pussy-w-Pusa; kuting.


Pustule-ft-Butlig.

Purr-v-Ngnmiaw.
Purse-n-Bulsa; bulsikot.

Purse-u-Ngumuso. Purse-proud-a-Hambog
nianan.

Pustular-a-Mabutlig. Put-v-Ilagay; maglagay; lagyan; ihagis. Put-n-Hagis. Putative-a-Nabalita.

dahil sa kaya-

Pursuance-n-Pagkasunod. Pursuant-a-Ayon. Pursue- t'-Habulin humabol.


Pursuit-n-Paghabol.

Put off-v-Ilayo. Put out- -Ilabas; palabasin. Putrefy-u-Bumulok; mabulok. Putrid-a-Bulok; mabulok.
Putridity-Putridness-n-Kabulukan. Puzzle-w-Basagulo; bugtong. Puzzle-v-Magbugtong.

Pursy-a-Mataba at maikli ang hininga. Purulent-a-May nana. Purvey-z/-Ialok; maglako; magtinda. Purview-w-Katawan ng isang laravvan kapangyarihan. Pus n-Nana; kabulukan ng sugat.
Push--z/-Tumulak; itulak; tulakin.

Pygmy--Unano.
Pygmy-a-Muntingmunti; unano.
Pyjama-w-Carsoncillos. Pyriform-a-Hitsurang peras.

Pyrotechnics-n-Paggawa

at

paggamit

ang kuetes.
Python-n-Sawa.

Push-w-Tulak; untog.

Quack-w-Iyak ng

itik

6 bibi.

Quack-n-Mangagamot na hindi nag aral. Quack--z/-Umiyak ang itik 6 bibi. Quadragesima-n-Koresma. Quadragesimal-a-Nauukol sa koresmang mahaba. Quadrangle-w-Anomang bagay na may apat na sulok 6 panulukan.
Quadrate-a-Parisukat. Quadrate-n-Parisukat.

Quake--Inig; galaw. Qualification-n-Pag abot sa grado. Qualify-7/-Umabot sa grado. Qual ity-w- Kal idad.

Qualm-w-Kahinaan; agam again na loob. Qualmish-a-Masakit ang sikmura. Quandary -n- A gam agam ng loob; kaguluhan ng isip. Quantity-7i-Karamihan; dami. Quarantine-n-Kuarentenas.
Quarrel-n-Basagulo; talo usap. Quarrel-v-Mag basagulo; makipagtalo; mag usap. Quarrelsome-a-Mapag basagulo; palaaway.

Quadratic-a-Nauukol sa parisukat. Quadrennial a-Mangyayari minsan sa balang apat na taon. Quadrilateral-a-May apat na gilid at apat na panulukan. Quadrilateral-n-Anomang bagay na may apat na gilid.
Quadrille-n-Kigodon. Quadrillion-w-Isang yutang angawangaw. Quadruped-?fc-Hayop na may apat na paa. Quadruped-a-May apat na paa. Quadruple-a-Aapat na duble. Quadruple-n-Ang apat na duble.

Quarry-n-Pinaghukayan ng bato. Quarry-v-Maghukay; mag tibag. Quart-n-Takal na may dalawang gatang ang laman. Quarter-n-Kahati; ikaapat; na bahagi;
luat ng tatlong buan. Quarter- u- Apatin. Quarterly-a-Balang tatlong buan.

Quash-^-Huinimpil; lumubay;
inisin.

durugin;

Quadruple-u-Dublihin

ng makaapat.

<iuaere-7/-Magtanong; tanungin. Quaff-T/'ITminom ng marami. (^uagmire-^-Lablab; lawak.

Quaver-v-Uminig; maningning.
Quaver-w-Inig; ningning.

Quay-n-Muella.

Quaggy-a-Malablab. Quail-?AManginginig.
Quail-n-Pugo. Quaint-a-Di karaniwan; iba.

Qrean-w ^abayi; batang babayi. Qacasy-a Masakit ang sikmura


litiin.
,

maki-

Quake-t?-Manginig;

uminig.

Queen-n-Haring babayi. Queenly-a-Bagay ea baring babayi.

38

RAD
Queen consort-ft-Asavva ng hari. Queen dowager-n-Bao ng hari. Queen mother-n-Ina ng hari. Queen regent--Haring babayi.
Queer-a-Hindi karaniwan; iba. Queer-w-Kuartang masama. Quell-v-Tahimikin; supilin.

298

RAI
Quiet-v-Tahimikin; magpahinga. Quietude-Quietness-n-Katahimikan; pagpapahinga. Quill-fi-Puno ng balahibo ng ibon. Quilt-w-Kumot. Quilt-u-Magkumot.
(^uinine-a-Kinina.

Quench- z/-Patayin ang apoy 6 sunog.


i

Querist-n-Ang nagtatanong. Query-n-Tanong. Query-z/-Magtanong; tanungin.

QuesWz-Hanap; paghanap.
Question--Tanong. Question-v-Magtanung; itanong. Questionable-a-Falso; hindi totoong malinis 6 mahusay.
Questionless-rt-Malinis; totoo; tunay; dalisay; mahusay. Queue-n-Buhok ng

Quinquagesima-a-Ikalimangpuo. Quinquangular-a-May limang panulukan. Quinquennial- a-Mangyayari minsan sa balang limang taon. Quinsy-n-Sakit ng lalamunan. Quintal--Kintal; isangdaan libra. Quintuple-a-Dinuble ng makalirna. Quip-n-Uyam; alibugha. Quip-^-Magalibugha. Quire-w-Dalawangpuo at apat na dahon

ng
insik.

papel.

Quirk-it- Kilos.

Quibble-n-Kailagan sa tanong. Quibble-u-Umilag sa tanong. Quick-a-Matulin; maliksi; maagap.


Quick-adv.-Madali.

Quit-v-Maiwan; umalis; patawarin; bayaran. Quite- a^v.-Lubos puspos. Quittance-/*- Kabayaran. Quiver-w-Lalagyan ng palaso. Quiver-v-Urninig. Quiz--z/-Magbugtong.

Quicken-^-Tumulin; magmadali. Quick lime-w-Apog.

Quick silver-Azogue.
Quid-n-Pirasong mascada. Quiescent-a-Tahimik; walang kibo. Quiet-a-Tahimik; walang gulo; inabini; mabait; mahinahon. Quiet-n-Katahimikan; pagpapahinga; kapahingahan.

Quiz-n-Bugtong. Quondam- a- Dating; unang. Quota-n-Bahagi; parte. Quote-v-Sabihin ang sinabi ng iba. Quoth-v. imp. -Sinabi; winika. Quotidian-a-Mangyayari sa arawaraw.

Kabbit-n-Conejo.

Radiate-a-Maningning; makislap;
sap.
uloi; sira lahi;

maki-

Kabble-n-Bunton ng tawo.
Rabid-a-Maulol; Race-i-Hinlog;

ang

isip.

Radical-a-Nauukol sa ugat 6 sa pinag-

pareja;

takbuhan.

mulaan.
Radical-n-I)ating salita. Radically-ar^.-Buhat sa pinagmulaan. Radicate- v-Magtanim.

Kace-n-Tumakbo; magpareja. Racer-n-Ang tumakbo; mananakbo. Raceme--Piling 6 buig ng bunga 6


balaklak.

liaciness-n-Lasa. Rack-7i-Lalagyan

ng pagkain ng hayop; kakanan ng hayop; kasiraan.

Radicel-n-Munting u^ :it. Radish-n-Labanos. Radius-n-Layo magbuhat ang gitnu han-

Rack-u-Ilagay sa kakanan. Rack-v-Lumakad na matulin; banatin; pahirapan. Racket n-Gulo; kaingayan; ingay. Rackety- a-Maingay/ magulo. Racy-a-Malasa; sariwa. Ka<lial-n-Nauukol sa kagitnaan. Radiance-n-Ningning; kintab; kakintabun; ki^ap; kislap. Radiant-a-Maningnig; makintab; makieap.

gang sa gilid ng bilog. Radix-w-PinauMiiulann. Raffle-n-Rifa.


Raffle-t;-Parit'ahin

Uaft-n-Balsa.

Raft-u-Magbalsa.
Rafter-n-Balsero.

Rag-n-Basahan; gulanit. Ragged-a-Punit punit; punit. Rage-n-Galit; kagalitan; kapootan. Rage-f-Magalit


Rail-n-Railes; baramlillas;

Ba<iiate-z;-Kumislap; kuwieap.

gabay. Rail-y-Magalibugha; uyaaiin; lajtui.

299
Railing-?i-Bakuran; bakod. Railer--Tawong tampalasan.

RAT
kuartang ibinayap
sa pagtubos.

Ransom-w-Pagtubos;
alibuglia.

Raillery-n Katampalasanan; Rail way-Railroad-n-Tren.

Ransom -u-Tubusin tumuboe. Rant-v-Magsalita ng kaululan.


Rant-n-Tawong ulol; tawong hambog. Rap--Tugtog: tuktok. Rap-v-Tumuktok; tumugtog. Rapacious-a-Mahiling sa pagnakaw; ma-

Raiment-n-Damit.
Rain-n-Ulan.

Rain-v-Umulan; umunos. Rain bow--Bahaghari. Rainy-a-Maulan.


Raise-v-Itaas; balilisin; buhatin;
hat;
itayo.

bumu-

nmalsa;

damputin;

ibangon;

sakimRapacity-Rapaciousness-w-Kahilingan sa pagnakaw; kasakiman.


Rape-7/-Gahisin; agavvin ang babayi; umagaw sa babayi; puersahin ang babayi.

Raisin -n-Pasas. Rajah-w-Hari sa Persia. Rake-n-Pangkalaykay; pangalaykay. Rake-v-Magkalaykay; kalaykayin. Rally-w-Katipunan. Rally-v-Magtipon.

Ram-n-Tupang

lalaki.

Rape-n-Paggahis; pagpupuersa; pagagaw ng babayi. Rapid-a-Mabilis; matulin. Rapid-w-Agos na matulin. Rapidity-Rapidness-w-Katulinan; b i s;


1 i

Ram--z/-Umpugin; untugin.

kaliksihan.

Ramble-n-Lakad na walang tuntungan. Ramble-v-Lumakad na walang tuntungan.

Rapier-n-Sable; sandata.

Rami noation-w-Pagsasanga.
Ramify-f-Magsanga; hiwalayin. Rammish-a-Malansa; malibog. Ramose-Ramous-a-Masanga; may mara-

ming sanga. Ramp-u-Lumundag; maglaro. Ramp-w-Lundag; lukso.


Rampage-n-Kaharotan. Rampancy-n-Kaharotan. Rampant-a-Maharot; malikot na totoo.

imp. & p. ^>.-Inagaw; umagaw. Rapt-a-Inagaw. Rapture-n-Kawilian; kagustuhan. Rapturous-a-Mawili; makagusto. Rare-a-Bihira; bugtong; madalang; hilaw, Rarefaction-7i-Kalabnawan. Rarefy-7/-Labnawin; lumabnaw; buhagRapt-z/.

Rapist-n-Ang pumuersa sa babayi.

hagin; dumalang.

Ram part- n-Kuta.


Ran-?;.

Rarity-n-Kadalangan; kalabnawan; pagkabugtong. Rascal-n-Tawong masama; saragate.

Ram rod-n-Baketa.

Rampart-7/-Gawing ang kuta.

Rascal-a-Masama; malikot. Rascal-a-Masama; hamak; taksil.


Rascally-n-Kasuitikan; kataksilan.

mj9.-Natakbo; tumakbo. Ranch-w-Hacienda. Ranch man-n-Ang mayari ng hacienda. Ranchero n-Nagpapastol; ang tumitira
sa hacienda.

Rase-u-Burahin; pantayin.
Rash-a-Bigla; magaspang. Rash-n-Tigdas.

Rasher-n-Hiwa na manipis ng

tosino.

Rancho-n-Bahay ng manga nagpapastol.


Rancid-a-Malansa.

Rancidity-Rancidness-n-Lansa. Rancor-n-Galit; tanim; na loob; poot. Rancorous-a-Magalit; nagagalit; mapag-

tanim na loob. Random-n-Kilos na walang ayos. Random-a-Pagulogulo; walang ayos. Rang-v. imp.-Tumugtog; tinugtog.
Range-w-Taludtod; hilera; tayo. Range-v-Hilerahin; ituludtud.

Rasp-n-Kikil na magaspang. Rasp-v-Kikiling; kumikil. Rasure-w Kaburahan; pagpapantay. Rat-n-Dagang malaki. Rate-v-Tasahan; halagahan. Rate-w-Tulin; halaga. Rather-adv.-Bago; gusto pa; Ratification-n-Katibayan; tibayan. Ratify-v-Tibayin; pumayag; umayon. Ration-n-Kaukulan ng isang bagay sa
iba.

Ranger-w-Tawong mapaglakad;

ang

na-

mamahala

Rank-w-Lagay;

sa lupa ng gobierno. kalagayan; dangal; pag-

kaginoo. Rank-v-Ilagay sa carampatang lugar. Rank-a-Malansa; lipas; luma; laon; mabulok.

Ration-w-Pagkain; rasion. Rational-a-May isip; mabait. Rationality-w-Katowiran; dahilan. Rationally-a^o.-Ayos sa katowiran. Rattan-w-Yentok. Ratten-r-Nakawin ang kasangkapan.
Rattle-n-Kalatog; kalog; pangkalog. Rattle-?/- Kumalatog; kalogin; kumalog. Rattoon-w-Supling ng tubo,

Rankle-v-Maging magalit; maginit. Ransack-f-Hanapin ng pilit.

REA
Rattoon-z/- Sum upling.

SCO

&EC

Ravage-#-Kasiraan; paggigiba. Ravage-z/-Gibain; nakawin; sirain.


Ravager-tt-Maninira. Rave-77-Masira ang isip; Magsalita kaululan; magbaliw. Ravel-v-Manutnot.

Rear-v-Itaas; magalaga; palakihin. Rear guard-n-Bantay sa huli. Kearward-n-Bantay sa huli.

Rear ward-a^.-Sa gawing

huli.
isip;

ng

Reason-n-Katowiran; dahilan; akala;


katha;

Raven-n-Wak; awak. Raven-a Maitim.


Raven-z/'Agawin; umagaw.

Reason-v-Magisip; isipin; magakala; mangatowiran; akalain; magsalita. Reasonable-a-Akma; tama sa katowiran. Reasoning fi-Pangangatowiran.

Ravenous - a-Mataka w.
Ravenousness-w-Katakawan.
Ravine-?t-Saluysoy; sungoy; baris. Ravish-v-Agawin; puersahin; gahisin. Ravisher-n-Ang umagaw sa isang babayi.

Reassure-n-Magpangako uli. Rebels- Ang lumalaban sa sarili niyang


bandila.

Rebel-v-Lumaban sa sariling bandila. Rebellion-n-Pag alsa; pag laban sa sariling bandila.

Ravishment-^-Pagagaw sa isang babayi;

Rebellious-a-Sowail;
Rebuff-n-Pigil;

malabag.

mamumuersa. Ra .v-a-Hilaw; sariwa.

Rebound--z/-Umudlot; lumukso.
tangi; pagkaayaw. Rebuff -v-Tangihan; tumangi; pigilin;

Raw boned-a-Payat.
Rawhide-n-Latigo ng katad.
Ray-n-Sinag.

umayaw.
Rebuild-7/-Magtayo bago.
uli;

itayo

ng pani-

Rayless-a-Walang sinag; madilim.


Raze-v-Lipulin; gibain; burahin. Razor-n-Labasa.

Razure-w-Pag gigiba; kalipulan. Reach-v-Umabot; abutin; dumating nin; tamuhin; iabot; magkamit. Reach-n-Abot; dipa.

Rebuke-v-Parusahan; pasiyahan. Rebus-n-Bugtong. Rebut-v-Lumaban; sumalangsang.


dat-

Recall-u-Baguhin; bawiin; tawagin. Recant-7/-Magkaila; talikuran; tumalikod. Recantation-n-Kaila; pagtatalikuran.

React-v-Kumilos uli. Read-7/-Bumasa; basahin. Read-v. imp. tfc^.^.-Nakabasa; binasa. Readable -a-Makababasa. Reading-n-Pagbasa.

Recapture-v-Bawiin ang manga sandatay rnasamsam ng kalaban. Recede-w-Umurong; burnaba.


Receipt-w-Recibo; pagtangap. Receipt- t'-Magbi gay ang reoibo. Receivable-a-Dapat tangapin.

Reader-w-Ang bumasa. Readily-a^.-Maagap; madali; nakahanda. Ready-a-Masipag; matalon; matulin; maagap; natatalaga. Ready-adz/. -Maagap; madali; nakahanda. Ready-made-a-Yari na.

Real-a-Tunay; totoo. Reality-n-Katotohanan;

katunayan.

Realize-z/-Totohanin, tumubo. Realization w-Pagkatoto; pangyayari. Really-o^i;.-Totoo ba; tunay kaya.

Realm-n-Kaharian. Realty--Haring lupa. Ream-w-Bagkis ng papel

na may apat na daan at walong puong dabon. Ream-v-Palakihin ang butas.


Reanimate-7AMagpalakas; buhayin. Reannex-v-Idugtong uli. Reap-v-Gapasin; gumapas; magani. Reaper-w-Mangagapas.
Reaping-hook-n-Lilik.

Receive-v-Tangapin; tumangap; sumahod; sahuran. Receiver-n-Taga tan gap. Recency-n-Kasariwaan; pagkabago. Recent-a-Bago; sariwa. Recentness-i-Pagkago. Receptacle-n-Kasangkapan panahod. Reception-n-Pagtangap. Receptive-a-Nauukol sa pagtangap. Recess-n-Recreo; pagpahinga. Recess-v-Magpahinga. Recession-n-Pagurong; pagsasauli Recipe-n-Kasulatan tungkol sa pa.ir.iia.

wa ng anoman. Recipient--Taga tangap: ang tumangap.


Recipient-a-Matatanuuj n. Reciprocal-a-Nauukol sa kapua. Redprocate-L>Humalili; maukol sa kapwa; tumangap at magbigay. Reciprocation-n-Paghahalili; Recite- v-Saysay in; sabibin. Recital-n-Kasabihan; pagsalaysay. Recitation-n-Pagsalaysay. Reck-z/'Magingat; mainahala; maukol. Reckless-a-Walang ingat; pabaya,
i

Reappearance-n-Pagli taw
ninli.

Reappear-v-Lumitaw o suinipot uli. 6 pagsipot


Kear-n-Likod; likuran.
Bear-rt-Huling; likod;

REG
Reckon-f-Magkaenta; bumilang. Reckoning-n-Pagkuenta; kabilangan. Reclaim-v-Kunin uli. Recline-c-Humilig; sumandal. Recluse--Kinulong na kusa.

801

REP

Rectify-v-To\viring; hut-say in.

Reetilineal-a-Matowid ang guhit. Rectitude-w-Katapatan ng loob. Rector-w-Pastor; puno.

Rectory-w-Hucuman ng
ka.pastor 6 pari.

pari;

balmy ng

Recluse--Tawong ayaw sumama sa

pwa
luta.

niya.

Rectum-n-Tumbong.
pagkakaha-

Recognition-^-Pagkikilala;

Recognizable-a-Makikilala. Recognize-v-Makilala; halatain; kilalanin;


tantuin.

Recumbency-w-Sandalan; katamaran. Recumbent-a-Nakasandal; nakahilig. Recuperate-z/- Lumakas; gumaling; Recur-f-Umulit; bumalik uli. Recurrence-n-Pag ulit.
Recurrent-a-Maulit.

Recoil-2/-Umurong; umudlot. Recoil-n-Urong/ udlot. Recollect-v-Tandaan; alalahanin.


Re-collect-7/-Singilin uli.

Recurvate-z/-Lumiad; humubog. Recurvation-n-Pag liliad. Recurvate-a- Nakaliad.

Recollection-n-Alaala; pag aalaala. Recommence-z/-Masimula uli. Recommend-v-Ipagbilin; ipagmasakit. Recommendation-w-Pagbilin; tagobilin. Recommit- u-Ga win muli; sumala uli. Reeompense-n-Bayad; ganti pala; upa. Recompense-v-Bayaran; upahan; mag-

Red-a-Mapula. Red-n-Kulay na pula. Redden-v-Pumula mamula.


Reddish-a-Mapulapula.

Redeem-v-Tubusin; tumubos;
sa kagipitan.

hanguin

bayad; gantihin.

Recompose-i>Gawin muli.
Reconcile-v-Magkasundo;
duin.

papagkasun-

Reconciliation-n-Pagkakasundo. Recondite-a-Nakatago. Reconnoisance-n-Paguusisa; siyasat. Reoonnoiter-t/-Magusisa; usisain; subukin; manubok. Reconsider-77-Isiping muli. Reconstruct-u-Magtayo muli;

Redemption-w-Pagtubos; katubusan. Red-gum-n-Tigdas. Redness-w-Pula; kapulaan. Redolence- Redolency-w-Bango; kaba ngohan. Redolent-a-Mabango. Redouble-v-Dublihing muli; tikluping
-

muli.

Redoutable-a-Matapang.

Redound-v-Lumago. Redo vva-n- Say awan Parang


itayo

ball.

ng

Reconstruction-w-Pagtatayo

ng

pani-

Re-dress-v-Magbihis; bihising muli. Redress-y-Ayusin; husayin. Redress-n-Ganti. Reduce--^- Bawasan/ saysayin.

Record- u-Tandain; lumkalin; bangitin. Record-n-Tandaan.


Recount-v-Bilangin
uli.

Recount--Muling pagbilang.
Recourse-n-Kasakdalan; pagdulog;
gamit.
pag-

Recover- u-Bawiin;
uli.

bumawi;
.

magkamit

Recoverable-a-Makababa wi Recovery-n-Pagkabawi; paggaling. Recreancy-n-Karuagan; kapalsohan; kapabayaan.


Recreant-a-Duag; falso; pabaya. Re-create-u-Lalangin uli. Recreate-v-Magaliw; maglugod. Recreation-n-Aliwan; pagaalhv. Recreative-a-Makalulugod. Recriminate-v-Magbintang. Recrimination-n-Pag bibintangan. Recruit-v-Kumpunihin; punuin ang kakulangan; lumakas; gumaling. Recruit-^ -Sundalong bagong pasok. Rectification-w-Paghuhusay; pagtotowid.

Reducible-a-Mababawasan. Reduction-w-Pagbawas; bawas. Redundancy--Kalabisan. Redundant-a-Malabis. Reed-w-Kugon. Reed organ-n-Armonica. Reef-w-Manga bato sa ilalim ng tubig. Reef-v-Tiklupin ang layag. Reek-n-Aso; usok. Reek-w-Uinuso/ umasok. Reel-n-Gibang; ikiran; giray.
Reel--z/-Magulak; ikirin; giniraygiray. Reenact-t'-Maglagda muli.

Reenaction-Peenactment-n-Pag lalagda.
muli.

Reenforce-v-Palakasin;dagdaginid;agdag Reenforcement-w-Pagdaragdag. Reenter-7/-Puinasok uli; muling pumasok.


Reestablish-v-Muling itayo;
iuli.

Reestablishment-w-Muling pagtatayo. Reeve-v-Isuot ang lubid sa kalooy. Refashion-v-Baguhin ang uso.


Refer-u-Bangitin; salaysayin; ibalita.

REG
Referable-a-Umubrang bangitin.
Referee-n-Sentensiadof. Reference-w-Pagbangit.
Refine-r-Linisin;
dalisayin.

302

REL

Regent-a-May kapangyarihan.
Regent-^ -Hari; puno. Regicide-w-Ang natay sa hari. Regime-w-Panahon. Regimen-n-Paggogobierno ng mahusaj Regiment-n-Regimento; ka\val ng sunr
.

Refined 0-Malinis; makinis; dalisay. Refinement-n-Kalinisan; kadalisayan. P.eflect-u-Gunigunihin; mag wari wari;

dalo.

mag
wari.

isip isip.

Reflection-w-Gunam gunam; pag wawariReflex-a-Nakaliad.

Regimental-a-Nauukol sa regimiento. Region--Lugar.


Register-Ti-Registro. Register- r-Isulat ang ngalang. Registrar-n-Taga ingat ang registro. Registration-w-Pagsulat ng ngalang sa
registro.

Refold-v-Tikluping muli. Reform-2/-Husayin; ayusin; baguhin.

Reform-n-Pagkabago. Reformation-n-Pagbabago. Refract-v-Hubugin; baliin.


Refraction-7i-Pagkahubog; pagkabali. Refractory-a-Baliktad. Refrain-v-Magtiis; tiisin; pigilin. Refrain-w-Kanta; awit.

Regnancy-n-Kapangyarihan. Regnant-a-May kapangyarihan.


Regress-w-Pagbalik.
Regret--z/-Magsisi.

Regret-w-Pagsisisi. Regretful-a-Masisisihan.

Ref resh-v-Magpalamig; magpahangin; magpahinga. Refreshment-w-Pagpapahinga; inumin. Ref ri gerant-a-Malami g.


Refrigerant-w-Pangpalamig. Refrigerate ?/-Pa lam gin. Refrigerative-a-Malamig. Refrigerator-n-Lalagyan ng hielo. Refuge-n-Kupkop; kalong. Refugee-n-Ang tumekas.
i

Refulgence-Refulgency-n Ningning; kintab; kislap; kisap.

Regular-a-Yano; karaniwan. Regular-n-Sundalong regular. Regularity-n-Pagkakawasto; ayos. Regulate-^-Ayusin; husayin; iayos. Regulation-n-Pagaayos; ayos: husay. Rehearse-t/-Magsanay; saysayin; ulitin. Rehearsal--Kasanayan; kasaysayan. Reign-n-Panahon ng pagkahari. Reign-v-Maghari. Reimburse- v-Isauli ang kuartangginesta. Rein-n-Rienda.
Rein-v-Pigilin.

Refulgent-a-Maningning; pakislap; makisap; maliwanag.


Refund-u-Isauli.

Reinforce-v-Magbangkat; bangkatin; palakasin; idagdag.

Reins-w-Manga riendas.

Refusal-w-Katangihan;
ayavvan.

pagkaayaw; ka-

Reinstate-u-Ilagay uli sa dati. * Reissue-u-Ikalat muli.

tangihan; umayaw; huag tangapin. Refuse-w-Bagay na walang kabuluban;

Refuse-c-Tumangi;

Reissues-Milling pagkalat. Reiterate-^-Sabihin uli; ulitin.


Reiteration-n-Pagsasabi uli; pagulit; pagsasabi ng panibago. Reject-u-Tangihan; tumangi; iwaksi; talikuran.

pinagpilian; kasukalan.

Ref use-a- Walang kabuluha".


Refute-r-Patotohanin.

Regain-^-Bawiin; bumawi. Regal-a-Parang hari; Nauukol sa hari. Regale-v-Magpiging. Regale-n-Piging. Regalement-n-Pagpapiging. Regalia-w-Ang nauukol sa kaharian; galon.

Rejection--Pagtangi; pagkawaksi. Rejoice-u-Sumaya magaliw. Rejoicing-n-Kasayahan; aglahi; ]>aglilibang. Rejoin-i;-Muling magpisan 6 pumisan.
Rejoinder-w-Sagot; tug* >u.

Rejuvenescence-w-Pagbalik
bata.

sa

pagka-

Regality-w-Kaharian. Regard w-Alangalang; pagtingin. Regard-v-Maukol; tumingin.

Rejuvenate-i;-Bumalik sa pagkabata. Relapse-n-Binat.


Relapse-v-Bniniiuit;
niabinat.

Regardful rt-Maingat. Regardless-a-Walang ingat.

Regency-w-Katungkulang
hari.

hari;

pagka6
pag-

Relate t-Sabihin; magsabi; saysayin; magbalita; matungkol; maukol. Relation-w-Pagsasabi; kasaysayan; ka-

Regeneracy w-Muling pagsipot


gawa, Regenerate-r-Mnling gawin 6

maganak.
Relationship-n-Kaniairanakan; kaukulan Relative-a-Nauukol; tungkol.

REM
Relative-n-Kamaganak. Relator-n-Ang nagsabi 6 nagbalita. Relax-z/-Lumuag; luagin. Ralaxation-w-Kaluagan; kaalhvan.
Release-v-Ilaya;

303

REP
Kemodel-i>-Baguhin. Remonstrance-w-Daing; luhog; dalita. Remonstrate-c-Dumaing; mapasiya. Remorse-w-Hiya; pagkabalisa; lungkot.

Relay-7/-Muling ilatag. hangin; kalayaan. Release-w-Kalayaan.

Remorsef ul-a-JSahihiya malungkot.


.

magbigay

ng

Remorseless

a- Walang

awa.

Re!egate-#-Ialis; ipadistierro; palayasin. Relegation-n-Pagpapalayas. Relent-z/'Maawa; mahabag Relentless-a-Walang awa 6 habag. Relevance -Relevancy-n Kaukulan. Relevant-rt-Nauukol sa.
1

Rernote-a-Malayo. Removal-?;-Pagpaalis; paglipat. Reniove-z/-Iali8; ilipat; ibukod;


lay.

ihiwa-

Remunerate- y-Bayaran;
hin.

upahan; gantikabayaran;

Remuneration-rc-Pagbayad; bay ad; upa; ganti.

Reliability--Katotobanan; katapatan.
Reliable-a-Totoo; tunay.

Remunerative-a-Maytubo 6 pakinabang. Renal-a-Nauukol sa lugar ng bato ng


katawan. Rencontre- c-Sumalubong; lumaban. Rencounter-f-Sumalubong; lumaban. Rend-u-Punitin; biakin. Render- f-Isauli; ibigay; sumupil; ihulog sa ibang wika; mantikahin.

Reliance-w-Katibayan ng patan ng loob. Relict-n-Baong babayi.

loob;

kata-

Relief-w-Kahalili; kaginhawahan. Relieve-7/-Humalili; halinhan.

Religions-Religion; pananampalataya. Religious-n-Banal; mapagdasal.

Relinquishment-u-Bitiwan; mai wan. Relinquishment-w-Pagbibitiw. Relish-oLasapin; magkagusto/ palinam-

Rendesvous-w-Hodyatan; gawi. Rendition-w-Fagsupil; paggawa; suko.

Renegrade-n-Tawong

taksil.

Renew- u-Baguhin;

ulitin.

namin. Relish--Gusto; lasap; lasa/ tikim. Reluctance-n-Kaayawan; kasalungatan. Reluctant-a-Salungat; sovvail; ayaw. Rely-r-Maniwala. Remain-u-Maiwan.

Renewal-v-Pagulit; pagkabago Rene wedly-adv .-U litulit. Renounce-v-Tumangi; tumangal; walay; magrenuncia. Renovate-v-Lmisin.

humi

Remainder-w-Ang

natitira;

pinagpilian,

kalabisan; lagpos.

bangkay; burol. Remark-u-Magsabi; matanto. Remark-7i-Sabi; kasabihan/ kasaysayan. Remarkable-a-Katakataka; k a m a n g ha

Remains -i-Kalabisan;

mangha.
Remediable-a-Magagamutin. Remedial-a-Magagamutin. Remedy-n-Gamot; kagamutan. Remedy-z;-Gumamot; gamutin.

Renovation-n-Paglinis; pagkabago. Renown-w-Balita; bantog; Dunyi; kabantugan. Renowned a-Balita; mabunyi; bayanj; bantog. Rent-v. imp. & p. ^.-Pinunit. Rent-w-Upa. Rent- u-P aupahan. Rent-n-Upa sa bahay. paghihi waRenunciation-n-Pagtatagal;
lay; katangihan. Reorganization-^- Muling pagkaayos.

Remembers- Alalahanin;
sipan.

tandain;

mai-

Remernbrance-n-Alaala. Remind-v-Ipaalaala. Reminiscence-n-Alaala. Reminiscent-a-Maalaala. Remiss-a-Pabaya; tamad; mabagal; walang ingat. Remission-^-Patawad. Remit--z/-Isauli, bitiwan; sumupil; awasan; patawarin; ipadala. Remittance-w-Pagpapadala; pagpapatawad.

Reorganize-f-Muling ayusm. Repair-v-Iuli; husayin; Daguhin; tutupan. Repair-n-Tutop; dagdag. Reparation-w-Paguli; pagbabago.
Repartee-72-Sagot; tugoii; tutol. Repast-i-Piging; pagkain. Repay z/-Muling Dayaran; bayaran gantihin; isauli.

uli;

Repayment-^-Muling
yad;
ganti.

pagbabayad;

ba-

Repeal-^-Baguhin ang utos; pawalan a ng kabuluhan. Repeats- Ulitin; dumalas; sabihin uli.
Repeat-ra-Pagulit;

Remitment-n-Pagpapadala. Remittent-a-Titigil at muling susulong. Remittor-H-Ang nagpapadala. Remnant-w-Retaso.

muling pagsasabi.
niuii,t,

Repeatedly-af?c.-Madalas;

muli.
itakwil;

Repel-v-Lumaban;
i

bumabag;

\vaksi.

REP
Fepent-r-Magsisi;
tiisin.

304

RES
ipahayag.

E epublication-n- Muling
Eepudiate--t/-Talikuran; gihan.
uli

B epentance-^-Pagsisisi. B epentant-a-Nagsisisi; mapagsisi.


I epentant-#-Ang
nagsisisi.

paglimbag. Bepublish-v-Muling maglimbag; muling

E epitition-w-Pagulit.
Bepine-z'-Dumaing.
Replace-2/-Palitan; lugar.
iuli;

tumangal;

tan

ilagay

sa

R eplacement-n-Paguli

Eepudiation-w-Katalikuran; katangihan; pagkahiwalay. Eepugnancy-n-Dimarim; suklam; kasu-

Replendish-?;-Punuin. Replete-#-Lubos; puno; puspos; walang kulang. Repletion--Kabuoan; kasandatan; pag-

klaman. Eepugnant-a-Masusuklaman;marimarim.
Repulse- y-Ltimaban; alisin. Repulse-n-Laban; paglaban. Repulsion-n-Paglaban.

kapuno.
Beplication-n-Sagot; tugon.

Eeply-r-Sumagot; tumugon; sagutin. Beply-n-Sagot; tugon; tutol. Eeport-n-Ealita; putok; alam; repor; bulongbulongan; kalatog; sabisabi. Eeport-^-Magbigay alam; mag balita;
ibalita.

Repulsive-a-Nasusuklaman. Repurchase- 77-Bumili uli. Reputable-a-Dapat maniwala; dapat galingin.

Eeputation-n-Puri; dangal; kabantugan; mabuting ngalan. Eepute-u-Sabihin; ilagay sa katowiran.

Repose-z/-Magpahinga; huminto; humimlay.

Eepute H-Lagay; kalagayan. Request-w-Bilin; hingi; luhog; pakiusap. Request-v-Lumuhog; manalangin; makiusap; humingi. Requiem-w-Dalit. Require u-Magkailangan; pilitin. Requirement-?!- Kakailangan. Requisite-a-Husto; kailangan. Requisite-w-Ang kailangan. Eequisition-n-Ang kinakailangan. Requital-n-Ganti; bayad; parusa. Requite-^- Gantihin; parusahin.
-

Repose-n-Pagpapahinga; hinto. Repository-n-Kamalig; taguan. Repossess-u-Muling magkamit.


Reprehend-^-Sisihin. Reprehensible a-Dapat sisihin.

Reprehension-n-Pag
parusa.

pasisi;
.

pangusap;

R eprese nt-z/ -Magkati wal a


Repress--z/-Supilin.

Representation-n-Pagkakatiwala. Representative-n-Pintakasi; katiwala.


Repression-ft-Pagsupil. Reprieve-iy-Palugitin. Reprieve-n-Palugit.

Rescind-t'-Putulin; putlin;

pawalan ng

kabuluhan. Rescue- f-Iligtas; sagipin; hanguin. Rescue-n-Pag ligtas; kupkop; pagsasagip-

Reprimand-n-Pangusap; pagpasisi.
Reprimand-z/-Sisihin. Beprint--z/-Limbagin uli; limbag.

Eesearch-f-Usisain
Besearch-it- Muling

muling mag-

siyasatin uli. pagsisiyasat. Resemblance-w-Pagkakamukha; katulad.


uli;

Reprint--Muling pag lirnbag. Reprisal-w-Mnling pagkuha. Reproach- v-Sisihin; murahin; tangihan. Reproach-n-Pagsisisi; kamurahan; hiya. Reproachful a-Nakadudusta; hamak.
Eeproachless-a-Malinis; mabuti. Eeprobate-a-Masama; hamak; pabaya.

Resemble-v-Imukha; magkamukha; pumaris; tumulad. Resent-v-Tampuhin; tumampo; magalit.


magsalaghati.

Reprobate-w-Tavvong masama. Reproducer-Milling gawin; muling ipa


litaw.

Resentment-a-Mapootin; tampuhin. Resentment-n-Galit; salaghati; dalainliati; yamot; tampo. Reservation--Lihiin; taan. Reserve z/-Itago; ipaglaan; tirahin; magtira.

Reserve w-Taan; hinahon.

Reproduction-n-Muling R eproof--Pangusap.
Reptant-a-Giimaga]ang.
Reptile-tf-Ahas; sawa; paa at pakpak.

pag

litaw.

Eeservedly-a^v.-Pali

Reservoir--Lawa; labak.
Beset--z/-]VIuling ilagay.

Reprove-v-Pintasin; aralan, ipangusapan.

hayop na walang

Reptile-a-Gumagapang.
Republic-w-Republica.

Reside-'y-Tuiuira; tuinahan. Pesidence-xTiralian; talinnan; luihay. Resident-w-Ang tuiuiva sa isang lugar. Residual o-Naaakpl sa natira.
l\csi<lue-n-Tira;

pinagpilian;

kalabisan;

Eepublican-a-Nauukol sa republica.

lagpos.

RES
Residiurn-n-Tira; pinagpilian; titira; kalabisan.

305
ang
na-

RET

Restitution-n-Pagsasauli. Restive-a-Balisa; malikot.


Restless-a-Malikot; balisa; magalaw. Restlessness-w-Kalikutan; pagkabalisa. Restoration-w-Pagsasauli. Restore-v-Isauli; saulan.
Restrain-u-Pigilin; pumigil; higpitan; sa-

Resign-7ATumangi; tumangal; umayaw; magrenuncia; magtiis.


Resignation-n-Pagrerenunt'ia;
gal.

pagtatan-

Resigned-a-Mababang loob.
Resin-w-Adiyangaw.
Resist- v-Lumaban;

watain; awatin.
Restraint-w-Pigil;
pigil.

bumabag; salungatin. Resistance-w-Pag laban; pag labag.


Resistless a-Mahina; di makalalaban.

kahigpitan;

pag

pi-

Restrict-v-Kulungin; ilagay
pigilin.

ang

hanga;

Resolute-a-Malakas ang loob; buo ang loob; matibay; matatag. Resolution-n-Kalakasanng loob; kabuoan

ng

loob; katibayan.

Resolve-n-Takdaan; pasiyahan; lumakas


loob.

Resolve-w-Takdaan; inisip; banta. Resonance w-Tunog; aladalad. Resonant-a- Matunog. Resort- ;-Gumawi; pumaroon. Resort-n-Gawi. Resound-v-Tumunog; umalalad.

Restriction-w-Pagkulong; paglalagay ng manga hanga. Result-n-Litaw; sagot; ang nangyayari; ang lumitaw. Result-i;-Lumitaw; mangyari. Resume-v-ttuloy; kunin uli. Resumption-w-Pagmumula ng muli. Resurrection-n-P agkabuhay ng muli;

muling pagkabuhay.
Resusticate-r-Buhayin uli. Resustication-n-Muling pagkabuhay.
Retail-t'-Ipagbili

Resound-n-Tunog.
Resource-n-Pinangalingan; pinagmulaan Respect-M-Galang; paggalang; pitagan; kamabalan; pagpuri. Respect-r-Gumalang; galangin; pintuhuin; pumintuho; magbigay puri; maukol; matungkol. Respectability--Galang; kagalangan; puri; kamahalan; pagkaginoo. Respectable-a-Magalang; ginoo; binibini; mabini.

ng

untiunti.

Retail-n-Pagbili.

Retain-v-Bimbingin;
tivvan.

lalamin;

huag

bi-

Retainer-n-Lalam; bimbing.
Retaliate-^-Gantihin; gumanti. Retaliation-n-Ganti. Retard- c-Antalahin' pigilin;

luatan;

magluat.
Retardation-n-Pagpigil; antala.

Respectful-a-Magalang; mapagpitagan. Respecting-^rep.-Nauukol sa; tungkol


sa.

Respect! ve-a-Karampatan; sarili. Respell-oTitikin uli. Respirable-a-Mabuti sa paghinga. Respiratory-a-Xauukol sa paghinga. Respiration--Hininga. Respire-7/-Huminga. Respite--Pal ngit.
Respite-'u-Palugitin.

Retention--Pagkulong; antala. Retentive a-Maantalahin; maabala. Reticence-n-Kaayawan magsalita. Reticent-n-Ayaw magsalita. Reticle-n-Munting supot 6 bayong.
Reticular-a-Hitsurang kitid.

Reticule-n-Munting bayong. Retina-w-Gitna ng mata. Retinue-n-Manga kasama; katulong. Retire- u-Umurong; humiwalay; lumayo. kaRetirement-n-Pagurong; paglayas; tahimikan.
Retiring-a-Nahihiya; tahimik. Retort- v-Sumagot; tumutol; tumugon. Retort-n-Sagot; tugon; tutol. Retrace--z/-Guhitin; uli; bumalik. Retract-v-Baguhin ang salita; tumalikod; talikuran; magkaila; umurong. Retraction-n-Pag urong pagkakaila.

Resplendent-a-Maningning; makisap; maluningning; makislap. Respond-t?-Sumagot; 'turnugon; tumutol; matungkol; maukol.

Respondent-w-Ang
mutol.

sumasagot;

ang

tu-

Response-n-Tugon; sagot; tutol. Responsible-a-Mananagutin; may tungkulang managot.

ka-

Retreat-v-Umurong; lumayo. Retreat w-Pag urong; pag layas/ ihian;

Rest-n-Pahinga; aliw; hinto; katahimikan; kapahingahan; kapayapaan;

panambitan.
Retribution-n-Bayad; ganti; upa. Retrievable-a-Makababawi. Retrieve-?;- Bawiin; bumawi.
.

ang

labis;

ang

natitira.

Re8t-7/-Magpahinga; maghinto; huminto;

humupa. humimpil; tumahimik.


Restaurant-w-Karihan; restaurant.

Retrocede-f-Bumalik sa

dati;

umurong;

sumama.

39

REV

306

RIG

Retrocession-n-Pag balik sa dati; pagurong. Retrograde--z/-Bumalik; umurong; su ma-

ma.
Retrogression-w-Pag urong; pagbalik. Retrospect --z/'Lumingon; alalahanin. Retrospect-w-Pag lingon; alaala. Return -y-Bumalik; muling bumalik; isauli;

saulan.

Revolt-n-Paghihimagsik ng bayan laban sa kanilang puno. Revolution-w-Pagkakagulo. Revolutionary-a-Nauukol sa gulo. Revolutionize- j--Baguhin; ibahin. Revolve-77-Umikit; uminog. Revolver-w-Rebolber. Revulsion-n-Kasuklaman. Reward-v-Gantihin; bigyan ng "ganting

Return-n-Pagbalik;

pagsasauli.

Reunion-n-Katipunan; pagtitipon: kapisanan.

Reward-n-Ganti; pala; bayad; pabuya.

Reunite-v-Pumisan

uli;

muling

ilakip.

Rheum-n-Nana. Rheumatism-n-Rumatismo.

Reveal-v-Ipakita; ipasabi; ilitaw. Revel-n Piging: Kasayahan; biro. Revel-u-Magbiro; suinaya. Revelation-ra- Pakita; pagpahayag. ingay; Revelry-n- Kasayahan; biroan;

Rhyme--Verso;

tula.

Rhyme-7^-Tumula; magverso; manula. Khymster-n-Ang marunong magverso; manunula.


Rib-t;-Tadyang.

kaguluhan; kaingayan. Revenge-y-Gantihin. Revenge-n-Ganti. Revengeful-a-Ibig gantihin; ayaw patawarin.

Rib-^-Maglagay ng tadyang. Ribbon--Liston; sintas.


Rice-^-Palay; bigas.

Revenue-n-Pakinabang; tubo; buis. Reverberate- f-Umalingawnga w; kumalasing.

Rich-a-Mayaman; masagana; masalapi. Riches-#-Kayamanan; yaman. Rick n-Mandala. Rickets-n-Sakit ng buto.


Rickety-a-Usayanin; mahina.
Rid-^-Alisin; palayasin.

Reverberation-n-Alingawngaw. Revere-v-Galangin; gumalang; sambahin;


pintuhuin. Reverence-z/-Galangin; pintuhuin.

Riddance--Pagpalayas.
Ridden-v. p. j9.-Nakasakay. Riddle-ty-Bugtong; bithay.' Riddle-v-Magbithay; bithayin. Ride-w-Sumakay; sakayan; isakay.

Reverence-n-Pintuho;
tagan.

galang;

pi-

Reverend-a-Magalan; banal.
Reverent-a-Magalang; mababang loob. Reverential-a-Magalang; mapitagan. Reverie-n-Bulayan; wari; pagwawariwari.

Ride-n-Sakay; pagsasakay. Rider-w-Ang sumasakay.

Ridge--Palupo.
Ridicule-z/-Bansagin, uyamin; tnksuhin; libakin

Re versal-n- Kabaliktaran.
Reverse-7/-Baguhin; baliktarin; bawiin;
talunin.

Reverse-n-Pagkabaliktad. Reverse-a-Baliktad; gnsot; magulo. Reversion-w-Pagkabaliktad. Revert-z/-Baliktarin; bumaliktad; bumalik.

Ridicule-n-Uyam; libak. Ridiculous-a-Makatatawa; matata \van n Rife-a-Uso; sagana; nuirami.


i

Riffraff-n-Sukat manga tawong hainak. Rifle-v-Xakawin; manduit.


Rifle-w-Rifle; baril.

Rifler-n-Manduduit.

Review-?;- Muling magmasiran; siyasatin


uli.

Rift-w-Lahang; bitak. Rift-v-Lahangin; lumahanu'.


IliiM'-Sasakyan; kasangkapan. Ivi.n-r-Magbihis; gayakan.

Revievv-n- Muling
pagulit*

paguusisa;

repaso;
laitin;

Revile-z/-Murahin;

alimurahin:

Rigging-i-Manga

dainit.

magalibugha.

Revisal--Paggagawa ng panibago. Revise-v-Baguhin; gawing panibago.


Revise n-Ikalawang burador. Revision-n-Pagkabago. Revival-w-Pagbabago. Revive-f Buhayin. Revocation-n-Pagurong. Revoke-v-Umurong; paurungan, CM \\alan ang kabuluhan.
Revolt-z^-Magalsa;

katampatan; kabanayaran. Right-a Hustong; matowid; ganap; \\i\lang kulang. ganapin; gumanap; Right-7/-Towiran; husayin; ayusin. Righteous-rt-Banal; matowid; ayon sa katowiran.
Right-?i-Kato\\irai);

Rightful-a-Ayon sa

kat<. \\iran.

lumaban sa puno.

Rigid-a-Batibot; matibay; sungit.

mabn^ik;

ina-

Rigidity-Rigidness->i-Katibayan; t bay kabagsikan; kasungitan. Rigmarole-n-Salitang hunghang. sidhi; Rigor-n- Kabagsikan; kahigpi*
i
;

Robber-n-Manloloob;
Robbery-n-Pangloob;
utuit.

manghaharang;
pagnakaw;
pag-

tnagoanakftw; tulisan.

tan.

Rigorous-a-Mahigpit; mabagsik. Rile-v-Labuin.


Rily-fl-Malabo. Rill-n-Sapa. Rim n-Gilid; tabi. Rime-n-Lahang; bitak; baitang

Robe-n-Damit. Robev-Isuot ang dainit. Robust-aMay katawan; mataba; balisaksakin; batibot; pisigan; maugat; malakas; malaki.
Rock-w.-Bato; uga.

ng hag-

Rocket w-Kuetes.
Rock-v-Ugain; lagyan ang bato. Rocky-a-Mabato; mahina; masama. Rod-w-Pirasong bakal; panukat na anim na baras ang haba.
Rode--z/-Nakasakay; sumakay.

danan.
Rind-n-Balat; upak; talop.

Rinderpest-w-Peste ng kalaba\v. Ring-w-Singsing; buklod; bilog. Ring-T'-Bilugin; balisusuin.

may

Ring-n-Tunog.

Rodent-a-Mangatngat.

Ring-u-Tumunog; tunugin. Ring leader-n-Puno. Ringlet-n-Sinsing na mimti; kulot. Riot-w-Away; gulo ng marami; pagaalsa; tunang malaki. Riot-v-Magalsa; gumulo ang marami.
Riotous-a-Magulo; palaaway

Rodent-w-Hayop na mangangagat. Roe--Babaying usa; usang inahin. Rogue -#-Tawong masama; hampaslupa. Roguery-?t- Kasamaan. Roguish-a-Palabiro; mapagbiro; masama. Roie-w-Gawa ng komediante.
Roll--Bilog; balot, Roll-f-Gumulong; gulungin; Rolling pin--Paralis.

Rip--Tastas.
Rip-v-Tastasin; tumastas. Ripe-fl-Hinog; magulang. Ripen-?;- Huminog; gumulang. Ripple-n-Munting alon.

gumumon.
6 sa Ro-

Roman-a-Nauukol mano.

sa

Roma

Roman

Catholic-w-Catalico

Romano.
Roma.

Rise-n-Pagbangon; pinangalingan; pinagmulaan; pagpapataas; taas. Rise--z/-Bumangon; tumaas.


Risible-a-Makatatawa.

Romance-n-Kuento. Romance-^- Vlagkuento. Romanesque-a-Nakakahawig

sa

Risk-w-Kapalaran; kapanganiban. Risk-f-Ilagay sa kapalaran. Risky-a-May panganib. Rite-n-Sermon. Rival-a-Malaban; kalaban. Rival-w-Kalaban; katalo; katapat. Rival-?y-Lumaban; magkatalo. Rivalry-Rivalship-n-Pagkakatalo;
laban.

Romanism-n-Kaukulan sa Roma. Romanize-?;- Gawin Catolico.


Rornp-v-Maglaco magbiro. Romp-w-Laro. Rompish-a-Magulo; malikot;
laro.

rnapagpa-

pag-

Rive-v-Lahangin; lumahang; bitakin.


River-w-Ilog.

Roof-n-Bubong; bubungan. Roof-v-Lagyan ang bubungan. Roofing-^-Kasangkapang ginamit sa bubungan. Roofless-a-Walang bubong. Rookery-n-Bahay na malapit masira.
Room-w-Silid; kuarto.

Rivet-n-Pakong maikli at makapal.


Rivet-v Silsilin; Rivulet-n-Sapa. Roach-n-Ipis.]
baluktutin.

Room-v-Tumira sa

cuar-o.

Road-n-Lansangan, daan; carsada.

Road stead-^-Punduhan.
Roam-i'-Lumakad; gumala.
Roan-a-Rosillo.
Roan-?i-Rosillo.|

Roost-w- H apunan Roost-u-Humapon.


.

Roominess-w-Kaluagan; kaluangan. Room ma te-w-Kasama sa kuarto. Rooniy-a-Maluag; maluang.

Roar-u-Umangil; tumahol.
Roar-^-Angil; tahol. Roast-7/-Ihawin; ibusa.

Rooster-n-Manok. Root-n-Ugat; pinagmulan. Root-?'-Ngumuso. Rootlet--Ugat na munti.

Rope--Lubid.
Rope-u-Talian ng lubid.

Roast-n-Ihaw; pagbusa. Roast-a-Naihaw; inihaw. Rob-v-Nakawin; harangin; umuniit; umitin.

magnakaw;

Ropery-w-Gawaan ng lubid. Rope walk-w-Gawaan ng lubid.


Rosary-w- Rosario.

ROY
Rose-w-Rosas. Rose-v, ^wp.-Nabangon; bumangon.

308
harian;
tubo.

RUS
Royalty-w-Karangalan;
Rub-u-Hilurin
humilot;
kusot.
linisan.

kadakilaan; kakusutin*

Roseate-a-May maraming rosas. Rose bud-n-Rosas na hindi pa bumuka. Rose bush-w-Puno ng rosas. Rosin-n-Adyangaw; resina; patada.
Roster-n-Listahan.

Rub-w-Hilot;

Rubber-n-Goma. Rubbish-n-Kasukalan; pinag


Rubify-^-Papagbagahin. Ruby-^-Batong mahal. Ruby-a-Mapula. Rudder-n-Ugit.

boogin; pukin; dumapok. Rot-n-Kabulukan; kaboogin; lapok. Rotary-a-Mabilog. Rotate-a-Sunodsunod. Rotate-u-Uminog; bumilog; humalili.
Rotation-n-Paghahalili;

Rosy-a-Kulay rosas. Rot-v-Bumulok; bumugok;

la-

Ruddy-a-Mapula; mamula.
Rude-a-Bastos; bangingbangin; buhong; walang galang; tampalasan; talipandas.

pag

ikit.

Rudiment-n-Pamula; pinagmulan.
Rue-v-Magsisi. Rueful-a-Malungkot; mapanglaw.
Ruff-rc-Pelegas.

Rotten-a-Mabulok; bugok; latok. Rottenness-n-Kahulukan; kahamakan. Rotund-a-Mabilog; lubos; puspos; pawang; buo. Rotunda-w-Bilog; kabilugan. Rotundity-Rotundness-n-Kabilugan. Rouge-a-Mapula. Rouge-w-Blankete. Rouge-v-Magblankete. Rough-a-Magaspang; bastos; walang pi-

Ruff-^-Pelegasin.

Ruffian-w-Tawong bastos; ang nakamatay.

Ruffian--Masama; bastos.
Ruffle-72-Pelegas.

nag aralan' makapal ang balat/ hamak. Rough-w-Tavvong bastos. Roughness-7i-Kagaspangan; gaspang; kabastosan.

Rug-n-Banig. Rugged-a-Malakas; mabanginbangin. Rugose-a-Kunot kunot; kulubot.


R,uin-n-Kasiraan;
sira; paglilipol; sag; pagkalansag; pagkasira. Ruin-Tz-Sirain; lipulin; lansagin.

Ian-

Ruination-n-Pagkasira; pagkalansag; kasiraan.

Round-a-Mabilog. Round-n-Bilog.
Round-rtdv.-Sa paligidligid.

Ruinous-a-Makasisira.
R-ule-n-Regla; utos; halimbawa; punongaral.

Round -prep.-Sa

paligid.

Round-u-Bilugin. Round about-a-Pasuotsuot; magulo. Round about-n-Tio vivo.

Rule-c-Maghari; magpuno; mamuno. Ruler--Reglador; hari; puno.

Rum-n-Alak.

Roundish-a-Mabilog.

Round-shouldered-a-Hubog ang balikat; kuba Rouse-v-Udyukan; ipabuya; buhayin.


Rout-w-Supil; suko; yalo. Rout-v Manalo; supilin; pasukin.

Rumble-v-Umugong. Ruminant-a-Nangunguya.
Ruminate-v-Nguyain. Rumination-n-Nangunguya.

Rummage-n-Paghanap. Rummage-7/-Hanapin ng

pilit.

Route-n-Daan. Routine-n-Pagkasunodsunod.

Rove-v-Lumakad na walang tinutuntnngan. Row-n-Taludtod; sulambi; talata; pagkakasunodsunod. Row-v-Gumaod; sumagvvan. Row-n-Gulo; basagulo. Rowdy-n-Tawong bastos at magulo. Rowdy-a-Bastos. Rowdyish-a-Bastos. Ro wdyism-n- Kabastosan. Row lock-n-Lalagyan ng gaod 6 sagwan. Royal-a-Marangal; dakila; nauukol sa
hari.

Rumor-w-Balita; alingawngaw; sabisabi. Eumor-f-Magbalita; umalingawngaw. Rump--Pigi; kalamnan.

Rumple-u-Gumusot; gusutin.
Rumpus-//-Basagulo; gulo; pagtatalo.

Run-v-Tumakbo. Run-n Takbo.


Rung-v. p. p. Tinugtog. Rung-n-Baitang ng hagdanan.
Ixiinlet-n-Apa.

Runner-n-Ang tumakbo. Runt-n-Tawong pandak.


Rupture-w- Pagkasira; pagputok. Rupture u-Sumira; puinutok. Rural-a-Nauukol sa bukid. Ruse-w-Paraan; daya; hibo. Rush-v-Biglain; sumulong ng pabigla

Royalist-n-Ang
hari.

sumusunod

sa utos

ng

_SAG
Rush-n- Kabiglaan.
Rusk-fi-Biskit.

309

SAL
kahungha-

Rusticate-?y-Tumira sa bukid 6 parangRustication-n-Pagtitira sa bukid.

Russ-n-Ang taga Russo.


Russet-a-Mapulapula. Russian-?i-Tawong taga Ruso. Rust-w-Kalawang.

Rusticity-w-Kagaspangan; ngan.
Rustle-?;- Kumaluskos.

Rustle-n-Kaluskos.

Rust-v-Kumalawang.
Rustic-a-Taga
balat.

Rusty-a-Makalawang; kalawangin.

bukid; magaspang;

ma-

Rut-w-Bakas.

Rustic-w-Tawong taga bukid 6 parang.

Ruth-n-Awa. Ruthless-a-Walang awa 6 habag.

Saan-w-Tawong gubat. Sabbath-n-Panahon ng pag papahinga;


lingo.

Sagacity-n-Talas; katalinuhan; katalasan; pagkatuso. Sagamore-#-Puno sa manga Indio sa

Sabatic-tt-Naunkol sa lingo. Saber-w-Sable; sandata. Sabot-w-Bakia. Sabre-n-Sable.

America. Sage #-Tawong marunong; mago. Sage-a-Marunong; matalas.


Sagittal-a-Parang pana. Sago-n-Sago. Said-y. imp. cfe^?.^.-Sinabi; Sail-n-Layag. Sail-v-Lumayag; layagin.

Sac-w-Bayong. Saccharine-a Matamis.

nagsabi.

Sack-n-Payong;
Sack-t/vEsilid

supot.

sa bayong. Sack cloth-^-Langotse.

Sacker-n-Manduduit. Sackful-n-Laman ng bayong. Sacking-n-Langotse. Sacrament-n-Sacramento. Sacramental-a-Naukol sa sacramento. Sacred-a-Nauukol sa Bathala; inalay;
banal.
Sacrifice-n-Alay. Sacrifice-v-Ialay.

Sailboat-n-Bangka na may layag. Sail cloth-#-Kayo na ginamit sa paggawa

ng

layag.

Sailer-n-Sasakyan na may layag. Sailor ?/-Magdaragat; marinero. Saint--Santo. Saintliness-w-Kasantosan. Sake-n-Dahilan; katowiran.
Sal-w-Asin.

Salaam-n-Bati; yukod.

Sacrilege-n-Pagmura sa ngalan ng Dios.


Sacrilegious-a

Salaam-v-Umukod;

batiin; bumati.

Ayaw sumamba

sa Dios.

Sad-a-Malungkot; mapanglaw; mahapis; mahambal; kahainbalhambal. Sadden- Ty-Malungkot; pumanglaw; humapis;

Salable-a-Mabili. Salaeratus-n-Sal de sosa.

Salam-n-Bati; yukod; yuko; Salam-v-Bumati; batiin.


Sale-n-Pagbibili; almoneda. Saleable-a-Mabili. Saleratus-n-Sal de sosa. Sales man-n-Ang nagtitinda.

pugay.

humambal.

Salary-n-Sahod; ang kinita; upa; bayad.

Sadness-#-Kalungkutan; kapanglawan; hapis; kahapisan; hambal. Saddle-n-Siya ng kabayo. Saddle--z/-Lagyan ng sia sng kabayo.

Sad iron-n-Plancha.
Safe-a-Walang panganib; husay.
tiwasay; ina-

Salient-a-Palundag; palukso. Saliferous-a-May kahalong asin; maalat.


Salify-i'-Haluin

ng

asin.

Safe-w-Kaja ng bakal. Safe guard-n-Bantay; katulong. Safe-keeping-w-Pagiingat. Safety-n-Katiwasayan; kahusayan; walan ng panganib. Sag-t'-Humubog; bumaluktot.
Sagacious-a-Matalas; tuso;

Saline-a-May kahalong asin. Saline-w-Bukalan ng asin.


kaSaliva-n-Laway. Salival-Salivary-a-Malaway. Sallow-a-Maputla. Sallowness-n-Putla.
Sally-t'-Lumabas ng pabigla. Sally-n-Pag labas; labas.

matalino;

marunong.
Sagaciousness-n-Pagkatuso; katusuhan; katalinuhan; karunungan; dunong; katalasan; talas.

Salmon-n-Salmon.
Salon-w-Salas.

Saloon--Salas.

SAtf
Salt-n-Asin. Salt-a-Maasin. Salt-v-Asinan; asnan. Saltish-a-Maasin.

316
sakit.

SAV
Hanitarium-n-Tinitirahan
Sanitation-u-Sanidad.

ng inga may

Sanity--Kalinawan ng
Sank--z/.

isip.

Salubrious-a-Makabubuti.

Salubrity-n-Kabutihan ng buhay. Salutary-a-Magaling: mabuti. Salntation--Bati; yuko. Salute-w-Bati; yuko; pagbati; pugay.

/wp.-Nalunod; umanod,, Sap-n-Gata; katas; dagta.

Sap-u-Gumasgas; humina. malasap. Sapience-M-Karuimngan; dunong; kataSapid-a-Malasa;


linuhan; katalasan; katusuanSapient-a-Marunong; matalas; rnatalas;
tuso.

Salute-v-Yumuko;

bumati;

magpugay;

magbigay galang.
Salvage-n-Pagligtas ng sasakyan. Salvation-n-Kalualhatian; pagligtas. Salve-^-Gamot na pamahid sa sugat.

Salver-w-Bandeja. Salvo-n-Taan; dahilan. Salvo-n-Pagputok ng kanyon. Same-a-Yaon din; nga; din; magkatulad.

Sapless-a-Walang katas; walang gata. Sapling-n-Munting kahoy. Saponaceous-a-Parang sabon; masabon. Saponify-?;- Maging sabon.

Sappy-o-Madagta.

Saracen--Tawong taga Arabia.


Saracenie-Seracenical-a-Nauukol sa Arabia.

Sameness-w-Katulad pagkatulad; pagkakawangki. Sample-n-Halimbawa; tikim; katulad. Sample-y-Tumikim; tikraan. Sanable-a-Makagagaling.


Sanative-a-Makagagaling. Senatorium-w-Tinitirahan ng
sakit.

Sarcasm-n-Uyam;
saklap.

alipusta;
;

birong ma-

Sarcastic-a-Mauyam

maalipusta. Sardine-n-Sardinas; halobaybay; tunsoy.

Sardonic-a-Mauyam.

manga may

Sarsaparilla-n-Sarsaparilla.

Sash-n-Pamigkis; pasamano.

Sanctification-n-Gracia ban ng P. Dios.

ng Dios; kaloo-

Sat-t?.

tmp.-Umupo/ nakaupo.

Sanctimonious-a- Banal; mapagdasal. Sanctimony-n Kabanalan.


8anctify-v-Sambahin; ialay sa P. Dios. tulot; kapayaSanction-w-Pahintulot;
gan. Sanction-i;-Pumayag;
hintulot.

Satan-n-Satanas; ang demonio. Satanic-Satanical-a-Nauukol sa demonio. Satchel-n-Saco de noche. Sate r/-Mabusog.


Satellite-n-Alila

ng tawong

dakila.

Satellite -a- Malapit;

pahintulutin; ipa-

kasama; kalapit. Satiate-f-Bumusog; busugin; magkasia,


sandatin/ buyain. Satiate-a-Busog; puno. kabnSatiation-Satiety-w-Kabusugan; yaan: pagkasiya. Satin-n-Kayong sutla na makintab.

Sanctuary-n-Lugar na laulhati. Sanctum-n-Lugar na rnalualhati. Sand-n-Buhangin. Sand-i;-Magbudbod ng buhangin.


Sandal-n-Sandalias; sinelas

Sand crab-^-Alimango. Sand paper-n-Papel de lija. Sandwich-w-Dalawang pirasong tinapay na may isang hiwang carne sa gitna.

Sandy-a-Mabubangin. Sane-n-Buo ang isip; malinaw ang isip. Saneness-n-Kalinawan ng isip. Sang-v. imd.-Kumanta; magkanta. Sang-froid-7i-Katahimikan; kawalan ng
interes.

Satire-n-Uyam. Satiric-Satirical-a-Mauyam. Satirize-c-TJyamin/ magalibugha; alipustain. Satisfaction-n-Tuwa; aliw; bay ad; lu.irod; ganti; galak; kabusugan/ ikababa yad. Satisfactory-a-Matuwa, husto; maaliw. Satisfy-f-Busugin; bayaran; gantihin. Saturate-v-Ibadbad; basabin.

Sanguiferous-a-May kabalong dugo. Sanguification-n-Paggawa ng dugo. Sanguinary-a-Dugodugoan; dumudugo. Sanguine-a-Mapula; kulay dugo; maningas/ maasahan. Sanguineous-a-May maraming dugo; knlay dugo.

Satnration-n-Pagbabasa; pagbabadbad. Saturday-n-Saba< Sauce-n-Sarsa.


1< >.

Sauce-v-Ilagay ng sarsa.

Saucy-a-Mangahas; niatajmng. Sauer kraut-n-Repolio.


Saunter-v-Magpasial. Saunter-n-Pasial
Sausage-n-Soriso. Savage-w-Salbahi; tawong gubat.

Sanies-w-Nanang malabnaw.

SCA
Savage-a-Lubhang
hunghang;
Savageness-Savagery-71-Kasalbahian.

311
salbahi.
inalan.

SCI
Seart'enesK-Sc'arcity-n-Kadalangan;katir

Savant-n-Tawong marunong; mago. Save-u-Tubsin; iligtas; sagipin; gumihik; magtipon upunin.


Save-_pre/).-Bukod
sa.

Scare-f-Takutin; tumakot; bugawin; gulatin;

gitlahin.

Saving-a-Maimot; hindi gastador; hindi


burara.

Scare--Takot; gitla; gulat. Scare crow-n-Pamaog; panakot; pamugaw. Scarf -n- Pamigkis.
Scarf skin-M-Balat sa ibabao. Scarlitina-w-Escarlatina.

crw/.-Bukod Saving-n-Ang inipon. Savior-n-Dios; Bathala; ang


Saving-prep.

&

sa.

may

kapal;

ang mananakop.
Savor-w-Lasa.
Savor-i'-Lasahin; inalasa.

Scarlet-n-Mapula. Scarlet-n-Pula. Scarlet fever--Escarlatina.

Savory-a-Malasa; masarap. Saw-y. zwp.-Nakita; kinita.

Sa \v-M-Lagari. Saw-v-Maglagari; lagarian.

Scath-n-Kasiraan; sakit; kasakitan; kasalivvahang palad; sakuna; kasalatan. Scathe-v-Itapon; sirain; lipulin; saktan. Scatter-2/-Isabog; ikalat; budburin; sabugin; sumabog; isambulat; sambula; tin;; sabugan; ibudbod.

Saw dust-w-Pinaglagarian. Saw mill-M-Makinang lagarian.


Sawyer-n-Maglalagari.

Scatter-brain--Tawong mahina ang Scavenger--Taga linis ng dumi.


Scene-n-Tingin; acto. Scent- c-Amoyin.

isip.

Saxon-n-Aleman.
Say-v-Magsabi; sabihin; wikain; magwika; saysayin; magsaysay. Say-n-Pagwiwika; pagsasabi; kasaysayan. Saying #-Patnugot; kasabihan.
Scab-n-Langib. Scabbard-n-Baina.

Scent-n-Amoy. Scepter-Sceptre-n-Tungkod ng pangyarihan ng hari. Sceptic-w-Ang may duda.

hari; ka-

Scabby-a-Malangib.
Scaffold-n-Bitbitayan;
Scald--z/-Banlian.

tablado;

Sceptic-^-May duda. Schedule-n-Listahan; kasulatan. Schedule-^-Ilista listahin. Scheik-^-Puno.

Scald-n-Banli.

Scheme-n-Katha; paraan; akala. Scheme-2/-Akalain; kathain.


panimbag. ang kaliskis.
Schilling-/z-Sicapat. Schism -n- Paghi hi walay
.

Scald-a-Malangib.
kaliskis; Scale-v-Kaliskisin; alisin
St-ale-n-Kiskis;

Scalp-v-Tuktok ng ulo. Scalp-^-Alisin ang tuktok ng ulo. Scaly-a-May maraming kaliskis-

Schnapps-n- Genebra. Scholar-n-Ang nagaaral; tawong marunong; mago; tinuturuan.


Scholarly-w- Marunong.

Scamp--Tawong masama.
Scamper-u-Tumakas; tumakbo; maglaro.

Scholarship-n-Karunungan; pagaaral Scholastic-a-Nauukol sa nagaaral 6


sa escuelahan. School-n-Escuelahan.

Scamper

-Takbo.

Scan-v-Tumingin; siyasatin. Seandal-w-Escandalo. Scandalixe-^-Hiyain ang kapwa; gumawa ng escandalo; mag escandalo. Scandalous-a-Masama; makahihiya; escandaloso. Scant-a-Kulang; kakaunti; damot. Scant-v-Ilagay ng hanga.
Scantling-72-Trocillo.

School-^-Ipagaralin; turuan; magturo. ginagamit sa escuelahan. School boy-w-Batang lalaki na nagaaral. School fellow-n-Kasarna sa escuelahan. School girl-w-Batang babayi na nagaa-

School book-w-Libro na

ral.

Scanty-a-Salat;
maliit.

kaunti;

kulang;

tumal;

Scape-v-Tumekas; umalis; makawala. Scape grace-w-Tawong masama. Scapula-n-Butong pay pay.


Scar-n-Piklat; galos.

School house-n-Bahay ng escuela. School master-w-Maestro sa escuelahan; ang nagtuturo. School mistress--Maestra; babaying nagtuturo.

Science-n-Karunungan.
Scientific-a-Nauukol ea karunungan.

Scarce--Damot; tumal; madalang;


bihira.

salat;

Scientist--Tawong marunong; mago.


Scintilla-w-Pirasong munti. Scintillant-w-Maniiigning; maningas, Scion-^-Supling.

Scarce-a^z/.-Halos hindi.

wala,

kagyat; halos;

SCR
Scissors-v-Gupitin; guntingin. Scissors-w-Gunting.

312

SEA
Scrawl-v-Sumulat ng hindi mainam. Sera wny-a- Payat, Screak-v-Sumigaw; umalatiit. Screak-n-Sigaw; alitiit. Scream-u-Sumigaw; tumili. Scream-w-Sigaw; tili. Screach-u-Sumigaw; tumili. Screach-n-Sigaw; tili. Screen-n-Tabing; panabing; panambil. Screen-?7-Kumalong; kalongin; tumabing.
Screvv-^-Tornillo.

Scoff-n-Uyam; libak. Scoff-v-Uyamin; manguyam;


laitan;

libakin;

mangbadya.

Scold-u-Sisihin; gasaan.

Scold-n-Ang nagpapasisi. Sconce-fl-Kuta; kubo; hadlang; bao ng


ulo.

Scoop-n Sandok na malaki. Scoop-v-Sandokin; magsandok.


Scope-n-Tudla.
Scorch-u-Silabin; umangi.

Score-n-Tanda. Score-u-Tandaan.

Screw-driver-n-Pangpihit ng tornillo. Scribble-v-Sumulat ng hindi mainam. Scribble-n-Sulat na bastos.


Scribe-?i-Taga sulat.
libakin;

Scorn-^-Umupasala;
laitin.

uyamin;

Scrimage--Laban; basagulo;

talo.

Scorn--Libak; uyam; upasala. Scornful-a-Mauyam; maupasala; malibak.


Scornfulness-#-Kalaitan; kalibakan. Scot-n-Tawong taga Escosia. Scotch-z/-Sugatin; saktan. Scotch-n-Sakit; sugat. Seot-free-a-Walang bayad; walang sugat.

Scrimp- u-Kulangin; kumulang. Scrimp-a-Kulang. Scrip--Maikling sulat. Scriptural-a-Nauukol sa Santa


tura.

Escri-

Scripture-n-Santa Escritura.

Scrivener-n-Taga sulat.
Scroll-n-Balutan

ng

papel; listahan.

Scoundrel-w-Tawong hamak at masama. Scoundrel-a-Masama; hamak; suitik takBil.

Scoundrelism-w-Kahamakan; kasuitikan;
kataksilan.

Scrotum-n-Supot ng dalawang itlog. Scrub-v-Magisisi; maglampaso. Scrub-a-Masama; karaniwan; hamak. Scrub-n-Tawong hamak. Scrubby-a-Magaspang/ bastos.
.

Scour-v-Hilurin; ikuskos; kuskosin; kiskisin; maglinis; linisin. Scourge-72-Palo; latigo; hampas; pang-

Scruff--Batok. Scrunch- i/-Ngumasab.


Scrupulous-a-Maingat;
Scrutinize- u-Siyasatin;

may

duda.

usisain.

hampas.
Scourge-u-Paluin; hampasin. Scout-v-Tumangi; huag tangapin; manubok; subukin; tumiktik; tiktikan. Scout-n-Tiktik; taga panubok; manunubok.

Scrutiny-w-Pagsisiyasat; pag uusisa, Scudv-Kumilos ng maliksi.

Scuffle-n-Sungaban;

babag;

kaingayan;

buno.
Scuffle-v-Magbuno; magsungaban; mag-.

maingay.

Scowl-w-Sibangot. Scowl- i)-Makasibangot; sumimangot. Scrabble-7/-Agawin; magsungaban; isungab. Scrabble-n-Pag aagaw; agawan; sungaban. Scrag-#-Bagay na manipis 6 payat.

"SjCulk-z/-Tumago;
l">cull-w-Gaod;

magtago; tumakas.

saguan.

Scull-i/'-Gumaod; sumaguan. Scullion-n-Alila sa kosina.

Sculptor-n-Escultor.

Sculptural-a-Nauukol sa Sen pture-n-Escultura.


1

escultura.

Scraggy-a-Payat; manipis. Scramble--z/-Umagaw; agawin. Scramble-n-Pag agaw; agawan.


vScrap-n-Piraso.

Sculpture-t'-Idukit.

Scrape-v-Galusin;

kaskasin;

kuskusin;

kalisan; umalitiit.

kaskas; kuskos. Scraper-w-Kudkuran; kaskasan; pangalos; pangayod. Scrapings-n-Pinagkaskasan.


Scrape-w-Galos;
Scratch-z/-Kamutin;
yabit.

kumamot;

umuk-

Scum-n-Subo; bula. Scum-v-Salukan. 1 Scurf n-Buni; balagubak; langib. Scurfy-a-Mabalakubak; may buni. Scurf y-z/-Umalis na madali; tumaklxt. Scurry-w-Biglang pagalis. Scurvy--Buni. Scurvy-a-Malangib; may Imni. Scuttle-c-Tumakbo; magmadali. Scuttle-n-Kadalian; pagmamadali; takbo.
Scythe-n-Lilik.

Scratch-n-Kamot;

ukyabit Scrawl-n-Sulat na hindi mainam.


galos;

Sea-w-Dagat.

Sea board-n-Baybay dagat.

SED
Sea breeze
gat.

313

SEL

-Han|iDg nangaling sa da-

Sea coast-w-Baybay dagai. Seacoast-a-Nauukol sa bay bay Sea farer-n-Magdaragat. Sea hog-n-Pagong.
Seal-w-Tanda; timbre. Si'ain-w-Dugtong; tahi.

dagat.

Sedentary-a-Palaging nakaupo. Sediment-n-Latak. Sedimentary-a-Nauukol sa latak. Sedition-w-Gulo; paghihimagsik; panghihimagsik laban sa puno 6 gobierno.
Seditious-a-Magulo; sowail;
igahis.
laksil.

Seduce-v-Umapid; makiapid lumuyatan;


Seduction-n-Pakikiapid; apid; lamuyot. Seducer-n-Ang nakikiapid. Sednctive-a-Mapanghalina. Sedulous-a-Masipag. See-v-Turningin; makita; tanawin. Seed-w-Binhi; buto.

Seam-v-Tahiin. Sea man-w-Magdaragat,

Seamless-a-Walang tahi. Seamstress-n-Mananahi. Seaport-n-Bayan na nilapitan ng manga


sasakyan. Sear-a-Tuyo malata; lanta. Sear-u-Matuyo; lumanta. Search- r-Hanapin; humanap;
siyasatin; usisain.

Seed-v-Tamnan; magtanim ng binhi.


Seedling-n-Punla.
kapain;

Search-tf-Paghanap.

Seeds man-n-Ang nagtitinda ng binhi. Seed time-n-Panahon ng pagtatanim. Seedy-a-May maraming binhi; mabinhi;
ulianin; luina; laon. Seek-';- Humanap; hanapin.

Sea shore-w-Baybay dagat. Sea sick-a Lula; malula. Sea sickness-n-Sakit na lula. Sea side-w-Baybay dagat. Season-n-Panahon; kapanahunan.
Season- c-Pasarapin. Seasonable-a-Ayon sa panahon.

Seem-i/'-Maghitsurang; hawig; humawig. Seeming-a-Tilang.

tumulad; niaka-

Seemly-a-Bagay akma.
asin.
Seen-7/. p. p.-Nakakita;

Seasoning-n-Manga paminta at

uakita;

kinita;

Seat-n-Upuan. Seat-v-Umupo. Sea ward-odu.-Sa gawing dagat. Sea weed n-Damo sa dagat. Secede-c-Umalig; humivvalay; lumayo. Secession-n-Paghihiwalay; pag alis. Seckel-n-Peras na munti at matamis.
Seclude-c-Itago;

tiningnan; tinanaw.

Seer-n-Ang nannnuod. See saw-ft-Laro ng mga bata. Seethe-v-Kumulo. Segment- /i-Putol; parti; piraso. Segregate-w-Hiwalayin; partihin. Segregation -n-Pag hihiwalay; kahiwalayan. Seine-n-Kitid; panti; lambat. Seismal-Seismic-a-Nauukol 6 ginawa
lindol.

kulungin. Seclusion-n-Pagtatago. Second-a Ikalawa; kasunod: isa. Second-w-Kasama; ang ikalawa.


Second-t7-Uniayon.

ng

Seize--t/-Hulihin; dakpin; kunin; darnputin;

Secondary-a-Ikalawang. Secondary-n-Pangalawa. Second hand-a-Hindi bago; nagamit na. Scondly-ar/r.-Sa ikalawang lugar.
Second-rate-a-Ikalavvang classe. Secret-w-Lihim.

hawakan ng

mahigpit..

Seizure--Pagkuha; pagdampot; dampot. Seldom-adu.-Madalang; bihira.

dakip;

Select-a-Hitang; malinamnam; pinili. Select-j;-Humirang; pumili; lisanin; hu-

Secret-a-Nakatago; tinago; lihim. Secretary-n-Taga sulat; kalihim. Secretaryship-n-Katungkulan kalihim.


Secrete-v-Itago; magtago; itaan. Secretion-n-Pagtatago. Sect-w-Lahi; hinlog. Sectarian-a-Nauukol sa lahi 6 hinlog. Section-w-Hiwa; parte; piraso,- bahagi. Secnre-a-Matibay; tiwasay; mahusay.

malaw.
Selection-n- Pagpili; paghirang.
Self-a-Sarili.

Self abasement-n-Hiya;
sarili.

pagpahamak ng
sarili.

Self-conceit-n-Kahambugan;kapalaluan.
Self-defense-w-Pagtatangol sa
Self-denial-?*- Pagtitiis; katiisan.

Sccure-o-Higpitan; talian. Security->i-Katibayan; kapanatagan; kasiguruhan. Sedate-<z-Mabait; tahimik. Sedateness-n Katahimikanp kabaitaii.
Sedative-a-Map"ahimpil.

Self-esteem-w-Pagmamahal sa sarili. Self-evident-a-Talagang maliwanag. Self-government-n-Pag gogobierno sa


sarili.

Self-interest--Sariling interes.
Selfish:-a-Maihgitin;

maramot; kuripot;

masakim.

40

SEN
kakaingit. Self-love-w-Pag ibig sa sarili.

314

SER
8ensuality-n-Kalibugan. Sent-^. imp. & p. jp.-Ipinadala. Sentence-n-Hatol; pasiya; sentencia. Sentence-^-Hatulan; magpasiya.

Selnshness-w-Kariputan; karamutan; pag

Self-made-a-Ginawa ng

sarili.

Self-possession-n-Katahimikan;kabaitan; kabinian.

Selfsame-a-Yaon din; yaon nga. Self-seeking-a-Maramot. Self-sufficient-a-Hindi kailangan ng katulong; husto. Self-will-H-Katigasan ng ulo; lakas loob.
Self-willed-a-Matigas ang ulo. Sell-t'-Magtinda; magbili; ipagbili.

Sententious-a-May kahulugan; uiaikli at masaklap. Sentiment-n-Akala; pakiramdam; panaghoy. Sentinel-w-Bantay; tanod. Sentry-w-Bantay; tanod. Sepal-n-Dahon ng bulaklak.

Separable-a-Mangyayaring ihiwalay. Separate-a-Iba; di kasama; tangi.


Separate-7/-Ihiwalay; hiwalayin; ibukod;
ilayo; lumayo; mamukod; tumiwalag. Separation-n-Paghihiwalay; p a in u in u

Sell--Kabiruan; biro.
Selvage-selvedge-n-Gilid
Selves-a-Sarili rin.

ng kayo.

itangi;

Semblance-n-Hitsura; pagkakatulad.

Semi annual-a-Nangyayari ng makalawa


sa taontaon.

kod;

pagtaboy.

Sepoy-v-Tawong taga India.


Sept-n Lahi. Septangle w-Anomang bagay na may pitong sulok. September-^-Setiembre. vSeptenary-a-Nauukol sa pito. Septennial-rt-Magluat ng pitong taon. Septuagenarian-w-Ang tawo na may pitong puong taon ng gulang. Septuagentiry-a-Nauukol sa 6 mayroong pitong puong taon. Septuple-a-Makapitong duble. Sepulcher-n-Baunan; libing; libingan.
Sepulcher-f-Ilibing.

Semi brebe #-Nota su musica. Semi circle #-Kalahating bilog. Semi colon--Punto y coma. Semi diameter-n-Layo buhat sa ubod hangang sa lasbas ng isangbilog. Semi fluid -a-Malapot pa; hindi malabn aw.

Semi hmar-rt-Hitsurang kalahati ng buan. Semi monthly-tt-Mangyayari ng makala\va sa buan buan. Semi monthly-n-Ang nangyayari nang makamakalawa sa buan buan. Seminal-a-Nauukol sa binhi. Seminary-ft-Colegia ng babayi. Semi tone-ft-Kalahating voces. Semi weeky-a-Mangyayari ng makamakalawa sa lingo lingo. Senary-a-Nauukol sa anim. Senate-n-Kapisanan ng mga nag lalagda sa America.
Send-y-Ipadala; sunduin, ipasundo; utusan; paroonin; magpadala.

Sepulchral-a-Nauukol sa libing 6 sa bail nan.


Sepulture-;z-Paglilibing.

Sequel-w-Karugtong. Sequence-n-Karugtong.

Sequent-w-Sumusunod.
Sequester-v-Itago sa may ari. Seraph-w-Angel. Seraphic-a-Nauukol sa angel. Sere-a-Tuyo; lata. Serenade-n-Serenata; hanina.

Senile-a-Nauukol

Senescent-a-Tumatanda. sa katandaan.

Senility-/i-Katandaan. Senior-a Matanda su lahat. Senior-n-Ang matanda sa lahat sa isang


lugar.

Serenade-v-Magseranata; magliaraiia. Serene-a-Taliimik; maaliwalas. inabait. walang kaba. Serenity-Sereneness-n-Katahimikan; ka


tiwasayan.
Serf-n-Alipin;
talisuyo.

Seniority-n-Kalagayang
hat.

matanda

sa

la-

Sensation-n-Pagdaramdam;karamdaman. Sense-n-Bait; dunong; karunungan; isij;


kalooban.

Serfage-Serf dom-n-Pagkaali pin. Serge-n-Kayong de lana

Sergeancy-sergeantship- n -Pagkasa r ire


kato.

Senseless-a-Walang damdam; walang hulugan; tulig. Sensible a-Maramdaman; mahalata; manipis.

Sergeant-;/-Sargent<

>.

Series-n-PagkakasunodsuiK M Serious-a-Pormal, totoo; tunny; maga1 .

Seaeitive-a-Maramdamin;
nipis.

mahapdi;

tna-

lang.

Sermon-w-Sermon.
Serous-<z-Malabnaw.

Sensual-d-Nauukol sa daindam; malibog; hamak; malandi.

Serpent-n-Ahas;

alupong.

Serpentine-n-Nauukol sa ahas 6 sa alupong. Serried-a-Masinsin; makapal.


Servant-H-AJila; utusan; talisuyo. Serve-v-Alindugin; magsilbe; silbihan;

Shabbiness-n-Kahamakan;
punit ng damit.

pagkapunit-

Shabby-a-Lamuymoy; damit; hamak.


Shackle-n-Pangapos. Shackle-r-Gapusin,

punitpunit

ang

maglingkuran.
Service-n-Servicio;

alindog;

lingkod;

Shad--Bumbuan;

katkat.

bandog; kapagalan; panuyo. Serviceable--Magagamit; mapagki kinabangan. Servile-a-Hamak; nauukol sa alila. Servility -w-Kahamakan; pagkaalila.
Servitude-n-Pagkaalila; pagkaalipin. Session-n-Sesion ; pagkakapulong.
Set-rt-Pirme;

Shade-w-Lilim; kalong. Shade-?;-Ikalong; lumilim.

Shadow-n-Anino; lilim. Shadow-v-Maanino; bumuntot. Shadowy-a-Maanino; makalilim.


Sbady-a-Malilim.
Shaft-rt-Tangnan; bitbitan; kasangkapang

maglagay; naglagay. matibay. Set-n-Paglubog. Set of f -w-Sangkap. Setose-Setous-a-Matutsang. Settee-w-Uupuan na mahaba. Settle-n-Uupuan na mataas ang
Set-i;-Ilagay;

panlaban.

Shagged-a-Magaspang. Shah-n-Hari sa Turkia.


Shake-v-Pagpagin; yanigin; ipagpag; paspasin; pumaspas.
san-

dal an.

Shake-n-Paspas; pagpag; yanig. Shaker--Pamagpag; pamaspas. Shaky-a-Mahina; hindi matibay.


Shale-n-Balat.
Shall-u-Kailangan.

Settle-i:-Bayaran; payapain; tapusin; magtuos; tubsin; tumindi. Settlement-?* -Pagbabayad pagtuos.


;

Shallop-w-Bangka.

Settlings-n-Latak: tining. Setto-n-Laban; talo; babag; away. Seven-a-Pitong. Seven-n-Pito. Seven fold-a-Makapitong duble.

Shallow--Mababaw.
Shallow-w-Lugar sa ilog na babaw. Sham-w-Daya,- hibo; kasinungalingan. Sham-a-Magdaraya; nakahihibo.

Seventeen-a-Labing pitong. Seventeen-n-Labing pito. Seventeenth-a-Ikalabing pito. Seventh-n-Ang ikalabing pito.


Seventh-a-Ikapito.

Sham-u-Magkonowari; hibuin; dayain. Sbamble-77-Lumakad ng pagiraygiray. Shambles-w-Patayan. Shame-w-Hiya; kahiyahiyaan; kasiraan;


pagsukot. Shame-v-Hiyain. Shame faced-a Nahihiya. Shameful-a-Kahiyahiya; mahihiyain nakadudusta.

Seventh-n Ang ikapito. Seventieth -a-Ikapitong puo. Seventieth-w-Ang ikapitong puo. Seventy-a-Pitong puo. Seventy-n-Pitong puo. Sever-u-Ihiwalay; humiwalay; tumangal;
tangalin. Several-a-Ilang.

Shameless-a-Walang hiya; tarnpalasan; walang kamahalan; bastos; malibog; walang puri; mahalay.
Shank-n-Binti.

Severance-n-Pagtatangal. Severe-a-Mabagsik; mabangis;


ngit.

Shant-u-Huag. Shanty-n-Kubo. Shape-w-Hitsura; tayo; bikas; yari; anyo;

masu-

kayarian.

Severeness-Severity-w-Kabagsikan; kasungitan.

Shape-c-Tabasm; gawin ang hitsura. Shapeless-a-Walang bikasbikas; walang


hitsura.

Sew-w-Manahi; tumahi; tahiin. Sewer-n-Mananahi. Se wer-n- San gka. Sex-w-Kaibhan ng lalaki sa babayi. Sexagenerian-n-Tawo na may anim na

Shapely-a-May hitsura.
Share-w-Parte; bahagi. Share-u-Hatiin; bumahagi; pnmarte. Shark-w-Pating. Sharp-a-Matulis; matalim; maasim. Sharp-n-Tulos. Sharp-7/-Tulisan; tasahan. Sharpen-i;-Ta8ahan; tulisan; ihasa. Sharper-n-Tawong suitik; 6 taksil; mag-

puong taon ang gulang. Sexagenary-rt-May anim na puong taon. Sextant-n-Ikaanim na bahagi ng isang
bilog.

Sextuple--Makapitong duble.
Sexual-rt-Nauukol sa sexo.

^daraya. Sarpness n-Katulisan; talim;

tnlis.

SHI
Sharp-set-a-Matakaw. Shatter-i7-Basagin; durugin; Shave-n-Ahit.
Shave-z/-Mangahit; ahitin.

316
Shin-T/-Umakyat.

SHO
Shine-v-Kumisap; kumislap; kumiiitab; magningning.
Shine-w-Kilos.

Shaver-w-Mangangahit; batang Shaving-n-Pinagkataman. Shawl n-Panuelon.


She-jpro.-Siya (babayi). Sheaf-n-Haya; bigkis.

lalaki.

Shiner-?i-Tunsoy.

Shining-a-Makintab;
kisap.

maningning;

ma-

Shear-v-Gupitin. Shear-w-Gunting. Sheath-w-Kalooban; baina. Sheathe- -u-Ilagay sa baina 6 kalooban. Sheabe-n-Kaloob; kalo.

Shed-n-Malugas ang buhok. Shed-w-Kubo. Sheen-w-Ningning; kintab kisap.


Sheep-rc-Tupa.

Shinty-w-Gulo. Shiny-a-Maningning; makintab; makislap; makisap. Ship-n-Sasakyan; daong. Ship-v-Ipadala; ibarka; ilulan sa daong 6 sa sasakyan. Shipmate-n-Kasama sa sasakyan. Ship ment-n- Ang manga bagay na ipi-

Shipper-n-Ang

Sheep cot-Sheep cote-Sheep fold-n-Kulungan ng tupa.


Sheepish-a-Mahihiyain;
tupa. tupa; titulo. Sheer-a-Maliwanag; malinis; walang halo;

mukhang

Sheep skin-n-Balat
patayo.

ng

Sheer-u-Lumiko; Sheet n-Dahon.

lumihis.

Shelf-w-Hanga; paina. Shell-n-Balat. Shell- c-Balatan; magbalat. Shellac-w- Barm's. Shell bark--Balat ng kahoy.
Shelly-a-Mabalat. Shell fish-a-Tahong; halaan.

naglulan ng mayari. nagpapalulan sa sasakyan 6 sa daong. Ship ping-n-Paglulan. Shipshape-a-Malinis; maselang. Shipwreck-w-Pagkasira ang sasakyan. Ship wrevk-z/-Masira ang sasakyan. Shipwright-n-Taga gawa ng sasakyan. Shipyard-n-Gawaan ng sasakyan. Shire-n-Lalawigan. Shirk v-Huag tumupat; magkulang. Shirk-n-Ang kakulangan; sa pagtupad. Shirr-n Suri; urong. Shirred-a-Nakasuri. Shirt-n-Baro; camisa dentro. Shirtless-a- Walang baro; hubad.
Shiver-n-Uminig; manginig.
Shiver-n-Inig; utal.

Shelter-w-Ampon; tankilik; kupkop. ikatumankilik; Shelter-n-Amponin; long; magtangol. Sheltie-#-Kabayo. Shelve-v-Ilagay sa pahina 6 hanga. Shepherd n-Ang nagpapastol sa manga
tupa.

Shoal-a-Mababaw.
Shoat-w-Lichonin; biik.

Shock-/;-Umumpog; umuntog; bumungo. Shock--Umpog; untog; bungo. Shocking-a-Kakilakilabot; nakapangtngilabot.

Shod-c-Nagbakal; binakal.

Shepherdess-n-Babaying nagpapastol sa
tupa. Sherd-n-Piraso. Sheriff-w-Sheriff.

Shoddy-a-Masama; hindi mabuti.


Shoe-w Sapatos; bakal. Shoe-v-Magbakal.

mga

Sherry-n-Alak na matapang. Shetland pony-w-Kabayong inunti.


Shew--^. im^.-Ipinakita. Shield-?i-Kalasag.

Shoemaker-M -Mangagawa ng sapatos. Shone--z/. imp- &p. p.- Kumisap; maning


ning; kumintab.
Shook-'Z/. /ip.-Ipinag}>ag;

ipinaspas.

Shoot-w-Ungos; supling; usbong; punla;


sulol.

Shield-v-Magtangol; tumankilik. Shift-^-Galawin; gumalaw; lipatin. Shift n-Paglipat; paggalaw. Shiftless-a-Pabaya; tamad. Shifty-a-Masipag; magalawin. Shilling-n Sikapat. Shillyshally-arfu.-Pagayongayon.
Shilly shally-v-Gumayongayon.

Shooc-v-Bumaril; un.u&Lung; M'.inupling. Shop-n-Tindaban.


Shop-v-Mainili.

Shopkeeper-n-Magtitinda; aim may


da.

tin-

Shore-w-Pangpang;

baybay.
pan.L'i'ani:.

Shoreless-a- NValang bay bay 6

Shily-adv.-Mahihiyain.

walang
Shorn-u.
maliit;

hanga.
p. jp.-Ginupit.

Sliiminer-oKumintab; kumisap. Sliimmer-n-Kintab; kisap; ningning.


Shin-?*-Lulod.

Short-a-Maikli; inaiksi;

dainot; kulang;

maumid.

SHU
Short-adv.-Sumandali; bigla.

31?
Shunt-u-Ilihis; iliko. Shut-7/-Isara; ipuera.
paclparin.

Shortage-n-Kakulangan. Short coming-n-Kakulangan.


Shorten-7/-Iklian; bavvasan;

Shortening-/i-Pagl)awas. Short-liyed-a-Maikli ang buhay. Shortness-w-Kaiklian. Short sighted a-Bulinaw.

Shut-a-Nakasara; Shutter-w-Persiana; takip ng bintana. Shy-a-Nahihiya; mahihiyain; mailag; duag; madaling takutin. Shyness-w-Kimi; ilap; kimpot; hiya.
Si-n-Si.

Short-winded-a-Maikli ang hininga. Shot-w-Putok; perdegones. Shot-?;, imp. & p. ^.-Pinutok; binarik.
Shote-/2-Lichonin.

Should-i/-Dapat. Shoulder-w-Balikat. Shoulder-u-Balikatin; ilagay sa balikat.

Sibilant-a-Mahaginit. Sic ady.-Sa ganito. Sick-a-May sakit; masakit. Sicken- v-Magkasakit. Sickish-a-May sakit ng kaunti.
Sickle-w-Lilik.

Sickly-w-Masakit.
Sickness-;?-Sakit; kasakitan. Side-n-Gilid; tabi.

Shoulder blade-n-Butong paypay. Shoulder strap-n-Galon.


Shout- ft-Sigaw; hiyaw.

Shout-u-Sumigaw; humiyaw.
Shove-v-Itulak; tulakan;
ipagtulak.

Shove-w-Tulak
Shovel-w-Pala; pangsurong. Shovel-i;-Magsurong. Show-z/ Ipakita; ipatanaw; iharap. Show-n-Kita; gayak; handa.

Side-z/-Nauukol sa gilid; 6 sa tabi. Side-v-Sumarna sa isang partida. Side board-n-Paninigalan. Side \mg-adi\ -Pah aba. Side long-a^7/.-Pahaba.
Sidelong-a-Sa gilid. Side ways-Side wise-a-Patagilid. Sideral-Sidereal-a-Nauukol sa bituin. Sidle-^-Kumilos ng patagilid.

Shower-M-Ulan; ungos. Shower-v-Umulan. Showery-a-Maulan. Showy-a-Makintab; makisap. Shrew-?i-Babaying bungangaan.


Shre\vd-a-Matalas; tuso;

Seige-w-Pagkubkob.
Sienna-n-Pusali.

Sierra-^-Pagka^unodsunod ng bundok.
Sieve-n-Agagan;

matalino;

ma-

bithay. Sift-u-Bithayin; bumithay; magbithay.

runong. Shrewish-a-Nauukol sa bungangaaan.


Shriek-n-Tili. Shriek- y-Tumili.

Sigh-v-Magbunton hininga; humalinghing; burnunton hininga. Sigh-n-Bunton hininga; halinghing.


Sight-n-Tingin; tanaw; pagkita. Sight-v Tumingin; tanawin; tumanaw. Sightless-a-Bulag. Sightly-a-Malivvanag; mabuti sa tingin.

Shrift-n-Pangungumpisal.
Shrill-a-Matili.

Shrimp-u-Hipon.
Shrink- v-Umurong; makuyumpisin.

Shrink-^-Kuyumpis; pagurong. Shrinkage-w-Pagurong.


Shrive-z/-Tangapin ang kumpisal.

Sign-n-Tanda. Sign-z/-Pumirma; pirmahin; tan da.

Ilagay

ng

Shrivel-^-Umurong. Shroud-n-Balot na maputi. Shroud-u-Balutin ng maputi.

Shrwb-n-Kaugoygoyan. Shrubbery-^-Kaugoygoyan. Shrubby-a-Makahoy.


Shrug-u-Kumilig.
Shrug-72-Kilig.

Shrunken-i;. p.

^?.-Nakaurong; umu-

Signal-^-Tanda; kaway. Signal-v-Tandain; kawayin; kumaway. Signature-w-Pirma; kintal. Signet-n-Latak. Significance-Significancy-n-Kasaysayan. Significant-a-Masasaysay; may kahulugan. Signification-n-Kasaysayan; kahulugan. Signify- c-Bigyan kahulugan. Signor-n-Maginoo; senor.

rong na. Shrunken-a-Xakaurong.


Shuck-n-Balat.
Shuck-?y-Balatin; magbalat. Shudder-n-Manginig sa takot. Shudder-n-Panginginig sa takot Shuffle- ?>Suksukin; magsuksok. Shuffle-n-Pagsuksok; suksok.

Signora--Senora; binibini, Signorita-w-Senorita; binibining dalaga. Silence-n- Katahimikan; kavvalan ngkibo. Silence-n-Huag kumibo; patahimikan. Silent-a-Walang kibo; tahimik; pipe.
Silk-n-Sutla.

Silken Silky-a-Masutla; parang sutla. Silk mercer-w- Ang nagtitinda; ng sulat.

Shun-c-Umilag; lumayo.

Silk-worm-n-Uod na gumagawa ng

sutla.

StN
Sill-w-Pasamano; soleras. Silliness-n-Kaululan; kamangmangan;

SIX
Singe-^-Salabin; idarang. Singe-n Salab; darang.

kawalan ng
Silly-rt-Maulol;
Silt-?y-Latak.

tuto.

hunghang; walang wasto 6 tuto.

mangmang;

Singer-n-Ang Single-aNag kod; iba.


Single-n-Isa.

kumanta.
iisa;

bugtong;

tangi;

bu-

Single-v-Ibukod;

hiwalay; hiwalayin.
kahulilip;

Silt-v-Mapuno ng latak.
Silver-n-Pilak. Silver a May halong
pilak. Silver-t'-Ilagay

Singular-a-Walang
pilak; yari

bugtong;

nang

walang katulad; lamang; nakabukod; walang pangalawa.


Singular-?t-Isa.

ng

pilak.

Silver smith-w-Platero.

Silvery-a-May halong pilak; mapilak. Similar-a-Kamukha; katulad; kawanki; kaisa; magkaisa; kapantay; magkaparis. pagkakaSimilarity-n-Pagkakawanki; mukha; kaisahan; pagkakaisa pagkakapantay. Simile-Similitude- n-Katulad; pagkawanki; pagkakamukha; pagkakapantay;

Singularity-^-Pagkakaisa/ kaisahan; pag kakatangi. Sinister-a Masama; kaliwa; mali. Sinistrous-a-Masama; nakahilig sa kaliwa.

Sink-c

Lumubog; umanod; umunti; bu-

mawas; ilubog.
Sink-w-Sangka.

pagkakaparis.

Sinless-a-Walang kasalanan. Sinner-w-Ang nagkasala; ang


lanan.
Sinuate-i/'-Pumilipit/

makasn-

Simmer-v-Kumulo. Simoom-Simoon-ii-Bagyo.
Siraper-v- Ngumiti.

humubog.

Simper-w-Ngiti.

Simple-a-Walang halo; malinis; yad dalisay; muang; ungas.

bana-

Sinuous-a-Mapilipitan; maknnat. Sinuosity -w-Kabaluktutan; kapilipitnn; kunat.


Sip--u-Higupin; humigop.

Siuipleness-Simplicity-n-Pag kadalisay; kadalisayan; kabanayaran; pagka-

Sip-w-Higop, Sir-n-Ginoo.

muang; kamangmangan.
Simplification-n-Pagliliwanag; kaliwanagan; pagliliwanag. Simplify-u-Liwanagan; dalisayin.

Sire--Ama; lalaking hayop. Sire-u-Manganak (nauukol sa hayop).


Sir name-Tz-Apellido. Sirup-w-Pulot; katas

ng tubo.

Simulate-f-Huwarin; maghuad. Simulate-a-Naghihibo; hindi totoo; konowari.


Si mulation-w-Pagkokono wari Simultaneous-a-Sabay sabay nangyaring sabay.
. ;

Sister-w-Kapatid na babayi. Sisterhood ra-Kapisanan ng


bayi. Sister-in-law-n-Hipag. Sisterly-a Parang kapatid.

manga

ba-

sab ay

Sit-v-Umupo.
Sitting-w-Pagupo. Site-n-Lugar. Situate-Situated*a-Nakalugar;
..gay.

Sin n-Sala: kasalanan.


Sin-z/-Sumala; magkasala;

kumulang; sa
sa.

kautusan.

nakal

a-

Since-a^.-Buhat

sa;

kaya; mula

8ince-^re/?.-Yamang;
Since-con/.- Yamang.

magmula

sa.

Situation-n-Lugar; tayo; kalagaynn; ka-

tungkulan; hanap bnhay.


loob; dalisay;

Sincere-a-Tapat
linis;

na

ma-

Six-a Anirn.

ang

loob.

Sincereness-Sincerity-n-K
loob.

atapatan ng

Sinciput-i-Noo; harap ng nlo.


Sine-prejo.-Walang.

Sine cure-w-Katungkulan na walang raming gawa.


Sinew-n-Litid.

nia-

Sinewy-a-Malitid.

Sinful-a-Masama; makasalanan. niabnti; Sinless-a-Walang kasalanan; malinis ang loob.

Six-w-Anim. Six fold-a-Anim na duble. Six pence-w-Sikolo. Sixteen-a-Labing anim. Sixteen-w-Labing anim. Sixtenth-a-Ikalabing anim. Sixteenth-n-Ang ikalabing anim. Sixth-a-Ikaanim. Sixth-n-Ang ikaanim. Sixthly-odt/.-Sa ikaanim. Sixtieth-a-Ikaanim na puo. Sixtieth-n-Ang ikaanim na ]uo.

Sing-v-Kumanta; magkanta; magdalit; umawit.

mag

awit;

Sixty-a-Anim na puo. Sixty-w-Anim na puo.

319
S /able--Malaki
i .

SLI
na a

Slanderous-a-Maalipusta;

u pasa1a

Size-n-Laki,

mapagmura.
sa kalakiliaii.

Size-9-Aynsio ayon Si/ing-N Pagkit n a


dikit.

m a ab n a w
1

pan

Slang-w-Salitang bastos. Slangy- a-Hastos ang salita.


Slant-6'-Ihapay; ihilig.

Sizzle-n-Sulak.

Sizzle-v-Mainuslak;

sumulak.

Skean-n-Laeeta.

Skein-n-Labay. Skeleton-w-Manga buto ng tawo. Skeptic-H-Ang aya\v maniwala; ang ay aw

Slant-w-Hapay: hilig. Slanting-a-Mahapay; nakabilig. Slap-u-Tumampal; tagupakin; sampalin; manarnpal; sumampal. Slap-;i-Tapik; sampal; tampal. Slap-arfv.-Madalingmadali.
glash-u-Hivvain; maghiwa; tagain. Slash-n-Hiwa; taga. Slat-n-Tablang makitid at manipis.

sumampalataya sa Dios.
Sketch-H-Kasaysnyan.
Sketch-t)-Saysayin. Skiff --Bangkang munti.

Skill-w-Dunong; katalasan; kabaitan: karunungan; tuto; katalinuhan; tarok.


Skilled-Skilful-tt-Sanay;
talas;

Slate-^-Pisara. Slate- u-Isulat sa


Slating-n-Tisa.

pisara.

marunong; ma-

Slattern-w-Babaying salaula.
Slattern-a Salaula. Slatternly-a- Salaula.

matalino.
sagapin,

Skillet-w-Kawali.

Skim-r'-Salukan;

Slaughter-n Patay an.


Slaughter-7/-Patayin;

Skinimer-n-Panagap ng bula.
Skin-w-Balat; upak. Skin-77-Balatan; upakin.

pumatay.

Slaughter house-n-Bahay patayan.


Slave-n-Alipin; talisuyo. Slave-7/-Magtrabajo ng maluat at masipag na walang bay ad. Slave holder-n- Ang mayari ng alipiu.

Skin fiint-n-Tawong
suitik.

Skin-deep-rt-Lalim ng balat. masaina;

tawong

Skinless-a-VValang balat. Skinny-rt-Payat; mabalat.

Skip-n-Laktaw; lundag; kandirit. ISkip-y-Luniaktaw; laktavvin; inaglundag;

Slavery-w-Pagkaalipin. Slavish-a-Nauukol sa alipin. Slaw--Repoliung ensalada.


Slay-u Patayin- pumatay. Sleave-n-Sutla.

kumandirit. Skipper-?i-Puno a sasakyan Skirmish- y-Lumaban. Skinniyh-w-Laban.

na munti.

Skirt-17-Pumaligid; paligirin. Skittish-a-Magulatin; matatakutin. Skulk-z'-Matago; magtago; umilag.

Sleave-f-Hiwalayin. Sleazy-a-Manipis. Sled-n-Careta. Sled-v-Ilagay sa rareta. Sledge-n-Pukpok na malaki;


yo.

panba-

Skull--Bungo; bao ng
Sky-w-Langit. Sky-blue-a-Azul

ulo.

Sleek-a-Makinis; makintab; tuso. Sleep-n-Tulog.


Sleep--z/-Matulog;

tuinulog.

parang langit, Sky-high-a-Magkasing taas ng langit. Sky larking-n-Pag lulundag; kayayahan. Sky light-n-Bintana sa bubungan.

Sky rocket-n-Kuetes. Sky ward-ad v.-Sa gavving

langit.

Slab-n-Tablang manipis. Slabber-w-Laway. Slack-Slacken-2/-Lumuag: lumuang. Slack-a-Maluag; maluang.


Slag-?i-Dumi.

Sleeper-^-Ang natutulog. Sleepiness-w-Antok. Sleepless-a-Walang antok. Sleepy-a-Nagaantok. Sleet--Bubog. Sleet-?7-Uiiiulan ng bubog. Sleeve-w-Mangas.
Sleeveless- a- Walang

Sleight-n-Daya; katalasan.

mangas. karunungan;

dunong;

Slam

Slake-c-Ilubog sa tubig;
77-Itagupak; isara

iiiauiatay.

ng malakas.
mag-

Slam-w-Tagupak; palakpak. T Slander-?7-L mupasala; murahin;

alibugha; magwika ng masama. .-lander-/i-Pagwiwika ng masama, alipuata; upasala; pagmumura; siphayo.

Slender-a-Payat; manipis. Slept-?:', imp. cfc^.|}.-Nakatulog; natulog. Slice-w-Hiwa; tigpas, kapiraso; lapang. Slice-?y-Tigpasin; hiwain; pirasohin; gayatin; lapangin. Slick-a-Makinis; madulas; tuso. Slick-v-Pakinisin; padulasin. Slick-w Pait na malapad.

Slide-v-Dumu-as; madapilas;

hulagpps.

SLU
Slide-w-Pagdudulas; pilas; hulagpos. Slight-a-Kaunti.

320
pagdadapilas;
da-

SMO
&
p. j9.-Hinagis; pinukol;

Slumber-n-Tulog.

Slump-v-Tumumal; bumawas.
Slung-?;, imp. sinabit.

Slight-w-Kakulangan; kasalanan; sala. Slight-v-Huag kalingayin: huag mahalin; huag tumupad sa katungkulan.
Slim-a-Payat; manipis.

Slunk- v. imp. & p. jp.-Tumakas; natakas. Slur-t-Lampastanganin. Slur-n-Tampalasan. Slush-n-Putik na malabnaw.


Slut n-Babaying salahula; babaying as<>. Sly-a-Tuso; matalas; bihasa; mgtalino; saraguete. S\y\y-adv.-M.&tuso.

Slime-w-Uhog; burak; pnsali. Slimy-a-Mauhog; maburak; mabanlik; malumot. Sling--Paghagis.


Sling-v-Ihagis; hagisin.

Slyness-n-Katusuhan; pagkatuso; katalasan; katalinuhan.

Slink-7/-Tumakas.
Slip-t/-Dumulas; hilagpos; madapilas. Slip-n-Dulas; dapilas; hulagpos. Slipper--Sinelas. Slippery-a-Madulas.
Slip shod-a^y.-Pagayongayon. Slip slop-w-Alak na masama. S)it-c-Hiwain; tastasin; sundutin.

Smack-n-Lasa; lasap. Smack- ;-Lasahin; lasapin.


munti; kaunti. Small-n-Kakaunti; kamurahan. Small pox-n-Sakit na bulutong; bulutong.
Small-a-Maliit;

Slit-n-Hiwa; sundot. Sliver-w-Tinik; patpat. Sliver-v-Matinik.

Smart-c-Humapdi. Smart-n-Hapdi. Smart-v-Marunong; maganda.

matalas;

rnahapdi;

Smash- c-Sirain; durugin; ipalagpak.


Smash-n-Sira; durog; lagpak. S matter v-Magsalita ng walang

Slobber-n-Laway. Slobber-u-Maglaway.
Sloop-of-vvar-n-Sasakyan

kabu-

pandirigma.

luhan.

Slop-w-Pinaghugasan. Slop-v-Tumilansik; ibuhos.


Slope-n-Dahilig sa lupa; gulod. Slope-?;-Ipahalang ipahilig. Sloping-a-Dahilig; dilis; sandig. Sloppiness-n-Kasalahulaan; putik; kaputikan.

Smattering--Kaunting karunungan.
Smear-v-Pahiran; pumahid. Smear-n-Pahid.

Smell-n-Amoy; lansa. Smell-v-Amuyin; uniamoy; malansa. Smelling-w-Pagaamoy; anioy.


Smelt-7/-Tuna\vin.

Sloppy-a-Salahula; basa; maputik.


Slot-n-Butas.

Smelter -w-Hurno.
Smerk-n-Ngiti.

Sloth w-Katamaran;

kakuparan; kapabayaan. Slothful-a-Tamad; pabaya; mabalantutay; mabagal; mapagbalantutay.


Slouch--z/-Mag pabaya; mapag balantutay. Slough-n-Laog; kasukalan; baburakan.

Smerk-f-Ngumiti.
Smile-7/-Ngumiti. Smile-n-Ngiti.

Slouch-w-Tawong pabaya 6 salahula.

Sloughy--Maburak.
Sloven-a-Pabaya; salahula. kabatugaSlovenliness-w-Kapabayaan; nan; karumihan. Slow a-Dahan; mabagal/ tumal; tunga; banayad; batugan; malavvag; tanga.

Smirch-v-Marumhan; duinhan. vSmirch-n-Dumi; mansa. Smirk-u-!Ngumiti. Smirk-w-Ngiti. Smite-v-Harnpasin; tuniaina.


Smith-n-Panday.
Siiiitliy-n-randayan.

Smock--Camison.
Smoke-n-Aso; usok; ]>aghihitit. Smoke-v-Humitit; umaso; mausok. Sinokeless-a-Walang usok 6 aso.

Slow-v-Dumahan; bumawas. Slowness-w-Katumalan; kabatuganan; kahinayan; kabagalan.


Slunge-w-Pusali; banlik burak.
Slue-v-Pilitin; pumilit. Sl\ig-?i-Tawong tainal.

Snmke

Btack-n-Paasuhan. Sinoky-a-Maaso; mausok. Smolder-Smoulder- c-Samunog

na

wa-

Slug-7'-Hampasin; suntukin.

Sluggard-n-Tawong tamad.
Sluggish -a-Tamad; pabaya. Sluice-n-Sangka: patilhiyan Slnmber-^-Matulog.

ng tubig.

lang ningsis. Smooth-rt-Makinis; yano; niabuli; naka yasyas. kinisin; l)uliliin: Smooth-t'-rakinisin: yasyasin; kiskisin; pakintabin. Smoothness-;/- Kakintahan; kakinisan. Siintte-7'. //n/).-Hinanipas; tinaniaan.

SNU
Smother-v-Inisip; uminis. Smother i9 Asp; inis. Bmoulder-U'Samunog nu valang lin^as. Smudge-/z-Siga na walang linens.

321
Snub-z/-Paslangin;

SOL

Smug-a-Maselang: malinis.
Smuggle-?/ Dalhin ng palihim. Smut-n-Uling.

tampalasananin. Snub-n-Tampalasan; paslang. Snuff-n-Tabacong dinikdik. Snuff-v-Sumingbot. Snuffle-?;-Magsalita ng pahumal. Snufrle-w Salitang humal. Sniig-a-Mainam; makitid.
Snuggle-?;-Magsiping; magpugad. So adv.-Da\\\\ dito; ganiri; ganito; ngayon; kasing; naman.
So-('ow^'.-Kung sakali.

Smutch-n-Mansa dumi.
Snmtrli-r-Mainansa diimumi.
Smutty-fl-Maninii; nialibog. Snack--Parte; bahagi; kapiraso.
Snaffle-n-Bitbit.

at

Soak-u-Basahin;

ibadbad.

Snag-n-Abala; buhol.
Snuil-w-Suso.

Soap--Sabon.
Soap-a-Sabunan. Soap bubble-n-Bula ng sabon. Soap factory--Gawaan; ng sabon.

Snail-pared-a-Marahan na marahan. Snake-n-Ahas; alupong. Snap-?>Baliin; Kagatin ng pabigla; sumagot ng masaklap. Snappish-a-Mahilig sa parykakagat. Snare-n-Bitag; panghuli.
Snare-'z/'-Bitagin;

Soap maker-72-Magsasabon. Soap suds-n-Pinagsasabunan.


Soapy-a-Masabon. Soar-v-Lumipad sa mataas.
Sob-w-Hibik; iyak; tangis. Sob-v-Manangis; tumangis; umiyak; bumibik. hindi laSober-a-Malinaw ang isip;
sing.

hulihin.

Snarl- u-Umangil;
Snarl-?i-Angil;

dumabog.

dabog.

Snatch-7/-Aga\vin. umagaw. Snatch-n- Pagaga w.

Snath-n-Havvakan ng iSneak-v-Tumakas.

lilik.

Sober-v-Cnimaling sa pagkalasing. Sobriety -w-Kasukatan.


Sobriquet-n-Bansag. sa Sociable-a-Mahilig

Sneak-n-Tawong bamak. Sneaking-a-Hamak; mababa.


Sneer-v-Ipabamak; bamakiii. 8neer-n-Pagpahamak.
8neeze-7i-Bahin. Sneeze- f-Magbahin.

pakikipagsama; masaya; malugod. Sociable-n-Piging; diwang. sa pakikipagsamaSocial-a-Mahilig; masaya; marunong; makipagkapua;


tawo.

Snicker-t/-Tumawa ng palibim.

8nicker--Tawa na lihim.
Sniff-y-Amoyin; sumingliot. Sfiiff--Amoy; einghot. Snigger-?;-Tumawa ng palihim. 8nigger-n-Ta\vang lihim.
Snip-z/-Gupitin; gumupit. 8nip-n-Gupit. iSnivel-7/-Manangis. Snivel-n-Nangis; tangis.

Society-w-Katipunan; kapisanan; pakiki-

sama. Sock-n-Medias. Socket--Butas.

Sod-w-Lupa na may tinubuang daino. Soda-n-Soda; liinonada. Sodden-a-Nakulo; kinulo; mainit.


Sodium-n-Sosa.
Safa-n-Hiligan; sandalan. Soforth-#-Sa ganito. Soft-a-Malambot; anayad; buhagbag; malagkit; malata. Soften- t'-Lumambot; lambutin; buhaghagin; hagurin; hilutin; humilot; lamasin; lamugin. Softly-a^y.-Utayutay; dahandahan; lunas. Softness-n-Kalambutan; kaanayaran kadataan.

Sniveler-Sniveller-w-Ang mananangis.

Snob-n-Tawong hambog. Snobbish--Hambog.


8nooze-n-Tulog. Snooze-z/-Matulog. Bnore-w-Hilik.
humilik. Snort-n-Singa na malakas. Snort-v-Suminga ng malakas.
vSnore-w-Maghilik;

Snot--Uhog.
Snout-w-Ngnso; ilong.
Snout--z/-Ngumuso. 8now-n-Bubog; busilak. Snow flake-w-Patak ng busilak.

Soggy-a Basa; buhaghag. Soil-w-Bukid; lupa; dumi; sukal. Soil-u-Durnhan; dumumi; mansahin.
Soiree-n-Piging sa gabi. Sojourn-n-Hinto; hantungan. Sojourn-T/-Humaiitong.

Snow storm -n-Bagyo ng

}>usilak.

Snow-white-a-Mapnti parang busilak. Snowy-a-Mabusilak.

Sol--Araw; ginto;

sol.

Solace-w-Kaaliwan; lugod.

41

SOM
Solace-v-Aliwin.

322

SOR

Solar-a-Nauukol sa araw. Sold-v. imp. & p. jp.-Ipinagbili; nagbili. Solder-n-Panghinang; tinga. Solder-v-Hinangin; manghinang. Soldier-w-Sundalo; kawal.
Soldier- v-Magsundalo.

Some thing-n-Anoman; anomang bagay. Some thing-afZv.-Kaunti. Some time-/z-Sa ilang panahon. Some time-affa/.-Xoong panahon. Some times-afZi;.-Maminsanminsan; manakanaka.

Soldierly-a-Parang sundalo. Soldiery-n-Pagsusundalo.


Sole-w-Suelas

Some vvhat-adr.-Mahigit kumulang. Some where-a-Saan man.


Somnambulism-^-Pag lalakad kung matulog.

ng sapatos. Sole-?/ Ilagay ng suelas. Sole-a-Bugtong; nagiisa; walang kasama;


tanging. Solely-adc.-Lamang; tangi.

Somnambulist-n-Ang lumalakad ng
tulog.

raa-

Solemnity--Kapormalan;
galang.

Solemn-a-Pormal; dakila; magalang. kadakilaan;

Somnolence-Somnolency-w-Antok. Somnolent-a-Nag aantok. Son-w-Anak na lalaki. Sonant-a-Nauukol sa tunog; matunog.


Sonant-w-Voces; tunog.

Solemnize-r-Purihin;magdiwang;ganapin. Solicit-z/'Humingi; mamagitna; manalangin. Solicitation--Daing; hingi; panalangin;

Sonata--Sonata. Song- Kanta; awit; dalit. Songster-n-Ang lalaking marunong kumanta.


Songstress-n-Babaying palaging
kanta.

pamamagitan.
Solicitor-n-Ang namamagitan; taga hingi 6 pamagitan. Solicitous-a-Maingat; makalinga; masikap. Solicitude-n-Ingat; kalinga; pagkakali-

kuma-

nga. Solid-a-Masinsin;

Son-in-law-n-Manugang na lalaki. Sonnent--Awit; dalit. Sonorous-a-Mataginting; matunog. Son ship-n-Kalagayang auak. Soori-a^^'.-Agad; agad agad; dagli; pagdaka; sa isang dali. Soot-n-Ulin; agiw.

matigas;

buo

at pa-

ikpik; tipi; matibay.

Solid-H-Ano mang bagay na malaman. Solidify- oPatigasin. Solidity-n-Kasinsinan; katibayan; tigas;


tipi.

Solidness--Kasinsinan;

tigas; katigasan; pagkatipi; tipi. Soliloquize-z/-Magsalita sa sarili. Soliloquy-n-Pagsalita sa sarili.

Soot-u-Umagiw. Sooth-n-Katotohanan. Soothe-v-Tumahimik; sowayin. Sooth say-u-Maghula; hulaan; ihula. Sooth sayer-w-Manghuhula. Sooth saying-n-Paghuhula Sooty-a Maagiw; mauling.

Sop-n-Sawsaw.
Sop-T/'Isawsaw.

Solitaire-n-Soltario.

Solitary-a-Nagiisa; bugtong; walang kaama; natatangi. Solitude-^-Pagkaisa; kaisahan; pagkatangi; katangihan.

Sophism-TZ-Kamalian. Sorcerer-w-Mankukulam.
Sorceress-?i-Babaying

mangkukulam.

Soluble

a- Matutunaw;

tunawin; madaling

saysayin. Solus-a-Nagiisa; bugtong.

Soncery-n-Pagkulam. Sordid a-Maluilay; marumi; maramot. Sordidness n-Kahalayan; karumihan; kasalaulaan; kasukalan. Sore-a-Mahapdi; masakit.
Sore-n-Sugat.

Solutions- Kasaysayan;

kaliwanagan;

pagtatangal. Sol ven-w-Say savin; magsaysay; gawin.

Sorghum-w Pulot. Sororicide w-Ang natay sa


Sorrel-;* Castafio.

kapatid

na

Solvency-n-Kalagayan makababayad ang


utang.

Solvent-a-Makababayad ang utang. Solvent-w-Ang tawong makabayad ang kaniyang utang. Somber-a-Mapanglaw; malungkod.

Sorrovv-n-Kalungkutan; lungkot; kahapisan; pighati. agda1a Sorrow- v-Maglungkot;

hapis;

mha

t i;

hiiinapis.

mga ilan. Some body-n-Sinoman. Some how-arfz/.-Sa anomang paraan. Some one-w-Sinouian;alinman balang na.
Some-a-Ilang;

Sorrowful-a-Malungkot; mapanglaw. Sorry-a-Malungkot; nagsisisi. Sort-n-Classe; lagay; grado. Sort-v-Hiwalayin; ibukod; magbukot.

SPA
Sortie-n-Pag labas ng hukbo. Soso-wfc/.-Katatagan. Sot-ii-Tawong palaging lasing; lasengo. Sottish-a-Naunkol sa kalasingan.

323

SttB
bihira.

Spare-w-Patawarin. Spare- a-Madalang; labis;

Sparmg-a-Maimot.
Spark-n-Liab; lingas. Hpark-t'-Mag lingas. Sparkle -w-Inig; ningning; kintab. Sparkle-77-Kumintab; magningning Sparkling-a-Maningning. Sparrow-?i-Maya. Sparse-a-Madalang. Spasm-w-Pasma; manliso; pulikat. Spasmodic-Spasmodical-a-Di panay. Spat-r-Nag lura; nag laway; niluran. Spatter-v-Tumilansik; tilansikan. Spattering n-Pagpulandit; tilansik.

Souchong-n-Cha na maitim. Sough-n-Haging; haginit.


Sough--z/-Humaging; humaginit. Sought- v. imp. <l^. jp.-Hinanap. Soul-w Kalulua, Soulless a Walang kalulua.

Sound--Tunog; tinig. Sound- v-Tumunog; tuminig;


tumarok;

tarukin;

knmalog;

kumalasing; su-

katin ang lalim ng tubig; salatin. Sound a-Tapat; matibay mahusay; wa-

lang pintas. Soundings-n-Pagtatarok.


Soup-?i-Sopas; sabavv.

Spawn-y-Mangitlog ang isda.


Spawn-/z-Pangingitlog ng isda. Speak-^-Sabihin; magsabi; mag wika; wikain; magsalita. Speaker-n-Ang mananalita. Speaking-n-Pagsasalita; pag wiwika.

Sour-a-Maasim. Sour-w-Kaasiman. Sour-v-Umasim.


Source-ft-Pamulaan; pinagbuhatan; pinangalingan; pinagmulaan; ugat; binubukalan; bukal. Souse-w-Tinunies. Souse-f -Isawsaw.

Spear--Sibat; tulag; salapang. Spear-v-Sibatin; itulag; salapangin. Special-a-Bukod; tangi.


Speciality-n-Bagay
Specie-?t-Salapi.

na nakabukod.

South-n-Timog; timugan. South-a-Timugan;


South-cZz'.-Sa gawing timog. South-z/-Iliko sa gawing timog.

Species-?i-Manga classe. Specific-a-Tunay.

Specific-n-Gamot na panlanban sa sakit. sa1it aan Specification-n-Kasalitaan;


trato.

Souther-n-Bagyo nangaling sa timog. Southerner-w-Taga timugan. Southing-n-Kahiligan sa pagpunta sa timugan. Southron-n-Taga timngan. South ward-Southward-arfa/.-Sa gawing
timugan.
Souvenir-n-Alaala; recuerdo. Soverign-w-Hari; pirasong ginto na

Specify-i;-Sabihin

ng maliwanag. Specimen-n-Halimbawa. Specious-a-Maliwanag; masangkap. Speck--Mansa.


Speckle-^-Mansahin. Spectator-n-Nanunuod.
Specter-?i-Nimo. Spectral-a-Nauukol sa nuno.

may

halagang

pfs.4.86.

Soverignity-n-Kaharian. Sow-n-Inahing baboy. Sow-^-Buclburin; rnagtanim; tamnan; hasikan; maghasik; isabog. Spa-n-Cebul; bukalan ng tubig na halong metal.

may

Spectrum-w-Sinag ng araw. Specular-a-Parang salamin. Speculate-v-Magwariwari; magbulaybulayin; magnegocio. Speculation--Pagnenegocio. sa Speculative-Speculatory-a-Nauukol


negocio.
Sped-?;, imp.

Space-n-Lugar; kalaparan; gitna; puang. Space-v Lagyan ng puang. Spade-n-Pangsurong; pala.


Spade-?;-Isurong.

& p. jp.-Tumulin;

tumakboj

nakatakbo.
Speech-n-Salita;

pamamalita; pangaral. Speechless-a-Walang kibo; pipe.


Speed-n-Tulin; kabiglaan; kadalian. Speed-#-Tumulin; magmadali. Speedy-a-Matulin, madali; mabilis.
Spell-z/-Titikan.

Span--Dangkal.
Span-v-Dangkalin. Spangle-w-Sangkap.
Spaniard-w-Kastila.

Spanish-a-Nauukol sa
Spanish-n-Kastila.

kastila.

Spell-n-Panahon.
Spell

bound-a-Namamangha.

Spanish-n-Wikang kastila. Spank-v-Sampalin sa puit. Spanker-n-Mananampal. Span worm-n-Uod.

Speller-w-Ang nag leletra.


Spelling-n-Pagtititik. Spelt-v. imp. &^?.^.-Tinitik; niletra.

Spend-z/-Gumasta; gastahin,

SPt

324
Splash-ft-Tilansik.

SPR
Splashy-a- Matitilansikan. dakila; mainam; Splendid-a-Makinis; maganda; marilag. Splendor-n-Kainaman; kadakilaan; karilagan, kinang; liwanag; gayak; kainahalan.
Splice-t/-Idugtong;

Spend thrift-w-Mananabog ng pag aari; tawong gastador; tawong burara.


Spent-u. imp. &p.p.-Ginasta.

Spermary-w-Itlog.

Sphere w-Bilog.
Spheric-Spherical-a-Mabilog.

Spherule--Munting
Spice-w-Labul.
Spice-7/-Labulin.

bilog.

magdugtong.

Spicy-a-Maanghang; malasa. Spicular-a- Parang palaso.


Spiculate-7/-Tulisan.

Splice-n Dugtong. Splint-n Bangkat.


Splint-i/

Bangkatin;

ibangkat.
lumitak.
litakin; sipakin.

Splinter-n-Tatal;
Split-7/-Biakin;

patpat.

Spider-w-Gagamba. Spider web-n-Bahay gagamba. Spike-w-Pakong malaki. Spike-7/-Pumako; pakuin. Spiked-a-Nakapako.


Spikelet-n-Pako.

Splinter-?y-Lmnahang;

bumiak;

Split-n-Biak; sipak; litak.

Splurge-n- Kahambngan. Splurge- v-Maghambog.


Spoil-v-Sirain;

mabulok;

bumulok.

Spiky-a-Parang pako; mapako.


Spile-n-Haligi. Spill-z;-Lumiguak; maliguak. Spill-n-Liguak. Spin-t;-Painugin; humabi.

Spoil-w-Ang

mga bagay na sinamsam.

Spinach-n-Gulay. Spinal-a-Nauukol sa gulngod. Spindle-n-Llak; suliran. Spindle-c-Sumupling. Spindle-legged-Spindle-shanked-rt-Maha-

Spoke- 1\ fmp.-Nagsalita, sinabi; winika; nagwika. Spoke-n-Rayos 6 tukod; ng gulong. Spoke-i-Lagayin ng rayos. Spoken-n. p. p. -Sinabi na; Spoken-7'. p. ^>.-Sinabi na; winika na;
nagsalita na.

Spokes man-72-Ang nagsasalita.


Spoliate-i?-Nakawin; manduit.

ba ang

binti

at hita.

Spine-n-Gulugod. Spinner-w-Maiighahabi. Spinous-a-Madawag; matinik. Spinster-n-Daiagang matanda.


S])iny-a-Matinik; Spiracle-n-Butas

Spoliation-n-Pagnanakaw; panduduit. Spoliator-n Magnanakaw; nianduduit.

madawag. ng ilong^
tore.

Spiral--Nauukol sa

Sponge-n-Espongha Sponge- c-Pahiran 6 magpunas ng pongha. Sgongy-a-Buhaghag; malambot. Sponsor--Katibayan; kasiguruhan. Spontaneous-a-Bukal sa loob.
Spool-n-Ikiran.
Spool-tJ-Ilagay sa
ikiran;
ikirin.

es-

Spire -Tore. Spirit-n-Kaluluwa; tianak; diwi. Spirit-oBuhayin; sulsulan; bihagin. Spirited-a-Mabuhay; buhay; matapang. Spiritless-a-Mawalan ng diwi; mabagal; batugan; malungkot. Spiritous-a-Naunkol sa kaluluwa. Spiritual-a-Nauukol sa kaluluwa.
Spiritiuili/e-';-Purihin.

Spoon-n-(3uchara.

Spoonful-n-Laman ng isang cucbara. Spoor-n-Landas ng- hayop sa damo.


aliw; Sport-;^-Kasayahan; kaluguran; kaaliwan; saya. Sport-v-Sumaya; maglibang; maguliw. nialiiL )d-. Sportive-Sportful-a-Masaya; maaliw.
r

Spirituelle-a-Parang kaluluwa;

malinis;

mapuri. Spiiituous-a-Parang kaluluwa;


inalinis;

mapuri;

Sports inan-n-Mangangaso. Spot-n- Batik; daan; mansa.


Spot-i/'-Hanapin; mansahin; batikin
l>u-

Spirit-?;-Tumilan8ik;

maningas. bumukal.
t(^re;

matik.

8piry-a-Nauukol sa

inataas.

Spotless-a-Muy
ini;

})uri;

wahing bahid du-

Spit-n-Buga; lura; laway. Spit-u-Bumuga;rnaglavvay;lurain;niaglura.


Spite-n-Galit; tanim Spite- r-Pagalitin.

malinis;

ng

loob.

Spiteful-a-Mapagtanim sa loob. Spitfire-n-Tavvong mainit ang ulo. Spittle-w-Laway.


Spittoon-n-Jjuraan.

Splash-f-Tumilansik.

Spotty -a- May niansa. Spousal-n-Kasal; pagkakasal. Spouse-*- Asawo. Spout-n-Alulod. Sprain -? -J uini lay. Sprain n-Pilay; kapilayan. Spravvl-T/-Umunat; duniapa; Spray-n-Sangans; munti.
<

>

SQU
Spray--z/-Diligin; magdilig.

325
iunat/

STA

Squander-w-Gumasta; gastahin; isabogi


kalup-

Spread-f-Ilatag;

idatay;

kupan.
Spread-n-Datay; kumot; latag. Sprig-7z-Sangang munti. Spright-n-Kaluluwa; nuno. Sprightless-a-Mapurol; mabagal; tamad. Sprightliness-w-Kaliksihan; kasipagan. Sprightly-a-Maliksi; matulin; mayabong.

isambulat; sayangin. Square-n-ParisukatSquare-T/'Parisukatin. Squa*sh-n-Kalabasa; upo; tibyaya.


Squash-7/-Idiin; inisin.

Spring-u-Lumundag; lumukso; bumukal.


Spring-n-Bukalan; bukal, lundag; lukso. Springe-n-Bitag. Springy-a-Parang goma. Sprinkle-u-Wiligin; diligin; wisikan; magdilig; magwisik; magwilig. Sprinkle-;/- Wisik; dilig.
Sprinkler-n-Pandilig; pangwisik. Sprinkling-n-Pagdidilig; pagvviwisik.

Squashy-a-Malambot. Squat-v-Tumingkayad; yumuko. Squat-a-Nakatingkayad; nakayuko. Squat-w-Tingkayad; yuko. Squawk-7/-Umiyak. Squawk-n-Iyak. Squeak-v-Lumangitngit; umalititiit,

Squeak

w-Alitiit;

langitngit.

Squeal-u-Umiyak; gsumigaw. Squeal-n-Iyak; sigaw.

Squeamish-a-Makayayamot.
Squeeze-?;-Higpitin;
pitisin; idiin.

pigain;

pindutin;

Sprint-f-Tumakbo. SprinWz-Takbo. Sprite-n-Tianak; duende. Sprout-w-Usbong; supling; sulol; punla. Sprout-?y-Magusbong; sumudling. Spruce-a-Mabuti; makinis; ayos; mahusay; raalinis; mapagmarikit.
Spruceness-ft-Kalinisan; ayos. Sprung-^. p.j9.-Nakalundag; bumukal na. Spry-a-Maliksi; matulin; magaan; maagap.

Squib-w-Kuetes na munti.
Squint-a-Sulipat. Squint-z/-Magduling.

Squinteyed-a-Hivvas ang mata. Squirm- 1;- Kumilos.


Squirt-u-Papulanditin. Squirt-n-Pulandit. Stab-n-Saksak.

Spue-u-Sumuka;

magsuka.

Stab-^-Saksakin; sumaksak. Stability- n-Katibayan; tibay; laon; luat. Stable--Caballerisa.


Stable-iy-Ilagay sa caballerisa.

Spume-n-Bula-. subo.

Spume-y-Bumula. Spumous-Spumy-a-Mabula; Nauukol sa


bula.

Stable-a-Matibay; maluat; matatagal. Stack-n-Mandala.

Stack-v-Magmandala.

Spun-v. imp.

&

p. p.-Ipinainog;

hinabi.

Spunk--Tapang; pangahas. Spunky-a-Matapang: mangahas.


pabuyo. Spur-f-Bumula; ipabuyo. Spurge-n-Gulay na may katas na maSpur-w-Babala;
puti.

gpurious-a-Hindi totoo; falso. Spurn- u-Manikad; sicaran. Spurt-n-Bumukal; tumilansik.


Sputter- f-Pisik; pagpisik; Sputter- u-Pumisik; magpisik. Spy-n-Tiktik manunubok. Spy-z/-Tiktikan; manubok; subukan; magmasiran; siyasatin. Spy glass-tf-Larga vista.

Staff-n-Tungkod. Stag-n-Usang lalaki. Stag beetle-n-Oyang. Stage-n-Entablado. Stagger-v-Gumiraygiray/pumavvidpawid; magulat; gitlahin. Stagger-w-Giray. Stagnancy-n-Lansa. Stagnant-a-Malansa; Hindi malinis. Stagnate-t/-Malansa; lumansa. Staid-v. & p. ^.-Naghinto; nakahinto. Stain-v-Tigmakin; tinain; dumhan mansahin.

Stain-u-Mansa; tigmak; tina; dumi.

Squab-a-Mataba; makapal: pandak. Squabble-u-Magtalo; makipagtalo. Squabble-n-Basagulo; pagtatalo; talo. Squadron-n-Escuadra.


Squalid-a-Salahula;

Stainless--Walang bahid dumi; malinis; maselang. Stair-n-Hagdan; hagdanan. Siair way-Stair case-n-Hagdanan.
Stake-w-Uriang; tulos Stake-u-Tulusin.
Stale-a-Maanta; malansa; lipas. Stalk-n-Puno.

marumi.

Squalidness-n-Kasalahulahan. Squall-n-Bagyo sa dagat. Squally-a-Mabagyo. Squallor-n-Kai*ilahulahan; dumi;


kalan;

kasu-

karumihan.

Stalk-u-Lumapit ng palihim. Spall-n-Hadlang. Stall- f-Ilagay sa hadlang. Stalliont-w-Kabayong bulugan,

326
Stalwar-Stalworth-a-Matapang;iiiangahas. Stammer- v-Umutal.

Sf EJ
Stay-v-Humantong;
pigilin.

magluat;

huminto;

Stammering-n-Kautalan; paguutal. Stainp-i;-Itatak; tumuntong; yurakir;; yumurak; limbagin; imarka.


Stamp-n-Sello; yurak; tatak;

Stay-n-Tigil; hinto; hantong.

Stead-n-Lugar. Stead fast-a-Matibay

ang

loob;

tapat

yasak.

ang

loob.

Stampede-n-Takot ng maraming hayop. Stampede-c-Tumakbo ang rnanada nang


hayop. Stanch-a Matibay
tapat ang loob. Stanch-c-Pigilin; pumigil. Stand- c-Tumayo; tumindig.

Steady-a-Panay; patag. Steady-v-Panayin; pigilin.

Steady-n-Hiwa ng carne. Steal-v-Mangungumit; magnakaw; nakawin; umitin.

Stand-n-Tindig;

tayo; lagay.

Stealer-n-Mangungumit; magnanakaw. Stealth-n-Pagnakaw; pangungunmit;


lihim.

Standard-n-Bandera: Bandilla; bait. Standing-a-Patindig; -nakatindig; nakatayo.

Stealthy-a-Dahandahan; palihim. Steam-n-Usok.


Steam-?;- Umusok.

Standing-n-Tayo; tindig; lagay;


Stanza-72-Pangkat. Staple-a-Matibay; matatagal; magluat: Star-n-Bituin.

Steam boat-n-Sasakyan de vapor. Steam boiler-n-Caldera. Steam engine-?i-Makina de vapor.


Steamer-n-Vapor.

Star-v-Kumintab; maningning.
Starch-n-Akoirol. Starcrf-v-Almirolan;

Steam ship-n-Vapor.

mag

almirol.

Steamy-a-Mausok.
Sted-n-Lugal. Sted fast-a-Tapat ang loob; matibay. Steed-n-Kabayo.
Steel-?i-Patalim. Steel- f-Ipatalim; patalimin.

Stare-u-Tumingin

ng maluat.
makapangya-

Stare-w-Tingin. Stark-a-Matigas; malakas;


yari;

may kapangyarihan.

Start-^-Ipagmulaan; umalis. Start -w-Pamula; pag alls.


Startle -w-Gulatin.

Steelya-Matalim. Steel yard-n-Panimbang.


Steep-a-Matarik.

Starvation-n-Kagutuman. Starve-v-Magutom; masalat. State-w-Asal; lagay; kalagayan. State-a-Nauukol sa gobierno. State- r-Sabihin; magsabi. Stated-a-Nasabing. Statement-n-Kasaysayan; pagsasabi. State house-n-Bahay ng gobierno. Stately-a-Dakila; marangal. Station-w-Estacion; kalagayan; lugar;
lugar.

Steep-w-Lugar na matarik. Steep-v-Basahin; ibadbad.


Steeple-n-Tore. Steer- f-Umiigit sa sasakyan. Steer-w-Bakang lalaki na kinapon. Steerage-w-Pag uugit sa sasakyan. Steers man-n-Ang umugit sa sasakyan. Stellar Stellary-a-Nauukol sa bituin.
Stellate-Stellated- a- Parang bituin.

Stelliferous-a-Mabituin.

Station t'-Idistino; ilagay sa lugar. Stat\onary-a-Firme; matibay; hindi ma-

gagalaw. Stationern-Taga tinda;


pel.

ng manga

pe-

Stelliform-a-Hitsurang bituin. Stellular-a-Farang bituin. Stern-;? Tangkay puno. Stem-r-Lunuiban; pigilin; pumigil.

Stench-n-Amoy

lansa.
-

Stationery-;z-Manga

papel, tinta, at

Stencil-n-Pananda.
Stencil-?:-Isulat.

pluma. Statuary--Mangagavva ng manga larawan; karunungan sa paggagawa ng

itanda.

Step-^-Humakbang.
Step-n-Hakbang; bayitang; baitang. Step brother-i-Anak na lalaki ng amain 6 ale sa pakinabang. Step daughter-n-Pamangkin sa pakina bang. Step father-n-Amain sa pakinabang. Step mother-n-Ale sa pakinabang. Step sister-w-Anak na babayi ng amain 6 ale sa pakinabang. Step son-w-Pamankin sa pakinabang.
Sterile a-Karat.

manga

larawan.

Statue--Larawan; poonStatuette-n-Munting larawan.


Stature-n-Bikas; tayo; taas

ng katawan.

Status-n-Lagay. Statute n-Utos.


Statulory-a Ayon sa utos. Staunch-a- Matibay; tapat. Stave-v-Sirain; puniutok; ilayo.

Stave

off-t'-Ilagin.

STO
Sterility-w-Kakaratan. Sterling-v-Totoo; tunay; malinis. Stern-a Masungit; inahigpit.

327

STR

Stern-n-Hulihang sasakyan. Sternal-a-Nauukol sa buto ng dibdib.


Sternness-w-Kasungitan; kahigpitan.
Steve--z/-Ilulan.

Stock holder-n-Kabilang ng kapisanan. Stock man-w-Magpapastol; rnayari ng manga hayop. Stock -still -a-Tahimik; firme. Stocky -a- Pan dak,
Stoke--z/-Igatong.
Stole-z/.

Stew-n-Gisa; laoya. Stew-v-Gisain; igisa. Stevvard-n-Ang jmno ng Stich-n-Taludtod; hilera.

Stoker--Fogonero. /wp.-Ninakaw; inumit.


Stolen-^, p. j?.-Ninakaw; inumit. Stolid a-Mapurol arig isip.

mga

alila

Stick-n-Patpat; palo; tungkod. Stick-v-Dumikit; ikapit; idikit.

Sticky-a-Malagkit.
Stiff-a-Banat; rnatigas.
tStiffen-i'

-Tumigas; manigas.
tigas.

Stiff ness-n-Kaiigasan;

Stifle-n-Siko.
Stifle-v-Inisin;
lipulin.

umunis;patayin;pumatay;

Stolidity-Stolidness-n-Kapurulan ngisip. Stomach-n-Sikmura; tokong. Stomach- y-Ilagay sa sikmura. Stomachic- r-Nauukol sa sikmura. Stone-n-Bato. Stone-v-Batohin; puklin. Stone-blind-a-Bulag. Stone coal-n-Uling na matigas. Stone's cast->i-Pukol ng bato. Stone's throw-w-Pakol ng bato.

Stile-w-Hagdanan.
Stiletto-n-Panaksak.
Stiletto-'Z/

Saksakin.

Still-o-Tahiinik;

Still-v-Patahimikin;

walang gulo. tumahimik.


alak.
'

Stone ware-n-Kasangkapang bato. Stone work-n-Gawa sa bato. Stony-a-Mabato; batobatohin. Stood-v.imp. &^?.^.-Tumindig; nakatindig.

Still-n-Gawaan

ng

Still-actZA-Bagaman; Stilly-a-Tahimik.
Stilt-ft-Tiakiad

pa.

Stilt-v-Magtiakad.

8tinmlant-n-Pangpalakas; pang udyok. Stimulate-u-Udiokan; umudyod. Stimulus-n-Pang udyok; panudlok. Sting-w-Tinik; kagat nang bubuyog 6

Stook-n-Bunton ng mga haya. Stool-n-Upuan na walang sandalan. Stoop- v- Yumuko; tumingkayad. Stoop-^-Yuko; tingkayad. Stop v Pigilin; huminto; tumigil; humantong; magpahinga; pasakin.
Stop-n-Hinto; tigil; Stop cock-w-Grifo.

hantong.

kamurao.
Sting- i'-Kagatin;

humapdi.

Stingy-a-Maramot; kuripot; masakim. Stink-7/-Umilingasaw; bumaho; umangis; bumantot. Stink-n-Baho; alingasaw; amo}r na malansa.
Stint-D-Pigilin; pumigil.

Stoppage-n-Pagpigil. Stopper-n-Tasok; pasak; tapon. Stopper- u-Tasakin; ilagay ng tapon. Stopple-w-Tasak; pasak.

Storage--Pag ipon.
ipunin. Store-n-Tindahan. Store house-n-Kamalig; taguan. Store rom-n-Taguan; bangan. Storm-n-Unos; bagyo; sigwa.
Store-t'-Itago;

Stint-n-Hanga. Stipend-n-Upa; ganti; bayad; sahod. Stipulate-^-Sabihin; gumawa ng salitaan.


Stipulation-n-Salitaan. Stipulator-n-Arig gumawa

Storm- oUumunos; bumagyo. Stormy-a-Maunos; magulo; mabagyo;


sigvva.

ina-

ng

salitaan.

Stir-u-Gawgawin; galuhin; lapsawin; kamiyawin.

haluin; ka-

Stir-n-Halo; gulo. Stirrup-w-Estribo. Stitch-77-Tusukin; tumusok; duruin. Stich-^-Tusok; tutos; duro ng karayoin.

Story-n-Kuento. Story-2/-Magkuento; magsinuugaling. Stoup-n-Panakal 6 lalagyan ng tubig; benditahan. Stout- a-Malakas; batibot; malaki; pisigan;

magandang

tikas.

Stitchy-a-Matusok; matutos.

Stock--Puno; manga hayop.


8tock-^-Itago; iponin.

Stockade-/z-Bakod nang manga tulos na malaki. Stock company-n-Kapisanan ng mga ma-

Stout-w-Cervesang matapang. Stove-72-Apuyan kalan. Stow-v-Ibunton; itago. Strabismus-Ti-Pagkaduling. Straddle-c-Sakyan; sumakay. Straggle-z/-Lumakad nang pagayongayon. Straight-a-Tapat/ matowid; walang liko.
Straighten-z/-Towirin; unatin..

ngangalakal.

STR

328

STU

Straight forward-a-Maliwanag; matowid. Straightly-adv.-Matowid; tapat. Straightness-w-Katowiran; higpit; katapatan. Straight-out-a-Mali wanag; tapat ang
loob.

Strike-w-Dagok; tuktok; hampas. String-w-Sinulid; pisi; kuerdas. String-?i-Tuhugin; kuerdasin.

Straight way-adv.-Ngayondin. Strain-v-Tumalas; salain; agagin. Strainer-w-Talaan; agagan.! Strait- a-Makitid; mahigpit; mahirap;

Stringed-a-May pisi. S tri n ger-n-Tu hog. Stringency-n- Kabagsikan; kasungitan. Stringent-n-Mabagsik; masungit.
String halt-n-Uingkod.
Strip-t'-Alisin; balat.

ang

takip; talnpan;

magta-

masungit.
Strait-#-Kahirapan;

kahigpitan.
gipitin.

Strip-w-Pirasong tabla bla ng lupa.


Stripe-w-Guhit. Stripe-v-Guhitin.

na makitid;

Straiten-?;-Higpitin; pigilin;

Strand-^-Baybay. Strand-7/-Sumadsad; sumayad. Strange-a Katakataka; iba; buhat; ibang lupa. Stranger-n-Taga ibang lupa.
Strangle-v-Urninis; inisin. Strangulation-w-Pagiinis.

sa

Stripling-n-Batang lalaki Strive-77-Awayin; matikman;

subukin;

lumaban; pumilit: pilitin. Stroke-n-Hampas; dagok; suntok.


Stroke-^-Hilutin; hilurin.
Stroll-n-Pasial;
gala.

Strap >z-Sinta; pamigkis; panali ng balat;

sinturon.

Strap-v-Hampasin ng sinturon.
Strapping-a-Malakas.

Stratagem-n-Hibo;daya;paraan;balatkayo Strategy-w-Paraan; daya; balatkayo. Straw-n-Dayami; ginikan; ktigon. Stray- u-Maligaw; luinihis. Stray-a-Gansal, nakaligaw. Stray-n-Hayop na nakawala.
Streak-w-Guhit.
Streak-i;-Giihitin;

Stroll-7/-Gumala; magpasial. Strong-a-Malakas; tapat; balisaksakin; batibot; malitid; matibay; bayani; buo. Strong hold-^-Kuta. Strop--Pirasong katad. Strop- olhasa sa katad.
Strove-i?.
lit.

tfnp.-Natakmto; sinubok; pini-

Strow--z/-Isabog; ikalat; kalatin. Struck-^, imp. & p. j9.-Hinampas; sinuntok; dinagok; tinamaan.
Structure-it- Pagpatayo;

gumuhit.

pagpapaga\\

a;

Stream-w-Ilog.

Stream-n-Ibuhos. Streamer-w-Tanda; bandera Streamlet-w-Munting ilog; sapa. Street-w-Lansangan; carsada.

bahay. Struggle-t>-Bumabag; lumaban; umaway; buniuno; puinij)!!.; humamon; hainunin.


Struggle-w-Tal<>;

Strength--Lakas;

tibay;

tigas;

kalaka-

san; katibayan. Strengthen-?;-Tuinibay; tibayin; lumakas; itambal; kapalin, palakasin.

away; babajr; laban; buno; pagpapamook. Strnng-r. hup. <( p. ^.-Tinuhog.


Strut-l/-Lulnakad

nang pahambog; hu-

maznbok.

Strenuous-a-Masipag; pang.
Stress-n-Lakae.

maningas;

mata-

Stub--Puno; tisod; upoy; l>eha. Stub-i;-Matisod; bunutin; labniitin.


Stubbed-a-Pandak; mapurol; mapupod.
Stubble-H-Paeiok. Stubborn-a-Matigaa ang ulo; sowail. Stubbornnees-n-Katigasan ng ulo;kas<>-

Stretch-v-Banatin; unatin; batakin; huinaba; humigit; umabot; idatay,


Stretch-w-Tiixli.

Stretcher-w-Tindihan. Strew-f. iwp.-Kinalat;


Strickcn-r.
i>.

wayan.
winisik.
.Stu'-n-r-Pal)iran

/>.-Tinanian.

Sturk-r. hup.

&

ng apog.
)>.

y>.-I>inikit.

Strict-O-Mahijrpit;

nuisungit;

inabngsik.

Stud

v/-Kilo.

Strictness-n-Kahigpitan; kabagsikan; kaHimgitan.


Stricture-n-Pintas; kajiintasan. Stride-?i-Hakbang. Stride-v-Humakbang; luiunkad.

StU(l(>iit-N-Aiiur
Stiidit-d

uairaaral;

ostudiaute.

Strife-n-Babag; laban;

away;

talo;

par-

-irMarunong. Studio-n-Estudio. Sludious-a-Masipag magaral. Study-n-AraL Study-?' Magaral.


Stufl'-j'-Manuialan; siksikan; isiksik; bu-

papamook.
Strike-w-Tuniuktok; dagukan; hampasin;

humampas; tumama; mamalo.

mnsog.

SUB
Stuffing-/*- Ang lainan.

329
niailaja.

SUB
Sublinguarr/ Sa ilalim ng Sublunar-Sublunary-a-Nasa buan.
dila.

Stumble r-Malisod; tumipiaw;


Stumble-// Tisod; tipiaxv; dapa.

ilalim

ng

StumbHng-a-Tieurin;
Stlinop-n-PuQO ng kaboy; upos; heha. Stump-w-Matal>a; pandak.
Stun-7'-.Matulig;
Stung-7'. Stunk-/'.
iinj).
j>.

Submarine-a-Nasa

ilalim

ng dagat.

tuligin.

<('/>.

/j.-Kinagat.

ilunod; lumulxig; Submerge-v-Ilubog; umanod; apawin. Submergence^j-Paglnl)(g; anod. Submerse-Subraersed-o-Nasa ilalim ng


tubig.

;>.-Rumabo. Stunt-r-Pigilin ang pagpalaki. 8 tupefaction- n-Pagkatulig; kaultilan kahangalan. Stupet'y-7'-Tuligin; tulain; bangalin; magpatulala,

Sul>meision-n-Paglubog; anod.

Subiuission-n-Kapakumbabaan; pagsunod; ]agsuk(>; pagkaayon; kalambutan ng loob. Sulimissive-^-Masusunuriii;


loob;

mababang

Stupendous-rt-Malaki ng totoo; kamanghamanglia. Stupid rt-Tulig; ulol; mangmang; ungas; hangal; niapurol ang isip. Stupidity-Stupidness--Kapurulan nang isip; kaunuran; kagas]>angan. Stupor -Tulig; pagkatulig. Sturdy-a-Malakas; matigas; niatibay. Stutter-v-Umutal; umuriturit; umunuuno. Stutter n-Kautalan; pagkautal. Stuttering-^-Paguutal; kautalan; ainit;
amil.
Sty-?4-Gnliti.

malambot ang

ngali.

Submit -w-Sunmko; ipahintulot; pumayag; magbigay loob; sumunod; umayon.


Subordinate -a-Mababa pa. Subordinate n-Kababaan. Subordinate- f-Ibaba; pahamakin.
Subordination-tt-Pagsupil; pagsakoj).

Style-w-Asal;
lian;

uso;
yari.

modo; gawi; kaugainauso.

Suborn-^-Sumubol; sulmlan. Subornation-^-Pagpasuhol; subol. Subscribe-i'-Pumirma; pirmahin. Subscriptlon-n-Ambag; pagpirma;* Subsequence-n-Pa^kasunod. Subse(iuent-M-Sumusunod. Subserve- ':-Ipasulung; sulungin. Subsidiary--Xauukol sa abuloy.
Subsidiary-n-Auxillar; katulong.

ugali;

Stylieh-o-Marikit; mainam; Suave-rt-Snave; malambot.

Subsidize-7AAbuluyan; magbayad nang


buis.

Suavity-n-Kalambutan; giliw; kadataan; inahabag; Subacid-a-Maasim ng kaunti. Subaltern-a-Mababa pa; kulang. Subalternate a-Sunodeunod; mababa [>a. Subaqueous-a-Sa ilalim ng tubig. Subcutanepus-a Sa ilalim ng balat. Subdivide-r-Hatiin at niuli hatiin; ha
tiin ang ipinagkahati na. Subdue-f-Supilin; ])asukin; sakupin. Subject-n-Pinagusapan; pimigmulaan;

Subsidy--Abuloy; katulong; pahintulot


tumagal; manatili. Subsistence-n-Ikabubuhay; pagkabubay; Snbsoil-n-Lupa na sa ilalim. Substance-n-Sustancia laman.
Substantial-a-Matibay; di inasisira. Substantiality-n-Tibay; tagal; luat. Substantiate-y-Totohanin; sumaksi. Substantive-a-Malayo; matagal; matibay. Substanti ve-n-Sustanti vo. Substitute-w-Kahalili; kapalit. Substitute-z/-Halinhan humalili; palitan;
ipalit.

ng gobierno. Snbsist-7/-Mamalagi;

ang nasa kapangyarihan ng

iba.
sa-

Subjei-t-a-Mahilig; may tali. Subj^ct-w-Supilin; pasukin; alipnin;

kupin.
tSubjection-w-Paginis; pagkasupil;
supil;

pagsakop.
S u bj
8ubjective-a->Iaflupil. >i n v- 1 d u <r ton g.
<

Substruction-n-Kinatatayuban. Substructure-n-Kinatatayuhan. Subtend-7/-Mapailalim; lumaban. Subterfuge-n-Paraan; dabilan. Subterranean-Subterraneous a Nasa


lim;

ila-

Subjugate-7'-Supilin. Subjugation-n-Pagpa.supil.

ng

lupa.

Sul)junction-n-Dugtong.

manipis; Subtile-a-Matibiy; matalim; matalas; matalino.

mainam;

Suldimate-r-Tumaas ang kalagayan. Sublime-rt-Dakila: marangal; bunyi. Sublime-;/ -Kadakilaan; ka ran gal an

Subtileness-n-Kanipisan; kainaman; katalasan; katalinuban.


;

Subtilization-?t-Pagpainaman.
Subtilixe-t'-Painamin. Subtil ty-n-Kanipisan; kainaman; katalasan.

dan gal.
Sublime-i'-Dakilain; parangalin. Subliinity-w-Karangalan.

42

SUF
Subtle-a-Manipis; matalas; matalino; tuso;
taksil; suitik.

SUN
Sufficiency-n-Kahustuhan; kasiyahan; katapatan.
kasapatan;
Sufficient-a-Husto; kasiya; sapat; katatagan; may kaya. Suffix-TZ-Dugtong sa huli ng isang salita. Suffix-v-Idugtong. Soffocate-v-UminiB; inisin. Suffocation-/? -Pag iinis; pag inis. Suffrage-w-Voto; voces.

Subtly-a-Tuso; matalas. Subtract-v-Awasan; bawasan; kunin;


san.

ali-

Subtraction-n-Pagbawas; pagkuha. Subtrahend-ra-Ang binawas.

Suburb-w-Nayon; barrio. Suburban-a-Nauukol sa barrio.


Subversion-7i-Kalipulan; tatalonan.
kasiraan,

pag-

Subvert- e-Lipulin; sirain; talonin. Subway -n-Daan sa ilalim ng lupa. Succeed-v-Manalo; halinhan; siiniunod; humalili; magtamasa; bumuti; magkamit; kamtan. Success-n-Pananalo; pagsusunod; dulo; pagkamit, palad; kapalaran. Successful-a-Mapalad; maginhawa.
Succession-n-Kahalili; paghahalili. Success! ve-aTuloytuloy; sunodsunod.

Suffuse-i>-Itakpan; tumakpan. Suffusion--Pagtatakpan. Sugar- n-Matamis; asukal. Sugar-v-Haluin ng matamis. Sugar cane-w-Tubo.

Sugar mill-n-Kabiya\van. Sugary-a-Matamis; may halong mataiuis.


Suggest-v-Isurot sa isip; yulsulan; ipaalaala.

Suggestion-n-Sulsol; paalaala. Suicidal-a-Nauukol sa pagbibigti. Snieide--Ang nagbigti.


Suicide-?7-Mabigti.

Successor n Kahalili; kasunod. Succint-a-Masinsin; nakabigkis. Succor--z/-Iligtas; abuluyan; amponin; ha*nguin sa kagipitan; tuniulong; gumibik; kupkopin; saklolohiu.
Succor-n-Abuloy;ligtas; pagligtas; tulong; kupkop; arnpon; saklolo. Succotash n-Mais sa lata.

Suit-n-Kasuotan; terno. Suit-i?-Bumagay; maakma; umayoii; inarapatin.

Suitable-a-Bagay; akma; nararapat; mabuti.

Suite n-Kapisanan; bunton. Suitor >i-Ang lumilingkodjafagluniiligRw.

Succulence Succulency-n-Sustancia. Succulent-a-Masustancia.

Succumb-v-Sumtiko; masupil.
Succussion-n-Untog; tulak. Such-a-Gayon; ganyan. Suck-oHumitit; humigop; sumuso.
Suck-w-Hitit;

Sulk-'i-Magtampo; mapoot. Sulk-n-Tampo; poot. Sulks w-Tampo; katampuhan.

Sulky-a-Matampuhin.
Sulky-w-Kalasin. Snllen-a Galit; matigas ang ulo. Sully-t;-Mansahin. Sulphate-w-Sulfato. Sulphur-i-Sulfuro. Sulphurate-a-Nauukol sa sult'uro.

higop.

Sucker-w-Usbong; supling. Suckling-w-Hayop na hindi pa inawatan sa pagsususo.


Suckle-^'-Pasusuhin.
Suction-n-Paghitit. Sudden -a-Bigla; biglangbigla; dalos; kaginsaginsa; pagdaka.
kadaliSuddenly-a^z/.-Kadingatdingat; dali; kaginsakaginsa. Sudoriferous-a-Xakapapuwis; Sndorific-o-Mapawis; nakapapawis. Sudoriric-/z-Gamot na pangpapawiB.

Sulphurate-^-Lagyan ng suli'uro. Sulphureous-Sulphurous-a-May


sulfur* >.

Sulplniry-r/-?Iay Sultan--Hari sa

hah nig sulfuro.


turkia.
l)a-u<>an.

Sultry-o-Mainit. Sum jj-Kahilngan;

Suds-n-Pinagsabunan. Sue-v-Maghabla; Huinnnod.


Suet-n-Taba.

Sum-V-Bilugin; sumahin; buoin. Suniniary-^-Maikli. Suniinai-y-^-Sulat na maikli.


Sniiii)ialii>n-H-Kal>iln.L:an;
SuiniiK.'!//

kahnoan.
tuKt"],.

Taijinit.

Suety-a-Mataba.
Buffer* V-MagtiiSj
hin;
tiisin;

liinuigal;

luita-

Suinniit ;/-liiiigot; dulo. Siiniiiioii -/- T:'\\aLrin; tnniauau.

tamuhin; maglalita, dalitain.

Sut't'erable-a-Makatitii.-.

Sufferance- w-Katiisai); ]iagtitiis; tiaga; damdam; kasakitan, Uaiiij-apan. Suffering-?i-Kahirapan; kahu])isan. kasakitan. Suffice- v-Humusto;- sumapat.

SumiiMHis-//-'! a wag. Suni[)tU(.sity ;/-Kadakilaan. k Supintntnis-(/ Maranji:*!. dakila.

Sun-w-Ara\v.

Sun beam n Sina- nQ araw. Sun burn '-Maniula ttMg halar


araw.

dahil

sa

SUP
Sunday-n-Lingo.
Sunder-i;-Ihiwalay; liiwalayin.

80R
Supervisor--Taga pamahala; puno. Supervisory-a-Nauukol sa pamumuno. Supination-w-Pagtitihaya ng kamay.
Supine-rt-Nakatiliaya; matirik;

Sunder--Paghihiwalay.

Sun down-w-Paglubog ng araw.


Sundries-w-Sitsiria;
iiiunti.

tamad;

manga

bagay

na

Sundry-a-Ilang;

Sun lish->i-Malakapas.
Sung-r. p. p.-Kurnanta na; nakakanta. Sunk-?', p. />.-Nilubog; nakalubog.

pabaya. Supper-n-PIapunan. Supperless-a-Walang hapunan. Supolant-v-Halinhan; ialis. Supple^a-Malambot; madaling mahubog. Supplement-w-Kadugtong; katapusan.
Suppliance-Ji-Panalangin; luhog.

Sunken-a-Nakalubog. Sunless -a-Walang a raw.

Sun

light-n

Haw ng

araw; liwanag

ng

a raw.

8unny-a-Maaraw.

Suppliant-a-Mananalangin. Supplicant-n-Ang nananalangin; ang dumadaing. Supplicate-t/'-Dumaing; manalangin; lu-

Sun rise-Sun rising-w-Pagsikat ng araw. Sun set-Sun setting-?t-Pag lubog ng araw. Sun shine-n-Liwanag ng araw; sikat ng
araw.

muhog.
Supplication-w-Daing; panalangin. Supplicatory-a-Nauukol sa panalangin; nauukol sa pagdaraing. Supply-v-Magbigay ng kinakailangan. Support-c-Amponin; abuluyan; tulungan;

Sup-oHumigop.
Sup-w-Higop; kaunti.

Superabound-f-Lumagpos; lumabis;

su-

inagana ng malabis. Superabundance-w-Kasaganaan; kalabisan; kalagpusan. Superabundant-ft-Malagpos; malabis. Super add-r-Dagdagin. Superannuate-v-Dagdagan ng lakas. Superb-a-Dakila; marangal; mainam na
malabis.

umampon; umabuloy; tumulong. Support-?i-Ampon; tangkilik; katulong. Suppose-u-Sumapantaha; hakain; humaka; maghinala; magpalagay; ipagpalagay.

Supposition-Supposal-w-Sapantaha; palagay; haka.


Suppress-z;-Inisin; lunin.
pigilin;

daigin;

ta-

Supercede-v-Huag ipatuloy. Suppercilious-a-Hambog; palalo.


Superficial-a-Mapaibabaw; mababaw.

Suppression-n-Paginis; pagpigil; pasuko. Suppurate-7>-Magnana.

pagpa-

Superfine-a-Lubhang mainam. Superfluity-n-Kalabisan; kalagpusan; kayamuan; kasaganaan; kalaluan. Superfluous-a-Malabis; malagpos. Super human-a-Lampas sa kapangyari-

Suppuration-n-Pagnana.

Supramundane-a-Lampas sa kapangyarihan ng mnndo. Supremacy--Kataasan; kapangyarihan.


Supreme-a-Kataas taasan; rnataas sa
hat.
la-

han ng tawo.
Superincumbency-n-Pagkasandal sa iba. Superincumbent-a-Nakasandal sa iba. Superior-n- Kataastaasan Superior a-Mataas pa; lubbang dakila.
.

Sural-a-Xauukol sa binti.
Surcharge-v-Ilulan ng mabigat. Surcingle-w-Pamigkis ng siya. Sure-a-Totoo; tunay; tapat; bagay; siguro; matibay. Sure-footed-a-Di matitisurin.
Surely-a^2/.-Siguro; oo nga; tunay. Surety-n Katibayan; tibay. Surf-w-Daluyong. Surface-n-Balat; mukha; ibabaw. Surfeit-^-Lampasan; kumain ng demasiado.

Superiority-w-Kadakilaan; kataasan; kahugtan; karangalan. Superlative-a-Kataastaasan. Superlative-n-Kataastaasang lagay. Supernatural-a-Lampas sa kapangyari-

han mundo.
Supernumerary-a-Mahigit sa kailangan. Supernumerary-?t-Ang labis sa kailangan. Superscribe-r-Pumirma sa itaas.
Superscription-w-Pirrna sa itass. Supersede-r-Humalili. Supersedure-w- Kahalili. Superstition-^ Guniguni; pamabian. Superstitous-a-Maguniguni. Supervise--z/-Mamuno; mamahala. Supervisions upervisal-?i-Pamamahala.

Surfeit-??-Katakawan; kabusugan. Surge-?i-A]on na malaki.

Surge-t Umalon.
Surgeon-;/- Mangagamot.

Surgery-w-Paggagamot; karunungan tungkol sa gamot. Surgical-a-Nauukol sa mangagamot. Surliness-n-Kapaslangan; katampalasanan; kasungitan.

SWA
Surly-fl-Mapaslang; mapanglaw.

382
sapantahain;

SW1

Surmise- v-Sumapantaha; isipin; humalata.

SUrniise-w-Sapantaha; halata. Surmount-c-Daigin.

Swallow-n-Kumpapalis. Swains. tmp.-LuijQangoy na; nakalangoy. Swamp n-Kabarakan; laog: kabanlikan. Swamp-c-Tumaob ang bangka.

Surname-wApellido.
Surpass- '--Lampasin; lumampas; lumalo; daigin; humigit; lumagposj nianaig.

Swampy -a-Mabalabo.
S\vap-w-Palitin; pumalit. Swap-?i-Palit; kaj)alitan.

Sward

Surplice-n-Maputing habito ng pari. Surplus-n-Labis; kalabisan; kalagpusan.


Suprise-i'-Gitlahin; gulatin; magitla; magulat; hangalin; imangha. Surprise-n-Gulat; gitla; mangha. Surrender- f-Sumuko.

Sware--z/.

nagtungayaw. Swarm-n-Bunton. Swarm-z'-Bumunton. Swarthy- a- Mai tin; kayn-mangi.


Swarthiness-n-Kayuniangi; kaitiman. Swash-'z/'Tumilansik; lumiguak. Swash-n-Liguak. Swathe-r-Balutin. S \vay-r-Gala win; gumalaw.
Sway-n-Galavv.

-Lupa. /y/^.-Nannnpa;

Surrender-n-Suko.
Surreptitious-a-Niyaring palihiin. humalili; Surrogate- ?;-Halinhan;
tan.
pali-

Surrogation-n-Paghahali; kahalili. Surroiind-v-Pumaligid paligirin.


Survey-v-Usisain; lumkalin; sukatin ang
lupa.

Sweal-y-Tumunaw. Swear-v-Manumpa; sumumpa; tumnngayavv, manungayaw.


Sweat-?;-Pumawis. Sweat n-Pawis.

Survey-n-Paguusisa; pagsukat ng lupa.


Survive-i>- Lampasin;

lumampas.

Susceptible a-Makahilig. Suspect- f-Magbintang; sumapantaha. Suspect-n-Ang binintangan.


Suspend-z/'Ibitin; kabttin; isampay; itayo; magbigti.

Sweaty -o-Mapawis. Sweep- y-Magwalis; maglawis. Sweep-n-Lawis; walis.


Svveepings-n-Pinagwalisan;
san.

pinaglawi-

Suspender-w- Sakbat.

Sweet-a-Matamia. Sweet-w-Matamis.

Suspense-n-Pangamba
bitin.

Suspension-n-Pagpigil; pagkasabit; pagSuspensory-t;-Nakabitin. Suspensory-n-Sabitan. Suspicion-?i-Hinala; alapaap hinagap; sapantaha.

Sweet bread-n-Tinapay na inatamis. Sweeten-?y-Lagyan ng matamis; i>atamisan; tumaniis. Sweetish-a-Mataniistainis. Sweet meat-ft-Matamis. S\veetness-H-Kata,niisan.
Sweil-f-Matnaga; tumaas; hunaki; umalsa; lumago; dumanii. kuinapal; nia-

ng

loob;

Suspicioue-a-Maalapaap ang loob; dala; mahinagap; mapaghinala.


Sustain-v-Alalayin; batabin;
i

ipaglaban;
1)

ipagj9aDgala&g; sumustento. Sustenance-Sustentation n-l k n a b n

manae. Swell-n-Mainam; dakila. Swelling jj-Paiiiumaira.


Sweltei--/ -Suiuiiko

u-

sa

init.

hay; sustento.

Suter-n-Mangangalakal ng hukbo. Suturn-?i-Pananahi. Swab-n-Pangisis. Swab-v-Linisin; isisin.

sa

niga

ka\\:il

Swept-?'. san.

iinj>.

<(

^>./>.-Niwalisan:

nilawi-

Swerve-v-Lumiko.
madali. niatulin Swit't-^f-.Ma.uaan S\\ ft ness //-Ka till ina n. ka-laliau.
i

Swig-U-UminODQ
liuniubog.

n.iJ:

malakas.

Swaddle v-Painigkisin.
Swag-?;-< Jumiray;

uiuugny;
sa

Swig-/rHiiM>|> na malaki. S\vill-r-Laniunin; inaglasing.


Swill-n-1'a.L'kain nj>

Swag-7i-<iiray;

ang ninakaw.

Svvagger-f-Maghanilx)^ Swagger-n-Lakat na haiiil)og.


Swaiii-H- An.L
r

Swim-f-Maglangoy;
luikid.

iKiiiiiiitanir

taga

Swindle -/-.Manckas; tunu'kas.


Swindle-n-Tekas. Swindler u -.Ma nr u'kas.
i

Swale-n-Lal>ak; lawak.

Svvale-f-Tumunaw at ma\\ala;
Swallow-// Hig(|; lagok. luniagok; Swallow-z/-Higupin;
nin.

silabin.

lamu-

Su int'-y/ Maii-a haboy. Swine herd'/V'Magpapastol


IM.V.

n,C

manga

l>a-

TAC
Swinish o-Parang balmy; salaula.
Swing-7'-ITgoyin; umnga; ugain. S \\ing-w-Ugoy; uga; dnyan.

333
Syllable-n-Silaba,

TAL

Sulph-n-Duende.
Sypliid--Munt.iiiK duende.

Swinge-tt-Hampssin; parusahin. Swinging-o-Malaki.


S\\ -ingle-r-l.inisin S\\ iss-r/

Symbol-n-Kahulugan;

tan<la.

sa

hampas.

Swinish-a-Parang baboy; salahula.

Nannkol sa Suisa.
ilipat.

Swiss-M-Tuga Suisa.
Switch-r-Iliko;
S\vob-r-Linisin.

Syiubnlir Symbolical-^ Nauukolaa tanda. Symbolize-c-TandaiQ;ibigayngkftbttlogan Symuietrical-rt-Maayos. Syniinetry-n-Ayos. Sy in; >at betic-Sy inpathetical- a -Mahabag;

Swob--Panglinis
Swollen-r. p. 7>.-Xamaga; tainbok.

namanas; na-

maawain. Sympathize v-Mahabag; maawa. Sy n >athy-w-Awa; habag. Symptom-n-Tanoa. Symptomic-Syinptomical-a-Naunkol


i

sa

Swoon-v-Manghimatay; hinimatayin.
Swi on-n-Himatay. Swoop-i;-Sungaban; kunin; agawin. S \vop-r-Palitan; pumalit.
Swop-n-Palit; kapalitan. S \vord-w Espada.

tanda.

Synagogue-n-Simbahan. Syneopate-y-Bawasan ang letra. Synonym-n-Kahulugan; katulad.


Synopsis-?j-Pagtingin. Syringe-n-Labatiba; hiringa. Syringe-v-Labatibahin; hiringahin.' Syrup-n-Palot. System-n-Sistetna; ayos; htisay. Sy eternize- 1> Ay usin; husayin.

Sword

tish-w-Pa<:i.

Swore-?'-Nainingayaw; nanumpa. Swutn-r.^.^.-Lumangoy na; nakalangoy. Swuni-v. p. p.-Nauga na; nakaduyan na.

Tab-n-Pantas na makitid. Tabby-n-Pusa; <lalagang matanda; bagay

ng

masitsit.

Tabernacle-w-Tabernaculo; templo; simbahan. Tabernacle-r-Tumahan; tumira. Table-i-Dulang; mesa. Tab e-c-Ilagay sa mesa. Table cloth-n-Mantel ng mesa. Table-land-w-Lupang patag at mataas.

Tactic-Tactical-rt-Nanukol sa gawa hukbo 6 ng mga pandirigma. Tactics-n-Pamamahala sa hukbo. Tactile-rt-Xauukol sa hipo.

nang

Taction-?i-Hipo; kapa; hawa. Taffeta-Taffety-n-Sutlang makintab. Taff rail-n-Gawing likod ng sasakyan.

Taffy--Matamis;
Tag-n-Tanda.

inuyat;

uyam.

Tag-7/-Idugtong; isabit.
Tail-n-Buntot. Tailor-n-Sastre.

Table spoon-n-Cwhara. Table spoonful-w-Cucharada. Tablet-n-Munting mesa; innkha;


bleta.

ta-

Tailoress-n-Modista; babaying mananahi. Taint- r-Mansahin; malansa.

Taboon-Pagbawal.
Tabor-n-Tambol; caja. Taborat-n-Munting tambol.
Tal)orine-n-Pandereta.

Tabonret-n-Upuan na walang sandalan;


silleta

Tabnlar-a -Xauukol sa lamesa. Tabnlate-u-Gawin parang isang dulang. Tachygraphy-n-Sulat na matulin. Tacit-a-Tahimik; walang kibo. Taciturn-w-Palaging tabimik.

Taint-n-Mansa; lansa. Take-v-Kunin; kumuha; damputin; sumampot; tangapin; turnangap. Taking-n-Pagkuha; pagtangap. Take apart- f-Tangalin; magtangal. Tale-n-Balita; kueato; kasaysayan. Tale bearer-w-T a w o n g inapagsumbong;

tawong juilasainbungin.
Tale bearing-n-Pagsnmbong. Talent-n-Katalasan ng isip; katusuhan; katalinuhan; dunong; karunungan. Talented-a-Marunong; mapalad. Talipes-n-Kapilayan ng paa.
Talk-u-Magsalitft; magwika; magsaysay; mag usap; kausapin. Talk-n-Salita; pagsasalita; wika; parnamalita; kasaysayan.
!

Tack-n-Pakong aspili. Tack-v-Ipako ng pakong aspili. Tackle-w-Kasangkapan; manga lubid at


kelooy. Tackle-t;-Sungaban; sumungab. Tac-t-^-Damdam; sanay; bait karunungan.

TAR
Talkative-a-Masalita. Tall-a-Mataas; matayog;

TEA
Tarry-u-Mag
luat;

maghinto; tumagal.
tagal.

matangkad.

Tarry-n-Hinto;

kaluatan;

Tallow-* Pagkit Tallow- z;-Pahiran ng pagkit. Tally-w-Tanda; kasama; katulad; binga\v; tandaan.
Tally- v- Tan dain.

Tarry-a-May halong alketran. Tarsus-M-Bubong ng paa. Tart-/i-Hupia na may laman. Tart-a-Matapang; mapakli; maanghang. Tartar-w-Latak na mapula.
Tartarean-Tartareous-rt-Nauukol
fierno.

Talon-M-Knko ng ibon.
Tamable-rt-Madaling; inaamo.

sa

in-

Tamaraek-n-Sampalok. Tamarind-n-Sampalok.
Tanibour-n-Kaja. Tambourine-n-Pandereta*.

Tartarus--Infierno.

Tame-a-Maamo; manmak. Tame-v-Umamo; paamuin; nmakin.


Tamper-f-Makialam; gala win. Tan-v-Gawin katad ang balat ng hayop; inaiTiula ang balat. Tan-n-Kayumangi.
Tandem-a/itr.-Sunodsunod.

angbang. gawa; kapagalan; katungkulan; banapbnhay. Task 7y-Magbigay ng trabajo; pahirapin. Task master-??-Panginoon;taga pamahala Taste-?;-Lasahin; tikman; lasapin; namnannn.
Task-w-Trabajo;
Taste-n-Lasa; lasap; namnam; tikim. Tasteful-a-Malasa; malinamnam.

Tartness-?i-Pakli;

Tangn-Lasang mapakli;

pakli; anghang;

Tasteless-a-Walang lasa; matabang. Tasty-a-Malasa; mainam; masarap; makinis.

tunog. Tangency-n-T)ati; kasama. Tangent-a-Nahipo; nakadayti.

Tater-t'-Punitin;

pumunit; magulanit.

Tangible-a-Makahihipo. Tangle 7/-Gulnbin; gumulo; gusutin. Tangle-n-Kagulubao; gnlo; gusot. Tank-n-Lalagyan ng tubig; estanka. Tankard-w-Baso ng alak na may takip.
Tannery-n-(jla\vaan ng katad. Tantalism-Tantalazation-n-Tukso. Tantalize 7'-Tuksuhin. Tantamout-rt-Ma<rkaisa ang balaga. Tantivy-a-Matulin; madali.

Tattered-w-Punit; gulanit. Tatter de mallion--Tawong

snmusuot ng damit na punit; bampashipa. Tatting-n-Puntas ng sinnlid. Tattle-c-Sumumbong; magsumbong; bigkasin ang dila.

Tattle-M-Salitang walan kabuluhan. Tattoo-w-Tanda; marka.

Tattoo-7/-Markahan; tandain. Taugbt-7/. imp. &p. ^.-Nagturo; tumuro.

Taunt-v-Tuksuhin; payamutin.
Taunt-rc-Tukso.

Tantrum-w-Kapootan; katampohan.
Tap-v-Hilurin; butasin. Tap-n-Tuktok; butas. Tape-w-Panali ng kayo. Tape line-n-Panukat.

Taurine-a-Nauukol sa manga baka. Taurus-w-Bakang lalaki; manga baka. Tant-a-Mahigpit; nabanat; matibay.

Taper-w-Kandilang munti. Taper-v-Lumiit Tapestry -n-Manga tabing nang sutla


lana.

Tavern 7i-Bahay tuluyan. Ta\vdry-a-Makulay; mura. Tawny-a Kayumangi.


at

Tax-?2 -Buis.

Tape worm-n-Bulati na niahabn.


Tapis-n-Manga tabing na sutla
Tar-n-Alketran.
at lana.

Tax-v-Magpabuis;bintangin;magparatang Taxable-a-Dapat ipabuis.


Taxation-n-Pagpapabuifl. Tea-n-Cba.

Teacupw-Tasa ng
lan;

cha.
itnro;

Tar ?'-I'aliir;ui nji alkctran. Tanuitnla-w Inyambji na inalaki.


(

Teach -/--Magturo; turnan;


magpanral.
Makatntiii'o;

pag

ara-

Tanly-w-Mab:igal; huli; batu-jan; tainad; inahi.irat; mai-ahan; nialiuanau'.


Tare-)(-rinaL pilian;
r

Teachable^
Teacbin.ir

niaamo.

sukal.

Tea
'I'ca

)!it

-Pagtutnro. harrra.

Target

//

'

ai-^cta;

tuntiiii^aii.
btiis.

BpOOD-fl

Kutsarang

munti.

Tarift'-M-TariJ'a;

Tral-//-Pjit(ing sa <lanio.

Tarlatan ?<-Kayong manipis na mit sa say a. Tarn--l>ana\v sa bundcik.


Tarnisli-7'-Maiiiar.sa.

Team
Train

//-I'art'ja

n>

kal'ay>.

iirro.

Tear-?/ I.nlia.

Tear^'-Punitin; i-nmunit; pilasin.

Tarnish-7i-Mansa.
Tari>aulin-w-Tarapal.

Tear w-Lnha.
Teai-i'-Punitin;

pumunit;

pilasin.

TRU
Tear-n-Punit pilas.
Tearful-rz-Maluha. Tearless-a-VValang Inha. Tease-r-Tuksuhin; tiunukso;

TRR
Temporal a-Nauukol sa panahon.
Temporary-a-Interino; hindi malulutaan;

manukso.

Tease-7t-Manunukso; Qianbabadya. Teaser-n-Manunukso; manbabadya,


Teat-n-Suso.

ngayon lainang. Temporize v-Smmmod sa panahon. Tampt-y Tuksuhia; manukso; datnahin.


Temptation-n-Takso,

Tenn-Sampo.
Ten-a Sampuo.
Tenacious-a-Mahigpit; niaganit; mot; matigas ang ulo.
ulo;

Tvrh im'ss-jf-Kapootan. Techiiir-Technical a-Nauukol sa manga katimgkulan 6 arte. Techy-o-Matampohin; mapopootin, Tertonic-a-Nauukol sa pag tayo nang
bahay.

inara-

Tenacity-Tenaciou8ne8s--Katiga8an

ng

Ted

7/-Bilarin

ang damung

sarivva.
i
;

Tedious-r/-Makaya van iot; ma y a in u t n mabagal; maluat; makapapagod; makasunok. Tediutn-n-Kayanmtan; kabagalan; kabutingtingan.
ilitau; inamunga; iiianganak; sumagana. Teens-Jt-Munga taong ng gulang bnhat

kahigpitan; ganit Tenancy-// .-I'agtitira sa isang bahay. Tenant-n-Ang tumira sa isang bahay. Tenant-r-Tumira sa isang bahay. Tenantable-y;-Bagay ipaupahan. Tenantless a-Walang tumira.

Tenantry-n-Manga tawong bahay na inupahan.

inmitii-a

sa

Teem v-Lumitaw;
sa labingisa

hangang sa labing
lubos.

siain.

Teeth-?t-Manga ngipin. Teeth-?;-Tubuan ng ngipin.


Tetotal-rt-Buo;
labat;

tulungan; Tend-f-lNIag alaga; alagaan; bantayin; magbantay; humilig. Tendency-n-Hiling, kahilingan. Tender-?*-Taga alaga; ang niamahala. Tender-*; -lalok; iab< >t Tender-a-Malambot; malata; nuiramda.

Tetotally-ar^'.-Lahat lahat; lubos. Tegument-vt-Takip; })anaki]. Tegumentary-a-Nauukol sa takip.

min; mairog. Tender-n-Lambot; loob. Tenderness n-Kalambutan.

Tenon -/i-Litid.
Tendril--Lipay. Tenement-w- Bahay na ipinaapahan. Tenet-n-Pananampalataya.

Telegram-n-Telegrama; hatid kawad. Telegraph-n-Telegrama. Telegraph-v-Mag telegraina; mag hatid kawad.


Telegrapher-Telegraphist-w-Telegrafista. Telegraphy-n-Karunnngan tungkol sa
telegraraa.

Ten

l'old-tt-Makasani]>uong

duble.

Tenon-n-Ral)o.

Tenon-v-Magrabo.

Tense--Panahon

ng

vei'lto.

Te]ephone-w-Telefono. Telephone-i'-Magtelefono. Telephonic-a-Xauukol sa telefono. Telescope-n-Largavista. Telescope- y-Ipaloob. Tell-v-Sabihin; mdgsabi; ipahayag; ibalita; magbalita; wikain; magwika; magsalita;

Tense-a Tnat; banat. Tensile-a -Nauukol sa

}>ag laki.

Tension--Pag unat; kaunatan.


Tent-w-Damara; torda. Tent-y-Tumira sa torda. Tentative a Xauukol sa subok.
Tentative-n-Subok.

magbigay

alain.

Teller-n-Ang

nagsabi; ang nagbalita.

Tenter-n-Sampayan. Tenter-77 Isampay.

Tell tale-n Tavvong


lihim.

palasumbong; ang tawong hindi marunong ingatin ang

Temerity-n-Karaagan; takot; kilabot. Temper-n-Timpla; isi]; ngali. Temper-r-Ti mplahin. Temperament w-Kaugalian; kaa^alan.

Tenth rt-Ikasanpuong. Tenth-n-Ang ikasampuo. Tenthly rt^/r.-Sa ikasampno. Tenuity -n Kanipisan; kaiabnawan; kadalangan.

Tenaous-a-\fanipis;malabnaw;madalang. Tepid-dhMalagamgam; inaiakuk<


>.
>

Temperance -n-Katiisan

sa

pag

itiom.

Temperdte-a-Mahinahon; katatagan; ka tamtaman. Temperature-w-Init 6 lamig nang panahon. Tempest-w-Bagyo; unos. Tempestuous-o-Mabagyoi magulo. Temple-w-Tejtnplo; simbahan; palispisan.

Tepidity-Tepidiiess-/i-{ a.u-kainalahininga. Term-n-Kapanahunan; panahon; liangu.

Term-i-Tumawag.
Termagency-ft-Kaguluhan kaingayan. Termagent-tt-Babaying magulo. Termagent-a-Magulo; ujaingay. Terminable a-Makatatauos; dapat; tapusin; mangyaring mataposi

TEX
Terminal-a-Tapos; katapuaan. Tenninal--Kiitapusan.

338

THE
Text-book-n-Librong pinagaralan. Textile-a-Xannkol sa paghahabi.

Terminate-oTapusin; tumapos; ubnsin;


unnibos; yariin; inayari. Teanrination-w-Katapnsan; tapos; ubos; yari; kayarian. Terminns-w-Tapos; katapnsan. Termite-w-Langani na niaputi.
pag-

Texture--Kayo.
Thaler-w-Pisong Aleman.
Than-c;o>y.-Kay sa; nang. Thank r-Magpasalauiat.

Ternary-a-Sumulong ng tatlotatlo. Terra n-Lupa. Terra cotta-w-Lnpang dilaw.


Terrace-w-Pilapil.

Tbank-M-Pagpapasalamat. Thankful-a-Marunong;magutang na lool). Tbankless-rt-Hindi marunong magutang na loob; bastos.

Terra iirrna-n-Lupang matigas.. Terrapin-n-Pagong. Terrestrail-a-Naunkol sa Inpa. Terrible a-Kakilakilabot; katakot kasindak sindak.

Thans giving-n-Pagpapasalamat. Tbank worthy -a -Dapat mag[)asalanuit. Thatch n-Atip ng kugon. Thatch-w-Atipan ng kugon. Thaw-c-Tunawin; tumunaw.
takot;

Terrier-n-Asong innnti at matapang. Terrific-rt-Malakas; nakadndulit: katakottakot;


bot.

Thaw-n-Tunavv; pagtutunaw. The-a-Ang. Theater-Theatre-n-Teatro; komediahan.


Theatric-Theatriral-a-Nauukol
sa.

kakilakilabot.

Terrify-v-Takutin;

manakot; manhilak-

Theatrirals-n-Komediahan. Tbeca-n-Baina; lalagyan.

Thee ^) o.-Moiyo.
%

Territorial-a-Naunkol sa lupa. Territory -n-Lnpain; nayon; hibaybaylalawigan. Terror-n-Sindak; takot. Terrorize-r-Takutin. Terse-a-Maikli; niahigpit. Terseness-?i Kahigpitan; kaiklian.
Tertial-a-Ikatlo.

Tertian-a-Mangyayari sa balang tatlong


a raw.

Tertian--Sakit na humihimpil at buinabalik sa balang tatlong ara\v.


Tertiary-r/-Ik;it]ong

grado. Test-7/-Subukin; inanubok. Test-n Su)>ok; katotolianan.

Theft-n-Fag limit; pagnakaw. Their^ro.-Kanila; nila; sarili nila. Themjwo.-Nila; kanila. Theme-n-Dulo; pinagsnlatan. Them selves--Sila rin; kanilang sarili. Then-adc.-Noong; niyon; knnjj gayon; ng panabong yaon; saka; sa kahulihan; })agkatapos. Then con] Dahi dito; knng gayon. Thence rtrfy.-Dabil dito; magbuhat doon; magbuhat noon. Thence fortli -a//r.-Magbuhat noon. Thence for ward- odo.-Magbuhat noon.
1

Theorize-v-Mag wari.
Theory-;/-Katha; isip; akala;

Testament-n Teatamento. Teytamental-^-Nanukol sa testanKMitn.


Testainentary-rt-Nauukol sa testainento. Testate rt-May iniwan ng testaniento.
Testator-?(-La]aking nangainatay na iniwang isang testaniento.

may
na

paraan. Therapeutic-Therapeutical-a-Nauukol sa pag gagamot. There adv. -Doon; divan; sa gawi roon. There aboiit-There al>onts c^/r.-Sa dako roon; malapit doon.

nangainatay TeHtatrix-w-Babaying may iniwang isang testaniento. Trstil'y-r-Sumaksi; patotohanin.


Testimonial //-Katot .hanan; saksi. Testimony n-Katotohan;ui; ]ag
too.

There at-odv.-Doon; divan; daliil dito. There by-<wit?.-Dahilan dnon; malapit


loon.

There There There

Eor-flkfo.-DahilaD doon. fore <nh\-( iayon; dahilan

doon.

fore -roiij. Kaya;

yayamang; dahil
yaon;

doon.

There trom-ddc.-Magbuhal
bnhat
nito.

mag-

Testy '/-Mapootin; masnngit. Tete a-tete-)j-Salitaan n<> dala\\a.


Tete-a-tete -nth:.- 1'alihim.

Tether- u-Isuga.
Tether-n-8uga.

Tetragon
at

n I'aano

na ipay

:i|

at

na ^ilid

apat na Tetter-n-Buni.

sulok.

There in-^Jr. S;i ito; sa Ir.gar yaon. There into mlr. >;\ lu-ar yaon. There of mh-.- Nan.ir ito. Theie on mlr.->:\ ibabaw nito. T here to (ulr. -Sa ito. Then- unto mlr. Hangang do<m. There up>n-//'/r.-I >ahilan dito; agadagad;
nCiayon din.

Tentonic-rt-Nannkol sa salitang Alenian. Text--Pinagsalitaan;

There with W/vFuk>d

pa sa

rito.

TflO
There withal-a^w.-Kesabay. Thermal tt-Naunkol sa init; mainit. Thermonieter-M-Panukat ng init. Thermometric-Thermometrical-a-Nai^Qkol sa panukat ng init. These-7>ro.-Itong manga. Thew-w-Lakas; litid.
They-pro.-Sila.

337

THR
lalamunan.

Thoracic-a-Nauukol sa

Thorax-w-Lalamunan.
Thorn-w-Tinik.
Tliorny-a-Matinik.

Thorough-a-Di pabaya; lubos;

puwpos.

Thorough bred-a-Matapang; malikot. Thorough fare-n-Lansangan; karsada;


daan.
Thoroughly-rt^T/.-Lubos; yaringyari. Thorough paced -Lubos; puspos; tapos.

Thirk-rt-Makapal;
niahibn: mapurol; Thick-*-Kapal.

malapot;

masinsin; mabagal; batugan.

Those-pro.-Yaong manga.
Thou-pro.-Tkaw.

matulin; madali. Thicken-v-Lnmapot; kuniapal; kapalan.


Thifk-arfe/.-Madalas;

Thicket-w-Kangoygoyan. Thirknesp-n-Kakapalan;
sinsinan.

kalaputan; ka-

Thick set-rt-Mataba; makatawan. Thief-#-Magnanaka v; mangungumit. Thieve 7/-Magnakaw; nakawin; mangumit;

Though-a^y.-Kahiman; kung: mascjue. Though-fon;'.-Kahitman; kahiman. Thought-w-Isip; dili; akala; wari. Thought-*;, imp. p. & j0.-lnisip; inakala. Thoughtful-a-Mahinahon; maingat; mapagisip; mabait; mapagwariwari.
Thoughtless--Pabaya; walang purol ang isip. Thousand-n-Isang libo. Thousand-a-Sanglibong.
isip;

ma-

umitin.

Thievery-n-Paknakaw.
Thievish-a-Naiuikol sa pagnakaw; palanakaw; mahilig sa pagnanakaw.
Thigh-n-Pigi; hita. Thill-n-Baras. Thimble-n-Didal.

Thousandth a-Ikasanglibong.
Thousandth-n-lkaisanglibo. Thrall--Alipin; pagkaalipin.
Thrall-7/-Alipinin;
pin.

alipnan.
ali-

Thimbleful-n-Laman ng isang didal. Thin-a-Manipis; payat; malabnaw; magaan; mahina; buhaghag. Thin-arZy.-Malabnaw; buhaghag. Thin-T/-Labnawio; lumabnaw; pumayat; dnmalang. Thine-?;ro.-Iyo; mo. Thing-w-Bagay; kasangkapan. Think-v-Mag isip; isipin; mag wari; maisipan; akalain; umisip; kumatha. Thinness-n-Kanipisan; kalabnawan; payat, kahinaan; kapayatang.
Third-a-Ikatlo.

Thralldom n-Pagkaalipin; kalagayan


Thrash-v-Gumiik; hampasin; Thrasher-n-Mangi:iik.

paluin.

Thread-w-Sinulid. Thread-;-Isuot ang sinulid sa inata ng

karayom. Thread bare-a-Kupas; lamuymoy; magulanit.

Threat--Bala; hamon. Threaten-c-Bumala; ipagbala; hamunin. Three--Tatlo. Three-a-Tatlong.

Third-

Ikatlo;

ang ikatlong bahagi.


ikatlo.

Thirdly-^.-Sa

Three fold-a-Tatlong duble. Three penny-a-Mahirap; hamak; walang


kabuluhan.
Three-s(;ore-a-Anim na puo. Threody w-Dalit sa pag libing.
Thresh-y-CTiikin; gumiik. Thres hold-n Gilid; tabi; pasukan. Threw-v-Hinagis; pinukol; binalibag.

Thirst-n-Uhaw; nasa; j)ita; nais. Thirst-/'-Mauhaw; umuhaw; magnasa;


magj)ita.

Thirsty-a-Mauhaw.
Thirteen-w-Labingtatlo. Thirteen-o-Labingtatlo.

Thirteenth -a-Ikalabingtatlo.
Thirtieth-a-Ikatatlongpuo. Thirtieth--Ang ikatatlongpuo.

Thrice-a^v.-Makatlo.

Thirty-M-Tatlongpuo. Thi rty-a-Tatlongpuo.


This-pro.-Ito;
This-rt-Ito:

yari.

yaring. Thistle-w-Tinik.

Thrift-^-Pagsulong; sipag; pakinabang; kasipagan. Thriftiess-a-Pabaya; tamad. Thrifty-a-Masipag. Thrive-2/-Suinulong; bumuti; guminhawa; dumaini.
Throat-n-Liig;

Thistly rt-Matinik. Thither-wfc/.-Doon, sa gawi roon;


pa.

lalamunan. Throb-n-Pukpok; kaba.

doon

Thither ward-rtrZr.-Sa gawi roon. Thong-'/t-Panali na katad.

Throb-^-Pumukpok; kumaba. Throe-w-Sakit na malabis. Throne-?i-Trono; upuan ng hari. Throne- y-Ilagay sa trono.

TIP
Throng-w -Bunton ng tawo. Throng-v-Kumapal ang tawo. Throttle-n-Lugar ng liig.
Throttle 7/Sakalin.

338

TIN

Through-prep. ;Sa gitna ng. Throogh-odo.rSa gitna. Through out-prep. Samantalang. Throw-T/'Ihagis; humagis; ipukol; pukling; balibagin; bumalibag. Throw-n-Pukol; balibag; hagis. Throw down-v-Ihulog. Thrush-n-Sakit sa paa ng hayop. Thrust 77-Itulak; tumulak; itudla; tudlain.

Tidy-w-Servilleta. Tie-u-Talian; tumili; itali; ibuholj bigkisin; magtali. Tie-n-Tali; buhol; pagkatali. Tier-n-Hilera; taludtod.
Tier-t'-Maghilera. Tierce-w-Bariles

na malaki. Tiff-n-Lagok ng alak; poot; tampo. Tiger-n-Tigre.


Tigress--Babaying
Tight-a-Mahigpit;
banat;
salat;
tigre.

makipot;

makitid;

gipit.

Tighten-v-Humigpit; higpitan.
Tigrish

Thncl-w Lagpak. Thng-w-Ttnvong bastos.

Tike

a- Parang tigre. -Tawong bukid.

Thuin-n Hinlalaki. Thump-M-Hungo untog; hampas. Thump y Hampasin; bniiiiingu.


Thuiider-/i Kulog.

Tile n-Tisa; bibinga. Tile-y-Ilatag ang tisa.


Till
Ti\\

n Lalagyan ng kuarta 6
prep Hangang.

salapi.

Till-2/

Magsaka.

Thunder- u-Kumulog. Thunder bolt--Kidlat ng

Tillable-a-Lupang sakain.
lintik.

Thunder clap w-Kulog. Thunderous a- Parang kulog; matunog. Thunder shower-n-Ulan na may kasa-

mang mang
Thunder

kulog.

Thunder storm -z/-U Ian


kulog.

na
i

may

kasa-

Tillage-n-Pagsasaka. Tiller-n-Magsasaka. Tiller-n-Ugit ng sasakyan. Tiller-w Supling. Tilt-^-Itikwas; ihapay. Tilt-n-Pagkahapay; pagkatikvvas.

Timber-n-Kahoy; kalap.

strike-z/-Gitlahin;

patakai n;

imangha.

Timbrel-n-Kaja; tambol. Time-n-Panahon; lugar; oras; laon; luat;

Thunder

struck-a-Nagitla;

namangha.
ganoon;

kapanahunan;

pagulit.

Thursday-n Jueves.
Thus-o^z/.-Sa
ganito;
ganito;

Time ^-Sabihin aug panahon.


Timely-a-Na sa sa panahon.
Timely-adtf.-Sa mabuting panahon. Time piece-n-Orasan; relos. Time table-n-Listahan ng pagalis

ganyan gayon. Thwack-v-Hampasin. Thwack-i-Hampas. Thwart <z-Pahalang; nakahalang.


Thwart-v-Ipahalang, abalahin.

at

Thy pro-Iyo\ mo. Thy eelf-^ro-Ikaw

pagdaling ng mga tren. Timid a-Duag; magulatin; dungo; lasin; matatakutin.


gan; gulat.

gila-

rin; iyong Tiara-n-Krona ng papa. Tibia--Lulod. Tibial-a-Nauukol sa lulod.

sarili.

Tiinidity-Timidness-w-Katakutan; karua
Tiinorous-a-Duag; dungo; magugulatin.

Timothy-n-Timoteo.
Tin-n-iSim; tingang puti lata. Tin-tf-Balutin ng tingang puti.

Tick--Hanip/ Tick--Taktak ng arasan.


Tick-w-Timiaktak/
ilista.

Tinner-Tinman--Mangagawa ng
Tinc,ture-w-Mansa; kulay. Tincture- v-Mansahin.

lata.

Ticker--Arasan.
Ticket-n-Billeta. Ticket-z/ Magbigay Tickle-7/-Kilitiin.

ng

l>illete.

Tinder-n-Gatong. Tine-n-Ngipin ng tenedor.


at

TickliHh-a-Makikilitiin. Tidal a-Nauukol sa paglaki


ti

pagka-

ng

tubig.
]>aglaki at

Ting-n-Timog ng kompana. Ting-u-Tngtugin ang koni]>ana. Tinge-n-Mansa; kulay.


Tinge-v-Mansabin. Tingle-r-Humapdi; sumakit. Tink-t-Tumunog; kumuliling. Tink-n-Tunog; kuliling. Tinker-n-Mangagawa. Tinker ?/-Gumawa.
Tinkle-n-Kuliling.

Tidbit-w-Matarnis.

Tide-n-Panahon;
tubig;

pagkati ng

ilog; agos.

Tide-v-Tumawid; Hiimama Ha agos.


Tidily-a^v.-Maselang; malinitj. Tiding-n-Balita. Tidy-a-Malinis; maselang.

TOB
Tinkle-v-Kumuliling.
Tinsel-rt-Oropel.

TON
To-day-ar/v.-Ngayong araw.

Tint-w-Mansa. Tint-r-Mansahin.

To-day-n-Ang araw nito. Toddle-v-Lumakad parang bata. Toddy-n-Halo ng alak at matamis.


munti;
maliit na nia-

Tiny-a-Munting
liit.

Tip-n-Pabuya; dulo; dungot. Tip-v-Ipabuya. Tippet-n-Alampay. Tipple-v-Mag lasing. Tipple-w-Kalasingan. Tippler-n-Tawong palalasing; tavvong
singo.

To-do-n-Kilos; galaw; kadalian. Toe-7i-Daliri ng paa. Toe-v-Idayti ang daliri ng paa. To gether-a^u.-Sabaysabay; makasabay. Toil-n-Gawa; hirap; bitag; panghuli. Toil-v-Magbirap; pumagal; magtrabajo;

gumawa.
la-

Tipsy-a-Hilo sa alak; lasing; lango.


Tipsily-arfz/.-Palango lango.

Tipsiness-w-Kalasingan; kahilohan.

Toilsome-a- Mabirap; mabi'gat. Toilet-n-Panabihan; paninigalan. Token-n-Aalay; alaala; tanda. Told-v. imp. &p. p.-Sinabi na; winika na; nagsabi na.
Tolerable-a-Makatitiis; matitiisin; katatagan; alanganin. Tolej^nce-w-Tiis; katiisan; pagtitis. Tolerant a-Matitiisin; masunurin; niapagtiis.

Tip toe-n-Lakad na patingkayad. Tip top-n-Kataastaasang dulo; dungot. Tip top-fl-Mabuti sa lahat; kabutibutihan.

Tirade-?i-Katampalasanan; kapaslangan; alipusta; alibugha. Tire-i-Yentas.

Tolerate-v-Tiisin;

mag

tiis;

pumayag;

umayon;

dalitain.

Tire-r-Pumagod; pumagal; pagalin; pagurin.

Toleration-w-Pagtiis;

katiisan.

Tired-a-Pagod; mapagod; mapagal. Tiredness-n-Kapagalan; kapaguran. Tireless-a-Walang pagod; hindi maru-

Toll-v-Tugtugin ang compana. Toll-n-Buis upa sa pagtawid. Toller-Tollman--Maninin|il ng buia. Toll gatherer-n-Maniningil ng buis,

nong pumagod.
Tiresome-a-Nakapapagod; mabirap gawin; makasasawa; masusuya. Tissue-n-Ang hinabi. Tit-n-Kabayong munti; kapiraso; pirangot.

Tomahawk-n-Palataw.

Tomato #-Kamates. Tomb n-Libing/ tumba nang


baong; libingan. Tombless ct-Walang tumba.

patay; ka-

Tomboy-n-Babayi na may ugaling


laki,

la-

Titbit-n-Munting bagay; butingting. Tithe-a-Ikasampong bahagi bahagi.


Titilate-v-Kilitiin; Title-n-Titulo.

Tomb stone-n-Tumba ng

kumiliti.
titulo.

Tom

patay.

Title-i;-Bigyan

ng

Titter-v-Umurit urit; Titter -w-Urit; tawa.


Tittle-n-Kapirangot;
Tittle-tattle-w-Salitang

tumawa.
pirasong munti. walang kabulu-

cat-n-Pusang lalaki. Tome-n-Libro; tomo. Tomfool-n-Ulol. Tomfoolery-w-Kaululan. To-morrovv-a^u.-Hangang bukas; bukas


nga.

han.
Tittle-tattle-v-Magsalita

To-morrow-n-Bukas. Ton-n-Tonelada.
Tone-n- Voces; tunog.

ng walang ka-

buluhan. Titularly-adcvSa titulo lamang. Titularly-a-May titulo; nauukol sa


tulo.

Tone-v-Tumunog.
ti-

To-prep.-S&\ nang.

Toad-n-Palaka- palakang kalapsoy.

Toneless-a- Walang tunog. Tongs-n-Panipit; sipit. Tongue-n-Dila. Tongueless-a- Walang dila; pipi; walang kibo.

Toad-eater-w-Hayop na
palaka.

kumakain ng

Toady-a-Tawong mauyam.
Toady-u-Uyamin.
Toast-t?-Tostahin; ihawin; ibusa; isangag Toast-n-Tinapay na inihaw.

Tongue-tie-n-Kautalan. Tongue-tied-a-Utal. Tonic-w-Gamot na pangpalakas. Tonic-rt-Nauukol sa tunog 6 sa

salita.

To-night arfc/.-Mayamayang gabi. To night-w-Ngayon gabi; itong


nito.

gabi

Tobaeco-w-Tabaco. Tobacco box-?i-Lalagyan ng tabaco. Tobacconist-w-Mangangalakal ng tabaco.

Tonnage--Lulan ng isang sasakyan. Tonsil-w-Taguan ng laway.

340
Tonsile-a-Makapuputol. Tonsor-w-Barbero; mangugupit. Tonsorial-a-Nauukol sa mangugnpit.
Tonsil re-n- Paggupit.
Too-arZtf.-Naman;
din, rin;

TRA
liko;

Tortoise--Pagong.
Tortuous-a-Paliko
luktot.

pasuot snot; ba-

gayon

din.

Took-?/. iwip.-Kumuha;

kinuha.

Torture-w-Kahirapan; kasakitan; hapis; pagpapasakit. Torture -v Pahirapin; saktan; hapisin


Toss-n-Itsa;
pagiitsa.

Tool-n-Kasangkapan.
Toot-w-Tugtog. Toot-<:-Tumugtog; tugtugin. Tooth --Ngipin. Tooth-v-Ngipinin; lalagyan ng ngipin. Tooth ache-n-Sakit ng ngipin.

Toss v-Magitsa; itsain. Tct-w-Batang inunti. Total-w-Kabilugan; kabuoan; kalahatan; suma.


Total-a-Lahat; buo; puno. Totality-n-Kalahatan; kabilugan;

Tooth less-a-Wal ang ngipin; bungi; tipo. Tooth pick-n-Panghininga. Toothsome-a-Masarap; inalasa. Top-n-Dungot; dulo. Top-v-Tumaas; takpanin ang dulo; lumampas; lumagpos; alisin ang dulo. Topaz w- Baton g topas.
Tope-r-Maglasing.

ka-

buoan.
Total \y-adv.-~Lahat lahat. Totter- v- G u m i ray gi ray
.

Touch-oHipuin; kapain; hnmipn;


gin;

tina

tuminag; maukol; bangiiin. Touch-n-Hipo; kapa; tinag; dayti. Touching-^ Maawain; inahabag; nakadayti.

Toper--Tawong palaging Top-.heavy-a-Mabigat ang

lasing.
itaas.

Topic-n-Pinag usapan. Topic-Topical-a-Nauukol sa lugal; may hanga; nauukol sa pinag usapan. Top knot-n-Tuktok; pusot. Top most-a-Kataastaasan.

Topographer-w-Ang nagbigay alam tungkol sa isang lupain. Topographic-Topographical-a-Nauukol sa isang lupain 6 isang lugal. Topography-n-Kasaysayan tungkol sa isang pirasong lupa. Topple-r-Mabual; bumual.

Touchy-a-Mapootin; matampuhin. Tough-a-Maganit; bastos. Toughen-v-Tomigas; patigasin. Tour-w-Lakad. Tour-y-Lumakad; mag lakad. Tourist-n-Ang lumalakad. Tournament-n-Laban tungkol sa karnnungan; subukan. Tourney-n-Fagsusubukan. Touse-Touze-u-Batakin; bumatak; pilasin; pumilas; pumunit; puriitin.
Tousle-v-Gusutin; guluhin. Tow-77-Hilahin; akayin; humila.

Top

sail-n-Layag

a itaas.

Tow-w-Ang

hinihila.

Topsy-turvy-a-Walang ayos; magulo.


Torch-n-Sul6.

Towage

n-Paghila.

Torch bearer-n-Taga dala ng sulo. Torch light-n-Ilaw ng sulo. Tore-y. mip.-Pinunit; pumunit; niapunit;
pinilas.

Toward-Towards-pr^p.-Sa dako; dapit sa; sa gawing. naka Toward-Towards odu.-JA a a p t handa. Towel-w-Towalia.
I i
;

Torinent-n-Tukso; dalamhati; sakit; hirap; kahirapan. Torment-7/-Pahirapin; tuksuhin; manukso.

Tovver-w-Tore.

Tower-v-Lumampas sa

taas.

Torn-v. p.^.-Nakapilas; pinilas

na;

na-

punit na. Tornado-n-Bagyo. Torpedo-n-Torpedo. Torpid-a-Dungo; tulig;


isip.

mapnrol ang

Tovvn-w-Bayan. Town ship-w-Lupa nauukol sa nasasacop ng isang bayan. Towns man-w-Tawong taga bayan. oy-n-Laroan. Toy-v-Maglaro; ipaglaroan. Toy inan-n-Mangangalakal nanir niaujra
'I

laroan.

Torpidity-Torpidness-w-Pagkatnlig; tulig; kadunguan; kapurulan; ng isip. Torpor-n-Manhid; kapurulan; kawalan


Torrefaction n Silab; pagsilag. Torrefy 7/-Ibusa; silabin. Torrent n Hog na inalakas umagos. Torrid a-Mainit.
Torsion-w-Pilipit;

Trace--Tirante; guhit;
Trace-c-(itibitin;

bakas.

sumunod. Trachea-n Lalamunan.


Track-n-Bakas.
Track-c- Mumakas;
')

ng

kilos.

Hiiniunod

TracklesH-a-Walang daan landas.

bakas

bakas. sa o w a la n

kapilipitan.

Tract-n-Pirasong lupa. Tractable-a-Masunurin; maaino.

TKA
Tractableness-Tractability-n-KaainoHn;

341
TraiiHfer-v-Ilipat;
lin.

TIU
lipatin; maglipat;
isa-

kaanavaran ng

ugali.

Tractile-a-Malawbot.

Tractility-n-Kalambutan. Tnu-tion-M-Hila. Tract! ve-a-Mahinayang.

Transfer-n-Pagpalit; paglipat. Transl'erable-a-Makalilipat.

Transference-n-Pag

lipat.

Trade-n-Pangangalakal; pulitan; m'gicio; eometcio. Tnule-n-Pangangalakal; magkalakal; pumalit; magpalitan. Trader-n-Mangangalakal.

Traiisfiguration-n^NTalikmata. Transiigure-v-Baguhin ang hitsura; magbalatkayo.

Transfix-u-Tuhugin.
Transforrn--z/-Baguhin ang Transfuse-olsalin; ilipat. Transfusion-n-Pagsalin.
hit sura.

Trade-mark-n-Tanda ng kalakal. Trades man-w-Mangangalakal. Tradition--Kuento.


Traclitional-a-Nauukol
sa

knento.

Traduce-r-Hiyain; sirain ang puri ng kapna; alipustain. Traducer -n-Maninira ng pnri ng kaj>\va.
'I

Transgress- o-Makasala. Transgression-n-Sala; kasalanan. Transgressor-n Ang may kasalanan. Transient-a-Hindi pirme; makaraan.
Transit-w-Pagdaraan. Transition-n-Pagbabago. Transit! ve-a-Magdaraan. Transitory-a-Makararaan. Translate-v-Ihulog; saysayin, salaysayin. Translation-w-Kahulugan; paghulog sa ibang wika; kasaysayan; salaysay Translator-n-Ang marunong maghulogsa ibang wika.

rat'Hc

n-Pangangalakal.

Traffic- 0-Mangalakal.

TrafhVker-Tz-Mangangalakal. Tradegy-n- Kamatayan; sakuna. Tragic -Tragical-a-Nauukol sa kamatayan.


Trail-rt-Landas; bulaos. Trail v Sumunod; hilahin. Train-?t-Tren.

Transmarine-a-Sa
dagat.

kabilang

ibayo
iba,t,

ng

Train-v-Magturo; turuan; ituro. Trained-a-Bihasa; sanay. Trait--Ugali; Kaugalian; asal. Traitor-w-Tawong taksil 6 suitik. Traitoress w-Babaying taksil 6 suitik; babaying sukab. Traitorous-a- Taksil; palamara; sukab. Traitress-n-Baba ying sukab 6 taksil. Tram-n-Bagol. Tram mel-n-Bi tag; panghuli; panggapos. Trammel v-Hiluhin; gapusin. Tramp n-Hampaslupa; lakad; yurak. Tramp-z/ Maghampas lupa; lumakad; yu-

Transmigrate-v-Lumipat sa
lupa.

ibang

Transmigration-n-Paglipat sa
lupa.

iba,t,

ibang

Transmissible a-Makalilipat. Transmission-n-Pag lipat. Transmit-u-Dalhin; magdala; ipadala. Transmittal-Transmittance-n- Paglipat,


Transmutable-a-Makapapalit. Trarismutation-n-Pagbabago ng hitsura. Transmute-v-Ibahin ang hitsura.

yumurak; tumapak. Trample-v-Yurakin; tumuntong; yumurak Trance-w-Kalagayan parang patay. Tranquil-a-Tahimik; walang gulo; mapalagay ang loob.
rakin;

Transparency-n-Aninag; pagkaaninag. Transparent-a-Maaninag. Transpicuous a-Maaninag.


Tranpierce-u-Itarok; butasin. Transpiration-w-Hinga. Transpire- c-Mangyari. Transplant-v-Ilipat ang tanim. Transplantation-n Paglipat ng tanim. Transport-?;- Magdala; dalhin; alisin;
pulin.

Tranquility-Tranquilness-n-Katahimikan timawa; payapa; kapayapaan; katiwasayan. Tranquilize-Tranquillize-^-Patahimikin; tumahimik; timawain; pumayapa; payapain.
Transact--z/-Gawin; mangalakal.

li-

Transactment w-Paggagawa. Transactor n Man gaga wa. Trans alpine-rt Sa kabila ng bundok. Trans atlantic-a Sa kabila ng dagat. Transcend v-Tumaas; lumampas; lampasin; humalimuyak. Transcendent-a-Marangal; dakila; mataas
Transcribe-f-Isalin.

Transportation-n-Pagdadala; paglipol. Transpose- u-Halinan; ilipat. Transposition n-Paghahalili; paglipat. Trans-ship-u-Isalin sa ibang sasakyan. Transverse -a- Baliktad; pahalang. Trap w-Hibo; bitag; panghuli, panunubahulihin; hi Trap-i;-Humuli; manuba; hagin. Trapan-n-Hibo; daya; panghuli. Trapan-v-Bihagin; hibuin; bitagin.

Transoript-n Salin.

Trappings-n-Manga kasangkapan. Traps-w Manga kasangkapan.

THE
Trash
-Sukal.

342

TRI

Trashy-a-Masukal. 1 ravel-z/-Mag lakad; mag lakbay lakbayan. Travel-w-Pag lakad; Jakad; viage; lakbay. Traveler-Traveller-rc-Ang nag lalakbaylakbayan. Traverse-a-Pahalang.

Trencher-w-Taga; hukay; palaton nang kahoy; la mesa; pagkain.

Trend-u-Tumungo. Trend-v-Tungo. Trepan--Bitag; hibo; panghuli.


Trepan-v-Bitagin; hibuin.

Trepan-a-Manenekas.
Trepidation-n-Inig; takot; gulat. Trespass-i>-Magkasala; ^alangsangin; su-

Traverse-w-Anomang bagay na nakahalang.

muway.
Trespass-w-Kasalanan; salangsangan; kaso way an.

Traverse-v-Ipahalang; Trawl-n-Kitid; panti. Trawl--z/-Mag kitid. Tray n-Bandeja.

lakbayin.

Tress-n-Kulot ng buhok; trintas.


Trestle-?i-Banhay;
lilo;

panukod.

Treacherous-a-Sukab;

taksil.

Treacherously-arfc/.-Pasukab. Treachery-w-Kasukaban; kataksilan; kasuitikan; kalilohan.

Treacle-n-Inuyat.

Tread-v-Yurakan; yumurak; tumuntong;

yumapak; humakbang.
Tread-w-Yurak; yabag; tapak; tadyak; hakbang. Treadle-w-Panyurak; pantadyak. Tread mill-n-Gilingan na munti. Treason-72-Kasukaban; kataksilan; kaliluhan; pagtatalikod sa sariling bandila.

Trot n-Kalabisan. Trevet-n-Upuan na may tatlong paa lamang. Trey-n-Tatlo; (nauukol sa bar aha). Triad-n-Kapisanan ng tatlo; trinidad. Trial-n-Subok; pag litis; prueba. Triangle-n-Anornang bagay na mayroong tatlong panulukan lamang. Triangular-Triangled a-May tatlong panulukan.
Tribe-n-Lahi:

kapisanan; katipunan. Tribulation-n-Kahirapan; dalamhati; hinagpis. Tribunal-n-Bahay ng hukom; tribunal. Tribune-w-Dating hukom sa bayan ng

Treasonable-a-Taksil; sukab.

Romi.
Tributary-a-Nasasakop; hindi malaya.
te-

Treasure-a-Yaman; kayamanan.
Treasure-7/-Mahalin; itago. Treasurer-w-Taga ingat ng yaman; sorero.

mababa

sa iba;

Tribute-n-Buis; ambag. Trice-^-Talian ng lubid.

Treasury-n-Tesoreria. Treat-y-Painurain; gamitin;

gamutin;

magdiscurso. Treat-n Kasayahan; kaluguran. Treatise-w-Kasulatan; pagsulat. Treatment-n-Trato ng isa sa kapwa.

Trice-w-Isang dali; dali; kisap mata. Trick-n-Lalang; daya; panunuba. Trick-v-Manuba; magdaraya; dayain. Trickish-a- Mapagdaraya,

Trickster-n-Magdaraya; manunuba. Tricky-a-Mapagdaraya.


Trickle z/-Tumalas.

ng dalawang katawohan. Treble a-Tatlong duble. Treble-t/-Tatlohin ang dnble; dublihing


Treaty-w-Kasulatan;
makatatlo.

Tricolor--Bandera ng manga
tatlong kulay.

Frances;

Tree-w-Punong kahoy. Tree-u Ipanhik sa kahoy. Tree nail-n-Pakong kahoy. Trellis-n-l^alag; salang madalang. Tremble-v-Manginig; kuminig.
Tremble-n-Inig. Trembling-n-Panginginig. Tremendous a-Malaking malaki.

Tricuspid-a-May tatlong ngipin Tricycle-;z-Kasangkapan na may tatlong gulong. Trident-w Salapang na may tatlong tulis 6 ngipin. Trident-a May tatlong ngipin. Tridentate w-ridentated-a-May tatlong
ngipin.

Triennial-a-Mangyayari sa balang tatlong


taon.

Tremor

w-Inig.

Tremulous a-Manginginig; matatakutin;


mangangatal.

Trier-n-Manunubok. Trihd-a-Nakatatlong bahagi. Trifle-n- Bagay na munti ang halaga.


Trifle-v-Magbiro; nin.
Trifling,rt

Trench ?i-Hukay na mahaba; trinchera. Trench-u-Humukay ng trinchera. Trenchant-a Matalim; mawaklap; mabagsik;

biruin;

huag

totoha-

Magaan;

walang halaga; wa-

masungit.

lang kabulahan.

TRI
:

343

TRU
Troche-n-Tableta. Trod-Trodden-v. imp.
tinapakan;

Trifoliate-a-May tatlong dahon. Triform a-May tatlong hitsura. mainam; Trig-a-Puspos; lubos; puno; maselang; malinis; makinis.
Trig-J'-Pigilin.

Trigger- w-Pangpigil.

& p. ^.-Niyurakan; niyurak. Troll--z/-Hilahin ang taga sa tubig; magbaliwas. Troll-n-Galaw; kilos.
Trollop-n-Tawong tamad;
ula;

Trigon-#-Bagay na may tatlong sulok. Trihedron-n-Bagay na may tatlong mukha.


Trilateral-a-May
tatlong
tabi

tawong

sala-

patutot;

puta.

6 gilid.

Trill-n-Inig ng voces. Trillion-w Isang libong

angawangaw.
sa-

Trim--Malinis; ayos; husay. Trim-y-Ayusin; huyasin; putlin ang


nga.

Trimmer-w-Taga ayos. Trimming-n-Hiyas; sangkap.


Trinal-a-Nakatatlong duble. Trine-a-Nakatatlong duble. Trinitarian-a Nauukol sa trinidad. Trinitarian-n-Manampalataya sa doctri-

Trombone-n-Trpmbon. Troop-n-Hukbo; bunton ng tawo; tropa Troop-7/-Lumakad; bumunton. Trooper-n-Sundalong kaballeria; kabayo ng sundalo. Trophy-n-Alaala ng isang labanan. Trot-77-Sumagsag; yumagyag.
Trot-n-Sagsag; yagyag. Trotter-n Kabayong mainam sumagsag. Troth-w.-Pananampalataya; katotohanan;

na ni Santisima trinidad. sa Trinitarianism-n-Pananampalataya Santisima Trinidad. Trinity-n-Santisima Trininad; katipunan

katapatan ng loob. Trouble-n-Kahirapan; abala; kabigatan; kasakitan; gijlo. Trouble-i-Abalahin; pahirapan; umabala; tuksuhin. Troublesome-a-Magulo; mahirap; makayayarnut; mayamutin.

ng

tatlo.

Trinket-n-Laseta; sangkap na munti. Trinominal-a-May tatlong parte.


Trio-n-Tatlo.

Troublous-a-Mahirap; maraming abala; mabigat. Trough--Labanan; sabsaban.


Trounce-i'-Hampasin; paluin.

dapa; paglalakTrip-n-Tisod; tipiaw; bay; paglakad. Trip--z/-Tumipiaw; tumisod; madapa?' du---

Troupe-w-Kapisanan
diante.

ng manga

kome-

mapa.
Tripe w-Tokong; bituka; isaw. Tripetalous-a-May tatlong dahon) uukol sa bulaklak).
Triple-a-Makatatlong duble. Triple-f-Dublihin ng makatlo. Triplet-n-Kapisanan ng tatlo. Triplicate-a-May tatlong duble;
cado.
Triplicate-w-Isa sa tatlo. Triplication-n-Pagtataluhin. 'i'ripod-n-Tukod na may tatlong paa. Tripping-n-Pagtitisod.

na-

Trousers--Salawal. Trousseau-n-Traje de pangkasal.

boda; damit

na

Trow-v-Sumampalataya;

sumapantaha.

tripli-

Trowel-n-Cuchara. Truant-a-Pabaya; tamad. Truant-n-Tavvong pabaya; tawong tamad. Truce n- Pagpapahinga ng labanan. Truck-n Gulong na munti; pangangalakal; manga bagay na munti. Truck- u-Ilagay sa gulong; mangalakal. Truckage-n-Pangangalakal. Truckle-7t-Gulong na munti.

Tripping-a-Matisurin.
Trisect-7/-Tatluhin.

Truckle-v-Umayon; pumayag; sumunod;

Trisection-n-Pagtatatluhin. Trite a-Luma; laon; gasgas: ulianin. Triumph-n-Pananalo; pala; dangal; pagsupil.

sumuko. Truck man-n-Mangangalakal; kargador. Truculence-Truculency-n-K as a b ahian;


1

kabagsikan; kabangisan. Truculent-a-Mabangis; mabagsik; salbahi;

Triumph-v-Manalo.
Triturate-v-Dikdikin; gumiling; durugin. Trivet-w-Bagay na may tatlong paa. Trivial-a-Munti ang halaga; walang halaga 6 kabuluhan. Triviality-n-Kawalan ng halaga. 1 riweekly-a-Mangyayari makatatlo sa

bastos.

Trudge-w-Lumakad.
True-a-Tunay; totoo; tapat ang loob. True-?>Ayusin; totohanin. Truism-n-Katotohanan.

Trump

^.-Trumpo.

isang lingo.

Trump-z/-Lagyan ng trumpo. Trumpery-it-Hibo; kahibuan; daya; kasinungalingan.

Triweekly-n-Dahon 6 pahayagan na lumitaw ng makatatlo sa isang lingo.

Trumpet--Trumpeta.

TUM
Trnmpet-f-Ipahayag
sa

344

TUS
Tnmult-n-Gulo; ingay; away; babag; pagkagulo ng madia. Tumultuary-Tumultuous-a-Magulo; maingay; malikot; balisa; walang ayos. Tun-n-Bariles na malaki. Tune-n-Tunog; voces; tugtog. Tune-v-Tumugtog; tumugtog; ayusin ang tunog ng kuerdas.

trumpeta; ipahayag; ipatalastas; tnmunog. Truncate-w-Putlin; pilayin.


Truncate-a-Putol; pilay.

Truncation-w-Kapilayan, pagputol.

Truncheon-n-Tungkod. Trundle-n-Gulong na munti. Trundle-v-Gumulong; gulungin. Trundle-bed-n-Hihigan na mnnti. Trunk-w-Puno; katawan; haul; kaban. Trunnel-n-Pakong kahoy.
Truss-n-Pamigkis. Truss-v-Talian ng rnahigpit. Trust-n-Paghahabilin; pananampalataya; katapatan ng loob; pautang. Trust-v-Pautangan; ipaghabilin. Trustee-n-Ukol; katiwala; pintakasr Trnstful-a-Maniniwalain tapat ang loob. Trust worthy a-Dapat maniwala; dapat
ipaghabilin.

Timeful-a-Matunog. Tuneless-a-Walang tunog; walang ayos

ang pagtugtog. Tungsten-ft-Metal pok.

na matigas

at

marti-

Tunic--Baro. Tunnel-n-Butas sa ilalim ng lupa; hukay sa bundok. Tunnel-v-Hurpukay sa bundok; butasin ang bundok. Turban-n-Tukarol Turbid-a-May latak; malabo; niagulo;
.

Trusty-a-Dapat maniwala; tapat ang loob. Truth-n-Totoo; katotohanan. Truth ful-a-Walang labis at walang 4uilang; totoo; hindi sinungaling; totoo. Try-v-Subukin; tantuin; tikman; ma-

mar a mi. Turbinate-a-Napapainog.


Turbin6--Galong na iniinog ng tubig.
Turbulence--Kalikotan; kaharutan; pagkabalisa.

nubok.
Trying-a-Makayayamot; mayanwtin; mahirap. Tub-n-Batia.

Turbulent-a-Malikot; maharot; balisa. Tureen-i-Lalagyan ng sopas; supera.

Turf -n- Lupa.


Turfy-o-Malupa. Turgid-o-Namaga; Turk-w-Turko.

Tub-w-Ilagay sa batia.

namanas.

Tube--Tubo.
Tuber-n-Tungo. Tnbercle- Bukol.
TuberculosiH-n-Sakit ng Tuberose-rt-Mabukol.
baga.

Tubing--Tubo. Tubular a- Parang tubo. Tubulate-a-Parang tul><.


Tubiiliform-a-Hit8urang tubo. Tuck-n-Tunog ng tambol; tiklop ng damit; urong; plegas. Tuck-v-Urungin. '1'ucker-v-Pumagal; puinagod; pagalin; pagurin. Tuenday-n-Marten.

Turkey-w-Pavo. Turkey red a Kundiman. Tnrkish-a-Nauukol sa turko. Turkish-^- \Yikang turko. Turmoil r-Grulo; kaguluhan. Turn-u-Pihitin; pumihit; luniiko;
lunialik; luiningon.

]>ilihin;

Turn-n-Pagsiniana;
paghahalili. Turning a-Paiki tiki t.

pagkit;

lik<>;

piliit;

Turning

i-Pagikit.

Turner-n-Manlalalik.

Tuft-w-Lambo;
Tng-M-Batak;
'J

tali

ng buhok
biwas.

<')

(laino.

Turn coat-w Tawong tuinaliko<l sa kauiyang bandera <> sa kaniyang manga lilo. kaibigan; tawong taksil
(')

Tufty-a-Malainl)o.
hila;
ng-/;-l

Tumip-n-Singkamas.

Turn key-w-Bantay
biwasin;
hu-

sa

bihingo.

uniatak; batakin;
liilahin.

inila;

Tuition-n -Kuartung nagbabayal sa maestro.

Tin mmt-w-Pagsipot; diwang. Turnover-n-Pagkalual. Turnpike-n-Laneangan; daan.


Turpitixlc //-Kapurulan ng isip; kaululan; kalialayan; kasainaan; sama; ka
paugitaii;
>/

Tumble-v-Buinual; niabual: ibual. Tnmble-n-Bual; pagkabual.


Tumefartion-w-Patnainajra; bukol; pigsa. Tumefy-v-Mama<ra; buinukol; Tuinid-a-Nania^a; nakabukol. Tumidity -Tumidness -n -Panianiaga. Tninor-M-Bukol; pigsa.

kalu|>aan.
sa

Turquoise-n-Pagong. nial>al>a TMI-IT na Turret

ihala\v

ng paodirigma.
Turtle-n-Psgong. Turtle dove-n-Kalapati.

Tumu!ar

TuinuloiiH-rt-Nakabuntoii.

Tush Tusk

//-Pangil.

ULC
Tussle-w-Buno. Tussle -r-Magbuno; Inmaban. Tut-wfer.-Oroy. Tutelage-n-Pagsasang galang;

345
Twirl--z/-Ikirin; T \virl-n-Tkit.

ULT
dali.

Twinkling--Kisapmata;
umikit.

pag

iiwi;

Twist-?/ Pumilipit: pilipitin; lubiriu;

ba-

pag

iingat; pagtnttiro.

Tutelar-Tutelary-a Naunkol sa pag iingat o sa pagtnturo. Tutor-n-Taga turo; maestro; taga ingat. Tutor-r Magtnro; turuan; niamahala.

lisunsunginTwist-w Pilipit.

Twaddle-7'-Magsalita ng walang kabuluhan. Twaddle-ft-Salita na walang kabuluban. Tvvain-n-Ang dalawa.

Twisted-a-Nakapilipit. Twit z'-Biruin; tuksuhin. Tvvitch-r-Bumatak; agawin, batakin. Twitch-n-Batak. Twitter-n Manunukso.

Twain

a-

Dalawa.
kuerdas.

Twang M-Tunog ng

Twitter-f-Sumiap. Twitter--Siap. Two a-Dalawa. Two-n-Ang dalawa.

Twatig-v-Tumunog parang kuerdas. Tweak -v-Pindutin; kurutin; pumindot;


piralin.

Two-edged a-Vay dalawang gilid; may dalawang talim. Two-handed-a-May dalawang kamay.

Tweak-?i-Pindot; kurot; piral. Tweezere-n-Ipit; sipit; panipit. Twelftb-a-Ika labing dalawa. Twelfth-n-Ang ika labing dalawa. Twelve a-Labing dalawa.

Tymbal n-Kaja.
Ty])e-n-I liran;parisan;limbag;mangalitik na ginagamit sa limbagan; tulad; lahi.
T

Type writer-n-Makinillang sumulat. Type writing-n-Paggamit ng makinilla


sa pagsulat. Ty]>boid-n-Tifodea.

Twelve-w-Ang labingdalawa.
T\velvemontli-?i-Taon.

Twentieth-a-Ikadalawangpno.
Twentieth-?/- Ang ikadalawangpuo.

Typhoon-n-Sigwa; bagyo sa dagat.

Typhus

9i-Tif odea.

Twenty-a-Dalawangpuo. Twenty-?i-Ang dalawangpuo. Twice-arZ/vMakalawa.


Twiddle-f-Hipuin; kapain. Twig-n-Sangang munti. T\vig-?y-Malaman;maintindilian;manub<)k Twiligbt-;/-Liwayway. Twilights Lumiway way.
Twin-it- Kambal.

Typic-Typical-a-Nauukol sa titik. Typify 7^-Farisan. Typographer-7t-Taga limbag. Typography-w-Paglimbag. Tyrannic'-Tyrannical-rt-Nauukol sa baring mabagsik; mabagsik; walang awa; mabangis; bangin. Tyrannicide-n-Ang natay sa baring mabagsik.

Twine

-Pisi;

pilipit.

Twine-2/ Pnmilipit. Twinge-n-Batak; pindot; sakit; bapdi.

Tyrannize-v-Maghari ng mabagsik. Tyrannous-a-Mabagsik; mabangis; bangin; walang awa; walang habag.

Twinge---Batakin; sumakit; pumindot; pindutin; humapdi. Twinkle-y-Magningning; kumisap; manginig.

Tyranny--Kabagsikan; bangis; pamama hala ng mabagsik.


Tyrant-//-Haring mabagsik. Tyro-?i-Bagong nagaaral. Tzar-n-Hari sa Huso.

Twinkle w-Ningning^ kislap; kisap;

inig.

TJ
Ubiquitary-TJbitjUitous-a Nakakabarap sa lahat ng lugar.

Ubiquity -n-Pagkakaharapsalabatnglugal Udder-n-Puklo. Vdometer w-Panukat ng ulan. Ugly -Pangit; bamak; bastos; nakasusuklam; nakaririmarim.
Ug]iness-t-Kaparigitan; kahamakan; kahalayan; kalibugan; kalupaan. Ulcer-n-Sugat na may nana. Ulcerate- t'-Tdaguana; ang

Ulceration-n-Pagbubulok ng sugat. Ulcerous-a May nana. Ullage w-Kakulangan sa pagptirio


bariles.

ng

LT lterior--Sa
pa; ibayo.

Ulster-w-Damit na pangibabaw. malayo; malayong; malayo

Ultimate a -Huling; kahulihulihan. Ultimaturn-n-Fuling utos ng bukom; kahulihulihan g }>asiya 6 salita ng bari
6

bukom.

44

UNO
Ultimo-a Nakaraan lamang. Ultra a-Labis; lampas; lagpos; Ultra-marine-a-Sa kabilang ibayo
dagat Ultra montane-a-Na sa

346

UND

ng

kabilang ibayo

ng bundok. Ultra mundane-a-Na sa itaas ng kapangyarihan ng mundo. Umber a-Maitim; kayumangi. Umbilica-Niuukol sa pusod. Umbilicus-w-Pusod ng katawan. Umbles n-Manga isaw at laman ng usa.
Umbrage-;z-Lilim;kaliliman; selos; again

Unchristian-a-Hindi binyagan; di bagay sa bininyagan. Uncivil-a-Di inarunong gumalang; walang galang. Uncivilized-a-Salbahi; hindi marunong. Uncle-w- Amain; tata; kapatid na lalaki;

ng ina 6 ama. Unclean-a-Marumi; salahula: marungis. Uncleanliness-n-Kasalahulaan; karumiiian; dungis. Uncomfortable-a-Balisa; di magaling sa katawan. Uncommon-n Di karani wan; hindi hayag.

agam na loob. Umbrageous a Malilim.


Umbrella n-Payongna pangu-lan:payong. Umpire-n-Taga hatol.

Uncompromising-a-Matigas

ang

ulo;
ka-

ayaw umayon.
Unconcern-w-Kawalan ng interes 6
linga.

UUn-Wala.
Unable a- Walang kaya. Unabridged a Walang hanga.
Unacceptable-a-Di dapat tangapin. Unaccountable-a-Di kailanga.n sagotin; malihim. Unadvisable-a-Di dapat. Unalloyed-a- Walang halo. Unamiable-a-Mapootin; di mabuting loob. Unanimous-a-Magkaisa; walang kapintasan ng lahat. Unani mity-w-Pagkakaisa; pagkakaayos. Unanswerable-a-Di makasasagot. Unap-a-Di bagay. Unassuming-a-Mahinahon; mabait.

Unconcerned-a- Walang
nflkikialam.

interes;

hindi

Uncuiiditional-a-Walang yalitaan. Unconscionable-a-Matigas ang ulo. Unconscious a Walang damdam. Unconstitutional-a-Hindi umayon

sa

manga
Uncover

utos.
.

Uncontrollable-a-Di masupil. Uncouth-a-Salahula.


^/-Alisin

ang

takip.

Unction-n-Pagdidilig ng langis sa ulo. Unctious-a-Mataba; malangis; malagkit.

Umlaunted-a- Walang takot;

niata})ang.

Undeceive -v-Liwanagan;

hanguin sa
s

Unavoidable a-Di mailagin.

pagkahibo. Undecided-a-Nagsasalawahan;

a1i

wa

Fnaware-aDi nalalaman; pabaya. Unawares-arZc.-Bigla; hindi inisip muna;


pagdaka. Unbalanced-a-Di nakatimbang. Unbecoming a- Di bagay; masama
tos;

hang

loob.
di

Undeniable a-Di magkakaila;


likuran. Under-rtf^-.-Nasasa ilalim.

mata-

bas-

hindi dapat.

Under-^re/>.-Sa ilalim. Under-a-IJalim.

Unbelief n-Kakulangan ng pananampulataya.

Unbeliever-w-Ang ayaw eumampalatnya. Unbend-?:-Towirin. alisin ang hubog.


Unbind-ix'-Kala^in;
alisin

Under brusbf-n-Kftugoygoyan. Under clothes-n-Manga damit sa Under do-t>Kumulang.


draiii-n-Sangka
sa
ilalim

loob. iuuiu
r

ang

tali.

Unborn-a-Hindi pa ipinaganak. Unbounded-rt-Walang hanua. Unbreakable -Di mababasag;di masisira Unbraid i;-Kalagin ang tinirintaa. Unbridle-t/'Aliein ang kabesada; kalagin.
a-Di nasira; buo. Unburden-v-Alisin ang l>igat. Uncalled-for a Hindi kailangan.
I

Under

go--z/-Magtiis;

tiisin.

Unbroken

Undergraduate-w-Ang nagaaral na wala pang titulo. Qndergroundr-a-Nasa sa ilalim ng lnj)a. Underground-odv.-Sa ilalim ng lujia. [Jndergrowth-M-KasukalaD na tumutubo
sa
;

ma;:daraya.

'ncertain

-Di

pa totoo;

may

duda.
lia-

Qnderhanded-a-Magdaraya,palihim; malihim. CiKh-rlay-r Ilagay sa ilalim. Qnderlie-v-Lumagay sa ilalim. Underline-v-Gahutin sa ibaba. Dnderlining-M-Pagguguhit sa ibaba.

Uncertain! y-n-Kal n laan; la yum. Uncharitable-a-Walang a\\a; walang

bag; hindi marunong maawa. Unchaste a-Marumi;marungiy; hindi malinis; malibog; mahalay.

Unchastity-w-Kalibugan; dungis; kahalayan.

kar u

han

mahaba Un<lerling-//-Tawong liamak ang kalagayan; tawong malungkot.


<">

UNF
Undermine-u-Hukayin buhat sa Undermost-a-Ang napailalim na
I'nderneath-a^i/'.-Sa iialiin.
ilalim.

347
-f/

UNI
laug
pa;
i

lahat.

Di pa hilaw.

utas; di yari;

ku-

Underneath-;>;r/j.-Nasa sa ilulim.

I'niil .-,-'-

bagay; walang kaya. Mawala ng kaya 6 kabagayan.

Underrate -v-Hamakin; halagahin. ng mababa. Underscore-u-Guhitin sa ibaba. Undersell-^-Magbili ng mura pa kay


sa iba.

('iii'.)l(l-i;-Ilatag;

magkatkat;
s

banatin;
sa-

unatin.

Unfortunate-a- Walang

kapala^an;

wing kapalaran;

buisit;

masama.

Understand-r-Maialasta*; talastasin; malatnan; mawatasan; napakingan; duminig; nuibatid; umintindi.

Int'orseen-a-Hindi sinadya; hindi tinalaga; hindi inisip muna. Unfounded-^- Walang katowiran. Unfriendly a-Di inarunong magkaibigan; galit. Unfruitful-a- Karat; baog.

Undersianding-n-Karnungan;
vvatas;
bait.

dunong;

Undertake-7/-Subukin; matikman; lang; magsimula. Undertaking-n-Gawa; paggagawa.

mu-

Unfurl- u-Iladlad. Unfurnish--z/-Alisin

Undertones-Voces na mababa.
Undertook-v. /wp.-Nagmula; inumpisa;
sinubok.

ang kasangkapan. Ungainly--Pangit; bastos; tnagaspang Ungenerous-a-Kuripot; maramot; di maganda ang loob.

Unglued--Nabak bak.
ng wala
sa

Under valae-t?-Halagah an
karapatan.
1

Ungodly-a-Di binyagan;

makasalanan;
P.

masama; laban sa utos ng


imp.-Tiniis.

Dios.

"nderwent-z/.

Underwood-w-Kaugoygoyan.
Underwrite-^- Pirmahin; sumulat sa ilalim ng ibang sulat. Undeserving-a-Di marapatin; marawal;

Ungovernable-a-Di masupil. Ungraceful-a-Magaspang; bastos. Ungracious -a-\\'alang galang; bastos;

masamang

ugali.

Ungrateful-a-Hindi marunong magutang

hamak;

di dapat.

Undo-v-13aguhin; baliktarin.

na loob; buisit. Ungent-w-Gamot na pangpahid sa


gat.

su-

Undoubted-a-Maliwanag; walang duda. Undress-i;-Maghubad; maghubo; ihubad;


ihubo; hubaran;

humubdan.

Undress-n-Pagkahubo; pagkabubad. Undue-a-Di pa panahon. Undulate-u-Umuga; umalonalon.


Undulation-#-Panginginig.
Unearth-u-Ipalita'>v; ilitaw; tukJasin. Unearthly-a-Hindi nauukol sa lupa. Uneasiness-?i-Pagkabalisa; balisa; kali-

Ungula-n-Paa; kuko. Ungulate n- Anomang apat na paa.

hayop

na

may

Unhallow-v-Lumampastanganan sa ngalang ng P. Dios. Unhallowed-a-Laban sa utos ng P.


Dios.

kutan. Uneasy-a-Balisa; malikot. Unequal-a-Hindi parejo 6 kapantay; iba; bakat; hindi tama; hindi ayos.

Unhandy-a-Bastos ang gawa. Unhappy-a-Di masaya; malungkot; ma-i Inmbay; kulang palad. Unhealthy-a-Makasisira sakatawan; may
sakit.

Unequaled-a-Walang
katulad.

kaparis;

walang

Unhinge-^-Alisin ang visagra. Unhitch-u-Kalagin.

Unholy-a-Laban sa utos ng
kasalanan.

P. Dios;

ma-

Unerring a-Walang sala; di magkasala. Uneven-a-Hindi patag 6 pantay.

Unexampled-a-Walang katulad; hindi sumnnod sa anomang halimbavva. Unexceptionable-a- Walang kapintasan. Unexpected a-Bigla; hindi tinalaga; hindi inisip muna.
Unfair-a-Di tama; daya; magdaraya. Unfaithful-a-Taksil; lilo; suitik. Unfasten-?y-Kalagin; kumalag. Unfathomable-a-Di matarok. Unfavorable-a-Di mawiwili.

Unhorse-u-Mahulog sa kabayo. Unhurt a-Walang sakit.


Unfoliate-a-May isang

bulaklak

la-

mang. Uniform-a-Makakaakma;

magkakaisa;

nagkaparis; ayos; pantay. Unit'ormity-n-Pagkakaisa; pagkakaayos;

pagkakaayon. Union-n-Pagkakalapat;
tipunan.

kapisanan;

ka-

Unfeeling-a-Walang pakiramdam. Unfilial-a-Di bagay sa bata; di bagay


sa

Unintelligible-a- Hindi maintindihan: di rnatalastasin.

anak.

Uniped^a-May isan^ paa lamang. Unique-a-Di karamwan; bugton^.

UNN

348

UNS

Unison-w-Pagkakapisan; pagkakaisa; pagkakalakip. Unisonance-n- Pagkakaisa; pagkakaayon. Unisonant-a-Nakapipisan; magkakaisa.


Unit-n-Isa.

Unpack-v-Buksan ang balutan 6 kahon at alisin ang laman. Unpalatable-a-Walang lasa; matabang, makasusnya; inakasusunod.
Unparalleled-a
ris;

Walang katulad 6 kapa-

Unitarian-n-Ang sumampalataya sa P. Dios lamang at ayaw sa Anak at


sa Espiritu Santo.

gansal.

I'lipin-y-Alisin ang aspili. Vnpleasant-aMasusuklam;

malungkot;

rnite-v-Pumisan;
.

isama; idugtong;
kasama;
naka-

ilangkap; magsangayon; ibahog; idayti;

masaklap. Unpolished-a-Bastos;
balat.

inagaspang;

ma-

ilakip; ikaling.

United-a-Nakakapisan;
halo;

nagkakasama.

Unitedly- a<ir.-Sabaysabay; nakakalakip. Unity-w-Pagkakaisa; pagkakaayon; pagkakapisan. Univalve-n-Suso.

Tnprecedented-a- Walang nauna;primero. Unprejudiced-n-Hindi naingit, ITnpretending-tt-Alahinahon; mabait; inabini.


I T nprincipled-aT

Walang kabanalan;
karat.

ha-

mak;
di

taksil.

Universal--Maalam sa
lahat;

lahat;

alam ng
wa-

nproductive-a-Hindi

makikinabangan;

nakasasaklaw; karaniwan.

manmmunga;
v

Universally-arfo/.-Kasali

ang

lahat;

lang ipinwera. Universe-tt-Sangkalibutan; sangkatawohan; sandaigdigan. Unjust-rt-Hindi tama; hindi tapat ang
loob; falso.

Unprofitable-ftlang tubo.

alang pakinabang; wa-

Unpromising a-Di magaling; hamak. Unqualified-rt-Hindi umabot sa grado. di Unquestionable-a- Walang tanong;
maitatanong; toto; maliwanag. magulo. Unravel- o-Tumustos. Unready-rt-Di pa nakagayak. Unreal a-Hindi totoo; sinungaling. Unreasonable a-Walang katowiran; inaUnquiet-a-Balisa; malikot;
tigas

Unkind-a-Bastos; mabagsik

hiridi

ma-

runong maawa.
Unkindly-w-Mabagsik; bastos.

Unknown-a-Di

nakikilala;

di

kilala.
lihis sa

Unlawful-a-Laban sa kautusan;
katowiran. Unlearn-i>-Malimutan.

ang

ulo.

Unreliable-a-Di dapat maniwala; walang

walang tuto. Unless-mw/.-Kung hindi; kundi.


Unlearried-rt-Ulol;

kasiguruhan. Unremitting-a-Walang
patid.

lubay,

walang

Unlike-a-Iba; hindi

katulad; hindi ka-

paris. Fnlikely-arZL-.-Hindi siguro; walang ka-

Unreserved-rt-Walang lihim;
loob,

tapat ang

siguruhan.

Unrest-w-Pagkabalisa; kalikotan; kabalisahan;

Unlimited-a-Walang hanga. Unload- c-Ibisan 6 ibsan ang nilulan. Unlock "n-Buksan ang seradura. Unlooae-v-Luagin kalagin.
UnlooHen-^-Kalagin; luagin; luinuag. Unlucky-a-VYalang kapalaran; kulang palad; sawing kapalaran.

kawalan ng

tulog;

Cnit-strained-a-Malaya;

kaguluhanmaluag; walung
la-

hanga. Ilnrighteous-a-Masama; makasalanan;

ban sa

utos.

Unman-f-Humina ang loob. Unmanly-a-Di parang lalaki. Unmannerly-a-Masarnang kilos; bastos; walang galang.
Unmeaning-a->?\ alang kaliulugan. Unniereiful-a-Walaiigawa: walanghabag. Unmeritable--Di marapatin. walang rnniistakable-a-Walang Hula;
mali.

rnripe-a-Hilavv; sariwa; hindi pa gulang; mura. I'liroll-iy-Banatin; unatin; ilataj:,

ma-

walang galit; magusot. Unsaddle-?;-Humulog sa siya. Unsafe-a-iMay pau^anib. Unsay-f-Baguhin ang salita.
Unrut'fled-a'l'ahiinik;
kinis; hindi
1

m:i-

nsci't'u 7'-Alisin

ang

tornillo.

"nsci-upulous-rt- Walang galang;

bast'>,
lool.

siiuuigaling; hindi

tapat

ang

Unnatural-a-Di natural. Unnecessary-a-Hindi kailangan. Unneigborly-a-Di inarunong niakipag-

Unseal-^-Bakbakin.
Unsearchable-rt-Di nmhahanapin. Unseasonable-a-\\"ala sa panahon; labas sa panahon. Unseat- v-Mahulog sa upuan.
UnstH'iiily-f/-I)i

kapwa tawo. Unnerve-?;- Dumuagv hiunina; ang loob.


rnnumbered-a-Hindi

baj^ay; di

dapat.

tlPB

349

USA
Unbraid-v-Pintasin; parusahin; payohan; pasiyahan: murahin; alipustain.

Unseemly-rt<iy.-Malibog. Unseen-a-Hindi nakakita; Hindi niahalata; Hindi .sinadya. Unsettle--z/-Gumalaw; galawin; gumulo.
l'nsightly-rt-Pangit. rnskillt'til-^-IIindi inatalas;
isip;

U phea val-n-Pagal sa Upheld-u & p. p.-Tinaas;


.

Upheave-i-Tumaas.

sinustento; lu-

mapnrol ang
Uphill-a-Sa gawing itaas ng bundok. Uphold-7/-Magsustento; lumaban; kumaLong,

hindi sanay.

Unsociable a- Ay a \v nnikipagkapwatawo. Unsound-a-Di matibay; mahina; may


sakit

Unsparing-fl-Walang tavvad. Unstring-o-Alisin ang kuerdas.


I'nsuccessful-a- Walang

palad.

kulang

Upholster-2/-Lagyan ng sapin sa kasangkapan.. Upland-n-Lupang mataas. Uplif t-?y-Itaas; buhatin.


[Jpmost-a-Kataasari; mataas naipaibabaw sa lahat.
Upon-^?rep.-Sa ibabaw.
sa

manga

palad;

malnngkot; rnalumbay

lahat;

Unsuitable-a-Di

bagay. rntangle-v-Ayusin; iayos. Untbinking-a-Di maisipan; pabaya. Untie-oMabugnoB; ibugnos. kalagin; luagin ang tali. Until-j0m*.-Hangang,
Until-6'on/.-Hangang. Untimely-a-Wala sa panahon. Untimely-acrl-Labas sa panahon.

Upper-a-Ibabaw.

Upper-n-Ang nasasa ibabaw.


Upper-lip-n-Nguso. Upper most-a-Kataastaasan.
Uppish-a-Palalo;
Upraise-tr-Itaas;

hambog.
buhatin.

Upright-a-Matowid; tapat; husto.


Upright-a^z/.-Patayo. IIpright-n-Haligi.

Unto-^rep.-Hangang. Untold-a-Hindi pa sinabi.


Untouched-a-Dalisay; malinis; bindi nabipo.

Untoward-a-Pabaliktad.
Untowardly-arf-o.-Pabaliktad.

Uprise-u-Umalsa; lumaban. Uproar-w Kaguluhan: kaingayan. Uproarious-a-Magulo; maingay. Uproot-v-Bunutin buhat sa ugat.
Upset--z/-Ibual.

Untrue-a-Sinungaling; hindi totoo.

Untruth-n-Kasinungalingan.
Untwist-v-Tuvvirin.

Upset-n-Pagkabual. Upset-a-Nakatayo; fijo; halagang

totoo

Unusual-a-Di karaniwan. Unutterable-a-Di masabi. Unvarnished-a-VValang varnis.


Unveil-r-Alisin ang takip. Tmvarrantable-a Di dapat; rapatan.

buo ang

loob.

walang ka-

Unwearied-a-Di pagod; walang pagod. Unweave-v-Ilatag; tumastas; ang hinabi.

Unwell-a-Di magaling;

may

sakit;

may

karamdaman.
Unwholesome-a-Di magaling sa katawan; di bagay sa sikmura. Unwieldy-a-Malaki; mahirap mamahala. Unwilling-a-Ayaw; walang gusto.
Unwind-z/'-Luslosan; kidkirin.

Upshot-n-Dulo; ang nangyari. Upside-n-Mukha sa itaas. Upside down-arZy.-Nakataob. Upstart-w-Tawong palalo at hambog. Upstart-^- Kumilos ng pabigla. Upward-Upwards-arf/;.-Sa gawing itaas. Upward-a-Gawing itaas. Urban-a-Nauukol sa bayan, Urbane-a-Magalang; makinis maganda; marunong makipagkapvvatawo. Urbanity-n-Galang mabuting paguugali;

kabanalan.

Urchin-w-Bataug

lalaki.

Urge-v-Pilitin; pumilit;

iudyok.
kapilitan.

Urgency -n-Kakailangan;
Urgent-n-Kailangan. Urinal-n Ihian.

Unwise-a-Hindi marunong; ulol. Unwittingly-adc.-Wala sa loob. Unwonted-a-li karaniwan. Unvvorthy-a-Marawal; hamak; walang karapatan.

Urinary-a-Nauukol sa
Urinary-n-Ihian. Urinate-z;-Manubig.

ihi.

Unwrap-u-Buksan ang balutan.


Unwritten-a Hindi nakasulat. Unyoke- <;- Kalagin.
Up-arZy.-Sa itaas. Up-prep. -Sa itaas.

Urine w-Ihi. Urn-n-Vaso.


Us-proi.-Karni; tayo; apiin; atin; amin; natin. Use-t> Gamitin; tinagin. Use-w-Paggamit; uso; kaugalian. Usage-n-Paggamit; kaugalian; uso.

Up-n-Taas.
Upbear-i'-Itaas;

lumaban,

VAL

350
Utilize-7/-Gamitin.

VAR
Utmost-a-Kalayolayoan; kahulihulihan; kadulodulohan; kalakilakihan. Utmost-n-Kaduluan; kalakihan; hanga. Utter-a-Lubos; puspos; buo.
Utter- y-Magsabi; magsalita;

makikinabangan; Useful-a-Magagamit; magagamitin; bagay. Usefulness-?i-Pakinabang; paggamit; kagamitan. Useless-a-Di ginagamit: walang kabuluhan; walang kahulugan. Usual-a-Karaniwan.
Usurp-77-Angkiniri; lupigin;

sabihin.

Usurpation-n-Pagaangkin;
pigan.
Utility ?i-Paggamit;

lupig;

gagahin. kalu-

Utter most-a Kadulodulohan. Uterrance-n-Kasabihan; salita; pagsabi;


sabi.

Utensil-n-Kasangkapan. kagamitan; pakinabang; kasaysayan; kahulugan. Utilization-?i-Pag-gamit; kagamitan.

Uveous-a-Parang uvas. Uxorious-a Masupil 6 surauko

sa asa-

wang

babayi;

Uxoriousness--Pagsuko sa asawa.

Vacancy-n-Kawalan ng laman; katamaran; pagpapahinga. Vacant a- Walang laman; malaya; walang ginagawa. Vacate-u-Umalis; maiwan; pawalan

Valet-n-Alila ng isang lalaki. Valiant-a-Malakas. matapang; mangahas;

ng

matinig na loob. Valid-a-Matowid; ayon sa utos. Validity- Validness-w-Katowiran; pagka-

kabuluhan. Vacation-n-Pagpapahinga; paglilibang.


Vaccinate-T/'Magtanim ng bulutong. Vaccinator-n-Magtatanim ng bulutong. Vaccination-w-Pagtatanim; ng bulutong. Vaccine-a-Nauukol sa baka. Vacllate-i> Gumiraygiray; gumalaw.
Vacillation-n-Giray;

kaayon sa utos. Valise-n-Saco de noche. Valley-n-Bukid sa pagitan ng dalawang


bundok.
Valor-n-Bisa;

tapang; katapangan; kapangasan; hinapang; kamahalan.

galaw;

paggigiray-

Valorous-rt-Matapang; mangahas. Value-n-Halaga. Value-v-Halagahan; tasahan; lagyan ng


halaga; niahalin.

Vacuity--Ka\valan ng laman. Vacuous-a-Walang laman. Vacuum-w-Lugal na walang laman. Vagabond-n-Hampaslupa. Vagabond-a-Harnpaslupa. Vagabondage-Vagabonder y-Vagabondism-n-Pagkahampaslupa. Vagary-n-Paglipad ng isip; nais; pita;
nasa.

Valuable-a-Mahalaga; may halaga. Valuation-w-Halaga; katasahan. Valueless-a-Walang halaga; walang kabuluhan.

Vagrancy-w-Paghahampaslupa. Vagrant-a-l abaya; hampuslupa.


Vagrant-w-Hampasluita, Vague-a-Malabo; di maliwanag; magulo;

walang ayos; di siguro. Vagueness--Kalabuan. Vail-?i-Tal)ing; takip ng muklui. Vail-v-Maglagay ngtabing; itak]>an ang mukha. Vain ft-Palalo; hanil"L
r
.

Vamp-w-Itaas ng sapatos. Vampire-H-Bayakan. Van--Harapan ng hukbo; bagol. Vane-w-Kasangkapan na tir.uturo kung saan nangaling ang hangin. Van guard--Bantay sa una. Vanish-^-Mawala; kumupas; lumipol. Vanity-n-Kapalaluan; kahambagan; kayabangan.
Vanquish-f/'Daigin; supilin; pasuknin. \ 'ainiuishinent-n-Pagpasuko; pagtuupil. Vantage ^-Pakinabang; tubo.
Vapid-^-.Malansa; lipas;
lan.ir

matabang;

\\a-

lasa.

\';uiiness-n-Kahaiiil)iiur aii;

kapalaluan.
kalianilin-an;

Vain glorious-a-Palnlonm>ahilo.
Vain glory-n-Kapalaloanj kayabangan.
Vale-n-Paran-:.
\'ak'<liction -w-Paalam.

Vapor-n-Uaok; vaj>or. Vapor-t/-UmnBok. M aging nsok. Vapiri/.f \'arial>h'-r/ I lindi pinnc; iba.t, ilia. Variablenees-Variability n>Kaibhan.
'"

Vai-iance-?t-Kaibhan;

i^a.utatalo;

away;

Valedictory-w-Pagpapaalani. Valedictory-a Nauukol sa pi.

basagulo. Variation -Kail>han.

VEM
Variegate-z/-Mangiba,t, iba.
Variety-tf-Sarisari;

351

VRR

pagkakaiba.

Varitila-M-Bulutong; sakit na bulutong. Variolar-Variolous-" May hnlutong. Varioloid-o-Nauukol sa bulutnng.

Vendue-n- Almoneda. Venerable a-Dapat igalang. Venerate v-Igalang; galangin.


Veneration-n-Paggalang; kagalangan; galang; walanggalang.

Varioloid-w-Bulutong tiling. Various a-Sarisari; iba,t. iba. Varlet-n-Tawong baniak at bastos. Varnish n-Varnis. Varnish--6/-Magvarnis; pahiran ng varnis.

Venerator-n-Ang gumagalang. Venereal-a-Nauukol sa pakiapid.


Venery-w-Pakiapid-

Venery-w-Pangangaso.
Venesection-?t-Pagbukas ng ugat upang niadugo. Vengeance-?i-Ganti; higanti. Vengeful-a-Mahiganti. Venial-a-Dapat patawarin. Venicon-n-Carne ng usa.

Vary-r-Magbago: bumago. Vase n-Vaso.


Vaseline-n Vaselina.
Vassal-n-Alila; alipin. Vassa-rt-Nauukol sa alila 6
sa
alipin.

Vasaalage-ft-Pagkaalipin; Vast a a ki aram i


-

pagkaalila.

Venom-n-Kamandag; lason. Venous-a-May kamandag; malason. Vent-n-Butas; daan ng hangin.


Vent-7/-Palabasin; magsabi. Ventilate-v-Buksan ng pinto

Vast-n-Ltipang karat; lugal na walang hanga. Vastness-n- Kalakihan; karamuhan. Vat-ji-Kawa; kaang.
Vaticinate- 1>

upang mag

daan ang hangin.


Ventral-a-Nauukol satiyan. Venture-n-Kapanganiban; kapalaran. Venture-v-Ilagay sa kapalaran; mangahas.

manghula. Vault-n-Yungib; libing; libingan; kabaon;


til a;

Hum

lundag; lukso.

Vault-v-Lumundag; lumukso. Vaunt -u-Maghambog; magrnayabang. Vaunt-w-Kahambugan: kayabangan.


Veal-jt-Carne

Ventursome-a-Matapang; mangabas. Venturous-a-Matapang. Venue-w-Kapitbahay; lugal na pinagkayarian.

ng

bulo.

Vedette-n-Bantay. Veer-7/-Lumiko; ibahin ang tungtungan. Vegetable-w-Gulay. Vegeiable-a-Magulay; nauukol sa gulay. Vegetal-a-Nauukol sa gulay. Vegetarian-?i-Ang tawong ayaw ng karne.

Veracious a-Di marunong


lingan.

magsinunga-

kumain

Veracity-n-Katotohanan. Veranda-n- Veranda. Verb-w-Verbo. Verbal-a-Hindi nakasulat sinabi lamang.


Verbalism-n-Salita.
Verbally-ac?n..Sa salita lamang. Verbatim -ado.- Ay on sa salita.

Vegetate-y-Tumubo; lumaki; sumupling;

pumunla.
Vegetation-w- Manga gulay.

Vebenience-Vehemency-n-Kalakasan; ka
ningasan; lakas. Vehernent-a-Malakas; maningas. Vehicle-n-Carromata; curruage; bagol. Veil-n-Tabing takip ng mukha.
Veil-u-Itabing; itakpan.

Verbiage-n-Paggamit ng maraming salita. ngunit walang kabuluhan.


Verbose-a-Magsalita.

Verbosity-n-Karamihan ng salita. Verdancy-n-Pagkasariwa; kamurahan. Verdant-a-Sariwa; mura.


Verdict-w-Hatol; pasiya.

Vein-n-Ugat.

Vein-c-I'umuno ng manga ugat. Vellicate-v-Kumilos na bigla,


Velocity-n-Katulinan; kalakasan; tulin.

Verdure--Verde; waan.
Verge-n-Gilid; tabi.

kamurahan;

kasari-

Verge-;-Lumapit; lumusong,
Verification-n-Kasaksihan; pagkasaksi. Verify- c-Patotohanin; sumaksi. Verily-odo.-Totoo; tunay. Verisimilar-a-Tila totoo; marahil. Veritable-a-Totoo; tunay; tama.
.

Vena-n-Ugat.
Venal-a-Makabibili; upahan. Venary-a-Nauukol sa pangangayu.

Vend-v-Magbili; magtinda. Vendee-w-Ang mamili.

Vender-/z-Ang nagbili; ang nag tinda. Vendible-#-Umubrang ipagbibili. Vendible-n-Anomang bagay na ipinagbibili.

Vendition-w-Pagbibili; pagtitinda. Vendor-n-Ang nagtitinda.

Verity-n-Katotohanan. Verjuice-n-Katas na maasim; kaasimau; anghang; kapaklian. Vermicella-n-Fideos. Vermicular-a Nauuukol sa bulati. Vermiculate-a Hitsurang bulati.

VIC

352

VIR

Vermiculose-Vermiculous-a-May bulati. Vermifuge-n-Gamot laban sa bulati; ga-

Vicious-a-Mabangis; mabagsik; masama. Vicissitude-n-Pagkasunodsunod ng paglipat.

mot sa bulati. Yermillion-n-Pula.


Vermin-w-Hayop na malikot. Yernacular-a-Nauukol sa lupang
tinu-

Victim-n-Ang nahibo; 6 dinaya. Victim ize-v-Tekasin; hibuin.


Vic,tor-w-Ang nanalo. Victory-w-Pananalo.

buan. Vernacular-n-Wika ng isang tavvo. Vernal-a-Naimko! sa tagaraw; nauukol sa pagkabata.


Yersatile-a-Makapipihit; mababago. Verse-fi- Verso; pangkat. Versed-a-Marunong; sanay. Versification-n-Paggagawa ng verso. Versify-v Gawin verso.

Victorious--Nanalo.
Victual- w -Pagkain-

Victual-n-Bigyan ng pagkain. Vide-w-Tingnan. Videlicet-rt-Sumusunod; ganiri. Vidette-n- Bantay


.

Version-n-Salaysay; kahulugan; kasaysayan. Versus-prerp. -Laban kay. Yertebra-n-Isang buto ng gulugod.

Vie-y-Lumaban; magtalo. View-n-Tingin; tanaw; kita. View-v-Tumingin; tanavvin. Vigesimal-a-Ikadalawangpuo.


Vigil-n-Bantay; pagingat. Vigilance-n-Pagingat; pagkakalinga; bantay.

Verterbral-Vertebrate-Vertebrated-a-May gulugod. Yertex-n-Dulo; pandulo; kataasan. Vertical-a-P^tayo; nakatayo. Vertigo a-Lilio; hilo. Very-ado.-Totoong; tunay. Yesica-n-Pantog.
Vesicate-?/-Lumintos.
Vesication-n-Paglilintos. Vesper-n-Bituin sa gabi.

Vigilant-rt-Maingat makalinga. Vigor-n-Takas; kaliksihan; katibayan; tibay; bisa; kasapatan. Vigorous-^ Matapang; rnalakas; matibay; mabisa; malitid; matigas; litiran;

maugat. Yile-a-Masama; hamak. Vilification n-Pagaalipusta; pagmumura;

pagpapahamak.
Vilify-z;-Hamakin;

Vespers-tt-Orasion. Vessel -Vaso. Vest-n-Chaleco. Yest-v-Magbihis; bihisan; bigyan

murahin; alipustain;

pasamain.
Villa-n-Tirahan 6 tahanan sa parang.

ng

ka-

Village-ra-Nayon;

bayan na nmnti.
tavvo.

pangyarihan.
Vestal-a-Banal; maselang;
malinis.

Villain-n-Masamang
Villainous a

Masama.

Vested-a-Nakabihis. Vestige-i Bakas; guhit; tanda. Vestment-n-Dainit; habito.

Villainy-n-Kasamaan. Vindicate-7/-Lumaban; magtulong. VindicatioQ--Paglaban; katulong.


Vindictive-rt-Mahiganti. Vine-?i-Lipay. Vinegar-?i-Sukha.

VeHture-n-Manga

dainit.

Veteran-a-Sanay; dati. Veteran-n-Tawong sanay.

Veterinanan-n-Mangaganiot ng hayo[.
Veterinary-rt-Nauukol manga hayop.
yagsa

Vine yard-w-Haluinanan ng uvas.


Vinous-a-Nauuk'>l sa alak.

paggamot sa

Vintner-n-Mangangalakal ng alak.
Viol-Viola-n- Viola; violin na inalaki. Violate- o-Magkasala; lumaban sa utos.

Veto-v-Magbawal; umayaw; liuag puniaVex-y-Abalahin; yamutin; sabarin. Vexation-n-Yainot; tukso; abala. Vexatious--Makayayaniot; niayamutin; mapighati. Yia-a<iy.-$a parang ng; sa gawi ng.
Yiadui-t-?i-Tulay-.

Violation-n-Pagkakasala; kasalanan. Violator-n-Ang bagkasala. Violence-w K alakasan. Violent a-Malakaa; gahasa. Violet n-Violeta.
Yiolt-t n

Kuhiy purpura.

Vial-n-Boteng nmnti. Viand-n-Pa^kain. Vibrate- v-l'mi nig; mangatal. Vibration-w-Iliig; panginginig; Yicar-n Katulong; kahalili.
Vii-arage w-Bahay
Vice-/z-Bisio;
n.C
r

Violin -n Violin.
Violinist-n-Violinista.
atal.

ViptM- 91- A hi pong. Viperous n Slay kamandag; parang

alu-

pong.

kaliliini.

Virago-M-Babaying malikot
lias.

at

manga-

kasamaan;

sala;

kasalanan.

Vicinity-n-Lugal

na malapit; paligid.

Virgen-//-Virgin;

babaying banal.

voc
Virgin-a-May puri; banal. Virginity-?/ Kabaualan; pagkadalaga. Viri descent- a- Verde.
Virile <7-Parang lalaki; nialakas. Virtue-;/ Kabanalan; virtud; puri; kala-

VUL
Vociferation-n-Pagsisigaw; hiyaw. Voriferous-a-Malakas; matunog.

Vogiu'--Kaugalian; USD; modo.


Voire-n-Voces.
Voice-?;-Mag8abi; sabibin. Voiced-^-.May voces; sinabi, \'oiceless-a->Valang voces.

kasan; kapangyarihan.
Virtuousa-rt-Banai;

may

puri;

inalinis;

rnaselang.

Virulence ?i-Pagkakabawa
Virulent-^/

Virus-;/-Nana

Makahahawa; may kamandag. na ma^ababawa.

Vnidv/-\Valang balaga; walang kabululian; walang laman. Void-n-Lugal na walang anomang laman. Void-/--Alisin ang laman.

Visage-n-Tingin; niukha; hitsura. Vis-a-vis-<7'\-Makakaharap.


Vi.-

Voidance-n-Kawalan ng larnan.
Volant-a-Nakalili[)ad; maliksi; matuHn masi})ag. Volatile rt-Masaya; saliwabang loob; matiyan.

cera-n-Laman ng tiyan.

Visceral-rz

Nauukol

sa

manga

bituka.

Viscerate-?;-Alisin Viscid a- Malagkit;

ang laman ng
madidikit.

daling sumingaw. Volcanic-a-Nauukol sa volcan.

Volcano--Volean.
Volley-n-Pagputok ng sabaysabay. Volt-n-Panukat ng lintik. Voluble-a-Masalita. Volume-w-Toino; libro. Voluminous a Malaki; may maraming tomo; masagana. Voluntariness-n-Pagkakaayon sa kabilingan.

Viscoantrw-Visconde. Viscountess -//-Asawa ng visconde. Viscous -a-Malagkit; main mot.


Vise-n-Pangipit.
Vise-7>-Ipitin.

Visible-a-Makakikita.

Vision-n-Tingin; kita; pagtatanaw. Visionary-rt-Magunignni; mapagwari. Visit-n-Visita; dalaw; pagdadalavv. Visit-z/'-Dalawin; magvisita. Visitation-n-Pagdadalaw.
\"isitor-n-Ang durnadalaw.

Voluntary-a-Ayon sa kabilingan.
Volunteer-n-Voluntario. \ olunteer- y-Magprisinta.
T
/

Vista--Tanaw.
Visual-a-Nauukol sa tingin. Vital-a-Kailangan na totoo. Vitality-w Kakailangan ng mahigpit.
Vitiate-v-Sirain.
T

Voluptuary-rt-Masagana. Vomit z/-Sumuka; magsuka; Vomit--Suka; pagsusuka. Vomition-n-Fagsusuka. \"omitive-a-Makasusuka.


,

sukain.

Vomitory --Pagsnka.
savaso.

itreons-a-Naunkol

\'itric-a-Parang oristal. Vitrifaction-Vitrifacture-n

Voracions-tt-Matakaw. Voracity-Voraciousness w-Kataka wan.


Vortex-n-Uliuli; ipoipo.

Paggagawa ng

manga bagay ng

cristal.

Votary--May pangako.
Vote-w-Voto.
Vote-/;-Magvoto;
ihalal.

Vitrify-v-Maging cristal. Vituperate-/--Murahin; magmura. Vitnperation-n-Kamurahan; pagmnmura. Vituperator-n-Ang nagmumura. Vivacious -</-Masaya; bubay na loob. Vivacity-n-Kasayalian; saya. Vivid-a-Ayon sa buhay; buhay niaiakas.
Vivi1'y-'--P)uliayiii;

Vouch-v-Mangako.
Voucber->i-Keribo.

Vouchsafe-v-Paging clapat; ipagkaloob. Vow-n-Nunipa; pangako.

pumayag;

Vow-v-Manumpa; mangako.
pasi]>agin.

Vowel-WrVocal.

Vixen-^-Babaying man gab as. Vixen ly-Vixenish-a-Masungit; mangabas.


Vocable-n-Salita; ngalang.

Vo we 1-a- Vocal.
Voyage-ft-Lakad; viage. \'oyage-r -Maglakad; mag viage. Vulcanian -a- Nauukol sa volcan,

Vocabulary--Vocabolario;

listaban

ng

manga

salita.

Vocal -a-Nauukol sa voces, Vocal ist-w-Magdadal it. Vocality n-Pagdadalit.


Vocali/e-t'-Tunugin.

Valgar-a-Karaniwan; bayag; alam ng madia; bamak; mababa. \'ulgarness-w-Kabamakan; kabal>aan. Vulgar! ty-n-Kahamakan; kababaan; kabalayan. Vulnerable-->Makasisira;
hiyagutin.

\'ocation-w-Hanapbnbay; kabiligan.
Vociferate- f-Sumigaw; win.
sigavvin;

umubrang

sa-

Vulpine-rt-Matalas;

tuso.

45

WAN

354

WAS

\Vabble-7/-Gumiraygiray; nminig. Wabble n Giray: paggigiraygiray; inig.

Wandering--Paglibot.
Wane-r-Tuinaliimik; bumimpil; luinubay
;

Wad--Takip.
Wad-v-Takpaain; itakpan.

bumawas; humina.
bata.

Wadding n-Takip; pauakip. Waddle v-Lumakad na parang


tu big.

V"ane-n-Pagbawas; kahinaan. Wanness--Kaputlaan; kahinaan. Want-n-Kakailangan ibig; kakulangan;


g a torn.

Wade-y-Rumatis; magbatis; luinakad sa

Want-c-Magkailangan; maibigan; magnasa; magpita.

Wader-n-Ang bumatis. Wafer -Galletang manipis.


n Galletaog manipis. Luiuutang Inmipid; lumayag. Wag v Pnmagpav; iwayway Wag /i-Tagnag: way way; tauong masava. Wage-r-Luiuabaii; magpusta. Wage-r-Lnmaban; uiagi)iista; kaupahan;
A\ at'fle
/:

Wantinga-Kulang.
Wantion-a-Malaya; pagayongayon; matigas ang nlo; tarnpalasan. V.'anton-n-Tawong malulx >g.

Wal't

n})a; bayad. Wager-v-Magpusta; pustahin; tumaya. Wager-n-Pusta; taya.

Wauton-z'-Maghampaslupa; maglubog. Vv ar- Labanan; paglaban; digma; pag<lirigma; pagbabaka. War-w-Lumaban; mabaka; rnagdirigma.
V."arble-7/-Kumanta.

Warble w-Kanta.
Ward-?;-I>antayin; magbantay. Ward-7z-Silid; kuarta.

V/aggle-r-1'agpagin ang buntot; galawin; ang buntot.


^^'aL, <>n-?^ t>agol.
r

Warden -n-Taga
dainit.

ingat; taga bantay;

puno ng

\\jiifn-Batang walang tiraban; batang lansangan. Wail ?i-I)aing; binagpos.

Warder-n-Taga bantay; bantay.

Wardrobe-n-Manga
Ware-t'

dainit; lalagyan

VVainScot-n-Dingding na kahoy.

Waist-w-Bayawang. Waist band--Pmigkia sa bayawang.


\\'aist
V.'ail

( Jnmasgas; ganiitin. Ware-n-Kalakal. Ware house-w-Kamalig.

\\'ur fare-w-Pagdirignia; j)aglalal)an.


V.'arily r^'r.-Mailag.

coat-n-Cbaleco.

/--Magantay; antayin.

Wariness n-Ingat;
Warlike-rt-Bagay
sa
pagdii-igina.

ilag;

^'ait-u I'ngaaiitay. \\'ait<'r-;/-Alila sa lanic^a.

sa

kailagan. labanan; Nannkol


i

VVaitreflB-n-Babayini; alila sa lames. :. \\"ai\'O r Uitiwan; ifucra; inaiwan. Wake-t Bj'kas ng sasakyan.
\\'akc-//. I'uyiit;

a riii c/-Maii lit; ina lagan gain; \\"ariu-''-I'ainitin, nininit.

malakuko.

pagj)iiyat.

V.'annib-^ Init; kaningasan; kainitan. V ;irn-7/-II>alita; inagbigay alain; inagbalita.

\\'akc-o

'

iiiinisiirj.

Wakeful-a-Magising; gising.
\\'akcii-r-< -uinising; gi^ingin.
\\';il<//

Warning
guliit.
\\'ar]>

u-Bala; Itabala; alam.

Warp-z/-Baluktutin;
paglilmt.
In

bumaluktot.

1,,-i'ay

ng hampas;
pasial; gala;

/v-Kalialuktotan.

Walk n-Lakad;
\\";il!<
/

Warrant n-Tibayan; katibayan; demanda;


kasulatan. Mat-rant Tibayin;
;

Magpasial; luinakad; guniala; mtbot.


>ingdinir;
psidcr.
')

niag.U-inar.da;
kat>\\ iran;

ma-

\\ al l-n-I

Wall 7'Onniawa
jiadcr. \\allct n I'.ulsikot;
'>

ilagay ng dimpling

ging dapat. Warrantable-*/


<!a]iat;
'

May

naging

lalagyan
jialnin.

ng

kuarla

salapi.

Wall<p-r-Hanipasin; \\ altx-u Hal: sayaw.


x

V, pangaku. Warrior-n-Sundalo; mandirigma. Wart- Kalug'i.

karani])atan. arrant y-//-K:isul:it an;

Warty-a-Makalago.
\\

Waltc 9-Snmayaw ng bal; mairsayau-. \ an ^Mapntla; nainntla; nialiina.


\\'and-x-Maikling tungknd.

\V;ii-y-^-Maingat; mailag; inabinalicii. as -r. ''ni/>.- Ay; naging; nagka.


liu-

\Vsish-r-Mnglaba; lablian; inagbngas;


gasin.

Wander- v-Maglibot;

lumib.it.

WRA
Laba; paglalaba. \Yasher-H Makinang panlalaba;
//

WEL
magla-

Wash

laba.

Weaken-t-Hinain; liumina; lumata. WeaknesB-n-Kahinaan; lata. Weal-n-Kalagayan inalmsay; kalmsayan.


\\'cal
7'
(

maglalaba. \Yash stand-;/-Hina\van ng kaiuay; liilamusan. Waehy-a-Matubig; hasa; mahina; payat;


1m.'

Washer won ian--l',al >aying

Juhilin.
ii

\\\'alth
\\

Yainan; kayanianan.
inasalapi.

ealtby--Yaman; maknai-la;
rr

\\'ean

Waep-n-Putakti,
sa putakti;raapootin. -Ay; na<:ing. Waste- V-Isabog; sayangin; gastahin sa

A \\atin sa pagauso;huagpasu8uin Weapon-H-Kasangkapan n.C sundalo; kasangkapang panlaban.


isuot;

Waspish-a Nauukol
Wast-r.
/,////.

Wear-v-Garaitin;
\\"ear n 1'agganiit;

gumasgas.
r

kaganiitanu iagsuot.;
niapagal;
naliirapan.

walang kabuluhan.
\Yaslc-rt-I.abis;
stikal;

gasgas. Weary -a -Pagod:

nakasabog.

\\'i'ary-/' I'uiiiagod;

pumagal; yunianiot.

Waste w-Kasnkalan; kalabisan. Watch -//-Oi-asan; relos na innnti bantny;


tanod.

Weather n-Panabon.
Vreather-7^-Tninagal sa kabirapan.

Watch-v-Bantayin;
ngat; ingatin

magbantay;

magimai-

Weather <tock ff-Kasangkapangpahgturo; ng ])inangaling ng hiingin.


Weave-y;-Hunui!)i;
ntaglala;

talibaan.

salahin;.

Watcbful-a-Masipag
ngat; \\'atch
\'-"atch

magbantay;

Weaver n-Manghahabi.
Wea/en-ft-Puyat; mahina.

gising;

nialiksi.

man-#-Bantay; taga igat. word-w-Hodyatan; tanod.


diligan;

Water n-Tubig.
Water- r-Tubugin;
wisikan,

magdilig;

Web-w-Bahay gagamba. Webbed-a-Hindi makahiwaJay ang manga tlalii-i ng ]>aa. Wed-V, /w^.-Kinasal; kumasal; nakasal;
nagasavva; nagbalayi.

saV)iiyan.

^v ater

atery a-Matubig; basa. course n-Daan ng tubig. Waterfall --Hulugan ng tubig; paghulog

Wedding n-Kasal;

balayi; pagkabalayi.

ng tubig. Water fowl n- 1 bon na nawivvili sa Water melon -Paku an.


\Vater proof-a-Di

Wedge-7^ Sabat; kalang. Wedge- vSabatin. Wed lockn-Kasal.

tubig.

masisira sa tubig.
tu-

Wednesday >t-Miercoles. Weed--i>among magaspang. Weedy-a-Maramo; masukal,

Water spout--Sigvva. Water-tight-a-Di makapapasok ang


big.

W eek-7i-Lingo.
T

Week day-w Manga araw bnkod


Weekly-afZt?.-Sa
lingolingo;

sa lingo.

Weekly-a-Balang lingo; twing ling".


lingolingu-

Waul-t'-TImiyak.

Wave-w-Alon; daluyong; kaway. \Vave-T/ Kawayin; kunnuvay umalon; puniagpag; pagpagin.

han.

Weekly-n-Pahayagan na lumitaw minsan sa isang lingo. Ween-r-Magisi]i; magwari.

Waveless-a- Walang alon. \Vavelet-i-Alon na inunti; munting alon.

Weep-v-Umiyak;
lumulia.

magnangis; magluba;

Waver-v-Gumiray; lumikoliko. Wavering-a-Mahina; mabubual;


pirme.

hindi

W ax-- Kalaba.
kalaba.

Wavy-o-Maalon.

Weeping-a-Maluha; nananangis. Weevil n-Bukbok; pangbutas. Weigh-z/ Timbangin; tuniimbang; bigatin;

bum igat.

Wax-f-Pahiran ng kalaba. .Waxen- \Vaxy-a-Makalaba; may halong

Weight-w

Way-n-Daan; paraan; landas;


hiligan; hangad.

r la) o; ka-

Wayfarer-n-Tawong lakad. Waylay-v-HaraDgin; humarang. Wayside--Tabi ng daan. Wayward a-Pabaya; matigas ang

Bigat; timbang; kabigatan. Weight-r-Pabigatan; patawin. Weightless a- Walan g bigat. Weighty-fl-Mabigat; malaki; mabalaga. \ eir-n-Pangharang ng tubig. ^ eird-a-Nauukol sa nuno.
(

Welcome-a-Masaya; mainam sa Welcome-v-Tangapin ang manga


ulo.

visita.
visita.

We--|>ro.-Kami; tayo. Weak-o-Mahina; payat, marnpok; malata; dapok; babasagin.


Weaklv-ar?t'.-Mahinahina.

Welcome-it Pagtangaj) n<> visita. Welcoine-T^-Taugapin ang visita; tumangap sa visita. V.'eld--Hinang. Weld-r-Hinangin; magbinang.

WHE
Welfare-/z-Kalagayan; kabutihan. Welkin-n-Langit. Well n-Balon; bukalan.

356

WHf
tuta;

Whelp-n-Anak ng hayop; hamak.

batang

Well-w-Bnhos; umagos. Well-a-NYalang sakit; masaya. Well-acfe/.-Mabuti; matowid; mahusay. Well-being H-Kalagayang walang sakit; kasayahan: kabutihan. \Vell-born-a-Hindi nagbuhat sa masa-

When

When-m/z/.-Kailan; nang; niyong; noon.

ever-When so

ever-a^t;.-Kailan

man.

Whence adit. Saan; knng saan; Whfnce so ever arZy.-JMagbuhat.


man; malapit
sa.

paano.
sa.

Where-<7^t?.-Saan; saan banda.- saan man. Where about- Where abouts-ad'z/.-Saan

ma.
Well-bred-a-Magalang; mabuting ugali. Well-favored-a-Maganda. Well head-n-Bnkalan; binukalan; pinangalinga; pinagbubatan.
Well-nigh-arfc/.-Halos.

Where Where
Where Where Where Where
T

abouts-#-Lugal kinalalagyan.
as-cowj.-'Dahil

dito;

yayamung;

upang.
at -a^w.-Dahilan dito. fore-ar^u.-Dahilan dito. of-arfo.-Nang ano. on-ar^u.-Sa yaon \Vhere so ever Oft?.Saan saan; saan man.
1

Well-spring-n-Bnkalan; pinangalingan. We'll-Kami'y tayo'y.


Welt-n-Gilid; tabi.

pinagbnhatan;

Where

Welt-c-Lagyan ng
Wen-n-Pigwa.

gilid.

W here
Whet
T

to adv.-tta lugal yaon.

upon.-ado.-At ngayon.

Welter-?;-Mahiga sa putik; lumublob.

Whet-v-Ihasa.

Whet-n-Paghahasa.

Wench-#- Babaying negra. Wend-w-Pumaroon; sumunod.


Went--z/. ?'wp.-Naparoon;

W hether-conJ.-Kung.
Which ever-Which

stone-n-Asahan.

Wept-77. imp. & p. jp.-Umiyak na; nakaiyak. Were-v. imp.-Ay; naging.

nagpunta.

Whey-n-Gatas na malabnaw. Which pro. -Alin; kung alin.


so ever-^ro.-Alinman.

West-n-Ang kalunuran. West-a-Kalunuran. \\"est-a^.-Sa gawing kaluntiran. Westerly-a-Sa kalunuran. Westerly-ar^.-Sa gawing kalunuran.
\Vestern-a-Kalunuran. West ward- West wards- arfu.-Sa gawing kalunuran. Wet-a-Basa; natigmak. Wet n-Pagkabasa. Wet-v-Basain; bumasa; matigmak. Wetness n-Pagkabasa.

Whiff--Ihip; hitit, Wiffle-c-Uminig; gumiraygiray. Whiffle tree-n-Pansabit ng tiranti.

W hile-?i-Panahon;
r

dali.

While adivSamantalang.
\Vliile-/;-Samantalahin.

mamnsanminsan.
Whilst-a^c.-Samantala.

W himper-n-Iyak;
T

Whim-?i-Sumpong; nais pita. Whimper ^-Umiyak; manangis.


nangis.

Whack-T/-Hampaain. Wback-Ji-Hampas.

Wharf -n-Muella.
What^pro.-Ano.

What-a-Anong.

What What What

ever-m'o.-Ano man; alin man. so ever-p-o.-Ano man; alin man. so ever-a Ano mang.

Whimsical-a-Mapootin; masumpungin. Whine-v-Umiyak; dumaing; manangis. Whine-w-Ningas; daing. Whinny-v-Humuni ang kabayo. hinny-w-Huni ng kabayo. Whip-w-Latigo. Whip-v-Latiguhin; hampasin ng latigo. Whir-n-Haging; haginit. \\ "hir-t'-Humaging; humaginit. Whirl-u Umikit.
7

\Vheat-w-Trigo.

Wheaten-a-Nanukol sa trigo. Wheedle-?>Alindugin; amoin; palayavvin;


pawiliin.

Whirl-n-Ikit; pagiikit. Whirl pool-n riiuli Whirl wind-w-Ipoipo; buhaui.

Wlieel-w-(Jnlong. Wheel-y-Ciulungin-

Whisk-:i-Walis; lawis. \Vhisker-n-Balbas.


ni>

Wheel wright n-Mangagawa \Vhee/e-r-Maghika. Wheeze-n-Hika. \\ hee/y a Mahika.


Whelk--Bntlig. Whelm-v-Supilin.

Whiskey-n-Wiske.
\\'liis])ei--r-P)Umulong;

magbulnngan.

bulong. \\'hisper-n-Bulungan T hist-//;^T.-Siit; tahan.

Whista-Tahimik; walang kibo.


Whist-n-Tres y
siete.

WIG
Whistle-v-Sumutsot; lunnaging; humaginit.

WIT
Wild-a-Mailap; mabangis; ramo; l)angin tungak.
panutsot.

Whistle-w-Haginit; sutsnt;

Wild--Gubai
Wflder-v-Gumulo ang
\Viltlness-w-Ilap.
isip.

Whit-n-Kakaunti.
\\ hite-rt-Maputi.

Wilderness-n-Gubat; kagubatan.

\Vhite-n-Kulay pnti; puti. Whiten-t'-Pumuti; putiin. Whitish-a-Maputiputi.

White smith*?!' Man gagawa ng la White wash-72-Halo ng apog at White wash-oPahiran ng apog.
Witlow-H-Parnamaga ng mga
Whttle--Pagkayas. Whix-v Humaging; humaginit.
Whi/e-n-Haginit; haging. Who-pro.-Sino; sinosino.

a.

Wile-w-Daya; hibo; lalang; lansi. Will w-Loob; isip, lakas loob. Will-v Maibigan.
Willful-a-Matigas ang ulo; lakas loob. Willfally-arZy.-Tinalaga; sinadya.

tubig.

Whither-rtffo'.-Saan; saan banda. White so ever -ado. Saan man.


daliri.

Whittle-w-Kayasin; kuniayas; magkayas.

Willing-a-Masusunnrin, Wilt-?;-Lumanta; kumupas. Wily-a- Tuso; magdaraya. Wim ble-?i- Pangbutasr

W in-v-Manalo;

Who

magkamit. Wince- y-Umurong; matakot. Winch-w- 1'anghuit; pangikit. Wind-n-Hangin.


Wind-y-Ikiran;
umikit.

ever-W'o.-Sino man.

Whole -a-Lahat; buo; ganap. Whole n-Kalahatan; kabuoan. Whole some-a-Makapagpapalakas;


kagagaling sa katawan. Wholly-ody.-Lahatlahat; buongbuo.

ma-

Whom-jWo.-Sino man; alin man. Whom so ever-pro.-Sino man.

Whoop- Sigaw; hiyaw. Whoop-v Sumigavv; hiyavvin.

Windless-a Walang hangin. Wind mill-n-Makinang ipinalalakad hangin. Wind pipe-n-Lalamunan. Windo w-n Bintana. Wine-w-Alak; tinto. Wine glass-w-Kopa ng alak. Wing-n-Pakpak.
Wing-u-Pilayin.

ng

Whose

Whose-^ro.-Kanginong; kanikaninong.
so ever-/jro.- Kangino

Winged-a-May pakpak.
Wingless a- VValang pakpak. Wink-v-Kumindat; pumikit. Wink-n-Kindad; pikit. Winning-n-Panalunan. Winning-a-Mananalo. Winnow-t;-Magpahangin. Winsome a-Maganda; masaya.
Winter-?t-Taglamig.

man

kangi-

kanino man.

Who so ever-^ro.-Sino man. * Whur-w-Haging; haginit. Whur-v-Humaging humaginit. L *^ Why-odw.-Baktt; bakin; paano'kaya ang

dahilan.

Wick-w-Mitsa.

Wicked-a-Masama; malupit; hamak. Wickedness-ft Kasamaan; kalupitan. Wicker-n-Sangan muntiWide-a-Maluag; maluang; malapad; maaliwalas; tivvangwang; madalang; malawak; watak. W\de-adv.- Maluang; malapad. Wideness-n-Kalaparan; lapad; luang. Width n-Lapad; luang; kalaparan.

Wintery-a-Malamig; maginaw. Wipe-v-Pahiran; magpahid. Wire-n-Kawad. Wire-v-Lagyan ng kawad. Wiry-v-Nauukol sa kawad; malakas;
maliksi.

Wisdom-w-Karunungan; dunong; pahani;


kabihasahan; katalinuhan. Wise-a-Marunong; tuso; matalas; matalino;

Widen-w-Lumapad; lumauang. Widow-u-Baong babayi; babaying bab. Widow-v-Magbao; maging bao.


Widower-^-Lalaking bao. Widow hood n-Kalagayan bao. Wield-v-Mamahala; gamitin.

Wise
r

bihasa. acre-n-Ulol.

\V ish-?;-Ibigin;magnasa;magpita;magnai.s Wish-n-Ibig; nais; nasa; pita. Wishful-(Z-Maibigan; mapagnasa; mapag-

pita.

Wife n-Asawang babayi. Wife hoop-w-Kalagayan may asawa.


Wig-n>Buhok.
Wiggle-v-Kamilos.
Wiggle-n-Kilos.

Wisp-n Munting

bigkis.
isip;

Wistful-a-Maingat. Wit-w-Lasa; lakas ng katalinuhan.

katalasan

Wight-n-Tawo. M'igwam-n-Bubo.

Wit-v-Malaman; talastasin. Witch-w-Babaying magkukulam.


Witch-i;-Kularain;

mangkulam.

woo
Witch craft-n-Mangkukulam.
i

358
ngaso;

WOV
Wood man--Tawong
mangangaso.
gubat;

manga-

With-prep.-Kasama ng; nans; sa; ni. AY thai rtfZt/'.-Sabaysabay; naman; gayon din.

mananaga ng kahoy. AYoodsman-n-Tawong gubat; mananaga;


workw-Sawa sa kahoy. y a Makahoy. Wool-w-Balahibo ng tupa. Woolen a-De lana.
\\"<j(>d

Withal j9rep.-Kasama ng; nang; sa. With draw-r-Magrenuncia; umurong; tumangi; itiwalay; luinayo. \Yith drawal-n Pagurong; pngtangi; pagtangal.

Wood

Woolens m-Manga damit na makapal.

Withe-M-Pamigkis.
ither-v-Lumanta; kunuipas. Withers-n-Batok ng kabavo. \\"ith hold-c.'-Ifuera; ibukod; huag sabihin; huag magsabi.
\N

Wol ly-a Mabalahibo.

Word

?i-Salita; wika; pangako. Word-w-Magaaiita; magsabi.


7

AVording-^-Pagsasalita.

Wordj -a-Masalita; may maraming


-

salita.

With in-acZy.-Nasasa loob. With in-^wep.-Napapaloob. With out-tff/7/.-Wala.

Wore-7'. imp.-Ginarnit; sinuot; ginasgas. Work n Tra haint fftL\vn' kapagal a n


.

W ith out-prcp.-Sa.
T

Work-z'-Magtrabajo;

V, ith

labas; labas sa. Ntaad-?;-Tumagal; lumaban; labanin.

Wit

ess-a-Vlol;

mapurol ang

isip.

Witness-n-Saksi; manunupd. Witness- oSumaksi; inarmed. Witling-tt-Ta\vong hindi marunong.

Work man-n-Mangagawa. Work manship-tt-Paggagawa. Work shop-n Gawaan.


World-n-Sangkalibutan;

Work box---Tampiping munti. Worker-w-Mangagavva; ang gumawa. Work house n-Bilango.

gumawa; pumagal.

Witty-a-Marunong;

Wive

rnatalas; v Magasavva; makasal.

inatalino.

lupa;

mnndo;

sangkatawohan.

Wizard-n-Tawong marunongf mago.


Wizen-a-Payat; tnyo. Woe-u-Kahirapan; saknna; hirap.

Worlding-n-Tawong lupa. Worldly a-Xauukol sa lupa; bagay

lupa.

Worm-n-Uod;

bulati.

Woe-begone-a-Nakakaha]is. Woeful -Woful a Kaawa: inaiungkot. Wolfn-Lobo.


Wolt'ish-rt-Xauukol sa lobo.

Worm-t?-Pumagal; pumagot.

Worm-eaten-a-May uod; may bukbok.


\\~orn-7'. //_/>. -Ginamit; nakasuot. Worry-v-Tuksuhin; yamutin; i>agalitin. Worry-;/-Tukso; galit; yamot. Worse a-Lalong masama; masama i>a; lubhang masama. Worse-odz/.-Masama pa. Worship-n-Pagsimba; pagsainba: pagga

Woman -w-Babayi. Woman hood-w-Pagkababa} i;


babayi.

Wolve8-- Manga

lobo.

kalagayan

babayi. ng babayi. Womanly-a Parang babayi. Womb-n- Matrix; bahay bata.

Woman
Won-/-.

Womanish a-Parang
kind-;/-I^ahi

lang.

iiK/i.

&

p. p.-Nanalo;

tinalo.

Worship-v-Magsamba; sambabin, Worshipper n Ang sumasaml:i. Worshipful-a Dapat galangin; dapat pnrihin.

Wonder-n-Pamamangha; pagtataka.

Wonder 7/-Mamangha;
taka; niagaling na

niagtaka.

Worst -a-Kasamasamaan.

Wonderful-d-Makamamangha;
lubha.

magta-

Worst-n-Ang masama sa
Worrft-w-Supilin;

laliat.

pasukuin;
marajtatin.

manalo.

Wondi'OU8-a-Makamainangha;magta,taka. Wont /'-Hindi niagawa.

Worsted-n-Torcillo.

Wurth

7'-Maging;

Wont--Kaugalian; paguugali.
Woo-t'-Lumigavv;
kod,

Worth-w-Halaga,
inagling-

lumingkod;

Worth-a-May Worthinnes ;/ Kai-ami>atan.


Worthless -tl-Walang halaga; walang kabuluhan.

Wooer-n-Ang nnglilingkod.

Wood n-Kahoy;
W(ii)d-7'-TuniulM)

kalap.

an^ manga kahoy.

Woodbine-)/- lUilnklak.

Wood

rutter-n-Mananaga ng kalmy. kalmy. Wo(den-r/-Vai'i DU kahoy. Wooden rattle n-Pagupak.

Wooded a-Makahoy; may

Woodland-n-Lupang gubat; gubat. Woodland-a-Xauukol sa gubat.

Worthy a-Nararapal; ma.r.patin. Would-'-- Kaya; ba. Wnuiil-//-Sugat; bugbog; liiwa; laga. Wonnd-y-Sugatin; sumugat; buglnigin; l>agb:igin; hiwain. Woiind-7'. <iit]>. <V' ]>. y'.-lnikid. \\'ove ?'. imp.-Hinabi; humabi.

Woven

-i'.

p. ^.-Hinabi

na;

nakahabi.

YEA
Wrangle-y-Magtalo;
basagulo;

359
mag-

YET

makipagtalo; inagusap.
tal<>;

Wright*- Man gaga wa.


Wring-v- Pilipitin.

Wrangle

H-l'sap;

l>asagnl<>.

Wrap-7'-I>alntin;

palupntin; magkidkid;

Wrintlo

Wi-iiikle-n-Kunot; kulubot. I'-Kuniiniot; kuluhutin; kiinntin

ikirin; magulak. Wrapper-n-Balot;balutan;lalairyanbahay


Wratli-//-(Jalit;

tanini

ng

loob.

\Vrinkly-r/.-Makunot; niakululxit. Wrist-j/ Kaniau; inanika nj> kamay. \Yrist band-n Painigkis sa kainay.
VVrit-n-Sulat;

Wrathful-o-Magalit.

Wivak-r-Hapisin; gavvin. Wreath-n-Putdng. Wreath-?;- Paniuton; putungin. Wreck-v-Sirain. Wrecksn-Pagkasira; kasiraan. Wrench-n-Birador; pangpaikit.
Wrench-Tv'-Pih.itin; batakin.

kasulatan. Write-v-Sumulat.
\\'ritcM'-n-Ta^a sulat.

\Yrithe-r-KumiIos
:

ina.irhirap.

Writing--Kasillatan snlat. Wrong-a Hindi tania; inali.

Wrest-v-Agawin; pilipitin. Wrestle-u-Magbuno; sumungab. Wrestle w- Bun uh an; buno; wungaban. \Vresfler-?i-Ang marunong niagbuno.

Wrong-w-Kamalian, Wrong-v-8umawail; saktan. Wrongful-a-Masama; inamali. Wrote-f i'wjp.-Sinulat; sinulatan;


lat.

suinu-

Wroth- a-Gal it; nakayayamot.

Wretch--Tawongma6aona;tawoiighamak \\iTtched-a-Hamak; masaina; nmhingkot; niababa.

Wrought-?? imp. & p. ^-(iinawa. Wrung--z/ imp. & p. jp.-Pinilipit.


Wry-a-Napili])it.

Wriggle-c-Kuriilds; gunialaw.

\Vye-w-Ang

titik

Y.

Xantbic-a-Kulay dalanghita; madihuv. Xiphoid-a-Hitsurang sundata. Xylocarpoua o-Namumunga ng bungang

matigas.

Xyter-^i-Kasangkapang ginaniit n inaiigamot upang kayasin ang manga buto.

Yacht- n-Sasaky an.

Yachting-n-Paglayag. Yager-n-Sundalong lakad. Yani--Kamoting dilaw Yankee-n-Taga America. Yap-7/-Sumigavv; tumahol.

Yearn-i/-Magnaea; magpita. Yearnings-Pita; nasa. Yeast-n-Lavadura.

Yelk--Pula ng

itlog.

Yap--Sigaw;
1

tahol.

Yell-7/-Sumiga\v. Yell-n-Sigaw. Yello \v-a-Madilaw.

Yard-M- 'akuran; bara.

Yard

stick-w-Bara.

Yarn-n-Pisi na malambot; estambre. Yataghan-n-Panaksak ng tnrko. Yaup-t>-Umiyak parang bata; sumigaw. Yaup-w-Sigaw iyak. Yawl-v-Umiyak sumigaw; nmangil. Yawn-v-Humikab; maghikal). Yawn-w-Hikab; hi^rab.
Ye-^>'o.-Ika\v;

Yellow -w-Dilavv; kulay dilaw. Yellow bird-w-Ibong na madilaw. Yellow hammer--Ibong na madilaw
dibdib.

Yellowish-a-Madilawdilaw. Yr ellow jaclcet-n-Putakti.


Yelp-f-Urnangil; sumigaw. Yelp-w-Iyak; angil, sigaw. Yerman-n-Tawong karani \\aii. Yerk-v-Batakin; bumatak. Yerk-w-Batak.

kayo.
tango.

Yea-a^7/.-Oo; oopo;

Yea-n-Pagkaoopo. Yean-v-Manganak. Year-n-Taon. Yearling-w-Hayop na

may

isang taon

Yester-a-Nauukol sa kahapon. Yesterday -w-Kahapon. Yesterday arZz/.-Kahapon.


Yet-rZv.-Pa;

ang edad.
Year]y-a<fo/.-Sa

man; yam ang; gayon-

tuwing taon/ sataon taon.

man.

ZER
Yet-conj.-Datapnat; ngunit; b a g a in a n yamang; baukod pa sa ito. Yield-^-Pumayag; sumuko; umani.
;

360
You-proj9.-Ika\v;

ZYG
kay6.

Yield-n-Ani.

Yoke n-Singkaw;

pagkaalipin; kahirapan. Yoke-v-Isingkaw; singkawin. Yokefellow-Yokemate -n-Kasama. Yolk-n-Pula ng itlog Yon-a-Iyan; iyon. Yon-wfa/.-Diyan; doon.
t

Young-a-Binata; bata pa; mura. Young-n-Inakay; ang anak. Youngish-a-Bata pa; hindi pa matanda. Youngister-n-Bata; binata. Yourjwv-Iyo; inyo; mo; ninyo. Your self-^ro-Iyong sarili; sarili mo;

ikav

rin.

Yonder-a-Iyan; iyon; yaon. Yonder-arfo.-Diyan; doon.

Youth-n-Bata; bagongtawo. Youthful-a-Bata pa; binata; di pa matanda.

Yule-n-Kuaresma.
Ywis-affa/.-Oo;totoo;tama;siguro;marahil.

Yore adtf.-Noong panahon.

sipag; Zeal-w-Kasipagan; kainitan ng loob.

kaningasan;

Zest-n-Kainitan; kaningasan; kasipagan. Zig/ag-arfe. Palikoliko; pasuotsuot.

Zealot-#-Ta\vong maoipag na lublia; tawong napakasipag. Zealotry -n Kasipagan. mainit ang loob; Zealous-a-Masipag;

Zig/ag-^-Lumikoliko; lumakad ng
koliko.
Zinc-Ji

i>ali-

Sim na malambot. Zodiaon-Daan ng aravv sa

langit.

maningas; mangabas. Zenith-w-Kataastaasan lugal; pandulo. Zephyr-n-Hangin nangaling sa kalunuran.

ZonenLugar; pamigkis.
Zounds-mfcr-Lintok. Zygoma-n Si hang; panga. Zy^(jmatic-a-Nauukol sa sibang
]>anga.

sa

Zero-n-Zero.

MAIN CIRCULATION RETURN TO ^ ALL BOOKS ARE SUBJECT TO RECALL RENEW BOOKS BY CALLING 642-3405

DUE AS STAMPED BELOW


.HIM

4 1QQ4

You might also like